kultura włocławka
Transkrypt
kultura włocławka
ABOUT CITY OGÓLNIE O MIEŚCIE Wloclawek is the biggest town in the Eastern part of Kujawy Region, situated on the left bank of the Vistula river, at the tributary of the Zgłowiaczka river. Archaeological excavations proved that already 3000 years ago, on the site where the contemporary town is situated, a Lausitz culture settlement had been established, proceeded by a Pomeranian settlement 500 years later. There have been found traces of settlements from the Roman period and early Middle Ages. In the 10th century a settlement with a market place and a river harbour was founded at the tributary of the Zglowiaczka river. At the turn of the 10th and 11th centuries a prince’s garden was established. It has been the capital of the Kujawy Region Bishopric since 1123. The town was called Wlodzislaw in the Middle Ages, then Wloclaw (Vladislavia). Before 1265 Wloclawek was granted municipal rights by the Kujawy prince Kazimierz. Period 1308-1332 was marked by the Teutonic knights invasions, which caused total destruction of the town (1329). In 1339 Wloclawek was re-located on the basis of the Chelmskie law (town location law), reconstruction of the town began, and a new cathedral was built (1340-1365). Again in 1392 and 1431 the town suffered from the Teutonic invasions, only the Torun peace treaty in 1466 put an end to the Teutonic terror. The town started to blossom. It became the centre of the Vistula cereal market and the main customs office in the Vistula river. The number of cereal granaries was constantly growing, and in 1598 it reached the number of 27. The Wloclawek merchants had their own merchant navy. Thanks to being the granary of the Kujawy and Ziemia Dobrzynska – regions with very fertile soils, Wloclawek was growing richer. Simultaneously craftsmanship, miller and brewery sectors were developing fast. The wealth of the town was reflected by the fact it had wooden sewage system at that time. In 1657 Wloclawek was robbed and set on fire by the Swedish army. From that time on wars, epidemics and fires were haunting the town and it was depopulating. The former name Wloclaw was disappearing. The fall of Wloclawek was marked by the following numbers: in 1598 there were 245 houses, 5 mills, 25 granaries, and in 1760 – only 155 houses, 2 granaries, and 11 places which remained after burnt granaries. In 14th and 15th centuries Wloclawek was a town of about 500 inhabitants, in the 16th century, in the time of welfare and peace, about 2000. A substantial growth in population started after the Napoleon wars (in 1815 – 2444 inhabitants). The situation of Wloclawek, and of many other Polish cities, has started to improve since the half of the 18th century. It is partly due to the activities of so called Good Order Commission (Komisja Dobrego Porzadku), which introduced many reforms (1787). After the second partition of Poland in 1793 Wloclawek was in the Prussian part, and after the Vienna Congress – in the Polish Kingdom. After the November Insurrection (1831) the time of Tsar’s of Russia oppression began. The January Insurrection (1863) was put down in a particularly cruel way. Many Insurrection participants were hanged or shot, among others colonel Stanisław Bechi, an Italian Garibaldian. The time of political and national oppression in the 19th century was at the same time accompanied by economic development of Wloclawek as the huge Russian market was open to the Polish factories. In 1799 a German manufacturer Gross established the first ever in Poland paper mill, in 1816 a chicory factory of Fred Bohm started its activities, and in 1896 - the biggest cellulose factory. Other branches of industry developed: faience, ceramic, chemical (paints and varnish), printing, metal (factory of iron machines, wore and nails), food processing. The I World War hindered further development and four-year German occupation ruined the Wloclawek industry. After the town liberation, on November 12th, 1918, the economic situation started slowly to improve. Between 1917-1924 priest Stefan Wyszynski, later Primate of Poland, was studying in the Wloclawek Seminary. Between 1930-39 he was dividing his time between his church duties, scientific activities and social work among labourer’s. During the II World War about 30% of Wloclawek town has been destroyed. The town was liberated on January 20th, 1945. The first post-war years were marked with rebuilding and development of old factories and workshops, and their modernisation. There were, among others: Cellulose-paper mill (Zaklady Celulozowo-Papiernicze), Wloclawek Faience Factory (Wloclawskie Zakłady Ceramiki Stołowej – „Fajans”), Agriculture Machines Factory „Wisla” (Zakłady Maszyn Rolniczych „Wisla”), Kujawy Consumption Concentrates Factory (Kujawskie Zaklady Koncentratow Spozywczych). PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com There have been fund new factories: Nitrogen Factory “Wloclawek” (Zaklady Azotowe "Wloclawek"), Factory of Paints and Varnishes (Fabryka Farb i Lakierow), Table Ceramics Factory II (Zaklady Ceramiki Stolowej II), Cord and Wire Factory “Drumet” (Fabryka Lin i Drutu "Drumet"), Kujawy Manometer Factory (Kujawska Fabryka Manometrow), Wloclawek Furniture Factory (Wloclawska Fabryka Mebli), Food Processing Factory “Spolem” (Zaklady Wytworcze "Spolem"), Cold Store and many others, and the biggest power engineering investment on the Vistula river – stage of fall with power of 160 MW. Industry development was accompanied by new housing construction and municipal investments. Wloclawek of today is the most important centre of industry, administration, commerce and culture of the Eastern part of Kujawy region. Włocławek jest największym miastem wschodniej części Kujaw, leży na lewym brzegu Wisły, przy ujściu Zgłowiączki. Źródła archeologiczne wskazują, że w miejscu obecnego miasta istniała już przed 3000 lat osada kultury łużyckiej, a przed 2500 laty osada kultury pomorskiej. Odkryto też ślady osadnictwa z okresu rzymskiego i wczesnego średniowiecza. W wieku X u ujścia Zgłowiączki do Wisły rozwinęła się osada z targowiskami i przystanią rzeczną. Na przełomie X i XI wieku założony został gród książęcy. Od 1123 roku stolica biskupstwa kujawskiego. W średniowieczu przyjętą nazwą miasta był Włodzisław, następnie Włocław (Vladislawia). Przed rokiem 1265 Włocławek uzyskał prawa miejskie od księcia kujawskiego Kazimierza. Lata 1308 - 1332 to okres najazdów krzyżackich, które spowodowały całkowite zniszczenie miasta (1329). W 1339 roku Włocławek został powtórnie lokowany na prawie chełmińskim, przystąpiono do odbudowy spalonego miasta, zbudowano nową katedrę(1340-1411). Jeszcze dwukrotnie w latach 1392 i 1431 miasto padło ofiarą krzyżackich najazdów, dopiero pokój toruński w 1466 roku uwolnił je od grozy napadów Krzyżaków. Nastąpił rozkwit Włocławka, który stał się ośrodkiem wiślanego handlu zbożem i główną komorą celną na Wiśle. Wzrasta ilość spichrzów zbożowych, w roku 1598 jest ich 27. Kupcy włocławscy mieli własna flotyllę handlową. W tych warunkach Włocławek będący spichlerzem urodzajnych Kujaw, ziemi dobrzyńskiej szybko się bogacił. Równocześnie z handlem nastąpił rozkwit rzemiosła, młynarstwa i browarnictwa. Przejawem dobrobytu i kultury materialnej w owych czasach było posiadanie przez Włocławek drewnianych wodociągów. W roku 1657 Włocławek został przez Szwedów ograbiony, spalony. Odtąd wojny, epidemie i pożary często nawiedzały Włocławek. Miasto wyludniało się. Dawna nazwa Włocław zanikła. O skali upadku świadczą liczby : w roku 1598 było 245 domów, 5 młynów, 25 spichrzów, w roku 1760 było już 155 domów , 2 spichrza i 11 placów po spalonych spichrzach. W XIV i XV wieku Włocławek liczył ok. 500 mieszkańców, w wieku XVI w czasie pokoju i dobrobytu ok. 2000 osób. Wzrost liczby ludności zaczął się dopiero w czasach pokoju po wojnach napoleońskich (w roku 1815 - 2444 osób). Sytuacja Włocławka, tak jak innych miast polskich, zaczęła się poprawiać od połowy XVIII wieku. Duże zasługi wniosła tzw. Komisja Dobrego Porządku, która przeprowadziła wiele reform (1787). W drugim rozbiorze Polski w 1793 r. Włocławek dostał się w posiadanie Prus, a po Kongresie Wiedeńskim wszedł w obręb Królestwa Polskiego. Po powstaniu listopadowym 1831r. rozpoczęły się czasy carskiego ucisku. Szczególnie krwawo przeżywał Włocławek powstanie styczniowe w 1863 r. Wielu powstańców we Włocławku powieszono lub rozstrzelano, między innymi płk. Stanisława Bechiego, Włocha , Garibaldczyka. Czasy politycznego i narodowego ucisku w XIX w. stanowiły jednocześnie okres rozwoju ekonomicznego Włocławka, przed polskimi fabrykami otworzył się na wschodzie olbrzymi rosyjski rynek zbytu. W 1799 roku fabrykant niemiecki Gross założył pierwszą w Polsce fabrykę papieru, w 1816 roku uruchomiono fabrykę cykorii Ferd Bohma, w 1896 roku powstała największa w Polsce fabryka celulozy. Rozwinął się przemysł fajansowy, ceramiczny, chemiczny (farby i lakiery), poligraficzny (drukarnia), przemysł metalowy (fabryka maszyn żelaznych, drutu, gwoździ), przemysł spożywczy (fabryka przetworów owocowych). Pierwsza wojna światowa przerwała rozwój miasta, a czteroletnia okupacja niemiecka doprowadziła przemysł włocławski do ruiny. Po wyzwoleniu miasta 12 listopada 1918 r. nastąpiła powolna poprawa sytuacji gospodarczej. W okresie międzywojennym w latach 1917 - 1924 kształcił się we Włocławskim Seminarium Duchownym Ksiądz Stefan Wyszyński, późniejszy Prymas Polski. W latach 1930 - 39 łączył pracę kościelną, naukową z pracą społeczną w środowisku robotniczym. Włocławek w czasie II wojny światowej zniszczony został w około 30%, wyzwolenie nastąpiło 20 stycznia 1945 roku. Pierwsze lata powojenne to odbudowa i rozbudowa starych fabryk i zakładów oraz ich modernizacja. Należy tu wymienić: Zakłady Celulozowo - Papiernicze, Włocławskie Zakłady Ceramiki Stołowej PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com - "Fajans", Zakłady Maszyn Rolniczych "Wisła", Kujawskie Zakłady Koncentratów Spożywczych. Powstaje również wiele nowych zakładów przemysłowych jak: Zakłady Azotowe "Włocławek", Fabryka Farb i Lakierów, Zakłady Ceramiki Stołowej II, Fabryka Lin i Drutu "Drumet", Kujawska Fabryka Manometrów, Włocławska Fabryka Mebli, Zakłady Wytwórcze "Społem", Chłodnia Składowa i wiele innych oraz największa inwestycja energetyczna na Wiśle - Stopień wodny o mocy 160 MW. Równolegle z przemysłem rozwijało się także dynamicznie budownictwo nowych osiedli mieszkalnych oraz inwestycji komunalnych. Dzisiejszy Włocławek jest największym ośrodkiem przemysłowym, administracyjnym, handlowym i kulturalnym wschodniej części Kujaw. WALK AFTER WŁOCŁAWEK SPACER PO WŁOCŁAWKU Wloclawek – town intersected by the queen of the Polish rivers, with kilometres of the Old Town streets, bringing together the old with the new, tradition with modernity, poverty and wealth – becomes homely, intimate, dear, almost from the first steps taken, at first sight. And what is the reason for that? Is it the bustling of the local people waking up every morning? Or the mighty towers of the cathedral? Or the atmosphere of the Old Town? There is something exceptional about that town, unforgettable climate, maybe some kind of a mystery, which makes us want to come back here. Maybe it is the fact that so many historical events took place here. Maybe it is the fact that its history has been woven by generations of hard-working people, who were coming here searching better life. We invite you to visit the Copernicus Square. In the shade of a couple of old trees the monument of Nicolas Copernicus is situated. From the Southern part of the Square we can see the edifice of the Higher Seminary, founded in 1569 by the bishop Stanislaw Karnkowski. Wloclawek Seminary is one of the first seminaries in Poland, and also in the world. Next to the Seminary there is a Seminary Library of Chodynski Brothers, enjoying a very precious collection of books. Small church of St. Witalis, 1330, is an integral part of the Seminary building. It’s the oldest Gothic brick-layered building in the town. In the interior we are caught by one of the most precious works of the Polish 15th century painting – triptych with the scene of St. Mary’s crowning, dated 1460 (it is possible to have a sight-seeing tour after previous arrangement). In the Square there is also a Neogothic belfry dated 1853. In the Northern side of the Copernicus Square the most precious monument of Wloclawek is situated – basilica cathedral, in front of which there is a monument of a great Pole – primate Stefan Wyszynski, who lived in town between 1917-1946. Basilica Cathedral under the name of the St. Mary Assumption, Gothic (three-aisle, brick-layered), was built in 1340-1411, rebuilt in the Neogothic style in 1891-1893. Among the most precious monuments of the cathedral are: tombstone of Piotr from Bnin, sculpted by Wit Stwosz (1493), one of the four still existing in Poland; chapter house dating from 1521; Renaissance chapel dating from 1604-1611; early Baroque stalls from 1683; Gothic stain glass windows from 1360 (the oldest ones in the Catholic church in Poland). Below the Square, on the slope of the valley of the Zgłowiaczka river, Municipal Park named after Henryk Sienkiewicz is located; it is one of the first municipal parks in Poland. In the central part of the park, on the granite column, there is a bust of Henryk Sienkiewicz, sculpted by Stanislaw Slonina. Not much further, in the Gdanska street, right at the bank of the river, we will find a Palace, bishop’s residence surrounded by a garden. Carrying on from there towards the East we will enjoy a walk along the Vistula’s beautiful boulevards. At the corner of the streets of Primate Wyszynski and Piwna you will find so called Black Granary built at the turn of 18th and 19th centuries. It is the only construction of that kind, that remained in a good condition till now. It is the seat of the Dobrzynsko-Kujawskie Cultural Society. The cellar holds a coffee house of the Art Club called Piwnica. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com The Old Marketplace is also worth seeing, where we can admire a parish church of St. John the Baptist, late Gothic, brick-layered, oriental, constructed in 1538. The interior however reveals late Baroque style, with its Guardian Angel painting dating from 1635, baroque font from the 17th century, and Rococo pulpit from 18th century, and many sculptures. It is a must to go to the Liberation Square – the town’s central square, with the monument dedicated to the Polish soldiers who fought in all the fronts of the II World War in the middle, and the hotel Zajazd Polski (18th century) overlooking the square. There are also a restaurant, bank, and shops. In front of the Zajazd we notice All Saints church and Franciscan-Reformers cloister, built in 1639-1644, in Baroque style with a few Gothic elements. Our attention will be drawn by Baroque lateral aisle and Rococo altars from the second half of the 18th century. The Liberation Square is adorned with a Mühsam palace from 19th century. On the hillside, among the greenness, a special monument has been erected – Monument of the Vistula River Defenders Fallen in 1920. The stage of fall on the Vistula river built in 1970 would also tell stories. There is a tragic and sad event related to that place. Here in the Vistula river current priest Jerzy Popieluszko found his martyr death. On the right river’s bank, not far from the fatal place, near the rock, which serves as a field altar, has been placed a monumental crucifix. Włocławek - Liczący dziś 120 tysięcy mieszkańców Włocławek to prastary gród, genezą sięgający IX wieku. Położone w samym sercu Polski - nad rzeką Wisłą - miasto jest regionalną stolicą Kujaw wschodnich. Włocławek to także ważny ośrodek przemysłowy i trzecie pod względem wielkości miasto woj. kujawsko pomorskiego. Bogata historia i cenne zabytki, w połączeniu z potrzebą dynamicznego rozwoju stanowią inspirację dla wielu inicjatyw, m.in w zakresie kultury, sztuki, sportu i rekreacji. Włocławek jest również aktywnym ośrodkiem ruchu amatorskiego. Na terenie miasta funkcjonuje wiele instytucji kulturalnych: teatr impresaryjny, galerie, biblioteki, muzea. Od kilku lat prężnie działają uczelnie akademickie. Miasto oferuje liczne atrakcje turystyczne, m.in rezerwat Kulin oraz Zalew Włocławski - jeden z największych sztucznych zbiorników w Polsce. Od południowej strony Placu Kopernika zobaczymy potężny gmach Wyższego Seminarium Duchownego, utworzonego w 1569 r. przez biskupa Stanisława Karnkowskiego. Seminarium włocławskie jest jednym z pierwszych seminariów duchownych nie tylko na ziemiach polskich, ale i na świecie. Tuż obok seminarium znajduje się Biblioteka Seminaryjna im. Braci Chołdyńskich, posiadająca bardzo cenny księgozbiór. Integralnie z budynkiem seminaryjnym połączony jest kościół pw. św. Witalisa z 1330 r. Jest najstarszym, gotyckim, murowanym obiektem zabytkowym miasta. Wystrój wnętrza zdominowany jest przez jedno z najcenniejszych dzieł malarstwa polskiego XV w. — tryptyk ze sceny koronacji Najświętszej Marii Panny, datowany na około 1460 r. (istnieje możliwość zwiedzania po uprzednim uzgodnieniu). Na placu znajduje się również neogotycka dzwonnica z 1853 r. Północną stronę Placu Kopernika zajmuje najcenniejszy obiekt zabytkowy Włocławka - bazylika katedralna. W jej sąsiedztwie znajduje się pomnik wielkiego Polaka -prymasa Stefana Wyszyńskiego mieszkają- cego we Włocławku w latach 1917-1946. Bazylika katedralna pw. Wniebowzięcia NMP, gotycka (trójnawowa,murowana), zbudowana w latach 1340 - 1411, przebudo-wana w stylu neogotyckim w latach 1891—1893. Do najcenniejszych zabytków katedry należą: nagrobek Piotra z Bnina wykonany przez Wita Stwosza (1493), jeden z czterech istniejących w Polsce; kapitularz z 1521 r.; renesansowa kaplica z lat 1604 - 1611; wczesnobarokowe stalle z 1683 r.; gotyckie witraże z około 1360 roku (najstarsze w Kościele katolickim w Polsce). Poniżej placu, na stokach doliny rzeki Zgłowiączki, znajduje się Park Miejski im. Henryka Sienkiewicza, jeden z pierwszych parków miejskich w Polsce. W centralnej części parku, na granitowym postumencie, znajduje się popiersie Henryka Sienkiewicza, dłuta artysty rzeźbiarza Stanisława Słoniny. Nieco dalej, przy ulicy Gdańskiej, tuż nad brzegiem Wisły, w otoczeniu ogrodu, znajduje się pałac, rezydencja biskupa. Od pałacu biskupiego, wzdłuż rzeki w kierunku wschodnim urządzone zostały piękne, nadwiślańskie bulwary. Na rogu ulic Prymasa Wyszyńskiego i Piwnej znajduje się tzw. Czarny Spichrz wzniesiony na przełomie XVIII/XIX w. To jedyna budowla tego typu zachowana do naszych czasów. Swoją siedzibę ma tutaj Dobrzyńsko-Kujawskie Towarzystwo Kulturalne. Mieści się tu również kawiarnia Klubu Środowisk Twórczych — Piwnica. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Warto też zajrzeć na Stary Rynek, którego niewątpliwą ozdobą jest późnogotycki kościół farny pw. św. Jana Chrzciciela. Budowla ta, wzniesiona w 1538 r., składa się z jednej nawy oraz prezbiterium. Jej wnętrze utrzymane jest w stylu późnobarokowym. Na szczególną uwagę zasługują: obraz Anioła Stróża z 1635 r., barokowa chrzcielnica z XVII w. oraz rokokowa ambona z XVII w. Plac Wolności, niegdyś rynek Nowego Miasta, stanowi dziś główny plac Włocławka. W jego centum znajduje się pomnik poświęcony polskim żołnierzom walczącym na wszystkich frontach drugiej wojny światowej. Na estetykę wizerunku Placu Wolności niemały wpływ mają piękne dywany kwiatowe urzekające różnorodnością wzorów i kolorów. Jedną z pierwszych budowli powstałych na placu był Zajazd, obecnie zwany Polskim, wzniesiony tam w XIX w. Nieopodal mieści się zabytkowy zespół klasztorny Ojców Franciszkanów Reformatorów pw. Wszystkich Świętych wybudowany w latach 1639-1644. Obiekt utrzymany w stylu barokowym z nielicznymi cechami gotyku zachwyca swą barokową nawą boczną, rokokowymi ołtarzami z XVII w. oraz rokokową figurą Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej. Ozdobą Placu Wolności jest także dziewiętnastowieczny, eklektyczny pałacyk Muhsama - dawnego właściciela fabryki maszyn rolniczych. W prawobrzeżnej części miasta - na stoku szpetalskiego wzgórza, w otoczeniu zieleni, wznosi się szczególny pomnik - Pomnik Poległych Obrońców Wisły 1920 roku. Interesujący z wielu względów jest stopień wodny na Wiśle, wybudowany w 1970 r. Włocławski stopień wodny ma także swoją smutną i dramatyczną historię. Tutaj w nurtach Wisły, zginął męczeńską śmiercią ksiądz Jerzy Popiełuszko. Na prawym brzegu rzeki, nieopodal miejsca tragicznego wydarzenia, obok głazu, który stanowi także ołtarz polowy, stoi krzyż - pomnik. COAT OF ARMS OF CITY HERB MIASTA The arms of Włocławek The coat of arms is the main symbol of the Town Council, playing representative role, reflecting the town’s tradition. After local governments were introduced under the act from 1990 many communes introduced also other, apart from coat of arms, symbols, i.e. flags, bugle-calls. Most probably the oldest town stamp and the most important coat of arms is the stamp of an Wloclawek Administrator (in Polish – “wojt”) originating from the 14th century. It presents town battlement walls with three towers with spires and a gate in the middle. As a custom the coat of arms presented the town’s battlements as a symbol of independence and the symbol of the ruler who established the town. The new coat of arms originates from the second location (1339): a battlement with a closed gate, three towers over the battlement, the middle one – covered with a roof marked with a symbol of cross and with a shield – bearing the coat of arms of the Kujawy princes dynasty (half-lion and half-eagle under the common crown). In the 16th century the shield with the Kujawy coat of arms disappeared from the town stamp. The stamp from the 17th century (1641) just had a battlement with a closed gate, the three towers over the battlement remained, the middle one bore the bishop’s insignia. That stamp had been used till 1811, then the legislation of the Warsaw Duchy prohibited towns from using their coats of arms and introduced new unified stamps with the Duchy coat of arms. Nowadays the stamp consists of the coat of arms colours, it is a squarish figure slightly elongated in the upper part, with Wloclawek coat of arms in the red field in the upper corner. Herb miasta przedstawia srebrny mur blankowany na czerwonym tle, ze złotą, zamkniętą bramą i trzema basztami, z których środkowa przykryta jest złotą infułą biskupią. Źródłami dla wizerunków herbu Włocławka, którego wygląd zmieniał się na przestrzeni wieków, są godła pieczęci miejskich. Na najstarszych z nich pochodzących jeszcze z okresu średniowiecza czytelny jest rysunek murów miejskich z trzema wieżami nakrytymi szpiczastymi daszkami i bramą w środku. W okresie drugiej lokalizacji (1339 r.) na herbie miasta widniał mur blankowany z zamkniętą bramą, dwie blanko- wane baszty boczne oraz środkowa, nakryta daszkiem ze znakiem krzyża, posiadająca tarczę z herbem dynastii książąt kujawskich (półlew i półorzeł pod wspólną koroną). W XVI w. z pieczęci miejskich zniknęła tarcza z herbem kujawskim. Pieczęć z XVII w. (1641 r.) posiadała w rysunku mur blankowany z zamkniętą bramą, nad murem znajdowały się trzy baszty: boczne PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com blankowane, środkowa nakryta biskupią infułą. Takiej pieczęci miasto używało do 1811 r., kiedy to prawodawstwo Księstwa Warszawskiego zakazało używać herbów i wprowadziło dla miast jednolite pieczęcie z godłem Księstwa. Po stu latach przywrócono herby miejskie i władze włocławskie zatwierdziły nowy wizerunek symbolu, który był powtórzeniem herbu z 1641 r. Ciekawostką jest to, że na przełomie XIX i XX wieku rysowano niekiedy herb z otwartą bramą, zapewne dla podkreślenia gościnności włocławskiej. Urzędowy powrót herbu na miejską pieczęć nastąpił krótko przed odzyskaniem niepodległości, po 1914 r., kiedy Włocławek znajdował się pod zarządem niemieckim. Magistrat włocławski sporządził wtedy nową pieczęć, która zgodnie z obowiązującym w Niemczech prawem zawierała herb miasta. W związku z oficjalnym przywróceniem w 1919 r. herbów miejskich na pieczęciach, podjęto akcję porządkowania wizerunków herbowych. W 1925 r. Magistrat Włocławka przygotował opis herbu: "W czerwonej tarczy mur srebrny blankowany ze złotą zamknięta bramą. Nad murem trzy baszty, z których dwie boczne mniejsze blankowane, zaś środkowa nakryta złotą infułą biskupią". Po II wojnie światowej władze miasta sprawiły nowe pieczęcie: powielały one wizerunek herbu z biskupią infułą. W 1950 r. wprowadzono znaczne zmiany - infułę zastąpiono daszkiem, a wrysunku baszty umieszczono tarczę opatrzoną herbem kujawskim, ale bez korony. W 1990 r. powrócono do wizerunku herbu sprzed 1950 r. SPORTS ROOM OF CHAMPION HALA MISTRZÓW On the day of 22nd September (Saturday) 2001 formal inauguration of the hall took place. At 5 p.m. the first game in new hall between SKK “Spójnia” Stargard Szczeciński and “Anwil” Wloclawek was played. Wloclawek started the new century XXI with a modern, new sports hall, where you can play games of basketball, volleyball, handball and other disciplines. The building satisfies all requirements of world sports federations. The hall has its own power supply of 130kVA. The power put in is of 500kW. The intensity of the light on the sport area is over 3000 lux. Monitoring system was also installed - 16 cameras with zoom enabling identification of each person. Dnia 22 września (sobota) 2001 roku odbyło się uroczyste otwarcie nowej hali sportowej. O godz. 17.00 pierwszy mecz w nowym obiekcie rozegrały drużyny SKK „Spójnia” Stargard Szczeciński i „Anwil” Włocławek. Włocławek wkroczył w XXI w. z nowoczesną halą sportową, w której można rozgrywać mecze koszykówki, siatkówki, piłki ręcznej oraz innych dyscyplin. Obiekt spełnia wymogi stawiane przez światowe i europejskie federacje sportowe. Hala posiada samoczynnie działające zasilanie rezerwowe z agregatu prądotwórczego o mocy 130 kVA. Moc zainstalowana w hali wynosi 500 kW. Natężenie oświetlenia powierzchni sportowych wynosi ponad 3000 luksów. Hala wyposażona jest w system dozoru TVU (monitoring widowni) za pośrednictwem 16 obrotowych kamer z zoomem, umożliwiających identyfikację poszczególnych osób. VISITORS GOŚCIE John Paul II, Karol Wojtyła (1920) - the pope since 1978; born in Wadowice; studied at the university in Krakow (Polish philology, started in 1938) and in Rome (1946-48) at the St. Thomas Aquinas Pope’s University, where he earned Doctorate of Theology degree; ordained a priest in 1946, after having graduated from a secret seminary in Krakow in 1941-45; at the same time he was working as a labourer in a quarry; since 1948 vicar in Niegowici, and in the St. Florien parish church in Krakow (till 1951). Jan Paweł II (1920 - 2005) - Karol Wojtyła - Papież, urodził się w 1920 r. w Wadowicach. Studiował na uniwersytetach w Krakowie (polonistykę od 1938) i Rzymie (1946-48 w Papieskim Uniwersytecie Św. Tomasza z Akwinu), uzyskując doktorat z teologii. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1946, odbywszy w latach 1941-45 studia w tajnym seminarium w Krakowie; jednocześnie pracował jako robotnik w kamieniołomie. Od 1948 był wikarym w Niegowici i w parafii Św. Floriana w Krakowie (do 1951). PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com Henryk Józef Muszyński(1933) – Archbishop Metropolitan of Gniezno; in 1947 started education in the J. Wybicki State’s Gymnasium and Lyceum in Kościerzyna. After baccalaureate in 1951 entered the Higher Seminary in Pelplin; in 1957 graduated from philosophicaltheological studies, in the same year ordained a priest; worked in the St. Joseph parish church in Gdynia-Leszczynki, then was sent to the Pope’s Bible Institute in Rome, where he was studying the Bible science, and to Franciscan Bible Institute in Jerusalem, where he earned his Doctorate Thesis. Henryk Józef Muszyński - (1933 -.), Arcybiskup Metropolita Gnieźnieński. W 1947 roku rozpoczął edukację w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. J. Wybickiego w Kościerzynie. Po zdaniu matury w 1951 roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie. Studia filozoficzno-teologiczne zakończył w 1957r, w tym samym roku przyjął kapłańskie święcenia. Pracował w parafii św. Józefa w Gdyni-Leszczynkach, a następnie został skierowany do Papieskiego Instytutu Biblijnego w Rzymie, gdzie studiował biblistykę oraz do Franciszkańskiego Instytutu Biblijnego w Jerozolimie, gdzie obronił doktorat z teologii. Tadeusz Reichstein (1897-1996) – Swiss biochemist born in Włocławek; between 1929-1933 member of academic staff of Eidgenössische Technische Hochschule in Zurich; 1934-1967 professor at the university in Basel; 1952 – member of the Royal Society in London; 1994 – PAN (Polish Academy of Science) member; in 1933 Reichstein synthesised ascorbin acid, i.d. C vitamin (independently from W.N. Haworth); separated aldosteron and cortisone (1936). Tadeusz Reichstein (1897 - 1996), biochemik szwajcarski urodzony we Włocławku. W latach 1929-1933 pracownik naukowy Eidgenössische Technische Hochschule w Zurychu, 1934-1967 profesor uniwersytetu w Bazylei. 1952 członek Royal Society w Londynie. 1994 członek PAN. W 1933 Reichstein zsyntezował kwas askorbinowy, czyli witaminę C (niezależnie od W.N. Hawortha). Badając hormony kory nadnerczy, wyizolował aldosteron i kortyzon (1936). PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com