Działalność PTA w latach 1982-2012

Transkrypt

Dr n. med. Monika Brucka-Stempkowska
Działalność Polskiego Towarzystwa Alergologicznego
w latach 1982-2012
Łódź 2012
Działalność Polskiego Towarzystwa Alergologicznego w latach 1982-2012
SPIS TREŚCI
Wstęp
4
Rys historyczny - Początki alergologii
6
Rozdział 1
Powstanie i struktura Polskiego Towarzystwa Alergologicznego (PTA)
15
Rozdział 2
29
Rozdział 3
Działalność poszczególnych Oddziałów Regionalnych
Polskiego Towarzystwa Alergologicznego
87
Oddział Dolnośląski (Wrocławski) PTA
87
Oddział Kujawsko-Pomorski (Bydgoski) PTA
88
Oddział Lubelski PTA
91
Oddział Łódzki PTA
92
Oddział Małopolski (Krakowski) PTA
98
Oddział Mazowiecki (Warszawski) PTA
100
Oddział Podkarpacki (Rzeszowski) PTA
102
Oddział Podlaski (Białostocki) PTA
105
Oddział Pomorski (Gdański) PTA
107
Oddział Śląski PTA
112
Oddział Warmińsko-Mazurski (Olsztyński) PTA
115
Oddział Wielkopolski (Poznański) PTA
116
Oddział Zachodniopomorski (Szczeciński) PTA
122
2
Rozdział 4
Powstanie, profil organizacyjny i działalność Sekcji Problemowych
utworzonych w strukturach Polskiego Towarzystwa Alergologicznego
124
Sekcja Alergii na Pokarmy
125
Sekcja Dermatologiczna
125
Sekcja Immunologii Klinicznej
129
Sekcja Immunoterapii Swoistej
130
Sekcja Laryngologiczna
131
Sekcja Młodych
136
Sekcja Nadwrażliwości na Leki
136
Sekcja Okulistyczna
137
Sekcja Pediatryczna
140
Grupa Zainteresowań – Sport, astma i alergia
142
Rozdział 5
Prezydenci PTA i Konsultanci Krajowi w dziedzinie alergologii
- biografie naukowe
144
Prof. dr hab. med. Paweł Górski
144
Prof. dr hab. med. Marek L. Kowalski
150
Prof. dr hab. med. Jerzy Kruszewski
154
Prof. dr hab. med. Piotr Kuna
155
Prof. dr hab. med. Józef Małolepszy
157
Prof. dr hab. med. Tadeusz Płusa
158
Prof. dr hab. med. Barbara Rogala
159
Prof. dr hab. med. Bogdan Romański
160
Prof. dr hab. med. Edward Zawisza
162
Spis rycin, zdjęć i tabel
163
Piśmiennictwo
166
3
Wstęp
W Polsce alergologia powstała dużo później niż w krajach Europy Zachodniej i
USA, gdzie specjaliści w tej dziedzinie działali już na początku XX wieku. Jeszcze w
latach dwudziestych polscy lekarze nie zajmowali się chorobami z nadwrażliwości.
Zainteresowanie nimi pojawiło się dopiero w początkach lat trzydziestych. Wówczas
zaznaczyły się dwa niezależne od siebie trendy w rozwoju „rodzimej” alergologii.
Pierwszym z nich była uboczna działalność lekarzy pracujących głównie w innych
dziedzinach medycyny, a alergologią interesujących się tylko dodatkowo. Dotyczyło
to głównie pediatrów, późniejszych znanych profesorów Henryka Brokmana i
Franciszka Groera. Lekarze ci, zajmując się chorobami zakaźnymi dzieci, omawiali
występującą w ich przebiegu nadwrażliwość. Drugi nurt zainicjował adiunkt Kliniki
Dermatologicznej UJ w Krakowie dr Mieczysław Obtułowicz. Stał się on pierwszym
Polakiem wyłącznie zajmującym się alergią. Po powrocie z zagranicznych studiów,
odbytych w najlepszych światowych ośrodkach alergologicznych, zainaugurował on
polską alergologię. W następstwie tego, Klinika Dermatologiczna UJ w Krakowie w
latach trzydziestych stała się jedynym miejscem leczącym alergiczne choroby skóry.
Te dwa niezależne trendy stanowiły prawdziwą rewolucję w sposobie widzenia
niedostrzeganej dotąd w kraju nadwrażliwości. Dynamiczny początek polskiej
alergologii został jednak wkrótce przerwany wybuchem II wojny światowej, a
jedynego wówczas specjalistę w tej dziedzinie dr hab. Mieczysława Obtułowicza
ciężko raniono w kampanii wrześniowej. Przez najbliższe pięć lat praca naukowa w
Polsce stała się działalnością nielegalną, zagrożoną obozem koncentracyjnym.
Temat niniejszej książki stanowi prześledzenie powstania i działalności
Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, będącego kontynuatorem powstałej w
1965 roku Sekcji Alergologicznej przy Polskim Towarzystwie Lekarskim. Jak dotąd w
pełni nie opracowano tego typu zagadnień, chociaż w znacznym stopniu struktury
innych towarzystw naukowych zostały już opisane. W związku z powyższym, można
pokusić się o stwierdzenie, że książka ta jest pracą pionierską. Do tej pory ukazało
się niewiele opracowań dotyczących działalności PTA, m.in.: R. Gniazdowskiego,
Działalność PTA na polu organizacji lecznictwa alergologicznego, „Zdrowie
Publiczne”, 1996, t. 2, nr 4; R. Gniazdowskiego, O ewolucji alergicznego nieżytu
nosa, „Zdrowie Publiczne”, 1999, t. 2, nr 4; J. Kruszewskiego, W 100-lecie określenia
Alergia. Początki alergologii, „Alergia”, 2005, nr 4; N. Myginda, Alergologia – Historia
alergologii, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wydanie I polskie, Wrocław
4
1998; T. Płusy, Postępy alergologii, Medpress, Warszawa 1994; T. Płusy,
Najczęstsze błędy w leczeniu chorób alergicznych, „Wiadomości Lekarskie”, 1998, nr
28; B. Romańskiego, Wczoraj, dziś i jutro polskiej alergologii, Annales Academiae
Medicae Bydgostiensis, 1995, t.1, nr 25; B. Romańskiego, R. Gniazdowskiego, W
sprawie organizacji alergologii w Polsce, „Zdrowie Publiczne”, 1982, nr 12; B.
Romańskiego, R. Gniazdowskiego, Docelowa struktura organizacyjna polskiej
alergologii, Annales Academiae Medicae Bydgostiensis, 1995, t. 1, nr 25; B.
Romańskiego, R. Gniazdowskiego, Działalność naukowa PTA w latach 1982-1985,
Annales Academiae Medicae Bydgostiensis, 1995, supl., t. 1; E. Rudzkiego, H.
Szarmacha, Historia alergologii w polskiej dermatologii, „Przewodnik Lekarza”, 2001,
supl., nr 3; E. Rudzkiego, Powołanie Polskiego Towarzystwa Alergologicznego –
refleksje jubileuszowe w stulecie odkrycia zjawiska anafilaksji, „Alergia Astma
Immunologia”, 2002, supl., nr 7; E. Rudzkiego, M. Czubalskiej, Historia alergologii
polskiej. Wczesny okres powojenny (lata 1945-1996), „Alergia”, 2002, nr 2; E.
Rudzkiego, M. Czubalskiej, Dzieje alergologii polskiej. Sekcja Alergologiczna PTL –
poprzedniczka PTA (lata 1965-1982), „Alergia”, 2002, nr 4; A. Sybilskiego, Narodziny
nauki o alergii, „Nowa Pediatria”, 2006, nr 2; R. Śpiewaka, Aeropalinologia w służbie
polskiej alergologii, „ Alergia Astma Immunologia”, 1999, t. 4, nr 1; R. Śpiewaka,
Związki palinologii z alergologią, „Alergologia”, 2010, nr 2; R. Śpiewaka, Polskie
badania nad alergią kontaktową w latach 1930-1970, „Alergologia”,2010, nr 3; A.
Śródki, Rozwój nauk podstawowych i przedklinicznych, [w:] T. Brzezińskiego red.
„Historia medycyny”, Warszawa 2000. Chronologia książki dotyczy głównie okresu
działania PTA (1982–2012), w niektórych przypadkach sięga początków ruchu
alergologicznego w Polsce w latach 50-tych, 60-tych i 80-tych. Zasięg terytorialny
rozważań obejmuje całą Polskę i określone rejony świata, uwzględniając zarówno
działalność Zarządu Głównego, jak również Regionalne Oddziały i Sekcje
Problemowe
Towarzystwa.
Wspomniane
treści
wzbogacono
fotografiami,
stanowiącymi własność PTA.
Pragnę wyrazić serdeczne podziękowania Panu Prof. dr hab. med. Piotrowi
Kunie, który inspirował mnie do napisania niniejszej książki. Praca ta ma charakter
popularno-naukowy i powstała na kanwie rozprawy doktorskiej, znajdującej się w
siedzibie Towarzystwa. Dzieje PTA nie powstałyby również bez pomocy zespołu
Biura Polskiego Towarzystwa Alergologicznego w Łodzi – mgr Anny Ben Drissi oraz
mgr Łukasza Skolimowskiego. Dziękuję.
5
Rys historyczny – Początki alergologii
Początki alergologii datowane są na pierwszą połowę XIX wieku, kiedy to
„alergia” oficjalnie została uznana za jedną z jednostek chorobowych. Znamiennym
staje się 1819 rok - posiedzenie Królewskiego Londyńskiego Towarzystwa
Medycznego, podczas którego John Bostock opisał swoją dolegliwość, tj.
występujący okresowo katar i zapalenie spojówek. Nową chorobę nazywał catarrhus
aestivus (letni katar). Wspomniane przez Bostocka schorzenie, określane jest także
gorączką sienną z uwagi na przypuszczalny czynnik sprawczy – świeże siano.
Kolejną przełomową dla dziedziny alergologii datą był 1873 rok, kiedy to został
udowodniony wpływ roślin pyłkowych na powstawanie kataru siennego. Charles
Blackley, cierpiący podobnie jak Bostock z powodu tej samej przypadłości,
zdecydował się na przeprowadzenie eksperymentu, przypominającego pierwsze w
historii testy skórne. Pobrawszy pyłek, przeniósł go na zadrapaną skórę ramienia,
doprowadzając tym samym do reakcji uczuleniowej z objawami zapalenia spojówek,
katarem oraz atakiem astmy włącznie. Oprócz tego udało mu się wykazać istnienie
zależności między liczbą ziaren pyłku, a występowaniem symptomów, świadczących
o uczuleniu.
W XIX wieku, poza katarem siennym, scharakteryzowano jeszcze kilka innych
schorzeń związanych z alergią, m.in.: naczynioruchowy nieżyt nosa wykryty przez
Herzoga oraz obrzęk Quinckego opisany po raz pierwszy przez Niemca Heinricha
Quincke. Niestety mechanizmy odpowiedzialne za powstawanie wymienionych
dolegliwości, jak również astmę oskrzelową pozostały niewyjaśnione do początku XX
wieku. Ciekawa historia pochodząca z tego czasu związana była z psem o imieniu
Neptun, którego właściciel – francuski naukowiec Charles Richet po powrocie z rejsu
po Morzu Śródziemnym, podjął się próby jego uodpornienia na truciznę jadowitej
meduzy. Przy zastosowaniu metody greckiego króla Mitrydatesa (przyjmującego
małe dawki trucizn, w celu uodpornienia się na zatruwane przez wrogów jedzenie)
podał swemu psu drugą dawkę trucizny (zawierającą jedną dziesiątą dawki
śmiertelnej dla psa), ku jego ogromnemu zdumieniu Neptun zdechł z objawami
wstrząsu.
Opisane przez Richeta zjawisko zostało nazwane anafilaksją, bowiem
stanowiło przeciwieństwo profilaktyki, a w kilka lat później zrodziła się sugestia, że
katar sienny i astma są „ludzką anafilaksją”.
6
Dalsze odkrycia z zakresu alergologii przyniósł 1921 rok, kiedy to dwaj
naukowcy Carl Prausnitz i Hein Kustner, ponownie zaeksperymentowali na sobie
samych, opisując bierne przeniesienie alergii. Prausnitz wstrzyknął sobie pobraną od
uczulonego na ryby Kustnera surowicę. Następnego dnia pojawił się u niego po raz
pierwszy w życiu incydent uczuleniowy na wyciąg z ryb, a czynnik surowiczy
odpowiedzialny za reakcję Prausnitz - Kustner został nazwany reaginą. Po okresie
zastoju w światowej alergologii, lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte to szybki rozwój
pozostałych profesji, zwłaszcza immunologii, przy czym alergologia chwilowo w
środowisku nauki nie była traktowana poważnie i pozostawała nieco w cieniu.
Dopiero w 1967 roku zyskała miano odrębnej dziedziny immunologii klinicznej. W tym
czasie małżeństwo Ishizaków dowiodło, że przeciwciała reaginowe należą do nie
odkrytej jeszcze klasy immunoglobulin, zwanej gamma E globuliną. To spostrzeżenie
rok później po spotkaniu z drugą parą naukowców, badających tę samą grupę
immunoglobulin, przyczyniło się do ustalenia immunoglobuliny E (IgE). W przyszłości
odkrycia te miały kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju alergologii.
Jeżeli chodzi o początki alergologii w Polsce, sięgają one lat trzydziestych XX
wieku, w szczególności 1935 i 1936 roku. Wówczas, zajmujące się alergologią kliniki
w Zurichu, Strasburgu i Wiedniu, odwiedził krakowski lekarz, nestor polskiej
alergologii Mieczysław Obtułowicz (1902-1970). On to przeniósł do kraju tą młodą
dziedzinę medycyny. Ogromne zainteresowanie wzbudziła u niego alergia, w
szczególności na pyłek roślin, czego efektem stał się jego artykuł „O nieżycie
pyłkowym” opublikowany w 1939 roku w czasopiśmie „Biologia Lekarska”.
W rozprawie tej, obok rozważań nad chorobami wywoływanymi przez pyłek,
zamieścił tablice przedstawiające czas i nasilenie kwitnienia traw, zbóż oraz drzew w
okolicach Krakowa. Wspomniane zestawienia stworzył na podstawie rękopisu
profesora Nowakowskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był to zatem przykład
wykorzystania nie tyle aeropalinologii lecz fenologii, czyli nauki zajmującej się
cyklicznymi przemianami w fizjologii roślin.
7
Zdj. 1. Prof. Mieczysław Obtułowicz.
Praca Obtułowicza po raz pierwszy w historii zwróciła uwagę polskich lekarzy
na zjawisko pylenia, jako potencjalną przyczynę chorób, dlatego uznano ją za
opracowanie zapoczątkowujące nowy kierunek w polskiej nauce. Co więcej, autor
zaprezentował również, dane dotyczące wymiarów ziaren pyłku oraz jego transportu
w atmosferze. Dowodziło to, że już wówczas zdawał sobie sprawę z tego, jak wielkie
implikacje dla alergologii ma wiedza aeropalinologiczna. W omawianym okresie
pojawił się także pierwszy polski opis alergicznego kontaktowego zapalenia skóry
zamieszczony w 1930 roku w „Klinice Ocznej” przez okulistę doktora Ignacego
Abramowicza z Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (ryc.1). Wychodząc od
obserwacji chorej na sprowokowany przez barwnik do brwi i rzęs wyprysk powiek,
wykazał on w doświadczeniach na zwierzętach, że czynnikiem uczulającym była
parafenylenodiamina. Oprócz tego trafnie zwrócił uwagę osobniczej nadwrażliwości
w tym procesie. Zapoczątkowane przez niego zapalenie spojówek u królików,
stanowiło zatem pierwsze w Polsce eksperymentalne badanie nad alergią
kontaktową.
8
Ryc. 1. Fragment artykułu Ignacego Abramowicza z 1930 roku, który zawierał pierwszy w
polskim piśmiennictwie opis przypadku alergicznego kontaktowego zapalenia skóry.
Za sprawą Abramowicza doszło do kolejnych osiągnięć w dziedzinie polskiej
alergologii między innymi praktycznego wykorzystania testów płatkowych w
diagnostyce pacjenta chorego na wyprysk, którego opis zamieścili w „Polskiej
Gazecie Lekarskiej” Franciszek Walter i Henryk Reiss z Uniwersytetu Jagiellońskiego
w Krakowie w 1932 roku (ryc. 2), a rok później Henryk Mierzecki w „Przeglądzie
Dermatologicznym” zaprezentował wyniki testów płatkowych, wykonanych u 67 osób
przebadanych na obecność wyprysku zawodowego w Okręgowym Związku Kas
Chorych we Lwowie.
Po przerwie, przypadającej na II Wojnę Światową i trudny okres powojenny,
do tematu alergii kontaktowej powrócono w Warszawie. Wówczas testy płatkowe,
jako metoda wykrywania alergii były już powszechnie znane polskim dermatologom.
W fundamentalnych podręcznikach Mariana Grzybowskiego („Choroby skóry”,
Warszawa 1948) oraz Adama Straszyńskiego („Zarys dermatologii”, Poznań 1951,
ryc. 3) zamieszczono szczegółowe opisy wykonywania testów płatkowych, a także
zdjęcia dodatnich odczynów skórnych. Ponadto próba naskórkowa czyli płatkowa
Jadassohna-Blocha została omówiona w monografii „Rozpoznanie chorób skóry”
Roberta Bernhardta (Warszawa1949, ryc.4). W połowie lat 60-tych badania nad
częstością występowania alergii kontaktowej w dużych populacjach zapoczątkował
Henryk Szarmach w Gdańsku, a wkrótce potem Edward Rudzki w Warszawie.
9
Ryc. 2. Fragment artykułu Franciszka Waltera i Henryka Reissa z 1932 roku, który zawierał
pierwszy w polskim piśmiennictwie opis wykonania testów płatkowych.
Ryc. 3. Zdjęcie dodatniego testu płatkowego w podręczniku Adama Straszyńskiego „Zarys
dermatologii”, 1951.
10
Ryc. 4. Omówienie testów płatkowych w podręczniku Roberta Bernharda „Rozpoznanie
chorób skóry”, 1949.
Pionierami polskiej alergologii byli prof. Zofia Czeżowska i prof. Mieczysław
Obtułowicz.
Prof. Zofia Czeżowska studiowała na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu
Wiedeńskiego i w 1916 r. otrzymała dyplom doktora nauk lekarskich. Z wiedeńskiej
szkoły alergologicznej Clemensa von Pirqueta, twórcy słowa alergie, przeniosła do
Lwowa nową wówczas w medycynie polskiej specjalność – alergologię. Pierwsze
ośrodki polskiej alergologii doświadczalnej i klinicznej powstały we Wrocławiu,
Krakowie i Warszawie pod koniec lat 40-tych ubiegłego wieku. We Wrocławiu prof.
11
Zofia Czeżowska - kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych prowadziła
badania doświadczalne nt. reagin występujących w śledzionie świnek morskich
szczepionych BCG. Opublikowała w 1950 r. pierwszą pracę w Polsce z dziedziny
alergologii eksperymentalnej. W 1953 r. udokumentowała możliwość biernego
przeniesienia alergii tuberkulinowej na świnki morskie za pomocą surowicy chorych
na gruźlicę.
Jest ona autorką pierwszej w Polsce monografii nt. Alergia i Choroby
Alergiczne Narządów Wewnętrznych. W 1952 r. z Jej inicjatywy powstał Ośrodek
Naukowo-Badawczy w Szczawnie-Zdroju, do którego kierowano na 24-dniowe
turnusy sanatoryjne chorych na astmę, kwalifikowanych spośród pacjentów Kliniki i
Przyklinicznej
Poradni
Astmologicznej
-
pierwszej
placówki
specjalistycznej
lecznictwa otwartego w dziedzinie alergologii powołanej przez prof. Czeżowską w
1962 r. W ośrodku szczawieńskim, który funkcjonował do lat 90-tych, poza leczeniem
balneologicznym, prowadzone były prace badawcze.
W Krakowie prof. Mieczysław Obtułowicz, absolwent Wydziału Lekarskiego
Uniwersytetu Jagiellońskiego, dermatolog, po stażach naukowych odbytych w
Wiedniu, Zurychu i Strasburgu zainteresował się alergologią kliniczną i w 1939 r. w
czasopiśmie Biologia Lekarska opublikował artykuł O nieżycie pyłkowym. Wybitny
klinicysta zajmował się diagnostyką i terapią chorób alergicznych w tym astmy
oskrzelowej. W 1945 r. z Jego inicjatywy powołany został w Krakowie Polski Związek
Zwalczania Astmy i chorób Alergicznych. Prof. Obtułowicz został pierwszym
przewodniczącym tego związku. W 1948 r. ogłosił pracę nt. działania niektórych
leków przeciwhistaminowych w chorobach alergicznych, a w 1960 r. opisał swoje
doświadczenia ze stosowaniem kortykosteroidów w leczeniu chorób alergicznych. Z
Jego inicjatywy powstał również Ośrodek Naukowo-Badawczy dla chorych na astmę
oskrzelową.
W Warszawie, prof. Henryk Brokman, pediatra immunolog, przewodniczący
Komisji Immunologii Klinicznej Komitetu Immunologii PAN organizował spotkania
naukowe
z
laryngologów,
udziałem
klinicystów
zainteresowanych
internistów,
alergologią
pediatrów,
kliniczną
i
dermatologów
i
eksperymentalną.
Sekretarzem tej Komisji była dr Danuta Chmielewska, asystentka prof. Brokmana.
Pierwsze doniesienie prof. Brokmana i dr Chmielewskiej z 1962 r. dotyczyło wpływu
surowic chorych na gruźlicę na wzrost szczepów gronkowca.
W Gdańsku w Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych kierowanej przez
prof. Mariana Górskiego ukształtowała się pod koniec lat 50-tych grupa klinicystów –
12
badaczy zafascynowanych patofizjologią, diagnostyką i terapią chorób alergicznych.
Zespół ten tworzyli doktorzy: Sabina Chyrek-Borowska, Bogdan Romański, Krystyna
Szulczyńska. Dr Chyrek-Borowska w 1960 r. opublikowała pracę pt.: Elektroforeza
białek krwi u chorych na astmę oskrzelową.
W 1960 r. ukazała się w PAMW praca autorów Szulczyńska K., ChyrekBorowska S., Romański B. na temat steroidoterapii w astmie oskrzelowej. Dr
Romański od pierwszych lat swojej działalności kliniczno-badawczej był entuzjastą
swoistej immunoterapii. Już w 1960 r. ogłosił pracę pt.: Próba swoistej desenzytyzacji
w alergicznej astmie. W Warszawie niezwykle dynamicznie rozwijała się alergologia
dermatologiczna, której twórcą był dr Edward Rudzki z Katedry i Kliniki Dermatologii
AM w Warszawie. Pierwsza Jego praca z 1949 r. dotyczy metod diagnostycznych w
alergii. W 1963 r. E. Rudzki opisał mechanizm późnej reakcji alergicznej i
diagnostykę alergii na leki. Jego książką nt. alergii była bogatym źródłem wiedzy
alergologicznej. Po raz pierwszy zacytowano w tej monografii definicję alergii
zaproponowaną przez Europejską Akademię Alergologii w 1958 r.
We wspomnianym okresie lat 60-tych, w Krakowie ponownie podjęto
zagadnienia występowania zależności między palinologią a alergologią. Biorąc pod
uwagę znaczne podobieństwo alergii pyłkowej do alergii na spory grzybów
pleśniowych, pomiarów stężenia zarodników grzybów w powietrzu dokonała w
Krakowie, a następnie w Rabce w 1960 r. Anna Weiss – asystentka profesora
Obtułowicza,
kierownika
Oddziału
Alergologicznego
krakowskiej
Akademii
Medycznej. Należy nadmienić, że korzystała ona także z pomocy Bolesława Smyka
pracownika krakowskiej Akademii Rolniczej. Badania przeprowadzone przez Annę
Weiss uznano za pierwsze w Polsce pomiary stężenia zarodników grzybów
pleśniowych, wykonane dla potrzeb medycznych. Zgodnie z relacją Krystyny
Obtułowicz, od wczesnych lat sześćdziesiątych (prawdopodobnie od 1963 roku)
Anna Weiss wspólnie z Bolesławem Smykiem i Mieczysławem Cienciałą prowadzili
obserwacje opadu pyłku roślin wiatropylnych na terenie Krakowa i Szczawnicy.
Niestety wyniki tych prac nie zostały opublikowane. Śmierć Anny Weiss w 1969 roku
oraz
Mieczysława
Obtułowicza
rok
później
na
całą
dekadę
zahamowały
przedsięwzięcia czynione nad medycznymi aspektami aeropalinologii w Krakowie.
Dopiero w latach siedemdziesiątych dalsze prace wznowiły inne ośrodki krajowe.
Wówczas kontynuację nad omawianymi zagadnieniami zapoczątkowali lekarze –
laryngolodzy. W Warszawie Edward Zawisza na przełomie 1971 i 1972 roku, a w
13
Bydgoszczy w latach 1972-1974 laryngolog R. Gniazdowski we współpracy z
botanikiem Franciszkiem Klimasem.
Oni to przedstawili praktyczne zastosowanie medyczne nie tylko obserwacji
aeropalinologicznych, lecz również fenologicznych, czym nawiązali do klasycznych
badań profesora Obtułowicza. Kolejnych pomiarów aeropalinologicznych dokonał w
1977 roku w Łodzi Krzysztof Buczyłko (laryngolog) oraz Małgorzata Wnuk (botanik),
natomiast dla potrzeb pediatrycznych w Rabce w latach 1977-1978, Eugeniusz
Ralski i Ewa Góra. We wszystkich wymienionych badaniach naukowcy stosowali
metody grawimetryczne, polegające na liczeniu ziaren pyłku opadającego na szkło
mikroskopowe pod wpływem siły ciężkości, przy czym jednak zdawali sobie
doskonale sprawę z tego, że dokładne zmierzenie stężenia opisywanych cząsteczek
w powietrzu za pomocą tej techniki nie jest możliwe. Kolejny twórczy okres lat
osiemdziesiątych, to wprowadzenie metod wolumetrycznych do badań, czyli
zastępowanie wyrywkowych pomiarów trwających jeden, maksymalnie kilka sezonów
obserwacjami ciągłymi. Od 1982 roku w Krakowie, takie właśnie próby stałego
monitorowania stężenia pyłku roślin wiatropylnych, przeprowadzone są przez
interdyscyplinarny zespół pod kierownictwem alergologa Krystyny Obtułowicz i
botanika Kazimierza Szczepanka. Oni to, jako pierwsi, podejmują współpracę z
Europejską Siecią Monitorowania Aeroalergenów (European Aeroallergen Network,
EAN). W Rabce z inicjatywy ówczesnego dyrektora Zespołu Pediatrycznego Instytutu
Gruźlicy i Chorób Płuc Jana Rudnika w 1985 roku zostają zakupione dwa aparaty
pomiarowe Burkard, a od 1987 roku wykonywane są już tam regularne badania
wolumetryczne. Za ich przebieg odpowiedzialni są (Ryszard Kurzawa i Józef Gaweł).
U schyłku lat osiemdziesiątych omawiane metody obejmują już Kraków za sprawą
Krystyny Obtułowicz i Kazimierza Szczepanka oraz Łódź, gdzie ich propagatorami
staje się Piotr Rapiejko i Krzysztof Buczyłko. Ponadto od 1988 roku w Łodzi
rozpoczyna działać zorganizowany przez Piotra Rapiejko Ośrodek Badania
Alergenów Środowiskowych (OBAŚ), który początkowo koordynuje pracę dwóch
punktów pomiarowych w Łodzi i jednego w Piotrkowie Trybunalskim, a następnie rok
później przenosi się do Warszawy. Jednocześnie w tym samym roku prasa, radio i
telewizja systematyczne publikują informacje o stężeniach pyłku dla osób
uczulonych.
14
Rozdział 1
Powstanie i struktura Polskiego Towarzystwa Alergologicznego
(PTA)
Zastanawiając się nad przyszłością polskiej alergologii w chwili, gdy mija sto
lat od czasu wprowadzenia do medycyny, przez Richeta i Portiera, nowego pojęcia
anafilaksji należy pamiętać, że nauka ta, dzięki inicjatywie Pirqueta, została nazwana
alergologią, a zakres jej zainteresowań uległ stopniowemu rozszerzeniu na coraz to
nowe działy patologii człowieka. Dzieje polskiej alergologii na zawsze zostaną
związane z pamiętnym dniem 26 listopada 1981 roku, kiedy to w Bydgoszczy
ukonstytuował się Komitet Założycielski PTA, a w rok później 15 listopada 1982 roku
Krajowa Konferencja powołała do życia Polskie Towarzystwo Alergologiczne. Celem
nadrzędnym towarzystw naukowych było zazwyczaj grupowanie ludzi owładniętych
wspólną pasją odsłaniania tajemnic natury i lepszego poznania fragmentów
otaczającej rzeczywistości. Jednakże cele i zadania Polskiego Towarzystwa
Alergologicznego stały się znacznie rozleglejsze, ponieważ procesy patologiczne,
jakimi się zajmowało stanowiły przyczynę chorób występujących w skali masowej i
stwarzały
stale
narastające
zagrożenie
społeczne.
W
powyższej
sytuacji
postanowiono dążyć nie tylko do zdobywania wiedzy o przyczynach i mechanizmach
reakcji z nadwrażliwości, lecz także do wypracowania skutecznych metod
zapobiegania tym reakcjom i zwalczania ich następstw. Działalność poznawcza na
polu alergologii zaczęła z konieczności prowadzić do aktywności praktycznej,
organizacyjnej, profilaktycznej i terapeutycznej. W latach 1971-1974 po raz pierwszy
dokonano oceny sytuacji lecznictwa alergologicznego w Polsce. W oparciu o
posiadane doświadczenia w tej dziedzinie przedstawiono propozycję modelu
organizacyjnego alergologii klinicznej w Polsce. Wykazano, że instytucją centralną w
kraju w zakresie alergologii winien być w przyszłości Instytut Alergologiii Immunologii
Klinicznej.
Podkreślono także, iż w istniejących warunkach, przy wykorzystaniu
posiadanego potencjału organizacyjnego, usługowego i naukowego, jednostkami
wiodącymi powinny zostać istniejące już Ośrodki Alergologii i Immunologii Klinicznej działające jako placówki typu regionalnego, opierające swą działalność o Akademie
Medyczne. Te założenia przyczyniły się do opracowania planu powołania do życia
Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
15
Powołanie Komitetu Założycielskiego Polskiego Towarzystwa
Alergologicznego
Stale narastająca liczba przypadków zaburzeń alergicznych u dzieci i
dorosłych budziła od dawna niepokój społeczeństwa naszego kraju, a pierwsza
inicjatywa na polu zwalczania tych chorób wyszła od samych alergików, którzy już w
latach pięćdziesiątych powołali do życia w Krakowie – Polskie Towarzystwo
Zwalczania Chorób Alergicznych. Wspomniane Towarzystwo domagało się między
innymi zapewnienia specjalistycznej opieki lekarskiej dla chorych na astmę
oskrzelową
i
postulowało
konieczność
utworzenia
towarzystwa
naukowego,
zajmującego się chorobami alergicznymi. Zainteresowanie tymi chorobami w
środowisku lekarskim było jednak niewielkie. Nie dostrzegały tego problemu także
władze społecznej służby zdrowia, ani na szczeblu centralnym, ani regionalnym.
Polska do lat sześćdziesiątych stanowiła „białą plamę na mapie europejskiej
alergologii”, jak wyraził się profesor Pasteur Vallery Radot, nestor tej specjalności
naukowej we Francji. Dopiero w 1965 r. udało się utworzyć Sekcję Alergologiczną
Polskiego Towarzystwa Lekarskiego (PTL) i podjąć pierwsze zorganizowane
działania na rzecz rozwoju alergologii w naszym kraju, uwieńczone oficjalnym
uznaniem tej dziedziny medycyny za podspecjalność w internie, pediatrii,
pneumonologii, dermatologii i laryngologii. Zasługi Sekcji Alergologicznej PTL dla
sprawy rozwoju alergologii w Polsce są olbrzymie, albowiem skupiła ona różnych
specjalistów, inicjowała działalność naukową, dydaktyczną i popularyzatorską, a jej
członkowie stworzyli kliniki i przychodnie specjalistyczne dla alergików.
Dzięki działaniu „fanatyków sprawy alergologii” zrzeszonych w Sekcji
Alergologicznej PTL, stale rozszerzał się krąg lekarzy pragnących poznawać
problematykę chorób z nadwrażliwości i zajmować się ich leczeniem. Dojrzewała też
stopniowo myśl o konieczności powołania towarzystwa naukowego, instytucji zdolnej
do stawienia czoła narastającemu zagrożeniu zdrowia społecznego przez choroby
alergiczne i mogącej reprezentować nasz kraj na arenie międzynarodowej. Na
konferencji naukowej Sekcji Alergologii PTL odbytej w Bydgoszczy w dniu 20
października 1980 r. jej członkowie podjęli uchwałę zobowiązującą Zarząd Sekcji,
kierowany wówczas przez prof. B. Romańskiego, do przeprowadzenia działań na
rzecz
utworzenia
samodzielnego
towarzystwa
16
naukowego.
Celem
realizacji
powyższej uchwały, Zarząd Sekcji przystąpił do ukonstytuowania Komitetu
Założycielskiego postulowanego towarzystwa. Wspomniany Komitet odbył w dniu 26
listopada 1981 r. w bibliotece Pierwszej Kliniki Chorób Wewnętrznych i Alergicznych
Wydziału Lekarskiego Drugiej Akademii Medycznej Gdańskiej (AMG) w Bydgoszczy
posiedzenie robocze, na którym opracowano projekt statutu Polskiego Towarzystwa
Alergologicznego.
W
składzie
tegoż
Komitetu
znaleźli
się:
prof.
Teofila
Bystrzanowska (Warszawa), prof. Sabina Chyrek-Borowska (Białystok), prof. Zenon
Dudziak (Bydgoszcz), dr med. Andrzej Dziedziczko (Bydgoszcz), dr med. Ryszard
Gniazdowski (Bydgoszcz), dr med. Jerzy Hofman (Białystok), dr hab. med. Janina
Lewandowska (Wrocław), prof. Urszula Mackiewicz (Poznań), dr n. med. Andrzej
Martynowski (Bydgoszcz), dr med. Krystyna Pawlik-Miśkiewicz (Bydgoszcz), prof.
Bogdan Romański (Bydgoszcz), prof. Edward Rudzki (Warszawa), dr hab. med.
Czesław Sielużycki (Warszawa), dr med. Krystyna Szulczyńska (Gdańsk), dr med.
Teresa Wilewska-Kłubo (Bydgoszcz), dr med. Jacek Wołoszyński (Kraków), dr przyr.
Magdalena Żbikowska-Götz (Bydgoszcz).
Komitet Założycielski upoważnił przewodniczącego Sekcji Alergologicznej
PTL, prof. Bogdana Romańskiego oraz sekretarza tej Sekcji, dr Ryszarda
Gniazdowskiego
do
podejmowania
odpowiednich
działań
zmierzających
do
rejestracji Towarzystwa. Dzięki poparciu wspomnianej inicjatywy w Ministerstwie
Zdrowia i Opieki Społecznej przez podsekretarza stanu prof. Stanisława Mlekodaja i
uzyskaniu wstępnego zatwierdzenia statutu przez władze administracyjne, stało się z
kolei możliwe zorganizowanie Konferencji Założycielskiej Polskiego Towarzystwa
Alergologicznego. Jak już wspomniano odbyła się ona w Bydgoszczy w sali
audytoryjnej Wydziału Lekarskiego w dniu 15 listopada 1982 r.
17
Zdj. 2. Prof. B. Romański aktualny przewodniczący Sekcji Alergologicznej Polskiego
Towarzystwa Lekarskiego otwiera w dniu 15 listopada 1982 r. w Bydgoszczy w sali
audytorskiej AMG Konferencję Założycielską Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
Zdj. 3. Uczestnicy i goście podczas Konferencji Założycielskiej Polskiego Towarzystwa
Alergologicznego.
18
Zdj. 4. Widok ogólny sali obrad podczas Konferencji Założycielskiej Polskiego Towarzystwa
Alergologicznego.
Zdj. 5. Wybory władz do organów naczelnych podczas Konferencji Założycielskiej Polskiego
Towarzystwa Alergologicznego.
19
Przebieg Konferencji Założycielskiej Polskiego Towarzystwa Alergologicznego
(PTA) - Bydgoszcz 15 listopada 1982 r.
Konferencję, w której uczestniczyło około 300 osób przybyłych do Bydgoszczy
z całego kraju, otworzył przewodniczący Komitetu Założycielskiego PTA prof. B.
Romański. Po jego przemówieniu powitalnym zabrał głos dziekan Wydziału
Lekarskiego Drugiej AMG w Bydgoszczy prof. Adam Bilikiewicz, który serdecznie
powitał zebranych w imieniu władz AM i wyraził zadowolenie, że nowe i potrzebne
dla kraju towarzystwo naukowe powstaje na terenie bydgoskiej uczelni lekarskiej.
Przewodnictwo kolejnej części Konferencji objęły panie: prof. Teofila Bystrzanowska
z Warszawy i prof. Hanna Brzezińska z Łodzi. Wprowadzenie do dyskusji stanowiły
trzy referaty obrazujące aktualną sytuację alergologii w Polsce oraz zawierające
propozycję modelu organizacyjnego lecznictwa alergologicznego i proponowany
statut PTA.
Po wysłuchaniu referatów programowych, powołano Komisję Uchwał i
Wniosków w składzie: dr hab. Wacław Droszcz - przewodniczący, dr hab. Danuta
Chmielewska i dr Krystyna Obtułowicz. Następnie przystąpiono do dyskusji nad
sytuacją polskiej alergologii i możliwościami jej rozwoju, a także celami i zadaniami
powoływanego Towarzystwa. W ożywionej dyskusji głos zabrali:
1. prof. Edward Rudzki, (Warszawa)
2. dr med. Kazimierz Szczypiorski, (Warszawa)
3. prof. Jerzy Rożniecki, (Łódź)
4. dr med. Kazimierz May, (Warszawa)
5. dr med. Krzysztof Buczyłko, (Łódź)
6. dr med. Ryszard Gniazdowski, (Bydgoszcz)
7. dr med. Stefan Ziuzio, (Toruń)
8. prof. Bogdan Romański, (Bydgoszcz)
9. dr hab. med. Józef Hałasa, (Szczecin)
10. dr hab. med. Danuta Chmielewska, (Warszawa)
11. dr med. Jan Kłopotowski, (Sosnowiec)
12. prof. Teofila Bystrzanowska, (Warszawa)
20
Po zakończeniu dyskusji, zgromadzeni podjęli szereg uchwał, m.in.:
Uchwała nr 1
Członkowie-Założyciele PTA postanowili powołać do istnienia z dniem 15 listopada
1982 r. Polskie Towarzystwo Alergologiczne (PTA).
Uchwała nr 2
Postanowiono powołać Komisję Statutową, która miała rozpatrzyć złożone i
napływające wnioski oraz przygotować nową wersję statutu na Nadzwyczajne Walne
Zgromadzenie PTA we wrześniu 1983 r.
Uchwała nr 3
Zobowiązano Zarząd Główny PTA do zorganizowania Nadzwyczajnego Walnego
Zebrania PTA we wrześniu 1983 r. podczas Zjazdu Polskiego Towarzystwa
Internistycznego (PTI).
Uchwała nr 4
Walne Zebranie zobowiązało Zarząd Główny PTA do wdrożenia struktury
organizacyjnej z terminem realizacji do 6 miesięcy.
Uchwała nr 5
Walne Zebranie zobowiązało Zarząd Główny do przeprowadzenia rozmów w
Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie utrzymania specjalizacji z
alergologii i powołania zespołu konsultanta krajowego w dziedzinie alergologii.
Uchwała nr 6
Walne Zebranie zobowiązało do szybszego rozwiązania problemu zaopatrzenia kraju
w alergeny diagnostyczne i lecznicze - z importu i krajowe.
Uchwała nr 7
Walne Zebranie uchwaliło wprowadzenie składki rocznej w wysokości 360 zł,
wpisowe 300 zł i odprowadzenia 60% funduszów do Zarządu Głównego PTA.
Uchwała nr 8
Członkami Komisji Statutowej zostali dr hab. Zdzisław Wąsek, dr Kazimierz May, dr
Kazimierz Szczypiorski i dr Zbigniew Grzywa.
Następnie przystąpiono do wyborów Zarządu Głównego PTA, Głównej Komisji
Rewizyjnej oraz Głównego Sądu Koleżeńskiego. Przewodniczącymi tej części
Konferencji zostali wybrani prof. Janina Lewandowska oraz dr hab. Józef Małolepszy.
Członkowie-Założyciele PTA ustalili jednogłośnie, że wybory będą tajne przy
nieograniczonej liczbie kandydatów do władz Towarzystwa zgłaszanych z sali. W
składzie Komisji Skrutacyjnej znaleźli się: dr Krystyna Kuczyńska-Sekieta, dr
21
Tadeusz Płusa, lek. med. Janusz Garganisz, lek. med. Joanna Wrońska, a także dr
Wacław Sinkiewicz.
Spośród 23 zgłoszonych kandydatów wybrano następujący skład ZG PTA:
1. prof. Bogdan Romański, (Bydgoszcz) – przewodniczący
2. prof. Hanna Brzezińska, (Łódź) – v-ce przewodnicząca
3. prof. Edward Rudzki, (Warszawa) – v-ce przewodniczący
4. dr Ryszard Gniazdowski, (Bydgoszcz) – sekretarz
5. dr Andrzej Martynowski, (Bydgoszcz) – skarbnik
6. prof. Janina Lewandowska, (Wrocław) – członek Prezydium
7. dr hab. Józef Małolepszy, (Wrocław) – członek Prezydium
8. prof. Sabina Chyrek- Borowska, (Białystok) – członek
9. dr hab. Danuta Chmielewska, (Warszawa) – członek
10. dr hab. Józef Hałasa, (Szczecin) – członek
11. dr Krystyna Obtułowicz, (Kraków) – członek
12. dr hab. Edward Zawisza, (Warszawa) – członek
13. dr Krystyna Szulczyńska, (Gdańsk) – członek
14. dr Krzysztof Buczyłko, (Łódź) – członek
15. dr Andrzej Dziedziczko, (Bydgoszcz) – członek
16. dr hab. Czesław Sielużycki, (Warszawa) – członek
Spośród 11 zgłoszonych kandydatów wybrano następujący skład Głównej Komisji
Rewizyjnej:
1. dr Kazimierz Szczypiorski, (Warszawa) – przewodniczący
2. dr Monika Madalińska, (Warszawa) – członek
3. dr Jan Kłopotowski, (Gliwice) – członek
4. dr Lidia Montowska, (Bydgoszcz) – członek
5. dr Paweł Górski, (Łódź) – członek
Spośród 9 zgłoszonych kandydatów wybrano następujący skład Głównego Sądu
Koleżeńskiego:
1. prof. Teofila Bystrzanowska- Warszawa - przewodniczący
2. dr hab. Wacław Droszcz, (Warszawa) – członek
3. prof. Jerzy Rożniecki, (Łódź) – członek
4. dr Barbara Baliszewska, (Warszawa) – członek
5. dr Tadeusz Chodosowski, (Warszawa) – członek
22
Deklaracje Członków-Założycieli PTA wypełniło 187 osób spośród obecnych na
konferencji. Osoby te uzyskały godność honorową Członków- Założycieli PTA.
Ryc. 5. Deklaracja Członka-Założyciela Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
Zgodnie z ustaleniami Zebrania Członków- Założycieli Polskiego Towarzystwa
Alergologicznego w dniu 15 listopada 1982 r. przekazano Zarządom Sekcji
Alergologicznej
PTL,
Członkom
Zarządu
PTA
oraz
Członkom-Założycielom
reprezentującym poszczególne województwa, następujące informacje: Komisja
Statutowa PTA, wybrana na Zjeździe Założycielskim w Bydgoszczy, pracuje pod
23
przewodnictwem dr Kazimierza Szczypiorskiego. Komisja ta ma przedłożyć
Nadzwyczajnemu Zebraniu Delegatów PTA we wrześniu 1983 r. strukturę
organizacyjną Towarzystwa: Oddział Wojewódzki PTA może zostać powołany, jeżeli
jest w stanie skupić co najmniej 20 członków, a jego obszar działania może
obejmować kilka województw. Jeżeli na terenie danego województwa grupa
członków PTA liczy mniej niż 10 członków, mogą oni stanowić pododdział danego
Oddziału Wojewódzkiego PTA, którego pracą może kierować jeden z zastępców
przewodniczącego
tegoż
Oddziału.
Pododdział
natomiast
nie
ma
innych
wybieralnych władz. Skład struktury organizacyjnej PTA przewiduje tworzenie sekcji
oraz grup problemowych (jednak do września 1983 r. nie zajmowano się ich
organizacją, bowiem cały wysiłek skierowano na tworzenie Oddziałów Wojewódzkich
PTA). W oparciu o przygotowane zmiany statutu PTA zaczęto powoływać Oddziały
Wojewódzkie zgodnie z ustaleniami: Zarząd Oddziału Wojewódzkiego PTA winien
składać się z 5-7 osób: (przewodniczącego, z-cy przewodniczącego, sekretarza,
skarbnika, członków), natomiast Komisja Rewizyjna Oddziału Wojewódzkiego PTA z
3-5 osób: (przewodniczącego, z-cy przewodniczącego, członków). Na szczeblu
wojewódzkim nie należy powoływać Sądów Koleżeńskich. Oddziały Wojewódzkie
PTA powinny skupić wszystkich zainteresowanych alergologią i immunologią
kliniczną pracowników medycznych i niemedycznych.
W latach 1982-1985 przystąpiono do organizowania oddziałów terenowych.
Utworzono ich wówczas 11, skupiających łącznie 432 członków. Były to Oddziały:
Białostocki,
Gdański,
Krakowski,
Lubelski,
Łódzki,
Poznański,
Rzeszowski,
Szczeciński, Śląski i Warszawski. W latach następnych powstał Oddział Wrocławski,
a w dniu 15 listopada 1994 r. powołano do istnienia Oddział Olsztyński PTA. Do 2010
roku liczba członków wzrosła do około 2000. W strukturach organizacyjnych PTA
przez dwie pierwsze kadencje w latach 1982-1988 przewodniczącym ZG był prof.
Bogdan Romański. Tę zaszczytną funkcję pełnił do 3 października 1988 r. Oprócz
niego w Zarządzie Towarzystwa znaleźli się: prof. Edward Rudzki – v-ce
przewodniczący, dr Ryszard Gniazdowski – sekretarz, dr Andrzej NagórnyMartynowski – skarbnik oraz członkowie Prezydium: prof. Janina Lewandowska i dr
hab. Józef Małolepszy. W kolejnych kadencjach, przypadających na lata 1988-1994
ZG
ukonstytuował
się
w
następujący
sposób:
prof.
Józef
Małolepszy
–
przewodniczący (stanowisko to piastował do 5 października 1994 r.), prof. Sabina
Chyrek-Borowska – v-ce przewodnicząca, dr Janusz Patkowski – sekretarz, dr hab.
24
Renata Jankowska – skarbnik. Wówczas powołano także Główną Komisję Rewizyjną
na czele z przewodniczącym prof. Leszkiem Kusiem i dwiema członkiniami: dr hab.
Janiną Grzegorczyk i dr hab. Krystyną Obtułowicz oraz Sąd Koleżeński w składzie:
prof. Jerzy Rożniecki – przewodniczący, członkowie – prof. Bogdan Romański, prof.
Maria Wrzyszcz.
Następnym dwóm kadencjom w okresie od 1994-2000 roku ZG PTA
przewodniczył prof. Tadeusz Płusa wraz ze swym zastępcą prof. Pawłem Górskim,
sekretarz prof. Anną Frank-Piskorską i skarbnikiem prof. Piotrem Kuną oraz licznymi
członkami m. in:. prof. Krystyną Obtułowicz, prof. Józefem Małolepszym, prof.
Markiem Kowalskim, a także prof. Krzysztofem Buczyłko. Jedynie w kadencji 19972000 stanowisko sekretarza powierzono prof. Karinie Jahnz-Różyk, a skarbnika prof.
Krzysztofowi Buczyłce. W omawianym okresie sprawozdawczym na czele Głównych
Komisji Rewizyjnych i Sądów Koleżeńskich stanęli: w latach 1994-1997 prof. Jerzy
Rożniecki – przewodniczący GKR i prof. Bogdan Romański – przewodniczący SK,
natomiast w latach 1997-2000 stanowisko przewodniczącej GKR objęła prof.
Krystyna Obtułowicz, a przewodniczącym SK został prof. Bogdan Romański. Kolejno
w latach 2000-2006 struktura organizacyjna PTA przybrała następujący wymiar. Na
kadencję 2000-2003, na prezydenta ZG PTA powołano prof. Pawła Górskiego, v-ce
prezydenta prof. Ewę Niżanowską-Mogilnicką, sekretarza prof. Piotra Kunę, a
skarbnika prof. Krzysztofa Buczyłko. Przewodnictwo GKR i SK odpowiednio przyjęli:
prof. Wacław Droszcz oraz prof. Edmund Rogala. Kolejny okres dwóch następnych
kadencji,
przypadających
na
lata
2003-2009
prezentuje
podobny
schemat
strukturalny poszczególnych jednostek Towarzystwa. Dopiero schyłek 2003 roku
przynosi
znaczącą
zmianę
dotychczasowego
układu.
Jednakże
jeszcze
w
niezmienionych realiach prezydentami tych wymienionych kadencji ZG PTA zostają
kolejno, ósmej prof. Marek Kowalski wraz z v-ce prezydentem prof. Ryszardem
Kurzawą, sekretarzem prof. Barbarą Rogalą, skarbnikiem prof. Zbigniewem Bartuzi
oraz przewodniczącymi GKR i SK, prof. Wacławem Droszczem i prof. Edmundem
Rogalą. Dziewiąta natomiast przypada w udziale prof. Piotrowi Kunie wraz z jego
współpracownikami:
v-ce
prezydentem
ZG
PTA
Bolesławem
Samolińskim,
sekretarzem prof. Anną Bręborowicz, skarbnikiem prof. Zbigniewem Bartuzi, a także
licznymi członkami ZG i przewodniczącymi GKR i SK, prof. Wacławem Droszczem
oraz prof. Krzysztofem Zemanem. Lata 2006-2009, a w szczególności 2006 rok stały
się przełomowymi dla Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, zwłaszcza dla
25
Zarządu Głównego PTA, oddziałów regionalnych i w znacznym stopniu dla oddziału
łódzkiego. Działalność w tych latach zaowocowała, przybywającą rokrocznie liczbą
członków, systematyczną realizacją wiodących założeń z zakresu alergologii oraz
wydaniem nowego statutu PTA. Zatwierdzony przez władze statut organizacji
określał zasady powoływania oddziałów i pododdziałów wojewódzkich, a także
dopuszczał możliwość tworzenia sekcji oraz grup problemowych w ramach
poszczególnych jednostek strukturalnych. Nowo opracowany statut towarzystwa
nakreślił
postanowienia
ogólne
dotyczące
rejestracji,
zasięgu
terytorialnego
działalności towarzystwa, możliwości powoływania oddziałów regionalnych oraz
przynależności do międzynarodowych towarzystw lekarskich o podobnym zakresie
działania. Ponadto wyszczególnił podstawowe nurty aktywności i celów badawczoszkoleniowych, zasady członkowstwa oraz skład naczelnych władz towarzystwa tzn.
Walnego Zgromadzenia Delegatów, Zarządu Głównego, Głównej Komisji Rewizyjnej
i Sądu Koleżeńskiego, a także struktury poszczególnych oddziałów regionalnych.
Oprócz tego przedstawił zasady powoływania tematycznych Sekcji Problemowych i
Grup Zainteresowań oraz Grup Roboczych tworzonych w celu realizacji zadań
objętych statutem. Określona przez statut misja PTA obejmowała działania na rzecz:
 zrzeszania
osób
zajmujących
się
lub
zainteresowanych
alergologią
doświadczalną i kliniczną oraz dziedzinami pokrewnymi,
 reprezentowania polskiej alergologii w kraju i za granicą,
 upowszechniania
wiedzy
na
temat
alergologii
w
społeczeństwie,
w
szczególności w środowisku studentów medycyny, lekarzy, średniego
personelu medycznego i pracowników technicznych,
 udziału w doskonaleniu zawodowym lekarzy w zakresie alergologii,
 współpracy z organami administracji państwowej, samorządami zawodowymi
oraz stowarzyszeniami w celu zapewnienia właściwego poziomu lecznictwa w
dziedzinie alergologii w Polsce,
 popierania i organizowania badań, a także prac naukowych, dotyczących
alergologii doświadczalnej i klinicznej,
 prowadzenia
i
wspierania
różnych
form
działalności
szkoleniowej
i
edukacyjnej, podejmowanej na rzecz przedstawicieli środowisk związanych z
problematyką alergologii.
26
Zgodnie z założeniami statutowymi Oddziały Regionalne miały za zadanie
koordynować działalność członków PTA na terenie odpowiadającym w przybliżeniu
granicom województw. Ich podstawowym celem było organizowanie spotkań i
szkoleń dla swoich członków oraz rozwój inicjatyw alergologicznych w regionach
usytuowania Oddziałów. Na uwagę zasługuje współpraca PTA z licznymi rodzimymi
towarzystwami i organizacjami naukowymi i społecznymi, m.in.: z Polskim
Towarzystwem Chorób Płuc, Polskim Towarzystwem Dermatologicznym, Polskim
Towarzystwem Medycyny Rodzinnej, Organizacją Pacjentów i Osób Chorych na
Astmę Ciężką „Odzyskać Oddech”. Od momentu utworzenia PTA za najistotniejszy
cel organizacji uznano działania zmierzające do zabezpieczenia prawidłowego
funkcjonowania
jej
struktur.
Położono
także
nacisk
na
współpracę
wielospecjalistyczną w dziedzinie alergologii, co zaowocowało utworzeniem w
obrębie
PTA
ośmiu
Sekcji
Problemowych:
Okulistycznej
2004
roku,
z
przewodniczącą dr Ewą Bogacką, Pediatrycznej 2003 roku, z przewodniczącą prof.
Anną Bręborowicz, Dermatologicznej 2004 roku, z przewodniczącym prof. Romanem
Nowickim, Młodych Alergologów 2005 roku, z przewodniczącym dr Marcinem
Kurowskim, Laryngologicznej 2004 roku, z przewodniczącym prof. Bolesławem
Samolińskim, Immunoterapii Swoistej (SIT) 2007 roku, z przewodniczącym prof.
Markiem Jutelem, Alergii Na Pokarmy 2008 roku, z przewodniczącym prof.
Zbigniewem Bartuzi, Immunologii Klinicznej 2004 roku, z przewodniczącym prof.
Krzysztofem Zemanem, Nadwrażliwości na Leki w 2011 roku, z przewodniczącym
prof. Markiem Kowalskim oraz Grupę Zainteresowań Astma, alergia i sport w 2011
roku, z przewodniczącym dr hab. Radosławem Gawlikiem. Sekcje zrzeszały
uczonych, którzy w ramach posiadanych specjalizacji prowadzili prace naukowobadawcze, zajmowali się działalnością dydaktyczno-edukacyjną oraz działali na
rzecz stworzenia optymalnych struktur opieki zdrowotnej do walki z chorobami
alergicznymi.Członkowie PTA korzystali w swojej pracy naukowej i organizacyjnej z
największego w Polsce serwisu alergologicznego, dysponującego najnowszymi
doniesieniami i ciekawymi publikacjami poświęconymi chorobom alergicznym.
Obecnie PTA prowadzi dwa serwisy internetowe z wersją anglojęzyczną
włącznie. Pierwszy z nich pod adresem www.pta.med.pl jest największym serwisem
alergologicznym w Polsce i obszerną bazą informacji, zarówno dla środowisk
medycznych, jak i samych pacjentów. Drugi serwis - www.mojaastma.org.pl - działa
w ramach Narodowego Programu Wczesnej Diagnostyki i Leczenia Astmy –
POLASTMA i zawiera najnowsze doniesienia o chorobie.
27
W latach 2009-2012 funkcję Prezydenta Towarzystwa pełniła prof. Barbara
Rogala, v-ce prezydentem został prof. Marek Kulus, skarbnikiem prof. Zbigniew
Bartuzi, sekretarzem dr hab. Radosław Gawlik.
Podsumowując opisywany okres sprawozdawczy aktywności i osiągnięć w
dziedzinie polskiej alergologii, powstałego w trakcie Konferencji Założycielskiej
Członków
PTA
w
Bydgoszczy
w
1982
roku
Polskiego
Towarzystwa
Alergologicznego, można stwierdzić, że jego członkowie skrupulatnie wypełniali
założenia
nakreślone
w
momencie
ukonstytuowania
się
Towarzystwa.
Za
najistotniejszy cel prawidłowego funkcjonowania uznali fakt wielospecjalistycznej
współpracy w dziedzinie alergologii, czego dowodem stały się rozliczne sukcesy
odnoszone zarówno na gruncie naukowo-badawczym, jak i edukacyjnym.
Ryc. 6. Mapa przedstawiająca rozmieszczenie poszczególnych Oddziałów Regionalnych
28
Rozdział 2
Działalność Polskiego Towarzystwa Alergologicznego w latach
1982-2012
Na okres 1982-2012, czyli lata istnienia PTA, przypadło dziewięć kadencji
Zarządu Głównego (ZG) tej organizacji. Praca ZG koncentrowała się przede
wszystkim na czterech wymogach statutowych: wymianie naukowych osiągnięć i
doświadczeń na szczeblu krajowym, organizowaniu różnych form szkolenia
medyków
w
zakresie
alergologii,
diagnostyczno-szkoleniowej
oraz
działalności
podjęciu
organizacyjno-usługowo-
współpracy
z
alergologicznymi
instytucjami i organizacjami za granicą.
Działalność naukowa
Wymiana naukowych osiągnięć i doświadczeń odkrywała się w ramach
krajowych zjazdów oraz licznych konferencji i sympozjów regionalnych. W latach
1982-1985 zorganizowano dwa krajowe zjazdy alergologiczne. Poza tym, w 1983
roku odbył się IV Zjazd Polskiego Towarzystwa Internistycznego przy czynnym
współudziale PTA i Polskiego Towarzystwa Immunologicznego. W 1984 roku Oddział
Łódzki
PTA
zorganizował
we
współpracy
z
Polskim
Towarzystwem
Ftyzjopulmonologicznym tzw. IV Łódzką Sesję Alergologiczną. W swej działalności
PTA starannie uwzględniło konieczność współpracy z krajowymi towarzystwami
naukowymi i Polską Akademią Nauk (PAN). Z inicjatywy Centrum Szkolenia
Podyplomowego oraz firm farmaceutycznych członkowie PTA przeprowadzili w
formie ćwiczeń i wykładów szereg szkoleń dla lekarzy i pielęgniarek w zakresie
alergologii i immunologii. Tę formę aktywności realizowali przede wszystkim we
współpracy z Polskim Towarzystwem Pediatrycznym (PTP), Polskim Towarzystwem
Ftyzjopulmonologicznym (PTF) oraz Polskim Towarzystwem Laryngologicznym
(PTL).
W ramach omawianej współpracy w 1987 roku w Białowieży prof. Sabina
Chyrek-Borowska wraz z PTI zorganizowała sympozjum naukowe na temat
„Immunomodulacji”, a prof. Bogdan Romański wspólnie z PTL – sesję naukową pt.
„Choroby alergiczne”. Na wspomnianej sesji przedstawiciele PTA zaprezentowali
łącznie 15 referatów zgrupowanych w trzech panelach tematycznych. Rok później
29
uczestniczyli w konferencji naukowo-szkoleniowej w Rydzynie, dotyczącej postępów
w diagnostyce i leczeniu atopowego zapalenia skóry zorganizowanej przez Sekcję
Alergologiczną i Oddział Poznański PTA. Podobnych przykładów aktywności
Towarzystwa Alergologicznego można by było podawać jeszcze wiele. Zgodnie ze
statutem Towarzystwa co 3 lata odbywały się Plenarne Zjazdy Naukowe, na których
poza prezentacją dorobku naukowego polskiej alergologii Walne Zgromadzenie
Członków PTA dokonywało wyboru władz naczelnych Towarzystwa.
Zdj. 6. Spotkanie naukowe PTA, lata 80.
Ponadto corocznie miały miejsce 1-3 sympozja, względnie konferencje
naukowe o znaczeniu ogólnokrajowym, nie licząc regularnych posiedzeń naukowych
i konferencji w Oddziałach Regionalnych. Na tych spotkaniach prezentowano
najnowsze prace poglądowe i kazuistyczne z zakresu diagnostyki i terapii chorób
alergicznych.
30
Jednakże główny ciężar przedsięwzięć członków PTA koncentrował się na
kontaktach z uczonymi za granicą, czego dowodem stał się udział licznych
przedstawicieli towarzystwa na zjazdach, sympozjach, konferencjach i kongresach w
różnych krajach świata. W 1983 roku na XII Kongresie European Academy of
Allergology and Clinical Immunology (EAACI) w Rzymie PTA zostało przyjęte w
poczet członków tej organizacji uzyskując tym samym uznanie międzynarodowe.
Wówczas nawiązało także współpracę z alergologami czechosłowackimi i innymi
naukowymi towarzystwami alergologicznymi krajów socjalistycznych, wyrazem tego
były wspólne sympozja naukowe w Libercu 1987 r. i Szczawnie-Zdroju 1989 r.
Ponadto ówczesny przewodniczący PTA, utrzymując dobre stosunki na polu
dwustronnej współpracy wygłosił okolicznościowe referaty na sympozjum w Kownie
1986 r., kongresie alergologów węgierskich w Szymbately 1987 r. oraz kolokwium
immunologiczno-klinicznym w Jenie. Podobne spotkania, konferencje i zjazdy
odbywały się w latach następnych.
Zdj. 7. Kongres Alergologii Krajów Socjalistycznych, Jachranka 30.09-3.10.1988.
Przez cały ten czas Zarząd Główny utrzymywał stały kontakt z sekretarzem
EAACI prof. Sergio Boninim oraz wysyłał coroczne sprawozdania z działalności
naukowej i organizacyjnej PTA. Systematycznie wzrastała ranga polskiej alergologii,
czego wyrazem był aktywny udział i rosnąca liczba członków PTA w kolejnych
31
kongresach EAACI, m.in.: w Berlinie 1989 r., Glasgow 1990 r., Zurichu 1991 r.,
Paryżu 1992 r., Rotterdamie 1993 r., Sztokholmie 1994 r., Neapolu 2002 r., itd. W
1997 roku PTA stało się członkiem International Association of Allergology and
Clinical Immunology. Na początku XXI wieku nawiązało współpracę z American
College, które nadało PTA zaszczytny tytuł „Converning Partner”. W 2009 roku
kolejna międzynarodowa konferencja EAACI odbyła się w Polsce. W latach 90
podczas konferencji alergologów i immunologów w Zurichu dwóch działaczy PTA: dr
hab. Marek Kowalski i dr Jerzy Jarząb zostało wyróżnionych nagrodą EAACI.
Odnotować należy także uczestnictwo przedstawicieli PTA w corocznych sympozjach
Interasmy, organizacji łączącej różne dyscypliny medycyny, wspierające diagnostykę
i leczenie astmy. Interasma istnieje już od ponad pół wieku, co czyni ją jedną z
najstarszych
organizacji
medycznych,
podejmujących
wysiłki
na
rzecz
przeciwdziałania astmie. To właśnie z jej inicjatywy rozpropagowano idee
organizowania co 3 lata Światowego Kongresu Astmy (World Congress of Asthma),
którego pierwsza edycja ruszyła w Lubece w 1957 roku. W 2010 roku w Atenach
podczas XX WCA, PTA zaprezentowało swój dorobek odnośnie krajowych
programów edukacyjnych związanych z prewencją astmy, a w szczególności
Narodowy Program Wczesnej Diagnostyki i Leczenia Astmy – POLASTMA.
Wspomniany program został oficjalnie przyjęty do struktur i inicjatyw GARD –
Światowego Sojuszu Walki z Chorobami Układu Oddechowego w trakcie IV
Spotkania GARD, zorganizowanego w 2009 roku w Rzymie. Przyjęcie do GARD
stało się dla twórców POLASTMY - prof. Piotra Kuny i jego zespołu, nobilitacją
Programu na arenie międzynarodowej oraz pozwoliło na koordynację jego działań w
ramach światowego przeciwdziałania postępowi chorób układu oddechowego.
Umożliwiło również wymianę doświadczeń z innymi instytucjami i organizacjami
partycypującymi w aktywności i efektywności jego oddziaływania.
Tym bardziej znamiennym pozostawał fakt udziału przedstawicieli PTA we
wrześniu 2010 roku w Barcelonie w Kongresie ERS (European Respiratory Society),
przypadającym w dwudziestą rocznicę powstania Europejskiego Towarzystwa
Chorób Oddechowych. Warto zauważyć, że Kongres ten był wyjątkowy nie tylko ze
względu na rocznicę utworzenia ERS, ale także z uwagi ogłoszenia przez Forum
Międzynarodowych Towarzystw Chorób Oddechowych (The Forum of International
Respiratory Societies – FIRS) rok 2010 – Rokiem Płuc. Znaczącym wydarzeniem,
było ponadto przyznanie w 2011 r. za szczególny wkład wniesiony w rozwój WAO,
32
prestiżowej nagrody Prezydenta WAO – prof. Richarda Lockeya, prof. Barbarze
Rogali – Prezydent PTA kadencji 2009-2012 .Można pokusić się o stwierdzenie, że
wszystkie powyższe doniesienia świadczyły o dużym uznaniu, którym na forum
międzynarodowym darzono PTA i jego członków.
Celem zachęcenia młodych pracowników naukowych do pracy w zakresie
alergologii, PTA podjęło szereg stosownych przedsięwzięć m. in. ustanowiło
przyznawanie raz na trzy lata za najlepsze prace doktorskie i habilitacyjne o
tematyce alergologicznej dyplomów im. prof. Mieczysława Obtułowicza. Po raz
pierwszy wspomniane wyróżnienia wręczono podczas sympozjum PTA w Krakowie
1985 roku. Kolejne konkursy rozstrzygnięto w czasie uroczystości otwarcia VII Zjazdu
PTA, przypadającej na lata 1999-2000. Warto również nadmienić o powołaniu w
2001 roku Komisji Opiniującej ds. Grantów, na podstawie wniosku której dziesięciu
spośród jedenastu lekarzy otrzymało grant na udział w XXI Kongresie EAACI w
Neapolu 2002 roku. Ponadto, członkowie PTA otrzymali I nagrodę w postaci
wycieczki promem – Polferries ufundowanej przez Polską Żeglugę Bałtycką z okazji
Zjazdu PTA w Warszawie 2004 roku oraz dwa wyróżnienia za „standardy w
alergologii” za najlepsze prace plakatowe zaprezentowane podczas VI Konferencji
„Alergia, Astma, Immunologia Kliniczna” w Łodzi. W 2007 roku ZG PTA przeznaczył
stypendia dla trzech osób z Ukrainy, uczestniczących w I Konferencji PTA w Wiśle, a
w grudniu tegoż roku powołał Polską Grupę ds. anafilaksji oraz ogłosił konkurs dla
czasopism, które mogłyby stać się oficjalnym organem wydawniczym PTA.
Wspomnieć także należy o realizacji podjętego na początku bieżącego stulecia
Programu Edukacji w Zakresie Alergii i Astmy.
Program oparty na wieloletnich badaniach epidemiologicznych stanowił wstęp
do opracowania i wdrożenia w najbliższej przyszłości Narodowego Programu
Prewencji i Leczenia Alergii i Astmy. Realizacją przytoczonego Programu kierował
zespół specjalistów pod kierownictwem prof. Marka Kowalskiego, który objął swym
nadzorem akcję pt.: „Prawo do Zdrowia”.
Zgodnie z założeniami statutowymi PTA wiele uwagi poświęciło również
działalności wydawniczej. W początkowym okresie omawianej aktywności, w 1985
roku ukazał się pierwszy z periodyków. Opracowano ponadto specjalny numer
alergologiczny miesięcznika Terapia i Leki (1985) oraz materiał pt.: Najczęstsze
33
błędy w leczeniu chorób alergicznych, złożony do druku w Wiadomościach
Lekarskich. Współpracowano przy redagowaniu Atlas of Moulds in Europe, wydanym
w Kopenhadze w 1985 roku przez Europejską Fundację Alergologiczną. Prof.
Bogdan Romański przedstawił w tym atlasie problem uczuleń na grzyby pleśniowe w
Polsce. Wiele uwagi poświęcono także problematyce udostępniania lekarzom,
specjalizującym się w alergologii nowoczesnych podręczników. Do druku oddano
trzecie, zmodyfikowane i rozszerzone o trzy nowe rozdziały wydanie monografii prof.
Bogdana Romańskiego pt.: Alergologia dla internistów i monografię prof. Edwarda
Rudzkiego pt:. Dermatozy zawodowe. Dr hab. Danuta Chmielewska-Szewczyk
podjęła inicjatywę napisania podręcznika o chorobach alergicznych u dzieci, a dr
Ryszard Gniazdowski opracował obszerną monografię O ewolucji alergologicznego
nieżytu nosa, wydaną przez Zarząd Główny PTA w 1984 roku. Równocześnie
członkowie PTA brali także czynny udział w realizacji niektórych naukowych
programów rządowych i resortowych. W miarę wzrostu zaangażowania edytorskiego,
stosownie do uchwały Walnego Zgromadzenia Członków PTA w Jachrance w 1988
roku działalność wydawniczą powierzono dr hab. Ryszardowi Gniazdowskiemu –
sekretarzowi ZG PTA 1-szej i 2-giej kadencji. Dzięki jego staraniom ukazały się 4
specjalistyczne numery Polskiego Tygodnika Lekarskiego, dotyczące tematyki
alergologicznej.
W dniu 1 stycznia 1991 roku z inicjatywy dr hab. Tadeusza Płusy na
podstawie umowy z Polskim Towarzystwem Ftyzjopneumonologicznym zostało
powołane
czasopismo
Pneumonologia
i
Alergologia
Polska.
Był
to
nowy
dwumiesięcznik, w którym członkowie Towarzystwa zamieszczali swe prace z
dziedziny alergologii klinicznej i eksperymentalnej. Warto zauważyć, że uprzednio
prace te były drukowane we wszystkich czasopismach lekarskich, głównie w Polskim
Tygodniku Lekarskim w postaci wydawanego raz w roku specjalnego numeru o
zagadnieniach alergologicznych. W ramach Polskiego Tygodnika Lekarskiego
działalnością edytorską kierowała prof. Anna Frank-Piskorska. W tym czasie pojawiły
się dwa szczególne numery PTL, jednak z powodu stałych perturbacji wydawniczych
w redakcji Tygodnika – ZG PTA zrezygnował z dalszej współpracy. Pomyślnie
natomiast rozwijało się porozumienie z Pneumonologią i Alergologią Polską,
zwłaszcza dzięki osobistemu zaangażowaniu prof. Tadeusza Płusy i dr hab. Jerzego
Kruszewskiego. Wówczas ukazały się również liczne, wartościowe pozycje
książkowe z zakresu terapii i diagnostyki alergologicznej m.in.: prof. Sabiny Chyrek34
Borowskiej Farmakoterapia chorób alergicznych (wydanie II, 1993); Leczenie
odczulające w chorobach atopowych układu oddechowego (Sanmedia, Warszawa
1992), prof. Józefa Małolepszego Astma oskrzelowa – Choroby Płuc (PZWL,
Warszawa 1992) oraz prof. Tadeusza Płusy i prof. Wacława Droszcza Leczenie
wybranych chorób układu oddechowego (Sanmedia, Warszawa 1992); Stany
zagrożenia życia w pneumonologii i alergologii (Sanmedia, Warszawa 1993).
Szczególnie owocny dorobek wydawniczy ZG PTA przypadł na lata 19942000, czyli okres działalności piątej i szóstej kadencji władz naczelnych
Towarzystwa. Wówczas pojawiły się nowe periodyki, w tym: Alergia – kwartalnik
popierany przez Oddział Warszawski Towarzystwa Zwalczania Chorób Alergicznych i
Alergologia współczesna – kwartalnik skupiający się na problemach immunoterapii.
PTA udzieliło także patronatu czasopismu Alergia Astma Immunologia, które stało się
oficjalnym czasopismem Towarzystwa.
W
2009 roku Polskie Towarzystwo
Alergologiczne rozpoczęło współpracę z wydawnictwem Termedia przy wydawaniu
czasopisma „Postępy Dermatologii i Alergologii”.
Wydano
liczne
publikacje,
dwa
nowe
czasopisma
m.in.:
kwartalnik
International Review of Allergology and Clinical Immunology, Sympozjum –
medyczne czasopismo zjazdowe, prezentujące stanowisko polskiej grupy ekspertów
na temat alergii i nietolerancji pokarmowej oraz 17 monografii, z czego na znaczną
uwagę zasługują na przykład następujące: Choroby alergiczne i astma (red. J.
Małolepszy, 1997), Progress in Asthma and Allergy (red. M. Kowalski, 1996), Alergia
pyłkowa (T. Hofman, J. Michalik, 1998), Postępy w leczeniu chorych na astmę
oskrzelową (red. T. Płusa, 2000). Ponadto na początku XXI wieku PTA zajęło się
modyfikacją strony internetowej, zawierającej oprócz stałej bazy informacyjnej
możliwość ciągłego kontaktu poprzez pocztę elektroniczną, usługę zakładania kont
oraz prowadzenia chatów. Przekształcenie powyższej strony w efekcie doprowadziło
do publikowania protokołów z zebrań ZG PTA, prezentacji wykładów czy też
tłumaczeń
streszczeń
wybranych
artykułów
z
czasopism
ogólnolekarskich,
alergologicznych i pneumonologicznych oraz zamieszczania istotnych nowinek
alergologicznych w statutowych organach wydawniczych PTA, jak również na stronie
Wirtualnego Uniwersytetu.
35
Zjazdy, sympozja i konferencje naukowe pod patronatem i we współpracy PTA
W omawianym okresie sprawozdawczym, przypadającym na lata 1982-2012
zorganizowano na terenie kraju następujące znaczące spotkania naukowe:
 Regionalną Konferencję Alergologiczną w Szczawnicy w dniach 1416.05.1986 r. pod kierownictwem prof. Andrzeja Szczeklika.
 Konferencję Naukową w Warszawie w dniu 20.05.1986 r. pod kierownictwem
prof. Wacława Droszcza na temat: Kortykosteroidy w leczeniu chorób
alergicznych i narządu ruchu.
 33
Zjazd
Polskiego
Towarzystwa
Otolaryngologicznego
(PTOL)
i
Alergologiczną
 Sesję Satelitarną w Warszawie w dniach 29.05-01.06.1986 r. pod patronatem
dr hab. Edwarda Zawiszy.
 Konferencję Naukowo-Szkoleniową w Zagórzu Śląskim w dniu 17.09.1986 r.
 Międzynarodowe Sympozjum, zorganizowane przez dr hab. Józefa Hałasę w
dniach 23-26.03.1987 r. w Zakopanem – „The role of bacteria in asthma
bronchiale and other allergic diseases”, połączone z sesją szkoleniową
polskich lekarzy pt:. „Przewlekłe zapalne i alergiczne choroby układu
oddechowego”. Na powyższej sesji wygłoszono 13 referatów programowych.
 Sesję Naukową zorganizowaną przez dr hab. Krzysztofa Buczyłko w dniu
3.06.1987 r. w Łodzi, na której prof. Bogdan Romański przedstawił znaczenie
czynnika alergicznego w patomechanizmie choroby wrzodowej.
 Sympozjum Krajowe poświęcone zagadnieniom terapii astmy oskrzelowej w
Jachrance, zorganizowane przez prof. Wacława Droszcza w dniach 2426.09.1987 r.
 Sympozjum Regionalne dotyczące tematyki astmy oskrzelowej w dniach 2223.04.1988 r. w Szczawnicy przez prof. Andrzeja Szczeklika.
36
Zdj. 8. Kongres Alergologii Krajów Socjalistycznych, Jachranka, 30.09- 03.10.1988 r.
 Kongres Alergologii Krajów Socjalistycznych, organizowany w Jachrance w
dniach 30.09-3.10.1988 r. przez dr hab. Zbigniewa Wąska, w połączeniu z
dniem alergologicznym dla uczestników krajowych i Walnym Zgromadzeniem
Wyborczym Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
 Konferencję Naukową w Inowrocławiu w dniu 16.03.1988 r. na temat:
„Patogeneza i leczenie choroby wrzodowej”.
 Międzynarodowe Sympozjum Alergologiczne w Szczawnie-Zdroju w dniach 103.06.1989 r. pod kierownictwem prof. Józefa Małolepszego na temat:
„Postępy w diagnostyce i terapii chorób alergicznych”.
 Międzynarodowe Sympozjum w Zakopanem w dniach 18-21.03.1991 r. pod
kierownictwem prof. Józefa Hałasy na temat: „Rola bakterii i wirusów w astmie
oskrzelowej i w innych chorobach alergicznych”.
37
Zdj. 9. IV Zjazd Polskiego Towarzystwa Alergologicznego w Łodzi, 29.08- 31.08.1991 r.
 IV Zjazd Polskiego Towarzystwa Alergologicznego w Łodzi pod kierownictwem
dr hab. Krzysztofa Buczyłko, na którym odbyło się Walne Zgromadzenie
Członków PTA.
 Międzynarodowe Sympozjum Naukowe w Jachrance w dniach 4-6.09.1992 r.
poświęcone Postępom w diagnostyce i leczeniu astmy oskrzelowej, pod
kierownictwem prof. Wacława Droszcza.
 Sympozjum Alergologiczne w Kazimierzu Dolnym w dniach -24.09.1993 r. pod
kierownictwem prof. Leszka Kusia.
 Konferencje Naukowe pracowników Wojskowej Służby Zdrowia Zakopanem w
1991, 1992 i 1993 roku pod kierownictwem prof. T. Płusy, dr hab. J.
Kruszewskiego z udziałem pulmonologów, torakochirurgów i mikrobiologów na
temat etiologii, diagnostyki, terapii chorób pulmonologicznych i astmy
oskrzelowej oraz stanów naglących w alergologii.
38
 Konferencję Naukową zorganizowana przez firmę Analco w Jaworze w maju
1994 r. pod kierunkiem prof. T. Płusy poświęconą metodom diagnostycznym
alergii atopowej i choroby Lyma.
 V Jubileuszowy Zjazd PTA w Warszawie w dniach 13-16.10.1994 r., na którym
odbyło się Walne Zgromadzenie Członków PTA i wybory władz naczelnych
Towarzystwa, zorganizowany przez prof. T. Płusę dla uczestników krajowych i
gości zagranicznych.
Ponadto zorganizowano Konferencje Naukowe w Jaworze, Krakowie, Wrocławiu i
Białymstoku tj.: Konferencję Popularno-Naukową Polskiego Stowarzyszenia Pomocy
Dzieciom Chorym na Astmę i Alergie wespół z ZG PTA we Wrocławiu w grudniu
1993 r., Sympozjum Naukowe pt:. „Alergie na owady”, pod kierownictwem prof.
Andrzeja Szczeklika i dr Zdzisława Podolca w Krakowie w dniach 24-26.02.1994 r.
oraz Sympozjum Gastroenterologii Dziecięcej pod kierownictwem prof. Janusza
Kaczmarskiego i prof. Witolda Silnego we wrześniu 1994 r. w Białymstoku. Oprócz
tego członkowie PTA brali także udział w Zjazdach Naukowych innych specjalności
oraz w szeregu Konferencjach Regionalnych poszczególnych Oddziałów PTA
(szczególnie - Bydgoskiego, Warszawskiego, Wrocławskiego, Białostockiego,
Poznańskiego i Śląskiego).
 Sympozjum Naukowo - Szkoleniowe w Łodzi w dniu 13.01.1994 r.,
zorganizowane przez przedstawicieli Zarządów PTA i Polskiego Towarzystwa
Internistycznego (PTI).
 Sympozjum Szkoleniowo-Naukowe zorganizowane przez prof. Józefa Hałasę
w Międzyzdrojach w dniach 21-23.05.1995 r. na temat: „Immunomodulacyjne
czynniki bakteryjne w leczeniu przewlekłych i nawracających procesów
zapalnych i alergologiczno-zapalnych dróg oddechowych”.
 Sympozjum Szkoleniowo-Naukowe zorganizowane w Krakowie we wrześniu
1996 r. na temat: „Rozpoznawanie i leczenie astmy u dzieci”.
 Sympozjum Naukowe zorganizowane w Jachrance w dniach 29.08–1.09.1996
r. na temat: „Postępy w patogenezie astmy i leczeniu astmy”.
 Sympozjum Naukowe zorganizowane w Ustroniu Śląskim w dniach 1820.10.1996 r. na temat: „Immunoterapia swoista”.
 „Środkowo-
i
Wschodnioeuropejska
Konferencja
Astmy,
Alergologii
Immunologii Klinicznej” zorganizowana w Łodzi w dniach 20–22.06.1996 r.
39
i
 Sympozjum Naukowe zorganizowane we wrześniu 1997 r. w Zakopanem na
temat: „Wirusy i bakterie w astmie oskrzelowej”.
 Sympozjum Naukowe zorganizowane w październiku 1997 r. w Krakowie na
temat: „Postępy w rozpoznawaniu i leczeniu astmy u dzieci”.
 Sympozjum Naukowe zorganizowane w grudniu 1997 roku w Lublinie na
temat: „Pyłki i polinoza".
 Konferencję Szkoleniową „Choroby atopowe” - prof. M. Kurek, Kraków 1996 r.
 Konferencję
„Standaryzacja
zasad
i
zapobiegania
leczenia
alergii
i
nietolerancji pokarmowej u dzieci w Polsce”.
 VI Zjazd PTA w dniach 19-23.11.1997 r. w Katowicach
 „Immunoterapia swoista 1”- Ustroń, 1998 r.
 Pierwsze Pomorskie Sympozjum Alergologiczne – Szczecin, 1999 r.
 The World Congress “Adaptation for Technology and Science Achievements
in Medicine” – Łódź, 07-09.09.1999 r.
 „Immunoterapia swoista 2” – Ustroń, 2000 r.
 VII Zjazd PTA w dniach 27-30.08.2000 r. w Łodzi pod kierownictwem prof.
Marka Kowalskiego
 Summer School - Białystok 1999 r. zorganizowana przez prof. Sabinę ChyrekBorowską.
W dniach 20-24.08.1999 r. w ramach współpracy Europejskiej Akademii Alergologii i
Immunologii Klinicznej oraz Polskiego Towarzystwa Alergologicznego odbyła się w
Białymstoku pierwsza w kraju Letnia Szkoła Alergologiczna dla młodych członków
EAACI z całej Europy. Wiodącymi tematami szkoły były: „Genetyczne i środowiskowe
czynniki odgrywające rolę w rozwoju chorób alergicznych” oraz „Postępy w terapii
astmy oskrzelowej”. Letnią Szkołę - Summer School zaszczyciło swą obecnością
wielu wybitnych wykładowców z zagranicy m.in.: prof. S. Bonini (Włochy) – Prezydent
EAACI, prof. A. Frew (Wielka Brytania) – Sekretarz Generalny EAACI, prof. K.
Nekam (Węgry) – V-ce prezydent EAACI, prof. H. Nolte (Dania) – Członek EAACI, a
także prof. L. Dubusce, (USA) – zaproszony przez Komitet Organizacyjny z Instytutu
Immunologii Irine. Po zakończeniu Letniej Szkoły odbyła się sesja satelitarna
zorganizowana przez prof. L. Dubusce na temat: „Postępy w klinicznej alergologii”, w
której poza organizatorem wzięli udział zaproszeni przez niego goście prof. G. Kay i
prof. I. Finegold z USA oraz prof. H. Nolte z Danii.
40
 Zjazd Polskiego Towarzystwa Immunologii Klinicznej i Doświadczalnej
wrzesień 2000 r. (członkowie tego Towarzystwa wyrazili chęć połączenia się z
Polskim Towarzystwem Alergologicznym).
 I Krajowe Sympozjum „Alergiczne Choroby Zawodowe” zorganizowane przez
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Katedrę Medycyny Pracy i
Chorób Środowiskowych, Zakład Alergologii Przemysłowej oraz Małopolski
Ośrodek Medycyny Pracy pod patronatem naukowym Prorektora UJ ds.
Collegium Medicum prof. Marka Zembali i szczególnym patronatem
honorowym Marszałka Województwa Małopolskiego dnia 13.10.2001 roku w
Krakowie.
 „Summer School” (Letnią Szkołę) pod kierownictwem prof. Pawła Górskiego Karpacz, 2002 r.
 Konferencję Szkoleniową z udziałem zagranicznych gości z Litwy i Ukrainy
(łącznie 5 osób) – Sieniawa, 2002 r.
 Konferencję
Szkoleniową
„Wschodnie
Spotkania
Alergologiczno
-
Immunologiczne” w dniach 6-8.09.2002 roku w Wigrach.
 Jubileuszową Konferencję z okazji XX-lecia powstania Polskiego Towarzystwa
Alergologicznego w dniu 15.11.2002 r. w Bydgoszczy.
 V Konferencję Naukowo-Szkoleniową PTA – Łódź 23.09.2003 r.
 II Konferencję Edukacyjną pt. „Astma i Alergia – Chory – Lekarz”
zorganizowaną pod honorowym patronatem Dyrektora Instytutu Gruźlicy i
Chorób Płuc prof. Kazimierza Roszkowskiego oraz organizacyjnym i
merytorycznym PTA – Warszawa 6.12.2003 r.
 Akcję „Wolność oddechu – Zapobiegaj astmie” zorganizowaną przez
Głównego Inspektora Sanitarnego wspólnie z firmą Astra Zeneca i PTA –
marzec – czerwiec 2004 r.
 Konferencję na temat immunoterapii – Ustroń, 2004 r.
 Ogólnopolski Dzień Alergii pod patronatem PTA – 19.06.2004 r.
 Polsko-Amerykańską Konferencję Naukowo-Szkoleniową „American College
of Allergy, Asthma and Immunology” – Kraków w dniach 31.07-3.08.2004 r.
 VI Konferencję „Allergy update In Poland” – Kraków, 2005 r.
 Ogólnopolski Dzień Alergii zorganizowany pod patronatem PTA, włączenie do
obchodów inicjatywy prof. T. Płusy pt.: „Kultura i zdrowie” - 07.05.2005 r.
41
 Warsztaty pediatryczne zorganizowane przez Sekcję Pediatryczną pod
mecenatem PTA – Łódź, 11.06.2005 r.
 Światowy Dzień Alergii zorganizowany przez WAO, przyłączenie się PTA do
tej akcji, 8.07.2005 r.
 II Zimowe Warsztaty Sekcji Dermatologicznej pod patronatem PTA - Ustka
2006 r.
 IV Ogólnopolskie Warsztaty Sekcji Dermatologicznej zorganizowane pod
patronatem PTA w Ustce w dniach 07-10.02.2007 r.
 VII Sympozjum pt.: „Immunoterapia Swoista“ zorganizowane pod patronatem
PTA przez Katedrę i Klinikę Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii
Klinicznej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Wiśle w dniach 29.021.03.2008 r.
 XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Immunologii Klinicznej i Doświadczalnej
przygotowany wspólnie z PTA, poświęcony „Patogenezie, diagnostyce i terapii
chorób alergicznych“ w dniach 14-18.05.2008 roku w Krakowie (prezentacja
sesji alergologicznej).
 Konferencję pt.: „Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce – ECAP 2008”
zorganizowaną
na
Uniwersytecie
Medycznym
w Warszawie
w
dniu
24.10.2008 r. Dotyczyła podsumowania wyników badania ECAP oraz
prezentacji Narodowego Programu Wczesnej Diagnostyki i Leczenia Astmy POLASTMA przez Polskie Towarzystwo Alergologiczne.
Zdj.10. „Epidemiologia Astmy i Alergii w Polsce” – ECAP, 24.10.2008 r.
42
 III Konferencję z okazji Światowego Dnia Chorego zorganizowaną przez
Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej we współpracy z Zakonem
Posługujących Chorych – Ojców Karmelitan w dniach 10-11.02.2009 roku w
Warszawie.
Spotkanie to podobnie, jak w latach poprzednich stworzyło możliwość
wymiany poglądów i doświadczeń oraz sposobność do szerokiej dyskusji pomiędzy
uczestnikami, a zaproszonymi gośćmi, wśród których znaleźli się: Ewa Kopacz –
Minister Zdrowia, Jacek Paszkiewicz – Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia oraz
Marek Michalak – Rzecznik Praw Dziecka. Kontakt z Panią Minister oraz Prezesem
NFZ przybrał charakter mediacji, podczas których Pani Ewa Kopacz przedstawiła
bieżące plany związane z reformą systemu ochrony zdrowia w szczególności w
kontekście odrzucenia przez Prezydenta RP pakietu ustaw zdrowotnych. Debata ta
stała się, również okazją do zadawania bezpośrednich pytań przez liderów
organizacji ważnych z perspektywy działalności instytucji. Pierwszy dzień Konferencji
zakończyła uroczysta gala wręczenia Nagród Św. Kamila – patrona chorych, w
godzinach wieczornych 10 lutego 2009 roku w galerii Porczyńskich – Muzeum
kolekcji Jana Pawła II. W gali udział wzięli przedstawiciele władz państwowych,
kościelnych oraz twórcy życia publicznego. Na Konferencji z okazji Światowego Dnia
Chorego, który stanowi wyjątkową okoliczność do integracji środowisk organizacji,
stowarzyszeń i fundacji, działających dla dobra pacjentów nie mogło zabraknąć
również Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
 Ogólnopolską
Konferencję
Naukowo-Szkoleniową
propagowaną
przez
Medycynę Praktyczną pod patronatem PTA zorganizowana w Krakowie dnia
27.02.2009 roku pt.: „Indywidualizacja leczenia astmy u dzieci – aktualne
zasady postępowania”. Kierownictwo naukowe sprawowali: prof. Anna
Bręborowicz i prof. Ryszard Kurzawa.
 Konferencję prasową pt.: „Czy to już koniec dramatu chorych na ciężką astmę
oskrzelową?” zorganizowaną przez PTA i Dziennikarski Klub Promocji
Zdrowia z okazji Światowego Dnia Astmy w ramach Narodowego Programu
Wczesnej Diagnostyki i Leczenia Astmy – POLASTMA w dniu 05.05.2009
roku w Centrum Prasowym Foksal (Domu Dziennikarza) w Warszawie.
W planie konferencji przewidziano wystąpienia wybitnych specjalistów z
dziedziny alergologii: prof. Jerzego Kruszewskiego –Konsultanta Krajowego ds.
Alergologii
i
prof.
Piotra
Kuny
–
43
Prezydenta
Polskiego
Towarzystwa
Alergologicznego,
Przewodniczącego
Komitetu
Wykonawczego
Programu
POLASTMA. Oprócz tego w trakcie spotkania głos zabierali chorzy cierpiący na
astmę m.in. Jolanta Wolniak z Organizacji Pacjentów i Osób Wspierających Chorych
na Astmę Ciężką „Odzyskać Oddech” oraz gen. Gromosław Czempiński. Ponadto
swój udział zadeklarował także O. Arkadiusz Nowak – Prezes Instytutu Praw
Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej oraz przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia i
Narodowego Funduszu Zdrowia. Konferencję poprowadziła Jadwiga Kamińska z
Dziennikarskiego Klubu Promocji Zdrowia. Uroczystość rozpoczęła się od wykładu
prof. Jerzego Kruszewskiego prezentującego sytuację epidemiologiczną alergii i
astmy w Polsce. Następnie prof. Piotr Kuna swoje wystąpienie poświęcił prezentacji
stanu chorego w kontekście jakości życia z astmą. Uczestników Konferencji
zapoznano również z Programem POLASTMA, mającym ograniczyć zdrowotne,
społeczne i ekonomiczne skutki astmy – dotykające w szczególności chorych na
ciężką astmę oskrzelową. Sytuacja cierpiących na najcięższą odmianę astmy jest o
tyle trudna, gdyż niska liczebność ich populacji wstrzymuje proces refundacji leków,
których jednorazowa dawka potrafi przekraczać koszt 2000 zł, zaś miesięczna
kuracja to kwota około 4000 zł. Koszt implementacji programu kierowanego do
najbardziej potrzebującej grupy 200 chorych to około 2 mln złotych rocznie.
Szczególnie ważne i poruszające były wystąpienia chorych na astmę ciężką –
Jolanty Woźniak z Organizacji „Odzyskać Oddech” oraz gen. Gromosława
Czempińskiego, którzy przedstawili zebranym dramatyczne historie swojej choroby
uniemożliwiającej normalne funkcjonowanie w niemal każdym aspekcie życia, jak np.
brak możliwości przejścia odcinka 200 metrów bez kilkukrotnego odpoczynku czy też
podrażnienia dróg oddechowych na wszelkie kuchenne zapachy. Przywoływane
przez
chorych
nieskuteczne
próby
poszukiwania
właściwego
leczenia
tak
wyczerpującej choroby – m. in. z wykorzystaniem komórek macierzystych czy też
nawet pomocy „znachorów” – pogłębiały jeszcze bardziej ich ciężki stan. Konferencja
zakończyła się optymistyczną informacją o bliskiej refundacji drogich dotychczas
leków, co może znacznie poprawić jakość życia chorych na ciężką astmę
oskrzelową. Obecny na spotkaniu przedstawiciel - Dyrektor Departamentu Polityki
Lekowej i Farmacji Ministerstwa Zdrowia – dr Artur Fałek – zapowiedział rychłe
wdrożenie procedur refundacyjnych po pozytywnej rekomendacji Agencji Oceny
Technologii Medycznych. Warto dodać, że sympozjum cieszyło się ogromnym
powodzeniem wśród mediów – relacje i doniesienia sprawozdawcze zamieściły:
Telewizja Publiczna (Teleexpress, Panorama, TVP Info), I Program Polskiego Radia
44
oraz Onet.pl i Gazeta Wyborcza. Ponadto Światowy Dzień Astmy ma wieloletnią
tradycję. Obchodzony jest, nawet w tak egzotycznych miejscach jak Nepal, Ruanda
czy Kirgistan, celem zwrócenia uwagi społecznej na problem chorych na astmę i
popularyzację zagadnień związanych z profilaktyką tego schorzenia.
Zdj. 11. Konferencja Prasowa z okazji Światowego Dnia Astmy, 5 maja 2009 r.
 Konferencję z okazji XI Dni Alergii Pyłkowej w Krakowie zorganizowaną przez
Zakład Alergologii Klinicznej i Środowiskowej Uniwersytetu Jagiellońskiego
Collegium Medicum w dniach 29-30.05.2009 r., poświęconą problematyce
alergii pyłkowej.
45
Wiodącą ideą posiedzenia stała się wymiana doświadczeń pomiędzy
specjalistami, zajmującymi się profilaktyką i leczeniem chorób alergicznych oraz
zastosowaniem i upowszechnianiem badań aerobiologicznych, czyli monitoringiem
pyłku roślin i zarodników grzybów w powietrzu. Konferencja zgromadziła wielu
wybitnych
gości:
lekarzy
rodzinnych,
biologów,
botaników,
palinologów,
aerobiologów, klimatologów, specjalistów ochrony środowiska oraz inne osoby,
zajmujące się monitoringiem zasobów naturalnych. Ponadto przyciągnęła słuchaczy
ze środowisk studenckich, szczególnie kierunków biologicznych, medycznych, nauk
przyrodniczych i wszystkie pozostałe osoby zainteresowane omawianą tematyką.
 Konferencję zorganizowaną przez Polskie Towarzystwo Alergologiczne i
Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia z okazji Światowego Dnia Astmy –
kwiecień 2010.
Podobnie, jak rok wcześniej Konferencję zaszczycili swą obecnością
przedstawiciele różnych środowisk: świata nauki, polityki, dziennikarze oraz sami
pacjenci ściśle związani z problematyką astmy oskrzelowej. Na spotkaniu poruszono
szereg aspektów dotyczących między innymi uzyskania i utrzymania prawidłowego
monitoringu astmy, czy redukcji wystąpienia przyszłego ryzyka, związanego właśnie
z tą chorobą jak: zaostrzenie objawów, utrata kontroli, pogorszenie funkcji płuc lub
pojawienie się powikłań niepożądanego leczenia. Tu również okazuje się, że ci
chorzy, którzy mają dobrze prowadzoną astmę w mniejszym stopniu są narażeni na
wystąpienie nasilenia choroby. Badania naukowe i bazujące na nich wytyczne
stwierdzają, że kontrola astmy może być uzyskana u większości pacjentów.
Odpowiada temu praktyka kliniczna mówiąca, że jeśli celem leczenia jest kontrola
choroby – można ją w znacznym stopniu osiągnąć. Dlaczego zatem, większość
pacjentów jej nie uzyskuje? Czy wina leży po stronienie właściwego leczenia, czy po
stronie pacjentów, którzy nie przestrzegają zaleceń lekarskich, a może nieprawidłowo
się z lekarzami komunikują i przez to medycynie mają pełnego obrazu choroby u
danego pacjenta, czy może nie posiadamy leków, które zaaplikowane chorym
przyniosą widoczną poprawę astmy? Te i inne kontrowersyjne pytania zadawali sobie
uczestnicy
spotkania.
podsumowaniem,
ze
Konferencja
wszech
miar
zakończyła
uzasadnione
się
jednym
kierunki
wspólnym
postępowania
to
propagowanie zaleceń, dotyczących astmy oskrzelowej wśród pracowników Służby
Zdrowia, edukacja pacjentów oraz utrzymanie przez właściwy system refundacyjny
dostępności do leków, które mogą zapewnić podtrzymanie monitoringu choroby u
większości chorych.
46
 Kampania
medialna
zorganizowaną
przez
Polskie
Towarzystwo
Alergologiczne z okazji Światowego Tygodnia Alergii – kwiecień 2011.
W pierwszym tygodniu kwietnia 2011 roku (od 4 do 10 kwietnia) po raz pierwszy
odbyły się obchody Światowego Tygodnia Alergii, ogłoszone przez Światową
Organizację Alergii (WAO – World Allergy Organization), zrzeszającą lekarzy
alergologów z ponad 100 krajów. Przedsięwzięcie to miało na celu zwrócić uwagę na
globalny wymiar chorób alergicznych, dotychczas postrzeganych, jako choroby
krajów zamożnych. Jak wykazały badania epidemiologiczne częstość występowania
alergii na całym świecie wzrasta dramatycznie, a samo zjawisko dotyka zarówno
kraje rozwinięte, jak i rozwijające się. Niestety trudno zahamować ten wzrost.
Choroby alergiczne są schorzeniami przewlekłymi, znacznie obniżającymi jakość
życia chorych i ich rodzin oraz w istotny sposób budżet ochrony zdrowia. Niektóre z
alergii mogą nawet stanowić zagrożenie życia. Według danych WAO około 30-40%
populacji świata cierpi z powodu alergii. Ponad 300 mln ludzi choruje na astmę
oskrzelową. Szacuje się, że 250 000 umiera rocznie na skutek astmy. Wraz z ilością
pacjentów alergologicznych, wzrastają również koszty ich leczenia np. w 2007 roku w
USA bezpośrednie koszty (czyli opieki medycznej i leków) oraz pośrednie (np.
absencji w pracy) wynosiły ponad 40 miliardów dolarów. Kwota ta z każdym rokiem
rośnie, znacząco obciążając krajowe budżety przeznaczone na ochronę zdrowia.
Taka sytuacja dotyczy również Polski. W programie ECAP przeprowadzonym na
22 500 respondentach z 8 największych miast Polski oraz regionu rolniczego
Zamojszczyzny wykazano, iż u prawie co drugiego Polaka można stwierdzić dodatnie
testy skórne z ogólnie powszechnymi alergenami powietrzno-pochodnymi. Choroby
alergiczne występują co najmniej u 40% populacji Polski, w tym: katar alergiczny u
ponad 20%, objawy astmy prawie u 12%, cechy atopowego zapalenia skóry u około
7-9%, inne schorzenia alergiczne u kolejnych kilku procent na terenie wielkich miast
oraz znacznie rzadziej w czystym ekologicznie, choć pełnym alergenów środowisku
wiejskim. Porównanie z innymi regionami Europy pokazało, iż Polska należy do
jednego z najbardziej dotkniętych tym problemem zdrowotnym krajów, obok Wielkiej
Brytanii
i
Niemiec.
Analiza
danych,
pochodzących
z
różnych
badań
epidemiologicznych z ostatnich 20 lat udowodniła, że tendencja wzrostowa
zachorowań na alergię utrzymuje się i nie ma jasnych perspektyw na zmniejszenie
się tego zjawiska w naszym kraju w ciągu najbliższego czasu. Co gorsze, badanie
ECAP wskazało, że nawet 75% chorych na astmę może nie wiedzieć, że w ogóle na
47
nią cierpi lub też ma ją zdiagnozowaną, jako inną chorobę. Współczesna medycyna
posiada metody pozwalające skutecznie walczyć z objawami alergii. Każdy alergik,
stosując się do zaleceń lekarskich może prowadzić normalny tryb życia, niezakłócany
atakami astmy, wysypkami, czy też obrzękami. Alergię można kontrolować, jak
również ją leczyć terapiami, wśród których immunoterapia daje największą szansę na
całkowite wyleczenie jej objawów. W związku z powyższym misją WAO stało się
rozpowszechnianie wiedzy o zagrożeniach zdrowotnych jakie stanowi astma i
choroby alergiczne oraz dążenie do poprawy tej sytuacji poprzez zintegrowaną,
ustawiczną edukację, promowanie badań naukowych, poprawę opieki medycznej
nad alergicznymi pacjentami i działania zmierzające do skutecznej profilaktyki.
Właśnie takie cele i zadania oraz ich medyczne uzasadnienia zostały opublikowane
przez WAO w White Book on Allergy 2011-2012 (Białej Księdze Alergii 2011- 2012)
oraz Europejskiej Deklaracji Immunoterapii EAACI (obie przetłumaczone w 2011 roku
na język polski), podsumowujących aktualny stan wiedzy o problemach alergii na
świecie i rekomendujących działania mające na celu poddanie ich większej kontroli.
 Letnią
Szkołę
Alergii
(EAACI
Allergy
School
„Dermatitis&Eczema”)
zorganizowaną w Krakowie w dniach 18-21.08.2011 roku.
Letnie Szkoły Alergii to systematycznie organizowane spotkania młodych
naukowców z Europy i całego świata, którzy poprzez wykłady, prezentacje i
warsztaty zdobywają wiedzę, dotyczącą zagadnień związanych z danym rodzajem
alergii.
Krakowskie przedsięwzięcie poświęcone było głównie, atopowym zapaleniom
skóry i alergicznym wypryskom kontaktowym. Ponieważ temat wyprysku od wielu lat
stanowił przedmiot dyskusji i licznych kontrowersji, zarówno w środowisku
akademickim, jak i klinicznym, sierpniowe spotkanie Letniej Szkoły EAACI stało się
szansą na ujednolicenie stanowisk i wypracowanie
wspólnych wytycznych
diagnostyki i leczenia chorób alergicznych skóry.
Głównym organizatorem wydarzenia była Europejska Akademia Alergii i
Immunologii Klinicznej. Polskie Towarzystwo Alergologiczne już po raz drugi miało
zaszczyt współorganizowania szkoły, a honory gospodarza pierwszy raz w historii
pełnił Uniwersytet Jagielloński. W tej szczególnej „imprezie” naukowej uczestniczyło
68 delegatów z 21 krajów, w tym wielu wybitnych ekspertów oraz młodych adeptów
alergologii. Krakowskie spotkanie EAACI, dotyczyło przede wszystkim chorób skóry o
podłożu alergicznym. Wśród poruszanych zagadnień znalazły się tematy związane z
48
rozróżnianiem pojęć zapalenia skóry i wyprysku, ich rozpoznawaniem i leczeniem.
Zakres omawianych problemów objął ponadto, różne aspekty molekularnego podłoża
astmy, nie wykluczając również kwestii psychologicznych. PTA ufundowało młodym
członkom Towarzystwa udział w tym wydarzeniu. Na uroczystości otwarcia Zarząd
Towarzystwa
reprezentował Konsultant Krajowy ds.
Alergologii prof.
Jerzy
Kruszewski, natomiast Prezydent PTA prof. Barbara Rogala pełniła honory
gospodarza uroczystej kolacji, wręczając nagrody za najlepsze referaty zgłoszone
przez młodych alergologów. Warto również wspomnieć, że EAACI Allergy School w
Krakowie odbyła się niemalże dokładnie w 12 rocznicę pierwszej „polskiej” edycji
szkoły zorganizowanej wówczas w Białymstoku przez prof. Barbarę ChyrekBorowską (ś. p.), której pamięci właśnie zadedykowano to krakowskie spotkanie.
Zdj. 13. Letnia Szkoła Alergii EAACI, Kraków, 18-21 sierpnia 2011 r.
49
Zdj. 14. Letnia Szkoła Alergii EAACI - uroczystość otwarcia, Kraków, 18-21 sierpnia 2011 r.
Zdj. 15. Letnia Szkoła Alergii EAACI – wykładowcy: prof. Jerzy Kruszewski i prof. Roman
Nowicki, Kraków, 18-21 sierpnia 2011 r.
 Konferencję prasową pod hasłem „Uczulona Europa, uczulona Polska”
zorganizowaną w siedzibie redakcji „Dziennik Gazeta Prawna” w dniu
12.09.2011 roku w Warszawie.
50
Zdj. 16. Konferencja prasowa „Uczulona Europa, uczulona Polska” zorganizowana w
siedzibie redakcji „Dziennik Gazeta Prawna”, Warszawa, 12.09.2011 r.
W debacie poświęconej immunoterapii, jako najlepszej metodzie kontroli i
leczenia chorób alergicznych udział wzięli eksperci Polskiego Towarzystwa
Alergologicznego i przedstawiciele Narodowego Funduszu Zdrowia. Według danych
Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej (EAACI), za 15 lat niemal
co drugi Europejczyk będzie dotknięty alergią. W Polsce z jej powodu cierpi już
ponad 15 mln ludzi. U dzieci i młodzieży choroby alergiczne stanowią największy
odsetek wśród chorób przewlekłych. Z każdą dekadą liczby te będą wzrastać,
dlatego jedyną nadzieję dla chorych na alergię stanowi immunoterapia. Podczas
wrześniowej debaty o szansach i wyzwaniach stojących przed procedurą
immunoterapii w Polsce i na świecie dyskutowali wybitni specjaliści PTA, min.: prof.
Barbara Rogala – Prezydent PTA, prof. Bolesław Samoliński – Prezydent – Elekt
PTA, Konsultant Krajowy w dziedzinie Alergologii – prof. Jerzy Kruszewski, ponadto
Członkowie Zarządu Głównego PTA: prof. Andrzej Emeryk, prof. Marek Jutel, prof.
Piotr Kuna oraz prof. Marek L. Kowalski. Szczególnym gościem spotkania był
również przedstawiciel środowiska pacjentów dr Piotr Dąbrowiecki z Polskiej
Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POCHP. System opieki
zdrowotnej reprezentowała Izabela Trojanowska – Dyrektor Departamentu Spraw
Świadczeniobiorców NFZ. Zapis eksperckiej debaty ukazał się w Dodatku
51
Specjalnym do „Dziennika Gazety Prawnej” 22.09.2011 roku. W dodatku tym,
znajdował się także wywiad z prof. Cezmi Adkisem – Prezydentem EAACI,
poświęcony rozwojowi immunoterapii na świecie oraz roli Polski i Polskiego
Towarzystwa Alergologicznego w jej upowszechnianiu.
 Konferencję
GARD
(Global
Alliance
aganist
Respiratory
Diseases)
zorganizowaną pod patronatem PTA w Warszawie w dniach 23-24.09.2011
roku.
Zdj. 17. Konferencja GARD (Global Alliance aganist Respiratory Diseases), Warszawa, 2324.09.2011 r.
GARD powstał w 2006 roku łącząc instytucje i organizacje działające w sferze
szeroko pojętej walki z chorobami układu oddechowego. Organizacja ta, stanowi
więc swoistą odpowiedź Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), skłaniającej do
wypracowania strategii zapobiegania chorobom układu oddechowego, tak aby
zaistniała możliwość zastosowania ich w każdym kraju.
Polskie Towarzystwo Alergologiczne, będąc jednym z członków-założycieli
GARD, właśnie przy jej współpracy we wrześniu 2011 roku w Polsce zorganizowało
międzynarodową konferencję z udziałem licznych przedstawicieli krajów Unii
52
Europejskiej, reprezentantów Komisji Europejskiej oraz krajowych biur WHO. Ideą
przewodnią spotkania było przedstawienie i omówienie problemu przewlekłych
chorób układu oddechowego, zaprezentowanie programu GARD uwzględniającego
rolę lekarza rodzinnego w leczeniu wspomnianych schorzeń oraz dyskusji nad jego
dostosowaniem i wdrożeniem w Unii Europejskiej. Zasadniczą część Konferencji
poświęcono przedstawieniu krajowych programów i inicjatyw, dotyczących walki z
chorobami układu oddechowego, min. omówiono badanie ECAP, GATS, Program
POLASTMA
oraz
inne
osiągnięcia,
np.
w
zakresie
zapobiegania
chorób
odtytoniowych.
Głównym celem było opracowanie dokumentu, który zostałby zaprezentowany na
posiedzeniach Grupy Roboczej Zdrowia Publicznego w czasie pełnienia przez Polskę
przewodniczenia w Radzie Unii Europejskiej. Warto, również wspomnieć, że General
Meeting of GARD został terminowo powiązany z konferencją polskiej prezydencji,
poświęconej chorobom układu oddechowego, która odbyła się 21-22.09.2011 roku.
Dzięki takiemu układowi terminów można było, polskie osiągnięcia przedstawić na
światowym forum, jakim bezwątpienia było spotkanie GARD. Miało to, również tym
większe znaczenie, iż bezpośrednio promowało polskie sukcesy i w praktyce
jednocześnie realizowało przyjęty kierunek współpracy między krajami członkowskimi
UE i WHO.
 Konferencję z okazji Światowego Tygodnia Alergii – „Ordynator 2012”
zorganizowaną przez Polskie Towarzystwo Alergologiczne i Health Project
Management w Warszawie w dniach 16-17.03.2012 roku.
Konferencję poprowadziła prof. Barbara Rogala – Prezydent Polskiego
Towarzystwa Alergologicznego i Konsultant Krajowy ds. Alergologii – prof. Jerzy
Kruszewski. Już na początku spotkania udzielili oni kilku wywiadów np. dla Telewizji
Polskiej. Całość Konferencji przebiegała w atmosferze ożywionych dyskusji, wymiany
poglądów i prezentacji badań epidemiologicznych, poszczególnych ekspertów z
zakresu chorób alergicznych i astmy. Swoje stanowiska na ten temat przedstawili
min.: Prorektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – prof. Marek Kulus, z
Łódzkiego Uniwersytetu Medycznego – prof. Piotr Kuna, z Akademii Medycznej im.
Piastów Śląskich we Wrocławiu – prof. Marek Jutel, z Uniwersytetu Medycznego im.
Karola Marcinkowskiego w Poznaniu– prof. Anna Bręborowicz, a także dr hab.
Radosław Gawlik ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
53
Kongresy i Konferencje Szkoleniowe PTA
 VIII
Międzynarodowy
Zjazd
(Kongres)
Polskiego
Towarzystwa
Alergologicznego ”International Congress Polish Society of Allergology” w
dniach 25- 28.06.2003 roku w Warszawie.
Organizację Zjazdu powierzono prof. Tadeuszowi Płusie, który przewodniczył
Komitetowi
Organizacyjnemu.
Na
stanowisko
Przewodniczącego
Komitetu
Naukowego powołano prof. Marka Kowalskiego. Honorowy patronat nad Zjazdem
sprawowała Pani Jolanta Kwaśniewska – małżonka Prezydenta RP, która w swym
liście do uczestników przekazała życzenia owocnych obrad. VIII Międzynarodowy
Kongres PTA odbywał się w atmosferze współpracy z European Academy of
Allergology and Clinical Immunology, a także z American College of Allergy Asthma
and
Immunology.
W
uroczystości
otwarcia
Zjazdu
na
dziedzińcu
Zamku
Królewskiego w Warszawie, uczestniczył m.in. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej
Pan dr Sikorski, jak również przedstawiciele Prezydenta Miasta Stołecznego
Warszawy, MON i Policji. Obrady przebiegały w równoległych 5 salach Centrum
Konferencyjno – Wystawienniczego „Gromada”. Sesje plenarne zaplanowano jako
pojedyncze (bez sesji równoległych), natomiast sesje główne jako dwie równoległe.
Sesje plenarne i główne sponsorowały firmy farmaceutyczne przy ścisłej współpracy
z Komitetem Organizacyjnym i Naukowym. Łącznie wygłoszono 104 wykłady, 66
prezentacji ustnych w 10 sesjach tematycznych i 6 sesjach prac oryginalnych, także
zaprezentowano 80 plakatów w 3 sesjach plakatowych. W sumie w VIII
Międzynarodowym Kongresie PTA w Warszawie uczestniczyło: 937 uczestników, w
tym 93 wykładowców i 8 gości z krajów wschodnich, 9 firm farmaceutycznych
uznanych za głównych sponsorów, 31 firm farmaceutycznych, opłacających swój
udział wg zróżnicowanych warunków oraz 8 firm wydawniczych.
 IX Międzynarodowy Kongres PTA – Wisła w dniach 10-13.05.2006 r. (IX
International Congress of the Polish Society of Allergology) zorganizowano w
Wiśle w dniach 10-13 maja 2006 roku w Hotelu Gołębiewski.
Przewodnicząca Kongresu prof. Barbara Rogala wraz z Prezydentem ZG PTA prof.
Markiem Kowalskim uroczyście otworzyli 10 maja 2006 roku w Teatrze im. Adama
Mickiewicza w Cieszynie kolejne doniosłe przedsięwzięcie Towarzystwa. Inaugurację
IX Kongresu połączono z Jubileuszowym Sympozjum, przypadającym w 30-rocznicę
odkrycia mechanizmu nadwrażliwości na aspirynę.
54
Zdj. 18. IX Międzynarodowy Kongres PTA, Wisła, 10-13.05.2006 r.
To wiekopomne osiągnięcie współczesnej nauki za sprawą prof. Andrzeja Szczeklika
i Jego Zespołu, zainicjowało badania nadwrażliwości na aspirynę na całym świecie.
Ponadto sam Kongres przyciągnął licznych, znamienitych wykładowców z kraju i
zagranicy m.in.: prof. William E. Berger, Prezydent ACAAI, prof. Anthony Frew
reprezentujący EAACI oraz prof. Teodor Popov reprezentujący WAO i wielu innych.
Podczas Kongresu zaprezentowano szereg sesji ustnych i plakatowych, sesje
wykładowe gości z Polski i zagranicy, a także warsztatowe i sesje sponsorowane
przez firmy farmaceutyczne. Również w czasie trzydniowego Kongresu uczestnicy
mieli możliwość zapoznania się z tematyką dziewięciu sesji ustnych i dziewięciu
wykładowych, na których szczegółowo omawiano problematykę chorób alergicznych.
Oprócz tego przedstawiono szereg prac plakatowych w trzech dużych sesjach, a dla
osób zainteresowanych zgłębieniem wiedzy praktycznej z zakresu alergologii odbyły
się zajęcia warsztatowe, poprowadzone przez wybitnych wykładowców. Na uwagę
zasługuje także fakt, że podczas trwania IX Kongresu PTA w Wiśle, odbyło się
Sympozjum pt.: „Immunoterapia alergenowa” pod honorowym patronatem prof.
Sabiny Chyrek-Borowskiej, zasłużonego naukowca, czego wyrazem stał się wybór
55
przez znaczące gremia zagraniczne Jej Osoby na członka Zarządu Europejskiej
Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej w Madrycie w 1995 roku.
IX Międzynarodowy Kongres PTA był wyjątkowy również ze względu na uzyskanie
europejskich punktów CME dla tego szkolenia. IX Międzynarodowy Kongres PTA
zakończył się dużym sukcesem, podsumowującym dotychczasową aktywność
naukową, kliniczną i edukacyjną oraz szeroko pojętą misję społeczną Polskiego
 I Konferencja Szkoleniowa PTA zorganizowana pod patronatem Polskiego
Towarzystwa Alergologicznego odbyła się w Wiśle w dniach 18-21.04.2007 r.
Inaugurację uroczystości w Sali Kongresowej Hotelu Gołębiewski rozpoczął, witając
serdecznie przybyłych gości Prezydent ZG PTA prof. Piotr Kuna. W pierwszym dniu
zgodnie z założeniami programu naukowego przedstawiono sesję naukowo –
szkoleniową pod auspicjami PTA w ramach grantu naukowego przyznanego przez
Zarząd Główny Towarzystwa, poświęconą tematyce „Postępów w alergologii”.
56
Wspomnianej sesji przewodniczyli prof. Piotr Kuna i prof. Marek Kulus. Następnie, w
kolejności odbyły się sesje sponsorowane przez firmy farmaceutyczne (w sumie
trzynaście prezentacji naukowo - szkoleniowych). Dla tych lekarzy rodzinnych,
pediatrów i alergologów, którzy podczas Konferencji chcieli praktycznie pogłębić
wiedzę z zakresu alergologii przeprowadzono dziewięć sesji warsztatowych.
Pierwsze spotkanie szkoleniowe PTA w Wiśle zakończyło się ogromnym sukcesem.
Uczestniczyło w nim ponad 600 osób i 54 wykładowców przedstawiło swoje prace.
Zdj. 20. I Konferencja Szkoleniowa PTA, Wisła, 18-21.04.2007 r.
57
 II Konferencja Szkoleniowa PTA zorganizowana pod patronatem Polskiego
Towarzystwa Alergologicznego odbyła się w Wiśle w dniach 23-26.04.2008 r.
Patronat Medialny II Konferencji PTA w Wiśle objął TVN Med (telewizyjny
kanał tematyczny i specjalistyczny portal internetowy, udostępniający blisko 200
programów edukacyjnych, w tym 15 o tematyce alergologicznej). W Konferencji pod
hasłem „Alergia od kliniki do praktyki” udział wzięło 1800 lekarzy, z czego znaczna
część
alergologów,
osób
specjalizujących
się
w
alergologii,
lekarzy
zainteresowanych praktyką alergologiczną, internistów, pediatrów, laryngologów,
dermatologów, okulistów oraz pielęgniarek alergologicznych. Głównym celem
spotkania tych szacownych gremiów było omówienie najnowszych wyników badań w
dziedzinie diagnostyki i terapii schorzeń o podłożu alergicznym, wskazanie wpływu
schorzeń alergicznych na przebieg innych chorób, poszerzenie praktycznych
umiejętności w alergologii oraz uwypuklenie zagrożeń dla pacjenta pojawiających się
w codziennej praktyce lekarskiej. Na szczególną uwagę zasłużyło 15 sesji naukowoszkoleniowych (w tym sesje sponsorowane przez firmy farmaceutyczne w ramach
przyznanych grantów naukowych) oraz warsztaty szkoleniowe przeprowadzone
przez wybitnych specjalistów i ekspertów w dziedzinie alergologii. Spotkało się to z
ogromnym zainteresowaniem, przeradzającym się w bardzo ożywioną wymianę
58
poglądów. Po raz pierwszy obradom towarzyszyła telewizja zjazdowa, relacjonująca
na bieżąco sprawozdania z Konferencji, wywiady z uznanymi specjalistami oraz
wrażenia samych uczestników.W drugim dniu po ostatniej sesji wieczornej, odbyła
się uroczystość wręczenia nagród „Złotego IgE” w zakresie „Zarządzania i
Przedsiębiorczości w Alergologii”. Nagrodzono 25 lekarzy z całej Polski za
szczególne osiągnięcia managerskie, gdyż potrafili oni z małych gabinetów
lekarskich, swoją ciężką wieloletnią pracą stworzyć pokaźne specjalistyczne centra
alergologiczne.
Zdj. 22. II Konferencja Szkoleniowa PTA, Wisła, 23-26.04.2008 r.
59
 III Konferencja Szkoleniowa PTA zorganizowana pod patronatem Polskiego
Towarzystwa Alergologicznego odbyła się w Wiśle w Hotelu Gołębiewski w
dniach 21-24.04.2010 r.
III Konferencja Szkoleniowa to kolejny sukces PTA i największa tego rodzaju
impreza medyczna w Polsce, skupiająca blisko 1500 uczestników, ponad 50
wykładowców oraz kilkudziesięciu wystawców. Podczas spotkania poruszono szereg
tematów o najbardziej, nurtującej obecnie problematyce, alergii na leki, czy alergii
pokarmowej. Najwięcej pozytywnych kontrowersji, pobudzających uczestników do
dyskusji wywołały zagadnienia przedstawione przez prof. Annę Węgrzyn-Nowak z
Nowego Jorku. Ponadto bardzo ciekawe okazały się prezentacje, omawiające
powiązanie epidemii astmy i otyłości u najmłodszych chorych, wybory odpowiedniego
rodzaju dyscypliny sportu dla pacjentów astmatycznych, praktyczne rady, dotyczące
pozagenomowego działania steroidów oraz skuteczność immunoterapii swoistej w
leczeniu alergii. Szczególnie istotne znaczenie w procesie leczenia chorób
alergicznych odniosły zaprezentowane tematy, związane ze współpracą pacjent lekarz. Wymagają one bowiem wiele samodyscypliny ze strony chorego oraz
zaufania do lekarza. Motywem przewodnim sesji „Chory i lekarz w procesie leczenia
– razem czy osobno?” był właśnie proces wzbudzenia zaufania u pacjenta do metod
leczenia jego choroby. Nowością Konferencji PTA stała się formuła wideokonferencji.
W ten sposób swoją prezentację, bezpośrednio ze Szwecji, wygłosił prof. Jan Lötvall
60
- Prezydent Europejskiej Akademii Alergii i Immunologii Klinicznej (EAACI). Kolejna
nowinka spotkania w Wiśle to, tzw. „hot topic” koncentrujący się wokół wytycznych
leczenia
astmy,
będących
dla
lekarzy
jednym
z
podstawowych
narzędzi
diagnostyczno-leczniczych. Dużym powodzeniem cieszyły się także warsztaty
szkoleniowe, zwłaszcza Sekcji Młodych, w czasie których po raz pierwszy młodzi
członkowie PTA zreferowali swoje badania i osiągnięcia. Rozstrzygnięto konkurs na
najlepsze prace i przyznano granty naukowe. Również pozostałe sesje Sekcji
Problemowych działających w obrębie PTA stanowiły cenną merytorycznie część
Konferencji, a wśród nich sesja poruszająca trudny problem diagnostyki niedoborów
immunologicznych oraz niezwykle dydaktyczna sesja dermatologiczna i sesja
poświęcona zagadnieniom alergii oczu. Odzwierciedleniem rosnącego znaczenia
alergologii, stało się hasło przewodnie Konferencji „Choroby Alergiczne – od Pediatrii
do Geriatrii”. W związku z przybywającą z roku na rok liczbą chorób alergicznych, a
także samych chorych na alergie bez względu na ich wiek czy wykonywany zawód,
postanowiono podjąć działania zmierzające do poprawy tej sytuacji. Temu celowi
przyświecała właśnie organizacja Konferencji Szkoleniowych PTA. Ich zaletą była
interdyscyplinarność.
Lekarze
różnych
specjalności
(poza
alergologami)
laryngolodzy, pulmonolodzy, dermatolodzy, pediatrzy, okuliści mogli zapoznawać się
z różnymi metodami leczenia chorób, z którymi stykali się w swojej codziennej
praktyce.
61
Zdj. 25. III Konferencja Szkoleniowa PTA, Wisła, 21-24.04.2010 r.
62
 IV Konferencja Szkoleniowa PTA zorganizowana pod patronatem Polskiego
Towarzystwa Alergologicznego odbyła się w Wiśle w Hotelu Gołębiewski w
dniach 13-16.04.2011 r.
Uczestniczyło w niej blisko 1500 osób – ponad 1000 uczestników, 62
wykładowców oraz około 220 wystawców, przedstawicieli mediów i gości. Hotel
Gołębiewski po raz kolejny zapełnił się lekarzami wielu specjalności, oprócz
alergologów, także laryngologami, pediatrami, dermatologami i okulistami, którzy
zgodnie z przewodnim hasłem Konferencji – „Choroby alergiczne w codziennej
praktyce lekarskiej”, poszukiwali metod jeszcze skuteczniejszego leczenia i
profilaktyki chorób alergicznych w swej codziennej pracy. W programie naukowym
adresowanym bezpośrednio do lekarzy pierwszego kontaktu, pracujących w
podstawowej opiece zdrowotnej oraz innych specjalności zaprezentowano 11 sesji i
10 warsztatów szkoleniowych, 2 sesje Hot - Topic, a także spotkanie z ekspertem.
Konferencja rozpoczęła się od uroczystej sesji inauguracyjnej poświęconej 100-leciu
Immunoterapii Alergenowej – jej początkom sprzed wieku, aktualnym wyzwaniom i
przyszłości tej metody, leczenia chorób alergicznych. Drugi dzień rozpoczął się od
wykładu prof. Jean’a Bousquet – jednego z najwybitniejszych światowych
alergologów. Jego wystąpienie było wielkim zaszczytem, zarówno dla uczestników
Konferencji,
jak
i
Polskiego
Towarzystwa
Alergologicznego.
Szczególnym
zainteresowaniem zgromadzonych cieszyły się sesje dotyczące między innymi
leczenia alergii u dzieci, profilaktyki chorób obturacyjnych czy błędów w procedurze
inhalacji. Wiele czasu poświęcono także zagadnieniom związanym z astmą –
leczeniu astmy ciężkiej, współistnieniu astmy z innymi zespołami chorobowymi oraz
znaczeniu genetyki w astmie. Dużą popularnością cieszyły się warsztaty Sekcji
Problemowych PTA, zwłaszcza Sekcji Alergii na Pokarmy, Sekcji Pediatrycznej czy
Sekcji Nadwrażliwości na Leki. Warto również zauważyć, że program naukowy został
doskonale przyjęty przez uczestników Konferencji, co przejawiło się niemalże
stuprocentową frekwencją podczas każdej aktywności edukacyjnej – począwszy od
porannych warsztatów, poprzez sesje plenarne, spotkanie z ekspertem, a kończąc
na sesjach „Gorący temat”.
63
Zdj. 27. IV Konferencja Szkoleniowa PTA, Wisła, 13-16.04.2011 r.
Forum Kliniczne Ekspertów
 I Kliniczne Forum Ekspertów zorganizowane w ramach Narodowego
Programu Wczesnej Diagnostyki i Leczenia Astmy – POLASTMA odbyło się w
Wiśle w dniach 25-28.03.2009 roku.
Przedsięwzięcie to było inicjatywą skierowaną do całego środowiska
medycznego, bezpośrednio adresowane przede wszystkim do lekarzy pierwszego
kontaktu, pracujących w POZ oraz specjalistów alergologii, pulmonologii, pediatrii i
medycyny rodzinnej, bowiem wczesne podejrzenie astmy oskrzelowej i ewentualne
rozważenie celowości wdrożenia diagnostyki odbywa się właśnie w gabinetach
lekarzy POZ, a nie specjalistów. Toteż priorytetowym celem Forum stało się
stworzenie regionalnych ośrodków specjalistycznych opieki nad chorymi z astmą,
pomoc w nawiązaniu ściślejszej współpracy między lekarzami POZ, a alergologami i
pulmonologami oraz konsolidacja środowiska lekarskiego.
Edukacja I Klinicznego Forum Ekspertów miała stanowić podwaliny do
zwiększenia wykrywalności astmy oskrzelowej, zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych
oraz wczesnego włączania odpowiedniego leczenia, w tym leków przeciwzapalnych.
64
To miałoby doprowadzić do zmniejszenia liczby ciężkich przypadków choroby
(szczególnie przypadków śmiertelnych), liczby przyznawanych rent z powodu astmy i
ograniczenia kosztów opieki nad astmatycznymi pacjentami. I Forum Ekspertów nie
utworzyło nowych standardów, lecz należało do części międzynarodowej strategii
Global Alliance Against Chronic Respiratory Disorders (GARD) wdrażanej pod egidą
Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Wysoki poziom merytoryczny spotkania
zagwarantowała opieka naukowa Zarządu Głównego PTA, Komitetu Wykonawczego
oraz Rady Naukowej Narodowego Programu Wczesnej Diagnostyki i Leczenia
Astmy, w skład którego weszli najwybitniejsi specjaliści w kraju. Ponadto swój wkład
zaznaczyli najlepsi wykładowcy z Polski i z zagranicy, osoby o ogromnej wiedzy i
talencie dydaktycznym. W I Klinicznym Forum Ekspertów zorganizowanym w Wiśle
udział wzięło ponad 1400 uczestników zainteresowanych tematyką astmy. Program
naukowy objął czternaście sesji szkoleniowo-naukowych oraz cieszące się
szczególną popularnością warsztaty szkoleniowe. Duża część zagadnień była
poświęcona przede wszystkim prezentacji założeń Narodowego Programu Wczesnej
Diagnostyki i Leczenia Astmy - POLASTMA. Program ten powstał na bazie
doświadczeń fińskich w leczeniu i diagnostyce astmy, które zaprezentował
uczestnikom Forum prof. Tari Haahtela. Implementacja tego programu w Finlandii
przyniosła bardzo pozytywne i satysfakcjonujące wyniki w postępowaniu z tą
chorobą, stąd też naturalną konsekwencją jest próba jego realizacji w Polsce. Jak
zauważyli prelegenci, mimo wczesnej fazy rozwoju Programu w naszym kraju, jego
ewolucja
i
efekty
zaobserwowali
już
lekarze
ze
Szwecji
zainspirowani,
dotychczasowymi osiągnięciami polskich kolegów. Fascynację Programem na Forum
widać było również w popularności materiałów – ulotek i folderów związanych z
POLASTMĄ. W trakcie trwania Forum miała miejsce uroczystość ukonstytuowania
się Rady Naukowej Programu POLASTMA.
W jej skład weszły następujące osoby reprezentujące takie dziedziny
medycyny jak alergologia, pulmonologia i medycyna rodzinna m.in.: prof. Barbara
Rogala, prof. Paweł Górski, prof. Jerzy Kruszewski, prof. Piotr Kuna, prof. Ryszard
Kurzawa, prof. Władysław Pierzchała oraz prof. Andrzej Steciwko. Prelekcje sesji
szkoleniowo-naukowych
zdrowotnego,
rozpoczęły
społecznego
i
się
od
aspektu
ekonomicznego.
Istotną
astmy,
rolę
jako
we
problemu
wszystkich
wystąpieniach odegrała perspektywa chorego w diagnostyce i leczeniu, zwłaszcza w
kontekście jakości życia z tym schorzeniem. Oprócz tego kilka wykładów dotyczyło
65
bardzo ważnego obecnie problemu astmy u dzieci i nastolatków. Jak wykazały
wcześniejsze badania ECAP, przeprowadzone przez prof. Bolesława Samolińskiego i
Jego zespół, to właśnie ta grupa wiekowa jest najbardziej narażona na ryzyko
zachorowania na astmę, zwłaszcza że diagnoza u nich stanowi sferę bardzo
problematyczną. Poszerzeniu wiedzy uczestników Forum posłużyły także warsztaty
szkoleniowe, skupiające się głównie na dwóch tematach. Pierwszy z nich
poświęcony był spirometrii, a szczególnie jej prawidłowemu wykonywaniu, trafnej
analizie i interpretacji wyników oraz ewentualnym przeciwwskazaniom w jej
stosowaniu u chorych na astmę. Drugi natomiast odnosił się do problemów
najmłodszych chorych na astmę – właściwego rozpoznania astmy i skutecznego
przeciwdziałania jej rozwojowi.
Zdj. 28. I Kliniczne Forum Ekspertów PTA, Wisła, 25-28.03.2009 r.

II Kliniczne Forum Ekspertów Narodowego Programu Wczesnej Diagnostyki i
Leczenia Astmy „POLASTMA” o tematyce: „Standardy w Astmie –
Diagnostyka i Leczenie” odbyło się w Hotelu „Ossa” w pobliżu Rawy
Mazowieckiej w dniach 8-11.09. 2010 roku.
66
II Kliniczne Forum Ekspertów „Standardy w Astmie – Diagnostyka i Leczenie”,
było kontynuacją cyklu spotkań specjalistów zajmujących się zagadnieniem astmy w
ramach Narodowego Programu POLASTMA, prowadzonego z myślą o całym
społeczeństwie cierpiącym z powodu tej choroby. Wykłady, prezentacje i szkolenia
dotyczyły najnowszych metod i osiągnięć w leczeniu astmy oskrzelowej. Podczas
trwania spotkania zostały zaprezentowane sposoby ich praktycznego wykorzystania
w codziennej diagnostyce i terapii choroby. Podsumowując, zagadnienia II Forum
Klinicznego były skierowane nie tylko do alergologów, ale swą tematyką mogły
zainteresować wszystkich lekarzy stykających się w swojej codziennej praktyce z
astmą, m. in. pediatrów, pulmonologów czy laryngologów.
Zdj. 29. II Kliniczne Forum Ekspertów PTA, Wisła, 8-11.09.2010 r.
67
 III Kliniczne Forum Ekspertów zorganizowane w ramach Narodowego
Programu Wczesnej Diagnostyki i Leczenia Astmy – POLASTMA odbyło się w
Wiśle w dniach 18-21.04.2012 roku w Hotelu „Gołębiewski”.
68
Zgodnie z hasłem „Astma bez granic” III Kliniczne Forum Ekspertów stanowiło
motywację do dalszych starań na rzecz lepszej diagnostyki i leczenia astmy. Poprzez
przełamywanie przysłowiowych granic w toku dyskusji, wymiany poglądów i
nowatorskich pomysłów, starano się stworzyć klimat do staranniejszego i
skuteczniejszego zapobiegania, rozpoznawania, leczenia i kontroli astmy. III
Kliniczne Forum Ekspertów to inicjatywa naukowa skierowana do całego środowiska
medycznego,
bezpośrednio
adresowana
do
lekarzy
pierwszego
kontaktu,
specjalistów alergologii, pulmonologii, pediatrii i medycyny rodzinnej. W tegorocznej
edycji zorganizowanej w Wiśle udział wzięło 1400 uczestników zainteresowanych
problematyką astmy. Program naukowy opracowano z myślą umożliwienia dotknięcia
w praktyczny sposób najnowszych i najskuteczniejszych metod terapii astmy oraz
kompleksowego postępowania w przypadku
współistnienia astmy z innymi
chorobami alergicznymi czy przewlekłymi. W programie szczegółowym Forum
znalazło się 14 sesji naukowo-szkoleniowych i cieszące się znaczną popularnością
warsztaty szkoleniowe. III Kliniczne Forum Ekspertów było kolejną okazją do
integracji środowiska medycznego i rozwinięcia umiejętności rozpoznawania oraz
kontroli astmy.
Podyplomowe Szkoły PTA
Główne cele spotkań Szkoły Podyplomowej to dostarczenie uczestnikom
najnowszej wiedzy alergologicznej, przekazanie praktycznych informacji oraz
wskazanie zagrożeń dla pacjenta w codziennej praktyce lekarskiej. O alergiach i
astmie nie mówi się proporcjonalnie co do znaczenia tych chorób, na które obecnie
cierpi co druga osoba w Polsce. W związku z powyższym postanowiono podjąć
działania edukacyjne wobec tych, którzy stykają się z tymi schorzeniami, jako pierwsi
– czyli lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i medycyny rodzinnej. Od ich to
bowiem, prawidłowego rozpoznania i wdrożenia właściwego leczenia zależy
zagwarantowanie pacjentowi spokojnego przebiegu choroby, a przede wszystkim jej
stałą kontrolę. Cykl spotkań ruszył z początkiem 2007 roku. Pierwsze inauguracyjne
wykłady odbyły się w dniu 20 stycznia w Teatrze Nowym w Łodzi. Pozostałe
natomiast, prowadzone przez lokalnych liderów oraz członków ZG PTA miały miejsce
w regionalnych ośrodkach na terenie całego kraju. Oprócz tego opracowano
kalendarium Szkoły Podyplomowej PTA, trwającej trzyletniej kadencji ZG. W 2008
69
roku w Warszawie ruszyła kolejna edycja. I Podyplomowa Szkoła PTA cyklu
wiosennego pt.: „Nowoczesna Alergologia – w sam raz na wiosnę” pod patronatem
naukowym prof. Bolesława Samolińskiego odbyła się 4 kwietnia w Hotelu Marriott.
Spotkanie to, tradycyjnie poświęcone było najnowszym metodom leczenia alergii,
przekazaniu dobrych praktyk w postępowaniu z pacjentem oraz radzeniu sobie z
ewentualnymi problemami występowania tych schorzeń. Wiosenny cykl stanowił więc
odpowiedź na rosnącą liczbę osób cierpiących z powodu różnego rodzaju alergii, z
astmą włącznie. Drugie półrocze 2008 roku rozpoczęło kolejny już jesienny cykl
Podyplomowej Szkoły PTA zatytułowany „Nowoczesna Alergologia w tym półroczu”.
Podczas 3 spotkań zorganizowanych pod patronatem naukowym Prezydenta PTA
prof. Piotra Kuny i prof. Jerzego Kruszewskiego, najpierw w Łodzi, potem w
Warszawie i Wrocławiu uczestniczyło ponad 600 lekarzy rodzinnych/POZ oraz
lekarzy innych specjalności, szczególnie zainteresowanych tematyką alergologii. W
programie znalazły się przede wszystkim zagadnienia związane z alergicznym
nieżytem nosa, astmą, terapią przeciwhistaminową i diagnostyką dermatologiczną, a
także alergiami oczu. Jesienny cykl zamknęła ostatnia już w tym kwartale
podyplomowa Szkoła PTA w Gdyni. Rok 2009 przyniósł reorganizację spotkań. I
nowatorskie posiedzenie odbyło się w styczniu w Centrum Kongresowym PAN w
Poznaniu zorganizowane pod patronatem Prezydenta i Sekretarza PTA: prof. Piotra
Kuny i prof. Anny Bręborowicz. Nowe spotkania zmieniły swój charakter. Każde
składało się z 5 sesji naukowo-szkoleniowych, uwzględniających minimum dwa
wystąpienia. Priorytetowym celem stały się najświeższe doniesienia z zakresu
chorób z nadwrażliwości oraz wskazania zagrożeń dla pacjenta, wynikających z
codziennej praktyki lekarskiej.
W latach następnych podtrzymano dotychczasowy charakter spotkań, dopiero
28.01.2012 roku w Łodzi nastąpiła inauguracja zmodyfikowanego cyklu 11 spotkań
Podyplomowej Szkoły PTA „Wiedza Praktyczna Przyszłość”. Nową propozycję
Szkoły skierowano głównie do lekarzy specjalistów z zakresu medycyny rodzinnej,
pediatrii,
chorób
wewnętrznych,
alergologii
oraz
innych,
zainteresowanych
zaburzeniami i chorobami alergicznymi. W programie zaproponowano najbardziej
ważkie i aktualne problemy alergologiczne, dotyczące codziennej praktyki lekarskiej
m. in. astmy oskrzelowej, alergicznego nieżytu nosa, wstrząsu anafilaktycznego,
kaszlu poinfekcyjnego, czy nowych możliwości w leczeniu alergii nosa. Specjalnie dla
uczestników edycji 2012, firma Symposion wspólnie z Kancelarią Prawną Mecenas
70
Justyny Zajdel przygotowała unikatowe w skali kraju sesje poświęcone prawnym
aspektom funkcjonowania lekarzy i jednostek organizacyjnych służby zdrowia.
Szkolenia odbywały się w największych miastach Polski i skupiały lokalne
środowiska medyczne.
Sympozja Naukowe „Pulmonologia i Alergologia”
W maju 2010 roku Polskie Towarzystwo Alergologiczne wraz z Polskim
Towarzystwem Chorób Płuc zapoczątkowało nowy cykl Sympozjów Naukowych
„Pulmonologia i Alergologia – Nowe Spojrzenie 2010 – standardy postępowania”,
zorganizowanych
przez
Klinikę
Chorób
Wewnętrznych,
Astmy
i
Alergii
Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego nr 1 im. Norberta Barlickiego oraz firmę
KIMZE. Spotkania te zaadresowane były głównie do alergologów, pulmonologów
oraz wszystkich tych lekarzy, którzy wykazywali szczególne zainteresowania
alergologicznymi i pulmonologicznymi zagadnieniami. Sympozja dotyczyły przede
wszystkim wykładów i warsztatów eksperckich, wnoszących swym przekazem istotną
wartość merytoryczną w codzienną praktykę lekarską. Szczególnie dotykały
problemów zdrowotnych pacjentów w każdym wieku, w odniesieniu do leczenia
astmy i chorób układu oddechowego. Rok 2011 przyniósł kolejny cykl Sympozjów
„Pulmonologia i Alergologia 2011 – stany zagrożenia życia”. Wówczas odbyło się 7
spotkań. W 2012 roku cykl kontynuowano pod hasłem „Pulmonologia i Alergologia
2012. Update.”
Sympozja
Naukowe
„Alergologia
i
pulmonologia
2012
-
standardy
postępowania najnowsze doniesienia”
W 2012 roku, celem dostarczenia najnowszych informacji naukowych i
doświadczeń praktycznych w postaci wykładów i sesji warsztatowych, prowadzonych
przez znamienitych specjalistów w dziedzinie alergologii i pulmonologii ruszył cykl
spotkań „Alergologia i Pulmonologia 2012 – Update - standardy postępowania,
najnowsze doniesienia”, stanowiący doskonałą okazję do wymiany poglądów,
doświadczeń i pouczających dyskusji, dotyczących zagadnień poruszanych podczas
wykładów. Obejmował on cykl sympozjów dla lekarzy rodzinnych i innych
specjalistów, w 12 miastach wojewódzkich Polski w okresie od lutego do grudnia
2012 roku. Organizatorem spotkań była firma G-Pharma Consulting.
71
Kongresy
- XXVIII Kongres EAACI (Europejskiej Akademii Alergii i Immunologii Klinicznej) w
dniach 6-10.06.2009 roku odbył się w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki. W gronie
współorganizatorów tej jednej z największych konferencji medycznych w Europie
znalazło się Polskie Towarzystwo Alergologiczne.
Zdj. 32. XXVIII Kongres EAACI, Warszawa, 6-10.06.2009 r.
Prezydentem Kongresu był prof. Marek L. Kowalski, a sam zjazd który
zgromadził 6200 uczestników odbył się dzięki jego wieloletnim zabiegom na forum
EAACI. Goszczący po raz pierwszy w naszym kraju Kongres EAACI za hasło
przewodnie przyjął motto „Alergia i Astma bez granic”, co w zamyśle pomysłodawców
oznaczać miało brak granic pomiędzy państwami w leczeniu tych chorób, jak i brak
barier między lekarzami, stykającymi się z nimi w swej codziennej pracy –
szczególnie alergologów, pulmonologów, pediatrów i dermatologów. XXVIII Kongres
EAACI w Polsce przyniósł ogromną szansę na promocję polskiej alergologii na skalę
72
europejską. Stanowił doskonałą okazję do zapoznania się z najnowszymi kierunkami
rozwoju metod leczenia alergii, astmy i schorzeń z nimi powiązanych. Stał się
swoistego rodzaju platformą wymiany i konfrontacją w badaniu i diagnostyce
doświadczeń stosowanych przez światowe ośrodki leczenia alergii i astmy. O randze
tego przedsięwzięcia świadczyły liczby – swoje dokonania i odkrycia zaprezentowało
326 wykładowców z 42 krajów, z czego 26 z Polski. Przeprowadzono 7 sesji
plenarnych, 80 sesji naukowych, wiele warsztatów szkoleniowych, kursów dla
pielęgniarek oraz sesji plakatowych. Splendoru imprezy dodała wizyta Prezydenta
RP Lecha Kaczyńskiego, który wystąpił podczas uroczystej inauguracji Kongresu.
Ponadto
Prezydent
Lech
Kaczyński
uhonorował
wysokimi
odznaczeniami
państwowymi profesorów zasłużonych dla rozwoju alergologii m.in.: prof. Andrzeja
Szczeklika i prof. Ryszarda Kurzawę - Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu
Odrodzenia Polski, prof. Annę Bręborowicz i prof. Pawła Górskiego - Krzyżem
Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, prof. Ryszardę Chazan i prof. Marka
Kowalskiego - Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz prof. Paula
Basiel van Cauwenberger i prof. Jean’a Juliena Bousquet - Krzyżem Oficerskim
Orderu
Zasługi
Rzeczypospolitej
Polskiej.
Program
naukowy
Kongresu
skoncentrował się głównie wokół problematyki, występującego powszechnie w
Europie wzrostu zachorowań na choroby alergiczne, a także alergii pokarmowych i
alergii na leki. Oprócz tego położono silny nacisk na interdyscyplinarność w leczeniu i
diagnostyce alergii wraz z uwarunkowaniami geograficznymi i populacyjnymi w
kontekście postępowania ze schorzeniami alergologicznymi. Dowodem na to były
przykłady pacjentów cierpiących na te choroby, ale prowadzących bardzo aktywny
psychofizycznie tryb życia – 10% czynnych zawodowo sportowców choruje na
astmę, zaś aż 30% ma stwierdzoną alergię. Mimo tego, dzięki kontroli i wdrożenia
prawidłowego leczenia mają oni takie same szanse na zdobywanie medali, jak ich
zdrowi koledzy. Warszawskie spotkanie światowych autorytetów alergologii oraz
dziedzin pokrewnych przyciągnęło również wielu przedstawicieli nauk medycznych
innych
kontynentów.
Dużą
popularnością
cieszyły
się
stoiska
krajowych
stowarzyszeń i organizacji alergologicznych, pośród których nie mogło zabraknąć
także PTA. Warto wspomnieć, iż XXVIII Kongres EAACI 2009 uświetnili swą
obecnością następujący goście: Światowa Organizacja Alergii (WAO), Europejska
Sieć Doskonałości w Alergologii i Astmie (GA2LEN), Narodowy Instytut Alergii i
Chorób Infekcyjnych USA (NIAID, NIH), Amerykańska Akademia Alergii, Astmy i
Immunologii
(AAAAI),
INTERASTMA,
73
Europejskie
Towarzystwo
Wyprysku
Kontaktowego (ESCD) oraz Instytut Badań Immunologicznych z Nowej Anglii, USA
(IRINE). Na uwagę zasługuje, również fakt przyznania przez PTA w ramach
konferencji grantów naukowych dla 29 osób. Jak dotąd był to największy
kongres medyczny jaki do tej pory odbył się w Polsce i jedyny kongres EAACI w
Europie Środkowej.
 X Międzynarodowy Kongres PTA pt.: „Diagnostyka i leczenie chorób
alergicznych – nowe trendy” pod honorowym patronatem Minister Zdrowia
Ewy Kopacz odbył się w Bydgoszczy w Centrum Kongresowym „Opera Nova”
w dniach 7-10.10.2009 roku.
W czasie czterodniowego spotkania zaprezentowano szereg sesji plenarnych,
głównych, tematycznych i plakatowych. Obok polskich wykładowców swoim udziałem
zaszczycili Kongres zagraniczni goście, w tym przedstawiciele Europejskiej Akademii
Alergologii i Immunologii Klinicznej. Program naukowy imprezy objął praktycznie
wszystkie obszary alergologii, odzwierciedlając szeroki zakres zainteresowań i
potrzeb edukacyjnych, zarówno alergologów, jak i lekarzy innych specjalności.
Podczas sesji wykładowych przewidziano także czas na dyskusję, doniesienia
oryginalne
oraz
spotkania
warsztatowe.
Wysoki
poziom
merytoryczny
zagwarantowała opieka naukowa Zarządu Głównego i kierownictwa Sekcji PTA. W
Konferencji uczestniczyli najlepsi naukowcy z Polski i zagranicy oraz osoby o
ogromnej wiedzy i talencie dydaktycznym. X Międzynarodowy Kongres okazał się
okazją do podsumowania dziewięciu kadencji działalności PTA, ze szczególnym
zaakcentowaniem ostatniej trzyletniej aktywności naukowej, klinicznej i edukacyjnej
oraz misji społecznej, tym bardziej że Towarzystwo wkraczało już w kolejny dziesiąty
etap.
Zdj. 33. X Kongres PTA, Bydgoszcz, 7-10.09.2009 r.
74
75
Kampanie i patronaty nad konferencjami
 Maraton „Bieg po oddech” – impreza z okazji Światowego Dnia Astmy
zorganizowana pod patronatem PTA dnia 1.05.2008 roku w Warszawie. Ideą
przewodnią tego przedsięwzięcia było zainteresowanie opinii publicznej oraz
mediów, problemem astmy i innych chorób alergicznych. Ponadto był to
również
dobry
moment,
aby
wypromować
Polskie
Towarzystwo
Alergologiczne, jako autorytet w dziedzinie alergologii i zbudować odpowiedni
społeczny image Towarzystwa.
 Ogólnopolska kampania edukacyjna pt.: „Wyprzedźmy jesienny atak astmy”
skierowana do rodziców dzieci chorych na astmę i lekarzy zorganizowana pod
patronatem naukowym PTA odbyła się we wrześniu 2008 roku.
Celem akcji było zachęcenie rodziców, małych pacjentów cierpiących na
astmę do działań zapobiegających zaostrzeniom choroby, szczególnie
nasilającej się o tej porze roku. Tym bardziej, że zjawisko tzw. „wrześniowej
epidemii
astmy”
może
wykazywać
kilka
współistniejących
przyczyn:
ekspozycję na alergeny w środowisku szkolnym, z którymi dzieci nie miały
kontaktu podczas wakacji, stres związany z nauką, mniej regularne
stosowanie rutynowego leczenia w czasie wolnym, typowe jesienne infekcje
wirusowe dróg oddechowych. W związku z powyższym wizyta u alergologa
lub pediatry to jedyny sposób po wakacjach, aby ustrzec dziecko przed
nasilającymi się atakami astmy, powtarzającymi się kilka tygodni po
rozpoczęciu roku szkolnego.
 Sympozjum alergologiczne pt.: „Od niemowlaka do nastolatka – różne oblicza
astmy u dzieci” zorganizowane pod patronatem PTA odbyło się na
Uniwersytecie Medycznym w Łodzi w dniu 16.10.2008 roku. W spotkaniu
uczestniczyło ponad 100 osób, w szczególności lekarze rodzinni, specjaliści
oraz zainteresowani tematyką astmy u dzieci. Główny punkt programu
stanowił wykład światowej sławy alergologa - pediatry prof. Nikolaosa
Papadopoulosa, zdobywcy wielu międzynarodowych nagród, wybitnego
znawcy problematyki astmy oskrzelowej u dzieci, najnowszych metod
diagnostycznych oraz standardów leczenia i postępowania.
 Wystawa pt.: „Historia leczenia astmy – Wystawa zapierająca dech w
piersiach” zorganizowana w Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej
76
odbyła
się
w
Warszawie
w
dniu
29.10.2008
roku.
Na
wystawie
zaprezentowano inhalatory z XIX i XX wieku (z okresu belle epoque),
opakowania po stosowanych niegdyś medykamentach, naczynia apteczne
oraz reklamy i broszury informacyjne. Ekspozycja miała charakter edukacyjny
– oglądający mogli także zapoznać się z przyczynami, objawami i
współczesnymi metodami leczenia astmy.
 XV
Jubileuszowe
Sympozjum
Naukowo-Szkoleniowe
alergologii i pneumonologii” zwane
„Kurzawiadą”
pt.:
„Postępy
zorganizowane
w
pod
przewodnictwem prof. Ryszarda Kurzawy i patronatem prof. Jerzego
Kruszewskiego odbyło się w Krakowie w dniach 13-15.11.2008 roku.
Celem konferencji było podsumowanie osiągnięć z zakresu alergologii i
dziedzin pokrewnych w minionym roku. Pogram naukowy objął: sesję Sekcji
Astmologicznej PTChP, 9 sesji naukowych, przygotowanych w ramach
grantów naukowo-szkoleniowych poszczególnych firm farmaceutycznych,
sesję interaktywną pod patronatem Komisji Chorób Układu Oddechowego
Komitetu Patofizjologii Polskiej Akademii Nauk oraz 3 gorące tematy i 3
spotkania z ekspertem. Konferencji towarzyszyły również imprezy artystyczne,
w tym Gala Operetkowo - Musicalowa pt.: „Amigos para sempre” w wykonaniu
wybitnych polskich artystów, z muzyką orkiestry Straussowskiej „Obligato”.
Oczywiście
nie
zabrakło
Polskiego
Towarzystwa
Alergologicznego,
promującego swoje inicjatywy.
 Konferencja prasowa Polskiego Towarzystwa Alergologicznego poświęcona
sytuacji osób chorych na astmę w kontekście propozycji zmian na listach
leków refundowanych odbyła się w Warszawie w dniu 10.12.2008 roku.
Podczas konferencji, PTA poinformowało o planowanych przez Ministerstwo
Zdrowia zmianach dotyczących list refundacyjnych. Po raz pierwszy miały się
na nich znaleźć leki skojarzone dla chorych na astmę i POChP. Lekarze i
pacjenci czekali od lat na te posunięcia, tym bardziej, że w całej Unii
Europejskiej były one już refundowane od dawna za wyjątkiem Polski.
 Wykład pt: „Czy jestem alergikiem? Czym jest i jak powstaje alergia?”
zorganizowany pod auspicjami PTA odbył się w Łodzi w dniu 7.03.2009 roku
w Auli Politechniki Łódzkiej na Łódzkim Uniwersytecie Dziecięcym. Ten
niecodzienny
wykład
poprowadził
Prezydent
Polskiego
Towarzystwa
Alergologicznego prof. Piotr Kuna, a słuchaczami byli najmłodsi studenci w
Łodzi – dzieci w przedziale wiekowym 7-12 lat.
77
 Projekt naukowy
w ramach Programu POLASTMA realizowany pod
patronatem PTA w jednostkach Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (tj. w
Klinice Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii Uniwersyteckiego Szpitala
Klinicznego Nr 1 im. N. Barlickiego oraz w Zakładzie Biochemii Lekarskiej),
celem identyfikacji genetycznego podłoża astmy – zwłaszcza jej ciężkiej
postaci. Pierwsze doniesienia przedstawiono w Łodzi we wrześniu 2009 roku.
Przedmiotem
zainteresowań
badaczy
stały
się
również
genetyczne
uwarunkowania oporności na stosowane leczenie.
 Warsztaty dla rodziców dzieci chorych na astmę, zorganizowane przez portal
www.astma-katar.pl
przy
współudziale
Polskiego
Towarzystwa
Alergologicznego w ramach kampanii „Wyprzedź jesienny atak astmy” odbyły
się w Warszawskim Centrum Konferencyjnym „Zielna” w dniu 14.09.2009
roku.
Zdj. 36. Warsztaty dla rodziców, Warszawa, 14.09.2009 r.
78
Spotkanie cieszyło się ogromnym zainteresowaniem rodziców, jako
grupy docelowej tych warsztatów, tym bardziej, że mieli oni możliwość
spotkania się z ekspertami z zakresu immunologii i alergologii dziecięcej –
lekarzami z wieloletnim doświadczeniem – prof. Rafałem Pawliczakiem z
Katedry Immunologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, dr Teresą MarekSzydłowską z Oddziału Pediatrii i Poradni Pulmonologicznej Szpitala MSWiA
w Krakowie oraz dr Agnieszką Krauze z Samodzielnego Publicznego
Dziecięcego Szpitala Klinicznego przy ul. Działdowskiej w Warszawie.
 Debata z udziałem Polskiego Towarzystwa Alergologicznego pt.: „Trzy
życzenia dla systemu zdrowia na 2010 rok” zorganizowana przez Centrum
Komunikacji Medialnej oraz Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia odbyła się w
Warszawskim Domu Dziennikarza przy ulicy Foksal 3/5 w dniu 7.12.2009
roku. W spotkaniu oprócz zaproszonych gości – osób decydujących o polskiej
polityce zdrowotnej między innymi przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia,
Prezesa NFZ – Jacka Pankiewicza, Przewodniczącego Sejmowej Komisji
79
Zdrowia – Bolesława Piechy, Przewodniczącego Senackiej Komisji Zdrowia –
Władysława Sidorowicza, uczestniczyli delegaci środowisk i związków
lekarskich, organizacji pacjenckich, producenci i hurtownicy leków, aptekarze,
lekarze,
dyrektorzy
zaprezentowano
szpitali
priorytetowe
oraz
dziennikarze.
zagadnienia
i
Podczas
kwestie,
debaty
wymagające
uregulowania w systemie zdrowia w 2010 roku.
 Ogólnopolska kampania edukacyjna pt.: „Wyprzedź jesienny atak astmy – idź
z dzieckiem do lekarza!” skierowana do rodziców dzieci chorych na astmę i
lekarzy zorganizowana pod patronatem naukowym PTA przy udziale firmy
MSD Polska Sp. z o.o odbyła się we wrześniu 2010 roku.
Współpraca międzynarodowa
 5th EAACI-GA2LEN pt.: „Basic Immunology Research In Allergy and Asthma”
zorganizowany
w
Davos
w
dniach
1-4.02.2007
roku
z
udziałem
reprezentantów Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
 XXVII Kongres EAACI, który odbył się w Barcelonie w czerwcu 2008 roku z
udziałem reprezentantów PTA. Głównym celem przedstawicieli Towarzystwa
była promocja XXVIII Kongresu EAACI, który odbył się w Warszawie w 2009
roku.
 XX Światowy Kongres Alergologiczny WAO zorganizowany w Bangkoku w
2007 roku z udziałem polskich wykładowców: prof. Marka Kowalskiego, prof.
Marka Jutela, prof. Piotr Kuny oraz prof. Magdaleny Czarneckiej-Operacz
(promowanie Towarzystwa poprzez wystawienie stoiska PTA podczas trwania
Konferencji).
 XXVIII Kongres EAACI zorganizowany przez PTA w Warszawie w dniach 610.06.2009 roku (przyznanie dla jednego z członków Zarządu Głównego PTA
nominacji do Executive Committee – Members at Large, z jednoczesnym
zgłoszeniem i jednomyślnym zatwierdzeniem kandydatury Prezydenta Elekta
PTA – prof. Barbary Rogali).
 IV Spotkanie GARD – Światowego Sojuszu Walki z Chorobami Układu
Oddechowego (Global Alliance Against Chronic Respiratory Diseases),
podczas którego nastąpiło oficjalne przystąpienie Programu POLASTMA do
struktur i inicjatyw GARD zorganizowano w Rzymie w dniach 13-16.06.2009
roku.
80
Przyjęcie do GARD stało się dla twórców POLASTMY nobilitacją
Programu na arenie międzynarodowej oraz pozwoliło na koordynację jego
działań w ramach światowego przeciwdziałania postępowi chorób układu
oddechowego. Umożliwiło także wymianę doświadczeń z innymi instytucjami i
organizacjami partycypującymi w aktywności i wpływającymi na jego
efektywność. Global Alliance Against Chronic Respiratory Diseases (GARD)
powstało w 2006 roku łącząc organizacje i stowarzyszenia działające w sferze
szeroko pojętej walki ze schorzeniami układu oddechowego. Obecnie stanowi
swoistego rodzaju odpowiedź Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na
narastający w świecie problem szerzenia się chorób górnych
dróg
oddechowych.
 XXI Światowy Kongres Alergologiczny WAC (World Allergy Congress)
zorganizowany przez Word Allergy Organization – największą światową
organizację alergologiczną zrzeszającą ponad 70 krajowych stowarzyszeń
alergologicznych odbył się w Buenos Aires w dniach 6-10.12.2009 roku.
Będąc jednym z najznamienitszych wydarzeń naukowych świata
alergologii, powtarzających się co dwa lata, zgromadził nie tylko ekspertów z
dziedziny alergologii, ale także pulmonologii, dermatologii, pediatrii oraz
innych specjalistów zainteresowanych tematyką chorób alergicznych. W
Kongresie uczestniczyło blisko 8000 osób. Organizatorzy położyli szczególny
nacisk na jego międzynarodowy charakter, prezentując ponad 25 sympozjów
dedykowanych lokalnym i krajowym stowarzyszeniom alergologicznym. Nie
zabrakło również przedstawicieli Polskiego Towarzystwa Alergologicznego:
prof. Piotra Kuny, prof. Barbary Rogali, prof. Andrzeja Fala oraz prof.
Małgorzaty Niżanowskiej-Mogilnickiej, którzy podczas polskiej sesji WAC
zaprezentowali m.in. Narodowy Program Wczesnej Diagnostyki i Leczenia
Astmy – POLASTMA.
81
Zdj. 38. XXI Światowy Kongres Alergologiczny WAC, Buenos Aires, 6-10.12.2009 r.
 XXIX Kongres EAACI zorganizowany w Centrum Konferencyjnym Excel w
Londynie w dniach 5-9.06.2010 roku.
W Kongresie uczestniczyło około 8000 gości z całego świata. Wykłady,
prezentacje i warsztaty poprowadziło ponad 200 ekspertów. Program naukowy
objął 7 sesji plenarnych, 42 sympozja, 15 warsztatów szkoleniowych oraz 8
sponsorowanych sympozjów i innych aktywności konferencyjnych (łącznie
ponad 120 spotkań naukowych podejmujących każdy aspekt diagnostyki i
leczenia chorób alergicznych). XXIX Kongres EAACI był również doskonałą
okazją do przybliżenia najnowszych osiągnięć, dotyczących badania przyczyn
i poszukiwania skutecznych metod leczenia astmy, studium zagadnień
związanych z uprawianiem sportu przez chorych na astmę, alergii, stresu oraz
82
praktycznej immunoterapii. Warto także wspomnieć, iż w składzie Komitetu
Naukowego Kongresu znalazł się reprezentant polskiej alergologii prof. Marek
L. Kowalski - Prezydent zeszłorocznego Kongresu EAACI, który odbył się w
Warszawie.

XXX Kongres EAACI mający miejsce w Stambule w dniach 11-15.06.2011
roku.
Zdj. 39. XXX Kongres EAACI, Stambuł, 11-15.06.2011 r.
 XXII Światowy Kongres Alergologiczny WAC zorganizowany przez World
Allergy Organization – największą światową organizację alergologiczną, po
raz drugi odbył się w Cancun w dniach 4-8.12.2011 roku. Stanowił on
szczególną okazję do świętowania przez WAO, gdyż dokładnie 60 lat temu
organizacja ta powstała, a także w Zurichu miał miejsce pierwszy jej Kongres,
skupiający wówczas 470 osób. W XXII Kongresie uczestniczyło, natomiast
3586 przedstawicieli 85 krajów świata, w tym blisko 200 osób z Polski.
Spośród nich 247 wykładowców wzięło czynny udział w 205 różnego rodzaju
sesjach. Ponadto zaprezentowano 700 abstraktów. warto również wspomnieć,
że podczas XXII WAC (World Allergy Congress), Prezydent PTA – prof.
Barbara Rogala wraz z Prezydentem WAO – prof. Richardem Lockeyem
wspólnie przewodniczyli jednej z Inauguracyjnych Sesji Plenarnych Kongresu.
83
Wydarzenie to, stanowiło szczególny wyraz uznania dla międzynarodowych
działań PTA, tym bardziej, że było jednym z 17 krajowych towarzystw
alergologicznych, posiadających w trakcie Kongresu swoje stoisko.
Zdj. 40. XXII Światowy Kongres Alergologiczny WAC, Cancun, 4-8.12.2011 r.
 XXX Kongres EAACI zorganizowany w Genewie w dniach 16-20.06.2012
roku. Wśród wykładowców Kongresu EAACI znaleźli się reprezentanci polskiej
alergologii. Swoje prace przedstawili m.in.: prof. Marek Jutel, prof. Cezary
Kowalewski, prof. Piotr Kuna, prof. Hanna Szajewska, prof. Radosław
Śpiewak, prof. Jolanta Walusiak - Skorupa, dr Anna Groblewska, a także dr
hab. Marek Niedoszytko.
84
Zdj. 41. XXXI Kongres EAACI, Genewa, 16-20.06.2012 r.
Pozostała działalność PTA
W trakcie dziewięciu kadencji swej działalności ZG PTA sprawował
funkcję koordynatora, kierując pracami 13-tu Oddziałów Regionalnych Towarzystwa.
Planowane posiedzenia odbywały się początkowo co 3-4 miesiące, po czym
przybrały formę systematycznych spotkań. Przeciętnie obradowano 12-14 razy
podczas
poszczególnych
kadencji,
z czego
trzykrotnie
w
czasie
zjazdów
zagranicznych w Madrycie, Budapeszcie i na Rodos. Np. w latach 1991-1994 odbyło
się tylko 9 posiedzeń. Podjęto na nich 25 uchwał i nawiązano kontakty z władzami
naczelnymi towarzystwa immunologicznego, omawiając przedsięwzięcia związane z
programem nauczania immunologii na uczelniach medycznych i potrzebę współpracy
oraz wymiany wiedzy pomiędzy nimi.
Wiele uwagi w pracach PTA poświęcono również zagadnieniom
organizacji lecznictwa alergologicznego w Polsce, zaopatrzenia tego lecznictwa w
preparaty diagnostyczne i leki, a także propagowania problematyki alergologicznej w
środowisku lekarskim oraz szerokich rzeszach społeczeństwa. Za przykład posłużyć
może utworzony przez prof. Józefa Małolepszego program resortowy z dziedziny
85
alergologii na temat: „Sposoby zapewniania świadczeń leczniczych z zakresu
alergologii”, czy też wydane stosownymi dokumentami ZG PTA regulaminy m.in.:
przyznawania Honorowego Medalu PTA, nadawania godności Honorowego Członka
PTA oraz prac Specjalnej Komisji ds. zatwierdzania certyfikatów PTA. W maju 2000
roku ZG PTA podjął decyzję przyznania zaszczytnego tytułu „Przyjaciela Polskiego
Towarzystwa Alergologicznego” firmie AstraZeneca. Uzgodniony plan współpracy
stworzył dla Towarzystwa duże możliwości dalszego rozwijania badań naukowych i
przedsięwzięć usługowo-dydaktycznych. Z wielkim zainteresowaniem ZG PTA przyjął
również propozycję firmy GlaxoWellcom na udział w kampanii „Aktywne życie z
astmą” – maj 2009.
Wielopłaszczyznowa działalność PTA dotyczyła także wielu dziedzin
i zakresów walki z chorobami z nadwrażliwości. Jako przykład posłużyć mogą
inicjatywy prof. Jerzego Kruszewskiego, twórcy tzw. standardów alergicznych oraz
prof. Wacława Droszcza, którego zasługą stało się powołanie do istnienia Federacji
Stowarzyszeń Pacjentów cierpiących na choroby alergiczne. Uczeni zrzeszeni w PTA
opracowali również schematy leczenia ciężkiej astmy i innych chorób alergicznych
oraz czynnie uczestniczyli w działalności diagnostyczno-leczniczej placówek służby
zdrowia powołanych do zwalczania chorób z nadwrażliwości.
86
Rozdział 3
Oddziały Regionalne Polskiego Towarzystwa Alergologicznego
Oddział Dolnośląski (Wrocławski) PTA
Oddział
Dolnośląski
Wrocławski)
(dawniej
Polskiego
Towarzystwa
Alergologicznego został powołany dzięki inicjatywie prof. Józefa Małolepszego w
dniu 7 kwietnia 1983 r. W 2008 r. obchodzono 25-lecie działalności organizując z tej
okazji uroczyste posiedzenie naukowo-szkoleniowe w Lądku Zdroju, podczas którego
decyzją Zarządu Oddziału odznaczono medalami „25 lat Oddziału Dolnośląskiego
PTA”. Wyróżnione zostały następujące Osoby:
Prof. dr hab. Józef Małolepszy
Prof. dr hab. Andrzej Boznański
Prof. dr hab. Janusz Patkowski
Prof. dr hab. Renata Jankowska
Prof. dr hab. Eugeniusz Baran
Prof. dr hab. Jerzy Liebhart
Prof. dr hab. Maryla Krasnowska
Prof. dr hab. Maria Wrzyszcz
Dr hab. Jacek Szepietowski
Dr hab. Krystyna Kuczyńska
Dr hab. Tadeusz Latoś
Dr hab. Wojciech Mikulewicz
Dr Marianna Domanasiewicz
Dr Barbara Willak
Dr Renata Suchnicka
Dr Halina Paluszyńska
Dr Danuta Piltz
Dr Juliusz Bokiej
Dr Zbigniew Machaj
Dr Grażyna Machaj
Dr Artur Kwaśniewski
Dr Alicja Bliżanowska
87
W toku działalności Oddziału 15 młodych pracowników otrzymało Dyplomy
Honorowe im. prof. M. Obtułowicza, a Kapituła Zarządu Głównego PTA przyznała
srebrne i brązowe Medale Honorowe PTA za zasługi dla rozwoju alergologii w Polsce
profesorom: R. Jankowskiej, J. Liebhartowi, B. Panaszkowi, J. Patkowskiemu, M.
Wrzyszcz. Od 2006 r. Zarząd Oddziału stanowią: Przewodniczący Prof. Bernard
Panaszek, Zastępca dr Andrzej Obojski, Sekretarz dr Krystyna Gietkiewicz, Skarbnik
dr Krzysztof Wytrychowski/dr Rafał Dobek, Członek Zarządu dr hab. Marita NittnerMarszalska. Do chwili obecnej zorganizowano 115 posiedzeń naukowych z udziałem
znakomitych Wykładowców z naszego Środowiska oraz z zagranicy, w tym prof. R.
Casaburi, S. Rak, H. Mailinga. Oddział jest jednym z najliczniejszych w Polsce,
aktualnie liczy 128 aktywnych Członków, zamierza kontynuować i rozwijać
dotychczasową działalność naukowo-szkoleniową.
Oddział Kujawsko-Pomorski (Bydgoski) PTA
W dniu 26 kwietnia 2003 roku w Hotelu pod Orłem odbyło się Walne Zebranie
Sprawozdawczo-Wyborcze Członków Oddziału Bydgoskiego PTA (OB PTA).
Przewodniczył mu z wyboru prof. Zbigniew Bartuzi. Po przyjęciu sprawozdań
przewodniczącego, skarbnika i przewodniczącej komisji rewizyjnej oraz udzieleniu
absolutorium ustępującemu zarządowi, powołano nowy Zarząd Oddziału, Komisję
Rewizyjną,
a
także
dokonano
wyboru
7
delegatów
na
Walne
Zebranie
Sprawozdawczo-Wyborcze PTA organizowane w Warszawie w dniu 27.06.2003
roku. W składzie reprezentantów OB PTA znaleźli się: prof. Andrzej Dziedziczko,
prof. Zbigniew Bartuzi, dr Ewa Gawrońska-Ukleja, dr hab. Ryszard Gniazdowski, dr
Elżbieta Korzeniowska-Żuk, dr Teresa Wilewska-Kłubo, dr Jacek Tlappa. Dalsze
rozważania skupiono na nakreśleniu obszarów aktywności Oddziału w jego
najbliższej kadencji 2003-2006. Propozycje te głównie obejmowały:
 podjęcie próby organizacji kolejnego Walnego Zjazdu PTA w Bydgoszczy w
2006 roku (przetarg ostatecznie wygrał Oddział Śląski PTA)
 ściślejszą współpracę z innymi towarzystwami naukowymi w obrębie działania
OB PTA, w szczególności z Towarzystwem Zwalczania Chorób Alergicznych
 organizację szkoleń i kursów wśród lekarzy alergologów, innych specjalności,
lekarzy POZ oraz pielęgniarek alergologicznych
 utworzenie ośrodka leczenia ostrej astmy u dorosłych i dzieci.
88
W okresie od 9.09.2003 roku do 15.03.2006 roku Zarząd OB PTA obradował
16 razy, w tym dwa spotkania poświęcone były współpracy i wspólnej organizacji
zebrań z członkami ZO PTF. Brał także czynny udział w krajowych i zagranicznych
zjazdach,
konferencjach
naukowo-szkoleniowych
i
imprezach
o
wymiarze
społecznym. W omawianym przedziale czasowym zorganizowano łącznie 8 takich
konferencji. Były to m.in.:
- Posiedzenie naukowo-szkoleniowe zorganizowane przez OB PTA i OB PTD dnia
10.01.2004 roku (prof. M. Jutel, prof. W. Silny, dr hab. M. Czarnecka-Operacz);
- V seminarium dla alergologów: „Immunoterapia Alergenowa” zorganizowane w
Bydgoszczy w dniach 29-30.01.2004roku (prof. A. Dziedziczko);
- Posiedzenie naukowo-szkoleniowe zorganizowane przez OB PTA i OB PTP dnia
29.04.2004 roku (prof. M. Czerwionka-Szaflarska, prof. Z. Bartuzi);
- Zebranie naukowo-szkoleniowe zorganizowane przez OB PTA dnia 18.12.2004
roku (3 wykłady wygłosili: prof. W. Droszcz, dr M. Przybyszewski, dr J.
Kołodziejczyk);
- Zebranie naukowo-szkoleniowe zorganizowane przez OB PTA dnia 15.05.2005
roku (prof. A. Dziedziczko);
- Posiedzenie naukowo-szkoleniowe zorganizowane przez OB PTA dnia 6.05.2005
roku (2 wykłady zaprezentowali: prof. J. Liebhart, dr K. Pałgan);
- Zebranie naukowo-szkoleniowe zorganizowane przez OB PTA dnia 9.12.2005 roku
(prof. A. Dziedziczko);
- Zebranie naukowo-szkoleniowe i sprawozdawczo-wyborcze zorganizowane w
restauracji hotelu „Pałac” w Myślęcinku przez OB PTA dnia 24.03.2006 roku (wykład
na temat: „Problemy diagnostyczne w nadwrażliwości alergicznej na pokarmy”
wygłosił prof. Z. Bartuzi oraz przedstawicielka firmy Bayer). W wyniku tajnego
głosowania, które odbyło się także na spotkaniu sprawozdawczo-wyborczym
wyłoniono 6 delegatów, reprezentantów OB na Walne Zgromadzenie PTA w Wiśle
dnia 13.05.2006 roku w osobach: prof. Zbigniew Bartuzi, prof. Andrzej Dziedziczko,
dr Krzysztof Pałgan, dr Magdalena Żbikowska-Gotz, dr Ewa Gawrońska-Ukleja, lek.
med. Michał Przybyszewski.
We wspomnianym okresie sprawozdawczym członkowie OB PTA aktywnie
uczestniczyli również w licznych inicjatywach naukowych, byli autorami wielu
publikacji specjalistycznych, doniesień zjazdowych umieszczanych w czasopismach
lekarskich krajowych i zagranicznych, a także promotorami szeregu prac doktorskich.
Na szczególną uwagę zasługuje fakt ich udziału w Konferencji Naukowo89
Szkoleniowej zorganizowanej przez American College of Allergy, Asthma and
Immunology oraz PTA w Krakowie w dniach 31.08-3.09.2004 roku. Ponadto w
dorobku naukowym Oddziału znalazły się trzy imprezy o charakterze społecznym.
Były to trzykrotnie organizowane wspólnie z Katedrą i Kliniką Alergologii i Chorób
Wewnętrznych, jako tzw. „Białe soboty” w Przychodni Alergologicznej przy Klinice
„Dni Alergii i Astmy”. W pierwszej edycji uczestniczyło 14 lekarzy, ogółem przyjęto
118 pacjentów. Kolejna „Biała sobota” odbyła się 20.11.2004 roku, wówczas
skonsultowano ok. 180 osób. W dniach 6-7.05.2005 roku zorganizowano trzecią już
tego typu inicjatywę. W trakcie jej trwania przeprowadzono posiedzenie naukowe
oraz dzień otwarty w Przychodni Alergologicznej Kliniki Alergologii i Chorób
Wewnętrznych w SP ZOZ Wojewódzkim Szpitalu im. dr J. Bizela w Bydgoszczy –
informacje trafiły do mediów, wyemitowano wywiady na temat alergii i chorób
alergicznych z przedstawicielami Kliniki w TV Bydgoszcz oraz Radiu Pik. Łącznie
przyjęto ok. 160 pacjentów. Podczas, powyższych przedsięwzięć Członkowie
Zarządu OB PTA złożyli życzenia i gratulacje z okazji: 45-lecia pracy naukowobadawczej, dydaktycznej i zawodowej prof. Józefa Małolepszego, 20-lecia OD PTA,
30-lecia pracy zawodowej prof. Ryszarda Kurzawy (12-15.11.2003 roku i X
Jubileuszowego Sympozjum Naukowo-Szkoleniowego), Jubileuszu 50-lecia Katedry i
Kliniki Otolaryngologii, a także Jubileuszu 50-lecia OB PTP.
Podsumowując działalność OB PTA w kadencji 2003-2006, nie sposób
pominąć: współpracy z innymi Towarzystwami Naukowymi, szczególnie z PTD i
Katedrą i Kliniką Dermatologii; PTP i Katedrą i Kliniką Pediatrii, Gastroenterologii i
Alergologii oraz Polskim Towarzystwem Zwalczania Chorób Alergicznych OB;
uczestnictwa Przewodniczącego ZOB PTA we wszystkich zebraniach ZG PTA;
aktywności ZOB PTA w dyskusji nad poprawkami do statutu PTA (9.12.2003 i
ponownie
1.02.2005);
wydelegowania
swojego
reprezentanta
na
rozmowy
kwalifikacyjne lekarzy, ubiegających się o rozpoczęcie specjalizacji z alergologii w
Dziale Doskonalenia Kadr Medycznych w Bydgoszczy; objęcia przez ZOB PTA
patronatu naukowego nad programem profilaktycznym, prowadzonym przez
Fundację „Puls Życia” pt:. „Profilaktyka astmy i chorób alergicznych” w Inowrocławiu
w kwietniu2004roku; utworzenia strony internetowej według projektu dr Michała
Przybyszewskiego; przewodniczenia sesjom naukowym na Międzynarodowych
Konferencjach Alergia, Astma, Immunologia w Łodzi na zaproszenie organizatorów
(prof. A. Dziedziczko, prof. Z. Bartuzi), a także członkowstwa prof. Z. Bartuzi i prof. A.
Dziedziczko w Radzie Redakcji Czasopisma Alergoprofil.
90
W kolejnym okresie sprawozdawczym, przypadającym na lata 2006-2009, OB
PTA w całokształcie swojej działalności związanej z organizacją zebrań naukowych i
szkoleniowych, połączonych jednocześnie z popularyzacją wiedzy z zakresu
alergologii wykazywał znaczne zaangażowanie. W swej aktywności przedkładał na
plan pierwszy, nie tylko prawidłowe wdrażanie postanowień Towarzystwa, ale
również systematyczne i konsekwentne realizowanie zadań statutowych, tak na
rzecz środowiska lekarskiego, jak i całego społeczeństwa województwa KujawskoPomorskiego. W omawianej kadencji 2006-2009 w sumie przeprowadził 31 zebrań
Zarządu Oddziału i 17 posiedzeń naukowo-szkoleniowych.
Oddział Lubelski PTA
W
dniu
13.04.2006
roku,
w
Sali
Konferencyjnej
Katedry
i
Kliniki
Pneumonologii, Alergologii i Onkologii AM w Lublinie odbyło się Zebranie
Sprawozdawczo-Wyborcze, podczas którego dokonano wyboru nowych władz i
podsumowano osiągnięcia Oddziału Lubelskiego PTA (OL PTA) w latach 2003-2006.
Aktywności omawianego okresu sprawozdawczego przedstawił Przewodniczący
dwóch kadencji Zarządu Oddziału prof. Andrzej Emeryk. W swym wystąpieniu
wspomniał o działalności szkoleniowej, prowadzonej w ramach PTA dla alergologów,
pulmonologów i lekarzy rodzinnych. Wymienił liczne konferencje naukowoszkoleniowe, w tym spotkania łączące wykłady z alergologii i sztuki. Poinformował o
aktywnym udziale Członków Oddziału w corocznych Zjazdach Europejskiej i
Amerykańskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej oraz podkreślił ich
znaczący wkład pracy w zorganizowanie Kongresu Immunologii Klinicznej i
Doświadczalnej w Lublinie. Innym fragmentem działalności, o której mówił profesor
Andrzej Emeryk, było opracowanie i wdrożenie przy współpracy z firmami
farmaceutycznymi dwóch ogólnopolskich programów edukacyjnych, dotyczących
astmy i alergicznego nieżytu nosa u dzieci, przeznaczonych dla lekarzy rodzinnych i
pediatrów. Ponadto przyznanie grantu naukowego EAACI dr hab. Radosławowi
Śpiewakowi.
W prezentowanym przedziale czasowym Zarząd OL PTA przeprowadził 6
zebrań naukowo-szkoleniowych, poruszających najważniejsze sprawy środowiska
alergologów lubelskich oraz zwrócił uwagę na przemyślany wybór delegatów na
Walne Zgromadzenie PTA, obowiązkową ich obecność w trakcie głosowań, a także
zaproponował
lepszą
współpracę
między
91
Zarządem
OL
i
Konsultantem
Wojewódzkim ds. Alergologii. Na liście delegatów wybranych w głosowaniu tajnym
znaleźli się: prof. Andrzej Emeryk, dr Małgorzata Bartkowiak–Emeryk, lek. Ewa
Trębaś–Pietras i dr Marta Jóźwiakowska.
Oddział Łódzki PTA
Przez wszystkie lata działalności zadania statutowe PTA realizowane były
przez Oddział Łódzki w kilku płaszczyznach. Zasadniczym celem było animowanie i
organizowanie działalności naukowo-szkoleniowej w formie zebrań członków
oddziału. Przyjęto dwie konwencje spotkań. Pierwsza polegała na opracowaniu
spotkań tematycznych o charakterze minisympozjalnym do współorganizacji, których
zaproszono również inne lekarskie towarzystwa naukowe. Takie mitingi tematyczne
zorganizowano
wspólnie
z
Polskim
Towarzystwem
Lekarskim,
Polskim
Towarzystwem Ftizjopneumonologicznym, Polskim Towarzystwem Pediatrycznym,
Polskim Towarzystwem Otolaryngologów i Chirurgów Głowy i Szyi oraz Polskim
Towarzystwem Dermatologicznym. Dzięki temu, że w zebraniach brali udział
członkowie kilku Towarzystw, frekwencja często przekraczała 200-250 osób.
Druga formuła spotkań miała charakter zebrań „autorskich”, przygotowanych
przez poszczególne ośrodki kliniczne, zajmujące się alergologią na terenie miasta
Łodzi. Zaproszenia do prezentacji propozycji organizacji takich zebrań na początku
każdego
roku
akademickiego
kierowane
były
w
imieniu
Zarządu
przez
Przewodniczącego Oddziału. Dzięki takiej formie zebrań zasadniczo wszystkie
zespoły kliniczne z regionu łódzkiego, przynajmniej raz w okresie sprawozdawczym
mogły prezentować swój dorobek na spotkaniach PTA.
Na posiedzeniach OŁ PTA, obok znakomitych wykładowców krajowych,
wykłady wygłaszali także wybitni specjaliści z zagranicy m. in. prof. Alan Kaplan z
Nowego Jorku, prof. Lawrence Dubusce z Bostonu. Należy, również wspomnieć, że
obok najwybitniejszych polskich alergologów goszczono m. in. prof. Kalinera i prof.
Metcalfe'a z USA, prof. Sabinę Rak i Biorn Biortsteina ze Szwecji oraz Yosepha
Mecori z Izraela. Na szczególną uwagę zasługuje fakt znacznego zainteresowania i
aktywnego współdziałania ze strony przedstawicieli firm farmaceutycznych, dzięki
czemu wzrosła możliwość zapoznania się z aktualnymi informacjami, dotyczącymi
dostępnych na rynku farmaceutycznym preparatów.
Działalność naukowo-szkoleniowa w zakresie alergologii na terenie Łodzi była
oczywiście szersza, dzięki aktywności członków OŁ PTA w ramach innych struktur,
92
szczególnie edytorskich. Od 1996 roku rozpoczęto bowiem wydawanie na terenie
Łodzi czasopisma naukowego, kwartalnika pt.: „Alergia, Astma, Immunologia Przegląd Kliniczny”. Pięć numerów zdobyło zasięg ogólnopolski, a sam kwartalnik
zaprenumerowało wielu alergologów, w tym również z OŁ PTA.
Zgodnie ze statutem Polskiego Towarzystwa Alergologicznego działalność
naukowa Oddziału Łódzkiego PTA polegała przede wszystkim na organizowaniu
posiedzeń naukowych, zebrań szkoleniowych i współpracy z innymi Towarzystwami
Specjalistycznymi, szczególnie z Polskim Towarzystwem Zwalczania Chorób
Alergicznych (PTZChA), Polskim Towarzystwem Dermatologicznym (PTD) i Polskim
Towarzystwem
Ftyzjopneumonologicznym
(PTF),
a
także
na
popularyzacji
specjalizacji z alergologii. W okresie sprawozdawczym 1983 – 2000 zorganizowano 9
posiedzeń naukowych i 2 zebrania szkoleniowe, obydwa w Łodzi. Pierwsze 18.12.1985 r., przy współpracy Oddziału Łódzkiego PTA z Polskim Towarzystwem
Internistycznym, poświęcone tematyce: „Mastocyt, bazofil. Heterogeniczność,
degranulacja, rola w patomechanizmie astmy oskrzelowej”. Drugie, szczególnie
ważne, zebranie członków PTA odbyło się 24.11.1988 r. Na nim nastąpiło uroczyste
wręczenie odznaczenia przyznanego przez ZG PTZChA dr Sabinie SobieńKopczyńskiej.
Dyplomy im. prof. Mieczysława Obtułowicza za najlepsze rozprawy doktorskie
w 1988 r. przyznano dr Hannie Gendek za pracę na temat: „Badanie histologiczne i
histoenzymatyczne odwróconego, biernego odczynu Arthusa w skórze i mięśniach
poprzecznie prążkowanych u świnek morskich” oraz dr Piotrowi Kunie za pracę:
„Wpływ antygenów bakteryjnych na wytwarzanie czynnika uwalniającego histaminę
HRF przez komórki jednojądrzaste chorych na astmę oskrzelową nieatopową”.
O intensywności prac naukowo-szkoleniowych świadczy organizacja 6
sympozjów oraz 2 zjazdów PTA. IV z kolei, Zjazd PTA zorganizowany został przez
Klinikę Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi pod patronatem dr
hab. Pawła Górskiego w dniach 28 – 31.08.1991 roku. W programie uwzględniono
następujące tematy badawcze:
1. Rola zapalenia w patogenezie chorób alergicznych.
2. Postępy diagnostyki chorób alergicznych i immunologicznych.
3. Postępy terapii chorób alergicznych.
4. Nadwrażliwość na niesteroidowe leki przeciwzapalne.
5. Alergozy zawodowe.
93
Podczas ceremonii otwarcia IV Zjazdu, PTA w dniu 28.08.1991 r., nastąpiło
uroczyste przyznanie godności Honorowego Członka PTA prof. Edwardowi
Rudzkiemu i prof. Jeane Paupe z Francji oraz dyplomu im. prof. Mieczysława
Obtułowicza dla 14 osób za wyróżniające się rozprawy doktorskie.
Następny VII Zjazd PTA „Łódź 2000”, zorganizowany został przez Katedrę i
Zakład Immunologii Klinicznej AM w Łodzi w dniach 27-30.08.2000 r., pod
patronatem prof. Marka Kowalskiego. Główne tematy Zjazdu stanowiły aktualną
tematykę badawczą i diagnostyczno-leczniczą polskiej alergologii. Były także
wyrazem
szerokiej
palety
zainteresowań
łódzkich
lekarzy
problematyką
alergologiczną:
1. Genetyka chorób alergicznych.
2. Molekularne mechanizmy zapalenia alergicznego.
3. Środowisko a rozwój alergii.
4. Choroby alergiczne skóry.
5. Choroby alergiczne górnych dróg oddechowych.
6. Diagnostyka i leczenie astmy oskrzelowej.
7. Problemy alergologii dziecięcej.
8. Alergie pokarmowe.
9. Alergia i nadwrażliwość na leki.
10. Profilaktyka chorób alergicznych.
11. Miejsce immunoterapii w leczeniu chorób alergicznych.
12. Zaburzenia odporności.
13. Choroby o podłożu autoimmunologicznym.
Na szczególną uwagę zasługuje również fakt, iż pod patronatem OŁ PTA w
Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi w 1992 r. powołano do życia Szkołę dla Chorych
na Astmę i Ich Rodzin. Program Szkoły oparto o zalecenia National Asthma
Education Program (1991 r.) oraz International Consensus Report on Diagnosis and
Treatment of Asthma (1992 r). Główne cele kształcenia przewidywały następujące
zagadnienia: wyjaśnienie natury schorzeń alergicznych; nauczenie sposobów
zapobiegania alergii, sposobów eliminowania alergenów, czynników torujących drogę
alergizacji oraz zapobieganie infekcjom; właściwy dobór zachowań prozdrowotnych i
dobór zawodów w rodzinach zagrożonych alergią; ukształtowanie umiejętności
samokontroli i zachowań w sytuacjach bezpośrednich zagrożeń zdrowia i życia;
odpowiedni sposób pobierania leków i kontroli ich skuteczności, a także wyjaśnienie
94
celowości i sposobów kontaktów z lekarzami o zróżnicowanym rodzaju i poziomie
specjalizacji. Zajęcia w Szkole odbywały się raz na kwartał i obejmowały 14 godzin
wykładów i ćwiczeń.
Oprócz tego przedstawiciele OŁ PTA wespół z członkami PTZChA byli
propagatorami spotkań dla chorych, podczas których omawiano problemy z zakresu
alergologii; m. in. po raz pierwszy miting tego typu odbył się 8.04.1986 r. w Łodzi.
Ponadto otwarta w Instytucie Medycyny Pracy Szkoła dla Alergików i Ich Rodzin
rozpoczęła swoją działalność cyklem kursów dla pacjentów w dniach 8 – 11.06.1994
r. Podobną inicjatywę, oprócz IMP, podjęły także: Katedra i Zakład Immunologii
Klinicznej AM, Ośrodek Diagnostyki Leczenia Astmy i Alergii Katedry Immunologii
AM oraz Stowarzyszenie Pomocy Chorym na Astmę i Choroby Alergiczne pod
patronatem prof. Marka Kowalskiego.
Innymi osiągnięciami naukowo-organizacyjnymi na przestrzeni lat opisywanej
działalności Oddziału Łódzkiego PTA były:
 IV Łódzka Sesja Alergologiczna zorganizowana przez OŁ PTA przy
współpracy z Sekcją Alergologii i Fizjopatologii Oddychania Polskiego
Towarzystwa Fizjopneumonologicznego i z PTZChA w dniach 25 –
26.05.1984 r. w Łodzi.
 wycieczka do Rogowa, na której omówiono zagadnienia biologii i fizjologii
ziaren pyłków w dniu 17.03.1996 r.
 zorganizowanie Środkowo- i Wschodnioeuropejskiej Konferencji Astma,
Alergia i Immunologia Kliniczna pod patronatem prof. Marka Kowalskiego w
dniach od 20–22.06.1996 r., a w rok później III Ogólnopolskich Warsztatów
Alergologicznych na temat: „Algorytmy spirometrii w nieżytach nosa” w Łodzi
w dniach 08–09.11.1997 r. pod patronatem prof. Krzysztofa Buczyłki i
Centrum Alergologii – Klinikę Uczuleń.
W kolejnych okresach sprawozdawczych w latach 2000-2006 działalność OŁ
PTA obejmowała 13 zebrań naukowych, współudział w organizacji Konferencji
Środkowoeuropejskich „Astma, Alergia, Immunologia”, tzw. pikniki alergologiczne i
dni otwartych dla pacjentów, dotyczyła współpracy z PTF, PTD, PTP oraz nowo
powstałym Polskim Towarzystwem Cytometrii Przepływowej. Podobne spotkania
odbyły się w następnym okresie trzyletniej aktywności Oddziału; Oddział liczył
wówczas 149 członków (stan na dzień 5.04.2006 roku). W kadencji 2006-2009
Zarząd Oddziału zorganizował 9 posiedzeń naukowo-szkoleniowych o zróżnicowanej
tematyce, w tym nie tylko poświęconej diagnostyce i terapii chorób o podłożu
95
alergicznym, ale także nowym „gorącym” problemom, bardzo istotnym z punktu
widzenia zdrowia publicznego i praktyki lekarskiej (np.: fakty i mity dotyczące
skutków zdrowotnych substancji psychoaktywnych tzw. „dopalaczy”), czy też
zagadnieniom łączącym alergologię i zdrowie środowiskowe – astmie wywołanej
przez czynniki drażniące. Ponadto OŁ współpracował z innymi towarzystwami
naukowymi, czego wyrazem była organizacja 6 zebrań naukowo-szkoleniowych,
wspólnie z PTF/PTChP i jednego z PTP oraz firmami farmaceutycznymi, czynnie
wspierającymi tę ideę. Na tych spotkaniach frekwencja wynosiła od około 30 do 90
osób, a oprócz polskich, pojawiali się także zagraniczni wykładowcy, m. in. prof.
Nikolaos Papadopoulos z Grecji.
Również szczególnymi wydarzeniami dla środowiska alergologicznego w
Łodzi stały się kolejne Konferencje Środkowo-Europejskie Kliniczne, w których
aktywnie uczestniczyło wielu członków Oddziału.
Pośrednio ogromnym sukcesem okazał się XXVIII Kongres Europejskiej
Akademii Alergii i Immunologii Klinicznej w Warszawie, w którego komitecie
organizacyjnym pracowało aż 8 członków OŁ (Komitet sumarycznie liczył 28 osób).
Wieloletnia działalność w PTA i na forum międzynarodowym znalazła odbicie w
przyznaniu przez Prezydenta RP najwyższych odznaczeń państwowych profesorom
Pawłowi Górskiemu i Markowi Kowalskiemu. Nie wolno pominąć także cieszących
się znakomitą opinią i odpowiadających w pełni zapotrzebowaniu społecznemu,
zorganizowanych przez prof. Piotra Kunę Konferencji Naukowo-Szkoleniowych i
Klinicznego Forum Ekspertów w Wiśle. Tym samym twórczość łódzkiego środowiska
alergologicznego jest trudna do przecenienia. Można tu jeszcze wspomnieć o
działalności ekspertyzowej dla Komisji Europejskiej w dziedzinie alergologii
zawodowej, znajdującej odbicie w prawodawstwie UE, czy też wydanie pierwszego w
świecie podręcznika „Alergologia zawodowa” międzynarodowego autorstwa oraz
liczne prace opublikowane w zachodnich periodykach o wysokim wskaźniku IF, wiele
szkoleń, kursów organizowanych przez Kliniki i Zakłady, zajmujące się alergologią i
immunologią kliniczną, liczne wykłady, przewodzenie sesjom na zjazdach oraz
kongresach zagranicznych i krajowych itp. W opisywanym okresie sprawozdawczym
odbyło się 9 posiedzeń naukowych oraz otwarto 12 przewodów doktorskich. Pod
względem
merytorycznej
działalności,
dotyczącej
organizacji
zebrań,
jak
i
popularyzacji wiedzy z zakresu alergologii Zarząd Oddziału Łódzkiego PTA wywiązał
się wzorcowo z nałożonych wymagań statutowych. Jego dziewiąta kadencja z liczbą
96
186 członków zakończyła się zebraniem sprawozdawczo-wyborczym w dniu
17.06.2009 roku.
Zgodnie z uchwałą ZG PTA z dnia 14.05.1999 r. standardy medyczne stały się
oficjalnym dokumentem Ministerstwa i weszły w skład podstawowego pakietu
zobowiązań
Kas
Chorych.
Jednakże
towarzystwa
medyczne
nie
brały
bezpośredniego udziału w tworzeniu standardów, gdyż jedynym partnerem
Ministerstwa mógł być Konsultant Krajowy. Konsultant Krajowy w dziedzinie
alergologii prof. Edward Zawisza zaproponował utworzenie dwóch komisji ZG PTA, tj.
Komisji Terapeutycznej i Komisji Procedur Diagnostycznych . Przewodniczącym
Komisji d/s procedur diagnostycznych został członek OŁ PTA prof. Paweł Górski, na
wniosek którego w skład tego zespołu weszli przedstawiciele OŁ PTA - prof.
Krzysztof Buczyłko, prof. Piotr Kuna, prof. Mirosław Szmidt oraz z Oddziału
Warszawskiego PTA - prof. Tadeusz Płusa, a także prof. Wojciech Silny z Oddziału
Poznańskiego PTA. W dniu 22 czerwca odbyło się spotkanie całej Komisji, na którym
ustalono
ostateczną
wersję
protokołu.
Na
spotkaniu
tym
zaproponowano
opracowanie zadań dla poszczególnych członków Komisji, m. in. dla prof. K. Buczyłki
- rynomanometrii i testów dospojówkowych, prof. P. Kuny – diagnostyki alergii na
owady, prof. W. Silnego - testów alergologicznych w dermatologii, prof. M. Szmidta –
spirometrii z próbą rozkurczową oraz testów prowokacji oskrzelowej nieswoistej i
swoistej, prof. P. Górskiego – bronchoskopii i testów prowokacji donosowej.
W dziedzinie standardów diagnostycznych, określono propozycję wyraźnego
przypisania ich do poszczególnych struktur opieki tj. szczebla podstawowego, porad
specjalistyczno-ambulatoryjnych i szpitali niespecjalistycznych. Zaznaczono także
elementy diagnostyki ściśle specjalistycznej, alergologicznej oraz diagnostyki u
chorych na alergie w szczególnych okolicznościach, jak np. postępowanie
diagnostyczne w stanie astmatycznym lub w innych stanach zagrożenia życia.
Oprócz tego na wniosek przewodniczącego Komisji Terapeutycznej prof. Edwarda
Zawiszy, poszczególni członkowie zespołu z różnych Oddziałów PTA, w tym z OŁ
mieli za zadanie opracować określone zagadnienia z tego zakresu. Należy
podkreślić, że w omawianych okresach sprawozdawczych OŁ PTA wykazywał
ożywioną i zgodną z zaleceniami statutowymi działalność. Działalność naukowoszkoleniowa zaowocowała licznymi kontaktami z uczonymi z kraju i zagranicy.
Działalność usługowa była nieco skromniejsza i sprowadzała się głównie do
określenia standardów diagnostycznych. Na podstawie dokumentów Archiwum PTA
nie można ocenić praktycznej działalności diagnostyczno-leczniczej, ani liczby
97
chorych, leczonych w różnych zakładach opieki zdrowotnej przez członków PTA.
Zresztą podobnie przebiegała praca w innych oddziałach PTA.
Oddział Małopolski (Krakowski) PTA
Zgodnie z wynikami Walnego Zebrania Członków Oddziału Krakowskiego PTA
(OK PTA) przypadającego na dzień 13.04.2006 roku, podsumowano jego działalność
w mijającej kadencji 2003-2006 i wyodrębniono następujące obszary jego
funkcjonowania: organizację zebrań naukowych i sympozjów ogólnokrajowych oraz
współpracę z ZG PTA oraz Krakowskim Oddziałem Polskiego Towarzystwa
Zwalczania Chorób Alergicznych, Małopolskim Centrum Kształcenia Podyplomowego
i Okręgową Izbą Lekarską w Krakowie. W omawianym okresie sprawozdawczym
przeprowadzono 15 spotkań naukowo-szkoleniowych o tematyce alergologicznej w
ujęciu interdyscyplinarnym (6 w 2003 roku, 5 w 2004 roku i 4 w 2005 roku) oraz
zorganizowano 6 corocznych konferencji jednodniowych: 3-krotnie Dzień Alergii
łącznie z Zarządem OK PTZChA z sesjami naukowymi dla lekarzy i edukacyjnymi dla
pacjentów, a także personelu medycznego; 3-krotnie Dzień Alergii Pyłkowej w
Ogrodzie Botanicznym UJ z udziałem palinologów i programem oświatowym dla
chorych i sympozjum pt.: „Alergiczne Choroby Zawodowe”. Ponadto w 2003 roku OK
PTA pełnił rolę gospodarza X Jubileuszowego Sympozjum naukowo-szkoleniowego:
„Postępy w zakresie diagnostyki i leczenia chorób alergicznych” oraz przewodniczył
Uroczystej Sesji Jubileuszowej w Krakowie pod patronatem Prezydenta PTA z okazji
30-lecia pracy zawodowej prof. Ryszarda Kurzawy. Oprócz tego członkowie Zarządu
Oddziału czynnie uczestniczyli w pracach komisji kwalifikującej do otwarcia
specjalizacji z alergologii na terenie Małopolski. Wśród lekarzy ubiegających się o tę
profesję znaleźli się, pediatrzy i interniści, zabrakło niestety dermatologów i
laryngologów. Zjawisko to wywołało utrudnienia w tworzeniu zespołów poradnictwa
alergologicznego na wspomnianym obszarze. Wówczas według nowego trybu
kształcenie kontynuowało 14 osób, a 10 zgodnie ze starymi wymogami.
Kierownikami specjalizacji byli członkowie OK PTA.W opisywanej kadencji Zarząd
Oddziału pozostał w stałym kontakcie z Konsultantem Wojewódzkim ds. alergologii
dla Małopolski, przeanalizował wyniki ankietyzacji, a także stan organizacyjny 51
Poradni Alergologicznych, działających w regionie, przedkładając wyciągnięte
wnioski Konsultantowi Krajowemu.
98
Kolejny okres sprawozdawczy Oddziału Małopolskiego PTA rozpoczął się w
dniu 6.03.2006 roku, podczas Zebrania Sprawozdawczo-Wyborczego, na którym
podsumowano działalność Oddziału od 6.03.2006 do 15.06.2009 roku, dokonano
wyboru nowych władz oraz delegatów na Walne Zgromadzenie PTA zaplanowane w
październiku 2009 roku w Bydgoszczy. Spotkanie uświetnił wykład prof. Ryszarda
Kurzawy pt.: „Wziewne GKS w leczeniu astmy oskrzelowej. Fakty i mity”. W zebraniu
uczestniczyło 33 uprawnionych do głosowania członków. W okresie od 6.03.2006 do
15.06.2009 roku Oddział Krakowski PTA zorganizował, pod przewodnictwem
Przewodniczącego Oddziału prof. Ryszarda Kurzawy szereg spotkań naukowoszkoleniowych (w sumie 31 zebrań), w tym:
 w 2006 roku – łącznie 9 posiedzeń w dniach (10.04.06, 20.05.06, 19.06.06,
18.09.06, 10.11.06, 18.09.06, 16.10.06, 10.11.06, 11.12.06),
 w 2007 roku – łącznie 9 posiedzeń w dniach (04.02.07, 03.03.07, 07.04.07,
14.05.07, 23.06.07, 08.09.07, 13-15.10.07, 16.11.07),
 w 2008 roku – łącznie 10 spotkań (14.01.08, 04.02.08, 03.03.08, 07.04.08,
05.05.08, 06.06.08, 24.09.08, 15.10.08),
 w 2009 roku – łącznie 3 posiedzenia (styczeń 2009, marzec 2009, 15.06.09).
We
wspomnianych
zebraniach,
poświęconych
głównie
zagadnieniom
diagnostyki i leczenia astmy oskrzelowej, alergicznego nieżytu nosa, atopowego
zapalenia skóry oraz postępom aerozoloterapii i kortykosteroidoterapii swoje wykłady
prezentowali nie tylko członkowie macierzystego Oddziału, ale również zaproszeni
wykładowcy z innych Oddziałów PTA. W spotkaniach tych średnio uczestniczyło 3040 osób, a obowiązkowo brali w nich udział lekarze w trakcie specjalizacji z
alergologii.
Oprócz
regularnych,
comiesięcznych
zebrań
przeprowadzono
również
dwudniowe Konferencje – Spotkania w ramach Dni Alergii Pyłkowej (V i VI)
zorganizowane wspólnie z Zakładem Alergologii Klinicznej i Środowiskowej oraz
Ośrodkiem Badania Alergenów Środowiskowych, a także I i II Krakowskie
Sympozjum Alergologii i Immunologii Klinicznej (w grudniu 2007 i 2008 roku) pod
patronatem naukowym prof. Krystyny Obtułowicz. Jeżeli chodzi o spotkania samego
Zarządu OK, to odbywały się przeciętnie 3-4 razy w roku. Omawiano na nich sprawy
bieżące i ustalano aktualny program działalności naukowo-szkoleniowej na dany rok
kalendarzowy od stycznia do grudnia z wyjątkiem miesięcy wakacyjnych.
99
Oddział Mazowiecki (Warszawski) PTA
W dniu 12.04.1983 r. w sali Farmacji Akademii Medycznej przy ul. Banacha 1
odbyło się zebranie założycielskie Oddziału Warszawskiego PTA (OW PTA).
Zebranych powitał i obrady otworzył Członek-Założyciel PTA dr hab. Edward
Zawisza. Omówił statut PTA i zalecenia Zarządu PTA w aspekcie powoływania
Oddziałów Wojewódzkich. Następnie głos zabrał dr hab. Czesław Sielużycki,
Przewodniczący Koła Warszawskiej Sekcji Alergologicznej Polskiego Towarzystwa
Lekarskiego. Przedstawił on historię Koła, sposób jego tworzenia, osiągnięcia i
trudności.
W dalszej kolejności na Posiedzeniu w Bydgoszczy w dniu 27.05.1983 r. ZG
PTA w oparciu o paragraf 37 punkt 1 i 2 Statutu PTA zatwierdził powołany do życia w
dniu 12 kwietnia 1983 r. OW PTA, aprobując skład osobowy Zarządu oraz Komisji
Rewizyjnej Oddziału. Od momentu powstania, aż do chwili obecnej działalność OW
PTA skupiała się przede wszystkim na organizowaniu konferencji i posiedzeń
naukowych, prowadzeniu kursów szkoleniowych dla lekarzy oraz uczestniczeniu w
rozmaitych imprezach z dziedziny alergologii. Na szczególną uwagę zasługuje fakt
organizowania rokrocznie przez OW PTA pod patronatem Kliniki Hematologii i
Pneumonologii IP AM w Warszawie szkoleń dla alergologów i pneumonologów,
prowadzących poradnie alergologiczne. Kursy te uświetniały doskonałe wykłady
wielu członków OW PTA m.in.: prof. Edwarda Rudzkiego, dr hab. Edwarda Zawiszy i
dr Elżbiety May. Ponadto, przedstawiciele OW PTA byli autorami licznych publikacji i
doniesień naukowych, prezentowanych na zjazdach międzynarodowych i krajowych.
Oprócz tego, czynnie współpracowali z innymi oddziałami regionalnymi PTA,
wymieniając między sobą doświadczenia z zakresu alergologii.
100
Zdj. 42. (od lewej) Prof. Edward Rudzki, Prof. Jerzy Kruszewski, Prof. Danuta ChmielewskaSzewczyk.
Działalność naukowa OW PTA, podobnie jak innych oddziałów tego
towarzystwa sprowadzała się przede wszystkim do organizowania posiedzeń i
sympozjów naukowych oraz uczestniczenia w różnych imprezach zagranicznych i
krajowych, a także pogłębiania wiedzy z dziedziny alergologii i immunologii klinicznej.
W omawianym okresie sprawozdawczym (1983–2012) odbyło się 10 sympozjów, 15
konferencji i 112 posiedzeń naukowych. Ponadto członkowie OW PTA czynnie
uczestniczyli w 5 kongresach (3 zagranicznych i 2 krajowych). Były to:
- XII Kongres Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej w Rzymie w
1983 roku, podczas którego delegaci OW PTA wygłosili 2 referaty:
1. Allergy to pollen of compositae.
2. The
influence of
calcium
antagonist, nifedipine,
on
histamine
induced
bronchoconstriction in asthmatics.
- Kongres Naukowy „Interasma” zorganizowany w Pradze w dniach 17-20.05.1989 r.
- XIV Kongres EAACI zorganizowany w Berlinie Zachodnim w dniach 17-22.09.1989
r. podczas którego delegaci OW PTA zaprezentowali 13 wystąpień.
- IV Kongres Europejskiego Towarzystwa Pediatrycznego w Krakowie w 1983 r.
- XVII Kongres Polskiego Towarzystwa Onkologicznego w Poznaniu w dniach 2023.09.1990 r. w którym przedstawiciele OW PTA czynnie zaznaczyli swoją obecność
wygłaszając pracę na temat: „Stężenie alfafetoproteiny w BAL i surowicy chorych na
raka płuc”.
101
W dorobku OW PTA nie zabrakło także udziału członków oddziału w
dorocznym zebraniu SEPCR zorganizowanym w Przełęczy Kocierskiej w dniach 56.01.1990
r.
poświęconym
porównawczej
ocenie
swoistej
i
nieswoistej
nadreaktywności w astmie atopowej.
Oddział Podkarpacki (Rzeszowski) PTA
Oddział Wojewódzki PTA w Rzeszowie od chwili, jego powstania w 1982 roku,
nie przejawił działalności, pomimo regularnego przesyłania przez ZG PTA wszystkich
komunikatów, druków, a później monitów. Wszelkie próby nawiązania jakiegokolwiek
kontaktu z Przewodniczącym Zarządu OW PTA w Rzeszowie przez ZG spełzały na
niczym aż do stycznia 1988 roku. Pragnąc wznowić działalność ORz PTA w
Rzeszowie zwołano zebranie organizacyjne w dniu 6.01.1988 roku. Zebranie
poprowadziła upoważniona przez ZG PTA dr Jadwiga Górska-Kowalska. Po
powitaniu przybyłych i przedstawieniu przez byłego przewodniczącego ORz, dr hab.
Andrzeja Bętkowskiego, argumentów usprawiedliwiających zawieszenie działalności
ORz, natychmiast po jego utworzeniu, przystąpiono do dyskusji o celach i zadaniach
ORz PTA.
Po zakończeniu dyskusji zgromadzeni podjęli uchwałę o ponownym
utworzeniu ORz PTA w Rzeszowie z dniem 6.01.1988 r. ORz PTA wznowił
działalność, w dniu 6.01.1988 r. Siedzibą Zarządu Oddziału stał się Specjalistyczny
Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie przy ulicy Rycerskiej 2. Zgodnie z
założeniem statutu PTA działalność Oddziału polegała na organizowaniu zebrań
naukowych, współpracy z innymi Towarzystwami Specjalistycznymi i popularyzacją
specjalizacji z alergologii oraz szerzeniu zdobyczy postępów nauki wśród lekarzy
pulmonologów, internistów, pediatrów, laryngologów i dermatologów, zajmujących się
alergologią. Posiedzenia Zarządu ORz PTA odbywały się przeciętnie 3-5 razy w
roku. Ustalano na nich programy zebrań naukowych, przyjmowano nowych
członków, omawiano aktualne sprawy związane z pracą Oddziału, tryb nawiązywania
kontaktów z naukowcami i sprawy finansowe.
W okresie sprawozdawczym 1988-1991 zorganizowano 14 posiedzeń
naukowych, w tym piętnaście posiedzeń Zarządu. Należy nadmienić, że od
06.01.1988 r. do 04.01.1989 r. odbyły się 3 posiedzenia naukowe, z czego 2 przy
współpracy z ORz PTP, na których wygłoszono pięć następujących referatów:
1. Znaczenie IgE w diagnostyce chorób alergicznych u dzieci.
2. Kortykoterapia astmy oskrzelowej.
102
3. Pyłkowica - problem sezonowy.
4. Procesy alergiczne żołądka i dwunastnicy.
5. Metody rozpoznawania nadreaktywności oskrzeli.
Oprócz tego przedsięwzięciem zasługującym na szczególną uwagę było
podjęcie przez ORz w Rzeszowie inicjatywy zakupu zestawu Fluorofast + alergeny
firmy 3M dla Poradni Przeciwastmatycznej przy Specjalistycznym Zespole Gruźlicy i
Chorób Płuc w Rzeszowie.
W kolejnych latach działalności ORz PTA w okresie kadencji 1991–1994,
zebrania i posiedzenia naukowe odbywały się także wespół z innymi towarzystwami,
w szczególności z Polskim Towarzystwem Pediatrycznym, Polskim Towarzystwem
Ftyzjopneumonologicznym,
Polskim
Towarzystwem
Lekarskim
i
Polskim
Towarzystwem Internistycznym. Poza tym, w czasie owej kadencji organizowano
wiele zjazdów i konferencji o tematyce alergologicznej (Jachranka, Zakopane,
Kazimierz n/Wisłą, Kraków), w których uczestniczyli członkowie Towarzystwa.
Przewodnicząca OW PTA w Rzeszowie dr Jadwiga Górska-Kowalska brała także
udział w posiedzeniach Zarządu Głównego PTA w Warszawie, co najmniej dwa razy
w roku. Na każde zebranie ORz PTA do wszystkich członków i sympatyków
wysyłano imienne zaproszenia, w których podawano terminy, miejsce i tematykę
spotkań. Oprócz tego ORz PTA nawiązał kontakt między Ośrodkiem Badań
Alergenów Środowiskowych w Warszawie a Redakcją Nowin Rzeszowskich i
Ośrodkiem TV-Rzeszów celem badania i ogłaszania opadu alergenów w Rzeszowie.
W okresie kadencji, przypadającym na lata 1994–1997 odbyło się 10 zebrań
naukowych – jedno w 1994 roku w czasie powyborczym, - trzy w 1995 roku, - cztery
w 1996 roku,- dwa w 1997 roku. Większość spotkań zorganizowano w Rzeszowie,
jedno w Leżajsku, jedno w Sieniawie. Na posiedzeniach wygłaszane były referaty
przez gości przybyłych z przodujących Ośrodków Alergologicznych w kraju oraz
członków PTA ORz. Przewodnicząca ORz PTA, dr Jadwiga Górska-Kowalska,
wygłaszała referaty o tematyce alergologicznej w Terenowych Oddziałach Polskiego
Towarzystwa Lekarskiego, - trzy razy w Rzeszowie, jeden raz w Kolbuszowej, w tym
trzy razy dla lekarzy rodzinnych.
Podczas kadencji Oddział nawiązał współpracę ze Stowarzyszeniem Pomocy
Dzieciom Chorym na Astmę i Alergię. Na bazie tego porozumienia zorganizowano
Szkołę Astmy; dwukrotnie odbyły się zebrania naukowe, w których uczestniczyli
pacjenci oraz ich rodziny – w 1996 roku i w 1997 roku. Oprócz, tego na spotkania
103
naukowe zapraszano przedstawicieli firm farmaceutycznych, którzy prezentowali
najnowsze osiągnięcia farmakologiczne z dziedziny alergologii. Ogromną frekwencją
członków ORz PTA cieszyły się także kursy alergologiczne, organizowane przez
wiodące Ośrodki Alergologiczne na terenie całego kraju.
W okresie kadencji od 07.11.1997 r. do 9.06.2000 r. odbyło się 20 zebrań
naukowych. Tematy wszystkich spotkań cieszyły się zainteresowaniem szerokiego
grona lekarzy, nie tylko członków ORz PTA. Program wykładów dotyczył chorób
oskrzeli, alergicznych chorób płuc, chorób górnych dróg oddechowych, chorób z
zakresu patologii układu immunologicznego, zarówno dzieci jak i dorosłych. Wśród
poruszanej problematyki znalazły miejsce także różne metody leczenia, np.:
chirurgiczne, farmakologiczne, areozoloterapia. Referaty wygłaszane były przez
zaproszonych gości z wiodących Ośrodków Alergologicznych w kraju oraz członków
PTA ORz. Ponadto na zebraniach naukowych wiele firm farmaceutycznych
prezentowało swoje wyroby, zapoznając zebranych z mechanizmem działania nowo
wprowadzanych leków, a także przypominając znane już preparaty. W opisywanym
okresie sprawozdawczym miało miejsce również spotkanie robocze z nowo
wybranym Konsultantem Regionalnym ds. Alergologii prof. Ewą NiżankowskąMogilnicką. Kolejne miesiące przyniosły niemalże półtoraroczną przerwę aktywnej
działalności ORz PTA. Dopiero w dniu 23.01.2004 roku na zebraniu sprawozdawczowyborczym
doszło
do
ponownej
jego
reaktywacji.
Wówczas
funkcję
Przewodniczącego objęła dr Dorota Nierojewska. W opisywanym okresie od dnia
23.01.2004-31.03.2006 aktywność przywróconego Oddziału Rzeszowskiego, zgodna
z założeniami Statutu PTA polegała na:
 przygotowywaniu konferencji naukowo-szkoleniowych
 współpracy z Towarzystwami Naukowymi innych specjalności (PTF, PTI, PTL,
PTP, PTD Lekarzy Medycyny Rodzinnej)
 szerzeniu zdobyczy postępów nauki w dziedzinie alergologii wśród lekarzy
praktykujących na terenie województwa podkarpackiego
 popularyzacji wiedzy o chorobach alergicznych w kręgach mieszkańców
województwa, za pośrednictwem środków masowego przekazu
 przeprowadzaniu
pogadanek
w
szkołach
dla
rodziców,
nauczycieli,
pedagogów szkolnych i higienistek
 organizowaniu Dnia Alergii w Polsce zgodnie z zaleceniami Zarządu
Głównego PTA
104
Posiedzenia Zarządu odbywały się raz na trzy miesiące. Ustalano na nich
program zebrań i konferencji, tryb nawiązywania kontaktu z naukowcami, formy
pozyskiwania sponsorów oraz metody rozpowszechniania wiedzy na temat chorób
alergicznych w społeczeństwie. Omawiano także problemy, dotyczące rozliczania
porad alergologicznych i procedur realizowanych w ramach tych zaleceń przez
Narodowy
Fundusz
Zdrowia
przy
współpracy
z
Konsultantem
Wojewody
Podkarpackiego ds. Alergologii. Ważnym i pilnym zadaniem Zarządu stało się
uzyskanie
zaświadczenia
o
wpisie
do
Rejestru
Podmiotów
Prowadzących
Doskonalenie Zawodowe dla Lekarzy i Lekarzy Dentystów Okręgowej Izby Lekarskiej
w Rzeszowie, które to Oddział otrzymał 12.04.2005 roku. Od tego czasu dodatkowo
Zarząd zajął się wnioskowaniem o punkty edukacyjne dla uczestników każdej
konferencji naukowo-szkoleniowej Oddziału Rzeszowskiego PTA, zgodnie z
wymogami Okręgowej Izby Lekarskiej.
W okresie kadencji od 23 stycznia 2004 do 31 marca 2006 roku
przeprowadzono 12 spotkań naukowych, większość w Rzeszowie, dwa w terenie, w
tym jedno w Lesku i jedno w Nozdrzcu. Wszystkie zebrania cieszyły się dużym
zainteresowaniem lekarzy i pielęgniarek (jedną konferencję poświęcono nie tylko
lekarzom, ale i pielęgniarkom pracującym w Poradniach Alergologicznych). Tematyka
konferencji podejmowała zagadnienia schorzeń alergicznych i najnowszych zaleceń
obowiązujących w Polsce, Europie i na świecie: klasyfikacji, metod diagnostyki,
profilaktyki oraz różnicowania. Przedstawiono także aspekt bezpieczeństwa podczas
ITS.
Wykłady
wygłaszali
zaproszeni
goście
z
przodujących
Ośrodków
Alergologicznych w Polsce oraz członkowie Oddziału Regionalnego w Rzeszowie.
Ponadto od 23 stycznia 2004 do 31 marca 2006 roku, przybyło do Oddziału
Regionalnego wielu nowych specjalistów z zakresu alergologii. Na dzień 31.03.2006
ORz liczył 66 członków, w tym 35 alergologów, biorących czynny udział w krajowych i
zagranicznych zjazdach i sympozjach naukowych oraz kursach alergologicznych
organizowanych przez rodzime Kliniki Alergologiczne.
Oddział Podlaski (Białostocki) PTA
Z uwagi na brak kompletu dokumentów w archiwum OŁ PTA, możliwość
opisania działalności Oddziału Białostockiego (OB) sprowadza się tylko do 1991 roku
oraz dwóch kadencji 2003-2006 i 2006-2009.
105
W 1991 roku OB PTA zorganizował 11 posiedzeń naukowych, 6 w
Białymstoku i 5 w innych miastach w kraju. Czterech członków zdało egzamin
specjalizacyjny z alergologii. ZG PTA przyznał Dyplom Honorowy im. prof.
Mieczysława Obtułowicza trzem członkom Oddziału za wyróżniające się prace
doktorskie. Poza tym, w zorganizowanym przez Przewodniczącą Oddziału prof.
Sabinę Chyrek-Borowską kursie pt: „Alergologia kliniczna” w dniach 15-27 kwietnia
1991 roku większość wykładowców stanowili przedstawiciele OB PTA. Oprócz tego
członkowie Oddziału zasłynęli z współpracy z ludnością makroregionu poprzez udział
w audycjach lokalnej rozgłośni radiowej, dotyczących profilaktyki i terapii schorzeń
alergicznych. Ponadto, we wspomnianych we wstępie dwóch okresach działalności,
przypadających na lata 2003-2009 Oddział Białostocki nadal kontynuował powzięte
przedsięwzięcia. Podjął ścisłą współpracę z wieloma Towarzystwami Naukowymi, w
szczególności z Polskim Towarzystwem Ftyzjopulmonologicznym, czego wynikiem
stało się wspólne zebranie naukowo-szkoleniowe zorganizowane w Białymstoku w
dniu 6.02.2006 roku oraz czynnie uczestniczył w corocznych Wschodnich
Spotkaniach Alergii i Immunologii Klinicznej.
W opisywanych kadencjach odbyło się łącznie 25 posiedzeń naukowych (w
tym od 02.2003-04.2006 – 15 zebrań), natomiast pozostałe w kolejnych latach
przedstawiały się następująco:
 2006 rok – 1 posiedzenie Oddziału
-
Wschodnie Spotkanie Alergologii i Immunologii Klinicznej zorganizowane w
Augustowie w dniach 08-10.09.2006 (przyciągnęło 200 uczestników)
 2007 rok – 3 posiedzenia naukowo-szkoleniowe
-
Kazimierzu Dolnym w dniach 27-29.09.2007 (przyciągnęło 700 uczestników)
 2008 rok - 3 posiedzenia naukowo-szkoleniowe
-
Kazimierzu Dolnym w dniach 10-12.09.2008 (przyciągnęło 550 uczestników)
 2009 rok 3 posiedzenia naukowo-szkoleniowe.
Działalność naukowa OB PTA, podobnie jak innych oddziałów tego
towarzystwa sprowadzała się przede wszystkim do organizowania sympozjów i
posiedzeń naukowych oraz pogłębiania wiedzy z dziedziny alergologii i immunologii
106
klinicznej poprzez uczestniczenie w rozmaitych zjazdach tak krajowych, jak i
zagranicznych. W omawianym okresie sprawozdawczym odbyło się 10 posiedzeń
naukowych i 18 sympozjów i zjazdów krajowych, na których zaprezentowano 18
referatów poglądowych. Spośród nich, 12 wygłoszono podczas IV Zjazdu PTA
zorganizowanego w Łodzi w dniach 29-31.08.1991 roku. Ponadto 4 prace
przedstawiono także w Rydzynie na trzydniowym Sympozjum Naukowym „Metody
Diagnostyczne firmy 3 M Diagnostic Systems”, a dwa referaty prof. Zenona
Siergiejko i wsp. m.in.: „Wpływ leków stabilizujących błony komórkowe mastocytów
oraz hamujących późną odpowiedź alergiczno-zapalną na reaktywność oskrzeli w
teście histaminowym” i „Odpowiedź drzewa oskrzelowego na histaminę w warunkach
blokady
receptorów
histaminowych
i
muskarynowych”
zaprezentowano
na
Dorocznym Spotkaniu Towarzystwa Badań nad Histaminą zorganizowanym w
Uniejowie w dniach 27-28.09.1991 roku. Na szczególną uwagę zasługuje również
udział przedstawicieli OB PTA w licznych imprezach zagranicznych. I tak, podczas
VIII Kongresu ISAM w Davos w dniach 14-17.04.1991 roku oraz Annual Meeting of
European
Academy
of
Allergology
and
Clinical
Immunology
w
Zurichu,
przedstawiono cztery wystąpienia wybranych reprezentantów OB PTA.
Zwieńczeniem wspomnianego okresu działalności Oddziału stał się 1st Annual
Congress ERS zorganizowany w Brukseli w dniach 21-26.09.1991 roku, na którym
prof. Sabina Chyrek-Borowska przedstawiła swoją pracę zatytułowaną „The effect of
ofloxacin,
ciprofloxacin
and
nalidixic
acid
on
serum
theophylline
level
in patients treated with methylxantines”.
Oddział Pomorski (Gdański) PTA
Do 1989 roku historia Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa
Alergologicznego na terenie Gdańska została odtworzona w oparciu o Annales
Academiae Medicae Gedanensis z 1995 roku oraz materiały zawarte w Pierwszym
Powojennym
Roczniku
Studentów
AMG
-
1945-1950.
Historia
alergologii
województwa gdańskiego rozpoczęła się za sprawą prof. Mariana Górskiego. W
latach 50-tych alergologia i immunologia kliniczna stały się jedną z dziedzin jego
zainteresowań. Już w 1957 roku powierzył zorganizowanie Poradni Alergologicznej
przy Szpitalu Klinicznym AMG, swojemu asystentowi, dr Bogdanowi Romańskiemu.
Była to jedna z pierwszych tego typu Poradni w Polsce. W Poradni podjęły wkrótce
pracę dwie asystentki profesora: dr Sabina Chyrek-Borowska i dr Krystyna
107
Szulczyńska. W 1967 roku utworzono w Gdańsku Sekcję Alergologiczną Polskiego
Towarzystwa Lekarskiego, której przewodniczącym został dr hab. Bogdan Romański,
a od 1977 roku funkcję tę zaczęła piastować dr Krystyna Szulczyńska. W 1982 roku
Sekcję Alergologiczną przekształcono w Polskie Towarzystwo Alergologiczne.
Do 1994 Oddziałowi Gdańskiemu PTA przewodniczyła wspomniana dr
Krystyna
Szulczyńska.
Następnie
przez
okres
dwóch
kadencji
funkcję
przewodniczącego pełnił lek. med. Andrzej Pustkowski, od 2000 roku lek. med.
Barbara Raczkowska, potem przez dwie kadencje dr Teresa Małaczyńska, a od
czerwca 2009 do 2012 roku dr Grzegorz Mincewicz. Po przeniesieniu z Akademii
Medycznej od 1994 siedziba Zarządu OG PTA mieściła się w Szpitalu Dziecięcym
„Polanki” w Gdańsku Oliwie przy ul. Polanki 119. Jedynie w latach od 2000 do 2003
r. siedzibą Zarządu Oddziału Gdańskiego PTA był kierowany przez dr Grzegorza
Mincewicza Zakład Alergologii Szpitala Klinicznego Nr 1 Akademii Medycznej w
Gdańsku mieszczący się przy ul. Dębinki 7 w Gdańsku. Powstał on w 1992 r. z
inicjatywy dr Grzegorza Mincewicza i jego pierwszego kierownika dr Romana Sopla
stanowiąc razem z oddziałem Alergologii i Pulmonologii Szpitala Dziecięcego
„Polanki” trzon alergologii gdańskiej, gdzie dzięki miejscom akredytacyjnym w
województwie pomorskim kształciła się liczna rzesza alergologów.
Zarząd OG PTA od 14 lat ściśle współpracuje z Konsultantem Wojewódzkim ds.
Alergologii dr Grzegorzem Mincewiczem. W 1998 roku wychodząc naprzeciw
zbliżającej się reformie w Służbie Zdrowia, z Jego inicjatywy zostało zorganizowane
w Sasinie w dniach 24-25 października 1998 roku spotkanie pod hasłem „Zakres
specjalistycznych usług alergologicznych na terenie przyszłego województwa
pomorskiego z uwzględnieniem założeń reformy ubezpieczeń społecznych”. W
spotkaniu
tym
uczestniczyli
m.in.:
Lekarz
Wojewódzki
-
Jerzy
Karpiński,
Przewodniczący Sejmowej Komisji Zdrowia – Stanisław Grzonkowski oraz Krajowy
Inspektor Farmaceutyczny i Wiceminister Zdrowia – Janina Mańko. W spotkaniu
uczestniczyli Członkowie OG PTA oraz Konsultanci Wojewódzcy z dziedziny pediatrii
i chorób płuc. Dyskutowano nad zasadami wprowadzanej reformy Służby Zdrowia.
Członkowie Oddziału Gdańskiego PTA (OG PTA), brali czynny udział w
zebraniach, sympozjach i posiedzeniach naukowych, poszerzając horyzonty wiedzy z
dziedziny alergologii.
Od początku działalności Przewodnicząca OG PTA dr Krystyna Szulczyńska
była zapraszana z wykładami poświęconymi tematyce rozpoznawania i leczenia
chorób alergicznych. Oprócz tego prowadziła zajęcia fakultatywne na wydziale
108
lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku. Ważnym wydarzeniem dla środowiska
alergologicznego był udział członków OG PTA w VI Krajowym Zjeździe Polskiego
Towarzystwa Medycyny Pracy (PTMP) w Gdańsku, który się odbył w 1988 roku.
Omawiano na nim po raz pierwszy zagadnienia z alergologii przemysłowej.
Od 1995 roku OG PTA organizował regularnie, 8-10 spotkań naukowych
rocznie. OG PTA często współorganizował spotkania z innymi Towarzystwami
Naukowymi działającymi na terenie województwa, m.in. Morskim Oddziałem
Polskiego
Towarzystwa
Dermatologicznego,
Oddziałem
Gdańskim
Polskiego
Towarzystwa Ftyzjopneumonologicznego, Polskim Towarzystwem Otolaryngologów i
Chirurgów Głowy i Szyi, Polskim Towarzystwem Immunologicznym, Okulistycznym i
Stomatologicznym.
W 1995 roku zorganizowano konferencję z okazji 50 lecia Akademii Medycznej
w Gdańsku. W czasie spotkania przedstawiono m.in. „Rozwój alergologii w Gdańsku”
ze szczególnym uwzględnieniem działalności prof. Mariana Górskiego, kierownika
pierwszej Poradni Alergologicznej powstałej w Gdańsku w 1975 r. przy ówczesnej I
Klinice
Chorób
Wewnętrznych.
Położono
również
nacisk
na:
reakcje
pseudoalergiczne na substancje dodatkowe stosowane przez przemysł spożywczy.
W kadencji 2003-2012, kolejni przewodniczący OG PTA, przez dwie kadencje
dr Teresa Małaczyńska, a następnie dr Grzegorz Mincewicz wprowadzili szereg
innowacji, zwłaszcza w zakresie formy realizacji posiedzeń naukowych, na których
przedstawiano
i
analizowano
ciekawe
przypadki
kliniczne
napływające
z
poszczególnych ośrodków oraz zebrań naukowo-szkoleniowych, goszczących
wybitnych wykładowców z kraju i zagranicy, którzy przekazywali członkom Oddziału
Pomorskiego PTA aktualne informacje naukowe z zakresu alergologii i dziedzin
pokrewnych. Warto podkreślić wysoki poziom merytoryczny i trafny dobór
wykładowców wspomnianych spotkań, a co za tym idzie możliwość konfrontowania
członków
z
fachową
tematyką
podejmowaną
na
forach
krajowych
i
alergologicznego
i
międzynarodowych.
Wychodząc
naprzeciw
oczekiwaniom
środowiska
stomatologicznego w 2010 roku zorganizowano po raz pierwszy wspólne
posiedzenie naukowe z Towarzystwem Stomatologicznym na temat „Nadwrażliwości
na środki do znieczulenia miejscowego”. Spotkało się ono z bardzo dużym
zainteresowaniem stomatologów, a frekwencja na tym spotkaniu przeszła nasze
oczekiwania.
109
W 1997 roku pod patronatem ZG PTA, z inicjatywy Profesora Michała Kurka,
przy współudziale dr Teresy Małaczyńskiej oraz Okręgowej Izby Lekarskiej
zorganizowano po raz pierwszy w Polsce Sympozjum na temat „Medycyna kontra
metody alternatywne”, co odbiło się szerokim echem w środowisku gdańskim.
W 1996-1997 prowadzono na terenie województwa pomorskiego projekt
„Epidemiologia astmy oskrzelowej, kataru sezonowego i całorocznego, wyprysku
atopowego i kontaktowego oraz alergii na leki w populacji Polski, z uwzględnieniem
stopnia zanieczyszczeń środowiska” KBN 4 PO5B/97/13 p.9 (Główny Wykonawca
prof. Michał Kurek, przy współpracy dr Teresy Małaczyńskiej).
Na przełomie lat dziewięćdziesiątych i dwutysięcznych, przez okres ok. 10 lat
OG PTA utrzymywał stałą współpracę z Pracownią Paleoekologii i Archeobotaniki
Instytutu
Biologii
Uniwersytetu
Gdańskiego.
Dzięki
sponsoringowi
firm
farmaceutycznych udało się uzyskiwać regionalne monitoringi pylenia roślin
wiatropylnych.
Od 2004 roku prof. Roman Nowicki organizuje coroczne Zimowe Warsztaty
Sekcji Dermatologicznej ZG PTA w Ustce
Członkowie OG PTA, przy współudziale Gdańskiego Towarzystwa Pomocy
Dzieciom Chorym na Astmę i Alergię działającego na terenie Szpitala Dziecięcego
„Polanki” w Gdańsku Oliwie włączali się czynnie w organizowany ogólnopolski
program edukacyjny pod auspicjami ZG PTA dla dzieci chorych na astmę i alergię
m.in. „Wolność Oddechu”, „Glaxo Wellcome Tour ’99 - Aktywne życie z astmą” (do
akcji włączył się również Konsultant Wojewódzki ds. Alergologii dr Grzegorz
Mincewicz oraz Stowarzyszenie Chorych na Astmę). W ramach kampanii ogłoszono
konkurs plastyczny i literacki pt: „Moje aktywne życie z astmą”, do którego
zaproszono dorosłych, młodzież i dzieci.
Oprócz tego członkowie i Zarząd OG PTA czynnie włączali się w prace
nadzorowanego
przez
Medycynę
Praktyczną
ogólnopolskiego
programu
edukacyjnego dla osób chorych na astmę oskrzelową.
Od maja 2005 z okazji Światowego Dnia Astmy Przewodnicząca OG PTA dr
Teresa Małaczyńska razem z Gdańskim Towarzystwa Pomocy Dzieciom Chorym na
Astmę i Alergię organizowała na terenie Oddziału Alergologii i Pulmonologii Szpitala
Dziecięcego „Polanki” Festyny Alergologiczne z konkursami edukacyjnymi dla dzieci
oraz szkoleniami dla rodziców. W czasie Festynów zaaranżowano spotkania z
mediami celem popularyzacji problemu chorób alergicznych wśród społeczeństwa
Pomorza.
110
W 1996 roku jeden z Oddziałów Pulmonologii Szpitala Dziecięcego „Polanki”
został przekształcony, dzięki inicjatywie dr Teresy Małaczyńskiej, w Oddział
Alergologii i Pulmonologii. Dr Teresa. Od 2000 roku na terenie Oddziału Alergologii i
Pulmonologii Szpitala Dziecięcego „Polanki” działa Szkoła Astmy. Wychodząc
naprzeciw oczekiwaniom środowiska w 2007 roku powołano także Szkołę Atopii dla
rodziców dzieci z atopowym zapaleniem skóry i lekarzy rodzinnych. Nawiązano
również współpracę z Izbami Pielęgniarskimi, celem edukacji pielęgniarek w zakresie
atopowego zapalenia skóry, profilaktyki alergii i leczenia astmy.
Regularnie odbywały się posiedzenia Zarządu Oddziału, podczas których
ustalano
program
kolejnych
spotkań,
formę
współpracy
z
Konsultantami
Regionalnymi (zwłaszcza ds. alergologii) oraz Kierownikami poszczególnych Klinik
Akademii Medycznej w Gdańsku. Na bieżąco omawiano również sprawy kontaktów z
innymi Towarzystwami Naukowymi i studiowano korespondencję nadsyłaną z ZG,
starając się realizować zawarte w niej wytyczne. Przedstawiciele Zarządu OG PTA
brali również udział w zebraniach Zarządu Głównego, przekazując członkom
poruszane tam zagadnienia związane z życiem Towarzystwa w Polsce.
Podczas posiedzeń naukowych Członkowie OG PTA byli na bieżąco
informowani o krajowych konferencjach, zjazdach czy też sympozjach, a także
spotkaniach
zagranicznych.
W
większości
naukowe
spotkania
szkoleniowe
sponsorowały firmy farmaceutyczne, z uwagi na niewielkie wpływy ze składek
członkowskich, praktycznie uniemożliwiających prawidłowe funkcjonowanie Oddziału.
Podsumowując działalność OG PTA, należy podkreślić, że poprzez zrzeszanie
w swym gronie reprezentantów różnych specjalności medycznych, pracujących na
rzecz alergologii, dążono do integracji środowiska alergologicznego w regionie
Pomorskim, zarówno dla poszerzenia wiedzy ogólnej, jak i dla dobra samych
pacjentów.
Należy
zaznaczyć,
że
standardem
europejskim
jest
jeden
alergolog
przypadający na 50 tysięcy (od 40 do 80) mieszkańców. 67 specjalistów alergologów
(czynnych zawodowo 63) pracujących w województwie pomorskim zapewnia
utrzymanie dostępu do świadczeń z zakresu alergologii na nieodbiegającym
poziomie od przyjętych w Europie standardów, a ponad to poza wykształconymi
alergologami specjalizowało się 16 lekarzy, z czego 6 uzyskało specjalizację z
alergologii w 2011 r.
Od 1998 r. liczba specjalistów alergologów zwiększyła się z 5 do 67 w 2012.
Obecnie w województwie pomorskim jeden alergolog przypada na ok. 33 tysiące
111
mieszkańców, a w ciągu najbliższych trzech lat, gdy lekarze obecnie kształcący się
uzyskają specjalizacje z alergologii, jeden alergolog będzie przypadał na ok. 31
tysięcy ubezpieczonych.
Prowadzona od kilkunastu lat polityka kształcenia zawodowego alergologów w
województwie pomorskim pozwala z zapasem, na zabezpieczenie w ciągu
najbliższych kilku lat, zapotrzebowania na specjalistów z dziedziny alergologii.
Oddział Śląski PTA
Początek alergologii na Śląsku sięga 1960 roku, kiedy to na podstawie decyzji
Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach rozpoczęła działalność Wojewódzka
Poradnia Alergologiczna w Zabrzu kierowana przez dr hab. Edmunda Rogalę. Pod
koniec lat siedemdziesiątych powołana została Sekcja Alergologiczna PTL,
skupiająca lekarzy zainteresowanych alergologią. Przewodniczącym Sekcji został
wtedy dr Andrzej Sychłowy.
Z inicjatywy dr hab. Edmunda Rogali, przy poparciu ówczesnego Kierownika
Kliniki Chorób Zawodowych i Toksykologii Śląskiej Akademii Medycznej prof.
Wacława Zahorskiego przystąpiono do prac organizacyjnych, zmierzających do
utworzenia Oddziału Alergologicznego. Oddział ten miał się mieścić w Państwowym
Szpitalu Klinicznym (PSK1) w Zabrzu przy ul. 3-go Maja 13/15, w pomieszczeniach
Poradni Chorób Zawodowych. Pożar budynku uniemożliwił realizację tych planów.
Początkowo Oddział obejmował czterdzieści łóżek, a obsadę osobową stanowiło
pięciu nauczycieli akademickich przeniesionych z Kliniki Chorób Zawodowych i
Toksykologii Klinicznej. W dniu 1.10.1976 r. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej, na
wniosek J. M. Rektora Śląskiej Akademii Medycznej i Dyrektora Instytutu Chorób
Wewnętrznych prof. Krzysztofa Gibińskiego, wyraził zgodę na utworzenie Kliniki
Chorób Wewnętrznych i Alergologii, której kierownikiem mianował dr hab. Edmunda
Rogalę. Pierwszymi pracownikami Kliniki byli: dr Jerzy Dwornicki, dr Zuzanna
Potocka-Skowronek, lek. med. Krzysztof Zawisza i lek. med. Joachim Szymaniec.Po
powołaniu do życia w Bydgoszczy w 1982 r. PTA, w tym samym roku utworzono jego
Oddział Śląski z siedzibą w Zabrzu. Pierwszym przewodniczącym został dr hab.
Edmund Rogala, a kolejnymi byli pracownicy Kliniki: prof. Edward Feluś oraz dr Jerzy
Dwornicki.
Przez cały czas działalność OŚ PTA skupiała się wokół Kliniki Chorób
Wewnętrznych i Alergologii. Dla lekarzy regionu śląskiego zainteresowanych
112
problemem alergologii Towarzystwo organizowało zebrania naukowo-szkoleniowe
oraz spotkania wyjazdowe m. in. w Bielsku, Częstochowie, Opolu. Oprócz tego z
inicjatywy
Oddziału
i
pracowników
Poradni
Alergologicznej
w
Zabrzu
przeprowadzano szkolenia dla średniego personelu medycznego z rejonu Śląska.
Oddział aktywnie współpracował także z wieloma towarzystwami naukowymi, w tym
z
Polskim
Towarzystwem
Dermatologicznym,
Polskim
Ftizjopneumonologicznym,
Towarzystwem
Polskim
Pediatrycznym
i
Towarzystwem
Towarzystwem
Internistów Polskich, organizując wespół posiedzenia naukowe. W dowód uznania
ZG PTA powierzył Oddziałowi Śląskiemu zorganizowanie VI Zjazdu PTA, który odbył
się w Katowicach w dniach 20-22 listopada 1997 r. Zjazd zaszczycili swoją
obecnością wybitni naukowcy z całej Europy, a wykłady inauguracyjne wygłosili
Prezydent EAACI prof. S.G.O. Johansson i prof. Andrzej Szczeklik. Szczególnym
wyróżnieniem stała się w ramach Zjazdu pierwsza w tym rejonie Europy wspólna
sesja PTA i EAACI, w której uczestniczyli: prof. H. J. Malling z Kopenhagii, prof. M.
Kowalski z Łodzi, prof. G. W. Canonica z Genui prof. B. Rogala z Zabrza. Z
inicjatywy OŚ zorganizowano także w 1996 r. w Ustroniu Śląskim I Ogólnopolskie
Sympozjum, dotyczące immunoterapii swoistej, w którym uczestniczyło 500 lekarzy
alergologów z kraju i zagranicy. Sukces sympozjum oraz duże zainteresowanie ze
strony uczestników sprawiły, iż tradycją działalności Oddziału stało się organizowanie
co dwa lata Ogólnopolskiego Sympozjum pt: „Immunoterapia swoista”.
W latach 1986-2001 w ramach Oddziału stopień specjalisty alergologa
uzyskało 66 osób, kolejnych 35 osób znajdowało się w trakcie specjalizacji.
Członkowie Oddziału byli także opiekunami dwóch habilitacji oraz promotorami
szesnastu doktoratów z zakresu alergologii. Czynnie uczestniczyli też w Sympozjach
EAACI i Krajowych Konferencjach Polskiego Towarzystwa Alergologicznego,
prezentując prace z dziedziny alergologii i immunologii klinicznej. Wspólna praca (J.
Jarząb, B. Rogala, B. Jawor, E. Rogala) pt: „Specific IgE antibodies in immune
complexes in house dust allergy” uzyskała pierwszą nagrodę Foundation for Allergy
Research in Europe na Sympozjum EAACI w 1991 r. w Zurichu. Natomiast młodzi
członkowie Oddziału uczestniczyli w szkoleniach organizowanych w Białymstoku (dr
J. Glück, dr Z. Brzoza, dr R. Gawlik), w Kijowie i Jałcie (dr S. Żegleń, dr T. Pitsch).
Wykładowcą w ramach Summer School w Białymstoku była prof. Barbara Rogala
(Immunotherapy in bronchial asthma). Należy nadmienić, że prof. Barbara Rogala od
1999 r. pełniła funkcję członka Komisji Alergologii Komitetu Immunologii PAN oraz
uczestniczyła w składzie komisji egzaminacyjnej ds. specjalizacji z alergologii.
113
Stanowisko Konsultanta Regionalnego w sprawach alergologii w latach 1993-1999
piastował prof. Edmund Rogala, będąc jednocześnie konsultantem województwa
opolskiego. Natomiast na lata 1999-2001 na konsultanta województwa śląskiego
mianowano dr. hab. Jerzego Jarząba. Dzięki podjętym przed 30-tu laty przez prof.
Edmunda Rogalę działaniom na rzecz rozwoju alergologii, mieszkańcy Śląska mogli
korzystać z pomocy alergologów we wszystkich jego miastach.
Kolejne lata aktywności OŚ PTA to pogłębienie przedsięwzięć z zakresu
alergologii i konsekwentny, dalszy jej rozwój. W latach 2002-2009 organizowano
regularne spotkania naukowe Oddziału. Szczególnie podczas trwania dziewiątej
kadencji (2006-2009), w latach 2006-2007 przy Katedrze i Oddziale Klinicznym
Chorób Wewnętrznych, Dermatologii i Alergologii w Zabrzu odbywały się zebrania
naukowo-szkoleniowe, dotyczące tematyki: immunoterapii podjęzykowej – prof.
Barbara Rogala; alergii kontaktowej – dr hab. Radosław Śpiewak; atopowego
zapalenia skóry i nowoczesnych metod leczenia – dr hab. Jerzy Jarząb; alergicznego
nieżytu nosa – dr Andrzej Bożek. Dalszy okres działalności to cykliczne posiedzenia
o
charakterze
kwartalnym,
podejmujące
zagadnienia:
alergii
pokarmowej
i
problemów starzenia (dr Barbara Rymarczyk, dr Andrzej Bożek); infekcji u dzieci i
leczenia glikokortykosteroidami (dr Alicja Grzanka, prof. Marek Kulus) oraz leczenia
inhalacyjnego astmy i znaczenia metyloksantyny (prof. Andrzej Fal, prof. Mirosław
Szmidt), organizowane w ramach spotkań Śląskiego Forum Alergii i Astmy pod
patronatem Przewodniczącego OŚ PTA prof. Jerzego Jarząba i Konsultanta
Wojewódzkiego prof. Barbary Rogali.
Kontynuując ideę zebrań w kolejnych latach odbyły się następujące spotkania:
 16.10.2008 roku w Domu Lekarza spotkanie z prof. Andrzejem Szczeklikiem
pt.:
„Granice medycyny”, omawiającym
aspekty etyczne
i
kulturowe
wykonywania zawodu lekarza. Cieszył się on ogromną popularnością nie tylko
wśród członków Oddziału Śląskiego PTA, ale także innych śląskich lekarzy.
 21.02.2009 roku kolejne zebranie Oddziału Śląskiego PTA na temat obecnych
kierunków leczenia astmy w Polsce, w tym leczenia skojarzonego.
Prelegentami byli Konsultant Krajowy w dziedzinie alergologii prof. Jerzy
Kruszewski i dr Alicja Grzanka.
 8.04.2009 roku w sali seminaryjnej Katedry i Oddziału Klinicznego Chorób
Wewnętrznych, Alergologii i Dermatologii posiedzenie Oddziału.
Wykłady dotyczyły zespołu kaszlowego górnych dróg oddechowych (dr hab.
Wojciech Ścierski) i przewlekłego nieżytu nosa (dr hab. Radosław Gawlik).
114
 24.04.2009 roku cykliczne zebranie Śląskiego Forum Alergii i Astmy pod
patronatem Przewodniczącego Oddziału Śląskiego PTA prof. Jerzego Jarząba
i Konsultanta Wojewódzkiego prof. Barbary Rogali. Wykład wygłosił
zaproszony gość z Uniwersytetu Wrocławskiego prof. Jerzy Liebhart.
 28.05.2009 roku w Katowicach spotkanie reprezentujące wyniki badania
Epidemiologii Chorób Alergicznych w Polsce ECAP.
 17.06.2009 roku zebranie sprawozdawczo-wyborcze, kończące dziewiątą
kadencję Oddziału Śląskiego PTA, połączone z wyborami nowego Zarządu
i delegatów na Walne Zgromadzenie Członków PTA.
W opisywanym okresie sprawozdawczym na wszystkich spotkaniach Oddziału
omawiano sprawy bieżące i organizacyjne PTA, przekazywano informacje z
posiedzeń Zarządu Głównego PTA oraz odbywających się imprez ogólnopolskich.
Informowano także o stronie internetowej Towarzystwa oraz o konieczności
zalogowania się i systematycznego opłacania składek.
Oprócz wspomnianej aktywności członkowie Oddziału uczestniczyli również w
każdej ważniejszej ogólnopolskiej konferencji, organizowanej pod patronatem PTA w
charakterze wykładowców i prowadzących sesje. Brali czynny udział w realizacji
programu
ECAP
i
byli
organizatorami
VIII
Sympozjum
Szkoleniowego
„Immunoterapia alergenowa”. W trakcie XXVIII Kongresu EAACI w Warszawie,
przewodniczyli sesjom naukowym, prowadzili warsztaty szkoleniowe, wygłaszali
wykłady, prezentowali doniesienia naukowe oraz uczestniczyli w pracach Local
Organizing Committee. Aktualnie Oddział Śląski liczył 200 osób (1 członek honorowy
–
prof.
Edmund
Rogala),
a
jego
członkowie
wchodzili
w
skład
paneli,
Międzynarodowych Towarzystw Naukowych.
Oddział Warmińsko-Mazurski (Olsztyński) PTA
W dniu 1.04.2006 roku odbyło się w Olsztynie Walne Zebranie Członków
Warmińsko-Mazurskiego Oddziału PTA, w czasie którego podsumowano osiągnięcia
mijającej kadencji 2003-2006, dokonano wyboru nowych władz oraz delegatów (w
liczbie dwóch osób) na Walne Zgromadzenie planowane 13.05.2006 roku w Wiśle.
Reprezentantami środowiska olsztyńskich alergologów na wspomniane spotkanie
zostali: dr Jerzy Bortkiewicz i lek. Brygida Piotrowska-Wróbel.
W omawianym okresie sprawozdawczym, przeciętnie co miesiąc odbywały się
posiedzenia naukowe i zebrania szkoleniowe (w sumie 12 spotkań od marca 2003 do
115
kwietnia
2006
roku).
Podobnie
przebiegała
następna
kadencja
Oddziału
Olsztyńskiego PTA, przypadająca na lata 2006-2009.
Oddział Wielkopolski (Poznański) PTA
Oddział został utworzony we wrześniu 1983 roku i zarejestrowany w lutym
1984 roku w Urzędzie Wojewódzkim oraz wpisany do ewidencji stowarzyszeń i
związków województwa poznańskiego pod numerem 190. Nikt z członków Oddziału
Poznańskiego (OP) nie posiadał wówczas specjalizacji z zakresu alergologii. Na
terenie obszaru objętego działaniem Oddziału znajdowały się następujące jednostki
organizacyjne Służby Zdrowia, zajmujące się leczeniem chorób alergicznych:
 Wojewódzki Szpital Zespolony – Poradnia Alergologii w Poznaniu, ul.
Słowackiego 8/10.
 Gabinet Testów i Odczulań przy Wojewódzkim Zespole Chorób Płuc i Gruźlicy
w Poznaniu, ul. Szamarzewskiego 62.
 Poradnia Chorób Zawodowych Skóry w Poznaniu, ul. Przybyszewskiego 49.
 Przykliniczna Poradnia Atopowego Zapalenia Skóry w Poznaniu, ul.
Przybyszewskiego 49.
 Przykliniczna Poradnia Alergologii Instytutu Pediatrii AM w Poznaniu, ul.
Szpitalna 4.
 Gabinet Alergologiczny Wojewódzkiej Przychodni Gruźlicy i Chorób Płuc w
Zielonej Górze, ul. Podgórna 46.
 Samodzielna Pracownia Alergologii AM w Poznaniu, ul. Szkolna 8/10.
Działalność OP PTA w poszczególnych okresach sprawozdawczych odnosiła
się przede wszystkim do organizowania zebrań i posiedzeń naukowych, wdrażania
nowych metod leczniczych, uczestniczenia w konferencjach i zjazdach krajowych i
zagranicznych, a także planowania i rozszerzania działalności usługowo-leczniczej w
dziedzinie alergologii na terenie Wielkopolski. Ponadto należy podkreślić, że Zarząd
OP PTA poczynił starania umożliwiające sprowadzenie alergenów diagnostycznych
firm Bencard i Pharmacja. Podsumowując, można stwierdzić, iż aktywność
wspomnianego Oddziału była i jest aż do chwili obecnej skuteczna i efektywna.
Działalność naukowa OP PTA w latach 1983–1993 obejmowała rozwinięte na
szeroką skalę przedsięwzięcia naukowe, przede wszystkim organizowanie zjazdów,
116
sympozjów i zebrań naukowych, a także uczestnictwo w konferencjach i licznych
imprezach zagranicznych przy współpracy z innymi towarzystwami naukowymi. W
opisywanym okresie sprawozdawczym odbyło się 14 zebrań naukowych, z czego 3
dotyczyły m.in. problematyki chorób skórnych oraz 4 sympozja: w Poznaniu
(7.04.1989 r.), w Pradze („Interastma” 17–20.05.1989 r.), Szczawnie-Zdroju (1–
03.06.1989 r.) i Kazimierzu Dolnym (22–24.09.1993 r.), podczas których omawiano
postępy w diagnostyce i leczeniu astmy oskrzelowej. W dorobku naukowym OP PTA
istniała współpraca z PTD przy organizacji 2 zjazdów tego towarzystwa. Były to:
- XXII Zjazd PTD w dniach od 5-7.09.1984 r. w Poznaniu, uświetniony wizytą Ministra
Generała Jerzego Bończaka.
- XXIV Zjazd PTD we wrześniu 1992 r. w Gdańsku przedstawiający szereg prac,
poruszających zagadnienia alergologiczne z czego delegaci OP PTA wygłosili dwa
referaty pt.: 1. Ocena leczenia dietą eliminacyjną chorych z pokrzywką aspirynową,
2. Poziom histaminy w osoczu chorych z pokrzywką histaminową.
Na szczególną uwagę w działalności naukowej OP PTA w latach 1983–1993,
zasługuje także 10 imprez zagranicznych, w czasie których delegaci oddziału czynnie
zaznaczyli swoje uczestnictwo. Do nich należy m.in.:
- XII Kongres Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej w Rzymie w
dniach od 20- 25.09.1983 r. (Expression of T and B lymphocytes surface markers in
patients with prons pollen allergy – prof. U. Mackiewicz, dr J. Drygas, mgr J. Konys).
- VII Międzynarodowy Zjazd Towarzystwa Badań nad Grasicą, Austria, 5-7.10.1983 r.
- Europejski Zjazd Immunologów w Interlaken w Szwajcarii w dniach 16-19.05.1984 r.
(The production of MIF by allergen and mitogen stimulated lymphocytes of subjects
with grass pollen allergy – prof. U. Mackiewicz, dr J. Drygas, mgr J. Konys).
- VIII Europejski Zjazd Immunologiczny w Zagrzebiu w dniach 30.08–05.09.1987 r. (T
lymphocytes reactivity to adenosine in atopic allergy – prof. U. Mackiewicz, dr K.
Wiktorowicz, dr J. Czemplik, mgr J. Konys).
- II Naukowe Kolokwium Dermatologów w Halle i Poznaniu w dniu 13.10.1987 r.
- XVII Światowy kongres Dermatologów w Berlinie w dniach 24- 29.05.1988 r.
- IX Kongres Europejskiego Towarzystwa immunologicznego w Rzymie w dniach
14-17.09.1988 r. (Lymphocyte reactivity to adenosine in atopic allergy. Impaired
adenosine - inducted modulation of lymphocyte proliferative response – prof. U.
Mackiewicz, dr K. Wiktorowicz, mgr J. Konys).
- LXII Kongres Dermatolog Północno-Zachodnio Niemieckich Lubeck-Tavemunde
117
w dniach 29.09-2.10.1988 r. (Uber die ausgewahlte Probleme der Venerologie in
Polen am Beispiel des Bezirkes Poznań – dr hab. J. Bowszyc, dr R. Żaba).
- VII Międzynarodowy Kongres Immunologii w Berlinie w dniach 30.07-5.08.1989 r.
(Lymphocyte reactivity to adenastine in atopic allergy – prof. U. Mackiewicz, mgr J.
Konys).
- XIV Kongres Europejski Akademii Alergologów i Immunologów Klinicznych w
Berlinie w dniach 17-22.09.1988 r. (Differential effect of PKC stimulation on
lymphocyte activation in atopic and normal subjects - prof. U. Mackiewicz, dr K.
Wiktorowicz, dr I. Pawlak).
Nie tylko spotkania zagraniczne, ale także konferencje krajowe były udziałem
przedstawicieli OP PTA. W czasie opisywanego okresu działalności Oddziału odbyło
się 6 tego typu spotkań, poświęconych przede wszystkim tematyce chorób
atopowych,
zwalczaniu
chorób
zakaźnych
przenoszonych
drogą
płciową
i
sklerodermii.
Kolejny okres trzyletniej kadencji, przypadającej na lata 2003-2006, nowo
wybranego Zarządu OP PTA, rozpoczął się w dniu 26.04.2003 roku, podczas
Walnego
Zgromadzenia
Członków.
W
trakcie
zebrania
dokonano
wyboru:
Przewodniczącego, V-ce Przewodniczącego, Sekretarza, Skarbnika oraz Członków
Zarządu i przedstawicieli Komisji Rewizyjnej. Począwszy od czerwca 2003 aż do
marca 2006 roku odbyło się 14 spotkań naukowo-szkoleniowych OP PTA. Na nich
zaprezentowano ponad 30 wystąpień, dotyczących wielu zagadnień klinicznych,
diagnostycznych oraz badawczych z zakresu chorób alergicznych, zarówno skóry,
jak i układu oddechowego (między innymi astmy oskrzelowej, w tym także astmy
zawodowej
oraz
inwazyjnej
choroby
pneumokokowej).
Szereg
referatów
podejmowało problematykę nowoczesnych metod leczenia chorób alergicznych i
immunoterapii swoistej. W omawianej kadencji odbyły się również 3 posiedzenia
naukowe (21.04.2004 r., 28.01.2005 r., 28.10.2005 r.), poświęcone pielęgnacji suchej
skóry oraz roli nowej grupy leków – inhibitorów kalcyneuryny w leczeniu atopowego
zapalenia skóry, będące połączonym spotkaniem członków OP PTA i Polskiego
Towarzystwa Dermatologicznego. Oprócz wspomnianej aktywności naukowej
członkowie OP PTA, czynnie uczestniczyli w konferencji naukowo-szkoleniowej w
dniu 29.10.2005 r., zorganizowanej przez OP Towarzystwa Internistów Polskich oraz
Polskie Towarzystwo Dermatologiczne na temat diagnostyki i leczenia chorób
alergicznych skóry w dniu 29.10.2005 r.
118
Z OP PTA prelegentami byli: prof. Magdalena Czarnecka-Operacz, dr Grażyna
Szybejko-Machaj, prof. Wojciech Silny i prof. Wiesław Gliński. W dniach od 713.08.2003 roku pod auspicjami Międzynarodowego Stowarzyszenia Aerobiologów,
przeprowadzono Europejski Kurs Aerobiologii. Organizatorami szkolenia byli:
Ośrodek Diagnostyki Chorób Alergicznych AM w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama
Mickiewicza i OP PTA, a członkami Komitetu Organizacyjnego: dr hab. Magdalena
Czarnecka-Operacz i prof. Wojciech Silny.
Od czerwca 2004 do maja 2005 roku w ramach lokalnych obchodów Dnia
Alergii,
zorganizowano
cykl
spotkań,
ze
szczególnym
zaakcentowaniem
szkoleniowego charakteru zebrania w dniu 19 czerwca 2004 roku, uwieńczonego
wykładami: Przewodniczącej Oddziału prof. Magdaleny Czarneckiej-Operacz i dr n.
biol. Anny Stach – Kierownika Pracowni Aeropalinologii Uniwersytetu im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu oraz pracownika Ośrodka Diagnostyki Chorób Alergicznych
Poznańskiej Akademii Medycznej. Posiedzenie to zrelacjonowano w programach
informacyjnych Telewizji Poznańskiej i opisano w poznańskich dziennikach.
Uczestniczyło w nim 45 członków OP PTA. Kolejną inicjatywę o podobnym
charakterze przygotowano w formie trzech dni porad dla chorych, pod kątem
alergicznych chorób skóry w dniach od 6-8.05.2005 roku. Wówczas udzielono
konsultacji, chorym na atopowe zapalenie skóry, wyprysk kontaktowy alergiczny i nie
alergiczny oraz różne rodzaje pokrzywki. Przeprowadzono również skórne testy
punktowe i naskórkowe testy płatkowe, a także umożliwiono pacjentom oznaczenie
całkowitej puli oraz antygenowo swoistych przeciwciał klasy IgE w surowicy. Ponadto
omówiono
Zapoznano
sposoby
chorych
odpowiedniego
z
zasadami
pielęgnowania
posługiwania
skóry
się
suchej,
kalendarzem
atopowej.
pylenia.
Zorganizowany w roku następnym Dzień Alergii różnił się od poprzedniego
szczególnie dużym udziałem lekarzy, przede wszystkim pediatrów, pneumonologów i
alergologów oraz przedstawicieli innych specjalności. Na dzień 10.03.2006 roku OP
liczył 109 członków, z list skreślono 4 osoby nie płacące składek i nie uczestniczące
w zebraniach Towarzystwa.
Podczas opisywanej kadencji 2003-2006 przybyło 10 nowych członków. Ze
smutkiem przyjęto wiadomość o śmierci prof. Jerzego Alkiewicza – V-ce
Przewodniczącego OP PTA.
W dniu 18.03.2006 r. odbyło się walne zgromadzenie Oddziału Poznańskiego
Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. W trakcie spotkania dokonano wyboru
nowego Zarządu Oddziału Poznańskiego PTA:
119
Przewodniczący: dr med. Marek Popielarz
Wiceprzewodniczący: prof. dr hab. Wojciech Silny
Sekretarz: lek. med Dorota Jenerowicz
Skarbnik: lek. med. Maria Żmudzińska
Członkowie: dr hab. Magdalena Czarnecka-Operacz, lek. med Danuta MądraRogacka, dr med. Kazimierz Janicki,
w skład komisji Rewizyjnej weszli: dr med. Ewa Springer (przewodnicząca) oraz dr
med. Tadeusz Grochowina i lek. med. Barbara Kolasińska.
W dniu 27 czerwca 2006 r. ze względu na wymogi statutowe PTA kol.
Magdalena Czarnecka-Operacz i kol. Wojciech Silny zrezygnowali z pracy w
zarządzie Oddziału Poznańskiego, co ograniczyło liczbę członków zarządu do 5
osób, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Funkcję zastępcy przewodniczącego
objęła kol. Danuta Mądra-Rogacka.
W związku z rezygnacją z pracy w zarządzie Poznańskiego Oddziału PTA z
przyczyn zdrowotnych kol. Doroty Jenerowicz (w dniu 06.10.2006) i kol. Marii
Żmudzińskiej (w dniu 30.09.2006) obowiązki skarbnika objęła kol. Danuta MądraRogacka,
a
obowiązki
sekretarza
kol.
Kazimierz
Janicki.
Dla
formalnego
zatwierdzenia zmian w zarządzie Oddziału Poznańskiego w dniu 12 grudnia 2006 r.
zwołano walne zebranie, w wyniku którego Zarząd Oddziału Poznańskiego
ukonstytuował się w następującym składzie:
Przewodniczący: dr med. Marek Popielarz
Wiceprzewodniczący: prof. dr hab. Wojciech Silny
Sekretarz: dr med. Kazimierz Janicki
Skarbnik: lek. med. Danuta Mądra-Rogacka
Członek zarządu: prof. dr hab. Magdalena Czarnecka-Operacz
W dniu 5 marca 2007 r. po uzyskaniu odpowiedniej zgody przeniesiono
siedzibę Oddziału Poznańskiego do Szpitala Klinicznego nr 1 UM w Poznaniu, przy
ul. Szamarzewskiego 84.
W okresie kadencji Zarządu od marca 2006 r. aż do czerwca 2009 r. odbyło
się 21 spotkań Oddziału Poznańskiego PTA. W tym 3 spotkania zorganizowane
wspólnie z oddziałami poznańskimi Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego,
Polskiego Towarzystwa Immunologii Doświadczalnej i Klinicznej i Polskiego
Towarzystwa
Pediatrycznego.
W
trakcie
spotkań
naukowo-szkoleniowych
przedstawiono 30 referatów dotyczących zagadnień klinicznych, diagnostycznych
oraz
badań
podstawowych
w
zakresie
120
chorób
alergicznych.
Wyjątkowym
wydarzeniem był wykład na posiedzeniu Oddziału 15 października 2008 r. prof.
Nikolaosa Papadopoulosa m.in. współautora dokumentu PRACTALL. Na dzień 11
czerwca 2008r. Oddział Poznański PTA liczył 116 członków. 20 czerwca 2009 odbyło
się Walne zgromadzenie Wielkopolskiego Oddziału PTA na którym jednogłośnie
ponownie wybrano na następną kadencję (2009-2012) kol. Marka Popielarza.
Kadencja 2009-2012 wiązała się z działaniami Oddziału Wielkopolskiego nad
uzyskaniem środków finansowych, należnych ze zwrotu składek członkowskich. Kol.
Popielarz włączył się aktywnie w prace nad nowym statutem PTA, przekazując
pisemnie Zarządowi Głównemu szereg merytorycznych uwag, dotyczących zmian w
statucie PTA. Jednocześnie brał czynny udział w spotkaniach przewodniczących
oddziałów regionalnych, zapoczątkowanych przez Prezydent PTA prof. Barbarę
Rogala. Wynikiem tych działań było wzmocnienie roli i znaczenia oddziałów
regionalnych w strukturze Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. W okresie
kadencji 2009-2012 spotkania Oddziału odbywały się średnio raz na kwartał,
organizowane samodzielnie lub wspólnie ze specjalistami innych dziedzin medycyny.
Członkowie
Oddziału
Poznańskiego
uczestniczyli aktywnie
w konferencjach
naukowo-szkoleniowych organizowanych centralnie przez Polskie Towarzystwo
Alergologiczne, a także w konferencjach międzynarodowych (EAACI, AAAAI, WAO,
ERS). Aktualne informacje z tych konferencji referowano bieżąco na spotkaniach
Oddziału. Poza aktywnością naukowo-szkoleniową podjęto działania organizacyjne,
służące poprawie funkcjonowania Oddziału i ograniczenia jego liczebności zgodnie z
zapisami statutowymi (aktywność członkowska, wyrażająca się m.in. opłacaniem
składek). Na zakończenie kadencji 2009-2012 (stan na dzień 01 czerwca 2012 r.)
Oddział Wielkopolski PTA liczył 67 członków, w tym 34 aktywnych. W dniu 2 czerwca
2012 na Walnym Zgromadzeniu Oddziału Wielkopolskiego PTA wybrano na
kadencję 2012-2015 nowy Zarząd w składzie :
Przewodnicząca: prof. dr hab. Magdalena Czarnecka – Operacz
Wiceprzewodniczący: Kol. Marek Popielarz
Skarbnik: Kol. Danuta Mądra-Rogacka
Sekretarz: Kol. Tadeusz Grochowina
Członek: Kol. Wiesław Szymański
Komisja Rewizyjna:
Przewodnicząca: Kol. Renata Szwankowska
Członek: Kol. Maria Lewandowska
Członek: Kol. Halina Czajkowska-Poźniak
121
z siedzibą: Oddział Wielkopolski Polskiego Towarzystwa AlergologicznegoSP Szpital
Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniuul. Szamarzewskiego 84, 60-569
Poznań
Oddział Zachodniopomorski (Szczeciński) PTA
Oddział Szczeciński PTA (OSz PTA) oficjalnie powołano do życia i
zarejestrowano 5 listopada 1994 r. Zasadniczym celem działalności Oddziału była
integracja lekarzy różnych specjalności rozproszonych w placówkach diagnostycznoleczniczych o profilu alergologicznym. Wyrazem tych przedsięwzięć miało być:

powołanie zespołu alergologicznego w Wojewódzkiej Poradni Specjalistycznej, co
zostało zaakceptowane przez Naczelnego Lekarza Wojewódzkiego,

inicjatywy w kierunku powoływania klinicznych poradni, pracowni i oddziałów o
profilu alergologicznym,

akcja odczytowa z udziałem najlepszych sił fachowych z kraju i zagranicy,

popularyzacja zagadnień alergologicznych w regionie obejmującym województwo
szczecińskie, gorzowskie i koszalińskie,

uczestniczenie w krajowych i w miarę możliwości zagranicznych spotkaniach
naukowych o tematyce alergologicznej,

zachęcanie lekarzy różnych specjalności do szkolenia się w kierunku alergologii,

inspirowanie zespołów badawczych do podejmowania zadań naukowych z
dziedziny alergologii.

zdobywanie poparcia dla w/w celów ze strony lokalnych placówek służby zdrowia
oraz władz administracyjnych i dyrekcji większych przedsiębiorstw,

nawiązywanie
współpracy
z
innymi
Towarzystwami
Naukowymi
i
Specjalistycznymi.
Przez cały czas działalność OSz PTA, najpierw nieformalnie, następnie po
oficjalnym powołaniu do życia i zarejestrowaniu go 5 listopada 1994 r. skupiała się
wokół organizowania posiedzeń naukowych, sympozjów i uczestniczenia w
rozmaitych imprezach krajowych i zagranicznych. Oddział aktywnie współpracował
także z wieloma towarzystwami naukowymi, szczególnie z Polskim Towarzystwem
Dermatologicznym oraz Polskim Towarzystwem Farmakologii Klinicznej (PTFK). Z
inicjatywy członków OSz PTA w dostępnym, opisywanym okresie działalności w
latach 1990–1996 odbyło się 14 posiedzeń naukowych i 9 sympozjów z czego 3
zagraniczne. Były to: 4 Dermatologen-Samstag 12 Dezember 1992 Universitats 122
Hautklinik, Rostock; Dermatology 2000 Viena, 18-21 maj 1993 - 200 Jahre
Seeheilbad Heiligendamm oraz Dermatologisches Symposium 4-5 Juni 1993,
Heiligendamm. Ponadto delegaci OSz PTA wzięli czynny udział w 2 zjazdach
zorganizowanych przez inne towarzystwa naukowe; w XXIV Zjeździe Towarzystwa
Dermatologicznego w Gdańsku w dniach 24-26.09.1992 r. podczas którego
zaprezentowali dwa wystąpienia na temat:
1. Znaczenie prawidłowej diagnostyki w leczeniu atopowego zapalenia skóry
2. Wartość terapeutyczne odczulania na roztocze kurzu domowego i pyłki roślin u
chorych z atopowym zapaleniem skóry oraz w I Naukowym Zjeździe Polskiego
Towarzystwa Badań nad Miażdżycą w Szczecinie w dniach 30.05–1.06.1993 r.
poświęconym
zagadnieniu:
„Dermatologiczne
aspekty
rodzinnej
hipercholesterolemii – dane morfologiczne i biochemiczne”.
Na konto działalności OSz PTA należy również wpisać powołanie do życia w
1998 roku dwóch placówek lecznictwa alergologicznego, w Świnoujściu i Kamieniu
Pomorskim. W kolejnych latach aktywność Oddziału Szczecińskiego, dotyczyła także
podnoszenia i aktualizacji wiedzy w zakresie alergologii, problemów organizacji
opieki medycznej oraz integracji środowiska alergologów. Podczas omawianego
okresu zorganizowano szereg posiedzeń naukowych, zebrań, sympozjów i
warsztatów szkoleniowych, a członkowie Zarządu Oddziału Pomorskiego czynnie
uczestniczyli w krajowych i zagranicznych zjazdach i konferencjach.
123
Rozdział 4
Powstanie, profil organizacyjny i działalność Sekcji Problemowych
utworzonych w strukturach PTA
Od momentu utworzenia na Konferencji Członków Założycieli w Bydgoszczy w
dniu 15 listopada 1982 roku Polskiego Towarzystwa Alergologicznego za
najistotniejszy cel, członkowie Towarzystwa uznali działania zmierzające do
prawidłowego funkcjonowania jego struktur. Zaakcentowali także fakt współpracy
internistów, pediatrów, laryngologów i immunologów w dziedzinie alergologii. W
latach późniejszych zaowocowało to utworzeniem w obrębie PTA 9: Sekcji
Problemowych: Sekcji Alergii na Pokarmy, Sekcji Dermatologicznej, Sekcji
Immunologii Klinicznej, Sekcji Immunoterapii Swoistej (SIT), Sekcji Laryngologicznej,
Sekcji Młodych Alergologów, Sekcji Nadwrażliwości na Leki, Sekcji Okulistycznej,
Sekcji
Pediatrycznej,
oraz
Grupy
Zainteresowań
Sport,
astma
i
alergia;
zrzeszających grono specjalistów, odnoszących sukcesy w ramach swoich profesji
na gruncie badawczo-naukowym oraz edukacyjnym.
Powstałe sekcje w strukturach PTA powołano do życia zgodnie z
obowiązującym
nakreślał
regulaminem
cztery
obszary
Sekcji
Problemowych.
funkcjonowania
Wspomniany
poszczególnych
sekcji
dokument
oraz
ich
szczegółowe cele działania m.in.: zapewnienie stałego kontaktu środowiska
alergologów z wiedzą z pokrewnych dziedzin medycyny, pobudzenie i koordynację
działalności
naukowo-badawczej,
nawiązanie
i
utrzymanie
relacji
z
innymi
towarzystwami naukowymi krajowymi, jak i zagranicznymi oraz stworzenie platformy
edukacyjnej dla lekarzy innych specjalności.
W ramach działalności PTA 24 września 2003 roku powstają następujące Sekcje
Problemowe: Sekcja Dermatologiczna (23.06.2004 r. prof. Roman Nowicki zostaje
Przewodniczącym
Sekcji),
Sekcja
Laryngologiczna
z
Przewodniczącym
dr
Bolesławem Samolińskim, Sekcja Pediatryczna z Tymczasową Przewodniczącą prof.
Anną Bręborowicz i Sekcja Immunologii Klinicznej. W dalszej kolejności zostają
utworzone 27 lutego 2004 roku Sekcja Okulistyczna z Przewodniczącą dr Ewą
Bogacką, rok później 29 września 2005 roku Sekcja Młodych Alergologów, zaś w
2008 r. Sekcja Alergii na Pokarmy, natomiast w 2011 powstaje Sekcja
Nadwrażliwości na Leki i Grupa Zainteresowań Sport, astma i alergia
124
SEKCJA ALERGII NA POKARMY
Sekcja Alergii na Pokarmy powstała z inicjatywy zgłoszonej przez obecnego
Przewodniczącego ZS kadencji 2009-2012 prof. Zbigniewa Bartuzi podczas IX
zebrania ZG PTA w dniu 09.12.2008 roku w Łodzi. W okresie pierwszych miesięcy
działalności, Sekcja koncentrowała się głównie na sprawach organizacyjnych oraz
opracowaniu planu zamierzeń naukowych i edukacyjnych na lata najbliższe.
Wiodącym celem stało się stworzenie i uaktualnienie Polskiego Konsensusu
Diagnostyki
i
Postępowania
Terapeutycznego
w
Alergii
na
Pokarmy,
przygotowywanie sesji szkoleniowo-naukowych poświęconych tej pracy, udział w
badaniach, a także szeroko rozumiana działalność edukacyjna. Zgodnie z
założeniami Sekcja Alergii na Pokarmy była otwarta na pozyskiwanie nowych
członków, zrzeszających w swych kręgach zarówno osoby zainteresowane, jak i
zajmujące się profesjonalnie problematyką nadwrażliwości alergicznej na pokarmy.
W dniu 3.02.2012 roku Sekcja Alergii na Pokarmy zorganizowała „I
Sympozjum Alergii na Pokarmy – postępowanie i wytyczne 2012”.
SEKCJA DERMATOLOGICZNA
Kadencja
Przewodniczący
Komitet Naukowy Sekcji Dermatologicznej
prof. M. Kieć-Świerczyńska, prof. E. Rudzki
prof. M. Kieć-Świerczyńska, prof. E. Jassem, prof. M. Korzon,
prof. C.Kowalewski, dr hab. med. M. Majkowicz,
dr hab. med. R. Śpiewak
2009-2012 prof. R. Nowicki prof. M. Kieć-Świerczyńska, prof. C. Kowalewski, prof. M.Korzon,
prof. R. Olszański, prof. R. Śpiewak, prof. K. Woźniak
Tab. 1. – Struktury organizacyjne Sekcji Dermatologicznej PTA w latach 2003-2012.
2004-2006
2006-2009
Spotkanie
prof. R.Nowicki
prof. R. Nowicki
organizacyjne
Sekcji
Dermatologicznej
Polskiego
Towarzystwa
Alergologicznego (SD PTA) odbyło się w dniu 25 czerwca 2004 roku w gmachu
Teatru Wielkiego w Łodzi, podczas VI Konferencji ALERGIA ASTMA IMMUNOLOGIA
KLINICZNA. Sekcja liczy obecnie 95 członków.
Do głównych zadań SD PTA należą:

kontakt
oraz
integracja
środowiska
alergologów
ze
środowiskiem
dermatologów i innymi lekarzami zajmującymi się leczeniem dermatoz
alergicznych,
125

działalność edukacyjna (organizowanie konferencji naukowych, kursów
specjalizacyjnych i spotkań szkoleniowych dotyczących rozpoznawania i
leczenia alergicznych chorób skóry),

opracowanie i opiniowanie standardów dotyczących postępowania w
dermatozach alergicznych,

współpraca z innymi sekcjami problemowymi PTA
Od roku 2005 SD PTA zorganizowała 5-krotnie Zimowe Warsztaty NaukowoSzkoleniowe w Ustce i Słupsku. W warsztatach tych uczestniczyło ponad 930 lekarzy
z całej Polski. Honorowy patronat nad spotkaniami objęli Rektor AM w Gdańsku,
Prezydent PTA oraz krajowi konsultanci ds. alergologii i dermatologii. Podczas
szkoleń zaprezentowano 50 sesji naukowych, panele dyskusyjne, dotyczące
stosowania emolientów, omówiono przykłady przypadków klinicznych. Szczególną
atrakcją stały się wykłady satelitarne poświęcone niewydolności żylnej i liczne
dyskusje z Konsultantem Krajowym w dziedzinie alergologii.
W 2008 roku Zimowe Warsztaty Naukowo-Szkoleniowe przekształcono w
Akademię Dermatologii i Alergologii (ADA), w której corocznie uczestniczy ok. 300
lekarzy alergologów, dermatologów i pediatrów.
Program 8 ADA www.ekonferencjer.pl/8ADA z udziałem wybitnych wykładowców
krajowych i zagranicznych (39 samodzielnych pracowników naukowych) obejmował
27 godzin wykładów i prezentacji, 14 sesji naukowo-szkoleniowych oraz pokaz
interesujących przypadków klinicznych. Konferencję poprzedził dwudniowy kurs:
„Choroby alergiczne skóry” objęty programem specjalizacji z zakresu alergologii.
Lekarze przygotowujący się do egzaminu specjalizacyjnego mogli zapoznać się z
najnowocześniejszymi metodami diagnostyki i leczenia dermatoz alergicznych. 8
ADA rozpoczął poranny pokaz ciekawych przypadków klinicznych.
Specjalnymi wydarzeniami 8 ADA były: Sesja Rektorów Uniwersytetów
Medycznych z Grodna, Witebska i Gdańska, podczas którego Rektor Gdańskiego
Uniwersytetu Medycznego prof. J. Moryś w zaskakujący sposób omówił niektóre
sekrety mózgu, Sesja Prezydencka, której przewodniczyli i głosili wykłady: Prezydent
Polskiego Towarzystwa Alergologicznego prof. B. Rogala oraz były Prezydent PTA
prof. Marek L. Kowalski, Międzynarodowa Sesja Dermatologiczna, którą poprowadził
prof. Włodzimierz Adaszkiewicz - Przewodniczący Białoruskiego Towarzystwa
Dermatologicznego ze specjalnym wykładem Prezydenta Stałego Komitetu Lekarzy
126
Europejskich i Wiceprezesa NRL dr Konstantego Radziwiłła oraz Sesja Konsultanta
Krajowego w dziedzinie alergologii prof. Jerzego Kruszewskiego. Tematem, który
zdominował 8 ADA była pokrzywka, problem większości pacjentów poradni
alergologicznych. Jej aktualny podział, etiologię, diagnostykę i terapię przedstawili:
prof. W. Gliński (WUM), prof. B. Rogala (UM w Katowicach), prof. I. GrzelewskaRzymowska (UM w Łodzi), prof. J. Kruszewski (WIM Warszawa), prof. R. Nowicki
(GUMed), prof. R. Pawliczak (UM w Łodzi), prof. R. Śpiewak (UJ Kraków). Pojęcie
„pokrzywka” nie odnosi się do pojedynczej choroby, lecz charakterystycznych
objawów skórnych, których złożony patomechanizm utrudnia klasyfikację. Zakres
manifestacji pokrzywki jest bardzo szeroki. Ponadto wiele odmian pokrzywki może
współistnieć jednocześnie. Cechą wspólną wszystkich typów i podtypów pokrzywek
jest rozwój bąbli pokrzywkowych, obrzęku naczynioruchowego lub obu rodzajów
wykwitów jednocześnie. Prof. A. Kasperska-Zając z Katowic oraz dr hab. M.
Moniuszko z Białegostoku przypomnieli, że pokrzywka może być jednym z objawów
w chorobach wewnętrznych. Współczesne metody immunoterapii swoistej w
chorobach alergicznych przedstawił prof. M. L. Kowalski (Łódź), o celowanej
immunoterapii mówił prof. B. Panaszek (Wrocław), a o tzw. marszu alergicznym prof.
E. Maciorkowska (Białystok).
Zakażenia bakteryjne i grzybicze były przedstawiane przez prof. E. Drożyńską
(Gdańsk), prof. R. Maleszkę (Szczecin), prof. J. Kura (Gdańsk) i dr A. Sameta
(Gdańsk), a najnowocześniejsze odkrycia naukowe w dziedzinie regeneracji bariery
naskórkowej przedstawił prof. C. Kowalewski (Warszawa).
Rekonstrukcję lipidów uszkodzonej bariery naskórkowej zapewnia stosowanie
tzw. aktywnych emolientów tj. mieszaniny tłuszczów występujących fizjologicznie w
warstwie rogowej. Związki te, takie jak ceramidy i wolne kwasy tłuszczowe, są
aktywnie transportowane, za pośrednictwem swoistych receptorów i ATP, do
cytoplazmy komórek warstw żywych naskórka, tam podlegają przemianom
metabolicznym, a następnie wraz z endogennymi lipidami tworzą płaszcz lipidowy
bariery naskórkowej. Podczas 8 ADA nie mogło zabraknąć tematów związanych z
najczęściej występującymi dermatozami: atopowym zapaleniem skóry, trądzikiem
pospolitym przedstawionych przez prof. R. Nowickiego oraz trądzikiem różowatym
przez prof. C. Kowalewskiego. Tradycją ADA jest sesja poświęcona poprawie jakości
życia, w tym roku prowadzona przez prof. M. Dudziak, prof. M. Majkowicza i prof. G.
Raczaka (Gdańsk). Prof. Dudziak podkreśliła, że objawy depresji są częste i niekiedy
przewlekle powiązane z rozwojem oraz postępem choroby wieńcowej, pogorszeniem
127
jakości życia oraz nawracającymi objawami stenokardii. Depresja u pacjentów z
chorobami układu krążenia jest stwierdzana od 20% do 40% pacjentów. Od 2 do 2.5krotnie wzrasta również ryzyko śmiertelności z powodu choroby serca u chorych z
depresją. Depresja wiąże się również z podwyższonym ryzykiem powikłań sercowonaczyniowych u chorych z chorobą wieńcową
Problemy białoruskiej alergologii przedstawili: prof. A. Szpakow (Grodno), prof.
L. Barabanow (Mińsk), prof. D. Khvorik (Grodno), prof. W. Adaszkiewicz (Witebsk).
Na
stronie
Uniwersytetu
Medycznego
w
Grodnie
http://www.grsmu.by/events/more/event/106 znajduje się już informacja o wizycie
delegacji naukowców z Białorusi w Ustce. Temat ochrony zdrowia w Unii
Europejskiej zaprezentował dr K. Radziwiłł, Prezydent Stałego Komitetu Lekarzy
Europejskich (CPME).
Liczny udział w Akademii Dermatologii i Alergologii najwybitniejszych
alergologów, dermatologów i pediatrów świadczy o celowości organizowania takich
interdyscyplinarnych spotkań. Zainteresowanych zapraszamy do udziału w 9 edycji
Akademii Dermatologii i Alergologii, która rozpocznie się w Filharmonii Słupskiej 7
lutego 2013 r. - www.ekonferencje.pl/9ADA.
Konferencje i sesje naukowe zorganizowane przez Sekcję Dermatologiczną
PTA:
 Warsztaty Szkoleniowe podczas VII Konferencji Środkowo-Europejskiej Astma
Alergia Immunologia w Łodzi w roku 2005
 Sesje dermatologiczne podczas IX i X Międzynarodowego Kongresu PTA w
Wiśle 2006 i w Bydgoszczy 2009
 Konferencja Alergie Skóry i Alergie Zawodowe 8-9.12. 2006 Łódź
 Udział w konferencjach szkoleniowych PTA w Wiśle 2007 – 2012
 EAACI/GA2LEN Allergy School Dermatitis & Eczema, Kraków 2011
 5 Ogólnopolskich Konferencji Naukowo-Szkoleniowych „Zimowe Warsztaty
Sekcji Dermatologicznej PTA” w Słupsku i w Ustce w latach 2005-2009
 4 Międzynarodowe Akademie Dermatologii i Alergologii Słupsk-Ustka 20102012
Kursy specjalizacyjne zorganizowane przez Sekcję Dermatologiczną PTA:
 09-10.02.2011 Choroby alergiczne skóry; Numer kursu: 5-731/1-07-201-2011
128
 09-10.02.2011 Podstawy diagnostyki i leczenia chorób alergicznych skóry;
Numer kursu: 5-707/1-04-202-2011
 09-10.02.2012 Choroby alergiczne skóry; Numer kursu: 5-731/1-07-201-2012
Planowane Spotkania Sekcji Dermatologicznej PTA:
 Sesja dermatologiczna podczas XI Międzynarodowego Kongresu PTA w
Ossie 2012
 Sympozja
Pokrzywki
2012:
Toruń06.10.2012,
Gdańsk
12.10.2012,
Szczecin23.11.2012 www.pokrzywki2012.pl
 9
Akademia
Dermatologii
i
Alergologii
Słupsk-Ustka
7-10.02.2013
www.ekonferencje.pl/9ADA
Opracowania przygotowane przez SD PTA:
Pokrzywki - rozpoznawanie i leczenie: stanowisko Panelu Ekspertów PTA,
red. J. Kruszewski, R. Nowicki, R. Śpiewak, Warszawa: Med. Prakt., 2011.
SEKCJA IMMUNOLOGII KLINICZNEJ
Pierwsze wzmianki na temat działalności Sekcji Immunologii Klinicznej PTA
(SIK PTA) sięgają daty 24.09.2003 roku. Wówczas tej Sekcji Problemowej
przewodniczył ówczesny Prorektor ds. Rozwoju Uczelni prof. Krzysztof Zeman. Za
jego
kadencji
SIK
przedstawiła
swoją
sesję
tematyczną
podczas
IX
Międzynarodowego Kongresu PTA w Wiśle w dniu 12.05.2006 roku. W czasie sesji
uczestnicy zapoznali się z możliwościami diagnostyki niedoborów odporności,
aspektami etycznymi badań genomu i zasadami postępowania w nawracających
infekcjach układu oddechowego u dzieci. Wspomnianej sesji Przewodniczyli prof.
Jacek Roliński i prof. Andrzej Lange. W dniu 22.08.2007 roku prof. Krzysztof Zeman
złożył rezygnację z pełnienia funkcji Przewodniczącego SIK, motywując swoją
decyzję nadmiarem obowiązków wynikających z piastowanego przez niego
stanowiska Prorektora ds. Rozwoju Uczelni. W związku z powyższym w trakcie IX
zebrania ZG PTA dnia 9.12.2008 roku w Łodzi odbyły się wybory i nowo wybranym
jednogłośnie Przewodniczącym SIK został prof. Piotr Kuna. W chwili obecnej funkcję
Przewodniczącego Sekcji pełni prof. Rafał Pawliczak.
Prof. Rafał Pawliczak na każdym ze zjazdów PTA lub Forum Ekspertów
organizuje sesję sekcji poświęconą niedoborom odporności, epigenetyce odpowiedzi
immunologicznej, profilaktyce zakażeń u dzieci, szczepieniom lub praktycznym
129
aspektom diagnostyki i leczenia zakażeń. W sesjach biorą udział w charakterze
wykładowców nie tylko członkowie PTA, ale także zaproszeni eksperci i lekarze
praktycy z dużym doświadczeniem klinicznym. Także podczas najbliższego
jubileuszowego Kongresu PTA jest planowana taka sesja. W sesjach sekcji bierze
udział nawet do 800 lekarzy, uczestników Kongresu lub Forum.
Zaprezentowany powyżej opis struktury i działalności poszczególnych Sekcji
Problemowych PTA daje wyobrażenie o interdyscyplinarnych przedsięwzięciach
lekarzy polskich w zakresie alergologii. Świadczy również o skali problemów
diagnostyczno-terapeutycznych, którym sprostać musiała alergologia współczesna.
Dokumenty zgromadzone w Archiwum PTA w Łodzi doskonale ilustrują działalność
organizacyjną poszczególnych sekcji, ich mobilność zebraniowo-konferencyjną oraz
współpracę na rzecz zwalczania chorób alergicznych na niwie krajowej i za granicą.
Materiały źródłowe nie dają jednakże odpowiedzi odnośnie efektów przeciwdziałania,
rozpoznawania i leczenia chorób alergicznych, toteż wymienione następstwa
działalności alergologów w Polsce nie stały się przedmiotem moich rozważań.
SEKCJA IMMUNOTERAPII SWOISTEJ (SIS)
W kadencji 2007-2010 Sekcji przewodniczył prof. Marek Jutel. Stanowisko Vce Przewodniczącej zajmowała prof. Magdalena Czarnecka-Operacz, a Sekretarza
dr Ewa Cichocka-Jarosz. Sekcja Immunoterapii Swoistej (SIS) powstała z
przekształcenia Grupy Zainteresowań Swoistą Immunoterapią Alergenową podczas
Zebrania Wyborczego wyżej wspomnianej Grupy w dniu 6.01.2007 roku o
godz.15.00 w hotelu Westin w Warszawie. W zebraniu uczestniczyły 42 osoby. Po
oficjalnym otwarciu spotkania Przewodniczący prof. Marek Jutel zgłosił wniosek o
rozpatrzenie przetransformowania Grupy Zainteresowań Immunoterapią Swoistą w
Sekcję Immunoterapii PTA zgodnie z zapisami statutu PTA.
Wniosek
został
Przewodniczącego
jednomyślnie
Grupy
zaaprobowany
Zainteresowań
przez
upoważniono
do
zebranych,
a
wystąpienia
z
odpowiednim postulatem do Prezydenta PTA prof. Piotra Kuny. Następnie powołano
ZS w głosowaniu jawnym (jednogłośnie), po czym nastąpiło ukonstytuowanie nowej
Sekcji Immunoterapii Swoistej PTA (SIS PTA). W dalszej części spotkania
przedstawiono propozycje programowe i szczegółowy program naukowy. Znaczące
miejsce zajęły także dyskusje warsztatowe prezentujące m. in. stanowisko PTA w
sprawie
immunoterapii
podjęzykowej
i
130
modyfikacji
schematów
podawania
szczepionek alergenowych (prof. Barbara Rogala, prof. Marek Jutel), informacje o
współpracy z Sekcją Pediatryczną PTA na temat standardów diagnostyki i odczulania
jadami owadów błonkoskrzydłych (dr Ewa Cichocka-Jarosz) oraz występowania
działań niepożądanych podczas immunoterapii (prof. Zenon Siergiejko). Zebranie
zakończono ustaleniem terminu kolejnego spotkania Sekcji w kwietniu 2007 roku w
Wiśle.
W opisywanym okresie sprawozdawczym SIS spotkała się 5 razy. Za główne
kierunki działań i formy ich realizacji obrała stanowisko ekspertów PTA na temat
immunoterapii
podjęzykowej
i
program
ogólnopolski
monitorowania
działań
ubocznych w przebiegu swoistej immunoterapii. Ponadto, przeprowadziła liczne
badania nad jakością życia dzieci (i ich rodziców) uczulonych na jad owadów
błonkoskrzydłych, wprowadzając program opieki nad chorymi z nadwrażliwości oraz
wieloośrodkowe
badanie
ankietowe
zgodności
postępowania
diagnostyczno-
terapeutycznego ze stanami międzynarodowymi w przypadku dorosłych i dzieci
uczulonych na jad omawianych owadów. Oprócz tego w swojej wielokierunkowej
działalności SIS mogła poszczycić się wykładami z zakresu immunoterapii
alergenowej np. „Immunoterapia dziś i jutro z perspektywy wytycznych szczepionek
alergenowych” (Immunotherapy today and tomorrow – manufacturer’s view), „Depot
and adjuvant’s substances and their effect on clinical efficacy SIT”, czy szeregiem
dyskusji
warsztatowych
oraz
prezentacją
prac
kongresowych
o
tematyce:
„Immunoterapia w uczuleniu na pleśnie u dzieci” (WAO) – prof. Piotr Kuna, „Ocena
skuteczności immunoterapii swoistej u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa
uczulonych na pyłki brzozy” – dr Stanisław Żukowski.
SEKCJA LARYNGOLOGICZNA
Kadencja
Przewodniczący
2006-2009
prof. B.
Samoliński
V-ce
Przewodniczący
prof. A. Emeryk
Sekretarz
dr med. P.
Rapiejko, dr med.
M. Chełmińska
2009-2012
dr med. P.
prof. K. Buczyłko
dr med. M.
prof. B.
Rapiejko
Arcimowicz
Samoliński, prof.
A. Emeryk
Tab. 2. – Struktury organizacyjne Sekcji Laryngologicznej PTA w latach 2003-2012.
131
dr med. T.
Gotlib
Członkowie ZS
Sekcja Laryngologiczna PTA (SL PTA) została powołana przez ZG PTA w
2004 roku. W okresie pierwszego roku działalność SL koncentrowała się głównie na
sprawach organizacyjnych, opracowaniu planu zamierzeń naukowych i edukacyjnych
na lata najbliższe, z uwagi na niewielki odsetek laryngologów wchodzących w skład
wszystkich członków PTA. Tym bardziej z racji rozpowszechnienia schorzeń
alergologicznych błony śluzowej nosa oraz dostępności badań diagnostycznych (np.
prowokacji alergenowej błony śluzowej nosa), prowadzonych w obrębie nosa u
chorych ze schorzeniami alergicznymi oraz braku polskojęzycznych opracowań,
dotyczących błony śluzowej nosa praca SL stanowiła sprawę priorytetową. W
listopadzie 2004 roku SL zwołała sesję roboczą w formie szkolenia w sprawie technik
diagnostycznych alergologii i rynologii, gdzie przedstawiono bieżące prace między
innymi DPP oraz zastosowania rynomanometrii i rynometrii akustycznej w
obiektywizacji oceny stanu jam nosowych przed i po DPP. Pierwsze inauguracyjne
spotkanie Sekcji odbyło się podczas sympozjum PTA zorganizowanego przez prof.
Marka Kowalskiego w Łodzi w 2005 roku. Na zebraniu obecnych było 24 członków.
Ustalono tematykę i zainteresowania Sekcji. Wspomniana tematyka obejmowała
standaryzację donosowej próby prowokacyjnej (DPP), diagnostykę różnicowania i
postępowanie w polipach nosa oraz alergie jamy ustnej i ucha, a także zawodowe
nieżyty nosa.
Wówczas utworzono zespół ds. standaryzacji DPP. Drugie spotkanie odbyło
się we wrześniu 2005 roku w trakcie sympozjum laryngologicznego zorganizowanego
przez prof. Mariolę Śliwińską-Kowalską również w Łodzi i w całości poświęcone było
DPP. Uczestnicy otrzymali materiały zawierające światowy konsensus z 2000 roku
autorstwa dr Malm i dr Bachert oraz przygotowane do druku dwie prace dr Gotliba na
temat wpływu cyklu nosowego na DPPA (alergenową i książkową publikację prof.
Bolesława Samolińskiego dotyczącą zastosowania rynometrii akustycznej w DPPA).
Kolejne 4 zebrania odbyły się w 2006 roku. Pierwsze w lutym 2006 roku miało
typowo
szkoleniowy
charakter
i
dotyczyło
omówienia
donosowych
prób
prowokacyjnych. Następnie 07.04.2006 roku w Warszawie w Domu Lekarza odbyło
się sprawozdawczo-wyborcze spotkanie Członków Sekcji Otolaryngologicznej
(Walne
Zebranie
Członków
Sekcji
Laryngologicznej).
Zebranie
poprowadził
ówczesny Przewodniczący Sekcji prof. Bolesław Samoliński. Ponadto w mitingu
uczestniczyli: prof. Andrzej Emeryk (AM Lublin), dr Marta Chełmińska (Klinika
Alergologii AM Gdańsk), dr Tomasz Gotlib, dr Piotr Rapiejko, lek. med. Konrad
Chełmiński (Gdańsk) i lek. med. Ewa Urban-Borucka (SZOZ nad Matką i Dzieckiem
132
Gdańsk). Zebrani skupili się głównie na wyborach nowego ZS kadencji 2006-2009
oraz zajęli się projektem zakresu tematycznego odnośnie donosowych prób
prowokacyjnych
(DPP)
ze
szczególnym
uwzględnieniem
donosowych
prób
prowokacyjnych alergenowych (DPPA). Rozdzielono zadania: Projekt planu pracy
nad konsensusem DPPA. Tytuł: Standaryzacja i zalecenia dotyczące wykonania
donosowych prób prowokacyjnych. Definicja DPP i DPPA. Klasyfikacja: mechanizm
patofizjologiczny DPPA; odpowiedź wczesna (timing), odpowiedź późna, rola cyklu
nosowego; pomiary mediatorów i parametrów odpowiedzi immunologicznej w
przebiegu DPPA; zasady przygotowania do DPPA – znaczenie leków i czas ich
odstawienia; technika wykonania; wskazania; test DPP na tle innych badań
diagnostycznych w alergii i nieżytach nosa; przeciwwskazania; bezpieczeństwo,
znaczenie
dla
choroby
zasadniczej;
powikłania,
postępowanie;
DPPA
w
eksperymencie naukowym; powtarzalność DPPA; metody pomiaru; kliniczna ocena;
skala VAS; skala punktowa; rynomanometria; rynometria akustyczna (sposób
czytania i oceny RA, miejsce największej reakcji); rynopikflometria (porównanie do
innych metod); inne rynospirografia, rynometr optyczny; porównanie różnych technik;
ocena DPP na różne alergeny i substancje (roztocza, pyłki, odzwierzęce, pleśnie,
lateks, aspirynę, w diagnostyce chorób zawodowych oraz nieswoiste np. (meta
cholinę, karbachol, zimne powietrze, histaminę); wpływ DPPA na dolne drogi
oddechowe; specyfika DPP u dzieci; metody statystyczne stosowane w ocenie DPP.
W opisywanym okresie sprawozdawczym terminarz pracy nad DPPA nie
został zrealizowany z powodu braku opracowań, które miały zostać przesłane na
przełomie listopada i grudnia 2006 roku. Z uwagi na nie wywiązanie się z zadania
jeszcze znacznej części kolegów Sekcja Laryngologiczna pod przewodnictwem prof.
Bolesława Samolińskiego przesunęła czas oczekiwania na dalsze prace do lipca
2007 roku. Kolejnym spotkaniem, na którym SL zaakcentowała swoją obecność
czynnym uczestnictwem w postaci prezentacji swojej sesji był IX Międzynarodowy
Kongres PTA w Wiśle w dniach 10-13.05.2006 roku. W czasie sesji poruszono stale
nierozwiązany problem roli atopii w powstawaniu nieżytu nosa oraz zawodowe
przyczyny nieżytu nosa ważne z punktu widzenia lekarza praktyka. Omówiono także
przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok. W opisywanym okresie
sprawozdawczym zgodnie z planem i podjętymi inicjatywami SL zakończyła pracę
nad konsensusem, dotyczącym donosowych prób prowokacyjnych alergenowych
(DPPA). Opracowane materiały zostały rozesłane do konsultacji. Ostateczny kształt
pracy przedstawiono przy okazji X Międzynarodowego Kongresu PTA w Bydgoszczy
133
w dniach 6-10.10.2009 roku. Dorobek Sekcji w tym zakresie stał się przedmiotem
szkoleń prezentowanych na kongresach EAACI. W związku z powyższym wyniki
działalności Sekcji Laryngologicznej, jako całości oraz poszczególnych członków
zaowocowały współpracą z International Standardization Committee on Objective
Assessment of The Nasal Airway. Zaplanowano także ukazać całokształt osiągnięć w
celu uaktualnienia międzynarodowych standardów DPPA.
W 2010 roku opracowane przez członków Sekcji Laryngologicznej PTA
Standardy Donosowych Prób Prowokacyjnych z Alergenem zostały opublikowane w
numerze 2/2010 czasopisma Postępy Dermatologii i Alergologii (2010; XXVII, 3) i
rozesłane do wszystkich członków PTA.
Z
inicjatywy
prof.
Bolesława
Samolińskiego,
Sekcja
Laryngologiczna
postanowiła opracować Polskie Standardy Leczenia Nieżytów Nosa (PoSLeNN).
W tym celu powołano zespołu ekspertów i grupę roboczą ds. opracowania
PoSLeNN. W skład grupy ekspertów zostali powołani najwybitniejsi polscy specjaliści
z zakresu alergologii i rynologii w tym konsultant krajowy ds. alergologii – prof. Jerzy
Kruszewski i konsultant krajowy ds. otorynolaryngologii – prof. Dariusz Jurkiewicz.
Pierwsze spotkanie grupy ekspertów odbyło się w dniu 4 października 2009 roku. Na
spotkaniu ustalono harmonogram działań grupy ekspertów i grupy roboczej.
Początkowo prace nad opracowaniem standardów przebiegały szybko, jednak z
uwagi na opublikowanie w międzyczasie przez międzynarodowe grupy robocze 2
ważnych dokumentów dotyczących leczenia nieżytów nosa (EPOS 2007 i ARIA
2010)
zdecydowano
o
konieczności
stworzenia
dokumentów,
które
będą
uwzględniały zmiany wprowadzone przez w/w stanowiska międzynarodowe. W
kwietniu 2010 z inicjatywy Sekcji Laryngologicznej i konsultanta krajowego w
dziedzinie otorynolaryngologii zorganizowano w Warszawie konferencję poświęconą
zmianom w schematach diagnostycznych i terapeutycznych dotyczących zapalenie
błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. W konferencji uczestniczyło ponad 300
laryngologów, w tym większość kierowników klinik i ordynatorów oddziałów
laryngologicznych.
Spotkanie
miało
charakter
roboczy,
przeanalizowano
najważniejsze zmiany w diagnostyce zapaleń błony śluzowej nosa i zatok
przynosowych (rezygnacja z powszechnego wykonywania przeglądowych zdjęć rtg,
zwiększenie znaczenia badań endoskopowych jam nosa) i terapii (kluczowa rola
donosowych glikokortykosteroidów w leczeniu alergicznych i niealergicznych zapaleń
błony śluzowej nosa i zatok przynosowych oraz ograniczenie rutynowego stosowania
w takich przypadkach antybiotykoterapii).
134
Zmiany wprowadzone w dokumencie EPOS 2007 w zakresie podejścia do
zagadnienia zapaleń błony śluzowej nosa i zatok przynosowych były tak istotne, a
jednocześnie uwzględniały większość zmian jakie planowała wprowadzić SL iż
wpłynęło to na czasowe zawieszenie prac nad Polskimi Standardami Leczenia
Nieżytów Nosa. Członkowie SL aktywnie włączyli się w promowanie w środowisku
lekarzy alergologów i lekarzy rodzinnych wprowadzania nowych zaleceń dotyczących
diagnostyki i leczenia zapaleń błony śluzowej nosa i zatok przynosowych
współdziałając ściśle z autorami dokumentu EPOS 2007.
Jednym z elementów współpracy była wizyta w Polsce współtwórcy EPOS
2007 dr Joachima Mullola i jego udział w konferencji prasowej i sympozjum
naukowym promującym nowoczesne podejście do zagadnień chorób nosa i zatok
przynosowych. Dr J. Mullol aktywnie uczestniczył też w sesji rynologicznej
współorganizowanej przez SL PTA, która odbyła się w czasie II Zjazdu
Otolaryngologów Wojskowych w Dębe k/Warszawy.
W latach 2011 i 2012 członkowie Sekcji Laryngologicznej włączyli się bardzo
aktywnie w szkolenia mające na celu rozpowszechnienie wśród lekarzy alergologów i
lekarzy rodzinnych stanowisk zawartych w dokumencie ARIA 2010. Wskazanie w
dokumencie ARIA 2010 kluczowej roli dn GKS w leczeniu alergicznych nieżytów
nosa oraz zalecenie skrócenia czasu stosowania objawowych leków wpływających
na drożność nosa było zgodne ze stanowiskiem grypy roboczej PoSLeNN. Grupa
robocza PoSLeNN dysponuje obecnie praktycznie gotowym dokumentem i
oczekiwała jedynie na opublikowanie zapowiadanego na 2012 roku nowego
dokumentu EPOS 2012. Obecnie (maj 2012) gdy ten dokument jest już dostępny
wydaje się, że do końca 2012 roku będzie możliwe zamknięcie prac na Polskimi
Standardami Leczenia Nieżytów Nosa, uwzględniającymi zarówno zalecenie
międzynarodowych grup ekspertów, ale i nasze lokalne uwarunkowania. W roku
2012 członkowie Zarządu SL odbyli też kilkadziesiąt spotkań z lekarzami w różnych
częściach kraju, poświęconych zagrożeniom jakie wprowadza dla nich nowa ustawa
refundacyjna oraz nowe umowy narzucone przez NFZ.
135
SEKCJA MŁODYCH
Kadencja
Przewodniczący
2006-2009
dr med. M.
Kurowski
V-ce
Przewodniczący
dr med. M.
JędrzejczakCzechowicz
Sekretarz
Członkowie ZS
dr med. M.
Niedoszytko
dr med. K.
SolarewiczMadeiek, dr med.
M. ŚwierczyńskaKrepa
2009-2012
dr. D. Tworek
lek. med. M.
dr. M. Panek
lek. med. P.
Kołacińska-Flont
Korczyńska, lek.
med. E.
Kołomecka
Tab. 3. – Struktury organizacyjne Sekcji Młodych PTA w latach 2003-2012.
Sekcja Młodych Alergologów PTA (SMA PTA) powstała 29 września 2005
roku. Obecnie liczy około 40 członków. Jej główne obszary działania to przede
wszystkim
rozpoznawanie
wiedzy
alergologicznej
wśród
młodych
lekarzy;
promowanie badań naukowych, prowadzonych przez młodych członków PTA oraz
szkolenie w zakresie metodologii wdrażania prac naukowych i sposobu prezentacji
wyników badań. Ponadto SMA kładzie nacisk na wymianę doświadczeń i rozwój
współpracy ze Stowarzyszeniami Młodych Alergologów z innych krajów, a także
promocję kooperacji ze Studenckimi Alergologicznymi Kołami Naukowymi.
Ze swej dotychczasowej aktywności Sekcja może poszczycić się organizacją
podczas IX Międzynarodowego Kongresu PTA w Wiśle w 2006 roku sesji
edukacyjnej, obejmującej tematyką zagadnienia istotne dla osób rozpoczynających
działalność naukową. Było to pierwsze spotkanie nowo powstałej Sekcji. Wówczas
uczestnicy usłyszeli wykłady odnośnie projektowania i prezentacji wyników badań
naukowych, a także praktyczne wskazówki, jak zdobyć grant naukowy. Drugą część
poświęcono sprawom organizacyjnym związanym z uzyskaniem członkowstwa i
pracą w Sekcji. Zgodnie z wymogami regulaminowymi, członkiem SMA może zostać
każdy członek PTA poniżej 35 roku życia. Opłata członkowska wynosi 25 zł rocznie
SEKCJA NADWRAŻLIWOŚCI NA LEKI
W dniu 15.04.2011 w trakcie konferencji PTA Wiśle odbyło się spotkanie
założycielskie Sekcji Nadwrażliwości na Leki PTA. Przewodniczącym Sekcji został
prof. Marek L. Kowalski, a Sekretarzem Joanna Makowska. W trakcie zebrania
136
omówiono cele i plan działania Sekcji. Głównym zadaniem Sekcji jest przygotowanie
standardów diagnostycznych nadwrażliwości na leki w obszarach:
 nadwrażliwość na antybiotyki
 nadwrażliwość na NLPZ
 nadwrażliwość na środki do znieczulania
 nadwrażliwość na środki kontaktowe
 nadwrażliwość na leki biologiczne
Dodatkowo zaproponowano zebranie informacji i opublikowanie listy ośrodków
klinicznych w Polsce zajmujących się diagnostyką nadwrażliwości na leki z
wyszczególnieniem
konkretnych
dziedzin
diagnostycznych
oraz
opracowanie
informatora. Zebrania Sekcji Nadwrażliwości na Leki PTA odbywać się będą w
trakcie konferencji i sympozjów PTA.
SEKCJA OKULISTYCZNA
Przewodniczący
V-ce
Przewodniczący
Sekretarz
Członkowie ZS
2003-2009
dr med.
E. Bogacka
dr med.
A. Groblewska
lek. med.
R. Grabowski
lek. med. J.
Hołda, dr med.
E. Jagiełło, lek.
med. A. Styrc,
lek. med.
K. Lindner
2009-2012
dr med.
A. Groblewska
dr med.
E. Bogacka
dr med. M.
Chełmińska
dr med. K.
Chełmiński,
dr hab. med.
M. NitterMarszalska,
lek. med. J.
Hołda, dr med.
A. MatysikWoźniak, dr
med. B. Żurek,
dr med. M.
Zdzieszyńska
Kadencja
Tab. 4. – Struktury organizacyjne Sekcji Okulistycznej PTA w latach 2003-2012.
137
Sekcja Okulistyczna powstała w 2003 roku z inicjatywy prof. Marka
Kowalskiego, Prezydenta PTA kadencji 2003-2006. Pierwszą przewodniczącą sekcji
była dr Ewa Bogacka, wybrana przez Zarząd PTA w 2003 roku, a następnie
utrzymana na stanowisku przez członków sekcji w dwukrotnych wyborach w 2004 i
2006 roku. Od października 2009 roku Sekcji Okulistycznej, z aktualną liczbą 45
członków, przewodniczy dr Anna Groblewska. Pierwsze spotkanie sekcji odbyło się w
Łodzi w 2004 roku, dokonano wówczas wyboru Członków Zarządu Sekcji (Cz ZS)
oraz ustalono program badań na najbliższe lata pod nadzorem merytorycznym
czterech konsultantów: ds. dermatologii, ds. laryngologii, ds. pediatrii i ds.
immunologii. Zakładano, że utworzona sekcja ma stworzyć wspólną platformę do
interdyscyplinarnych badań chorób alergicznych oczu oraz popularyzować wiedzę na
ten
temat
w
środowisku
medycznym.
Z
pierwotnych
założeń
naukowych
podtrzymano szereg tematów i zainteresowań sekcji, które nadal są rozwijane:
program epidemiologii chorób oczu; Polski Konsensus Diagnostyki i Postępowania
Terapeutycznego w Chorobach Alergicznych Oczu, który jako efekt współpracy
dwóch sekcji: okulistycznej PTA i alergologicznej PTO, opublikowany został w 2007
roku. Poza tym starano się ustalić tematy z alergii narządu wzroku do szkoleń
specjalizacyjnych z okulistyki i alergologii oraz wprowadzić je do programów
kierunkowych.
Dokonano
także
standaryzacji
prowokacyjnych
testów
dospojówkowych, ponownie przywróconych do schematu diagnostycznego. Podjęto
współpracę dermatologa i okulisty w leczeniu alergii narządu wzroku, polegającą na
poszerzeniu wiedzy i edukacji obu środowisk. Z inicjatywy członków sekcji stworzono
grupę zainteresowania alergią oczu w ramach EAACI, której przewodniczącą została
dr Ewa Bogacka.
W latach 2005-2012 członkowie Sekcji Okulistycznej brali czynny udział w
corocznych Konferencjach PTA i PTO. Podczas IX Międzynarodowego Kongresu
PTA w Wiśle w dniach 10-13.05.2006 roku Sekcja Okulistyczna zaprezentowała
sesję, na której przedstawiła w formie wykładów i konferencji „okrągłego stołu”
zasady diagnostyki i terapii alergicznych chorób oczu – problem wymagający
współpracy okulisty i alergologa.
Sesję poprowadzili prof. Marek Gerkowicz i dr Ewa Bogacka. Wygłoszono
wówczas 5 referatów i przedstawiono, m. in. wieloośrodkowe badania nad
bezpieczeństwem i skutecznością preparatu Opatanol w Polsce. Dokonał tego prof.
Janusz Czajkowski z Łodzi.
138
W listopadzie 2007 roku zorganizowano pierwszą wspólną Konferencję obu
Sekcji (okulistycznej PTA i alergologicznej PTO), na której Członkowie Zarządu obu
Towarzystw przedstawili swoje dotychczasowe osiągnięcia organizacyjne i naukowe.
Zwieńczeniem ich wysiłków stał się 2008 rok, który zaowocował sesją naukową o
suchym
oku
i
warsztatami
z
szkoleniowo-diagnostycznymi
postępowania
terapeutycznego alergii oczu, przeprowadzonymi na podstawie Stanowiska Grupy
Ekspertów PTA i PTO, podczas konferencji w Wiśle. Powyższy dokument
zaprezentowano ponownie trzy miesiące później, we Wrocławiu w kwietniu 2008 roku
w
trakcie
regionalnego
posiedzenia
obu
towarzystw
alergologicznego
i
okulistycznego. Faktem godnym uwagi był również udział dr Anny Groblewskiej w
zorganizowanym w Quebec przez Ocular Surgery New’s European/Asia Pacific
Edition okrągłym stole na temat alergii oczu oraz Global Olopatadine Advisory Board.
W kolejnym roku czynnej aktywności naukowo-badawczej członkowie Sekcji
Okulistycznej PTA (SO PTA) uczestniczyli w I Klinicznym Forum Ekspertów w Wiśle
z edycją „Leczyć globalnie czy lokalnie?”, „Jakość życia pacjentów z alergicznym
nieżytem nosa i zapaleniem spojówek” oraz przygotowaniu sesji okulistycznej w
ramach XXVIII Kongresu EAACI w Warszawie pt.: „Alergie narządu wzroku” („Allergy
of the eye – increasing the awareness”), na której wygłoszono trzy wykłady. Podczas
tego Kongresu Jean Luc Fauquert wspólnie z dr Anną Groblewską poprowadzili
praktyczny kurs: „Diagnosis of Ocular Allergy”, który zapoczątkował tworzenie grupy
inicjatywnej EAACI celem opracowania europejskiego konsensusu, dotyczącego
alergii oczu według dwóch istniejących dokumentów tego typu: francuskiego i
polskiego. Działalność Sekcji Okulistycznej PTA w 2009 roku zakończyła się
udziałem
w
X
Międzynarodowym
Kongresie
PTA
w
Bydgoszczy,
gdzie
przedstawiono 5 wykładów oraz udział dr Anny Groblewskiej w Ocular Surface
Advisory Board w Kopenhadze.
W 2010 roku brała ona udział w dwóch kolejnych posiedzeniach Ocular
Surface Advisory Board w Monachium i Florencji. W tymże roku oraz w 2011 kilkoro
członków sekcji uczestniczyło w spotkaniach Ocular Allergy Interest Group w ramach
EAACI w Paryżu, Zurychu i Wrocławiu. W latach tych sekcja aktywnie uczestniczyła
w II Forum Ekspertów i IV Konferencji Szkoleniowej PTA w Wiśle. W 2011 roku
sekcja brała czynny udział w zjeździe EAACI w Stambule, a w roku 2012 została
zaproszona do poprowadzenia spotkania z ekspertem, warsztatów oraz kursu
podyplomowego nt. alergii oczu na kolejnym kongresie w Genewie.
139
Podsumowując okres działalności Sekcji Okulistycznej w latach 2005-2012
można zaobserwować: praktyczny udział jej członków w 8 Międzynarodowych
Konferencjach Naukowych „Czerwone Oko” odbywających się w Warszawie, wielu
spotkaniach Podyplomowej Szkoły PTA, warsztatach okulistyczno-alergologicznych,
stworzenie grupy Ekspertów, dzięki której powstał dokument zaakceptowany przez
oba towarzystwa PTA i PTO, dotyczący diagnostyki i leczenia alergii narządu wzroku,
na podwalinach którego przygotowano Polski Konsensus Diagnostyki i Leczenia
Alergii
Narządu
Wzroku,
a
przede
wszystkim
aktywny
udział
na
polu
międzynarodowym w stworzeniu i pracach Grupy Zainteresowań Alergią Oczu w
ramach EAACI, a także wkład autorski przewodniczących SO dr Ewy Bogackiej i dr
Anny Groblewskiej w realizację programów edukacyjnych Polsatu i TVN na temat
alergii narządu wzroku, a także informatora o alergii oczu w Vademecum Okulisty.
Wspólna praca członków sekcji zaowocowała wieloma publikacjami, w tym
rozdziałami książek, mówiącymi o schorzeniach alergicznych narządu wzroku.
SEKCJA PEDIATRYCZNA
Kadencja
2006-2009
Przewodniczący
prof. A.
Bręborowicz
V-ce
Przewodniczący
dr hab. med.
G. Lis
Sekretarz
Członkowie ZS
dr med. E.
CichockaJarosz
dr med. E.
Springer
prof. M. Kulus,
dr hab. med. H.
Mazurek
2009-2012
prof. A. Emeryk
dr med. E.
dr med. A.
Cichocka-Jarosz
StańczykPrzyłuska,
dr med. P.
Gonerko
Tab. 5. – Struktury organizacyjne Sekcji Pediatrycznej PTA w latach 2003-2012.
Sekcja Pediatryczna Polskiego Towarzystwa Alergologicznego (SP PTA)
powstała w 2004 roku, jako jedna z ośmiu Sekcji Problemowych Towarzystwa.
Zrzesza około 150 lekarzy różnych specjalności, głównie pediatrów i alergologów. W
trakcie swojej działalności członkowie opublikowali zasady postępowania w astmie u
dzieci, opracowali praktyczne formy przeciwdziałania u dzieci uczulonych na jad
owadów żądlących oraz zajęli się oceną bezpieczeństwa dzieci alergicznych w
przedszkolach i szkołach. Wprowadzili i przedstawili podczas jednej z Konferencji
Szkoleniowych PTA plan działania interwencyjnego w anafilaksji i astmie. Prężna
działalność Sekcji przejawiła się podczas IX Międzynarodowego Zjazdu PTA w
140
Wiśle, w trakcie którego odbyło się Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Sekcji
Dermatologicznej (12 maja 2006 roku o godz. 8.30 w obecności 40 uczestników
Przewodnicząca Sekcji prof. Anna Bręborowicz oficjalnie zainaugurowała zebranie).
Przewodniczącym Zebrania Wyborczego w jawnym głosowaniu został lek. med.
Przemysław Mroczka, Sekretarzem lek. med. Paulina Sobczak. W składzie Komisji
Skrutacyjnej znaleźli się: lek. med. Jarosław Wlazłowski, lek. med. Zdzisław Kycler
oraz lek. med. Marta Rachel. Po udzieleniu absolutorium ustępującemu Zarządowi
przy 3 głosach wstrzymujących, przystąpiono do wyboru nowych władz. W wyniku
wyborów wybrano 5 Członków Zarządu.
W trakcie IX Międzynarodowego Kongresu PTA Sekcja Pediatryczna
zorganizowała również sesję naukową, zapoznając uczestników z kontrowersjami
krążącymi wokół teorii higienicznej oraz roli probiotyków w leczeniu chorób
alergicznych. Ponadto przedstawiła wyniki badań epidemiologicznych, dotyczących
chorób alergicznych u dzieci, a także implikacje nowych badań astmy u dzieci.
Wspomnianej sesji przewodniczyli: prof. Danuta Chmielewska-Szewczyk i prof. Anna
Bręborowicz. Zaprezentowano 4 wystąpienia, z czego jedno dotyczyło najnowszych
wyników badań odnośnie astmy, wpływających na decyzje terapeutyczne u dzieci.
Na lata 2007-2008, przypadło przygotowanie stanowiska Sekcji, dotyczącego
postępowania w astmie u dzieci oraz prac nad projektem wytycznych w przypadku
nadwrażliwości na jad owadów błonkoskrzydłych i projektu wieloośrodkowej
współpracy w tej dziedzinie. Powyższe działania znalazły swoje odzwierciedlenie w
postaci 2 wykładów wygłoszonych w trakcie IX Zjazdu PTA w Wiśle. Wówczas
zadecydowano także o podjęciu wspólnych przedsięwzięć
wraz z Sekcją
Immunoterapii PTA. Ponadto SP PTA zgłosiła propozycję zorganizowania sesji
naukowych podczas ogólnopolskich konferencji i zjazdów naukowo-szkoleniowych
m. in. na Konferencji Szkoleniowej PTA w Wiśle w kwietniu 2008 roku, Zjeździe
PTChP w Katowicach we wrześniu oraz na XV Sympozjum „Postępy w Alergologii i
Pneumonologii” w Krakowie.Podczas I Spotkania SP PTA w kadencji 2009-2012,
które odbyło się dnia 9.10.2009 roku w Bydgoszczy, po Zebraniu SprawozdawczoWyborczym Sekcji ustalono wstępny program i kierunki działania Sekcji w nowej
kadencji.
Nowo wybrany ZS podjął decyzję o kontynuacji dotychczasowych nie
zakończonych inicjatyw, przede wszystkim takich jak: wieloośrodkowe badanie
ankietowe zgodności postępowania diagnostyczno-terapeutycznego ze standardami
międzynarodowymi w przypadku dorosłych i dzieci uczulonych na jad owadów,
141
program opieki nad chorymi z nadwrażliwością na jad owadów błonkoskrzydłych i
dziećmi chorymi na astmę i choroby alergiczne w szkołach. Ponadto postanowił
wdrożyć program Alergia Astma i Anafilaksja w placówkach oświatowych.
Oprócz tego Sekcja zaplanowała dodatkowe działania np. opracowanie i wydanie
monografii poświęconej obturacji oskrzeli i alergologicznego nieżytu nosa u dzieci,
czy ustalenie propozycji programowych na krajowe konferencje alergologiczne,
pulmonologiczne i pediatryczne oraz aktywny udział (wykłady, warsztaty) Członków
Sekcji w największych kongresach alergologicznych w kraju i zagranicą (EAACI,
ERS, AAACI). Postanowiła również nawiązać współpracę z Sekcją Pediatryczną
EAACI w zakresie profilaktyki anafilaksji u dzieci (program dla szkół) oraz z Sekcją
Immunoterapii chorych uczulonych na jad owadów EAACI, a na gruncie PTA z
Sekcją
Rynologiczną
(Laryngologiczną)
w
sprawie
opracowania
polskiego
konsensusu diagnostyczno-terapeutycznego odnośnie nieżytów nosa. Od momentu
powstania ZS był otwarty na wszelkie innowatorskie propozycje przeprowadzania
wieloośrodkowych badań w dziedzinie alergologii dziecięcej oraz programów
edukacyjnych dla lekarzy POZ – pediatrów.
W latach 2010 i 2011 Sekcja Pediatryczna PTA przygotowała i zrealizowała 2
sesje
naukowo-szkoleniowe
podczas
Konferencji
„Sympozjum
Naukowo-
Szkoleniowe „Postępy w alergologii i pneumonologii” (Kurzawiada) w Krakowie.
W roku 2012 Zarząd Sekcji nawiązał współpracę z Sekcją Immunoterapii
Swoistej PTA i brał udział w przygotowaniu stanowiska obu sekcji w sprawie
immunoterapii alergenowej.
GRUPA ZAINTERESOWAŃ - Sport, astma i alergia
W dniu 2 czerwca 2011 roku w Centrum Konferencyjnym Hotelu Andel’s w
Łodzi odbyło się zebranie założycielskie Sekcji „Sport, Astma i Alergia” powołanej w
ramach Polskiego Towarzystwa Alergologicznego (PTA). Na posiedzeniu dokonano
wyboru władz sekcji. Przewodniczącym Sekcji wybrany został dr hab. Radosław
Gawlik, a sekretarzem dr Marcin Kurowski.
Przewodniczący przedstawił uzasadnienie powołania sekcji zajmującej się
tematyką astmy i alergii u sportowców oraz przedstawił zadania, które stanowić będą
główne kierunki działania sekcji. Są to:
1. Przygotowanie
standardów
diagnostycznych
oddychania.
142
powysiłkowych
zaburzeń
2. Opracowanie i wydanie monografii na temat pełnej aktywności fizycznej dzieci
i dorosłych chorych na astmę.
3. Opracowanie zasad postępowania ze sportowcem chorym na astmę/alergię.
4. Opracowanie wytycznych dotyczących postępowania z chorymi na astmę
chcącymi nurkować rekreacyjnie.
5. Przygotowanie i przeprowadzenie wieloośrodkowego badania nad częstością
objawów
chorób
alergicznych
i
astmy
wśród
polskich
sportowców
wyczynowych. Ustalono, że do badania wykorzystany zostanie kwestionariusz
AQUA opracowany przez Boniniego i wsp. po uzyskaniu zgody autorów i z
zachowaniem praw autorskich.
6. Ustalanie propozycji programowych na krajowe konferencje alergologiczne,
pulmonologiczne i pediatryczne oraz aktywny udział (wykłady, warsztaty)
członków sekcji w tych wydarzeniach.
7. Współpraca z grupą zainteresowań Allergy, Asthma and Sports działającą w
ramach EAACI.
8. Współpraca z sekcją pediatryczną PTA oraz innymi naukowymi towarzystwami
medycznymi (m.in. towarzystwami zrzeszającymi lekarzy rodzinnych oraz
lekarzy medycyny sportowej).
Zarząd Sekcji jest otwarty na wszelkie propozycje dotyczące przeprowadzenia
wieloośrodkowych badań w w/w dziedzinie oraz nowych programów edukacyjnych
dla lekarzy POZ , nauczycieli wychowania fizycznego, trenerów.
Zaproponowano także zebranie informacji na temat oraz opublikowanie listy
ośrodków w Polsce zajmujących sportowcami chorującymi na astmę i alergię. Lista
taka pomocna byłaby przede wszystkim dla lekarzy medycyny sportowej oraz
trenerów pracujących ze sportowcami już chorującymi bądź takimi, u których można
podejrzewać astmę i alergię.
Ustalono, że zebrania Sekcji odbywać się będą podczas zjazdów, konferencji
oraz sympozjów organizowanych przez PTA.
143
Rozdział 5
Prezydenci PTA i Konsultanci Krajowi w dziedzinie alergologii biografie naukowe
W
niniejszym
rozdziale
zostały
zaprezentowane
sylwetki
wybitnych
naukowców i działaczy PTA, których podstawą kwalifikacji stały się znamienite
zasługi dla rozwoju alergologii i immunologii klinicznej w Polsce, osiągnięcia w pracy
naukowo-badawczej, dydaktycznej i organizacyjnej, a także wielospecjalistyczne
rozwijanie współpracy w dziedzinie alergologii z innymi zasłużonymi lekarzami w
kraju i za granicą.
Prof. dr hab. med. Paweł Górski
Zdj. 43. Prof. dr hab. med. Paweł Górski.
Urodził się 24.01.1950 roku w Łodzi. Tam też ukończył Szkołę Podstawową
(1963) i Liceum Ogólnokształcące (1967). Studia medyczne rozpoczął na Wydziale
Lekarskim AM w Łodzi w latach 1967-1973. Po skończeniu studiów podjął staż
podyplomowy na Uczelni, trwający od 1.10.1973-30.09.1974 roku. W 1976 roku
144
zrobił I stopień specjalizacji z chorób wewnętrznych, a w cztery lata później II stopień
(1980). Specjalizację z alergologii uzyskał w 1992 roku. Tytuł doktora nauk
medycznych otrzymał w 1976 roku za pracę pt.: „Wziewanie polimyksyny B, jako
metody ujawniania nadreaktywności dróg oddechowych oraz oceny udziału komórki
tucznej w patomechanizmie tej nadreaktywności”, a doktora habilitowanego w
oparciu o rozprawę „Badanie nad udziałem oskrzelowych komórek tucznych i
bazofilów krwi obwodowej w patomechanizmie nadreaktywności oskrzeli u chorych
na astmę (1986). W 1992 roku uzyskał tytuł profesora. W latach 1973-1988
zatrudniony w AM w Łodzi kolejno na etatach: młodszego asystenta (1973-1976),
starszego asystenta (1976-1980), adiunkta (1980-1986), docenta (1987-1988). Od
1.10.1988 w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi najpierw na stanowisku docenta
(1988-1991),
potem
profesora
(1991-1999)
–
Kierownika
Kliniki
Chorób
Zawodowych.
W latach 1988-1999 zatrudniony w niepełnym wymiarze w AM w Łodzi, od
1999 do chwili obecnej na stanowisku profesora – Kierownika Kliniki Pneumonologii i
Alergologii Instytutu Medycyny Wewnętrznej Szpitala Klinicznego nr 1 im. N.
Barlickiego UM w Łodzi.
W październiku 2008 roku zostaje JM Rektorem UM w Łodzi. Żonaty, żona
Anna – doktor medycyny, diabetolog, córki Magdalena i Małgorzata – absolwentki
Wydziału Lekarskiego UM w Łodzi.
W okresie studiów na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Łodzi
otrzymywał stypendium naukowe i prowadził działalność badawczą w Studenckim
Kole Naukowym przy Zakładzie Fizjopatologii kierowanym przez prof. Czesława
Maślińskiego. Wówczas bezpośrednim opiekunem prof. Pawła Górskiego był
ówczesny adiunkt dr Ryszard Dąbrowski. Przedmiotem dociekań stał się wpływ
histaminy na szybkość gojenia się ran chirurgicznych. W tym, też czasie praca
współautorstwa prof. Górskiego została przedstawiona na Kongresie Farmakologów
Polskich,
a
następnie
opublikowana
w
czasopiśmie
Agents
and
Actions
rejestrowanym w Current Contents (impact factor w 1996 roku: 1,115). Następnie w
1973 roku podjął pracę w Klinice Pulmonologicznej, obecnie w Klinice Pneumonologii
i Alergologii Akademii Medycznej w Łodzi pod kierunkiem prof. Jerzego
Rożnieckiego. Profesor Rożniecki był zarówno jego nauczycielem zawodu
lekarskiego, jak i prekursorem rozwoju naukowego. Od 1988 roku w Klinice
Pneumonologii i Alergologii znalazł możliwość kontynuowania swych zainteresowań
nad rolą komórek tucznych w ustroju. Opracował i wdrożył do praktyki, nowatorski w
145
owym czasie test polimyksynowy, jako metodę ujawniania nadreaktywności
oskrzelowej. Teoretyczny założeniem tego testu było ukazanie po raz pierwszy w
świecie zjawiska wzmożonej podatności komórek tucznych na degranulację u
chorych na astmę oskrzelową. Temat ten był przedmiotem rozprawy doktorskiej prof.
Górskiego, a także wielu prac ogłoszonych drukiem i zaprezentowanych na
kongresach krajowych i zagranicznych, m.in.: publikacje ukazały się w piśmie Lung
(impact factor 1,283) oraz Clinical Allergy (impact factor 3,755).
Zjawisko nadreaktywności komórek zapalenia alergicznego stało się również
przedmiotem dalszych zainteresowań prof. Górskiego, który wykazał, że nie tylko
oskrzelowe komórki tuczne, ale także bazofile krwi obwodowej charakteryzuje
wzmożona podatność na degranulację pod wpływem polimyksyny B, a ponadto
takiemu procesowi podlegają granulocyty kwasochłonne poddane działaniu tlenku
deuteru. W licznych publikacjach z tego okresu prof. Górski przedstawił także
warunki i możliwości aplikacyjne testu polimyksynowego. Najważniejsza publikacja
na ten temat ukazała się w Allergy (impact factor 1,803). W niej to udowodnił, że
dodatni wynik testu może stanowić istotną wskazówkę do podjęcia terapii
kromoglikanianem disodowym u chorych na astmę oskrzelową. Określił również
ścisłą współzależność pomiędzy natężeniem procesu zapalnego w oskrzelach, a
intensywnością odpowiedzi na polimyksynę B. Ujawnił wreszcie, że wygaszenie tej
reakcji kromoglikanianem disodowym hamuje popolimyksynowy skurcz oskrzeli.
Drugim istotnym kierunkiem prac badawczych prof. Górskiego z lat 70-tych i 80-tych
stała się nadreaktywność oskrzelowa, a w szczególności jej mechanizm i
uwarunkowania. Wraz z prof. Rożnieckim i doktorem Szmidtem zaprezentował
pogląd, że nadreaktywność oskrzelowa u chorych na astmę jest funkcją stanu
zapalnego. Oznaczałoby to, że stopień reakcji na wziewaną histaminę zależy od
stężenia mediatorów w śluzówce oskrzeli. W przeciwieństwie do nadreaktywności u
chorych na astmę, nadreaktywność oskrzelowa u ludzi zdrowych jest cechą
osobniczą, nie mającą związku z natężeniem procesu zapalnego. Począwszy od
1990 roku, tj. wraz ze zmianą podstawowego miejsca zatrudnienia, głównym
kierunkiem prac badawczych prof. Górskiego stała się astma oskrzelowa zawodowa.
Udało mu się stworzyć algorytm diagnostyczny oraz opracować metody przydatne w
polskich warunkach. Jest to w przypadku choroby tak uwarunkowanej środowiskowo
zagadnienie kluczowe, gdyż większość rutynowo stosowanych testów wymaga
adaptacji, lub w ogóle nie nadaje się do zastosowania w poszczególnych krajach. Za
znamienne osiągnięcia
pod tym względem uznano całkowicie nowatorskie
146
opracowanie testów diagnostycznych, tj. testu z zastosowaniem monitorowania
szczytowego
przepływu
wydechowego
u
osób
poddanych
działaniu
leku
rozszerzającego oskrzela lub placebo oraz testu oceny intensywności i swoistości
zapalenia w śluzówce nosa.
Wśród kilkunastu prac opublikowanych i kilkudziesięciu doniesień na
kongresach, najważniejszymi nowinkami stały się doniesienia w Allergy (1996,
impact factor 1,803) Occupational Medicine (1998, impact factor 0,683), Medycynie
Pracy (1992). Ponadto pod kierownictwem prof. Górskiego podjęto badania nad
występowaniem i uwarunkowaniami alergii zawodowych w takich grupach narażenia
jak: piekarze, pracownicy służby zdrowia, narażeni na formaldehyd. Szczególne
osiągnięcia wydają się dotyczyć oceny rozpowszechnienia, mechanizmów i
naturalnej historii uczuleń na lateks i antybiotyki betalaktamowe (American Journal of
Industrial Medicine 1998 i 1999, impact factor 1,312). Oprócz tego znamiennym jest
fakt, podjęcia się przez zespół badawczy prof. Górskiego badań nad mechanizmami i
terapią zespołu dysfunkcji reaktywnej oskrzeli, który opracował odpowiednie
algorytmy diagnostyczne i terapeutyczne (Allergol. Immunopathol. 1994, impact
factor 0,384, Int. J. Occup. Environ. Health 1994). Natomiast jeżeli chodzi o
znaczenie uczuleń na alergeny zwierzęce wykazał, że nie tylko zawodowo narażeni,
ale także ich najbliżsi krewni chorują na alergie wywołane czynnikami tego typu (Eur.
Respir. J. 1999 impact factor 2,376). W bogatym dorobku naukowo-zawodowym prof.
Górskiego należy również nadmienić o współpracy z ośrodkiem uniwersyteckim w
Houston na temat roli chemokin w zapaleniu alergicznym. Przeprowadzone wspólnie
doświadczenia dowiodły, że chemokina Rantes istotnie kształtuje zapalenie
alergiczne w ustroju człowieka (Am. J. Crit. Care Respir. Med. 1998, impact factor 5,
30). Aktualnie prof. Górski prowadzi badania nad wpływem chemokin w zapaleniu
alergicznym,
mechanizmami
uczulenia
na
glutaraldehyd
oraz
znaczeniem
poszczególnych symptomów atopii, jako czynników predyspozycyjnych zawodowej
astmy oskrzelowej wywołanej uczuleniem na alergeny wielocząsteczkowe. Podstawą
materialną tych działań są trzy granty finansowane przez KBN oraz grant
amerykański.
Od 1973 roku Profesor Paweł Górski nieprzerwanie prowadził działalność
dydaktyczną.
Początkowo
sprowadzała
się
ona
do
spełniania
powinności
asystenckich, jednakże w latach 1978-1986 zaczął pełnić funkcję adiunkta d/s
dydaktycznych. W tym czasie odbył szkolenie na kursie organizowanym przez
Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego.
147
W trudnych warunkach lat 80-tych starał się wprowadzać nowoczesne metody
nauczania, za co w 1987 roku otrzymał indywidualną nagrodę Rektora Akademii
Medycznej w Łodzi. Po przejściu do pracy w Instytucie Medycyny Pracy kontynuował
zajęcia dydaktyczne dla studentów szóstego roku Wydziału Lekarskiego, jako
zatrudniony w częściowym wymiarze godzin w Akademii Medycznej w Łodzi.
Podczas całego tego okresu prowadził również wykłady na kursach szkoleniowych
dla alergologów i pneumonologów, specjalistów chorób wewnętrznych, lekarzy
medycyny pracy, lekarzy rodzinnych oraz pracowników inspekcji sanitarnej. Liczba
godzin dydaktycznych na powyższych kursach przekraczała 80-100 rocznie. Od
1992 roku zaczyna kierować nieprzerwanie kursami dokształcającymi dla lekarzy
specjalizujących się w alergologii lub w medycynie pracy. W rankingu wewnętrznym
IMP prowadzonym od 1993 roku jego zajęcia dydaktyczne są uznawane za najlepsze
wśród kilkudziesięciu poddanych ocenie.
W 1997 roku przyznano mu zaszczytne stanowisko Dziekana Studium
Doktoranckiego w Instytucie Medycyny Pracy (IMP). Oprócz typowej dydaktyki
podyplomowej opiekował się również wielokrotnie specjalizacją lekarzy na pierwszy
stopień specjalizacji lub drugi stopień specjalizacji z chorób wewnętrznych i
specjalizacją z alergologii. Ogólna liczba wyspecjalizowanych w ten sposób lekarzy
przekroczyła 15 osób. Ponadto od 1981 roku uczestniczył prawie corocznie jako
egzaminator na pierwszy stopień specjalizacji z chorób wewnętrznych, zaś po 1987
roku wielokrotnie egzaminował na drugi stopień specjalizacji z chorób wewnętrznych.
Od 1993 roku zaczyna egzaminować lekarzy specjalizujących się w alergologii. Rok
później bierze także udział w egzaminach specjalizacyjnych z medycyny pracy. Jako
przewodniczący komisji dokonuje zasadniczych zmian formy egzaminu, czyniąc go
porównywalnym
z
egzaminami
innych
specjalności
lekarskich.
Jednym
z
najważniejszych osiągnięć dydaktycznych prof. Górskiego stało się utworzenie z jego
inicjatywy w 1991 roku w Instytucie Medycyny Pracy „Szkoły dla Alergików i Ich
Rodzin", jako pierwszej tego typu szkoły w Polsce. Kursy szkoły odbywały się 2-3
razy w roku i cieszyły się niesłabnącym powodzeniem, czego dowodem był szeroki
oddźwięk w lokalnych i ogólnopolskich środkach masowego przekazu. W ramach
kursu poddawano szkoleniu nie tylko chorych i ich rodziny, ale także średni personel
służby zdrowia i nauczycieli.
Na szczególną uwagę dorobku prof. Górskiego zasługuje także działalność
organizacyjna.
Do
najważniejszych
jego
pod
tym
względem
osiągnięć
organizacyjnych należy zaliczyć zbudowanie od podstaw w pełni nowoczesnej,
148
odpowiadającej światowym standardom Kliniki i Pracowni Alergologicznej w
Instytucie Medycyny Pracy oraz zorganizowanie wymienionej już wcześniej Szkoły
dla Alergików i Ich Rodzin. Spośród innych znamienitych przedsięwzięć warto
zauważyć, iż profesor od 1999 roku stał się członkiem Komisji Etyki Badań z
udziałem ludzi przy Rektorze AM w Łodzi. Następnie w latach 1990-1992
uczestniczył w pracach kilkuosobowego medycznego zespołu doradczego przy
Wojewodzie Łódzkim, który w ciągu tego okresu powołuje go czterokrotnie w skład
Komisji Konkursowych dla ordynatorów i dyrektorów szpitali. Oprócz tego należy
wspomnieć,
że
prof.
Górski
od
1995
roku
piastował
stanowisko
V-ce
Przewodniczącego Rady Naukowej przy Zakładzie Amin Biogennych Polskiej
Akademii Nauk, a w latach 1996-1998 Specjalisty Wojewódzkiego w dziedzinie
Alergologii. Kolejno w 1997 roku został członkiem-korespondentem, cieszącej się
wysokim prestiżem instytucji - Instytutu Alergii UCB w Brukseli. Funkcję tę pełni wraz
z innym przedstawicielem Polski - prof. Andrzejem Szczeklikiem do dziś. W skład
tego szczebla Instytutu wchodzi 22 alergologów europejskich i amerykańskich. Jako
członek tego Instytutu prof. Górski od 27 maja 1997 roku reprezentuje Polskę w
obradach
Parlamentu
Europejskiego,
aby
przedstawić
problemy
zagrożeń
alergologicznych w Sejmowej Komisji Zdrowia. Profesor Paweł Górski, oprócz
pełnienia tych wszystkich prestiżowych funkcji był przede wszystkim członkiemzałożycielem Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, a także członkiem jego
władz
naczelnych.
Przez
dwie
kadencje
piastował
stanowisko
V-ce
Przewodniczącego ZG PTA. ZG wielokrotnie powierzał Mu poważne zadania
organizacyjne, wśród których za najważniejsze uznano: przewodniczenie Komisji d/s
Niekonwencjonalnych Metod Diagnostyki i Terapii, przewodniczenie Komisji d/s
Standardów Medycznych, organizację Zjazdów, w tym istotny udział w Komitetach
Organizacyjnych
przewodniczył
i
dwóch
Naukowych
również
Sekcji
Chorób
Zjazdów
Towarzystwa.
Zawodowych
Polskiego
Prof.
Górski
Towarzystwa
Ftyzjopneumonologicznego.
Można pokusić się o stwierdzenie, że uwieńczeniem Jego dorobku
naukowego stał się Siódmy Zjazd Polskiego Towarzystwa Alergologicznego w
sierpniu 2000 roku, podczas którego nadano mu zaszczytne stanowisko Prezydenta
PTA na okres kadencji 2000-2003.
W ciągu ostatnich 10 lat kilkunastokrotnie prof. Górski przewodniczył sesjom
na
kongresach
krajowych
oraz
trzykrotnie
na
ważnych
kongresach
międzynarodowych, m.in. na Światowym Zjeździe Akademii Alergologii Astmy i
149
Immunologii w Cancun (Meksyk 1997). Ponadto jest członkiem komitetów
redakcyjnych pięciu czasopism, w tym dwóch międzynarodowych, tj. International
Journal of Occupational Medicine and Environmental Health oraz International
Review of Allergology and Clinical Immunology, a także licznych Towarzystw
Naukowych m. in. AAAAI, EAACI, ERS, PTI, TIP, PTMP i PTA.
Inne zainteresowania: historia średniowiecza.
Prof. dr hab. med. Marek L. Kowalski
Zdj. 44. Prof. dr hab. med. Marek L. Kowalski.
Kierownik Katedry Immunologii Klinicznej i Mikrobiologii, Kliniki Immunologii,
Reumatologii i Alergii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Urodził się 30.06.1953 r. w
Tomaszowie Mazowieckim, gdzie ukończył szkołę podstawową oraz średnią.
Studiował na Wydziale Lekarskim AM w Łodzi. Od 1992 roku pełnił funkcję
Kierownika Katedry Immunologii, a od roku 1993 również Kierownika Zakładu
Immunologii Klinicznej AM w Łodzi. Poprzednio od roku 1977 pracował w Klinice
Pneumonologii i Alergologii pod kierunkiem profesora Jerzego Rożnieckiego. W roku
1985 odbył staż w Department of Clinical Immunology u profesora A.B. Kay'a w
Londynie. W latach 1986–1988 prowadził badania w Sekcji Chorób Alergicznych
Laboratorium Badań Klinicznych Narodowego Instytutu Zdrowia w Bethesda w USA,
150
pod kierunkiem profesora Michela Kalinera. Od 1997 roku ma tytuł profesora, a w
roku 2001 uzyskał stanowisko profesora zwyczajnego. Przez 6 lat był Konsultantem
Regionalnym ds. Alergologii. W roku 2002 powołany został na stanowisko
Konsultanta Krajowego. Jego działalność naukowa dotyczy badań nad patogenezą,
diagnostyką i leczeniem astmy oskrzelowej i innych chorób alergicznych.
Szczególne uznanie międzynarodowe zdobyły jego badania nad patogenezą i
leczeniem astmy z nadwrażliwością na aspirynę, neurogennymi mechanizmami
alergii oraz rozwijane nowe kierunki badań dotyczące m. in. genetycznych i
molekularnych uwarunkowań chorób atopowych.
Profesor Kowalski jest współautorem 290 publikacji w tym 95 prac
oryginalnych publikowanych w większości w piśmiennictwie międzynarodowym. Poza
tym jest redaktorem i współautorem pierwszego polskiego podręcznika „Immunologia
Kliniczna”, monografii Immunoterpia alergenowa, Serii Wydawniczej „Allergologia w
praktyce” oraz licznych rozdziałów podręcznikowych. Co roku jest wykładowcą na
międzynarodowych zjazdach alergologicznych i pulmonologicznych. Oryginalne
osiągnięcia naukowe koncentrują się w kilku obszarach: patogeneza i genetyka
astmy z nadwrażliwością na aspirynę, genetyczne i molekularne uwarunkowania
chorób alergicznych, genetyczne i immunologiczne mechanizmy reumatoidalnego
zapalenia stawów.
W 2002 roku otrzymał tytuł International Distinguished Fellow, American
College of Asthma Allergy and Immunology; jest honorowym członkiem Niemieckiego
i Litewskiego Towarzystwa Alergologii i Immunologii Klinicznej, członkiem Komitetu
Wykonawczego Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej od 5 lat, a
od roku 2000 pełni funkcje Skarbnika Akademii wchodząc w skład ścisłego jej
Zarządu (Board of Officers); jest współredaktorem najpoważniejszego europejskiego
czasopisma alergologicznego (Impact Factor - 3.7) - „Allergy" – European Journal of
Allergy and Clinical Immunology (na lata 2000-2002 i 2003-2005); jest ekspertem
World Health Organization/ World Allergy Organization (WHO/WAO) ds. opracowania
raportu Prewencja Astmy i Chorób Alergicznych i jest współautorem tego raportu
(1999-2003); był członkiem Komitetu ds. nomenklatury Europejskiej Akademii
Alergologii i Immunologii Klinicznej (1999-2001), która opracowała obowiązujące
obecnie nazewnictwo alergologiczne; był ekspertem 5 Programu Ramowego Unii
Europejskiej. Jest członkiem władz kilku Towarzystw Naukowych: w latach 20002003 był Prezydentem-Elektem, a następnie Prezydentem Polskiego Towarzystwa
Alergologicznego.
151
Jest członkiem International Education and Research Subcommittee Amerykańskiej Akademii Alergologii i Immunologii (nominacja na lata 1992-1995 i
1999-2001,
2002-2003),
był
przewodniczącym
Sekcji
Alergologii
Komitetu
Immunologii Polskiej Akademii Nauk (1994-99 i 1999-2002) a obecnie jest członkiem
Komitetu Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka PAN, jest przewodniczącym
Sekcji Immunologii Klinicznej Polskiego Towarzystwa Ftizjopneumonologicznego
(1996-1998, 1999-2001, 2002-2004).
Pełni następujące funkcje w redakcjach czasopism naukowych:Clinical
Immunology International (od 2002) - członek Editorial Board, Alergia, Astma,
Immunologia - Przegląd Kliniczny - Redaktor Naczelny od 1996 roku, Current Allergy
Reports (Washington, USA) - członek Editorial Board, prowadzący sekcji Sinusitis,
członek Kolegium Redakcyjnego Central and Eastern European Journal of
Immunology - (od 1993r.), zastępca Redaktora Naczelnego Academiae Medicae
Lodziensis (1999-2001), w latach 1994-1999 członek kolegium redakcyjnego
odpowiedzialny za dział prac habilitacyjnych Annales, członek komitetu redakcyjnego
International Review of Allergology and Clinical Immunology (od 1995 r.). Był
redaktorem polskiego wydania Stanowiska Europejskiej Akademii Alergologii i
Immunologii Klinicznej na temat Immunoterapii i Standardyzacji Alergenów i Testów
Skórnych (Medycyna Praktyczna 1994) oraz Przewodniczącym Komitetu Naukowego
i Organizacyjnego VII Zjazdu PTA – Łódź 2000, a także organizatorem cyklicznej
Konferencji Alergia Astma Immunologia Kliniczna (w 1999, 2001, 2002, 2003, 2005,
2007, 2009 roku) w Łodzi, następnie współorganizatorem Szkoły Letniej Europejskiej
Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej w 1999 roku w Białymstoku.
Z najświeższych osiągnięć na szczególną uwagę zasługuje fakt, wyboru prof.
Kowalskiego do Zarządu Członków Board of Directors na okres dwuletniej kadencji
podczas Walnego Zebrania House of Delegates Światowej Organizacji Alergii, które
odbyło się w Buenos Aires 11 grudnia 2009 roku, a także uczestnictwo w najbardziej
prestiżowym Kongresie w dziedzinie alergologii Amerykańskiej Akademii Alergii,
Astmy i Immunologii (AAAAI), zrzeszającym blisko 10 tysięcy lekarzy z całego
świata.
W trakcie odbywającego się w Nowym Orleanie (USA) w dniach 27.0203.08.2010 roku kongresie prof. Kowalski znalazł się w gronie znamienitych
prelegentów, wygłaszając na sesji plenarnej wykład pt.: „Aspirin – Exacerbated
respiratory Disease”. Sesji Astma Phenotypes and Heterogenity of Therapeutic
Responses – Personalized Medicine in the 21th Century przewodniczyli: Prezydent
152
(AAAAI) prof. Paul A. Greenberger oraz Prezydent Światowej Organizacji Alergii
(WAO) prof. Richard F. Lockey, natomiast prof. Marek Kowalski wraz z prof.
Ronaldem Simon wspólnie poprowadzili seminarium na temat: „ASA Desensitization
In Practice – Patient Selection, Protocols, Outcomes and Safety”.
Uhonorowaniem
bogatego
dorobku
naukowo-organizacyjnego
prof.
Kowalskiego były również liczne odznaczenia państwowe i wyróżnienia naukowe np.
medal „Purkinijego” Czeskiego Towarzystwa Immunologii Klinicznej i Alergologii
przyznany Mu w 2002 roku, nagroda „Gloria Medicine” (2005), czy medal 100-lecia
Towarzystwa Internistów Polskich (2006) oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia
Polski (2009). Ponadto przynależność do Towarzystw i Organizacji Naukowych
takich jak: EAACI – członek od 1998 i skarbnik kadencji 2002-2009; World Allergy
Organization – członek Komitetu Wykonawczego 2007-2009; PTA – Prezydent ZG
kadencji 2003-2006; (International Distinguished Fellow) American College of Allergy
Asthma and Immunology, USA 2001 oraz Węgierskiego i Litewskiego Towarzystwa
Alergologii i Immunologii Klinicznej – Honorowy Członek.
Inne istotne informacje: Redaktor Naczelny czasopisma „Alergia, Astma,
Immunologia – Przegląd Kliniczny” od 1996; Associate Editor czasopismo „Allergy –
European Journal of Clinical Immunology and Allergy” 1999-2009.
Inne zainteresowania: historia polskiego parlamentaryzmu.
153
Prof. dr hab. med. Jerzy Kruszewski
Zdj. 45. Prof. dr hab. med. Jerzy Kruszewski.
Specjalista chorób wewnętrznych i alergologii. Absolwent Wojskowej Akademii
Medycznej w Łodzi, Konsultant Krajowy w dziedzinie Alergologii od 2002 roku.
Obecnie kieruje Kliniką Chorób Infekcyjnych i Alergologii CSK MON w Warszawie. W
swojej pracy zawodowej zajmuje się głównie problematyką chorób wewnętrznych z
uwarunkowaniem immunologicznym i alergicznym. Ponadto kwestią epidemiologii,
diagnostyki i leczenia astmy oskrzelowej, alergicznego zapalenia błony śluzowej
nosa, atopowego zapalenia skóry, alergii i nietolerancji pokarmowych oraz niektórych
chorób
infekcyjnych.
Członek
ZG
PTA,
członek
Komitetu
Wykonawczego
Narodowego Programu Wczesnej Diagnostyki i Leczenia Astmy – POLASTMA,
członek Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej – z-ca sekretarza NRL oraz
Przewodniczący Komisji Kształcenia Medycznego.
154
Prof. dr hab. med. Piotr Kuna
Zdj. 46. Prof. dr hab. med. Piotr Kuna.
Urodził się 09.06.1956 roku w Sieradzu. Studia medyczne ukończył na
Wydziale Lekarskim AM w Łodzi w 1981 roku. W listopadzie 1987 roku uzyskał
stopień doktora nauk medycznych rozprawą pt.: „Znaczenie antygenów bakteryjnych
w produkcji uwalnianych czynników histaminowych przez mononuklearne komórki od
nie atopowych pacjentów astmatycznych”, której promotorem był prof. Jerzy
Rożniecki, a w 1994 roku doktora habilitowanego AM w Łodzi. Cztery lata później
przyznano Mu tytuł naukowy profesora, rok potem stanowisko profesora. Autor
ponad 400 publikacji, w tym 20 książek oraz promotor 10 doktorantów. Pierwszy i
drugi stopień specjalizacji uzyskał kolejno w 1984 i 1988 roku, a specjalizację z
alergologii w 1996 roku. W latach 1981-1982 odbywał staż podyplomowy w Katedrze
Medycyny Ratunkowej, Pediatrii, Położnictwa i Ginekologii AM w Łodzi. Przez kolejne
dwa lata był rezydentem Wydziału Lekarskiego Katedry Medycyny Ogólnej.
Następnie w okresie od 1984-1998 zatrudniony na etatach: docenta (19881994), profesora naukowego (1994-1998) oraz profesora medycyny (1998) w
Oddziale Klinicznym Zakładu Pneumonologii i Alergologii AM w Łodzi.
155
W 1999 roku zostaje V-ce Przewodniczącym Wydziału Lekarskiego i V-ce
Dyrektorem Instytutu Medycyny Wewnętrznej AM w Łodzi. Od 2002 roku Dyrektor
Szpitala Klinicznego Nr 1 im. N. Barlickiego.
W swym obszernym dorobku naukowym prof. Kuna ma również szereg
wypraw badawczych, owocem których były liczne kontakty z innymi naukowcami z
ośrodków zagranicznych np. w 1988 roku z prof. Bo Simonssonem i prof. Torgny
Hallbergem z Katedry Chorób Płuc i Katedry Mikrobiologii i Immunologii, Lund
University, Sweden (Immunology), czy okres twórczej współpracy w latach 19881991 z prof. Alanem Kaplanem z Katedry Alergologii, Reumatologii i Immunologii
Klinicznej, state University of New York AT Stony Brook, USA (Immunology,
Biochemistry). Ponadto może poszczycić się przynależnością do wielu Towarzystw
Naukowych m.in.: Amerykańskiej Akademii Alergologii, Astmy i Immunologii –
członek od 1990 roku; Amerykańskiego Kolegium Alergologii, Astmy i Immunologii;
PTA – Sekretarz ZG od 2000 roku, Prezydent ZG kadencji 2006-2009; PTI; TIP; PTF
– V-ce Przewodniczący ZG od 2001 roku; Komitetu Wykonawczego Narodowego
Programu Wczesnej Diagnostyki i Leczenia Astmy – POLASTMA 2008 –
Przewodniczący. Oprócz tego ma na swym koncie liczne nagrody i wyróżnienia: w
1981 roku - Graduadet Summa cum Laude (Medical School); w 1988 roku dwie
nagrody, PTA dla Młodego Naukowca i Towarzystwa hr. Jakuba Potockiego; w 1990
roku nagrodę Clemens von Pirquet Amerykańskiego Kolegium Alergologii i
Immunologii; w 1991 roku „Nagrodę Młodego Badacza” Amerykańskiej Akademii
Alergologii i Immunologii, następnie nagrodę Fundacji Leczenia Chorób Alergicznych
(1995) oraz tytuł Menadżera Roku 2006 w kategorii Szpitali Publicznych.
Inne zainteresowania: narciarstwo, tenis, nurkowanie.
156
Prof. dr hab. med. Józef Małolepszy
Zdj. 47. Prof. dr hab. med. Józef Małolepszy.
Urodził się 16.03.1933 roku w Gniewie. Jego główne kierunki działalności
naukowej odzwierciedlają się przede wszystkim w odniesieniu do chorób
wewnętrznych, alergologii, zwłaszcza patofizjologii i terapii chorób alergicznych
(wykazał istnienie na limfocytach receptorów H2). Studia medyczne ukończył na
Wydziale Lekarskim AM we Wrocławiu w 1957 roku. Dziesięć lat później otrzymał
stopień doktora nauk medycznych, a w 1975 roku uzyskał tytuł doktora
habilitowanego. Od 1992 roku zatrudniony na stanowisku profesora zwyczajnego,
jako Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Alergologii AM we
Wrocławiu. Autor 350 publikacji, w tym 4 książek i promotor 30 doktorantów. Od 1985
roku Prorektor ds. Klinicznych. Wielokrotnie wyróżniony nagrodami naukowymi
Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej. Honorowy Członek PTA (1996), American
College of Physicians and American Society of Internal Medicine (2000) i European
Federation
of
Internal
Medicine
(2001).
Od
1992
roku
Prezes
PTA,
a
następnieTIP(1998). Oprócz tego członek European Academy of Allergology and
Clinical Immunology (EAACI) i European Respiratory Society (ERS). Inne
zainteresowania: turystyka górska, fotografika.
157
Prof. dr hab. med. Tadeusz Płusa
Zdj. 48. Prof. dr hab. med. Tadeusz Płusa.
Specjalista chorób wewnętrznych, alergologii i pneumonologii. Urodził się
15.07.1948 roku w Ostródzie. Studia medyczne ukończył na Wydziale Lekarskim
Wojskowej AM w Łodzi w 1972 roku. Pierwszy stopień specjalizacji z chorób
wewnętrznych i stopień doktora nauk medycznych uzyskał w 1976 roku. Następnie
zrobił kolejno: drugi stopień z chorób wewnętrznych (1979), alergologię i
pneumonologię (1989). Tytuł doktora habilitowanego otrzymał w 1985 roku, a 6 lat
później najpierw naukowy stopień profesora i stanowisko, potem naukowy profesora
zwyczajnego.
Jego
główne
kierunki
działalności
naukowej
i
specjalności
zakresu
zainteresowań to przede wszystkim astma, POChP i immunologia kliniczna. Autor
ponad 196 publikacji, w tym 12 książek i 4 patentów. Wypromował 15 doktorantów.
Trzykrotnie nagrodzony na kongresach naukowych, czterokrotnie nagrodą rektora
WAM w Łodzi, a w 1985 roku Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej.
Od 1996 roku redaktor naczelny „International Review of Allergology and
Clinical Immunology”, następnie „Polskiego Merkuriusza Lekarskiego” (1997) i
„Lekarza
Wojskowego”
(1999).
Kierownik
Kliniki
Chorób
Wewnętrznych
Pneumonologii i Alergologii CSK WAM w Łodzi oraz członek licznych Towarzystw
Naukowych m. in. PTA (od 1992, a Przewodniczący ZG kadencji 1994-2000),
Polskiego Towarzystwa Medycyny Ubezpieczeniowej (od 2001), Komisji PAN (od
2000).
Inne zainteresowania: muzyka, gra na fortepianie, kultura sztuka, literatura.
158
Prof. dr hab. med. Barbara Rogala
Zdj. 49. Prof. dr hab. med. Barbara Rogala.
Urodziła się 24.05.1950 we Wrocławiu. Studia medyczne ukończyła w 1974 r.
na Śląskim Uniwersytecie Medycznym, stopień doktora nauk medycznych – 1980 r.,
stopień doktora habilitowanego 1996 r., tytuł profesora – 2001 r. W 1990 r. uzyskała
specjalizację z alergologii, zaś w 2009 r. z Immunologii. Od 1999 roku Członek
Krajowej Komisji Centrum Egzaminów Medycznych i Konsultant Wojewódzki w
dziedzinie Alergologii. W 2007 roku Leader of the Collaborating Centre Team
GA2LEN. Rok później członek z wyboru Immunology Committee of Polish Academy
of Science oraz Rzecznik Komisji Dyscyplinarnej dla Nauczycieli Akademickich.
Prof. B. Rogala pełniła funkcję Prezydenta IX Kongresu, który odbył się w
dniach 10-13 maja 2006 r. w Wiśle. W latach 2009-2012 wybrana na Prezydenta
dziesiątej kadencji ZG PTA.
Jej priorytetowe obszary zainteresowań to przede wszystkim pokrzywka
przewlekła, zaburzenia endokrynologiczne i immunologiczne , aspekty patofizjologii
chorób alergicznych, rola hemostazy w mechanizmie chorób alergicznych, znaczenie
chemokin i apoptozy w zapaleniu alergicznym, kliniczne aspekty swoistej
immunoterapii, równowaga Th1/Th2 i Fc1/Fc2 w immunoterapii oraz alergia
159
pokarmowa – trudności diagnostyczne. Zatrudniona na stanowisku Kierownika
Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej Śląskiego
Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Prof. dr hab. med. Bogdan Romański
Zdj. 50. Prof. dr hab. med. Bogdan Romański.
Urodził się w Krakowie, dnia 10.02.1930 roku. Studia medyczne ukończył w
1954 roku na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku, gdzie objął
stanowisko asystenta w Klinice Chorób Wewnętrznych, kierowanej wówczas przez
prof. Mariana Górskiego. W 1960 roku uzyskał stopień doktora nauk medycznych za
pracę pt.: „Analiza najczęstszych uczuleń u chorych na dychawicę oskrzelową”, a w
1964 roku zrobił habilitację w oparciu o rozprawę pt.: „Rola zarodników grzybów w
etiopatogenezie dychawicy oskrzelowej”.Rada Państwa w 1978 roku za dorobek
naukowy i działalność dydaktyczno -wychowawczą nadała mu tytuł profesora
nadzwyczajnego, a w dziewięć lat później (1987) profesora zwyczajnego. Prof.
Bogdan Romański już bardzo wcześnie ujawniał umiejętności pracy badawczej,
naukowe
zainteresowania
alergologiczne
oraz
ogromne
predyspozycje
organizatorskie. W 1957 roku powołał do życia pierwszą w kraju Przykliniczną
Poradnię Alergologiczną. Doskonała znajomość języków obcych, zwłaszcza języka
francuskiego pozwoliła mu na odbycie szeregu długoterminowych staży naukowych
za granicą, głównie we Francji, gdzie pod kierunkiem prof. Pasteur Vallery-Roda i
prof. Halprena opanował najnowsze w owym czasie metody diagnostyczne i
lecznicze z dziedziny alergologii i immunologii klinicznej. W latach 1967 – 1971
przebywa w Maroku, gdzie jako ordynator Oddziału Chorób Wewnętrznych
tamtejszego szpitala organizuje Przychodnię Alergologiczną. Z tego okresu
160
pochodzą również liczne prace o charakterze epidemiologicznym i etiologicznym,
poświęcone patogenezie astmy oskrzelowej u Marokańczyków. Po powrocie do
Polski w 1971 roku podejmuje pracę w Bydgoszczy i jako jedyny z głównych twórców
i założycieli tamtejszej Akademii Medycznej w 1975 roku obejmuje kierownictwo
Pierwszej Kliniki Chorób Wewnętrznych i Alergicznych. Ponadto od 1984 roku
piastuje stanowisko Prorektora d/s Nauki nowo utworzonej Akademii Medycznej w
Bydgoszczy.
Oprócz tego na szczególną uwagę zasługuje bardzo bogaty dorobek naukowy
profesora Romańskiego, który stanowi ponad 300 pozycji opublikowanych w kraju i
zagranicą w postaci monografii, podręczników, oryginalnych prac doświadczalnych i
klinicznych,
opracowań
popularno-naukowych
i
komunikatów
zjazdowych,
poświęconych głównie problematyce alergologicznej. Należy również nadmienić, że
prof. Bogdan Romański był pionierem immunoterapii w Polsce i jednym z pierwszych
samodzielnych pracowników nauki, który wprowadził do programu nauczania chorób
wewnętrznych
zagadnienia
z
zakresu
alergologii
i
immunologii
klinicznej.
Znamiennym osiągnięciem profesora Romańskiego był także fakt powołania do życia
w 1982 roku Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, którego przewodniczącym był
kolejne dwie kadencje. W tym okresie doprowadził on do przyjęcia Towarzystwa w
skład Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej. Następnie w 1983
roku Minister Zdrowia i Opieki Społecznej powołał Go na stanowisko Specjalisty
Krajowego d/s Alergologii. Za całokształt pracy naukowej w uznaniu zasług dla
rozwoju alergologii w 1988 roku nadano Mu godność Honorowego Członka
Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. Oprócz tego prof. Bogdan Romański
może poszczycić się Krzyżem Kawalerskim (1979) i Oficerskim (1992) OOP, licznymi
odznaczeniami i medalami za zasługi dla miasta Bydgoszczy, tytułem Doktora
Honoris Causa Akademii Medycznej w Bydgoszczy oraz Nagrodą indywidualną I
stopnia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej (1986).
161
Prof. dr hab. med. Edward Zawisza
Zdj. 51. Prof. dr hab. med. Edward Zawisza.
Urodził się w Warszawie 1.09.1939 roku. Ukończył kolejno w Akademii
Medycznej w Łodzi Wydział Stomatologiczny (1963 rok) i Wydział Lekarski (1965
rok). Pod koniec lat 60-tych rozpoczął pracę w Klinice Otolaryngologicznej AM w
Warszawie. W klinice tej uzyskał w 1970 roku specjalizację I stopnia z laryngologii i w
roku 1973 specjalizację II z laryngologii. W 1973 roku został doktorem nauk
medycznych, w 1978 roku doktorem habilitowanym a w 1995 roku z rąk Prezydenta
RP otrzymuje tytuł profesora. Wielokrotnie przebywał na stażach zagranicznych.
Zainteresowania prof. E. Zawiszy obejmują choroby alergiczne górnych dróg
oddechowych. W 1978 roku zostaje uznany decyzją ministra zdrowia specjalistą z
dziedziny alergologii (bez egzaminu). W latach 1976-1978 pracuje w Klinice
Laryngologicznej Albert Einstein College of Medicine w Nowym Jorku. W tym okresie
pracuje też w szeregu europejskich klinikach laryngologicznych (Niemcy, Szwecja).
Członek Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, Towarzystwa Zwalczania
Chorob Alergicznych. W latach 1993-2002 pełnił funkcję Specjalisty krajowego ds.
Alergologii. Członek Amerykańskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej.
Prof. E. Zawisza prowadził badania nad zjawiskami immunologicznymi w
chorobach górnych dróg oddechowych, epidemiologii pyłkowic, klasyfikacja nieżytów
nosa, astmy siennej.
Publikacje prof. E. Zawiszy obejmują ponad 200 prac z zakresu chorób
alergicznych. Prof. E. Zawisza jest także autorem ekspertyz dla Instytutu Leków i
promotorem szeregu prac habilitacyjnych i doktorskich.
Hobby prof. E. Zawiszy to językoznawstwo sport.
162
Wykaz rycin:
Ryc. 1. Artykuł Ignacego Abramowicza z 1930 roku, zawierający pierwszy w polskim
piśmiennictwie opis przypadku alergicznego kontaktowego zapalenia skóry.
Ryc. 2. Artykuł Franciszka Waltera i Henryka Reissa z 1932 roku, zawierający
pierwszy w polskim piśmiennictwie opis wykonania testów płatkowych.
Ryc. 3. Zdjęcie dodatniego testu płatkowego w podręczniku Adama Straszyńskiego
„Zarys dermatologii”, 1951.
Ryc. 4. Omówienie testów płatkowych w podręczniku Roberta Bernharda
„Rozpoznanie chorób skóry”, 1949.
Ryc. 5. Deklaracja Członka-Założyciela Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
Ryc.
6.
Mapa
przedstawiająca
rozmieszczenie
poszczególnych
Oddziałów
Regionalnych Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
Wykaz zdjęć:
Zdj. 1. Prof. Mieczysław Obtułowicz.
Zdj. 2. Prof. B. Romański aktualny przewodniczący Sekcji Alergologicznej Polskiego
Towarzystwa Lekarskiego otwiera w dniu 15 listopada 1982 r. w Bydgoszczy w sali
audytorskiej
AMG
Konferencję
Założycielską
Polskiego
Towarzystwa
Alergologicznego.
Zdj. 3. Uczestnicy i goście podczas Konferencji Założycielskiej Polskiego
Zdj. 4. Widok ogólny sali obrad podczas Konferencji Założycielskiej Polskiego
Zdj. 5. Wybory władz do organów naczelnych podczas Konferencji Założycielskiej
Zdj. 6. Spotkanie naukowe PTA, lata 80.
Zdj. 7. Kongres Alergologii Krajów Socjalistycznych, Jachranka 30.09-3.10.1988.
Zdj. 8. Kongres Alergologii Krajów Socjalistycznych, Jachranka, 30.09- 03.10.1988 r.
Zdj. 9. IV Zjazd Polskiego Towarzystwa Alergologicznego w Łodzi, 29.08- 31.08.1991
r.
Zdj.10. „Epidemiologia Astmy i Alergii w Polsce” – ECAP, 24.10.2008 r.
163
Zdj. 13. Letnia Szkoła Alergii EAACI, Kraków, 18-21 sierpnia 2011 r.
Zdj. 14. Letnia Szkoła Alergii EAACI - uroczystość otwarcia, Kraków, 18-21 sierpnia
2011 r.
Zdj. 15. Letnia Szkoła Alergii EAACI – wykładowcy: prof. Jerzy Kruszewski i prof.
Roman Nowicki, Kraków, 18-21 sierpnia 2011 r.
Zdj. 16. Konferencja prasowa „Uczulona Europa, uczulona Polska” zorganizowana w
siedzibie redakcji „Dziennik Gazeta Prawna”, Warszawa, 12.09.2011 r.
Zdj. 17. Konferencja GARD (Global Alliance aganist Respiratory Diseases),
Warszawa, 23-24.09.2011 r.
Zdj. 27. IV Konferencja Szkoleniowa PTA, Wisła, 13-16.04.2011 r.
Zdj. 28. I Kliniczne Forum Ekspertów PTA, Wisła, 25-28.03.2009 r.
Zdj. 32. XXVIII Kongres EAACI, Warszawa, 6-10.06.2009 r.
Zdj. 38. XXI Światowy Kongres Alergologiczny WAC, Buenos Aires, 6-10.12.2009 r.
Zdj. 39. XXX Kongres EAACI, Stambuł, 11-15.06.2011 r.
Zdj. 40. XXII Światowy Kongres Alergologiczny WAC, Cancun, 4-8.12.2011 r.
Zdj. 41. XXXI Kongres EAACI, Genewa, 16-20.06.2012 r.
Zdj. 42. (od lewej) Prof. Edward Rudzki, Prof. Jerzy Kruszewski, Prof. Danuta
Chmielewska-Szewczyk.
164
Zdj. 43. Prof. dr hab. med. Paweł Górski.
Zdj. 44. Prof. dr hab. med. Marek L. Kowalski.
Zdj. 45. Prof. dr hab. med. Jerzy Kruszewski.
Zdj. 46. Prof. dr hab. med. Piotr Kuna.
Zdj. 47. Prof. dr hab. med. Józef Małolepszy.
Zdj. 48. Prof. dr hab. med. Tadeusz Płusa.
Zdj. 49. Prof. dr hab. med. Barbara Rogala.
Zdj. 50. Prof. dr hab. med. Bogdan Romański.
Zdj. 51. Prof. dr hab. med. Edward Zawisza.
Wykaz tabel:
Tab. 1. – Struktury organizacyjne Sekcji Dermatologicznej PTA w latach 2003-2012.
Tab. 2. – Struktury organizacyjne Sekcji Laryngologicznej PTA w latach 2003-2012.
Tab. 3. – Struktury organizacyjne Sekcji Młodych PTA w latach 2003-2012.
Tab. 4. – Struktury organizacyjne Sekcji Okulistycznej PTA w latach 2003-2012.
Tab. 5. – Struktury organizacyjne Sekcji Pediatrycznej PTA w latach 2003-2012.
165
Piśmiennictwo:
Archiwalia:
Archiwum Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Alergologicznego (AOŁPTA).
Protokół z zebrania członków-założycieli PTA w Bydgoszczy z dnia 15 listopada 1982
roku, teczka 2/51; Korespondencja z naczelnymi organami administracji państwowej
z Bydgoszczy w latach 1982-1988, teczka 1/40; Korespondencja zagraniczna
członków Towarzystwa Alergologicznego z Bydgoszczy w latach 1982-1988, teczka
1/40;Lista członków Oddziału Łódzkiego PTA na dzień 9 grudnia 1996 roku; Protokół
z posiedzenia naukowego ZG PTA, sierpień 1994 rok, Warszawa, teczka 3/45;
Protokół z posiedzenia naukowego PTA i Polskiego Towarzystwa Internistycznego
(PTI) w Łodzi w dniu 13 stycznia 1994 roku; Protokół z posiedzenia naukowego ZG
PTA w Warszawie w dniu 19 maja 1994 roku; Zaproszenie na posiedzenie naukowe
ZG PTA w Warszawie w dniu 6 maja 1994 roku; Protokół z posiedzenia naukowego
ZG PTA w Warszawie w dniu 3 grudnia 1993 roku; Protokół z posiedzenia naukowoszkoleniowego ZG PTA w Kazimierzu Dolnym w dniu 23 września 1993 roku;
Protokół z posiedzenia naukowego ZG PTA w Warszawie w dniu 3 czerwca 1993
roku; Protokół z posiedzenia naukowego ZG PTA w Warszawie w dniu 4 grudnia
1992 roku; Roboczy protokół z posiedzenia naukowego ZG PTA w Jachrance w dniu
4 września 1992 roku; Protokół z posiedzenia naukowego ZG PTA w Warszawie z
dnia 4 grudnia 1991 roku; Sprawozdanie ZG PTA ze zjazdu w Łodzi z dnia 31
sierpnia 1991 roku; Protokół posiedzenia naukowo-szkoleniowego ZG PTA w
Zakopanem w dniu 19 marca 1991 roku; Protokół z posiedzenia naukowego ZG PTA
w Warszawie w dniu 9 listopada 1990 roku; Protokół z posiedzenia naukowego ZG
PTA w Warszawie w dniu 9 marca 1990 roku; Korespondencja przychodząca do ZG
PTA z 1993 roku zawierająca sprawozdania z działalności Oddziałów Regionalnych;
Zaproszenia Zarządu Oddziału Szczecińskiego PTA na posiedzenie szkoleniowonaukowe w dniu 1 kwietnia 1993 roku w Szczecinie;
Zaproszenie Oddziału Szczecińskiego PTA i Oddziału Szczecińskiego PTD na
konferencję szkoleniowo-naukową z okazji 15-lecia współpracy Kliniki Chorób
Skórnych i Wenerycznych PAM z Uniwersytecką Kliniką Dermatologiczną w
Rostocku w dniu 17 kwietnia 1993 roku w Szczecinie; Sprawozdania z działalności
Oddziału Gdańskiego PTA za lata 1989–2000; Sprawozdanie Przewodniczącego ZG
PTA prof. Tadeusza Płusy za okres działalności w latach 1994 – 1997; Sprawozdanie
Przewodniczącego ZG PTA prof. Tadeusza Płusy za okres działalności w latach
166
1997 – 2000; Sprawozdanie Sekretarza ZG PTA prof. Kariny Jahnz-Różyk z
działalności w kadencji 1997-2000; Protokół z Walnego Zebrania Delegatów PTA w
kadencji2000-2003;
Protokół
I
zebrania
ZG
PTA
w
kadencji
2003-2006;
Sprawozdanie zbiorcze z działalności Oddziałów Regionalnych PTA w kadencji
2003-2006; Statut PTA w kadencji 2006-2009; Protokół I zebrania ZG PTA w
kadencji 2006-2009; Sprawozdanie zbiorcze z wyborów nowych władz Zarządów
Oddziałów Regionalnych PTA w kadencji 2006-2009; Sprawozdanie zbiorcze z
wyborów nowych władz Zarządów Oddziałów Regionalnych PTA w kadencji 20092012; Sprawozdanie z posiedzenia naukowego ZG PTA w Warszawie w dniu 9
grudnia 1999 roku; Sprawozdanie z posiedzenia naukowego ZG PTA w Warszawie w
dniu 14 maja 1999 roku; Sprawozdanie z zebrania naukowego ZG PTA w Warszawie
w dniu 19 marca 1999 roku; Sprawozdanie z zebrania naukowego ZG PTA w
Warszawie w dniu 22 stycznia 1999 roku; Sprawozdanie z posiedzenia naukowego
ZG PTA w Warszawie w dniu 11.09.1998 roku; Protokół z Nadzwyczajnego Walnego
Zgromadzenia Członków PTA w Warszawie w dniu 5 grudnia 1998 roku;
Sprawozdanie z posiedzenia naukowego ZG PTA w Brimingham w dniu 22 czerwca
1998 roku; Protokół z zebrania naukowego ZG PTA w Warszawie w dniu 15 grudnia
1997 roku; Sprawozdanie z posiedzenia naukowego ZG PTA w Warszawie w dniu 28
lutego 1998 roku; Sprawozdanie z posiedzenia naukowego ZG PTA w Warszawie w
dniu 24 kwietnia 1998 roku; Protokół z zebrania naukowego ZG PTA w Warszawie w
dniu 23 marca 2000 roku; Sprawozdanie z posiedzenia naukowego ZG PTA w
Warszawie w dniu 25 stycznia 2000 roku; Protokół z zebrania naukowego ZG PTA w
Warszawie w dniu 19 maja 2000 roku; Protokół z pracy Komisji Uchwał i Wniosków,
działającej podczas Walnego Zgromadzenia PTA w Jachrance w dniu 3 września
1988 roku; Uchwała Walnego Zgromadzenia PTA z dnia 1 października 1988 roku o
nadaniu godności Honorowego Członka PTA prof. Bogdanowi Romańskiemu;
Protokół z posiedzenia naukowego ZG PTA w Warszawie w dniu 20 stycznia 1989
roku; Sprawozdanie Sekretarza prof. K. Jahnz-Różyk z działalności ZG PTA w
okresie 2000-2003; Protokół z Walnego Zgromadzenia Delegatów PTA w Łodzi w
dniu 27 sierpnia 2000 roku; Uchwały z zebrań ZG PTA kadencji 2000/20003; „Tezy
programowe” przedstawione w dokumencie ZG PTA przez Prezydenta PTA prof.
Pawła Górskiego w kadencji 2000-2003; Sprawozdanie z działalności ZG PTA w
kadencji 2000-2003; Protokół z zebrania Komisji Opiniującej ds. Grantów z dnia
16.04.2002 roku; Protokół I zebrania ZG PTA w kadencji 2000-2003 z dnia
27.08.2000 roku; Protokół II zebrania ZG PTA w kadencji 2000-2003 z dnia
167
06.10.2000 roku; Protokół III zebrania ZG PTA w kadencji 2000-2003 z dnia
12.10.2001 roku; Protokół IV zebrania ZG PTAw kadencji 2000-2003 z dnia
23.02.2001 roku; Protokół V zebrania ZG PTA w kadencji 2000-2003 z dnia
06.06.2001 roku; Protokół VI zebrania ZG PTAw kadencji 2000-2003 z dnia
14.09.2001 roku; Protokół VII zebrania ZG PTA w kadencji 2000-2003 z dnia
14.12.2001 roku; Protokół VIII zebrania ZG PTA w kadencji 2000-2003 z dnia 1112.04.2002 roku; Protokół IX zebrania ZG PTA w kadencji 2000-2003 z dnia
04.10.2002 roku; Protokół X zebrania ZG PTA w kadencji 2000-2003 z dnia
15.11.2002 roku; Protokół XI zebrania ZG PTA w kadencji 2000-2003 z dnia
13.02.2003 roku; Sprawozdanie z VIII Międzynarodowego Zjazdu PTA w Warszawie
w dniach 25-28.06.2003 roku; Sprawozdanie z działalności ZG PTA w kadencji 20002003; Tekst opinii ZG PTA na temat skuteczności ściereczki Swiffer firmy Procter &
Gamble z dnia 22.05.2001 roku; Sprawozdanie z działalności ZG PTA w kadencji
2003-2006; Załącznik nr 1. – Zasady obejmowania przez PTA patronatu nad
Konferencjami Naukowo-Szkoleniowymi; Sprawozdanie zbiorcze z działalności ZG
PTA w kadencji 2003-2006, Protokół I zebrania ZG PTA kadencji 2003-2006 z dnia
28.06.2003 roku; Protokół II zebrania ZG PTA kadencji 2003-2006 z dnia 24.09.2003
roku; Protokół III zebrania ZG PTA kadencji 2003-2006 z dnia 27.02.2004 roku;
Protokół IV zebrania ZG PTA kadencji 2003-2006 z dnia 23.06.2004 roku; Protokół V
zebrania ZG PTA kadencji 2003-2006 z dnia 28.10.2004 roku; Protokół VI zebrania
ZG PTA kadencji 2003-2006 z dnia 21.01.2005 roku; Protokół VII zebrania ZG PTA
kadencji 2003-2006 z dnia 08.06.2005 roku; Protokół VIII zebrania ZG PTA kadencji
2003-2006 z dnia 29.09.2005 roku; Protokół IX zebrania ZG PTA kadencji 2003-2006
z dnia 31.01.2006 roku; Sprawozdanie zbiorcze z działalności naukowej ZG PTA w
kadencji 2003-2006; Sprawozdanie z IX Międzynarodowego Kongresu PTA w Wiśle
w dniach 10-13.05.2006 roku; Protokół z Walnego Zgromadzenia Delegatów PTA w
Wiśle w dniu 13.05.2006 roku; Sprawozdanie Sekretarza ZG PTA prof. Anny
Bręborowicz z działalności naukowej w kadencji 2006-2009z dnia 7.10.2009 roku;
Pismo z PTChP od lek. med. Beaty Chmielowicz do Prezydenta ZG PTA prof. Piotra
Kuny w sprawie stworzenia ogólnopolskich standardów: indukcji plwociny, badania
składu wydychanego powietrza, pozyskiwania i badania popłuczyn oskrzelowopęcherzykowych u chorych cierpiących z powodu astmy i POCHP z dnia 17.11.2006
roku; Sprawozdanie zbiorcze z działalności ZG PTA w kadencji 2006-2009; Protokół I
zebrania ZG PTA kadencji 2006-2009 z dnia 13.05.2006 roku; Protokół II zebrania
ZG PTA kadencji 2006-2009 z dnia 22.09.2006 roku; Protokół III zebrania ZG PTA
168
kadencji 2006-2009 z dnia 03.11.2006 roku; Protokół IV zebrania ZG PTA kadencji
2006-2009 z dnia 22.03.2007 roku; Protokół V zebrania ZG PTA kadencji 2006-2009
z dnia 15.05.2007 roku; Protokół VI zebrania ZG PTA kadencji 2006-2009 z dnia
11.09.2007 roku; Protokół VII zebrania ZG PTA kadencji 2006-2009 z dnia
04.01.2008 roku; Protokół VIII zebrania ZG PTA kadencji 2006-2009 z dnia
27.05.2008 roku; Protokół IX zebrania ZG PTA kadencji 2006-2009 z dnia
09.12.2008 roku; Protokół X zebrania ZG PTA kadencji 2006-2009 z dnia 03.04.2009
roku; Pismo prof. Janusza Marcinkowskiego do Prezydenta ZG PTA prof. Piotra
Kuny w sprawie organizacji XIII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Immunologii
Klinicznej i Doświadczalnej z dnia 20.10.2006 roku; Informacje biura prasowego ZG
PTA na temat Konferencji ECAP 2008 – „Epidemiologia Astmy i Alergii w Polsce” z
dnia 30.10.2008 roku; Informacje biura prasowego ZG PTA w sprawie III Konferencji
z okazji Światowego Dnia Chorego z dnia 29.01.2009 roku;
Informacje biura prasowego ZG PTA na temat Konferencji z okazji Światowego
Tygodnia Alergii – 2011; Informacje biura prasowego ZG PTA na temat Letniej
Szkoły Alergii zorganizowanej w Krakowie w 2011 roku; Informacje biura prasowego
ZG PTA na temat eksperckiej debaty o immunoterapii alergenowej zorganizowanej w
Warszawie we wrześniu 2011 roku; Informacje biura prasowego na temat General
Meeting of GARD zorganizowanego w Warszawie we wrześniu 2011 roku;
Informacje biura prasowego na temat Konferencji z okazji Światowego Tygodnia
Alergii – Ordynator 2012 zorganizowanej w Warszawie w marcu 2012 roku;
Sprawozdanie z I Konferencji Szkoleniowej PTA w Wiśle w dniach 18-21.04.2007
roku; Sprawozdanie z II Konferencji Szkoleniowej PTA w Wiśle w dniach 2326.04.2008 roku; Sprawozdanie z III Konferencji Szkoleniowej PTA w Wiśle w dniach
21-24.04.2010 roku; Sprawozdanie z IV Konferencji szkoleniowej w Wiśle w dniach
13-16.04.2011
roku;
Sprawozdanie
z
Regionalnych
Konferencji
Naukowo-
Szkoleniowych ECAP 2009 z dnia 14.08.2009 roku; Sprawozdanie z I Klinicznego
Forum Ekspertów zorganizowanego w Wiśle w dniach 25-28.03.2009 roku;
Sprawozdanie z II Klinicznego Forum Ekspertów zorganizowanego w Hotelu „Ossa”
w pobliżu Rawy Mazowieckiej w dniach 8-11.09.2010 roku; Sprawozdanie z III
Klinicznego Forum Ekspertów zorganizowanego w Hotelu „Gołębiewski” w Wiśle w
dniach 18-21.04.2012 roku; Sprawozdanie z I Spotkania Podyplomowej Szkoły PTA
w dniu 20.01.2007 roku w Łodzi; Sprawozdanie ze spotkania Podyplomowej Szkoły
PTA pt: „Nowoczesna Alergologia – w sam raz na wiosnę” w dniu 04.04.2008 roku w
Warszawie; Sprawozdanie z I spotkania Podyplomowej Szkoły PTA cyklu jesiennego
169
pt: „Nowoczesna Alergologia” w dniu 25.10.2008 roku w Łodzi; Sprawozdanie z II
spotkania Podyplomowej Szkoły PTA cyklu jesiennego pt: „Nowoczesna Alergologia”
w dniu 08.11.2008 rok w Warszawie; Sprawozdanie z przedostatniego spotkania
Podyplomowej Szkoły PTA cyklu jesiennego pt: „Nowoczesna Alergologia” w dniu
22.11.2008 roku we Wrocławiu; Sprawozdanie z ostatniego spotkania Podyplomowej
Szkoły PTA cyklu jesiennego pt: „Nowoczesna Alergologia” w dniu 29.11.2008 roku
w Gdyni; Sprawozdanie z I spotkania Podyplomowej Szkoły PTA nowego cyklu pt:
„Nowoczesna Alergologia” w dniu 17.01.2009 roku w Poznaniu;
Sprawozdanie z nowego cyklu spotkań Podyplomowej Szkoły PTA „Wiedza Praktyka
Przyszłość” w dniu 28.01.2012 roku; Sprawozdanie z nowego cyklu sympozjów
„Pulmonologia i Alergologia – Nowe Spojrzenie 2010”; Sprawozdanie z sympozjów
„Pulmonologia i Alergologia 2011 – stany zagrożenia życia”; Sprawozdanie z
sympozjów naukowych „Alergologia i Pulmonologia 2012” – standardy postępowania,
najnowsze doniesienia; Sprawozdanie z XXVIII Kongresu EAACI (Europejskiej
Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej) w Warszawie w dniach 6-10.06.2009
roku; Sprawozdanie z X Międzynarodowego Kongresu PTA w Bydgoszczy w dniach
7-10.10.2009 roku; Sprawozdanie z maratonu „Bieg po oddech” zorganizowanego z
okazji Światowego Dnia Astmy w dniu 01.05.2008 roku; Sprawozdanie z kampanii
edukacyjnej pt.: ”Wyprzedźmy jesienny atak astmy” zorganizowanej we wrześniu
2008 roku w Łodzi; Sprawozdanie z sympozjum alergologicznego pt.: „Od
niemowlaka do nastolatka – różne oblicza astmy u dzieci” zorganizowanego w Łodzi
w 2008 roku; Sprawozdanie z wystawy pt.: ”Historia leczenia astmy” zorganizowanej
w Warszawie w Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej w dniu 29.10.2008
roku; Sprawozdanie z XV Jubileuszowego Sympozjum pt.: „Postępy w alergologii i
pneumonologii” zwanego „Kurzawiadą” zorganizowanego w dniach 13-15.11.2008
roku w Krakowie; Sprawozdanie z konferencji prasowej PTA, poświęconej sytuacji
osób chorych na astmę w kontekście propozycji zmian na listach leków
refundowanych zorganizowanej w Warszawie w 2008 roku; sprawozdanie z wykładu
pt.: „Czy jestem alergikiem? Czym jest i jak powstaje alergia?” wygłoszonego w Auli
Politechniki Łódzkiej na łódzkim Uniwersytecie dziecięcym przez Prezydenta PTA
prof. Piotra Kunę dla najmłodszych słuchaczy, dzieci w przedziale wiekowym 7-12 lat
zorganizowanym w Łodzi w dniu 07.03.2009 roku; Sprawozdanie z warsztatów dla
rodziców dzieci chorych na astmę zorganizowane w ramach kampanii „Wyprzedź
jesienny atak astmy” w centrum Konferencyjnym „Zielna” w Warszawie w dniu 14.09.
2009 roku; Sprawozdanie ze spotkania poświęcone najnowszym metodom
170
zarządzania i kontroli astmy w Polsce i na świecie zorganizowanego pod patronatem
PTA w ramach realizacji założeń programu POLASTMA w warszawie w dniu
20.10.2009 roku; sprawozdanie z debaty pt.: „Trzy życzenia dla systemu zdrowia na
2010 rok zorganizowanej w Warszawie w dniu 07.12.2009 roku;
Sprawozdanie z ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej pt.: „Wyprzedź jesienny atak
astmy – idź z dzieckiem do lekarza!” skierowanej do rodziców dzieci chorych na
astmę i lekarzy, zorganizowanej pod patronatem PTA w Łodzi we wrześniu 2010
roku; Sprawozdanie ze współpracy PTA z zagranicznym środowiskiem naukowym w
kadencji 2006-2009; Sprawozdanie z IV Spotkania GARD zorganizowanego w
Rzymie w dniach 13-16.2009 roku; Sprawozdanie z XXI Światowego Kongresu
Alergologicznego WAC zorganizowanego w Buenos Aires w dniach 6-10.12.2009
roku; Sprawozdanie z XXIX Kongresu EAACI zorganizowanego w centrum
Konferencyjnym Excel w Londynie w dniach 5-9.06.2010 roku; sprawozdanie z
Kongresu ERS zorganizowanego w Barcelonie w dniach 18-22.09.2010 roku;
Sprawozdanie z IV Międzynarodowego sympozjum ISMA zorganizowanego pod
auspicjami EAACI w Monachium w dniach 29-31.10.2010 roku; Sprawozdanie z XX
Światowego Kongresu Astmy zorganizowanego w Atenach w dniach 3-6.11.2010
roku; Sprawozdanie z XXX Kongresu EAACI zorganizowanego w Stambule w dniach
11-15.06.2011 roku; Sprawozdanie z XXII Kongresu WAC zorganizowanego w
Meksyku w dniach 4-8.12.2011 roku; Sprawozdanie z Kongresu EAACI 2012
zorganizowanego w Genewie w dniach 16-20.06.2012 roku; Sprawozdanie z
działalności piątej kadencji Oddziału Łódzkiego PTA w latach 1994-1997; Kronika
PTA; Protokół z zebrania sprawozdawczo-wyborczego ósmej kadencji Oddziału
Łódzkiego PTA z dnia 05.04.2006 roku; Sprawozdanie Przewodniczącego Oddziału
Łódzkiego PTA prof. Cezarego Pałczyńskiego z działalności merytorycznej za okres
od 5.04.2006-17.06.2009;Sprawozdanie z działalności Oddziału Śląskiego PTA w
latach 2006-2009; Sprawozdanie z działalności Oddziału Rzeszowskiego PTA za
okres kadencji od 06.01.1998-14.06.1991; Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej
Oddziału Rzeszowskiego PTA za okres działalności 1988-1991; Sprawozdanie z
działalności Oddziału Wojewódzkiego PTA w Rzeszowie za okres od 06.01.198804.01.1989; Sprawozdanie z działalności Oddziału Rzeszowskiego PTA za okres
kadencji
od
15.06.1991-06.05.1994;
Sprawozdanie
z
działalności
Oddziału
Rzeszowskiego PTA za okres kadencji od 06.05.1994-25.09.1997; Sprawozdanie z
działalności Oddziału Rzeszowskiego PTA za okres kadencji od 07.11.1997171
09.06.2000; Sprawozdanie z działalności Oddziału Rzeszowskiego (Podkarpackiego)
PTA za okres kadencji od 23.01.2004-31.03.2006 roku;
Protokoły
zebrań
naukowych
Oddziału
Wojewódzkiego
PTA
w
Rzeszowie
organizowane w latach 1988-1996 przesłane do ZG PTA; Protokoły posiedzeń
naukowych Oddziału Wojewódzkiego PTA w Rzeszowie organizowane w latach
1998-2001
przesłane
do
ZG
PTA;
Sprawozdanie
z działalności Oddziału
Rzeszowskiego PTA za rok 2006; Sprawozdanie z działalności naukowej Oddziału
Rzeszowskiego PTA w latach 2007-2009; Sprawozdanie z działalności Oddziału
Poznańskiego PTA w latach 1993-1994; Sprawozdanie z działalności Oddziału
Wojewódzkiego
PTA
w
Poznaniu
za
okres
od
12.09.1983–31.12.1983;
Sprawozdanie z działalności Oddziału Poznańskiego PTA za okres od 01.01.1984 –
31.12.1984; Sprawozdanie z działalności Oddziału Poznańskiego PTA za okresod
1.07.1987 – 31.12.1987; Sprawozdanie z działalności Oddziału Poznańskiego PTA
za
okres
od
01.01.1988
–
31.12.1988;
Referat
sprawozdawczy
Oddziału
Poznańskiego PTA za okres od 17.06.1988 do 11.06.1991 roku; Sprawozdanie z
działalności Oddziału Poznańskiego PTA za 1992 rok; Sprawozdanie z działalności
Oddziału
Poznańskiego
PTA
za
okres
od
24.04.2003-10.03.2006
roku;
Sprawozdanie z działalności naukowej Oddziału Poznańskiego PTA za rok 2007;
Sprawozdanie z działalności naukowej Oddziału Poznańskiego PTA w latach 20082009; Sprawozdanie z protokołu posiedzeń naukowych Oddziału Gdańskiego PTA
zorganizowanych w roku akademickim 1988/89; Sprawozdanie z działalności
naukowo-organizacyjnej Oddziału Gdańskiego PTA na przełomie roku 1992/93;
Sprawozdanie z przebiegu posiedzeń naukowych Oddziału Gdańskiego PTA za rok
1994 od zebrania sprawozdawczo-wyborczego odbytego dnia 08.06.1994 roku;
Sprawozdanie z działalności Oddziału Gdańskiego PTA za 1995 rok; Sprawozdanie z
działalności Oddziału Gdańskiego PTA z 1996 roku; Sprawozdanie z przebiegu
posiedzeń naukowych Oddziału Gdańskiego PTA w roku kalendarzowym 1997;
Sprawozdanie z posiedzeń naukowych Oddziału Gdańskiego PTA odbytych w ciągu
roku kalendarzowego 1998; Sprawozdanie z działalności Oddziału Gdańskiego PTA
z ostatniej 3-letniej kadencji od 10.09.1997 – 07.06.2000;Sprawozdanie z
działalności Oddziału Gdańskiego PTA z dwóch ostatnich kadencji od 24.05.2000 do
18.03.2006 roku; Sprawozdanie z działalności Oddziału Gdańskiego PTA z ostatniej
kadencji od 18.03.2006 do 20.06.2009 roku; Protokół z zebrania sprawozdawczowyborczego Oddziału Wojewódzkiego PTA w Białymstoku z dnia 04.04.2006 roku;
172
Protokół z zebrania sprawozdawczo-wyborczego Oddziału Białostockiego PTA z dnia
27.05.2009 roku; Sprawozdanie z działalności Zarządu Oddziału Szczecińskiego
PTA w latach 2006-2009; Sprawozdanie z działalności Oddziału Warszawskiego PTA
w latach 1988 – 1990; Sprawozdanie z działalności Oddziału Warszawskiego PTA za
okres od 22.10.1985 – 07.06.1998; Sprawozdanie z działalności Oddziału
Warszawskiego PTA w latach 2000-2009; Sprawozdanie z działalności Zarządu
Oddziału Bydgoskiego PTA w kadencji 2003-2006; Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej
Oddziału
Bydgoskiego
PTA
za
okres
kadencji
od
04.2006-06.2009
roku;
Sprawozdanie z działalności statutowej Oddziału Krakowskiego PTA za okres od
13.04.2003-03.03.2006; Sprawozdanie z Walnego Zebrania Członków Oddziału
Krakowskiego PTA z dnia 6.03.2006roku;Sprawozdanie z zebrania sprawozdawczowyborczego Oddziału Lubelskiego PTA z dnia 13.04.2006 roku; Sprawozdanie z
Walnego Zgromadzenia Członków Warmińsko-Mazurskiego Oddziału PTA z dnia
01.04.2006 roku; Sprawozdanie przeprowadzenia wyborów w Oddziale Dolnośląskim
PTA dnia 14.09.2006 roku; Sprawozdanie z działalności Sekcji Okulistycznej PTA w
latach 2005-2007; Sprawozdanie z działalności Sekcji Okulistycznej PTA w latach
2006-2008; Roczne sprawozdanie z działalności Sekcji Pediatrycznej PTA za 2006
rok; Sprawozdanie z działalności Sekcji Pediatrycznej PTA za 2007 i 2008 rok;
Sprawozdanie z działalności Sekcji Dermatologicznej PTA w latach 2005-2009;
Sprawozdanie z działalności Sekcji Młodych Alergologów PTA w latach 2006-2008;
Sprawozdanie z działalności Sekcji Laryngologicznej PTA w latach 2006-2008;
Sprawozdanie z Zebrania Wyborczego Sekcji Immunoterapii Swoistej PTA w dniu
06.01.2007 roku w Warszawie; Sprawozdanie z działalności Sekcji Immunoterapii
Swoistej PTA (SIS PTA) w latach 2007-2009; Sprawozdanie z utworzenia Sekcji
Alergii na Pokarmy PTA podczas IX zebrania ZG PTA w dniu 09.12.2008 roku w
Łodzi.
Opracowania:
1. Cohen
S.
G.:
Pioneers
and
milestones.
Clemens
von
Pirquet,
MD (1874-1929). J. Allergy Clin. Immunol., 2002; nr 110, s. 331-336.
2. Cohen S. G., Samter M: Excerpts From Classics in Allergy. Carsbad.
Symposia Fundation, 1992; s. 16-74.
173
3. Cohen S. G., Zelaya-Quesada M: Portier, Richet and the Discovery
of
Anaphylaxis:
a
centennial.
J.
Allergy
Clin.
Immunol.,
2002;
nr 112, s. 441-448.
4. Czarnobilska E., Obtułowicz K., Dyga W., Wsołek-Wnęk K., Śpiewak R:
Contact hypersensivity and allergic contact dermatitis among school
children and teenagers with eczema. „Contact Dermatitis”, 2009;
t. 60, nr 5, s. 264-269.
5. Gniazdowski
R:
O
ewolucji
alergicznego
nieżytu
nosa.
„Zdrowie Publiczne”, 1999; t. 2, nr 4, s. 49-50.
6. Gniazdowski
R:
Działalność
PTA
na
polu
organizacji
lecznictwa
alergologicznego w Polsce. „Zdrowie Publiczne”, 1996; t. 2, nr 4,
s. 51-52.
7. Kurnatowski A: Kolejni profesorowie i doktorzy habilitowani Akademii
Medycznej w Łodzi w latach 1995-2002, Łódź 2002.
8. Kruszewski J: W 100-lecie określenia Alergia. Początki alergologii.
„Alergia”, 2005; nr 4, s. 5-9.
9. Mygind N: Alergologia – Historia alergologii. Wydanie I polskie.
Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1998.
10. Obtułowicz K: Uniwersytet Jagielloński i początki alergologii polskiej.
Studia Małopolskie, 1997; nr 1, s. 267-269.
11. Płusa T: Postępy alergologii. Medpress, Warszawa 1994.
12. Płusa T: Terapia i leki, specjalny numer alergologiczny miesięcznika,
Warszawa 1985.
13. Płusa
T:
Najczęstsze
błędy
w
leczeniu
chorób
alergicznych.
„Wiadomości Lekarskie”, 1998; nr 28, s. 56-58.
14. Polski Instytut Biograficzny: Złota Księga Polskiej Medycyny 2002.
15. Romański
B:
Wczoraj,
dziś
i
jutro
polskiej
alergologii.
Annales
Academiae Medicae Bydgostiensis, 1995; t. 1, nr 25.
16. Romański B., Gniazdowski R:
W
sprawie organizacji alergologii
w Polsce. „Zdrowie Publiczne”, 1982; nr 12, s. 581.
17. Romański
B.,
Gniazdowski
R:
Docelowa
struktura
organizacyjna
polskiej alergologii. Annales Academiae Medicae Bydgostiensis, 1995;
t. 1, nr 25.
18. Romański B., Gniazdowski R: Starania na rzecz rozwoju alergologii
w Polsce. „Zdrowie Publiczne”, 1995; nr 8, s. 11-12.
174
19. Romański
B.,
Gniazdowski
R:
Działalność
naukowa
PTA
w latach 1982-1985. Annales Academiae Medicae Bydgostiensis, 1995;
suplement, t. 1.
20. Romański B: Alergologia dla internistów. PZWL, Warszawa 1987.
21. Romański B: Alergie i choroby alergiczne. PZWL, Warszawa 1979.
22. Rudzki E: Dermatozy zawodowe. PZWL, Warszawa 1986.
23. Rudzki E., Szarmach H: Historia alergologii w polskiej dermatologii.
„Przewodnik Lekarza”, 2001; nr 3, suplement, s. 11-14.
Powołanie
24. Rudzki E:
refleksje
Polskiego
jubileuszowe
w
Towarzystwa
stulecie
Alergologicznego
odkrycia
zjawiska
–
anafilaksji.
„Alergia Astma Immunologia”, 2002; nr 7, suplement, s. 9-12.
25. Rudzki E., Czubalska M: Historia alergologii polskiej. Wczesny okres
powojenny (lata 1945-1966). „Alergia”, 2002; nr 2, s. 35.
26. Rudzki
E.,
Czubalska
M:
Dzieje
alergologii
polskiej.
Sekcja Alergologiczna PTL – poprzedniczka PTA (lata 1965-1982).
„Alergia”, 2002; nr 4, s. 46.
27. Sybilski A: Narodziny nauki o alergii. Borgis Medical Publisher.
„Nowa Pediatria”, 2006; nr 2, s. 41-45.
28. Szulczyńska
K:
Akademia
Medyczna
w
Bydgoszczy.
Annales Academiae Medicae Bydgostiensis, 1995, suplement, t. 1.
29. Śpiewak
R:
Aeropalinologia
w
służbie
polskiej
alergologii.
„Alergia Astma Immunologia”, 1999; t. 4, nr 1, s. 3-5.
30. Śpiewak R: Związki palinologii z alergologią. „Alergologia”, 2010;
nr 2, s. 1-2.
31. Śpiewak
R:
Polskie
badania
nad
alergią
kontaktową
w
latach
1930-1970. „Alergologia”, 2010; nr 3, s. 8-12.
32. Śródka
A:
Rozwój
nauk
podstawowych
i
przedklinicznych.
[w:] T. Brzeziński red. Historia medycyny, PZWL, Warszawa 2000.
33. Weiss A: Uber das Pilzsporenvorkommen in der Luft in Kraków
und in Bad Rabka. „Alergia Und Asthma”, 1962; nr 8, s. 298-303.
175

Działalność PTA w latach 1982-2012

Transkrypt

Podobne dokumenty

Gimnazjum i Liceum Towarzystwa Salezjańskiego

BIULETYNPTA Nr 16 Czerwiec 2015