DIETA = ŻYWNOŚĆ = ZDROWIE

Transkrypt

Projekt „Jesteśmy aktywni” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Strona
Opracowała:
Agnieszka Kulisa – Dietetyk
Dla BUKK Karina Kozioł
1
DIETA = ŻYWNOŚĆ = ZDROWIE
Strona
2
10 ZASAD RACJONALNEGO
ODŻYWIANIA
1. DBAJ O RÓŻNORODNOŚĆ SPOŻYWANYCH PRODUKTÓW
Nie ma produktu spożywczego, który zawierał by wszystkie niezbędne składniki pokarmowe
w dużych ilościach. Dlatego mało urozmaicone pożywienie może powodować niedobory
niektórych składników pokarmowych. Bardzo ważne jest, aby codziennie spożywać produkty
zbożowe, mleczne, wysokobiałkowe (ryby, chude mięso), warzywa oraz owoce. Nie tylko
dzienna, lecz jednorazowa racja pokarmowa powinna być urozmaicona.
2. UNIKAJ NADWAGI I OTYŁOŚCI
Można to osiągnąć poprzez zrównoważenie ilości spożywanego pożywienia z aktywnością
fizyczną. U osób otyłych częściej występuje wysokie stężenie cholesterolu, niedokrwienna
choroba serca, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, bezdech senny, niektóre choroby
nowotworowe, zmiany zwyrodnieniowe kości, problemy psychologiczne i wiele innych
chorób. Dotyczy to głównie otyłości brzusznej, dlatego też utrzymanie odpowiedniej masy
ciała jest nieodzownym warunkiem profilaktyki tych chorób. Osoby otyłe powinny
ograniczyć spożywanie produktów wysokokalorycznych czyli słodyczy, alkoholu, tłustych
potraw. Powinni też zwiększyć aktywność fizyczną. Bardzo ważne jest, aby wystrzegać się
ponownego tycia po odchudzeniu.
3. WPROWADZAJ DO DIETY PRODUKTY
ZBOŻOWE - PEŁNOZIARNISTE
Codzienne spożywanie pełnoziarnistego pieczywa, ryżu, kasz, makaronów reguluje pracę
przewodu pokarmowego, zapobiega zaparciom, daje uczucie sytości i ułatwia utrzymanie
należnej masy ciała. Grupa produktów zbożowych - pełnoziarnistych jest dobrym źródłem
węglowodanów złożonych (zapewniających energię mięśniom), białka, witaminy B1,
niacyny, magnezu, żelaza, cynku i błonnika pokarmowego.
4. SPOŻYWAJ CODZIENNIE DWIE SZKLANKI MLEKA
Dwie duże szklanki praktycznie zaspokajają dzienne zapotrzebowanie na wapń. Mleko jest
również bogatym źródłem wysokowartościowego białka i witaminy B2. Zaleca się
spożywanie mleka chudego, bowiem tłuszcz mleczny i cholesterol, które znajdują się również
w tłustych serach, sprzyjają rozwojowi miażdżycy tętnic. Żółte sery zawierają ponadto dużo
soli. Mleko może być zastępowane jogurtem lub kefirem, a częściowo także różnymi serami.
Strona
Spożywanie ryb, szczególnie tłustych ryb morskich 2 – 3 razy w tygodniu należy do zasad
3
5. MIĘSO SPOŻYWAJ Z UMIAREM. WPROWADZAJ DO DIETY
RÓWNIEŻ RYBY I ROŚLINY STRĄCZKOWE
profilaktyki niedokrwiennej choroby serca. Nasiona roślin strączkowych, będące również
dobrym źródłem białka, mają także znaczenie w profilaktyce miażdżycy. Mięso jest nie tylko
dobrym źródłem białka, ale też cynku, witaminy B1, żelaza, niacyny.
6. SPOŻYWAJ CODZIENNIE DUŻO WARZYW I OWOCÓW
Zaleca się spożywanie 3 porcji warzyw i 2 porcji owoców w ciągu dnia. Warzywa i owoce to
dla naszego organizmu podstawowe źródło witamin, składników mineralnych oraz błonnika
pokarmowego. Witaminom zawartym w warzywach i owocach przypisuje się działanie
przeciwmiażdżycowe i przeciwnowotworowe. Ponadto potas obficie występujący w
warzywach i owocach obniża ciśnienie krwi. Błonnik w nich zawarty nie tylko reguluje pracę
przewodu pokarmowego i zapobiega zaparciom, obniża także stężenie cholesterolu i
poprawia tolerancję glukozy.
7. OGRANICZAJ SPOŻYCIE TŁUSZCZÓW, SZCZEGÓLNIE
ZWIERZĘCYCH, A TAKŻE PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH DUŻE
ILOŚCI CHOLESTEROLU I IZOMERY TRANS NIENASYCONYCH
KWASÓW TŁUSZCZOWYCH
Ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych i produktów obfitujących w cholesterol jest
nieodzownym warunkiem profilaktyki zawału serca. Tłuszcze zwierzęce podnoszą poziom
złego cholesterolu i zwiększają krzepliwość krwi. Oleje roślinne nie wykazują takiego
działania. Pamiętaj, że dużo niekorzystnego dla zdrowia tłuszczu znajduje się w tłustym
mięsie i tłustych wędlinach, podrobach, ciastach, czekoladzie, kremach, chipsach.
8. ZACHOWAJ UMIAR W SPOŻYCIU CUKRU I SŁODYCZY
Unikanie spożywania tych produktów chroni przed próchnicą zębów i ułatwia utrzymanie
należytej masy ciała. Cukier nie dostarcza żadnych niezbędnych składników odżywczych. To
tylko źródło pustych kalorii, które jeżeli nie zostaną wykorzystane jako energia odłożą się w
postaci tkanki tłuszczowej.
9. OGRANICZAJ SPOŻYCIE SOLI ORAZ GLUTAMINIANU SODU
Co dzieje się w naszym ciele po spożyciu alkoholu:
Strona
10. UNIKAJ ALKOHOLU
4
Sól u wielu ludzi podnosi ciśnienie krwi. Ograniczać spożycie soli powinni w szczególności
osoby z nadciśnieniem oraz osoby z rodzin, w których występuje nadciśnienie.
Dzienne spożycie soli nie powinno przekraczać 6g (łyżeczka). Niestety aktualne spożycie jest
znacznie wyższe. Należy więc rezygnować z dosalania potraw przed spożyciem i ograniczać
dodawanie soli w czasie gotowania, a także pamiętać, że dużo soli znajduje się w wędlinach,
konserwach, produktach wysoko przetworzonych np. gotowe produkty w słoikach, torebkach,
puszkach.
Mózg:
- uszkodzenia naczyń krwionośnych prowadzące do wylewów
- niszczenie komórek nerwowych w korze mózgowej prowadzące do obniżenia sprawności
umysłowej i zaburzeń psychicznych
Serce:
- występują zahamowania w dojrzewaniu krwinek czerwonych niezbędnych do odżywiania
organizmu tlenem
- występuje arytmia, nadciśnienie, niewydolność krążenia, zawały mięśnia
Wątroba:
- 90% alkoholu rozkłada się w komórkach wątroby tworzącej podstawowy filtr całego
organizmu. Ten proces powoduje stłuszczenie tego organu i wywołuje stany zapalne,
uszkadza regulację poziomu cukru we krwi.
Przewód pokarmowy:
- występują nieżyty przełyku, owrzodzenia żołądka i dwunastnicy, stany zapalne trzustki
- występują zakłócenia wchłaniania pokarmu w jelitach
- alkohol łącznie z nikotyną jest najważniejszą przyczyną raka warg, języka, gardła, płuc i
żołądka
NIE ZAPOMINAJMY!!!
Strona
5
Racjonalne odżywianie to również:
- nie zapominanie o spożyciu śniadania!!!!
- odpowiednie nawodnienie organizmu: wypijanie 8-12 szklanek wody w ciągu dnia
- regularne spożywanie posiłków
( 3 główne: śniadanie – obiad – kolacja i 2 mniejsze w postaci przekąsek np. owoc, mały
jogurt, surówka, garść orzechów lub pestek dyni, słonecznika itp.)
- kuchnia lekkostrawna!!! (bez smażenia na głębokim tłuszczu, bez panierek, bez
zatrzepywania zup oraz sosów mąką i śmietaną)
- kolacja 2-3 h przed snem (nie objadamy się na noc)
- unikanie spożywania Fast - Foodów!!!!
- zaprzestanie palenia papierosów!!!!
PIRAMIDA ZDROWEGO ŻYWIENIA
1-2 porcji
Strona
6
bez ograniczeń
Strona
7
ŻYWIENIE W WYBRANYCH
CHOROBACH
WSKAZÓWKI DIETETYCZNE
przy nadciśnieniu tętniczym
Warzywa
Owoce
Mleko i jego przetwory
Mięso, drób, ryby
Orzechy i ziarna
Przyprawy
Napoje
Słodycze
Przeciwwskazane
pieczywa (razowe lub
pełnoziarniste), płatki owsiane,
pszenne, musli naturalne, kasza,
ryż, makaron ale gotowany
najlepiej w nieosolonej wodzie
surowe oraz gotowane, soki
warzywne najlepiej świeże (np.
sok pomidorowy)
chleb bułki pszenne, pieczywo
cukiernicze, chałka,
drożdżówki, chrupki, chipsy,
paluszki i inne solone
przegryzki
warzywa z puszki, warzywa
marynowane: grzybki,
korniszony, papryka, warzywa
kwaszone z dużą ilością soli
owoce kandyzowane takie, jak :
ananas, gruszki, śliwki, wiśnie,
skórka pomarańczowa,
mieszanki keksowe)
świeże lub mrożone (banany,
brzoskwinie, jabłko, czarna
porzeczka, arbuz, melon,
mango, śliwki
(polecany sok z aronii bądź
czarnej porzeczki)
chude mleko, jogurty naturalne,
maślanka, kefir, chudy ser biały
drób (pierś z kurczaka), ryby
przede wszystkim morskie
(śledź, dorsz, makrela,
sardynka, tuńczyk, flądra,
halibut)
orzechy włoskie i laskowe
świeżo łuskane, nasiona dyni,
słonecznika
czosnek, cebula, sok z cytryny,
majeranek, bazylia, estragon,
zielona pietruszka, koperek,
zioła prowansalskie,
niegazowana woda mineralna,
słaba herbata, lampka
czerwonego wina raz w
tygodniu
miód naturalny, dżem
niskosłodzony, gorzka
czekolada
tłuste mleko, tłuste twarogi,
sery żółte, topione, pleśniowe
tłuste mięsa: wieprzowina,
nadmiar czerwonego mięsa,
podroby, konserwy mięsne i
rybne, ryby wędzone
solone orzechy, orzechy w
czekoladzie
ostre przyprawy ( pieprz,
papryka, chili)
musztarda, ocet, sosy sałatkowe
ostre, keczup, kostki bulionowe,
przyprawy typu jarzynka
(przyprawy zawierające
glutaminian sodu szkodliwy jak
sól)
mocna kawa, gazowana woda,
słodkie napoje, alkohol
wysokoprocentowy
należy ograniczać słodycze
8
Zboża i produkty
pełnoziarniste
Zalecane
Strona
Produkty










Dieta powinna dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych,
węglowodanów (najlepiej złożonych), tłuszczów (najlepiej NNKT), białka, witamin
oraz składników mineralnych.
Znacznie należy ograniczyć spożycie tłuszczów zwierzęcych ze względu na zawartość
nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu. Wybierać mięsa chude. Korzystnie
działają tłuszcze roślinne: olej sojowy, słonecznikowy, kukurydziany, oliwa z oliwek,
olej lniany tłoczony na zimno, nieoczyszczony! Tłuszcz ryb morskich również
zawiera wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które obniżają też ciśnienie krwi.
Ponadto są dobrym źródłem jodu i witaminy D. Należy je spożywać co najmniej 3
razy w tygodniu.
Tłuszcze roślinne nie zawierają cholesterolu, a kwasy omega-3 zmniejszają zawartość
cholesterolu we krwi i chronią ściany naczyń krwionośnych.
Należy ograniczyć spożycie soli kuchennej. Gromadzenie się sodu w komórkach
mięśni i naczyń zwiększa ich wrażliwość na bodźce zwężające. Zbyt duża ilość soli
kuchennej zwiększa ilość krwi krążącej i sprzyja stanom skurczowym tętnic oraz
obrzękom.
Dieta z dużą ilością potasu wpływa korzystnie na równowagę wodną organizmu. Potas
wspomaga pracę serca.
Zwiększenie w diecie selenu, wapnia, magnezu przyczynia się również do obniżenia
ciśnienia tętniczego. Źródłem wapnia są przede wszystkim produkty mleczne. Należy
spożywać te ze zmniejszoną zawartością tłuszczu. Dużo selenu zawierają produkty
zbożowe z pełnego ziarna. Magnez występuje w warzywach strączkowych, mięsie,
płatkach zbożowych, kakao.
Witamina C, E, A oraz beta-karoteny mają właściwości przeciwutleniające. Witaminy
te chronią przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, które wpływają na
powstawanie schorzeń sercowo-naczyniowych, w tym choroby nadciśnieniowej.
Źródłem witaminy C są świeże warzywa i owoce, głównie spożywane na surowo.
Witamina E występuje w olejach, zarodkach i kiełkach zbóż, w produktach
zbożowych z całego ziarna, warzywach liściastych, kukurydzy, zielonym groszku,
mleku, serach, jajach. Źródłem karotenoidów są warzywa i owoce zabarwione na
kolor zielony i żółtopomarańczowy.
Konieczne jest ograniczenie kawy i alkoholu. Kawę kofeinową można zastąpić
bezkofeinową. Korzystnie wpływa lampka czerwonego wytrawnego wina (ale nie
pijemy za często)
Zapewnienie organizmowi odpowiedniej ilości błonnika, który reguluje prace układu
pokarmowego, zapobiega zaparciom, zmniejsza stężenie cholesterolu we krwi.
Właściwa technologia sporządzania potraw to gotowanie w odzie i na parze, duszenie
bez tłuszczu, pieczenie w folii, pergaminie lub w woreczkach żaroodpornych. Posiłki
trzeba sporządzać bez dodatku soli kuchennej. Dozwoloną ilość soli powinno
dodawać się do gotowych potraw na talerzu. Solenie po wierzchu potraw gotowych
zwiększa wrażenie smakowe.
Stresy, hałas , nerwowy tryb życia wpływają niekorzystnie na organizm sprzyjając
podwyższeniu ciśnienia. Na ile to możliwe powinniśmy starać się unikać tych
Strona

9
Zasady diety z ograniczeniem sodu oraz zalecenia w chorobie nadciśnieniowej:

czynników. Głębokie oddechy, gimnastyka, spacer uspokaja organizm.
Częste mierzenie ciśnienia przyczynia się do ustawienia właściwego leczenia przez
lekarza.
w zaburzeniach gospodarki lipidowej
Produkty i
potrawy
Zalecane
Zalecane tylko w
umiarkowanych
ilościach
Przeciwwskazane
Napoje
słaba herbata, chude mleko
0,5-1,5% tłuszczu, kawa
zbożowa z mlekiem, napoje
mleczno – owocowe, napoje
mleczno-warzywne, soki
owocowe i warzywne, chudy
jogurt niskotłuszczowy – 1,5%
słaba kawa
rozpuszczalna z
mlekiem, w
ograniczonej ilości
wino czerwone, jogurt
i mleko 2% tłuszczu
napoje czekoladowe,
kakao, mocna herbata,
kawa naturalna ze
śmietanką, pełne
mleko, alkohol, jogurt
pełnotłusty
Pieczywo
pieczywo z pełnego ziarna,
bułki grahamki, biszkopty na
białkach, pieczywo z dodatkiem
soi, słonecznika
pół cukiernicze, chleb
żytni, pieczywo jasne
Dodatki do
pieczywa
chudy twaróg, serek
homogenizowany chudy, serek
homogenizowany z owocami,
ser ziarnisty typu, chude
wędliny drobiowe, chuda
szynka, białko jaja, serek
sojowy
masło, margaryna
utwardzana metodą
przeestryfikowania,
dżem, powidła, miód,
całe jaja, ser
twarogowy półtłusty
Zupy i gorące
sosy
warzywne, krupniki (najlepiej
na wywarach
warzywnych)mleczne na mleku
odtłuszczonym
lekko zaprawiane
chudym mlekiem,
czasami zawiesina z
mąki
Mięso, drób,
ryby
chude gatunki, cielęcina, indyk,
kurczaki bez skóry (dużo
cholesterolu), królik, potrawy
gotowane, duszone, pieczone
bez tłuszczu, ryby chude
słodkowodne oraz ryby morskie
bogate w tłuszcze zawierające
kwasy omega 3 : makrela,
tuńczyk, łosoś, sardynka, śledź
wołowina, dziczyzna,
chuda wieprzowina –
schab, kura, ryby
smażone, na
dozwolonych olejach,
wędzone
chleb jasny świeży,
pieczywo z dużą
ilością żółtek i dużą
ilością tłuszczu,
rogaliki francuskie
Masło w dużych
ilościach, sery
pełnotłuste i tłuste
żółte, topione sery i
pleśniowe, smalec,
konserwy, tłuste
wędliny, żółtka,
pasztety
na wywarach
mięsnych, kostnych,
tłuste, zawiesiste,
zasmażane, zaprawiane
śmietaną
Strona
10
wszystkie tłuste mięsa,
wieprzowina, baranina,
podroby, gęsi, kaczki,
potrawy smażone na
tłuszczu, ryby smażone
na tłuszczu
zwierzęcym
Warzywa i
owoce
potrawy smażone
racuchy, bliny, owoce
smażone w cieście,
placki ziemniaczane
masło, margaryny
miękkie
Smalec, słonina, olej
palmowy, oleje
uwodornione
(margaryny twarde)
orzechy laskowe,
włoskie, migdały
solone, konserwowane,
orzechy solone
Ziemniaki
gotowane, pieczone bez
tłuszczu w piekarniku
-
smażone na tłuszczu:
frytki, krążki, placki
Desery
galarety, kisiele, budynie na
chudym mleku, sałatki
owocowe, suflety, musy
owocowe, kompoty, biszkopty
na białkach
bezy, ciasteczka z
niewielkim dodatkiem
tłuszczu, keksy z
dodatkiem otrąb i małą
ilością żółtek
Torty, czekolada,
batony, kremy tłuste,
ciastka na żółtkach
Przyprawy
przyprawy korzenne
ostre, musztarda
ocet, majonez
Sosy zimne
sosy sałatkowe
niskotłuszczowe, majonezy na
białkach jaja
-
Majonezy z żółtkami,
sosy i kremy ze
śmietaną i dużą ilością
tłuszczu
11
Tłuszcze
krokiety, bigos,
zapiekanki
Strona
Potrawy
półmięsne i
bezmięsne
budynie z kasz, warzyw,
makaron z mięsem, makarony
bez żółtek, leniwe pierogi na
białkach jaja, kluski
ziemniaczana na białkach,
risotto
oleje zawierające
jednonienasycone kwasy
tłuszczowe : rzepakowy, oliwa
z oliwek oleje zawierające
wielonienasycone kwasy
tłuszczowe : słonecznikowy,
sojowy, kukurydziany przede
wszytki polecany olej lniany!!!
warzywa świeże i mrożone,
zwłaszcza strączkowe: fasola,
groch, soczewica, kukurydza,
owoce świeże, suszone,
konserwowane (niskosłodzone)
MIAŻDŻYCA
Zalecane
Zalecane w
umiarkowanych
ilościach
Przeciwwskazane
Napoje
woda przegotowana,
wody mineralne
niegazowane, herbata
bez cukru, kawa bez
cukru (zalecana
zbożowa), soki z
warzywne z warzyw
ubogowęglowodanowych
mleko 2 % tłuszczu,
słaba kawa naturalna z
mlekiem bez cukru,
koktajle mlecznoowocowe bez cukru,
napoje z owoców, soki
owocowe bez cukru,
napoje i soki z warzyw
rozcieńczone
wszystkie napoje
słodzone cukrem,
kakao naturalne,
mocna kawa, tłuste
mleko, śmietana,
napoje alkoholowe,
soki owocowe z
cukrem, coca-cola,
pepsi, napoje
gazowane
Strona
Produkty i potrawy
12
dla diabetyków
chleb pszenny, bułki
kajzerki, pumpernikiel
Dodatki do pieczywa
chude wędliny, szynka,
polędwica, drobiowe,
pasty z mięsa i warzyw,
ryby morskie gotowane i
wędzone, jaja (żółtka z
umiarem), ser
twarogowy chudy
jaja na miękko lub
jajecznica (2-3 razy w
ciągu 2 tygodni), ser
twarogowy półtłusty,
masło, pasztet z
drobiu, cielęciny,
dżemy bezcukrowe,
śledzie,
w ograniczeniu sery
żółte (podpuszczkowe)
Tłuste wędliny,
kaszanki, parówki,
konserwy mięsne,
pasztetowa, salceson,
dżemy
wysokosłodzone,
marmolady, konfitury,
ser twarogowy tłusty,
sery topione,
Zupy i sosy gorące
jarzynowe z warzyw,
czyste – pomidorowa,
grzybowa, czerwony
barszcz, koperkowa,
kalafiorowa, żurek,
kapuśniak, krupnik, rosół
jarski, zupy podprawiane
jogurtem, kefirem, sosy
na wywarach z warzyw
zupy podprawiane
zawiesinami z
podpalanej mąki
zupy na tłustych
wywarach mięsnych
zagęszczane
zasmażkami z mąki i
śmietany, sosy na
mąkach i śmietanie
ryż biały, ziemniaki
duże ilości pieczywa
białego, makaronów,
groszku ptysiowego
duszone z tradycyjny
sposób
potrawy z panierkami,
smażone, pieczone w
tradycyjny sposób
Pieczywo
Dodatki do zup
Mięso, drób, ryby
ryż pełnoziarniste,
grzanki, kasze, makaron
nitki, lane ciasto na
białkach
mięso chude: cielęcina,
młoda wołowina,
jagnięcina, królik,
kurczak, indyk, chude
ryby, potrawy gotowane,
pieczone w folii,
pergaminie, rękawie,
duszone bez dodatku
tłuszczu
Strona
chleb razowy, graham,
chleb pełnoziarnisty,
chrupki, bułki
pełnoziarniste
wypieki z dodatkiem
cukru, chleby na
miodzie, pieczywo z
dodatkiem karmelu,
bułki maślane,
biszkopty z cukrem,
babki drożdżowe,
ciasta kruche, ucierane
13
Potrawy półmięsne i
bezmięsne
budynie z mięsa i
warzyw, z sera, warzywa
faszerowane mięsem
budynie z kasz,
makaronów,
zapiekanki, risotto,
pierogi
Warzywa
o zawartości
węglowodanów od 0 do
5%: rzodkiewka, sałata,
endywia, cykoria, ogórki,
rabarbar, szczypiorek,
szparagi, szpinak,
grzyby, boćwina,
brokuły, cebula,
kabaczek, kalafior,
pomidory, szczaw,
papryka
Ziemniaki
-
o zawartości
węglowodanów od 5
do 45%: brukiew,
buraki, brukselka,
dynia, fasola, groszek,
jarmuż, kapusta:
czerwona, włoska,
marchew, pietruszka –
korzeń, pory, rzepa,
seler, bób, chrzan,
ziemniaki
gotowane, pieczone w
całości
Owoce
grejpfruty – gatunek
zielony (wpływają na
obniżenie stężenia
glukozy we krwi) reszta
w ograniczeniu
-
potrawy z dodatkiem
cukru np. knedle,
naleśniki, pierogi z
cukrem, potrawy
smażone
Starte, surówki i
warzywa gotowane z
dodatkiem dużej ilości
majonezu, śmietany,
żółtek, cukru
puree, smażone z
tłuszczem, frytki
owoce w syropach,
kompoty z cukrem,
galaretki ze śmietaną,
daktyle, rodzynki
- bardzo istotne jest spożywanie posiłków 5 -6 razy dziennie, częściej ale w mniejszych
porcjach
- ważna jest ilość i jakość węglowodanów w diecie (zaleca się przede wszystkim
węglowodany złożone np. pieczywo pełnoziarniste, ryż brązowy, kasza jęczmienna, gryczana,
makarony razowe)
- uważa się, że należy znacznie ograniczyć pszenicę, w postaci pieczywa pszennego,
makarony pszenne, kopytka na bazie mąki pszennej itp. gdyż, zawarty w niej gluten
niekorzystnie wpływa na gospodarkę cukrową w organizmie
- należy pamiętać o spożywaniu najlepiej na surowo olejów roślinnych
- omega- 3 zmniejsza insulinooporność, kwasy omega – 3 można spotkać np. w olejach
roślinnych np. olej lniany lub w rybach, w olejach rybich
- zaleca się codzienną aktywność fizyczną min. 30 minut
- zawartość poszczególnych składników diecie: białka 15- 20%, tłuszczów 20 – 30%,
węglowodanów 50 – 55% w diecie obniża się ilość węglowodanów na korzyść białka.
Strona
- dieta dla diabetyka opiera się na wymiennikach przede wszystkim węglowodanowych
1 wymiennik węglowodanowy zawiera 10g węglowodanów, czyli jeżeli w diecie mamy 330g
węglowodanów to rozkładamy tą ilość węglowodanów na 33 wymienniki węglowodanowe.
14
Przy diecie o kaloryczności 2200 kcal
Białko - 15% 330 kcal : 4 = 82,5g
Tłuszcz – 25% - 550 : 9 = 61,1g
Węglowodany – 60% - 1320 : 4 = 330g
np. chleb pszenno- żytni 50g (1 kromka ) = 1 wymiennik
Kasza i ryż 30g ( 3 łyżki) – 1 wymiennik
w stwardnieniu rozsianym
- warto zrezygnować z tłuszczów zwierzęcych takich jak: masło, smalec wieprzowy, gęsi i
stosować margarynę dietetyczną oraz oleje roślinne
- spożycie mięsa warto ograniczyć do 2 razy w tygodniu
- należy unikać wędlin przede wszystkim tłustych oraz podrobów (wątróbka, nerki, serca itp.)
- bardzo ważne są produkty mleczne, niskotłuszczowe: zaleca się 1,5% świeże mleko, 1,5%
jogurt, 10% kwaśna śmietana, 10% śmietanka do kawy, chudy lub półtłusty twaróg
- nie należy jeść więcej niż dwa żółtka na tydzień, a zamiast żółtek stosować roślinne środki
wiążące
- warto spożywać makarony nie zawierające jajek
- dania z soi mogą zastępować dania z mięsem i dlatego powinny być spożywane 1-2 razy w
tygodniu
- 2-3 razy w tygodniu zaleca się spożywanie dań rybnych
- w codziennej diecie powinny być owoce i warzywa np. bogate w białko rośliny strączkowe
bogate w wapń sałaty, koper, brokuły, szpinak, jarmuż, orzechy, nasiona
- codziennie powinno się jeść produkty pełnoziarniste np.: chleb pełnoziarnisty, ryż, makaron
(bez jaj), płatki owsiane, także z orzechami
- dieta powinna być lekkostrawna, pełnowartościowa
- dieta powinna podlegać zasadom racjonalnego odżywiania
Strona
15
w paraplegii
- dieta w tego typu przypadkach opiera się na odpowiednim dożywieniu organizmu, powinna
być pełnowartościowa, zapewniać wszystkie składniki odżywcze o wysokiej wartości
odżywczej, natomiast pozbawiona produktów dostarczających pustych kalorii np. słodycze,
cukier, słodkie napoje, pieczywo cukiernicze, używki, produkty wysokotłuszczowe
- zaleca się wprowadzenie diety lekkostrawnej, niskotłuszczowej, aby ograniczyć ewentualne
tycie oraz bogatą w błonnik (owoce, warzywa, produkty zbożowe- pełnoziarniste), aby
zapobiegać problemom z regularnymi wypróżnieniami
- dieta powinna być urozmaicona oraz uwzględniająca podstawowe zasady zdrowego
odżywiania
po przeszczepie nerki
- dieta powinna być uboga w węglowodany szybko wchłaniając się, czyli cukry i słodycze
- uboga w tłuszcze oraz sól i glutaminian sodu
- bogata natomiast w białko (czyli nabiał, jajka, mięso, ryby) – zaleca się go 1-2 g/kg masy
ciała/dobę
- z żywienia należy wykluczyć (alkohol, kawę prawdziwą) oraz ostre przyprawy, drażniące
przewód pokarmowy
- dieta powinna być lekkostrawna, uwzględniająca gotowanie na parze, pieczenie w folii,
rękawie, gotowanie, duszenie bez tłuszczu
- dieta powinna spełniać podstawowe zalecenia racjonalnego odżywiania i powinna być ściśle
ustalana według zaleceń lekarza prowadzącego
Przykładowy jadłospis po przeszczepie nerki
Posiłki
Jadłospis
Śniadanie I
zupa mleczna z kaszą manną
bułka pszenna niskosodowa z masłem 82% tłuszczu
oraz plastrem gotowanej cielęciny
sok pomidorowy
Śniadanie II
serek homogenizowany z biszkoptami
herbata rumiankowa
Obiad
zupa koperkowa z grzankami
kurczak duszony w jarzynach
ziemniaki puree
buraki gotowane
sałata zielona z kefirem i startym jabłkiem
świeży sok pomarańczowy
leniwe pierogi
herbata z cytryną
16
Kolacja
jogurt naturalny
Strona
Podwieczorek
ZWIĄZKI MIĘDZY ŻYWNOŚCIĄ, ŻYWIENIEM I ZDROWIEM
ŻYWNOŚĆ
ŻYWIENIE
JAKOŚĆ ZDROWOTNA ŻYWNOŚCI
-
WARTOŚĆ ODŻYWCZA RACJI POKARMOWEJ
-
+ +
ZATRUCIA POKARMOWE
-MIKROBIOLOGICZNE
(np. salmonellozy)
-CHEMICZNE
(np. metalami ciężkimi)
ZŁY STAN ODŻYWIENIA
-NIEDOŻYWIENIE
(np. awitaminozy)
-PRZEŻYWIENIE
(np. otyłość)
ZDROWIE
KU
IE O
W
G
E
Y
OB JOW
R
O
O
CH OZW
R
CHOROBY
ZAKAŹNE
ME CHO
T A RO
BO BY
LIC
ZN
E
Strona
17
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
WODA, GLEBA, POWIETRZE

DIETA = ŻYWNOŚĆ = ZDROWIE

Transkrypt

Podobne dokumenty

zalecenia_dietetyczne_pĹ‚ynna - Podhalański Szpital Specjalistyczny

zalecenia_dietetyczne_ubogoresztkowa

DIETA HIPOLIPEMICZNA OPUBLIKOWANA PRZEZ EUROPEJSKIE

Dieta 1500 kcal - przykładowa lista zakupów

Dieta ubogoenergetyczna

zalecenia_dietetyczne_bogatoresztkowa

dieta ubogoenergetyczna