Poradnik jak przygotować zajęcia na obozie harcerskim i kolonijce

Poradnik jak przygotować zajęcia na obozie harcerskim i kolonijce zuchowej
Na początek kilka dobrych rad :
• Przygotujcie przed obozem tyle ile się da (stroje, materiały do zajęć)- dzięki temu będziecie mieli
więcej czasu dla siebie na obozie, co na pewno docenicie po kilku dniach od jej rozpoczęcia ;p
• Plan pracy jest dla opiekuna i grupy, a nie grupa i opiekun dla planu: trzeba zachować elastyczność i
zdrowy rozsądek.
• Nie jesteśmy w stanie zaplanować pogody, więc dobrze jest ująć w swoim planie również zajęcia na
niepogodę.
Przygotowując zajęcia na obozie należy pamiętać aby były :
1. Ciekawe- dlatego warto poświęcić im chwilę jeszcze w Warszawie, najlepiej jest kiedy pisząc plan
pracy wiem jakie one mają być oraz co będzie potrzebne do ich realizacji. Dlatego warto
przygotować ich opis, zawierający informacje co chcemy aby było na kolejnych etapach czy
punktach, co będzie nam potrzebne do przygotowania ich na obozie, żeby mieć pewność że nic
nam nie zabraknie.
2. Zgodne z fabułą obozu- bardzo ważne jest aby wszystkie nasze zajęcia na obozie harcerskim były
związane z fabułą, najłatwiej jest oczywiście zrobić tematyczną grę terenową ale w obrzędowość
można wpleść wszystkie inne formy pracy (kominki, MFT, śpiewanki, gry i turnieje itd.). trzeba tylko
się dobrze przygotować żeby w trakcie obozu mieć w czym wybierać.
3. Bezpieczne- zajęcia i zabawy muszą być zawsze dobrze zaplanowane i zorganizowane, żeby
harcerze były bezpieczne podczas ich trwania. Należy pamiętać o dobrym oznakowaniu trasy,
zabezpieczeniu miejsca zabaw czy miejsca ogniska, dobrze jest jeżeli najpierw sami wszystko
sprawdzimy.
4. Dobrze przygotowane- najlepiej jest oczywiście przygotować jak najwięcej jeszcze przed kolonią,
dobrze jest też mieć plan awaryjny np. w przypadku złej pogody, zajęcia muszą być ciekawe,
dostosowane do poziomu harcerzy tak żeby chętnie brały w nich udział, ważny jest też wygląd
przygotowanych materiałów, powinny być estetyczne, staranne (a nie przygotowane w nocy przed
zajęciami jest to kolejny powód żeby zacząć je planować jeszcze w domu). Trzeba też sprawdzać czy
wszystko jest poprawnie np. jeżeli robimy zajęcia z szyfrów
5. Dobrze rozplanowane- dobrze jest jeżeli harcerze nie siedzą w namiotach i nie czekają aż zajęcia
zostaną przygotowane bo to na pewno je do nich zniechęci choćby nie wiadomo jak były fajne.
Trzeba tak planować czas na obozie aby jedno zajęcie przechodziło w drugie oraz tak aby się nie
przeciągały.
6. Ich treść musi być znana kadrze- ważne jest aby kadra sama wiedziała o czym są zajęcia, żeby w
każdej chwili móc służyć pomocą, dlatego nawet jeżeli korzystamy z gotowych pomysłów to warto
najpierw się z nimi zapoznać. Osoby odpowiedzialne za przygotowanie zajęć powinny oczywiście
znać wszystkie odpowiedzi.
7. Muszą mieć kontynuacje- jeżeli za cel gry czy zabawy obieramy za cale zdobycie czy zbudowanie
czegoś to ważne aby potem o tym pamiętać, harcerze muszą widzieć ze ich trud nie poszedł na
marne bo inaczej następnym razem uznają ze nie warto się starć.
Kilka przykładów i pomysłów na zajęcia harcerskie (można na zmodyfikować na zajęcia
zuchowe):
Gra negocjacyjna- Harcerze wcielają się w określone postacie i próbują wyeliminować mafie
po prze dyskusje domysły i podstępy
Oglądanie gwiazd – Kiedy zrobi się już zupełnie ciemno, udamy się z harcerzami na otwartą
polanę, gdzie położymy się, żeby popatrzyć się w nocne niebo. Spróbujemy porozmawiać
trochę o naszych marzeniach i o innych ważnych dla nas rzeczach. Być może uda nam się
troszkę rozwinąć harcerzy duchowo i skłonić do refleksji, co jest dla nich naprawdę ważne.
W tych „zajęciach” będą nam też towarzyszyć obrotowe mapy nieba, które po krótkiej
„instrukcji obsługi” pozwolą nam szukać na niebie konkretnych gwiazdozbiorów.
Historia harcerstwa i scoutingu- zajęcia przeprowadzone w formie interaktywnej gry
planszowej. Harcerze stając na kolejne pola będą uczestniczyć w wydarzeniach minionych
czasów. Np. przetłumaczą na język Polski fragment książki „Scouting for boys”, usłyszą
rozkaz Andrzeja Małkowskiego powołujący pierwsze drużyny skautowe, zaplanują Akcję
Pod Arsenałem.
Mały ogrodnik- tworzymy swój własny ogródek. Sadzimy kwiatki, siejemy nasionka( w
doniczkach ). Każdy zastęp codziennie dba aby roślinki miały odpowiednio nawodnioną
ziemię i stały w odpowiednio nasłonecznionych miejscach
Savoir Vivre- W śmiesznej i zabawowej formie nauczymy się dobrych manier. Zasiądziemy
wspólnie do stołu z żelkami, które spróbujemy zjeść kulturalnie sztućcami. Harcerze
dostaną karteczki z grzecznymi i uprzejmymi frazami. Wszystkie rozmowy przy stole będą
mogły być prowadzone tylko z ich wykorzystaniem np. frazy: „Czy mógłbyś / czy
mogłabyś...”, „Mógłbyś / mogłabyś być tak uprzejmy /uprzejma i...”, „Chciałbym /
chciałabym Cię poprosić...”. Następnie podzielimy harcerzy na pary (najlepiej
koedukacyjne). Każda para będzie miała za zadanie jak najbardziej elegancko i kulturalnie
usiąść do stołu i zjeść. Następnie ocenimy wspólnie każdą parę pod kontem kulturalności i
zachowania powagi w tak niesprzyjających warunkach ogólnego śmiechu
Wyraź siebie!- Zajęcia wykorzystujące i rozwijające kreatywność harcerzy. Planujemy zadania
takie jak malowanie stopami na prześcieradle, konkurs na najoryginalniejsze uczesanie,
wymyślimy okoliczności postania niektórych przedmiotów codziennego użytku (np. pilot do
telewizora, wykałaczka, dziadek do orzechów, łyżka cedzakowa, lokówka), co przedstawimy
za pomocą scenek (wygrają te najoryginalniejsze). Poznamy też mechanizm powstawania
plotek za pomocą zabawy „plotka” oraz „pantomimiczna plotka”. Mamy 6 osób, wychodzi 5
osobie która została opowiadamy historię ze szczegółami, jej zadaniem jest przekazanie
opowiadając lub pokazują ją w scence kolejnej osobie która wejdzie do namiotu, i tak aż do
momentu kiedy znajdą się wszyscy z powrotem. Ważne , że historię opowiada/ pokazuje
tylko osoba która usłyszała ją jako ostatnia. W efekcie uzyskujemy inną historię niż
przedstawił prowadzący, w ten sposób możemy zaobserwować jak powstaje plotka.
Demokracja na dworze- każdy z zastępów ma za zadanie przygotowanie kampanii wyborczej
swojej ”partii”. Muszą przygotować swój program wyborczy, plakaty i reklamę promującą
oraz przygotować się do debaty na temat propozycji aktywizacji młodzieży.
Ruch na scenie- Warsztaty z motoryki ciała i ruchu scenicznego. Harcerze poznają
najważniejsze zasady związane z ruchem na scenie oraz nabiorą nawyków i pewności w
wykonywanych ruchach. Jako sprawdzian umiejętności każdy harcerz dostanie
indywidualne zadanie aktorskie w którym będzie musiał wykorzystać nabyte umiejętności.
Kto jest winny?- W przedpołudniowych zajęciach harcerze wcielą się w rolę detektywów.
Harcerze, podzieleni na grupy dochodzeniowe, będą mieli za zadanie stworzyć profil
psychologiczny przestępcy na podstawie zeznań świadków, dowodów zbrodni i poszlak . W
tym celu przejdą szkolenie z podstaw metodyki dochodzeniowej i poznają historię sławnych
seryjnych morderców. Gra fabularna (detektywistyczna) odbędzie się na terenie
zgrupowania i pobliskiego terenu. Po zebraniu odpowiedniej ilości obciążających dowodów i
zeznań świadków będą mogli przeprowadzić sprawę sadową, w której wcielą się w rolę
oskarżycieli. Oskarżony dostanie prawo do obrońcy z urzędu(komendanta podobozu, co
utrudni sprawę), w rolę ławy oskarżonych wciela się osoby nie związane ze sprawą.
Pierwsza pomoc- Warsztaty z samarytanki, na których harcerze odświeżą sobie
najważniejsze informacje w udzielaniu pierwszej pomocy. Po warsztatach harcerze wcielą
się w charakteryzatorów i przygotują co najmniej trzy etiudy prezentujące pierwsza pomoc
w groźnie, na pozór, wyglądających wypadkach. Etiudy będą oceniane pod względem
charakteryzacji poszkodowanych jak i poprawności podejmowanych działań medycznych.
Gra psychologiczna – każda osoba dostaje rolę w którą musi się wczuć, mimo że, nie będzie
się zgadzała z jej poglądami. Bawimy się w radę drużyny która musi rozwiązać jakiś ważny
problem. Trochę oparte to na aktorstwie.
Kanu - aby odsłonić pole należy odpowiedzieć na pytanie dotyczące całego zgrupowania i
drużyny czy szczepu. Celem zajęć jest zapoznanie się i zintegrowanie harcerzy i zuchów z
naszego środowiska.
8 pytań – każda harcerka zadaje wszystkim innym harcerkom pytanie na które odpowiedź
będzie wymagała przełamania własnych lęków, wstydu i nieśmiałości. Celem jest prawdziwe
poznanie innych. Zawsze się sprawdza.
Zajęcia ze zmysłów – harcerki będą miały szanse sprawdzić, które zmysły mają najbardziej
rozwinięte. Zadanie jakie mogą być to: z zamkniętymi oczami należy rozpoznać przedmiot,
coś do jedzenia, trafić do celu itp.
Bajka o ćwierćlandi - drużyna podzielona jest na cztery grupy: zieloni, czerwoni, żółci i
niebiescy. Czytana jest historia o kraju Ćwierćlandia, z zadaniami (hymn swojego koloru,
prezentacja zawodów itp.) Po wykonania zadań odbędzie się czytanie drugiej części, gdzie
kolory się mieszają. Celem jest rozwinięcie wyobraźni i wykształcenie tolerancji.
100 pytań do… - zajęcia w formie ogniska, na które zaproszeni będą goście z jakimś stażem w
harcerstwie (komendantkę zgrupowania zaprosić byłych drużynowych). Drużyna ma
wymyślić 100 pytań do tych tych osób dotyczących ich życia harcerskiego oraz sukcesów
zawodowych i zainteresowań.
Milionerzy – gra na podstawie teleturnieju „milionerzy”. Pytania będą z dziedzin harcerskich
jak też z wiedzy ogólnej. Będą również trzy progi, za które będą nagrody: pierwszy próg –
zwolnienie z gimnastyki, drugi próg – śniadanie do łóżka i trzeci drużynowa plus zastępowe
myją reszcie zastępu menażki.
Omnibus - każda harcerka będzie miała do rozwiązania test z różnych dziedzin: literatura,
sport, wiedza ogólna itp. Najlepsza przejdzie do drugiego etapu, gdzie będzie miała
zadawane po 3 pytania od każdej harcerki. Ma szanse zdobycia trzy gwiazdkową sprawność
„Omnibusa”.
Kilka przykładów i pomysłów na zajęcia zuchowe:
• Jarmark - całodniowy festyn na który zaproszone zostaną też inne gromady, zaprezentujemy
na nim stoiska z wykonanymi przez nas rzeźbami i przybliżymy historie średniowiecza
• Rodeo- gry i zabawy sportowe
• Przetapianie złota- rzeźbienie w glinie i z masy solnej
• Pobyt w Indiańskiej wiosce- cykl zabaw ze sobą powiązanych, najpierw zuchy muszą
odszukać indiańska wioskę, potem zgodnie z indiańskimi instrukcjami będą budować
wigwamy, następnego dnia zostaną zaproszeni na indiańskie polowanie – strzelanie do
celu(będą musiały wykonać sobie łuki i strzały). Popołudniu nauczą się dawać znaki dymne(
nauka nadawania i odczytywania alfabetu morsa).Ostatniego dnia Indianie naucza nas jak
przygotować stroje oraz jakie tance trzeba odtańczyć aby podczas naszej przygody sprzyjała
nam pogoda.
• Legendy o kowbojach- każda z szóstek wylosuje jedna z historii i na jej podstawie będzie
musiała przygotować scenkę na wieczorny kominek.
• List od Księcia Zaginionych Światów: Rano magowie odkryją, ze w nocy Wielki Dwór
odwiedził Książę i zgubił list. Bedzie to zaszyfrowana wiadomość, która zdradzi nam jak
można obronić się przed silami zła. Następstwem będzie budowa amuletu, który ma chronić
magów przed Księciem i jego pomocnikami. Tym razem zuchy będą musiały wykorzystać
swoja wiedze na temat znanych szyfrów oraz popisać się swoimi zdolnościami plastycznymi.
• Wiadomość od smoków: Nasi przyjaciele przyślą nam wiadomość i zaproszenie na Turniej
Magów w Krainie Wiecznego Słońca. Niestety, ale będzie ona zapisana w smoczym języku,
którym posługują się wszyscy mieszkańcy tej zaczarowanej krainy. Dlatego tez, aby poznać
treść listu będziemy musieli nauczyć się nim posługiwać.
• Turniej Magiczny: Turniej sprawdzający umiejętności magiczne wszystkich uczestników
wyprawy. Turniej składał się będzie z 2 części, pierwsza będzie to cześć praktyczna (zawody
sportowe, tor przeszkód), druga to cześć umysłowa(zagadki, rebusy, szyfry).
• Odwiedziny Druidów: Wielki Dwór odwiedzają Druidzi, którzy jak wiadomo są znawcami
przyrody. Z chęcią korzystamy z ich pomocy i poznajemy tajemnice lasu, aby nasze kolejne
wyprawy nie stanowiły dla nas problemu.
• Uczta u Elfów: Z chęcią korzystamy z zaproszenia elfów i wyruszamy do ich królestwa na
ucztę. Będzie to dla nas miły czas spędzony na zabawie, który pozwoli na zebrać siły do
dalszych wypraw i przygód.
• Detektywistyczna szkoła – charakteryzacja, fotomontaż-zabawa technikami plastycznymi
• Podróżnik- śladami wielkich odkrywców, rozmowa z zuchami o znanych im odkrywcach i
podróżnikach oraz ciekawych miejscach i ich historii. Rysowanie przez zuchy mapy okolicy,
zgrupowania, zaznaczenie na niej szlaków ich wędrówek