RAPORT NA TEMAT NARKOMANII w 2007 roku

RAPORT NA TEMAT NARKOMANII
w 2007 roku
WOJEWÓDZTWO PODLASKIE
Anna Solińska
Ekspert wojewódzki ds. informacji o narkotykach i narkomanii
Białystok 2008
I. WPROWADZENIE
Czynnikiem posiadającym potencjalny wpływ na problem narkomanii w województwie
podlaskim jest jego usytuowanie. Podlasie połoŜone jest w północno-wschodniej części Polski
- jest województwem przygranicznym - od wschodu graniczy z Białorusią, zaś od północy
z Litwą1. Taka sytuacja stwarza zagroŜenie przemytu przez pas graniczny środków
psychoaktywnych.
II. OPIS
SYTUACJI,
EPIDENIOLOGIA,
CHARAKTERYSTYKA
ZJAWISKA
NARKOMANII NA TERENIE WOJEWÓDZTWA
1. UŜywanie narkotyków
W 2007 r. nie przeprowadzono badań dotyczących rozpowszechnienia uŜywania
substancji psychoaktywnych, wiedzy o substancjach psychoaktywnych oraz informacji nt.
potencjalnego popytu na narkotyki.
2. Narkomania – problemowe uŜywanie narkotyków oraz konsekwencje zdrowotne
i społeczne
Jedną ze zdrowotnych konsekwencji uŜywania narkotyków, w szczególności drogą
doŜylną, jest rozprzestrzenianie się chorób przenoszonych przez krew, wśród nich HIV/AIDS
i wirusowego zapalenia wątroby.
PoniŜsze wykresy przedstawiają sytuację epidemiologiczną zakaŜeń wirusem HIV
(w tym u osób uŜywających narkotyki) w Polsce (Wykres 1) oraz w województwie podlaskim
w latach 1999 – 2007 (Wykres 2) a takŜe zachorowań na AIDS (analogicznie Wykres 3
i Wykres 4).
1
W regionie jest 9 przejść granicznych: na granicy z Litwą - Budzisko (drogowe), Ogrodniki (drogowe),
Trakiszki (kolejowe); na granicy z Białorusią - Bobrowniki (drogowe), Czeremcha (kolejowe), Kuźnica
Białostocka (drogowe i kolejowe), Połowce (drogowe), Siemianówka (kolejowe – ruch towarowy).
2
Wykres 1. Liczba nowych zakaŜeń wirusem HIV w Polsce, w tym wśród narkomanów
w 2007 r. (zakaŜenia rejestrowane wg miejsca zakaŜenia)2
160
136
140
120
115
100
76
80
61
60
44
40
44
20 15
18
13
3
16 18
13
9
8
6
2
2
1
42
34
31 34
22
33
27
12
12
2
88
6
14 4
5
32
23
20
7
11
3
11
3
za
w
ch iel
od ko
ni po
op ls
om kie
or
sk
ie
az
ow
ie
ck
op ie
po
o
dk lsk
ar ie
pa
po ckie
dl
a
po sk
m ie
or
sk
ie
m
ku
ja
w
sk
opo
m
or
s
lu kie
be
ls
k
lu ie
bu
sk
ie
0
Narkomani
Nieznana droga zakaŜenia
Ogółem liczba osób
W 2007 r. w województwie podlaskim zanotowano 6 nowych przypadków zakaŜenia
wirusem HIV, w tym jeden przypadek zakaŜenia wirusem wśród iniekcyjnych uŜytkowników
narkotyków (w 2006 r. zanotowano 10 nowych przypadków zakaŜenia wirusem HIV, w tym
jeden przypadek zakaŜenia wirusem poprzez iniekcję narkotyku). Analizując dane ujęte
w powyŜszym wykresie naleŜy wnioskować, iŜ obok województwa świętokrzyskiego,
województwo podlaskie jest terenem, na którym odnotowano najmniejszą ogólną liczbę
nowych zakaŜeń wirusem HIV. JednakŜe w przeciwieństwie do porównywanego
województwa, wśród tej liczby zarejestrowano jeden przypadek zakaŜenia wirusem poprzez
iniekcję narkotyku (brak zakaŜeń wśród narkomanów w świętokrzyskim). Dodatkowo nie
zarejestrowano
nowych
zakaŜeń
wśród
narkomanów
w
województwie
opolskim
i podkarpackim
2
Źródło: Zakład Epidemiologii Państwowego Zakładu Higieny.
Wyjaśnienie pojęć: „Narkomani” – oznacza iniekcyjnych uŜytkowników narkotyków; „Nieznana droga
zakaŜenia” – oznacza przypadki zakaŜeń, w których nie podano drogi transmisji wirusa (w ramach tej grupy
mogą być równieŜ osoby uŜywające narkotyków doŜylnie); „Ogółem liczba osób” – oznacza liczbę wszystkich
przypadków zakaŜeń HIV zarejestrowanych w danym roku.
3
Wykres 2. Liczba nowych zakaŜeń wirusem HIV, w tym wśród narkomanów w latach
1999 – 2007 w województwie podlaskim3
20
15
19
20
15
14
13
11
10
10
5
5
9
Ogółem liczba osób
W tym narkomani
6
5
3
0
10
9
3
1
1
0
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Jak wynika z danych Zakładu Epidemiologii Państwowego Zakładu Higieny, w latach
1999 – 2007 w województwie podlaskim nastąpił znaczący spadek zakaŜeń wirusem HIV
wśród osób uŜywających substancji psychoaktywnych. Dla porównania: w 1999 roku
w województwie podlaskim stwierdzono 19 przypadków zakaŜenia wirusem HIV, z czego
14 wśród osób, które przyznały się do uŜywania substancji psychoaktywnych, natomiast
w roku 2007 spośród stwierdzonych 6 przypadków zakaŜenia wirusem HIV tylko jeden wiąŜe
się z uŜywaniem substancji psychoaktywnych.
Na opisywaną sytuację wpływ mogły mieć dwa czynniki. Po pierwsze jak wynika
z raportu Janusza Sierosławskiego z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
dotyczącego problemu narkomanii w Polsce4 od 1999 roku znacząco wzrasta liczba osób
przyjmowanych do lecznictwa stacjonarnego z powodu uŜywania środków psychoaktywnych.
Powoduje
to
wzrost
świadomości
nt.
konsekwencji
zdrowotnych
związanych
z uŜywaniem narkotyków, a tym samym pojawienie się u osób, które poddały się leczeniu,
poczucia zagroŜenia wirusem HIV.
Po drugie, jak wynika z wyŜej wymienionego raportu, na przestrzeni ostatnich lat
pojawiło się wiele nowych środków psychoaktywnych, których sposób uŜywania nie wiąŜe
się bezpośrednio z ryzykiem zakaŜenia wirusem HIV.
W tym kontekście naleŜałoby postawić wniosek, który łamie stereotyp narkomana –
nosiciela wirusa HIV. Wynika bowiem, iŜ odsetek nowych zakaŜeń wirusem HIV wśród osób
uzaleŜnionych od substancji psychoaktywnych na przestrzeni ostatnich lat zmniejsza się.
Warto zaznaczyć, iŜ w 2003 roku na dziesięć przypadków nowych zakaŜeń wirusem HIV, na
3
4
Źródło: Zakład Epidemiologii Państwowego Zakładu Higieny.
J. Sierosławski, Narkomania w Polsce w 2005 r. Dane z lecznictwa odwykowego.
4
terenie województwa podlaskiego, Ŝaden nie był związany z uŜywaniem środków
psychoaktywnych.
Wykres 3. Liczba zachorowań na AIDS w 2007 r. w Polsce, w tym wśród narkomanów
(zakaŜenia rejestrowane wg miejsca zamieszkania)5
70
65
60
50
43
40
Narkomani
Nieznana droga zakaŜenia
Ogółem liczba osób
30
18
20
14
7
10
9
5 4
3
2
6
8
6
4
1
14
9
8
4
1
23
4 4
2 3
12
8
5
6
1
0
8
3
11
1
7
5
4
1 1
za
w
ch iel
od ko
ni po
op ls
om kie
or
sk
ie
az
ow
ie
ck
op ie
po
o
dk lsk
ar ie
pa
po ckie
dl
a
po sk
m ie
or
sk
ie
ku
ja
w
sk
m
opo
m
or
s
lu kie
be
ls
k
lu ie
bu
sk
ie
0
Wykres 4. Liczba zachorowań na AIDS, w tym wśród narkomanów w latach 1999 –
2007 w województwie podlaskim6
5
5
4
4
4
3
3
4
3
4 4
3 3
Ogółem liczba osób
2
2 2
2
1
0
1999
0
2000
2001
2
2
W tym narkomani
1
1
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Na podstawie danych przedstawionych na wykresie 4 wnioskujemy, iŜ odsetek
5
Źródło: Zakład Epidemiologii Państwowego Zakładu Higieny.
Wyjaśnienie pojęć: „Narkomani” – oznacza iniekcyjnych uŜytkowników narkotyków; „Nieznana droga
zakaŜenia” – oznacza przypadki zakaŜeń, w których nie podano drogi transmisji wirusa (w ramach tej grupy
mogą być równieŜ osoby uŜywające narkotyków doŜylnie); „Ogółem liczba osób” – oznacza liczbę wszystkich
przypadków zakaŜeń HIV zarejestrowanych w danym roku.
6
Źródło: Zakład Epidemiologii Państwowego Zakładu Higieny.
5
zachorowań
na
AIDS
wśród
narkomanów
na
przestrzeni
lat
1999-2007
w województwie podlaskim jest stosunkowo stały. Warto jednak podkreślić fakt, iŜ w 2000
roku wśród zachorowań na AIDS nie stwierdzono przypadku mającego związek z uŜywaniem
substancji psychoaktywnych. JednakŜe w latach 2004 – 2007 nastąpił nieznaczny wzrost
zachorowań na AIDS wśród narkomanów.
Wykres 5. Liczba zgonów z powodu przedawkowania narkotyków w Polsce w roku
20067
40
35
38
37
34
30
25
20
15
20
17
13
10
7 8
5
10
9 7
3
19
6 4
9
0
w
ja
ku
e
ie
ie
ki
sk
sk
ls
or
bu
be
u
m
u
l
l
po
osk
m
ow
az
e
ie
ie
ie
IE
ki
sk
ck
sk
SK
ac
ie
ol
or
rp
LA
m
op
a
D
po
dk
PO
po
e
ie
ki
sk
ls
or
po
m
o
o
lk
op
ie
w
ni
od
h
c
za
liczba zgonów
Wykres 6. Liczba zgonów z powodu przedawkowania narkotyków w latach 2004-2006
w województwie podlaskim8
13
14
12
10
7
8
6
Liczba zgonów
4
4
2
0
2004
2005
2006
7
Źródło: Główny Urząd Statystyczny. Dane wg krajowej definicji: F11-12, F14-16, F19, X42, X62, Y12, X44,
X64, Y14.
8
Źródło: Główny Urząd Statystyczny. Dane wg krajowej definicji: F11-12, F14-16, F19, X42, X62, Y12, X44,
X64, Y14.
6
Wg danych GUS przedstawionych na wykresie 6, w 2006 roku w województwie
podlaskim zanotowano 7 zgonów spowodowanych przedawkowaniem narkotyków. Opierając
się na tych wartościach dodatkowo opracowanych przez Centrum Informacji o Narkotykach
i Narkomanii Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, wskaźnik liczby zgonów na
100 000 dla województwa podlaskiego w 2006 roku wynosi 0,59 i jest niŜszy od krajowego,
który ma wartość 0,63. Na przestrzeni 3 lat (2004-2006) w województwie podlaskim liczba
zgonów z powodu przedawkowania narkotyków z 4 przypadków w 2004 roku (wskaźnik
wojewódzki – 0,33, wskaźnik krajowy – 0,61) wzrasta do 13 przypadków w roku kolejnym
(wskaźnik wojewódzki – 1,08, wskaźnik krajowy – 0,76), by następnie spaść do
7 przypadków w roku 2006.
Konsekwencje społeczne uŜywania środków psychoaktywnych moŜna rozpatrywać
w kontekście udzielania świadczeń osobom uzaleŜnionym od narkotyków oraz ich rodzinom.
Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r.
Nr 64, poz. 593) jednym z powodów udzielania pomocy społecznej jest narkomania. W 2007
roku województwo podlaskie uplasowało się na ostatnim miejscu w kategorii udzielania
pomocy społecznej osobom i rodzinom z problemem narkomanii (Wykres 7). W omawianym
roku udzielono świadczeń 53 rodzinom, w tym 3 rodzinom na obszarze wiejskim (69 rodzin,
w tym 1 rodzina na wsi w 2006 r.).
Wykres 7. Liczba rodzin, którym przyznano pomoc z powodu narkomanii w 2007 roku9
700
638
600
500
458
421
400
326
ogółem
288
300
w tym na wsi
204
200
177
165
197
167
158
146
123
114
84
100
34
27
13
23
30
24
20
18
66
8
65
57
53
23
3
36
20
9
ie
ie
sk
po
l
ko
ch
od
w
ie
l
ni
op
om
or
sk
e
ki
m
or
sk
po
ie
dl
as
ck
ar
pa
dk
po
po
ol
sk
ie
e
ie
c
w
az
o
m
op
ki
ie
bu
sk
lu
be
ls
lu
ie
za
ku
ja
w
sk
opo
m
or
sk
ie
ki
e
0
Źródło: Sprawozdanie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej - MPiPS-03, I-XII 2007.
7
3. Postawy wobec narkotyków i narkomanii
W 2007 roku na terenie województwa podlaskiego nie przeprowadzono badań
dotyczących postaw społeczeństwa wobec narkomanów.
4. Dostępność narkotyków
W
2007
r.
nie
przeprowadzono
badań
dotyczących
dostępności
substancji
psychoaktywnych na Podlasiu. Najbardziej aktualna wiedza w ww. zakresie dotyczy 2005
roku oraz Miasta Białystok10 (informacje zawarte w Raporcie na temat narkomanii
w województwie podlaskim w 2005 roku).
III. OPIS I OCENA POSIADANYCH ZASOBÓW ORAZ PODEJMOWANYCH
DZIAŁAŃ W WOJEWÓDZTWIE
1. Ograniczanie popytu
1.1 Profilaktyka
Podnoszenie kwalifikacji, doskonalenie zawodowe
1) W terminie 25 - 31 maja 2007 r. wspólnie z białostockim Stowarzyszeniem FAROS
przeprowadzono
streetworkingu
szkolenie
pn.:
dla
studentów
„Zmniejszenie
ryzyka
uczelni
w
pedagogicznych
kontekście
zakaŜeń
z
zakresu
HIV,
STI
w zachowaniach seksualnych”. Cel szkolenia: zwiększenie zakresu wiedzy na temat
związku pomiędzy zachowaniami seksualnymi a HIV/AIDS oraz STI; doskonalenie
umiejętności komunikowania się w obszarze seksualności, uświadomienie sobie
trudności, barier, przeszkód w budowaniu relacji z drugą osobą. Celem rozpatrywanym
w kontekście efektu było pozyskanie liderów przygotowanych do pracy streetworkera.
2) W terminie wrzesień – listopad 2007 r. przy współpracy z MłodzieŜowym Ośrodkiem
Terapii i Readaptacji „ETAP” w Białymstoku przeprowadzono szkolenie pn. „Wczesne
rozpoznawanie i interwencja wobec osób eksperymentujących i uzaleŜnionych od
środków psychoaktywnych. Zachowania ryzykowne w szkole (HIV/AIDS, przemoc)”,
10
Źródło: J. Wieczorek-Łada, W. Jocz (pod red.), UŜywanie substancji psychoaktywnych przez młodzieŜ
Białegostoku. W: Styl Ŝycia młodzieŜy Białegostoku a zdrowie, Urząd Miejski w Białymstoku Wydział Spraw
Społecznych, Białystok 2006.
8
skierowane do róŜnych grup zawodowych - pedagogów, nauczycieli, wychowawców
podlaskich szkół (liczba uczestników – 137 os.); - przedstawicieli gminnych komisji
rozwiązywania problemów alkoholowych (liczba uczestników – 42 os.); - dyrektorów
podlaskich szkół (liczba uczestników – 33 os.). Cel szkolenia: edukacja oraz
kształtowanie umiejętności dotyczących działań profilaktycznych i pomocowych dla
dzieci, młodzieŜy i ich rodziców. Zakres tematyczny: psychospołeczny aspekt
uzaleŜnienia, profilaktyka, rodzaje narkotyków i sposoby rozpoznania osób pod ich
wpływem, formy pomocy dla młodzieŜy eksperymentującej i uzaleŜnionej od środków
psychoaktywnych, metody interwencji oraz procedury postępowania wobec osób
eksperymentujących.
3) W terminie maj – grudzień wspólnie z MłodzieŜowym Ośrodkiem Terapii i Readaptacji
„ETAP” w Białymstoku przeprowadzono szkolenie pn. „Grupy wsparcia dla kuratorów
sądowych” będące cyklem spotkań ukierunkowanych na: rozwijanie umiejętności
radzenia sobie ze stresem przy wykorzystaniu indywidualnych zasobów; systemowe
wsparcie w trudnych sytuacjach związanych z pracą zawodową; pomoc w rozwiązywaniu
konfliktów na płaszczyźnie pracy z młodzieŜą/rodziną; dostarczenie kompleksowej
wiedzy nt. pracy z osobą przejawiającą zachowania ryzykowne, eksperymentującą ze
środkami psychoaktywnymi; wypracowanie prawidłowej komunikacji w relacjach
„kurator – podopieczny”, „kurator – rodzina”; monitoring własnej pracy; uczestnictwo
w spotkaniach superwizyjnych oraz wymianę doświadczeń. Cykl szkoleniowy ukończyła
grupa 8 kuratorów zawodowych z wydziału dla dorosłych oraz z wydziału do spraw
rodziny i nieletnich.
Realizowane programy profilaktyczne
W terminie wrzesień – październik 2007 roku, przy współpracy z białostockim
Stowarzyszeniem FAROS, w wybranych szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
województwa podlaskiego11 zrealizowano program edukacyjno – profilaktyczny pn.:
„Uczymy się Ŝycia bez ryzyka AIDS”.
Cel programu: przekazanie podstawowych informacji nt. HIV/AIDS oraz ocena
poziomu wiedzy odbiorców w tym zakresie; edukacja dotycząca zachowań ryzykownych,
zagroŜeń płynących z uŜywania narkotyków, zmian związanych z adolescencją, oraz zasobów
pomocowych w sytuacji kryzysowej. Ogółem projektem objęto 286 uczniów, w tym: 93
11
Gimnazjum w Zabłudowie oraz Liceum Ogólnokształcące z Białoruskim Językiem Nauczania w Bielsku
Podlaskim
9
gimnazjalistów klas trzecich, 124 licealistów klas pierwszych oraz 69 licealistów klas
drugich.
Liczba gmin zaangaŜowanych w realizację zadań profilaktyki I - i II – rzędowej
Wsparcie finansowe programów profilaktycznych w 2007 roku przez gminy
województwa podlaskiego12:
-
60 gmin wsparło programy profilaktyki I – rzędowej (50 gmin w 2006 roku),
-
14 gmin wsparło programy profilaktyki II – rzędowej (10 gmin w 2006 roku).
1.2 Leczenie i rehabilitacja
Wydatki na realizację świadczeń zdrowotnych udzielanych w trybie ambulatoryjnej
opieki zdrowotnej w zakresie leczenia i rehabilitacji uzaleŜnienia od narkotyków lub
szkodliwego ich uŜywania
W roku 2007 Podlaski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia wydał na
świadczenia zdrowotne udzielane w trybie ambulatoryjnym w zakresie leczenia i rehabilitacji
uzaleŜnienia od narkotyków lub szkodliwego ich uŜywania środki finansowe w łącznej
kwocie 163 789,20 zł.
1.3 Readaptacja społeczna
Na terenie województwa podlaskiego znajdują się dwa stacjonarne ośrodki readaptacyjne:
− Katolicki Ośrodek Wychowania i Terapii UzaleŜnień „Metanoia” w Czarnej
Białostockiej.
Do ośrodka przyjmowane są dzieci i młodzieŜ w wieku 13-18 lat uzaleŜnione od środków
psychoaktywnych..
− NZOZ Ośrodek Resocjalizacji „MONAR” w Zaczerlanach.
Ośrodek zajmuje się leczeniem osób w wieku 19-42 lat uzaleŜnionych od środków
odurzających nie będących lub będących zakaŜonymi HIV.
12
Na 114 gmin. Źródło: „Wybrane dane z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii przez
gminy w 2007 roku”, Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania
Narkomanii.
10
1.4 Ograniczanie szkód zdrowotnych
Na terenie województwa podlaskiego nie są realizowane programy redukcji szkód
związanych z uŜywaniem narkotyków.
2. Ograniczanie podaŜy
Walka z nielegalnym rynkiem narkotykowym
Działania Podlaskiej Policji13
1) działania wykrywcze:
-
we współpracy ze StraŜą Graniczną, M/KRPA kontrolowano miejsca dystrybucji
środków psychoaktywnych (bazary, targowiska, rejony przejść granicznych itp.),
-
prowadzono działania operacyjne, mające na celu zwalczanie przestępczości
narkotykowej.
2) działania interwencyjne:
-
prowadzono procedurę „śółta Kartka” w stosunku do lokali w których podejrzewano
brak reakcji personelu na sytuacje związane z łamaniem przepisów ustawy
o przeciwdziałaniu narkomanii.
3) działania edukacyjno - informacyjne:
-
opracowano i rozesłano do szkół prezentacje multimedialne z zakresu profilaktyki
narkomanii i działalności subkultur młodzieŜowych (KMP w Białymstoku), będące
materiałem szkoleniowym do samodzielnego prowadzenia przez pedagogów
spotkań/szkoleń dla nauczycieli i rodziców;
-
organizowano spotkania edukacyjne dla dzieci, młodzieŜy i rodziców z zakresu
prawnych konsekwencji ryzykownych zachowań dzieci i młodzieŜy;
-
przeprowadzono łącznie 127 szkoleń dot. problematyki narkomanii, w tym 102 dla
przedstawicieli róŜnych grup zawodowych (samorządów, instytucji administracji
rządowej, organizacji pozarządowych oraz pracowników szkół i innych placówek
systemu oświaty, zakładów dla nieletnich, więziennictwa, wojska). W szkoleniach
uczestniczyło łącznie 3 085 osób, w tym 2 681 przedstawicieli podmiotów
pozapolicyjnych;
13
Źródło: Komenda Wojewódzka Policji w Białymstoku.
11
Szkolenia funkcjonariuszy Policji dotyczyły m.in. sposobu wykorzystywania urządzeń
do wykrywania narkotyków w organizmie oraz opisu środków psychoaktywnych, ich
wyglądu i sposobu działania. Podczas szkoleń dla przedstawicieli innych grup
zawodowych
omawiano
narkomanią/alkoholizmem
procedury
(sposób
postępowania
w
sytuacji
zagroŜenia
zabezpieczenia środków psychoaktywnych,
postępowanie z osobami posiadającymi ww. środki i będącymi pod ich wpływem
/uzaleŜnionych od nich).
-
propagowano profilaktykę narkomanii w lokalnych mediach (Radio Białystok, TV
Białystok, Radio Akadera).
4) działania alternatywne:
-
na terenie KMP w Białymstoku przeprowadzono konkurs plastyczny dla uczniów
szkół gimnazjalnych pn. „śyj z pasją”. W 2007 roku główną ideą przedsięwzięcia
było promowanie konstruktywnych postaw, zdrowego stylu Ŝycia oraz atrakcyjnych
dla dzieci i młodzieŜy alternatywnych form spędzania wolnego czasu. Uczestnicy
konkursu, za pomocą techniki plastycznej, „opowiadali” o świecie swoich
zainteresowań, pasji, o sposobach na nudę i bezczynność, zachęcając tym samym
rówieśników do podobnych poszukiwań;
-
we wrześniu 2007 r. we współpracy z Urzędem Miejskim w Białymstoku oraz
Polskim Stowarzyszeniem Pedagogów i Animatorów „Klanza” Oddział Białostocki
zorganizowano cykliczną imprezę rodzinną pod nazwą Targi Profilaktyczne „Znajdź
czas dla swojego dziecka”.
W ramach Targów odbyły się występy artystyczne i pokazy sportowe dzieci
i młodzieŜy, zabawy, konkursy dla widowni oraz zaprezentowały się (w formie stoisk)
białostockie placówki kulturalno – oświatowe, sportowe i pomocowe. W imprezie wzięło
udział ok. 3 tys. osób.
5) działania konsolidujące:
-
uczestniczono w pracach szkolnych zespołów ds. bezpieczeństwa (KPP w Wysokiem
Mazowieckiem) i lokalnych zespołów/koalicji ds. profilaktyki uzaleŜnień (KMP
w Białymstoku, KPP w Siemiatyczach);
-
uczestniczono w spotkaniach roboczych zespołu zadaniowego do współpracy
z Komitetem Sterującym Ogólnopolskiej Sieci Uczelni Wolnych od UzaleŜnień,
w ramach którego opracowano formy i zakres współpracy Policji z uczelniami
wyŜszymi.
12
Ujawnienia narkotyków (narkotyki zabezpieczone)
1) Działania Podlaskiej Policji
W 2007 r. Podlaska Policja zabezpieczyła następujące narkotyki:14
1. konopie – 1 110 szt.,
2. marihuana – 5 542g,
3. amfetamina – 3 450g,
4. kokaina – 1700g,
5. ecstasy – 13 343 szt.,
6. heroina – 228g,
7. grzyby halucynogenne – 1g,
8. haszysz – 4g,
9. barbiturany/benzodiazepiny (Relanium itp.) – 8 280 szt.
2) Działania Podlaskiego Oddziału StraŜy Granicznej oraz Izby Celnej w Białymstoku
W 2007 roku funkcjonariusze Podlaskiego Oddziału StraŜy Granicznej ujawnili 10,09g
marihuany15. Natomiast funkcjonariusze celni ujawnili następujące środki psychoaktywne16:
Marihuana: 5,31g17
Metaamfetamina: 5526,73g18
Amfetamina: 20g19
Kokaina: 776,28g i Ekstazy: 2470,97g20.
Ujawnianie i ściganie przestępstw związanych z narkotykami
Analizując przestępczość narkotykową w województwie na przestrzeni pięciu ostatnich
lat stwierdza się, iŜ nie jest ona zjawiskiem dynamicznym i posiada tendencję do stabilizacji.
Liczbę przestępstw naruszających przepisy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
w latach 2003 – 2007 przedstawia Wykres 8.
14
Źródło: Komenda Wojewódzka Policji w Białymstoku.
Źródło: Podlaski Oddział StraŜy Granicznej w Białymstoku
16
Źródło: Izba Celna w Białymstoku
17
Ujawniono w Białymstoku, ŁomŜy i Bobrownikach
18
Ujawniono na przejściu granicznym w Budzisku
19
Ujawniono na przejściu granicznym w Kuźnicy
20
Ujawniono na przejściu granicznym w Ogrodniczkach
15
13
Wykres 8. Liczba przestępstw narkotykowych w latach 2003 – 2007 w województwie
podlaskim21.
1 250
1 200
1 239
1 198
1 164
1 151
1 150
1 100
Liczba
przestępstw
1 073
1 050
1 000
950
2003
2004
2005
2006
2007
W 2007 roku stwierdzono ogółem 1.164 przestępstwa naruszające przepisy ustawy
o przeciwdziałaniu narkomanii, co stanowi ponad 4% ogólnej liczby odnotowanych w tym
roku przestępstw (26.652) oraz 8% wzrost liczby przestępstw w porównaniu z rokiem
poprzednim (1.073 - 2006 r.).
Przestępczość narkotykową (wg kwalifikacji czynu), na podstawie danych Komendy
Wojewódzkiej Policji w Białymstoku, w województwie podlaskim w latach 2006 - 2007
przedstawia Tabela 1.
Tabela 1. Przestępstwa naruszające przepisy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
w latach 2006-2007
Kwalifikacja prawna
art. 62, ust. 1 i 3 posiadanie
art. 59 udzielanie w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej
art. 58 udzielanie
21
Lata
Przestępstwa stwierdzone ogółem
2006
423
2007
509
2006
288
2007
317
2006
172
2007
199
Opracowanie własne na podstawie danych z Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku
14
art. 56 ust. 3 wprowadzanie do
obrotu znacznej ilości
art. 63 ust. 1 uprawa maku
art. 62 ust. 2 posiadanie znacznej
ilości
art. 56 ust. 1i 2 wprowadzanie do
obrotu
art. 55 ust. 1-3 przewoŜenie,
wywoŜenie, przywoŜenie
art. 53 ust. 1i 2 wytwarzanie,
przerabianie, przetwarzanie
2006
92
2007
57
2006
44
2007
18
2006
23
2007
22
2006
17
2007
19
2006
1
2007
14
2006
6
2007
6
art. 61 wytwarzanie, przetwarzanie,
przerabianie, przewoŜenie
i wywoŜenie prekursorów
2006
2
2007
2
Suma
2006
1 073
2007
1 164
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku
W 2007 roku najwięcej czynów przeciwko ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii
odnotowano w kategorii posiadanie środków odurzających lub substancji psychotropowych
(509 czynów), udzielanie ww. środków w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej
(317 czynów) oraz udzielanie albo nakłanianie do uŜycia ww. środków (199 czynów).
Ponadto z danych KWP w Białymstoku wynika, iŜ:
-
Większość czynów przeciwko ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii popełniły osoby
dorosłe (960 czynów).
-
Wśród ogólnej liczby 620 podejrzanych o czyny przeciwko ustawie odnotowano: 171
osób w przedziale wiekowym 21 - 24 lata, 244 osoby w przedziale wiekowym 17 - 20
lat oraz 69 osób nieletnich.
-
Wśród ogólnej liczby podejrzanych najwięcej odnotowano osób bezrobotnych – 274,
ponadto187 uczniów oraz 25 studentów. W przewaŜającej większości sprawcami
czynów łamiących przepisy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii byli męŜczyźni,
jedynie 29 osób – to kobiety.
15
-
Nieletni sprawcy popełnili ogółem 125 czynów, przy czym działali przede wszystkim
w mieście, gdzie popełnili ich zdecydowaną większość (114 czynów). Wszystkie czyny
były popełnione indywidualnie. Analogicznie do przestępczości dorosłych, największy
udział nieletnich odnotowano w kategoriach dot. posiadania, posiadania znacznej ilości
i udzielania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
IV. WNIOSKI I REKOMENDACJE
W
związku
z
przedstawionymi
informacjami
nt.
problemu
narkomanii
w województwie podlaskim oraz z podejmowanymi w tym przedmiocie działaniami,
rekomenduje się podjęcie dodatkowych przedsięwzięć mających na celu poprawę
skuteczności realizowanych zadań, tj.:
1. Przeprowadzenie kompleksowych badań nt. uŜywania środków psychoaktywnych przez
młodzieŜ szkolną/akademicką z terenu województwa podlaskiego (rozpowszechnienie
zjawiska uŜywania substancji psychoaktywnych, identyfikacja i pomiar czynników
mających wpływ na podaŜ i popyt na środki psychoaktywne).
2. Rozwój
pracy streetworkerskiej
poprzez
zaangaŜowanie liderów
rówieśniczych
w realizację działań środowiskowych oraz stworzenie formalnych grup „pracowników
ulicznych” .
3. Rozszerzenie szkoleń dla nauczycieli, wychowawców, pedagogów szkolnych z zakresu
przeciwdziałania narkomanii o treść merytoryczną dotyczącą narzędzi i metod
praktycznych w pracy z dziećmi/młodzieŜą przejawiającą zachowania ryzykowne.
Załącznik do Raportu:
Wykaz
- „Placówki
udzielające
pomocy osobom
z
problemem
narkotykowym
w województwie podlaskim”.
Przygotowała:
Anna Solińska.
Ekspert wojewódzki ds. informacji o narkotykach i narkomanii.
Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku.
16