związkowych

ZBIORY OŚRODKA KARTA
Biuletyn
pism
związkowych
i zakładowych
17-25.09.1981
AGENCJA PRASOWA
W NUMERZE:
ROZMOWY W SEJMIE NT.US­
TAW O SAMORZADZIt I PRZEDSIĘBIORSTWIE /s.209/. PREZY­
DIUM KKP /s.10.1/. STRAJK W KKK"SZCZYGtOWICE"/s.207/
KRAJOWA KOMISJA POROZUMIEWAWCZA
Prezydium KKP
101
INFORMACJE TYGODNIA
PRZED II TURA ZJAZDU
Obrady plenarne Komisji Programowej Zjazdu.... 201
Zatrwierdzenie poprawek statutowych
201
Odmowa wiz dla gości zjazdowych
201
WOBEC OŚWIADCZEŃ KC PZPR, rZADU PRL I KC KPZR.
Reakcje na oświadczenie Biura Politycznego KC
PZPR, oświadczenie rządu PR1 i list KC KPZR i
rządu radzieckiego
202
.Przeciw dezinformacji
205
W3 "Gazety Lubuskiej "
205
Apel Zarządu w Orłowie
205
Bezpartyjni związkowcy do kolegów - członków partii 205
Członkowie "Solidarności"oddają legitymacje .. 205
Apel do żołnierzy
2^6
Kolejne listy do robntnlków Zakładów Samocho- do^ych im.Lichacheva
206
W REGIONACH
II tura WZD Regionu Warmińsko-Mazurskiego
206
Walne Zebranie Delgatów Regionu Łódzkiego
206
Akcja protestacyjna łódzkich fa bryk włókienniczych 206
Strajk w kopalni "Szczygłowice"
207
Odwołanie stanu gotowości strajkowej w woj.
pilskim
,
207
Zawieszenie akcji protestacyjnej w Białoskockich Zakładach Graficznych
207
Prowokacja w RTV
207
SEKCJE BRANŻOWE I ZAWODOWE
Spotkanie KKK Sekcj i Górnictwa
207
Zjazd KKK Służby Zdrowia
207
Posiedzenie Sejmowej Komisji Nauki
208
Koriłlikt w Żurawicy
208
INICJATYWY SPOŁECZNE ,
Ws przekazania budynku ZOMO na szpital
208
Zaopatrzenie przedszkoli prywatnych
208
List "Solidarności" HCP ws Czerwca J956
208
Uroczystości w Bochni
'208
Komitet Budowy Pomnika Ofiar Katynia w FSO.... 208
Powołanie Federacji Katolickich Związków Młodzieży
208
WŁADZA A SPOŁECZEŃSTWO
'
Patrole MSW 1 MO w Nysie
208
Stan pogotowia w woj .krośnieńskim
208
Przeciwko kandydaturze naczelnika Terespola.... 208
Deportacja rodziny E.Bałuki
209
Dementl KW PZPR w Białymstoku
209
Ws kontaktów polaków z obywatelami radzieckimi
w Legnicy
209
SAMORZĄD PRACOWNICZY
Rozmowy z Komisją Sejmową nt.ustawy o przedsię­
biorstwie i samorządzie
209
Protesty przeciwko oświadczeniu KKP ws samo­
rządów
209
Referenda ws samorządu
I
209
Spotkanie przedstawicieli samorządów ws referendum 210
Powołanie regionalnej rady porozumiewawczej sa­
morządów pracowniczych Pomorza Zachodniego.,.. 210
AGENCJA PRASOWA
Apel Rady Koordynacyjnej Małopolskich Samorządów
do Sejmu
210
Posiedzenie Rady Pracowniczej Stoczni im.
Warskiego
,
•
210
Samorząd w Hucie Warszawa21o
Uchwała Komitetu Założycielskiego samorządu
warszawskiej FSO
.
210
Spotkanie uczestników Porozumienia na Rzecz
Reformy
210
W OBRONIE KONSUMENTA
O poprawę, zaopatrzenia
211
Akcja protestacyjna w kopalni "Vlctoria"
111
Przeciwko podwyżkom cen.
211
W sprawie ujednolicenia reglamentacji
211
W sprawie wstrzymania eksportu żywności.:
211
Powołanie komisji ds rbcdzlału żywności przy­
słanej z zagranicy
211
W sprawie kampanii cukrowniczej
211
Apel pracownikww WPIIW do społeczeństwa i klie­
ntów sklepów..
211
PRAWORZĄDNOŚĆ
Dalsze protesty przeciwko umorzeniu śledztwa
* ws bydgoskiej
211
Akcja protestacyjna ZZ Funkcjonariuszy MO
212
Rozprawa rewizyjna E. Zadrożyńskiego
212
W OBRONIE WIEZIONYCH ZA PRZEKONANIA
"Dalszy ciąg procesu przywódców KPN
212
PRZECIW SOLIDARNOŚCI
Zatrzymania i pobicia
,
., 212
.Przesłuchania, wa zwani a
,..,
212
Zatrzymanie podczas kacjl plakatowej
212
Próba rewizji w zajezdni MZK
213
Pracownik ASa nie wpuszczony na Węgry
213
Przeciw informacji związkowej
213
17 września - w związku z rocznicą
., 213
Przeciwko oszczerczej kompan.i) w massmediach.. 213
0 NIEZALEŻNOŚĆ PRASY ZWIĄZKOWEJ
W sprawie "Niezależnego Słowa"
213
Proces "Robotnika" szczecińskiego
213
Represje wobec redaktorów pisma zakładowego... 213
Odwołanie strajku w ZSO Połam w Pile......... 213
KULTURA
Zakaz wystawiania kabaretu "Tu 60-tka"
213
Represje wobec dziennikarza radiowego
2i
STUDENCI
Rozmowy nt ustawy o szkolnictwie wyższym
214
CIĄG DALSZY SPISU TREŚCI NA STR 3o3
INFORMUJEMY, 2E AS OTRZYMAŁ WŁASNE TELEKSY
NUMER: 8 1 6 9 2 5
Numer przygotowali: Bohdan Bielski, Seweryn Blum­
sztajn, Anna Dodziuk, Barbara Falęcka, Ewa Jastrun,
Wojciech Kamiński, Urszula Kiełbasa, Marla Krucz­
kowska, Marek Krzyśków, Helena Łuczywo, Małgorzata
Pawlicka, Iwona Raypert, Ryszard Rubinsztein, Jan
Rutkiewicz, Anna Schiller, Leszek Szaruga, Joanna
Szczęsna, Józef Srenlowski, Wiesław Uziębło, Maciej
Włostowskl, Zbigniew Zegarski, Maria Zielińska,
Gwido Zlatkes, Andrzej Zozula.
Z SIEDZIBĄ W„MAZOWSZU" UL. MOKOTOWSKA 16/20
WARSZAWA
TEL.283462 W.43
TLX 816925 NBP VIII O/M W-WA 1081-3056-132
I
U M I E W A W C Z
AS 39 (!)
P r e z y d i u m
KKP.
22.09. odbyło się w Gdańsku posiedzenie
Frezyifium KKP. Obecni byli członkowie PrezydlunuT.
Jedynak, J.P.ulewskl, L.Wałęsa, S.Wądołowski, sekretarz
A.Celiński oraz J.Kłys, P.Kosmowski, J.Kurort, J.Nowak,
A.Wielowieyski,
Porządek obrad przewidywał! 1. Kompromisowe propozy­
cje dotyczące ustawy o samorządzie, 2. Stanowisko gór­
ników wobec Uchwały nr 199 Rady Ministrów, 3. Powoła­
nie ekspertów do Komisji d/s prawa pracy, 4. Powołanie
przedstawicieli do Komisji mieszanej d/s płac, 5.Wstęp­
ne stanowisko Prezydium wobec Projektu Uchwały R.M. o
funduszu aktywizacji zawodowej, 6. Wniosek OPSZ o przy­
dział funduszy na rozwój ośrodka badania opinii publi­
cznej .
Punkt pierwszy referuje M.G11 /pełnomocnik KKP d/s ne­
gocjacji w sprawie ustaw o samorządzie i przedsiębior­
stwie/ i S.Jakubowicz /ekspert, członek grupy negocja­
cyjnej/.
M.G11 przypomina historię ponownego nawiązania rozmów"/patrz: AS nr 3/ ,s. OOi/. Propozycja utrzymania kon
taktu złożył grupie negocjacyjnej Prof.Giertych kiedy
przybyła ona do Sejmu po ostateczny tekst projektu usta
wy. Ustalono, że grupa spotka się 21.09*z przewodniczą­
cymi komisji sejmowych, które pracowały nad ustawą. W
spotkaniu uczestniczyli posłowie Czeszejko-Sochacki,
Giertych i Łopatka. Grupa negocjacyjna przedstawiła pis
mo z pełnym zestawem poprawek do projektu ustawy. Odpo­
wiedziano im, że nie ma mowy o uwzględnieniu wszystkich
poprawek, oznaczałoby to bowiem całkowitą zmianę usta­
wy, ale można, w formie autopoprawek poselskich zmienić
jeszcze wiele w projekcie. Ostatecznie uzgodniono nowy
zapis dotyczący powoływania dyrektorów/patrz: Dokumenty
e.MH/.
Gil stwierdził dalej, że lista przedsiębiorstw
o której mowa w p.2 ma obejmować niewielką liczbę zakła
dów,będzie to jednak przedmiotem negocjacji.
J.Kurort pyta, co to znaczy, że llst.-\ ma być uzgodnio
na.
S.Jakubowicz odpowiada, że "uzgodniony" oznacza porozumienie się obu Btron a nie jakąkolwiek formę opiniowa­
nia.
M.G11 mówi, że pozostała jeszcze kwestia składu komi­
sji konkursowej. Grupa negocjacyjna obstawała przy śte
nowisku, że w skład komisji, poza przedstawicielami
Rady Pracowniczej, wchodzić może po 1 przedstawicielu
Organu Założycielskiego 1 Banku. Nie ma mowy o wejścii
przedstawicieli partii, organizacji młodzieżowych i li
nych, słowem powtórzeniu składu KSR-ów, Zostało to
przyjęte przez posłów jako postulat, mają się w tej
• sprawie skonsultować. Wątpliwości budzi
również zapis
dopuszczający pozostawienie Zjednoczeń1 pod nową nazwą
/Projekt ustawy przewiduje tworzenie przez ministers­
twa Zrzeszert przedsiębiorstw/.
S.Jakubowicz mówi, że w trakcie prac nad projektem
ustawy znacznie rozszerzono kompetencje Rady Pracowni­
czej. W gruncie rzeczy Organ Założycielski nie może
nic zrobić bez jej zgody. Wedle proponowanego teraz Z£
plsu Raca powołuje dyrektora w znacznej większości
przedsiębiorstw. Jednocześnie lista przedsiębiorstw
nie objętych tą zasadą ma być uzgodniona ze związkami
zawodowymi. Jest to radykalna zmiana w stosunku do uch
wały III Plenum PZPR, które stwierdza wyraźnie, że dy­
rektorów ma mianować Organ Założycielski. Jest mała
szansa przyjęcia tej wersji ustawy przez Sejm, ale naIwet gdyby je odrzucono poparcie jej przez Prezydium by
łoby politycznie korzystne. Można przyjąć ostatnie prc
pozycje poprawek do Ustawy jako stanowisko Prezydium i
popierać je na Zjeździe.
P.Kosmowski uważa, że nie należy 'iść na żadne kom­
promisy.
J.Kurort cnówl, że wg niego taka wersja ustawy zosta­
nie odrzucona przez Sejm, a jeżeli zostanie przyjęta
to jest też dobrze. Konflikt przenosi się wtedy na Sp6v*
o ilość zakładów, w których Organ założycielski powołu
je dyrektora.
L.Wałęsa pyta, jak wchodzimy na Zjazd przodem czy
tyłem?"
J.Kurort odpowiada, że problem powstanie dopiero
wtedy jeżeli Sejm przyjmie ustawę w nowej wersji a
Zjazd nie.
P.Kosmowski ostrzega jeszcze raz przed kompromisem,
mówi", że ludzie są zdecydowani na wszystko.
A.Wielowieyski powołuje się na ostatnio prowadzone
sondaże socjologiczne, wg nich 60% ankietowanych uważa
że w konflikcie powinny ustąpić obie strony. Przemawia ,
to za przyjęciem formuły kompromisowej.
S.Wądołowski mówi, że wszyscy liczyli, iż wywalczy
się jak najszerszy zakres uprawniert samorządu ale nikt
nie wierzył, że obejmie to wszystkie zakłady i przyję­
te będą wszystkie postulaty. Delegaci to rozumit^a,.
M.G11 podkreśla, że tak .szeroki zakres władzy samorządu w gospodarce jaki zakłada ustawa jest precedensei
w skali światowej. Spór toczy się przede wszystkim o
A
101
likwidację nomenklatury, ale trzeba pamiętać, że wszjBr
kie te rozwiązania są nowatorskie.
J.Rulewski uważa, że nie należy iść na kompromis.
Przed Związkiem stoją też inne cele a nie tylko prob­
lem mianowania dyrektorów. Prezydium jest związane Uch<
wała Zjazdu a umowa z posłami nie daje żadnej gwarancji
że ustawa będzie zgodna z oczekiwaniami.
L.Wałęsa mówi, ze nie należy zapominać o Związku ja
ko gwarancji rozwoju samorządu. Nawet po przyjęciu us­
tawy Związek może upominać się dalej o samorząd. To
nie jest 56 rok. Należy iść na kompromis i uzyskać coś
konkretnego.
Na pytanie o stanowisko Sieci wobec proponowanego kom"
promisu M.G11 stwierdza, że w rozmowach uczestniczy
przedstawiciel Sieci i on popiera wynegocjowany zapla,
A.Celiński podsumowuje dyskm-iję. Sprawę może rozstrzygnąć tylko Zjazi. Przed Prezydium stoi pytanie,
czy decyduje się złożyć taką propozycję Zjazdowi i bro;
nić jej przed nim a jednocześnie poprzeć ją w Sejmie.
Prezydium 3 głosami przeciwko 1 przyjmuje oświadcze­
nie w tej sprawie /patrz t Dokumenty, s.30<(/
W drugim punkcie obrad delegacja górników przedsta­
wiła swoje stanowisko wobec Uchwały 199 Rady Minlstróv
L.Wltellus /vlceprzewodniczący KKK Sekcji Górnictwl
mówi, że Uchwała uderza w "Solidarność" i ma za zada­
nie skłócić Związek ze społeczeństwem. Jest ona też
skierowana przeciw samorządowi, nie może on bowiem
\ pozwolić aby przez dwa dni górnicy zarabiali -więcej
niż przez resztę tygodnia. Uchwała łamie porozumienie
o wycofanie funduszu mobilizacyjnego, jest jednocześ­
nie próbą zdyskredytowania Apelu KKP o przepracowanie
8 wolnych sobót. Błędem KKK była rezygnacja z wyzna­
czenia terminów "sobót apelowych" dla całego górnic­
twa, nie dało to w związku z tym widocznego efektu.
Jednak w kopalniach, w których odbyły się już apelo­
we soboty do pracy przystąpiło ok. 90% górników.Teraz
władze będą twierdziły, że to nie na apel KKP górni­
cy przystępują do pracy ale dla pieniędzy. Związek ntt
może sobie jednak pozwolić na przekreślenie 3,5 mld
złotych, które daje górnikom uchwała. Powinny one zos
tać wykorzystane dla podniesienia stawek. Wltellus
' stwierdza też, że reakcje na uchwałę były bardzo nie­
przychylne, na początku tygodnia spadło wydobycie.Gór'
nicy oczekują od KKP udzielenia im pełnomocnictw do
rozmów z rządem i oddelegowanie do tej sprawy kogoś z
KKP. Prezydium wyznacza T.Jedynaka do zajęcia się tynt
problemem i przyjmuje tekst oświadczenia popierające­
go postulaty górników.
W dalszych punktach obrad Prezydium powołało eks->
pertów prof. W.Szuberta i prof. T.Zielińskiego do Ko­
misji Kodyfikacyjnej d/s prawa pracy; upoważniło P.
Kosmowskiego i A.Toplrtskiego /ekspert/ do udziału w
charakterze obserwatorów w pracach Komisji Miesz^anej
d/s płac; zaaprobowało stanowisko OPSZ wobec puojektu
Uchwały Rady Ministrów w sprawie funduszu aktywizacji
zawodowej. Wniosek OPSZ o przydział funduszy na orga­
nizację Ośrodka badania opinii publicznej odłożono dc
decyzji nowych władz. Do Prezydium zwróciło się 17
sekcji branżowych grupujących pracowników przemysłu
spożywczego o zatwierdzenie wynegocjowanych z minis­
terstwem podwyżek. Powierzono P.Kosmowskiemu zbadanie
tej sprawy.
Zdecydowano, że KKP gotowe jest udzielić pożyczki
200 dolarów komisjom zakładowym, które chcą zakupić
magnetowidy w Zakładach im. Kasprzaka. Zamówienia ze
strony Związku 1 opłacenie części należności w dola­
rach jest warunkiem wznowienia produkcji magnetowidów
przez Zakłady. W ostatnim punkcie Prezydium wydało
oświadczenie ws. wycofania się władz z obietnicy zwJęl
szenia nakładu "Tygodnika Solidarności" do 1 min ezg.
/patrz: Dokumenty; s.301/.
O p r a ć : S.Blumsztajn
Dar
dla
" S o l i d a r n o ś c i " .
Zamieszkała na stałe w USA A.M.Górska sporządziła
akt darowizny, w kt. przekazuje L.Wałęsie kamienicę
w centrum Gdyni przeznaczając ją na potrzeby "Solidar­
ności". /BIPS, 24.09/.
K r a d z i e ż
s k a r b o n k i
s p r z e d
s t o c z n i
g d a ń s k i e j .
W nocy z 23/24.09
sprzed stoczni im.Lenina w Gdartsku ukradzono skarborfc^
zawierającą datki społeczne na renowację i konserwa­
cję pomnika poległych w grudniu 1970 r. stoczniowców.
Po rozbiciu skarbonki i zrab*£niu ok. 30 tys. zł. zło
dzieje porzucili ją w okolicach stoczni. MO podjęła
w tej sprawie dochodzenie. /BIPS, 24.09/
AS
39
I N F O R M A C J E
T Y G O D N I A
PRZED 11 TURĄ ZJAZDU
p b rady
p l e n a r n e
K o m i s j i
P r o g r a m o w e j
Zjazdu.
16.09 w siedzibie OPS-Z w Warszawie odbyło się
spotkanie Komisji Programowej, prowadzone przez jej
przewodniczącego, prof. B.Geremka /Mazowsze/ i sekre­
tarza J.Milewskiego /Gdańsk/. Przedstawiciele zespołó'
tematycznych zreferowali problematyką oraz tryb i star
prac poszczególnych grup.
21.09. o godzi­
nie 11.00 w gmachu Wydziału Fizyki UnTwersytetu Gdań­
skiego zebrała się Komisja Programowo-Redakcyjna Zjazdu. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele 13 zes­
połów tematycznych oraz eksperci KKPi J.Kurort, A.
Stelmachowski, A.Wielowieyski. Obrady zapowiedziano
na 1 tydzień. Przewodniczący B.Geremek.
Pierwszego dnia obrad przedstawiciele poszczegól­
nych zespołów przedstawiali stan prac nad materiałami
do programu. Zgłaszali istniejące rozbieżności stano­
wisk w zespołach i wariantowe roawiązania spornych
kwestii /np. Zespół II ws. systemu finansowego związ­
ku Zespół XI - program "fundamentalistów" i "pragma­
tyków"/. Najżywszą dyskusją wywołały propozycje Zespo­
łu XI /Związek wobec władz państwowych i PZPR/.Po
przerwie głos zabrał B.Geremek, który przedstawił pro­
pozycję prof. A.Stelmachowskiego zakładającą 2 stopnic
wą strukturę programu: tezy i ich szczegółowe rozwinie
Cle. Taki program hierarchizuje cele 1 działania, jesl
jednoznaczny i komunikatywny. Ostrzegł przed mnożenier
Ochwał szczegółowych, które w nadmiernej ilości zacie­
rają linię Związku. Poruszył też problem deklaracji
ideowej. Komisja Programowa może nie podejmować tu
żadnej decyzji. Może włączyć deklarację do dokumentu
programowego w formie wstępu ideowego bądź przedstawić
)ia Zjeździe projekt odrębnej uchwały.
Cała późniejsza dyskusja toczyła się wokół dwóch zasac
lliczych wątków: możliwości zbudowania programu w spo­
sób tezowy i deklaracji ideowej NSZZ "Solldarnośó".
R.Bugaj /Mazowsze/ zwrócił uwagę na niebezpieczeń­
stwo uproszczeń przy przyjęciu zasady tezowej. Jego
zdaniem są takie partie programu, których nie można
przeredagować w tezy np.: stosunek Związku do podwyżki
cen. Pozostali członkowie akceptowali taki układ for­
malny podkreślając jego komunikatywność.
A.Wielowieyski zaproponował by program podzielić ns
3 rozdziały, w których poruszane był/-yby sprawy o po­
dobnej problematyce. 1. My o nas samych, 2. Związek o
kryzysie i reformie gospodarczej, 3. Związek o spra- '
wach kraju.
P.Ejsmont /Gdańsk/ przyjął inne kryterium podziału:
adresata. Jego zdaniem część I, skierowana do całego
społeczeństwa powinna zawierać deklarację ideową oraz
tezy programowe zespołów V-XIII, część II byłaby roz­
winięciem programowym dla działaczy zaś część III wy­
korzystująca program 2-espołu III miałaby charakter
podręcznika dla KZ i związkowców.
B.Gruszczyński /Gorzów Wlkp./ zaproponował układ
rozdziałów według celów. Każdy rozdział powinien - je­
go zdaniem - zawierać stały i bieżący kierunek dzia­
łań oraz przewidywaną płaszczyznę konfliktów. W pro­
gramie powinien znajdować się też osobny rozdział o
strategii i taktyce działań "Solidarności".
A.Stelmachowski zwrócił uwagę na "trzy luki progra­
mowe". W przedstawianych projektach zabrakło rozstrzy­
gnięć ws. własności uspołecznionej, stosunku "Solidar­
ności" do ZSRR i socjalizmu.
Kolejni dyskutanci nawiązywali do wypowiedzi A.Stel­
machowskiego podkreślając konieczność sformułowania
deklaracji ideowej wypełniającej te braki.
P.Ejsmont /Gdańsk/ zaproponował powołanie dwóch
zespołów redakcyjnych do opracowania alternatywnych
deklaracji, które dyskutowane byłyby w czasie plenar­
nych obrad Zjazdu. Większość dyskutantów była za de­
klaracją w formie ustępu Ideowego do programu.
M.Manlewicz /Łódź/ przypomniał, że Zjazd uchwalił
już deklarację więc 1 samookreślenie Związku powinno
mieścić się w ramach tej uchwały i r.tatutu. Zapropono
wał napisanie wyjaśnienia aktualnej sytuacji w kraju
z punktu widzenia Związku.
A-.Kowalski- /Śląsko-Dąbrowski/ mówił o konieczności
sformułowania programu działań doraźnych skierowanego
do załóg. Istnieje - jego zdaniem - społeczne zapotrzc
bowanie na taki tekst, któ-ry określając cele i meto­
dy działania zmobilizuje inicjatywy regionu, czy za­
kładu.
Nieco odmienne w charakterze było wystąpienie
A.Labudy /Dolny śląsk/ zastanawiał się, czy komisja pc
winna przedstawić Zjazdowi cały pakiet pomysłów,czy
też wybierać i odrzucać, według jakiego kryterium?
Zwrócił uwagę na etyczny aspekt -racy Komisji. Zasta­
nawiał się nad zakresem jej up- nień wobec Zjazdu nac
tym jak dalece może ona inger< ć w teksty zespołów
tematycznych. Zdaniem A.Labudy oceniając propozycję
201
należy uwzględnić jej społeczne konsekwencje, to czy
nie stwarza ona zagrożenia dla kraju i Związku. "Bę­
dziemy ingerować w tekst - kończy Labuda - ale trzeba
mieć stale świadomość -*ałr daleko możemy i w -lakim ca­
lu -to_robimy" .
M.Malczyk /Łódź/ zwrócił uwagę, że tezy programowe
powinny stać się kanwą nowego porozumienia społecznegc
B.Geremek kończąc I dzień obrad nawiązał do wypo­
wiedzi A.Labudy i stwierdził, że komisja nie ma żad­
nych uprawnień wobec Zjazdu, ma natomiast zobowiązania
Ustalono, że oprócz obrad plenarnych będą się odbywali
spotkania w 3 zespołach sekcyjnych. -Powstały one
przez połączenie zespołów tematycznych pracujących nac!
zbliżoną problematyką. I lekcja /zespoły 1,2,3,4/ -j
Sprawy wewnątrzzwiązkowe. II Sekcja /5,6,7,8/-2;wiązek
wobec kryzysu, reformy gospodarczej, propozycje wyjś­
cia. III Sekcja /9,10,11,12,13/ -Związek a życie pu­
bliczne.
Obrady zakończyły się o godz. 20.00.
22.09. o godz. 10.00 rozpoczęła się dyskusja nad
propozycjami Zespołu XI /Zviązek wobec władz państwo­
wych i PZPR/, który przedstawił dwie wersje programowe
"fundamentalistów" i "pragmatyków" /patrz: AS nr 38,
s.
/ . N a początku obrad Ł.Kaczyński /Gdańsk/ przed­
stawił pytania, które stały się zasadniczymi tezami w
dyskusji.
I. Czy w programie należy ocenić Partię i związany z
nią system rządów w sposób bezpośredni, czy pośredni?
II. Czy w programie należy sformułować jedynie cele
cząstkowe /samorząd, gwarancje praworządności/ czy ge'
neralny cel wprowadzenia systemu pluralistycznego po­
przez wolne wybory?
III. Czy Związek powinien poprzeć tworzenie się parti>
politycznych?
Reprezentatywna dla większości była wypowiedź A.Labu­
dy /Dolny śląsk/, który stwierdził, że wobec alternatywy "rewolucja do oporu" lub "koncepcja wolnych kro­
ków" zdecydowanie opowiada się za drugim. Podobne sta­
nowisko zajął J.Kuroń, który uważał, że w sferze war­
tości Związek powinien opowiedzieć się za pluralizmem
zaś w sferze działań - złożyć ofertę współpracy z rzą
dem. "Nie chcemy znieść władzy, chemy ją demokratyzo­
wać" - powiedział.
J.Milewski dodał, że trzeba ttmienić ustrój z wypa,
czonego socjalizmu na dobry.
R.Bugaj /Mazowsze/ mówił o konieczności wypracc
nla takiego programu, który przyjęłaby większość,
gramu konstruktywnego, raalnego.
i4j prowaasić
'polityki dawania świadectwa" i symboli, formułowania
emocji bez liczenia się z realnymi warunkami".
B.Geremek podsumowując I część dyskusji ponowił pró
pozycję stworzenia nowego porozumienia społecznego,
które dotyczyłoby reformy gospodarczej 1 ewolucji sys­
temu politycznego.
Po przerwie obiadowej członkowie Komis;;! pracowali
w 3 sekcjach.
oprać. B.Falęcka
Z a t w i e r d z e n i e
p o p r a w e k
s t a t u t o w y c h . 16.09. organizacja zakładowa
NSZZ "Solidarność" przy "Elmorze" w Gdańsku opubl;
ła list otwaxty, w którym domaga się, bv ratyfikowani a
zmian w Statucie odbywało się z udziałem wszystkich
KZ-ów, a nie tylko zarządów regionalnych. W całym kra­
ju miałaby obowiązywać zasada: "że zarząd regionu ma
prawo ratyfikować tylko te propozycje zmian w StatttClf
za którymi opowie się 50% zakładowych organizacji zwJąs
kowych zrzeszających 50% członków organizacji regional
nej". KZ "Elmor" proponuje, by organizacje zakładowe
zobowiązywały swoich członków wchodzących w skład za­
rządów regionalnych do prezentowania "takiego śtanowiskf
23.09. ZR NSZZ "Solidarność" w Gorzowie Wlkp. raty­
fikował projekt Statutu Związku uchwalony w czasie <
pierwszej tury I Krajowego Zjazdu Delegatów. /tlx/
O d m o w a
wiz
dla
g o ś c i
zjazdo­
w y c h . Władze PRL odmówiły bez podania przyczyn wiz
zjazdowych czterem przedstawicielom zachodnich central
zaproszonych na II turę KZD NSZZ "Solidarność":
J.Vąndervekenowi - zastępcy sekretarza generalnego
Międzynarodowej Konfederacji Wolnych Związków Zawodo­
wych ; L.Kirklandowi - przewodniczącemu AFL-CIO /USA/
oraz A.Bergeron - sekretarzowi generalnemu CGT /Fran­
cja/ i J.Rouzier - sekretarzowi CGT /Francja/. Wiz od­
mówiono także reprezentantowi International Textile
Worker. Goście, którym przyznano wizy wcześniej, zos­
tali 22.09. powiadomieni o ich anulowaniu. /SIM 23.09
BIPS 24.09/.
I
I N F O R M A C J E
T Y G O D N I A
JKOHEf OŚWIADCZEŃ KC PZPR, RZĄDU PRL ' KC KPZP
R e a k c j e
na
o ś w i a d c z e n i e
B i u r a
P o l i t y c z n e g o
KC
PZPR,
O ś w i a d c z e n i e
r z ą d u
PRL
i
l i s t
K C K-PZR
i
r z ą d u
r a d z i ec
k 1 e g o. Po ogłoszeniu oświadczenia Biura Politycz­
nego KC PZPR /16.09/, komunikatu PAP z prac rządu
PRL /18.09/ oraz Oświadczenia KC KPZR 1 rządu ZSRR
/18.09/ ustosunkowało się do ich treści wiele zakła­
dowych i regionalnych ogniw "Solidarności".
W uchwałach i oświadczeniach oraz listach skierowa
nych do władz Związku, KC PZPR, rządu i Sejmu człon­
kowie "Solidarności" popierają wyniki prac I KZS i
podkreślają reprezentantywność delegatów na Zjazd.
"W ostatnim okresie jesteśmy' świadkami rozpętania
przez władze oszczerczej kampanii przeciwko naszemu
związkowi oraz jego najwyższej władzy, jaką jest Kra­
jowy Zjazd Delegatów NSZZ "Solidarność".
,
Działanie to ma na celu dezinformację całego społe­
czeństwa 1 nie dopuszczenie do odbycia się II-ej tury
Zjazdu.
Wszystkie dokumenty pierw(szej tury I Krajowego Zjazdu
Delegatów naszego Związku zostały uchwalone przygnia­
tającą większością głosów przez ludzi wyłonionych w
pełni demokratycznej procedurze wyborczej. Przez lu­
dzi, którzy reprezentują nasze interesy i aspiracje
1 posiadają nasz mandat zaufania. Powinno być dla każ­
dego rzeczą oczywistą, że zarówno dokumenty naszego
Zjazdu, jak i wypowiedzi jego uczestników są odbiciem
stanu świadomości przeważającej części społeczeństwa
polskiego z września 1981 r." /Apel Fabryki Wyrobów
Precyzyjnych im. Świerczewskiego, Warszawa, 19.09/.
"Kilka dni temu zakończyła obrady pierwsza tura I
Walnego Zjazdu Delegatów NSZZ "Solidarność". Jego przt
bieg, w pełni demokratyczny charakter, wreszcie przy­
jęte dokumenty'sprawiły, iż po raz pierwszy przemówi­
ła pełnym głosem dziesięciomilionowa rzesza pracują­
cych naszego Związku. Daliśmy wyraz swej woli w naj­
istotniejszych kwestiach pracowniczych, społecznych,
ludzkich. Mamy do tego pełne prawo. Walczymy bowiem o
respektowanie elementarnych praw socjalnych, praw człc
wieka, praw suwerennego państwa. Zrozumiałym, wobec
tego jest iż ta część Zjazdu znalazła pełną akceptacją
swych członków", /przedstawiciele załóg Oddziału Woło­
min Reg. Mazowsze, 18.09/.
"Podjęte przez Zjazd uchwały przyjmowane są przez
nas w pełni. Znalazły bowiem w nich odzwierciedlenie
nasze konkretne projekty poprawy bytu wszystkich ludzi7
pracy.' Szczególne ich urzeczywistnienie widzimy w rea­
lizacji, uchwały o samorządzie pracowniczym i o samo­
rządzie terytorialnym, uchwały o szkolnictwie wyższym,
o nauczaniu młodzieży i o swobodnym zrzeszaniu się
wszystkich obywateli PRL", /oświadczenie organizacji
zakładowej PZF "Polfa" Poznań 18.09/.
"I Walny Zjazd Delegatów "Solidarności" podjął w
naszym imieniu uchwały, które akceptujemy i będziemy
realizować. Delegaci tego Zjazdu są naszymi delegatami
Wiemy, że bardzo się starają i chcieliby jak najlepiej
dla nas i dla naszego kraju i żadna kłamliwa akcja prc
pagandowa nie przekona nas, że jest inaczej". /Rezolu­
cja zebrania delegatów Zakładu Napraw Maszyn Budowla­
nych "Zremb" Ciechanów, 19.09/.
"Wybranych przez nas w demokratycznych wyborach de­
legatów nazywa się ekstremistami, politykierami 1
awanturnikami . Oświadczamy, że nasz wybór był świado­
my i swobodny, a na Zjeździe znaleźli się nasi auten­
tyczni reprezentanci". /KZ przy Zakładach Mechanicz­
nych- Tarnów, 19.09/.
"Naszych przywódców związkowych wybraliśmy spośród
nas w demokratycznych wyborach. Dzielenie ich na rady­
kałów i liberałów, na dobrych i złych jest wymysłem
załganej i skompromitowanej propagandy", /rezolucja
załogi Wydz. Montażu ZM Ursus, 22.09/
"Spokój nasz nie oznacza słabości ani bierności.
Co do słuszności działań Związku nie mamy żadnych wąt­
pliwości, potwierdzają bowiem w całej pełni odczucia i
reakcje załóg, milionowych rzesz członków NSZZ "Soli­
darność". /Oświadczenie Prezydium MKR Rzeszów 19.09/.
"Pragniemy zapewnić Krajową Komisję Porozumiewawczą,
że załoga naszej stoczni bez względu na metody rfle da
się sprowokować do żadnych wystąpień, ku którym pcha­
ją ją pozostający we władzach nieprzejednani wrogowie
zmiany tego wszystkiego, co doprowadziło i utrzymuje
Polskę na skraju przepaści". /Oświadczenie KZ przy
Gdańskiej Stoczni Remontowej, 18.09/,
"Oświadczamy, że działanie kierownictwa i działaczy
są słuszne i podejmowane w naszym imieniu i poprzemy
ich w każdej sytuacji wszelkimi dostępnymi środkami"
/Oświadczenie załogi Zakładu Narzędziowego FSM,Bielsko
Biała, 17.09/.
202
AS 39
"W pełni popieramy naszych delegatów jak i uchwały
I części Zjazdu "Solidarności" /... Nikomu nie pozwo­
limy wbijać klina między nas a naszych przywódców,któ
rzy zostali wybrani w sposób prawdziwie demokratyczny
i są jedynymi autentycznymi i wiarygodnymi reprezentar
taml ludzi pracy. Oświadczamy, że "Solidarności" bę­
dziemy bronić tak, jak broni się niepodległości i su­
werenności ojczyzny". /KZ Politechniki Szczecińskiej,
18.09/.
KZ przy Zespole Opieki Zdrowotnej w Turku - wyraża­
jąc zaufanie do władz Związku - informuje jednocześnie,
że "nieliczna część członków formułuje /.../ zastrze­
żenia do zbyt radykalnych wystąpień niektórych delega­
tów" . /t\x,
19.09/
W uchwałach i rezolucjach wskazuje się na cele kam­
panii prowadzonej przez władze .1 jej rzeczywiste efek­
ty.
"Nie jest przypadkiem, że eskalacja następuje właś­
nie teraz w czasie trwania I Krajowego Zjazdu Delega­
tów NSZZ "Solidarność", który jako pierwsze po wojnie
demokratyczne i autentyczne przedstawicielstwo społe­
czeństwa ma wypracować plan działania 10-milłonowego
Związku oraz program, którego główną treścią ideową
są wywalczone przez naród w pamiętnym Sierpniu 80 ro­
ku wartości nadrzędne, takie jak: prawda, wolność,spra
wiedllwość, godność jednostki i społeczeństwa /.../
Rządowa propaganda usiłuje zrobić z nas wrogów na­
rodu. Ruchowi społecznemu głoszącemu hasła równości,
wolności, sprawiedliwości kłamliwie zarzuca się anar­
chię i nieopdowiedzialne politykierstwo, mające dopro­
wadzić do samounicestwienia Polski. Władza chce znie­
wolić społeczeństwo kupcząc pracą robotników, czego
najlepszym przykładem jest ostatnia uchwała URM nr
199/81 rozbijająca sens apelu KKP o dobrowolną pracę
dla siebie w 8 wolnych sobót /.../
Grożą nam katastrofą i rozlewem krwi, ale nie mówią
dlaczego miałaby nastąpić ta katastrofa 1 kto miałby
rozlać naszą krew. Przecież "Solidarność" uzbrojona
jest tylko we własną wiarę i nadzieję, a przeciw ku­
lom, pałkom i czołgom, którymi dysponuje władza, może
wystawić tylko swoje idee". /Zarząd Regionu SląskoDąbrowsklego, 19,09/.
"Perfidia tych ataków polega m.in. na fakcie nego­
wania autentyczności reprezentacji członków Związku
we władzach związkowych i na pierwszym ogólnopolskim
Zjeździe NSZZ "Solidarność", który - jak się twierdzi
- nie reprezentuje interesów robotników, ich postaw.
Jest to stara metoda dzielenia społeczeństwa poprzez
wbijanie klina pomiędzy robotników i inteligencję/,../
Po deklaracjach dążenia do demokracji i jedności naro­
du ze strony władz, budzi ona szczególnie oburzenie
i obrzydzenie. Z fałszywości swoich twierdzeń zdają
sobie z pewnością spuawę autorzy omawianych oświadczeit
i wypowiedzi. Liczą oni jednakże na zmęczenie społe­
czeństwa trudnościami życia codziennego i obawą przed
przemocą. Można przypuszczać, że to zwiększanie i pod­
sycanie obaw było świadomie od roku reżyserowane jako
element ułatwiające poskromienie społeczeństwa". /KZ
IMUZ, Warszawa, 18.09/.
"Zarzuca się nam przyjęcie programu opozycji. Tak,
jest to program opozycji, lecz opozycji przeciw poste
pującemu kryzysowi gospodarczemu, opozycji przeciwko
łamaniu zasad demokracji i praworządności, opozycji
przeciwko hamowaniu i próbie cofnięcia procesu-prze­
mian" /uchwała Zarządu Oddziału Zambrów, 21.09/
"W spos3b wyraźny władze wzmagają napięcie w sytua­
cji > gdy po pierwszej turze Zjazdu Związek konstruuje
ostateczny kształt programu, który uchwali podczas drU
giej sesji. Chodzi więc wyraźnie o to, by ten prawdzi­
wy, mogący przynieść istotną reformę w Polsce i zgod­
ny z wolą społeczeństwa program nie powstał, bo waż­
niejsze dla ekipy rządzącej jest utrzymanie władzy nlj
poprawa bytu społeczeństwa". /ZR Pomorza Zachodniego,
18.09/
"Metody nacisku na opinią społeczną polegające na
krzykliwym zastraszaniu, nie są pomysłem nowym ahi
odkrywczym. Każdy totalitarny reżim wykorzystywał je
zawsze i wykorzystuje nadal. Bowiem tylko krzyk wła­
dzy broni je same przed refleksją 1 rozsądkiem.'/;../
Jesteśmy społeczeństwem zintegrowanym po raz pierwszy
od kilku dziesiątków lat. W tym nasza siła. Nie przes
traszymy się krzyku, nie musimy również krzyczeć sami
Nie dajmy się sprowokować, nie przyjmujmy scenariusza
narzuconego przez władze. Jeżeli nie będziemy słuchać
•władza przestanie krzyczeć". /MKR Rzeszów, 19.09/.
"Histeryczny atak na nasz Związek jest chęcią do­
prowadzenia do sytuacji konfliktowej, w której będzie
można sięgnąć po siłę militarną". /KZ Politechniki
Szczecińskiej 18.09/
"Oświadczenia te mają na celu skłócenie całego na­
rodu, a zwłaszcza członków "Solidarności" poprzez roz­
dzielenie nas na dobrych robotników i złe kierownic­
two oraz insynuowanie nam działalności antysocjalisty­
cznej i antyradzieckiej/.../ Nie damy się zastraszyć
użyciem siły, gdyż prawdziwą siłę stanowi cal, społe­
czeństwo". /Prezydium KZ Kopalni Węgla Brunatnego
"Adamów", Turek, 21.09/.
AS 30 (8)
I N F O R M A C J E
T Y G O D N
I_A _^
"Nie może budzić pełnej wiarygodności działanie
władz, gdy /.../ zapowiedź odwołania się do woli całe-,
go społeczeństwa poprzez ogólnonarodowe referendum w
sprawie formy i zakresu samorządności powoduje oskar­
żenie nas o chęć przejęcia władzy, czy demontaż pań­
stwa", /przedsatwiciele wydziałów FMS "Polmo",Szcze­
cin 19.09/.
"Jest to, bezprecedensowe wydarzenie w cywilizowa­
nym świecie, kiedy władza cały zawłaszczony aparat
środków masowego przekazu mobilizuje i kieruje przecił
ko własnemu społeczeństwu. Ta sama władza odpowiedział
na za doprowadzenie kraju do krańcowego kryzysu gospo­
darczego tragiczną sytuację zaopatrzeniową społeczeń­
stwa - całą swoją energię i wysiłek kieruje na orga­
nizowanie fali terroru psychicznego i zastraszania
własnego społeczeństwa. /.../ Apelujemy/.../ o zacho­
wanie postawy sprzeciwiającej się zdecydowanie wszel­
kim usiłowaniom dzielenia społeczeństwa, a zwłaszcza
przeciwstawienia przez czynniki nieodpowiedzialne, woj­
ska polskiego - społeczeństwu polskiemu". /Prezydium
.ZR Zielona Góra 20.09/.
"Do dnia 16.09.1981 r. wierzyłyśmy w tlobre -intencje
naszej partii, która w każdym swoim Vystąpieniu obie­
cywała wyprowadzenie kraju z tragicznej sytuacji. Z
chwilą opublikowania oświadczenia BP KC PZPR nasze na­
dzieje zostały poważnie zachwiane.
Jak można w obecnej sytuacji, nas, umęczone kobie­
ty i nasze niedożywione dzieci, straszyć kolejną tra­
gedią narodową? Mamy świadomość, że właśnie puste pół­
ki w sklepach są przejawem celowego psychicznego ter­
roru stosowanego przez rząd przeciwko nam. Zwracamy
się do kobiet wszystkich zawodów o poparcie naszego
protestu przeciwko oświadczeniu BP KC PZPR", /pracow­
nice WSK Świdnik/
"Mimo tego, że już teraz stoi przed nami i naszymi
rodzinami widmo głodu, mamy tyle siły, aby głośnie
krzyknąć: dość /.../ podsycania pr-ez rząd i BP KC
PZPR atmosfery lęku" /rezolucja pracownicy FSC Lublin
23.09/.
"Reakcja Biura Politycznego PZPR i rządu na uchwały
I Krajowego Zjazdu NSZZ "Solidarność" świadczy o zu­
pełnym oderwaniu się władz od ludzi pracy. Władza,któ­
ra: - nie broni dobrego imienia Polaka i Polski,
- nie przeciwstawia się szerzeniu kłamliwych informa­
cji i uprawianiu tendencyjnej i szkodliwej dla nas
propagandy niektórych państw,
- nie potrafi porozumieć się z największą krajową or­
ganizacją zrzeszającą 9,5 min obywateli /w przeważają­
cej części robotników/,
- działa nie liczcą się z wolą i aspiracjami ogromnej
większości społeczeństwa,
- grozi narodowi przemocą i rozlewem krwi
Podważa swoją wiarygodność", /Uchwała KZ przy WZMB im.
Waryńskiego, Waszawa 23.09/.
"Oświadczenie Biura Politycznego KC PZPR jest znie­
wagą w stosunku do całego Związku NSZZ "Solidarność"
i jeszcze jedną próbą logo rozbicia /.../ Próba ta skj
zana jest na niepowodzenie/.../
Oświadczamy, że Związek nasz bez względu na stwarił
ne trudności nie odstąpi z drogi wyznaczonej porozu­
mieniami sierpniowymi", /Prezydium KC "Mera-Pnefal"
Warszawa 18.09/.
"Oświadczamy, że dalsze podsycanie niepokoju i two­
rzenia w propagandzie fałszywego obrazu sytuacji w kr<
ju uznamy za zdradę interesów narodowych" /Zarząd Re­
gionu Wielkopolska 18.09/,
"Oświadczenie to stoi bowiem w jawnej sprzeczności
z deklaracjami PZPR o gotowości do współpracy z NSZZ
"Solidarność". Trudno zachęcić kogoś do rozmów obrzu­
cając go inwektywami rodem z lat stalinowskich. /.,./
Brak rozeznania nastrojów i pragnień ludzi pracy
w Polsce jest dowodem całkowitego wyobcowania aparatu
władzy, a grożenie użyciem siły utwierdza nas w prze­
konaniu, że dalekowzrocznych ludzi dobrej woli w apa­
racie tym nie ma. Członkowie Biura Politycznego PZPR
powinni zdać sobie spawę, iż użycie siły to przede
wszystkim tragedia aparatu władzy," /Prezydium ZR Ko­
nin, 19.09/
"Dokument ten jeszcze raz pokazuje intencje władz
partyjnych w sprawie realizacji porozumień społecznyc|
i stosunku do "Solidarności". Intencje zgodne ze stra­
tegią obliczoną na zlikwidowanie niezależnego ruchu
społecznego w Polsce - ruchu, który przerwał pasmo bł^
dów gospodarczych i politycznych poprzedniej elity
władzy i od ponad roku walczy z nową elitą o wprowa­
dzenie reformy gospodarczej, samorządów, stosunKów
społecznych zgodnych z poczuciem godności i aspiracja'
mi Polaków.
Oświadczenie BP to kolejną próba wytrzymałości spO'
łeczeństwa, badania jego odporności na demagogię,ab­
surd, jawne wyszydzanie aspiracji na niezależność.De­
klaracja woli odnowy i porozumienia w nim zawarta ja*
arcydziełem obłudy /.../
V? odpowiedzi na Oświadczenie BP i podobne dokument:
f.owiedzieć możemy tylko tyle: Polska będzie wolna i
-IULLU-JML.
r sprawiedliwa, ludzie będą żyli w niej godnie, sami
' rozwiążemy swoje problemy, czy to się komuś podoba,
czy nie. Skoro macie, członkowie BP, inny pogląd w tej
sprawie, to wasza strata. Bez was zrobiliśmy Sierpień
bez was zrobimy resztę". /Prezydium ZR Pobrzeże,19.09
"Porozumienia nasze nie były podpisywane z Biurem
Politycznym KC PZPR i Biuro Polityczne nie będzie ich
wypowiadało". /Załoga Fabryki Wyrobów Precyzyjnych
im.Świerczewskiego, Warszawa 19.09/.
"Partyjno-rządowe środki masowego przekazu rozpę­
tały kampanię szkalującą wszystko, co ma jakikolwiek
związek z "Solidarnością". Czyni się to również w
oparciu o rzekomo autentyczne głosy klasy robotniczej
krajów sąsiednich. Mamy w tym względzie szerokie doś­
wiadczenia. Wiemy jak organizują się wiernopoddańcze
adresy, przepraszające dygnitarza rządowego za społe­
czny bunt, wiemy jak gromadzi się dziesiątki tysięcy
ludzi, by dały wyraz swemu oburzeniu na poczynania
"warchołów", /przedstawiciele załóg Oddziału Wołomin
Reg.Mazowsze, 18.09/
"Nie dopuścimy do tego, abyśmy mieli wybierać mię­
dzy chlebem a wolnością. Już raz w Sierpniu dokonaliś
my wyboru: chcemy chleba i wolności" /KZ Zakładów Me­
chanicznych Tarnów 19.09/
i
"Treść oświadczenia uwidacznia wyraźnie jaka prze­
paść dzieli członków Biura Politycznego od społeczeńH
stwa. /.../ My nie chcemy władzy. Nie chcemy zmieniać
ustroju socjalistycznego, każdy myślący człowiek wie,
że to nierealne. Chcemy natomiast w tym ustroju sta­
nowić sprawiedliwość, i to aby prawo było dla wszyst­
kich jedno" /Zebranie delegatów KWK "Lenin", Mysłowi-I
ce-Wesoła 17.09/.
"Ocena aktualnej sytuacji w Polsce prezentowana
przez Biuro Polityczne i rząd wzbudza psychozę stra­
chu przed rozlewem krwi, podrywa autorytet władzy i
szkodzi sojuszom PRL" /KZ przy ZOZ w Turku, 19.09/.
"W czyim interesie i dla obrony jakich ideałów pi­
sze się w tym oświadczeniu o rozlewie krwi? Nie inte­
resuje nas walka ani rozlewanie krwi, mamy wystarcza­
jąco dużo kłopotów. Chcemy spokojnie pracować i wydźwignąć Ojczyznę z dna upadku i upokorzenia. Chcemy i
musimy naprawić to co inni zepsuli. Taka jest rola na­
szego pokolenia" /Zebranie delegatów ZNMB "Zremb",
Ciechanów 19.09/.
"Żądamy zaprzestania pogróżek utraty niepodległości
Biorąc pod uwagę fakt, że kraj nasz graniczy z samymi
zaprzyjaźnionymi państwami uważamy działanie takie za
sprz-czne z polską racją stanu i zmierzające do podwa­
żenia naszych sojuszy politycznych i wojskowych. Jeśli
nasza ocena jest błędna, żądamy wskazania państwa gra­
niczącego z Polską, gotowego do naruszenia jej suwe­
renności i niepodległości. Żądamy także wskazania nam
siły, która miałaby stać się naszym wewnętrznym wro­
giem w zapowiadanej od kilku tygodni wojnie domowej.
"Solidarność" chciałaby wiedzieć przeciw jakiemu społe
czeństwu ma wystąpić, bo w czasie roku swej działal­
ności nie występowała i nie zamierza występować prze­
ciwko społeczeństwu polskiemu" /oświadczenie delegatu­
ry ZR Małopolska w h .wyra Sączu, 23.09/
"Pamiętajcie również o tym, że jest nas w "Solidar­
ności" 3/4 wszystkich ludzi pracy. Gdzie nas będzie­
cie grzebać, któż będzie na was pracował i komu bę­
dziecie budować swój "socjalizm"?/.../ Zanim weźmie­
cie nas na muszkę, powiedzcie nam, jaką krzywdę wyrzą
dziła wam i waszym rodzinom "Solidarność", a my powie­
my o naszych krzywdach wyrządzanych od z góry 40 lat
przez wąs. /.../ Przecież zabezpieczyliście się przed
skutkami waszych decyzji 1 jak dotąd odnowa nie naru­
szyła waszych kastowych przywilejów. To my sami pono­
simy ciężkie skutki waszych rządów. Przed paroma mie­
siącami rząd zaproponował całemu społeczeństwu system
reglamentacji podstawowych artykułów spożywczych.Rze­
telność tego systemu została zagwarantowana autoryte­
tem odnowionego rządu. Dziś efekt tych' gwarancji jest
miarą w.aszej wiarygodności. Jaką na te nasze preten­
sje dacie nam odpowiedź? cóż oprócz głodu i rozlewu
krwi konstruktywnego proponujecie?" /Załoga WSK PZL
Krosno 18.09/.
"Grożenie własnemu narodowi przelewem krwi jest
haniebne i w jaskrawy sposób wyobcowuje najwyższe wła­
dze państwowe ze społeczeństwa/.../ Powyższe oświadczę
nia wzmagają napięcie społeczne i są kontynuacją pro­
gramu prowokacji przeciwko "Solidarności" i całemu spc
łeczeństwu. Postępowanie najwyższych władz partyjnych
i państwowych poprzez ciągłe denerwowanie i wzburze­
nie społeczeństwa, dezorganizuje tok produkcji i unie­
możliwia wyjście z kryzysu gospodarczego" /Nadzwyczaj­
ne zebranie delegatów, "Energoprojekt" Warszawa 19.09/
"Nie pozwolimy obrażać siebie, ani naszej organizaaji związkowej. Nie jesteśmy kontrrewolucjonistami kontrrewolucjonistami i antysocjalistami są rządzączy
którzy wypaczyli historię, zniszczyli kulturę, zepchnę
li kraj na krawędź nędzy /•••/ Przestańcze nam grozić
Uświadomcie sobie kto na wąs pracuje! Uświadomcie so­
bie, że żołnierze polscy to krew z naszej krwi, kość
z naszych kości. Nie będą dziś do nas strzelać, POZ-
I N F O R M A C J E
T Y G O D N I A
"_nań i Wybrzeże były dla żołnierza polskiego wystarcza­
jącą lekcją" /Rezolucja załogi Wydz. Montażu ZM Ursus
22.09/.
"Jak długo jeszcze będziecie straszyć ćzołgamTkbbli
ty stojące całe noce w kolejkach /bo chyba takie śród
1
ki obrony socjalizmu obiecuje Biuro Polityczne /;../
Sztandar, pod którym dziarsko ruszyliście do walki z
"Solidarnością" dwukrotnie został unurzany we krwi ro­
botników, czas nie zatarł tych plam pomimo podobnych
kolorów. Nie chcemy trzeci raz płacić takiej daniny".
/Protest KZ przy ZPO "Poldres" Żyrardów/
"Protestujemy przeciwko działaniom władz obliczo­
nym na konfrontację, wikłaniu Związku w szereg ubocz­
nych konfliktów, których celem jest dezorganizacja i
przeszkadzanie w obradach naszego I Zjazdu" /Komisja
Fabryczna FSC Starachowice, 19.09/.
"Nie chcemy więcej strajkować ani też protestować,
ale niech w końcu władze nas nie obrażają 1 dadzą nam
trochę spokoju /.../ Przeciwtawiamy się jednocześnie
tym, którzy chcą zakłócić porządek w naszym kraju,prze
ciw tym prowokatorom, którzy robią wszystko, aby do
drugiej tury I Zjazdu "Solidarności" nie doszło.
Czekaliśmy zbyt długo na niezależność naszego Związku
by teraz pozwolić ją sobie odebrać.
Dlatego też zwracamy się do wszystkich członków
Solidarności, do wszystkich ludzi pracy o nie poddawa­
nie się prowokacjom i "praniu mózgów" przez rządowopartyjne środki masowego przekazu. Jeszcze fcferdziej
zewrzyjmy swoje szeregi i pokażmy tym, którzy chcą nai
sprowokować, że postępujemy z rozwagą i roztropnością
Nie damy się ponieść ale jednocześnie ostrzegamy,że
nie damy się nikomu zastraszyć". /KZ Mostostalu"
Poznań 17.09/
"Na Zjazd "Solidarności" zaproszono delegacje żwi^
ków zawodowych w krajach socjalistycznych. Delegacje
nie przybyły, natomiast nasilono w tych krajach kampar
nię propagandową przeciwko "Solidarności". W tej sy­
tuacji nasz Zjazd zwrócił się w wyważonych słowach
bezpośrednio do ludzi pracy Europy Wschodniej o ochro­
nę dobrego Imienia "Solidarności". Biuro Polityczne
nazywa Posłanie "obłędną prowokacja". Zgodzimy się z
tym, jeśli Biuro Polityczne nazwie tak samo znany lisi
KC KPZR, który przyjęło z pełnym zrozumieniem" /Prezy­
dium ZR Ziemia Sandomierska," Stalowa Wola 18.09/.
W uchwałach i oświadczeniach niektóre ogniwa Związ­
ku ustosunkowały się również do listu KC KPZR i rzą­
du radzieckiego.
"Z niedowierzaniem przyjęliśmy wczorajsze oświadcz*
nie KC KPZR i rządu ZSRR. To, co do tej pory było pra­
sową opinią stało się oficjalnym dokumentem państwowyr
Dokumentem bezprzykładnie ingerującym w nasze wewnętr:
ne sprawy.
Dziwnym w stosunkach międzynarodowych wydaje się
pouczanie rządu suwerennego państwa o kierunkach i me­
todach^ jakie rząd ten ma stosować wobec związku zawo­
dowego działającego na jego terenie". /Przedstawicie­
le załóg Oddziału Wołomin Reg^ Mazowsze^ 18.09/.
"Wyrażamy swoją" dezaprobatę i oburzenie dla treści i tonu oś­
wiadczenia Biura Politycznego i RZądu z dnia 16.09 i 17.09.br.
W inszym przekonaniu ogłoszono je pod naciskiem ""i
partii i władz ZSRR, co traktujemy jako profanację za­
sady suwerenności i ingerencję w wewnętrzne sprawy
Polski.
Jest dla n.is obraźliwe powoływanie się przywódców
radzieckich r.a zapis w Konstytucji PRL wprowadzony
przez skompromitowaną byłą władzę i ekipę E.GierkaJ'
/Apel załogi Fabryki Wyrobów Precyzyjnych im.Swlerezey
skiego. Warszawa 19.09/.
"Za zdecydowaną próbę ingerencji w wewnętrzne spra­
wy Polski uważamy dokument przekazany przez ambasado­
ra Aristowa Komitetowi Centralnemu PZPR. Dokument ten,
Utrzymany w ultymatywnym tonie, jest próbą konstruowa­
nia polityki rządu PRL wobec "Solidarności". /Oświad­
czenie rzecznika prasowego ZR Podkarpacie, 19.09/.
"Od kilku miesięcy w środkach masowego przekazu na­
szych sojuszników propagowane są nieprawdziwe i tender
cyjnie wrogie naszemu związkowi informacje. Na ich poć
stawie robotnicy tych krajów wyrabiają sobie błędny pc
gląd na sytuację w naszym kraju, czego dowodem są za­
mieszczane w naszych środkach masowego przekazu rela­
cje z wieców potępiających uchwały i przebieg I Krajo­
wego Zjazdu NSZZ "Solidarność".
Uważamy, że to co dzieje się w naszym kraju jest
wyłącznie sprawą Polaków i pouczanie naszego Rządu
przez sojuszników o metodach działania, jest przez nas
rozumiane jako ingerencja w nasze wewnętrzne sprawy".
/Oświadczenie KZ Ośrodka Badań Rozwodowych Systemu
Państwowej Informacji Statystycznej i KZ Zakładu Badań
Statystyczno-Ekonomlcznych, 19.09/.
"Zdecydowanie żądamy od innych rządów nie wtrącania
się w wewnętrzne sprawy naszego kraju i pozostawienie
spraw polskich samym Polakom. Żądamy zaprzestania wy­
wierania na KC PZPR i rząd PRL nacisku stosowanego
przez partie i rządy innych krajów". /Załoga Fabryki
Maszyn, Radomsko 19.09/,
Z04
AS
39
W niektórych wypowiedziach ogniw "SolldarnoSci"wsk*,
żuje się na konieczność podjęcia przez PZPR innej niż
- dotychczas roli .
"Czyżby Biuro Polityczne obiecywało nam nawrót do
polityki lat pięćdziesiątych, kiedy to każda urojona
czy rzeczywista "nieprawomyślnośó" była brutalnie tę­
piona rzekomo "w interesie narodu 1 niepodległej .Pol­
ski, dla dobra ludzi pracy".' Stałe oskarżanie "Solidai
ności", czy też - jak kto woli - tylko jej elementów
ekstremalnych o sianie zamętu i niepokoju, nie rozła­
duje napięcia społecznego. Uważamy, że nie ma już cza. su na groźby i czczą żonglerkę słowną - od największej
partii politycznej w kraju oczekujemy nie haseł i de­
klaracji, nie dogmatów i działań pozornych, lecz rze­
czywistego i szczerego otwarcia się na współpracę z
wszystkimi siłami narodu na rzecz przezwyciężenia kry-J
zysu, jakiego nie zra nasza historia". /KZ Woj.Biura
Planowania Przestrzennego, Legnica 17.09/.
v
Mamy pytanie do wiodącej partii w PRL, jaką jest
PZPR: jak długo można utrzymywać stan napięć i konflik
tów i w czyim interesie to leży? /.../ Żądamy, by PZPf
określiła swoje miejsce w Polsce jako odnowionej nassg
ojczyźnie i dała nareszcie oczekiwane przez nas wszyst
kich dowody na to, że zdąża w tym kierunku jakiego
oczekuje całe społeczeństwo" /KZ Woj.Szpitala Zespolo­
nego, Tarnów^ 17.09/.
"Nikt nie dał, bo nikt dać nie może Partii prawa na
monopol nieomylności, szczególnie wobec doświadczeń z
przeszłości, dlatego wzywamy ją do porzucenia przez
nią niczym nieuzasadnionego zadufania i zawrócenia od
kolejnego odchodzenia od więzi z narodem, od kolejnej
tury "błędów i wypaczeń", od całkowitej alienacji w
społeczeństwie". /KZ Gdańskiej Stoczni Remontowej,
17.09/.
"Stanowczo opowiadamy się za tym, aby PZPR i władze
administracyjne szybko okiełznały politycznych szaleń­
ców dla dobra narodu i niepodległości Polski. Apeluje-!
my o powściągliwość, odpowiedzialność za słowa i za- j
niechanie metody, jaką jest histeria w pracy politycz­
nej " /Prezydium ZR Słupsk, 18.09/.
"Uważamy, że POP wszystkich zakładów pracy powinny
wypowiedzieć się, czy oświadczenie Biura Politycznego
KC PZPR zgodne jest z odczuciami całej partii. Chcemy
wiedzieć, czy wśród szeregowych członków PZPR są Pola­
cy podpisujący się pod opinią i groźbami zawartymi w
oświadczeniu Biura Politycznego. Delegaci stwierdzają,
że wśród załóg, które reprezentują, nie ma dążenia do I
konfrontacji bez względu na przynależność partyjną czy
związkową". / Oświadczenie WZD Regionu Warmińsko-Mazur;,
skiego, Olsztyn 17.09/.
"Proponujemy, aby Biuro Polityczne stało się inicjtt
torem wznowienia rozmów między rządem a "Solidarnością;
bo twierdzenie, że partia realizuje linie porozumienia
musi stać się faktem, a nie pustym i nic nie znaczącym
twierdzeniem" /Walne Zebranie Delegatów ZREMB, Ciecha­
nów, 19.09/.
W uchwałach 1 oświadczeniach pojawiają się żądania
zapewnienia "Solidarności" dostępu do środków masowego
przekazu oraz wprowadzenia reformy gospodarczej opar­
tej na samorządzie.
'Zarzuca się "Solidarności" arogancję wobec Sejmu,
mając na myśli ewentualne referendum w sprawie, w któ­
ra j wszyłcyi władza, partia i Sejm wiedzą jakie jest »
zdanie społeczeństwa. Jeżeli Sejm rzeczywiście ma reprii
zentować wolę narodu to nie powinien bać się potwier- !
dzenia tej woli na drodze powszechnego głosowania, a •
nazywanie tego arogancją, jak i cała treść oświadcze­
nia stanowią niedopuszczalne próby manipulowania i zas­
traszania posłów". /KZ Gdańskiej Stoczni Remontowej
17.09/.
Wyrażano poparcie dla najostrzej atakowanego przez
władze dokumentu Zjazdu - Posłania do ludzi pracy Euro­
py Wschodniej.
"Posłanie I KZD "Solidarność" do narodów Europy
Wschodniej traktujemy jako nasze własne. Zwłaszcza, że
jest. ono również odpowiedzią na posłanie Komitetu Zało­
życielskiego Wolnych Związków Zawodowych ZSRR do i KZD
"Solidarność"./.-/
Rozpętana obecnie propaganda przeciw "Solidarności"
dotycząca posłania nie ma absolutnie żadnego uzasadnię
nia. Jest to następny chwyt propagandowy o zagrożeniu
wewnętrznym, którego celem jest odwrócenie uwagi od is!
totnych spraw bieżących i usprawiedliwienie konserwatyt
nych kręgów rządzących w stosunku do społeczeństwa.
Psychoza zagrożenia zewnętrznego, jaką rozpowszech­
niają oficjalne środki przekazu, wpływa niekorzystnie ,
na stosunek narodu polskiego do krajów ośclennych.Polobną wrogość w stosunku do nas próbują wywołać u sieaie rządy państw bloku wschodniego poprzez szkalowanie
i fałszywe przedstawianie prawdy o polskim ruchu robot­
niczym. Rząd polski aprobuje taki stan rzeczy i jedno­
cześnie oburza się na uczciwe pozdrowienia i wyrazy po­
parcia dla autentycznych ruchów robotniczych. Naszą od­
powiedzią na to może być tylko stare hasło Marksa "Pro­
letariusze wszystkich krajów łączcie się". >/protest KZ
VSS "Społem", Leszno/.
AS
39
I N F O R M A C J E
T Y G O D N I A
20S
pili z niego na przestrzeni dziewięciu miesięcy /od
stycznia do września/. W tym samym czasie do "Solidar­
ności" wstąpiło 91 pracowników i 261 uczniów szkoły
przyzakładowej. J.Cisek dodaje, że po ostatnim oświad­
czeniu Biura Politycznego KC PZPR wstąpiło do Związku
na terenie regionu ponad 200 osób. /SI Mazowsza/
Podobnie zareagowała KZ przy Przedsiębiorstwie Tranportu Handlu Wewnętrznego w Gdańsku, filia Bielska Pod
łaskiego na wiadomość DTV, że po I turze KZD z "Soli­
darności" wystąpiło 44 pracowników PTHW. KZ podaje:
w marcu wystąpiło 17 członków, od marca do sierpnia 3 osoby, a w sierpniu 7 osób. Razem 27. /tlx/
"Posłanie to traktujemy jako odpowiedź na oszczercze
L kłamliwe informacje o nas w krajach obozu socjalisty­
cznego, nie demontowane przez polskie czynniki oficjałle" /apel Fabryki Wyrobów Precyzyjnych im.Świerczewski<
jo, Warszawa 19.09/.
"Z posłaniem tym, jak również z pozostałymi uchwala­
ni I część Zjazdu "Solidarności" w pełni się zgadzamy,
•ly rozumiemy hasło "Proletariusze wszystkich krajów "' <
Łączcie się", a posłanie jest niczym innym jak rozwi­
nięciem tego hasła. Jest nam więc przykro, że'posłanie
zostało tak tendencyjnie zinterpretowane" /KZ przy FŁT
'Iskra", Kielce .18.09/.
"Posiadając bardzo dokładne informacje na temat przeaiegu pierwszej tury obrad, stwierdzamy, że ani jedno
KZ NSZZ "Solidarność" Huty Zawiercie opublikowała
wystąpienie w czasie sześciodniowej, wielogodzinnej dyi
oświadczenie w sprawie rezolucji "grupy aktywu partyj
<usji zjazdowej nie było poświęcone wewnętrznym sprawor
nego, gospodarczego i. związkowego" Huty popierającej
Swiązku Radzieckiego. Wyrażamy protest przeciwko inge­
stanowisko Biura. Politycznego PZPR wyrażone w oświad­
rowaniu rządu ZSRR i KC KPZR w wewnętrzne sprawy pol­
czeniu z dnia 16.09.
skiego związku zawodowego "Solidarnośó". /KZ PZF "Pol­
Rezolucja costała uchwalona na zebraniu w KW PZPR
fa" Poznań 18.09/.
i wysłana dalekopisem do KW PZ";< w Katowicach i do KC
, "Jeżeli posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej
PZPR. KZ NSZZ "Solidarność" nie uczestniczyła w tym
jest ingerencją w wewnętrzne sprawy krajów socjalisty­
zebraniu. W celu poparcia wysłanej już rezolucji kie­
cznych, to jak nazwać oficjalne pogróżki partii i rzą~
rownictwa wydziałów organizowały w czasie pracy masów­
3u ZSRR pod adresem narodu polskiego. Jesteśmy w stanie
ki. Załogi wydziałów opowiedziały się przeciw rezolu­
rozwiązać nasze wewnętrzne sprawy sami bez pomocy "bra­
cji.
ci" ze Wschodu i naprawdę nie zależy nam na powtórce z
Komisja Zakładowa NSZZ "Solidarność" domagała się
listorii" /Prezydium Zarządu Oddziału, Biała Podlaska,
od KZ PZPR wysłania do KC PZPR i do KW w Katowicach
3eg .Mazowsze, 19.09/.
sprostowania wyjaśniającego, że rezolucja uchwalona
"Posłanie "Solidarności" do ludzi pracy Europy Wscho
została bez porozumienia z działaczami NSZZ "Solidardniej było posłaniem ludzi pracy do ludzi pracy. Tyl­
• ność" oraz powiadomienia instancji partyjnych i środ­
ko ludzie pracy - lub ich mniej lub więcej wiarygodni
ków masowego przekazu o wynikach masówek. KZ PZPR od­
przedstawiciele - mogą nam odpowiedzieć, bo nikt in­
mówił wysłania sprostowania. /tlx, 21.09/
ny nie był adresatem tego posłania. To są sprawy mię­
16-20.09 z inicjatywy ZR NSZZ "Folidamość'.' Regionu
dzy związkami zawodowymi, nie między partiami polity­
Jeleniogórskiego odbyło się szereg wiect*.* z udziałem
cznymi, nie między rządami", /list otwarty do W.Jaru­
przedstawicieli Zarządu Regionu i delegatów na I KZDr
zelskiego delegatów i przewodniczących KZ Okręgu Ino-,
gdzie przyjmowane były rezolucja potępiające kampanię
wrocławskiego 21.09/
przeciwko Związkowi. /tlx/
"Panie ambasadorze, to co nazywacie kampanią anty19.09. KZ "Solidarności" Huty Warszawa zorganizowała
sowiecką stanowi podjętą przez nasz Związek próbę od­
wiec z ud::iałem ok. 2 tys. pracowników, na którym ogtc
kłamania naszych wzajemnych stosunków, naszej wspólnej
szono apel załogi do Sejmu PRL. Czytamy w nim m.in.:
przeszłości. Kształtowanie wzajemnie przyjaznych sto­
"Zwracamy się do Sejmu PRL:"PosłowieI Nie bądźcie nie
sunków może odbywać się na zasadach partnerskich. Po
mi i obojętni wobec politypznych prowokacji w niewolę
uprzednim wyjaśnieniu do końca całej tak skrzętnie
totalitaryzmowi! Oczekujemy od Was tego, my hutnicy 1
ukrywanej prawdy o tym, co nas dzieliło i łączyło /...'
Precz z pogrobowcami stalinizmu!" Po przesłaniu apelu
Krajowa Sekcja Kolejarzy NSZZ "Solidarność" w imie­
do wszystkich wydziałów huty i odczytaniu go przez
niu 300 tys. rzeszy polskich kolejarzy zrzeszonych w
radiowęzeł, do 21.09. apel podpisało kilkanaście ty­
NSZZ "Solidarność" śladem innych zakładów w naszym
sięcy osób. Akcja zbierania podpisów trwa
. /AS/
kraju zaprasza przedstawicieli kolejarzy z Pańskiego
kraju, niech przyjadą do nas, niech skonfrontują posić
Ws.. " G a z e t y
L u b u s k i e j". 22^09.rzecz­
dane o "Solidarności" informacje z naszą rzeczywistoś­
nik prasowy ZR w Zielonej Górze przekazał "Gazecie
cią". /Krajowa Sekcja Kolejarzy do ambasadora ZSRR,
Lubuskiej" dwa teksty i odezwę do społeczeństwa oraz
21.09/
apel do Sejmu. Teksty nie zostały opublikowane, ponie­
"Uważamy, iż organizacja robotnicza jaką jest "So­
waż - wg oświadczenia red. Z.Grzyba - zdjęłs je cenzu­
lidarność" ma prawo do kontaktu i głoszenia swych
ra.
idei nie tylko na terenie Polski. Interes klasy robot
24.09. na łamach "Gazety Lubuskiej" Z.Grzyb opubliniczej skupionej w Solidarności jest identyczny z in­
kował artykuł atakujący "Solida "ność", w Który zacyto­
teresem wszystkich robotników krajów socjalistycznych
wał fragmenty niedopuszczonych tekstów. W związku z
/KZ przy Zamojskiej Fabryce Mebli, 21.0,9/
tym ZR wystosował do redakcji protest, w którym stwiei
dza, że tego rodzaju postępowanie stanowi manipulowa­
"Mówienie i pisanie prawdy, pokazywanie jej w tea­
nie opinią publiczną 1 narusza -.asady etyki dziennika;
trach i salach kinowych, prostowanie zakłamania histo­
sklej. /tlx/
rii KC PZPR i rząd radziecki nazywa antyradzieckością.
Podburzanie suwerennego rządu przeciw suwerennemu spo­
A
pel
Zarządu
Oddziału
w
Darłowie.
łeczeństwu jest wyraźnym mieszaniem się w sprawy na­
szego państwa i narodu, jest łamaniem Karty Narodów
2X\rrf. rarzącr" Oddziału w DarJowie wystosował do
v Zjednoczonych" /KZ Nieodomickich Zakładów Celulozy/.
wszystkich komisji zakładowych, zarządów oddziałów i
"Nie obojętne są nam też zjawiska wokół granic
regionów apel o wykorzystanie czasu pomiędzy tur;
Polski. /.../ W naszej stoczni współpracujemy na coZjazdu na walkę z antyzwiązkową propagandą w środkach
dzień z pracownikami armatora radzieckiego i nie mamy
masowego przekazu. Zarząd oddziału apeluje:
żadnych konfliktów natury polityczne}."/Załoga Stoczni
- do komisji zakładowych - aby w tych kilku dniach,
Remontowej Gryfia, Szczecin, 19.09/
dzielących nas od II tury Zjazdu, zorganizować masów­
pr-imriw-^ciniw
K i i 11 >
ki, spotkania z naszymi członkani, uwzględniając rów­
nież stanowiska osób popierających nasz Związek,
P r z e c i w
d e z i n f o r m a c j i .
- do zarządów MKK /oddziałów poszczególnych regionów/
KZ przy Przędzalni Czesankowej "Polmerino" w Łodzi
- o zebranie,na spotkaniach z przedstawicielami komis;
w liście z 10.09. skierowanym do Redakcji "Trybuny
zakładowych stanowisk załóg,
Ludu" protestuje przeciwko kłamliwej propagandzie uprą
- do zarządów regionów - o zebranie na spotkaniach z
wianej na jej łamach. Powodem protestu stały się dwa
przewodniczącymi oddziałów stanów - członków regionóv
artykuły o Zjeździe Krajowym /"Nasz wysłannik komentu­
i przesłanie ich do naszych delegatów obradujących w
je" oraz " W kuluarach"/. /AS/
tym czasie na II turze I Krajowego Zjazdu w Gdańsku.
/tlx/
18.09. rzecznik prasowy ZR Podkarpacie stwierdził,
•o podana w popołudniowym dzienniku TV informacja o
ecach 1 masówkach popierających oświadczenie Biura
B e z p a r t y j n i
z w i ą z k o w c y
ao
politycznego z 16.09 "jest z gruntu kłamliwa i !lakty
k o l e g ó w
c z ł o n k ó w
p a r t i i
podane przez DTV nie miały miejsca". /tlx/
w " S o l i d a r n o ś c i " . 24.09. Prezydium KZ
Jak informuje KZ w ZTS "Dekora" w Żarach 18.09. na
przy B*SC w Kielcach zwróciło się do związkowców -człor
znak protestu przeciwko oświadczeniu Biura Polityczne­
ków partii z apelem, aby znając cele Związku zajęli
go PZPR i treści listu KC KPZR - 13 pracowników podpi­
stanowisko wobec oświadczenia Biura Politycznego PZPR
sało deklarację przystąpienia do "Solidarności".
i KPZR. /tlx/
W odpowiedzi na przekazaną 19.09 • w DTV informację,
C z ł o n k o w i e
" S o l i d a r n o ś c i "
że po uchwaleniu "Posłania do ludzi pracy Europy Wschc
o d d a j ą
l e g i t y m a c j e
p a r t y jdniej" z "Solidarności" w Zakładach Porcelany Stołowej
n e. 3.09. 39 członków POP kopalni "Borynia", w tym 4'
w Ćmielowie wystąpiło 26 osób - 21.09. zastępca Prze­
członków egzekutywy złożyło legitymacje partyjne z uzi
wodniczącego ZR "Ziemia Radomska J.Cisek wyjaśnił, że
sadnienlem, że PZPR nie reprezentuje interesów robot­
jest to liczba byłych członków Związku, którzy wystąp
niczych. /AS/.
I
I N F O R M A C J E
T Y G O D N I A
Wystąpili z partii również 3 członkowie KZ przy KWK
"Bobrek" w Bytomiu. Złożyli oni w Komitecie Zakładowyt
PZPR oświadczenie, stwierdzające, że w związku ze ste­
rowaną przez partię nagonką na "Solidarność" nie mogą
dłużej pozostać w jej szeregach, gdyż bardziej cenią
sobie członkowstwo Związku.
Przewodniczący KZ przy KWK "Miechowice" delegat na
IX Zjazd PZPR oddał legitymację partyjną podobnie mo­
tywując swoją decyzję. /SI Regionu Słąsko-Dąbrowsklego 17.09./
24.09. Sekretarz KZ PZPR przy PKS w Kielcach wystosował oświadczenie do KC PZPR, w którym protestuje
przeciwko jednostronnemu informowaniu społeczeństwa
i kampanii propagandowej ostatnich tygodni. /tlx/
ż o ł n i e r z y .
d o
A p e l e
22.09. Nadzwyczajne WZD Regionu Jeleniogórskiego
uchwaliło odezwę do żołnierzy LWP, w kt. wzywa ich,
by nie dawali wiary oskarżeniom wysuwanym przez ofi­
cjalną propagandę przeciw Związkowi. W zakończeniu
odezwy czytamy: "Wierzcie nam, że wszystkie nasze po­
czynania mają na celu dobro ojczyzny /.../. Apelujemy
do was, abyście o tym zawsze pamiętali, wykonując roz
kazy waszych przełożonych",. /tlx/
ZR woj. piotrkowskiego w apelu z 23.09. *wzywa żołn
nierzy LWP, by pozostali solidarni z narodem i nie
dali się "wykorzystać do obrony interesów wąskiej gru
py ludzi, powołanej do władzy na zasadzie nomenklatu­
ry". /tlx/. •
23.09. zebrani na masówce członkowie "Solidarności"
z Fabryki Amortyzatorów "Polmo" w Krośnie wystosowa­
li list otwarty do żołnierzy LWP, w kt.piszą: "Jesteś
my ostatnio świadkami, jak za pomocą środków masowej
informacji, m.in. telewizji, określone siły społeczne
odpowiedzialne za obecny kryzys przedstawiają niektó­
rych z was jako zdecydowanych wystąpić z bronią w rę­
ku przeciwko waszym matkom, ojcom, braciom i kolegom
»•. pracy"."
Autorzy listu apelują do żołnierzy, by bronili su­
werenności i niepodległości Polski. /tlx/
K o l e j n e
l i s t y
do
r o b O t n l k ó v
Z a k ł a d ó w
s a m o c h o d o w y c h
im.
L i c h a c z o w a
w
M o s k w i e . Kolejne zało­
gi odpowiadają na list robotników Zakładów Samochodo­
wych im.Lichaczowa w Moskwie. 18.09. załoga Fabryki '
Maszyn Budowlanych "ftxdroma" we Wrocławiu wysłała list
otwarty z zaproszeniem dla delegacji Łobotników tych
zakładów. List o podobnej treści wysłali także zrze­
szeni w "Solidarności" członkowie załogi Zakładów Me­
talowych im. gen. Waltera w Radomiu /BIPS, tlx, 21.09/
Podobnej treści list wystosowało do robotników radziec­
kich Wa).ne Zebranie w FSM w Tychach /SI Regionu SląskoDąbrowskiego/.
206
>-«jkl . ../.
A.Słowik zaatakował inicjatorów tej akcji twierdząc
że została ona podjęta bez zgody Zarządu Regionu, n a ­
rusza statut, jest próbą zbudowania przez działaczy
zakładów włókienniczych struktury związkowej poza ZR.
Słowik nazwał ją awanturnictwem, obliczonym na wymane­
wrowanie władz regionalnych i żądał wyciągnięcia suro­
wych konsekwencji wobec odpowiedzialnych za jej zai­
nicjowanie działaczy. Wskazywał na sekcję włókniarzy
jako ośrodek podejmujący akcje omijające lub kwestio­
nujące statutową pozycję Zarządu Regionalnego.
S.Niesiołowski postawił wniosek o zdelegalizowanie
przez WZD sekcji włókniarzy.
Odpowiadając na zarzuty delegaci zakładów włókien­
niczych wskazywali, że akcja jest wspólną inicjatywą
10 komisji zakładowych, a nie regionalnej sekcji/sku­
piającej ponad 100 organizacji zakładowych /że odbywa
sle za wiedzą ZR; że inicjatorzy apelowali
o jej prze
jęcie przez władze regionalne; śe jest ona wynikiem
"dzikiego" strajku w ZPB im.Dzierżvńskiego /"Eskimo"/.
R.Kostrzewa /"Ema-Elster"/ twierdził, i e do akcji
" 1 0 ^ doszło wobec niekonsekwencji i nieudolności ZR
w egzekwowaniu od władz miasta postulatów w/s zaopa­
trzenia wysuniętych podczas lipcowego marszu głodowe­
g o . Odpowiedzialnością za to obciążył Prezydium ( ZR.
Po przerwie wiceprzew. ZR J.Kropiwnicki wystąpił z
wnioskiem o odłożenie decyzji co do akcji protestacyj­
nej "dziesiątki" na obrady Zarządu po II turze Zjazdu.:
Wniosek został przez WZD przyjęty.
i
W toku dalszych obrad postanowiono, że delegaci win-;
ni na Zjeździe przede wszystkim zająć się sprawami:
1. żywności i zaopatrzenia, 2. pełniejszego i bardziej
sprawnego systemu informacji w Związku, 3. pomocy "So­
lidarności" dla tworzących się samorządów.
Ustalono, że najbliższe Walne Zebranie po Zjeździe
uchwali regulamin pracy W Z D , utworzy„•• stałe Komisje WZD
oraz zajmie się sprawą prowizorium budżetowego.
Oprać.
A k c j a
k i c h
W REGIONACH
II
t u r a
W Z D
Reg. Wa r m i ń s k o M a z u r s k i e g o . 17.09. odbyła się w Olsztynie ••
II tura WZD reg. Warmińsko-Mazurskiego. Delegaci przy­
jęli regionalną uchwałę programową Związku, wysłucha­
li relacji reprezentantów regionu na Zj.eździe Krajowyn
"Solidarności" z I tury obrad oraz ustosunkowali się
do wydanych przez Zjazd dokumentów.
Według* ocen prezentowanych w wystąpieniach delega­
tów I tura Zjazdu miała bardzo konstruktywny, roboczy
charakter. Wyrażano przekonanie, że tendencyjne komen­
tarze publikowane w środkach masowego przekazu są prz«
iawem dążenia władz do konfrontacji. Uczestnicy WZD
podkreślali, że naczelnym zadaniem Związku jest zorga­
nizowanie sprawniejszego przepływu informacji podczas
II tury obrad, tak aby nie dopuścić do wypaczenia sen­
su dyskusji programowej przez oficjalne środki przeka­
zu, zamieszczające kłamliwe relacje.
Na zakończenie obrad WZD uchwaliło protest przeciw
ko ocenie Zjazdu "Solidarności" zawartej w uchwale
Biura Politycznego z 16.09.81 /Serwis Reg. WarmińskoMazurskiego 18.09.81/.
W a l n e
z e b r a n i e
d e l e g a t ó w
R e g i o n u
Ł ó d z k i e g o .
21.-22.09. obradowało zwołane z inicjatywy 10 delegatów nie będących członkami ZR - WZD regionu łódzkie'
go. Wnioskodawcy zaproponowali podział delegatów na
8 komisji tematycznych, które pierwszego dnia obrad
przygotowywały materiały do dyskusji plenarnej.
W porządku dziennym obrad plenarnych znalazły się:
problemy żywnościowe, samorząd, stanowiska regionu w
AS 39
sprawach statutowych, programowych i wyborczych na
II turę Zjazdu.
S.Niesiołowski /Uniwersytet Łódzki/ wystąpił z
wnioskiem o zakwestionowanie wprowadzonej na Zjeździe
poprawki do Statutu, w myśl której członków Komisji'
Krajowej wybiera Zjazd. Zgłosił on postulat - poparty
przez przew. ZR A.Słowika - by ich wyboru dokonywały
WZD w regionach. Wniosek został przyjęty w głosowa­
niu.
Inne wnioski - by WZD wyłoniło 4 kandydatów regio­
nu do władz krajowych Związku, a także by delegatów
łódzkich zobowiązać uchwałą WZD do głosowania na Zjeź
dzie w określony sposób - upadły w głosowaniu.
Zacięty spór wywołała inicjatywa 10 zakładów, które
od 15.09. - grożąc strajkiem - żądają poprawy zaopa­
trzenia miasta i zakładów w podstawowe artykuły żyw­
nościowe /patrz: Akcja protestacyjna łódzkich -Cc**-'
p r o t e
f a b r y k
J.śreniowski
t a c y j n a
ł ó d ź
b a w e ł n i a n y c h .
10.09. Załoga Zakładów Przemysłu Bawełnianego im.
F.Dzierżyńskiego "Eskimo" w Łodzi wystąpiła do KZ "So­
lidarności" ze stanowczym żądaniem zaopatrzenia kios­
ków w zakładzie w podstawowe artykuły spożywcze nie :
objęte reglamentacją. W ultimatum postawionym Komisji
Zakładowej domagano się spełnienia tych żądań do 11.05
zapowiadając votum nieufności wobec KZ. Tego samego
dnia podobne ultimatum otrzymał od swych członków
,|
związek branżowy w "Eskimo" na 4 tys. załogi do '!Solidarności" należy ok. 75%, związek branżowy liczy kil
kuset członków.
10.09. odbyło się spotkanie plenarne obu związków,na
którym podjęto wspólną uchwałę adresowane do dyrekcji
zakładu. Żądająca poprawy zaopatrzenia bufetów i roz­
ładowania napięcia przedstawicielka KZ przy "Eskimo"
udała się tego samego dnia do Zarządu Regionalnego z
prośbą o pomoc. Nie uzyskała jej ani tego dnia, ani - mimo ponownych wizyt - 11.09 i 14.09. Przedstawicie­
le ZR przybyli do zakładów dopiero 17.09 i 21.09.
11.09. Komisja Zakładowa "Eskimo" przedstawiła dyrek
cji uchwałę podjętą 10.09 wyznaczając termin zaopa­
trzenia kiosków na 18.09 i zapowiadając gotowość strej
kową od 21.09. w przypadku niespełnienia żądań w poda
nym terminie.
16.09. dyrekcja "Eskimo" zorganizowała spotkanie z
przedstawicielami Urzędu Miasta i instytucji handlo­
wych "Społem", Centrali Rybnej itd. W jego wyniku 17
i 18.09. kioski zakładowe otrzymały na każdego pracow­
nika po*konserwie rybnej, po 2 butelki śmietany, 1 kg
ciasta, ok. 30 dkg sera twardego /tyle statystycznie
przypada miesięcznie na 1 mieszkańca Łodzi/ 1 1 kon­
centrat pomidorowy. Obiecano, że w przyszłości w ra­
mach racji miesięcznych będzie można nabywać także
dżem, 10 jajek, watę i raJBtopy.
16.09. wobec napiętej sytuacji /na tle żywnościowym/
działacza KZ w ZPB im. Kunickiego /"Maltę*" zorgaaizo-
.. .I N F O R M A C J E
T Y G O D N I A .
Z07
AS 3S> i
Prezydium
KKP. Kierownictwo Radiokomitetu nie wyrazi­
wali zebranie przedstawicieli KZ-ow łódzkich fabryk
ło zgody na odbycie go na terenie Radiokomitetu, pró­
bawełnianych. Podjęto rezolucję podpisaną przez 10
bując jednocześnie odwieść pracowników od udziału w tv
zakładów, w kt. żądano m.in.: pełnego zaopatrzenia ,'•
tym spotkaniu. Na zwołanych odprawach przedstawiciele
kiosków wewnątrzzakładowych /domagano się. miesięcznie:
kierownictwa twierdzili /niezgodnie z prawdą/, że"So0,5 kg sera żółtego lub pełnotłustego, 1 słoika dżemu,
lldarność" PRiTV zaprosiła na nie 5000 robotników z ir,
0,5 1. śmietany, 15 jajek, 2 konserw rybnych oraz po­
nych zakładów pracy, że może ono przekształcić się w
krycia przydziałów kartkowych/. W rezolucji zapowie­
strajk i zamieszki uliczne.
dziano, że jeśli sytuacja się nie poprawi, 21.09 roz­
19.09. L.Wałęsa poprosił o przełożenie terminu spot­
pocznie się gotowość strajkowa, a 28.09 1 godzinny
kania ze względu na nawał pracy przed II turą Zjazdu,
strajk ostrzegawczy. Jak podaje SI Ziemi Łódzkiej, o
o czym KZ zawiadomił pracowników.
akcji tej komisje zakładowe nie powiadomiły Zarządu
21.09. "Solidarność" w Ursusie została powiadomiona
Regionu.
telefonicznie przez niezidentyfikowaną kobietę o spot­
Natomiast wg informacji KZ przy ZPB im.Marchlewskie­
kaniu w Radiokomitecie. Również inne zakłady pracy ode
go o zamiarze proklamowania strajku powiadomiono Za­
brały podobne telefony, jednak sprawdziły tę informa­
rząd. Regionu KKP, KW PZPR i wojewodę łódzkiego.
cję w ZR i nie wysłały delegacji.
17.09. prezydent miasta zapowiedział w TV zdecydowa­
Domyślając się prowokacji członkowie Komisji Zakła­
ną poprawę zaopatrzenia od 22.09.
dowej wyszli przed bramę instytucji i zatrzymali auto­
18.09. odbyły się zebrania i wiece, po których do
kar z Ursusa. Robotnikom, którzy nim przyjechali wy­
"dziesiątki" sygnatariuszy rezolucji dołączyło się
jaśniono, iż zaproszenie nie wyszło od "Solidarności"
kilkanaście dalszych KZ.
RRiTV. Trzy minuty po przyjeździe autokaru nadjechała
' Zarząd Regionalny zwrócił się o nieprzyłączanie się
z zapalonymi światłami kolumna ZOMO, składająca się
do akcji dalszych KZ i zapowiadał, że sam energicznie
z dwóch wozów terenowych, dwóch Nys i dwóch Starów.
zajmie się sprawą zaopatrzenia.
Samochody wjechały na teren Radiokomitetu z dużą
0 odwołanie strajku zaapelował przew. sekcji włók­
prędkością i zatrzymały się. Widoczne w nich były tar­
niarzy M.Czekalski, argumentując, że jest to działani<
cze, a kilku wysiadających oficerów uzbrojonych było
pozastatutowe, zwiększające napięcie i przez to wymie­
w broń krótką.
rzone w Zjazd, a także nie rokujące trwałej poprawy
22.09. KZ wydała komunikat o przebiegu zdarzeń z pozaopatrzenia.
przedniego dnia. W jego zakończeniu KZ pisze: "Prze­
22.09, nastąpiła odczuwalna poprawa w zaopatrzeniu
bieg całej akcji nasuwa kilka pytań: kto zaprosił za­
/m.in. pojawiła się wołowina z USA/. Od 18.09. zwięk­
kłady pracy; na jakiej podstawie już o 16.30 w piątek
szono też dostawy do kiosków zakładowych. /AS/
na odprawach z pracownikami redaktorzy naczelni infor^
S t r a j k
w
k o p a l n i
" S z c z y g ł o w i c e ! : mowali o zaproszeniu zakładów, skoro nic takiego nie
iiiOgi do KWK "Szczygłowice" przyjechał z ekipą TV red.
wyszło z Komisji Zakładowej; dlaczego straszono pra­
A.Bronikowski. Przeprowadził on z członkiem związku bran­ cowników wizją rozlewu krwi i płonących samochodów,
żowego wywiad nt. uchwały Rady Ministrów nr 199/81 /ws.
przeciwko komu została wezwana milicja; kto ją wezwał
dodatkowego wynagrodzenia za pracę w soboty/.
KZ wydała też oświadczenie, w kt. stwierdza, że prze­
Wokół ekipy TV zgromadzili się pracownicy kopalni. Do­ bieg incydentu wskazuje na zaplanowaną prowokację.
magali się oni wyjaśnień nt.przygotowywanego programu.
"Uważamy, że osoby odpowiedzialne za przygotowanie
W odpowiedzi na pytania górników przewodniczący Rady Za­
całej akcji muszą zostać ukarane i jak najszybciej
kładowej związku branżowego odpowiedział, że to on wyty­
pozbawione możliwości prowadzenia swojej działalności
która stanowi - naszym zdaniem - olbrzymie zagrożenie
pował do wystąpienia w TV członka swojego Związku. Wów­
już nie tylko dla naszego' Związku, ale i dla całego
czas zebrani wywieźli go na taczce za bramę.
kraju", /na podstawie komunikatu KZ NSZZ "Solidarność
21iQ? n a godz.15 zostaj wezwany do prokuratora, a następ­
RTV z 22.05./.
nie "zatrzymany przewodniczący KZ NSZZ"Solidarnośó" KWK
Szczygłowice, T.Arent. Na znak protestu II zmiana nie wy­
jechała na powierzchnię, a ITI nie zjechała na dół. Ok.J
22.30 strajkowała cała kopalnia, żądając zwolnienia T.ATrenta. Rano prokurator oświadczył, że nie ma mowy o zwo­
lnieniu.
25±Q9. °d 1 4 oprócz KWK Szczygłowice strajkować zaczęły
SEKCJE BRAN20WE I ZAWODOWE
kopalnie; Dębieńsko, Knurów, Moszczenica, Zabrze, Sośnir
ca, Makoszowy /wg inf.KKK SG/-,
O d w o ł a n i e
s t a n u
g o t o w o ś c i
s t r a j k o w e j
w w o j .
p i l s k i m .
19-09 prezydium ZR NSZZ "Solidarność" woj.pilskiego od­
wołało stan gotowości strajkowej w związku z zagwaran­
towaniem bezpieczeństwa rzecznikowi prasowemu ZR J."
Gruszkowskiemu oraz przewodniczącemu KZ przy ZSO "Po­
łam" przez prezydium KKP. Odwołano też przewidziany na
21.09. strajk ostrzegawczy dla poparcia żądania zwrotu
Skonfiskowanych w lipcu pism związkowych /patrz: AS nr
25, s. 209, nr 26, s.211, nr 27, s.217, nr 37, s.212/
/tlx/ L
Z a w i e s z e n i e
a k c j i
p r o t e s t a ­
c y j n e j
w
B i a ł o s t o c k i c h
Z a ­
k ł a d a c h
G r a f i c z n y c h . 15.09. załoga
Białostockich Zakładów Graficznych zawiesiła trwającą
od ponad 2 tygodni akcję protestacyjną wywołaną nie­
sprawiedliwym potraktowaniem różnych grup pracowników
przy przydzielaniu kart żywnościowych. Akcja polegała
na niewykonywaniu napraw bieżących.co momentu jej
przerwania nie funkcjonowało już z tego powodu 80%
maszyn i urządzeń.
Akcję przerwano wskutek oświadczenia dyrekcji, że
będzie czynić starania o szybkie rozwiązanie problemu
oraz informacji o przygotowaniach do generalnego uregi
lowania rozdziału kart żywnościowych dla pracowników
tego sektora przemysłu w skali całego kraju. /"Gazeta
Współczesna" 16.09, AS/.
24.09. KKK "Solidarności" WSS "Społem" wystosowała
list do St. Kani, w kt. protestuje przeciwko wypowie­
dzi St.Olszowskiego w tv 22.09. Obciążył on "Społem"
odpowiedzialnością za złą jakość pieczywa. Związkowcy
ze "Społem" oskarżają w liście St.Olszowskiego o celo­
we dezinformowanie społeczeństwaC^^^e przemysł piekar­
ski jest na granicy załamania, brakuje podstawowych
surowców i tylko nadludzkich wysiłkom naszych załóg
piekarskich możemy wszyscy zawdzięczać, że w Polsce
jest chleb". /tlx/
«•'••" M
M
*
•
P r o w o k a c j a
w
R TV
21.09. o 15.00 w Centrum Radiowo-Telewizyjnym w War­
szawie miało się odbyć spotkanie pracowników PRiTV z
S po t k a n i e
KKK
S e k c j i
G ó r n i c twa.
18 ..09 w KWK "Katowice" odbyło się spotkanie przed
stawiciell KZ-ów kopalń zrzeszonych w KKK SG, zwołane w
związku z koniecznościąjastosunkowania się do uchwały
Rady Ministrów nr 199/81. Została ona poddana niezwyk­
le ostrej krytyce. Zebrani podjęli uchwałę domagającą
się natychmiastowego podjęcia rozmów z rządem /patrz:
Dokumenty, s.301/.
Na wnioski z sali zawieszeni zostali: przewodniczą­
cy KKK SG H.Sienkiewicz i wiceprzewodniczący S.Jaworsski*. /AS/.
Z j a z d
KKK
S ł u ż b y
Z d r o w i a .
18-20.09. odbył się we Wrocławiu Zjazd KKK Służby Zdro
wla /z udziałem przedst, 15 regionów/. 17.09. podczas
poprzedzającego zjazd spotkania grupy roboczej opraco­
wano wstępny projekt zapisu programowergo dla VIII Zes
połu Komisji Programowej I KZD. Projekt ustala priory­
tety działań w dziedzinie ochrony zdrowia oraz środki
ich realizacji /powierzenie samorząćbm terytorialnym
kontroli nad służbą zdrowia, oparcie jej funkcjonowa­
nia na samorządzie pracowniczym, zmiana zasad finanso­
wania/ .
19.09 i 20.09.po zakończeniu prac 6 zespołów próbie
mowych, Zjazd podjął szereg uchwał i decyzji. M.in.
stwierdził, że niezbędne jest, by resort opracował ra­
port o stanie zdrowia i opieki medycznej. Uchwalono
protest przeciwko podejmowanym przez Ministerstwo pró»bom arbitralnych reform oraz zaapelowano do wszystkich
KZ-ów służby zdrowia o przeciwstawienie się im.
Podkreślając konieczność rozwoju samorządu w jednos
tkach służby zdrowia uznano, że pełna samorządność i
samofinansowanie możliwe będą po osiągnięciu równowa-gi rynkowej i wprowadzeniu reformy gospodarczej. Zanim
to nastąpi winna być powołana przy Premierze Rada Och­
rony Zdrowia. Zjazd zwrócił się do Sejmu i Rady Minis­
trów o konsultację ze Związkiem projektów aktów praw­
nych dot. ochrony zdrowia.
Podjęto uchwałę wytyczającą kierunki działania w
dziedzinie ochrony zdrowia psychicznego^ Postuluje ona
powołanie przy KKP zespołu zajmującego się tym proble­
mem oraz udział Związku w pracy nad ustawą o ochronie'
zdrowia psychicznego.
I N F O R M A C J E
T Y G O D N I A
Opracowano wytyczne reformy lecznictwa uzdrowiskowe­
go. Na koniec Zjazd określi; tryb prac nad projektem
układu zbiorowego oraz zobowiązał KKK do negocjacji
ws. pełnej realizacji porozumieli gdańskich. Uchwalono
też ordynację wyborczą sekcji zdrowia. /AS/
P o s i e d z e n i e
S e j m o w e j
Komi­
sji
N a u k i
i
P o s t ę p u
Tech­
n i c z n e g o .
23.09. przedstawiciele Ogólnopolskiej Komisji Poro­
zumiewawczej Nauki, upoważnieni przez KKP wzięli
"dział w oosiedzeniu Sejmowej Komisji Nauki i Postępu
Technicznego. Posiedzenie było poświęcone pods/vu.wowym
kierunkom prac ustawodawczych w dziedzinie nauki i
szkolnictwa wyższego oraz ocenie realizacji porozu­
mieli dot. tych dziedzin, zawartych w sierpniu 1980 r.
Przedstawiciele Związku zaproponowali uzupełnienie
tematów podejmowanych przez Komisję o sprawy: podpisa
nia i. realizacji porozumienia między rządem a Politec!
niką Szczecińską; prac nad przygotowaniem komplekso­
wej zmiany systemu płac; podjęcia przez Ministerstwo
realizacji na "szczeblu instytutów porozumień komisji
rządowej z pionem resortowym OKPN NSZZ "Solidarność"
oraz realizacji porozumień zawartych ze studentami.
Poseł prof. J.Janowski stwierdził w imieniu Komisji
że przedstawiciele związków zawodowych i organizacji
studenckich będą mieli pełne prawo do przedstawiania
swoich stanowisk i'współpracy z Komisją Sejmową we
wszelkich sprawach dotyczących środowiska ^aukowego.
/AS/
K o n f l i k t
w
Ż u r a w i c y . 19.09. dyrek­
cja Wojskowych Zakładów Uzbrojenia - w Żurawicy zażą­
dała od członków "Solidarności" wystąpienia ze Związ­
ku, grożąc im natychmiastowym zwolnieniem z pracy.'
Jednocześnie dyrekcja zabroniła KZ "Solidarności"
dostępu do radiowęzła zakładowego i jakichkolwiek kon
taktów z regionem. W oświadczeniu skierowanym do
związkowców, stwierdzono, iż "Solidarność" jest ru«- •
chem opozycyjnym w stosunku do PZPR i rządu i dlatego
będzie w wojsku zwalczana wszelkimi możliwymi sposo­
bami".
21.09. Prezydium ZR Płd-Wschodniego w Przemyślu
udzieliło gwarancji ochrony org. związkowej w WZUŻurawica". Podobne w treści oświadczenia wydały Zarżą
dy Regionalne "Ziemi Sandomierskiej", Rzeszowa, Kros­
na i Stalowej Woli.
od
23.09. trwają w zakładzie rozmowy KZ "Solidarnoś
ci" z dyrekcją. Sekcja Informacji ZKR Przemyśl podała
iż w przypadku ich niepowodzenia - 25.09 o 12.00 zos­
tanie ogłoszona w regionie gotowość strajkowa /tlx,
AS/
L i s t
o t w a r t y
KKK
R a d i a
i
TV
ws.
o d w o ł a n i a
p r e z e s a
R a d i o ­
k o m i t e t u .
20.09. KKK "Solidarność" Radia i TV w liście otwartym
skierowanym do premiera gen. W.Jaruzelskiego zażądała
odwołania Wł.Loranca ze stanowiska przewodniczącego
Komitetu d/s Radia i Telewizji /patrz: Dokumenty, s>3°f
/AS/.
INICJATYWY OBYWATELSKIE
Ws.
p r z e z n a c z e n i a
b u d y n k u
Z O M O
na
s z p i t a l .
KZ "Solidarności" przy katowickim przedsiębiorstwie
"OPAM" w teleksie skierowanym do ZR Mazowsze, poparła
akcję warszawskiego "Budopolu" na rzecz przekazaniakoszar ZOMO na szpital /patrz: AS nr 37, s.203/. KZ do
daje, że "usztywnienie się władz w sprawach przekazywa
nia tego typu obiektów na usługi społeczeństwa ie jest
wypadkiem odosobnionym. Do dnia dzisiejszego nie zos­
tał przekazany społeczeństwu nowo wybudowany gmach KW
MO w Katowicach, o który zabiega nasz region od wielu
miesięcy". /tlx, 18.09/
Z a o p a t r z e n i e
p r z e d s z k o l i
p r y w a t n y c h .
16.09. w UM w Warszawie odbyły
się rozmowy przedsatwicieli Prezydium ZR Mazowsza z
władzami miasta. Tematem ich były m.in. przedszkola
prywatne.
Prezydent Bielecki poinformował, że o wydzierżawie­
nie na ten cel lokali mieszkalnych należy starać się
za pośrednictwem KOiW. Przydziały żywności dla przed­
szkoli prywatnych odbywać się będą wg norm przyjętych
dla przedszkoli państwowych. Środki piorące i dezyngekujące zobowiązane są zabezpieczać dzielnicowe wydzia­
ły handlu, a materiały piśmienne i pomoce dydaktyczne
- KOiW. Natomiast o przydział zamrażarek dla przedBzkc
ŁOH
£
AS 39
li prywatnych należy zwracać się do Wydziału Handlu w
Urzędzie Miasta. /"Niezależność" nr 131, 18.09.81/
L i s t
" S o l i d a r n o ś c i "
HCP
do
St.
K a n i
ws. C z e r w c a
5 6 . "Solidarność"
w Zakładach im. H.Cegielskiego w Poznaniu zwróciła się
listownie do St. Kani o przesłanie wyników pracy komi­
sji partyjno-rządowej, która pod przewodnictwem E.Gier­
ka badała przyczyny i przebieg wypadków poznańskich
w 1956 r. Dokumenty te znajdują się w archiwum KC PZPR
/"Biuletyn Inf. HCP 26.08/
-.«
U r o c z y s t o ś c i
». B o c h n i . 1T. 09~. w
Bochni odbyła się uroczystość z okazji pierwszej rocz'
nicy podpisania porozumień sierpniowych oraz 42-giej
rocznicy wkroczenia wojsk radzieckich na teren Polski
Po okolicznościowych przemówieniach na rynku miasta
kilkutysięczny pochJd wyruszył pod pomnik pierwszych
ofiar II Wojny światowej, gdzie złożono wieńce 1 od­
czytano apel poległych. /tlx/
K o m i t e t
B u d o w y
P o m n i k a
O f i a r
K a t y n i a
w
W a r s z a w s k i e j
FSO.
1'09; « Warszawskiej Fabryce Samochodów Osobo­
wych powstał Otwarty Komitet Budowy Pomnika Ofiar Ka­
tynia, który zwrócił się do wszystkich warszawskich
zakładów pracy o powołanie u siebie podobnych placówek
/AS/.
•
P o w o ł a n i e
F e d e r a c j i
K a t o l i c ­
k i c h
Z w i ą z k ó w
M ł o d z i e ż y
P o l *
s k l e j
" W i c i " . 17.09. członkowie organizujących
się od kilku miesięcy kół' ZMW "Wici" powołali Federację
Katolickich Związków Młodzieży Polskiej "Wici", w któ­
rej skład mają wejść Związki Młodzieży: Wiejskiej, Miej
sklej, Akademickiej i Szkolnej. Podstawą działania ma
być deklaracja ideowo-programowa ZMW "Wisi" Ziemi^ Kie-;
leckiej. W informacji Prezydium Federacji czytamy:
"Po raz pierwszy w historii ruchu młodzieżowego w PRL
jednoznacznie, po katolicku określamy się w sprawach
światopoglądowych. Pragniemy żyć, pracować, uczyć się
i wychowywać zgodnie z nauką przestrzegania zasad etyki
chrześcijańskiej i głębokiego narodowego patriotyzmu"
/.../ Dobra codzienna współpraca katolickich Związków
Młodzieży "Wici" 1 ich federacji z przedstawicielami
Kościoła Rzymsko-Katolickiego oraz z działaczami nie­
zależnych, samorządnych związków zawodowych na wsi i w
mieście stanowi fundament, na którym budujemy nasz pro­
gram i przyszłość naszego ruchu społeczno-politycznego
/.../ Pragniemy Polskę uczynić narodem prawdziwie wol­
nym, narodem ludzi bogatych materialnie i intelektual­
nie i duchowo. Liczymy na poparcie naszego ruchu społe­
czno-politycznego i życzliwą pomoc duchową, rzeczową
i finansową". /tlx/
WŁADZA A SPOŁECZEŃSTWO
P a t r o l e
M S W
i
MO
w N y s i e .
Wg informacji MKZ Nysa 19.09. od wczesnych godzin ran­
nych po mieście jeździły z wielką częstotliwością pa­
trole WSW i MO. W obrytych terenowych wozach wojsko­
wych znajdował się najczęściej jeden milicjant i
trzech żołnierzy. "Całą tę "promenadę" uważamy za nie
przemyślaną i niepotrzebną demonstrację siły. Podczas
gdy w całym kraju brakuje paliwa, czy mają sens akcje
które niepotrzebnie narażają społeczeństwo na kolejne
straty" - czytamy w teleksie rzecznika inf. MKZ Nysa
z 20.09. /tlx/
S t a n
p o g o t o w i a
w' w o j , e w ó d z t w i e
k r o ś n i e ń s k i m . 19.09. Sekcja Inf.
Regionu .'odkarpacia podała, że na terenie całego woje­
wództwa wprowadzono całodobowe dyżury administracji
państwowej, wzmocniono skład osobowy komisariatu MO w
Ustrzykach, a rezerwistom oświadczono, że otrzymają
karty mobilizacyjne. /tlx/
i1
u
u
II
ni
P r z e c i w k o
k a n d y d a t u r z e
>ra~
c z e l n i k a
T e r e s p o l a
18.09 pracownicy
przychodni rejonowej w Terespolu zaprotestowali prze­
ciw zgłoszeniu kandydatury J.Misiejuka na stanowisko
naczelnika miasta i gminy Terespol /nad Bugiem/. Peł­
niąc już poprzednio tę funkcję - piszą pracownicy
przychodni, a następnie jako I sekretarz terespolsklego Komitetu PZPR J.Mlsiejuk zawiódł nasze oczekiwania.
Jest to kolejny protest w tej sprawie /patrz: AS nr37,
s.204/./tlx/
AS 39 (14)
I N F O R M A C J E
T Y G O D N I A
D e p o r t a c j a
r o d z i n y
E. B a ł u k i
16.09. władze deportowały F.Breton narzeczoną E.Bałuki
która wraz z 2 letnim synkiem przybyła do Polski.
Jednocześnie na polecenie wiceprezydenta woj . przepro­
wadzono rewizję w mieszkaniu Bałuki. Skonfiskowano m.ii
deklaracje i inne dokumenty Polskiej Socjalistycznej
Partii Pracy organizowanej przez Bałukę /"Jedność"l8.0a
D e m e n t i
•K W
PZPR
w
B i a ł y m ­
s t o k u . KW PZPR w Białymstoku wystosował do orga­
nizacji partyjnych na terenie województwa ]ist, w kt.
odwołuje zarzuty pod adresem "Solidarności" zawarte
w poprzednim liście do POP /patrz: AS nr 31, s.201/,a
dotyczące m.in. rzekomego zwabienia do gmachu ZR taecl
pracowników przedsiębiorstwa kolportażowego "Ruch".
Nie odwołano natomiast oskarżeń Związku o stosowanie
"faszystowskich metod". /tlx/
Ws.
k o n t a k t ó w
P o l a k ó w
z
oby­
w a t e l a m i
r a d z i e c k i m i
w
Lęgni-c y. 17.09. prezydent m.Legnica wystosował do Zarządu
Oddziału NSZZ "Solidarność" w Legnicy list o następują­
cej treści:
"W związku z otrzymanymi informacjami, iż członkowie
waszego Związku chodzą po budynkach zamieszkałych przez
obywateli radzieckich i będących w administracji KECZ-u
uprzedzam, że działanie to nie zgodne jest z obowiązują
cyml przepisami: umowami międzynarodowymi i szczegóło­
wymi przepisami normującymi sprawy pobytu wojsk armii
radzieckiej w Polsce. Wobec powyższego proszę o natych­
miastowe zaprzestanie tej działalności i ostrzegam, że
w przypadku stwierdzenia kontynuacji tych działań' w sto
sunku do osób winnych wyciągnięte będą surowe konsekwen
cje". Podpisał prezydent miasta Legnicy Jerzy Chmieleck
18.09 legnicki Zarząd wysłał do prezydenta następują
cą* odpowiedź: "W odpowiedzi na pismo prezydenta Legnicy
z dn. 17.09.81 r. Zarząd Oddziału Wojewódzkiego NSZZ
"Solidarność" w Legnicy Informuje, że zawarte w nim wsk
zania dla członków naszego Związku traktujemy jako pró­
by ograniczenia swobód obywatelskich wyrażających się
między innymi prawem człowieka do swobodnego poruszania
się po własnym kraju. Nie możemy podzielać stanowiska
prezydenta Legnicy, że chodzenie po budynkach zamieszka
łych przez obywateli radzieckich, często bezpośrednio
sąsiadujących z Polakami, może stanowić jakiekolwiek za
grożenie oraz' że godzi to w międzynarodowe umowy.Zawar­
te w piśmie ostrzeżenie traktujemy jako bezpodstawne i
niezrozumiałe. Ostrzeżenie prezydenta budzi tym większe
zdziwienie, że wielu obywateli radzieckich utrzymuje
przyjazne stosunki i kontakty towarzyskie z mieszkańca­
mi Legnicy, których nie da się ograniczyć administracyj
nymi zakazami". Podpisała: Rzecznik Prasowy Zarządu
Oddziału Wojewódzkiego NSZZ "Solidarność" w Legnicy
Krystyna Sobierajska.
SAMORZĄD PRACOWNICZY
209
iex.tuxa Dyi identyczny, z tym, Który następnego dnia
przedsatwił M.Gil na Prezydium KKP /patrz: s. /
W sprawie komisji konkursowej grupa negocjacyjna zaprc
ponowała, aby w jej skład wchodzili wyłącznie przedste
wiciele rady pracowniczej, organu założycielskiego
oraz banku. Art. mówiący o zrzeszeniach przedsiębior­
stw miał przewidywać obowiązkowe zrzeszenia tylko w
sferze infrastruktury.
W wyniku kilkugodzinnych negocjacji, które zakoń­
czyły się o godz. 1.00 w nocy, nowe stanowisko grupy
negocjacyjnej KKP w sprawie powoływania dyrektora i
konkursu zostało wstępnie zaakceptowane przez posłów,
a następnego dnia przez Prezydium KKP.
22.09. o godz. 20.00 rozpoczęła się kolejna tura
rozmów. Tym razem Sejm reprezentowany był opróch do­
tychczasowych negocjatorów, przez Marszałka Gucwę 1
posła Bukowskiego. Po burzliwej, wielogodzinnej dysku­
sji zaakceptowano zapis "Solidarności" dot. dyrektora
natomiast w składzie komisji konkursowej posłowie twar
do domagali się udziału przedstawicieli organizacji pc
litycznych.
Ostatecznie około północy uzgodniono następujący
skład komisji konkursowej: 3 przedstawicieli rady pra­
cowniczej i po 1 przedstawicielu organu założycielskie
go, banku, związków zawodowych, organizacji politycz­
nych, organizacji młodzieżowej oraz NOT-u. Zapis mówię
cy o zrzeszeniach utrzymano w formie zaproponowanej
15i09 przez komisję sejmową.
Uzgodnienia poczynione"~we~wszystkich tych punktach
mają charakter wstępny i muszą zostać zatwierdzone
przez Zjazd.
Nie podpisano żadnego wspólnego komunikatu. Posło­
wie stwierdzili, że nie istnieje możliwość przełoże­
nia na termin późniejszy planowanego na 24.09 posie­
dzenia plenarnego Sejmu, na którym projekty obu ustaw
zostaną poddane pod głosowanie.
Qprac. W<.Kamiński /AS/
P r o t e s t y
p r z e c i w k o
o ś w i a d r
c z e n i u
KKP
ws.
S a m o r z ą d u .
23-Q9- Prezydium ZR Środkowo-Wschodniego zaprotesto­
wało przeciwko oświadczeniu Prezydium KKP z 22.09
/patrz: Dokumenty, s.oOŁ/'. Oświadczenie - wq» prezy­
dium Regionu - jest sprzeczne z uchwałami podjętymi
podczas I tury Zjazdu Krajowego, nie może i.icje być
zaakceptowane przez Związek.
Podobne stanowisko zajęło Prezydium ZR Ziemi Łódzkiej.
Zażądało ono natychmiastowego wycofania się z zajętegc
przez prezydium KKP stanowiska, gdyż może ono spowodo­
wać uchwalenie ustawy o samorządach pracowniczych w
kształcie niezgodnym z wolą załóg zakładów pracy".
KZ "Solidarności" przy płockiej Petrochemii uważa,że
przyjęcie przez Sejm PRL w/w ustaw "może doprowadzić
do rozbicia związku i pogrzebaniu szansy wyjścia z krj
zysu gospodarczego". Komisja zażądała od Prezy
KKP natychmiastowego wystąpienia do Sejmu z oświade .?.niem, że jego stanowisko "nie może być brane pod
gę jako ostateczne stanowisko Związku".
24.09. decyzji Prezydium KKP, dopuszczającej mianow*
nie dyrektora przez organ założycielski, sprzeciwiło
się prezydium KZ Zakładów Radiowych lat.Kasprzaka,
w Warszawie. /tlx/
r-"-r""Tin>
R o z m o w y
z K o m i s j ą
S e j m o w ą ,
nt. u s t a w
o
przedsiębiorstwie
1
s a m o r z ą d z i e . 18.0 .- grupa negocjacyjna
KKP do rozmów w Sejmie w sprawie projektu ustaw o
przedsiębiorstwie i samorządzie złożyła na ręce prze­
wodniczącego Komisji posła Gertycha list, w którym krj
tycznie ocenione zostały przyjęte 15.09 przez połączo­
ne komisje praw ustawodawczych Planu Budżetu i Finan­
sów projekty obu ustaw/patrz: AS 37, s. 205/.
Ustalono, że 21.09 grupa negocjacyjna przedstawi w Se]
mie szczegółowe propozycje zapisów wszystkich kontro­
wersyjnych artykułów ustaw.
21.09. w -Tł-loMOWiCh w Sejmie, które rozpoczęły się
o~godz.19.0J uczestniczyli z ramienia KKP: M.Gil,A.
Swinarski, S.Jakubowicz i Ziemianin. Komisje sejmowe
reprezentowali: poseł Gertych, poseł czeszejko-SochacJci i poseł Łopatka.
Po zapoznaniu się z listą szczegółowych zapisów pos
tulowanych przez "Solidarność "/patrz: AS nr 34, s.30t>/
posłowie oświadczyli, że ich uwzględnienie oznaczałobj
przyjęcie zupełnie nowych ustaw, co na tym etapie za­
awansowania prac sejmowych jest - według nich - nieZ
W toku dyskusji przedstawiciele "Solidarności" wysu
nęli propozycje kompromisowe, które polegałyby na ak­
ceptacji przez Związek obu ustaw, pod warunkiem doko­
nania zasadniczych zmian w art. mówiących o powołaniu
i odwołaniu dyrektora i składzie komisji konkursowej.
Domagali się ponadto dodania w ustawie o samorządzie
zapisu, wedle którego "załoga może wypowiadać się w l£
totnych sprawach przedsiębiorstwa w formie referendum
Zaproponowany przez grupę negocjacyjną zapis dot. dy-
" " " M 1 "•••"i
R e f e r e n d a
Ws. s a m o r z ą d u .
18.09.w KWK "Dębieńsko" w Leszczynach k/Rybnika odby­
ło się referendum ws. statutu samorządu pracowniczego
oraz ordynacji wyborczej. /Oba dokumenty oparte na
koncepcji Sieci, zostały uchwalone 31.08 na pierwszej
sesji rady pracowniczej/. Za ich przyjęciem opowiedzi.
ło się 3.867 osób, tj. 93% załogi, a przeciwko 291,
tj. 7%. /tlx/.
20 .^24.09. w Hucie im. Lenina w Krakowie zostało
przeprowadzone przez Komisję Robotniczą Hutników "So­
lidarność" referendum ws. stosunku do syskutowanych
obecnie projektów reformy gospodarczej. Wzięło w nim
udział 23.833 pracowników HiL, tj. 86,0% obecnych w
pracy w dniach referendum. Oto jego wyniki:
od]ą<jwiedzi
— głosy
i pytania
Nie wiem
Tak
Nie
nieważne
iczy uspołecznienie
Jśrodków p r o d u k c j i ,
jw tym p r z e d s i ę ­
b i o r s t w leży w i ń j t e r e s i e socjalizmu
jw Polsce?
JĆzy samorząd p r a ­
cowniczy powinien
izarządzać p r z e d s i ę
jbiorstwem,podejmu[jąc decyzje w jego
ipodsŁawowych s p r a jwach?
20.370
89,9%
850
3,7%
1424
6,3%
1
21.704
95,8%
412
1,8%
526
2,3%
3
I N F O R M A C J E
[Czy samorząd p r a - i
jcowniczy p o w i n i e n | 2 0 . 9 2 9
jpowoływać i odwoły-J 92,4%
iwać d y r e k t o r a p r z e d ­
siębiorstwa?
T Y G O D N I A
132
W komentarz KRM stwierdza: "Wyniki referendum wska­
zują jednoznacznie na to, że ludzie pracy Huty im.Le­
nina uważają propozycje zmian w s/stemie ekonomicznym ,
kraju, zawarte w rządowym projekcie reformy gospodar­
czej, po zapoznaniu się z opinią naszej załogi, wnosi­
my o ponowne przeanalizowanie przez odpowiednie Komi­
sje Sejmowe projektu pod kątem uwzględnienia stanowlska zawartego w projekcie Sieci wodących zakładów pra­
cy". /tlx/.
22.09. KZ Huty Katowice zapowiedziała na 29-30.09
referendum poprzedzające wybory do organów samorządu.
Załoga odpowiedzieć ma na pytania: 1/ czy jesteś za
wersją samorządu proponowaną przez władze partyjnorządowe; 2/ czy jesteś zdecydowany bezwzględnie bro­
n i ć koncepcji przedsiębiorstwa społecznego, ąutentycz
nego samorządu zgodnie z uchwałą I Zjazdu; 3/ ozy
jesteś za wersją samorządu wg projektu społecznego;
jeśli tak, to czy za typem statutu: a/ rada pracowni­
cza, prezydium, rada ekonomiczna, b/ rada pracownicza
prezydium. /tlx/
S p o t k a n i e
p r z e d s t a w i c i e l i
s a m o r z ą d ó w
p r a c o w n i c z y c h
w
[
s p r a w i e
r e f e r e n d u m .
18 .09 . w Zakładach im.St.Dubois w Łodzi odbyło się
zebranie około 50 przedstawicieli Zarządów Regionalnych
oraz rad pracowniczych z całego kraju, zorganizowane
przez Ośrodek Badania Bziałalności Gospodarczej przy ZR
Ziemi Łódzkiej /reprezentujący KKP w sprawach związa­
nych z reformą gospodarczą/. Tematem spotkania było
ogólnopolskie referendum w sprawie samorządu pracowni­
czego /patrz: AS 36, s.402/.
Według propozycji ośrodka łódzkiego referendum winno
daó odpowiedź na dwa pytania:
1. Czy najważniejszą władzą w przedsiębiorstwach powin­
ny być samorządy pracownicze tworzone w oparciu o demo­
kratyczne wybory?
2. Czy Rady Pracownicze wybrane przez załogi powinny c
być jedynym pracodawcą dyrektora, w tym także mleć moż­
ność jego powoływania i odwoływania?
Przedstawiono wstępne propozycje organizacyjne. KZ pi
winny powoływać Komisje d/s Referendum składające się
również z przedstawicieli innych organizacji związkom
wych i politycznych działających na terenie przedsię­
biorstwa. Zadaniem Komisji byłoby uzyskanie od możliwie
wielu-pracowników odpowiedzi na pytania referendum oraz
przekazanie wyników do Komisji Regionalnej ds .Referent
Na szczeblu krajowym ma być powołana Komisja Central­
na d/s Referendum, która opracowuje jedno li/-'te instruk
cje organizacyjne, będzie koordynować całą akcję, zaj­
mie się rozstrzyganiem spraw szczegółowych oraz podsu­
muje wyniki referendum.
Zastanawiano się nad możliwością podjęcia przez
związek masowej akcji szkoleniowej i informacyjnej na
temat samorządów. Krytykowano brak odpowiednich mate­
riałów, proponowano wydawanie cotygodniowego biulety­
nu informującego o działaniach prowadzonych dla wdrożę
nia reformy. Pytano o zakres i podstawy prawne ewentua"
nego referendum, sposób działania samorządu pracowni­
czego w spółdzielniach i . jednostkach budżetowych, me­
tody sporządzania raportu o stanie przedsiębiorstwa.
Przedstawiciele społecznego Komitetu Reformy Gospo­
darczej /SKPG/ poinformowali o przygotowaniach do ak­
cji szkoleniowej
, a także o tym, że
SKRO /który dysponuje "bankiem ekspertów"/ i terenowe
oddziały PTE udzielają pomocy przy sporządzaniu rapor­
tów o stanie przedsiębiorstwa. /AS/
P o w o ł a n i e
R e g i o n a l n e j
R a d y
P o r o z u m i e w a w c z e j
S a m o r z ą d ó w
P r a c o w n i c z y c h
P o m o r z a
Z a ­
c h o d n i e g o . 21.09. odbyło się w Szczecinie Z
Inicjatywy stoczni im. Warskiego pierwsze zebranie
samorządów pracowniczych regionu. Wzięło w nim udział
49 przedstawicieli samorządów oraz grup inicjatywnych
Powołano Regionalną Radę Współpracy Samorządów oraz
kilkuosobowy stały zespół roboczy. Zebrani poparli
zasady projektu Sieci, uchwały Zjazdu ws. samorządu
pracowniczego oraz wniosek o przeprowadzenie przez
Sejm referendum. /tlx/
A p e l
R a d y
K o o r d y n a c y j n e j
Ma­
ł o p o l s k i c h
S a m o r z ą d ó w
do
Sejmu.
Rady K o o r d y n a c y j n e j M a ł o p o l s k i c h Samorządów P r a c o w n i ­
c z y c h do Sejmu PRL.
21.09. przedstawiciele 180 załóg reprezentujących
samorządy, komitety założycielskie 1 inne grupy ini­
cjatywne, samorządów z terenu Małopolski zwrócili się
do Sejmu PRL apelując o uwzględnienie przez posłów
230
AS 39
społecznego projektu ustawy opracowanego przez Sieć.
W apelu czytamy m.in. "przed społeczeństwem polskim
stoi kolejna szansa na reformę gospodarczą. Nie wolno
jej zmarnować uchwalając ustawę nieakceptowaną społe­
cznie i przewidującą chybione rozwiązania struktural­
ne". /tlx/
P o s i e d z e n i e
ftady
p r a c o w n i ­
c z e j
S t o c z n i
im.
W a r s k i e g o .
17.09. odbyło się inauguracyjne posiedzenie Rady pra­
cowniczej szczecińskiej Stoczni im. Warskiego. Jej
członkowie pochodzą z wyborów przeprowadzonych bezpoś­
rednio na wydziałach. Przewodniczącym Rady został L.
Majewski, z zawodu tokarz. Rada pracownicza podjęła
uchwałę, w której stwierdza m.in.,że: a/ jednoznaczr
nie opowiada się za wzorowanymi na projekcie Sieci za­
sadami tworzenia, kompetencji i działania samorządu
pracowniczego, b/ udziela całkowitego poparcia treści
uchwały 1 KZD o samorządzie. Rada pracownicza zadekla­
rowała pomoc dla Związku w przeprowadzeniu ewentualne­
go referendum. Postanowiła również wyeliminować wpływ
czynnika politycznego na obsadzanie stanowisk kierow­
niczych, przyjęć i zwolnień z pracy, awansowanie,kara­
nie pracowników, rozdziału mieszkań itp. /tlx/
S a m o r z ą d
w
H u c i e
W a r s z a w a .
18.09. odbyło się pierwsze zebranie Tymczasowej Rady
Robotniczej Huty Warszawa. W jej statucie stwierdza
się, że: "tymczasowość Rady Robotniczej wynika z braku
ustawy o samorządzie przedsiębiorstwa". W skład Rady
wchodzi 103 członków "Solidarności", 45 członków PZPR.
5 przedstawicieli ZZ Hutników oraz 5 przedstawicieli
ZSMP. /"Niezależność1; 21.09/.
U c h w a ł a
K o m i t e t u
Z a ł o ż y c i e l ­
s k i e g o
S a m o r z ą d u
w
w a r s z a w ­
s k i e j
F S O . 15.09. Komitet Założycielski Samo­
rządu w FSO w Warszawie podjął uchwałę, w której pole­
mizuje z decyzjami III Plenum KC PZPR. W uchwale czy­
tamy m.in. "Dla szybkiego wyjścia z kryzysu załogi zai
kładów i jej organa samorządowe muszą mieć jak najwię!
szą autonomię, jak największe możliwości skutecznego j
zarządzania - przede wszystkim prawa samodzielnego po­
woływania dyrektora, gwarancje, że jej uchwały nie bę­
dą wstrzymywane przez dyrektora sterowanego przez cen'
tralny aparat administracji państwowej, prawo powoły­
wania Komisji organizującej konkurs na dyrektora na
zasadach określonych przez samą radę". Samorząd w FSO
popiera uchwałę I Zjazdu "Solidarności", a w szczegół
ności punkt mówiący o przeprowadzeniu ogólnonarodowe-^
go referendum w spawie kompetencji samorządu przedsię
biorstw. /AS/
S p o t k a n i e
u c z e s t n i k ó w
Poro­
z u m i e n i a
na
R z e c z
R e f o r m y .
17.09. w siedzibie PTE w Warszawie odbyło się kolej­
ne spotkanie uczestników Porozumienia /patrz: AS nr
37, 8.205/. Dyskusja skoncentrowała się wokół proble­
mów organizacji i założeń programowych szkolenia dla
potrzeb ruchu samorządowego.
Akcji szkoleniowej przypisywano decydującą rolę w
powodzeniu samorządowego modelu reformy. Postulowano
opracowanie centralnego schematu organizacyjnego szko­
lenia, opartego o Zarządy Regionalne, lub Regionalne
Komitety Współpracy Samorządów, czy ewentualnie o
"oczka" sieci wiodących zakładów pracy.
Organa te powoływałyby regionalne komisje inicjatywne
systemu szkolenia, odpowiedzialne za rozbudowanie ko­
lejnych, niższych szczebli tej struktury. Dla popular
nego kursu ekonomii natomiast bardzo pożyteczne były­
by specjalne audycje w radio i telewizji.
Na podstawie opracowanych przez Polskie Towarzysko
Ekonomiczne propozycji programowych katowicki oddział
PTE rozpoczął już cykl szkolenia w dwóch grupach te­
matycznych - dla działaczy samorządów 1 dla ekonomis­
tów.
Rozważa się możliwość wydania zbioru wykładów rodzaju elementarza samorządowego.
Grupa lubelska, uczestnicząca w pracach Porozumie­
nia przygotowuje drugi tom poradnika samorządowego,
uzupełnienie opracowanego przez gdański OPSZ zbioru
"Samorząd pracownicy - krok pierwszy". Tom ten będzie
mówił o pierwszych działaniach nowych rad pracowni­
czych, m.in. o organizacji konkursu na dyrektora.
Wariantowe projekty konkursu przygotowały: grupa
łódzka /wg tej koncepcji konkurs organizuje grupa fa­
chowców spoza zakładu, wyspecjalizowana w tego rodza­
ju działaniach/ i grupa gdańska /konkurs prowadzi gri
pa pracowników zakładu/ - /patrz: Dokumenty, s. /•
Jednomyślnie przyjęto propozycję zwołania III Kra­
jowego Zjazdu Samorządów w Katowicach. Nie podjęto
jednak ostatecznej decyzji o terminie Zjazdu. /AS/
W OBRONIE KONSUMENTA
O
p o p r a w ą
z a o p a t r z e n i a .
15.09.w Elblągu odbyło się spotkanie przedstawicieli
zak'ładów pracy z wojewodą na temat zaopatrzenia. Usta­
lono, że wobec braku możliwości zaopatreenia w obuwie
i odzież, od 15.09. obejmie się te' towary reglamenta­
cją /patrz: AS nr 37, s.206/.
17.09 • wojewoda tarnowski spotkał się z przedstawicielami zakładów pracy w Bochni. Zobowiązano wojewodę
aby do 19.09 udzielił pisemnych wyjaśnień nt. środków
jakie podjął dla poprawy zaopatrzenia w regionie.
17.09. KZ spółdzielni Pracy "Metalowiec" w Działdo­
wie zaapelowała do naczelnika miasta o wprowadzenie do
datkowych kartek na margarynę, olej, smalec i kawę
oraz możliwość zakupu dodatkowych ilości słodyczy dla
dzieci/ tlx/.
24.09. załoga Żyrardowskich Zakładów Tkanin Techni­
cznych zażądała od władz wojewódzkich w Skierniewicach
równego zaopatrzenia w żywość na terenie całego kraju
oraz lepszego zaopatrzenia dzieci w żywność. /tlx/
J. związKami 2a»uuu»,,.i, jsa^iuteacowai
też prze _cko
tzw. cichym podwyżkom oraz ar' !tralnemu podniesieniu
cen na ryby słodkowodne. J.Rulewski stwierdził, że ob­
serwowane podwyżki obliczone są na drenaż kieszeni .
obywateli i zapowiedział, że sprawę tę przekaże pod
obrady KKP. /tlx/
Ws. u j e d n o l i c e n i a
r e g l a m e n ­
t a c j i .
ZR "Pojezierze" wydał uchwałę w sprawie sytuacji ryr
kowej i ujednolicenia reglamentacji w skali kraju.ZR
stwierdza w uchwale,że wprowadzanie dysproporcji w re­
glamentacji odbiera jako "chęć skłócenia narodu, jako
formę przekupstwa niektórych branż. /.../. Nie budzi *
to zaufania do bieżącego, operatywnego kierowania kra­
jem przez władze, które od miesięcy jedynie dyskutują
na temat mglistej i nie popieranej przez społeczeństwo
wersji reformy gospodarczej". /tlx/
Ws. w s t r z y m a n i a
e k s p o r t u
żyw­
n o ś c i . 17.09. w związku z akcją "Solidarności"
portów morskich /polegającej na wstrzymaniu wysyłki zt
granicę produktów żywnościowych - patrz: AS nr 37,s.
206/ Rada Sekcji Krajowej U3ZZ "Solidarność" Pracowni*
ków Handlu Zagranicznego oraz Komisje Zakładowe NSZZ
"Solidarność" przy PHZ "Animex", "Agros", Rolimpex" 1
"Hortex - Polcoop" wystosowały list do ministra handli
zagranicznego, w którym domagają się ujawnienia społe­
czeństwu prawdziwych danych o produkcji, imporcie i
eksporcie żywności oraz wzywają ministra do przekaza­
nia w terminie do 22.09 niezbędnych danych i podjęcia
rozmów z "Solidarnością". Jednocześnie Rada Sekcji
oraz KZ-y central deklarują pomoc w opracowywaniu wla<
rygodnych materiałów nt. eksportu żywności. /tlx/
17.09. Oddziały i duże KZ "Solidarności" woj." skier­
niewickiego zapowiedziały, że jeżeli do 24.09 nie po-,
prawi się zaopatrzenie, rozpoczną statutową akcję proj
testacyjną. Zaapelowano jednocześnie do komisji zakła '
dowych o niepodejmowanie do tego czasu indywidualnych
rozmów z władzami 1 wstrzymanie się z akcją protesta­
cyjną. Jak informuje Zarząd Oddziału Skierniewickiego
sytuacja w tym województwie jest wyjątkowo zła /patrz
AS nr 37, s. 26/, rozmowy z miejscowymi władzami nie
P o w o ł a n i e
K o m i s j i
d/s
roz­
dają żadnych rezultatów, a komisje zakładowe z naj­
d z i a ł u
ż y w n o ś c i
p r z y s ł a n e j
większym trudem panują nad wzburzeniem załóg". /tlx/
z
z a g r a n i c y . 24.09. Pełnomocnik ds. żywnoś­
• 22.09. rzecznik wojewody skierniewickiego powiado­
ci KKP J.Rulewski poinformował o powołaniu podkomisji
mił wszystkie oddziały NSZZ "Solidarność" w wojewódz­
ds. koordynacji i dystrybucji dostaw żywnościowych z
twie o staraniach władz podjętych dla poprawy zaopa­
zagranicy. W skład prezydium weszli przedstawiciele:
trzenia. Jednocześnie odrzucił stanowisko Międzyoddzia
komisji
charytatywnej Episkopatu Polski, KKP, Minis­
łowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ "Solidarność" woj. I
terstw.- Gospodarki Morskiej, Zdrowia i Opieki Społecz­
skierniewickiego, która zażądała radykalnej poprawy
nej , Spraw Zagranicznych, Handlu Wewnętrznego i Usług
zaopatrzenia w żywność do 24.09. W wypowiedzi rzeczni'
Podkomisji przewodniczy wrce-premTer Ozdowski. W skład
ka czytamy m.in, że żądanie to "bardzo delikatnie mó­
wojewódzkich komisji ds. dystrybucji żywności weszli
wiąc jest co najmniej niezrozumiałe. Wszyscy doskona­
le znamy trudną sytuację gospodarczą kraju 1 występu­
przedstawiciele Kościoła, "Solidarności", PCK, PKPS,
jące głębokie braki towarowe w handlu /.../ Działania:
TPD. /tlx/.
o poprawę zaopatrzenia stanowią jeden z głównych i co­
dziennych tematów pracy władz wojewódzkich przy uwzgl<
Ws. k a m p a nł c u k r o w n i c z e j .
dnieniu realnych możliwości". /tlx/
Pełnomocnik d/s żywności przy KKP J.aulewski wysłał
do URM teleks oceniający negatywnie dotychczasowe przv
A k c j a
p r o t e s t a c y j n a
w
kopal­
gotowania do kampanii cukrowniczej. J.Rulewski stwier-i
ni
"V i c t o r i a ".
dził, że przebieg kampanii utrudniony jest m.in. bra­
W związku z niskimi racjami żywnościowymi nie zapew­
kiem części zamiennych, oleju i paliwa dla transportu
niającymi regeneracji sił i brakiem środków piorących
oraz sprzętu za- i wyładunkowego,niedostatecznym zaos
górnicy wałbrzyskiej KWK "Victoria" zażądali przyjazdu
patrzeniem w węgiel, odzież ochronną oraz trudnościand'
do kopalni wojewody wałbrzyskiego. Ponieważ w propono­
w zapewnieniu całodziennego wyżywienia pracownikom se­
wanym przez nich terminie 21.09. o 14.00 wojewoda się
zonowym i zażądał od władz podanie termiml , w jakim
nie zjawił, górnicy na znak protestu nie wyjechali na
załatwione TK-i-ataurssi w/w problemy. /tlx/
powierzchnię. Do kopalni przyjechali przedstawiciele
JE! M__.:..M,..r_!ir.'
Oddziału Wojewódzkiego NSZZ "Solidarność" w Wałbrzychu
J.Szulc i J.Pilichowski, któryż podjęli się mediacji
A p e l
p r a c o w n i k ó w
W P H W
do
między załogą a wojewodą. Akcję protestacyjną po ok.
S p o ł e c z e ń s t w a
i
k l i e n t ó w
2 godz. zawieszono, powierzając dalsze prowadzenie
s k l e p ó w . Pracownicy sklepów WPHW w Ostrowcu Wiki
sprawy oddziałowi wojewódzkiemu ZR /tlx, AS/
zrzeszeni w NSZZ "Solidarność" ogłosili Ap*l, w któ­
rym zarzucają władzom celowe pogłębianie kryzysu ->e>
P r z e c i w k o
p o d w y ż k o m
cen.
rynku żywnościowym dla podzielenia i skłócenia spoi»HDo protestów przeciwko ukrytym podwyżkom cen /patrz:
czeństwa. Napięcie społeczne wzmagane jeat zarówno .
AS nr 37, s.205/ dołączyła 17.09. KZ przy Fabryce Wy­1
przez nieudolność w rozwiązywaniu najprostszych spraw.
robów Precyzyjnych im. Świerczewskiego w W-wie, żąda/wydawanie kartek bez pokrycia, nierytmiczne dostawy
jąc pełnej rekompensaty i komoleksowej reformy oraz zi
towarów do sklepów itp./, jak i propagandowe działa­
powiadając akcję protestacyjną, jeżeli nie zostaną
nia pozorne /np. wyolbrzymianie zjawiska spekulacji
podjęte "zad.~waiaja.ce -.ałogę działania". /tlx/.
czy nierzetelności pracowników sklepów/. Apel kończy
24.09. przeciw stosowaniu utajonych podwyżek zapro­
się słowami: "Pozostała nam godność i nie pozwólmy
testowało Prezydium KZ przy Zakładach Rowerowych "Pretakże jej nam zabrać. Mamy tylko tę godność. Zachowaj­
dom-- Romet" w Bydgoszczy. Zwróciła się do Sejmu PRL
my ją we wzajemnych kontaktach, w sklepach, w kolej­
z żądaniem odwołania ze stanowiska ministra i przewód
kach. Tylko od nas wszystkich zależy, że się nie da­
niczącego Państwowej Komisji Cen Z.Krasińskiego, wy­
my podzielić, skłócić. My staramy się rozdzielać spra
egzekwowanie od rządu w trybie natychmiastowym rekom­
wiedliwie, oczekujemy od was, klienci, że nam w tym
pensaty za wzrost kosztów utrzymania w wysokości
pomożecie swoim opanowaniem". /tlx 18.09/
1.000 zł. miesięcznie, zakazanie wprowadzania podwyżek
cen do czasu wprowadzenia reformy gospodarczej. /tlx/
24.09. Oddział Działdowo Region Mazowsze, złożył
protest przeciwko arbitralnemu wprowadzaniu podwyżek
PRAWORZĄDNOŚĆ
cen na ryby słodkowodne przez kierownictwo Zjednocze­
nia PGR. Zarząd oddziału stwierdził, że "wprowadzanie
podwyżek bez jakichkolwiek konsultacji z przedstawicie­
lami związków zawodowych w obecnej napiętej atmosfe­
D a l s z e
p r o t e s t y
p r z e c i w k o
rze kraju świadczy o braku poczucia odpowiedzialności
u mo t z e n i u
ś l e d z t w a
ws.
za podejmowane decyzje, względnie celowe podnoszenie
b y d g o s k i e j . Bydgoski Zespół młodych radnych
"apięć społecznych','
WRN wydał 4 . 0 9 . o ś w i a d c z e n i e d o t y c z ą c e umorzenia śledź
Opublikowany przez władze w "Życiu Warszawi " protwa w s . wydarzeń b y d g o s k i c h . Czytamy w nim m . i n . :
jekt podwyżki cen wywołał protesty wielu Komisji Za­
"Decyzja o umorzeniu ś l e d z t w a w z a k r e s i e karnym n i e
kładowych . KZ przy Fabryce Obrabiarek w Pruszkowie,
obejmuje c a ł o k s z t a ł t u zagadnień p o l i t y c z n o - p r a w n y c h
zwróciła się do ZR Regionu Mazowsze o podjęcie dzia­
łań na rzecz uzyskania od władz informacji o wysokoś­
ci rekompensat.
24.09. pełnomocnik d/s żywności KKP J.Rulewski zwrócił się m.in. do Z.Krasińskiego przypominając o ko­
nieczności konsultacji podwyżek cen ze społeczeństwer-
!
I N
F O R M A C J E
T Y G O D N I A
ocen wydarzeń. Niepokoi brak oficjalnego stanowiska
Rady Państwa do wniosku WRN wnoszącego o interpreta­
cję podstawy prawnej użycia siły wbrew negocjacjom rad
nych, co umożliwia pomijanie ich działań oraz unie-- ńożllwia ocenę decyzji podjętych wbrew p i n " . '.* oświad­
czeniu zwraca się również uwagę, że śledztwem nie zos
tała objęta sprawa prowokacyjnej ulotki podpisanej
"grupa radnych WRN", godzącej w autorytet rady narodo­
wej.
Uzasadnienie prokuratury wojewódzkiej stanowiące
dalszą zapamiętałą obronę słuszności decyzji adminis­
tracji w kontekście społeczno- politycznym podważa au­
torytet WRN"- stwierdzili autorzy oświadczenia i zwró­
cili się do wszystkich organizacji społecznych, poli­
tycznych i młodzieżowych o zajęcie stanowiska w tej
sprawie./"Gazeta Pomorska" 16.09. /
Do protestów przeciwko umorzeniu śledztwa w s . byd­
goskiej /patrz: AS nr 3 7 , s.207/ dołączyło się 18.09.
Prezydium KZ "Solidarności" przy Elektromontażu w Byd­
goszczy stwierdzając ponadto: "Spodziewamy się, że Kr£
.jowy Zjazd Delegatów nie tylko zajmie się sprawą byd­
goską, ale wskaże sposoby jej ostatecznego rozwiąza­
nia".
/t]x/.
25.09. protest w tej sprawie złożył Oddział w Pias e c :zr i l e .
/tlx/
A k c j a
P r o
F u n k c j o n a
't e • t a c y j n a Z*Z
r i u s z y M 0 2 5 . 0 9 . Ok. 10.00
Warszawie członkowie Związku Zawodo­
w Hali Gwardii w
wego Funkcjonariuszy rozpoczęli strajk okupacyjny,
protestując przeciwko zawieszeniu wyznaczonej na ten
dzień rozprawy rejestracyjnej Związku. Do strajkują­
cych udali się przedstawiciele Komisji Interwencyjnej
ZR Mazowsze. Ok. g o d z . 13 do wnętrza hali wkroczyli
funkcjonariusze MO pod dowództwem z-cy komendanta
stołecznego MO płk. Celaka. Po kilkakrotnym wezwaniu
do opuszczenia budynku strajkujący postanowili zawiesió akcję protestacyjną.
Po opuszczeniu Hali Gwardii członkowie OKZ ZZ Funk­
cjonariuszy MO udali się do ZR Mazowsze z prośbą o
współdziałanie i pomoc w wydaniu ulotek informacyj­
nych i plakatów. Zredagowano list do delegatów na I
KZD NSZZ "Solidarność /patrz: Dokumenty, s.
/. Z.Bu
jak podjął się zreferować sprawę w Biurze Organizacyj
nym Zjazdu. Ustalono, że formy współpracy OKZ z ZR
Mazowsze zostaną przedyskutowane przez przedstawicieli:
obu Związków po Zjeździe. / A S / .
AS
212
39
fiRZECIW "SOLIDARNOŚCI"
Z a t r z y m a n i a
' 1
p o b i c i a .
21.09. na mocy nakazu prokuratora wojewódzkiego w
Jelenie3~Górze aresztowano przewodniczącego KZ NSZZ
"Solidarność" przy Predom-Service w Mlelkowicach Chystoforoszą Tylasza, jednego z założycieli Związku
Młodzieży Pracującej "Robotnik". Zarnuca się mu przesfc
tępstwo z art. 133, 2 7 1 , 273 KK i art. 6 dekretu o
GUKPPiW-drukowanie i kolportowanie dokumentów KPN. Prze
ciwko aresztowaniu Trlasza zaprotestował Ogólnopolski
Tymczasowy Komitet Założycielski ZMP "Robotnik" i .
KOWzP we Wrocławiu/ tlx/
21.09.
został zatrzymany i pobity przez M O działacz
Komisji Oddziałowej w wykańczalni Białostockich Zakła••''!
dów Przemysłu Bawełnianego "Fasty" Ryszard Maciu. Obra-:
dujące w tym dniu zebranie delegatów Zakładów domagało
się przybycia prokuratora i wyjaśnienia okoliczności pc
bicia. Prokurator nie przybył, natomiast delegaci uzys-;
kali od KW MO wiadomość, że Maciuk w czasie zatrzymania
był pijany i sam się okaleczył.
ZR postanowił nie ogłaszać strajku okupacyjnego -ta*
ką propozycję wysunęli delegaci, podjęto natomiast d e ­
cyzję o utworzeniu Zakładowego Komitetu Więzionych za
Przekonania /tlx, A S / .
32.09. w drodze do domu został dotkliwie pobity J.
Trybała członek Zarządu Regionu Podbeskidzie /tlx/.
P r z e
ł u c h a ń i a
w e z w a n i a
21 .09.
do Oddziału "Solidarności" w Siedlcach /Reg^
Mazowsze/ wpłynęły wezwania d o Prokuratury Rejonowej
dla M.Kubikowskiego /przew. Zarządu Oddziału, K.Gosław-;
3kiego/ oraz W.Zajączkowski /członków ZR Mazowsze i Pre1
zydium Oddziału, delegacji na Zjazd Krajowy/. Wezwano
ich w charakterze świadków w s . "rozłgaszania nieprawdzi­
wych zarzutów o postępowaniu funkcjonariuszy z KW MO w
Siedlcach". /tlx/
Jak podaje ZR w o j . piotrkowskiego, do przewodniczą­
cych KZ-ów tego województwa przychodzą funkcjonariusze
SB i wypytują o działalność związkową na terenie zakła
dów,
liczebność członków "Solidarności", a przede
wszystkim - o reakcję na I turę Zjazdu Krajowego. Zada
wane jest też często pytanie, czy powinna się odbyć II:
tura. /BIPS, 23.09/.
23.09. wiceprzewodniczący KZ huty "Zabrze" w Zabrzu1
S.Harkawy został wezwany do biura paszportowego KM MO
w Gliwicach. Był to pretekst do przeprowadzenia rozmo*wy z funkcjonariuszem SB, w trakcie której Harkowemu
zaproponowano współpracę. 24.09. KZ Huty Zabrze zapro­
testował przeciwko takim metodom działania służby b e z ­
pieczeństwa. /tlx/
R o z p r a w a
r e w i z y j n a
E. Z a d r o ż y ń
s k i e g o. 10.09 w Sądzie Wojewódzkim w Toruniu odby
ła się rozprawa rewizyjna E.Zadrożyrtskiego, który
14.03.80 r. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego
w Grudziądzu na 3 lata pozbawienia wolności za przestaj
stwa pospolite, a następnie na mocy p . 4 Porozumienia
Gdańskiego zwolniony z zakładu karnego.
Prok. Kułacki zażądał obecnie kary łącznej 6 lat
więzienia, 100 tys. zł. grzywny oraz przepadku mienia
Obrońcy mec.mec. W.Siła-Nowicki i J.Taylor wyjaśnili
charakter i podłoże pierwszego procesu. Przypomnieli,
Z a t r z y m a n i
p o d c z a s
a k c j i
że E.Zadrożyński został z chwilą podpisania Porozumie­ p l a k a t o w e j . 17.09. w Koszalinie zatrzymano
nia Gdańskiego oficjalnie uznany za więźnia polityczne­ członków konwentu NZS rozlepiających plakaty poświę­
go. Wskazali na niewłaściwe metody prowadzenia śledz­
cone 42 rocznicy napaści ZSRR ha Polskę. Tego samego
twa, m . i n . wymuszanie zeznań. Wykazali również, że ż a ­ dnia o g o d z . 16.00 zwolniono ich na skutek interwen­
den z postawionych w akcie oskarżenia zarzutów nie zos; cji "Solidarności". /tlx/
tał wystarczająco udowodniony oraz że podczas rozpraw .
15.08. w trakcie rozlepiania plakatów został aresz­
w lutym i czerwcu 1980 r. Sąd Rejonowy odstępował od
J
zasady, że wątpliwości przemawiają na korzyść oskarżo­ towany pracownik poligrafii ZR Częstochowa M.Zembrzus
ki.
Zwolniono
go.następnego
dnia
po
udzieleniu
przez
nego.
dyr. wojewódzkiego oddziału PZU poręczenia społeczne­
Sąd Wojewódzki uchylił wyrok i przekazał sprawę do
go. Ponowne aresztowanie /bez powiadomienia poręczy­
ponownego rozpatrzenia. /"Wolne Słowo", 16.09/.
cieli społecznych/ nastąpiło 21.09. Prokuratura Wojev
wódzka skierowała sprawę d o sądu, oskarżając M.Zembr
brzuskiego z art. a r t . 133 KK, 273 KK i 278 /zagroże­
W OBRONIE WIĘZIONYCH ZA PRZEKONANIA
nie karą od 1 do 10 lat więżenia/. Zarząd Regionu Czętochowa złożył zażalenie na postanowienie Prokuratu­
ry.
D a l s z y
c i ą g
p r o c e s u
p r z y ­
Jak podaje "Niezależność" z 24.09. prokuratorzy
w ó d c ó w
K P N . 17.09 toczył się w Sądzie ' jeKsiążkiewicz, Swierczyrtski, Izydorek odmówili oskarża­
wódzkim w Warszawie proces przywódców KPN. L.Moczulski nia w procesie Zembrzu skiego.
odpowiadał na pytania Prokuratury dotyczące finansów
2,2• 9,9.L n a zebraniu przewodniczących Komisji Wydzia­
Konfederacji. T.Szeremietiew złożył ostry protest prze łowych Huty im.Bieruta w Częstochowie zostało wydane
clwko oświadczeniu BP KC PZPR i niektórym sformułowa­
oświadczenie protestujące przeciwko represjonowaniu
niom zawartym w a r t . "Wnioski z historii", zamieszczo­ M.Zembrzuskiego. /tłx/
nych w "Trybunie Ludu" z 17.09. Sąd nie wyraził zgody
2 1 ^ 9 w Bielsku-Białej SB zatrzymała w czasiś"roŻKTiś
na wniosek oskarżonych o zorganizowanie konferencji
p r a s o w e j , zaś prośbą o umieszczenie ich w jednej celi lania plakatów dwóch pracowników ZR Podbeskidzie: I.
przekazał d o rozpatrzenia naczelnikowi aresztu śledcze Koska i M.Maksymowicza. Zwolniono ich po 4 godzinach.
/tlx,
AS/.
go.
2.'V:J)9_X w Bielsku-Białej funkcjonariusze M O 1 SB"uś^-.
22.09. prok. Goncisz zadawał L.Moczulskiemu pytania, łowali zatrzymać jednego z członków grupy malującej ha­
dotyczące kontaktów KPN z organizacjami zagranicznymi. sła "DTV kłamię" i "DTV - środkiem masowego ogłupiania"
Ponadto złożył wniosek o ujawnienie załączonych do akt Kilku robotników "Metalplastu" i FSM malowało je na ta­
kilku nagrań rozmów telefonicznych prowadzonych przez
blicy stanowiącej własność fabryki, umieszczonej przy
L.Moczulskiego z abonentami zagranicznymi. L.Moczulski trasie Bielsko - Katowice. Zatrzymanego udało się w y ­
zaprotestował twierdząc, że podsłuch był założony bez
ciągnąć z milicyjnego samochodu,u/'*«"•'ftydo malujących
nakazu prokuratorskiego. Sąd postanowił ujawnić te m a ­ dołączyła się druga grupa robotników /tlx/.
teriały. /"Wiadomości Dnia" Reg. Mazowsze/.
AS
39
I N F O R M A C J E
T Y G O D N I A
24.09. w Białymstoku funkcjonariusze MO zatrzymali
trzech współpracowników ZR rozklejających plakaty.Zwol
nlono ich po krótkim przesłuchaniu podczas którego za­
dawano im pytania nt. stosunków panujących w "Solidar-;
ności", wysokości składek itp. /AS/
P r ó b a r e w i z j i
w
z a j e z d n i
M Z K. 18.09. do Zajedni tramwajowa] przy ul. Młynar­
skiej w Warszawie przybyło 5 funkcjonariuszy SB. Okad­
zali nakaz rewizji powielarni i magazynów. Pracownicy;
zajezdni nie dopuścili do rewizji i wezwali Komisją
Interwencyjną Mazowsza. Po przybyciu jej przedstawi­
cieli funkcjonariusze SB opuścili teren zajezdni./SIM,
p r a c o w n i k
A S-a n i e
w p u s z c z o ­
n y n a W ą g r y ; 18.09. na lotnisku w Budapeszcie
zatrzymany został członek redakcji Biuletynu AS W.
Kamiński. Zarekwirowano mu materiały związkowe oraz
kilka książek, w tym pozycje wydane w państwowych wy­
dawnictwach. Po całodziennym przesłuchaniu został de­
portowany do Warszawy. /AS/.
p r_z_« c i w 1 n i o r =m a«c 1 i z w 1 ą z ic o w e j.
13.08.Prezydium KZ NSZZ "Solidarność" przy WPHW Opole
podjęło uchwałą, w której postanawia nie podporządko­
wywać się zarządzeniu dyrekcji zabraniającemu umiesz­
czania w witrynach sklepowych informacji związkowych.
W nocy z 17 na 18.09T W Choszcznie, woj. Gorzowskie
/siedziba filii ZR Gorzów/ spalono tablicą Informacyjna
Związku, umieszczoną w centrum miasta. /tlx/
18.09 KZ NŚZZ "Solidarność" w zakładach Mechanicznych
Pruszków poinformowała, że dyrekcja uniemożliwia jej
przesyłanie teleksów do innych zakładów w Pruszkowie,
motywując to wzrostem odpłatności za teleks, /tlat/.
18.09. w Fabryce Łożysk Tocznych "Prema-Milmet" w
Sosnowsu doszło do kilkugodzinnego strajku całej zało­
gi. Jego powodem było zerwanie z gablotki przez Sekre­
tarza KZ PZPR pisma ZR Sląsko-Dąbrowsklego "Dziennik
Związkowy" nr 12. Po ponownym zawieszeniu pisma w ga­
blotce załoga podjęła pracę. /Na 3.000 zatrudnionych
w FŁT w Sosnowcu jest 1.300 członków "Solidarności"/.
/SI Reg. Sląsko-Dąbrowskiego/.
23.09. w Skierniewicach wybito szybą w tablicy ogłó
szeniowej stojącej przed budynkiem Zarządu Oddziału.
17
września
związku
rocznicą
16.09.w Hucie "Florian" w Świętochłowicach MO i SB domajała rią usunięcia z gabloty KZ "Solidarności" ulotek
lot. rocznicy 17 września 1939 r. Grożono wszczęciem
iledztwa. Dzięki interwencji ZR nikogo nie zatrzymano.
/jBI Reg. Sląsko-Dąbrowskiego/.
17.09.' w Elblągu w 42 rocznicę wkroczenia Armii Czerwo-;
|ej na ziemie polskie pod plakatami nt. wydarzeń z
|7.09.1939 r. zapalono znicze i złożono wiązanki kwia­
tów. W nocy na murach pojawiły się napisy KPN oraz swas
fyki, a w Zarządzie Regionu odbierano anonimowe telefo­
ny z pogróżkami pod adresem "solidarności" /tlx/.
W Działdowie pod pomnikiem żołnierzy radzieckich napi­
sano białą farbą "Za Katyń" i znak Polski walczącej.
/SIM 21.09/.
wko
o s z c z e r c z e j
kampaP r z e c
m a s s - m e d i a . c h . 20.09 ZR w Zielo^.
n i i
w
nej Górze zwrócił się do Sejmu PRL. o podjęcie uchwały
"zakazującej prowadzenia w środkach masowego przekazu
kłamliwej i wrogiej propagandy". ZR stwierdził, że pra­
sa, radio i tv są narzędziem terroru psychicznego skie­
rowanego przeciwko społeczeństwu i zażądał społecznej
kontroli nad środkami masowego przekazu.
22.09. nadzwyczajne zebranie członków "Solidarności" w
Szczecińskich Zakładach Graficznych zwróciło się do de­
legatów na I KZD o udzielenie KKK Pracowników Poligra­
fii pełnomocnictw do przeprowadzenia akcji protestacyj­
nej w formie wstrzymania druku prasy w całym kraju^o ile
"nie zostanie zaniechana złośliwa i oszczercza kampania
propagandowa przeciwko Związkowi". /tlx/
21
Zarządu, aby wycofali "Posłanie do ludzi pracy Europy
Wschodniej" 1 "List Komitetu Założycielskiego Wolnych
Związków Zawodowych ZSRR do I KZD". Mimo tych nacisków
nr 33 i następny zostały wydrukowane i rozkolportowa­
ne.
21.09. wicewojewoda Flank poinformował dyrektora
Dolnośląskich Zakładów Graficznych, redakcję pisma,
przedstawicieli Wałbrzyskich Zakładów Koksowniczych i
kopalni "Wałbrzych" oraz KZ pr=y Zakł. Graficznych,że
decyzją GUKPPiW "Niezależne Słowo" nr 35 nie będzie
drukowane bez uprzedniego ocenzurowania.
21.09. załoga kopalni "Victoria" w Wałbrzychu pro­
klamowała strajk protestacyjny /I zmiana nie wyjecha­
ła z dołu kopalni/ domagając się cofnięcia decyzji
WB. cenzury pisma i umorzenia postępowania przygoto­
wawczego prokuratury wojewódzkiej w Wałbrzychu prze­
ciwko redakcji.W zakończeniu oświadczenia czytamy:
"W sprawie protestu redakcji prowadził wstępne rozmo­
wy z min. Cioskiem J.Onyszkiewicz. Wg. min. Cioska
pismo powinno być poaJawane cenzurze, ponieważ jest
kolportowane przez RSW "Prasa - Książka - Ruch" oświadczamy, że nie jest to zgodne z prawdą, gdyż
''Niezależne Słowo" jest organem wewnątrz związkowym i
jego kalportaż odbywa się wyłącznie za pośrednictwem
ogniw "Solidarności". W związku z powyższym podtrzymu
jemy nadal nasze stanowisko w tej sprawie i żądamy
cofnięcia bezprawnej decyzji władz o poddaniu pisma
cenzurze." /tłx/
P r o c e s
"Robotnika
Szczeciń­
s k i e g o ". Prokuratura Rejonowe w Gryfinie sporzą
dzlła akt oskarżenia przeciw działaczom dawnych Wol­
nych Związków Zawodowych Mirosławowi i Janowi Witkow­
skim o drukowanie poza cenzurą w okresie od marca 1981
do marca 1981."Robotnika Szczecińskiego". Podprokura­
tor A.Kaczmarek uzależnił umorzenie sprawy od "zobo­
wiązania podejrzanych do świadczenia pracy na cele sp
łeczne, co ma stanowić element wychowawczy warunkowe­
go umorzenia". J.i M.Wiktowscy nie zgodzili się na to
i akt oskarżenia został skierowany do sądu.
18.09. w Gryfinie miała się odbyć rozprawa przeciwko redaktorom "Robotnika Szczecińskiego". Ponieważ w
aktach sprawy znalazły się dokumenty o różnych sygna­
turach /co oznacza śledztwa w dwóch różnych sprawach/
obrońcy wystąpili z wnioskiem o odrodzenie rozprawy
i udostępnienie im akt wszystkich śledztw prowadzo­
nych przeciwko J.i M.Wiktowsk^j, w tym także z okreeii
poprzedzającego wydawanie "Robotnika Szczecińskiego".
Sąd przychyli się do wniosku obrońców i rozprawę odro­
czył. /"Jedność 4.09.AS/
R e p r e s j e
w o b e c
r e d a k t o r ó w
pisma z a k ł a d o w e g o .
21.09. wezwano do
Prokuratury Rejonowej w Mysłowicach M.Górę i R.Racnunka, redaktorów pisma zakładowego wydawanego przez KZ
NSZZ "Solidarność" Przedsiębiorstwa Robót Górniczych w
Mysłowicach. Są oni podejrzani o "znieważeni* przedsta
wiciela obcego państwa". /tlx/
4 I'11 u W
I
IM
I
O d w o ł a n i e
s t r a j k u
w
Z S O Po­
łam
w
P i l e . 18,09. KZ przy ZSO Polani w :\ti.e
w związku ze Zjazdem Krajowym "Solidarności* odwołała
gotowość strajkową i czterogodzinny strajk ostrEogawczy zapowiedziany na 21.09 /pierwszy strajk - patrz:
AS nr 37, s. 212/ oraz zaapelowała do Zarządu Reg.o
nalnego i innych zakładów woj?.pilskiego o wstrzyma­
nie akcji solidarnościowej.
W uchwale Komisja Zakładowa stwierdza, że oczekuje
podjęcia przez Zjazd decyzji ws.uniemożliwienia druku
broszury pt. "Bruk był naszym przyjacielem" i "Poznań
ski czerwiec 56" oraz represji wobec działaczy "Soli­
darności" F.Langera i J.Gruszkowskiego /patrz:-AS nr
25, s. 209, nr 26 a.211, nr. 27 s. 217/. /tlx/
KULTURA
0 NIEZALEŻNOŚĆ PRASY ZWIĄZKOWEJ
Ma.
" N i e z a l e ż n e g o
S ł ó w a". 23.09
zarząd Oddziału Wałbrzyskiego Regionu Dolny Śląsk wydał oświadczenie ws. próby ocenzurowania "Niezależne­
go Słowa" - pisma posiadająceqo oficjalną zgodę GUKPPL*
i ukazującego się dotychczas na mocy porozumienia z
wojewodą włabrzyskim bez cenzury jako pismo wewnątrzzwiązkowe. Podczas druku nr 33 tego'pisma wicewojewo­
da Flank usiłował zmusić przedstawicieli redakcji i
Zakaz
w y s t a w i a n i a
k a b a r e t u
"Tu
6 p - t k a" wg informacji przekazanej przez
red. M.Wolskiego 17.09. cenzura zakazała wystawienia
kabaretu "Tu 60-tka" przygotowanego prze? zespół ra­
diowego magazynu "60 minut na godzinę" . /SIM 1.8.09/
R e p r e s j e
w o b e c
d z i e n n i k a r z a
r a d I o w . e g o . 2.09. w programie "Radio-Kuriera"
L.Lutogniewski skomentował umorzenie śledztwa ws. wyda
rżeń bydgoskich w następujących słowach: "Jako absol­
went Wydziału Prawa Uniwersytetu M.Kopernika w Toruniu
nie zostałem podczas ponad dwugodzinnej konferencji
prasowej prowadzonej przez wiceprokuratora wojewódz­
kiego przekonany o słuszności wydania postanowienia a
I N F O R M A C J E
T Y G O D N I A
umorzeniu postępowania w sprawie wydarzeń bydgoskich,
ale być może miałem złych nauczycieli podczas studiów"
3.09. wydany został zakaz emitowania audycji L.Lu­
togniewskiego.w programie ogólnopolskim /aż do odwoła­
nia/.
Odmówiono pisemnego potwierdzenia tej decyzji.
/"Solidarność Radia i Telewizji", 16.09/.
STUDENCI
R o z m o w y
n t . u s t a w y
o
s z k o l ­
n i c t w i e
w y ż s z y m .
17.09. odbyło się spo­
tkanie Podsekretarza Stanu w MNSWiT M.Kazimierczuka z
upoważnionymi przez KKP i Ogólnopolską Komisją Porozu­
miewawczą Nauki NSZZ "Solidarność" przedstawicielami
Związku pod przewodnictwem J.L.Grzelaka. W czasie roz­
mów ustalono, że minister skieruje do Prezesa Rady Mi­
nistrów projekt ustawy o szkolnictwie wyższym opraco­
wany przez Komisję Kodyfikacyjną, a ponadto przedsta­
wi warianty własnych rozwiązać oraz warianty rozwiązać
postulowanych przez "Solidarność". M.Kazimierczuk
stwierdził, że w związku z tym szkoły powinny do chwi­
li wejścia w życie nowej ustawy działać wg»ustaleń pro
jektu Komisji Kodyfikacyjnych. Wyraził też nadzieję,że
zmiana stanowiska Ministerstwa powstrzyma dalsze akcje
protestacyjne w szkołach wyższych /patrz: AS nr 37,s.
212/.
Przedstawiciele Związku oświadczyli, że ostateczne
stanowisko wobec projektu ustawy sformułowane zostanie
przez najbliższy Zjazd Ogólnopolskiej Komisji Porozu­
miewawczej Nauki NSZZ "Solidarność". /"Niezależność','
18.09/.
Ws. p r o j e k t u
u s t a w y
o
s z k o l ­
n i c t w i e
w y ż s z y m . Kolejne uczelnie zapro­
testowały przeciwko wniesieniu poprawek do uzgodnionej
wersji ustawy o szkolnictwie wyższym /patrz: AS nr 37,
s.212/.
16.09. KZ przy WSP w Kielcach zażądała przywrócenia
projektu ustawy do poprzedniej postaci i zapowiedzia­
ła przyłączenie się do akcji protestacyjnej uczelni
krakowskich /tlx/. Poparła je również KZ przy Akademii
Medycznej w Gdańsku. /BIPS, 21.09/.
17,09. z protestem do Ministerstwa Szkolnictwa Wyż­
szego wystąpiła KZ Politechniki Gdańskiej. /BIPS/
20.09. uchwałę w tej sprawie podjął IX Zjazd Ogólno­
polskiej Komisji Porozumiewawczej Nauki, obradujący w
Poznaniu. OKPN stwierdził, że strona rządowa nie rea­
lizuje zobowiązali wynikających z porozumienia zawarte­
go z NSZZ "Solidarność" 19.11.1980 r. nie tylko w sfe­
rze działali związanych z Ustawą o szkolnictwie wyższyn
ale także w dziedzinie prac nad Ustawą o nauce mającą
"stworzyć warunki integracji całego środowiska naukowe
go, podstawy jednolitego finansowania prac naukowych i
i jednolitego statusu pracownika naukowego niezależnie
od przynależności resortowej".
Zjazd zaapelował również do KZ-ów "Solidarności" w
szkołach wyższych o przeprowadzenie akcji informacyj­
nej w uczelniach 1 w środowisku robotniczym - ukazują­
cej walkę o kształt ustawy o szkolnictwie wyższym ja­
ko formę walki o samorząd pracowniczy. OKPN zaleca tei
powołanie w Warszawie grupy koordynującej akcje pro­
testacyjne w szkołach wyższych, PflN i instytutach re­
sortowych. Komisja zapowiedziała je na październik br.
jeśli rząd skieruje do Sejmu projekt nie zaakceptowa­
ny pffzez środowisko akademickie. /AC/
K K K
NZS
w s.
m i ę d z y n a r Ó"-a o w ego
r u c h u
s t u d e n
c k i e g . o. 22.09.
rzecznik prasowy KKK NZS wydał oświadczenie, będące
odpowiedzią na zamieszczone 21.09 w prasie stanów'-ko
aktywu SZSP, na temat zagranicznej działalności NłiS-u.
Wyjaśnił, że decyzją o miejscu następnej konferencji
omawiającej założenia międzynarodowej organizacji stu­
denckiej "nie zdominowanej przez politykę zagraniczną
rządów i ponadnarodowe ideologie" podejmie tymczasowy
sekretariat złożony z przedstawicieli studenckich or­
ganizacji z Francji, USA, Senegalu, Peru, Iraku oraz
NZS-u. Oświadczył też, że w swej działalności między­
narodowej NZS nie zamierza dyskredytować SZSP. Wysuwa­
ny przez SZSP zarzut dot. prób internacjonalizacji
kwestii polskiej NZS uważa za pozbawiony realizmu i
rozeznania w sytuacji międzynarodowej. /tlx/
AS 3S»
S14
ROLNICY
R o z m o w y
ws.
r e a l i z a c j i
Poroz u m i « rt R z e s z ó w
s k o - U s t r z y c k i c h.
23.09. w Min.Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej od
były się roamowy między Zespołem Między resortowym ds.
Współpracy a« 8w.8r*, Rolników Indywidualnych pod prze
wodnictwem wiceministra. A.K*c«ły a Komisją NSZZ RI"So-i
lidarność" ds, R«*lia*e.ji Porotumień Raaszowsko-Us-••
trzyckich t p r a w . J.SUsaam. Ustalenia formułowano w
toku debaty po uagodnianiu stanowisk* w kolejnych spra
wach /patrzs Dokumanty, 8,
/
Przedstawieiaiy 8wi«,aku stwierdaili, że porozumie-,
nie rzeszowako-UBtrayokte a także oparte na nich poro­
zumienie z 17.08 /patrz: AS 31, 8,202/ nie są realizo­
wane. Spowodowało to konieczność, akcji protestacyjnej.
Mln.Kacała odpowiedeiaŁ, aa 17.08 spisano jedynie "ustalenie protokolarne, kt<5re nie mają żadnej mocy praw­
nej". Podjęcie akcji protestacyjnej nie miało według
niego żadnego uzasadnienia. Poinformował, że uchwała
Rady Ministrów ws. FRR została podjęta 14.09, właśnie
została podpisana przez premiera.
Przedst.Związku zgłosili zastrzeżenia do § 5 uchwa­
ły, nSó^TTącegoolpr z ekazaniu rolnikom 50% wpływów na '
FRR w 1981 r.
B.Banaszklewlcz /ekspert NSZZ RI/ wyjaśnił, iż według jego informacji, podstawą tej decyzji jest oświad
czenie Min.Finansów, że wpływy za pierwsze półrocze
zostały już rozdysponowane według starych zasad, cho­
ciaż - dodał - nowe powinny obowiązywać od chwili za­
warcia porozumieli rzeszowsko-ustrzyckich /luty 81 r./,
zresztą nie wszystkie pieniądze za ten okres zostały
przekazane KR-om. Potwierdziła to dyr.Jasińska z Minis
terstwa Finansów, przedstawiając dyspozycję Ministra z:
15.09., by od 24.06 zamrozić wszystkie nieprzelane kwo1
ty z podatków I i II raty.
Mln.Kacała zaproponował, by odwołać akcję protesta­
cyjną. Zarzucił, że nakłaniani są do niej rolnicy nie
będący w Związku.
Przedst. Solidarności zaprzeczyli temu zarzutowi.
Stwierdzili, że zachowanie władz ma c£ęsto charakter
prowokacyjny, np. przesunięcie terminu płatności III
raty z 15.10 na 15.09, odmowa skupu, oświadczenie Mi­
nistra Finansów mówiące o naliczaniu odsetek za nieza­
płaconą ratę. Odczytali oświadczenie, że akcja protes­
tacyjna jest w pełni legalna - wobec jej uczestników
nie mogą być stosowane jakiekolwiek sankcje. Represje
takie, jak egzekucje, naliczanie odsetek za zwłokę itp
to zamach na prawa związkowe. NSZZ RI będzie bronił
swych członków przed represjami.
W trakcie dalszej dyskusji powiadomiono zebranych,
że wicepremier Rakowski podjął decyzję o nienallczaniu
odsetek. Ustalono przesunięcie terminu płatności do
3.10.
Min.Gałczyński /Min. Pracy, Płac i Spraw Socjalnych
poinformował," że' istnieją trzy projekty nowej ustawy Oi
emeryturach: NK ZSL, Sejmu 1 CZK10R. J.Kułaj przypom- :
niał, że porozumienia zawierały dwie strony, więc tyl­
ko one powinny dyskutować o nowej ustawie. Rząd powi­
nien przygotować własny projekt.
Banaszklewlcz zaproponował, że w terminie do 15.10
Komisja ds. Realizacji Porozumień przedstawi własny
projekt ustawy, a 25.10 odbędzie się na ten temat dys­
kusja. Przyjmując tę propozycję Min.Gałczyński uzależ­
nił termin spotkania, na które chce zaprosić wszystkich kont- ihentów, od wytycznych rządu dot. zasięgu
_zmian, sposobu ich finansowania oraz trybu pracy.
Stwierdził, że najpóźniej 31.12. projekt powinien wpłj
nąć do Sejmu.
Konfliktową sytuację na terenie Bieszczadów zrefe­
rował W.Nowacki. Urząd woj. w Krośnie nadal torpeduje
realizację porozumień. Wysuwa nową koncepcję poszerze­
nia Parku Narodowego, co służy jako kolejny argument
odmowy sprzedaży ziemi. Nasilają się represje MO i
WOP wobec ludzi, którzy zajęli opuszczone budynki. W
imieniu Związku Nowacki przedstawił wniosek do Min.
Zdrowia, by rozwinąć na tych terenach rolnictwo typu
biologiczno-ekologlcznego,
Po raz kolejny zwrócono się do Ministra Sprawiedli­
wości o odstąpienie Pałacyku w Olszanicy /patrz: AS ni
18, s.210, nr 19 s.212, nr 20 s.212, nr.21, s.210/ na
rzecz dzieci niepełnosprawnych psychicznie. Przedst.
ministerstwa odmówił W Imieniu resortu jakichkolwiek
rozmów na ten temat.
Przedst. NSZZ RI poinformował, że powołane zosta­
nie Centralne Biuro Informacji w Rzeszowie. Będzie on<
I N F O R M A C J E
T Y G O D N I A . . *
bronić chłopów, którym bezprawnie odbiera się ziemią.
Prezes BG2 zawiadomił, że zgodnie z uchwałą z 26.CB
kredyty będą przyznawane wszystkim rolnikom na równyćl
prawach. Obniżono też stawki oprocentowania. Nowe kom­
pleksowe prawo bankowe 1 statuty blanków oparte będą o
nową ustawę o spółdzielczości i związkach. Zobowiąza­
no Prezesa BGŻ do przedstawienia ich projektów do kon
sultacji NSZZ RI.
Przedst. Ministerstwa Hutnictwa i Przemysłu Maszy­
nowego poinformował o wzroście priorytetowej produk­
cji maszyn rolniczych a przedst. NSZZ RI o licznych
niedoborach w tej dziedzinie.
Podpisano wspólny komunikat dla prasy i protokół
ustaleń /patrz: Dokumenty, s.AoO,/
O p r a ć : A.Schiller
O d w o ł a n i e
a k c j i
p r o t e s t a c y j n e j. Jak podał 23.09. Serwis Informacyjny Rolników
odwołanie akcji protestacyjnej /patrz'.AS 37? s. 213/
możliwe dzięki ustaleniom z rozmów z min.Kacałą /patr:
Dokumenty, s.JO-2./ - należy do poszczególnych WKZeow.
Odpowiednią dokumentację przekaże im OKZ w najbliższy!
czasie. /SI ReUvvkĆu->/.
O b r a d y
P r e z y d i u m
O K Z
N S Z Z
RI
'•Sol i d a r n o ś ó ". 21^22.09 nadzwyczajne posie­
dzenie Prezydium OKZ NSZZ RI poświęcone było akcji pro
testacyjnej /patrz: AS nr 37, s.213/. Stwierdzono m.in
że według nieoficjalnych danych z ministerstwa finan­
sów bierze w niej udział ok. 40% rolników - członków
"Solidarności" i niezrzeszonych. Represje władz
wskazują, że jednym z warunków odwołania akcji
muszą byó gwarancje bezpieczeństwa dla jej uczestników
/tlx/
O ś w i a d c z e n i e
r z e c z n
ika
pra­
s o w e g o
OKZ
N S Z Z
RI
"Solidar­
n o ś ć". 17.09. rzecznik prasowy OKZ NSZZ RI "Solidarnośó" G.Janowski ustosunkował się do adresowanego
do OKZ pisma ministra finansów /patrz: AS nr 37,s.213/
ws. akcji protestacyjnej.
Rzecznik oświadczył, że stwierdzenie ministra o zrea
lizowaniu części ustaleń z 17.08. /patrz: AS nr 31 s.
302/ nie znajduje pokrycia w faktach znanych OKZ-owi.
Nie odpowiada również prawdzie sugestia ministra, jako
by podwyższenie składek PZU uzgodnione było ze Zwiąż- '
(ciem. Zostały one podwyższone jednostronnym zarządze­
niem ministra finansów. W sprawie tej toczą się nego­
cjacje między NSZZ RI "Solidarność" a PZU /patrz: AS
Jr 20,, s. 212, AB~nr~2V7 •• 216, AS nr 29, s.207/.
Rzecznik przypomniał też, że zgodnie z projektem usta­
ły o zwr zawodowych - do respektowania którego rząd zo­
bowiązał się 30.04 - nikt nie może być represjonowany
z. powodu udziału w akcji protestacyjnej organizowanej
jrzez związek. Tak więc przed zakończeniem akcji opłasenie podatku nie może być wymuszane, nie mogą być rów­
nież naliczane odsetki ani w trakcie akcji protestacyj­
nej, ani po jej zakończeniu.
W oświadczeniu czytamy dalej: "Prowadzona akcja pro­
testacyjna jest zgodna ze statutem związku, ma charak­
ter spokojny, nie odrywa rolników od ich zajęć produk­
cyjnych. Pogróżki oraz próby ich zastosowania mogą spo­
wodować inny przebieg akcji. Odpowiedzialność za taki
stan rzeczy spadnie wyłącznie na władze. /SI Rolników/
21S
Akcrłę rolników świebodzińskich poparły wojewódzkie
JComltety Założycielskie NSZZ RI "Solidarność" w Gorzo
Wie, Wrocławiu, Legnicy i Jeleniej Górze. 3.09. uchwa
łę taką podjęło Prezydium ZR w Zielonej Gór7eT"/tlx/
°' 09 ; w Mińsku podpisano porozumienie między woje­
wodą zielonogórskim reprezentowanym przez dyr. Wvdzla
łu Rolnictwa KRN w Zielonej Górze, a Rejonowym Komi­
tetem Akcji Protestacyjnej rolników indywidualnych.Wo
jewoda zobowiązał się m.in. rozpatrzyć wnioski rolnlków o zwrot bezprawnie odebranej ziemi i jej sprzedaz. Zgodnie z porozumieniem wnioski będą rozpatrywa­
ne w ciągu miesiąca od daty Ich otrzymania przy udzla
le przedstawicieli Zarządów Gminnych NSZZ RI "Solidar­
ność . Komitet Akcji Protestacyjnej rolników indywi­
dualnych uznał uchwałę Zarządu Regionu Zielona Góra
roi ikó z a / w y s t a r c z a ^ c ^ gwarancję realizacji żądań
R e w i z j a
i
z a t r z y m a n i a
na
C a r y ń s k i e m
i
W o ł o s a t e m . 18.09.
w szałasie w Dolinie Caryńskiej grupa uzbrojonych funK
cjonariuszy MO, WOP i MSW przeprowadziła bez nakazu
prokuratorskiego rewizję, motywując ją poszukiwaniem
towarów pochodzących z włamania do Pewexu oraz narko­
tyków. Zatrzymano $rzy osoby przybyłe na Caryńskie po­
przedniego dnia do pomocy przy wypasie owiec, W czasie
rewizji urządzono w pobliżu szałasu strzelaninę. Za­
brano materiały "Solidarności". Podobną akcję przepro­
wadzono w Dolinie Wołosatego, gdzie zatrzymano jednego
z uczestników akcji społecznego zagospodarowania Woło­
satego. /tlx/
P o p a r c i e
dla
a k c j i
p r o t e s t a ­
c y j n e j
r o l n i k ó w . 13.09. na" spotkaniu
członków NSZZ RI "Solidarność" i rejonu puławskiego z
Zarządem Oddziału NSZZ "Solidarność" Ziemia Puławska
oraz KZ przy Instytucie Uprawy, Nawożenia i Gleboznaw­
stwa w Puławach uchwalono rezolucję, w której zebrani
żądają: 1. bezwzględnej realizacji uzgodnień z rozmów
między Min.Rolnictwa a OKZ NSZZ RI "Solidarność" z
17.08. /patrz: AS nr 31, s.302/, 2. powołania ogólno­
polskiego organu prasowego NSZZ RI "Solidarność" i au­
tonomicznego dostępu Zwiąjfku rolników do radia i tele­
wizji, 3. przywrócenia pełnej samorządności wszystkich
organizacji spółdzielczych poprzez zmianę ustawodaw­
stwa w tym zakresie. Zebrani poparli stno/isko OKZ w
sprawie niepłacenia III raty podatku w związku z odstf
pieniem przez Rząd od realizacji u»feaieiS • 17.08. /AS,/
Ż ą d a n i a
WKZ
w
Skier-iriewicach
22.08 WKZ NSZZ RI "Solidarność" skierował do prezydenta Skierniewic pismo, w którym żąda przywrócenia wolno­
rynkowej sprzadaży mięsa i_jego przetworów oraz ustalę
nia na nie cen maksymalnych obowiązujących w całej Pol
sce, nierepresjonowania rolników sprzedających na tar­
gowiskach, zniesienie dyskryminacji rolników dokonują­
cych zakupów poza miejscem zamieszkania, wprowadzenia
jednakowych cen na artykuły żywnościowe w handJu uspo­
łecznionym na terenie całego kraju.
WKZ domaga się ponadto od prezydenta Skierniewic
przyznania lokalu na siedzibę dla siebie, a od wojewo­
dy wydania zlecenia przydziału lpkali dla Gminnych !'••mitetów Założycielskich Związku 'o 30.09. W przypadku
niespełnienia tego liądariia podjęta zostanie akcja p> .
testacyjna. /AS/
.4 ' II
A k c j a
p r o t - e s t a c y j n a
w ofcotj C&jok
Ś w i e b o d z i n a
.
31.09. chłopi z okolic Świebodzina, wobec braku od­
powiedzi władz woj. zielonogórskiego na wnioski o pras
kazanie gruntów administrowanych przez PGR /patrz:AS
nr 35, P. 209/, podjęli akcję protestacyjną. Wjechali
oni 24 ciągnikami ze sprzętem agrotechnicznym na pole
swiebodzlńskiego Kombinatu Rolnego, które PGR przeję­
ło od rolników indywidualnych 2 lata temu. Dyrekcja
kombinatu poleciła uruchomić ciężki sprzęt i w czasie
kiedy rolnicy orali ziemię, traktorzyści PGR rozsiewa­
li wapno w poprzek pola, tak, by sypało się ono w oczy
chłopom. Maszyny kombinatu blokowały też drogę ciągni­
kom rolników i usiłowały je taranować. Dyrekcja kombi­
natu powołała komitet strajkowy przeciwko rolnikom.
Organizacja NSZZ "Solidarność" w'kombinacie poparła
stanowisko protestujących i odcięła się od działalnoś
cl Komitetu.
Po rozpoczęciu rozmów między wojewodą zielonogór­
skim a powołanym przez rolników komitetem społecznym
chłopi wycofali się do wsi Glińsko i rozpoczęli okupa­
cję Ośrodka szkoleniowego. Obecna przy wydarzeniach
milicja nie interweniowała. /BI WKZ Gorzów/
2.09. wojewoda zielonogórski Z.Cyganik poinformował
załogę kombinatu, że prokuratura wszczęła postępowań!"
przygotowawcze przeciwko uczestnikom akcji protesta­
cyjnej. /SIM/
u
"II
I
R o l n i c y
r o b o t n i k o m . 20.09. Stowar?-/szenie Kobiet - Gospodyń Wiejskich we Włocławku zwró­
ciło się do wszystkich rolników o przekazywanie kartę)
żywnościowych robotnikom. Jednocześnie kobiety zaape­
lowały do robotników o zwiększenie produkcji na rzecz
rolnictwa. "Sądzimy, że połączenie wysiłku miast i
wsi pomoże wyprowadzić nasz kraj z kryzysu" - czytamy
w oświadczeniu. /tlx/
K o n f e r e n c j a
p r a s o w a
A. S i w a k a. 14.09. A.Siwak przew. Zw. Zawodowych Budowlanych
członek Biura Politycznego PZPR zaprosił na konferen­
cję prasową akredytowanych w Warszawie dziennikarzy z
krajów socjalistycznych oraz przedstawicieli trzech
telewizji zachodnich.
Pierwsza część Zjazdu "Solidarności" wykazała oświadczył A.Siwak zgromadzonym, że "z tymi ludźmi roi
mowa jest niemożliwa". W związku z tym należy rozważyć
sprawę delegalizacji "Solidarności". Zapytany przez
jednego z dziennikarzy jak sobie wyobraża dokonanie
tej operacji Albin Siwak odpowiedział "mamy dość ludz:
w SB i wojsku, aby sobie z tym poradzić". /"Niezależ­
ność" nr 30, 17.09/
D O K U M E N T Y
czego podjęta na spotkaniu w KWK "Katowice" w dniu
18.09.1981 r.
DOKUMENTY PREZYDIUM KKP
S t a n o w i s k o
P r e z y d i u m
KKP
w s. s a m o r z ą d u
p r a c o w n i c z e g o .
Prezydium KKP przyjmuje do wiadomości sprawozdanie
M.Gila 1 Sz.Jakubowicza o rozmowach w Sejmie ws. pro^i
tów ustaw o przedsiębiorstwie państwowym i samorządzie
pracowniczym.
Prezydium upoważnia M.Gila do akceptacji i następu­
jącej formuły powoływania i odwoływania dyrektra przed
- siębiorstw państwowych ustalonej w tych rozmowach.
1. Dyrektora przedsiębiorstwa państwowego powołuje 1 od
wołu je rada pracownicza,.przedsięblorstwa'bądź organ
założycielski. W stosunku do decyzji powołującej lub
odwołującej dyrektora organom w/w przysługuje wzajem­
ne prawo do zgłoszenia umotywowanego sprzeciwu w ter­
minie nie przekraczającym 2 tygodni.
~2. Rada Ministrów w porozumieniu ze Zw. Zawodowymi
ustali listę przeds; o podstawowym znaczeniu, w któ­
rych myśl ustępu 1 dyrektora powołuje i odwołuje or­
gan założycielski.
3. W przedsiębiorstwach użyteczności publicznej dyrek­
tora powołuje 1 odwołuje organ założycielski na zasa­
dach określonych w ustępie l.r
4. W wypadku nie uwzględnienia sprzeciwu organowi,któ
ry go wniósł, przysługuje prawo zwrócenia się o roz­
strzygnięcie do sądu. Orzeczenie sądu jest ostateczne
Prezydium KKP przedstawi z poparciem delegatom na
Zjazd reprezentowaną wyżej formułę
O ś w i a d c z e n i e
Prezydium KKP ws. Uchwały 199 Rady Ministrów.
Krajowa Komisja Porozumiewawcza NSZZ "Solidarność"
popiera uchwałę przedstawicieli Komisji Zakładowej
j NSZZ "Solidarność" kopalń węgla kamiennego, surowców
• chemicznych, surowców mineralnych 1 rud oraz zakładów
przemysłu górniczego podjętą na spotkaniu w KWK "Kato­
wice" i domaga się uchylenia Uchwały nr 199/81 Rady
Ministrów z dnia 11.09.81 r.
Domaga się ustalenia wynagrodzenia górników w nyso*
kości proporcjonalnej do wynagrodzenia proponowanego
przez Rząd za prace w soboty i niedziele oraz domaga
się niezwłocznego podjęcia w tej sprawie rozmów przez
Rząd z przedstawicielami załóg górniczych.
KKP wzywa Ministra Górnictwa aby do chwili podję­
cia rozmów wstrzymane zostało wykonanie wyżej wymlenio
nej uchwały 199/81 Rady Ministrów.
KKP deleguje do tych rozmów ze swej strony Tadeusza
Jedynaka'.
Gdańsk 22.09.81
Prezydium KKP NSZZ "Solidarność*
U c h w a ł a
Prezydium KKP w sprawie cofnięcia przez władze zezwo­
lenia na milionowy nakład "Tygodnika Solidarność"
Prezydium KKP zostało powiadomione przez redaktora
naczelnego "Tygodnika Solidarność" Tadeusza Mazowiec­
kiego, że cenzura odmówiła przedłużenia zezwolenia na
wydawanie dalszych numerów "Tygodnika Solidarność" w
okresie zjazdowym w nakładzie miliona egzemplarzy.
To stanowisko władz uderza w elementarne potrzeby
naszego Związku 1 jego członków. "Tygodnik Solidarno*"'
jest istotnym czynnikiem w formułowaniu stanowiska Związku na Zjeździe przez przekazywanie informacji o
pracach Zjazdu, zarówno plenarnych jak i w zespołach
roboczych oraz o podjętych decyzjach. Tygodnik jest
także istotnym czynnikiem przy kształtowaniu ppinii
członków Związku w sprawach, które są przedmiotem II
tury Zjazdu.
Przy braku obsługi TV Zjazdu szeroka informacji-' o
jego przebiegu i pracach może się ukazywać tylko za
pośrednictwem naszego tygodnika. Odebranie przyznane­
go już na czas Zjazdu milionowego nakładu Tygodnikowi
Solidarność stanowi szykanę wobec naszego Związku.Pa­
pier na ten cel w Polsce istnieje i nic tej decyzji
nie tłumaczy. Domagamy się wydania decyzji umożliwia­
jącej Tygodnikowi "Solidarność" ukazywanie się w na­
kładzie miliona egzemplarzy.
Uważamy,, że gospodarka papierem i udzielanie zezwo­
leń nie może być przez władze używana do tego rodzaju
manipulacji politycznych ze szkodą dla milionów ludzi
pracy.
•••"
U c h w a ł a
przedstawicieli Komisji Zakładowych NSZZ "Solidarność
kopalń węgla kamiennego, surowców chemicznych, surow­
ców mineralnych i rud oraz zakładów przemysłu górni- ,
Po wysłuchaniu opinii w sprawie postanowień uchwały1
nr 199/81 Rady Ministrów z dnia 11.09.81 r. skonsulto
wanych z załogami na masówkach 1 podziałach pracy uch­
walono co następuje i
1. Treść uchwały 199/81 Rady Ministrów z dnia u.09.81
w sprawie środków zapewniających zwiększenie wydobyci,
węgla kamiennego oraz innych surowców wydobywanych w i
kopalniach głębinowych jest sprzeczne z postanowienia'
mi "Porozumienia Jastrzębskiego" oraz z postanowienia'
mi porozumienia zawartego 7 maja 1981 r., podpisanego
przez rząd i nasz związek, a dotyczącego niestosowa­
nia dodatkowych zachęt materialnych za pracę w dni wol
ne od pracy.
2. Przedmiotowa uchwała Rady Ministrów jest kolejnym !
arbitralnym działań em rządu zmierzającym do skłóce­
nia ludzi pracy w Polsce oraz niezgodna z zasadą poro­
zumienia społecznego i partnerskiej współpracy propa-l
gowanej przez rząd.
3. Uważamy, że jeżeli praca górnika w dni wolne ma by<
tak wysoko opłacana jak proponuje rząd, to domagamy
się, aby zarobki w pozostałe dni tygodnia, w których
wkład pracy jest taki sam były podwyższone proporcjo­
nalnie do Z&T.O bków oferowanych za soboty 1 niedziele
oraz inne dni ustawowo wolne od pracy, tak ażeby gór­
nik na utrzymanie rodziny nie musiał pracować w dni
wolne od pracy.
4. Górnicy rozumiejąc ciężką sytuację naszego kraju
podjęli apel KKP NSZZ "Solidarność" o dobrowolne prze'
pracowanie ośmiu sobót do końca 1981 roku na zasadach
wynagrodzenia obowiązującego dotychczas. Stwierdzamy,
że uchwała Rady Ministrów obowiązująca od 1.09.81 r.
jest świadomym torpedowaniem apelu KKP o pracę w sobo^
ty oraz kontrolowanego rozdziału wydobytego węgla.
5. Domagamy się natychmiastowego podjęcia rozmów przezi
rząd z przedstawicielami załóg górniczych wybranymi ną
dzisiejszej naradzie na temat kwestii spornych zawar­
tych w uchwale nr 199/81 Rady Ministrów.
6. W przypadku nie podjęcia rozmów do dnia 26.09.81 i
nie załatwienia naszych słusznych żądań, Związek podej
mie kroki przeciwdziałające zaistniałemu stanowi, zgo<i
nie z uprawnieniami statusowymi.
Katowice 18.09.81
za przedstawicieli zakładów
obecnych na naradzie
KKK SG NSZZ "Solidarność"
L i s t
o t w a r t y
do Prezesa Rady Ministrów
generała armii - Wojciecha Jaruzelskiego
Od dwóch miesięcy sytuacja w Komitecie do Spraw Ra­
dia 1 Telewizji stale się pogarsza. Dotyczy to w rów­
nym stopniu stosunków między Kierownictwem a pracowni­
kami, jak i Kierownictwem a NSZZ "Solidarność". Przy­
czyną tego stanu rzeczy są między innymi następujące
fakty i
1/ Jednostronnie zostały zerwane przez Kierownictwo w
osobie przewodniczącego Władysława Loranca porozumie-j
nia zawarte pomiędzy prezydium Komitetu do Spraw Radia'
i Telewizji a Krajową Komisją Koordynacyjną NSZZ "So-.
lldarność" Radia i Telewizji /brak konsultacji w istoi
tnych sprawach dotyczących polityki personalnej, unie'
możliwienie nieskrępowanego dostępu do poligrafii 1
teleksu, niekonsultowane zmiany struktur organizacyj­
nych/.
2/ Ukrywanie przed załogą wyników pokontrolnych NIK.
3/ Nlerealizowanie postulatów pracowniczych /w przy­
padku Telewizji do dnia dzisiejszego zrealizowano 5%/
'4/ Awansowanie redaktora naczelnego Dziennika Telewi­
zyjnego S.Cellchowsklego, odpowiedzialnego za polity­
kę manipulowania informacjami /między Innymi sprawa
bydgoska, pomnika na Westerplatte/ na stanowisko wica
przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji/
5/ Uniemr liwienie przeprowadzenia transmisji w radiu
i telewizji z I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ "Soli­
darność".
6/ Zagrożenie usunięciem z pracy dziennikarzy Polskie­
go Radia - sygnatariuszy listu otwartego do radiosłu­
chaczy.
7/ Ignorowanie zdania organizacji społecznych i zawo­
dowych /np. SDP/ na temat programu radia i telewizji.
8/ Upowszechnianie nieprawdziwych informacji o istnie'
nlu gotowości strajkowej lub też strajku w Komitecie
do Spraw Radia i Telewizji oraz w Stacjach Radiowych i
TV.
9/ Stwarzanie atmosfery stanu wyjątkowego w radiu i t«
lewlzji poprzez wymuszanie deklaracji lojalności wobes
Kierownictwa /bezprecedensowa forma zapoznania załogi
z Uchwałą Rady Ministrów Nr 185/81/.
10/ Wydanie zakazu wyjazdu dziennikarzom z ośrodków
regionalnych na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ "Soli­
darność".
11/ Publiczna wypowiedź zawierająca stwierdzenie, że
DOK V M E N T Y
w Komitecie do Spraw Radia 1 Telewizji Kierownictwo
będzie łamało prawo, kiedy uzna to za stosowne.
12/ Wprowadzenie na teren Komitetu do Spraw Radia i
Telewizji służb milicyjnych, zmuszanie pracowników do
pełnienia obowiązków pod nadzorem tych służb.
13/ W sytuacji zapowiedzianego spotkania prezydium
KKP "Solidarność" z Lechem Wałępj na czele z pracowni­
kami radia i telewizji, wydanie zikazu wpuszczania na
teren Komitetu do Spraw Radia i Telewizji, delegacji
KKP, a także zagrożenie użyciem milicji i wojska wo­
bec, własnych pracowników, którzy Wzięliby udział w tyj
spotkaniu.
i
W odczuciu pracowników radia i telewizji - członków
NSZZ "Solidarność" polityka programowa i wewnętrzna
realizowana przez przewodniczącego Komitetu d/s Radia
1 Telewizji - Władysława Loranca zmierza do nieuchron­
nej konfrontacji. Sytuacja wewnątrz radia i telewizji
i jej efekt antenowy do złudzenia przypominają okres
rządów Macieja Szczepańskiego.
Jako członkowie związku zawodowego mamy w takiej sy­
tuacji moralne zobowiązanie do publicznego wyrażenia
niepokoju.
W świetle powyższego, wobec wyczerpania przez Zwią­
zek wszelkich możliwych form porozumienia z Kierownic­
twem Komitetu do Spraw Radia i Telewizji i w celu unik
nięcia sytuacji, w której może dojść do generalnego
załamania porozumieli społecznych ze wszystkimi tego
konsekwencjami - whosimy o
o d w o ł a n i e
Obywatela Władysława Loranca ze stanowiska przewodnlczcego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji.
W imieniu Krajowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ "Soli­
darność" Radia i TV podpisali: Piotr Załuski - OTV Wre
cław, przewodniczmy KKK, Piotr Mroczyk - przewodniczą­
cy KZ RTV Warszawa, Jan Moczulak - RTV Warszawa, Zyg­
munt Gutowski - RTV Warszawa, Andrzej Warchałowski OTV Kraków, Andrzej Bors - PR Kielce, Wacław Biały-PR
Lublin, Tomasz Piotrkowski - PR Białystok, Piotr Wró­
blewski - PR Opole, Ryszard Zalewski - PR Koszalin ,
Jerzy Sysak - PR Katowice, Wojciech Biedak - RTV Poz­
nań.
Warszawa 20.09.81
Z a p i s
u s t a l e ń
ze spotkania Zespołu Międzyresortowego pod przewodni­
ctwem Wiceministra Rolnictwa 1 Gospodarki Żywnościo­
wej Andrzeja Kacały z Komisją NSZZ RI "Solidarność"
d/s Realizacji Porozumień Rzeszowsko-Ustrzyckich przy
udzirle przedstawicieli Prezydium OKZ z przewodniczą­
cym Janem Kułajem.
1. Przedstawiono pismo Ministra Rolnictwa i Gospodark:
Żywnościowej z dnia 18 września 1981 r. do wszystkich
wojewodów w sprawie stosowania punktu 1/9 Porozumie­
nia Rzeszowskiego. Zgodnie z treścią tego pisma i prz<
pisami KPA we wszystkich sprawach rozstrzyganych w
oparciu o pkt 1/9 Porozumienia Rzeszowskiego Związek
będzie brać udział w postępowaniu na prawach strony i
przedstawiać swoje opinie. Stanowisko Związku należy
brać pod uwagę w szczególności w ocenie faktu, że prz«
jęcie nastąpiło z rażącą krzywdą dla rolnika. Związek
informuje', że powoła Centralne Biuro Interwencyjne z
siedzibą w Rzeszowie, którfc będzie na bieżąco kontak­
tować się z Ministerstwem we wszystkich sprawach zwią­
zanych z pkt. 1/9 należących do kompetencji szczebla
centralnego, reprezentując Związek na prawach strony.
2. W sprawie kredytów inwestycyjnych nie wykorzysta­
nych z przyczyn obiektywnych przedstawiciele BGZ zajna
stanowisko na następnym spotkaniu.
3. W terminie do 15 października br. Związek otrzyma
do konsultacji projekt nowego prawa bankowego, statu­
tów BGŻ oraz banków spółdzielczych. Następnie strony
ustalą tryb dalszych konsultacji.
4. Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych przyj­
muje z dużym zadowoleniem wstępną wersję związkowego
projektu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników i
ich rodzin. Ostateczną wersję Związek przedstawi do
15 października br. Ministerstwo uwzględniając ten pre
jekt przygotuje propozycje rządowe i podejmie rozmowy
ze Związkiem w tej sprawie, tak aby termin zagwrantowany w Porozumieniu Rzeszowskim był zachowany. Za każ­
dym razem prowadzić się będzie protokół zgodności 1
rozbieżności stanowisk obu stron.
5. Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
przekazało do konsultacji Związku projekt nowych prze­
pisów w sprawie organizacji i funkcjonowania służby
rolnej.
6. W terminie do 15 października br. Ministerstwo Fi­
nansów wyda przepisy instrukcyjne do uchwały Nr 202
Rady Ministrów w sprawie Funduszu Rozwoju Rolnictwa,
ze szczególnym uwzględnieniem § 5, po uzgodnieniu z
Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej ora:
NSZZ RI "Solidarność". Do tego czasu obowiązują zasa­
dy zawarte w piśmie Min.Finansów z dnia 15.09.81 r. dc
urzędów wojewódzkich.
302
7. Strona związkowa zwróciła uwagę, że opublikowane z«
łożenia projektu ustawy o radach narodowych wykazują
rozbieżności w stosunku do zapisu pkt V/4 Porozumie­
nia Rzeszowskiego. Do sprawy ustawy o radach narodo-»wych strony powrócą na najbliższym wspólnym posiedze­
niu.
8. W celu wyjaśnienia rozbieżności w sprawach realiza
cji Porozumienia Ustrzyckiego na terenie Bieszczadów
Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej powoła
zespół z udziałem przedstawicieli Inspekcji Resorto­
wej. Departamentu Gospodarki Ziemią, CZPPGR i Dyrek­
cji Lasów Państwowych. OKZ NSZZ RI "Solidarność" wyde
leguje swoich przedstawicieli do Zespołu na prawach
obserwatorów. Przed rozpoczęciem kontroli terenowej
Zespół omówi przedmiot i zakres kontroli z wojewodą
krośnieńskim l WKZ NSZZ RI "Solidarność" w Krośnie.
Po zakończeniu badań w terenie Zespół omówi z wojewo­
dą i WKZ wstępne wyniki dokonanych ustaleń. Wyniki koi
troli zostaną przedstawione i omówione na wspólnym po­
siedzeniu Zespołu Międzyresortowego i Komisji Związko­
wej. Rozpoczęcie prac Zespołu - nie później niż 15
października br. zakończenie prac - tak, aby wyniki
można było przedstawić na najbliższym wspólnym posie­
dzeniu.
9. Decyzje w kwestii gospodarki ziemią i rozdziału
środków produkcji rolniczej należą do administracji
a nie organizacji społecznych. Organizacjom tym przys­
ługuje prawo opiniowania i społecznej kontroli. Prze. pisy dotyczące udziału organizacji rolników w tych
sprawach, które zostały wydane przed zarejestrowaniem
NSZZ RI "Solidarność" należy rozumieć z uwzględnienia^
udziału również przedstawicieli tego Związku. Na szczt
blu wsi opinię społeczną wyraża walne zebranie rolni­
ków, a w sprawach ogólno-wiejskich - zebranie wiejskie
Uczestnicy spotkania zwracają się do Ministra Adminis-n
traćji Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska o wy­
danie stosownych zaleceń dla terenowych organów admi­
nistracji państwowej do stosowania powyższych zasad.
10. W związku z przekazaniem rozliczenia wydatkowania
FRR za lata 1978-80 Ministerstwo Rolnictwa i Gospodar­
ki Żywnościowej powoła w najbliższym czasie komisję
zgodnie z pkt 3 ustaleń z 17 sierpnia br. Ze swer) >strc
ny Komisja NSZZ RI "Solidarność" d/s Realizacji Poro­
zumień Rzeszowsko-Ustrzyckich wydeleguje swych przed­
stawicieli do wspomnianej komisji.
11. Przedstawiciele Związku oświadczyli, że traktując
akcję protestacyjną wstrzymania trzeciej raty płat­
ności podatkowych jako akcję legalną i statutową Zwiąs
ku chce uzyskać gwarancje, że w razie jej zakończenia
rolnicy nie będą obciążeni odsetkami. W związku z tym
Wiceminister A.Kacała oświadczył, iż Minister Finansó*
upoważnił go do przekazania informacji, że rolnikom,
którzy do dnia 3 października br wpłacą trssecią ratę
zobowiązania pieniężnego przypadającego i za 1981 rok
naczelnicy gmin umorzą z urzędu należności z tytułu oć
setek za zwłokę.
12. W sprawie realizacji ustalenia z 17 sierpnia br.
w sprawie zamrożenia cen usług w SKR-ach omówiono pis­
mo CZKiOR z 10 września br. zawierające wytyczne w tej
sprawie. .
Ustalono wstępnie, że następne spotkanie odbędzie
się w pierwszej połowie listopada. Przekazano Polskie)
Agencji Prasowej uzgodniony komunikat ze spotkania,
Wiceminister A.Kacała przy omawianiu spra',* gospo­
darki ziemią wyraził krytyczne stanowisko wobec a
samowolnego wkraczania przez rolników indywidualnych
na grunty jednostek gospodarki uspołecznionej i podej­
mowania prób ich uprawianie*,.
Zwrócił się jednocześnie do Kierownictwa OKZ NS3J3
RI "Solidarność" o podjęcie takich przedsięwzięć,któ­
re zapobiegałyby w przyszłości tego rodzaju akcjom.
Delegacja NSZZ RI "Solidarność" przedstawi powyż­
sze oświadczenie na najbliższym posiedzeniu OKZ NSZZ
RI "Solidarność", które odbędzie się 14 października
1981 r.
Warszawa, 23.09.81
Wiceminister A.Kacała
Członek Komisji ds. Porozumień
Wieńczysław Nowacki
ekspert Bolesław Banaszkiewicz
Sekr. Kom,d/s Por. Fraczek
L i s t
d o c . J e r z e g o fi o j k a
do Lecha Wałęsy ws. publikacji "Solidarności!" z zakre­
su najnowszej historii Polski.
Szanowny Panie Przewodniczący.
Od wielu miesięcy występują często, a ostatnio znacz­
nie się pomnożyły wypadki oskarżenia przez władze,zwła
szcza prokuratorskie, rozmaitych ogniw "Solidarności"
o publikowanie i rozpowszechnianie różnych wydawnictw,
określanych jako "antyradzieckie" lub "godzące w soju­
sze PRL". /Ostatnio sprawa rozpowszechniania publika­
cji Czwarty rozbiór Polski w Ustrzykach Dolnych/.
Niemal wszystkie określane w ten sposób wydawnictwa
są publikacjami z zakresu historii najnowszej, dotyczą'
!
DOKUMENTY
cymi np. wojny 1920 roku, paktu Ribbentrop-Mołotow 1
agresji 17 września 1939, sprawy Katynia, losów Polakó'
na ziemiach wschodnich R.P. pod okupacją/ZSRR, likwidacji AK przez Armią Radziecką, politycznego tła Powsta­
nia Warszawskiego i Innych spraw, należących do najważ'
nlejszych problemów naszej niedawnej przeszłości. Infor
macje
prasowe o konfiskatach publikacji, zajęciu dru­
karń1 /np. sprawa "Wolnego Związkowca" w Katowicach,
gdzie poszło nie tylko o karykaturę Leonida Breżniewa/
czy postępowaniu prokuratorskim wobec drukarzy, wydaw­
ców 1 dystrybutorów wydawnictw, stwierdzają ogólnie i
bezpodstawnie, że są to wydawnictwa "antyradzieckie" godzące w sojusze PRL", bez żadnej Informacji, iż cho­
dzi o publikacje
h i s t o r y c z n e , dotyczące wy­
darzeń' sprzed kilkudziesięciu lat. W opinii publicznej
tworzy się w ten sposób błędne mniemanie, jakby inkry­
minowane druki dotyczyły aktualnych problemów stosunku
Polski do ZSRR.
. Społeczeństwo polskie ma bezsporne prawo do pełnej
prawdy o swojej najnowszej historii. Obowiązkiem histo­
ryków, dziennikarzy i wydawców związanych z "Solidar­
nością" jest dostarczanie społeczeństwu prawdy o najwai
nlejszych wydarzeniach 1 problemach spośród dotychczas
przemilczanych spraw naszej przeszłości.
Sądzę, iż obowiązkiem i ważnym zadaniem KKP jest uś­
wiadomienie władzom państwowym PRL, iż ujawnianie i ros
powszechnianie prawdy o krytycznych momentach pAeszłoś
ci stosunków między Polską a Rosją nie może być uznane
- bez względu na aktualny subiektywny stosunek do tych
spraw członków aktualnego kierownictwa rządowego i par­
tyjnego ZSRR - za "działalność antyradziecką". History­
cy polscy nie mogą przyjąć do wiadomości jakiegokolwiek
uzasadnienia rzekomej niemożności pisania prawdy o ta­
kich sprawach jak pakt Ribbentrop-Mołotow i agresja 17
września, Katyń czy wydanie na zagładę Powstania War­
szawskiego. Doktryna "racji stanu" i zasada ochrony ak­
tualnych sojuszów między Polską a ZSRR nie może się od­
nosić do problemów historii sprzed 40 lat.
Sądzę, iż KKP powinna zażądać od Rządu PRL zaprzesta
nla jakiegokolwiek ścigania publikacji odnoszących się
do spraw historycznych i ograniczenia wykładni art.2,
punkt 3 Ustawy o kontroli publikacji i widowisk z dnia
31 lipca 1981 tylko do współczesnych 1 aktualnych spraw
politycznych.
Warszawa 17.09.81
doc.dr hab.Jerzy Łojek
historyk /członek Rady Naukowej
OBS Regionu Mazowsze NSZZ "Soli­
darność"
łom
AS 39 (S)
riuszy M9, a tym samym pozwoli na uzyskanie zaufania
społeczeństwa do Jego działań.
Związek nie będzie pełnił roli partii politycznej.
Będzie popierał socjalistyczną drogę rozwoju kraju w
oparciu o wypróbowane sojusze międzynarodowe.
Z uwagi na specyfikę wykonywanej pracy związek nie
będzie wchodził w skład istniejących central związko­
wych, a z innymi związkami zawodowymi może współpraco
wać na zasadzie równopartnerstwa i dobrowolności kie­
rując się dobrem socjalistycznej ojczyzny 1 służby.
Program 1 cele związku zostały przedstawione MSW,
lecz mimo to nie uniknęliśmy represji wobec działaczy
ruchu założycielskiego oraz jego sympatyków. Ruch ten
jest zwalczany wszelkimi możliwymi sposobami. Domnie­
mamy, że wywierano nacisku na Sąd celem niedopuszcze­
nia do zarejestrowania naszego związku. Dnia 9.09.81
zostaliśmy zawiadomieni o terminie rozprawy rejestra­
cyjnej wyznaczonej na dzień 25.09.81 r. Dnia 23.09.81
Sąd Wojewódzki w Warszawie doręczył postanowienie o
zawieszeniu rozprawy w uzasadnieniu powołując się na
pismo Ministra Sprawiedliwości nr I.C. 501/74/81 bę­
dące zapytaniem kierowanym do Sądu Najwyższego: Czy
Funkcjonariusz MO jest pracownikiem? Wiemy, że miano­
wani pracownicy prokuratury, s-ądów czy dyrektorzy po­
siadają swoje związki zawodowe. Oceniamy to jako dys­
kryminowanie naszej grupy zawodowej.
Postanowiliśmy wyrazić swój protest przeciwko zwal­
czaniu naszego ruchu poprzez stałe przebywanie w po­
mieszczeniach Hali Gwardii w Warszawie.
Akcję protestacyjną rozpoczęliśmy ok. gndz. 10.00
Ok. godz.12.45 do wnętrza hali wkroczyły siły porząd­
kowe pod dowództwem z-cy K-dta Stołecznego MO płk.
Celaka. Po kilkakrotnym wezwaniu do opuszczenia zajmo
wanych pomieszczeń postanowiliśmy zawiesić akcję pro­
testacyjną i opuściliśmy pomieszczenia.
U podsatwy tej decyzji leżały następujące okolicz­
ności:
- nieunormowana, napięta sytuacja społeczno-politycz­
na,
- chcieliśmy uniknąć przeżywania wewnętrznego drama­
tu u interweniujących na rozkaz funkcjonariuszy MO,
- nie chcieliśmy narażać uczestniczących na zasadach
dobrowolności delegacji z zakładów pracy,
- uniknięcie zakłócenia toku obrad drugiej tury Wasze
go Zjazdu poprzez ewentualne posądzenie "Solidarności
o inspirowanie wzmiankowanej akcji.
Liczymy na zrozumienie idei naszego ruchu 1 oczeku­
jemy poparcia dla naszego ruchu.
Przewodniczący Komitetu Protestacyj­
nego /-/ Ireneusz Sierański
I Krajowy Zjazd Delegatów
CD SPISU TREŚCI ZE STRONY TYTUŁOWEJ
NSZZ "Solidarność"
Gdańsk
Ws ustawy o szkolnictwie wyższym
214
KKK NZS ws międzynarodowego ruchu studenckiego 214
Milicja Obywatelska :ostała powołana przez władzę
Ludową dla zapewnienia ładu, porządku i bezpieczeń­
ROLNICY
stwa wszystkich obywateli PRL. W minionym okresie pro­
Rozmowy ws realizacji porozumień ustrzyckich.. 214
wadzono politykę zmierzającą do odizolowania milicjan
Odwołanie akcji protestacyjnej
215
ta od społeczeństwa i skłócenia go z tym społeczeń­
Obrady OKZ NSZZ RI "Solidarność"
215
stwem. Działalność ta umożliwiała wykorzystywanie funl
Oświadczenie
rzecznika
prasowego
OKZ
NSZZ
RI.,
215
cjonariuszy MO do tłumienia słusznych wystąpień spo­
Akcja protestacyjna w okolicach Świebodzina... 215
łeczeństwa w celu ochrony int eresów wąskiej grupy
Rewizja i zatrzymania na Caryńskiem i Wołosatem215
decydentów.
Poparcie dla akcji protestacyjnej rolników.... 215
Ruch B- •:. -i] i stycznej odnowy nie ominął funkcjonarlu Żądania WKZ Skierniewice
215
szy MO. Zdaliśmy sobie sprawę, że konflikty społecz­
Rolnicy robotnikom
215
ne winny być rozwiązywane metodami politycznymi na '
drodze dialogu między przede iwiciełami władzy a spO-.
łeczeństwem, które bezpośrednio i najszybciej odczuwa DOKUMENTY
skutki błędów w polityce społeczno-gospodarczej.Mili­
cjant nie chce być ślepym narzędziem wykorzystywanym
DOKUMENTY PREZYDIUM KKP
przeciwko masom pracującym wbrew interesom dotyczącym,
Stanowisko Prezydium KKP ws samorządu
301
bezpośrednio ludzi pracy a więc i jego. Przejawiło
Oświadczenie Prezydium KKP ws uchwały nr 199 FM 301
się to w oddolnym ruchu zmierzającym do stwoczenia
^Uchwała
Prezydium
KKP
ws
nakładu
"Tygodnika
Związku Zawodowego Funkcjonariuszy MO. Istriiejący i
"Solidarność"
301
działający Ogólnokrajowy Komitet Założycielski ZZ FMO
•
dąży do zarejestrowania związku zawodowego. Związek
Uchwała KKK S e k c j i Górnictwa ws uchwały nr 199 RM 301
będzie realizował następujące cele:
L i s t o t w a r t y KKK RTV do p r e m i e r a . .
301
1. Działanie na rzecz przestrzegania praworządności w
Zapis u s t a l e ń z rozmów ws r e a l i z a c j i Porozu­
interesie ludu pracującego /wyznajemy zasadę faktycz­
mień Rzeszowsko-Ustrzyckich.
302
nej równości wszystkich obywateli wobc prawa i konie­
L i s t J . Ł o j k a do L.Wałęsy ws publikacji "Solidarności" "502
czności jego przestrzegania/.
L i s t Komitetu Protestacyjnego ZZ Funkcjonariuszy MO 303
2. Działanie na rzecz obrony honoru, godności i kształ
towania właściwych postaw moralnych funkcjonariuszy M(
/podjęcie działań w kierunku wyeliminowania osób nie­
*•
przydatnych do pracy w MO, niedopuszczanie w uzasadnić
nych przypadkach do przyjmowania niewłaściwych ludzi
do pracy w organach MO, propagowanie w .śclwych pos­
taw, wpływanie.na tematykę szkolenia itd./
3. Działanie na rzecz tworzenia właściwych warunków
służby.
4. Dbanie o należyte warunki socjalno-bytowe i kultu­
ralne funkcjonariuszy MO.
Realizacja celów wpłynie na jakość pracy funkcjona­