docBerufsbildung
download 
Reklamacja Transkrypt
Berufsbildung
www.ahk.pl l Nowe rynki eksportowe dla Niemiec / Neue Exportmärkte für Deutschland l Czego poszukują polscy pracodawcy? / Wonach suchen polnische Arbeitgeber? Cena 28 zł (w tym 8% VAT) Kształcenie zawodowe Berufsbildung 04-05/2013 w s t ę p / v o r wo r t Zainteresowanie polskiej młodzieży szkolnictwem zawodowym na przestrzeni kilkunastu ostatnich lat było zatrważająco niskie. Sytuacja zupełnie inaczej wygląda w Niemczech, gdzie kształcenie zawodowe przyciąga wielu młodych ludzi, zaś sama forma tej nauki jest bardzo atrakcyjna. Poziom kształcenia zależy w głównej mierze od zaplecza szkoleniowego. Technika rozwija się w ekspresowym tempie, dlatego szkoły mają duży problem w dostosowaniu nowoczesnego technicznego wyposażenia dydaktycznego. Bardzo istotnym elementem w tej sytuacji jest współpraca przedsiębiorstw ze szkołami. Firmy muszą być technologicznie na bieżąco, by sprostać silnej konkurencji, przy okazji zapewniając odpowiedni sprzęt do nauki. Inwestycje płynące ze współpracy na tej linii przynoszą obustronne korzyści – szkoły otrzymują istotne wsparcie w postaci pomocy naukowych, przedsiębiorstwa natomiast – absolwentów, którzy są dobrze przygotowani do pracy. Współpraca przemysłu ze szkolnictwem powoli staje się zatem standardem, dzięki któremu absolwenci mogą nie tylko zdobyć szkolną wiedzę teoretyczną, ale także odpowiednie doświadczenie praktyczne, tak bardzo potrzebne potem w pracy. Zapraszamy Państwa do lektury naszego raportu na temat przyszłości kształcenia zawodowego w Polsce, w którym głos zabrali również wiceminister gospodarki Dariusz Bogdan i wiceminister pracy i polityki społecznej Jacek P. Męcina. Z nowymi siłami na wiosnę! Mit neuen Kräften in den Frühling! W części o gospodarce zachęcamy do analizy raportu na temat wynagrodzeń i sytuacji na rynku pracy. Dotarła już do nas długo wyczekiwana wiosna. Ulice zapełniają się pieszymi i rowerzystami. Korzystając z okazji chcemy Państwa zachęcić do rowerowych wędrówek szlakiem Odra – Nysa. Wszystkich Państwa zapraszam na stronę www.ahk.pl oraz do lektury naszych newsletterów – gospodarczego i prawnego. In den letzten Jahren war das Interesse polnischer Jugendlicher an der Berufsbildung schwindend gering. In Deutschland sieht das vollkommen anders aus. Für die Berufsausbildung können dort viele junge Menschen gewonnen werden, auch weil sie in einer sehr attraktiven Form angeboten wird. Das Bildungsniveau hängt in erster Linie von der technischen Basis ab. Die Technik entwickelt sich aber im Eiltempo, weshalb die notwendige Ausstattung von Schulen nur schwer mit den neuesten Errungenschaften mithalten kann. Ein wesentliches Element ist in dieser Situation die Zusammenarbeit der Unternehmen mit den Schulen. Der starke Wettbewerbsdruck zwingt Firmen dazu, technologisch ständig auf dem neuesten Stand zu sein, wodurch sie erfreulicherweise auch die entsprechenden Geräte für die Ausbildungsmaßnahmen zur Verfügung stellen können. Die an dieser Schnittstelle getätigten Investitionen bringen beidseitige Vorteile. Zum einen werden die Schulen in puncto technischer Ausstattung stark unterstützt. Andererseits können die Unternehmen Absolventen einstellen, die gut auf den Berufseinstieg vorbereitet sind. Die Zusammenarbeit von Industrie und Bildungswesen wird deswegen allmählich zur Standardlösung. Dank dieser Ausbildungsmethoden eignen sich die Absolventen nicht nur theoretisches Schulwissen an, sondern können die für den Berufsalltag notwendige praktische Erfahrung sammeln. Wir laden Sie zur Lektüre unseres Rapports über die Zukunft der Berufsbildung in Polen ein, für den wir Meinungen unter anderem von dem stellvertretenden Wirtschaftsminister Dariusz Bogdan und dem stellvertretenden Minister für Arbeit und Sozialpolitik Jacek P. Męcina gewinnen konnten. In der Rubrik Wirtschaft dieser Ausgabe empfehlen wir die Analyse des Berichts über Gehälter und die Situation auf dem Arbeitsmarkt. Der lang erwartete Frühling ist endlich da. Straßen füllen sich wieder mit Fußgängern und Radlern. Deswegen laden wir nicht nur die Letztgenannten auf eine Entdeckungstour auf dem Oder-Neiße-Radweg ein. Wir möchten Ihnen auch den Besuch unserer Website www.ahk.pl und die Lektüre unserer Wirtschafts- und Recht-Newsletter ans Herz legen. Szymon Trzebiatowski Członek Zarządu / Vorstandsmitglied Volkswagen Poznań Sp. z o.o. 04-05/2013 1 dfgfdgfdg Partner w zakresie rozwoju kompetencji zawodowych vfdgdgbfdbgdfg Założona w 1925 roku firma Festo prowadzi również w Polsce szeroko rozwiniętą działalność dydaktyczną w zakresie edukacji zawodowej, szkoleń i konsultingu, która jest zgodna z zasadami obowiązującymi w ośrodkach dydaktycznych Festo na całym świecie. Głównym założeniem programu szkoleń i konsultingu Festo w Polsce jest wykorzystanie siły i potencjału technologii klientów, które oparte są na rozwiązaniach inżynierskich naszej firmy. Systemowy związek Festo Didactic z zakładami produkcyjnymi i centrami logistycznymi w głównym ośrodku Festo w Niemczech daje możliwość bezpośredniego połączenia teorii z praktyką w profesjonalnych szkoleniach dla kadry inżynieryjno technicznej firm produkcyjnych w Polsce. Ucząc innych tego w czym Festo jest światowym liderem, udzielamy nowych odpowiedzi na codzienne problemy występujące w zakładzie, a tym samym pomagamy naszym klientom w sprawnej realizacji planów produkcyjnych i logistycznych. Festo Sp. z o.o. Janki k/Warszawy ul. Mszczonowska 7 05-090 Raszyn Contact Center Tel. + 48 22 711 41 00 Fax + 48 22 711 41 02 [email protected] www.festo.pl s p i s t r e ś c i / i n h a lt R A P O RT WI / R A P PO R T W I G O S PO DAR K A / W I R TSCHAFT A K T U AL NO ś C I / A KTUELL P R AW O / RE C H T L IF E S T Y L E / L IF E S T YLE K A L E JDO S K O P / K ALEI DO SKO P I N F O / IN F O 80 6 52 66 80 84 90 91 6 Kształcenie w cenie Bildung lohnt sich 48 Wywiad z dr. Eckhardem Franzem z Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Technologii Interview mit Dr. Eckhard Franz vom Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie Nowe rynki eksportowe dla Niemiec Czego poszukują polscy pracodawcy? Neue Exportmärkte für Deutschland Wonach suchen polnische Arbeitgeber? 52 56 84 Ułatwienia dla przedsiębiorców Erleichtungen für Unternehmer Szlak rowerowy Odra-Nysa Der Oder-Neiße-Radweg Wydawca / Herausgeber Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa Deutsch-Polnische Industrie- und Handelskammer 00-246 Warszawa, ul. Miodowa 14 Tel.: +48/22/53 10 500 Fax: +48/22/53 10 600 www.ahk.pl Dyrektor Generalny / Hauptgeschäftsführer Michael Kern Redaktor Naczelna / Chefredakteurin Agnieszka Ozubko +48/22/53 10 547, e-mail: [email protected] Redakcja / Redaktion Cecylia Kosmalska Prenumerata / Abonnement Cecylia Kosmalska +48/22/53 10 522, e-mail: [email protected] Reklama / Anzeigen Danuta Kwasek +48/22/53 10 521, e-mail: [email protected] Tłumaczenie / übersetzung Logostrada Korekta/Korrektur Cecylia Kosmalska, Michał Woźniak Zdjęcia / Fotos Archiwum/Archiv, Photocase, iStockphoto Opracowanie graficzne, produkcja Bearbeitung, Herstellung Agencja TT, 00-310 Warszawa, ul. Bednarska 7/1 e-mail: [email protected], www.tt.pl Druk / Druck CGS Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów. Die Redaktion übernimmt keine Verantwortung für den Inhalt der Annoncen. Beiträge, die nicht bestellt wurden, werden nicht zurückgeschickt. Die Redaktion trägt keine Verantwortung für Kommentare von Autoren. Wir behalten uns vor, die Beiträge zu kürzen, zu adjustieren und die Überschriften zu verändern. AHK Polska posiada certyfikat jakości: Die AHK Polen besitzt das Qualitätszertifikat: Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i nie zwraca materiałów nie zamówionych. Nie odpowiada również za komentarze autorów. 04-05/2013 3 AKT UAL NO Ś CI / AKT UE L L SYLWETKI / PERSONALIEN Gonçalo Duarte Silva Dyrektor Generalny Starwood w Polsce CEO von Starwood in Polen Gonçalo Duarte Silva objął funkcję dyrektora generalnego Starwood Hotels & Resorts w Polsce oraz hotelu Sheraton w Warszawie. Do jego obowiązków będzie należało zarządzanie warszawskim hotelem Sheraton oraz koordynacja działalności pozostałych pięciu obiektów sieci w Polsce: hoteli Sheraton w Krakowie, Poznaniu i Sopocie, Westin w Warszawie oraz Hotelu Bristol w Warszawie, który dołączył właśnie do elitarnej grupy Luxury Collection. Gonçalo Duarte Silva jest z pochodzenia Portugalczykiem, ale swoje doświadczenie zdobywał na rynkach międzynarodowych m.in. w Wielkiej Brytanii, Maroku i Hiszpanii. W swojej karierze pełnił wiele funkcji PGE rezygnuje z rozbudowy Opola PGE verzichtet auf Ausbau von Oppeln Jak informuje Rzeczpospolita, Polska Grupa Energetyczna zrezygnowała z rozbudowy Elektrowni Opole (budowy dwóch nowych bloków na węgiel kamienny), w które miała zainwestować 11,6 mld PLN. Jako przyczynę podano ograniczenie opłacalności tej inwest ycji z powodu m.in. zmiany na rynku energetycznym oraz w otoczeniu makroekonomicznym, które ograniczyły efektywność ekonomiczną projektu dla PGE. Przeprowadzone analizy wskazują, że ze względu na moce wytwórcze PGE, oparte głównie na węglu brunatnym, oraz inne projekty inwestycyjne, kontynuowanie projektu Opole II nie przyniosłoby wzrostu wartości dla akcjonariuszy spółki. 4 04-05/2013 Wie die Rzeczpospolita berichtet, verzichtet Polska Gr upa Energetyczna auf den Ausbau des Kraftwerks Oppeln um zwei neue Steinkohleblöcke, die 11,6 Mrd. PLN veranschlagen sollten. Als Grund wird die begrenzte Rentabilität der Investition durch Veränderungen am Energiemarkt und der makroökonomischen Situation genannt, welche die wirtschaftliche Effektivität der Investition für PGE einschränken. Analysen zeigen, dass die Fortsetzung des Projekts Oppeln II wegen der hauptsächlich auf Braunkohle gestützten Produktionskraft von PGE und einiger anderer Investitionsprojekte keinen Wertanstieg für die Aktionäre der Gesellschaft bringen würde. menedżerskich. W 2005 r. został dyrektorem generalnym kompleksu dwóch hoteli: The Westin & Sheraton Real de Faula Golf Resort & Spa na Costa Blanca, a w 2007 r. objął funkcję dyrektora generalnego hotelu Le Meridien w Barcelonie, który pod jego nadzorem stał się flagowym obiektem marki. Gonçalo Duarte Silva jest absolwentem Wyższej Szkoły Hotelarstwa i Turystyki w Porto w Portugalii. Gonçalo Duarte Silva wurde zum CEO von Starwood Hotels & Resorts in Polen sowie des Hotels Sheraton in Warschau ernannt. Zu seinem Aufgabenberiech zählt das Management des Warschauer Hotels Sheraton und die Koordinierung des Betriebs der weiteren fünf Hotels der Kette in Polen: der Hotels Sheraton in Krakau, Posen und Sopot, sowie des Westins und des Bristols in Warschau, das an die Luxury Collection Hotelgruppe angeschlossen wurde. Gonçalo Duarte Silva ist Portugiese. Seine Erfahrungen sammelte er jedoch auf internationalen Märkten, u.a. in Großbritannien, Marokko und Spanien. Während seiner beruflichen Laufbahn nahm er zahlreiche Managerfunktionen wahr. 2005 wurde er zum CEO des Hotelverbundes von zwei Hotels ernannt: The Westin & Sheraton Real de Faula Golf Resort & Spa an der Costa Blanca, und 2007 wurde er CEO des Hotels Le Meridien in Barcelona, das unter seiner Leitung Flaggschiff der Marke wurde. Gonçalo Duarte Silva hat ein Hochschulstudium in Hotellerie und Touristik in Porto in Portugal abgeschlossen. Plus wraca do walki o klientów pre-paid Plus kämpft wieder um Prepaid Kunden Polkomtel, operator sieci Plus, który jako jedyny w 2012 r. tracił użytkowników usług na kartę (pre-paid), przeprowadził gruntowne zmiany w ofercie i wraz z początkiem kwietnia wprowadził taryfy z dedykowanymi starterami, mobilnym Internetem w technologii LTE, jednolitą stawką podstawową 29 groszy za minutę połączenia do wszystkich sieci i dodatkowymi usługami pozwalającymi obniżyć koszty. W najbliższym czasie Polkomtel spodziewa się odpowiedzi na te zmiany ze strony sieci Orange Polska i Play. Źródło: Rzeczpospolita Polkomtel, der Betreiber des Mobilfunknetzes Plus, das 2012 als einziges Prepaid Kunden verlor, hat sein Angebot aufgefrischt und Anfang April Tarife mit speziellen Einstiegspaketen, mobilem LTE-Internet, einer einheitlichen Grundgebühr von 29 Groschen pro Minute in alle Netze und zusätzlichen Dienstleistungen zur Kostensenkung eingeführt. In naher Zukunft erwartet Polkomtel eine Antwort auf diese Änderungen von den Netzen Orange Polska und Play. Quelle: Rzeczpospolita A K T U A L N O Ś C I / A K T U E LL Volkswagen zatrudnia Volkswagen stellt ein Witold Jaworski Prezes Zarządu Allianz Polska Vorstandsvorsitzender der Allianz Polska Witold Jaworski jest absolwentem Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, studiował również na Fachhochschule für Wirtschaft w Berlinie. Jest doktorem nauk ekonomicznych, a do 2010 r. był adiunktem w Katedrze Ubezpieczeń Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Doświadczenie zawodowe w sektorze ubezpieczeniowym zdobywał m.in. w Grupie PZU, w której pracował od 2004 roku. Pełnił funkcje członka zarządu PZU SA i PZU Życie SA. Wcześniej był m.in. dyrektorem zarządzającym ds. klienta masowego, dyrektorem zarządzającym ds. produktów ubezpieczeniowych i dyrektorem ds. ubezpieczeń komunikacyjnych. Był również członkiem rad nadzorczych TFI PZU i PTE PZU. Przed rozpoczęciem kariery w Grupie PZU był menedżerem w McKinsey & Co., współpracując głównie z instytucjami finansowymi oraz firmami telekomunikacyjnymi, farmaceutycznymi i przemysłowymi. Witold Jaworski hat die Wirtschaftsakademie in Poznań abgeschlossen und studierte auch an der Fachhochschule für Wirtschaft in Berlin. Er ist Doktor der Wirtschaftswissenschaften und war bis zum Jahr 2010 wissenschaftlicher Mitarbeiter am Lehrstuhl für Versicherungen der Wirtschaftsakademie in Poznań. Seine Berufserfahrung sammelte er im Versicherungssektor u.a. bei der PZUGruppe, bei der er ab 2004 tätig war. Er nahm die Funktion des Vorstandsmitglieds der PZU SA und der PZU Życie SA wahr. Vorher war er Geschäftsführer der Bereiche Massenkunden und Versicherungsprodukte sowie Direktor der Verkehrsversicherungen. Zudem war er Mitglied des Aufsichtsrats von TFI PZU und PTE PZU. Vor seiner beruflichen Karriere bei der PZU-Gruppe war er Manager bei McKinsey & Co., wo er hauptsächlich mit Finanzinstitutionen sowie Telekommunikations-, Pharmaund Industrieunternehmen zusammenarbeitete. Rekord sprzedaży Mercedesa Rekordverkäufe bei Mercedes Według informacji podanej przez Puls Biznesu, należąca do niemieckiego koncernu Daimler marka luksusowych samochodów Mercedes odnotowała rekordową sprzedaż w I. kwartale br. Mercedes sprzedał w ciągu pierwszych trzech miesięcy 2013 r. globalnie 324 898 samochodów (wzrost o 3,5 proc. w stosunku do analogicznego okresu w 2012 r.), co stanowi najlepszy wynik sprzedaży w historii firmy. Spośród produkowanych modeli największą zwyżkę sprzedaży, bo aż o 49,4 proc., odnotowano w przypadku modelów klasy A i B. Nach Informationen von Puls Biznesu verzeichnete die DaimlerPremiummarke Mercedes im ersten Quartal diesen Jahres Rekordverkäufe. Mercedes setzte weltweit 324.898 Fahrzeuge ab – ein Wachstum von 3,5 Prozent gegenüber dem gleichen Vorjahreszeitraum und das beste Verkaufsergebnis der Firmengeschichte. Den größten Verkaufsanstieg, um 49,4 Prozent, verzeichneten dabei die Baureihen der A- und B-Klasse. Do 2018 r. Volkswagen (VW) zwiększy globalnie poziom zatrudnienia w swoich fabrykach o ok. 50 tys. osób do poziomu 600 tys. pracowników – podaje Handelsblatt powołujący się na wypowiedź szefa rady pracowników VW Bernda Osterloha. W ubiegłym roku koncern wyprodukował ok. 9,1 mln pojazdów. Grupa liczy na wzrost sprzedaży poza Europę, równoważący tutejszy spadek obrotów. Obecnie poza Niemcami zatrudniona jest ponad połowa pracowników VW. W ciągu 5 lat liczba pracowników w Chinach zostanie najprawdopodobniej podwojona. Bis 2018 erhöht Volkswagen (VW) die Beschäftigung in seinen Fabriken weltweit um ca. 50.000 auf 600.000 Mitarbeiter. Das teilt das Handelsblatt unter Berufung auf den VW Betriebsratsvorsitzenden Bernd Osterloh mit. Im letzten Jahr stellte der Konzern ca. 9,1 Mio. Fahrzeuge her. Die Gruppe setzt auf Verkaufswachstum außerhalb Europas, der den hiesigen Umsatzrückgang ausgleicht. Derzeit ist über die Hälfte der VW Mitarbeiter außerhalb Deutschlands angestellt. Im Laufe von 5 Jahren wird sich die Mitarbeiterzahl in China voraussichtlich verdoppeln. Dr Irenenusz Zalewski Prezes Zarządu Lufthansa Systems Poland Vorstandsvorsitzender der Lufthansa Systems Poland Dr Ireneusz Zalewski z dniem 1 lutego 2013 przejął obowiązki Prezesa Zarządu firmy Lufthansa Systems Poland (LSYP). Studiował ekonomię i zarządzanie na Uniwersytecie Gdańskim oraz uniwersytetach w Konstancji i w Innsbrucku. Od 1996 roku związany z branżą informatyczną. W roku 2004 dołączył do LSYP na stanowisku Dyrektora ds. Sprzedaży i Obsługi Klienta. W kolejnych latach przejął również odpowiedzialność za finanse, kadry i administrację firmy. Lufthansa Systems Poland, zatrudniająca ok. 340 osób, już od ponad 15 lat świadczy kompleksowe usługi IT oraz aeronautyczne. Dr. Ireneusz Zalewski wurde am 1. Februar 2013 zum Geschäftsführer der Lufthansa Systems Poland (LSYP) bestellt. Er studierte Betriebswirtschaft und Management an den Universitäten in Gdańsk, Konstanz und Innsbruck. Seit 1996 ist er in der IT-Branche tätig. Im Jahr 2004 übernahm er bei LSYP die Funktion des Geschäftsführers für Verkauf und Kundenbetreuung. In den folgenden Jahren verantwortete er zudem die Abteilungen für Finanzen, Personalfragen und Verwaltung. Die Lufthansa Systems Poland, die ca. 340 Personen beschäftigt, erbringt bereits seit 15 Jahren komplexe IT- und AeronautikLeistungen. 04-05/2013 5 Kształcenie w cenie Bildung lohnt sich Ostatnie dziesięć lat to dla polskiego systemu edukacji okres dużych zmian: reforma Maria Montowska AHK Polska / AHK Polen systemu, likwidacja lub przekształcenie licznych placówek szkolnych. Czy tak radykalne reformy przyniosły oczekiwaną poprawę sytuacji i przyczyniły się do zmniejszenia bezrobocia? Innerhalb des letzten Jahrzehnts durchlief das polnische Bildungssystem erhebliche Veränderungen: Eine Reform, die Schließung oder Umgestaltung zahlreicher schulischer Einrichtungen. Haben diese radikalen Reformen zur erwarteten Verbesserung der Lage geführt und zum Abbau der Arbeitslosigkeit beigetragen? RAPO RT W I / RAP P OR T W I System Z dzisiejszego punktu widzenia, czyli bezrobocia na poziomie 14,4% (a wśród osób młodych 28,4%), co oznacza 2 337 400 osób bez pracy z jednej strony, a z drugiej – 600 000 wakatów w przedsiębiorstwach, wiele dokonanych reformą zmian budzi zastrzeżenia. Z badań zespołu ekonomistów UJ w ramach projektu Bilans Kapitału Ludzkiego (PARP) prowadzonego od trzech lat wynika, że niezależnie od wahań koniunktury oraz pór roku 16-17% pracodawców prowadzi regularne rekrutacje. Jeśli wynik badań odniesiemy do całej gospodarki, a drudzy oferują miejsca pracy i nie mogą znaleźć pracowników? Jedno jest pewne, gospodarka ponosi straty, a procesom towarzyszy niezadowolenie i f r ustracja zarówno po stronie zatrudniających, jak i poszukujących pracy. System edukacji powinien odbierać sygnały płynące z rynku pracy i uwzględniać jego potrzeby. Nie bez znaczenia wydaje się więc tworzenie systemu edukacji w porozumieniu zarówno z tymi, którzy miejsca pracy tworzą, ale też tymi, którzy za politykę wspierającą zatrudnienie odpowiadają, czyli Wykres nr 1. Liczba uczniów i studentów w Polsce Diagramm Nr. 1. Anzahl der Schüler und Studenten in Polen 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 1990 1995 2000 2011 2012 Szkoły Policealne Postlyzeale Schulen liczba studentów Anzahl der Studenten Licea ogólnokształcące Allgemeinbildende Lyzeen Technika Technika Zasadnicze Szkoły Zawodowe Berufsschulen okazuje się że chodzi o sześćset tysięcy miejsc pracy. Co ważne, liczba ta wykazuje pewną stabilność. Dlaczego dzieje się tak, że jedni szukają pracy i nie mogą jej znaleźć, 2005 Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej, związkami zawodowymi, urzędami pracy, instytucjami odpowiadającymi za udzielanie wsparcia z funduszy unijnych System Aus heutiger Sicht: einer Arbeitslosenquote von 14,4% (bei jungen Menschen 28,4%), mit anderen Worten 2.337.400 Personen ohne Arbeit einerseits und 600.000 unbesetzten Stellen in Unternehmen andererseits geprägt, müssen viele der mit der Reform erfolgten Veränderungen infrage gestellt werden. Seit drei Jahren von einem Team von Wirtschaftswissenschaftlern der Jagiellonen-Universität im Rahmen des Projekts Humankapitalbilanz (Polnische Agentur für Unternehmensentwicklung) durchgeführte Untersuchungen haben ergeben, dass 16-17% der Arbeitgeber regelmäßig Personal suchen, und zwar unabhängig von Konjunkturschwankungen und Jahreszeit. Wenn wir das Ergebnis der Untersuchungen auf die gesamte Wirtschaft beziehen, wird klar, dass es um 600.000 Arbeitsplätze geht. Außerdem weist diese Zahl auf eine gewisse Stabilisierung hin. Wie kommt es, dass die einen eine Stelle suchen und sie nicht finden können, die anderen wiederum Arbeitsplätze anbieten, ohne Mitarbeiter zu gewinnen? Eines ist gewiss: Die Wirtschaft erleidet Verluste und diese Prozesse werden von Unzufriedenheit und Frustration, sowohl auf Seiten der Arbeitgeber als auch auf Seiten der Arbeitssuchenden, begleitet. Das Bildungssystem sollte die vom Arbeitsmarkt ausgehenden Signale aufnehmen und seinen Bedarf berücksichtigen. Nicht ohne Bedeutung ist also die Gestaltung des Bildungssystems im Einvernehmen mit denjenigen, die Arbeitsplätze schaffen, aber auch mit denen, die für die Beschäftigungsförderung verantwortlich sind, also mit dem Ministerium für Arbeit und Sozialpolitik, den Gewerkschaften, den Arbeitsämtern und den für die Gewährung von EU-Fördermitteln zuständigen Institutionen (Polnische Agentur für Unternehmensentwicklung, Marschallämter). Während der letzten zwanzig Jahre hat das polnische Bildungssystem einen Transformationsprozess durchlaufen, aber leider muss festgestellt werden, dass seine heutige Struktur das Ergebnis eines gesellschaftlichen Dialogs ist. Reform Wichtigstes Ziel der Bildungs reform war eine veränderte Struktur der Sekundärstufe II: 80% sollten eine Allgemeinund 20% eine Berufsbildung erhalten. Diesbezüglich gibt es erste Anzeichen, dass von den für die Reform Verantwortlichen die Berufsbildung und ihre Bedeutung für die Wirtschaft falsch eingeschätzt worden sind. Die Konsequenzen dieser Entscheidung spürt heute der Arbeitsmarkt. Mit dem Gesetz zur Änderung des Gesetzes des Bildungssystems Tabela nr 2. Liczba uczniów w szkołach Tabelle Nr. 2. Anzahl der Schüler in den Schulen podstawowe Grundschule 1990/1991 1995/1996 2000/2001 2005/2006 2009/2010 2011/2012 5 287 032 5 104 200 3 220 571 1 189 945 2 602 020 1 596 781 2 234 937 1 322 146 2 187 172 1 210 022 Dane: GUS / Daten des Hauptstatistikamts 8 gimnazja Gymnasium 04-05/2013 zasadnicze Berufsschule ogólnokształcące allgemein-bildende Schule zawodowe Technikum Studenci Studenten Absolwenci studiów Studienabsolventen 814 525 721 860 541 951 232 499 235 676 210 910 445 018 682 997 924 178 738 625 658 107 608 496 636 595 838 025 976 883 743 811 616 198 571 297 403 824 794 642 1 584 800 1 953 800 1 841 300 1 764 060 56 078 89 027 304 000 394 000 497 500 R A P O RT W I / R A P P O R T WI (PARP, urzędy marszałkowskie). W ostatnich dwudziestu latach polski system edukacji przeszedł proces transformacji, ale niestety nie można stwierdzić, że jego dzisiejsza struktura jest efektem dialogu społecznego. Reforma Najważniejszym założeniem reformy systemu edukacji była zmiana struktury kształcenia ponadgimnazjalnego: 80% kształcenie ogólnokształcące i 20% kształcenie zawodowe. I tu pojawił się pierwszy sygnał, że kształcenie zawodowe i jego znaczenie dla gospodarki nie zostały przez reformatorów dostrzeżone. Konsekwencje tej decyzji odczuwa rynek pracy. Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty z 25 lipca 1998 roku (Dz. U 1998 nr 117 poz 759), która weszła w życie 1 stycznia1999, rozpoczęła pierwszy etap reformy systemu edukacji wprowadzając m.in. licea profilowane przy założeniu, że główną drogą zdobycia średniego wykształcenia będzie właśnie ten typ szkoły. W ramach tej ustawy miał zacząć się proces likwidacji dotychczasowych szkół średnich ogólnokształcących i zawodowych. W roku 2001 weszły w życie dwie kolejne ustawy, z których Ustawa z 21.11.2001 o zmianie Ustawy Karta Nauczyciela, ustawy o systemie oświaty oraz ustawa przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego (Dz.U. 2001 nr 144 z 21.11.2001) zatrzymała proces likwidacji średnich szkół ogólnokształcących i zawodowych. Licea profilowane nie wytrzymały jednak próby czasu, natomiast przyczyniły się do jeszcze większego spustoszenia w kształceniu zawodowym. Ostatni etap reformy systemu kształcenia wprowadzony w życie Ustawą o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw z 19 sierpnia 2011 (DzU 205 z 2011) miał uwzględnić potrzeby rynku w zakresie kształcenia zawodowego, a de facto skrócił okres nauki zawodu i wydłużył czas kształcenia ogólnego. Jest więc dowodem na to, że w dalszym ciągu polski ustawodawca nie ma zrozumienia dla nowoczesnego, atrakcyjnego i praktycznego kształcenia zawodowego. Dla zrozumienia całości dokonanych zmian i ich późniejszych skutków ważne jest również zwrócenie uwagi na inny istotny element reformy – mianowicie wprowadzenie matury centralnej, której próg zdawalności określono na poziomie 30%, a egzamin oparto na testach. Jednocześnie dla porównania próg zdawalności egzaminów zawodowych wynosi 75%. Pamiętajmy także, że matematyka nie była obowiązkowym przedmiotem na maturze do roku 2010. Określenie tak niskiego progu zdawalności egzaminu dojrzałości i zniesienie matematyki jako przedmiotu obowiązkowego w warunkach niekontrolowanego wzrostu liczby prywatnych szkół wyższych i szerokiej oferty studiów weekendowych otworzyło drogę do dzisiejszej sytuacji w szkolnictwie i na rynku pracy. Towarzyszyło tym zjawiskom na przestrzeni bardzo wielu lat także zupełnie niezrozumiałe rozbudzenie ambicji, że dyplom wyższej uczelni zapewni doskonała pracę. Nie został uwzględniony fakt, że pracodawca przede wszystkim patrzy na umiejętności i doświadczenie kandydata, a nie na jego dyplom. W przypadku osób wchodzących na rynek pracy tym doświadczeniem mogłyby być zajęcia praktyczne (opracowany program i odpowiedni wymiar godzin) włączone w programy nauczania w szkołach i na uczelniach. Jednomiesięcznych vom 25. Juli 1998 (Gesetzblatt 1998 Nr. 117 Position 759) das am 1. Januar 1999 in Kraft getretenen ist, wurde die erste Stufe der Bildungsreform eingeleitet, indem u. a. profilierte Lyzeen unter der Annahme geschaffen wurden, dass der Erwerb der Hochschulreife hauptsächlich in diesem Schultyp erfolgen wird. Im Rahmen dieses Gesetzes sollte die Auf lösung der bisherigen weiterführenden allgemein- und berufsbildenden Schulen beginnen. 2001 sind zwei weitere Gesetze in Kraft getreten, von denen eins (Gesetzblatt 2001 Nr. 144 vom 21.11.2001) die Auflösung der weiterführenden allgemein- und berufsbildenden Schulen gestoppt hat. Profilierte Lyzeen haben sich jedoch nicht bewährt, sondern zu einer noch größeren Beeinträchtigung der Berufsbildung beigetragen. Die mit dem Gesetz zur Änderung des Gesetzes des Bildungssystems sowie anderer Gestze vom 19. August 2011 (Gesetzblatt 2011, Nr. 205) eingeführte letzte Stufe der Bildungsreform sollte den Marktbedarf in Hinblick auf die Berufsbildung berücksichtigen, hat aber de facto den Zeitraum der Berufsbildung verkürzt und den der Allgemeinbildung verlängert. Dies belegt also, dass der polnische Gesetzgeber weiterhin kein Verständnis für eine moderne, attraktive und praxisbezogene Berufsbildung aufbringt. Um die Gesamtheit der vorgenommenen Änderungen und ihre späteren Auswirkungen zu verstehen, ist es auch wichtig, ein anderes wesentliches Element der Reform zu beachten, nämlich die Einführung des Zentralabiturs, dessen Bestehensgrenze mit 30% festgelegt worden ist, wobei die Prüfung auf Tests beruht. Zum Vergleich ist festzustellen, dass die Bestehensgrenze der Ausbildungsabschlussprüfungen 75% beträgt. Es muss ebenfalls berücksichtigt werden, dass Mathematik bis 2010 beim Abitur kein Pflichtprüfungsfach war. Die Festlegung einer so niedrigen Bestehensgrenze bei der Reifeprüfung und die Abschaffung von Mathematik als Pflichtfach hat im Zusammenspiel mit einer unkontrollierten Zunahme der Anzahl privater Hochschulen und eines breiten Angebots an Wochenendstudiengängen den Weg zur heutigen Situation im Schulsystem und auf dem Arbeitsmarkt begünstigt. Begleitet wurden diese Entwicklungen im Laufe sehr vieler Jahre auch von einer vollkommen unverständlichen Er wartungshaltung, dass ein Hochschuldiplom einen hervorragenden Arbeitsplatz garantiere. Dabei blieb die Tatsache unberücksichtigt, dass ein Arbeitgeber vor allem auf die Fähigkeiten und Erfahrung eines Bewerbers, nicht aber auf sein Diplom schaut. Im Falle von Berufsanfängern könnte diese Erfahrung durch Praktika er worben werden (konkretes Programm und entsprechende Stundenzahl), die in die Lehrpläne von Schulen und Hochschulen eingebunden werden. Einmonatige Praktika, die während vier- bis fünfjähriger Lehrzyklen stattfinden, kann man jedoch weder als Unterricht noch als Erwerb von Berufserfahrung ansehen. Die Konsequenzen der erfolgten Veränderungen verdeutlichen klar die Tabelle Nr. 2 und das Diagramm Nr. 1. Auswirkungen der Veränderungen Un m i t t e l b a r e F o l g e d e r vorgenommenen Reform ist eine gestörte Bildungsstruktur, 04-05/2013 9 RAPO RT W I / RAP P OR T W I praktyk odbywanych w 4-5 letnich cyklach nauczania nie można traktować ani w kategorii nauki, ani zdobycia doświadczenia zawodowego. Konsekwencje wprowadzonych zmian w sposób jednoznaczny obrazuje tabela nr 2 i wykres nr 1. Efekty zmian Bezpośrednim skutkiem dokonanej reformy jest zakłócona struktura kształcenia, co oznacza, że w Polsce więcej osób studiuje, niż uczy się w szkołach ponadgimnazjalnych, a to z kolei rodzi poważne trudności przy wejściu na rynek pracy. Jesteśmy jedynym krajem w Unii Europejskiej z taką strukturą kształcenia. Rynek potrzebuje tak samo pracowników z wyższym wykształceniem, jak i techników i wysoko wykwalifikowanych pracowników. Wystarczy przyjrzeć się strukturze zatrudnienia w wielu branżach, by zdać sobie z tego sprawę. W Polsce w roku szkolnym 2011/2012 na 10 absolwentów szkół zawodowych przypadało 24 studentów (M.Kabaj, 2012). Potwierdza to całkowitą deformację struktury kształcenia. Wzrost liczby studentów nie przyczynił się jednocześnie ani do rozwoju gospodarki innowacyjnej, ani wzrostu liczby patentów, czy też lepszej współpracy między nauką i przemysłem. Ilość pokonała jakość i rozsądek. Kształcenie w szkołach ponad gimnazjalnych i na studiach jest kształceniem teoretycznym. Średnio na cztery lata nauki w technikum przypada jeden miesiąc praktyki, podobnie zresztą na studiach. Czy taki okres pozwala na odpowiednie przygotowanie do wykonywania zawodu? „Szacuje się, że 30-40% absolwentów szkół zawodowych podejmuje kształcenie praktyczne poza systemem szkolnym. Jest to zupełny paradoks. Po ukończeniu trzy- lub czteroletniej szkoły zawodowej absolwenci szkół muszą zapisać się na kurs i odbyć przeszkolenie praktyczne” (M.Kabaj, 2012). W krajach, które szkolnictwo zawodowe realizują w tzw. systemie dualnym jest to problem marginalny. Kolejny element to nieefektywny system oświaty, który przerzucił znaczne koszty kształcenia w formach pozaszkolnych na samych uczących się, pracodawców i państwo. Absolwenci szkół wyższych nie mogąc znaleźć pracy, uczą się zawodu w szkołach policealnych (są wygaszane ostatnim etapem reformy) i na różnego rodzaju kursach zawodowych. Jest to oznaką, że system edukacji nie jest przystosowany do potrzeb rynku i w sposób nieefektywny wydaje pieniądze podatnika. Zdeprecjonowano w Polsce słowo „zawodowe”, zasadnicze szkoły zawodowe i tych, którzy się w nich uczą, a po części także was bedeutet, dass in Polen mehr Personen studieren als weiterführende Schulen besuchen. Dies wiederum führt zu ernsthaften Schwierigkeiten beim Einstieg in den Arbeitsmarkt. Wir sind das einzige Land in der Europäischen Union mit einer solchen Bildungsstruktur. Der Arbeitsmarkt benötigt Techniker und gut qualifizierte Mitarbeiter ebenso wie Hochschulabsolventen. Es genügt ein Blick auf die Beschäftigungsstruktur in vielen Branchen, um sich dessen bewusst zu werden. Im Schuljahr 2011/2012 entf ielen in Polen auf zehn Berufsschulabgänger 24 Studenten (M. Kabaj 2012). Das bestätigt eine vollkommene Fehlentwicklung der Bildungsstr uktur. Die wachsende Zahl von Studenten hat gleichzeitig weder zur Entwicklung einer innovativen Wirtschaft, noch einer Zunahme der Patentzahl oder zu einer besseren Zusammenarbeit von Wissenschaft und Industrie geführt. Die Quantität siegte über Qualität und Vernunft. Die Ausbildung in den weiterführenden Schulen und während des Studiums ist theorielastig. Im Durchschnitt entfällt im Technikum auf vier Jahre Unterricht ein Praktikumsmonat. Ähnlich verhält es sich übrigens während e in es S tu d iu ms . Er la u bt ein solcher Zeitraum eine angemessene Vorbereitung auf die Berufsausübung? „Man schätzt, dass 30-40% der Berufsschulabsolventen eine praktische Ausbildung außerhalb des Schulsystems aufnehmen. Das ist ein absolutes Paradox. Nach Abschluss einer dreioder vierjährigen Berufsschule müssen ihre Abgänger einen Kurs belegen und eine praktische Schulung durchlaufen“ (M. Kabaj, 2012). In Ländern, in denen die Berufsschulen ins sog. duale System eingebunden sind, ist dieses Problem kaum vorhanden. Ein weiteres Element ist das ineff iziente Bildungssystem, das die erheblichen Kosten für eine Ausbildung in außerschulischen Formen auf die Schüler selbst, die Arbeitgeber und den Staat abgewälzt hat. Hochschulabsolventen, die keine Arbeit finden können, erlernen in postlyzealen Schulen (diese werden nach der letzten Stufe der Reform aufgelöst) und in verschiedenen berufsbildenden Kursen einen Beruf. Das ist ein Zeichen dafür, dass das Bildungssystem nicht dem Marktbedarf angepasst ist und Steuergelder ineffizient einsetzt. Der Begriff „beruf lich“ und mit ihm Berufsschulen und ihre Schüler sowie teilweise auch weiterführende Berufsschulen haben in Polen eine gewisse Geringschätzung erfahren. Hochschulrektoren vermeiden den Ausdr uck „ber uf liche Studiengänge“ und bevorzugen die Bezeichnung „praktische Tabela nr 3. Dane na rok 2011 Tabelle Nr. 3. Daten für das Jahr 2011 Kraj Land Stopa bezrobocia w % Arbeitslosenrate in % Stopa bezrobocia u młodych w % (15-24 l.) Jugendarbeitslosigkeit in % (15-24 Jahre) Polska / Polen 10,4 Niemcy / Deutschland5,6 Austria / Österreich4,3 Szwajcaria / Schweiz8,2 Dania / Dänemark14,7 Holandia / Niederlande8,6 27,7 7,8 8,2 4,1 7,8 4,9 Krotność w % Faktor in % PKB per capita w EUR BIP pro Kopf in EUR Pracujący uczniowie i studenci (15-24l.) w % Berufstätige Schüler und Studenten (15-24 Jahre) in % 2,88.300 1,4 30.000 1,9 32.000 2,0 44.600 1,9 37.600 1,7 33.300 Źródło: M. Kabaj, Wpływ kształcenia (..), Warszawa, 2012; http://www.epp.eurostat.ec.europa.eu z dnia 14.03.2013; http://www.stats.oecd.org z dnia 14.03.2013 Quelle: M. Kabaj, Einfluss der Ausbildung (..), Warschau, 2012; http://www.epp.eurostat.ec.europa.eu vom 14.03.2013; http://www.stats.oecd.org vom 14.03.2013 10 04-05/2013 24,9 48,2 54,9 62,9 57,5 63,6 R A P O RT W I / R A P P O R T WI średnie szkoły zawodowe. Rektorzy wyższych uczelni unikają słów studia zawodowe, preferując nazwę studia praktyczne. W latach 2001 -2010 zamknięto w Polsce 4180 szkół zawodowych, czyli 52% wg stanu na rok szkolny 2000/2001), a liczba uczniów zmalała o 714.000. Znacznie zmniejszyła się także liczba nauczycieli zawodu. Jak robią to inni Pisząc o polskim systemie edukacji, braku jego efektywności i przystosowania do potrzeb rynku nie sposób nie nawiązać do europejskich rozwiązań w tym zakresie. Kraje o najwyższym PKB na mieszkańca i najniższym bezrobociu, także wśród młodych ludzi, i najkrótszym czasie poszukiwania pierwszej pracy mają dualne systemy kształcenia zawodowego, w któr ych nauka przebiega dwutorowo w szkole i zakładzie pracy. Kraje te maja też zupełnie inną strukturę kształcenia – około 50 – 60% młodych ludzi wybiera kształcenie zawodowe. W Polsce to jedynie 15-20%. Dualny system kształcenia jest stosowany w: Niemczech, Austrii, Danii, Holandii, Szwajcarii. Dlaczego system kształcenia zawodowego w Szwajcarii, czy Niemczech skutecznie przygotowuje młodych ludzi do wejścia na rynek pracy, a polski nie? By kształcenie zawodowe było skuteczne musi być atrakcyjne dla młodych ludzi, a to oznacza dużo zajęć praktycznych, dostęp do nowoczesnych technologii, kontakt z praktykami i przyszłym miejscem pracy. Model dwutorowej nauki spełnia wszystkie wymienione warunki. Zajęcia praktyczne stanowią do 2/3 całego czasu nauki, odbywają się w zakładach pracy, często pod okiem przyszłych kolegów po fachu, w warunkach wykorzystania najnowocześniejszych technologii i rozwiązań innowacyjnych, bo konkurencja na rynku wymusza ciągły postęp technologiczny przedsiębiorstw. Żadne centrum kształcenia zawodowego, ani żadne warsztaty szkolne nie są w stanie konkurować wyposażeniem i wiedzą przedsiębiorstw, nie zapewnią też poznania realnych stosunków pracy. Ten model nauki sprawdza się doskonale także w zawodach nietechnicznych. Kolejnym ważnym założeniem skutecznego kształcenia zawodowego jest fakt, że młody człowiek musi sam znaleźć pracodawcę, u którego będzie w ciągu 2-3 lat uczył się zawodu. To oznacza konieczność przygotowania się do rozmów kwalifikacyjnych, pozwala na zdobycie pierwszych doświadczeń na rynku pracy, w tym weryfikację własnych możliwości i oczekiwań, ale też dużą szansę na znalezienie zatrudnienia zaraz po zakończeniu nauki. Analizując ten model kształcenia zawodowego nie można pominąć roli przedsiębiorcy. To przedsiębiorcy f inansują ze swoich środków praktyczną część kształcenia zawodowego (wynagrodzenia dla uczniów) i angażują się w przygotowanie programu praktycznej nauki zawodu. Jest to inwestycja, która spotyka się z dużym zrozumieniem nie tylko, jako forma solidarności społecznej. Inwestycja także ma podłoże czysto biznesowe! Dobrze przygotowywany do zawodu uczeń z czasem staje się lojalnym pracownikiem, który za swoja pracę pobiera wynagrodzenie. Studiengänge“. In den Jahren 2001-2010 wurden in Polen 4180 Berufsschulen, also 52% der noch im Schuljahr 2000/2001 vorhandenen, geschlossen und die Schülerzahl ist um 714.000 zurückgegangen. Wesentlich abgenommen hat auch die Zahl der Berufsschullehrer. Was machen andere Länder? Wenn man über das polnische Bildungssystem, seine mangelnde Effektivität und fehlende Anpassung an den Marktbedarf schreibt, liegt es nahe, auf europäische Lösungen einzugehen. Länder mit dem höchsten BIP pro Einwohner und der niedrigsten Arbeitslosigkeit, auch unter jungen Menschen, sowie der kürzesten Zeitdauer bis zum Abschluss des ersten Arbeitsvertrags besitzen duale Berufsausbildungssysteme, in denen der Unterricht parallel in Schule und Betrieb erfolgt. Diese Länder besitzen auch eine vollkommen andere Bildungsstruktur. Rund 50-60% der jungen Leute entscheiden sich für eine Berufsausbildung. In Polen sind es nur 15-20%. Ein duales Berufsausbildungssystem gibt es in Deutschland, Österreich, Dänemark, den Niederlanden und in der Schweiz. Warum bereitet das Berufs bildungssystem in der Schweiz oder in Deutschland junge Menschen wirksam auf den Eintritt ins Arbeitsleben vor und das polnische nicht? Damit die Berufsausbildung effektiv ist, muss sie für junge Leute attraktiv sein. Das bedeutet, dass es viele praktische Elemente, Zugang zu modernen Technologien, Kontakt mit der Praxis und dem zuk ünftigen Arbeitsplatz geben muss. Das duale Ausbildungssystem erfüllt alle genannten Bedingungen. Praktische Einheiten machen bis zu 2/3 der gesamten Unterrichtszeit aus und finden in den Betrieben, oft unter den Augen der zukünftigen Kollegen, statt, wobei modernste Technologien und innovative Lösungen eingesetzt werden denn die Konkurrenz erzwingt es quasi. Kein Berufsbildungszentrum Ber ufsausbildung (Löhne für die Auszubildenden) und engagieren sich bei der Vorbereitung des praktischen Berufsausbildungsprogramms. Es handelt sich um eine Investition, die nicht nur als Form der gesellschaftlichen Solidarität große Anerkennung findet, sondern auch einen rein wirtschaftlichen Hintergrund hat. Ein gut auf seinen Beruf vorbereiteter Auszubildender ist ab einem gewissen Zeitpunkt ein loyaler Mitarbeiter, der für seine Arbeit einen Lohn bezieht. Atrakcyjność niemieckiego systemu kształcenia zawodowego polega również na tym, że daje on możliwość dalszego dwubiegunowego rozwoju. Można pozostać w stref ie kształcenia zawodowego zdając maturę zawodową i studiując na wybranej akademii zawodowej lub kont ynuować naukę przygotowującą do matury ogólnej, a zdając ją i rozpoczynać studia na uniwersytecie. Rozbudowana jest także bardzo oferta kształcenia uzupełniającego i ustawicznego. Nie bez znaczenia jest też zaangażowanie izb przemysłowohandlowych w przygotowywanie i przeprowadzanie egzaminów zawodowych, ale też rozmowy robocze na temat aktualizacji list zawodów i programów nauczania. Jako organizacje zrzeszające przedsiębiorców pozostają blisko rynku pracy, a wielu pracowników i współpracujących ekspertów ma doświadczenie biznesowe lub produkcyjne. Egzaminy zawodowe odbywają się w zakładach pracy, a więc naturalnym środowisku świata pracy, a w komisjach egzaminacyjnych są przede wszystkim praktycy, w tym pracodawcy, u których odbywała się nauka zawodu. 12 04-05/2013 Efektem takiego systemu kształcenia jest krótki czas szukania pracy po ukończeniu szkoły: w Niemczech wynosi on średnio 1 m-c, w Polsce – 2 lata (M.Kubaj 2012, OECED Employment Outlook 2008) oraz relatywnie niski wskaźnik bezrobocia młodych ludzi (15-24 lata) w odniesieniu do całkowitego bezrobocia, który dla Niemiec wynosi 1,4 a dla Polski 2,8. Co warto zmienić System kształcenia reformowany w Polsce od 1999 roku wymaga kolejnych zmian, bo gospodarka oparta na wiedzy może funkcjonować jedynie w warunkach dobrego przygotowania kadr w zakresie kompetencji ogólnych i zawodowych na wszystkich poziomach edukacji. Szkoła od początku powinna także wpajać ideę uczenia – dalszego rozwoju przez całe życie. W Polsce 37% osób w żaden sposób nie rozwija zdobytych umiejętności od momentu ukończenia szkoły, a w roku 2012 – aż 64% Polaków nie uczestniczyło w żadnym szkoleniu (Bilans Kapitału Ludzkiego, III edycja, 2012). Matura powinna odzyskać swoje dawne znaczenie i stać się und auch keine Schulwerkstätten sind in der Lage, hinsichtlich Ausstattung und Wissen mit Unternehmen mitzuhalten. Sie gewährleisten auch nicht das Kennenlernen tatsächlicher Verhältnisse am Arbeitsplatz. Dieses Unterrichtsmodell hat sich auch hervorragend in nicht technischen Berufen bewährt. Ein weiterer wichtiger Faktor einer effektiven Berufsbildung ist die Erfordernis, dass ein junger Mensch selber einen Arbeitgeber finden muss, bei dem er innerhalb von zwei bis drei Jahren einen Beruf erlernt. Dadurch wird es notwendig, sich auf Bewerbungsgespräche vorzubereiten. Außerdem ist es möglich, erste Erfahrungen auf dem Arbeitsmarkt zu sammeln und die eigenen Möglichkeiten und Erwartungen zu verifizieren. Darüber hinaus bietet sich eine gute Chance, gleich nach Abschluss der Ausbildung eine Stelle zu finden. Bei der Analyse dieses Berufs bildungsmodells darf man die Rolle des Unternehmers nicht außer Acht lassen. Die Unternehmer finanzieren nämlich mit eigenen Mitteln den praktischen Teil der Die Attraktivität des deutschen Berufsbildungssystems beruht auch darauf, dass es die Möglichkeit für eine weitere zweigleisige Entwicklung bietet. Man kann seine Berufsausbildung fortsetzen, die Fachhochschulreife er werben und an einer ausgewählten Berufsakademie studieren. Ebenso kann man weiter zur Schule gehen und sich auf das Abitur vorbereiten, um nach seinem Bestehen ein Studium an einer Universität aufzunehmen. Sehr umfangreich ist ebenfalls das Fortbildungsangebot. Von Bedeutung ist auch das Engagement der Industrieund Handelskammern b e i d e r Vo r b e r e i t u n g u n d D u r c h f ü h r u n g vo n Ausbildungsabschlussprüfungen sowie ihre Beteiligung an Arbeitsgesprächen über die Aktualisierung der Berufslisten und Ausbildungsprogramme. A l s O r g a n i s a t i o n e n vo n Unternehmern kennen sie den Arbeitsmarkt. Außerdem haben viele Mitarbeiter und kooperierende Experten Erfahr ung in Wirtschaft oder Produktion gesammelt. Ausbildungsabschlussprüfungen finden in den Betrieben, also im natürlichen Arbeitsumfeld, statt. R A P O RT W I / R A P P O R T WI ponownie egzaminem dojrzałości potwierdzającym posiadanie określonej wiedzy i kompetencji społecznych, ze zdecydowanie podwyższonym progiem zdawalności i odejściem od testowej formy egzaminu. Kształceniu zawodowemu powinno być nadane odpowiednie znaczenie z naciskiem na kształcenie praktyczne, bo nie ma lepszego przygotowania do wejścia na rynek pracy i lepszego zachowania równowagi pomiędzy zapotrzebowaniem na określonych pracowników, a ofertą ze strony szkół i uczelni. Ani szkoły ani centra kształcenia nie umożliwią nabycia takiego doświadczenia, jakie może zaoferować zakład pracy poprzez umożliwienie realnego uczestnictwa w prowadzonej działalności biznesowej. Z tym powinna się także wiązać zmiana systemu kształcenia i wynagradzania nauczycieli zawodu oraz sposobu naboru kandydatów do tego zawodu. Konieczna jest zmiana wizerunku zasadniczego kształcenia zawodowego, zupełnie inna, niż zaoferowana przez MEN, a polegająca na rozszerzeniu nauki przedmiotów ogólnych kosztem zajęć praktycznych. Warto byłoby zastanowić się nad wprowadzeniem matury zawodowej, by umożliwić równoległą do ogólnokształcącej ścieżkę karier y rozwoju zawodowego. Konieczna jest zmiana podejścia polskich przedsiębiorców do finansowania kształcenia zawodowego. Polska przestaje być krajem niskich kosztów produkcji i za chwilę zdecydowanie większe znaczenie będą miały wydajność, efekt ywność pracy i innowacyjność, a więc czynniki bezpośrednio związane z wykształceniem pracowników. Jednym z priorytetowych zadań powinno być zapewnienie odpowiedniej kadry nauczycieli kształcenia zawodowego, także akademickiego, jako liderów stymulujących Den Prüfungsausschüssen gehören vor allem Praktiker an, unter anderem Arbeitgeber, bei denen die Berufsausbildung erfolgt ist. Eine Folge dieses Ausbildungs systems ist, dass die Arbeits p l a t z su c h e n a c h d e m Schulabschluss schnell zum Erfolg führt: In Deutschland dauert sie durchschnittlich einen Monat, in Polen hingegen zwei Jahre (M. Kubaj 2012, OECD Employment Outlook 2008). Außerdem ist die Jugendarbeitslosigkeit (1524 Jahre) im Verhältnis zur Gesamtarbeitslosigkeit relativ gering. Der entsprechende Faktor beträgt in Deutschland 1,4 und in Polen 2,8. Was sollte man ändern? Das seit 1999 reformierte Bildungssystem in Polen bedarf weiterer Änderungen, denn eine auf Wissen beruhende Wirtschaft kann nur dann funktionieren, wenn das Personal auf allen Bildungsstufen Tabelle Nr. 4: Berufsausbildung – grundlegende Unterschiede Polen Deutschland Theoretisch sehen die meisten Lehrpläne keinen praktischen berufsbildenden Unterricht an Arbeitsplätzen in Unternehmen vor. Auf die praktische Berufsausbildung legt man besonderen Wert. Praktischer Unterricht findet vor allem in Schulen und Berufsbildungszentren statt. Praktischer Unterricht findet vor allem in Betrieben statt. Der Zugang zu Innovationen und neuen Technologien ist beschränkt. Der Zugang zu Innovationen und neuen Technologien ist gewährleistet. Es wird kein Karriereweg im Rahmen der Berufsausbildung eröffnet. Fachabitur, Berufsakademien Der Lohn während der Ausbildung in Berufsgrundschulen beträgt im Falle der Unterzeichnung eines Vertrags mit dem Arbeitgeber 4-6% des Durchschnittslohns, d.h. (in PLN) 147,61; 185,52; 221,42 Der Lohn während der Berufsausbildung hängt vom Beruf ab. Der Durchschnittslohn beträgt 606-812 EUR, also 24,532,9 % des Durchschnittslohns in Deutschland. Nach dem Schulabschluss dauert die Suche nach einem ersten Arbeitsplatz rund zwei Jahre. Nach dem Schulabschluss dauert die Suche nach einem ersten Arbeitsplatz rund einen Monat. Zentraler Prüfungsausschuss Praktische Prüfungen im Betrieb Untersuchungen haben ergeben, dass 65% der Arbeitgeber eine externe Finanzierung der praktischen Berufsausbildung erwarten. Volles Engagement der Unternehmen; 2012 wurden 332.622 Verträge in den der IHK zugeordneten Branchen und 147.327 Verträge im Handwerk geschlossen. Die Berufsausbildung wird geringgeschätzt. Die Berufsausbildung hat ein positives Image. In Polen gab und gibt es kein System zur Koordinierung der Berufsausbildung und der Nachfrage auf dem Arbeitsmarkt. Bundesinstitut für Berufsbildung, BBiG gute allgemeine und berufliche Kompetenzen erworben hat. Die Schule sollte auch von Anfang an die Idee lebenslangen Lernens vermitteln. In Polen entwickeln 37% der Menschen nach ihrem Schulabschluss ihre erworbenen Fähigkeiten in keiner Weise weiter. 2012 haben 64% der Polen an keiner Schulung teilgenommen (Humankapitalbilanz, dritte Ausgabe 2012). Das Abitur sollte seine frühere Bedeutung wiedererlangen und wieder eine Reifeprüfung sein, die den Besitz eines bestimmten Wissens und sozialer Kompetenzen belegt. Dabei sollte die Bestehensgrenze entschieden angehoben und auf die Testform der Prüfung verzichtet werden. Die Berufsbildung sollte einen angemessenen Stellenwert erhalten. Dabei sollte die praktische Ausbildung den Schwerpunkt bilden, denn es gibt keine bessere Vorbereitung auf den Einstieg in den Arbeitsmarkt und keine bessere Wahrung des Gleichgewichts zwischen dem Bedarf nach bestimmten Mitarbeitern und dem Angebot von Schulen und Hochschulen. Weder Schulen noch Berufsbildungszentren gestatten den Erwerb von Erfahrungswerten, die ein Betrieb bieten kann, indem er eine tatsächliche Teilnahme an den Abläufen im Unternehmen ermöglicht. Begleitet werden sollte dies von einer Änder ung des Bildungssystems, der Bezahlung von Berufsschullehrern und der Form der Auswahl von Kandidaten für diesen Beruf. Notwendig ist ein Wandel des Ansehens der Berufsb ildung. Es sollte sich um einen vollkommen anderen als den 04-05/2013 13 RAPO RT W I / RAP P OR T W I Tabela nr 4: Kształcenie zawodowe – podstawowe różnice Polska Niemcy teoretyczne, większość programów nauczania nie przewiduje potrzeby praktycznej nauki zawodu na stanowiskach pracy w przedsiębiorstwach nacisk na praktyczną naukę zawodu zajęcia praktycznie przede wszystkim w szkołach i CKZ zajęcia praktyczne przede wszystkim w zakładach pracy ograniczony dostęp do innowacji i nowych technologii dostęp do innowacji i nowych technologii brak ścieżki kariery w zakresie kształcenia zawodowego matura zawodowa, akademie zawodowe, part-training, vocational education wynagrodzenie w trakcie nauki w szkołach zasadniczych w wypadku podpisania umowy z pracodawcą na poziomie 4-6% średniego wynagrodzenia tj. (w PLN) 147,61; 185,52; 221,42 wynagrodzenie w trakcie nauki zawodu, zależy od zawodu, średnie wynagrodzenie wynosi 606-812 EUR tj. 24,5-32,9% średniego wynagrodzenia w Niemczech po ukończeniu szkoły znalezienie pierwszej pracy trwa ok. 2 lat po ukończeniu szkoły znalezienie pierwszej pracy trwa ok. 1 m-ca centralna komisja egzaminacyjna egzaminy praktyczne w zakładzie pracy z badań wynika, że 65% pracodawców oczekuje zewnętrznego finansowania praktycznej nauki zawodu pełne zaangażowanie przedsiębiorstw, w 2012 zawarto następującą liczbę umów: 332.622 w zawodach podlegających IHK, 147.327 w ramach rzemiosła deprecjacja kształcenia zawodowego pozytywny wizerunek kształcenia zawodowego w Polsce nie było i nie ma systemu koordynacji kształcenia zawodowego z popytem na rynku pracy Instytut federalny kształcenia zawodowego (Bundesinstitut für Berufsbildung, BBiG) nowoczesne i praktyczne podejście do kształcenia zawodowego. Nie może się zdarzać, że inżynier na rozmowie kwalifikacyjnej na pytanie o prakt yczne doświadczenie zdobyte w warsztacie, odpowiada, że nie ma, bo jest inżynierem. Budzi wątpliwości funkcjonowanie w Polsce zespołów szkół, łączących w sobie gimnazja, licea, technika oraz szkoły zasadnicze. Bardzo często dyrektorzy zespołów szkół ze względów czysto finansowych zainteresowani są jak najdłuższym zatrzymaniem uczniów w placówce, co powoduje, że kont ynuują oni naukę w zawodach oferowanych przez szkołę bez względu na fakt, czy są to zawody poszukiwane przez pracodawców. ___ Bibliografia 1. M. Gruza, J. Nowosad, J. Mirosław, Nauka zawodu u pracodawcy, w: U.Jeruszka, red. Unowocześnienie metod i form kształcenia zawodowego w Polsce, IPiSS, Warszawa, 2012 2. M. Kabaj, Wpływ systemów kształcenia zawodowego na zatrudnienie i bezrobocie młodzieży, IPiSS, Warszawa, 2012 3. Uniwersytet Jagielloński, PARP, III edycja projektu badawczego kapitału ludzkiego, URL: www.parp.gov.pl z dnia 14.03.2013 vom Bildungsministerium vorgesehenen Wandel handeln, der auf dem Ausbau des Unterrichts in allgemeinen Fächern zu Lasten des praktischen Unterrichts beruht. Erwägenswert ist auch die Einführung eines Fachabiturs, um eine berufliche Entwicklung parallel zur allgemeinbildenden Ausbildung zu ermöglichen. Es ist zudem erforderlich, die Einstellung polnischer Unternehmer hinsichtlich der Finanzierung der Berufsbildung zu ändern. Polen wird nicht länger ein Land mit geringen Produktionskosten sein. Schon bald werden Produktivität, Arbeitseffizienz und Innovations kraft, also unmittelbar von der Ausbildung der Mitarbeiter abhängende Faktoren, erheblich größere Bedeutung haben. Eine der vorrangigen Aufgaben sollte darin bestehen, die Verfügbarkeit entsprechender Lehrer für die beruf liche und auch akademische Ausbildung sicherzustellen, die eine führende Rolle bei der Förderung einer modernen und praxisbezogenen Berufsbildung einnehmen müssen. Es darf nicht passieren, dass ein Ingenieur während eines Bewerbungsgesprächs, nach seiner in der Werkstatt erworbenen praktischen Erfahrung gefragt, antwortet, dass er eine solche nicht besitze, weil er Ingenieur sei. Zweifel weckt die Funktion von Schulzentren in Polen, die Gymnasien, Lyzeen, Technika und Berufsgrundschulen miteinander vereinen. Sehr oft sind die Direktoren der Schulzentren aus rein finanziellen Gründen daran interessiert, Schüler so lange wie möglich in ihrer Einrichtung zu halten. Das führt dazu, dass diese ihre Ausbildung in den von der Schule angebotenen Berufen fortsetzen, unabhängig davon, ob diese Berufe von Arbeitgebern nachgefragt werden oder nicht. ___ Tabela nr 5: Wspieramy projekty kształcenia w następujących zawodach: Tabelle Nr. 5: Wir unterstützen Bildungsprojekte in folgenden Berufen: Imtech Polska Sp. z o.o. Technik Urządzeń Sanitarnych Anlagenmechaniker Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Operator Maszyn i Urządzeń Odlewniczych Giessereimechaniker MAN Truck & Bus Polska Sp. z o.o. Technik Pojazdów Samochodowych Kfz - Servicemechaniker Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Mechatronik Pojazdów Mechanicznych Kfz - Mechatroniker Hochland Polska Sp. z o.o. Operator Maszyn i Urządzeń w Przemyśle Spożywczym Fachkraft-Lebensmitteltechnik Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Monter Mechatronik Mechatroniker Phoenix Contact Wielkopolska Sp. z o.o. Monter Mechatronik Mechatroniker Haering Polska Sp. z o.o. Operator Obrabiarek CNC Zerspanungsmechaniker Robert Bosch Sp. z o.o. Monter Mechatronik Mechatroniker Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych Elektroniker für Automatisierungstechnik 14 04-05/2013 Literatur 1. M. Gruza, J. Nowosad, J. Mirosław, [poln.] Ber ufsausbildung beim Arbeitgeber, in: U. Jer uszka, Red. [poln.] Modernisierung der Berufsbildungsmethoden und -formen in Polen, IPiSS, Warschau, 2012 2. M. Kabaj, [poln.] Einf luss der Ber ufsbildungssysteme auf die Beschäftigung und Arbeitslosigkeit von Jugendlichen, IPiSS, Warschau, 2012 3. Jagiellonen-Universität, Polnische Agentur für Unternehmensentwicklung, III. Ausgabe des HumankapitalForschungsprojekts, URL: www.parp. gov.pl vom 14.03.2013 POLAND CONSULTING Sp. o.o. POLAND POLANDCONSULTING CONSULTINGSp. Sp.zzzo.o. o.o. Reforma MEN: kształcenie zawodowe będzie bardziej praktyczne Bildungsministerium startet Reform: Berufsausbildung wird praxisbezogener systemu kształcenia zawodowego w Polsce? Anna Wesołowska: W tak sformułowanym pytaniu uwagę zwracają dwa stwierdzenia – jedno odnoszące się do jakości kształcenia zawodowego, drugie do jego adekwatności do potrzeb rynku pracy. Mając na uwadze z a r ó w n o konieczność Jak pokazują wyniki badań Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych, w krajach, gdzie dominuje system dualnego kształcenia zawodowego, stopa bezrobocia wśród młodych (osoby w wieku 15 – 24 lata) jest dwu- a nawet trzykrotnie niższa niż w krajach o tradycyjnym systemie edukacji zawodowej. Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej podjęło lub podejmie w najbliższym czasie kroki mające na celu poprawę jakości 16 04-05/2013 dostosowania kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy i oczekiwań pracodawców oraz zagwarantowania jak najwyższej jakości kształcenia, Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało modernizację systemu kształcenia zawodowego i ustawicznego, wynikającą z wejścia w życie z dniem 1 września br. ustawy z dnia 19 sierpnia 2011r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Wie die Ergebnisse von Untersuchungen des Instituts für Arbeit und soziale Fragen zeigen, ist die Jugendarbeitslosigkeit (Personen im Alter von 15 bis 24 Jahren) in Ländern, in denen es ein duales Berufsausbildungssystem gibt, zwei- bis dreimal geringer als in Ländern mit einem traditionellen Berufsausbildungssystem. Hat oder wird das Ministerium für nationale Bildung in nächster Zeit Schritte ergreifen, um die Qualität der Berufsbildung in Polen zu verbessern? Anna Wesołowska: In einer so formulierten Frage stecken zwei Feststellungen. Die eine bezieht sich auf die Qualität der Berufsbildung, die andere auf ihre Anpassung an den Bedarf des Arbeitsmarkts. Das Ministerium für nationale Bildung hat sowohl in Hinblick auf die notwendige Anpassung der Berufsbildung an den Arbeitsmarktbedarf und die Erwartungen von Arbeitgebern als auch die Gewährleistung einer optimalen Ausbildungsqualität eine Modernisierung des Ber ufsbildungs- und Fortbildungssystems vorbereitet, die mit dem zum 1. September dieses Jahres in Kraft tretenden G e s e t z vo m 19 . A u g u s t 2011 über die Änderung des Bildungssystemgesetzes und mancher anderen Gesetze (Gesetzblatt Nr. 205, Pos. 1206) umgesetzt wird. Ihre Einführung in weiterführenden berufsbildenden Schulen hat zum Anfang des Schuljahres 2012/2013 begonnen. Die seit dem 1. September 2012 erfolgten organisatorischen und inhaltlichen Änderungen im Berufsbildungssystem sind mit besonderer Sorgfalt unter Berücksichtigung der Meinungen r e p r ä s e n t a t i ve r G r upp e n von Betroffenen vorbereitet worden. An den vorbereitenden Maßnahmen waren Schulleiter, Lehrer, Arbeitgeber, Vertreter von Hochschulen und des Lehrerfortbildungssystems beteiligt. Ich möchte noch einmal betonen, dass wir während jeder Arbeitsphase eine hohe Qualität der Berufsbildung und ihre Anpassung an den Arbeitsmarktbedarf im Auge hatten. Die Maßnahmen des Ministeriums für Nationale Bildung haben also zum Ziel, das Berufsbildungssystem in Polen zu modernisieren, und folgen dem Nie ulega wątpliwości, że istotnym wyzwaniem dla kształcenia zawodowego w najbliższych latach jest nawiązanie ściślejszej współpracy z pracodawcami, w tym zwiększenie ich zaangażowania w proces kształcenia oraz podniesienie jakości kształcenia praktycznego, tak by realizowane było w rzeczywistych warunkach pracy – rozmowa o instytucjonalnych zmianach w systemie kształcenia zawodowego w Polsce z Anną Wesołowską – naczelnikiem Wydziału Efektów Kształcenia oraz Piotrem Bartosiakiem – naczelnikiem Wydziału Inicjatyw Europejskich w Departamencie Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Ministerstwa Edukacji Narodowej. Eine wesentliche Herausforderung für die Berufsausbildung in den nächsten Jahren wird es zweifellos sein, eine engere Zusammenarbeit mit Arbeitgebern aufzunehmen, unter anderem ihr Engagement beim Ausbildungsprozess zu steigern, sowie die Qualität der praktischen Ausbildung zu verbessern, damit sie in einem realistischen Arbeitsumfeld stattfindet. – Gespräch über institutionelle Veränderungen im Berufsbildungssystem in Polen mit Anna Wesołowska, Leiterin der Abteilung für Ausbildungsergebnisse, sowie Piotr Bartosiak, Leiter der Abteilung für europäische Initiativen im Fachbereich Berufsbildung und Fortbildung des Ministeriums für Nationale Bildung. Nr 205, poz. 1206). Jej wdrażanie w szkołach ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie zawodowe rozpoczęło się wraz z początkiem roku szkolnego 2012/2013. Wprowadzone od 1 września 2012 r. w systemie kształcenia zawodowego zmiany, zarówno te organizacyjne jak i te merytoryczne, przygotowywane zostały szczególnie starannie, z uwzględnieniem opinii reprezentatywnych środowisk. W realizowanych działaniach przygotowawczych uczestniczyli: dyrektorzy szkół, nauczyciele, pracodawcy, przedstawiciele uczelni wyższych i systemu doskonalenia nauczycieli. Jeszcze raz pragnę podkreślić, że na każdym etapie prac przyświecała nam troska o wysokiej jakości kształcenie zawodowe odpowiadające potrzebom r ynku pracy. Działania Ministerstwa Edukacji Narodowej mają więc na celu rewitalizację systemu kształcenia zawodowego w Polsce i wpisują się w aktualną światową i europejską tendencję do dowartościowania i reformowania kształcenia technicznego i zawodowego, związaną z kryzysem ekono micznym oraz z przeciwdziałaniem bezrobociu i tworzeniem perspektyw dla młodej generacji. Jakie cele postawiło sobie Ministerstwo Edukacji Narodowej podczas reformy systemu kształcenia zawodo wego? Czy pozostawienie dyrektorom i nauczycielom szkół zawodowych możliwości tworzenia programów nauczania w zawodach przyniosło wymierne efekty? Piotr Bartosiak: Wymienić należy przede wszystkim dwa cele główne. Pierwszy z nich to poprawa jakości i efektywności kształcenia zawodowego oraz zwiększenie jego atrakcyjności poprzez systemowe powiązanie szkolnictwa zawodowego z r ynkiem pracy. Drugi zaś określamy jako zwiększenie dostępności aktuellen weltweiten u n d e u r op ä i s c h e n Trend, angesichts der Wirtschaftskrise die technische und beruf liche Ausbildung stärker zu würdigen und zu refor mieren, um der Arbeitslosigkeit entgegenzuwirken sowie Perspektiven für die junge Generation zu schaffen. We l c h e Z i e l e h a t s i c h das Bildungsministerium während der Reform des Berufsausbildungssystems gesetzt? Gibt es messbare Ergebnisse dadurch, dass man den Leitern und Lehrern von Berufsschulen weiterhin die Möglichkeit eingeräumt hat, Lehrpläne für einzelne Berufe zu entwickeln? Piotr Bartosiak: Erwähnen muss man vor allem die beiden wichtigsten Ziele. Das erste ist die Verbesserung der Qualität und Effektivität der Berufsausbildung sowie die Steigerung ihrer Attraktivität durch eine systematische Verbindung des Berufsschulwesens mit dem Arbeitsmarkt. Das zweite Ziel hingegen besteht in der verbesserten Verfügbarkeit und Flexibilität der Berufsausbildung sowie des 04-05/2013 17 RAPO RT W I / RAP P OR T W I i elastyczności kształcenia zawodowego oraz systemu potwierdzania kwalifikacji. Istotna zmiana prowadząca do realizacji założonych celów dotyczy klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. W zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów wyodrębnione zostały kwalifikacje, potocznie mówimy, że zawody podzielone zostały na kwalifikacje. W zasadniczy sposób zmieniła się w związku z tym konstrukcja podstawy programowej kształcenia w zawodach. Określa ona nie tylko zawody, ale także wszystkie wyodrębnione w nich kwalifikacje oraz wskazuje ścieżki ich uzupełniania lub podwyższania. Przy czym podstawa programowa kształcenia w zawodach, podobnie jak podstawa programowa kształcenia ogólnego, opisana jest w formie oczekiwanych efektów kształcenia: wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, niezbędnych dla zawodów lub kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach. Tym samym w kształceniu zawodowym nastąpiło przeorientowanie kształcenia z procesu na jego efekty. Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach ma zastosowanie nie tylko w kształceniu realizowanym w szkole, ale także w kształceniu ustawicznym obejmującym osoby dorosłe – na kwalifikacyjnych kursach zawodowych i krótszych formach kursowych – kursach umiejętności zawodowych. Tym samym kształcenie zawodowe zostało wpisane w system kształcenia ustawicznego i uczenia się przez całe życie. Należy wskazać, bo moim zdaniem to ważne dla realizacji zakładanych celów i nowoczesnego kształcenia zawodowego, że w nowej podstawie programowej wyodrębnione zostały grupy efektów związane 18 04-05/2013 z kształtowaniem umiejętności językowych uczniów (określone jako: język obcy zawodowy), grupy efektów związane z kształtowaniem umiejętności niezbędnych do prowadzenia działalności w danej branży (określone jako: podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej), a także grupy efektów odnoszące się do kompetencji personalnych i społecznych uczniów, a w przypadku zawodów nauczanych na poziomie technika także organizacji pracy małych zespołów. Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach stanowi jednocześnie standard wymagań egzaminacyjnych dla poszczególnych kwalifikacji, co wiąże się z wprowadzonymi od 1 września 2012 r. zmianami w s y s t e m i e e g z a m i n ów zewnętrznych. W obecnym systemie każda z kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie jest potwierdzana przez ucznia w trakcie trwania nauki w szkole. Po zdaniu egzaminu z danej kwalifikacji uczeń otrzymuje wydane przez okręgową komisję egzaminacyjną świadectwo potwierdzające kwalif ikację, natomiast po potwierdzeniu wszystkich kwalif ikacji i ukończeniu szkoły absolwent otrzyma, wydany przez okręgową komisję egzaminacyjną, dyplom potwierdzający kwalif ikacje zawodowe. Do egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie może przystąpić także osoba, która ukończyła kwalifikacyjny kurs zawodowy lub też w trybie eksternistycznym – osoba, która ukończyła gimnazjum albo ośmioletnią szkołę podstawową oraz co najmniej dwa lata kształciła się lub pracowała w zawodzie, w którym wyodrębniono daną kwalifikację zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego. W takim przypadku dyplom Systems zur Anerkennung von Qualifikationen. Eine wesentliche Änderung, die zur Erreichung der gesetzten Ziele führt, betrifft die Klassifikation der Berufe im Berufsschulwesen. Bei den in der Berufsklassifikation erfassten Berufen wurden die Qualifikationen herausgestellt. Vereinfach gesagt, sind die Berufe nach Qualifikationen unterteilt worden. Dadurch hat sich der Aufbau des Kerncurriculums für die Ausbildung in den einzelnen Berufen grundsätzlich verändert. Bestimmt werden nicht nur die Berufe, sondern auch alle sich auf diese beziehenden Qualif ikationen. Angegeben werden ebenfalls Wege zu ihrer Ergänzung oder Verbesserung. Dabei ist das Kerncurriculum für die Berufsausbildung, ähnlich wie das für die allgemeine Ausbildung, so formuliert, dass es die erwarteten Lehrziele beschreibt wie Erwerb von Wissen, beruflichen Fähigkeiten sowie von für die Berufe unerlässlichen personellen und sozialen Kompetenzen oder berufsbezogenen Qualifikationen. Somit orientiert sich die Berufsausbildung nicht mehr am Ausbildungsprozess, sondern an seinen Ergebnissen. Das neue Kerncurriculum für die Berufsbildung findet nicht nur auf die schulische Ausbildung Anwendung, sondern auch auf die Fortbildung von Erwachsenen im Rahmen berufsqualifizierender Kurse oder kürzerer Kursformen, nämlich Berufsbefähigungskursen. Somit ist die Berufsbildung mit dem Fortbildungssystem und dem Konzept lebenslangen Lernens verknüpft worden. Da es meiner Ansicht nach wichtig für die Erreichung der gesetzten Ziele und eine moderne Berufsbildung ist, möchte ich darauf hinweisen, dass im neuen Kerncurriculum Kompetenzen gruppiert worden sind, die sich auf den Erwerb sprachlicher Fähigkeiten der Schüler (als ber uf liche Fremdsprache bezeichnet), den Erwerb von für die Ausübung einer Tätigkeit in der jeweiligen Branche notwendigen Fähigkeiten (als Ergreifung und Ausübung einer selbständigen wirtschaftlichen Tätigkeit bezeichnet) sowie den Erwerb personeller und sozialer Kompetenzen der Schüler beziehen. Im Falle von Berufen, die in Technika erlernt werden, werden auch Kompetenzen im Bereich der Organisation von Teamarbeit vermittelt. Das neue Kerncurriculum für die Ausbildung in den einzelnen Berufen bildet im Zuge der ab dem 1. September 2012 eingeführten Veränderungen im System externer Prüfungen gleichzeitig einen Prüfungsanforderungsstandard für die einzelnen Qualifikationen. Im gegenwärtigen System wird jede der im Rahmen des Berufs gesondert erworbenen Qualifikationen vom Schüler während des schulischen Unterrichts nachgewiesen. Nachdem der Schüler die die jeweilige Qualifikation betreffende Prüfung besteht, erhält er ein vom Bezirksprüfungsausschuss erteiltes Zeugnis, das die Qualifikation bestätigt. Sobald alle Qualifikationen bestätigt worden sind und er die Schule abgeschlossen hat, händigt der Bezirksprüfungsausschuss dem Absolventen ein Diplom als Beleg für die beruf lichen Qualif ikationen aus. Berufsbezogene Qualifikationen bestätigenden Prüfungen kann sich auch eine Person unterziehen, die einen berufsqualifizierenden Kurs abgeschlossen hat, oder als Externer eine Person, die ein Gymnasium oder eine achtjährige Grundschule absolviert und mindestens eine zweijährige Ausbildung durchlaufen oder in dem Beruf gearbeitet R A P O RT W I / R A P P O R T WI potwierdzający kwalif ikacje zawodowe otrzyma osoba, która posiada świadectwa potwierdzające wszystkie kwalif ikacje wyodrębnione w danym zawodzie oraz posiada właściwe wykształcenie. Dzięki temu system kształcenia zawodowego jest bardziej elastyczny, dostosowany do indywidualnych potrzeb i możliwości uczących się, a w efekcie umożliwia szybkie reagowanie na zmiany zachodzące na rynku pracy. Stworzone zostały także możliwości lepszej współpracy szkół zawodowych i pracodawców. Szczególnie istotne jest włączenie się pracodawców w system kształcenia i egzaminowania poprzez m.in. możliwość wspólnego opracowywania programów nauczania dla zawodu, zwłaszcza w zakresie praktycznej nauki zawodu, prowadzenie kursów przez szkoły na zlecenie pracodawców, możliwość tworzenia ośrodków egzaminacyjnych przez pracodawców oraz powierzenia pracodawcy funkcji egzaminatora. Ważne jest także, by oferta edukacyjna szkół prowadzących kształcenie zawodowe dostosowana została do potrzeb regionalnego i lokalnego rynku pracy. Stąd wymóg uzyskania opinii wojewódzkiej i powiatowej rady zatrudnienia przed uruchomieniem kształcenia w danym zawodzie. W takim też kontekście należy spojrzeć na sprawę poruszoną w drugiej części pytania, a mianowicie tę, dotyczącą programów nauczania. Programy nauczania do użytku w szkole dopuszcza jej dyrektor już od 2009 r. Pozwalają one na takie modelowanie procesu kształcenia, by był on nakierowany nie tylko na osiągnięcie efektów określonych w podstawie programowej, ale także na potrzeby regionalnych i lokalnych pracodawców. Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej dąży do większego zaangażowania w system kształcenia zawodowego firm? Jeżeli tak, to jakie kroki, reformy przedsięwziął dotychczas resort edukacji w tym zakresie? Anna Wesołowska: Nie ulega wątpliwości, że istotnym wyzwaniem dla kształcenia zawodowego w najbliższych latach jest nawiązanie ściślejszej współpracy z pracodawcami, w tym zwiększenie ich zaangażowania w proces kształcenia oraz podniesienie jakości kształcenia praktycznego, tak by realizowane było w rzeczywistych warunkach pracy. Z całą pewnością zintensyfikowana współpraca szkół prowadzących kształcenie zawodowe z pracodawcami może przynieść wymierne korzyści dla obydwu stron. Niemniej jednak warto w tym miejscu dodać, że wspomniany wcześniej system dualnego hat, auf den sich die jeweilige gesonderte Qualifikation gemäß der Berufsklassif ikation für das Berufsschulwesen bezieht. In diesem Fall erhält das die beruf lichen Qualif ikationen bestätigende Diplom eine Person, die alle gesonderten Qualifikationen des jeweiligen Berufs bestätigende Zeugnisse sowie eine angemessene Ausbildung besitzt. Dadurch ist das Berufsausbildungssystem flexibler und besser den individuellen Bedürfnissen und Möglichkeiten der Auszubildenden angepasst, so dass es im Ergebnis eine schnelle Reaktion auf die Veränderungen am Arbeitsmarkt ermöglicht. Geschaffen wurden auch Möglichkeiten für eine bessere Zusammenarbeit zwischen Berufsschulen und Arbeitgebern. Besonders wichtig ist, dass Arbeitgeber in das Ausbildungsund Prüfungssystem einbezogen werden, unter anderem durch die Möglichkeit einer gemeinsamen Erstellung der Lehrpläne für einen Beruf, insbesondere hinsichtlich der praktischen Ber ufsausbildung. Fer ner können Schulen im Auftrag von Arbeitgebern Kurse durchführen, es können von Arbeitgebern Prüfungszentren eingerichtet werden und Arbeitgebern die Funktion eines Prüfers übertragen werden. Wichtig ist auch, dass das Bildungsangebot berufsbildender Schulen dem regionalen und lokalen Arbeitsmarktbedarf angepasst wird. Zu diesem Zweck wurde die Anforderung eingeführt, Stellungnahmen des Woiwodschafts- und Kreisbeschäftigungsrats einzuholen, bevor eine Ausbildung in einem bestimmten Beruf angeboten wird. In diesem Kontext muss auch der im zweiten Teil der Frage angesprochene Aspekt, nämlich die Lehrpläne, betrachtet werden. Bereits seit 2009 ist der Schulleiter für die Zulassung von Lehrplänen in seiner Schule zuständig. Der Ausbildungsprozess kann so gestaltet werden, dass er nicht nur auf die Erreichung der im Kerncurriculum beschriebenen Ziele, sondern auch auf den Bedarf regionaler und lokaler Arbeitgeber ausgerichtet ist. Strebt das Bildungsministerium an, Unternehmen im Rahmen des Berufsausbildungssystems stärker zu engagieren? Wenn ja, welche Schritte und Reformen hat es bisher in dieser Hinsicht eingeleitet? Anna Wesołowska: Eine wesentliche Herausforderung für die Berufsausbildung in den nächsten Jahren wird es zweifellos sein, eine engere Zusammenarbeit mit Arbeitgebern aufzunehmen, unter anderem ihr Engagement beim Ausbildungsprozess zu steigern, sowie die Qualität der praktischen Ausbildung zu verbessern, damit sie in einem realistischen Arbeitsumfeld stattf indet. Mit absoluter Sicherheit kann eine intensivere Zusammenarbeit berufsbildender Schulen mit Arbeitgebern zu fühlbaren Vorteilen für beide Seiten führen. An dieser Stelle sollte jedoch darauf hingewiesen werden, dass die bereits erwähnte duale Ausbildung in Polen nicht unbekannt ist. Elemente dieses Konzepts sind nämlich seit Jahren Bestandteil des polnischen Ber ufsausbildungssystems im Rahmen der sogenannten Berufsvorbereitung jugendlicher Arbeitnehmer. Gemäß dem Bildungssystemgesetz stellt die beim Arbeitgeber gemäß den Vorschriften des Abschnitts IX des Arbeitsgesetzbuchs realisierte Berufsvorbereitung eine der Formen der Erfüllung der verfassungsrechtlichen 04-05/2013 19 RAPO RT W I / RAP P OR T W I kształcenia nie jest obcy w Polsce, bowiem element y takiego systemu od lat funkcjonują w polskim systemie kształcenia zawodowego, w ramach tzw. przygotowania zawodowego młodocianych pracowników. W ustawie o systemie oświaty przygotowanie zawodowe u pracodawcy, realizowane zgodnie z przepisami działu IX Kodeksu pracy, stanowi jedną z for m spełniania konstytucyjnego obowiązku nauki po ukończeniu gimnazjum. Forma ta jest przede wszystkim adresowana do młodzieży, która cechuje się przewagą uzdolnień praktycznych i w związku z tym preferuje naukę przez działanie. Potwierdza to bezsporny fakt, że na przestrzeni ostatniej dekady odsetek młodocianych pracowników wśród uczniów zasadniczych szkół zawodowych kształtuje się na niemal stałym poziomie ok. 50%. Zmianom w kształceniu z a w o d o w y m w d r a ż a ny m od września 2012 r. przyświeca idea szerszego włączenia przedsiębiorców w dalsze doskonalenie systemu kształcenia zawodowego poprzez jego silniejsze powiązanie z rynkiem pracy. W tym celu wzmocniony został praktyczny aspekt kształcenia zawodowego, określono bowiem, że czas przeznaczony na kształcenie praktyczne powinien wynosić w technikum nie mniej niż 50% godzin kształcenia zawodowego, natomiast w zasadniczych szkołach zawodowych nie mniej niż 60% godzin. Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach określa dla każdego zawodu warunki realizacji kształcenia, wskazując m.in. miejsca, w których może odbywać się kształcenie praktyczne. Katalog tych miejsc obejmuje przedsiębiorstwa oraz inne podmioty stanowiące potencjalne 20 04-05/2013 miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. Ponadto, w przypadku zawodów na poziomie kwalifikacji technika podstawa programowa obliguje szkołę do organizowania praktyk zawodowych w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla nauczanego zawodu. Dlaczego, Pana zdaniem, tylko niewielki odsetek uczniów (wg danych GUS z 2012 r. – 14,5 proc.) decyduje się na kształcenie w zasadniczych szkołach zawodowych? Piotr Bartosiak: Rozpatrując dane statystyczne dotyczące wyborów edukacyjnych uczniów, należy wziąć pod uwagę nie tyle ogólną liczbę uczniów w zasadniczych szkołach zawodowych na tle pozostałych t y pów szkół ponadgimnazjalnych, co dane w zakresie liczby absolwentów gimnazjum decydujących się na kształcenie w systemie szkolnictwa zawodowego. Jeśli przyjrzeć się odsetkowi młodzieży decydującej się w ostatnich latach na kształcenie zawodowe, można zaobserwować, że kształcenie to wybiera więcej niż połowa absolwentów gimnazjum rozpoczynających naukę w szkołach ponadgimnazjalnych. W ostatnich 5 latach, pomimo obserwowanego spadku ogólnej liczby młodzieży w kolejnych rocznikach spowodowanego niżem demograficznym, udział uczniów I klas szkół prowadzących kształcenie zawodowe w zbiorowości uczniów I klas szkół ponadgimnazjalnych utrzymuje się na poziomie około 52%. Co istotne, w porównaniu z rokiem szkolnym 2004/2005 nastąpił w tym zakresie wzrost o 10 punktów procentowych. Wraz z malejącą liczbą uczniów wynikającą ze zmian demograficznych można również Bildungspflicht nach Abschluss des Gymnasiums dar. Dieses Angebot richtet sich vor allem an Jugendliche, die vorwiegend praktische Fähigkeiten besitzen und deshalb einen aktiven Unterricht bevorzugen. Dies bestätigt die unbestreitbare Tatsache, dass während des letzten Jahrzehnts der Anteil jugendlicher Arbeitnehmer unter den Schülern von Berufsschulen mit rund 50% fast unverändert geblieben ist. Die seit September 2012 eingeführten Änder ungen hinsichtlich der Berufsbildung sollen zu einer stärkeren Einbeziehung von Unternehmern bei der weiteren Optimierung des Berufsbildungssystems durch seine engere Verknüpfung mit dem Arbeitsmarkt führen. Zu diesem Zweck ist der praktische Aspekt der Berufsausbildung gestärkt worden. Es wurde nämlich festgelegt, dass auf die praktische Ausbildung im Technikum nicht weniger als 50% der Unterrichtsstunden und in Berufsschulen nicht weniger als 60% der Stunden entfallen dürfen. Das neue Kerncurriculum für die Ber ufsausbildung bestimmt für jeden Beruf die Ausbildungsbedingungen. Es werden unter anderem die Orte vorgegeben, an denen die praktische Ausbildung erfolgen kann. Der Katalog dieser Orte umfasst Unternehmen sowie andere Einrichtungen, die potentielle Arbeitsplätze für Absolventen berufsbildender Schulen darstellen. Darüber hinaus verpflichtet das Kerncurriculum im Falle von Berufen mit dem Qualif ikationsniveau eines Technikers die Schule zur Durchführung von Berufspraktika in einer Einrichtung, die realistische Arbeitsbedingungen für den erlernten Beruf bietet. Warum entschließt sich Ihrer Meinung nach nur ein geringer Teil der Schüler (14,5% nach Angaben des Hauptstatistikamts aus dem Jahr 2012) für eine Ausbildung in Berufsgrundschulen? Piotr Bartosiak: Wenn man die die Bildungswahl von Schülern betreffenden statistischen Daten betrachtet, darf man nicht nur die Gesamtzahl der Schüler in Berufsgrundschulen vor dem Hintergrund sonstiger Formen weiterführender Schulen berücksichtigen, sondern auch die Anzahl der Absolventen von Gymnasien, die sich für eine Ausbildung im Berufsschulsystem entscheiden. Bezüglich des Anteils der Jugendlichen, die sich in den letzten Jahren für eine Berufsausbildung entscheiden, kann man beobachten, dass diese Ausbildungsform von über der Hälfte der Absolventen von Gymnasien, die weiterführende Schulen besuchen, gewählt wird. In den letzten fünf Jahren hat sich der Anteil der Schüler in ersten Klassen berufsbildender Schulen an der Gesamtzahl der Schüler erster Klassen weiterführender Schulen trotz des aufgrund der demografischen Entwicklung zu beobachtenden Rückgangs der Gesamtzahl der Jugendlichen in den einzelnen Jahrgängen auf einem Niveau von 52% stabilisiert. Wesentlich ist, dass in dieser Hinsicht im Vergleich mit dem Schuljahr 2004/2005 eine Zunahme um 10 Prozentpunkte zu verzeichnen ist. Parallel zur abnehmenden Schülerzahl, die eine Folge des demografischen Wandels ist, kann man auch Veränderungen hinsichtlich der Wahl der einzelnen weiterführenden Schulformen beobachten. Seit zehn Jahren bewegt sich die Zahl der Absolventen von Gymnasien, die danach ein allgemeinbildendes Lyzeum besuchen, bei 44 bis 45%. Gleichzeitig nimmt die Zahl R A P O RT W I / R A P P O R T WI zaobserwować zmiany w wyborach poszczególnych typów szkół ponadgimnazjalnych. Od 10 lat na podobnym poziomie pozostaje liczba absolwentów gimnazjum podejmujących naukę w liceum ogólnokształcącym, oscylując wokół 44-45%. Jednocześnie systematycznie wzrasta liczba chętnych do nauki w technikach i zasadniczych szkołach zawodowych (odpowiednio z 25,7% i 17% w 2004/2005 do blisko 33,7% i 19,5% w roku szkolnym 2011/2012). Należy przy tym wskazać, że w opinii Głównego Urzędu Stat yst ycznego wyrażonej w publikacji „Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2011/2012”, nieco mniej liczny nabór do techników i szkół zawodowych jest skutkiem ogólnej tendencji demograficznej w grupie wiekowej 16-18 lat. Co istotne, GUS podkreśla jednak, że ciągłe zainteresowanie młodzieży kształceniem zawodowym jest w dużej mierze wynikiem wzrastającego zapotrzebowania rynku pracy na wykwalifikowanych pracowników w konkretnych zawodach. Głównym wyzwaniem dla kształcenia zawodowego w najbliższych latach będzie z pe wnością utrzymanie pozytywnego trendu, a nawet wyraźne jego wzmocnienie, co można już zaobserwować w wyborach absolwentów gimnazjum na rok szkolny 2012/2013. W pierwszym roku wdrażania reformy kształcenia zawodowego w proporcji pomiędzy kształceniem ogólnym i zawodowym w stosunku do roku poprzedzającego odnotowano wzrost o prawie 1,5 pkt procentowego na korzyść szkolnictwa zawodowego, co dało odpowiednio 45,5% (O) do 54,5% (Z). To optymistyczne wskaźniki dla kształcenia zawodowego. der an einer Ausbildung in Technika und Berufsschulen interessierten Schüler systematisch zu (von 25,7% bzw. 17% im Schuljahr 2004/2005 auf fast 33,7% bzw. 19,5% im Schuljahr 2011/2012). Unterstreichen sollte man auch, dass nach Ansicht des Hauptstatistikamts, die in der Publikation „Bildung und Erziehung im Schuljahr 2011/2012” zum Ausdruck kommt, die zahlenmäßig etwas schwächere Aufnahme von Schülern in Technika und Berufsschulen die Folge der allgemeinen demografischen Tendenz in der Altersgruppe 16-18 Jahre ist. Bedeutsam ist die vom Hauptstatistikamt getroffene Feststellung, dass das kontinuierliche Interesse von Jugendlichen an einer Berufsausbildung im hohen Maß das Ergebnis eines wachsenden Bedarfs des Arbeitsmarkts nach qualifizierten Mitarbeitern in konkreten Berufen ist. Wichtigste Herausforderung für das Berufsbildungssystem in den nächsten Jahren wird es mit Sicherheit sein, den positiven Trend aufrechtzuerhalten und ihn sogar deutlich zu stärken, was man bereits anhand der Bildungswahl der Absolventen von Gymnasien im Schuljahr 2012/2013 erkennen kann. Im ersten Jahr nach Einführung der Berufsbildungsreform wurde hinsichtlich des Verhältnisses zwischen allgemeinbildenden und berufsbildenden Schulen im Vergleich mit dem Vorjahr eine Zunahme um fast 1,5 Prozentpunkte zugunsten der berufsbildenden Schulen verzeichnet, was zu einem Verhältnis von 45,5% (allgemeinbildende Schulen) zu 54,5% (berufsbildende Schulen) geführt hat. Das sind optimistische Aussichten für die Berufsausbildung. 04-05/2013 21 Komentarz / Kommentar Andrzej Kurkiewicz Zastępca dyrektora w Departamencie Strategii MNiSW Stellvertretender Direktor der Abteilung für Strategie des Ministeriums für Wissenschaft und Hochschulwesen (MNiSW) Jak się odbywa zamawianie i dofinansowanie Wie verläuft der Prozess der Beauftragung und kierunków zawodowych o kluczowym znaczeniu Kofinanzierung von Berufsbildungsrichtungen mit dla gospodarki? Schlüsselbedeutung für die Wirtschaft? W ostatnich czterech latach wzrosło zainteresowanie kandydatów na studia kierunkami, które mają strategiczne znaczenie dla rozwoju gospodarki. Jednym z kluczowych instrumentów, które posłużyły do realizacji tego celu jest realizowany od 2008 roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a od 2011 roku kontynuowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, program tzw. kierunków zamawianych. 22 04-05/2013 Mechanizm wsparcia dla tzw. kierunków zamawianych służyć ma podniesieniu atrakcyjności kształcenia na kierunkach technicznych, matematycznych i przyrodniczych, których absolwenci – jak wskazały przeprowadzane badania – są najbardziej pożądani na rynku pracy. Tworząc ten mechanizm po raz pierwszy zbadano realne potrzeby przedsiębiorców w zakresie wiedzy i umiejętności, jakie powinni posiadać zatrudniani In den letzten vier Jahren stieg das Interesse der Studienanwärter an Studiengängen, die strategische Bedeutung für das Wirtschaftswachstum haben. Das Programm der so genannten beauftragten Ausbildungsrichtungen, das seit 2008 vom Ministerium für Wissenschaft und Hochschulwesen realisiert und vom Nationalen Zentrum für Forschung und Entwicklung seit 2011 weitergeführt wird, ist eines der Schlüsselinstrumente zur Umsetzung dieses Ziels. Der Mechanismus zur Förderung dieser Ausbildungsrichtungen soll der Steigerung der Attraktivität der Ausbildung in technischen, mathematischen und naturwissenschaftlichen Ausbildungsgängen dienen, denn ihre Absolventen sind laut Untersuchungen auf dem Arbeitsmarkt am gefragtesten. Bei der Entwicklung dieses K omentarz / K ommentar przez nich absolwenci, a zatem jakie treści powinny zostać wprowadzone do programu kształcenia lub jakie programy najlepiej odpowiadałyby pracodawcom. Do podejmowania kształcenia na tych kierunkach zachęcają również specjalne kampanie promocyjne kierowane do maturzystów. Program kierunków zamawianych oznacza nie tylko dofinansowanie uczelni, ale także tworzenie mechanizmów bezpośredniego wsparcia dla studentów. Najlepsi studenci mogą otrzymać nawet 1000 zł stypendium miesięcznie, natomiast uczelnie otrzymane środki przeznaczyć mogą na tworzenie specjalnych programów stypendialnych oraz programów wyrównawczych adresowanych do studentów I roku, dzięki którym są oni w stanie sprostać wymaganiom dydaktycznym uczelni. Program przewiduje też realizację praktyk i staży zawodowych. Wstępna analiza wykazuje, że absolwenci tych kierunków znajdują zatrudnienie u pracodawców współpracujących z uczelnią na etapie realizacji projektu. Instrumentes wurden erstmals die tatsächlichen Bedürf nisse der Unternehmer in Bezug auf das Wissen und die Fertigkeiten der von ihnen eingestellten A b s o l ve n t e n u n t e r s u c h t . Diese Informationen dienten zur Bestimmung der Inhalte der Ausbildungsprogramme bzw. der Programme, die am besten auf die Arbeitgeber zugeschnitten sind. Es wurden auch an Abiturienten gerichtete Werbemaßnahmen durchgeführt, mit denen sie zur Wahl dieser Ausbildungsgänge überzeugt werden sollten. Das Programm der beauftragten Ausbildungsrichtungen umfasst nicht nur eine Finanzierung der Hochschulen, sondern a u c h d i e S c h a f f u n g vo n Mechanismen zur unmittelbaren Unterstützung der Studierenden. Die besten Studenten können ein monatliches Stipendium von sogar 1.000 PLN erhalten. Die Hochschulen können die erhaltenen Mittel zur Schaffung spezieller Stipendien und Ausgleichsprogramme bestimmen, die an Studierende d e s e r s t e n S t u d i e nj a h r e s gerichtet sind, wodurch ihnen geholfen wird, die didaktischen Anforderungen der Hochschulen zu erfüllen. Dieses Programm sieht auch die Organisation vo n B e r u f s p r a k t i k a u n d Anwärtereinstellung vor. Eine vorläufige Analyse zeigt, dass die Absolventen dieser Studiengänge bei den Unternehmen eine Beschäftigung finden, die mit der jeweiligen Hochschule in der Phase der Projektumsetzung zusammenarbeiten. Für das Programm der beauftragten Ausbildungsrichtungen wurden im Jahr 2012 circa 350 Mio. PLN verausgabt. Im Ergebnis dieser Wettbe werbe wurden 323 Kof inanzierungsverträge mit Hochschulen geschlossen, die Projekte im Gesamtwert von über 1.275 Mio. PLN vorsehen. Zurzeit studieren circa 60.000 Studierende in den beauftragten Ausbildungsrichtungen. Unter den 22 von den Kandidaten im Studienjahr 2012/2013 am meisten gewählten Studiengängen gibt es acht beauftragte Ausbildungsrichtungen: C o mp u t e r w i s s e n s c h a f t e n , Bauwesen, Umwelt-Engineering, Mechanik und Maschinenbau, Automatik und Robotik, Mathematik, Energieversorgung, Umweltschutz. Na realizację programu kierunków zamawianych w roku 2012 przeznaczono ok. 350 mln zł. Rezultatem wszystkich tych konkursów było zawarcie 323 umów o dofinansowanie projektów uczelni, na łączną kwotę ponad 1 275 mln zł. Obecnie na tzw. kierunkach zamawianych studiuje aż około 60 tys. studentów. Wśród 22 najchętniej wybieranych przez kandydatów kierunków studiów, w roku akademickim 2012/2013, jest aż osiem z listy kierunków zamawianych – Informatyka, Budownictwo, Inżynieria Środowiska, Mechanika i Budowa Maszyn, Automatyka i Robotyka, Matematyka, Energetyka, Ochrona Środowiska. AZ_Am Oktogon_132,5x113,5_AHK.indd 1 08.04.13 13:30 04-05/2013 23 Jak wygląda współpraca Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z ministerstwami odpowiedzialnymi za kształcenie? Jakie kroki podjęto, by poprzez wdrożenie systemu kształcenia zawodowego walczyć z bezrobociem? Czy MPiPS przygotowało lub przygotowuje analizy rynku pracy, projekcje na przyszłość, by powiązać potrzeby rynku z odpowiednią strategią państwa w zakresie edukacji? dr hab. Jacek Męcina Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Staatsekretär im Ministerium für Arbeit und Sozialpolitik Wie sieht die Zusammenarbeit des Ministeriums für Arbeit und Sozialpolitik mit den für Ausbildung zuständigen Ministerien aus? Welche Maßnahmen wurden eingeleitet, um durch Einführung eines Berufsbildungssystems gegen Arbeitslosigkeit anzukämpfen? Verfügt oder erarbeitet das Ministerium für Arbeit und Sozialpolitik Arbeitsmarktanalysen um die staatliche Bildungsstrategie auf die Arbeitsmarktbedürfnisse ausrichten zu können? Problem dostosowania systemu k sz t a łc e n i a z a wo d o we g o do potrzeb rynku pracy jest przedmiotem szczególnego zainteresowania Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Od kilku lat, poprzez ustawę o promocji zatr udnienia i instytucjach rynku pracy, urzędy pracy są zobowiązane do prowadzenia regularnych analiz zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Te analizy powinny być podstawą do decyzji o uruchomieniu lub ograniczeniu odpowiednich kier unków 24 04-05/2013 kształcenia zawodowego. Dodatkowo minister pracy w ramach swoich kompetencji i instrumentów oddziaływania na r ynek pracy z pomocą u r z ę d ów p r a c y , p o m a g a absolwentom w dostosowaniu ich kwalif ikacji do potrzeb na r ynku pracy i starcie zawodowym. Temu służą takie instrumenty jak: staże, szkolenia czy nawe t f inansowanie studiów pody plomowych. Z inicjatywy ministra pracy przygotowywana jest obecnie długookresowa prognoza podaży i popytu na pracę, która powinna być istotną informacją wykorzystywaną przez system kształcenia zawodowego. Wspólnie z Ministerstwem Edukacji Narodowej, Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, minister pracy podejmuje szereg działań skierowanych na lepszą koordynację na rynku pracy. Temu służyć będzie realizowany projekt pilotażowy programu „Młodzi na rynku pracy”. Wspólnie z Bankiem Gospodarstwa Krajowego uruchomiony zostanie przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej system pożyczek dla absolwentów szkół wyższych, którzy karierę zawodową chcieliby rozpocząć od własnej działalności gospodarczej. Das Ministerium für Arbeit und Sozialpolitik untersucht in detaillierten Recherchen, wie das Berufsbildungssystem an die Bedürf nisse auf dem Arbeitsmarkt angepasst werden kann. Zudem sind die Arbeitsämter nach dem seit einigen Jahren geltenden Gesetz über Beschäftigungsförderung und Arbeitsmarktträger verpflichtet, K omentarz / K ommentar regelmäßig Recherchen zu Berufen durchzuführen, bei denen Bewerbermangel bzw. Bewerberüberschuss auf dem lokalen Arbeitsmarkt besteht. Diese Recherchen sollten dann den Entscheidungen zugr unde gelegt werden, entsprechende Richtungen in der Berufsausbildung aufzubauen oder einzuschränken. Im Rahmen seiner Kompetenzen und Instrumente zur Einf lussnahme auf den Arbeitsmarkt unterstützt der Arbeitsminister Absolventen bei der Anpassung ihrer Qualif ikationen an die Marktbedürfnisse sowie beim erfolgreichen Einstieg ins Berufsleben. Hierzu dienen solche Instr umente wie Anwärtereinstellung, Schulungen und auch Finanzier ung postgradualer Studiengänge. Auf Initiative des Ministers für Arbeit wird zurzeit eine langfristige Prognose zu Jobangebot und Jobnachf rage ausgearbeitet, die wichtige Informationen für das Berufsbildungssystem liefern wird. Der Minister für Arbeit leitet gemeinsam mit dem Ministerium für Nationale Bildung und dem Ministerium für Bildung und Hochschulwesen eine Reihe von Maßnahmen ein, die auf eine bessere Koordinierung auf dem Arbeitsmarkt abzielen. Mit dem Pilotprojekt des Programms „Arbeitsmarkt für Jugendliche” sollen auch diese Ziele verfolgt werden. In Zusammenarbeit mit dem Kreditinstitut Bank Gospodarstwa Krajowego wird vom Ministerium für Arbeit und Sozialpolitik ein System von Darlehen für Hochschulabsolventen geschaffen, die ihre berufliche Karriere mit der Aufnahme einer eigenen Gewerbetätigkeit starten wollen. Jak oceniają Państwo proces zamawiania i dofinansowywania kierunków zawodowych o kluczowym znaczeniu dla gospodarki? Czy cieszy się dużym zainteresowaniem? Wie bewerten Sie den Ausschreibungsund Kofinanzierungsprozess für Berufsausbildungsrichtungen mit Schlüsselbedeutung für die Wirtschaft? Besteht ein großes Interesse? Dariusz Bogdan Podsekretarz Stanu Ministerstwo Gospodarki Unterstaatssekretär Wirtschaftsministerium Same tytuły projektów do konkursu na kierunki zamawiane wiele mogą nam powiedzieć o znaczeniu informatyki dla rynku pracy i przemysłu, np. „Informatyka, Automatyka i Robotyka – kierunkami przyszłości”; „Inżynier Informatyk – niezastąpiony pracownik w nowoczesnym przemyśle”; „Wciśnij ENTER, zrób karierę – Informatyk – zawód dla kobiet i mężczyzn”. Od dawna powtarzamy, że potrzebujemy więcej absolwentów kier unków technicznych na potrzeby rozwoju gospodarki. To dobrze, że istnieją instrumenty odpowiadające z jednej strony zapotrzebowaniu przemysłu i rynku pracy, a z drugiej ukierunkowujące młodych ludzi na wiedzę i umiejętności, za które zostaną dobrze wynagrodzeni na starcie, z możliwością dalszego rozwoju. Siła sektora IT/ICT zauważana jest przez wszystkich. Jest to przemysł sam w sobie, ale i sektor, który silnie wpływa na efektywność pozostałych obszarów gospodarki. Zawód informatyk wpisał się na stałe w krajobraz nowoczesnego rynku pracy. Wiedza inżynierska stanowi podstawę do dalszej specjalizacji. Informatyk to nie tylko programista, to analityk, menedżer, kierownik projektów i wiele, wiele innych. Allein die Projekttitel der Wett bewerbe für die beauftragten Ber ufsbildungsrichtungen können uns viel sagen über die Bedeutung der Informatik für den Arbeitsmarkt und die Industrie, z. B. „Informatik; Automatik und Robotik – Zukunftsrichtungen”; „Informatik-Ingenieur – ein unersetzbarer Mitarbeiter in der modernen Industrie”; „ENTER drücken, Karriere machen – Informatiker/in – ein Beruf für Frauen und Männer”. Seit langem wiederholen wir, dass wir mehr Absolventen technischer Richtungen für das Wirtschaftswachstum brauchen. Es ist gut, dass es Instrumente gibt, die einerseits auf den Bedarf von Industrie und Arbeitsmarkt ausgerichtet sind, andererseits für junge Menschen eine Orientierung darstellen auf das Wissen und die Fertigkeiten, die bereits beim Berufseinstieg gut vergütet werden und Möglichkeiten einer Weiterentwicklung bieten. Die Kraft des IT/IKT Sektors wird von allen erkannt. Das ist eine Industrie an sich, aber auch ein Sektor, der die Effektivität der sonstigen Wirtschaftsbereiche stark beeinf lusst. Der Beruf Informatiker hat in der modernen Arbeitsmarktwelt einen festen Platz gefunden. Ingenieurwissen bildet die Basis für eine anschließende Spezialisierung. Ein Informatiker ist nicht nur Programmierer, sondern auch Analytiker, Manager oder Projektleiter und vieles mehr. 04-05/2013 25 Ograniczenie bezrobocia nie wymaga cudu Zur Senkung der Arbeitslosigkeit müssen keine Wunder vollbracht werden W książce prof. Tadeusza Kowalika pt. „Polska transformacja” stwierdził Pan: „W latach 1990– 2005 zlikwidowano blisko 5 mln miejsc pracy, a ludność w wieku produkcyjnym zwiększyła się o ponad 2 mln osób. W rezultacie Polska pobiła wszelkie niechlubne rekordy: zmniejszyła się gwałtownie stopa zatrudnienia z 80% do 54% (…). Stopa bezrobocia (16%) jest najwyższa wśród krajów OECD (…) mamy najwyższą stopę bezrobocia długotrwałego –11% (…) najwyższe bezrobocie młodzieży sięgające 35–40% i najniższe zasiłki (obejmujące 13% bezrobotnych) oraz najniższe wydatki na jednego b ezrobotnego Im Buch „Polnische Transformation” von Professor Tadeusz Kowalik behaupteten Sie: „In den Jahren 1990 – 2005 wurden an die 5 Mio. Arbeitsplätze abgebaut, während die Bevölkerung im Erwerbsalter um über 2 Mio. Personen stieg. Damit übertraf Polen alle unrühmlichen Rekorde: die Erwerbsquote fiel sprunghaft von 80 auf 54 Prozent (…). Mit 16 Prozent hat Polen die höchste Arbeitslosenquote unter den OECD-Mitgliedsstaaten, (…) mit 11 Prozent die höchste Langzeitarbeitslosenquote (…), mit 35 – 40 Prozent die höchste Jugendarbeitslosigkeit sowie das niedrigste Arbeitslosengeld (das 13 Prozent der Arbeits losen beziehen) und die niedrigsten Ausgaben pro Arbeitslosen für aktive Arbeitsmarktprogramme.” R A P O RT W I / R A P P O R T WI Współpraca szkół z przedsiębiorstwami jest utrudniona, ponieważ w szkołach uczą nauczyciele, którzy może byli kiedyś na praktykach, ale wiele lat uczą tego zawodu w kompletnym oderwaniu od rzeczywistości. Nauczyciele o których mowa nie współpracują z firmami i nie doskonalą swoich umiejętności praktycznych. Z tego punktu widzenia, sądzę, że przyszłość polskiego systemu edukacji zawodowej i szanse na zmniejszenie bezrobocia leżą przede wszystkim we wdrożeniu klasycznego dualnego systemu kształcenia zawodowego – zachęca prof. Mieczysław Kabaj z Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych. Die Zusammenarbeit von Schulen und Wirtschaft ist erschwert, weil an den Schulen Lehrkräfte arbeiten, die zwar vor einigen Jahren vielleicht ein Praktikum absolviert haben, aber jahrelang die berufsbezogenen Inhalte vollkommen losgelöst von Realität und Praxis vermitteln. Diese Lehrkräfte arbeiten nicht mit Unternehmen zusammen und verbessern ihre praxisbezogenen Kompetenzen nicht. Deshalb bin ich der Meinung, dass die Einführung der klassischen dualen Berufsbildung der Hoffnungsträger für das polnische Berufsbildungssystem und die Senkung der Arbeitslosigkeit ist – Gespräch über die Berufsbildung in Polen mit Professor Mieczysław Kabaj vom Institut für Arbeit und Soziales. na aktywne programy rynku pracy.” Czy cokolwiek zmieniło się od tego okresu na lepsze w zakresie walki z bezrobociem, tworzeniem miejsc pracy i jakością kształcenia zawodowego w Polsce? Tak jak w przyroście demo graficznym – ludzie się rodzą i umierają, tak i miejsca pracy powstają i zanikają. W 2003 r. stopa bezrobocia gwałtownie wzrosła osiągając poziom 19,6 proc. Od tego momentu obserwujemy permanentny jej spadek. Natomiast stopa bezrobocia młodzieży, która f luktuuje, najniższy poziom osiągnęła w roku 2008 – 17,1 proc., a najwyższy w roku 2002 – 43,6 proc. Zatem można wysnuć wniosek, iż stopa bezrobocia młodzieży jest bezpośrednio skorelowana z ogólną stopą bezrobocia. Ostatnie lata są również nienajlepsze dla młodzieży – w 2011r. aż 26,5 proc. młodocianych nie znalazło zatrudnienia. Oczywiście istnieją dwa czynniki, które determinują taki stan rzeczy. Gdy rośnie ogólna stopa bezrobocia, oznacza to, że na rynku odnotowujemy deficyt miejsc pracy. Średnio biorąc w urzędach pracy zarejestrowanych jest 40-50 bezrobotnych na 1 ofertę pracy. Z drugiej zaś strony, należy postawić pytanie: na ile ta wysoka stopa bezrobocia wśród młodych jest wynikiem systemu kształcenia zawodowego, który realnie nie jest dostosowany do popytu na rynku pracy, a który po wtóre nie przygotowuje młodych ludzi do wymagań rynku pracy. Czy mają zatem rację ci politycy i ekonomiści, którzy przyczyny utrzymywania się wysokiego bezrobocia upatrują przede wszystkim w czynnikach demograficznych? Hat sich seit dieser Zeit in Polen etwas verbessert, wenn es um die Bekämpfung der Arbeitslosigkeit, die Schaffung neuer Arbeitsplätze und die Qualität der Berufsbildung geht? Wie beim demographischen Zuwachs: Menschen werden geboren und sterben, und so werden auch Arbeitsplätze geschaffen und abgebaut. Im Jahr 2003 stieg die Arbeitslosenquote sprunghaft auf die 19,6-ProzentMarke. Ab diesem Zeitpunkt wurde ein permanenter Rückgang der Quote verzeichnet. Die Jugendarbeitslosigkeit fluktuiert, mit 17,1 Prozent wurde 2008 die niedrigste Quote erzielt, hingegen mit 43,6 Prozent im Jahr 2002 die höchste. Hieraus lässt sich schließen, dass die Jugendarbeitslosigkeit in unmittelbarer Korrelation zur allgemeinen Arbeitslosenquote steht. Die letzten Jahre sind für Jugendliche auch nicht rosig – 2011 fanden sogar 26,5 Prozent Jugendliche keine Beschäftigung. Dies ist natürlich auf zwei Faktoren zurückzuführen. Wenn die allgemeine Arbeitslosenquote wächst, bedeutet das, dass am Markt ein Def izit an Arbeitsplätzen besteht. Im Durchschnitt sind 40-50 Arbeitslose pro Arbeitsangebot bei den Arbeitsämtern angemeldet. Andererseits wirft sich die Frage auf, inwieweit diese hohe Jugendarbeitslosigkeit ein Resultat des Berufsbildungssystems ist, das reell an die Nachfrage am Arbeitsmarkt nicht angepasst ist und die Jugendlichen nicht auf die Anforderungen am Arbeitsmarkt vorbereitet. Haben demnach jene Politiker und Wirtschaftsexperten recht, die vorwiegend demographische Faktoren als Ursachen für die Beibehaltung einer hohen Arbeitslosigkeit verantwortlich machen? Ab 2011 wird in Polen ein demographisches Tief beobachtet. Es ist auch ein so genanntes zeitverzögertes Stellenangebot zu verzeichnen. Darunter ist zu verstehen, dass die geburtenstarken Jahrgänge jetzt studieren oder ein Studium abschließen. Eine große Herausforderung für die polnische Wirtschaft dürfte die Modernisierung der Berufsbildung vor dem Hintergr und des demographischen Wandels sein. Laut demographischen Prognosen wird sich die Bevölkerung im Erwerbsalter bereits in den Jahren 2011-2015 um 900.000 Personen verringern, hingegen im nächsten Fünfjahreszeitraum um weitere 1,2 Mio. Personen. Viele Wirtschaftsexperten, Politiker und auch Spezialisten 04-05/2013 27 RAPO RT W I / RAP P OR T W I Od 2011 r. Polska znajduje się w stanie niżu demograficznego. Mamy również do czynienia z tzw. opóźnioną podażą miejsc pracy. To znaczy te roczniki, które urodziły się w okresie wyżu właśnie studiują lub kończą studia. Ogromnym wyzwaniem dla polskiej gospodarki wydaje się być unowocześnienie kształcenia zawodowego w kontekście wyzwań demograficznych. Z prognozy demograficznej wynika, że już w latach 2011-2015 ludność w wieku produkcyjnym zmniejszy się o 900 tys. osób, a w następnym pięcioleciu o 1,2 mln osób. Wielu ekonomistów, polityków, a nawet specjalistów polityki rynku pracy wyprowadza stąd wniosek, że w najbliższym pięcioleciu demografia rozwiąże problemy bezrobocia i rynku pracy. Otóż jest to nieporozumienie. Rzecz w tym, że spadek ludności produkcyjnej w okresie najbliższego pięciolecia w marginalnym stopniu wpłynie na realną podaż pracy w Polsce, ponieważ roczniki osiągające 19. rok życia rozpoczną studia 28 04-05/2013 lub będą się uczyć w szkołach policealnych. W najbliższym d w u d z i e s to l e c i u z a s o b y pracy zmniejszą się o 3,3 mln osób: z 24,6 do 21,3 mln osób. Konsekwencje ekonomiczne i społeczne to przede wszystkim zmniejszenie się liczby ludności produkcyjnej i wzrost liczby osób w wieku emerytalnym, co może prowadzić w konsekwencji do kryzysu systemu emerytalnego. Szansa zatrudnienia tej armii absolwentów szkół zawodowych zależy nie tylko od zwiększenia liczby miejsc pracy, ale także od jakości i nowoczesności kształcenia zawodowego oraz od dostosowania treści i struktur kształcenia do popytu na pracę. Pojawia się zatem pytanie, co należy zrobić w sytuacji, gdy nie powstanie 2 mln nowych atrakcyjnych miejsc pracy. Istnieją dwa potencjalne wyjścia z tej sytuacji. Gdyby rynek pracy był zamknięty w granicach Polski, ta ogromna liczba absolwentów przełożyłaby się na ogromny wzrost bezrobocia. der Arbeitsmarktpolitik kommen deshalb zum Schluss, dass die demographische Entwicklung in den nächsten fünf Jahren die Probleme der Arbeitslosigkeit und des Arbeitsmarkts lösen werde. Das ist jedoch ein Missverständnis. Die Sache ist die, dass der Rückgang der Bevölkerungszahl im Erwerbsalter im nächsten Fünfjahreszeitraum in einem geringen Ausmaß das tatsächliche Stellenangebot in Polen beeinf lussen wird, da die Jahrgänge, die das 19. Lebensjahr erreichen, ein Studium beginnen oder eine postlyzeale Fachmittelschule besuchen werden. Im nächsten Zwanzigjahreszeitraum wird sich die Beschäftigung um 3,3 Mio. Personen verringern: von 24,6 auf 21,3 Mio. Personen. Wirtschaftliche und soziale Konsequenzen dieser Sachlage sind vor allem die Verringerung der Bevölkerungszahl im Er werbsalter und der Anstieg der Personenanzahl im Rentenalter, was zu einer Krise im Rentensystem führen kann. Die Chance für eine Beschäftigung dieser Gruppe von Abgängern berufsbildender Schulen hängt nicht nur von der Erhöhung der Anzahl der Stellenangebote ab, sondern auch von der Qualität und Innovation der Berufsbildung und Anpassung der Bildungsinhalte und -strukturen an die Stellennachfrage. Es wirft sich somit die Frage auf, was zu tun ist, wenn die 2 Mio. neuen attraktiven Arbeitsplätze nicht geschaffen werden. Es gibt zwei potenzielle Auswege aus dieser Sachlage. Wenn der Arbeitsmarkt innerhalb Polens begrenzt wäre, würde diese große Anzahl an Absolventen einen enormen Anstieg der Arbeitslosigkeit zur Folge haben. Das andere Szenario setzt einen einfachen Zugang qualif izierter Arbeitskräfte zu offenen ausländischen Arbeitsmärkten voraus. Es besteht demnach die große Gefahr, dass Polen weitere Tausende qualifizierte Arbeitskräfte verlieren wird. Wenn wir also keine neuen Arbeitsplätze schaffen, muss damit gerechnet werden, dass 1-2 Mio. junge Menschen auswandern werden, falls sie keine Chance haben, einen Job in Polen zu finden, und deshalb im Ausland arbeiten müssen. Gibt es wirksame und effektive Methoden, mit denen ein Abbau der steigenden Arbeitslosigkeit in Polen erreicht werden kann? Welche Lösungen würden Sie für die Maßnahmen zur Beschränkung der Arbeits losigkeit vorschlagen? Investitionen sind der erste Faktor, der das Wachstum in jeder Wirtschaft stimuliert. Wenn kein Zuwachs der Investitionen erreicht wird, werden keine neuen Arbeitsplätze geschaffen. Unter den für Polen wichtigen makroökonomischen Faktoren sind ebenfalls Import und Export hervorzuheben. Polen ist ein Land, das seit 1992 permanent ein Defizit des Warenumsatzes verzeichnet – mehr Waren werden importiert als exportiert. In diesem Fall wird zusammen mit den Waren Arbeitslosigkeit importiert. Das kumulierte Defizit der Warenumsätze mit dem Ausland überschritt in den Jahren 1992–2011 den Gegenwert von 300 Mrd. USD. Ein Gleichgewicht der Warenumsätze mit dem Ausland würde immens dazu beitragen, dass Arbeitsplätze in Polen geschaffen werden. Denn ein Land, das Arbeitsplätze schaffen will, darf diese Arbeitsplätze nicht durch übermäßigen Import abbauen. Investitionsförderung ist als einer der Faktoren zur Steigerung der Investitionen zu nennen. Wenn R A P O RT W I / R A P P O R T WI Natomiast drugi scenariusz zakłada łatwy dostęp wykwalifikowanej siły roboczej do zagranicznych, otwartych rynków pracy. Istnieje zatem duże niebezpieczeństwo utraty przez Polskę kolejnych tysięcy wykwalif ikowanych pracowników. Oznacza to, że jeżeli nie stworzymy nowych miejsc pracy, zajdzie poważne zagrożenie utraty 1-2 mln młodych ludzi, którzy nie mają szans na znalezienie pracy w Polsce, dlatego zmuszeni są do pracy za granicą. Czy istnieją zatem skuteczne, efektywne metody, które mogłyby prowadzić do redukcji rosnącego bezrobocia w Polsce? Jakie rozwiązania zaproponowałby Pan w działaniach dążących do ograniczenia bezrobocia? Pier wszym czynnikiem stymulującym wzrost w każdej gospodarce są inwestycje. Jeżeli inwestycje nie będą rosły, to nie powstaną nowe miejsca pracy. Spośród tych czynników makroekonomicznych, które są istotne dla Polski można wyróżnić również import i eksport. Polska jest krajem, który od 1992 roku odnotowuje ciągle def icyt w obrotach towarowych – więcej towarów importujemy niż eksportujemy. Jeżeli zachodzi taka sytuacja w gospodarce, to importujemy wraz z towarami bezrobocie. Skumulowany deficyt w obrotach towarowych za granicą przekroczył w latach 1992 – 2011 równowartość 300 mld USD. Zrównoważenie obrotów towarowych zagranicą bardzo sprzyjałoby rozwojowi miejsc pracy w Polsce. Kraj, który chce tworzyć miejsca pracy, nie może ich likwidować przez nadmierny import. Ponadto jednym z czynników, który mógłby zwiększyć nakłady na inwestycje, są ulgi inwestycyjne. To znaczy, jeżeli przedsiębiorca przeznacza środki pieniężne na tworzenie nowych miejsc pracy, to w takim wypadku płaci dużo niższy podatek lub nie płaci go w ogóle, a jeżeli przeznacza zyski na własną luksusową konsumpcję, to płaci wyższy podatek. ein Unternehmer Geldmittel zur Schaffung neuer Arbeitsplätze bestimmen will, sollte er eine viel niedrigere Steuer oder überhaupt keine Steuer zahlen. Wenn er jedoch die Gewinne für den eigenen Luxuskonsum bestimmen will, sollte er eine höhere Steuer abführen. Kolejnym determinantem, szczególnie ważnym w rozwiniętych krajach UE, jest aktywna polityka rynku pracy. Aktywna polityka rynku pracy polega na tym, że państwo i przedsiębiorcy f inansują fundusz pracy. Z jego środków finansuje się m.in. zasiłki dla bezrobotnych, nowe sposoby aktywizacji bezrobotnych, szkolenia, niskooprocentowane kredyty dla studentów ostatnich lat studiów wyższych, którzy przedstawią innowacyjne biznesplany. Wielu młodych ludzi skorzystało z tego źródła w celu sfinansowania swoich początkujących przedsiębiorstw. Jeżeli natomiast chodzi o aktywną politykę rynku pracy, Polska nie należy do prymusów wśród państw UE. W porównaniu do „starej 15” wydajemy średnio 7-8 razy mniej na aktywizację bezrobotnego. Problem polega na tym, że fundusz pracy, finansowany tylko ze składek pracodawców, w okresie ostatniej recesji został zablokowany, urzędy pracy musiały ograniczyć swoją aktywność w zakresie aktywizacji bezrobotnych. Dlatego tak ważne jest zwiększanie funduszy przeznaczanych na efektywną strategię szkoleniową, aktywizacyjną bezrobotnych. Podsumowując, głównym problemem, z którym muszą zmierzyć się m.in. urzędy pracy, wydaje się być efektywność szkoleń skorelowana z rosnącymi nakładami na akt ywizację zawodową. Eine weitere Determinante, die besonders in den entwickelten EU-Ländern wichtig ist, bezieht sich auf die aktive Arbeitsmarktpolitik. Diese beruht darauf, dass Staat und Unternehmer den Arbeitsfonds finanzieren. Bestimmt werden die Arbeitsfondsmittel u.a. für das Arbeitslosengeld, neue Verfahren der Arbeitslosenaktivierung, Schulungen und niedrigverzinste Kredite für Studierende der letzten Hochschulstudienjahre, wenn sie innovative Geschäftspläne vorlegen. Viele junge Menschen nahmen diese Möglichkeit in Anspruch, um ihre Erstunternehmen zu finanzieren. In Bezug auf die aktive Arbeitsmarktpolitik gehört Polen nicht zu den Spitzenreitern unter den EU-Mitgliedsstaaten. Gegenüber den Mitgliedsländern der EU-15 geben wir für die Arbeitslosenaktivierung durch schnittlich 7-8 Mal weniger aus. Das Problem besteht darin, dass der Arbeitsfonds, der lediglich von Beiträgen der Arbeitgeber finanziert wird, in der Periode der letzten Rezession gesperrt wurde. Deshalb mussten die Arbeitsämter ihre Aktivitäten im Bereich der Arbeitslosenaktivierung einschränken. Aus diesem Grund ist die Erhöhung der Fonds zur effektiven Schulungsstrategie und Arbeitslosenaktivierung so wichtig. Zusammenfassend ist festzustellen, dass das Hauptproblem, das u.a die Arbeitsämter bewältigen müssen, die Effektivität der Schulungen gekoppelt mit den wachsenden Ausgaben für die beruf liche Aktivierung sein wird. Zur Steigerung der Effektivität der Arbeitslosenschulungen schlugen wir so genannte „trilaterale Verträge” vor. Das Arbeitsamt wählt die Arbeitslosen aus, die geschult werden sollen, während der Arbeitgeber informiert, welche Fachkräfte er braucht. Die Schulungseinrichtung übernimmt dann, zusammen mit dem Arbeitgeber, die Schulung. Mit den trilateralen Verträgen konnte eine gute 90- bis 95-prozentige Effektivität der Schulungen erzielt werden. Zum Vergleich: die Effektivität gewöhnlicher Schulungen liegt bei 40 Prozent. Erreicht wird dieser Erfolg dadurch, dass der Arbeitgeber sich verpf lichtet, die geschulten Personen einzustellen oder die Schulungskosten zu erstatten. Eine weitere innovative Lösung zur Steigerung der Effektivität der Beschäftigung ist das Monitoring der Berufe, bei denen Arbeitsplatzdefizite und -überschüsse bestehen. Die Arbeitsämter erstellen Kataloge solcher Berufe, die die Ermittlung der Branchen erlauben, in denen das größte Defizit und der größte Überschuss an Fachspezialisten bestanden. Wie bewerten Sie das für die Verbesserung der Qualität der Qualifizierung so wichtige System der Berufsbildung in Polen? Woraus resultiert Ihrer Meinung nach, dass die Arbeitgeber ungern junge Menschen einstellen, die nur eine berufsbildende Schule abgeschlossen oder einen Hochschulabschluss erzielt haben? Als offizielle Ursache wird der Mangel an Erfahrung angegeben. Andererseits stellt die berufliche Erfahrung von Arbeitslosen im Alter von über 50 Jahren die Arbeitgeber auch nicht zufrieden. 04-05/2013 29 RAPO RT W I / RAP P OR T W I Dla podniesienia efektywności szkoleń bezrobotnych zapropo nowaliśmy tzw. „umowy trójstronne”. Urząd pracy selekcjonuje bezrobotnych, którzy mają być przeszkoleni, pracodawca informuje, jakich specjalistów potrzebuje, a instytucja szkoląca wraz z pracodawcą szkoli. Umowy trójstronne dawały efektywność szkoleń i osiągały 90-95 proc. w porywaniu do efektywności rzędu 40 proc. w przypadku zwykłych szkoleń, ponieważ pracodawca zobowiązywał się do zatrudnienia przeszkolonych lub zwrotu kosztów szkoleń. Drugim innowacyjnym pomysłem na wzrost efektywności zatrudnienia jest monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Urzędy pracy przygotowują katalogi takich zawodów, na podstawie których można określić, w których branżach odnotowano największy deficyt i nadwyżkę specjalistów. których nie trzeba przeszkolić w firmie. Polscy pracodawcy na ogół nie chcą współpracować ze szkołami, a dyrektorzy szkół nie chcą współpracować z przedsiębiorcami. Wyodrębniają się wtedy dwa światy. Jeden świat to świat przedsiębiorstw, a drugi to świat edukacji. Często te dwa światy są odseparowane od siebie jakimś niewidocznym murem. Dzięki współpracy między szkołami zawodowymi a przedsiębiorstwami, młodzi ludzie mają szanse nie tylko poznać najnowsze technologie, urządzenia, rozwiązania, ale mogą również zaznajomić się z kulturą pracy w firmie. Często trudność nie polega na tym, że młody człowiek nie jest przygotowany do wykonywania danego zawodu, ale nie jest również przygotowany do akceptowania zasad i dyscypliny obowiązujących w świecie pracy i w firmie. A jak ocenia Pan tak ważny dla poprawy jakości kwalifikacji system kształcenia zawodowego w Polsce? Z czego wynika Pana zdaniem tak ogromna niechęć pracodawców do zatrudniania młodych ludzi, którzy dopiero ukończyli szkoły zawodowe, otrzymali dyplomy na wyższych uczelniach? Oficjalnym powodem wydaje się być brak doświadczenia. Z drugiej strony doświadczenie zawodowe bezrobotnych w wieku 50+ również nie satysfakcjonuje pracodawców. System dualnego kształcenia zawodowego sprawdził się już w wielu krajach europejskich – przede wszystkim w Niemczech. Wydaje się, że rozwiązania w tym zakresie zapewniają korzyści wszystkim uczestnikom procesu kształcenia, choć dla pracodawców wiąże się on często z wysokimi kosztami. Również AHK Polska aktywnie wspiera rozwój dualnego systemu kształcenia zawodowego m.in. w takich firmach jak Volkswagen, Hochland, Bosch czy MAN. Czy zdaniem Pana Profesora warto wprowadzić na szerszą skalę system dualnego kształcenia zawodowego w Polsce, czy jednak warto pozostać przy obecnym modelu? Wszystko zależy od sytuacji na rynku pracy i równowagi między popytem i podażą pracy. W Polsce takiej równowagi nie ma. Pierwszym czynnikiem takiego stanu jest globalny deficyt 2 mln miejsc pracy w gospodarce. Umożliwia to pracodawcy wybór najlepszych pracowników lub tych, którzy mają już doświadczenie, 30 04-05/2013 Współpraca szkół z przedsię biorstwami jest utrudniona, ponieważ w szkołach uczą nauczyciele, którzy może byli Alles hängt von der Situation am Arbeitsmarkt und dem Gleichgewicht von Stellenangebot und Stellennachfrage ab. In Polen gibt es ein solches Gleichgewicht nicht. Der erste Faktor dieser Sachlage ist das globale Defizit an 2 Mio. Arbeitsplätzen in der Wirtschaft. Dies ermöglicht es dem Arbeitgeber, die besten Arbeitnehmer oder diejenigen Personen auszuwählen, die bereits über Erfahrung verfügen, denn sie müssen nicht im Unternehmen geschult werden. Die polnischen Arbeitgeber wollen in der Regel nicht mit Schulen zusammenarbeiten, und auch die Schulleiter wollen nicht mit Unternehmern zusammenarbeiten. Sichtbar sind hier zwei Welten: die der Unternehmen, und die der Ausbildung. Oft sind diese zwei Welten durch eine unsichtbare Mauer getrennt. Dank der Zusammenarbeit zwischen berufsbildenden Schulen und Unternehmen haben junge Menschen aber die Chance, nicht nur die neuesten Technologien, Anlagen und Lösungen, sondern auch die Arbeitskultur in den Unternehmen kennen zu lernen. Oft liegt das Problem nicht darin, dass der junge Mensch auf die Ausübung des jeweiligen Berufs nicht vorbereitet ist, sondern, dass er nicht darauf vorbereitet ist, die in der Arbeitswelt und im Unternehmen geltenden Grundsätze und die Disziplin zu akzeptieren. Das duale Berufsbildungssystem hat sich in vielen europäischen Ländern bewährt – vor allem in Deutschland. Es scheint, dass die Lösungen in diesem Bereich allen Teilnehmern dieses Ausbildungsprozesses Nutzen bringen, obwohl sie für die Arbeitgeber oft mit hohen Kosten verbunden sind. Auch die AHK Polen engagiert sich aktiv in die Förderung des dualen Berufsbildungssystems – u.a. bei Projekten mit solchen Unternehmen wie Volkswagen, Hochland, Bosch und MAN. Lohnt es sich Ihrer Ansicht nach, die duale Berufsbildung in Polen in einem größeren Umfang einzuführen oder sollte das bisherige Ausbildungsmodell beibehalten werden? Die Zusammenarbeit von Schulen und Wirtschaft ist erschwert, weil an den Schulen Lehrkräfte arbeiten, die zwar vor einigen Jahren vielleicht ein Praktikum absolviert haben, aber jahrelang die berufsbezogenen Inhalte vollkommen losgelöst von Realität und Praxis vermitteln. Diese Lehrkräfte arbeiten nicht mit Unternehmen zusammen und verbessern ihre praxisbezogenen Kompetenzen nicht. Deshalb bin ich der Meinung, dass die Einführung der klassischen dualen Ber ufsbildung der Hoffnungsträger für das polnische Berufsbildungssystem und den Abbau der Arbeitslosigkeit ist. Das Finden von Verfahren zur Motivation der jungen Menschen und zu deren Überzeugung für die Wahl einer berufsbildenden Schule ist ein wichtiger Faktor, um die Effektivität der Berufsbildung zu steigern. In Polen erhalten die jugendlichen Berufsschüler im ersten Lehrjahr 4 Prozent des Durchschnittsgehalts, also 136,64 PLN monatlich. Dieser Betrag erhöht sich im 2. und 3. Lehrjahr auf 6 Prozent des Durchschnittsgehalts – fast 205 PLN. In meinen Ausarbeitungen stelle ich die Frage, warum junge Menschen, die in Deutschland, Österreich oder in der Schweiz wohnen, unter den Bedingungen des demographischen Tiefs R A P O RT W I / R A P P O R T WI kiedyś na praktykach, ale wiele lat uczą tego zawodu w kompletnym oderwaniu od rzeczywistości. Nauczyciele o których mowa nie współpracują z firmami i nie doskonalą swoich umiejętności praktycznych. Patrząc z tego punktu widzenia, uważam, że przyszłość polskiego systemu edukacji zawodowej i szanse zmniejszenia bezrobocia leżą przede wszystkim we wdrożeniu klasycznego dualnego systemu kształcenia zawodowego. Ważnym czynnikiem w dążeniu do wzrostu efektywności kształcenia zawodowego jest odnalezienie sposobów motywacji młodych ludzi i zachęcenia ich do wyboru szkoły zawodowej. W Polsce, jeżeli chodzi o młodocianych, otrzymują 4 proc. przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym roku nauki, co daje 136,64 PLN miesięcznie. Suma ta zwiększa się w 2. i 3. roku nauki do prawie 205 zł – 6 proc. średniego wynagrodzenia. na relatywnie niskim poziomie ok. 8-9 proc. Natomiast w krajach o tradycyjnym, konwencjonalnym, szkolnym systemie kształcenia zawodowego – m.in. w Polsce, Hiszpanii, Portugalii czy na Słowacji – bezrobocie kształtuje się na poziomie od 27,7 proc. w Polsce do 48,7 proc. w Hiszpanii. Gdyby w Polsce został wprowadzony system dualnego kształcenia zawodowego to ta stopa bezrobocia w Polsce wyniosłaby ok. 14 proc. W Polsce tylko 43 proc. młodych ludzi pracuje w wyuczonym zawodzie po ukończonej szkole. W swych badaniach dowodzę, że w krajach, w których system kształcenia łączy kształcenie teoretyczne i praktyczne w cyklu kształcenia znacznie ułatwiają znalezienie zatrudnienia, a stopa bezrobocia jest bardzo niska. berufsbildende Schulen besuchen wollen, im Gegensatz zu Polen, wo das absolute Ziel der Abschluss eines Hochschulstudiums ist – egal welcher Fachrichtung. Ein ausschlaggebender Faktor ist das Berufsbildungssystem, das dem jungen Menschen tatsächlich erlaubt, einen Beruf zu erlangen. Ein Motivationsfaktor ist der relativ hohe Lohn in den Jahren der Lehre – in Österreich im ersten Lehrjahr 14 Prozent und in Deutschland 33 Prozent bis 66 Prozent des Durchschnittslohns, was dem jungen Menschen ermöglicht, selbstständig für seinen Unterhalt aufzukommen. In den hoch entwickelten Ländern, u.a. in Deutschland, in denen die duale Berufsbildung dominiert, liegt die Jugendarbeitslosigkeit auf einem relativ niedrigen Niveau von ca. 8 – 9 Prozent. In Ländern mit einem herkömmlichen Berufsbildungssystem – u.a. in Polen, Spanien, Portugal und der Slowakei – liegt die Arbeitslosigkeit auf einem Niveau von 27,7 Prozent in Polen, bis 48,7 Prozent in Spanien. Wenn in Polen das System der dualen Berufsbildung eingeführt worden wäre, würde die Arbeitslosenquote ca. 14 Prozent betragen. In Polen arbeiten nur 43 Prozent der jungen Menschen nach dem Abschluss der Schule in ihrem erlernten Beruf. In meinen Untersuchungen weise ich nach, dass in Ländern, in denen das Ausbildungssystem die in einem Ausbildungszyklus gekoppelte theoretische und praktische Lehre umfasst, die Jobsuche wesentlich einfacher und die Arbeitslosenquote sehr niedrig ist. W moich pracach zadaję sobie pytanie, dlaczego młodzi ludzie mieszkający w Niemczech, Austrii czy Szwajcarii, w warunkach niżu demograficznego chcą kształcić się w szkołach zawodowych, w przeciwieństwie do Polski, gdzie celem absolutnym jest ukończenie jakichkolwiek studiów wyższych. Jednym z czynników, który sprzyja temu jest system kształcenia zawodowego, który pozwala realnie na zdobycie zawodu przez młodego człowieka oraz czynnik motywacyjny w postaci relatywnie wysokich zarobków w czasie nauki – w Austrii w pierwszym roku nauki 14 proc., w Niemczech 33 proc. dochodzący do 66 proc. średniego wynagrodzenia, co pozwala młodemu człowiekowi na samodzielne utrzymanie się. W krajach wysoko rozwiniętych, m.in. w Niemczech, w których dominuje dualny system kształcenia zawodowego stopa bezrobocia młodych kształtuje się 04-05/2013 31 Komentarz / Kommentar Co legło u podstaw decyzji o kontynuowaniu kształcenia zawodowego dla potrzeb Państwa firmy? Tadeusz Kondrat: Produkcja narzędzi medycznych jest procesem wymagającym wykwalif ikowanych pracowników, posiadających doświadczenie w zakresie obróbki metali zarówno tradycyjnymi, jak i nowoczesnymi metodami. Niestety miejscowy rynek pracy nie miał możliwości, aby nam je zaoferować. Lokalne szkoły zawodowe ze względu na panującą już długo złą sytuację finansową w oświacie nie były w stanie stworzyć i utrzymać nowoczesnej bazy materialno-dydaktycznej warsztatów szkolnych wyposażonych w nowoczesne maszyny i urządzenia, ukierunkowanej dodatkowo na specyf ikę wytwarzania narzędzi medycznych. W związku z powyższym, zarząd Aesculap Chifa Sp. z o.o. w 1992 roku podjął strategiczną decyzję (wbrew ówczesnemu trendowi likwidowania szkół i warsztatów zakładowych), aby nie tylko utrzymać, ale i intensywnie rozwijać zawodowe kształcenie dualne i warsztaty szkolne w naszej spółce – w tym zakresie otrzymał również poparcie macierzystego niemieckiego koncernu Aesculap z Tuttlingen. Od wielu lat współpracujemy z Zespołem Szkół nr 2 im. nabywanej wiedzy teoretycznej w szkole i praktycznej w zakresie zawodu ślusarz (o specjalności ślusarz narzędziowy) w zakładzie pracy Aesculap Chifa Sp. z o.o. Patrząc z perspektywy lat, można ocenić, że decyzja o kontynuowaniu kształcenia zawodowego okazała się jak Krystyna Boczkowska Prezes Robert Bosch Sp. z o.o. i reprezentantka Grupy Bosch w Polsce Tadeusz Kondrat Kierownik warsztatów szkolnych, BRAUN Aesculap Chifa Sp. z o.o. 32 04-05/2013 Stanisława Staszica w Nowym Tomyślu i jesteśmy z tej kooperacji bardzo zadowoleni. Nasza współpraca polega na harmonijnym łączeniu najbardziej słuszna – taki proces nabywania umiejętności i kwalifikacji powoduje lepsze przygotowanie absolwentów szkoły zawodowej do podjęcia K omentarz / K ommentar pracy na konkretnym stanowisku pracy w naszym zakładzie. Pozwala on znacznie zmniejszyć koszty szkolenia wstępnego i adaptacji oraz ukształtować k o mp e t e n c j e p r z y s z ł y c h pracowników na bardziej pożądane z punktu widzenia naszej firmy jako wymagającego, przyszłego pracodawcy. Krystyna Boczkowska: Powodem podjęcia decyzji o rozpoczęciu kształcenia zawodowego był brak na rynku pracowników z określonymi kompetencjami technicznymi. Stworzenie klas w istniejących szkołach zawodowych, które objęte są patronatem Boscha, oznacza wprowadzenie do nich tzw. dualnego systemu kształcenia, polegającego na konieczności odbywania praktyk zawodowych u wskazanego pracodawcy, a także na wzbogaceniu teoretycznego programu nauczania o ważne obszary obejmujące najnowsze technologie. Uczniowie po trzech latach praktyk w nowoczesnym zakładzie pracy oferującym możliwość dalszego rozwoju, bardzo chętnie wiążą się z nim na dłużej. Na zdobywanie pracowników poprzez kształcenie średniej kadr y technicznej decyduje się wielu producentów w Polsce, szczególnie tych, którzy długofalowo podchodzą do swojej obecności i rozwoju w naszym kraju. Po latach prób taką drogę pozyskiwania kadr wybrał również Bosch. Marek Mazur: To przede wszystkim myślenie perspektywiczne i długofalowe. Chcąc zagwarantować w przyszłości wykwalifikowaną kadrę w sercach naszych zakładów – w produkcji, zdecydowaliśmy się utworzyć klasy patronackie Piotr Stański MAN Truck & Bus Polska Sp. z o.o. dla uczniów w zawodzie: Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego. Decyzja ta spotkała się z dużym uznaniem i otwartością na współpracę ze strony zarówno dyrektorów szkół, jak i lokalnych władz. Projekt ten będzie realizowany w kooperacji z Polsko-Niemiecką Izbą Przemysłowo-Handlową oraz Zespołem Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach i Zespołem Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Wł. St. Reymonta w Sokołowie Podlaskim. Ta decyzja z p e w n o ś c i ą z a o w o c uj e w przyszłości. Przed nami w Hochland Polska zmiana generacji i zmiana pokoleń, o czym świadczy przeciętna wieku pracowników produkcji. W niedługim czasie możemy oczekiwać naturalnego odpływu kadr, a powstała luka powinna zostać w oczywisty sposób wypełniona. Z drugiej strony aktualne potrzeby kadrowe dla produkcji uzupełnianie są pracownikami z agencji pracy tymczasowej. Zdajemy sobie z tego sprawę, że siłą rzeczy są to osoby w dużej mierze przypadkowe, dlatego nie możemy oczekiwać, że stabilność zatrudnienia będzie wysoka. Stąd nasza koncepcja na świadome planowanie i budowanie zasobów kadrowych na przyszłość. Piotr Stański: Dzisiejszy rynek pracy stawia bardzo wysokie wymagania absolwentom szkół technicznych w branży motor yzacyjnej. Technika motor yzacyjna rozwija się dynamicznie, pojawiają się nowe rozwiązania, nowe technologie. Ponieważ chcemy wyposażyć przyszłych pracowników naszej branży w zestaw Marek Mazur Dyrektor ds. Personalnych Hochland Polska umiejętności i kompetencji niezbędnych do wykonywania zawodu, zdecydowaliśmy o rozpoczęciu kształcenia zawodowego. Absolwenci autorskiego programu nauczania, przygotowanego m. in. przez naszą f irmę, mają możliwość podjęcia pracy w stacjach ser wisowych MAN na terenie całego kraju, jak również w naszych zakładach produkcyjnych w Niepołomicach, czy w Poznaniu. W trakcie praktyk zawodowych uczniowie mają dostęp do najnowszych technologii i są przygotowywani do pracy z naszymi produktami. Nasze zaangażowanie w kształcenie zawodowe to również wsparcie systemu, stworzenie uczniom wyjątkowych warunków zdobywania i pogłębiania wiedzy, a także popularyzowanie marki MAN. 04-05/2013 33 Komentarz / Kommentar Jakich umiejętności brakuje polskim absolwentom szkół zawodowych? Tadeusz Kondrat: Szkoły zawodowe przekazują uczniom głównie wiedzę teoretyczną, natomiast nauka umiejętności praktycznych prowadzona na przestarzałym wyposażeniu nie odpowiada współczesnemu poziomowi wiedzy technicznej. W efekcie absolwent dopiero w swoim miejscu pracy spotyka się z nowoczesnymi metodami wytwarzania, czy obrabiarkami sterowanymi numerycznie. Problem tkwi także w „sztywności” programów nauczania, która wymusza ze względu na konieczność tzw. zawodów kwalif ikowanych nabycie ogólnych umiejętności przez absolwentów, ze szkodą dla umiejętności specyficznych, pożądanych przykładowo przez lokalne rynki pracy. W naszej sytuacji młodzież uczyła się między innymi naprawy sprzętu AGD, natomiast my sami, już jako zakład pracy, musieliśmy dodatkowo finansować naukę technologii wytwarzania narzędzi medycznych. Taka sytuacja nie miałaby miejsca, gdyby dyrekcja szkół posiadała uprawnienia do modyf ikacji programów nauczania, aby profil kompetencji absolwenta był lepiej dostosowany do bieżących potrzeb ewentualnych pracodawców. Krystyna Boczkowska: Polskim absolwentom brakuje nowoczesnej wiedzy technicznej (teoria) i wiedzy praktycznej (praktyki w zakładach produkcyjnych). Polski system kształcenia zawodowego rzadko korzysta z praktyk w zakładach produkcyjnych. Miejscem, w którym uczniowie zdobywają wiedzę praktyczną i które przygotowują do wykonywania zawodu są tzw. „warsztaty szkolne”, z reguły słabo wyposażone w najnowsze urządzania techniczne. Podobnie egzaminy na przykład w szkołach samochodowych odbywają się ciągle w oparciu o przestarzały park samochodowy (FIAT, Polonez). Uczniowie uczą się do egzaminów i pod egzaminy, a nie są faktycznie przygotowywani do pracy w zawodzie. Marek Mazur: To przede wszystkim brak umiejętności prakt ycznych. Najczęściej uczniowie szkół zawodowych zdobywają praktykę w skromnej jakości warsztatach przyszkolnych, albo u pracodawców, którzy niejednokrotnie wykorzystują młodocianych pracowników do prac mało interesujących, zupełnie nierozwijających nowych umiejętności. Tego typu doświadczenia zrażają samych zainteresowanych, ale także pozostałych, którzy chcieliby się faktycznie uczyć zawodu. Piotr Stański: Absolwentom szkół zawodowych brakuje praktycznego doświadczenia w pracy w nowoczesnych warunkach z wykorzystaniem nowoczesnego sprzętu. Brak im również znajomości języków obcych. W ramach realizowanego przez nas programu kształcenia zawodowego dajemy uczniom możliwość dogłębnego zapoznania się z naszymi produktami, nowoczesnymi technologiami i materiałami poglądowymi, z których sami korzystamy w codziennej pracy. Często są to materiały angielsko- lub niemieckojęzyczne, co zachęca praktykantów to podnoszenia swoich kwalifikacji językowych. Dzięki realizowanemu przez nas programowi kształcenia zawodowego uczniowie mają szansę zdobywać wiedzę i doświadczenie w realnych warunkach pracy. Co powinien zrobić rząd, samorząd, instytucje oświatowe, a może my wszyscy, by zmienić z pejoratywnego na pozytywny wizerunek kształcenia zawodowego w Polsce? Tadeusz Kondrat: Nie do końca zgodzę się z opinią, że kształcenie zawodowe w całej Polsce ma zły wizerunek. Istnieją miejsca np. takie jak Nowy Tomyśl – gdzie wspólnym staraniem wiodących pracodawców, szkół otwartych na aktywną współpracę i poparciu samorządu udało nam się go zmienić. Patrząc na frekwencję na naszych corocznych dniach otwartych warsztatów szkolnych i przede wszystkim – 34 04-05/2013 na z roku na rok wzrastającą ilość uczniów, powiedziałbym raczej, że kształcenie zawodowe jest dobrze widziane i cieszy się coraz większą popularnością wśród młodzieży. W tym roku mieliśmy aż pięćdziesięciu chętnych do nauki w zakresie zawodu ślusarz, stąd utworzyliśmy aż dwie klasy pierwsze (w latach wcześniejszych zazwyczaj kończyło się na jednej, około 30-osobowej grupie). Młodzież powoli zaczyna rozumieć, że w obecnych czasach ukończenie studiów wyższych nie daje żadnej gwarancji przyszłego zatrudnienia. Popularne stają się więc kierunki techniczne i właśnie kształcenie zawodowe. Biorąc pod uwagę, że w Aesculap Chifa po ukończeniu okresu kształcenia wszyscy absolwenci mają zagwarantowaną pracę, wybór ten nie powinien dziwić. Wracając do pytania – dalszemu ociepleniu wizerunku kształcenia zawodowego w Polsce, na pewno pomogłyby większe inwestycje właśnie w szkoły zawodowe. Lepszy, bardziej nowoczesny park maszynowy pozwoliłby zniwelować wielką przepaść pomiędzy umiejętnościami absolwentów szkół zawodowych z zachodu Europy, a naszymi. Gdyby takie rozwiązanie K omentarz / K ommentar tworzyło zbyt duże obciążenie dla budżetu państwa rząd powinien alternatywnie kreować większy zasięg kształcenia dualnego – stworzyć dodatkowe motywacje dla pracodawców przez rozwiązania prawne np. ulgi podatkowe, zwiększenie wysokości częściowej refundacji, co umożliwiałoby realizację szkolenia dualnego na wyższym poziomie również przez firmy mogące przeznaczyć mniej środków finansowych na ten cel niż firmy duże i w bardzo dobrej kondycji finansowej. Ponadto samorządy w całym kraju powinny zacząć uwzględniać potrzeby pracodawców w swoim terenie i odpowiednio kształtować profile kształcenia w szkołach zgodnie z zapotrzebowaniem na dane zawody i określone kompetencje w regionie. Dałoby to młodzieży gwarancję, że po zakończeniu nauki faktycznie znajdą pracę i będą mogli nadal rozwijać swoje umiejętności, zamiast zasilać rzeszę bezrobotnych. W XXI wieku nic tak dobrze bowiem nie wpływa na wizerunek, jak gwarancja zatrudnienia i rozwoju. Krystyna Boczkowska: Instytucje rządowe powinny działać w kierunku przywrócenia prestiżu szkołom zawodowym poprzez prezentacje danych na temat zapotrzebowania na techników w polskiej gospodarce oraz infor mując o coraz atrakcyjniejszych zarobkach. Ministerstwo Edukacji powinno przywrócić solidny egzamin maturalny oraz egzaminy wstępne na uczelnie, które ograniczyłyby liczbę absolwentów wyższych uczelni, na których w polskiej gospodarce nie ma aż tak dużego zapotrzebowania. Nadmierna liczba absolwentów wyższych uczelni jest jednym z powodów bezrobocia w Polsce. Na naszym rynku pracy brakuje techników, jest za to nadmiar słabo wykształconych socjologów, czy politologów z dużymi oczekiwaniami finansowymi. Samorządy z kolei powinny zadbać o lepsze finansowanie szkół zawodowych, które pozwoli wyposażyć pracownie w nowoczesny sprzęt. Resort szkolnictwa powinien zadbać o kształcenie nauczycieli zawodu oraz o uatrakcyjnienie wynagrodzeń w systemie edukacji. Marek Mazur: W tym temacie już sporo się dzieje. Ruszyła promocja szkolnictwa zawodowego. Rozwój i promocja szkolnictwa zawodowego to element strategii przygotowania i dostosowania kadr do potrzeb lokalnych rynków pracy. Kształcenie zawodowe w Polsce ewoluuje w kontekście wyzwań europejskiego rynku pracy. W ostatnich latach system edukacji w Polsce uległ wielu istotnym, pozytywnym przeobrażeniom służącym poprawie warunków kształcenia i wychowania. Polska szkoła jest już bardziej nowoczesna i przyjazna, otwarta na różnorodne inicjatywy i sposoby zdobywania przez uczniów wiedzy i umiejętności oraz podnoszenia poziomu ich wykształcenia. Priorytetowym zadaniem jest skuteczna edukacja zawodowa. Absolwent szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe musi odnaleźć swoje miejsce na rynku pracy zgodnie z uzyskanymi i potwierdzonymi kwalifikacjami, jak najbliższymi potrzebom pracodawców. Celowi temu służy m.in. projekt” Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru”, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Celem kształcenia zawodowego musi być też przygotowanie do wykonywania określonego zawodu. Nie ma zawodów uniwersalnych, są zawody konkretne i zdefiniowane. I lepiej mieć taki fach w ręku, niż być wykształconym bezrobotnym. Warunkiem funkcjonowania szkoły zawodowej jest rozszerzenie dziedzin kształcenia i przygotowanie wychowanka do mobilności w obrębie zawodu, jak i do możliwości jego zmiany. Pierwsze efekty pozytywnych zmian już są widoczne – nie ma tak dużego odpływu Polaków z mniejszych miejscowości i miasteczek za granicę, jak to miało miejsce jeszcze kilka lat temu. Równocześnie jest sporo wyzwań, szczególnie dla samorządów, które mogą przyczynić się do pozytywnych efektów zmian. Samorządy mogą zająć się między innymi organizacją transportu i dojazdu z mniejszych miejscowości i miasteczek do szkół zawodowych, teraz takie możliwości mają gimnazjaliści. Hochland jako firma zmienia wizerunek kształcenia zawodowego w Polsce angażując się w świadome planowanie zasobów kadrowych na przyszłość poprzez utworzenie klas patronackich dla uczniów w zawodzie. To zdecydowanie dobry kierunek i zachęcamy wszystkich do podobnych inicjatyw! Piotr Stański: Instytucje publiczne powinny zabiegać o to, aby jak najwięcej firm stwarzało uczniom szkół zawodowych możliwości odbywania praktyk i wspierać tego typu działania, także finansowo. Konieczne jest również p r z y g o to w y w a n i e o f e r t edukacyjnych zapewniających zbliżenie rezultatów kształcenia zawodowego do potrzeb pracodawców i wymagań rynku pracy. Ważne jest również upowszechnianie informacji, że coraz więcej szkół zawodowych korzysta z nowatorskich form pogłębiania wiedzy uczniów. DWUJĘZYCZNA POLSKO-NIEMIECKA SZKOŁA im. Karla Dedeciusa w Poznaniu prowadzona przez POLSKO-NIEMIECKIE TOWARZYSTWO EDUKACYJNE rozpoczyna swoją działalność. Schulbeginn an der zweisprachigen DEUTSCH-POLNISCHEN KARL-DEDECIUSSCHULE in Posen Träger: DEUTSCH-POLNISCHER SCHULVEREIN Bliższych informacji udziela sekretariat szkoły: Nähere Informationen zur Anmeldung nimmt das Sekretariat entgegen: Tel. (0048) 507 200 654 [email protected] www.pnskd.eu 04-05/2013 35 Komentarz / Kommentar Was war der Grund für die Entscheidung zur Weiterführung der Berufsbildungsmaßnahmen für den Bedarf Ihres Unternehmens? Tadeusz Kondrat: Für die Herstellung von medizinischen Geräten werden qualif izierte Arbeitskräfte benötigt, die Erfahrung in der Metallbearbeitung sowohl mit traditionellen als auch modernen Methoden vorweisen können. Leider konnte uns der lokale Arbeitsmarkt solche Arbeitskräfte nicht bieten. Die Berufsschulen vor Ort waren aufgrund der bereits seit längerer Zeit anhaltend schlechten Finanzsituation im Bildungswesen nicht in der Lage, eine moderne materielle und didaktische Basis für Berufswerkstätten zu schaffen und zu unterhalten, die mit moder nen Maschinen und Geräten ausgestattet und darüber hinaus auf die besonderen Erfordernisse bei der Produktion von medizinischen Geräten abgestimmt sind. Deshalb fällte der Vorstand der Firma Aesculap Chifa Sp. z o.o. im Jahr 1992 eine strategische Entscheidung, die im Widerspruch zum damaligen Trend zur Schließung von Schulen und Betriebswerkstätten stand: die duale Berufsausbildung und die Berufswerkstätten in unserem Unternehmen sollten nicht nur erhalten, sondern auch intensiv weiterentwickelt werden. In diesem Bereich wurde der Vorstand auch von unserem deutschen Mutterkonzer n A e s c u l a p i n Tu t t l i n g e n unterstützt. Bereits seit vielen Jahren arbeiten wir mit dem Stanisław-Staszic-Schulzentrum Nr. 2 in Nowy Tomyśl zusammen und sind mit dieser Kooperation sehr zuf rieden. Unsere Zusammenarbeit beruht auf z o.o. erlangten praktischen Fertigkeiten im Ber uf des Schlossers (Fachrichtung Geräteschlosser). Im Rückblick auf die jahrelange Arbeit kann der Schluss gezogen werden, dass die Entscheidung über die Weiterführung der Berufsbildungsmaßnahmen mehr als gerechtfertigt war – ein auf Krystyna Boczkowska Vorstand der Firma Robert Bosch Sp. z o.o. und Vertreterin der Bosch-Gruppe in Polen Tadeusz Kondrat Leiter der Berufswerkstätten, BRAUN Aesculap Chifa Sp. z o.o. 36 04-05/2013 der harmonischen Verbindung des in der Schule erworbenen theoretischen Wissens und den im Rahmen der Arbeit im Betrieb bei Aesculap Chifa Sp. solche Weise gestalteter Prozess des Erwerbs von Fähigkeiten und Qualifikationen führt zu einer besseren Vorbereitung der Berufsschulabsolventen auf die K omentarz / K ommentar Aufnahme einer Berufstätigkeit an einem konkreten Arbeitsplatz in unserem Betrieb. Dadurch können die Kosten für einführende Schulungen und Anpassungen deutlich reduziert und die Kompetenzen der zukünftigen Mitarbeiter aus der Sicht unseres Unternehmens als anspruchsvoller zukünftiger Arbeitgeber in eine günstige Richtung gesteuert werden. Technologien, beruht. Nach drei Jahren Praxiserfahrung in einem modernen Betrieb, der Möglichkeiten zur Weiterentwicklung bietet, binden sich die Berufsschüler sehr gern auch für länger an das Unternehmen. Zahlreiche produzierende Unternehmen in Polen entscheiden sich für die Mitarbeiterakquisition im Wege der Ausbildung von Piotr Stański MAN Truck & Bus Polska Sp. z o.o. Krystyna Boczkowska: Der Grund für die Entscheidung über die Einführ ung von Berufsbildungsmaßnahmen war der Mangel an Arbeitskräften mit bestimmten technischen Fachkompetenzen am Markt. Die Einrichtung von Klassen in bereits existierenden Ber ufsschulen unter der Schirmherrschaft von Bosch bedeutet die Einführung eines sog. dualen Ausbildungssystems, das auf dem Ableisten von Berufspraktika bei demjeweiligen Arbeitgeber sowie der Bereicherung des theoretischen Lehrprogramms um wichtige Bereiche, wie etwa die neuesten qualif iziertem technischem Fachpersonal – insbesondere natürlich diejenigen, die ihre Gegenwart und Entwicklung in Polen aus einer längerfristig angelegten Perspektive heraus betrachten. Nach mehreren Jahren des Ausprobierens hat auch Bosch diesen Weg der Mitarbeiterakquisition gewählt. Marek Mazur: In erster Linie waren dies perspektivische und langfristige Überlegungen. Um in Zukunft in der Produktion, dem Kernbereich unserer Betriebe, über qualif izierte Mitarbeiter zu verfügen, haben wir uns entschlossen, f irmeninterne Klassen für Berufsschüler zu schaffen, und zwar Klassen für die Ausbildung zum Maschinen- und Anlagenführer in der Lebensmittelindustrie. Diese Entscheidung fand viel Anerkennung und traf auf das Interesse sowohl bei den Schuldirektoren, als auch bei den lokalen Behörden. Das Projekt wird in Zusammenarbeit mit der Deutsch-Polnischen Industrieund Handelskammer, der HugoKołłątaj-Gesamtschule Nr. 3 in Szamotuły und Wł.-ReymontLandwirtschaftsschule in Sokołów Podlaskie umgesetzt. Diese Entscheidung wird mit Sicherheit in Zukunft die erwünschten Früchte tragen. Bei Hochland Polska durchlaufen wir einen Generationswechsel, was sich im Durchschnittsalter der Mitarbeiter zeigt. In absehbarer Zeit werden wir es mit einem n a t ü r l i c h e n A b g a n g vo n Mitarbeitern zu tun haben. Die Lücke muss jedoch entsprechend geschlossen werden. Den momentanen Bedarf an Mitarbeitern für die Produktion schließen wir mit Personen, die von Zeitarbeitsfirmen kommen. Uns ist völlig klar, dass dies gezwungenermaßen „zufällige” Personen sind. Deshalb ist auch keine hohe Stabilität der Beschäftigung zu er warten. Wichtig ist daher unser Konzept, den Bestand an zukünftigen Mitarbeitern gezielt zu planen und aufzubauen. Piotr Stański: Der heutige Arbeitsmarkt stellt sehr hohe Anforderungen an Absolventen von Fachschulen für Automobiltechnik. Die Automobiltechnik ist in einer dynamischen Entwicklung begriffen, es tauchen ständig neue Lösungen und Technologien auf. Da wir die zukünftigen Arbeitnehmer in unserer Branche Marek Mazur Personalchef von Hochland Polska mit einem Paket von zur späteren Berufsausübung erforderlichen Fähigkeiten und Kompetenzen ausstatten möchten, haben wir uns dazu entschieden, mit der Einführung eigener Ber ufsbildungsmaßnahmen zu beginnen. Die Absolventen unseres Lehrplans, der unter anderem von unserem Unternehmen entwickelt wurde, haben die Möglichkeit zur Aufnahme einer Arbeit in MANWerkstätten in ganz Polen oder in einem unserer Produktionswerke in Niepołomice und Poznań. Im Rahmen der berufsorientierten Praktika haben die Schüler Zugang zu den neuesten Technologien und werden auf die Arbeit mit unseren Produkten vorbereitet. Unser Engagement im Bereich Ber ufsbildung ist auch als Unterstützung des Systems zu verstehen. Wir schaffen den Schülern außergewöhnliche Bedingungen für den Erwerb und die Vertiefung ihres Wissens und tragen gleichzeitig zur Bekanntheit der Marke MAN bei. 04-05/2013 37 Komentarz / Kommentar Welche Fertigkeiten fehlen polnischen Berufsschulabsolventen? Tadeusz Kondrat: Berufsschulen ver mitteln ihren Schüler n hauptsächlich theoretisches Wissen. Die praktische Berufslehre hingegen, die an veralteten Geräten stattfindet, entspricht nicht dem aktuellen technischen Wissensstand. In der Konsequenz trifft der Absolvent erst an seinem Arbeitsplatz auf moderne Verarbeitungstechniken und numerisch gesteuerte Werkzeugmaschinen. Problematisch ist auch die „Starrheit“ der Lehrpläne, die aufgrund der Anforderungen für sog. „qualifizierte Berufe“ den Erwerb allgemeiner Fertigkeiten durch die Absolventen zwingend vorsehen, was wiederum zu Lasten der speziellen Fertigkeiten geht, die beispielsweise auf lokalen Arbeitsmärkten gefordert sind. In unserem Fall lernten die Jugendlichen unter anderem die Reparatur von Haushaltsgeräten. Wir als Betrieb hingegen mussten zusätzliche finanzielle Mittel in die Lehre der Herstellungstechnologie medizinischer Geräte investieren. Dazu wäre es nicht gekommen, wenn die Schuldirektion die Möglichkeit zur Modifizierung der Lehrpläne gehabt hätte, so dass das Kompetenzprofil der Absolventen besser an die aktuellen Bedürfnisse der potentiellen Arbeitgeber angepasst hätte werden können. Krystyna Boczkowska: Polnischen Absolventen fehlen modernes technisches Wissen (Theorie) und praktische Fähigkeiten (Praktika in produzierenden Betrieben). Das polnische Berufsbildungssystem greift selten auf Praktika in produzierenden Betrieben zurück. Praktisches Wissen und eine Vorbereitung auf die Berufsausübung erhalten die Schüler in den sog. „Schulwerkstätten“, die zumeist schlecht ausgestattet sind, was die neuesten technischen Geräte und Maschinen angeht. So finden zum Beispiel die Prüfungen an Automobilfachschulen immer noch auf Grundlage eines veralteten Fuhrparks statt (FIAT, Polonez). Die Schüler lernen auf und für die Prüfungen, sind aber nicht für die praktische Tätigkeit in ihrem erlernten Beruf vorbereitet. Marek Mazur: Vor allem praktische Fähigkeiten. Meistens erlangen die Berufsschüler ihre Fähigkeiten in schulinternen Werkstätten durchschnittlicher Qualität oder bei Arbeitgebern, die jungen Berufsanfängern häuf ig die Ausführung wenig interessanter Tätigkeiten übertragen, die neue Fähigkeiten nicht im Geringsten fördern. Erfahrungen solcher Art sind für die Schüler entmutigend, aber auch für diejenigen, die einen Beruf erlernen wollen. Piotr Stański: Berufsschul absolventen mangelt es an praktischer Erfahr ung bei der Arbeit unter modernen Bedingungen und mit zeitgemäßen Maschinen und Geräten. Sie lassen zudem Fremds prachen k e n n t n i s s ev e r m i s s e n . I m Rahmen des von uns realisierten B e r u f s b i l d u n g sp r o g r a m m s geben wir den Schülern die Möglichkeit, unsere Produkte, die neuesten Technologien sowie Anschauungsmaterialien kennenzulernen, die wir selbst bei unserer täglichen Arbeit nutzen. Häufig handelt es sich hierbei um englisch- oder deutschsprachige Materialien, was die Praktikanten wiederum zur Verbesserung ihrer Sprachkenntnisse motiviert. Dank unseres Berufsbildungsprogramms wird den Schülern die Chance geboten, Wissen und Erfahrung unter realen Arbeitsbedingungen zu erwerben. Was sollten Regierung, kommunale Selbstverwaltung, Bildungseinrichtungen oder sogar wir als Einzelpersonen tun, um das negative Image des polnischen Berufsschulwesens zu verbessern? Tadeusz Kondrat: Ich stimme Ihnen nicht ganz zu, dass die Berufsbildung in ganz Polen ein schlechtes Image hat. An einigen Orten – wie z.B. Nowy Tomyśl – ist es durch die gemeinsame Anstrengung von führenden Arbeitgebern und den Schulen (die sich offen für eine aktive Zusammenarbeit gezeigt haben) dank Unterstützung der 38 04-05/2013 kommunalen Selbstverwaltung gelungen, dieses Image zu verändern. Wenn man sich die Frequenz während des alljährlich stattfindenden Tages der offenen Tür in unseren Berufswerkstätten und vor allem die von Jahr zu Jahr steigenden Schülerzahlen ansieht, würde ich eher sagen, dass das Berufsbildungswesen positiv gesehen wird und unter den Jugendlichen immer mehr Beliebtheit erlangt. In diesem Jahr hatten wir fünfzig Bewerber für einen Ausbildungsplatz als Schlosser – deshalb haben wir sogar zwei erste Klassen gleichzeitig gebildet. In den vorherigen Jahren gab es üblicherweise eine einzige Gruppe mit ca. 30 Personen. Die Jugendlichen fangen langsam an zu begreifen, dass in der heutigen Zeit der Abschluss eines Hochschulstudiums keinerlei Garantie für eine zukünftige Beschäftigung bietet. Deshalb werden technische Studienfächer und eben das Berufsschulwesen immer beliebter. Wenn man bedenkt, dass bei Aesculap Chifa sämtliche Absolventen nach Abschluss Ihrer Lehrzeit eine Arbeitsplatzgarantie haben, K omentarz / K ommentar sollte diese Wahl nicht weiter verwundern. Um auf Ihre Frage zurück zukommen: einer weiteren Verbesserung des Images des Berufsbildungswesens in Polen wären mit Sicherheit größere Investitionen in die Berufsschulen zuträglich. Ein besser ausgestatteter und modernerer Maschinenpark würde es ermöglichen, die große Kluft zwischen den Fähigkeiten von Berufsschulabsolventen in Westeuropa und ihren Kollegen hier in Polen zu verringern. Falls eine solche Lösung das Staatsbudget zu sehr belasten würde, sollte die Regierung alternativ den Einzugsbereich der dualen Berufsausbildung vergrößern. Durch gesetzliche Optionen sollten zusätzliche Anreize für Arbeitgeber geschaffen werden, wie z.B. Steuererleichter ungen oder eine Erhöhung der Quote der teilweisen Kostenerstattung. Dies wiederum würde es auch solchen Firmen ermöglichen die duale Berufsausbildung auf höherem Niveau zu realisieren, die für diesen Zweck weniger finanzielle Mittel zur Verfügung haben, als große Firmen und Unternehmen in einer sehr guten finanziellen Lage. Darüber hinaus sollten die kommunalen Behörden im ganzen Land dazu übergehen, die Bedürfnisse der Arbeitgeber vor Ort zu berücksichtigen und die Ausbildungsprofile in den Schulen entsprechend der Nachf rage nach einzelnen Berufsbildern und bestimmten Kompetenzen in der Region auszurichten. Dadurch könnte den Jugendlichen garantiert werden, dass sie nach dem Abschluss ihrer Lehre tatsächlich einen Arbeitsplatz finden und auch weiterhin ihre Fertigkeiten schulen können, anstatt das Heer der Arbeitslosen zu vergrößer n. Im 21. Jh. beeinf lusst nichts das Image so positiv, wie eine Beschäftigungsund Entwicklungsgarantie. Krystyna Boczkowska: Regierungsbehörden sollten an der Wiederherstellung des Prestiges der Berufsschulen arbeiten, indem sie Daten über den Bedarf der polnischen Wirtschaft an Technikern veröffentlichen und über die immer attraktiveren Löhne in diesem Bereich informieren. Das Bildungsministerium sollte wieder eine solide Abiturprüfung und Auf nahmeprüfungen an Universitäten einführen, um die Zahl der Hochschulabsolventen zu begrenzen, die in der polnischen Wirtschaft nicht in einem so großen Maße benötigt werden. Die zu hohe Zahl der Hochschulabsolventen ist einer der Gründe für die Arbeitslosigkeit in Polen. Auf unserem Arbeitsmarkt fehlt es an Technikern, stattdessen gibt es zu viele schlecht ausgebildete Soziologen und Politologen mit hohen finanziellen Ansprüchen. Die kommunalen Behörden hingegen sollten für eine bessere Finanzierung der Berufsschulen sorgen, damit die Werkstätten mit modernen Geräten ausgestattet werden können. Die für das Schulwesen zuständige Behörde sollte die Ausbildung von Berufsschullehrern sicherstellen und die Gehälter von Angestellten im Bildungswesen attraktiver gestalten. Marek Mazur: In diesem Bereich tut sich schon einiges. Angekurbelt wurde die Werbung für das Berufsschulwesen. Die Entwicklung und die Werbung für die Ber ufsschulen sind ein strategischer Bestandteil bei der Vorbereitung und Anpassung von Mitarbeitern an die lokalen Arbeitsmärkte. Die Berufsausbildung entwickelt sich in Polen im Kontext der Herausforderungen, die der europäische Arbeitsmarkt an uns stellt. In den letzten Jahren durchlief das polnische Bildungssystem viele wichtige, positive Wandlungen, die alle der Verbesserung des Bildungsund Erziehungsniveaus dienen. Die polnischen Schulen werden immer moder ner, sie sind schülerfreundlicher und offener gegenüber vielfältigen Initiativen und Methoden – als Instrumente für die Schüler, sich Wissen und Fähigkeiten anzueignen und so ihr Bildungsniveau verbessern zu können. Die effektive Berufsausbildung hat absolute Priorität. Ein Schulabgänger einer berufsorientiert ausbildenden Schule muss in der Lage sein, sich relativ gut auf dem Arbeitsmarkt zurecht zu finden, denn die Arbeitgeber haben längst den Wert der Einstellung von gut ausgebildeten Fachkräften entsprechend ihrem Ausbildungsprof il erkannt. Diesem Ziel dient u.a. das Projekt „Die Berufsschule als Schule der positiven Wahl”, das im Rahmen des Operationellen Programms zur Verbesserung des Humankapitals aus dem Europäischen Sozialfonds mitfinanziert wird. Das Ziel der beruf lichen Ausbildung muss auch darin bestehen, sich auf die Ausübung eines bestimmten Berufs vorzubereiten. Es gibt keine universellen Berufe, Berufe sind konkret und def iniert. Und es ist besser, sich in einem bestimmten Fach auszukennen, als umfassend ausgebildet und trotzdem arbeitslos zu sein. Eine der Bedingungen für die Berufsschulen ist die Erweiterung der Ausbildungsprofile und die Tatsache, den Auszubildenden innerhalb seines Berufs auf Mobilität und auch auf eine mögliche Ber ufsänder ung vorzubereiten. Die ersten positiven Ergebnisse sind bereits sichtbar: Die Auswanderung ins Ausland polnischer Bürger aus kleineren Orten und Städtchen, die noch vor einigen Jahren an der Tagesordnung war, ist nicht mehr so stark. Gleichzeitig gibt es zahlreiche Herausforderungen, besonders für Selbstverwaltungen, die zu positiven Resultaten der Änderungen beitragen können. Die Selbstverwaltungen können beispielsweise Maßnahmen zur Verbesserung der Personenbeförderung in kleinen Orten und Städtchen ergreifen, um die Anfahrten in die Berufsschulen zu erleichtern, so wie dies bei den Gymnasiasten bereits der Fall ist. Hochland möchte das Image der Berufsausbildung in Polen verändern, engagiert sich bewusst in der Planung für eine zukunftsorientierte Personalausbildung, indem für Schüler eines bestimmten Berufsprof ils f irmeninterne Klassen geschaffen werden. Das ist der richtige Weg zum Ziel und eine Anregung für andere ähnliche Initiativen zu ergreifen! Piotr Stański: Öffentliche Einrichtungen sollten dafür sorgen, dass so viele Firmen wie möglich Berufsschülern die Möglichkeit zur Ableistung von Praktika bieten, wobei solche Initiativen auch finanziell unterstützt werden sollten. Als notwendig erachte ich außerdem die Zusammenstellung von Bildungsangeboten, die das Ziel haben, die Effekte der beruflich orientierten Bildung an die Bedürfnisse von Arbeitgebern und die Anforderungen des Arbeitsmarkts anzugleichen. Wichtig ist auch, die Information in der Bevölkerung zu verbreiten, dass immer mehr Berufsschulen innovative Methoden für den Erwerb und die Vertiefung von Wissen einsetzen. 04-05/2013 39 Dualny system kształcenia zawodowego w Niemczech Das duale Berufsbildungssystem in Deutschland System edukacji w Niemczech rozpoczyna się na etapie przedszkolnym (żłobki i przedszkola) i prowadzi przez szkolnictwo podstawowe (szkoła podstawowa) do poziomu ponadpodstawowego, gdzie w zależności od kraju związkowego otwiera się dwu- lub trójczłonowy system szkolnictwa, który może prowadzić do matury. Das Bildungssystem in Deutschland führt über den vorschulischen Bereich (Kinderkrippen und Kindergärten), den Primärbereich mit der Grundschule in die Sekundärstufe I, wo sich je nach Bundesland ein zweigliedriges bzw. dreigliedriges Schulsystem öffnet, das bis zum Abitur führen kann. 40 04-05/2013 Absolwenci ze wszystkich rodzajów szkół mogą wybrać drogę wiodącą do klasycznego kształcenia dualnego, które ma w Niemczech długą tradycję i jest nadal najbardziej rozpowszechnionym rodzajem kształcenia zawodowego. Około dwóch trzecich wszystkich pracujących w Niemczech w toku swojej edukacji ukończyło kształcenie zawodowe w systemie dualnym. 64 procent zatrudnionych ukończyło klasyczne kształcenie dualne, dalszych 29 procent doskonaliło się zawodowo po kształceniu dualnym (np. mistrzowie w przemyśle, handlowcy-specjaliści), a 7 procent przechodzi przez ścieżkę akademicką. „Dualność“ w kontekście kształcenia oznacza połączenie kształcenia praktycznego w zakładzie pracy z ukierunkowanymi zawodowo zajęciami w niepełnym wymiarze godzin w szkole zawodowej. Właśnie ze względu na ścisły związek teorii z praktyką ta forma kształcenia jest uważana za cechę charakterystyczną niemieckiego systemu oświaty i cieszy się od lat wielkim międzynarodowym uznaniem przede wszystkim na Dalekim Wschodzie, ale od roku – dwóch lat w coraz większym stopniu także w Europie. Kompetencje W dziedzinie dualnego kształcenia zawodowego za część szkolną odpowiada – zgodnie z zasadą federalizmu – 16 krajów związkowych, natomiast stroną odpowiedzialną za zakłady pracy jest Federacja, czego odzwierciedleniem jest m.in. fakt, że ustawa o kształceniu zawodowym jest ustawą federalną. Ustawa o kształceniu zawodowym (BBiG) stanowi przede wszystkim, że podstawą uporządkowanego, jednolitego kształcenia zawodowego są uznawane przez państwo zawody wymagające kształcenia zawodowego, regulowane przez rząd federalny poprzez wydawanie odpowiednich regulaminów kształcenia. W regulaminach kształcenia ustala się konkretnie w odniesieniu do uznanych zawodów wymagających kształcenia zawodowego, jakie sprawności, wiadomości i umiejętności muszą zostać przekazane w celu zdobycia pełnych kwalifikacji zawodowych. Oznacza to, że regulamin kształcenia określa nazwę zawodu, czas trwania kształcenia, definicję zawodu (sprawności zawodowe itp.), zawiera instrukcje dotyczące mer ytor ycznej i czasowej struktury kształcenia (ramowy plan kształcenia) oraz konkretnych wymagań egzaminacyjnych. W Niemczech istnieje obecnie łącznie ok. 350 uznanych przez państwo zawodów wymagających kształcenia zawodowego. Typowy czas trwania kształcenia w wypadku zawodów wymagających kształcenia Absolventen aus allen Schularten können den Weg in eine klassische duale Ausbildung wählen, die in Deutschland eine lange Tradition hat und nach wie vor die am weitesten verbreitete berufliche Ausbildungsart ist. Etwa zwei Drittel aller Erwerbstätigen in Deutschland haben im Verlauf ihres Bildungsweges eine Berufsausbildung im dualen System absolviert. 64 Prozent der Beschäftigten haben eine klassische duale Ausbildung absolviert, weitere 29 Prozent haben sich nach einer dualen Ausbildung weiterqualifiziert (z.B. Industriemeister, Fachwirte) und 7 Prozent kommen über den akademischen Weg. „Dual“ im Zusammenhang mit Ausbildung bezeichnet die Ursula Poller M.A. Izba Przemysłowo-Handlowa w Norymberdze dla Frankonii Środkowej Industrie- und Handelskammer Nürnberg für Mittelfranken Kombination aus praktischer Ausbildung in einem Betrieb im Wechsel mit einer berufsbezogenen Teilzeitbeschulung in einer Berufsschule. Gerade wegen dieser 04-05/2013 41 RAPO RT W I / RAP P OR T W I Struktura pracowników w Bawarii według ich wykształcenia Fachkräfteangebot, Mittelfranken wykształcenie akademickie Akademisch Qualifizierte 7% 11% średnie wykształcenie zawodowe (handlowe) Beruflich Qualifizierte (kaufmännisch), mittel wyższe wykształcenie zawodowe (techniczne) Beruflich Qualifizierte (technisch), hoch 39% 25% średnie wykształcenie zawodowe (techniczne) Beruflich Qualifizierte (technisch), mittel 18% wyższe wykształcenie zawodowe (handlowe) Beruflich Qualifizierte (kaufmännisch), hoch Źródło: IHK Fachkräftemonitor Bayern 2013 Quelle: aus IHK Fachkräftemonitor Bayern 2013 zawodowego wynosi od 2 lat do 3,5 roku. Przykładowo kształcenie sprzedawców trwa 2 lata, a handlowców w handlu detalicznym 3 lata. „Właściwe organy“ według Ustawy o kształceniu zawodowym engen Verbindung von Theorie und Praxis gilt diese Ausbildungsform als Besonderheit des deutschen Bildungssystems und findet seit Jahren vor allem in Fernost, seit ein-zwei Jahren aber auch verstärkt in Europa große internationale Anerkennung. Zuständigkeiten Ustawa o kształceniu zawodowym określa tzw. „właściwe organy”, zajmujące się konkretną organizacją kształcenia zawodowego. Właściwość tę posiadają w zależności od rodzaju zawodu odnośne izby, na przykład izby przemysłowo-handlowe. Ok. 60 procent wszystkich dualnych stosunków kształcenia zawodowego podlega właściwości izb przemysłowo-handlowych, obejmuje zatem przemysł, handel i usługi. Najczęściej spotykane zawody w sferze podlegającej izbom przemysłowo-handlowym to np. handlowcy w handlu detalicznym (65.970) lub mechanicy przemysłowi (47.872). Przebieg klasycznego kształcenia dualnego Podstawą rozpoczęcia kształcenia jest zawarcie umowy o kształcenie zawodowe między zakładem 42 04-05/2013 Im Bereich der dualen Ber ufsausbildung sind im Zeichen des Föderalismus die 16 Bundesländer für den schulischen Part zuständig, während für die betriebliche Seite die Zuständigkeit des Bundes gegeben ist, die sich u.a. im Berufsbildungsgesetz als Bundesgesetz widerspiegelt. Im Berufsbildungsgesetz (BBiG) ist insbesondere festgelegt, dass Grundlage für eine geordnete, einheitliche Berufsausbildung staatlich anerkannte Ausbildungsberufe sind, die von der Bundesregierung durch den Erlass von entsprechenden Ausbildungs ordnungen geregelt werden. In den Ausbildungsordnungen wird für die anerkannten Ausbildungsberufe konkret festgelegt, welche Fertigkeiten, Kenntnisse und Fähigkeiten zum Erwerb der vollen beruflichen Handlungsfähigkeit vermittelt werden müssen. Das bedeutet, die Ausbildungsordnung trifft Festlegungen zur Bezeichnung des Berufs, zur Ausbildungsdauer, zum Ausbildungsberufsbild (berufliche Fertigkeiten etc.), gibt eine Anleitung zur sachlichen und zeitlichen Gliederung der Ausbildung ( A u s b i l d u n g s r a h m e np l a n ) und zu den konkreten Prüfungsanforderungen. Insgesamt gibt es in Deutschland zurzeit rund 350 staatlich anerkannte Ausbildungsberufe. Die Regelausbildungsdauer der Ausbildungsberufe beläuft sich auf 2 bis 3,5 Jahre. Beispielsweise dauert eine Ausbildung zur Verkäuferin/zum Verkäufer 2 Jahre und zum Kaufmann/Kauffrau für Einzelhandel 3 Jahre. „Zuständige Stellen“ nach dem Berufsbildungsgesetz Das Berufsbildungsgesetz bestimmt für die konkrete Organisation der beruflichen Bildung sog. „zuständige Stellen“. Diese Zuständigkeit liegt je nach Berufsfeld bei den jeweiligen Kammern wie beispielsweise den Industrie- und Handelskammern. Rund 60 Prozent aller dualen Ausbildungsverhältnisse finden sich in der Zuständigkeit der IHKs, also in den Bereichen Industrie, Handel und Dienstleistung. Häufigste Berufe im IHK-Bereich sind z.B. Einzelhandelskaufleute (65.970) oder Industriemechaniker (47.872). Ablauf der klassischen dualen Ausbildung Grundlage für den Start in die Ausbildung ist der Abschluss eines Ausbildungsvertrags zwischen dem Ausbildungsbetrieb und dem Auszubildenden. Voraussetzung dafür ist, dass der Betrieb als Ausbildungsunternehmen für die gewünschte Ausbildung geeignet ist (Größe, Arbeitsplatz, maschinelle Ausstattung) und einen persönlich und fachlich geeigneten Mitarbeiter als Ausbilder benennt. Zuständig für die Feststellung der Eignung sowohl des Ausbildungsbetriebs wie auch des benannten Ausbilders ist im Bereich Industrie und Handel die Industrie- und Handelskammer. Mitarbeiter der IHK prüfen, inwieweit die Ausstattung des Betriebs eine Ausbildung im gewünschten Beruf zulässt und, ob der als Ausbilder benannte Mitarbeiter persönlich und fachlich geeignet ist. Der Nachweis der fachlichen Eignung liegt vor, wenn der Ausbilder selbst die erforderlichen beruflichen Fertigkeiten erworben hat, weil er beispielsweise über einen entsprechenden Ausbildungs abschluss oder Studienabschluss und berufliche Erfahrung verfügt. Außerdem muss der benannte Ausbilder in der Regel einen Ausbildereignungsnachweis nach der Ausbildereignungsverordnung (AEVO) vorweisen, womit er u.a. rechtliche Kenntnisse zu Rechten und Pflichten im Rahmen der Ausbildung, aber auch pädagogisches Know-how nachweist. Das Berufsbildungsgesetz trifft weitere feste Vorgaben für die Ausgestaltung des konkreten Ausbildungsvertrags, was die Dauer der täglichen Ausbildungszeit, Probezeit, Urlaub und vor allem die Zahlung der Ausbildungsvergütung angeht. Die durchschnittliche Ausbildungsvergütung im Jahr 2012 lag bei 737 € im Monat. Das Ausbildungsjahr in Deutschland startet traditionell zum 01.08. bzw. 01.09. eines Jahres. Allerdings ist es generell möglich zu jedem Zeitpunkt eine Ausbildung auch unterhalb des laufenden Ausbildungsjahres zu beginnen. Rein formell sind für die duale Berufsausbildung keine bestimmten Schulabschlüsse vorgeschrieben. D. h., beispielsweise im Bereich der Mechatroniker können sich sowohl Absolventen aus dem Mittelschulbereich, dem Realschulbereich als auch R A P O RT W I / R A P P O R T WI pracy realizującym kształcenie i uczniem. Warunkiem jest odpowiedni zakład pracy jako przedsiębiorstwo realizujące kształcenie (wielkość, miejsca pracy, wyposażenie techniczne) oraz wyznaczenie odpowiedniego pod względem osobowym i merytorycznym pracownika na instruktora. W branży przemysłu i handlu właściwym organem do zatwierdzenia zarówno zakładu pracy realizującego kształcenie, jak i wyznaczonego instruktora jest izba przemysłowohandlowa. Pracownicy izby przemysłowohandlowej sprawdzają, na ile wyposażenie zakładu pracy pozwala na kształcenie w danym zawodzie oraz czy pracownik wyznaczony jako instruktor jest odpowiedni pod względem osobowym i mer ytor ycznym. Dowód kwalifikacji merytorycznych zachodzi, jeżeli instruktor nabył konieczne umiejętności zawodowe, na przykład dysponuje odpowiednim dy plomem ukończenia kształcenia zawodowego lub studiów oraz doświadczeniem zawodowym. Ponadto wyznaczony instruktor musi z reguły wykazać się świadectwem kwalif ikacji instruktorskich zgodnie z Rozporządzeniem o kwalifikacjach instruktorskich (AEVO), które dowodzi posiadania przez niego m.in. wiedzy prawnej o prawach i obowiązkach w ramach kształcenia, a także kwalifikacji pedagogicznych. Ustawa o kształceniu zawodowym ustala też dalsze stałe normy w zakresie szczegółowego kształtu konkretnej umowy o kształcenie zawodowe, dotyczące dziennego czasu kształcenia, okresu próbnego, urlopu, a przede wszystkim wypłaty wynagrodzenia za kształcenie zawodowe. Średnie miesięczne wynagrodzenie za kształcenie zawodowe w 2012 roku wynosiło 737 €. Rok kształcenia zawodowego rozpoczyna się w Niemczech tradycyjnie 1 sierpnia lub 1 września danego roku. Z zasady możliwe jest jednak rozpoczęcie kształcenia w dowolnym momencie, także podczas tr wającego roku kształcenia zawodowego. Z czysto formalnego punktu widzenia dualne kształcenie zawodowe nie wymaga określonych świadectw szkolnych. Oznacza to, że na przykład w przypadku mechatroników mogą spotkać się ze sobą zarówno absolwenci gimnazjów oraz szkół realnych, jak i maturzyści z liceów. W ramach kształcenia dualnego uczeń pracuje z reguły trzy lub cztery dni w tygodniu w zakładzie, gdzie pod kierunkiem instruktora uczy się praktycznych umiejętności potrzebnych w wybranym przez siebie zawodzie. Przez jeden do dwóch dni w tygodniu uczeń uczęszcza do szkoły zawodowej. Nauka w szkole zawodowej obejmuje treści specjalistycznoteoretyczne, ukierunkowane szczególnie na dany zawód, oraz ogólne, jak na przykład język niemiecki, angielski, ekonomia i zagadnienia społeczne. Mniej więcej w połowie cyklu kształcenia odbywa się egzamin częściowy / pierwsza część egzaminu końcowego. Samo kształcenie kończy się egzaminem końcowym. Od wielu lat egzaminy przeprowadzają izby przemysłowohandlowe w jednolitych terminach, stosując jednolite w skali całych Niemiec, układane centralnie zadania. Na przykład w 2012 roku 37 966 handlowców w handlu detalicznym złożyło tego samego dnia o tej samej godzinie to samo pisemne zadanie egzaminacyjne. Izbom przemysłowo-handlowym udało się zatem zastosować dla ok. 220 000 absolwentów kształcenia rocznie jednolit y, ogólnokrajowy miernik umiejętności. Dzięki Abiturienten aus dem gymnasialen Bereich treffen. Im Rahmen einer dualen Ausbildung arbeitet der Auszubildende in der Regel an drei bis vier Tagen in der Woche im Betrieb, wo er die praktischen Fähigkeiten seines gewählten Ausbildungsberufes unter Anleitung des Ausbilders erlernt. An ein bis zwei Tagen pro Woche besucht der Auszubildende die Berufsschule. Der Unterricht in der Berufsschule umfasst fachtheoretische Inhalte, die speziell auf den Ausbildungsberuf ausgerichtet sind, und allgemeine Inhalte wie beispielsweise Deutsch, Englisch, Wirtschaft und Soziales. Im Rahmen der Ausbildung findet eine Zwischenprüfung / Abschlussprüfung Teil 1 etwa in der Mitte der Ausbildung statt. Die Ausbildung selber endet mit der Abschlussprüfung. Seit vielen Jahren prüfen die IHKs zu einheitlichen Terminen mit bundesweit einheitlichen, zentral erstellten Aufgaben. 2012 haben beispielsweise 37.966 Kaufleute für Einzelhandel am gleichen Tag zur gleichen Stunde die gleiche schriftliche Prüfungsaufgabe Struktura nowo zarejestrowanych umów o kształcenie zawodowe w 2012 roku według ukończonej szkoły na obszarze podlegającym Izbie Przemysłowo-Handlowej w Norymberdze dla Frankonii Środkowej Aufteilung neu eingetragene Ausbildungsverträge 2012 nach Schulabschluss im Bereich der IHK Nürnberg für Mittelfranken inne sonstiges matura lub matura zawodowa (Fach-) Abi 1,6% 18,2% 33,4% szkoła główna Hauptschule 46,8% szkoła realna / mała matura Realschule/MR Źródło: statystyka Izby Przemysłowo-Handlowej w Norymberdze dla Frankonii Środkowej Quelle: Statistik IHK Nürnberg für Mittelfranken Nowo zarejestrowane umowy o kształcenie zawodowe w 2012 – wszystkie branże Neueintragungen alle Bereiche 2012 13.505 12.403 przemysł i handel Industrie und Handel 3.345 248 42.612 rzemiosło Handwerk wolne zawody Freie Berufe sektor publiczny Öffentlicher Dienst 155.245 342.782 rolnictwo Landwirtschaft gospodarstwo domowe Hauswirtschaft Źródło: Raport o kształceniu zawodowym (Berufsbildungsbericht) Quelle: Berufsbildungsbericht 04-05/2013 43 RAPO RT W I / RAP P OR T W I Konkurs! Gewinnspiel! temu pracodawcy mogą oprzeć się na jednolitych podstawach kształcenia w całych Niemczech. Absolwenci kształcenia podlegają cego izbom przemysłowohandlowym mają zaś zdecydowanie ułatwioną mobilność zawodową w skali całego kraju. Konkluzja Wygraj jedno z 2 podwójnych, dwudniowych zaproszeń do wybranego przez Ciebie hotelu ekskluzywnej sieci Steigenberger* (www.steigenbergerhotelgroup.com, www.steigenberger.com) lub InterCity (www.intercityhotel. com) o wartości 1400 PLN! W cenę vouchera wliczone jest również śniadanie w formie bufetu. * z wyjątkiem hotelu Bellerive Au Lac w Zurychu Opisz, jaki powinien być Twój wymarzony weekendowy wypad za miasto. Najlepsza odpowiedź wygrywa! Odpowiedzi prosimy przesyłać na adres AHK Polska lub drogą mailową na adres: [email protected] do 24. maja. Zwycięzców konkursu ogłosimy w następnym numerze Wi. Gewinnen Sie einen von zwei zweitätigen Gutscheinen für ein von Ihnen gewähltes Hotel der exklusiven Hotelkette Steigenberger* (www.steigenbergerhotelgroup. com, www.steigenberger.com) bzw. InterCity (www. intercityhotel.com) im Wert von 1400 PLN! Der Gutschein ist inklusive Frühstück Büffetform. *ausschließlich Bellerive Au Lac in Zürich Beschreiben Sie wie Ihr erträumter Wochenendtrip aussehen sollte? Die beste Antwort gewinnt! Ihre Antworten schicken Sie bitte an unsere Adresse oder per Email an [email protected] bis zum 24. Mai. Der Gewinner wird in der nächsten Ausgabe der Wi bekannt gegeben. 44 04-05/2013 Za sprawą sprawdzonego od wielu dziesięcioleci dualnego systemu kształcenia zawodowego i ok. 550 000 nowo rejestrowanych umów o kształcenie rocznie, Niemcy zapewniają przedsiębiorstwom wartościowych wykwalifikowanych młodych pracowników, gwarantując jednocześnie większości młodych ludzi płynne przejście do życia zawodowego. Niezwykle niskie w skali europejskiej bezrobocie wśród młodzieży to wyraźny efekt kształcenia dualnego, bowiem 60–70 procent uczniów po zdanym egzaminie końcowym znajduje pracę w zakładzie realizującym dla nich kształcenie zawodowe. Duża drożność niemieckiego systemu edukacji umożliwia też systematyczny dalszy rozwój w rozumieniu uczenia się przez całe życie. I tak ok. 20 procent danego rocznika absolwentów już niespełna dwa lata po zakończeniu kształcenia kontynuuje naukę w ramach specjalistycznego doskonalenia zawodowego dla pracujących, prowadzącego do zdobycia tytułu wykwalifikowanego handlowca, handlowca-specjalist y czy mistrza przemysłowego (zawody podlegające kompetencjom izb przemysłowo-handlowych), dzięki czemu dla absolwentów, którzy nie zdawali matury, otwiera się również dostęp do szkolnictwa wyższego. Ogólnie rzecz biorąc, „kariera z nauką zawodu“ prowadzi w wielu wypadkach do wysokich stanowisk kierowniczych i dużych sukcesów zawodowych. abgelegt. Den IHKs ist es damit gelungen, bei den jährlich rund 220.000 Ausbildungsabsolventen eine bundesweit einheitliche Messlatte anzulegen, was für Arbeitgeber den großen Vorteil hat, dass sie sich in ganz Deutschland auf einheitliche Ausbildungsgrundlagen verlassen können. Und für die Absolventen einer IHK-Ausbildung ist die bundesweite Mobilität deutlich erleichtert. Fazit Mit dem seit vielen Jahr zehnten bewährten dualen Ausbildungssystem und jährlich rund 550.000 Neueintragungen von Ausbildungsverträgen sichert Deutschland wertvollen Fachkräftenachwuchs für die Unternehmen und gewährleistet gleichzeitig für die Mehrzahl der jungen Menschen einen reibungslosen Übergang in das Berufsleben. Die europaweit im Vergleich äußerst niedrige Jugendarbeitslosigkeit ist klares Resultat der dualen Ausbildung, da zwischen 60 bis 70 Prozent der Auszubildenden nach erfolgreicher Abschlussprüfung direkt von ihrem Ausbildungsbetrieb als Arbeitnehmer übernommen werden. Insgesamt ermöglicht die große Durchlässigkeit des deutschen Bildungssystems auch eine gezielte Weiterentwicklung im Sinne des lebenslangen Lernens. So schließen rund 20 Prozent eines Absolventenjahrgangs bereits knapp zwei Jahre nach Abschluss der Ausbildung eine berufsbegleitende qualifizierte Weiterbildung zu Fachkauf leuten, Fachwirten, Industriemeistern (IHK) an, womit für erfolgreiche Absolventen, die kein Abitur abgelegt haben, auch der Hochschulzugang ermöglicht wird. Insgesamt führt „Karriere mit Lehre“ in vielen Fällen bis in hohe Führungsfunktionen und zu großem beruflichen Erfolg. A rtykuł sponsorowany / S ponsorartikel Sukcesy łączą Erfolge verbinden Specjaliści, naukowcy, studenci, uczniowie czy praktykanci – wiele tysięcy wykwalifikowanych osób przybywa każdego roku do Niemiec lub otrzymuje stypendia od niemieckich organizacji. Ob Fachkräfte, Wissenschaftler, Studenten, Auszubildende oder Praktikanten – viele Tausend qualifizierte Menschen kommen jedes Jahr nach Deutschland oder werden von deutschen Organisationen gefördert. Dla niemieckich przedsiębiorstw za granicą tacy „alumni” są szczególnie interesującymi partnerami. Z tego powodu Niemieckim Zagranicznym Izbom Przemysłowo-Handlowym (AHK) zależy na nawiązaniu z nimi bliższej współpracy. Z pomocą przychodzi im „Alumniportal Deutschland”. Alumniportal Deutschland to finansowany przez rząd niemiecki portal internetowy skierowany do osób z całego świata, które studiowały, prowadziły badania naukowe lub dokształcały się w Niemczech. Platforma ta umożliwia wymianę wiedzy i doświadczeń, nawiązywanie kontaktów oraz zacieśnianie więzi z Niemcami. Szeroki wachlarz ofert z dziedzin Kultura & Kształcenie, Nauka & Badania naukowe oraz Gospodarka & Kariera z międzynarodową giełdą pracy sprawia, że Alumniportal Deutschland jest największym na świecie portalem społecznościowym dotyczącym Niemiec. Przedsiębiorstwa mogą publikować zlecenia i oferty pracy, przeglądać profile kandydatów, reklamować własne eventy, prezentować wizerunek firmy oraz informować o swoich ofertach i projektach. Zarówno rejestracja jak i korzystanie z tego wolnego od reklam portalu są darmowe. Partnerami Alumniportal Deutschland są Instytut Goethego, Fundacja im. Alexandra von Humboldta, Niemiecka Centrala Wymiany Akademickiej (DAAD), Niemieckie Towarzystwo Współpracy Międzynarodowej (GIZ) oraz Centrum Migracji Międzynarodowej i Rozwoju (CIM/ZAV). Społeczność internetowa przekroczyła już 60.000 użytkowników pochodzących z ponad 180 krajów świata. Für deutsche Unternehmen im Ausland sind diese „Alumni“ hochinteressante Ansprechpartner. Die deutschen Auslandshandels kammern (AHK) wollen sich deshalb enger mit ihnen vernetzen. Dabei soll das „Alumniportal Deutschland“ helfen. Das Alumniportal Deutschland ist ein von der deutschen Bundesregierung gefördertes Online-Portal für Menschen aus aller Welt, die in Deutschland studiert, geforscht oder eine Weiterbildung absolviert haben. Auf dieser Plattform kann Wissen und Erfahrungen ausgetauscht, Kontakte geknüpft und die Verbindung zu Deutschland gestärkt werden. Viele Angebote in den Bereichen Kultur & Bildung, Wissenschaft & Forschung sowie Wirtschaft & Karriere mit einer globalen Stellenbörse macht das Alumniportal Deutschland zum Kontakt w Polsce: /Kontakt in Polen: Karol Gliszczyński, [email protected] weltweit größten sozialen Netzwerk mit Deutschland-Bezug. Unternehmen können Aufträge und Stellenanzeigen veröffentlichen, Be werber prof ile einsehen, Veranstaltungen bewerben, sich präsentieren und ihre Angebote und Projekte bekannt machen. Registrierung und Nutzung des werbefreien Alumniportals Deutschland sind kostenlos. Partner des Alumniportals Deutschland sind das Goethe Institut, die Alexander von Humboldt Stiftung, der Deutsche Akademische Austausch Dienst (DAAD), die Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) und das Centrum für internationale Migration und Entwicklung (CIM/ZAV). Die Online-Community umfasst inzwischen mehr als 60.000 Mitglieder und deckt über 180 Länder der Welt ab. www.alumniportal-deutschland.org 04-05/2013 45 Niemiecki system dualnego kształcenia zawodowego sprawdza się od lat. Aby kontynuować passę sukcesów musi się on jednak stawić nowym wyzwaniom. Jakie to wyzwania i jak można je pokonać tłumaczy w wywiadzie z Wi Barbara Hemkes z Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego. Das deutsche duale Berufsbildungssystem hat sich über die Jahre bewährt. Um aber weiter Erfolge zu feiern, muss sie sich neuen Herausforderungen stellen. Welche das sind und sie gemeistert werden sollten erklärt im Interview mit der Wi Barbara Hemkes vom Bundesinstitut für Berufsbildung. Należy ulepszać sprawdzone rozwiązania Das Bewährte besser machen Jakie są główne zadania Federalnego Instytutu Kształcenia Zawodowego? Federalny Instytut Kształcenia Zawodowego (BIBB) jest uznanym centrum kompetencji, zajmującym się badaniem i dalszym rozwojem kształcenia i doskonalenia zawodowego w Niemczech. BIBB identyf ikuje przyszłe zadania oświaty zawodowej, promuje innowacje w krajowej i międzynarodowej oświacie 46 04-05/2013 zawodowej oraz opracowuje nowe, ukierunkowane praktycznie propozycje rozwiązań dla kształcenia i doskonalenia zawodowego. Poprzez prace badawczo-rozwojowe oraz działalność doradczą BIBB przyczynia się do zapewnienia ludziom gospodarczej i zawodowej przyszłości, gwarantując im solidne kwalif ikacje, a także do utrzymania konkurencyjności Niemiec jako ośrodka gospodarczego. Was sind die Hauptaufgaben des Bundesinstituts für Berufsbildung? Das Bundesinstitut für Ber ufs b ildung (BIBB) ist das anerkannte Kompetenz zentr um zur Erforschung und Weiterentwicklung der beruf lichen Aus- und Weiter bildung in Deutschland. Das BIBB identifiziert Zukunftsaufgaben der Berufsbildung, fördert Innovationen in der nationalen wie internationalen Berufsbildung und entwickelt neue, praxis orientierte Lösungsvorschläge für die beruf liche Aus- und Weiterbildung. Mit seinen Forschungs- und Entwicklungs arbeiten sowie Beratungs aktivitäten trägt das BIBB dazu bei, durch zukunftsfähige Qualif ikationen die wirtschaftliche und beruf liche Zukunft der Menschen zu sichern und den Standort Deutschland wettbewerbsfähig zu halten. R A P O RT W I / R A P P O R T WI Jakie są mocne strony niemieckiego systemu oświaty zawodowej? Przemiany technologiczne, gospodarcze i społeczne stawiają wysokie wymagania dotyczące kwalif ikacji specjalistów w przedsiębiorstwach. W Niemczech zasadniczą podstawą tych kwalifikacji jest dualne kształcenie zawodowe i doskonalenie zawodowe w przedsiębiorstwach. Kształcenie w systemie dualnym jest zarazem podstawą uczenia się przez całe życie. Kształcenie i doskonalenie zawodowe to inwest ycje w przyszłość. Mocne strony niemieckiego systemu oświaty zawodowej polegają przede wszystkim na tym, że w centrum uwagi znajdują się praktyczne umiejętności zawodowe jako cel działań edukacyjnych. Kształcenie odbywa się zgodnie z potrzebami gospodarki, co po ukończeniu umożliwia podejmowanie pracy w realizujących je przedsiębiorstwach. Jednocześnie młodzi ludzie otrzymują dyplom potwierdzający nabycie kwalifikacji zawodowych, dzięki któremu są w stanie poradzić sobie na rynku pracy. Czy system dualny to dobra alternatywa dla uniwersytetu? Dane dotyczące rynku pracy pokazują wyraźnie, że młodzi ludzie posiadający wykształcenie zawodowe z powodzeniem wchodzą na r ynek pracy. Przed osobami posiadającymi wykształcenie zawodowe otwartych jest wiele ścieżek kariery. Zgodnie z Niemieckimi Ramami Kwalif ikacji doskonalenie zawodowe prowadzące na przykład do uzyskania tytułu mistrza jest ekwiwalentem licencjatu. To sprawia, że kształcenie zawodowe jest dobrą alternatywą także dla uczniów uprawnionych do studiów wyższych, ponieważ mogą dzięki niemu wyuczyć się ambitnych zawodów, zapewniających zaawansowane prakt yczne i teoret yczne know-how, wykorzystywane bezpośrednio w zakładach pracy. Jak Pani zdaniem będzie się rozwijało kształcenie zawodowe w Niemczech w przyszłości? W Niemczech system dualny sprawdził się, także dzięki nastawieniu na po części znacznie zmienione wymagania gospodarki i społeczeństwa. Oświata zawodowa jest w Niemczech ważnym filarem systemu edukacji, a zarazem gwarantem tego, że gospodarka ma do dyspozycji wykwalif ikowanych pracowników. Oświata zawodowa odpowie też na wyzwania przyszłości. Jednym z tych wyzwań jest nastawienie na bardzo heterogeniczne grupy młodzieży i dawanie perspektywy zarówno świetnie wykwalif ikowanym, jak i defaworyzowanym młodym ludziom. Jednocześnie poszczególne sfery edukacji będą się coraz silniej ze sobą integrować, na przykład kształcenie zawodowe i szkolnictwo wyższe. Już teraz istnieją oferty hybr ydowe w formie studiów dualnych, a drożność pomiędzy p o s z c z e g ó l ny m i s f e r a m i edukacji będzie musiała się zwiększyć – w obu kierunkach. Chodzi wreszcie o dalszy rozwój i zapewnienie jakości kształcenia, a także promowanie tych osiągnięć w celu coraz powszechniejszego uznawania wykształcenia zawodowego na internacjonalizującym się rynku edukacji. Wo liegen die Stärken des deutschen Berufsb ildungs systems? Der technologische, wirtschaftliche und gesellschaftliche Wandel stellt hohe Anforderungen an die Qualif ikation der Fachkräfte in den Unter nehmen. Maßgebliche Grundlage für diese Qualif ikationen sind in Deutschland die duale Ber ufsausbildung und die betriebliche Weiterbildung. Die Ausbildung im dualen System ist zugleich Basis für lebensbegleitendes Lernen. Ber uf liche Ausund Weiterbildung sind Investitionen in die Zukunft. Die Stärken des deutschen Berufsbildungssystems sind vor allem darin zu f inden, dass die beruf liche Handlungsfähigkeit als Ziel der Ausbildung im Mittelpunkt der Aktivitäten steht. So wird entlang der Bedarfe der Wirtschaft ausgebildet, so dass die Integration in die Betriebe nach der Ausbildung ermöglicht wird. Gleichzeitig erhalten die jungen Menschen einen berufsqualif izierenden Abschluss, mit dem sie sich am Arbeitsmarkt behaupten können. Ist das duale System eine gute Alternative zur Universität? Die Arbeitsmarktdaten machen deutlich, dass beruf lich ausgebildete junge Menschen erfolgreich in das Erwerbsleben einsteigen. Dabei stehen den beruf lich Qualif izierten viele K arriere wege offen. Nach dem Deutschen Qualif ikationsrahmen ist eine Aufstiegsfortbildung beispielsweise zum Meister dem Bachelor-Abschluss gleichwertig. Damit ist die beruf liche Ausbildung auch für Schülerinnen und Schüler mit Hochschulzugangsberechtigung eine gute Alternative, weil sie anspr uchsvolle Ber ufe erlernen können, die sowohl ein erhebliches praktisches wie auch theoretisches Know-how im betrieblichen Kontext bieten. Wie wird sich Ihrer Meinung nach die Berufsbildung in Deutschland in Zukunft entwickeln? Das duale System in Deutschland hat sich bewährt, auch in dem es sich auf zum Teil erheblich veränderte Anforderungen aus Wirtschaft und Gesellschaft eingestellt hat. Die Berufsbildung ist in Deutschland eine wichtige Säule des Bildungssystems und zugleich Garant, dass Fachkräfte für die Wirtschaft zur Verfügung stehen. Dabei wird sich die beruf liche Bildung den zukünftigen Herausforderungen stellen. Die beruf liche Bildung ist herausgefordert sich auf sehr heterogene Gruppen von Jugendlichen einzustellen und sowohl hochqualifizierten wie auch benachteiligten jungen Menschen eine Perspektive zu geben. Zugleich werden die Bildungsbereiche sich stärker verzahnen und ver netzen, so etwa die beruf liche und die hochschulische Bildung. Schon jetzt gibt es mit Dualen Studien hybride Angebote, die Durchlässigkeit zwischen den Bildungsbereichen wird sich – in beide Richtungen – erhöhen müssen. Nicht zuletzt gilt es, die Qualität der Ausbildung weiter zu entwickeln, zu sichern und dieses auch nachzuweisen, um die Anerkennung der beruflichen Ausbildung in einem sich internationalisierenden Ausbildungsmarkt zustärken. 04-05/2013 47 Dualnie znaczy dobrze Dual bedeutet gut Głównym atrybutem niemieckiego systemu kształcenia zawodowego jest równoległe kształcenie w zakładzie pracy i szkole zawodowej. Jednolity dla całych Niemiec standard oraz uznawany przez państwo dyplom działają jak znak jakości. Dostępność pracowników wykształconych zgodnie z najnowszym stanem techniki dodatkowo sprzyja innowacjom w firmach, a zarazem ich konkurencyjności – podkreśla w wywiadzie z Wi dr Eckhard Franz, dyrektor Wydziału Polityki Wspierania Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Federalnym Ministerstwie Gospodarki i Technologii. Kennzeichnend für das duale Berufsausbildungssystem ist die parallele Ausbildung in Betrieb und Berufsschule. Der bundeseinheitliche Standard und ein staatlich anerkannter Abschluss wirken wie ein Qualitätssiegel. Durch die Verfügbarkeit von Arbeitnehmern, die nach dem neuesten Stand der Technik ausgebildet wurden, werden Innovationen in Unternehmen und damit die Wettbewerbsfähigkeit zusätzlich begünstigt – erläutert im Interview mit der Wi Dr. Eckhard Franz, Leiter Mittelstandspolitik im Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie. Miał Pan okazję z bliska obserwować nasze projekty kształcenia zawodowego. Jakie były Pana spostrzeżenia? Byłem pod wielkim wrażeniem różnorakich działań dot yczących kształcenia zawodowego, podejmowanych przez AHK Polska i zrzeszone w niej f irmy. W t ym roku zaplanowano 26 klas szkół 48 04-05/2013 zawodowych, w których ok. 660 uczniów będzie zdobywało wykształcenie w systemie dualnym na wzór niemiecki. Pokazuje to, że zarówno po stronie przedsiębiorstw, jak i polskich uczniów zawodu istnieje wielkie zainteresowanie tymi kwalif ikacjami. Podczas wizyty w klasie prowadzonej pod patronatem f irmy Imtech Polska w technikum Sie hatten die Gelegenheit, unsere Berufsbildungsprojekte aus nächster Nähe zu beobachten. Wie war Ihr Eindruck? Ich bin von den vielfältigen Aktivitäten der AHK Polen und ihrer Mitgliedsfirmen auf dem Gebiet der beruf lichen Bildung sehr beeindr uckt gewesen. In diesem Jahr sind rund 26 Berufsschulklassen mit ca. 660 Auszubildenden in der dualen Berufsausbildung nach deutschem Vorbild geplant. Das zeigt, dass es sowohl auf Seiten der Unternehmen als auch der polnischen Auszubildenden großes Interesse an diesen Qualifikationen gibt. Ich konnte mir bei einem Besuch der Patronatsklasse der Firma Imtech Polska in der Berufsfachoberschule für R A P O RT W I / R A P P O R T WI zawodowym budownictwa mogłem wyrobić sobie opinię o zajęciach i porozmawiać z uczniami. Zaangażowanie Izby, f irmy patronackiej, ale także szkoły i jej kierownictwa na rzecz uczniów jest naprawdę imponujące. nowych pracowników. Pracownicy z kolei szybciej znajdują dzięki temu miejsce pracy. Szerokie możliwości wykorzystania zdobyt ych zawodów zapewniają mobilność pracowników wykształconych w systemie dualnym. Z racji zajmowanego stanowiska jest Pan odpowiedzialny za małe i średnie przedsiębiorstwa w Niemczech. Wiele z nich kształci w systemie dualnym. Jakie zalety i wady posiada ten system? Regulaminy kształcenia są dostosowywane do postępu technicznego, zmieniającej się praktyki wykonywania danego zawodu lub do przemian gospodarczych i społecznych. Modernizuje się je zgodnie z potrzebami gospodarki lub tworzy na nowo. Dostępność pracowników wykształconych zgodnie z najnowszym stanem techniki dodatkowo sprzyja innowacjom w f ir mach, a zarazem ich konkurencyjności. Zawody wymagające kształcenia zawodowego istnieją we wszystkich dziedzinach gospodarki i administracji, a czas tr wania kształcenia, zależnie od jego zakresu i dogłębności, wynosi od dwóch do trzech i pół roku. Dualny system kształcenia zawodowego w Niemczech wyróżnia m.in. równoległe kształcenie w zakładzie pracy i szkole zawodowej. Przez 3–4 dni w tygodniu zakład pracy przekazuje uczniom praktyczną część edukacji, a przez 1–2 dni szkoła zawodowa zaznajamia z częścią teoretyczną. W trakcie „nauki podczas procesu pracy“ główną rolę odgrywają prakt ycy z f ir m. Podczas opracowywania regulaminu kształcenia wnoszą swój wkład dotyczący mer ytor ycznych treści kształcenia w zakładzie pracy oraz wymagań egzaminacyjnych. Jest to ważny czynnik gwarantujący zaakceptowanie regulaminu kształcenia przez f irmy. Kształcenie zakładowe jest ujęte w regulaminach kształcenia, ustalających w skali całych Niemiec jednolite standardy dotyczące treści kształcenia, rozkładu w czasie ich przekazywania, a także egzaminów. Jednolity dla całych Niemiec standard oraz uznawany przez państwo dy plom działają jak znak jakości i punkt orientacyjny dla pracodawców przy zatrudnianiu Są to tylko niektóre z zalet, które co roku motywują małe i średnie przedsiębiorstwa do dualnego kształcenia wielu tysięcy młodych ludzi. Nawet zależność od rozwoju koniunktur y, którą – obok wymienionych zalet strukturalnych – charakteryzuje się system dualny, daje się złagodzić poprzez obowiązujący w Niemczech Narodowy Pakt na rzecz Kształcenia Zawodowego i Szkolenia K adr Specjalist ycznych. Dotychczas gwarantował on, że nawet w okresach gorszej koniunktury gotowość f irm do kształcenia zawodowego pozostawała wysoka. Bauwesen auch persönlich einen Eindruck vom Unterricht machen und mit den Auszubildenden ins Gespräch kommen. Das Engagement von K ammer, Unternehmen, aber auch der Schule und ihrer Leitung für die Auszubildenden ist wirklich sehr beachtlich. wirken wie ein Qualitätssiegel, an dem sich Arbeitgeber bei der Einstellung neuer Mitarbeiter orientieren können. Arbeitnehmer finden dadurch schneller einen neuen Arbeitsplatz. Die breite Verwendbarkeit der Berufe sichert die Mobilität der im dualen System ausgebildeten Arbeitnehmer. Sie sind beruf lich für die mittelständischen Unternehmen in Deutschland verantwortlich. Viele dieser Firmen bilden im dualen System aus. Welche Vor- und Nachteile ergeben sich aus diesem System Ihrer Meinung nach? Die Ausbildungsordnungen werden an den technischen F o r t s c h r i t t , e i n e ve r ä n derte Ber ufspraxis oder an wirtschaftliche und gesellschaftliche Veränderungen angepasst. Dabei werden sie nach dem Bedarf der Wirtschaft modernisiert oder neu geschaffen. Durch die Verfügbarkeit von Arbeitnehmern, die nach dem neuesten Stand der Technik ausgebildet wurden, werden Innovationen in Unternehmen und damit die Wettbewerbsfähigkeit zusätzlich begünstigt. Es gibt Ausbildungsberufe für alle Bereiche in Wirtschaft und Verwaltung, die Ausbildungsdauer liegt je nach Breite und Tiefe der Ausbildung zwischen zwei und dreieinhalb Jahren. Das duale Berufsausbildungssystem in Deutschland zeichnet sich u.a. durch folgende Vorteile aus: Kennzeichnend für das duale Berufsausbildungssystem ist die parallele Ausb ildung in Betrieb und Berufsschule. Der Betrieb vermittelt den Auszubildenden an 3-4 Tagen pro Woche den praktischen Teil der Ausbildung, die Berufsschule vermittelt an 1-2 Tagen den theoretischen Teil. Beim „Lernen im Arbeitsprozess“ spielen die Praktiker aus den Unternehmen die Hauptrolle. Bei der Erarbeitung der Ausbildungsordnung geben sie den Input für die fachlichen Ausbildungsinhalte im Betrieb sowie für die Prüfungsanforderungen. Dies ist ein wichtiger Garant für die Akzeptanz einer Ausbildungsordnung bei den Unternehmen. Die betriebliche Ausbildung ist in Ausbildungsordnungen geregelt, die bundeseinheitliche Standards hinsichtlich der Ausbildungsinhalte, ihrer zeitlichen Vermittlung während der Ausbildung sowie der Prüfungen festlegen. Der bundes einheitliche Standard und ein staatlich anerkannter Abschluss Dies sind nur einige der Vorteile, die kleine und mittelständische Unternehmen (KMU) dazu motivieren, jedes Jahr viele tausend Jugendliche dual auszubilden. Selbst die Abhängigkeit von der konjunkturellen Entwicklung, die das duale System neben den genannten strukturellen Vorteilen aufweist, lässt sich dadurch abfedern, dass wir in Deutschland den Nationalen Pakt für Ausbildung und Fachkräftenachwuchs haben. Dieser stellte bisher sicher, dass auch in Zeiten einer s c h l e c h t e r e n K o nj u n k t u r die Ausbildungsbereitschaft der Unter nehmen hoch geblieben ist. 04-05/2013 49 Studia dualne Duale Studiengänge Model studiowania dualnego ma na celu umożliwienie połączenia etapu studiów z praktyką zawodową. Ten innowacyjny w skali kraju projekt kształcenia pozwala pogodzić naukę i zdobywanie praktycznych umiejętności w f irmie, zapewniając w ten sposób najlepsze praktyczne przygotowanie do zawodu i kwalifikacje cenione na rynku pracy. Wzorem kształcenia realizowanego w Niemczech, postanowiliśmy w tok studiów 50 04-05/2013 włączyć element kształcenia zawodowego. W ten sposób student oprócz okresu, który spędza na uczelni, część czasu poświęci na przygotowanie do egzaminu prowadzonego przez Polsko–Niemiecką Izbę Przemysłowo–Handlową. Dzięki temu egzaminowi, student otrzymuje certyfikat akceptowany na terenie Unii Europejskiej, który potwierdza zdobycie zawodu. W ten sposób po zakończeniu studiów inżynierskich student uzyska tytuł inżyniera specjalności automatyka i robotyka oraz certyfikat w zawodzie monter mechatronik. Studenci będą zdobywali prakt yczne umiejętności i poznawali najnowocześniejsze technologie stosowane w przemyśle pod okiem specjalistów z Volkswagen Poznań oraz Phoenix Contact Wielkopolska. Od drugiego roku studiów studenci będą spędzać w przedsiębiorstwach jeden dzień w t ygodniu, a od trzeciego roku studiów – dwa dni. W tym czasie studenci poznawać będą funkcjonowanie f irm, a także realizować program kształcenia na kierunku Automatyka i robotyka. Część przedmiotów przeniesiona została bowiem do realizacji praktycznej w Volkswagen Poznań oraz Phoenix Contact Wielkopolska. Dzięki temu zagadnienia, których do tej pory studenci uczyli się na laboratoriach i ćwiczeniach w Politechnice Poznańskiej, będą poznawać w codziennej pracy produkcyjnej. Politechnika Poznańska we współpracy z Volkswagen Poznań oraz firmą Phoenix Contact Wielkopolska rozpoczęła realizację studiów o profilu praktycznym – projekt studia dualne. Die Technische Universität Poznań bietet jetzt zusammen mit Volkswagen Poznań und dem Unternehmen Phoenix Contact Wielkopolska einen dualen Studiengang an. Zarówno za okres praktyk letnich jak i podczas roku akademickiego, studenci za swoją pracę otrzymają atrakcyjne wynagrodzenie. Dodatkowo, mając świadomość, iż kształcić i rozwijać należy się przez całe życie, zaplanowaliśmy dla studentów kształcących się w systemie studiów dualnych szereg kursów i szkoleń. Podczas pobytu w przedsiębiorstwie studenci będą mieli możliwość nauki języka niemieckiego podczas dodatkowych kursów. W ramach rozwoju umiejętności miękkich zaplanowaliśmy dla naszych studentów szkolenia m.in. z zakresu prowadzenia projektów, prezentacji, konstruktywnego rozwiązywania problemów. Studia dualne to innowacyjne podejście do kształcenia nowej kadry pracowników. Wprowadzając ten model kształcenia, jesteśmy jednym z pierwszych przedsiębiorstw w Polsce realizujących tego typu studia we współpracy z państwową uczelnią wyższą. Durch das duale Studium ist gewährleistet, dass die Ausbildungsinhalte gleich mit dem Berufspraktikum verbunden werden. Dieser landesweit innovative Studiengang ermöglicht die Verbindung des Studiums mit der Aneignung von praktischen Kenntnissen in Unternehmen, wodurch die beste praktische Berufsvorbereitung und auf dem Markt geschätzte Qualifikationen gewährleistet werden. Nach dem Vorbild dieser Organisationsform des Studiums in Deutschland entschieden wir uns für die Einbeziehung der berufsbegleitenden Lehrinhalte. Der Studierende absolviert auf diese Weise die Lehrblöcke an der Technischen Universität und bereitet sich auf die von der Deutsch-Polnischen Industrie- und Handelskammer organisierte Prüfung vor. Er erhält ein Zertifikat, das in der Europäischen Union akzeptiert wird und seinen Berufsabschluss bestätigt. Nach dem Abschluss des Ingenieurstudiums erhält er den Titel eines Ingenieurs der Fachrichtung Automatik und Robotik und das Zertifikat für den Beruf Mechatronik-Monteur. Die Studierenden werden sich praktische Fertigkeiten aneignen und die neuesten Technologien in der Industrie unter Betreuung von Spezialisten der Volkswagen Poznań und Phoenix Contact Wielkopolska kennenlernen. Ab dem zweiten Studienjahr finden die Lehrveranstaltungen an einem Tag in der Woche im Unternehmen statt, ab dem vierten Studienjahr zwei Tage in der Woche. Die Lehrinhalte umfassen die Funktionsweise der Firmen und auch ein Ausbildungsprogramm in der Fachrichtung Automatik und Robotik. Ein Teil der Studienfächer wurde nämlich von den Praxisblöcken, realisiert bei Volkswagen Poznań und Jolanta Musielak Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Phoenix Contact Wielkopolska, übernommen. Auf diese Weise werden den Studierenden die Inhalte und Fertigkeiten bei der täglichen praktischen Arbeit in der Produktion vermittelt, was bisher in Form von Labors und Übungen an der Technischen Universität Poznań organisiert war. Sowohl für das Sommerpraktikum als auch für das Praktikum im Studienjahr erhalten die Studierenden eine attraktive Vergütung. Im Hinblick auf die Notwendig keit des lebenslangen Lernens organisieren wir für die Studierenden im dualen Studien gang eine Reihe an Kursen und Schulungen. Während des Aufenthaltes im Betrieb können die Studierenden an Deutschunterricht im Rahmen zusätzlicher Kurse teilnehmen. Zur Entwicklung sensibler Fertigkeiten planten wir für die Studierenden Schulungen, u.a. in Projektumsetzung, Präsentation und konstruktiver Lösung von Problemen. Der duale Studiengang ist ein innovativer Ansatz zur Ausbildung neuer Arbeitskräfte. Durch die Einführung dieses Bildungsmodells sind wir eines der ersten Unternehmen in Polen, das diese Studiengänge zusammen mit einer staatlichen Hochschule anbietet. 04-05/2013 51 W poszukiwaniu nowych transakcji Auf der Suche nach dem Neugeschäft Z powodu silnego uzależnienia od eksportu wiele niemieckich małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) nieustannie poszukuje nowych rynków zagranicznych. Firmy te wykazują się przy tym – jak pokazuje analiza niemieckiego handlu zagranicznego – dużą skutecznością, bowiem źródłem wzrostu niemieckiego eksportu są już w przeważającej mierze kraje pozaeuropejskie. I tak w roku 2012 niemiecki eksport wzrósł o 3,4 procent w stosunku do roku poprzedniego, osiągając rekordową Ernst Leiste wartość 1.097 mld euro. O ile jednak dostawy do strefy euro spadły Germany Trade & Invest www.gtai.de o 2,1 procent, to eksport do krajów trzecich wzrósł o 8,8 procent. Viele deutsche mittelständische Unternehmen (KMU) sind angesichts ihrer hohen Exportabhängigkeit permanent auf der Suche nach neuen Auslandsmärkten. Dabei sind sie – wie die Analyse des deutschen Außenhandels zeigt – überaus erfolgreich. Denn inzwischen werden die Zuwächse im deutschen Export überwiegend außerhalb Europas erzielt. So sind die deutschen Warenausfuhren 2012 gegenüber dem Vorjahr um 3,4 Prozent auf den neuen Rekordwert von 1.097 Mrd. Euro gestiegen. Während aber die Lieferungen in die Euro-Zone um 2,1 Prozent sanken, nahmen die Exporte in Drittländer um 8,8 Prozent zu. Ger many Trade & Invest skorzystało okazji, by na początku 2013 roku przeprowadzić wśród swych zagranicznych pracowników w 73 krajach ankietę na temat r ynków eksportowych wyróżniających się w 2013 roku. Wskazane podczas tego badania kraje lub regiony – ASEAN, Afryka Zachodnia, państwa bałtyckie, Chile, Kanada i Polska – nie znajdowały się wprawdzie dotychczas Germany Trade & Invest hat dies zum Anlass genommen, Anfang 2013 in 73 Ländern bei ihren Auslandsmitarbeitern eine Umf rage zu den TopExportmärkten 2013 zu starten. Die dabei ermittelten Länder bzw. Regionen ASEAN, Westafrika, Baltikum, Chile, Kanada und Polen stehen bisher zwar weniger im Fokus der Berichterstattung. Auch können die Top-Exportmärkte 2013 in ihrer Bedeutung für deutsche Unternehmen traditionelle Märkte, wie die EU, die USA oder die BRIC-Staaten nicht verdrängen, aber sie versprechen interessante Neugeschäfte. Für deutsche Exporteure ist die ASEAN-Region, für die in den nächsten fünf Jahren ein BIP-Zuwachs von 6 Prozent p.a. erwartet wird, ein überaus zukunftsträchtiger Absatzmarkt. Auch die 2015 geplante Einführung der ASEAN Economic Communit y (AEC) lockt Lieferanten und Investoren durch expandierende Industrien und eine kaufkräftige Mittelschicht. Der Top-Exportmarkt Thailand hat nach der verheerenden Flutkatastrophe 2011 über raschend schnell wieder Fuß GOSP ODARKA / W IR T S CHAF T Wyróżniające się rynki eksportowe 2013 Die Top-Exportmärkte 2013 Kraj Land Wzrost PKB w 2013 r.1)Niemiecki eksport w 2012 r.2) BIP-Wachstum 2013 1) Deutsche Exporte 2012 2) ASEAN-5 3) 5,514.125 Tajlandia / Thailand 5,03.864 Birma / Myanmar 5,489 Afryka subsaharyjska / Sub-Sahara-Afrika5,8 12.505 Nigeria 6,81.163 Ghana 7,6307 Państwa bałtyckie / Baltische Staaten3,2 5.062 Chile 4,82.373 Kanada 2,08.324 Polska / Polen 1,839.160 1) 2) 3) Prognoza w %, realnie / Prognose in Prozent, real styczeń – listopad, w mln euro / Januar bis November, in Mio. Euro Indonezja, Malezja, Filipiny, Tajlandia, Wietnam / Indonesien, Malaysia, Philippinen, Thailand, Vietnam Źródła / Quellen: Destatis, MFW / IWF, Germany Trade & Invest w centrum uwagi tego rodzaju sprawozdań. Wyróżniające się w 2013 roku rynki eksportowe, mimo że obiecują interesujące nowe szanse biznesowe, nie wyprą pod względem znaczenia dla f irm niemieckich takich tradycyjnych rynków jak UE, USA czy państwa BRIC. Dla niemieckich eksporterów region ASEAN, gdzie w ciągu najbliższych pięciu lat oczekuje się wzrostu PKB o 6 procent rocznie, jest niezwykle obiecującym rynkiem zbytu. Także zaplanowane na rok 2015 wprowadzenie ASEAN Economic Community (AEC) kusi dostawców i inwestorów ekspansją różnych branż przemysłu i zasobną klasą średnią. Wyróżniający się r ynek eksportowy, jakim jest Tajlandia, zaskakująco szybko odzyskał równowagę po katastrofalnej powodzi w 2011 roku. Duże inwestycje w gospodarkę wodną i zapobieganie powodziom, sieci o wysokiej przepustowości, zaopatrzenie w energię oraz w telekomunikację rokują nowe zamówienia. Po zniesieniu sankcji Birma staje się bez mała „wschodzącą 54 04-05/2013 gwiazdą“ regionu, nieustannie odwiedzaną przez przedstawicieli świata gospodarki z różnych krajów. Bogaty w surowce kraj ma bardzo wiele do nadrobienia w zakresie inf rastr uktur y i przemysłu, z czego korzystają już niemieccy eksporterzy. Także trudny r ynek, jakim jest Afryka Zachodnia, zasługuje na większą uwagę. Mieszka tu ok. 350 mln ludzi, a wynoszące od 6 do 7 procent wskaźniki wzrostu rokują nadzieje na dobre interesy. Nigeria, ze względu na szybki wzrost liczby ludności, może do roku 2025 odebrać RPA rangę największej gospodarki Af ryki. Coraz bardziej interesujące dla f irm niemieckich staną się w związku z tym branże związane z konsumpcją. Pilnie gefasst. Hohe Investitionen in Wassermanagement und Flutprävention, Hochgeschwindig keitsnetze, Energieversorgung und Telekommunikation versprechen neue Aufträge. Nach dem Aufheben der Sanktionen entwickelt sich Myanmar geradezu zum „Shooting Star“. Wirtschafts vertreter geben sich die Klinke in die Hand. Das rohstoffreiche Land hat im Infrastruktur- und Industriesektor einen riesigen Nachholbedarf, von dem deutsche Exporteure bereits profitieren. Auch der schwierige Markt Westafrika verdient mit seinen etwa 350 Mio. Einwohnern mehr Auf merksamkeit. BIPWachstumsraten von 6 bis 7 Prozent lassen auf gute Geschäfte hoffen. Aufgrund des hohen Bevölkerungswachstums dürfte Nigeria bis 2025 Südafrika als größte Volkswirtschaft Afrikas abgelöst haben. Interessant für deutsche Firmen werden daher immer mehr konsumnahe Bereiche. Dringende Lösungen sind auch in der Infrastruktur gefragt. Aufgrund seines über Jahre stabil hohen Wirtschaftswachstums gehört Ghana zu den „afrikanischen Löwen“, angelehnt an die asiatischen Tigerstaaten. Eine gute Sicherheitslage, politische Stabilität und Berechenbarkeit sorgen dafür, dass bei Unternehmen und Geberinstitutionen das Vertrauen in den Markt gewachsen ist. Zahlreiche Investitionen und umfangreiche Geberhilfen machen den zweitgrößten Markt Westafrikas zu einem GTAI-TopExportmarkt. Nach der Überwindung einer tiefen Wirtschaftskrise werden die drei baltischen Staaten Estland, Lettland und Litauen 2013 die dynamischsten Märkte in der EU sein. Deutsche Unternehmen lieferten in elf Monaten 2012 Waren für mehr als 5 Mrd. Euro in diese drei Länder. Chancen eröffnen die Maschinen- und Anlagenkäufe der wieder gut ausgelasteten Unternehmen. Zudem gibt es zahlreiche Infrastrukturvorhaben. Trotz ungünstiger globaler Die „Top-Exportmärkte 2013“ wurden unter Berücksichtigung folgender Kriterien ermittelt: • Überdurchschnittliche Wachstumsraten bei realem BIP bzw. ProKopf-Einkommen • Positive Entwicklung in den acht für deutsche KMU relevanten Kernbranchen • Importvolumen des Landes über 10 Mrd. US$ • Deutsche Exporte über 1 Mrd. Euro • Stabiles Geschäftsumfeld (gemäß „Doing Business Report“ der Weltbank) „Wyróżniające się rynki eksportowe 2013“ wyłoniono z uwzględnieniem następujących kryteriów: • ponadprzeciętne wskaźniki wzrostu realnego PKB lub dochodów na głowę mieszkańca • pozytywny rozwój sytuacji w ośmiu głównych branżach istotnych dla niemieckich MŚP • wartość importu powyżej 10 mld US$ • niemiecki eksport o wartości powyżej 1 mld euro • stabilne otoczenie biznesowe (według „Doing Business Report“ Banku Światowego) Rahmenbedingungen kann Chile 2013 mit einem Realwachstum von 4,8 Prozent rechnen, das wäre der höchste Wert unter den OECD-Staaten. Im Bergbau sollen bis 2020 insgesamt 100 Mrd. US-Dollar investiert werden. Aber auch ehrgeizig konzipierte Solarkraftwerke, neue Stromnetze und sonstige Infrastrukturprojekte bieten große Chancen für G O S P O D A R K A / WI R T S C H A FT potrzebne są też rozwiązania w dziedzinie inf rastruktury. Ze względu na swój stabilny od lat wzrost gospodarczy, Ghana należy do „afrykańskich lwów“ (paraf raza określenia „azjatyckie tygrysy“). Dobra sytuacja pod względem bezpieczeństwa, polityczna stabilność i przewidywalność sprawiają, że zaufanie przedsiębiorstw i instytucjidonatorów do tego r ynku wzrosło. Liczne inwestycje i zakrojona na szeroką skalę pomoc donatorów uczyniły drugi co do wielkości r ynek Af r yki Zachodniej wyróżniającym się rynkiem eksportowym według GTAI. Po wyjściu z głębokiego kryzysu gospodarczego trzy państwa bałtyckie – Estonia, Łotwa i Litwa – będą w 2013 roku najbardziej dynamicznymi rynkami w UE. Niemieckie f irmy dostarczyły w ciągu jedenastu miesięcy 2012 roku do tych trzech krajów towary za ponad 5 mld euro. Szanse otwierają się w związku z zakupami maszyn i urządzeń przez przedsiębiorstwa znów wykorzystujące w pełni swoje moce produkcyjne. Ponadto przeprowadzanych jest wiele przedsię wzięć z zakresu infrastruktury. Mimo niekorzystnych globalnych warunków ramowych Chile może w 2013 roku liczyć na realny wzrost gospodarczy o 4,8 procent, co byłoby najwyższym wskaźnikiem wśród państw OECD. Do 2020 roku inwestycje w górnictwo mają wynieść łącznie 100 mld USD. Jednak również innowacyjne elektrownie słoneczne, nowe sieci energet yczne i inne projekty inf rastrukturalne niosą ze sobą wielkie szanse dla międzynarodowych oferentów. W samej tylko stolicy rozbudowa miejskiej autostrady i metra wiąże się z zamówieniami o wielomiliardowej wartości. Dochodzi do tego budowa portów i rozbudowa międzynarodowego lotniska w Santiago. Kanada stoi wprawdzie zawsze nieco w cieniu USA, jednak ze względu na swoje sukcesy gospodarcze bynajmniej nie ma się czego wstydzić. Z realnym wzrostem PKB o 2,0 procent, to dr ugie pod względem powierzchni państwo świata także w roku 2013 zajmuje czołową pozycję w ramach grupy G7. Rządowa polityka niskich stóp procentowych przyczynia się do ożywionej działalności inwestycyjnej przedsiębiorstw. Także apetyt 35 mln Kanadyjczyków na konsumpcję nie uległ załamaniu. Import z Niemiec wzrósł w pierwszych jedenastu miesiącach 2012 roku o ponad 22 procent do 8,3 mld euro. Są duże szanse, że ten trend utrzyma się także w najbliższych latach. Do roku 2022 w projekty górnicze ma zostać zainwestowanych ok. 140 mld USD. Z oczekiwanym wzrostem PKB o 1,8 procent, Polska także w 2013 r. znacznie przekracza średnią dla krajów UE. Niemieckie f irmy dostarczyły w 2012 roku jedną piątą importowanych przez Polskę towarów o łącznej wartości ponad 40 mld Euro. Z polskiej perspektywy Niemcy są najważniejszym partnerem handlowym z dużą przewagą nad innymi. Perspektywy otwierają się nadal w związku z projektami finansowanymi z funduszy UE. Szanse eksportowe dla f irm niemieckich zapewniają ponadto branże energetyki, chemii, techniki medycznej i kolejowej, sektor teleinformatyczny oraz przemysł spożywczy. internationale Anbieter. Allein in der Hauptstadt sorgen die Expansion der Stadtautobahn und U-Bahn für Aufträge in Milliardenhöhe. Hinzu kommen Hafenbauten und die Erweiterung des internationalen Flughafens von Santiago. Kanada steht zwar stets ein wenig im Schatten der USA, braucht sich aber angesichts seiner wirtschaftlichen Erfolge keinesfalls zu verstecken. Der zweitgrößte Flächenstaat der Erde nimmt auch 2013 innerhalb der G7-Staaten mit einem realen BIP-Plus von 2,0 Prozent eine Spitzenposition ein. Die Niedrigzinspolitik der Regierung sorgt für eine lebhafte Investitionstätigkeit der Unternehmen. Auch die Konsumlaune der 35 Mio. Kanadier ist ungebrochen. Die Einfuhren aus Deutschland legten in den ersten elf Monaten 2012 um über 22 Prozent auf 8,3 Mrd. Euro zu. Und die Chancen stehen gut, dass sich dieser Trend auch in den nächsten Jahren fortsetzt. Bis zum Jahr 2022 sollen etwa 140 Mrd. US-Dollar in Bergbauprojekte investiert werden. Mit einem er warteten BIPZuwachs von 1,8 Prozent liegt Polen auch 2013 weit über dem EU-Durchschnitt. Deutsche Unternehmen lieferten 2012 mit über 40 Mrd. Euro ein Fünftel der polnischen Warenimporte. Aus polnischer Sicht ist Deutschland der mit Abstand wichtigste Handelspartner. Chancen eröffnen auch weiterhin mit EU-Mitteln f inanzierte Vorhaben. Exportchancen für deutsche Unternehmen bieten zudem die Bereiche Energie, Chemie, Medizinund Bahntechnik, IKT und die Nahrungsmittelindustrie. Goldenstein & Partner Rechtsanwälte und Steuerberater rechtsanwälte adwokaci • • • • Zivil-, Handels- und Gesellschaftsrecht M&A Transport- und Speditionsrecht Forderungseinzug und -management • • • • Prawo cywilne i spółek handlowych M&A Prawo transportowe i spedycyjne Windykacja należności steuerberater doradcy podatkowi • • • • Steuerliche und betriebswirtschaftliche Beratung Internationale Steuerlastgestaltung Rechnungswesen Lohn- und Finanzbuchhaltung • • • • Doradztwo podatkowe i ekonomiczne Międzynarodowe zarządzanie podatkowe Rachunkowość Księgowość finansowa i płac Potsdam, Berlin, Hamburg Poznan, Szczecin, Wrocław* * od / ab 2013 www.ra-goldenstein.de Tel. +49 (331) 29 82 00 www.goldenstein.pl Tel. +48 (61) 278 54 32 04-05/2013 55 Wykształcenie, doświadczenie czy kompetencje, czyli czego najbardziej poszukują polscy pracodawcy? Ausbildung, Erfahrung oder Kompetenzen – was wünschen sich polnische Arbeitgeber am meisten? Jak podaje GUS w lutym 2013 r. odnotowano wzrost liczby bezrobotnych i stopy bezrobocia, zarówno w stosunku do poprzedniego miesiąca, jak i do analogicznego okresu 2012 roku. Obecnie stopa bezrobocia rejestrowanego wynosi 14,4%. Nach Angaben des Hauptstatistikamts wurde im Februar 2013 sowohl im Vergleich zum Vormonat als auch zum selben Zeitraum des Jahres 2012 ein Anstieg der Arbeitslosenzahl und der Arbeitslosenquote verzeichnet. Die offizielle Arbeitslosenrate beträgt gegenwärtig 14,4%. Największe bezrobocie zanotowano w grupie osób do 25 roku życia i wynosi ono aktualnie 28,4%, co stanowi blisko 400 tysięcy osób. Podobna tendencja dotycząca wysokiej stopy bezrobocia jest również w grupie wiekowej 25 – 29 lat, w której bezrobocie wynosi 12%, co daje kolejne 250 tysięcy osób bez pracy. Oznacza to, iż aktualnie w Polsce jest ponad 650 tysięcy bezrobotnych do 30 roku życia. Jednocześnie, jak pokazują dane zebrane przez zespół ekonomistów z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w ramach III edycji Von Arbeitslosigkeit am stärksten betroffen sind Personen bis zum 25. Lebensjahr. In dieser Altersgruppe sind derzeit fast 400.000 Menschen, also 28,4 Prozent, ohne Arbeit. Eine ähnliche Tendenz gibt es auch in der Gruppe der 25- bis 29-Jährigen, von denen 250.000 Personen arbeitslos sind, was einer Arbeitslosenquote von 12 Prozent entspricht. Somit gibt es momentan in Polen über 650.000 Arbeitslose, die nicht älter als 30 Jahre sind. Gleichzeitig zeigen von einer Gruppe von Wirtschaftswissenschaftlern der Jagiellonen-Universität in Krakau im Rahmen der dritten Studie des Humankapitals in Polen 2012 gesammelte Daten, dass die Arbeitgeber 600.000 offene Stellen nicht etwa wegen mangelnder Anzahl von Bewerbern, sondern wegen mangelnder Kompetenzen der Stellensuchenden verzeichnen. Auf dieses Problem verweisen mehr als drei Viertel der befragten Arbeitgeber. Die Angaben über die Schwierigkeiten, geeignetes Personal zu finden, bestätigen auch die Arbeitgeber, die einen Beitrag zum aktuellen Bericht über Gehälter und die Arbeitsmarktsituation geleistet haben, der gemeinsam von der Deutsch-Polnischen Industrie- und Handelskammer (AHK Polen) und der Firma Kienbaum Management Consultants erstellt worden ist. Wie sich aus den dargestellten Daten ergibt, erwarten Arbeitgeber im Jahr 2013 die größten Schwierigkeiten bei der Gewinnung von Fachkräften, IT-Spezialisten und Mitarbeitern für Logistikabteilungen. Das Hauptproblem junger Arbeitssuchender und von nach Mitarbeitern Ausschau haltenden Arbeitgebern ist die Fehlanpassung von Kompetenzen der Bewerber. Die auf dem polnischen Arbeitsmarkt herrschende Arbeitslosigkeit ist deshalb hauptsächlich struktureller Natur. Die Ausbildungsrichtungen sind nämlich im hohen Maße nicht dem Bedarf der Arbeitgeber angepasst. Leider wird sich diese Situation Anna Kardymowicz AHK Polska / AHK Polen nach Ansicht von Arbeitgebern und Wirtschaftswissenschaftlern in den kommenden Jahren wegen des Geburtenrückgangs und der schwächer werdenden Konjunktur verschärfen. Die Form der Ausbildung an den Hochschulen und die Wahl der Studienfächer durch Studenten führen nach Auffassung der meisten Unternehmer dazu, dass die Absolventen nach Abschluss ihres Studiums über viel theoretisches Wissen verfügen und auf die Rolle eines wissenschaftlich orientierten Theoretikers vorbereitet sind, jedoch keine praktischen Fertigkeiten besitzen. Auch aus diesem Grund beginnen Hochschulabgänger ihren Berufsweg oft auf niedrigen Positionen, um die praktische Umsetzung und Anwendung des während des Studiums erworbenen theoretischen Wissens im Rahmen konkreter Maßnahmen zum Zwecke der Erreichung unternehmerischer Ziele zu erlernen. Was erwarten Arbeitgeber und welche Wahl treffen junge Menschen? Das Interesse an einzelnen stationären Studien ersten Grades und einheitlichen Magisterstudiengängen verdeutlichen die jährlichen Berichte des Ministeriums für Bildung und Hochschulwesen. Im Studienjahr 2011/2012 wurde zum ersten Mal seit vielen Jahren die „Vormachtstellung” des ManagementStudiums vor anderen Fachrichtungen 04-05/2013 57 GOSP ODARKA / W IR T S CHAF T Bilansu Kapitału Ludzkiego – 2012, pracodawcy zgłaszają 600 tysięcy wakatów wynikających nie z braku kandydatów, lecz z powodu braku kompetencji u kandydatów – problem ten zgłasza ponad ¾ ankietowanych pracodawców. Dane dot yczące tr udności ze znalezieniem odpowiedniego personelu potwierdzają również pracodawcy uczestniczący w aktualnym raporcie dotyczącym wynagrodzeń i sytuacji na rynku pracy, realizowanym wspólnie przez AHK Polska i firmę Kienbaum Management Consultants. Jak wynika z przedstawionych danych pracodawcy oceniają, iż w roku 2013 największe trudności będą z rekrutacją pracowników wykwalifikowanych, specjalistów IT oraz pracowników działów logistyki. Głównym problemem młodych osób szukających pracy i pracodawców Większość przedsiębiorców ocenia, iż sposób kształcenia na uczelniach oraz wybór kierunków kształcenia przez studentów powoduje, iż absolwenci po ukończeniu studiów mają dużo wiedzy teoretycznej i są przygotowywani do roli naukowca-teoretyka, a nie posiadają umiejętności praktycznych. Z tego też powodu absolwenci często zaczynają pracę na stanowiskach niższego szczebla, by nauczyć się praktycznego przełożenia i zastosowania wiedzy teoretycznej zdobytej na studiach na konkretne działania i realizację celów firmy. Czego oczekują pracodawcy a jakich wyborów dokonują młodzi? Zainteresowanie poszczególnymi kierunkami na studiach stacjonarnych pierwszego stopnia W roku 2011/2012 po raz pierwszy od wielu lat zostało przełamane „panowanie” zarządzania nad innymi kierunkami kształcenia, ponieważ w roku tym najczęściej wybieranym kier unkiem studiów było budownictwo. W dalszej kolejności zainteresowaniem przyszłych studentów cieszyły się zarządzanie, informatyka, pedagogika i prawo. Rok akademicki 2012/2013 przyniósł kolejną zmianę. Tym razem najczęściej wybieranym kierunkiem studiów była informatyka, która z miejsca trzeciego w roku szkolnym 2011/2012 awansowała na miejsce pierwsze i którą wybrało ponad 30 tys. absolwentów szkół średnich. Na drugiej pozycji nadal utrzymywało się zarządzanie, a na kolejnych prawo, budownictwo i pedagogika. Wielu przedsiębiorców zauważa, iż uczelnie kształcą zbyt wiele osób Pierwsze wynagrodzenie absolwentów szkół wyższych (roczne wynagrodzenie brutto) Erstes Gehalt der Hochschulabsolventen (Jahresbruttolohn) Dostępność specjalistów w Polsce Verfügbarkeit von Spezialisten in Polen pracownik wykwalifikowany Qualifizierte Arbeiter nauki ekonomiczne Wirtschaftswissenschaften badania i rozwój Forschung und Entwicklung inżynieria/informatyka Ingenieurwesen/Computerwissenschaften logistyka Logistik prawo Jura produkcja Produktion nauki przyrodnicze Naturwissenschaften źle schlecht słabo schwach zadowalająco befriedigend dobrze gut administracja Administration IT licencjat Bachelor % 0 magister Magister poszukujących pracowników jest niedopasowanie kompetencyjne kandydatów do pracy, powodujące, iż bezrobocie na polskim rynku pracy ma głównie charakter strukturalny, czyli w dużej mierze jest uwar unkowane niedostosowaniem kierunków edukacji do potrzeb pracodawców. Niestety, jak przewidują pracodawcy i ekonomiści, w następnych latach, z racji niżu demograf icznego i spowolnionej koniunktury gospodarczej, będzie się ono intensywnie nasilać. 58 04-05/2013 20 durchbrochen – und zwar durch den Bereich Bauwesen. Danach waren zukünftige Studierende vor allem an den Fachbereichen Management, Computerwissenschaften, Pädagogik und Jura interessiert. Das Studienjahr 2012/2013 brachte eine weitere Änderung mit sich. Computerwissenschaften wurden zur am häuf igsten gewählten Studienrichtung und rückten somit von Platz 3 im Jahr 2011/2012 auf den ersten Rang vor. Für sie entschieden sich über 30.000 Abiturienten. Auf Platz 2 behauptete sich weiterhin der Studiengang Management und auf weiteren Rängen Jura, Bauwesen sowie Pädagogik. Viele Unternehmer sind der Ansicht, dass Hochschulen zu viele Personen in für Arbeitgeber kaum nützlichen Fachrichtungen wie Politikwissenschaften, Marketing, Geschichte und Management 40 60 80 100 i jednolitych studiach magisterskich prezentują coroczne raporty Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. nauki społeczne Sozialwissenschaften inne fakultety Andere 0 na kierunkach mało przydatnych pracodawcom, takich jak politologia, marketing, historia i zarządzanie. Tymczasem, jak wskazują wyniki 10.000 20.000 30.000 40.000 50.000 ausbilden. Untersuchungen des Arbeitsmarktes sowohl in Polen als auch im Ausland zeigen eindeutig, dass Ingenieure und Techniker die beiden Najpopularniejsze kierunki studiów na studiach stacjonarnych pierwszego stopnia i jednolitych studiach magisterskich według ogólnej liczby zgłoszeń kandydatów (10 tys. i więcej) Populärste Studienrichtungen im Rahmen grundständiger Präsenzstudiengänge und einheitlicher Magisterstudiengänge gemäß der Gesamtzahl der Bewerber (10.000 und mehr) Nazwa kierunku studiów Bezeichnung der Studienrichtung 1. Informatyka / Computerwissenschaften 2. Zarządzanie / Management 3. Prawo / Jura 4. Budownictwo / Bauwesen 5. Pedagogika / Pädagogik Rok akademicki 2012/2013 Studienjahr 2012/2013 Rok akademicki 2011/2012 Studienjahr 2011/2012 30639 27579 24985 24969 20215 27625 28608 24581 29888 25839 G O S P O D A R K A / WI R T S C H A FT badań organizacji monitorujących rynek pracy zarówno w Polsce, jak i zagranicą, dwa najbardziej poszukiwane zawody to inżynierowie i technicy, a w kolejności za nimi specjaliści z branży IT (przede wszystkim programiści), a także specjaliści do spraw zakupów i handlu. Jakie wynagrodzenie oferowali pracodawcy absolwentom poszczególnych kierunków studiów? Na najwyższe wynagrodzenie tuż po studiach mogli liczyć absolwenci studiów o profilu technicznym (inżynieria, informatyka) i wynosiło ono ok. 45 tys. rocznie. Na kolejnych miejscach pod względem wysokości wynagrodzenia uplasowali się absolwenci nauk ekonomicznych, prawa, nauk społecznych oraz nauk wynagrodzeń był w województwach lubelskim i podkarpackim. Jak wskazują jednak wyniki badań zrealizowanych w 2012 roku w ramach III edycji projektu Bilans Kapitału Ludzkiego, pracodawcy obniżyli swoje wymagania co do posiadania przez absolwentów – kandydatów do pracy następujących kwalifikacji: wyższego wykształcenia na rzecz wyksztalcenia średniego, najchętniej zawodowego – 38% wszystkich ofert pracy i zasadniczego – 15% wszystkich ofert pracy. Jakich kompetencji oczekują pracodawcy? Oprócz kompetencji zawodowych, które utrzymują się na pierwszym miejscu i które wskazuje jako najważniejsze prawie 40% pracodawców poszukujących młodych pracowników, równie ważne Wymóg znajomości języków obcych w przypadku młodych kandydatów do pracy Fremdsprachenkenntnisse als Anforderung bei jungen Stellenbewerbern Specjalista Spezialist tak ja nie nein 48,8 Technik Techniker 24,3 Pracownik biurowy Büromitarbeiter 75,7 41,9 Pracownik sprzedaży / usług Mitarbeiter im Bereich Verkauf / Dienstleistungen 46,6 Pracownik wykwalifikowany Fachkraft Operator / Monter Maschinenbediener / Monteur 58,1 53,4 48,9 16,7 Pracownik przy pracach prostych Mitarbeiter für einfache Tätigkeiten 10,5 Ogółem insgesamt 51,2 51,1 83,3 89,5 39,3 60,7 am stärksten nachgefragten Berufe sind, gefolgt von IT-Spezialisten (vor allem Programmierer) und auch Fachleute für Einkauf und Handel. in Polen 2012 durchgeführten Untersuchungen zeigen, haben die Arbeitgeber ihre Anforderungen an die von stellensuchenden Absolventen besessenen Qualifikationen zurück geschraubt. Statt Hochschul abschluss genügt bei 38 Prozent aller Stellenangebote für Absolventen die Hochschulreife, am besten, wenn sie an einer Berufsschule erworben worden ist; 15 Prozent aller Stellenangebote fordern eine allgemeine Berufsausbildung. Welche Gehälter werden Absolventen der einzelnen Studienrichtungen angeboten? Auf die besten Gehälter bei der Ersteinstellung konnten Absolventen technischer Studiengänge (Ingenieurwesen, Computerwissenschaften) zählen: durchschnittlich 45.000 PLN jährlich. Was die Gehaltshöhe betrifft, platzierten sich auf den folgenden Rängen Absolventen der Fachrichtungen W i r t s c h a f t sw i s s e n s c h a f t e n , Jura, Sozialwissenschaften und Naturwissenschaften. Weiterhin beobachtet man die Tendenz, dass Bewerber mit abgeschlossenem Magisterstudium ein höheres Gehalt Welche Kompetenzen erwarten Arbeitgeber? Neben beruflichen Kompetenzen, die weiterhin an erster Stelle stehen und von fast 40 Prozent der junge Arbeitnehmer suchenden Arbeitgeber als wichtigster Faktor bezeichnet werden, sind sogenannte Soft Skills wie interpersonelle Fähigkeiten, Oczekiwania pracodawców dot. kompetencji i umiejętności młodych pracowników Anforderungen der Arbeitgeber an die Kompetenzen und Fähigkeiten junger Mitarbeiter Kompetencje zawodowe Berufliche Kompetenzen Kontakt z ludźmi Umgang mit Menschen Odpowiedzialność Verantwortungsbewusstsein Komunikatywność Kommunikationsvermögen Wysoka kultura osobista Gute Umgangsformen Dyspozycyjność Verfügbarkeit Pracowitość Fleiß Obsługa komputera EDV-Kenntnisse Odporność na stres Gute Stressbewältigung Samodzielność Selbständigkeit % 0 przyrodniczych. Nadal utrzymywała się tendencja lepszego wynagradzania kandydatów z ukończonymi studiami magisterskimi w stosunku do kandydatów ze studiami ukończonymi na poziomie licencjata. Pod względem geograficznym najwyższe wynagrodzenia uzyskiwali absolwenci kończący studia w województwach mazowieckim i dolnośląskim, a najniższy poziom są tzw. „umiejętności miękkie”, takie jak zdolności interpersonalne czyli utrzymywanie kontaktów z ludźmi, komunikatywność, dyspozycyjność i kultura osobista. Główne kompetencje wymagane od młodych kandydatów do pracy nie różnią się zasadniczo od wymagań stawianych kandydatom z innych grup wiekowych, poza tym, że od młodych ludzi w większym erwarten können als Arbeitssuchende mit Bachelor-Abschluss. In geografischer Hinsicht haben das höchste Gehalt Hochschulabgänger in den Woiwodschaften Masowien und Niederschlesien erhalten. Am niedrigsten war das Gehaltsniveau in den Woiwodschaften Lublin und Vorkarpaten. Wie jedoch die Ergebnisse der dritten Ausgabe Studie des Humankapitals 10 20 30 40 also der Umgang mit Menschen, K o m m u n i k a t i o n sve r m ö g e n , Verfügbarkeit und gute Umgangs formen ebenso bedeutsam. Die von jungen Bewerbern verlangten Hauptkompetenzen unterscheiden sich grundsätzlich nicht von den Anforderungen an Kandidaten aus anderen Altersgruppen, wenn man davon absieht, dass von jungen Menschen im höheren Maße gute 04-05/2013 59 GOSP ODARKA / W IR T S CHAF T stopniu oczekuje się kultury osobistej, uprzejmości, autoprezentacji, ale też przedsiębiorczości, kreatywności i innowacyjności. Jednocześnie wyniki badania wskazują, iż mitem jest powszechna opinia, że pracodawcy jako kryterium graniczne przyjmują posiadanie kilkuletniego doświadczenia zawodowego. W ponad 20% ofert pracodawcy oczekują maksymalnie 2 lat doświadczenia, a najczęściej formułowanym wymaganiem jest doświadczenie półroczne. Znajomość języków obcych – warunek graniczny czy realna potrzeba pracodawców? Jak wskazują wyniki badania CBOS, przeprowadzonego w październiku 2012 w Polsce, językami obcymi posługuje się 51% obywateli, przy czym wiodąca jest znajomość języka angielskiego (ponad 30% spośród osób posługujących się językiem obcym), na drugim miejscu jest język rosyjski – 19%, a na trzecim język niemiecki – 11%. Wśród osób młodych znajomość języka niemieckiego jest już na drugim miejscu. Ponad połowa ogłoszeń rekrutacyjnych ukazujących się na ogólnopolskich portalach internetowych zawiera wymóg znajomości języka angielskiego, a ok. 12% pracodawców oczekuje znajomości języka niemieckiego. Pracodawcy biorący udział w III edycji projektu Bilans Kapitału Ludzkiego podkreślili, iż znajomość języka angielskiego jest najczęściej potrzebna kandydatom do pracy na stanowisku specjalisty oraz pracownikom usług i sprzedaży. Znajomość języka niemieckiego jest oczekiwana nie t ylko od pracowników usług i sprzedaży, ale również od robotników wykwalifikowanych. Znajomość języków takich jak francuski, rosyjski, hiszpański, wymagana jest natomiast od kandydatów na pracowników usług i sprzedaży. 60 04-05/2013 Liczą się umiejętności, nie dyplom Jak wskazują badania polskich i zagranicznych inst ytucji monitorujących rynek pracy oraz opinie organizacji zrzeszających pracodawców, obecnie dla pracodawców ważniejsze niż dyplom wyższej uczelni i doświadczenie zawodowe kandydata jest posiadanie przez niego odpowiednich kompetencji oraz gotowość do ciągłego podnoszenia kwalifikacji. Równie ważne cechy potencjalnego pracownika to umiejętność pracy w zespole, predyspozycje do rozwiązywania problemów, kreatywność oraz innowacyjność. Coraz częściej poszukiwani są również kandydaci posiadający praktyczną znajomość języków, z minimum komunikatywną znajomością języka angielskiego. Jako drugi język obcy często wskazywany jest również język niemiecki. Tendencje rynkowe dowodzą, iż na globalnym rynku pracy wzrośnie zapotrzebowanie na specjalistów o najwyższych kwalif ikacjach zarówno z wyksztalceniem na poziomie zawodnym, jak i wyższym oraz na fachowców specjalizujących się w zadaniach nierutynowych. Prognozuje się natomiast spadek zapotrzebowania na zawody związane z rolnictwem, rybołówstwem oraz rzemiosłem. Więcej informacji na temat wynagrodzeń absolwentów oraz specjalistów, a także rynku pracy w roku 2013 można znaleźć w raporcie przygotowanym przez AHK Polska we współpracy z firmą Kienbaum Management Consultants. Zapraszamy do kontaktu z Działem Doradztwa Personalnego AHK Polska: Tel.+48 22 53 10 537/8 e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] Umgangsformen, Höf lichkeit, angemessenes Auftreten aber auch unternehmerisches Denken, Kreativität und Innovationskraft erwartet werden. Gleichzeitig belegen die Ergebnisse der Untersuchung, dass die allgemeine Ansicht, Arbeitgeber würden stets eine mehrjährige Berufserfahrung voraussetzen, nicht haltbar ist. Bei über 20 Prozent der Stellenangebote erwarten Arbeitgeber eine höchstens zweijährige Berufserfahrung. Die am häufigsten formulierte Anforderung ist ein halbes Jahr Berufserfahrung. Fremdsprachenkenntnisse – formelle Bedingung oder tatsächlicher Bedarf der Arbeitgeber? Im Oktober 2012 in Polen durchgeführte Untersuchungen des Meinungsforschungsinstituts CBOS haben ergeben, dass 51 Prozent der Bevölkerung eine Fremdsprache beherrschen. Am verbreitetsten sind Englischkenntnisse (über 30 Prozent der Personen, die eine Fremdsprache sprechen). Russisch steht mit 19 Prozent an zweiter Stelle und Deutsch mit 11 Prozent auf Rang 3. Bei jungen Menschen nehmen Deutschkenntnisse bereits den zweiten Platz ein. Mehr als die Hälfte der Stellenanzeigen, die in Polen in landesweit ausgerichteten Internetportalen erscheinen, verlangen Englischkenntnisse und rund 12 Prozent der Arbeitgeber erwarten Deutschkenntnisse. Die Arbeitgeber, die sich an der dritten Ausgabe der Humankapitalbilanz beteiligt haben, betonten, dass Englischkenntnisse am häufigsten bei Bewerbern erforderlich sind, die sich um eine Stelle als Spezialist oder im Bereich Dienstleistungen und Verkauf bemühen. Deutschkenntnisse werden nicht nur von Mitarbeitern im Bereich Dienstleistungen und Verkauf, sondern auch von Facharbeitern e r w a r t e t . K e n n t n i s s e vo n Fremdsprachen wie Französisch, Russisch oder Spanisch werden hingegen von Bewerbern für Positionen im Sektor Dienstleistungen und Verkauf verlangt. Was zählt sind Kompetenzen, nicht Diplome Untersuchungen polnischer und ausländischer Institutionen, die den Arbeitsmarkt beobachten, sowie die Stellungnahmen von Arbeitgeberverbänden zeigen, dass für Arbeitgeber gegenwärtig der Besitz entsprechender Kompetenzen eines Bewerbers und seine Bereitschaft zur ständigen Fortbildung wichtiger sind als ein Hochschuldiplom und Berufserfahrung. Ebenfalls wichtige Eigenschaften eines potenziellen Mitarbeiters sind Teamfähigkeit, P r o b l e ml ö s u n g s v e r m ö g e n , Kreativität und Innovationskraft. Immer häufiger gesucht werden auch Bewerber mit praktischen Sprachkenntnissen, wobei Englisch eine Mindestanforderung darstellt. Als zweite Fremdsprache wird oft Deutsch genannt. Markttendenzen belegen, dass auf dem Arbeitsmarkt weltweit der Bedarf nach Experten mit besten Qualifikationen, sowohl was die berufliche als auch akademische Ausbildung betrifft, sowie nach sich auf nicht routinemäßige Aufgaben spezialisierende Fachleute zunehmen wird. Andererseits wird ein abnehmender Bedarf nach Berufen in den Bereichen Landwirtschaft, Fischfang und Handwerk erwartet. Nähere Informationen über die Gehälter von Absolventen und Spezialisten sowie den Arbeitsmarkt im Jahr 2013 finden Sie in der Vergütungsstudie der AHK Polen und der Firma Kienbaum Management Consultants. Bitte nehmen Sie Kontakt mit der Personalberatungsabteilung der AHK Polen auf: Tel. +48 22 53 10 537/8 E-Mail: [email protected] E-Mail: [email protected] PASSION FOR BUSINESS • • GETSIX • PASSION FOR BUSINESS • GETSIX • PASSION FOR BUSINESS • GETSIX • PASSION FOR BUSINESS • GETSIX • PASSION FOR BUSINESS • GETSIX • PAS Rozwój IT służy zbliżeniom między ludźmi Entwicklung im IT-Bereich fördert das menschliche Näherkommen M i ę d z y n a ro d o w e Ta r g i Poznańskie odnotowały rekordowy rok: 128 milionów złotych obrotu, 5 milionów złotych zysku, prawie 500 tysięcy gości. W 2012 r. zlikwidowano m.in. jeden z przestarzałych pawilonów, stworzono ogród parkowy dla gości, a przede wszystkim – otwarto Salę Ziemi – najnowocześniejszą salę kongresowo-koncertową w Polsce. Jakie inwestycje są jeszcze planowane przez M i ę d z y n a ro d o w e Ta r g i Poznańskie? W połowie tego roku rozpoczynamy rozbiórkę pawilonu 8A. Nowa hala ma powstać na jego miejscu do lutego 2014 roku. Jest to inwestycja o wartości ok. 35 62 04-05/2013 mln złotych. Będzie to hala jednopoziomowa, dostosowana do istniejącego już kompleksu otaczających ją pawilonów. Będzie połączona rękawem z Centrum Kongresowym, co umożliwi przejście bezpośrednie z jednego pawilonu do drugiego. Kolejne inwestycje będą dotyczyły przebudowy centrum targowego, budowy parkingu pomiędzy pawilonami 1, 2 i 15 oraz działalności modernizacyjnych kolejnych pawilonów na przykład paw. 14, w którym planujemy remont sal konferencyjnych. Jak wygląda współpraca Targów z miastem i regionem? Targi Poznańskie powstały z inicjatywy miasta Poznania. Miasto jest 40 proc. udziałowcem Die Internationale Messe Posen (MTP) konnte ein Rekordjahr verzeichnen: 128 Mio. Zloty Umsatz, 5 Mio. Zloty Gewinn, fast eine halbe Million Besucher. 2012 wurde u.a. eine ausgediente Ausstellungshalle abgerissen, es wurde ein Parkgarten für die Messebesucher angelegt, vor allem aber wurde der Saal der Welt eröffnet, der modernste Kongress- und Konzertsaal Polens. Welche Investitionen plant die MTP noch? Mitte dieses Jahres beginnen wir mit dem Abriss von Pavillon 8A. An seiner Stelle soll bis Februar 2014 eine neue Halle entstehen. Die Investition hat einen Wert von ca. 35 Mio. Zloty. Es soll eine ebenerdige Halle entstehen, die dem bereits bestehenden Komplex der sie umgebenden Pavillons angepasst wird. Sie wird durch einen geschlossenen Korridor mit dem Kongresszentrum verbunden sein, was den Übergang von einem Pavillon zum anderen ohne Mäntel und Jacken ermöglichen wird. Weitere Investitionen betreffen den Umbau des Messezentrums, den Bau eines Parkplatzes zwischen den Pavillons 1, 2 und 15 sowie Modernisierungsm aßnahmen weiterer Pavillons, z.B. der 14, wo wir die Konferenzsäle renovieren wollen. Wie sieht die Zusammenarbeit zwischen der Messe, der Stadt und der Region aus? Die Posener Messe entstand auf Initiative der Stadt Posen. Die Stadt ist zu 40 Prozent Anteilseigner der Gesellschaft und unterstützt G O S P O D A R K A / WI R T S C H A FT Targi mają przed sobą pewną przyszłość, bo ludzie pragną bezpośredniego kontaktu. Z czasem będą one coraz nowocześniejsze, coraz bardziej usieciowione, ale przede wszystkim będą coraz bardziej indywidualnie podchodzić do klienta. Kluczem do sukcesu jest bowiem zapewnienie wystawcom odpowiednich zwiedzających, a zwiedzającym kompetentnych wystawców – przekonuje w rozmowie z Wi dr Andrzej Byrt, prezes Międzynarodowych Targów Poznańskich. Messen haben eine gute Zukunft vor sich, weil Menschen den direkten Kontakt suchen. Mit der Zeit werden sie immer moderner, immer vernetzter sein. Vor allem werden sie aber immer individueller an ihre Kunden herantreten. Der Schlüssel zum Erfolg liegt nämlich darin, Ausstellern die richtigen Besucher und den Besuchern kompetente Aussteller zu gewährleisten – bekräftigt im Gespräch mit der Wi Dr. Andrzej Byrt, Vorstandsvorsitzender der Inter nationalen Messe Posen. w spółce i przez cały czas wspiera MTP w realizacji różnych inicjatyw. Władze miasta uczestniczą w Walnym Zgromadzeniu udziałowców i Radzie Nadzorczej MTP i inicjują wiele projektów – wydarzeń sportowych czy politycznych. Wsparły na przykład działania Ministerstwa Środowiska w organizacji spotkania COP14 w 2008 w Poznaniu, które odbyło się dzięki temu na terenie MTP. Niekiedy ze względu na brak środków f inansowych nie mogły wesprzeć tych projektów, z którymi MTP się zwracało. Tak jest obecnie, kiedy jesteśmy w sytuacji, w której samorządy wykorzystały już wszystkie środki z dotychczasowej perspektywy finansowania UE, a nowa zacznie die MTP durch unterschiedliche Initiativen. Die städtischen Behörden nehmen an der Hauptversammlung der Anteilseigner und an den Aufsichtsratssitzungen der MTP teil und rufen viele Initiativen ins Leben: Events im Bereich Sport und Politik. Sie unterstützten zum Beispiel die Aktivitäten des Umweltministeriums für das Treffen COP14 im Jahr 2008 in Posen, das auf dem Gelände der MTP stattfand. Bisweilen konnte die Stadt auf Grund fehlender Geldmittel diejenigen Projekte, mit welchen die MTP vorstellig wurde, nicht fördern. So ist es derzeit, in einer Situation, in der die Selbstverwaltungsbehörden bereits sämtliche EU-Finanzmittel für die bestehende Budgetperiode ausgenutzt haben und die neue Finanzierung erst im kommenden Jahr beginnt. Dies bedeutet dann einen Zeitraum geringeren finanziellen Engagements seitens der Selbstverwaltung. Momentan konzentriert sich ihre Unterstützung auf indirekte Maßnahmen, meist infrastruktureller Art. Verkehrstechnische Investitionen wie z.B. der Umbau der städtischen Straßenbahn-Schnellstrecke sind ebenfalls eine Hilfe für uns, denn die Besucher kommen so leichter zum Messegelände. Welche Strategie verfolgen Sie, um Ihr Image als internationale Messe auszubauen? Wir sind das Unternehmen mit der längsten Tradition auf dem polnischen Messemarkt und das einzige polnische Unternehmen in Posen, das sich den neuen politischen und wirtschaftlichen Gegebenheiten anpassen konnte. Zu Beginn des Transformationsprozesses änderten wir die Rechtsform in eine Gesellschaft mit beschränkter Haftung, wir intensivierten das Programm an Ereignissen und die Investitionen. Heute präsentiert sich die Messe mit dem Slogan „Lerne die Zukunft kennen”, womit wir unsere Vorreiterrolle bei Zukunftstechnologien und deren Einsatz in verschiedenen Bereichen unterstreichen wollen. Der zweite uns charakterisierende Slogan ist „Wirken mit Leidenschaft“ und deutet auf das Engagement unserer Mitarbeiter bei der Vorbereitung „professionellen Raumes“ für die Geschäftswelt hin. Dadurch findet die MTP Antworten auf den Bedarf der modernen Gesellschaft, indem das Angebot an unterschiedliche Zielgruppen gerichtet wird. Wir entwickeln und modernisieren den Sektor für Konferenzen und Symposien, wir sind das größte Konferenz- und Kongresszentrum Polens. Wir sind weiter der erfahrenste polnische Spezialist für den Aufbau von Messeständen in Posen und über dessen Grenzen hinaus. Kontinuierlich stärken wir unsere Abteilung Messen im Ausland, welche die Teilnahme polnischer Firmen an ausländischen Messeveranstaltungen mitorganisiert und diesen hilft, neue Kunden zu finden. Schließlich halten wir Anteile an der östlichsten Messe Polens: der Messe Lublin. Hierdurch gelangen wir auch auf die Märkte der Ukraine, Weißrusslands oder der Slowakei. Wie sehen Sie die Rolle Polens im Messebetrieb? Haben wir vielleicht die Chance in der Zukunft ein so bedeutender Messestandort zu werden, wie Deutschland es ist? Nein, polnische Messen werden nie so sein wie ihre deutschen Äquivalente, weil Polen nicht Deutschland ist. Unser Land ist kleiner, es verfügt über weniger Kapital und hat eine andere Geschichte. Die MTP ist die größte und sich am schnellsten entwickelnde Messe in Mittel- und Osteuropa und hat bereits Brno (Brünn) überholt. Wir erreichen mit unserer Tätigkeit auch einzelne deutsche Bundesländer, woher dann auch Aussteller kommen. Wir setzen auf moderne Informationstechnologien, die Modernisierung der vorhandenen Infrastruktur und darauf, mit unseren Aktivitäten über die Grenzen unseres Bereiches hinauszugehen. Auf was setzen Sie bei Ihrer Strategie, neue Aussteller zu gewinnen? Für Aussteller liegt das Hauptziel einer Messeteilnahme darin, kompetente Besucher zu treffen. Diese heranzuholen ist unsere Hauptaufgabe. Wir haben das gesamte Reklamesystem für die einzelnen Messeveranstaltungen optimiert und zur Kommunikation mit den Kunden auf digitale Technologien umgestellt. Dadurch konnten wir die „Entfernungen” verringern und die Kontakte mit den Besuchern intensivieren. Dies zeigt sich in der hohen Besucherzahl (im Jahr 2012: 505.000 Personen) und dem 04-05/2013 63 GOSP ODARKA / W IR T S CHAF T się dopiero za rok. Jest to więc okres mniejszego zaangażowania finansowego samorządu. Jego wsparcie koncentruje się obecnie na działaniach pośrednich – głównie infrastrukturalnych. Inwestycje komunikacyjne takie jak przebudowa trasy szybkiego tramwaju miejskiego również nam pomagają, bo ułatwiają naszym klientom dotarcie na teren targów. Jaka jest Państwa strategia w budowaniu marki jako targów międzynarodowych? Jesteśmy firmą o najdłuższej tradycji funkcjonowania na rynku targowym w Polsce i jedyną polską firmą na terenie Poznania, która potrafiła się dostosować do nowych warunków politycznych i gospodarczych. Na początku transformacji zmieniliśmy status na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, wzmocniliśmy program wydarzeń i inwestycję. Targi dziś są prezentowane pod hasłem „Poznaj przyszłość”, które oznacza, że jesteśmy liderem technologii przyszłości do zastosowania w ich różnych obszarach gospodarczych. Drugie charakteryzujące nas hasło „Pasja w działaniu” pokazuje natomiast zaangażowanie naszych pracowników w przygotowanie profesjonalnej przestrzeni dla biznesu. Dzięki temu MTP potrafi odpowiedzieć na zapotrzebowanie współczesnego społeczeństwa, kierując swoją ofertę do różnych grup docelowych. Rozwijamy i unowocześniamy sektor konferencyjnos y m p o z j a l n y. J e s t e ś m y największym centrum konferencyjno-kongresowym w P o l s c e . J e s t e ś my t e ż największym polskim specjalistą od budowy stoisk w Poznaniu i poza jego granicami. Rozwijamy także sekcję Targi za Granicą, która organizuje udział 64 04-05/2013 polskich firm w zagranicznych wydarzeniach targowych i wspiera je w pozyskaniu nowych kontrahentów. Mamy też udziały w najbardziej na wschód wysuniętych targach w Polsce – Targach Lublin, przez co docieramy także do rynków Ukrainy, Białorusi i Słowacji. Jaką rolę widzi Pan dla naszego kraju w przemyśle targowym? Czy mamy szansę stać się w przyszłości tak znaczącym miejscem na mapie targów jak Niemcy? Nie, polskie targi nigdy nie będą jak niemieckie, bo Polska to nie Niemcy. Jesteśmy krajem mniejszym, z mniejszym kapitałem i o innej historii. MTP są największymi i najprężniej rozwijającymi się targami w Europie ŚrodkowoWschodniej, prześcigając Brno. Obejmujemy swoim udziałem także landy niemieckie, skąd także pozyskujemy wystawców. Stawiamy na nowoczesne technologie informatyczne, moder nizację posiadanej infrastruktury oraz wychodzenie z prowadzoną działalnością poza granice naszych terenów. Na co stawiają Państwo w swojej strategii przyciągania wystawców? Dla wystawców podstawowym celem przyjazdu na targi jest spotkanie kompetentnych zwiedzających. Ich zapewnienie jest naszym podstawowym celem. Usprawniliśmy cały system promocji poszczególnych imprez targowych i zastosowaliśmy technologie cyf rowe do komunikacji z nimi. Przez to zmniejszyliśmy dystans i zintensyfikowaliśmy kontakty ze zwiedzającymi. Skutkuje to dużą liczbą zwiedzających (w roku 2012 imprezy targowe odwiedziło ponad 505 tys. osób) oraz zwiększeniem udziału w polskim rynku targowym prawie do 59 procent (patrząc na wielkość dzierżawionej powierzchni wystawienniczej). Gdzie widzi Pan targi za 20 lat? W Europie nie będzie dużych inwestycji infrastrukturalnych na rynku targowym. Tereny targowe będą modernizowane, przystosowywane do nowych potrzeb. Duży nacisk będzie kładziony także na technologie ochrony środowiska, samodzielne generowanie energii, dalsze poszerzenie dostosowywania technologii IT oraz spersonalizowanie kontaktów z wystawcami i zwiedzającymi. Za 20 lat targi będą więc bardziej zmodernizowane, bardziej zinformatyzowane, a przez lepszą komunikacje z naszymi klientami, też bardziej ludzkie. Wirtualne targi zyskują coraz bardziej na popularności. Czy widzi Pan w tym zagrożenie dla targów tradycyjnych? Wirtualne targi nie zastąpią tradycyjnych, bo ludzie pragną kontaktu bezpośredniego. Eric Ly – współzałożyciel LinkedIn, najpopularniejszego społecznościowego serwisu biznesowego skupiającego ponad 100 mln użytkowników na całym świecie, powiedział ostatnio na spotkaniu z branżą targową, że targi nie znikną, bo IT służy zbliżeniu a nie oddaleniu ludzi. Czy obecny kryzys ma jakieś przełożenie na targi? Kryzys dotyka każdej gałęzi gospodarki, wszystkich naszych wystawców, więc ma też wpływ na przemysł targowy. Ale MTP pokazało, że nawet w czasach kryzysu potrafi umocnić swoja pozycję, a nie osłabić, tak jak zdarzyło się to na przykład z Targami Kielce. wachsenden Anteil auf dem polnischen Messemarkt – knapp 59 Prozent (gemessen an der gemieteten Ausstellungsfläche). Wo sehen Sie die Messen in 20 Jahren? In Europa wird es keine größeren infrastrukturellen Investitionen in der Messebranche geben. Die Messegelände werden sicher modernisiert und den neuen Anforder ungen angepasst. Großen Wert wird man auf umweltfreundliche Technologien legen, die selbstständige Energieerzeugung, die weitere Entwicklung bei der Anwendung von IT-Technologien und die personalisierten Kontakte zu Aus stellern und Besuchern. In 20 Jahren werden Messen weitaus moderner sein, „informatisierter“ und, durch eine bessere Kommunikation mit unseren Kunden, menschlicher. Virtuelle Messen gewinnen zunehmend an Popularität. Sehen Sie hier eine Gefahr für die traditionellen Messen? Virtuelle Messen können traditionelle nicht ersetzen, denn Menschen bevorzugen den persönlichen Kontakt. Eric Ly, der Mitbegründer von LinkedIn, der populärsten Wirtschaftscommunity im Netz mit über 100 Mio. Mitgliedern weltweit, sagte zuletzt während eines Treffens mit Messevertretern, dass Messen nicht aussterben werden, denn IT dient letztlich dazu, Menschen näher zu bringen, und nicht, voneinander zu entfernen. Wirkt sich die gegenwärtige Krise irgendwie auf die MTP aus? Die Krise betrifft jede Sparte der Wirtschaft, alle unsere Aussteller, also hat sie auch Auswirkungen auf die Messe Posen. Aber die MTP hat gezeigt, dass sie auch in Krisenzeiten ihre Position zu festigen weiß und nicht nachlässt, wie dies bei der Messe Kielce der Fall war. Targi Niemcy Deutschland 06.05. – 10.05.2013 Hannover LIGNA HANNOVER Międzynarodowe targi gospodarki leśnej i drzewnej Weltmesse für Forst- und Holzwirtschaft 14.05. – 16.05.2013 Nürnberg 29.05 – 01.06.2013 Nürnberg PCIM Europe Stone+tec Power Electronics, Intelligent Motion, energia odnawialna i zarządzanie energią – międzynarodowe targi i konferencja Leistungselektronik, Intelligente Antriebstechnik, Erneuerbare Energien und Energiemanagement – Internationale Fachmesse und Konferenz Międzynarodowe Targi Kamienia Naturalnego i Obróbki Kamienia Internationale Fachmesse für Naturstein und Natursteinbearbeitung 14.05. – 16.05.2013 Nürnberg 13.05. – 16.05.2013 Köln interzum SENSOR+TEST Międzynarodowe targi dostawców dla branży meblarskiej i wyposażenia wnętrz Internationale Messe für Zulieferer der Möbelindustrie und des Innenausbaus Międzynarodowe targi i konferencja sensorów, technik pomiarów i technik badawczych Die Messtechnik-Messe – Internationale Fachmesse für Sensorik, Mess- und Prüftechnik mit begleitenden Kongressen 13.05. – 16.05.2013 München 14.05. – 17.05.2013 Stuttgart LASER World of PHOTONICS 27. Control Międzynarodowe targi i kongres komponentów, systemów i zastosowań technologii optycznych Weltleitmesse und Kongress für Komponenten, Systeme und Anwendungen der optischen Technologien Międzynarodowe Targi Gwarancji Jakości Internationale Fachmesse für Qualitätssicherung 04.06. – 07.06.2013 München transport logistic THE LEADING EXHI.BI.TI.ON 11.06. – 13.06.2013 Frankfurt am Main Techtextil Międzynarodowe Targi Tekstyliów Technicznych i Włóknin Internationale Fachmesse für Technische Textilien und Vliesstoffe 18.06. – 20.06.2013 Berlin SHOWTECH Międzynarodowe targi i kongres dla teatru, filmu i wydarzeń kulturalnych Internationale Fachmesse und Kongress für Theater, Film und Event 19.06. – 21.06.2013 München Intersolar Europe Messen Największe na świecie targi branży energetyki solarnej Die weltweit größte Fachmesse der Solarwirtschaft 04-05/2013 65 Z Ż YCIA IZ BY / KAM M E R INT E RN Program Podróży Biznesowych AHK i konferencja „Fotowoltaika i kolektory słoneczne w małych i mikro instalacjach w Polsce i w Niemczech“ AHK-Geschäftsreiseprogramm und Konferenz „Dezentrale Solarenergieerzeugung“ Między 18 i 22 marca 2013 roku zespół ds. projektów AHK Polska towarzyszył ośmiu niemieckim oferentom technologii konwersji termicznej energii słonecznej i fotowoltaiki. Przedsiębiorstwa te wzięły udział w projekcie Podróży Biznesowych AHK, zrealizowanym na zlecenie Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Technologii (BMWi). Z tej okazji 19 marca 2013 roku w Warszawie odbyła się konferencja pod tytułem „Fotowoltaika i kolektory słoneczne w małych i mikro instalacjach w Polsce i w Niemczech“, w której wzięło udział ok. 120 przedstawicieli branżowych z Polski. Po przemówieniach powitalnych dyrektora Michaela Kerna, kierownika Wydziału Gospodarczego Ambasady Niemiec w Warszawie pana Lüdersa i koordynatora projektu ECONET Poland dr Schnella oraz powitaniu wygłoszonym przez przedstawicielkę zleceniodawcy – BMWi – zabrał głos dyrektor Departamentu Energii Odnawialnej w polskim Ministerstwie Gospodarki Pilitowski. Dyrektor Pilitowski poinformował o rządowym programie wspierania energetyki słonecznej w Polsce. O potencjale i drogach rozwoju polskiego rynku fotowoltaiki i kolektorów słonecznych poinformował Grzegorz Wiśniewski z Instytutu Energetyki Odnawialnej, partner projektu ECONET Poland. Przedstawiciele branży z Niemiec (Federalnego Zrzeszenia Energetyki Słonecznej i Niemieckiego Towarzystwa Energii Słonecznej) poinformowali zgromadzonych o rynku termicznej energii słonecznej i fotowoltaiki w Niemczech. Po tych wystąpieniach osiem 66 04-05/2013 niemieckich firm zaprezentowało swoje technologie. W trzech kolejnych dniach niemieccy uczestnicy projektu odbyli indywidualne podróże biznesowe po Polsce. Każdy z nich przeprowadził ok. 10 rozmów z potencjalnymi, wyselekcjonowanymi uprzednio przez zespół AHK Polska polskimi partnerami biznesowymi. Niektórzy deweloperzy i dystrybutorzy chcą już teraz uwzględnić technologie niemieckich kooperantów w swoich kolejnych projektach. Sukces większości kooperacji zależy jednak od wejścia w życie nowej ustawy o energii odnawialnej. Zwischen dem 18. und 22. März betreute das Team Projekte der AHK Polen acht deutsche Anbieter von Solarthermie- und Photovoltaiktechnologien. Die Unternehmen nahmen an dem Projekt AHK Geschäftsreise, welches im Auftrag des Bundesministeriums für Wirtschaft und Technologie realisiert wurde, teil. Aus diesem Anlass fand am 19. März 2013 in Warschau eine Konferenz unter dem Titel „Dezentrale Solarenergieerzeugung“ statt. Wir durften ca. 120 polnische Fachgäste begrüßen. Nach den Eröffnungsreden von Herrn Kern, Herrn Lüders (Leiter des Wirtschaftsdienstes der Deutschen Botschaft Warschau) und Herrn Dr. Schnell (Koordinator des Projektes ECONET Poland) sowie einer Begrüßung durch einer Vertreterin des BMWi, ergriff Herr Pilitowski, Direktor des Departments für Erneuerbare Energien im polnischen Wirtschaftsministerium, das Wort. Herr Pilitowski stellte das Regierungsprogramm zur Förderung der Solarenergie in Polen vor. Über Potenzial und Entwicklungswege des polnischen PV- und Sonnenkollektorenmarktes berichtete Herr Wisniewski vom Institut für Erneuerbare Energien, Partner des Projektes ECONET Poland. Vertreter der deutschen Branchenvereinigungen (Bundesverband Solarwirtschaft und Deutsche Gesellschaft für Sonnenenergie) informierten das polnische Fachpublikum über den Solarthermieund Photovoltaikmarkt in Deutschland. Im Anschluss an die Vorträge präsentierten die acht deutschen Unternehmen ihre Technologien. An den drei darauf folgenden Tagen realisierten die Projektteilnehmer ihre individuellen Geschäftsreisen in Polen. Jeder von ihnen führte ca. 10 Gespräche mit potentiellen, im Vorfeld durch die AHK Polen ausgesuchten polnischen Geschäftspartnern durch. Einige Developer bzw. Distributoren wollen schon jetzt die Technologien unserer deutschen Projektteilnehmer bei ihren nächsten Projekten berücksichtigen. Erfolg der meisten Kooperationen hängt aber von dem Inkrafttreten des neuen Erneuerbare-EnergienGesetz (EE-Gesetz) ab. Z Ż Y C I A I Z B Y / K A MME R I N T E R N l Prestiż / PRESTIGE l Usługi / SERVICE l Kontakty / NETZWERK Witamy w naszym gronie Willkommen bei uns Nowe firmy zrzeszone / Neue Mitglieder n 123 Przeprowadzki Przedsiębiorstwo Transportowe Katarzyna Wandelt-Baraniak Przeprowadzki / Umzüge www.123przeprowadzki.pl n Dolnośląski Park Innowacji i Nauki SA Park technologiczny Technologiepark www.dpin.pl n ABUS Polska Kraków Sp. z o.o. Ochrona: Zabezpieczenia Sicherhei: Sicherungen www.abus.pl n Elektror Airsystems Sp. z o.o. Przemysł maszynowy Maschinenbauindustrie www.elektror.pl n ALUDESIGN Sp. z o.o. Obróbka metali Metallverarbeitung www.aludesign.pl n FERCHAU Engineering GmbH Informatyka Informatik www.ferchau.de n ARMMs Miller Mikołajczak Architekci Spółka Partnerska Usługi projektowe Projektdienstleistungen www.armms.pl n GELSENWASSER Polska GmbH Gospodarka wodno-ściekowa Wasser- und Abwasser- Wirtschaft www.stadtentwaesserung-dresden.de n August Faller KG Przemysł opakowaniowy Verpackungsindustrie www.august-faller.de n Axi Immo Group Sp.z o.o. Doradztwo w zakresie nieruchomości komercyjnych Beratung im Bereich kommerzieller Immobilien www.axiimmo.com n Impulso Sp. z o.o. i Spółka, sp.k. Przemysł metalowy Metallindustrie www.impulso.pl n ING Bank Śląski SA Banki Banken www.ingbank.pl n Centrum Telemarketingowe Sp. z o.o. TELEPERFORMANCE Call Center, Business Process Outsourcing www.teleperformance.pl n Interfides Steuerberatungs gesellschaft mbH Doradztwo podatkowe Steuerberatung www.interfides.de n City Park Poznań Spółka z o.o. S.K.A. Hotel www.cityparkhotel.pl n InvestClass Sp. z o.o. Ubezpieczenia Versicherungen www.investclass.pl n MB Motors Sp. z o.o. Przemysł motoryzacyjny Automobilindustrie www.mbmotors.mercedes-benz.pl n Miebach Consulting Sp. z o.o. Supply Chain Management www.miebach.com n Orange Business Improvement / dopol Sp. z o.o. Doradztwo inwestycyjne Investitionsberatung www.dopol.eu n Raiffeisen Bank Polska SA Banki / Banken www.raiffeisen.pl n RECRUTMEN Sp. z o.o. Doradztwo personalne, rekrutacja personelu Personalberatung, Personalbeschaffung www.akcjajob.pl n RHODIUS Schleifwerkzeuge GmbH & Co. KG Przemysł maszynowy Maschinenbauindustrie www.rhodius.de n Runway Logistics Andrzej Turek Transport, Logistyka Logistik www.runway-logistics.com n SIKA POLAND Sp. z o.o. Budownictwo / Bau www.sika.pl n STEIGENBERGER HOTELS AG Hotel www.steigenbergerhotelgroup.com 04-05/2013 67 Z Ż YCIA IZ BY / KAM M E R INT E RN AHK Polska na Targach CeBIT 2013 AHK Polen auf der CeBIT 2013 Fot. MG Tegoroczne targi informatyki i komunikacji CeBIT, kóre odbyły się w dniach 5-9 marca w Hanowerze, miały szczególne znaczenie dla Polski, która była krajem partnerskim wydarzenia. AHK Polska wzięła aktywny udział w targach i była instytucją partnerską dla organizatorów targów BITKOM i Deutsche Messe AG. Przedstawiamy fotograficzną relację z targów. 1-2 Uroczyste otwarcie z udziałem kanclerz Angeli Merkel i premiera Donalda Tuska 3 Uroczyste otwarcie, występ L.U.C.-a i Nativizma 4-6 Otwarcie polskiego stanowiska w Hali 6 7 8 68 Wizyta na stoisku firmy Comarch Forum: Szanse rozwoju dla średnich firm na rynku w Polsce 04-05/2013 9 Forum: Szanse rozwoju dla średnich firm na rynku w Polsce, Michael Kern z wypowiedzią 10 Polscy i niemieccy paneliści szczytu ICT 11 Wypowiedź premiera Piechocińskiego podczas szczytu ICT 12 Wypowiedź ministra Rösslera podczas szczytu ICT Fot. BITKOM 11 Fot. BITKOM 12 Fot. BITKOM 10 6 Fot. Ambasada RP w Berlinie 5 Fot. BITKOM 4 1 Fot. Ambasada RP w Berlinie Fot. Ambasada RP w Berlinie Die diesjährige Ausgabe der IT- und Telekommunikationsmesse CeBIT, die zwischen dem 5. und 9. März in Hannover stattfand, hatte eine besondere Bedeutung für Polen – das diesmal Partnerland der Veranstaltung war. Die AHK Polen nahm an der Messe aktiv teil und war Partnerunternehmen der Messeveranstalter BITKOM und Deutsche Messe AG. Im Folgenden stellen wir Ihnen eine Foto-Show vom Messeparkett vor. 13 Szczyt ICT z udziałem premiera Piechocińskiego i ministra Rösslera 14 Dyrektor generalny AHK Polska Michael Kern z wypowiedzią podczas szczytu ICT 15-16 Premier Donald Tusk podczas uroczystego otwarcia targów 13 Z Ż Y C I A I Z B Y / K A MME R I N T E R N 2 1-2 Feierliche Eröffnung unter Teilnahme 8 Forum: Entwicklungschancen für mittelständische Unternehmen auf dem polnischen Markt 9 Forum: Entwicklungschancen für mittelständische Unternehmen auf dem polnischen Markt, Michael Kern mit einer Äußerung zu diesem Thema von Bundeskanzlerin Angela Merkel und Ministerpräsidenten Donald Tusk Feierliche Eröffnung, Auftritt der Medien-Künstler L.U.C. und Nativizm 4-6 Eröffnung des polnischen Gemeinschaftsstandes in Halle 6 7 12 Äußerung von Bundeswirtschaftsminister Rösler auf dem IKT-Gipfel 13 IKT-Gipfel unter Teilnahme von Ministerpräsidenten Piechociński und Bundeswirtschaftsminister Rösler 14 Michael Kern, Hauptgeschäftsführer der AHK Polen, mit einer Rede auf dem IKT-Gipfel 10 Polnische und deutsche Besuch des Messestandes des Unternehmens Comarch Podiumsteilnehmer des IKT-Gipfels 15-16 Ministerpräsident Donald Tusk während der feierlichen Messeeröffnung 11 Äußerung des Ministerpräsidenten Piechociński auf dem IKT-Gipfel Fot. BITKOM Fot. MG 8 Fot. BITKOM 9 Fot. BITKOM 7 14 15 Fot. Ambasada RP w Berlinie 3 Fot. MG Fot. MG 3 16 04-05/2013 69 Z Ż YCIA IZ BY / KAM M E R INT E RN Bawarsko-polskie spotkanie przedsiębiorców w Monachium Bayerisch-Polnischer Unternehemnstreff in München 14 marca 2013 w Maximiliansstüberl w Hofbräukeller przy Wiener Platz odbyło się pierwsze w tym roku bawarsko-polskie spotkanie przedsiębiorców. Impreza ta, organizowana przez biuro kontaktowe AHK Polska w Bawarii oraz Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Polskiej w Berlinie, jest skierowana do wszystkich przedsiębiorstw zainteresowanych polskim rynkiem i oferuje możliwość nawiązywania kontaktów, wymiany doświadczeń oraz zbierania informacji. Wykład przedstawicieli agencji pracy Mondi Polska wskazał na aktualną sytuację i tendencje rozwojowe na polskim rynku pracy. Zajął się także tematem poziomu wynagrodzeń w różnych branżach i regionach Polski oraz oczekiwaniami poszczególnych grup zawodowych wobec zarobków w razie potencjalnego zatrudnienia w Niemczech. 34 uczestników spotkania – przedsiębiorców, przedstawicieli bawarskiego ministerstwa gospodarki, miasta Monachium oraz Izby Wysoka ocena polskich pracowników w Bawarii Sehr gute Note für polnische Arbeitnehmer in Bayern W marcu w siedzibie Izby PrzemysłowoHandlowej dla Monachium i Górnej Bawarii odbyła się konferencja na temat pozyskiwania oraz integracji pracowników zagranicznych w firmach bawarskich (IHK-Fachkräfteforum „Ausländische Fachkräfte anwerben – Vielfalt leben”). W konferencji oprócz Ministra Gospodarki Bawarii Martina Zeila oraz dyrektora IHK Petera 70 04-05/2013 Driessena udział wzięli także przedstawiciele urzędów pracy, lokalnych izb gospodarczych oraz 150 firm z terenu Bawarii. Zarówno przedstawiciele urzędów, jak również izb gospodarczych i pracodawców bawarskich, jednogłośnie podkreślali znaczenie pracowników zagranicznych dla gospodarki bawarskiej oraz podnosili konieczność Przemysłowo-Handlowej dla Monachium i Górnej Bawarii – dyskutowało aż do późnego wieczora. Następne bawarsko-polskie spotkanie przedsiębiorców odbędzie się w Izbie Przemysłowo-Handlowej dla Norymbergi i Frankonii Środkowej 4 czerwca 2013 roku. Już dziś Państwa na nie serdecznie zapraszamy! Am 14. März 2013 fand im Maximiliansstüberl im Hofbräukeller am Wiener Platz das erste Bayerisch-Polnische Unternehmertreff in diesem Jahr statt. Die Veranstaltung des Verbindungsbüros der AHK Polen für Bayern und der Abteilung für Handel und Investitionen der Polnischen Botschaft in Berlin, richtet sich an alle am polnischen Markt interessierte Unternehmen und bietet die Möglichkeit Kontakte zu knüpfen, Erfahrungen auszutauschen und Informationen zu sammeln. Der Fachvortrag eines Vertreters der Arbeitsagentur Mondi Polska wies auf die aktuelle Lage und die auf die ułatwienia kandydatom do pracy możliwości uznawania dyplomów oraz świadectw potwierdzających ich kwalifikacje. Podczas dyskusji panelowej dyrektorzy personalni firm bawarskich zatrudniających pracowników zagranicznych dzielili się swoimi doświadczeniami, podkreślając bardzo dobrą współpracę z pracownikami z Polski. W trakcie konferencji przedstawicielka działu doradztwa personalnego AHK Polska zaprezentowała obecną sytuację na rynku pracy w Polsce oraz przedstawiła szeroki wachlarz możliwości współpracy z firmami niemieckimi. Im März fand am Sitz der IHK für München und Oberbayern eine Konferenz zum Thema Anwerbung und Integrierung von ausländischen Mitarbeitern in bayerischen Unternehmen Z Ż Y C I A I Z B Y / K A MME R I N T E R N Entwicklungstendenzen auf dem polnischen Arbeitsmarkt hin. Man ging ebenfalls auf das Thema Gehaltsniveau in unterschiedlichen Branchen und Regionen Polens sowie die Gehaltsvorstellungen der diversen Berufsgruppen bei der potenziellen Beschäftigung in Deutschland ein. 34 Teilnehmer des Treffens: Unternehmen, Vertreter des bayerischen Wirtschafts ministeriums, der Landeshauptstadt München sowie der IHK für München und Oberbayern diskutierten anschließend bis in die späten Abendstunden. Der nächste Bayerisch-Polnische Unternehmer treff f indet bei der IHK Nürnberg für Mittelfranken am 04. Juni 2013 statt. Wir laden Sie schon heute dazu ein! Dziękujemy Wir danken: im Rahmen des IHK-Fachkräfteforums „Ausländische Fachkräfte anwerben – Vielfalt leben“ statt. An der Konferenz nahmen neben dem bayerischen Wirtschaftsminister Martin Zeil und dem IHK-Geschäftsführer Peter Driessen, auch Vertreter der Agentur für Arbeit und lokaler Wirtschaftskammern sowie über 150 Firmen aus ganz Bayern teil. Sowohl die Behördenvertreter als auch die Repräsentanten der Wirtschaftskammern und bayerischen Arbeitgeber betonten einhellig die Bedeutung ausländischer Mitarbeiter für die bayerische Wirtschaft und sprachen die Notwendigkeit an, Stellenanwärtern die Möglichkeit zur Anerkennung von Diplomen und Zeugnissen zwecks Bestätigung ihrer Qualifikationen zu vereinfachen. Im Rahmen einer Podiumsdiskussion tauschten Personalchefs bayerischer Firmen, die ausländische Mitarbeiter beschäftigen, ihre Erfahrungen in diesem Bereich aus und betonten ausdrücklich ihre sehr gute Zusammenarbeit mit polnischen Arbeitnehmern. Während der Konferenz präsentierte die Vertreterin der Personalberatungsabteilung der AHK Polen die aktuelle Situation auf dem polnischen Arbeitsmarkt und stellte die umfangreichen Möglichkeiten für eine Zusammenarbeit mit deutschen Firmen vor. Board & Directors’ Club 7 marca w ramach spotkania Board & Directors‘ Club zaprosiliśmy f irmy członkowskie AHK Polska do Teatru Wielkiego – Opery Narodowej. Gospodarz spotkania, pan Waldemar Dąbrowski, przybliżył gościom świat teatru, opery i dramatu. Goście mieli niezapomnianą okazję, by nie tylko zerknąć za kulisy jednej z największych pod względem wielkości scen świata, ale także stanąć na niej i z tej perspektywy spojrzeć na widownię. Am 7. März luden wir unsere Mitgliedsfirmen im Rahmen des Board & Directors‘ Clubs ins Große Theater – die Nationale Oper ein. Der Gastgeber des Treffen, Herr Waldemar Dąbrowski, entführte unsere Gäste in die Welt des Theaters, der Oper und des Dramas. Die Gäste haben eine unvergessliche Gelegenheit bekommen, nicht nur einen Blick hinter die Kulissen zu werfen, sondern auch einmal selbst auf einer der größten Theaterbühnen der Welt zu stehen. Perspektywy polskiej gospodarki na rok 2013 Perspektiven der polnischen Wirtschaft für das Jahr 2013 Najświeższe prognozy na temat sytuacji makroekonomicznej Polski przedstawił podczas śniadania w naszej siedzibie w Warszawie Marcin Mrowiec, główny ekonomista Banku PEKAO SA. Na prezentację złożyła się analiza wyników polskiej gospodarki i szans na ożywienie klimatu inwestycyjnego w drugiej połowie roku oraz ryzyka i szanse związane z przyjęciem przez Polskę euro. Spowolnienie na rynku jest odczuwalne, niemniej jednak wskaźniki makroekonomiczne wykazują dużą stabilność, co w kontekście unijnego budżetu na lata 2014-2020 powinno w niedalekiej perspektywie wywołać poprawę nastrojów przedsiębiorców. Die neusten Prognosen zur Wirtschaftslage Polens stellte während des Frühstücktreffens in unserem Sitz in Warschau Marcin Mrowiec, Chefvolkswirt der PEKAO SA, vor. Die Präsentation beinhaltete u.a. eine Analyse der polnischen Wirtschaft, der Möglichkeiten einer Belebung der Investitionen in der zweiten Jahreshälfte sowie der Chancen der Euro-Einführung in Polen. Eine Stagnation auf dem Markt ist spürbar, die makroökonomischen Indikatoren sind jedoch sehr stabil, was im Kontext des europäischen Budgets für die Jahre 2014-2020 für positivere Stimmungen sorgen sollte. 04-05/2013 71 Z Ż YCIA IZ BY / KAM M E R INT E RN Pracodawco – tnij koszty, twórz etaty! Arbeitgeber, senkt Eure Kosten, schafft Arbeitsstellen! Instrumenty rynku pracy oraz wsparcia dla pracodawców w tworzeniu nowych miejsc pracy przez Urząd Pracy m.st. Warszawy były tematem lutowego spotkania Komisji HR. Uczestnicy dyskutowali i analizowali takie narzędzia wsparcia przedsiębiorstw jak: staż , przygotowanie zawodowe dorosłych, prace inter wencyjne, refundacja części kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne, refundacja części kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, jak również jednorazowe refundacje składek ZUS. Omówione zostały także zagadnienia związane z dofinansowaniem szkoleń pracowników z Funduszu Pracy, zatrudnieniem osób z niepełnosprawnością oraz wsparciem procesu rekrutacji. Während des HR-Ausschusses im Februar wurden vom Arbeitsamt in Warschau Instrumente vorgestellt, die Unternehmer bei der Schaffung neuer Arbeitsplätze unterstützen sollen. Von den Teilnehmern untersucht und besprochen wurden Maßnahmen, wie: Praktika, Berufsbildung von Erwachsenen, Rückerstattung der Gehaltskosten und Beiträge für die Sozialversicherung, Kostenrückerstattung von einem Teil der Kosten für Ausstattung oder Ergänzung eines Arbeitsplatzes sowie eine einmalige Rückerstattung der ZUS-Beiträge. Behandelt wurden auch Themen, die mit Finanzierungshilfen für Mitarbeiterschulungen aus dem Arbeitsfond, Einstellung von behinderten Mitarbeitern oder Unterstützung des Recruiting zusammenhängen. Praca zdalna w wirtualnych zespołach Fernarbeit in virtuellen Gruppen Aktualne trendy i zmiany w rozwiązaniach komunikacyjnych i technologicznych były tematem dyskusji uczestników kwietniowej Grupy Marketingowej. Eksperci Siemens Enterprise Communications przedstawili swoje prognozy dotyczące kierunków rozwoju współczesnej komunikacji biznesowej oraz pokazali jak poprzez wykorzystanie Unified Communications i ogólniej – IT, spowodować, by praca zespołowa była bardziej efektywna i jednocześnie bardziej wygodna oraz intuicyjna. Komunikacja w czasie rzeczywistym w przeglądarkach internetowych, przesilenie i zmęczenie Social Media oraz komunikacja bliskiego zasięgu to tylko niektóre z zagadnień prezentowane podczas spotkania. 72 04-05/2013 Aktuelle Trends und Veränderungen im Bereich der Kommunikations- und Technologielösungen waren Thema des Apriltreffens der Marketinggruppe. Experten von Siemens Enterprise Communications präsentierten ihre Prognosen zur Entwicklungsrichtung der modernen Geschäftskommunikation. Sie zeigten, wie sich Unified Communications nutzen lassen und wie sich mit IT allgemein Gruppenarbeit effizienter und gleichzeitig auch bequemer sowie intuitiver gestalten lässt. Kommunikation in Echtzeit in Internetbrowsern, die Ermüdung durch Social Media sowie die Nahfeldkommunikation waren nur einige der auf dem Treffen präsentierten Fragen. Z Ż Y C I A I Z B Y / K A MME R I N T E R N Cena jest najważniejsza – czy rzeczywiście? Nur der Preis zählt – oder doch nicht? Co decyduje o tym, że klient kupuje właśnie u nas? Jakie są widoczne i ukryte motywy decyzji zakupowych? Za co właściwie płacą klienci? Jakie są poziomy argumentacji w negocjacjach i na czym należy skupić się w procesie sprzedaży? Odpowiedzi na te pytania szukali uczestnicy spotkania Grupy Marketingowej organizowanej wspólnie z firmą konsultingową Simon-Kucher & Partners. Analiza rzeczywistości rynkowej oraz panujących w niej mitów zrodziła ref leksje dotyczące sprzedaży wartości i miękkich aspektów egzekwowania ceny, jak również czynników decydujących o jej skuteczności. Was entscheidet darüber, dass der Kunde bei uns einkauft? Welche erkennbaren und versteckten Motive verbergen sich hinter Kaufsentscheidungen? Für was bezahlen die Kunden eigentlich? Wie kann bei Verhandlungen argumentiert werden und was muss im Verkaufsprozess beachtet werden? Antworten auf diese Fragen haben die Teilnehmer des letzten Treffens der Marketinggruppe, die zusammen mit der Beratungsf ir ma SimonKucher & Partners organisiert wurde, gesucht. Die Analyse der Marktrealität und der in ihr existierenden Mythen hat zu Überlegungen über Value Selling und die Preispolitik geführt. Pomoc publiczna, czym jest i jak ją pozyskać? Staatliche Förderungen, was ist das und wie bekommt man sie? Gośćmi spotkania poświęconego zagadnieniom pomocy publicznej byli wiceprezes Małgorzata Kozak, Piotr Pełka, dyrektor Departamentu Monitorowania Pomocy Publicznej oraz Barbara Mroczek, dyrektor Departamentu Współpracy z Zagranicą i Komunikacji Społecznej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Referenci przedstawili zagadnienia dotyczące przesłanek uzyskania pomocy publicznej, obowiązku notyfikacji wniosków do Komisji Europejskiej, podmiotów udzielających pomocy, jej form oraz największych programów pomocowych w Polsce. Reprezentujący bardzo szeroki wachlarz branż uczestnicy spotkania mogli uzyskać informacje dotyczące konkretnych rozwiązań i problemów. Wśród poruszanych tematów pojawiły się kwestie związane z pomocą publiczną dla prywatnych szpitali, przedsiębiorstw funkcjonujących w specjalnych strefach ekonomicznych oraz instytucji kultury. Gäste des Treffens, das staatlichen Förderungen gewidmet war, waren Małgorzata Kozak, stellvertretende Vorstandsvorsitzende, Piotr Pełka, Direktor der Abteilung für Monitoring der staatlichen Förderungen, sowie Barbara Mroczek, Direktor der Abteilung für Auslandszusammenarbeit und soziale Kommunikation des Amtes für Verbraucherund Konkurrenzschutz (Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów). Die Referenten haben verschiedene Aspekte der staatlichen Förderung und Hilfeträgern, ihre Formen, die größten polnischen Projekte sowie der Notif ikationspf licht der EU-Kommission vorgestellt. Teilnehmer der Veranstaltung, Vertreter zahlreicher Branchen, konnten Informationen über konkrete Lösungen und Probleme erlangen. Unter den angesprochenen Themen waren auch staatliche Förderungen für Privat-Krankenhäuser, Unternehmen ausden Sonderwirtschaftszonen und kulturelle Institutionen. 04-05/2013 73 Z Ż YCIA IZ BY / KAM M E R INT E RN Wsparcie inwestorów w Poznaniu Investorenförderung in Posen 20 marca przedstawiciele firm członkowskich AHK Polska spotkali się z wiceprezydentem Miasta Poznania Jerzym Stępniem. W Sali Błękitnej Urzędu Miasta, gdzie podejmowane są najważniejsze dla miasta decyzje, zgromadzeni mieli okazję porozmawiać o inwestycjach oraz zadaniach Biura ds. Obsługi Inwestorów. Obecny na spotkaniu dyrektor biura Marcin Przyłębski zachęcał uczestników do wzajemnej współpracy i wymiany doświadczeń. Am 20 März hatten die Vertreter der Mitgliedsfirmen der AHK Polen die Gelegenheit den Vizepräsidenten der Stadt Poznań Herrn Jerzy Stępień zu treffen. In „Azur-Saal“, wo die wichtigsten Entscheidungen für die Stadt getroffen werden, konnten sich unsere Gäste über Investitionen und die Rolle des Büros für Investorenbetreuung der Stadt Poznań Ambasador Niemiec gościem wieczoru w Poznaniu Deutscher Botschafter Gast des Abends in Posen austauschen. Marcin Przyłębski, Direktor dieses Büros, regte die Teilnehmer zur Zusammenarbeit und Erfahrungsaustausch an. Gościem lutowego spotkania dla f irm członkowskich AHK Polska w Poznaniu był Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce Rüdiger Freiherr von Fritsch. W moderowanej przez dziennikarza Jacka Rakowieckiego rozmowie poruszone zostały tematy związane z aktualną polityką energetyczną, przystąpieniem Polski do strefy euro oraz relacjami polsko-niemieckimi. Po formalnej części spotkania goście mieli okazję porozmawiać z gościem oraz miło spędzić resztę wieczoru w pięknych wnętrzach D.O.M. 88 City Park. Ehrengast des Febr uar-Treffens für Mitgliedsunternehmen der AHK Polen in Posen, war der Botschafter der Bundesrepublik Deutschland in Polen, Rüdiger Freiherr von Fritsch. Der Journalist Jacek Rakowiecki hat das aufschlussreiche Gespräch moderiert. Unter den angesprochenen Themen waren: die aktuelle Energiepolitik, die Einführung des Euro in Polen sowie die deutsch-polnischen Beziehungen. Nach dem formellen Teil des Treffens, konnten die Gäste mit unserem Ehrengast persönlich sprechen und in einer netten Stimmung den restlichen Abend in den schönen Räumlichkeiten des D.O.M. 88 City Park verbringen. 74 04-05/2013 Z Ż Y C I A I Z B Y / K A MME R I N T E R N Autobus rodzinny Familien-Bus Wspólnie z Solaris Bus & Coach SA zorganizowaliśmy spotkanie na temat polityki prorodzinnej w przedsiębiorstwach. Krystyna Woźniak, Członek Zarządu i Dyrektor działu HR, oraz Iwona Grobelna, Kierownik Rekrutacji i Rozwoju Solaris Bus & Coach SA, opowiedziały uczestnikom o osiągnięciach i doświadczeniach firmy na tym polu oraz przekonywały, dlaczego warto inwestować w politykę prorodzinną. W dalszej części spotkania uczestnicy mieli okazję przejechać się autobusem z napędem hybrydowym oraz zwiedzić uroczy żłobek firmowy „Pod zielonym jamniczkiem”, którego nazwa nawiązuję do słynnej maskotki firmy. Bardzo dziękujemy Solaris Bus & Coach SA za umożliwienie organizacji tak ciepłego i serdecznego spotkania. Am 14 März haben wir gemeinsam mit Solaris Bus & Coach SA ein Treffen zum Thema Familienpolitik organisiert. Krystyna Woźniak, Vorstandsmitglied und HR-Direktor, sowie Frau Iwona Grobelna, Leiterin Recruitment & HR Development von Solaris Bus & Coach SA, haben die Erfolge und Erfahrungen ihrer Firma auf diesem Feld vorgestellt und versuchten die Teilnehmer von den Vorzügen der Investition in die Familienpolitik zu überzeugen. Nach dem interessanten Vortrag unternahmen unsere Gäste eine Spritztour im Hybrid-Bus und besuchten die firmeneigene Kinderkrippe „Zum grünen Dackel“ (in Anspielung auf das Firmenmaskottchen). Wir bedanken uns bei der Firma Solaris Bus & Coach SA für dieses warmherzige Treffen. Dziękujemy Wir danken: Twój najlepszy sprzedawca Ihr bester Verkäufer Czy istnieje profil idealnego sprzedawcy? Jeśli tak, jakimi cechami powinien się on charakteryzować? Z jakimi problemami w obszarze sprzedaży musi poradzić sobie HR-owiec? I jakie czynniki mogą przeszkodzić w rozwoju nawet najlepszym pracownikom? To tylko niektóre z pytań, z którymi konfrontowani byli uczestnicy kwietniowego śniadania tematycznego przygotowanego wspólnie z firmą Antal International. Gibt es so etwas, wie den perfekten Verkäufer? Und wenn ja, welche Eigenschaften sollte er aufweisen? Mit welchen Problemen im Bereich Verkauf müssen Personalchefs zurechtkommen? Und welche Faktoren können sogar die talentiertesten Mitarbeiter in ihrer Entwicklung hemmen? Dies sind nur einige der Fragen, mit denen die Teilnehmer des Themenfrühstücks im April konfrontiert wurden, das in Zusammenarbeit mit der Firma Antal International organisiert wurde. 04-05/2013 75 Z Ż YCIA IZ BY / KAM M E R INT E RN Polski PPP a niemieckie doświadczenia PPP in Polen und deutsche Erfahrungen Konferencja „Status quo polskiego PPP a niemieckie doświadczenia” zorganizowana przez AHK Polska 30 stycznia w Krakowie była pierwszym w Polsce publicznym spotkaniem przedsiębiorców i przedstawicieli instytucji kontrolujących. Wśród referentów i uczestników dyskusji obok przedstawicieli NIK, CBA, MG, MRR czy PKO w spotkaniu uczestniczyli także Bernhard Müller z Federalnego Ministerstwa Finansów oraz Bernward Kulle z ÖPP Deutschland AG. Wszyscy uczestnicy paneli dyskusyjnych zgodzili się, że PPP stymuluje rozwój gospodarczy. Partnerstwo jest korzystne zarówno dla podmiotów publicznych, jak i inwestorów prywatnych, dlatego tak ważna jest jego popularyzacja w Polsce. Jednak pomimo wysiłków MG w tym zakresie działania te są mało efektywne. Wśród głównych przyczyn tak niskiej popularności modelu PPP wymieniano w pierwszej kolejności brak jednolitych standardów i procedur, zachowawczą postawę władz publicznych oraz brak dobrych praktyk z polskiego rynku. Żywa dyskusja podczas konferencji, która była kontynuowana w trakcie lunchu, oraz podziękowania składane na ręce organizatorów potwierdziły, że niewątpliwym sukcesem konferencji był dobór panelistów i otwarcie wyrażane racje i sugestie zarówno ze strony biznesu, jak i jednostek kontrolujących oraz ministerstw. Kontrollinstitutionen. Unter den Referenten und Diskussionsteilnehmern waren neben Vertretern der Obersten Kontrollkammer, des Zentralen Antikorruptionsbüros, des Wirtschaftsministeriums, des Ministeriums für Regionalentwicklung und der Bank PKO auch Bernhard Müller vom Bundesfinanzministerium und Bernward Kulle von der Firma ÖPP Deutschland AG. Alle Teilnehmer der Podiumsdiskussionen stimmten der Ansicht zu, dass PPP die wirtschaftliche Entwicklung stimuliert. Eine öffentlich-private Partnerschaft ist sowohl für öffentliche Einrichtungen als auch für private Investoren vorteilhaft – deshalb ist die Verbreitung dieses Modells in Polen sehr wichtig. Trotz der Anstrengungen des Wirtschaftsministeriums sind Aktivitäten in Dziękujemy Die von der AHK Polen am 30. Januar in Krakau organisierte Konferenz „Status quo der polnischen PPP und deutsche Erfahrungen“ war das polenweit erste öffentliche Treffen von Unternehmern und Vertretern von 76 04-05/2013 Wir danken: diesem Bereich allerdings wenig effektiv. Unter den Hauptgründen für die geringe Popularität des PPP-Modells wurden vor allem fehlende einheitliche Standards und Prozeduren, die konservative Einstellung der öffentlichen Verwaltung und mangelnde Best Practices auf dem polnischen Markt genannt. Die lebhafte Diskussion während der Konferenz, die während des gemeinsamen Lunchs fortgeführt wurde, sowie die an die Organisatoren gerichteten Danksagungen bestätigten, dass zu den unzweifelhaften Erfolgen der Konferenz die Wahl der Diskutanten sowie die offen geäußerten Argumente und Vorschläge sowohl seitens der Wirtschaft als auch seitens der Kontrollinstitutionen und Ministerien gehörten. Z Ż Y C I A I Z B Y / K A MME R I N T E R N Współpraca niemiecko-francuska w Polsce Deutsch-französische Zusammenarbeit in Polen 21 lutego spotkaliśmy się na kolejnym spotkaniu gospodarczym, które tym razem odbyło się w poszerzonym gronie uczestników w rezydencji konsula generalnego Francji Alexis Chahtahtinsky. Spotkanie poświęcone było prezentacji miejskiego Centrum Obsługi Inwestora COI oraz Urzędu Marszałkowskiego/Business in Malopolska BiM. Po prezentacji goście wzięli udział w spotkaniu w pomieszczeniach rezydencji francuskiej. Konsul Generalny Francji witając zgromadzonych podkreślił, że rok 2013 został ogłoszony rokiem francusko-niemieckim. Przez cały rok Francja i Niemcy świętować będą wspólną przyjaźń przypieczętowaną Traktatem Elizejskim, zawartym 22 stycznia 1963 roku. Am 21. Februar trafen wir uns zu einem weiteren Wirtschaftstreffen, welches diesmal in erweitertem Teilnehmerkreis in der Residenz des französischen Generalkonsuls, Herrn Alexis Chahtahtinsky, stattfand. Das Treffen war der Vorstellung des städtischen Investitionszentrums COI (Centrum Obsługi Inwestora) und des Marschallsamts/Business in Malopolska BiM gewidmet. Nach der Präsentation nahmen die Gäste am Treffen in den Räumlichkeiten der französischen Residenz teil. Der französische Generalkonsul betonte bei der Begrüßung der Gäste, dass 2013 zum deutschfranzösischem Jahr erklärt worden ist. Das ganze Jahr über werden Frankreich und Deutschland die am 22. Januar 1963 mit dem Elysee-Vertrag besiegelte gemeinsame Freundschaft feiern. Spotkanie gospodarcze w Gliwicach Wirtschaftstreffen in Gleiwitz Cykl comiesięcznych spotkań gospodarczych AHK Polska w Krakowie postanowiliśmy w tym roku wzbogacić o spotkania na Śląsku. I tak 6 marca 2013 po raz pierwszy spotkaliśmy się w Gliwicach na terenie kompleksu „Nowe Gliwice”, będącego własnością gliwickiej Agencji Rozwoju Lokalnego Sp. z o.o. (ARL). Przedsiębiorcy uczestniczący w spotkaniu mieli okazję do rozmowy z Prezydentem Gliwic Zygmuntem Frankiewiczem oraz Prezesem Zarządu ARL Bogdanem Traczem. Najczęściej poruszane kwestie dotyczyły zagadnień związanych z udogodnieniami dla inwestorów, wsparciem branży nowych technologii i przepływem informacji pomiędzy uczelniami wyższymi a inwestorami. W spotkaniu udział wzięli również konsul Niemiec z Wrocławia Heidrun Jung oraz konsul honorowy Niemiec w Gliwicach Zbigniew Jezierski. Po części oficjalnej nasi goście mieli możliwość nawiązania kontaktów podczas rozmów kuluarowych. Ab diesem Jahr möchten wir den monatlichen Zyklus der Wirtschaftstreffen der AHK Polen in Krakau um ein Treffen in Schlesien bereichern. So kamen wir am 6. März 2013 zum ersten Mal in Gleiwitz auf dem Gelände des „Neues Gleiwitz“Komplexes der Agentur für Lokale Entwicklung Sp. z o.o. (ARL) zusammen. Die Unternehmer hatten während des Treffens die Gelegenheit, mit dem Präsidenten von Gleiwitz, Zygmunt Frankiewicz, und dem Vorstandsvorsitzenden von ARL, Bodgan Tracz, zu sprechen. Am häufigsten wurden Fragen zu Investitionserleichterungen, Unterstützung für Branchen der neuen Technologien und dem Informationsfluss zwischen Hochschulen und Investoren berührt. Am Treffen nahmen auch die deutsche Konsulin in Breslau, Heidrun Jung, sowie der deutsche Honorarkonsul in Gleiwitz, Zbigniew Jezierski, teil. Nach dem offiziellen Teil hatten unsere Gäste die Möglichkeit zum Kontaktknüpfen bei informellen Gesprächen. Dziękujemy Partnerowi spotkania Wir danken dem Partner des Treffens Agencja Rozwoju Lokalnego Sp. z o.o. w Gliwicach Agentur für Lokale Entwicklung Sp. z o.o. in Gleiwitz 04-05/2013 77 Z Ż YCIA IZ BY / KAM M E R INT E RN Jaguarem po wrocławskim lotnisku Mit dem Jaguar auf dem Breslauer Flughafen Po roku ponownie zawitaliśmy w gościnnych progach Wrocławskiego Portu Lotniczego im. M. Kopernika we Wrocławiu. Tym razem na spotkanie w komfortowo urządzonym VIP Lounge zaprosiliśmy kadrę zarządzającą naszych firm członkowskich. Prezes Zarządu Portu Lotniczego Dariusz Kuś opowiedział o planach rozwoju nowych połączeń i pokazał rekordowe wyniki wrocławskiego lotniska. Wyniki aktualnego badania zadowolenia przedsiębiorców z dokonanych inwestycji przeprowadzonego przez firmę Deloitte wśród największych firm w Polsce i Niemczech przedstawił Marcin Diakonowicz, partner w Deloitte Audyt Sp. z o.o. Dzięki obecności Marcina Płazy z firmy Boyden, mogliśmy też wysłuchać informacji o najnowszych tendencjach w wynagrodzeniach kadry zarządzającej. Jako szczególny bonus zaoferowaliśmy loterię wizytówkową, w której nagrodą była przejażdżka po płycie lotniska najnowszym modelem Jaguara, takim samym jak ten, którym dowożeni są bezpośrednio do samolotu pasażerowie korzystający z pakietu VIP Lounge na wrocławskim lotnisku. Nach einem Jahr trafen wir uns wieder in den Räumen des Breslauer Kopernikus-Flughafens. Diesmal luden wir die Vorstände unserer Mitgliedsunternehmen zum Treffen in der komfortabel eingerichteten VIP Lounge ein. Der Vorstandsvorsitzende des Flughafens Dariusz Kuś beantwortete Fragen zu den Entwicklungsplänen für neue Verbindungen und stellte die Rekordergebnisse des Breslauer Flughafens von 2012 vor. Die Schlussfolgerungen der DeloitteUntersuchung unter den größten Firmen in Polen und Deutschland zur Investitionszufriedenheit stellte Marcin Diakonowicz, Partner bei Deloitte Audyt Sp. z o.o., vor. Dank der Anwesenheit von Marcin Płaza vom Unternehmen Boyden hörten wir auch Informationen über die neuesten Tendenzen bei Vorstandsgehältern. Als besonderes Incentive boten wir eine Visitenkartenlotterie an: Hauptpreis war eine Fahrt über das Flughafengelände mit dem neuesten Jaguar-Modell – demselben, mit dem auf dem Breslauer Flughafen Passagiere mit VIPLounge Paket direkt zum Flugzeug gefahren werden. Dziękujemy Wir danken: Zmiany w podatku VAT Änderungen im Umsatzsteuergesetz Zmiany w podatku VAT obowiązujące od 1 kwietnia 2013 r. i mające wejść w życie 1 stycznia 2014 na tle aktualnych przepisów i praktyki organów podatkowych były tematem śniadania podatkowego organizowanego w marcu w Sopocie. Uczestnicy spotkania mieli okazję zapoznać się z zasadami powstawania obowiązku podatkowego, ustalania podstawy opodatkowania oraz fakturowania. Prezentacja praktycznych zagadnień związanych z wejściem w życie powyższych zmian zrodziła liczne pytania i duże zainteresowanie uczestników. Temat przedstawili eksperci KPMG. Thema des im März in Sopot organisierten Steuerf rühstücks waren die seit dem 78 04-05/2013 1. April 2013 gültigen und am 1. Januar 2014 in Kraft tretenden Änderungen des Umsatzsteuergesetztes vor dem Hintergrund aktueller Vorschriften und der Praxis der Steuerbehörden. Die Teilnehmer der Veranstaltung hatten die Möglichkeit, die Grundsätze der Entstehung der Steuerpflicht, der Festlegung der Besteuerungsgrundlage und der Fakturierung kennenzulernen. Die Präsentation praktischer Probleme im Zusammenhang mit dem Inkrafttreten dieser Änderungen warf zahlreiche Fragen auf und erfreute sich unter den Teilnehmern großen Interesses. Das Thema stellten die Experten von KPMG vor. Dziękujemy Wir danken: Z Ż Y C I A I Z B Y / K A MME R I N T E R N Speed meeting w Centrum Bizesowym firmy Regus Speed-Meeting im Business Center der Firma Regus Biuro Regionalne AHK Polska we Wrocławiu oraz Polsko-Brytyjska Izba Handlowa zorganizowały 27 lutego pierwsze wspólne spotkanie swoich firm członkowskich. Odbyło się ono w nowo otwartej siedzibie firmy REGUS, największym na świecie dostawcy elastycznych rozwiązań w zakresie miejsc pracy. Wrocławskie Centrum Biznesowe położone w samym sercu miasta przy ul. św. Elżbiety jest pierwszym na długiej liście otwieranych w roku 2013 nowych lokalizacji firmy Regus w Polsce. Już pierwsze miesiące działania centrum pokazały, że zapotrzebowanie na tego typu pomieszczenia biurowe jest we Wrocławiu bardzo duże. My wykorzystaliśmy położone na 3 kondygnacjach kameralne wnętrza, by umożliwić naszym firmom członkowskim indywidualne rozmowy między firmami członkowskimi brytyjskiej i polskoniemieckiej Izby. Das Regionalbüro der AHK Polen in Wrocław und die Polnisch-Britische Handelskammer haben am 27. Februar das erste gemeinsame Treffen ihrer Mitgliedsunternehmen organisiert. Das Meeting fand im neueröffneten Sitz der Firma REGUS statt, dem weltweit größten Lieferanten flexibler Arbeitsplatzlösungen. Das Business Center liegt mitten im Stadtzentrum von Wrocław an der ul. św. Elżbiety und ist der erste von zahlreichen neuen Standorten in Polen, die die Firma Regus in diesem Jahr eröffnen wird. Bereits die ersten Monate der Tätigkeit des Business Centers bewiesen, dass die Nachf rage nach Büroräumlichkeiten dieser Art in Wrocław enorm ist. Wir haben die auf drei Stockwerke verteilten Räume genutzt, um Mitgliedsunternehmen der Britischen und der Deutsch-Polnischen Kammern individuelle, bilaterale Gespräche zu ermöglichen. Dziękujemy Wir danken: Pomorze miejscem inwestycji Pommern als Investitionsstandort Polsko-niemieckie kontakty gospodarcze, tworzenie miejsc pracy, współpraca biznesu z uczelniami oraz rozwój infrastruktury to tylko niektóre z tematów poruszanych podczas spotkania przedsiębiorców regionu północnego z marszałkiem województwa pomorskiego, Mieczysławem Strukiem. Kwestie współpracy w regionie, kierunki i strategie jego rozwoju oraz doświadczenia inwestorów były tematem żywych dyskusji. Pytania dotyczące tego jak wykorzystywane będą nowe środki unijne, w jakim zakresie przedsiębiorcy mogą liczyć na wsparcie władz lokalnych przy tworzeniu i rozbudowie takich projektów jak Airport City Gdańsk oraz planów rozwoju odnawialnych źródeł energii, w tym gazu łupkowego, były jednymi z licznych kwestii poruszanych podczas spotkania. Deutsch-polnische Wirtschaftskontakte, die Schaffung von Arbeitsplätzen, die Zusammenarbeit zwischen Unternehmen und Hochschulen sowie Infrastrukturentwicklung – dies sind nur einige der Themen, die während des Treffens von Unternehmern aus der nördlichen Region mit Mieczysław Struk, dem Marschall der Woiwodschaft Pommern, diskutiert wurden. Die regionale Zusammenarbeit, Entwicklungsrichtungen und -strategien sowie Erfahrungen von Investoren waren Gegenstand lebhafter Diskussionen. Im Rahmen des Treffens wurden unter anderem Fragen zur Art und Weise der Nutzung neuer EU-Fördermittel, zum Umfang, in dem Unternehmer bei der Entwicklung und der Erweiterung von Projekten wie dem Airport City Gdańsk auf die Unterstützung lokaler Behörden zählen können, sowie zu Entwicklungsplänen im Bereich erneuerbarer Energiequellen, darunter Schiefergas, erörtert. 04-05/2013 79 Ułatwienia dla przedsiębiorców Erleichterungen für Unternehmer • Od 28.06.2012 r. – wprowadzona została możliwość bezpłatnego pobrania elektronicznego odpisu z KRS. Najważniejsze korzyści wprowadzenia tej usługi to dostęp przez Internet z dowolnego miejsca oraz brak opłat za wydane wydruki posiadające moc prawną zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację KRS. Do końca 2012 roku – jak informuje resort – pobrano ponad 80 04-05/2013 5 milionów elektronicznych odpisów z KRS, czyli 88 procent ogólnej liczby wydanych odpisów z KRS. • Od 01.07.2013 r. ministerstwo przewiduje szybszy i łatwiejszy dostęp do księgi wieczystej przez Internet. Możliwe będzie przeglądanie i wyszukanie księgi wieczystej, a także uzyskanie wyciągów z księgi wieczystej przez Internet. Od 1 stycznia 2014 r. dodane zostaną nowe funkcje w zakresie internetowej komunikacji. Wprowadzona zostanie możliwość elektronicznego składania wniosków o wydanie odpisu księgi wieczystej, wyciągu z księgi wieczystej i zaświadczenia o jej zamknięciu. W ten sposób uzyskane dokumenty będą pod względem prawnym równe dokumentom papierowym wydawanym przez Centralna Informację Ksiąg Wieczystych. • Od 01.01.2012 r. na stronie ems.ms.gov.pl można złożyć elektroniczny wniosek o zarejestrowanie spółki z o.o. w trybie S24 (spółka w 24 godziny). Zawiązanie i rejestracja spółki możliwe są w ciągu jednego P R AW O / R E C H T Na początku kwietnia b.r. Ministerstwo Sprawiedliwości opublikowało zestawienie 21 dobrych zmian będących podsumowaniem działań podejmowanych przez resort w roku 2012. Jak wskazywał minister sprawiedliwości w zeszłym roku resort koncentrował się na działaniach, które „realnie przekładają się na łatwiejszy dostęp do wymiaru Agnieszka Ozubko AHK Polska / AHK Polen sprawiedliwości oraz zdejmują z Polaków biurokratyczne obowiązki krępujące ich inicjatywę gospodarczą”. Wśród 21 punktów znalazło się kilka zdecydowanie wychodzących naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców. Das Justizministerium hat Anfang April diesen Jahres eine Liste mit 21 nützlichen Maßnahmepunkten veröffentlicht, die eine Zusammenfassung der vom Ministerium 2012 in Angriff genommenen Änderungen darstellt. Laut Aussagen des Justizministers habe sich das Ministerium im vergangenen Jahr auf Maßnahmen konzentriert, die „einen besseren Zugang der Bürger zur Justiz ermöglichen und die polnischen Bürger von unnötigen bürokratischen Pflichten befreien, die Barrieren für die unternehmerische Initiative darstellen“. Unter den 21 Maßnahmepunkten sind einige Projekte, die speziell auf die Erwartungen der Unternehmer zugeschnitten sind. dnia, bez ponoszenia kosztów notarialnych. Korzyści, jakie daje internetowa rejestracja spółki to poza brakiem kosztów notarialnych, obniżenie kosztów związanych z dostarczeniem wniosku do sądu (droga elektroniczna), oszczędność czasu – 24 godzinny czas rejestracji i wykorzystanie podpisu elektronicznego z weryfikacją tożsamości w systemie PESEL. • Ab dem 28. Juni 2012 ist der OnlineZugriff auf das Landesgerichtsregister möglich, wodurch man kostenlos elektronische Auszüge aus diesem Register herunterladen kann. Der wichtigste Nutzen durch diesen E-Service bezieht sich auf den ortsunabhängigen Online-Zugriff auf das Landesgerichtsregister und die Möglichkeit, gebührenfrei Dokumente auszudrucken, die dieselbe Rechtskraft besitzen wie die von der Zentralen Informationsstelle des Landesgerichts registers bereitgestellten Dokumente. Bis zum Jahresende 2012 wurden nach Angaben des Ministeriums über 5 Millionen elektronische Abschriften aus dem Landesgerichtsregister heruntergeladen. Somit machen sie 88 Prozent aller vom Landesgerichts register erstellten Abschriften aus. • Ab dem 01. Juli 2013 wird vom Justizministerium ein schnellerer und einfacherer Online-Zugriff auf die Grundbücher ermöglicht. Es wird möglich sein, ein Grundbuch online anzuschauen und zu durchsuchen und auch online GrundbuchAuszüge herunterzuladen. Ab dem 1. Januar 2014 wird dieser Service neue Funktionen der Internet kommunikation bereitstellen. Es wird möglich sein, auf elektronischem Weg einen Antrag auf eine Abschrift eines Grundbuches, einen Auszug aus einem Grundbuch und die Grundbuchschließung zu stellen. Die auf diese Weise erlangten Dokumente sind in ihrer Rechtskraft den Dokumenten in Papierform gleichgestellt, die von der Zentralen Informationsstelle für Grundbücher bereitgestellt werden. • Ab dem 01. Januar 2012 kann man auf der Website ems.ms.gov. pl einen Antrag auf Anmeldung einer Gesellschaft mit beschränkter Haftung im S24-Verfahren (Gesellschaftsanmeldung in 24 Stunden), auf elektronischem Weg stellen. Gründung und Anmeldung einer Gesellschaft sind innerhalb eines Tages möglich, ohne dass notarielle Kosten anfallen. Vorteile der Online-Anmeldung einer Gesellschaft sind der Wegfall der notariellen Kosten, die geringeren Kosten für die Übermittlung des Antrags an das Gericht (auf elektronischem Weg), die Zeiteinsparung dank der Anmeldung innerhalb von 24 Stunden und die Möglichkeit der Verwendung 04-05/2013 81 PRAW O / RE CHT Jak podaje raport od początku 2 01 2 r. z a r e j e s t r o w a n o w tym trybie 3 689 spółek, co stanowi 15 proc. wszystkich zarejestrowanych spółek. • Kolejnym usprawnieniem dla przedsiębiorców powinien stać się dostęp do informacji sądowej oraz udostępnianie akt w postaci elektronicznej. Nastąpi to poprzez uruchomienie Portali Informacyjnych Sądów. Funkcjonowanie Portalu Informacyjnego ma również na celu szerszą dystrybucję protokołu elektronicznego rozpraw. Nie bez znaczenia jest również ustandaryzowanie pracy sądów zmierzające do usprawnienia ich pracy, a w dalszej kolejności reorganizacja sądów rejonowych, wprowadzenie zintegrowanego systemu rachunkowości i kadr, a także wymiana danych pomiędzy rejestrem karnym, a KRS-em. • Dzięki nowelizacji przepisów dotyczących Monitora Sądowego i Gospodarczego obniżone zostały koszty wpisu spółki handlowej do rejestru przedsiębiorców. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 30 kwietnia 2012 roku Monitor Sądowy i Gospodarczy wydawany jest jedynie w formie elektronicznej, a opłata za ogłoszenie pierwszego wpisu do KRS została obniżona z 500 zł do 100 zł. • Na przyspieszenie procesów gospodarczych i upadłościowych oraz szybkie załatwienie w jednym miejscu wszystkich spraw rejestrowych, upadłościowych i procesowych liczy resort sprawiedliwości również w kwestii tworzonego Centrum Sądownictwa Gospodarczego. Ma ono zastąpić sąd gospodarczy 82 04-05/2013 dla okręgu Warszawy lewobrzeżnej i dla Warszawy Pragi. Jak podają media sądowi przydzielono dodatkowe kilkanaście etatów sędziowskich z puli 100 etatów wygospodarowanych przez resort dla sądownictwa warszawskiego oraz kilku dodatkowych asystentów. • 17 stycznia b.r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw, dzięki której z 14 do 3 dni skrócono czas oczekiwania na wydanie potwierdzenia o nadaniu NIP dla podmiotów innych niż osoby fizyczne. Jak wskazuje minister Gowin celem reform jest „zmiana oblicza polskiego wymiaru sprawiedliwości”. Minister powołał się również na wyniki raportu Doing Business opublikowanego przez Bank Światowy w paździer niku ubiegłego roku. Według danych rankingu Polska awansowała o 19 m i e j s c w k w e s t i i poprawy tempa warunków prowadzenia działalności gospodarczej na świecie. Poprawa nastąpiła w zakresie prawa upadłościowego, dochodzenia należności z umów, rejestrowania tytułu własności oraz rozpoczynania działalności gospodarczej. Na kolejne lata planowane są dalsze reformy przygotowywane przez resort sprawiedliwości zmierzające do zmniejszenia obciążeń przedsiębiorców, m. in. nowelizacja prawa upadłościowego i naprawczego, redukcja obowiązków formalnych dla przedsiębiorców, a także reforma zasad odpowiedzialności menadżerów w spółkach kapitałowych. Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości einer elektronischen Signatur mit Überprüfung im System der Personen identifikationsnummern PESEL. Laut Angaben im ministeriellen Bericht wurden seit Jahresbeginn 2012 auf diese Weise 3.689 Gesellschaften angemeldet, was 15 Prozent aller angemeldeten Gesellschaften ausmacht. • Weitere Erleichterungen für die Unternehmer dürften der Online-Zugriff auf gerichtliche Informationen und die Bereit stellung von Rechtsakten in elektronischer Form sein. Dies wird durch die Einrichtung von Informationsportalen der Gerichte möglich sein. Durch die Einrichtung des Informationsportals ist es auch möglich, die Übermittlung elektronischer Protokolle über Gerichtsverhandlungen auszuweiten. Nicht unbedeutend sind auch die Standardisierung der Tätigkeit der Gerichte sowie in Zukunft, die Reorganisation der Amtsgerichte und die Einführung eines integrierten Rechnungslegungs- und Personal systems, aber auch der Daten austausch zwischen Strafregister und Landesgerichtsregister. • Aufgrund der Novellierung der Vorschriften über den Gerichtsund Wirtschaftsanzeiger wurden die Kosten der Eintragung einer Handelsgesellschaft in das Unternehmensregister herabgesetzt. Laut Verordnung des Justizministers vom 30. April 2012 werden Gerichtsund Wirtschaftsanzeiger nur in elektronischer Form veröffentlicht. Die Gebühr für die Veröffentlichung der ersten Eintragung in das Landesgerichtsregister KRS wurde gleichzeitig von 500 PLN auf 100 PLN herabgesetzt. • Das Justizministerium verspricht sich auch durch das gegründete Zentr um für Wirtschafts gerichtsbarkeit die Beschleunigung von Wirtschafts- und Insolvenzverfahren sowie die schnelle Erledigung von Anmelde-, Insolvenz- und Prozess angelegenheiten an einem Ort. Dieses Zentrum soll anstelle des Wirtschafts gerichts für den Gerichtsbezirk von Warszawa im Gebiet am linken Weichselufer und für Warszawa Praga eingerichtet werden. Laut Pressemeldungen hat das Gericht zusätzlich über zehn von den 100 neuen für Warschau vorgesehenen Richterplanstellen erhalten und dazu einige Assistenten. • Am 17. Januar 2013 trat die Novellier ung des Arbeits gesetzbuches und einiger anderer Gesetze in Kraft, wodurch für andere Rechtsträger als natürliche Personen die Wartezeit der Zuerkennung der Steueridentifikationsnummer NIP von 14 auf 3 Tage verkürzt wurde. Nach Aussagen von Minister Gowin wird mit den Reformen das Ziel verfolgt, „die polnische Justiz als Ganzes effizienter zu machen”. Der Minister berief sich auch auf die Ergebnisse der Doing Business Rangliste, die im Oktober vergangenen Jahres von der Weltbank veröffentlicht wurde. Aus dem Dokument folgt, dass Polen um 19 Plätze aufgestiegen ist, wenn es um die Verbesserung des Geschäftsklimas geht. Diese Verbesserung vollzog sich in den Bereichen Insolvenzrecht, Geltendmachung von Forderungen aus Verträgen, Registrierung von Eigentumstiteln und Aufnahme einer wirtschaftlichen Tätigkeit. Für die folgenden Jahre sind weitere Reformen geplant, die das Justizministerium vorbereitet hat und die den Abbau der Belastungen der Unternehmer zum Ziel haben, u.a. die Novellierung des Insolvenz- und Sanierungsrechts und die Beschränkung der formellen Pflichten der Unternehmer, aber auch die Reform der Haftungs grundsätze der Geschäftsführer in Kapitalgesellschaften. Quelle: Justizministerium P R AW O / R E C H T Niezamówiona informacja handlowa w kontaktach biznesowych Nicht angeforderte kommerzielle Informationen bei Geschäftskontakten Zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz innych ustaw z dniem 21 stycznia 2013 r. stało się w Polsce możliwe legalne wysyłanie niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy niebędącego osobą f izyczną za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej. Literalna wykładnia dotychczas obowiązującego brzmienia art. 10 ust. 1 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną budziła uzasadnione wątpliwości, czy zakaz wysyłania niezamówionej informacji handlowej dotyczy również obrotu obustronnie handlowego. Zmiana ustawy jednoznacznie dopuszcza kontakty dwustronnie profesjonalne, które dotychczas, ze względu na problemy interpretacyjne były w Internecie utrudnione. Nowe prawo nie oznacza legalizacji spamu. Ochronę uzasadnionych interesów abonentów innych niż osoby fizyczne gwarantuje w prawie polskim art. 172 Prawa telekomunikacyjnego. Przepis ten zakazuje wykorzystywania automatycznych systemów wywołujących (bez ludzkiej ingerencji, o masowym charakterze) do celów marketingu bezpośredniego, chyba że abonent lub użytkownik końcowy uprzednio wyraził na to zgodę. Zgodnie z art. 174 Prawa telekomunikacyjnego nie można domniemywać, że sam fakt umieszczenia adresu poczty elektronicznej przedsiębiorcy na stronie internetowej oznacza zgodę na odbiór spamu. Zmiana prawa nie jest polskim pomysłem i ma jedynie na celu dokonanie prawidłowej implementacji art. 13 ust. 1 dyrektywy 2002/58/WE zmienionej przepisami dyrektywy 2009/136/WE. Przepis art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną stanowi bowiem bezpośrednią implementację przepisu art. 13 ust. 1 dyrektywy. Gemäß Art. 6 Pkt. 2 des Änderungsgesetzes zum Telekommunikationsgesetz und anderen Gesetzen vom 21. Januar 2013 ist es in Polen nun möglich, legal nicht angeforderte kommerzielle Informationen an bestimmte Empfänger, die keine natürlichen Personen sind, auf elektronischem Wege (insbesondere per E-Mail) zu verschicken. Die wörtliche Auslegung des bisherigen Wortlauts von Art. 10 Abs. 1 des Gesetzes über elektronische Dienstleistungen weckte gerechtfertigte Zweifel, ob das Verbot des Verschickens von nicht angeforderten kommerziellen Infor mationen auch den beidseitigen Geschäftsverkehr betrifft. Die Gesetzesänderung lässt B2B-Kontakte nun eindeutig Maciej Pikuliński AHK Polska / AHK Polen zu, die bisher aufgrund der Interpretationsschwierigkeiten per Internet erschwert waren. Die neue Rechtslage ist allerdings nicht mit der Legalisierung von Spam-Mails gleichzusetzen. Den Schutz berechtigter Interessen von Nutzern, die keine natürlichen Personen sind, stellt im polnischen Recht Art. 172 des Telekommunikationsgesetzes sicher. Diese Vorschrift verbietet die Nutzung automatischer Versandsysteme (ohne menschliche Mitwirkung und mit Massencharakter) im Rahmen des Direktmarketings, es sei denn, der Nutzer oder Endnutzer hat im Voraus hierzu seine Einwilligung erklärt. Gemäß Art. 174 des Telekommunikationsgesetzes kann nicht davon ausgegangen werden, dass allein die Veröffentlichung der E-Mail-Adresse durch den Unternehmer auf einer Internetseite eine Zustimmung zum Empfang von SpamNachrichten darstellt. Die Gesetzesänderung ist keine polnische Initiative und dient lediglich der Umsetzung von Art. 13 Abs. 1 der EU-Richtlinie 2002/58/EG , nachfolgend abgeändert durch die Richtlinie 2009/136/EG. Die Vorschrift von Art. 10 Abs. 1 und 2 des Gesetzes über elektronische Dienstleistungen stellt die direkte Umsetzung von Art. 13 Abs. 1 der Richtlinie dar. 04-05/2013 83 Szlak rowerowy Odra-Nysa Der Oder-Neiße-Radweg Szlak wije się na długości 628 kilometrów od Nowej Wsi (Nová Ves) w Górach Izerskich w Czechach aż do Morza Bałtyckiego, gdzie trasa kończy bieg w miejscowości Ueckermünde. Szlak można podzielić na 13 odcinków i pokonać je jako niezależne trasy rowerowe. Po paru pierwszych kilometrach od startu, cyklistów witają dwa niemieckie miasta Hartau i Żytawa (Zittau). W Żytawie warto zobaczyć zabytkowe płótna wielkopostne pochodzące z XV i XVI wieku, którymi w okresie postu przed Wielkanocą zasłaniano ołtarz. Jest to jedyne w swoim rodzaju dzieło w skali światowej prezentujące 90 obrazów ze Starego i Nowego Testamentu. Wielką Zasłonę Wielkopostną podziwiać można w żytawskim Muzeum Kościoła Św. Krzyża. Mała Zasłona Wielkopostna znajduje się w stałej ekspozycji w dawnym budynku klasztoru franciszkanów. Dalej szlak wiedzie do miast Görlitz-Zgorzelec z piękną Der Radweg führt auf einer Länge von 628 Kilometern von Nová Ves im tschechischen Iser Gebirge bis zur Ostsee, wo er in Ueckermünde endet. Man kann ihn in 13 Abschnitte unterteilen und sie als einzelne Radwanderwege meistern. Einige Kilometer nach dem Start werden die Radfahrer von den beiden deutschen Städten Hartau und Zittau begrüßt. In Zittau lohnt sich ein Blick auf die historischen Fastentücher aus dem 15. und 16. Jahrhundert, mit denen zur Fastenzeit vor Ostern der Altar verhüllt wurde. Sie sind die weltweit einzigen ihrer Art und zeigen 90 Bilder aus dem Alten und Neuen Testament. Das Große Fastentuch kann man im Zittauer Museum der Kirche zum Heiligen Kreuz bewundern. Das Kleine Fastentuch befindet sich in der Dauerausstellung im alten Gebäude des Franziskanerklosters. Der Radwanderweg führt weiter zum Ort Görlitz-Zgorzelec mit seiner schönen Altstadt. Bad Muskau bietet dagegen Gęste lasy nad Nysą, rozległe błonia w regionie Łęg Odrzańskich, nadrzeczne krajobrazy, parki narodowe, Zalew Szczeciński – szlak rowerowy Odra-Nysa biegnie wzdłuż dwóch rzek i polsko-niemieckiej granicy. Dichte Wälder an der Neiße, ausgedehnte Moore im Oderbruch, Flusslandschaften, Nationalparks, das Stettiner Haff – der Oder-Neiße-Radweg verläuft entlang zweier Flüsse und der polnisch-deutschen Grenze. starówką, natomiast Bad Muskau oferuje do zwiedzania wpisany na listę dziedzictwa UNESCO wspaniały park krajobrazowy księcia Pücklera. Idea utworzenia na t ym obszarze parku krajobrazowego sięga 1815 roku. Książę Hermann von Pückler ogłosił wówczas utworzenie naturalnego parku przyrodniczego, który miał być wyrazem harmonii między naturą, kulturą, techniką i duchem. Na trasie rowerzystów wita też miasto Guben mające historyczne znaczenie dla całego regionu. Guben i polski Gubin w 1945 były jednym miastem, które zostało podzielone przez ustanowienie granicy na Nysie. Niedaleko Ratzdorf Nysa wpływa do Odry, która od tego momentu wyznacza kierunek podróży. Następnie szlak biegnie przez Eisenhüttenstadt i Frankfurt nad Odrą. Eisenhüttenstadt nazywane „Miastem Stalina” założone zostało w latach 50-tych i było pierwszym „socjalistycznym” miastem na terenie Wschodnich Niemiec. Ponieważ NRD została pozbawiona dostępu do zachodnioniemieckiej stali, w zaledwie 900 dni powstało miasto dla 25.000 ludzi. Ducha tamt ych czasów najlepiej odzwierciedlają zbiory Centrum Dokumentacji Miasta. W pobliżu znajduje się zabytek techniki – śluza z bliźniaczym szybem, dzięki której statki pokonują różnice poziomów między Odrą a Kanałem Odra – Szprewa. Dalej droga prowadzi przez słabo zasiedlony region Łęg Odrzańskich i Park Narodowy Unteres Odertal, który oferuje niezliczoną różnorodność fauny i flory. Obszar ten jest miejscem lęgu prawie 120 gatunków ptaków. Dalsza podróż einen Besuch im Fürst Pückler Landschaftspark, der zum UNESCO-Weltkulturerbe zählt. Die Idee, hier einen Landschaftspark zu schaffen, reicht ins Jahr 1815 zurück. Fürst Hermann von Pückler verkündete damals die Schaffung eines Naturparks, der Ausdruck der Harmonie von Natur, Kultur, Technik und Geist war. Auf der weiteren Route werden die Radler von der Stadt Guben begrüßt, die historische Bedeutung für die ganze Region hat. Guben und das polnische Gubin waren 1945 eine Stadt, die durch die Festsetzung der Neißegrenze geteilt wurde. Unweit von Ratzdorf f ließt die Neiße in die Oder, die ab hier die Reiserichtung vorgibt. Als nächstes führt der Weg durch die Eisenhüttenstadt und Frankfurt an der Oder. Die Eisenhüttenstadt Agata Płońska Niemiecka Centrala Turystyki Deutsche Zentrale fur Tourismus www.germany.travel wurde in den 50er Jahren als „Stalinstadt“ gegründet und war die erste „sozialistische“ Stadt Ostdeutschlands. Da die DDR den L I F ES TYL E Zugang zum westdeutschen Stahl verloren hatte, entstand in nur 900 Tagen eine Stadt für 25.000 Menschen. Den Geist jener Zeiten spiegelt am besten die Sammlung im Dokumentationszentrum der Stadt wider. Ganz in der Nähe befindet sich ein Technikdenkmal – die Doppelschacht-Schleuse, mit der Schiffe den Höhenunterschied na północ ku Mescherin oznacza pożegnanie z Odrą, która skręca w kierunku Polski. Aby osiągnąć cel ścieżka rowerowa biegnie w stronę Zalewu Szczecińskiego i kończy bieg w Ueckermünde, gdzie warto zwiedzić zamek Książąt Pomorskich (Schloß der Herzöge von Pommern). Bardziej ambitni rowerzyści mogą okrążyć zalew po stronie niemieckiej i dojechać do słynnego uzdrowiska Ahlbeck ze wspaniałym molo o długości 280 m. Rower w pociągu Zabranie roweru do pociągu możliwe jest w Niemczech jedynie w tych pociągach, przy których zwischen Oder und dem OderSpree-Kanal überwinden. Der Weg führt weiter durch den dünn besiedelten Oderbruch und den Nationalpark Unteres Odertal, der eine ungezählte Vielfalt an Fauna und Flora bietet. Das Gebiet ist Brutplatz für fast 120 Vogelarten. Auf der Weiterfahrt Richtung Mescherin verabschieden wir uns von der Oder, die nach Polen biegt. Der Radweg führt zum Stettiner Haff und endet seinen Lauf in Ueckermünde, wo das Schloss der Herzöge von Pommern einen Besuch wert ist. Ambitioniertere Radler können das Haff auf der deutschen Seite umrunden und zum berühmten na rozkładzie jazdy zaznaczono symbol roweru. Każdy pasażer oprócz swojego biletu na przejazd zobowiązany jest posiadać bilet na przewóz roweru. Cena waha się od 6 do 10 euro w zależności od rodzaju pociągu i długości trasy. Aktualne informacje na temat zasad i cen na przejazd z rowerem znajdują się na stronie www.bahn.de Kurort Ahlbeck mit seiner prächtigen Seebrücke von 280 m Länge fahren. Fahrrad im Zug In Deutschland können Fahrräder nur in Zügen transportiert werden, die auf dem Fahrplan mit einem Fahrradsymbol gekennzeichnet sind. Jeder Fahrgast muss neben der Fahrkarte für sich eine zweite für sein Fahrrad haben. Der Preis variiert zwischen 6 und 10 Euro, abhängig von Zugtyp und Streckenlänge. Aktuelle Informationen über Radmitnahmebestimmungen und Fahrpreise finden sich auf der Website www.bahn.de 86 04-05/2013 Etapy szlaku rowerowego Odra-Nysa: Etap 1: Nova Ves – Zittau ok. 55 km Etap 2: Zittau – Görlitz ok. 40 km Etap 3: Görlitz – Bad Muskau ok. 67 km Etap 4: Bad Muskau – Guben ok. 62 km Etap 5: Gubin – Frankfurt nad Odrą ok. 61 km Etap 6: Frankfurt nad Odrą – Küstrin-Kietz ok. 33 km (przy dworcu Küstrin-Kietz: przecięcie szlaku Odra-Nysa & R1) Etap 7: Küstrin-Kietz – Hohenwutzen ok. 51 km Etap 8: Hohenwutzen – Schwedt ok. 33 km Etap 9: Schwedt – Penkun ok. 33 km Etap 10: Penkun – Blankensee ok. 40 km Etap 11: Blankensee – Ueckermünde ok. 46 km Etap 12: Ueckermünde – Anklam ok. 39 km Etap 13: Anklam – Ahlbeck ok. 63 km Etappen für den Oder-Neiße-Radweg: Abschnitt 1: Nova Ves – Zittau ca. 55 km Abschnitt 2: Zittau – Görlitz ca. 40 km Abschnitt 3: Görlitz – Bad Muskau ca. 67 km Abschnitt 4: Bad Muskau – Guben ca. 62 km Abschnitt 5: Guben – Frankfurt (Oder) ca. 61 km Abschnitt 6: Frankfurt (Oder) – Küstrin-Kietz ca. 33 km (am Bahnhof Küstrin-Kietz: Kreuzung des Oder-NeißeRadwegs und der Euroroute R1) Abschnitt 7: Küstrin-Kietz – Hohenwutzen ca. 51 km Abschnitt 8: Hohenwutzen – Schwedt ca. 33 km Abschnitt 9: Schwedt – Penkun ca. 33 km Abschnitt 10: Penkun – Blankensee ca. 40 km Abschnitt 11: Blankensee – Ueckermünde ca. 46 km Abschnitt 12: Ueckermünde – Anklam ca. 39 km Abschnitt 13: Anklam – Ahlbeck ca. 63 km © ADFC L I F ES TYL E Akcesoria komputerowe: 3 w 1 PC-Accessoire: 3 in 1 Dostępny w sprzedaży już za 49 USD. Ten wielofunkcyjny gadżet ma trzy podstawowe funkcje. Przede wszystkim jest to niewielka, 54-klawiszowa klawiatura, łącząca się ze smartfonami i tabletami przez Bluetooth. Po drugie, jest to ładowarka USB. I w końcu – może służyć za latarkę (wmontowana z boku dioda). Sprytny sposób zarówno na obsługę komórki, jak i na znalezienie jej po ciemku. Dieses multifunktionelle Gadget hat – wie leicht am Namen zu erkennen ist – drei Basisfunktionen. Hauptsächlich dient es als handliche Tastatur mit 54 Tasten, die via Bluetooth mit Smartphones und Tablets verbunden wird. Zweitens kann es als USB-Ladegerät genutzt werden. Und schließlich können Sie es auch als Taschenlampe verwenden (seitlich eingebaute Diode). Clevere Idee für die Bedienung Ihres Mobiltelefons sowie zur Suche desselben im Dunkeln. Und all das für Taschengeldfreundliche 49 US-$. Pióro wieczne Excelsa od Tibaldi Füller Excelsa von Tibaldi Pióra firmy Tibaldi to artykuły piśmiennicze odzwierciedlające doskonałość techniczną i kunszt rzemieślniczy. Oddziałują jednocześnie na zmysły: wzroku, słuchu i dot yku. Niepowtarzalny mechanizm napełniania atramentem jest chroniony patentem. Przypominający diamenty wzór „Clou de Paris” i galwanizowane wykończenia – detale, które znaleźć można w mechanizmach zegarków dobrej klasy. Metale szlachetne używane do produkcji piór wytwarzane są w Szwajcarii – ojczyźnie luksusowych czasomierzy. Ich jakość jest potwierdzona przez Swiss Federal Customs Administration Office w Genewie. W Polsce pióra marki Tibaldi można nabyć już za około 10 tys. PLN. Die Füllfederhalter der Firma Tibaldi sind Schreibartikel, die technische Perfektion und handwerkliche Chromebook Pixel od Google Chromebook Pixel von Google Po smartfonach i tabletach przyszła pora na komputery przenośne – Google zapowiedział laptopa Chromebook Pixel. Jest on 88 04-05/2013 wyposażony w 12,85-calowy ekran LCD-IPS o niesamowitej rozdzielczości 2560 x 1700 pikseli. Łączy to, co najlepsze w sprzęcie i oprogramowaniu. Ekran jest przykr yt y pojemnościowym panelem dotykowym i chroniony p r z e z wytrzymałe s z k ł o Gorilla Glass. Chromebook Pixel ma obudowę z anodowanego aluminium. Ponadto urządzenie wyposażono w dwurdzeniowy, niskonapięciowy procesor Intel Core i5 trzeciej generacji o taktowaniu bazowym 1,8 GHz, 4 GB pamięci RAM i dysk SSD o pojemności 32 lub 64 GB. Ceny Google Chromebook Pixel kształtują się na poziomie 1299 – 1449 USD. Nach Smartphones und Tablets ist die Zeit für tragbare PCs gekommen – Google hat das Laptop Chromebook Pixel angek ündigt. Ausgerüstet mit einem 12,85Zoll LCD IPS-Display und einer unglaublichen Auflösung von 2560 x 1700 Pixeln, verbindet das Laptop die besten der bisher im Bereich Geräte und Software entwickelten Technologien. Das Display ist mit einem kapazitiven Touchscreen ausgestattet und wird von einer stabilen Scheibe aus Gorilla Glass geschützt. Das Chromebook Pixel verfügt über ein anodisiertes Aluminiumgehäuse und einen Dual-Core Intel i5 Prozessor der dritten Generation mit einem Basistakt von 1,8 GHz, 4 GB RAM-Speicher und eine 32 oder 64 GB große SSD. Der Preis für ein Google Chromebook Pixel liegt zwischen 1299 und 1449 US-$. LIFESTYLE Kunst wider s piegeln und dabei gleichzeitig unsere Sinne ansprechen: das Sehen, Hören und Fühlen. Geschichte, Ästhetik und Kunststandards verbinden sich mit handwerklichen Fähigkeiten, um einen wahren Schatz der Schreibkunst zu schaffen. Der einzigartige Tintenauffüllmechanismus ist patentgeschützt. Die Füller sind mit einem diamantenähnlichen „Clou de Paris“-Muster und einem galvanisierten Schmuckrand verziert – Details, die man ansonsten an den Mechanismen hochklassiger Armbanduhren findet. Die bei der Produktion der Füller ver wendeten Edelmetalle werden in der Schweiz hergestellt – der Heimat der Luxusuhren. Ihre Qualität wurde durch das Swiss Federal Customs Administration Office in Genf bestätigt. In Polen sind die Füller der Marke Tibaldi bereits ab 10.000 PLN zu haben. Ekskluzywny gadżet do nauki golfa Exklusives Gadget für die Golf-Stunde Golf to ekskluzywne hobby za spore pieniądze i profesjonalny sport o spore pieniądze. W treningu może pomóc stworzone przez Swingbyte urządzenie zintegrowane z kijem golfowym, które rejestruje jego ruch, tor, prędkość. Dane wysyła przez Bluetooth na smartfon lub tablet. Stąd już prosta droga do analizy cyferek, dzielenia się nimi z innymi golfistami i ulepszania warsztatu. Tiger Woods tego nie miał. Może przegonisz mistrza? Kij golfowy Swingbyte można nabyć za 149 USD. einen Golfschläger integriertes Gerät, das Bewegung, Bahn und Geschwindigkeit aufzeichnet. Die Daten werden via Bluetooth auf das Smartphone oder Tablet gesendet. Jetzt ist der Weg nicht mehr weit zur Analyse der Zahlen, Diskussion mit anderen Golfspielern und Verbesserung der eigenen Technik. Tiger Woods hatte diese Hilfe nicht, vielleicht überflügeln Sie den Champion? Der Golfschläger von Swingbyte ist bereits für 149 US-$ zu haben. Golfen ist ein exklusives, kostenintensives Hobby und ein professioneller Sport, bei dem es um viel Geld geht. Unterstützung beim Training bietet ein von Swingbyte entwickeltes, in Dzieło zegarmistrzowskiej sztuki – Zegarek Claude Meylan Ein Werk der Uhrmacherkunst – Armbanduhr von Claude Meylan Zegarek to jeden z najważniej szych męskich wyznaczników prestiżu, a prezentowany model nie pozostawia wątpliwości co do wysokiego statusu jego posiadacza. Zegarki o konstrukcji szkieletowej to creme de la creme w swojej klasie, a dodatek najszlachetniejszych materiałów podkreśla ich wyjątkowy charakter. W przypadku zegarka szwajcarskiej marki Claude Meylan kopertę ze stali szlachetnej o średnicy 39 milimetrów zdobi białe złoto, a szkiełko jest szafirowe. We wnętrzu koperty znajduje się misterny mechanizm z ręcznym naciągiem. Zegarek, poza standardowym wyznaczaniem godziny jest wyposażony w chronograf. Die Armbanduhr ist eines der wichtigsten Prestigeobjekte des Mannes. Das hier präsentierte Modell lässt keine Zweifel über den hohen Status seines Besitzers offen. Diese Armbanduhr gehört zur Crème de la Crème ihrer Klasse. Die Verarbeitung der edelsten Materialien unterstreicht ihren außergewöhnlichen Charakter. Im Falle der Uhr der Schweizer Marke Claude Meylan ist das Edelstahlgehäuse (Ø 39 mm) mit Weißgold verziert und mit einem Saphirglas abgedeckt. Im Innern des Gehäuses verbirgt sich ein raffinierter Mechanismus mit manuellem Aufzug. Neben der standardmäßigen Zeitanzeige ist die Uhr mit einem Chronographen ausgestattet und kann an einem schwarzen Lederband getragen werden. 04-05/2013 89 Copyright by Dawid Stube/Agencja Fotostube aktorka / Schauspielerin Pani główna cecha charakteru? Szybkość. Ihr Hauptcharakterzug? Schnelligkeit. Najchętniej spędzam wakacje... Z przyjaciółmi w Toskanii. Am liebsten verbringe ich meinen Urlaub... Mit Freunden in der Toskana. Pani marzenie o szczęściu? Szczęście już miałam. Ihr Traum vom absoluten Glück? Glück hatte ich schon. W labiryncie pytań Im Labyrinth der Fragen 90 04-05/2013 Pieniądz jest dla mnie... Środkiem do celu. Geld ist für mich... Mittel zum Zweck. Zazdroszczę ludziom, którzy... Nie mają natręctwa perfekcyjności. Ich beneide Menschen, die... nicht aufdringlich perfektionistisch sind. Niecierpię.... Bez przesady, ale kłamstwa, nielojalności, fałszu, pochlebców itd itd… Was ich überhaupt nicht mag: Lügen, Illoyalität, Falschheit, Speichellecker usw. usw. Krystyna Janda Moja obecna kondycja psychiczna... Bardzo dobra, choć żałuję że ostatecznie dorosłam zmuszona przez życie i ludzi. Meine derzeitige Geistesverfassung... Sehr gut, obwohl ich bedaure, dass ich durch das Leben und die Menschen letztendlich erwachsen werden musste. Ich bin gerührt, wenn... Das gleiche wie früher, Menschen und Tiere, Natur und Schönheit, Leben und Kunst. Za nic na świecie nie mogłabym... Świadomie szkodzić. Nie im Leben könnte ich... Bewusst Schaden zufügen. Politycy to... Politycy. To inny sposób myślenia niż ludzie. Politiker sind... Politiker. Das ist eine andere Denkart als bei Menschen. Stresuję się, gdy... Brakuje mi czasu. Stress ist für mich, wenn... Mir Zeit fehlt. Jakie reformy uważa Pani za najbardziej istotne? Dotyczące wolności, zdrowia, nauki, dzieci, prawa. Oddałabym wszystko za... Welche Reformen bewundern Nie chciałabym tego mówić Sie am meisten? głośno. Die für Freiheit, Gesundheit, Dafür würde ich alles geben... Wissenschaft, Kinder, Recht. Das will ich nicht laut sagen. Filmowe/literackie W pracownikach cenię... Alter Ego Kompetencje, energię, Nie wiem. entuzjazm, lojalność Mein filmisches/literarisches i skuteczność. A przede Alter Ego wszystkim humanizm. Ich weiß es nicht. An meinen Mitarbeitern Ulubiona książka... schätze ich am meisten... Kompetenz, Energie, Enthusiasmus, W poszukiwaniu straconego Loyalität und Effizienz. Und vor allem czasu. Ihr Lieblingsbuch... Menschlichkeit. Auf der Suche nach der Chciałabym u siebie verlorenen Zeit. zmienić... Najbardziej żałuję... Wiele, ale nie generalia. To bardzo intymne w moim Ändern würde ich gerne an przypadku pytanie. mir... Was bedauern Sie am meisten? Viel, aber nichts Allgemeines. In meinem Fall ist das eine sehr Nie toleruję... intime Frage. W moim wieku już dużo Jestem... toleruję. Za chwilę mnie nie będzie. Ich dulde kein... Ich bin.... In meinem Alter toleriere ich gleich nicht mehr da. schon vieles. Miłość jest... Niezbędna. Liebe ist... Unverzichtbar. Wzrusza mnie... To samo co dawniej, i ludzie i zwierzęta, natura i piękno, i życie i sztuka. Praca jest dla mnie... Życiem. Arbeit bedeutet für mich... Leben. Być szefową oznacza... Odpowiedzialność i zobowiązania wobec innych. ”Chef sein” heißt für mich... Verantwortung und Verpflichtung gegenüber anderen. Konkurencja to... Inspiracja i mobilizacja. Konkurrenz ist für mich... Inspiration und Mobilisierung. Dla kariery zrobiłabym... Już zrobiłam wiele, ale nie dla kariery a dla pasji, kariera była przy okazji. Für die Karriere würde ich... Ich habe schon viel getan, aber für die Leidenschaft, nicht die Karriere – die kam nebenbei. Pani motto? Żyć w zgodzie ze sobą. Ihr Motto Lebe in Einklang mit Dir selbst. INFO Kalendarium / Kalendarium Maj / Mai 8-9 Środa-Czwartek Mittwoch-Donnerstag Schulung: ” Deutsch für Spezialisten – Finanzen” Warszawa 9 Czwartek Donnerstag Board & Directors’ Club Warszawa 14 Wtorek Dienstag Spotkanie Regionalne Regionaltreffen Wrocław 15 Środa Mittwoch Treffpunkt Poznań 20 Poniedziałek Montag Szkolenie: „KAIZEN – wdrażanie innowacji w firmie” „KAIZEN – Implementierung von Innovationen in einem Unternehmen“ Mielec 20-21 Poniedziałek-Wtorek Montag-Dienstag Dni doradztwa, kształcenia i networkingu na Podkarpaciu Beratungs- Schulungs- und Networkingtage in Vorkarpaten Mielec 20 Poniedziałek Montag Spotkanie tematyczne: Zmiany w VAT i CIT Thementreffen: Novelle des VAT- und CIT-Gesetzes Mielec 20 Poniedziałek Montag Spotkanie tematyczne: Dotacje unijne w 2013 r. Thementreffen: Fördermittel Mielec 20 Poniedziałek Montag Bankiet Empfang Mielec Szkolenia / Schulungen Imprezy / Veranstaltungen 21 Wtorek Dienstag Dzień doradztwa Beratungstag Mielec 22 Środa Mittwoch Szkolenie: „Granice prawne i aspekty podatkowe marketingu online w Polsce i w UE” Schulung: „Rechtliche und steuerliche Aspekte des Online-Marketings in Polen und der EU” Warszawa 23 Czwartek Donnerstag Forum: Trójkąt współpracy gospodarczej: Polska, Czechy, Niemcy Forum: Dreieck der wirtschaftlichen Zusammenarbeit: Polen, Tschechien, Deutschland Katowice 23 Czwartek Donnerstag Schulung: „Was deutsche Arbeitnehmer/ Vorgesetzte über das polnische Steuerrecht wissen sollten” Warszawa Czerwiec / Juni 6 Czwartek Donnerstag Festyn Letni Sommerfest Wrocław 7 Piątek Freitag Szkolenie: „Menedżer-cudzoziemiec a polskie prawo pracy” Schulung: „Ausländischer Manager und polnisches Arbeitsrecht“ Gliwice 11 Wtorek Dienstag Festyn Letni Sommerfest Opole Giełdy kooperacji / Kooperationsbörsen Komisje tematyczne i spotkania regionalne / Ausschüsse und Regionaltreffen 04-05/2013 91 I NF O Wyniki Konkursu Ergebnisse des Gewinnspiels Jeden z dwóch zastawów ekskluzywnych kosmetyków niemieckiej firmy Dr.Baumann o wartości 500 PLN wygrali: Eines von zwei exklusiven Kosmetiksets der deutschen Firma Dr.Baumann jeweils im Wert von 500 PLN haben Kunsztowny serwis porcelanowy Yvonne Petra z linii Design ZP „ĆMIELÓW” o wartości 1756 PLN wygrała Ein Porzellan-Service Yvonne Petra von der Linie Design ZP „ĆMIELÓW” im Wert von 1756 PLN hat Julia Piotrowska i Anna Domagalska Julia Piotrowska und Anna Domagalska gewonnen Kerstin Wesendorf Kerstin Wesendorf gewonnen Serdecznie gratulujemy wygranej i zachęcamy wszystkich do brania udziału w kolejnych konkursach! Wir gratulieren und möchten alle zur Teilnahme an weiteren Gewinnspielen anregen! Serdecznie gratulujemy wygranej i zachęcamy wszystkich do brania udziału w kolejnych konkursach! Wir gratulieren und möchten alle zur Teilnahme an weiteren Gewinnspielen anregen! Eines von drei luxuriösen Kosmetiksets der Firma Dr Irena Eris jeweils im Wert von 844 PLN haben Jedną z 2 wykwintnych kolacji w restauracji Biała Gęś o wartości 500 PLN wygrali: Eins von zwei exquisiten Abendessen im Restaurant Biała Gęś im Wert von 500 PLN haben Anita Kraszewska, Olga Bednarek oraz Katarzyna Otapowicz Anita Kraszewska, Olga Bednarek und Katarzyna Otapowicz gewonnen Paweł Turczynski oraz Sylvain Roche Paweł Turczynski und Sylvain Roche gewonnen Serdecznie gratulujemy wygranej i zachęcamy wszystkich do brania udziału w kolejnych konkursach! Wir gratulieren und möchten alle zur Teilnahme an weiteren Gewinnspielen anregen! Serdecznie gratulujemy wygranej i zachęcamy wszystkich do brania udziału w kolejnych konkursach! Wir gratulieren und möchten alle zur Teilnahme an weiteren Gewinnspielen anregen! Jeden z 3 zestawów luksusowych Kosmetyków InCell ufundowanych przez markę Dr Irena Eris każdy zestaw o wartości 844 PLN wygrali: W następnym numerze In der nächsten Ausgabe Raport: Trendy w turystyce Prognozy gospodarcze na drugą połowę roku Wygraj ciekawą nagrodę w konkursie Wi W ramach wsparcia niemieckiego eksportu, AHK Polska, jako usługodawca oferujący pomoc przy wejściu na rynek polski i niemiecki, jest współfinansowana przez federalne Ministerstwo Gospodarki Tourismusbranche – Prognosen und Trends Wirtschaftsprognosen für das zweite Halbjahr Gewinnen Sie interessante Preise in unserem Gewinnspiel i Technologii. Im Rahmen der deutschen Außenwirtschafts förderung wird die AHK Polen als Dienstleister des Markteintritts in Polen resp. Deutschland durch das Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie finanziell unterstützt. 92 04-05/2013
