S05 Chemia analityczna i środowiska
Transkrypt
S05 Chemia analityczna i środowiska
S05 Chemia analityczna i środowiska S05 WYKŁADY SEKCYJNE Rozwój metod oznaczania leków stosowanych w medycynie w środowisku wodnym z zastosowaniem techniki GC i GC-MS S05WS01 Jolanta Kumirska*, Natalia Migowska*, Magda Caban*, Paulina Łukaszewicz*, Katarzyna Mioduszewska*, Piotr Stepnowski* *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; Problem obecności leków stosowanych w medycynie w środowisku wodnym, w tym w wodzie pitnej, jest powszechnie znany. Badania w tym kierunku są realizowane w wielu krajach, jednak w Polsce, wiedza na ten temat jest bardzo ograniczona. Celem badań było opracowanie odpowiednich procedur analitycznych, które umożliwiłyby oznaczanie wybranych leków w wodnych próbkach środowiskowych jako głównych miejsc, do których przenikają te związki w układzie przyrodniczym. Do badań wybrano przedstawicieli: NLPZ, związków estrogennych, β-blokerów, β-agonistów, antydepresantów oraz o działaniu przeciwpadaczkowym. Optymalne metody bazowały na zastosowaniu techniki SPE do izolacji i wzbogacania analitów oraz techniki GG i GC-MS do analiz końcowych. Szczególną uwagę zwrócono na rozwój metod derywatyzacji leków. TANGO1/268806/NCBR/2015 (NCBR); DS 530-8616-D593-15 (MNiSW); DS 530-8615-D592-15 (MNiSW) NANOSTRUKTURALNE MATERIAŁY WĘGLOWE W ELEKTRODACH JONOSELEKTYWNYCH S05WS02 Ewa Jaworska*, Agata Michalska*, Krzysztof Maksymiuk* *Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, Pasteura 1, 02-093 Warszawa, [email protected]; Zarówno zredukowany tlenek grafenu (RGO) jak i nanorurki węglowe (CNTs) wykorzystywane są do konstrukcji elektrod jonoselektywnych. Nanostruktury te mogą pełnić nie tylko rolę stałego kontaktu, w typowych elektrodach z podłożem z węgla szklistego, ale także pełnić rolę przetwornika jonowo-elektronowego i wyprowadzenia elektrycznego w sensorach na nieprzewodzącym podłożu. Jednym z przykładów są elektrody jonoselektywne wykorzystujące CNTs w całości otrzymane metodą napylania (spray coating). Elektrody te uzyskują parametry analityczne podobne jak klasyczne elektrody jonoselektywne z roztworem wewnętrznym lub stałym kontaktem, ale oferują dodatkowe korzyści ze względu na niski koszt i możliwości miniaturyzacji. Procesy fotochemiczne jako główny czynnik zaniku farmaceutyków w środowisku wodnym Joanna Karpińska*, Aneta Sokół* S05WS03 *Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, ul. Ciołkowskiego 1 K, 15-245 Białystok, [email protected]; Procesy fotodegradacji odgrywają główną rolę w usuwaniu środków leczniczych w wodach powierzchniowych obok procesów sorpcji i biodegradacji. Trwałość leków w środowisku wodnym zależy od wielu czynników m.in. od obecności organicznej materii zawieszonej, stężenia jonów nieorganicznych takich jak: CO32-, HCO3-, NO3-, Fe3+, Fe2+ oraz natężenia promieniowania słonecznego. W prezentowanej pracy zaprezentowano wyniki badań własnych dotyczących fototrwałości leków należących do różnych grup: antagoniści receptorów histaminowych H2, leki α 1 -adrenolityczne i niektóre leki psychotropowe oraz wybrane leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Uzyskane wyniki pozwoliły na ocenę fototrwałości wymienionych leków, wskazanie czynników wpływających na ich trwałość w wodach naturalnych. [1] Joanna Karpińska et al., Photochemical Photobiological Science, 2012, 11, 1575-1584 [2] Agnieszka Karpinska et al., Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, 2015, 106, 46-51 [3] Joanna Karpińska et al., Polish Journal of Environmental Studies, 2012, 21, 667-675 212 WYKŁADY SEKCYJNE S05 FAZY STACJONARNE TYPU IMMOBILIZOWANEGO PEPTYDU DO CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ S05WS04 Szymon Bocian*, Magdalena Skoczylas*, Bogusław Buszewski* *Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Chemii, Gagarina 11, 87-100 Toruń, [email protected]; Związanie na powierzchni krzemionki odpowiednich sekwencji aminokwasów, pozwala uzyskać fazy stacjonarne o różnej hydrofobowości i polarności. W wyniku zaplanowanej procedury syntezy możliwe jest otrzymanie adsorbentów użytecznych w chromatografii cieczowej oddziaływań hydrofilowych (HILIC). Dodatkowo specyficzne właściwości zsyntezowanych faz peptydowych klasyfikują je jako chiralne fazy stacjonarne, zdolne do rozdzielania enancjomerów. Celem badań było opracowanie metodyki syntezy peptydowych faz stacjonarnych bezpośrednio na powierzchni chemicznie zmodyfikowanej krzemionki, w oparciu o metodę Merrifield`a. Prace miały również na celu zastosowanie otrzymanych materiałów w układzie HILIC do analizy związków biologicznie aktywnych o zróżnicowanych właściwościach fizykochemicznych. Praca finansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Iuventus Plus IP2014 003673. DWUTLENEK WĘ GLA - GLOBALNE OCIEPLENIE - FAKTY I MITY S05WS05 Witold Ciesielski* * Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Tamka 12, 91-403 Łódź , [email protected]; Media kreują pogląd, że globalne ocieplenie to wyłącznie wina ludzi, którzy emitują do atmosfery CO2. Poglądy takie reprezentują naukowcy skupieni w IPCC. Politycy UE dążą do narzucenia państwom ograniczenia emisji CO2, co spowoduje obniżenie rozwoju gospodarczego Polski a nie będzie miało wpływu na klimat. Inna grupa naukowców (NIPCC) uważa, że obecnie występujące zmiany klimatyczne nie stanowią odchylenia od normy i w małym stopniu zależą od CO2. Naukowcy skupieni w NIPCC przedstawiają raporty, w których udowadniają, że wielokrotnie w przeszłości Ziemi panowały wyższe lub podobne temperatury i wyższe stężenia CO2. Badania wskazują, że zmiany klimatu zależą od wielu czynników a wpływ człowieka jest niewielki [1,2]. Walcząc z CO2 zapominamy o rzeczywistych zanieczyszczeniach środowiska. [1] Z. Jaworowski, Wiedza i ż ycie, 1998, 5, [2] P. Mastalerz, Wiad. Chem., 2008, 62, 533-554 SPOSOBY PRZYGOTOWANIA MATERIAŁU BIOLOGICZNGO DLA CELÓW TOKSYKOLOGICZNO-SĄDOWYCH S05WS06 Renata Wietecha-Posłuszny*, Paweł Kościelniak* *Pracownia Chemii Sądowej,Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, ul. Ingardena 3, 30-060 Kraków, [email protected]; Przedmiotem niniejszej prezentacji jest przegląd najnowszych sposobów wstępnego przygotowania próbek, w szczególności efektywnych technik ekstrakcyjnych, stosowanych do izolacji substancji psychoaktywnych z materiałów biologicznych wykorzystywanych w analizach toksykologiczno-sądowych. Etap przygotowania próbek ma decydujący wpływ na wyniki analizy związków organicznych w złoż onych matrycach takich jak płyny ustrojowe lub tkanki [1,2]. Obecnie istnieje stała potrzeba rozwoju szybkich i coraz bardziej selektywnych metod przygotowywania materiału biologicznego, dostosowanych do analizy jak najmniejszej ilości analizowanych próbek. Istotnym elementem jest w tym przypadku automatyzacja i sprzęganie on-line technik izolacji analitów z matrycy biologicznej z technikami rozdzielania i detekcji. [1] B. Mendes et al., Talanta, 2013, 116, 164-172 [2] R. Wietecha-Posłuszny et al., Journal of Chromatography A, 2013, 1278, 22-28 Finanasowanie prezentowanych badań: Iuventus Plus, grant no. IP2010 046170, IP2011 060071 213 S05 WYKŁADY SEKCYJNE ICP MS i ESI MS/MS na tropie metaloleków w badaniach in vitro Katarzyna Pawlak*, Monika Kupiec*, Wioletta Jakubczak*, Maja Haczyk*, Michał Chudy* S05WS07 *Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa, [email protected]; Wysokoczuły i specyficzny izotopowo ICP MS oraz specyficzny cząsteczkowo ESI MS/MS stanowią doskonałe zaplecze aparaturowe do badania metabolitów kompleksów metali. W przypadku materiałów pochodzenia biologicznego konieczne jest przeprowadzenie złożonego postępowania analitycznego pozwalającego na określenie zawartości metali i zmian ich struktury. Przedstawiony zostanie wpływ rodzaju lizy komórek rakowych i metody wprowadzania próbki na dokładność oznaczeń złota, platyny, miedzi, cynku i żelaza. Jako alternatywa do badań komórek rakowych, przedstawiona zostanie elektrochemiczna komora reakcyjna (ROXY) połączona z tandemowym spektrometrem mas, która pozwala identyfikować produkty reakcji redox uzyskanych bez dodawanych odczynników chemicznych zanieczyszczających próbkę. Projekt finansowany ze środkó w Narodowego Centrum Nauki na podstawie decyzji DEC-2013/09/B/ST4/00961 Czy istnieje chromatografia biurowa? S05WS08 Robert Zakrzewski* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź , [email protected]; Chromatografia cieczowa jest techniką separacji powszechnie stosowaną do identyfikacji i ilościowego oznaczania składników mieszanin. Aby skorzystać w pełni z tej techniki są potrzebne wyrafinowane narzędzia zwłaszcza kiedy chcemy ją zminiaturyzować. Wyobraźnia ludzka „nie zna granic”, więc nie powinno się traktować żadnej techniki jako nie dającą się unowocześnić. TLC w dalszym ciągu ulega ona modernizacji i kolejnym ulepszeniom. Ostatnio pojawiła się koncepcja chromatografii biurowej (Office Chromatography)1. Technika ta miałaby wykorzystywać biurowe urządzenia do wykonania analizy TLC2,3. Przedmiotem wykładu jest pokazanie możliwości zaprojektowania stanowiska pomiarowego TLC z wykorzystaniem drukarki, skanera oraz odpowiedniego oprogramowania stosowanego w technice analizy obrazu. [1] G.E. Morlock et al., Analytical Chemistry, 2010, 82, 2940-2946 [2] R. Zakrzewski et al., Journal of Liquid Chromatography & Related Technologies, 2008, 31, 2657-2672 [3] Żaneta Rembisz et al., Journal of Planar Chromatography, 2014, 27, 240–244 Wydzielanie i oznaczanie naturalnych związków endokrynologicznie czynnych w próbkach rzeczywistych S05WS09 Anna M. Chrzanowska*, Anna Poliwoda*, Piotr P. Wieczorek* *Uniwersytet Opolski, Wydział Chemii, pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole, [email protected]; Fitoestrogeny należą do związków endokrynologicznie czynnych mogących mieć wpływ na prawidłowe działanie hormonów endogennych, a przez to zaburzających gospodarkę hormonalną organizmów żywych. By skutecznie monitorować ich obecność i stężenie, konieczne jest zastosowanie metod pozwalających na efektywne wydzielanie, zatężanie i oznaczanie fitoestrogenów z próbek rzeczywistych. Omówiono ekstrakcję wybranych związków z użyciem polimerów z nadrukiem cząsteczkowym (MIPów) zsyntezowanych różnymi metodami. 214 Ponadto przedstawiono potencjał zastosowania otrzymanych polimerów do selektywnego oraz efektywnego wydzielania fitoestrogenów z próbek moczu ludzkiego podczas ekstrakcji do fazy stałej oraz ekstrakcji z wykorzystaniem MIPów jako fazy akceptorowej w układzie unieruchomionych membran ciekłych. WYKŁADY SEKCYJNE S05 Monolithic Silicas in High Performance Liquid Chromatography – the alternative to Conventional Packed-Particle Columns. S05WS10 Dr Egidijus Machtejevas* *MerckMillipore , Frankfurter Strasse 250, 64293 Darmstadt, [email protected]; Contrary to typical particle columns, monolithic silica Their high permeability makes them tolerant for shortcuts columns are made of a single continuous-bed rod of high in sample preparation. All the benefits will be shown with purity porous silica with all modifications that many application examples. chromatographers have known to solve their separation needs. The physics of these column was completely reengineered, giving significantly reduced backpressures due to the open flow-through design, keeping the high resolution and performance. Monolithic columns remove backpressure and give back the flexibility in flow rates for higher throughput, column lengths for superior resolution and solvent choices for optimum selectivity that smaller sized particle columns have limited over decades. Oznaczanie anionów siarczkowych w próbkach środowiskowych z wykorzystaniem soli piryliowych jako derywatyzatora oraz HPLC jako techniki analitycznej S05WS11 Dorota Bzdurska*, Żaneta Rembisz*, Robert Zakrzewski*, R. Martínez-Máňez** *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii , ul. Tamka 12, 91-403 Łódź , [email protected]; **Universidad de Valencia, Departamento de Quimica Aniony siarczkowe pozostają w sferze zainteresowań Metoda została zaaplikowana do oznaczeń jonów chemików analityków nie tylko ze względu na swój silnie siarczkowych w próbkach wód leczniczych z uzdrowisk toksyczny charakter. Oznaczanie siarczków, szczególnie w Uniejów i Busko Zdrój. próbkach środowiskowych, ma istotne znaczenie ze względu na coraz szersze możliwości zastosowań zawierających je wód leczniczych. Opracowano czułą i wysoce selektywną metodę oznaczania siarczków z wykorzystaniem chloranu (VII) 4-[p-(N,N-dimetyloamino)fenylo]-2,6-difenylopirylu jako odczynnika derywatyzującego oraz wysokosprawnej chromatografii cieczowej jako techniki analitycznej. 215 S05 KOMUNIKATY SEKCYJNE S05KS01 Elektrochemiczny sensor do oznaczania kationów metali z warstwą receptorową zawierającą analogi kwasów nukleinowych Agnieszka Bala*, Łukasz Górski*, Elżbieta Malinowska* *Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, ul. Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa, [email protected]; Warstwy receptorowe zawierające nici kwasów nukleinowych są popularnym rozwiązaniem przy projektowaniu sensorów hybrydyzacji czy do oznaczania np. metali ciężkich [1]. Jednak brak odporności na działanie enzymów restrykcyjnych czy wrażliwość na zmiany pH i temperatury ogranicza możliwości zaprojektowanego urządzenia [2]. Alternatywnym rozwiązaniem, które pozwala na wyeliminowanie omawianych trudności i otwiera nowe możliwości zastosowań są analogi kwasów nukleinowych [3]. W ramach pracy zostaną przedstawione wyniki dla sensora do oznaczania UO22+, zawierającego w warstwie receptorowej PTO. S05KS02 Otrzymane wyniki wskazują na potencjał słodkowodnej algi Cladophora glomerata jako surowca o właściwościach przeciwutleniających. [1] M. Kosar et al., Food Chem., 2005, 91, 525-533 [2] R. Re et al., Free Radic. Biol. Med., 1999, 26, 1231-1237 [3] H. K. Liechtenthaler, Methods Enzymol, 1987, 148, 350-382 Zastosowanie elektrody diamentowej domieszkowanej borem do woltamperometrycznego badania i oznaczania wybranych pestycydów Kinga Kaczmarska*, Mariola Brycht*, Sławomira Skrzypek *, Andrzej Leniart* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź , [email protected]; W prezentowanej pracy zbadano dwa pestycydy: fenfuram (Fnf) i bromacyl (Bro). Badania w/w pestycydów wykonano na elektrodzie diamentowej domieszkowanej borem (BDDE) przy wykorzystaniu technik woltamperometrii fali prostokątnej (SWV) dla Fnf oraz woltamperometrii pulsowej różnicowej (DPV) dla Bro. Sygnał analityczny dla Fnf zarejestrowano przy potencjale +1.50 V, natomiast dla Bro przy potencjale +1.65 V. Dobrano optymalne parametry pomiarów, a następnie wyznaczono liniowe zależności natężenia prądów pików od ich stężenia. Obliczono granice wykrywalności (LOD) i oznaczalności (LOQ). 216 [1] C. Briones et al., Analytical and Bioanalytical Chemistry, 2012, 402, 3071-3089 [2] F. Lucarelli et al., Analytica Chimica Acta, 2008, 609, 139-159 [3] A. Liu et al., Trends in Analytical Chemistry, 2012, 37, 101-111 Badania zostały sfinansowane w ramach grantu badawczego NCN OPUS (nr grantu 2013/11/B/ST4/00766) Analiza właściwości antyoksydacyjnych ekstraktó w ze słodkowodnej makroalgi Cladophora glomerata Joanna Fabrowska*, Bogusława Łęska*, Miguel Herrero**, Elena Ibáñez** *Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań , [email protected]; **Institute of Food Science Research - CIAL (CSIC), Madrid, Spain; Dostępne dane literaturowe dostarczają niewiele informacji na temat aktywności antyoksydacyjnej ekstraktów z alg słodkowodnych. Przedmiotem przeprowadzonych badań były ekstrakty ze słodkowodnej makrozielenicy Cladophora glomerata otrzymane metodą ekstrakcji z wykorzystaniem CO2 w stanie nadkrytycznym. Zakres badań obejmował ocenę zdolności antyoksydacyjnych in vitro otrzymanych ekstraktów. W uzyskanych wyciągach oznaczono całkowitą zawartość polifenoli metodą Folin-Ciocalteu [1], wartość TEAC (Trolox Equivalent Antioxidant Capacity) [2] oraz całkowitą zawartość karotenoidów i chlorofili [3]. S05KS03 Wspomniany analog posiada w swojej strukturze atom siarki, który zastąpił niewiążący atom tlenu w łań cuchu fosforanowo-cukrowym, co daje m.in. możliwość immobilizacji do powierzchni złota. Opracowane metody z powodzeniem zastosowano do oznaczania w/w pestycydów w wybranych, zaszczepionych próbkach środowiskowych. Zbadano także charakter zachodzących procesów elektrodowych. Badania finansowane z dotacji celowej Uniwersytetu Łódzkiego dla młodych naukowców, projekt nr B1411100000473. KOMUNIKATY SEKCYJNE S05KS04 Zastosowanie techniki micelarnej elektrokinetycznej chromatografii z dodatkiem odczynnika par jonowych do oznaczania wybranych form witaminy B6 Paulina Furmaniak*, Paweł Kubalczyk*, Rafał Głowacki* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Środowiska, ul. Pomorska 163, 90-236 Łódź, [email protected]; Micelarna elektrokinetyczna chromatografia (MEKC) stosowana jest do rozdzielania mieszanin cząsteczek obojętnych, wykorzystując w tym celu dodatki surfaktantów tworzących w odpowiednim stężeniu agregaty zwane micelami [1,2]. Opracowano prostą i szybką metodę oznaczania wybranych form witaminy B6 w ekstraktach roślinnych z wykorzystaniem techniki MEKC z dodatkiem dodecylosiarczanu sodu (SDS). Do oznaczeń wykorzystano elektrolit podstawowy o składzie: bufor boranowy z dodatkiem SDS, kwasu trichlorooctowego oraz acetonitrylu. S05KS05 Niezbędnym krokiem okazał się również wieloetapowy proces przygotowania próbki rzeczywistej do analizy obejmujący hydrolizę kwasową, ekstrakcję do fazy stałej oraz zatężanie poprzez odparowanie. [1] D.C. da Silva et al., Food Anal. Methods , 2013, 6, 1592-1606 [2] M. Dawod et al., J. Chromatogr. A , 2010, 1217, 386-393 Badania sfinansowane z grantu NCN No 2012/07/B/ST5/00765 i dotacji Uniwersytetu Łódzkiego No B1511100000880.02 Wpływ diety bogatej w warzywa krzyżowe na poziom wybranych związków siarki wydalanych z moczem Marta Joanna Krawczyk*, Rafał Głowacki*, Grażyna Chwatko* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Środowiska, ul. Pomorska 163, 90-236 Łódź, [email protected]; Warzywa krzyżowe (kapustne) są źródłem związków siarki, m.in. glukozynolanów oraz izotiocyjanianów. Ze względu na bogactwo składników odżywczych warzywa te pełnią ważną rolę w żywieniu [1]. Celem badań było określenie wpływu diety bogatej w warzywa krzyżowe na poziom wybranych związków siarki wydalanych z moczem. Badania przeprowadzono na grupie 12 ochotników, którzy wyrazili chęć na wprowadzenie do codziennej diety min. 200 g warzyw kapustnych. Od każdej osoby pobrano mocz przed oraz po 1, 2, 3 tygodniach stosowania zalecanej diety, a także tydzień po powrocie do poprzednich nawyków żywieniowych. S05KS06 S05 W próbkach moczu oznaczono stężenie tiosiarczanów, siarki sulfanowej oraz siarki kwasowo-labilnej. Analizy wykonano za pomocą techniki HPLC w odwróconym układzie faz. [1] J. Szwejda-Grzybowska, Bromat. Chem. Toksykol., 2011, 4, 1039-1046 Badania sfinansowane z dotacji Uniwersytetu Łódzkiego dla młodych naukowców, projekt nr B1511100000880.02 Opracowanie procedur analitycznych analitycznych przeznaczonych do oznaczania substancji halucynogennych w próbkach o złoż onym składzie matrycy Katarzyna Zielińska*, Anna Poliwoda*, Piotr P. Wieczorek* *Uniwersytet Opolski, Wydział Chemii, pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole, [email protected]; Łatwy dostęp, właściwości psychoaktywne oraz duża popularność grzybów halucynogennych wymusza konieczność poszukiwania nowych, szybszych oraz skutecznych metod izolacji i oznaczania grzybowych substancji halucynogennych. Przedstawione zostaną możliwości zastosowania elektroforezy kapilarnej do oznaczania tego typu związków w próbkach rzeczywistych. Katarzyna Zielińska jest stypendystką projektu „Stypendia doktoranckie – inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego II” współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Badania realizowane są w ramach programu badawczego „ Biotechnologie i zaawansowane technologie medyczne” (nr projektu POIG 01.01.02-02-003/08), finansowanego ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 1.1.2 217 S05 KOMUNIKATY SEKCYJNE S05KS07 Izolacja i oznaczanie związków biologicznie czynnych z ekstraktów glonowych. Bogusława Górka*, Piotr P. Wieczorek* *Uniwersytet Opolski, Wydział Chemii, ul. Oleska 48, 45-051 Opole, [email protected]; Konieczność zwiększenia produkcji rolniczej sprawia, że konieczne jest poszukiwanie naturalnych dodatków do nawozów tradycyjnych. Ekstrakty wytworzone z odpadowej biomasy glonów bałtyckich zawierają wiele substancji aktywnych w tym hormony roślinne. Przedstawione zostanie oznaczanie i identyfikacja związków z tej grupy, które są niezbędne do oceny jakości i aktywności wytworzonych produktów. Bogusława Górka jest stypendystką projektu „Stypendia doktoranckie – inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego II” współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Badania są finansowane ze środków grantu PBS 1/A1/2/2012: Innowacyjna technologia ekstraktów glonowych – komponentów nawozów, pasz i kosmetyków, przyznanego przez NCBiR. S05KS08 Opracowanie metod zatężania i oznaczania ksenobiotyków z próbek środowiska i żywności Katarzyna Orłowska*, Anna Poliwoda*, Piotr Paweł Wieczorek* *Uniwersytet Opolski, Wydział Chemii, Pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole, [email protected]; Szerokie zastosowanie ksenobiotyków sprawia, iż do środowiska zostaje uwalnianych coraz to więcej substancji, które mogą być zagrożeniem dla organizmów żywych. Próbki rzeczywiste charakteryzują się złożonym składem matrycy, dlatego niemożliwa jest bezpośrednia analiza ksenobiotyków za pomocą dostępnych metod instrumentalnych. W związku z powyższym ważne jest opracowanie efektywnych metod zatężania i oznaczania śladowych ilości tych związków. W niniejszej pracy zaprezentowane zostaną metody zatężania i oznaczania ksenobiotyków z próbek środowiska i żywności. S05KS09 Oznaczanie pozostałości farmaceutyków w wodzie pitnej w Gdańsku z użyciem techniki SPE-GC-MS Magda Caban*, Jolanta Kumirska*, Piotr Stepnowski* *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; Pozostałości farmaceutyków są oznaczanie w każdym z wodnych komponentów środowiska. Z powodu braku danych co do ich obecności w wodach pitnych w Polsce, celem pracy było opracowanie odpowiedniej metody analitycznej ich oznaczania. Wybrano reprezentatywną grupę 17 farmaceutyków oraz technikę SPE-GC-MS. Uzyskano granice wykrywalności od 0,9 do 5,7 ng/l oraz odzyski w większości powyżej 80 %. Opracowana metoda została wykorzystana do analiz wód pobranych w ujęciach głębinowych oraz w ujęciu wody powierzchniowej, zarówno w wodzie surowej, jak i oczyszczonej. 218 Katarzyna Orłowska jest stypendystką projektu „Stypendia doktoranckie – inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego II” współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Spośród 17 analizowanych związków, 6 wykryto w minimum jednej próbce, na poziomach rzędu kilkunastu ng/l. Dodatkowo w pracy przedstawiono strukturę geomorfologiczną badanego rejonu oraz możliwe źródła zanieczyszczenia wód pitnych lekami. Narodowe Centrum Nauki (DEC-2011/01/N/ST4/02478) KOMUNIKATY SEKCYJNE S05KS10 Nowe sondy do detekcji DNA oparte na strukturze spinki do włosów i aktywności peroksydazowej DNAzymu Joanna Kosman*, Bernard Juskowiak* *Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań , [email protected]; DNAzymy, szeroko stosowane w bioanalityce, są katalitycznie aktywnymi oligonukleotydami DNA [1]. DNAzymy o aktywności peroksydazy katalizują reakcję pomiędzy nadtlenkiem wodoru a organicznym substratem np. fluorogennym Amplex Red czy tiaminą. W połączeniu ze strukturą spinki do włosó w opracowano sondy pozwalające na detekcję wybranej sekwencji DNA. Sondy zaprojektowano tak by pętla spinki była komplementarna do analizowanego DNA, natomiast domena tworząca DNAzym unieruchomiona była w rdzeniu. S05KS11 W obecności analitu następuje hybrydyzacja z petlą, zniszczenie struktury spinki do włosó w i uwolnienie DNAzymu zdolnego do utleniania substratu do produktu wykazującego fluorescencję. Wykorzystując te układy opracowano metodę detekcji sekwencji wirusa HIV z granicą detekcji na poziomie 500 pM. [1] P. Travascio et al., Chem. Biol., 1998, 5, 505-517 Grant NCN 2013/10/M/ST4/00490 Wykorzystanie wybranych porfiryn i metaloporfiryn jako znaczników białek Mariusz Pietrzak*, Kamila Konopińska*, Radosław Mazur**, Elżbieta Malinowska*** *Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, ul. Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa, [email protected]; **Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii; ***Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Materiałowej Przedstawione wyniki dotyczyć będą badań możliwości zastosowania wybranych kompleksów porfiryn w roli znaczników białek, które dzięki szeregowi unikalnych cech, w tym aktywności katalitycznej można oznaczać przy pomocy więcej niż jednej techniki analitycznej. W tym celu przeprowadzono szeroko zakrojone badania wybranych porfiryn i ich kompleksów z jonami metali oraz koniugatów z BSA oraz IgG. Dzięki równoległemu zastosowaniu woltamperometrii, spektrofluorymetrii i spektrofotometrii UV-Vis można znacząco rozszerzyć zakres protoliniowej odpowiedzi dla wybranego znacznika, a przez to oznaczać białka w szerokim zakresie stężeń. S05KS12 S05 Jako przykład praktycznego zastosowania proponowanych znaczników przedstawiona będzie konstrukcja kompetycyjnego biotestu immunologicznego. Praca była finansowana przez Politechnikę Warszawską Nie tylko analityczne zastosowania mikrosfer poliakrylanowych Agata Michalska-Maksymiuk*, Emilia Woźnica*, Katarzyna Kłucińska*, Ewa Jaworska*, Krzysztof Maksymiuk* *Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa, [email protected]; Mikrosfery poliakrylanowe można łatwo otrzymać w procesie polimeryzacji w emulsji. Do mikrosfery w czasie syntezy lub po tym procesie mogą być wprowadzane wybrane związki, np. receptory i przetworniki optyczne (zarówno klasyczne, jak i dobrane pod kątem danego problemy analitycznego) otrzymując mikro-optody. Dzięki swoim właściwościom, tj. bardzo powolnemu transportowi jonów w fazie polimeru, tak otrzymane optody charakteryzują się bardzo szerokim zakresem liniowej zależności intensywności fluorescencji od logarytmu stężenia analitu. Można wykorzystać mikrosfery do otrzymania ulepszonych membran elektrod jonoselektywnych lub odniesienia. Mikrosfery poliakrylanowe można również wykorzystać do otrzymywania nanocząstek np. polimerów przewodzących, o szczególnie korzystnych właściwościach. [1] E. Woźnica et al., Analytical Chemistry, 2014, 86, 411-418 Narodowe Centrum Nauki, projekt Opus, 2011/03/B/ST4/00747 219 S05 KOMUNIKATY SEKCYJNE S05KS13 Nowa spektrofotometryczna metoda oznaczania aktywności przeciwutleniającej oparta na zdolności redukowania jonów złota Agnieszka Tułodziecka*, Aleksandra Szydłowska-Czerniak* *Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Chemii, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń, [email protected]; Ze względu na swoje niezwykłe właściwości, nanocząstki złota znajdują zastosowanie w: genomice, biosensoryce, chemii klinicznej, detekcji i kontroli mikroorganizmów, fototermolizie komórek nowotworowych, celowanym transporcie leków, optycznym obrazowaniu i monitoringu biologicznych tkanek i komórek [1]. Wykorzystując charakterystyczne zabarwienie roztworów nanocząstek złota opracowano nową metodę spektrofotometryczną (AuNP) oznaczania antyoksydantów opartą na redukcji jonów złota Au3+ do nanocząstek Auo. S05KS14 Wprowadzenie do cząsteczki cieczy jonowej anionu pochodzenia naturalnego nie zmniejsza aktywności wobec szkodników magazynowych, przyczyniając się jednocześnie do zmniejszenia kosztów syntezy związków oraz ułatwionej biodegradacji. 03/32/DSMK/0517 Analiza wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w produktach pszczelich Katarzyna Zięba*, Krystyna Czekońska**, Paweł Miśkowiec* *Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, ul. Gronostajowa 3, 30-387 Krakó w, [email protected]; **Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Biotechnologii i Ogrodni; Celem przeprowadzonych badań była optymalizacja sposobu ekstrakcji WWA z produktów pszczelich (pierzgi), a następnie analiza zawartości tych związków z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej. Analizowano próbki pierzgi pobrane z pasiek położonych w różnych odległościach od Krakowa dodatkowo wzbogacane na potrzeby badań wzorcami WWA. Ekstrakcja była prowadzona techniką SPE z wykorzystaniem kolumienek o różnym wypełnieniu oraz z wykorzystaniem różnych rozpuszczalników. Określono wydajność ekstrakcji dla węglowodorów o różnych masach cząsteczkowych oraz o różnym ułożeniu pierścieni aromatycznych. 220 [1] N.G. Khlebtsov et al., Journal of Quantitative Spectroscopy & Radiative Transfer, 2010, 111, 1-35 A. T. dziękuje Narodowemu Centrum Nauki w Krakowie za finansowanie badań – grant DEC-2013/09/N/NZ9/01451. Ciecze jonowe z anionem pochodzenia naturalnego jako deterenty pokarmowe szkodników magazynowych Bartosz Łęgosz*, Tomasz Klejdysz**, Agata Sznajdrowska*, Agnieszka Kurzawska*, Juliusz Pernak* *Politechnika Poznańska, Wydział Technologii Chemicznej, ul. Berdychowo 4, 60-965 Poznań, [email protected]; **Instytut Ochrony Roś lin PiB, Poznań; Szkodniki magazynowe są jedną z głównych przyczyn drastycznego zmniejszania jakości przechowywanych plonów oraz produktów ich przetwórstwa. Zastosowanie deterentów pokarmowych skutecznie rozwiązuje ten problem, jednak może stwarzać zagrożenie dla obsługi magazynów i użytkowników produktów koń cowych. Jedną z grup związków wykazujących aktywność deterentną są ciecze jonowe. Związki te posiadają szereg korzystnych właściwości, m.in. znikomą lotność, wysoką stabilność termiczną i chemiczną, pozwalające na zastosowanie ich jako skutecznych antyfidantów. S05KS15 Wyniki aktywności przeciwutleniającej oznaczone nową metodą porównano z tymi uzyskanymi za pomocą metod: AgNP, FRAP, DPPH oraz F-C. Znaleziono istotne korelacje pomiędzy wynikami aktywności przeciwutleniającej oznaczonej proponowaną metodą AuNP oraz AgNP, FRAP, DPPH i F-C. Stężenie analitów po ekstrakcji wyznaczane było z zastosowaniem techniki HPLC z detekcją fotometryczną przy użyciu kolumny Accucore RP-MS zapewniającej rozdział kilkunastu węglowodorów. KOMUNIKATY SEKCYJNE S05KS16 S05 Jak oznaczać związki fosfonowe? Anna Poliwoda*, Piotr P. Wieczorek* *Uniwersytet Opolski, Wydział Chemii, Pl. Kopernika 11, 45-040 Opole, [email protected]; Związki fosfonowe to grupa substancji zaliczanych do Polarny charakter fosfonianów determinuje rodzaj związków fosforoorganicznych, w których strukturze stosowanej techniki rozdziału i detekcji, które zostaną występuje, przynajmniej jedno, charakterystyczne omówione w ramach niniejszej prezentacji. kowalencyjne wiązanie łączące ze sobą atom węgla i fosforu. Taka budowa chemiczna nadaje tym związkom między innymi dużą trwałość oraz odporność na chemiczne metody rozkładu, dzięki temu znalazły one bardzo szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach działalności człowieka. Fosfoniany używane są np.: jako pestycydy, leki oraz środki antykorozyjne i dodatki do detergentów. Intensywna eksploatacja tych związków wymusza konieczność ich analizy w próbkach o różnorodnym składzie matrycy. S05KS17 NANOOPTODY Z POLIMERÓ W NAPRZEMIENNYCH Katarzyna Kłucińska*, Anna Kisiel*, Krzysztof Maksymiuk*, Agata Michalska* *Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pateura 1, 02-093 Warszawa , [email protected]; Obecnie dużym zainteresowaniem cieszą się nanooptody sensory reagujące zmianą emisji i/lub absorpcji na zmianę stężenia analitu np. micele polimerowe z inkorporowanym fluoroforem. Sensory takie mogą charakteryzować m. in. stabilne i relatywnie krótkie czasy odpowiedzi. Synteza miceli z polimerów naprzemiennych pozwala ominąć, często skomplikowany, etap polimeryzacji. W gotowych micelach inkorporowano przetwornik optyczny Chromojonofor I oraz typowo wymieniacz jonowy i jonofor np. walinomycynę lub ETH 1001, otrzymując nanooptody czułe odpowiednio na jony np. K+ lub Ca2+. S05KS18 Dzięki wykorzystaniu elektrostatycznych oddziaływań powierzchni miceli z analitem, sensory charakteryzowała zależność liniowa od logarytmu ze stężenia jonów w relatywnie szerokim zakresie stężeń (od 10-7 do 10-2 M). Ekotoksyczność i biodegradowalność nowych induktorów odporności roślin opartych na jonowych pochodnych benzo[1,2,3]tiadiazolu Piotr Lewandowski*, Rafał Kukawka*, Henryk Pospieszny**, Stefan Stolte***, Marcin Śmiglak**** *Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań, [email protected]; **Zakład Wirusologii i Bakteriologii,Instytut Ochrony Roślin,Poznań; ***Faculty 4 - Production Engineering, University of Bremen, Germany; ****Poznański Park Naukowo-Technologiczny, Fundacja UAM, Poznań Nowoczesne rolnictwo stale poszukuje nowych środków ochrony roślin o wysokiej wydajności i niskiej toksyczności. Jedną z grup związków badanych obecnie są induktory odporności roślin, które wykazują skuteczność w bardzo niskich dawkach podnosząc odporność roślin przeciwko wirusom i grzybom. Jednym z tego typu związków jest ASM, czyli 7-karboksybenzo[1,2,3]tiadiazol. Na drodze badań otrzymano szereg pochodnych soli gdzie jon ASM połączony został z przeciwjonem antybakteryjnym lub modyfikującym rozpuszczalność. Większość otrzymanych związków wykazywała wysoką aktywność biologiczną, stąd następnym krokiem było wykonanie testów toksykologicznych. Prezentowana praca przedstawia wyniki badań biodegradowalności, toksyczności oraz ekotoksyczności w środowisku wodnym nowych pochodnych ASM. Projekt SKILLS(IMPULS 70/UD/SKILLS/2015) jest wspó łfinansowany ze środkó w Europejskiego Funduszu Społecznego. 221 S05 KOMUNIKATY SEKCYJNE S05KS19 Ocena środowiskowego ryzyka zdrowotnego na terenach zanieczyszczonych chromem Adam Pawełczyk*, František Božek** *Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław, [email protected]; **University of Defence, Brno Wykonano analizy chromu w wodach gruntowych, glebie i powietrzu na terenach oddziaływania składowiska odpadów przemysłu metalurgicznego. Stwierdzono podwyższony poziom Cr, w tym Cr(VI), w próbkach środowiskowych. Zawartość Cr ogólnego w wodach przekraczała 1 mg/dm3, natomiast w glebie wahała się w granicach od 100 do 200 mg/kg. Ponadto stwierdzono obecność Cr w powietrzu. Na podstawie analiz dokonano oceny ryzyka zdrowotnego w scenariuszu mieszkańca oraz pracownika zatrudnionego przy rekultywacji. Obserwowany poziom zanieczyszczeń stanowi potencjalne zagrożenie dla zdrowia narażonych populacji. S05KS20 Dlatego nowe procedury oparte na tworzeniu nanocząstek metali mogą być zastosowane jako wskaźniki aktywności antyutleniającej nasion oleistych, olejów i w ogólności tłuszczów roślinnych. Akrydyniowe testy luminescencyjne w immunodiagnostyce medycznej Justyna Czechowska-Kryszk*, Karol Krzymiński*, Alicja Kawecka*, Bartosz Ferra**, Lucyna Holec-Gąsior** *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; **Politechnika Gdańska, WydziałChemiczny, KBMiM; Pochodne kwasu akrydynylo-9-karboksylowego, tzw. estry akrydyniowe (EA) są intensywnie badane ze względu na możliwość ich wykorzystania w immunodiagnostyce medycznej i analizie śladowej, gdzie pełnią rolę znaczników lub indykatorów chemiluminescencyjnych (CL). Typowa wykrywalność analitów z użyciem EA mieści się w zakresie sub-femtomolowym [1-3]. W ramach badań otrzymano serię nowych odczynników immunodiagnostycznych w oparciu o oryginalne estry akrydyniowe, które charakteryzują się wysoką czułością, prostotą i szerokim zakresem zastosowań. Odczynniki badano w różnego typu testach immunochemicznych do wykrywania specyficznych przeciwciał klasy IgG. 222 Finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach działalności statutowej Nowe metody oznaczania aktywności przeciwutleniającej nasion rzepaku i jego produktów oparte na tworzeniu nanocząstek metali Aleksandra Szydłowska-Czerniak* *Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Chemii, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń , olasz@umk; Opracowano nowe metody oznaczania aktywności przeciwutleniającej nasion rzepaku i jego produktów oparte na mechanizmie przeniesienia elektronu z przeciwutleniacza obecnego w badanych ekstraktach na utleniacz, który stanowią jony srebra, żelaza, miedzi i złota ulegające redukcji do barwnych roztworów nanocząstek odpowiednio srebra (AgNPs), tlenku żelaza (IONPs), miedzi (CuNPs) oraz złota (AuNPs). Należy podkreślić, iż metody te nie wymagają żadnych dodatkowych reagentów, ani specjalistycznej aparatury, zaś pozwalają na oznaczanie aktywności przeciwutleniającej z dobrą precyzją, dokładnością i czułością. S05KS21 W scenariuszu mieszkańca wykazano podwyższone wartości ilorazu zagrożenia. W scenariuszu narażenia zawodowego zaobserwowano dodatkowo zwiększone ryzyko nowotworowe wynikające z ekspozycji na Cr(VI). Przeprowadzono ocenę statystyczną wyników i porównano uzyskane parametry z wynikami analiz wykonanych z udziałem handlowych testów. [1] K. Krzymiński et al., J. Org. Chem., 2011, 76, 1076-1085. [2] K. Krzyminski et al., J. Phys. Chem. A, 2010, 114, 10550–1056 [3] A. Roda et al., Analytical Chemistry, 2003, 75, 462-470. Finansowanie badań: grant badawczy NCN nr UMO 2012/05/B/ST5/01680 na lata 2013-2016. KOMUNIKATY SEKCYJNE S05KS22 Nanorurki węglowe jako innowacyjne sorbenty do jednoczesnej izolacji związków organicznych i metali ciężkich z wody pitnej i ścieków Monika Paszkiewicz*, Magda Caban*, Aleksandra Bielicka-Giełdon*, Piotr Stepnowski* *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; Nanorurki węglowe (CNTs) dzięki swoim właściwościom są coraz częściej stosowane jako niezwykle obiecujące i alternatywne sorbenty w technikach ekstrakcyjnych, np.: SPE, SPME, SBSE [1]. Pomimo, znacznej liczby ostatnio opublikowanych prac [1-3], potencjał ich zastosowań w chemii analitycznej nie został jeszcze w pełni poznany. Dlatego też, głównym celem badań była ocena przydatności CNTs jako innowacyjnych sorbentów do jednoczesnej ekstrakcji związków organicznych (WWA, pestycydy) i metali ciężkich (Cd, Pb, Cr). S05KS23 Optymalizacji poddano wszystkie etapy procedury w celu zapewnienia jak najwyższych wartości wydajności ekstrakcji a opracowane procedury analityczne mogą być stosowane do izolacji i oznaczania zarówno związków organicznych, jak i metali ciężkich w wodzie pitnej i ściekach. [1] L. M. Ravelo-Pérez et al., Journal of Chromatogr. A , 2010, 1217, 2618-2641 [2] B. Socas-Rodríguez et al., Journal of Chromatogr. A, 2014, 1357, 110-146 [3] D. M. Hernando et al., Trends in Analytical Chemistry , 2007, 26, 581-594 Badania zostały sfinansowane przez MNiSW w ramach grantu DS530-8615-D592-15 Oznaczanie lotnych węglowodorów w powietrzu atmosferycznym Krakowa Beata Kijak* *Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Chemii, ul. Gronostajowa 3, 30-387 Krakó w , [email protected]; Lotne związki organiczne, w szczególności węglowodory, stanowią istotne zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego ze względu na swoją toksyczność oraz udział w reakcjach fotochemicznych, prowadzących do powstawania ozonu troposferycznego. Poziom stężeń tych związków badano w powietrzu pobieranym w różnych miejscach Krakowa i porach dnia, techniką izolacyjną wykorzystując metalowe kanistry. Próbki wzbogacano w pułapce kriogenicznej i analizowano przy użyciu chromatografu gazowego z detektorem FID. S05KS24 S05 Wyniki przeanalizowano pod kątem identyfikacji czynników wpływających na poziom stężeń węglowodorów (wielkość emisji, topografia, warunki meteorologiczne) oraz w odniesieniu do możliwości powstawania ozonu troposferycznego. Monitoring uciążliwości zapachowej w Aglomeracji Tró jmiejskiej Jacek Gębicki*, Jacek Namieśnik*, Tomasz Dymerski* *Politechnika Gdańska, WydziałChemiczny, Narutowicza 11/12 80-233 Gdańsk, [email protected]; W ramach II konkursu PBS z NCBiR pozyskano środki finansowe na utworzenie sieci monitoringu uciążliwości zapachowej w Aglomeracji Trójmiejskiej. Sieć ta składałaby się z 6-ciu stacji pomiarowych zlokalizowanych wokół terenu rafinerii oraz na terenach przyległych do głównych emiterów lotnych związków zapachowych. Jako narzędzi analitycznych informujących o jakości powietrza pod kątem uciążliwości zapachowej zaplanowano wykorzystanie technologii elektronicznego nosa (e-nos) sprzężonego z systemem transmisji danych. Wstępne badania próbek powietrza atmosferycznego pod kątem uciążliwości zapachowej pobranych z otoczenia miejskiego składowiska odpadów wykazały możliwość ich dyskryminacji i klasyfikacji. Do analiz zastosowano komercyjny elektroniczny nos HERACLES II typu Fast-GC [1-2]. [1] J. Gębicki et al., Chemical Engineering Transactions, 2014, 40, 85-90 [2] J. Gębicki et al., Proceedings SPIE , 2014, 9291, 92910C1-6 NCBiR Nr Grantu PBSII/B9/24/2013 223 S05 KOMUNIKATY SEKCYJNE S05KS25 OCENA JAKOŚCI POLSKICH DESTYLATÓW ROLNICZYCH PRZY UŻYCIU INSTRUMENTALNYCH TECHNIK ANALITYCZNYCH Tomasz Dymerski*, Jacek Gębicki*, Jacek Namieśnik* *Politechnika Gdańska, WydziałChemiczny, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk, [email protected]; Powszechnie wiadomo, że przetwarzanie surówki spirytusowej niskiej jakości może powodować otrzymywanie produktu końcowego również niskiej jakości. Jednym z najważniejszych etapów w wytwarzaniu wódek czy napojów alkoholowych jest wybór surowca dostarczanego do destylarni. Z punktu widzenia ekonomicznego dobra jakość spirytusu surowego zapewnia niższe koszty związane z oczyszczaniem tego półproduktu do produktu końcowego [1]. W pracy przedstawiono sposoby analizy destylatów rolniczych z wykorzystaniem protptypu elektronicznego nosa oraz techniki chromatografi gazowej. S05KS26 Effect of time on the stability of nanoparticles of iron oxide in the acid environmental Anna Rabajczyk*, Maria Dusinska** *Katedra Ochrony i Kształtowania środowiska, UJK Kielce, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce, [email protected]; **Norwegian Institute for Air Research (NILU), Kjeller, Norway Incessant work on new materials and substances, characterized by extraordinary properties, allow for increased use of compounds of the group 'nano' in everyday life. Production of nanomaterials with the metal, including iron and chromium, carries the risk of emission of nanomaterials to surface waters. Suspended matter plays an important role in the transport of the pollutants and also metals, which is an essential component of the surface waters. The humic substances (HA), part of the SPM, interact with metal ions present in the aquatic environment. S05KS27 However, these are the data on the compounds at the macro level, therefore research on the relationship between humic substances and particles with sizes "nano" as n-Fe2O3 in acid environmental are the basis of this study. The studies were supported by European Comission; QualityNano Research Infrastructure, No NILU-TAF-371 Ogólna metoda wyznaczania wartości CMC surfaktantów jonowych w układach o dowolnym stopniu złoż oności Bogusław Pilarski*, Janusz Młodzaianowski *, Dariusz Wyrzykowski ** *Cerko Sp. z o.o. Sp. k., Al. Zwycięstwa 96/98, 81-451 Gdynia, [email protected]; **Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, Gdańsk W komunikacie autorzy przedstawiają metodę miareczkowania konduktometrycznego jako ogólną procedurę wyznaczania wartości CMC surfaktantów jonowych w roztworach o dowolnym stopniu złożoności. Zbadano wpływ różnych substancji organicznych w tym cukrów, kwasów organicznych, aminokwasów, leków oraz buforów biologicznych na wartości CMC surfaktantów. Wykazano również przydatność pomiarów konduktometrycznych κ=f(t) do oceny zjawisk asocjacyjno-dysocjacyjnych w roztworach w/w substancji w obecności surfaktantów. 224 [1] Tomasz Dymerski et al., Quality evaluation of agricultural distillates using electronic nose, 2015, 11, 15954- 1596 Badania finansowane z grantu nr 2012/05/B/ST4/01984 przyznanego przez Narodowe Centrum nauki KOMUNIKATY SEKCYJNE S05KS28 S05 Nowy sposób przygotowania próbek do analizy ilościowej technikami instrumentalnymi Anna Klimek-Turek*, Tadeusz H. Dzido* *Uniwersytet Medyczny, Zakład Chemii Fizycznej, ul. Chodź ki 4a, 20-093 Lublin, [email protected]; Prezentowana przez nas metoda przygotowania próbek do analizy technikami instrumentalnymi umożliwia analizę ilościową substancji technikami TLC-HPLC, TLC-MS, bez konieczności przeprowadzania skomplikowanego procesu przygotowywania próbek. Pozwala na wyeliminowania składników matrycy, które charakteryzują się zarówno większą jak i mniejszą energią adsorpcji od składników oznaczanych i standardu wewnętrznego. Zastosowanie komercyjnych płytek TLC/HPLC do przygotowania próbek przed analizą instrumentalną czyni metodę powtarzalną, prostą i ekonomiczną. Otrzymane parametry walidacyjne są porównywalne z tymi, które uzyskano współczesnymi metodami analizy instrumentalnej. W naszej opinii proponowany sposób przygotowania próbek może być szczególnie użyteczny w terapeutycznym monitorowaniu leków. 225 S05 POSTERY S05P01 Modyfikacja żelu krzemionkowego cieczami jonowymi. Anna Groszek*, Jolanta Flieger*, Małgorzata Tatarczak-Michalewska*, Anna Grabowska* *Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Farmaceutyczny, ul.W Chodź ki 4a, 20-093 Lublin, [email protected]; Ciecze jonowe stosowane są do modyfikowania adsorbentów wykorzystywanych w chromatografii cieczowej [1, 2]. Zagadnienie to wzbudza coraz większe zainteresowanie z uwagi na perspektywę zwiększania selektywności układów HPLC. Prezentowana praca dotyczy zastosowania cieczy jonowych do modyfikowania żelu krzemionkowego. W 2004 roku Liu i jego zespół po raz pierwszy opracowali fazy stacjonarne z kowalencyjnie związanymi cieczami jonowymi do chromatografii cieczowej [3]. Własności adsorpcyjne żelu krzemionkowego oceniano w odniesieniu do imidazolowych, pirolidyniowych i pirydyniowych cieczy jonowych. S05P02 W prezentowanej pracy wykorzystano układy ABS oparte na imidazolowych cieczach jonowych i fosforanach jako odczynnikach kosmotropowych do ekstrakcji alizaryny i ryboflawiny. W oznaczeniach ilościowych posłużono się techniką HPLC w układzie faz odwróconych oraz metodą wzorca zewnętrznego. [1] J. Flieger et al., InTech, 2011 [2] Q. Ren et al., InTech, 2011 [3] P. Berton et al., Talanta, 2012, 97, 521-526 Wyznaczanie parametrów lipofilowości pochodnych 1,2,4-triazolo-3-tionu na wybranych fazach stacjonarnych metodą HPLC. Anna Kowalska*, J. Flieger*, M. Pizoń*, M. Staniak*, T. Plech** *Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Zakład Chemii Analitycznej, Al. Racławickie 1, 20-059 Lublin, [email protected]; **Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Zakład Chemii Organicznej Prezentowana praca dotyczy wyznaczania chromatograficznych parametrów lipofilowości za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej HPLC na wybranych fazach stacjonarnych: kolumna Astec CHIROBIOTICTM T Supelco – wymiary: 4,6 x 150 mm, średnica ziaren: 5µm, kolumna IAM.PC.DD2 Regis HPLC Agilent Technologies (USA) – wymiary: 4,6 x 150 mm, średnica ziaren: 10µm, kolumna UDC-Cogent Cholesterol-Aum 100A MicroSolv Technology Corporation – wymiary: 4,6 x 150 mm, średnica ziaren: 4,5µm, kolumna ZORBAX Eclipse XDB-C18 Agilent Technologies (USA) –wymiary: 4,6 x 150 mm, średnica ziaren: 5µm. 226 [1] S. J. Liu et al., Chin. Chem. Lett., 2004, 15, 1060-1062 [2] M. Sun et al., Anal. Bioanal. Chem. , 2014, 406, 2651-2658 [3] X. Wan et al., J. Anal. Chem., 2010, 65, 798– 802 Zastosowanie wodnych układó w dwufazowych opartych na cieczach jonowych w ekstrakcji barwnikó w organicznych. Anna Groszek*, Jolanta Flieger*, Małgorzata Tatarczak-Michalewska*, Tomasz Jasiński* *Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Farmaceutyczny, ul.W Chodź ki 4a, 20-093 Lublin, [email protected]; Hydrofilowe ciecze jonowe (ang. ionic liquids) wykorzystuje się do tworzenia wodnych układów dwufazowych (ang. aqueous biphasic systems - ABS) w obecności soli nieorganicznych o własnościach kosmotropowych [1]. Taki układ dwufazowy jest stosowany do ekstrakcji jako alternatywa do klasycznych układów podziałowych typu ciecz-ciecz lub ciecz-ciało stałe. Dotychczas opisano zastosowanie systemów ABS do ekstrakcji białek, hormonów, alkaloidów, witamin, antybiotyków z próbek biologicznych i środowiskowych [2,3]. S05P03 Warunki adsorpcji optymalizowano uwzględniając wpływ temperatury, pH, stężenia cieczy jonowej, rodzaju rozpuszczalnika, obecności rozpuszczalnika organicznego oraz czasu kontaktu cieczy z żelem. Analizie poddano grupę 1,2,4-triazolo-3-tionu wykazujących aktywność przeciwdrgawkową. Wyznaczone eksperymentalnie parametry chromatograficzne wraz z deskryptorami teoretycznymi poddano analizie statystycznej. [1] R. Kaliszan, Chem. Rev., 2007, 107, 3212-3246 [2] E. Soczewiński et al., J. Chromatogr. A., 1962, 7, 311-320 [3] R. Kaliszan, A Wiley Interscience Publication, 1987 POSTERY S05P04 Wyznaczanie parametrów termodynamicznych pochodnych 1,2,4-triazolo-3-tionu metodą laserowej kalorymetrii skaningowej oraz HPLC. Anna Kowalska*, J. Flieger*, M. Staniak*, T. Plech**, M. Pizoń* *Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Zakład Chemii Analitycznej, ul. W. Chodź ki 4a, 20-093 Lublin, [email protected]; **Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Zakład Chemii Organicznej; Prezentowana praca dotyczy wyznaczania parametrów termodynamicznych dla pochodnych 1,2,4-triazolu na wybranych kolumnach chromatograficznych: Astec CHIROBIOTICTM T Supelco (4,6 x 150 mm, 5µm), IAM.PC.DD2 Regis HPLC Agilent Technologies USA ( 4,6 x 150 mm, 10µm), UDC-Cogent Cholesterol-Aum 100A MicroSolv Technology Corporation ( 4,6 x 150 mm, 4,5µm), ZORBAX Eclipse XDB-C18 Agilent Technologies USA (4,6 x 150 mm, 5µm) przy użyciu wodno-organicznych eluentów zawierających metanol i acetonitryl jako modyfikatory organiczne. Otrzymane wartości parametrów termodynamicznych porównano z wartościami wyznaczonymi przy użyciu laserowej kalorymetrii skaningowej. S05P05 [1] R. Kaliszan, Harwood Academic Publishers, 1997 [2] A.Albert et al., The Determination of Ionisation Constants, 1984 [3] B.Buszewski et al., J.Chromatogr. A, 1999, 845, 433-435 AQMS jako redoksaktywny znacznik anionowy przy projektowaniu elektrochemicznych sensorów do oznaczania kationów metali Agnieszka Bala*, Łukasz Górski*, Elżbieta Malinowska* *Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, ul. Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa, [email protected]; W klasycznych sensorach DNA do detekcji metali stosowane są znaczniki kationowe, które konkurują z kationami metalu, generując spadek sygnału prądowego [1]. Inny mechanizm działania prezentują znaczniki anionowe, których dostęp do powierzchni elektrody jest ograniczony, a dopiero dodatek metalu silnie wiążącego się z kwasami nukleinowymi, zmniejsza siłę odpychania elektrostatycznego. Tym samym znacznie więcej cząsteczek markera dociera do powierzchni elektrody i dochodzi do przyrostu sygnału prądowego, który jest proporcjonalny do stężenia jonów metalu. S05P06 S05 Wyniki przedstawionych badań potwierdzają postulowany mechanizm działania znaczników anionowych, co pozwoliło na opracowanie biosensora selektywnego na kationy ołowiu o zadowalających parametrach pracy. [1] R. Ziółkowski et al., Analytical and Bioanalytical Chemistry, 2012, 402, 2259-2266 Badania zostały sfinansowane w ramach grantu badawczego NCN OPUS (nr grantu 2013/11/B/ST4/00766) Wpływ podstawnika w solach pirydyniowych na ich stabilność w roztworach wodnych Monika Stasiewicz*, Paweł Lein* *Politechnika Poznańska, WydziałTechnologii Chemicznej, ul. Berdychowo 4, 60-965 Poznań, [email protected]; Stabilność termiczna to ważny parametr zarówno podczas syntezy, jak i oczyszczania związków chemicznych. Jest także istotna przy stosowaniu związków w preparatach użytkowych, np. środkach dezynfekcyjnych. Sole pirydyniowe o właściwościach mikrobobójczych są stosowane w preparatach handlowych nie w czystej postaci, ale w roztworach wodnych lub wodno-alkoholowych. Dobry produkt nie powinien ulegać hydrolizie, ani innym reakcjom w czasie przydatności do użytkowania. Przeprowadzono badania stabilności termicznej chlorków 1-decyloksymetylopirydyniowych i bromków 1-dodecylopirydyniowych z różnymi podstawnikami (CH3, OH, N(CH3)2, CONH2) w pozycjach 3 lub 4 pierścienia pirydynowego w roztworach wodnych o odczynie obojętnym lub alkalicznym w temperaturze 65÷95°C. 227 S05 POSTERY S05P07 TRANSPORT JONÓW METALI PRZEZ PLASTYFIKOWANE MEMBRANY ZAWIERAJĄCE KALIKS[4]PIROLE JAKO PRZENOŚNIKI JONÓW Anna Nowik-Zając*, Cezary Kozłowski*, Andrzej Trochimczuk** *Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, ul. Waszyngtona 4/8, 42-200 Częstochowa, [email protected]; **Politechnika Wrocławska, Wydział Chemii Kalikspirole, zaliczane do grupy heterokaliksarenów, znalazły zastosowanie w separacji głównie metali szlachetnych, ale również zaczynają wzbudzać zainteresowanie badaczy pod kątem zastosowania ich jako ligandów kationów metali ciężkich. Wykazano selektywny transport jonów Ag(I) i Cu(II) przez polimerowe membrany inkluzyjne zawierające trójoctan celulozy jako matrycę, eter o-nitrofenylopentylowy jako plastyfikator oraz kaliks[4]pirol 1 i 2 (rys.1) jako przenośnik jonów. Poprzez dobór odpowiedniego stężenia przenośnika w fazie membranowej, stężenia metalu w fazie zasilającej oraz składu fazy odbierającej otrzymano wysoko selektywne układy membranowe. Projekt został sfinansowany ze środkó w NCN przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/09/N/ST5/02984 S05P08 LAYERED DOUBLE HYDROXIDE MEMBRANES AS PHOSPHATE SENSITIVE ELECTRODES Martin Enemchukwu* *University of South Africa, Department of Chemistry, Cnr Christaain De Wet and Pioneer Street Florida 1709, JNB, [email protected]; Highly selective and sensitive phosphate sensors have been fabricated by constructing a solid membrane disk consisting of variable mixtures of aluminum powder (Al), aluminum phosphate (AlPO4) and powdered copper (Cu). Both binary and ternary electrode systems were produced. The ternary membranes exhibit greater selectivity over a wide range of concentrations. The ternary electrode with the composition 25% AlPO4, 25% Cu and 50% Al was selected as our preferred electrode. The ternary membrane electrodes exhibited linear potential response in the concentration range of 1.0 × 10−1 to 1.0 × 10−6 mol L−1. S05P09 This research is sponsored by the University of South Africa. Badanie składu chemicznego i aktywności mikrobiologicznej olejku rozmarynowego i olejku z pestek grejpfruta wobec szczepó w Escherichia coli Marietta Białoń*, Teresa Krzyśko-Łupicka**, Piotr Wieczorek* *Uniwersytet Opolski, Wydział Chemii, ul. Oleska 48, 45-058 Opole, [email protected]; **Uniwersytet Opolski, Wydział Przyrodniczo-Techniczny; W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie antymikrobiologicznymi preparatami pochodzenia naturalnego, takimi jak olejki eteryczne. Celem badań była analiza składu chemicznego oraz ocena właściwości bakteriobójczej olejków przyprawowych wobec dwóch szczepów Escherichia coli: ATTC 25922 i ATTC 10536.Głównymi składnikami olejku grejpfrutowego są cytronelol, geraniol i limonen; natomiast olejek rozmarynowy zawiera: α i β-pinen, eukaliptol czy kamforę.Badane szczepy wykazywały różną wrażliwość na rodzaj substancji czynnych zawartych w olejkach, jak i ich stężenie. 228 The mechanism for the selectivity of phosphates by the electrodes includes adsorption, absorption and ion exchange processes. Layered double hydroxides form within the interstitial layers. Szczep Escherichia coli ATTC 25922 był niewrażliwy na olejek grejpfrutowy i słabo wrażliwy na olejek rozmarynowy. Natomiast drugi z badanych szczepów był niewrażliwy na olejek rozmarynowy, a olejek grejpfrutowy hamował jego rozwój. POSTERY S05P10 Elektroda diamentowa domieszkowana borem do woltamperometrycznego badania oksykarboksyny Mariola Brycht*, Andrzej Leniart*, Sławomira Skrzypek*, Paulina Obrębalska* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź , [email protected]; Oksykarboksyna (Oxy) jest nowoczesnym pestycydem z grupy fungicydów, jak dotąd nie badanym elektrochemicznie, który jest stosowany do zwalczania rdzy roślin ozdobnych hodowanych w obiektach zamkniętych, takich jak: szklarnie ogrodowe czy tunele foliowe. W prezentowanej pracy Oxy zbadano techniką woltamperometrii fali prostokątnej (SWV) na elektrodzie diamentowej domieszkowanej borem (BDDE). Sygnał utleniania zarejestrowano przy potencjale +1.60 V. Dobrano optymalne warunki eksperymentu (elektrolit podstawowy, pH) oraz parametry techniki SWV (amplituda, częstotliwość, krok potencjału). S05P11 S05 Określono liniową zależność natężenia prądu piku od stężenia w zakresie stężeń 8.00×10-6–1.00×10-4 mol L-1. Wyznaczono granicę wykrywalności (LOD) i oznaczalności (LOQ), a także obliczono odzysk i precyzję. Electrochemical study of 4-chloro-3-methylphenol on anodically pretreated boron doped diamond electrode Mariola Brycht*, Jiri Barek**, Sławomira Skrzypek*, Karolina Schwarzova-Peckova*** *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź , [email protected]; **Charles University in Prague, Faculty of Science; ***Charles University in Prague, Faculty of Science, Czech Republic 4-chloro-3-methylphenol (PCMC) is a disinfectant used to Anodic pretreatment exhibits a better electrochemical control slime-forming bacteria and fungi that might response and good sensitivity in comparison with cathodic develop in industrial adhesives, coatings, emulsions, activation of the BDD electrode surface. leather processing liquors, metal cutting fluids, paints (in can), etc. Simple, selective and sensitive electroanalytical methods for detection of PCMC on a bare boron doped diamond electrode (BDD) using DC voltammetry (DCV), differential pulse voltammetry (DPV), and square-wave voltammetry (SWV) is demonstrated. It was found that PCMC provides a highly reproducible and well-defined oxidation peak in aqueous media (0.1 mol L− 1 phosphate buffer, pH 2.0) using BDD electrode. S05P12 Woltamperometryczne i korozyjne badania herbicydu Bromacil Mariola Brycht*, Tuğçe Özmen**, Barbara Burnat*, Kinga Kaczmarska*, Sławomira Skrzypek* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź , [email protected]; **Ankara University, Faculty of Science, Turkey; W prezentowanej pracy pestycyd bromacil (Bro) zbadano techniką woltamperometrii pulsowej różnicowej (DPV) na elektrodzie diamentowej domieszkowanej borem (BDDE). Zoptymalizowano warunki pomiarów. Określono zakres liniowości Bro. Wyznaczono granicę wykrywalności i oznaczalności. Opracowaną metodę zastosowano do oznaczania Bro w próbce wody z rzeki Modra. W celu oceny właściwości korozyjnych badanej stali nierdzewnej AISI 316L, stosowanej do produkcji narzędzi rolniczych, przeprowadzono analizę elektrochemiczną z wykorzystaniem: metody pomiaru potencjału w obwodzie otwartym, metody charakterystyk Stearn-Geary’ego, elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej i metody charakterystyk potencjodynamiczych. Wykonano analizę mikroskopową powierzchni z wykorzystaniem mikroskopu optycznego. 229 S05 POSTERY S05P13 OKREŚLENIE FITOTOKSYCZNOŚCI CHLORKU TETRAETYLOAMONIOWEGO DLA WYBRANYCH GATUNKÓW ROŚLIN WYŻSZYCH Robert Biczak* *Akademia im. J.Długosza w Czę stochowie, Al. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Czę stochowa, [email protected]; Czwartorzędowe sole amoniowe (CSA) to grupa związków chemicznych znanych od wielu lat. Dzięki wielu użytecznym właściwościom, znajdują one, szerokie zastosowanie w przemyśle, biotechnologii, medycynie, farmakologii, a także w produkcji biocydów. Jednym z przedstawicieli czwartorzędowych soli amoniowych jest chlorek tetraetyloamoniowy [TEA][Cl]. Ze względu na próby zastosowania tego związku w lecznictwie został on przebadany pod względem wpływu na organizmy zwierząt i ludzi. Brak jest jednak prac dotyczących wpływu tego związku na rośliny. S05P14 Analysis of gold in solutions containing ionic liquid by atomic absorption spectrometry Aleksandra Bielicka-Giełdoń*, Joanna Pojawa* *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; The waste of electric and electronic equipment contains appreciable quantities precious metals with high economic potential. The search for efficient, low cost and environmentally friendly processes for the leaching and recovery of precious metals is requisite. Ionic liquids have been identified as possible alternatives to traditional solvents. Of ionic liquids, those employing the bmim cation are the best known and most extensively studied. The analysis of gold by atomic absorption spectrometry in aqueous solution in the presence of up to 50% (v/v) of ionic liquid is reported. S05P15 The ionic liquid investigated contain the 1-butyl-3-methyl-imidazolium (bmim) cation with the Cl- anion. The addition of bmimCl ionic liquid above 15% caused a significant decrease in the absorbance value of gold. [1] J.A. Whitehead et al., Aust. J. Chem., 2004, 57, 151-155 [2] J.A. Whitehead et al., Hydrometallurgy, 2009, 98, 276-280 [3] A. Tuncuk et al., Minerals Engineering, 2012, 25, 28-37 DS 530-8150-D199-15 OKREŚLENIE FITOTOKSYCZNOŚCI BROMKU TETRAETYLOAMONIOWEGO Robert Biczak*, Barbara Pawłowska* *Akademia im. J.Długosza w Czę stochowie, Al. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Czę stochowa, [email protected]; Bromek tetraetyloamoniowy to jeden z przedstawicieli olbrzymiej grupy związków jakimi są czwartorzędowe sole amoniowe (CSA). Szerokie wykorzystanie w przemyśle CSA, w tym bromku tetraetyloamoniowych powoduje, że związki te mogą dostać się do środowiska glebowego w postaci np. odpadów poprodukcyjnych. Niezmiernie ważnym staje się więc określenie stopnia oddziaływania związków na wzrost i rozwój lądowych roślin wyższych, dla których gleba to nie tylko magazyn substancji pokarmowych, ale również źródło występowania związków toksycznych. 230 W prezentowanej pracy, wpływ chlorku tetraetyloamoniowego wprowadzonego do gleby w różnych stężeniach na wschody i wczesne stadia wzrostu i rozwoju roślin wyższych, określono w badaniach fitotoksyczności w oparciu o przewodnik OECD/OCDE 208/2006. W przedstawionych badaniach określono wpływ bromku tetraetyloamoniowego, wprowadzonego do gleby w różnych stężeniach, na wschody i wczesne stadia wzrostu i rozwoju roślin wyższych, w oparciu o przewodnik OECD/OCDE 208/2006. POSTERY S05P16 ISOLATION OF FREE ESTRADIOL FROM HUMAN URINE WITH DLLME Elena Kupcová*, Katarína Reiffová*, Yaroslav Bazeľ* *P. J. Šafárik University, Department of Analytical Chemistry, Moyzesova 11, SK-04001 Košice, [email protected]; Dispersive liquid-liquid microextraction (DLLME) is a relatively new sample pretreatment method introduced in 2006 [1]. Although DLLME was introduced as an extraction method for organic compounds in water samples, it has become applicable to many various types of samples, including biological, and today represents one of the most widely used sample pretreatment methods [2]. In this work, a DLLME protocol for isolation of free estradiol, main human estrogen, was optimized. S05P17 S05 The effect of several factors affecting the performance of the method, including the selection of suitable extraction and dispersive solvent and their volumes, salt addition, pH and centrifugation time and speed were investigated and optimized. [1] Rezaee M et al., Journal of Chromatography A, 2006, 1116, 1-9 [2] Zhang X et al., Chinese Journal of Chromatography, 2015, 33, 103-111 This work was supported by VVGS-2014-189 and Slovak Chemical Society. Recovery of precious metals from solutions by solvent extraction Aleksandra Bielicka-Giełdoń *, Justyna Rudnicka* *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; Mechanical separation, pyro-, hydro- and biometallurgical technologies have been extensively used to recover precious metals from secondary sources. The most active research area on recovery of metals from electronic scraps is recovering precious metals by hydrometallurgical techniques. Solvent extraction is a thrilling option for separation and recovery of precious metals from secondary leaching solutions. The aim of the study was to evaluate the efficiency and selectivity of the solvent extraction process of gold, palladium and platinum from hydrochloric acid solutions using different organic solvents: diethylene glycol di-N-butyl ether, methyl isobutyl ketone, tributyl phosphate, diethylene glycol monoethyl ether, trioctylmethylammonium chloride and tert butyl-methyl ether. [1] Jirang Cui et al., Journal of Hazardous Materials, 2008, 158, 228-256 [2] Byoung Hi Jung at al., Hydrometallurgy, 2009, 95, 262-266 S05P18 Fotoliza wybranych cytostatyków w środowisku wodnym Aleksandra Ofiarska*, Agnieszka Fiszka Borzyszkowska*, Aleksandra Pieczyńska*, Ewa Maria Siedlecka* *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; Głównym źródłem cytostatyków w środowisku są niedostatecznie oczyszczone ścieki szpitalne, komunalne i przemysłowe. Cytostatyki obecne w wodach naturalnych, mogą niekorzystnie oddziaływać na organizmy wodne, a także stwarzać niebezpieczeństwo skażenia źródeł wody pitnej. Ze wzglę du na coraz czę ściej odnotowywaną obecność tych leków w wodach naturalnych, konieczne jest dokładne poznanie procesów jakim mogą one ulegać w środowisku. Celem badań było określenie kinetyki i mechanizmu fotolizy cytostatyków (ifosfamid, cyklofosfamid, 5-fluorouracyl, metotreksat, imatinib) w naturalnych wodach powierzchniowych oraz ocena toksyczności produktów rozkładu. Ponadto badano wpływ związków naturalnie wystę pujących w wodach, tj. kwasy humusowe, NO3-, HCO3-, Cl- na szybkość fotolizy. 231 S05 POSTERY S05P19 WŁAŚCIOWOŚCI HERBICYDOWE 2,2’-TIODIOCTANU TRIETYLOAMONIOWEGO Barbara Pawłowska*, Robert Biczak*, Piotr Bałczewski* ** *Akademia im. J.Długosza w Częstochowie, Al. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Częstochowa, [email protected]; **CBMiM PAN, ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź Czwartorzędowe sole amoniowe (CSA) to grupa związków chemicznych o unikalnych właściwościach, posiadająca szeroką gamę zastosowań praktycznych. W tej grupie połączeń możemy znaleźć m.in. takie, które wykazują właściwości herbicydowe. Podstawowym jednak problemem, związanym ze stosowaniem wielu spośród tych substancji jest stwierdzona w badaniach naukowych toksyczność dla zwierząt i ludzi. W związku z powyższym istnieje potrzeba ciągłego poszukiwania związków chemicznych, które wykazując selektywne właściwości herbicydowe, byłyby jednocześnie substancjami nietoksycznymi dla ludzi i środowiska przyrodniczego. S05P20 Badania finansowane w ramach projektu badawczego nr NCN-2013/09/B/ST5/03541 finansowanego ze środków NCN TOKSYCZNOŚĆ WYBRANYCH 2,2’-TIODIOCTANÓW DLA ROŚLIN WYŻSZYCH Barbara Pawłowska*, Piotr Bałczewski* **, Robert Biczak* *Akademia im. J.Długosza w Częstochowie, Al. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Częstochowa, [email protected]; **CBMiM PAN, ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź; Sole amoniowe 2,2’-tiodioctanów należą do grupy pochodnych kwasu octowego, wśród których możemy znaleźć znane wszystkim związki o właściwościach herbicydowych m.in. MCPA czy 2,4-D. Ze względu na obecność atomów chloru w pierścieniu aromatycznym tych związków istnieje potrzeba poszukiwania substancji, które posiadając równie dobre właściwości chwastobójcze byłyby jednocześnie nietoksyczne dla środowiska. Koniecznym zatem jest zbadanie właściwości herbicydowych nowej grupy związków, które nie posiadają jeszcze zastosowań komercyjnych i w których rolę heteroatomu spełniałyby atomy siarki zamiast atomów chloru. S05P21 W niniejszej pracy określono właściwości herbicydowe 2,2’-tiodioctanu trietyloamoniowego w odniesieniu do wybranych gatunków chwastów. W niniejszej pracy określono stopień oddziaływania 2,2’-tiodioctanów diizopropyloamoniowego (monosól) i bis(diizopropyloamoniowego) (disól), na wybrane gatunki chwastów. Badania finansowane w ramach projektu badawczego nr NCN-2013/09/B/ST5/03541 finansowanego ze środków NCN Badania nad składem perfluorowanych kwasów alifatycznych w aerozolu atmosferycznym Anna Wiejak*, H.Ge **, T. Zhang ***, M. Hata***, N. Yamashita**, J. Falandysz* *Uniwersytet Gdański,WydziałChemii, Gdańsk, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; **AIST, Tsukuba, Ibaraki, Japan; ***Kanazawa University, Kanazawa, Ishikawa, Japan; Atmosfera ziemska jest jedną z dróg rozprzestrzeniania się Po raz pierwszy możliwym było oznaczenie zawartości i związków poli- i perfluorowanych zanieczyszczające składu wymienionych zanieczyszczeń w 6 różnych frakcjach środowisko, a jej rola w rozprzestrzenianiu się tych pyłu. związków jest jak dotąd mało poznana. Prawdopodobnie jest także kompartmentem, w którym może zachodzić fotochemiczna degradacja perfluorowanych kwasów karboksyloeych (PFCA) i perfluorowanych kwasów sulfonowych (PFSA), jak i produkcja PFCA z prekursorów. Przedstawiono wyniki badań zawartości i składu siedmiu perfluorowanych kwasów sulfonowych, siedemnastu perfluorowanych kwasów kaboksylowych i kilku innych związków perfluorowanych w próbkach pyłów (PM10, PM2,5) z Hong Kongu. 232 POSTERY S05P22 S05 Odzyskiwanie jonów Cr(III) z roztworów wodnych przy użyciu rezorcyn[4]arenów Joanna Kończyk*, Cezary Kozłowski* *Akademia im. Jana Długosza, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, al. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Czę stochowa, [email protected]; Chrom, ze względu na jego szerokie zastosowania przemysłowe, uważany jest za jedno z istotnych zanieczyszczeń środowiska, dlatego też konieczne jest opracowanie skutecznej metody usuwania (odzyskiwania) tego metalu z roztworów poprodukcyjnych. W pracy przedstawiono wyniki badań nad odzyskiwaniem jonów Cr(III) z wodnych roztworów azotanów(V) do roztworów kwasu azotowego(V) w procesie ekstrakcji rozpuszczalnikowej oraz transportu przez polimerowe membrany inkluzyjne. Jako ekstrahentów/przenośników jonów metali użyto dwóch rezorcyn[4]arenów funkcjonalizowanych grupami tiofosforylowymi. Dokonano analizy wpływu parametrów procesowych oraz morfologii membrany na efektywność i selektywność wydzielenia jonów Cr(III) z roztworów zawierających, oprócz jonów Cr(III), również jony Zn(II) i Cd(II). Praca finansowana przez NCN, projekt nr NN 209762940 137Cs S05P23 i 40K w owocnikach i sklerotach wybranych gatunków grzybów wielkoowocnikowych z Yunnanu (Chiny) Anna Wiejak*, T. Zalewska**, A. Apanel**, Y. Wang***, J.Zhang***, J. Falandysz* *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; **IMGW-OddziałMorski w Gdyni, Gdynia; ***Yunnan Academy of Agricultural Sciences, Kunming, Yunnan, China; Radiocez (137Cs) a także potas (w tym naturalny radioizotop 40K) są wydajnie wchłaniane i nagromadzane w owocnikach wielu gatunków grzybów. W świetle przeprowadzonych badań grzyby wielkoowocnikowe z terenu Yunnanu w Chinach - wyrosłe na glebach latozolowych oraz laterytowych glebach czerwonych i żółtych, silnie zmineralizowanych i zwietrzałych, cechuje bardzo małe zanieczyszczenie 137Cs (także mała zawartość stabilnego 133Cs), a zawartośc 40K (i potasu ogółem) jest taka sama jak u tych samych gatunków z terenu Polski. S05P24 W świetle uzyskanych wyników, czynnikiem, który silnie determinuje róznice międzygatunkowe w nagromadzaniu 134/137Cs w owocnikach jest – przy tym samym narażeniu specyficzna dla gatunku grzyba zdolność do silniejszego nagromadzania stabilengo cezu (133Cs). Odzysk niklu, kadmu i kobaltu ze strumienia zużytych baterii na drodze kwaśnego ługowania Joanna Kończyk*, Agnieszka Sobianowska-Turek**, Katarzyna Sobianowska*** *Akademia im. Jana Długosza, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, al. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Częstochowa, [email protected]; **Politechnika Wrocławska, Wydział Inżynierii Środowiska; ***Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny Coraz wyższa społeczna świadomość ekologiczna prowadzi do stopniowego wzrostu liczby zbieranych zużytych baterii i akumulatorów przenośnych w Polsce, które po wstępnej segregacji, mogą być poddawane procesom recyklingu i odzysku materiałów wchodzących w ich skład. W pracy przedstawiono wyniki badań nad odzyskiwaniem niklu, kadmu i kobaltu z odpadów baterii niklowo-kadmowych (Ni-Cd) i niklowo-wodorkowych (Ni-MH) w procesie ich ługowania przy użyciu kwasów: chlorowodorowego, siarkowego(VI) i azotowego(V). Optymalizacja tego procesu obejmowała wyznaczenie najwyższego stopnia wyługowania poszczególnych metali w funkcji rodzaju i stężenia zastosowanego kwasu oraz temperatury i czasu ługowania. 233 S05 POSTERY S05P25 Zastosowanie wybranych technik zatężania próbki w kapilarze do oznaczania apigeniny w ekstraktach roślinnych Paulina Furmaniak*, Paweł Kubalczyk*, Rafał Głowacki* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Środowiska, ul. Pomorska 163, 90-236 Łódź, [email protected]; Elektroforeza kapilarna jest techniką charakteryzującą się zdolnością oznaczania stosunkowo niewielkich ilości analitów w złożonych matrycach biologicznych. Posiada wiele zalet takich jak wysoka wydajność rozdzielania, krótki czas analizy czy małe zużycie odczynników. Wykorzystanie procedur zatężania analitów bezpośrednio w układzie pomiarowym skutecznie zwiększa czułość, będącą znacznym ograniczeniem elektroforetycznych metod separacyjnych [1,2]. Specyficzne właściwości apigeniny której działanie przeciwzapalne jest porównywane z siłą działania aspiryny sprawiają, iż jest ona zajmującym obiektem badań . S05P26 Obie formy przekształcane są w tiochinolon, który oznaczany jest za pomocą techniki wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją UV-Vis. [1] H. Kimura, Amino Acids, 2011, 41, 113-121 Badania sfinansowane z dotacji Uniwersytetu Łódzkiego dla młodych naukowców, projekt nr B1511100000880.02 Green and quick HPLC-UV method for simultaneous determination of main endogenic urinary aminothiols Justyna Stachniuk* **, Rafał Głowacki* *University of Łódź, Faculty of Chemistry, Department of Environmental Chemistry, Łódź, [email protected]; **Polish Chemical Society, Warszawa Cancers and cardiovascular diseases are the most frequent reasons of mortality of humans in industrialized countries. It is also well established that homocysteine (Hcy) and related compounds, including cysteinyl-glycine (CysGly), γ -glutamyl-cysteine (γ -GluCys), cysteine (Cys) and glutathione (GSH) are associated with these disorders. Thus, the development of analytical methods adhering to green chemistry rules for determination of Hcy and other thiols has still attracted a lot of interest. 234 [1] F. Kitagawa et al., J. Chromatogr. A , 2014, 1335, 43-60 [2] M. Silva , Electrophoresis , 2013, 34, 141-158 Badania sfinansowane z dotacji Uniwersytetu Łódzkiego dla młodych naukowców, projekt nr B1511100000880.02 Metody oznaczania siarkowodoru uwalnianego z siarki sulfanowej oraz siarki kwasowo-labilnej w próbkach warzyw Marta Joanna Krawczyk*, Rafał Głowacki*, Grażyna Chwatko* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Środowiska, ul. Pomorska 163, 90-236 Łódź, [email protected]; Na drodze zachodzących przemian metabolicznych siarkowodór może być uwalniany lub magazynowany w komórkach w postaci siarki sulfanowej (SS) oraz siarki kwasowo-labilnej (ALS) [1]. Celem badań było opracowanie metod oznaczania siarkowodoru uwalnianego z obu wymienionych form w homogenatach warzyw. Metoda oznaczania SS opiera się na reakcji redukcji przy pomocy tris(2-karboksyetylo)fosfiny i derywatyzacji tetrafluoroboranem 2-chloro-1-metylochinoliniowym (CMQT) w środowisku zasadowym. ALS oznaczana jest natomiast na drodze reakcji derywatyzacji uwolnionego w środowisku kwaśnym H2S przy udziale CMQT. S05P27 Do jej oznaczeń w ekstraktach roślinnych wykorzystano dwie techniki zatężania tj. micelarną elektrokinetyczną chromatografię oraz technikę zatężania przez spiętrzanie z dużą strefą próbki. Here we present new, precise and accurate analytical tool, enabling significant reduction of hazardous chemicals consumption, shortening the analysis time without compromising separation, for simultaneous determination of Hcy, Cys, GSH, CysGly and γ -GluCys in urine samples. Supported by grants: National Science Center, No 2012/07/B/ST5/00765; University of Łódź, No B15111000008800. POSTERY S05P28 Wpływ pH na czasy życia obustronnie znakowanych pirenem latarni molekularnych z i-motywem w pę tli. Anna Dembska*, Patrycja Rzepecka*, Bernard Juskowiak* *Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań , [email protected]; Wykorzystanie emisji ekscymerowej pierścieni pirenowych znalazło szerokie zastosowanie w bioanalityce. Proponujemy sondy dedykowane do pomiarów pH bazujące na wykorzystaniu obustronnie znakowanych pirenem molekularnych latarni zawierających w swej sekwencji fragment zdolny do formowania i-motywu. I-motywy to czteroniciowe struktury DNA, powstające z łańcuchów bogatych w cytozyny, które są najbardziej trwałe w środowisku kwaśnym [1]. S05P29 W niniejszym komunikacie zostaną przedstawione wyniki pomiarów czasów życia fluorescencji obustronnie znakowanych pirenem 2 układów składających się z dwuniciowego rdzenia długości 6 par zasad oraz 25-merowej pętli zawierającej fragment C4GC4GC4GC4TA pochodzący z protoonkogenu RET [2]. Zaniki fluorescencji badanych sond mierzono w roztworach o pH od 5,5 do 8,0. [1] K. Guo et al., JACS , 2007, 129, 10220-10228 [2] M. Gueron et al., Current Opinion in Struc. Bio., 2000, 10, 326-331 ELEKTRODY METALICZNE MODYFIKOWANE POCHODNYMI GRAFENU – WPŁYW STĘŻENIA MODYFIKATORA Natalia Festinger*, Sylwia Smarzewska*, Katarzyna Soliwoda*, Jarosław Grobelny*, Witold Ciesielski* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź , [email protected]; Celem badań była analiza wpływu stężenia modyfikatora w warstwie nanoszonej na powierzchnię elektrody na elektrochemiczne i strukturalne właściwości elektrod pracujących stosowanych w woltamperometrii. Do badań wybrano elektrody dyskowe: złotą, srebrną oraz platynową. Do sporządzenia roztworów modyfikatorów wybrano tlenek grafenu i zredukowany tlenek grafenu. Zmodyfikowane elektrody poddano strukturalnej analizie powierzchni z zastosowaniem skaningowego mikroskopu elektronowego oraz spektrometru dyspersji energii promieniowania rentgenowskiego. S05P30 S05 Właściwości elektrochemiczne porównywano biorąc pod uwagę obliczoną powierzchnię elektroaktywną elektrod, charakter rejestrowanych prądów dla odwracalnych układów redoks, a także możliwości analityczne względem wybranych związków organicznych. Wpływ podstawienia fluorescencyjego analogu cytozyny 1,3-diazo-2-oksofenotiazyny na trwałość struktury i-motywu Patrycja Rzepecka*, Anna Dembska*, Bernard Juskowiak* *Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań, [email protected]; I-motyw to czteroniciowa struktura formowana przez krótkie sekwencje oligonukleotydowe bogate w cytozyny w odpowiednich warunkach pH [1, 2]. Tak zaprojektowane sekwencje wykazują natychmiastową odpowiedź na zmiany pH, jednak wymagają dodatkowego znakowania pozwalająca na dokładną charakterystykę badanego układu. W niniejszych badaniach wykorzystano 20-merowy oligonukleotyd oparty na sekwencji onkogenu RET: 5’- CCC CGC CCC GCC CCG CCC CA – 3’, która posiada wbudowany fluorescencyjny analog cytozyny 1,3-diazo-2-oksofenotiazynę (tC) [3] w różne pozycje. Celem badań jest zbadanie wpływu podstawienia analogu tC w pozycjach 1, 2, 3 i 6 od końca 5’ na trwałość formowania się czteroniciowej struktury w szerokim zakresie pH oraz temperatur. [1] L. Marcus Wilhelmsson et al., The Journal of Physical Chemistry B, 2003, 107, 9094-9101 [2] Jean-Louis Leroy et al., Structure, 1995, 3, 101-120 [3] Jean-Louis Leroy et al., Nucleic Acids Research, 1994, 22, 1600-1606 Badania częściowo finansowane z grantu NCN nr 2014/15/N/ST4/03032 235 S05 POSTERY S05P31 ELEKTRODY ZŁOTE MODYFIKOWANE POCHODNYMI GRAFENU – WPŁYW ROZPUSZCZALNIKA Witold Ciesielski*, Natalia Festinger*, Katarzyna Soliwoda*, Jarosław Grobelny*, Sylwia Smarzewska* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Tamka 12, 91-403 Łódź , [email protected]; Celem badań była analiza elektrochemicznych i strukturalnych właściwości elektrod złotych, stosowanych w woltamperometrii, modyfikowanych pochodnymi grafenu (zredukowany tlenek grafenu, tlenek grafenu). Zawiesiny i roztwory pochodnych grafenu przygotowano z użyciem różnych rozpuszczalników organicznych i nieorganicznych. Zmodyfikowane elektrody analizowano pod względem właściwości elektrochemicznych (powierzchnia elektroaktywna, morfologia i wysokość rejestrowanych sygnałów biomolekuł) oraz strukturalnych (analiza powierzchni naniesionych warstw z zastosowaniem skaningowego mikroskopu elektronowego). S05P32 Wykorzystanie nowego typu systemu miniaturowych komór emisyjnych do szacowania emisji związków z grupy LZO uwalnianych z wykładzin podłogowych Joanna Gruźlewska*, Mariusz Marć*, Bożena Zabiegała* *Politechnika Gdańska, Wydział Chemiczny, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk, [email protected]; W pracy przedstawiono wyniki badań emisji wybranych związków chemicznych z grupy lotnych związków organicznych (LZO) przeprowadzonych z wykorzystaniem nowego typu systemu miniaturowych komór emisyjnych firmy Markes’ μ-CTE 250. Przedmiot badań stanowiły próbki różnego typu wykładzin podłogowych dostępnych na rynku krajowym, których włókna wykonane zostały z tworzywa sztucznego (poliamidu lub polipropylenu) oraz próbki wykładzin elastycznych wykonanych z poli(chlorku winylu) (PCW). S05P33 Określono wpływ rodzaju zastosowanego polimeru, podkładu, wagi runa oraz grubości warstwy ścierającej na rodzaj oraz ilość uwalnianych związków organicznych z próbek wykładzin podłogowych. Praca naukowa finansowana w ramach programu MNiSW pod nazwą „Iuventus Plus” w latach 2015-2017 IP2014 028373 Ozonowanie bromków 1-alkilo-3-hydroksypirydyniowych Agnieszka Kurzawska-Klimek*, Juliusz Pernak*, Monika Stasiewicz* *Politechnika Poznańska, WydziałTechnologii Chemicznej, ul. Berdychowo 4, 60-965 Poznań, [email protected]; Ozon należy do chętnie stosowanych środków Rezultaty badań jednoznacznie wskazują, że dzięki utleniającym ze względu na szereg korzystnych ozonowaniu można osiągnąć wysoki stopień degradacji. właściwości. Jest szeroko stosowany w przemyśle, między innymi do uzdatniania wody komunalnej, neutralizacji ścieków czy dezynfekcji. Przy oczyszczaniu ozonem ścieki nie zostają zanieczyszczone substancjami powstającymi wskutek redukcji utleniacza, ponieważ ozon bardzo szybko redukuje się do tlenu. W ramach badań przeprowadzono reakcję czwartorzędowania 3-hydroksypirydyny z bromkami alkilowymi, które następnie poddano reakcji utlenienia w środowisku ozonu. Zawartość czwartorzędowych soli w próbce poddawanej badaniu określono metodą miareczkowania dwufazowego. 236 POSTERY S05P34 S05 Dwufunkcyjne ciecze jonowe z kationem grzybobójczym Bartosz Łęgosz*, Robert Alaborski*, Romuald Gwiazdowski**, Juliusz Pernak* *Politechnika Poznańska, Wydział Technologii Chemicznej, ul. Berdychowo 4, 60-965 Poznań, [email protected]; **Instytut Ochrony Roś lin PiB; podstawowe parametry fizykochemiczne Konieczność intensyfikacji upraw roślin wymaga Zbadano stosowania wydajnych i efektywnych środków ich preparatów oraz określono ich aktywność biologiczną ochrony, w tym pestycydów, herbicydów i fungicydów. zarówno wobec patogenów grzybowych jak i chwastów. Powszechnie stosowanymi są związki organiczne z grup triazoli i kwasów fenoksyoctowych. Odznaczają się wysoką skutecznością działania wykazując aktywność wobec szerokiego spektrum organizmów. Wykorzystując szereg atrakcyjnych właściwości cieczy jonowych, w tym ich projektowalność, moż liwe jest otrzymanie związków wykazujących zróż nicowane działanie biologiczne. W toku prac otrzymano szereg produktów zawierających w strukturze zmodyfikowany kation o działaniu grzybobójczym oraz anion herbicydowy. S05P35 Czwartorzędowe sole amoniowe flutriafolu o właściwościach grzybobó jczych. Daria Czuryszkiewicz*, Juliusz Pernak*, Bartosz Łęgosz*, Mariusz Kot** *Politechnika Poznańska, WydziałTechnologii Chemicznej, ul. Berdychowo 4, 60-965 Poznań, [email protected]; **Pestinova Laboratorium Badawcze Ciągły wzrost światowej populacji wymaga zwiększenia produkcji rolniczej, w tym wielkości uzyskiwanych plonów. Wymaga to stosowania odpowiednich środków wspomagających rośliny. Jednymi z szerzej stosowanych związków są herbicydy i fungicydy, w tym triazole. Charakteryzują się one wysoką skutecznością w walce z patogenami grzybowymi, małą toksycznością dla organizmów stałocieplnych, i podatnością na degradację w środowisku. Wykorzystując właściwości czwartorzędowych soli amoniowych, otrzymano szereg związków zawierających w swojej strukturze zmodyfikowany kation flutriafolu odpowiedzialny za aktywność grzybobójczą. S05P36 Zbadano wpływ modyfikacji cząsteczki na parametry fizykochemiczne otrzymanych produktów i określono ich aktywność biologiczną wobec wybranych patogenów grzybowych. Mikromiareczkowanie z wykorzystaniem mikrosfer poliakrylanowych Emilia Woźnica*, Krzysztof Maksymiuk*, Agata Michalska* *Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, 02-093, [email protected]; Analiza miareczkowa jest klasycznym, jednak ciągle ważnym sposobem oznaczania wielu analitów. Miareczkowanie prowadzi się zwykle w skali mikrolitrów wykorzystując jako titrant roztwór o znanym stężeniu, który dodawany jest stopniowo do jednej porcji próbki. Celem badań było wykorzystanie, odpowiednio zmodyfikowanej, metody mikromiareczkowania do prowadzenia oznaczeń z detekcją fluorymetryczną. Proponowana metoda zakładała, że do różnych porcji próbki dodawane były porcje odczynnika zamkniętego w mikrosferach poliakrylanowych przygotowanych z kopolimeru akrylanu n-heksylu oraz kwasu metakrylowego o stopniowo zmieniającym się składzie tj. odpowiadające dodatkom różnych miareczkowaniu klasycznym. iloś ci titranta w Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach 2013-2015 nr projektu IP2012 059272 237 S05 POSTERY S05P37 Ocena stopnia uciążliwości zapachowej próbek powietrza zewnętrznego przy użyciu elektronicznego nosa. Tomasz Majchrzak*, Martyna Lubinska*, Szymon Żaczek**, Tomasz Dymerski***, Jacek Namieśnik*** *Naukowe Koło Chemików Studentów PG, ul. Gabriela Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk, [email protected]; **Koło Chemików Wydziału Chemicznego PŁ "Trotyl"; ***Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny PG; Uciążliwość zapachowa definiowana jest jako dyskomfort wywołany obecnością w powietrzu lotnych związków zapachowych. Obecność tych związków może negatywnie oddziaływać na człowieka oraz powodować niepożądane reakcje emocjonalne. Jednoznaczne określenie uciążliwości zapachowej dla danej mieszaniny gazowej nie należy do czynności łatwych ze względu na fakt, iż odbiór zapachu jest subiektywny i zależy od indywidualnej percepcji każdego człowieka. Szybkie wykrycie i rozróżnienie mieszanin substancji zapachowych jest możliwe przy użyciu elektronicznego nosa. S05P38 Analiza mono-, di- i tri-chloronaftalenów techniką kompletnej dwuwymiarowej chromatografii gazowej w połączeniu z wysokorozdzielczą spektrometrią mas Agata Miecznikowska*, Nobuyashi Hanari **, Jerzy Falandysz***, Gert Petrick****, Nobuyoshu Yamashita**** *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; **National Metrology Institute of Japan (NMIJ/AIST); ***Universytet Gdański, 63 Wita Stwosza Str., Gdańsk; ****National Institute of Advanced Industrial Science and Technology ; Polychlorowane naftaleny (PCN) to grupa trwałych i toksycznych zanieczyszczeń w środowisku przyrodniczym. Jednym z nierozwiązanych dotąd problemów jest miarodajne przedstawienie składu mon-, di- i tri-chloronaftalenów w powietrzu atmosferycznym.W celu uzyskania perfekcyjnego rozdziału mono-, di- i tri-chloronaftalenów, wśród których kilka izomerów w obrębie grupy homologów ściśle ko-eluuje podczas klasycznego rozdziału chromatograficznego (długie kolumny kapilarne), zastosowano zestaw dwóch połączonych ze sobą kolumn kapilarnych (GCxGC) o różnej polarności w zestawie ze spektrometrem mas. S05P39 pracowane warunki rozdziału chromatograficznego, detekcji i identyfikacji pozwoliły po raz pierwszy na oznaczenie kompletnego składu jakościowego i ilościowego od mono do tri-chloronaftalenów. Badanie zmian w zachowaniu substancji uniepalniających zawartych w żywicach akrylonitrylo-butadieno-styrenowych i poliwęglanowych w teście wietrzenia Agata Miecznikowska*, Nobuyasu Hanari**, Takamitsu Otake**, Masaki Ohata**, Nobuyasu Itoh**, Jerzy Falandysz*** *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; **National Metrology Institute of Japan, National Instiute of Japan; ***University of Gdańsk, 63 Wita Stwosza Str., Gdańsk, Poland Tzw. uniepalniacze dodawane do produktów i materiałów stosowanych w gospodarce i życiu codziennym są powszechnie stosowane od lat 1960.Poza brakiem informacji o tempie uwalniania substancji uniepalniających zawartych w powszechnie stosowanych masach plastycznych są także duże luki we właściwym gospodarowaniu takimi plastikami oraz brak jest materiałów referencyjnych. Opracowano materiały referencyjny zawierające określone ilości substancji uniepalniających. 238 Celem badań było określenie stopnia uciążliwości zapachowej dla próbek powietrza atmosferycznego, pobranych z obszarów znajdujących się w pobliżu dwóch wybranych źródeł emisji związków zapachowych. Zbadano tempo uwalniania poszczególnych uniepalniaczy z przygotowanych materiałów referencyjnych w teście wietrzenia(ISO 4892).Przedstawiono wyniki testów uzyskane w oparciu o badania z zastosowaniem chromatografii gazowej w połączeniu ze spektrometria mas, spektroskopii w podczerwieni FTIR i spektroskopii rentgenowskiej dyspersyjnej. POSTERY S05P40 S05 Wybrane składniki mineralne w owocnikach borowika kasztanowatego z różnych miejsc na terenie Polski. Klaudia Borawska*, Anna Kojta*, Maria Chudzińska**, Danuta Barałkiewicz**, Jerzy Falandysz* *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; **Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań ; Badania miały na celu określenie zawartości i rozmieszczenia Ag, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Li, Mn, Ni, Pb, Rb, Sr, Tl, U, V i Zn w owocnikach borowika kasztanowatego (Boletus badius). Materiał grzybowy analizowano przy pomocy techniki spektroskopii mas z plazmą wzbudzoną indukcyjnie z komorą kolizyjną. W oparciu o uzyskane dane analityczne można wykazać, że owocniki borowika kasztanowatego z kompleksów leśnych nie narażonych bezpośrednio na emisje zanieczyszczeń z instalacji przemysłowych i komunalnych cechuje wyższa zawartość takich składników mineralnych jak Cd (< 2. mg kg-1 masy suchej), Cs ( < 10 mg kg-1 masy suchej), Mn (< 35 mg kg-1 masy suchej), Cu (< 50 mg kg-1 masy suchej), Zn (< 200 mg kg-1 masy suchej) i Rb (< 400 mg kg-1 masy suchej). 134Cs S05P41 i 137Cs w pieprznikach. Klaudia Borawska*, Anna Apanel**, Tamara Zalewska**, Małgorzata Drewnowska*, Jerzy Falandysz* *Uniwersytet Gdański, Wydział Chemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; **Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej; Przedstawiono wyniki badań własnych nad występowaniem radiocezu (134Cs i 137Cs) w owocnikach Badania w części wsparte finansowo przez narodowe Centrum pieprzników – pieprznika jadalnego z 29 kompleksów Nauki – projekt nr DEC-2012/05/N/NZ9/01561. leśnych w kraju z lat 1997-2013 i pieprznika trąbkowego z 2007 r. Takż e przedstawiono i posumowano opublikowane wyniki badań nad występowaniem 134Cs i 137Cs w róż nych gatunkach grzybów z rodzaju pieprznik z terenu półkuli północnej. S05P42 Characteristic of river-lake system’s inorganic chemistry in consideration with permafrost occurrence (Mongolia, Valley of Lakes) Małgorzata Szopińska*, Danuta Szumińska**, Żaneta Polkowska* * Gdansk University of Technology,The Chemical Faculty, 11/12 Narutowicza St., Gdansk 80-233, Poland, [email protected]; **Kazimierz Wielki University, Institute of Geography; The chemistry of river-lake systems in Central Mongolia, Overall, the findings of this study present that the changes despite their widespread occurrence, has not been well in permafrost occurrence might have a significant studied. The main goal of this research was to performer contribution in water chemistry. the characteristic of water chemistry in river-lake systems, which are located on the borderline of permafrost occurrence. Water samples taken from two river-lake systems: Bajdrag River – Boon Tsagan lake system and Shargaljuut/Tujn Rivers-Orog lake system have been analyzed (Fig 1). In the studied water samples the main ions were detected and quantified. Additionally, the parameters of pH, electrical conductivity total dissolved solids were determined in those samples. 239 S05 POSTERY S05P43 Wykorzystanie ekstrakcji do fazy stałej do wydzielenia i wzbogacenia azotanów(V) z roztworów wodnych i ich oznaczanie metodą chromatografii jonowej Iwona Łazarska*, Andrzej Gierak*, Agata Skorupa*, Dominika Ziemniak *Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Instytut Chemii, ul. Świętokrzyska 15 G, 25-406 Kielce, [email protected]; W ostatnich latach coraz poważniejszym problemem stała się nadmierna zawartość azotanów(V) w wodach naturalnych, zarówno powierzchniowych jak i podziemnych. Obecność azotanów(V) w środowisku człowieka: w wodzie, glebie i żywności, jest konsekwencją naturalnego obiegu azotu, zanieczyszczeń antropogenicznych oraz stosowania ich w przetwórstwie spożywczym. Techniką analityczną predystynowaną do oznaczania badanych anionów jest chromatografia jonowa (IC), która pozwala na szybkie, precyzyjne i selektywne oznaczenie jonów w próbkach o różnej matrycy [1]. S05P44 [1] Joachim Weiss , Handbook of Ion Chromatography. Vol.1., 2004 Wykorzystanie liści Jarzębia Szwedzkiego (Sorbus intermedia) do oceny zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego (Nadmorski Park Krajobrazowy) K. Dąbrowska*, B. Płóciennik**, Ż. Polkowska* *Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk, [email protected]; **Błękitna Szkoła, Nadmorski Park Krajobrazowy, Władysławowo; Według najnowszych badań, ocenia się, że w ostatnich 10 latach, do środowiska przedostało się tyle substancji szkodliwych, ile w poprzednich 70 latach. Biomonitoring jakości powietrza może stanowić kluczową rolę do szacowania ryzyka zachorowalności na choroby nowotworowe oraz zrozumienia transformacji poszczególnych związków. Ze względu na swoją naturę, liście drzew są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia, co czyni je doskonałymi biowskaźnikami [1,2]. Celem badań była analiza jakości powietrza na obszarze Władysławowa i okolic z wykorzystaniem liści Jarzębia Szwedzkiego (Sorbus intermedia). S05P45 W pracy przedstawiono wykorzystanie handlowo dostępnych węgli aktywnych do wydzielenia i wzbogacenia jonów azotanowych(V) z próbek wodnych metodą ekstrakcji do fazy stałej. Jest to obszar, którego populacja w ciągu trzech miesięcy powiększa się trzykrotne. W powietrzu wykryto i oznaczono szereg substancji pojawiających się tylko w tym okresie. [1] Penuelas J. et al., Journal of Experimental Botany , 1990, 41, 1119-1124 [2] Calzoni et al., Environmental Pollution, 2007, 149, 239-245 Wybrane składniki mineralne w owocnikach sarniaka dachó wkowatego Justyna Kotłów*, Maria Chudzińska**, Danuta Barałkiewicz**, Jerzy Falandysz2*** *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; **Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań ; ***Uniwersytet Gdański, Gdańsk Badania miały na celu określenie składu i rozmieszczenia u Zawartość Ba, Cr, Cu, Li, Mn, Sr, U i V jest podobna w owocników grzyba sarniaka dachówkowatego kapeluszach i trzonach sarniaka dachówkowatego. pierwiastków: Ag, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Li, Mn, Ni, Pb, Rb, Sr, Tl, U, V i Zn. Pomiary ilościowe wykonano techniką spektroskopii mas z plazmą wzbudzoną indukcyjnie (ICP-MS) z komorą kolizyjną. Pierwiastki toksyczne: As, Cd i Pb, których zawartość w żywności jest limitowana, występowały w sarniaku dachówkowatym ok. 1 mg As kg-1 masy suchej, ok. 3-4 mg Cd kg-1 masy suchej i ok. 1-2 mg Pb kg-1 masy suchej. Kapelusze sarniaka zawierają dwukrotnie więcej As i Cd niż trzony a w przypadku Pb zawartość jest podobna w obu tych częściach. 240 POSTERY S05P46 Składowisko fosfogipsu i jego wpływ na wody ujścia Odry Marlena Byczkiewicz*, Maciej Jabłoński* *Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, WTiICh, al. Piastów 17, 70-310 Szczecin, [email protected]; W pracy przedstawiono wyniki badań monitoringu składowiska fosfogipsu należącego do Grupy Azoty Zakłady Chemiczne Police S.A. Monitoring ten prowadzony jest przez ZCh Police. Dodatkowo przygotowano wyciąg wodny z próbek fosfogipsu i wyniki tych badań również prezentuje niniejsza pracy. Mimo, iż wartości stężeń niektórych składników w odciekach ze składowiska są zatrważająco wysokie, to przez zastosowanie odpowiednich rozwiązań redukcji zanieczyszczeń w Zakładowej Oczyszczalni Ścieków, udaje się zapobiegać znaczącemu negatywnemu wpływowi składowiska na środowisko wodne Odry. S05P48 Wyniki badań wyciągu wodnego z fosfogipsu mogą sugerować potrzebę rozszerzenia monitoringu składowiska o analizę zawartości metali w wodach odciekowych i okalających składowisko. Oznaczanie zawartości akrylamidu w produktach spożywczych za pomocą spektroskopii fluorescencyjnej Agnieszka Psiuk*, Joanna Orzeł*, Michał Daszykowski* *Uniwersytet Śląski, Instytut Chemii, ul. Szkolna 9, 40-006 Katowice, [email protected]; Akrylamid jest związkiem, który powstaje w wyniku reakcji Maillarda w temperaturze powyżej 120 ºC. Wykazuje on właściwości neurotoksyczne oraz kancerogenne [1], dlatego poddawany jest ciągłej kontroli. Celem pracy była weryfikacja możliwości oszacowania zawartości akrylamidu w produktach spożywczych techniką spektroskopii fluorescencyjnej. Metoda ta jest zdecydowanie tańsza i prostsza w porównaniu do chromatograficznych metod odniesienia, rekomendowanych do oceny zawartości tego związku w produktach spożywczych [2]. Do ilościowego oznaczenia akrylamidu wykorzystano jego właściwości wygaszające. S05P49 S05 Jako sondę fluorescencyjną zastosowano wykazujący fluorescencję - tryptofan [3]. aminokwas [1] M. Friedman et al., Chemistry and safety of acrylamide in food, 2005 [2] I.S. Arvanitoyannis et al., Critical Reviews in Food Science and Nutrition , 2014, 54, 708– 733 [3] A. Garszyńska, Wykrywanie akrylamidu w wybranych rodzajach żywności, 2011 Optymalizacja biosyntezy nanocząstek złota za pomocą naturalnych antyoksydantów wyekstrahowanych ze śruty rzepakowej Agnieszka Tułodziecka*, Aleksandra Szydłowska-Czerniak* *Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Chemii, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń, [email protected]; W ostatnich latach wiele uwagi poświęca się metodom biologicznym, czyli stosowaniu ekstraktów z różnych części rośliny w biosyntezie nanocząstek metali określane jako „zielona synteza”, w której reduktorem są naturalne antyoksydanty. Celem badań była synteza nanocząstek złota za pomocą naturalnych antyoksydantów obecnych w ekstraktach metanolowo-wodnych śruty rzepakowej. Zastosowano plan Boxa-Behnkena do optymalizacji wielkości i kształtu otrzymanych nanocząstek złota. Zbadano wpływ temperatury, czasu reakcji, stężenia prekursora i pH na wielkość, kształt i rozkład nanocząstek złota. Uzyskane nanocząstki scharakteryzowano za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM), transmisyjnej mikroskopii elektronowej (TEM) i mikroskopii sił atomowych (AFM). A. T. dziękuje Narodowemu Centrum Nauki w Krakowie za finansowanie badań – grant DEC-2013/09/N/NZ9/01451. 241 S05 POSTERY S05P50 Analityka pozostałości środków ochrony roślin w żywności pochodzenia roślinnego metodą LC-MS/MS Monika Michel*, Anna Nowacka*, Michał Raczkowski*, Bogusław Gnusowski* *Instytut Ochrony Roślin – PIB, ul. Węgorka 20, 60-318 Poznań, [email protected]; Selektywne i skuteczne metody oznaczania pozostałości środków ochrony roślin w złożonych matrycach biologicznych kierują się do zminiaturyzowanych wielowymiarowych łączonych układów chromatograficznych. Techniki te pozwalają na oznaczenie ksenobiotyków na bardzo niskich poziomach stężeń oraz dają możliwość potwierdzenia tożsamości analitu, mogą być zautomatyzowane i wykorzystane w badaniach rutynowych żywności pochodzenia roślinnego.Autorzy przedstawią zastosowanie metody LC-MS/MS w oznaczaniu substancji biologicznie czynnych nowej generacji środków ochrony roślin z wybranymi fazami stacjonarnymi. S05P51 Nowa metoda oznaczania formaldehydu w powietrzu przy użyciu pasywnych metod pobierania próbek Aleksandra Kucharczyk*, Adam Grochowalski* *Politechnika Krakowska, Inst. Chemii i Technologii Nieorganicznej, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków, [email protected]; Formaldehyd należy do najbardziej powszechnych i istotnych zanieczyszczeń powietrza zewnętrznego i wewnętrznego. Związek ten powoduje podrażnienie oczu i górnych dróg oddechowych oraz jest związkiem o prawdopodobnym kancerogennym działaniu na człowieka. W związku z tym opracowano nową metodę oznaczania formaldehydu w powietrzu przy użyciu metod pasywnych. Sorbentem była pianka poliuretanowa (PUF). Związek eluowano z próbników PUF przy użyciu wody. Następnie przeprowadzano reakcję derywatyzacji formaldehydu z nowym odczynnikiem 2,4-dichlorofenylohydrazyną. Produkt reakcji wzbogacano techniką SPE (Strata-X). S05P52 Analit oznaczano techniką RP-HPLC-DAD - 276 nm, faza ruchoma acetonitryl:woda (60:40 v/v, 1 ml·min-1). Granica oznaczalnoś ci formaldehydu w otrzymanym ekstrakcie wynosi 100 ng·ml-1. Zastosowanie tandemowej spektrometrii mas do jakościowej analizy nukleotydó w i ich analogó w Sebastian Chmieliński*, Dominika Strzelecka**, Jacek Jemielity*, Joanna Kowalska** *Uniwersytet Warszawski, Centrum Nowych Technologii, ul. S. Banacha 2c, 02-097 Warszawa, [email protected]; **Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki, Zakład Biofizyki; Tandemowa spektrometria mas jest techniką użyteczną do jakościowej i ilościowej analizy nukleotydów oraz ich analogów. Duże znaczenie biologiczne tych związków wynika z szeregu funkcji pełnionych przez nie w żywych organizmach oraz możliwości ich wykorzystania w medycynie. W zarejestrowanych przez nas widmach fragmentacji ponad 200 modyfikowanych nukleotydów zaobserwowano występowanie sygnałów pochodzących od poszczególnych fragmentów analizowanej cząsteczki: łańcucha fosforanowego, zasady azotowej oraz rybozy (Rys.1). Możliwe jest zatem określenie rodzaju oraz lokalizacji modyfikacji w cząsteczce. 242 Poprzez precyzyjną, jakościową i ilościową interpretację procesów separacji możliwe jest zapewnienie bezpieczeństwa żywności przez wczesne rozpoznanie oraz ocenę czynników ryzyka. Otrzymane wyniki mogą zostać wykorzystane w badaniach nad metabolizmem nukleotydów o znaczeniu terapeutycznym oraz ich analizie ilościowej. Badania finansowane z projektu MNiSW, Iuventus Plus, 0222/IP3/2015/73 POSTERY S05P53 Profilowanie ekstraktów z grzybów z rodzaju Phellinus pod kątem zawartości związków fenolowych Magdalena Lipok*, Anna Stala**, Paweł Kafarski*, Izabela Jasicka-Misiak* *Uniwersytet Opolski, Wydział Chemii, ul. Oleska 48, 45-052 Opole, [email protected]; **Uniwersytet Opolski, Wydział Przyrodniczo-Techniczny; Grzyby z gatunku Phellinus igniarius, Phellinus pini i Phellinus robustus są powszechnymi pasożytami drzew liściastych i iglastych w Polsce. Szacuje się, że nawet 10% pozyskiwanych rocznie użytków rębnych to drewno hubiaste. A infekcja tkanek drzewa znacznie wpływa na obniżenie ceny rynkowej tego surowca. Celem przeprowadzonych badań było stworzenie profili związków chemicznych zawartych w ekstraktach pozyskanych z grzybów z rodzaju Phellinus oraz zainfekowanej przez nie twardzieli. S05P54 S05 Dodatkowo podjęto próby znalezienie charakterystycznych markerów infekcji, które pozwoliłyby na szybkie i precyzyjne rozpoznanie zakażenia. Badane ekstrakty poddano analizom chromatograficznym (TLC, HPLC-UV, GC-FID) oraz 1H NMR. Uzyskane wyniki pozwoliły na wskazanie potencjalnych chemicznych markerów infekcji. Zastosowanie testu ilorazu wiarygodności do oceny wartości dowodowej składu pierwiastkowego okruchó w szkła Aleksandra Odrobińska*, Grzegorz Zadora** ***, . *Zakład Chemii Analitycznej, Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, 40-006 Katowice, [email protected]; **Instytut Ekspertyz Sądowych w Krakowie ; ***Zakład Chemii Analitycznej, Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski Celem pracy było skonstruowanie modelu ilorazu Do oceny wartości dowodowej nowego zestawu danych wiarygodności (LR), który umożliwi rozwiązywanie (utworzonego po redukcji wymiarów) przyjęto model LR problemu porównawczego występującego podczas analizy bazujący na stosunku funkcji gęstość prawdopodobieństwa. okruchów szkła techniką SEM-EDX. Stosowane dotychczas modele LR nie działają prawidłowo gdy analizie poddaje się obiekty opisane dużą liczbą zmiennych. Dlatego poszukiwane są nowe metody umożliwiające rozwiązanie problemu wielowymiarowości. W celu rozwiązania tego problemu posłużono się miarami podobieństwa takimi jak: odległość Manhattan, Euklidesa, Mahalanobisa, kwadrat odległości Euklidesa, oraz współczynnik korelacji, które pozwoliły na redukcję wymiarowości. S05P55 Analiza składu chemicznego biodegradowalnego materiału włóknistego – korelacja pomiędzy strukturą a jego właściwościami Wioleta Śmiszek-Lindert*, Anna Bajorek**, Jerzy Kubacki** *Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, al. W. Korfantego 193a, [email protected]; **Uniwersytet Śląski, Instytut Fizyki, ul. 75 Pułku Piechoty ; Wełna drzewna to biodegradowalny, izolacyjny materiał o strukturze włókien. Wykorzystywana w budownictwie, głównie do ocieplania ścian i dachów, redukuje szkodliwy wpływ hałasu na organizm ludzki, jak również generuje odpowiedni mikroklimat cieplno-wilgotnościowy w pomieszczeniach. Próbki wełny drzewnej poddano analizie ilościowej i jakościowej przy użyciu dwóch metod spektroskopowych: rentgenowskiej spektrometrii fotoelektronów, X-Ray Photoelectron Spectroscopy oraz spektroskopii fluorescencji rentgenowskiej, X-Ray Fluorescence. Na podstawie uzyskanych wyników badań przeprowadzono korelację składu powierzchniowego i objętościowego badanego materiału. Znajomość relacji struktura – właściwości materiału włóknistego jest podstawą opracowania szeregu problemów, mających znaczenie praktyczne. 243 S05 POSTERY S05P56 THERMODYNAMIC STUDY OF SELECTED ENANTIOMERS ON CYCLOFRUCTAN CHIRAL STATIONARY PHASES Marianna Moskaľová*, Taťána Gondová* *P. J. Šafárik University, Faculty of Science, Moyzesova 11, 040 01 Košice, Slovak Republic, [email protected]; Temperature has multiple effects on the chromatographic separation of enantiomers. In this work, high-performance This work was supported by the Grant VVGS-PF-2014-448 and liquid chromatography was used to study influence of Slovak Chemical Society. different temperatures on new biologically active racemic analytes on two cyclofructan-based chiral stationary phases. Separation of chiral compounds was performed under normal phase conditions. S05P57 STUDY OF PSYCHOSTIMULANT CHIRAL SEPARATION BY HPLC METHOD Marianna Moskaľová*, Tatiana Kačmareková*, Taťána Gondová* *P. J. Šafárik University, Faculty of Science, Moyzesova 11, 040 01 Košice, Slovak Republic, [email protected]; Two recently developed cyclofructan-based chiral stationary phases were used for direct chiral HPLC This work was supported by the Grant VVGS-PF-2014-448 and separation of racemic mixture of stimulant drug. The study Slovak Chemical Society. of chiral separation was performed under normal phase conditions. The effects of mobile phase composition, the type and the content of polar modifiers as well as additives, on chromatographic parameters were investigated. S05P58 Właściwości antyoksydacyjne grzybó w jadalnych zbadane metodami woltametrycznymi Paweł Piszcz*, Łukasz Chromiński, Bronisław K. Głód *Instytut Chemii, Wydział Nauk Ścisłych, UPH w Siedlcach, ul. 3-Maja 54, 08-110 Siedlce, [email protected]; Celem pracy było wyznaczenie, metodami elektrochemicznymi, całkowitego potencjału antyoksydacyjnego (CPA) grzybów jadalnych. CPA grzybów jadalnych wyznaczono techniką RP-HPLC z detekcją elektrochemiczną (ED). Miarą CPA było sumaryczne pole powierzchni wszystkich pików zarejestrowanych na detektorze ED przy różnych potencjałach utleniających. Wyniki CPAHPLC/ED zostały skorelowane z analogicznymi uzyskanymi za pomocą różnicowej woltametrii pulsowej (DPV). W tym przypadku miarą CPA było pole powierzchni wszystkich zarejestrowanych pików na woltamogramie. Grzyby najczęściej wykorzystywane w kuchni polskiej (np. 244 borowik, pieczarka) wykazują większe wartości CPA od grzybów popularnie wykorzystywanych w kuchni azjatyckiej (np. mun, shitake). Praca realizowana w ramach grantu Dziekana WNŚ dla pracownika prowadzącego badania wraz ze studentami. POSTERY S05P59 ELEKTROCHEMICZNE OZNACZANIE PROFAMU NA ELEKTRODZIE Z WĘ GLA SZKLISTEGO ZMODYFIKOWANEGO NANORURKAMI WĘ GLOWYMI Andrzej Leniart*, Sławomira Skrzypek*, Mariola Brycht*, Barbara Burnat* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź , [email protected]; Celem pracy było opracowanie procedury elektrochemicznego oznaczania herbicydu o nazwie Profam przy użyciu techniki woltamperometrii fali prostokątnej (SWV) na elektrodzie z węgla szklistego (GC) zmodyfikowanego wielościennymi nanorurkami węglowymi (MWCNTs). Stwierdzono, że Profam ulega utlenieniu na elektrodzie GC/MWCNTs w środowisku silnie kwaśnym. Dobrano optymalne parametry pomiarowe tj.: częstotliwość, krok potencjału, amplituda, potencjał i czas zatężania. Wyznaczono zakresy liniowości natężenia prądu piku względem stężenia Profamu, granicę oznaczalności (LOQ) oraz granicę detekcji (LOD). S05P60 Dodatkowo za pomocą mikroskopu sił atomowych (AFM) przeprowadzono charakterystykę topograficzną powierzchni elektrody. Opracowaną procedurę użyto do oznaczenia Profamu w wodzie rzecznej. ANTYUTLENIAJĄCY EFEKT MIESZANIN WYBRANYCH ZWIĄZKÓW FENOLOWYCH OBECNYCH W POŻYWIENIU Małgorzata Jóźwik-Dolęba*, Małgorzata Olszowy*, Andrzej L. Dawidowicz*, Marek Majdan* *Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Chemii, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin, [email protected]; Tlen jest jednym z niezbędnych dla organizmu pierwiastków. Paradoksalnie tlen i jego związki w niektórych przypadkach mogą okazać się toksyczne i powodować uszkodzenia tkanek i narządów. Niebezpieczeństwo to wiąże się z powstawaniem wolnych rodników. Substancjami broniącymi organizm przed nadmiarem wolnych rodników, oraz biorącymi udział w ich zwalczaniu są antyoksydanty[1]. Znanymi antyutleniaczami działającymi korzystnie na organizm są m.in. związki fenolowe, które w życiu codziennym człowiek spotyka jako mieszaniny. Literatura donosi o trzech efektach współdziałania antyutleniaczy w mieszaninach: antagonizmie, addytywizmie lub synergizmie [2]. S05P61 S05 Przedstawiona praca skupia swoją uwagę na właś ciwoś ciach antyutleniających mieszanin wybranych związków fenolowych obecnych w pożywieniu. [1] S. Ball, "Antyoksydanty w medycynie i zdrowiu człowieka", Medyk, Warszawa, 2001 [2] H. J. Heo et al., Food Chemistry, 2004, 104, 87-92 Hydroxyl group reactivities regarding to the acid-base properties of selected azido- and aminodeoxysugars Aleksandra Dąbrowska*, Anna Barabaś*, Grażyna Wawrzyniak* *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; The method applied for determination of relative acidity (Ke) is done in iso-propanol as solvent with special type of indicator using a photometric read-out. The Ke measurements provide a fast and simple access to first information about acidities of carbohydrate hydroxyl groups. In addition, it might be elucidated whether and to which extent hydrogen bonding affects the acidity which is confirmed to play a significant role in differentiation of hydroxyl group reactivities. In general it can be noticed that the more adjacent hydroxyl groups a sugar exhibits, the more acidic is the corresponding hydroxyl system. After deprotonation the negative charge is located entirely at an oxygen that has no stabilizing effect. This study was supported under grants: DS/530-8237-D602-15 and BMN 538-8237-B659-14 245 S05 POSTERY S05P62 Simultaneous determination of methionine and homocysteine by HPLC utilizing on-column derivatization with o-phthaldialdehyde Justyna Stachniuk*, Kamila Borowczyk*, Grażyna Chwatko*, Hieronim Jakubowski**, Rafał Głowacki* *University of Łódź, Faculty of Chemistry, Department of Environmental Chemistry, Łódź, Poland, [email protected]; **Rutgers-New Jersey Medical School, ICPH, MBMG, Newark, NJ, USA; Methionine (Met) as a sulfur-containing amino acid plays several important roles in metabolism. It is a precursor for cysteine and homocysteine (Hcy) - a risk factor for cardiovascular diseases. Met residues can also act as endogenous antioxidants [1]. The presented HPLC-FLD Met/Hcy assay relies on an on-column derivatization with N-acetyl-cysteine and o‑phthaldialdehyde (OPA). The separation was carried out on PRP-1 Hamilton C18 column (4.6x150 mm, 5 µm), using acetonitrile (A) and 0.01 M OPA in 0.1 M NaOH, pH=11.2 (B) and gradient elution: 0 min 20% A, 3 min 30% A, 5 min 20% A, 6.5 min 20% A, the flow rate 1 mL/min. S05P63 [1] G. Kim et al., Biochim. Biophys. Acta, 2014, 1840, 901 Grants funded by NCN: 2011/01/N/ST4/01834, 2012/07/B/NZ7/01178, 2012/07/B/ST5/00765, 2013/09/D/ST5/03909 Zastosowanie techniki dyspersyjnej mikroekstrakcji w układzie ciecz-ciecz w celu oznaczania lotnych związków chlorowcorganicznych w próbkach wody Alicja Szalkiewicz*, Paulina Bigus**, Marek Tobiszewski** *Politechnika Gdańska, WydziałChemiczny, Gabriela Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk, [email protected]; **Politechnika Gdańska,WydziałChemiczny; W pracy przedstawiono nową metodykę analityczną opartą na technice mikroekstrakcji w układzie ciecz-ciecz, służącą do oznaczenia lotnych związków chlorowcoorganicznych. Związki te wykazują właściwości toksyczne wobec człowieka i organizmów wodnych. Powszechnie stosowane procedury analityczne są praco- i czasochłonne. Zabiega się, aby nowo opracowane metodyki były zgodne z zasadami zielonej chemii. Dlatego podjęto próby stosowania lżejszych od wody i mało toksycznych rozpuszczalników organicznych jako czynników ekstrakcyjnych. S05P64 The optimized method has good linearity within the range 1-80 µM, R2=0.999, 0.02–0.25 µM, R2=0.995 and high recovery 88.6–106.7% and 88.2–111.4% for Met and Hcy, respectively. Techniki mikroekstrakcyjne w porównaniu do tradycyjnych rozwiązań nie wymagają zużycia dużych ilości rozpuszczalników organicznych, charakteryzują się wysokim odzyskiem analitów i krótkim czasem przygotowania próbki [1]. [1] A. Zgoła-Grześkowiak et al., Trends in Analytical Chemistry, 2011, 30, 1382 – 1399 Wykorzystanie uwodnionych szlamów otrzymywanych po oczyszczaniu powłok aluminiowych do produkcji koagulantów Jerzy Gaca*, Alicja Gackowska*, Michał Dadzibog**, Marcin Pieczka* *Wydział Technologii i Inzynierii Chemicznej UTP, ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcz, [email protected]; **Tele-Fonika Kable ; W procesie produkcji kabli wysokoenergetycznych stosuje Stwierdzono, że otrzymane roztwory zawierające Al2(SO4)3 się powłoki aluminiowe. Technologia wymaga lub AlCl3, wprowadzone do ścieków zmniejszały: ChZT oczyszczenia dostarczanej walcówki aluminiowej oraz ścieku o 32 - 40%, zawiesiny ogólne czyszczenie głowicy wytłaczającej. Elementy te kolejno wprowadza się do wanien zawierających NaOH, HNO3 oraz wodę. W wannach z NaOH pozostaje uwodniony szlam o gęstości 1,59 – 1,61 g/cm3, zawierający ca 10,5 % glinu w przeliczeniu na Al2O3 i 8,2 – 18,9 % NaOH. Zbadano możliwość wykorzystania go do produkcji roztworów koagulantów. W tym celu szlam zakwaszano HCl lub H2SO4 do pH 3,5 - 4,0. W tak otrzymanych roztworach zawartość glinu w przeliczeniu na Al2O3 wynosiła ca 1,39 %. 246 POSTERY S05P65 The impact of intrinsic properties of metal oxides nanoparticles on their zeta potential - QSPR approach Ewelina Wyrzykowska*, Alicja Mikołajczyk*, Celina Sikorska*, Tomasz Puzyn* *University of Gdansk, Faculty of Chemistry, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdansk, [email protected]; Nowadays nanomaterials are widely used in consumer products, like cosmetics, but also in soil remediation processes or water treatment. Their increasing release into the environment suggests the question about the potential risk assessment. The transport of nanoparticles is highly depended on aggregation and deposition processes, which are associated with interaction energies between particles and the surrounding aquifer rock. Zeta potential is one of the parameters affecting this process. The aim of this study was to investigate the influence physical and chemical properties of metal oxides nanoparticles on zeta potential. S05P66 QSPR approach has allowed authors to build a model with high predictive capabilities that binds the intrinsic properties of nanoparticles with the electric potentials. Research sponsored by the Polish National Science Center (grant no. UMO-2012/07/D/NZ7/04342) Badania nad składnikami mineralnymi nagromadzanymi w owocnikach przez podgrzybka zają czka Justyna Kotłów*, Jerzy Falandysz**, Danuta Barałkiewicz***, Maria Chudzińska*** *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; **Uniwersytet Gdański, Gdańsk; ***Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań; Określono zawartość Ag, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Li, Mn, Ni, Pb, Rb, Sr, Tl, U, V i Zn w kapeluszach, trzonach i całych owocnikach podgrzybka złotawego (Xerocomus subtomentosus) oraz w próbce zbiorczej owocników tego grzyba z rejonu północnej części Szwecji , miasta Umeå.Podgrzybka złotawego z okolicy położonego nad Bałtykiem i praktycznie bez przemysłu ciężkiego, metalurgicznego i chemicznego miasta Umeå w Szwecji w porównaniu z materiałem z terenu kraju cechowała zdecydowanie większa zawartość takich pierwiastków jak As, Li, Tl, U i V a mniejsza Zn. S05P67 S05 Bardzo mała zawartość w owocnikach podgrzybka złotawego z terenu kraju toksycznych pierwiastków jak Tl oraz Ag, As i Pb, a bardziej zróżnicowana zawartość Cd.Owocniki podgrzybka złotawego z terenu kraju można uznać za bogate w Cu, Mn i Zn. Charakterystyka jakościowa frakcji saponin z buraka ćwikłowego Katarzyna Mikołajczyk-Bator*, Alfred Błaszczyk*, Mariusz Czyżniejewski**, Piotr Kachlicki** *Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Towaroznawstwa, al. Niepodległości 10, 61-875 Poznań, [email protected]; **Instytut Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk; Celem badań była charakterystyka jakościowa frakcji saponin wyizolowanych z korzeni buraków ćwikłowych, pochodzących z dwóch okresów wegetacyjnych. Materiał do badań stanowiły świeże korzenie odmiany Nochowski, które po liofilizacji i odtłuszczeniu poddano ekstrakcji metanolem. Frakcję saponin wyodrębniono z ekstraktu metanolowego stosując chromatografię kolumnową na złożu LiChroprep RP C18, następnie oczyszczono poprzez ekstrakcję do fazy stałej na kolumienkach Sep-Pak C-18. Stosując metody LR-ESI-HPLC i HR-HESI-UPLC-Q-Orbitrap MS określono skład jakościowy mieszanin saponin triterpenowych. Na ich podstawie stwierdzono, że w obu badanych frakcjach saponin występują te same O-glikozydowe pochodne czterech różnych aglikonów, różniące się połączeniem łańcuchów cukrowych. Projekt został sfinansowany ze środków NCN przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/07/B/NZ9/00047 247 S05 POSTERY S05P68 Zastosowanie włókien do SPME w analizie bojowych środków trujących i produktów ich degradacji w osadach dennych. Jakub Nawała*, Stanisław Popiel*, Danie Dziedzic* *Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Nowych Technologii i Chemii, ul. Gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa, [email protected]; W środowisku wodnym iperyt siarkowy ulega rozkładowi do bardziej polarnego i mniej lotnego tiodiglikolu (TDG), sulfotlenku tiodiglikolu (TDGO) [1] oraz do związków cyklicznych takich jak 1,4-tioksan czy 1,4-ditian. Mikroekstrakcja do fazy stacjonarnej (SPME) [2] może być zastosowana w połączeniu z chromatografią gazową do analizy bojowych środków trujących (BST), ich prekursorów i produktów degradacji występujących w różnych matrycach [3].W niniejszych badaniach opracowano metody analizy bojowych środków trujących i produktów ich degradacji w próbkach osadów dennych pobranych z dna Morza Bałtyckiego z wykorzystaniem włókien do SPME. S05P69 Dokonano wyboru odpowiednich, spośród komercyjnie dostępnych, włókien do SPME niezależnie dla każdego związku. Zoptymalizowano czas i temperaturę sorpcji, wyznaczono krzywe kalibracyjne, oraz ich granicę wykrywalności i oznaczalności. [1] S. Popiel et al., J. Chromatogr. A, 2011, 1218, 8457-8467 [2] Praca zbiorowa, CHEMSEA findings: Results from the CHEMSEA project (Chemical Munitions Search and Assessment), 2014 Rozwó j młodych naukowcó w oraz uczestnikó w studió w doktoranckich Technika przygotowywania próbek podczas optymalizacji procesu mikroekstrakcji do fazy stacjonarnej Daniel Dziedzic*, Jakub Nawała*, Stanisław Popiel* *Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Nowych Technologii i Chemii, ul. Gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa, [email protected]; Mikroekstrakcja do fazy stacjonarnej (SPME) znalazła szerokie zastosowanie w medycynie sądowej, monitoringu środowiska, analizie żywności oraz w wielu innych dziedzinach [1,2].Aby móc w pełni wykorzystać możliwości techniki SPME zalecana jest wcześniejsza optymalizacja czasu i temperatury sorpcji czyli dwóch głównych parametrów procesu ekstrakcji. Proces ten wymaga przygotowania próbek gleby lub wody o niskiej zawartości analitu (rzędu pojedynczych μg substancji na gram czy mililitr matrycy). Tak małe ilości analitów zwłaszcza będących lotnymi ciałami stałymi podczas analizy w matrycach stałych wymagają specjalnych technik przygotowywania próbek. 248 [1] M.M. Liu et al., Chromatographia, 2003, 58, 597-605 [2] A.A. Boyd-Boland et al., Analyst, 1996, 121, 929-938 [3] H. Wariishi et al., Biotechnology Letters, 2002, 24, 501-505 Praca finansowana ze środków na działalność statutową Wydziału Nowych Technologii i Chemii WAT służących rozwo Mikroekstrakcja do fazy stacjonarnej w analizie produktów degradacji i symulantów bojowych środków trujących Daniel Dziedzic*, Jakub Nawała*, Stanisław Popiel* *Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Nowych Technologii i Chemii, ul. Gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa, [email protected]; Mikroekstrakcja do fazy stacjonarnej (SPME) może być z powodzeniem stosowana w połączeniu z chromatografią gazową do analizy bojowych środków trujących (BST), ich prekursorów i produktów degradacji występujących w powietrzu, wodzie, jak i w glebie [1]. Jest to istotne podczas analizy próbek osadów dennych z Morza Bałtyckiego pod kątem obecności BST, gdzie po II Wojnie Światowej zatopiono kilkadziesiąt tys. ton amunicji chemicznej [2]. W niniejszych badaniach opracowano metody analizy produktów degradacji i symulantów BST z wykorzystaniem techniki SPME. S05P70 Dobrano rodzaj włókna, zoptymalizowano czas i temperaturę sorpcji, wyznaczono wykresy kalibracyjne oraz wyliczono granicę oznaczalności i wykrywalności. W niniejszych badaniach porównano różne techniki przygotowywania próbek gleby o niskich poziomach stężeń oraz ich wpływ na proces mikroekstrakcji [1] A. Spieteluna et al., Talanta, 2011, 87, 1-7 [2] H. Bagheri et al., Trends Anal. Chem. , 2012, 34, 126-139 Rozwó j młodych naukowcó w oraz uczestnikó w studió w doktoranckich POSTERY S05P71 Zmiany apoptotyczne pod wpływem bisfenolu S w jednojądrzastych komórkach krwi człowieka Jaromir Michałowicz*, Katarzyna Mokra*, Magdalena Kocia*, Aneta Maćczak*, Bożena Bukowska* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, ul. Pomorska 141/143, 90-236 Łódź, [email protected]; Bisfenol S (BPS) należy do grupy związków chemicznych wykorzystywanych na szeroką skalę w syntezie poliwęglanów, żywic epoksydowych i papieru termicznego. Obecność BPS stwierdzono w środowisku, żywności oraz organizmie człowieka. W pracy analizowano oddziaływanie BPS na zmiany apoptotyczne w jednojądrzastych komórkach krwi człowieka. Wykazano, że BPS podwyższał stężenie jonów wapnia w cytozolu komórek, obniżał transbłonowy potencjał mitochondrialny oraz aktywował kaspazę 8., 9. i 3. Zaobserwowano także, iż BPS zwiększał przepuszczalność błony komórkowej oraz kondensację chromatyny, co było charakterystyczne dla procesu apoptozy badanych komórek. S05P72 Obserwowane zmiany następowały pod wpływem stężeń , które mogą oddziaływać na organizm człowieka w warunkach narażenia zawodowego na tę substancję. NCN 2012/07/B/NZ7/01174 Wykorzystanie programu ImageJ Analysis do ilościowego oznaczania amin alifatycznych techniką TLC Dorota Bzdurska*, Justyna Obiedzińska*, Robert Zakrzewski*, Monika Skowron*, Ewa Czechowska* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź , [email protected]; Celem prezentowanej pracy było opracowanie metody oznaczania n-oktyloaminy techniką chromatografii cienkowarstwowej (TLC). Oznaczenie to możliwe było po przeprowadzeniu badanej aminy w barwną pochodną w wyniku reakcji derywatyzacji z chloranem(VII) 4-[p-(N,N-dimetylamino)fenylo]-2,6-difenylopirylu. Ustalano optymalne parametry oznaczania aminy techniką TLC, takie jak: czas reakcji pomiędzy badanym związkiem a derywatyzatorem, stabilność pochodnej aminy, dobór składu mieszaniny reakcyjnej, stężenia reagentów, jak i skład fazy ruchomej do fazy stacjonarnej. Określono zakres oznaczalności aminy, precyzję oraz dokładność. S05P73 S05 Dla opracowanej metody ustalono zakres liniowości od 30 do 1500 pmol/plamkę. Wyznaczono granicę wykrywalności LOD=30 pmol/plamkę oraz granicę oznaczalności LOQ=300 pmol/plamkę. Zmiany apoptotyczne w erytrocytach człowieka pod wpływem bisfenolu A i bisfenolu S Bożena Bukowska*, Aneta Maćczak*, Monika Cyrkler*, Katarzyna Mokra*, Jaromir Michałowicz* *Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, ul. Pomorska 141/143, 90-236 Łódź, [email protected]; Bisfenol A (BPA) to jeden z najpowszechniej stosowanych związków chemicznych przez człowieka. Liczne doniesienia dotyczące szkodliwego oddziaływania BPA przyczyniają się do zastępowania go w produkcji przemysłowej przez bisfenol S (BPS). W pracy porównano oddziaływanie BPA i BPS na zmiany apoptotyczne erytrocytów człowieka. Wykazano, że BPA i BPS spowodowały wzrost stężenia jonów wapniowych oraz wzmagały proces eksternalizacji fosfatydyloseryny w badanych komórkach, co świadczyło o zdolności tych zwiazków do indukcji procesu eryptozy. Stwierdzono, że BPS indukuje zmiany eryptotyczne w niższych stężeniach w porównaniu do BPA, przy czym zmiany te odnotowano w stężeniach, które mogą oddziaływać na organizm człowieka w warunkach narażenia zawodowego lub zatrucia podostrego tymi związkami. NCN 2012/07/B/NZ7/01174 249 S05 POSTERY S05P74 Zastosowanie techniki LC-MS/MS do oznaczania witaminy B1 u pacjentó w leczonych metodami hemodializy i dializy otrzewnowej Paweł Rudnicki*, Paulina Czaplewska**, Magdalena Jankowska***, Hanna Storoniak***, Karol Krzymiński * Uniwersytet Gdański, Wydział Chemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; **Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG i GUMed; ***Gdański Uniwersytet Medyczny, Katedra Nefrologii; Zaprezentowane zostaną nowe aspekty oznaczania witaminy B1 w ludzkiej krwi i płynach dializacyjnych z udziałem techniki LC-MS/MS. Materiał biologiczny pobierano od pacjentów cierpiących na schorzenia nerek i poddawanych zabiegowi dializy, prowadząc monitoring poziomu difosforanu tiaminy przed i po wykonaniu zabiegu. Analizy wykonywano w trybie pozytywnej jonizacji przy użyciu spektrometru mas QTRAP 6500 (AB Sciex) sprzężonego z systemem µLC EksigentmicroLC200 (AB Sciex), stosując kolumnę HALO C18 50×0,5 mm, 2,7µm. Dla badanej grupy pacjentów przeprowadzono analizy RP-HPLC z detekcją fluoresecncyjną, a wyniki poddano obróbce statystycznej. S05P75 Optymalizacji poddano rodzaj oraz ilość CNTs, czas ekstrakcji, dobrano również skład i objętość roztworu do elucji analitów, a także czas trwania procesu desorpcji. Badania zostały sfinansowane przez MNiSW w ramach grantu DS530-8615-D592-15 Ocena zdolności antyoksydacyjnej barwników buraka ćwikłowego w czasie ogrzewania Katarzyna Mikołajczyk-Bator* *Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Towaroznawstwa, al. Niepodległości 10, 61-875 Poznań, [email protected]; Celem pracy była ocena zdolności antyoksydacyjnej betacyjanów buraka ćwikłowego. Rozdzielono fioletowe betacyjany od żółtych betaksantyn ze świeżych korzeni buraka ćwikłowego trzech odmian Bonel, Chrobry i Nochowski, metodą chromatografii kolumnowej na złożu LiChroprep RP-18, 40-63 µm. Rozdzielone frakcje barwników filetowych –betacyjnów oczyszczano poprzez ekstrakcję do fazy stałej na kolumnach Sep-Pak C-18 (SPE Solid Phase Extraction). Oczyszczone frakcje betacyjanów wykazują zdolności antyoksydacyjne zarówno przed, jak i po ogrzewaniu w temperaturze 90˚C/30 min. 250 [1] F.J. Bukhari et al., Nephrol. Dial. Transplant., 2011, 26, 2137–2144. [2] J. Lu et al., Clin. Chem., 2008, 54, 901−906. [3] D. Talwar et al., Clin. Chem., 2000, 46, 704−710. Finansowanie badań: Działalność Statutowa Pracowni Badań Luminescencyjnych (2015), nr DS/530-8226-D600-15-1E. Optymalizacja procedury dyspersyjnej ekstrakcji do fazy stałej z wykorzystaniem nanorurek węglowych jako sorbentu do izolacji β-blokerów z wody Monika Paszkiewicz*, Aleksandra Jakubus*, Magdalena Tyma*, Piotr Stepnowski* *Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk, [email protected]; β-blokery są jedną z grup farmaceutyków wchodzących w skład nowo pojawiających się zanieczyszczeń środowiska (EPs), której obecność w ciągu ostatnich lat budzi niepokój wśród naukowców zajmujących się szeroko pojętą analityką środowiskową. Związki te już w ilościach śladowych wywierają fizjologiczny wpływ na ludzi i zwierzęta. W związku z powyższym niezwykle istotne jest poszukiwanie nowych metod izolacji i zatężania tych substancji z wykorzystaniem alternatywnych sorbentów. W niniejszej pracy sprawdzono przydatność nanorurek węglowych (CNTs) jako sorbentów w dSPE do izolacji β-blokerów z próbek wody. S05P76 W prezentacji przedstawione zostaną szczegółowe parametry analiz wyniki badań biologicznych. Po ogrzewaniu następuje rozpad betacyjanów, natomiast aktywność antyoksydacyjna nie ulega dużym zmianom. Projekt został sfinansowany ze środków NCN przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/07/B/NZ9/00047 POSTERY S05P77 Wpływ obróbki termicznej na właściwości antyoksydacyjne i zawartość tiosulfinianów w soku kapusty brukselskiej Beata Kijak*, Mirosława Kot*, Zofia Olech* *Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Chemii, ul. Gronostajowa 3, 30-387 Krakó w , [email protected]; Celem badań było określenie właściwości antyoksydacyjnych soku z kapusty brukselskiej. Badano sok w postaci surowej oraz poddany obróbce termicznej (22-95oC). Określono także zawartość tiosulfinianów (TS), związków nadających kapuście brukselskiej specyficzne właściwości antybakteryjne oraz charakterystyczny smak i zapach [1]. Badania wykazały, iż moc antyoksydacyjna wyznaczona metodą Folina-Ciocalteu w trakcie obróbki termicznej maleje o ok. 40%, zaś wyznaczona metodą FRAP oraz przy użyciu rodnika DPPH wzrasta o 20-50% przy równoczesnym całkowitym zaniku TS. S05P78 Właściwości antyoksydacyjne oznaczone metodą FRAP i z wykorzystaniem rodnika DPPH wykazują wzajemną korelację. TS uważane są za związki antyoksydacyjne [2], przeprowadzone badania jednak nie potwierdzają tego faktu. [1] Lynett et al., Org. Biomol. Chem., 2011, 9, 3320-3330 [2] Kyung et al., Food Rev. Int., 2001, 17, 183-198 Standaryzacja instrumentalnego pomiaru zapachu z zastosowaniem elektronicznego nosa Jacek Gębicki* *Politechnika Gdańska, WydziałChemiczny, Narutowicza 11/12 80-233 Gdańsk, [email protected]; Opracowanie instrumentalnych indeksów zapachu mieszanin gazowych imitujących zapachy ze składowisk odpadów komunalnych i oczyszczalni ścieków umożliwiających kalibrację a następnie weryfikację poprawnego działania w warunkach rzeczywistych prototypów elektronicznych nosów zbudowanych z czujników półprzewodnikowych wymaga jednoczesnych badań olfaktometrycznych oraz prototypów elektronicznych nosów [1]. Przynależność danej zapachowej mieszaniny gazowej do odpowiedniego instrumentalnego indeksu zapachu zostanie określona za pomocą elementów logiki rozmytej oraz sztucznej sieci neuronowej. S05P79 S05 Schemat postępowania w celu uzyskania instrumentalnych indeksów zapachu został schematycznie przedstawiony na rys. 1. [1] J.Gębicki et al., Environment Protection Engineering, 2014, 40, 103-116 Ocena autentyczności herbat z wykorzystaniem techniki ultraszybkiej chromatografii gazowej. Tomasz Dymerski* *Politechnika Gdańska, WydziałChemiczny, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk, [email protected]; Do oceny autentyczności herbat zastosowano komercyjny [1] Tomasz Dymerski et al., Comparison of Quality Evaluation of elektroniczny nos, w którym wykorzystano technologię Agricultural Distillates Using Prototype of Electronic Nose, 2014, ultraszybkiej chromatografii gazowej firmy Alpha MOS 40, 127-132 [1]. Celem badań było porównanie profilów frakcji lotnej próbek herbat różnych wyprodukowanych przez różnych producentów. Do interpretacji wyników użyto chemometryczne metody analizy danych, m.in. merodę PCA, DFA. Na podstawie wyników stwierdzono potencjalną możliwość zastosowania wyżej wymienionej instrumentalnej techniki analitycznej w przemyśle spożywczym. 251 S05 POSTERY S05P80 Analiza wybranych toksykantów gleb i wód Ojcowskiego Parku Narodowego Paweł Miśkowiec*, Katarzyna Zięba*, Anna Łaptaś* *Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, ul. Gronostajowa 3, 30-387 Krakó w, [email protected]; Położenie geograficzne Ojcowskiego Parku Narodowego jest wyjątkowo niekorzystne. Znajduje się on w bezpośrednim zasięgu oddziaływań kilku dużych miast i okręgów przemysłowych. Na powyższe problemy nakładają się kwestie lokalne: rozwój osadnictwa przy granicach Parku oraz intensywny ruch turystyczny. Badaniami objęto Prądnik w jego środkowym biegu oraz gleby wzdłuż dróg i szlaków turystycznych. W wodach, osadach dennych i glebach oznaczono zawartość Zn, Pb, Cd i Cu. W wodach ponadto oznaczono pH i wskaźniki: tlenowe, biogenne oraz zasolenia. Wyniki porównano z normatywami oraz danymi historycznymi. S05P81 OPRACOWANIE PROCEDURY MIKROEKSTRAKCJI ZWIĄZKÓW ENDOKRYNNYCH Z WYKORZYSTANIEM PROCESU ZESTALANIA PŁYWAJĄCEJ KROPLI ROZPUSZCZALNIKA Urszula Kotowska*, Ewelina Pietuszewska*, Justyna Kapelewska*, Joanna Karpińska* *Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, ul. Ciołkowskiego 1 K, 15-245 Białystok, [email protected]; Celem przeprowadzonych badań było opracowanie prostej i przyjaznej środowisku procedury izolacji związków endokrynnie czynnych z próbek wodnych. Posłużono się techniką mikroekstrakcji poprzez emulgację wspomaganą ultradźwiękami z wykorzystaniem procesu zestalania pływającej kropli rozpuszczalnika (USAEME-SFO) połączoną z oznaczaniem techniką GC-MS. Optymalizacji parametrów procedury dokonano z wykorzystaniem chemometrycznego planowania eksperymentu. S05P82 Opracowaną procedurę USAEME-SFO/GC-MS, która charakteryzuje się bardzo wysoką czułością oraz dobrą precyzją i dokładnością zastosowano do oznaczania zawartości trzynastu związków endokrynnych w próbkach wód gruntowych pochodzących ze składowisk odpadów. W badanych próbkach wykryto obecność bisfenolu A i N,N-dietylo-m-toluamidu. Badania zostały częściowo sfinansowane ze środkó w Narodowego Centrum Nauki, DEC-2013/09/N/ST10/02544 Metale w osadach dennych rowów odprowadzających wody opadowe na teranch objętych ochroną oraz zurbanizowanych Anna Rabajczyk*, Katarzyna Żak*, Kamila Orlińska* *Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce, [email protected]; Ważnymi obiektami, z punktu widzenia możliwości redukcji zanieczyszczeń obecnych w wodach i ściekach opadowych są rowy, zasiedlane przez zróżnicowane gatunki flory, głównie roślinności ruderalnej i szuwarowej posiadające zdolność do akumulacji metali ciężkich takich jak Pb, Cd, Zn, Cu, Ni, Cr. Obiektami badań były 4 rowy zlokalizowane na terenie miasta Kielce oray 3 rowy z obszarów objętych ochroną Natura2000 Dolina Krasnej. Materiał pobierany był trzykrotnie w okresie od kwietnia 2014 r. do kwietnia 2015r. Ocenie poddano zawartość frakcji jonowymiennej wybranych metali w próbkach osadów w odniesieniu do całkowitej ilości. 252 We wszystkich badanych komponentach odnotowano utrzymujące się podwyższone stężenie Zn, Cd i Pb. Przekroczenia wartości dopuszczalnych pozostałych wskaźników dla wód mają charakter jedynie lokalny. Na podstawie uzyskanych badań stwierdzono wpływ zagospodarowania i użytkowania terenu na skład chemiczny oraz postać metali w badanych obiektach. Badania finansowane były z grantu UJK, BS 612412 POSTERY S05P83 S05 Badanie oddziaływań związków o znaczeniu biologicznym z surfaktantami metodą konduktometryczną. Janusz Młodzianowski*, Boguaław Pilarski*, Dariusz Wyrzykowski** *Cerko Sp. z o.o. Sp. k., Al. Zwycięstwa 96/98, 81-451 Gdynia, [email protected]; **Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, Wita Stwosza 63, Gdańsk Prezentowane wyniki badań wskazują na możliwości wykorzystania pomiarów konduktometrycznych: κ=f(t) oraz κ=f(C) w badaniach równowag elektrolitów w roztworach wodnych surfaktantów w obecności substancji o znaczeniu biologicznym: leków, aminokwasów oraz buforów biologicznych. Poza możliwością wyznaczania wartości CMC surfaktantów obserwowano oddziaływania typu: badana substancja /surfaktant, surfaktant/surfaktant oraz zmiany w roztworach substancji o znaczeniu biologicznym. S05P84 Badanie stabilności witaminy C w roztworach wodnych metodami elektrochemicznymi Bogusław Pilarski*, Janusz Młodzianowski *, Dariusz Wyrzykowski ** *Cerko Sp. z o.o. Sp. k. , Al. Zwycięstwa 96/98, 81-451 Gdynia , [email protected]; **Uniwersytet Gdański, WydziałChemii, Wita Stwosza 63, Gdańsk Autorzy prezentują wyniki badań stabilności witaminy C w roztworach wodnych z wykorzystaniem miareczkowania potencjometrycznego oraz badania zmian przewodnictwa właściwego roztworów w czasie. Za pomocą programu CerkoLab–EQSOL określano skład ilościowy mieszaniny w czasie oraz wyznaczono wartości pKa produktów rozkładu. Zbadano stabilność witaminy C w obecności surfaktantów, wybranych elektrolitów oraz rozpuszczalników organicznych o nieograniczonej rozpuszczalności w wodzie. S05P85 Zapach deszczu Małgorzata Jabłońska* *Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Chemii, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5, 20-031 Lublin, [email protected]; Krople deszczu „nabierają zapachu” po dotknięciu powierzchni. Świeży, słodki zapach posiada swoją nazwę „petrichor”. Pochodzi ona od greckich słów : „petra”, oznaczającego „kamień” oraz „ichor”, które odnosi się do płynu, płynącego jak krew w żyłach bogów. W jego skład wchodzą nie tylko cząstki zapachowe, ale także bakterie i wirusy zawarte w glebie. Kiedy kropla uderza o porowatą powierzchnię, więzi w swojej objętości małe porcje powietrza. Pęcherzyki pobierają z podłoża molekuły zapachowe, a następnie rosną i ulatują w górę kropli. Gdy osiągną powierzchnię kropli, pękają i uwalniają do otoczenia mieszaninę aerozoli. Na ostateczny zapach deszczu ma więc wpływ wiele różnych czynników. Ich mnogość sprawia, że zapach deszczu jest silnie uzależniony od miejsca, w którym występują opady. 253 S05 POSTERY S05P86 Wykrywanie śladó w krwi Monika Hołub*, Paula Duda*, Małgorzata Jabłońska*, Paulina Szymańska* *Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Chemii, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5, 20-031 Lublin, [email protected]; Krew jest tkanką łączną składającą się z komórek różnego rodzaju zawieszonych w osoczu. Są to zarówno czerwone krwinki, pełniące funkcję transportową jak i krwinki białe i limfocyty pełniące funkcję obronną. Stanowi ważny element ludzkiego organizmu, zaś jej utrata może doprowadzić do śmierci. Istotnym dowodem, choć nie zawsze wykorzystywanym, są krwawe plamy. W roku 1900 Karl Landseiner odkrył polimorfizm układu grupowego krwi AB0, pozwalający na identyfikacje konkretnej osoby. S05P87 Metody pozwalające na ujawnianie śladów krwi: −test z luminolem (pochodna kwasu ftalowego), −próba benzydynowa (aromatyczna diamina), −próba Kastle'a-Meyera z fenoloftaleiną (wskaźnik kwasowo-zasadowy), −test z wodą utlenioną, −test z zielenią malachitową (sztuczny barwnik wykazujący podobieństwo strukturalne do fenoloftaleiny). Techniki pomiaru zapachu stosowane w ocenie uciążliwości zapachowej z różnych sektorów działalności człowieka Hubert Byliński*, Jacek Namieśnik*, Jacek Gębicki* *Politechnika Gdańska, WydziałChemiczny, Narutowicza 11/12 80-233 Gdańsk, [email protected]; Rozwój gospodarczy pociąga za sobą wiele negatywnych konsekwencji, w tym m.in. pogorszenie stanu środowiska naturalnego, poprzez stale rosnącą ilość powstających zanieczyszczeń. Szczególną uwagę zajmują zanieczyszczenia powietrza, spośród których należy wymienić odoranty, które wpływają negatywnie na zdrowie i samopoczucie człowieka. Konieczne jest więc opracowanie skutecznych metod ograniczających emisję odorantów, osiągnięcie tego celu wymaga dysponowaniem odpowiednich narzędzi informujących o jakości powietrza pod kątem uciążliwości zapachowej. W pracy przedstawiono przegląd dostępnych technik instrumentalnych i sensorycznych stosowanych do oceny powietrza atmosferycznego pod względem zapachu oraz porównano wady i zalety tych technik [1-2]. [1] Gostelow P. et al., Water Research, 2001, 35, 579-597 [2] Capelli L. et al., Water Research , 2009, 43, 1977– 1985 Ocena uciążliwości zapachowej wokół Zakładu Utylizacyjnego Sp. z o.o. składowiska odpadów „Szadółki” S05P88 Hubert Byliński*, Jacek Gębicki*, Jacek Namieśnik* *Politechnika Gdańska, WydziałChemiczny, Narutowicza 11/12 80-233 Gdańsk, [email protected]; Składowiska odpadów należą do grupy obiektów odpowiedzialnych za emisję do otoczenia wielu szkodliwych dla człowieka związków zapachowych. Pochodzą one przede wszystkim z rozkładu materiału organicznego, zawartego w składowanych odpadach. Na podstawie przeprowadzonych badań sensorycznych w okresie zimowym i letnim 2014 roku wykazano, iż jakość próbek powietrza pod kątem intensywności zapachu i jakości hedonicznej zależy od usytuowania punktu pobierania próbek, pory roku, temperatury powietrza, kierunku wiatru i odległości od źródła emisji odorantów. 254 Ocena intensywności zapachu i jakości hedonicznej próbek powietrza atmosferycznego określana była zgodnie z wytycznymi, zawartymi w niemieckiej normie VDI 3940 [1-2] [1] Sówka I, Environment Protection Engineering, 2010, 36, 133-141 [2] Santonastaso G.F. et al., Chemical Engineering Transactions, 2014, 40, 25-30 POSTERY S05P89 S05 Chromatografia cienkowarstwowa i elektrochromatografia planarna ciśnieniowa aminokwasów w układach faz odwróconych Adam Chomicki*, Tadeusz H. Dzido* *Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Zakład Chemii Fizycznej, ul. Chodź ki 4a, 20-093 Lublin, [email protected]; Zastosowanie elektrochromatografii planarnej /p> ciśnieniowej (PPEC) do separacji aminokwasów jest zagadnieniem godnym uwagi. PPEC charakteryzuje się większością zalet chromatografii cienkowarstwowej, a dodatkowo wysoką sprawnością oraz krótkim czasem prowadzenia procesu. Ponadto PPEC umożliwia uzyskiwanie różnej selektywności rozdzielenia w porównaniu do tradycyjnej chromatografii cienkowarstwowej, w szczególności jeżeli cząsteczki substancji rozdzielanych są w postaci zjonizowanej. W pracy zostaną przedstawione wyniki separacji aminokwasów technikami chromatografii cienkowarstwowej i ciśnieniowej elektrochromatografii planarnej w układach faz odwróconych. S05P90 Mikropreparatywne rozdzielanie substancji techniką ortogonalnej elektrochromatografii planarnej ciśnieniowej Rafał Gajos*, Beata Polak*, Tadeusz H. Dzido* *Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Zakład Chemii Fizycznej, ul. W. Chodź ki 4a, 20-093 Lublin, [email protected]; Ortogonalna elektrochromatografia planarna ciśnieniowa Z racji tego, że ten aspekt prowadzenia procesu rozdzielania (OPPEC) jest dwuwymiarową techniką separacyjną, w OPPEC jest przedmiotem zgłoszenia patentowego, na tym łączącą w sobie proces elektroforezy / etapie bardziej szczegółowe informacje nie są podane. elektrochromatografii i chromatografii cieczowej. W wariancie preparatywnym rozdzielana mieszanina wprowadzana jest ciągle do układu rozdzielczego, a rozdzielone składniki są ciągle odbierane na wyjściu z układu separacyjnego. W niniejszej pracy przedstawimy możliwość wykorzystania OPPEC do rozdzielania związków optycznie aktywnych, poprzez prowadzenie procesu separacji metodą analizy czołowej. S05P91 Narkotyki a kryminalistyka Paula Duda*, Monika Hołub*, Małgorzata Jabłońska*, Paulina Szymańska* *Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Chemii, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5, 20-031 Lublin, [email protected]; Narkotyk jest środkiem, który w pewien sposób oddziałuje na układ nerwowy, wpływa na nastrój, myśli oraz zachowanie osoby, która go przyjmuje. Zmienia jej świadomość lub uczucia poprzez oddziaływanie na neuroprzekaźniki obecne w mózgu, takie jak dopamina, norepinefryna czy serotonina. Wskutek tego zmieniają się reakcje fizyczne oraz odbiór otoczenia. Do wykrywania środków psychoaktywnych w materiale biologicznym można wykorzystywać skriningowe metody analizy narkotyków, testy Screen Ontrak Assay, Triage i Frontline oraz metody konfirmacyjne stosowane do weryfikacji wyników skriningowych - wysokosprawną chromatografię płytkową, chromatografię gazową oraz chromatografię gazową sprzężoną ze spektrometrią masową. 255 S05 POSTERY S05P92 Metodyczne aspekty wykorzystania ortogonalnej elektrochromatografii planarnej ciśnieniowej do mikropreparatywnego rozdzielania mieszanin substancji Rafał Gajos*, Beata Polak*, Tadeusz H. Dzido* *Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Zakład Chemii Fizycznej, ul. W. Chodź ki 4a, Lublin, [email protected]; Chromatografia preparatywna jest głównym narzędziem wykorzystywanym do rozdzielania, oczyszczania i zatężania substancji. Opracowana i rozwijana w naszym zakładzie ortogonalna elektrochromatografia planarna ciśnieniowa (OPPEC) stanowi połączenie elektroforezy / elektrochromatografii i chromatografii cieczowej w jeden ciągły dwuwymiarowy proces rozdzielania. S05P93 Wpływ kotwicy cholesterolowej na reorganizacje fluorescencyjnych sond oligonukleotydowych na granicy faz woda/powietrze Angelika Świtalska*, Patrycja Rzepecka*, Bernard Juskowiak* *Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań , [email protected]; W niniejszej pracy zbadano oddziaływanie oligonukleotydowych sond fluorescencyjnych (ChF19T i ChF22T), opartych na strukturze G-kwadrupleksu i zaopatrzonych w kotwicę cholesterolową (Ch), a monowarstwą lipidową. Ważnym składnikiem sondy jest kotwica cholesterolowa (Ch), która jest odpowiedzialna za unieruchomienie sondy w monowarstwie i może wpływać na jej organizację molekularną. Reorganizacja strukturalna sondy w obecności kationów K+ lub Na+ skutkuje efektami spektralnymi, które zależą od natury grup fluorescencyjnych obecnych na końcach oligonukleotydu. S05P94 Stosowane w badaniach sondy oligonukleotydowe znakowane są fluoresceiną (FAM; λab=494 nm, λem=560 nm) i tetrametylorodaminą (TAMRA; λab=520 nm, λem=583 nm ), stanowiącymi parę donor-akceptor w procesie FRET [1]. [1] A. Świątkowska et al., Chemosensors, 2014, 2, 267-286 Zastosowanie chromatografii cieczowej w analizie izomerów resweratrolu Eliza Blicharska*, Jolanta Flieger*, Małgorzata Tatarczak-Michalewska*, Ryszard Kocjan* *Zakład Chemii Analitycznej Katedry Chemii, Wydział Farmaceutyczny, ul. Chodźki 4A, 20-093 Lublin, [email protected]; W eksperymencie badano wpływ różnych czynników (naświetlenia, temperatury, pH oraz rodzaju rozpuszczalnika) na intensywność procesu izomeryzacji trans-resweratrolu. Analizę chromatograficzną (RP-HPLC) izomerów resweratrolu przeprowadzono przy użyciu chromatografu LaChrom D7000 firmy „Merck–Hitachi” wyposażonego w detektor spektrofotometryczny z matrycą diodowa (DAD). Kolumnę analityczną stanowiła kolumna Zorbax Eclipse XDB – C18; 4,6 x 150 mm, 5μ m. Elucję prowadzono w sposób izokratyczny przy użyciu eluentu o składzie 25% (v/v) acetonitrylu w wodzie. 256 Niewątpliwą zaletą tej techniki jest możliwości ciągłego dostarczania roztworu próbki i ciągłego odbierania rozdzielonych składników w trakcie trwania procesu separacji, jak również to, że nie wymaga czasu oczekiwania na usunięcie z układu separacyjnego wszystkich składników rozdzielanej mieszaniny w celu kontynuowania procesu rozdzielania. W niniejszej prezentacji przedstawimy różne metodyczne aspekty rozdzielania stosowane w OPPEC. Chromatogramy monitorowano przy analitycznych długościach fali wynoszących odpowiednio: 310 nm w przypadku trans-resveratrolu i 220 nm dla cis-resveratrolu. Wyniki w postaci chromatogramów przetwarzano przy użyciu programu HSM v. 3.1.1. [1] Z. Zdrojewicz et al., Adv.Clin.Exp.Med., 2005, 5, 1051-1056 [2] J.Przysławski et al., Bromat.Chem.Toksykol., 2012, 4, 1166-1174 [3] A. Kopeć et al., Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 5, 5-15 POSTERY S05P95 Biofortyfikacja ziarna pszenicy zwyczajnej jonami wybranych metali, w systemie nawożenia roztworami wzbogaconymi Eliza Blicharska*, Ryszard Kocjan*, Mariola Śleboda* *Zakład Chemii Analitycznej Katedry Chemii, Wydział Farmaceutyczny, ul. Chodź ki 4A, 20-093 Lublin, [email protected]; Celem pracy było badanie zdolności pszenicy do kumulowania jonów wybranych metali oraz określenie ich zawartości w kiełkach. Eksperyment prowadzono na dwóch odmianach pszenicy zwyczajnej prowadząc hodowlę na podłożach wzbogaconych roztworami Fe, Zn, Cr i Mg w określonych stężeniach. Próbę odniesienia stanowiły kiełki wyhodowane na wodzie dejonizowanej, z zachowaniem takich samych warunków wzrostu. Zebrane kiełki wysuszono i zmineralizowano techniką wspomaganą mikrofalami. Analizę ilościową jonów wybranych metali wykonano na aparacie atomowej spektrometrii absorpcyjnej (AAS) z atomizacją płomieniową. S05P96 S05 Otrzymane wyniki pozwoliły ocenić zdolność pszenicy do kumulowania jonów metali oraz możliwość wykorzystania jej do biofortyfikacji. [1] Rachoń L. et al., Fragmenta Agronomica, 2011, 28, 52-59 [2] 4. Święcicki W.K. et al., Polish Journal of Agronomy, 2011, 7, 102–112 Self-Modeling Singular Value Decomposition with Stern-Volmer plots for Three Components Łukasz Witek*, Andrzej M. Turek* * Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, ul. Ingardena 3, 30-060 Krakó w , [email protected]; Resolving multi-component electron spectra into Effectiveness of the algorithm has been examined on model contributions from pure components is of crucial and real chemical systems. More than satisfactory results importance for describing complex chemical systems. In have been obtained. this work, a new algorithm based on the concepts of Principal Component Analysis (PCA) is presented aimed at resolving fluorescence spectra of three component mixtures of fluorophores characterized by different constants of fluorescence quenching. The proposed method is an extension of previously used approach described in the literature which was limited to only two component systems. It combines PCA with numerical optimization. S05P97 Kwasy nukleinowe i ich analogi jako warstwy receptorowe (bio)sensorów elektrochemicznych Elżbieta Malinowska*, Łukasz Górski*, Robert Ziółkowski*, Marta Jarczewska*, Agnieszka Bala*, Joanna Zajda* *Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, ul. Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa, [email protected]; Warstwy receptorowe zawierające nici kwasów nukleinowych oraz ich analogi są popularnym rozwiązaniem przy projektowaniu sensorów hybrydyzacji. Potencjalnym zastosowaniem elektrod modyfikowanych tymi cząsteczkami jest również oznaczanie jonów metali oraz określenie aktywności katalitycznej wybranych enzymów. W ramach niniejszej pracy zostaną przedstawione wyniki dla sensorów do oznaczania m.in. aktywności endonukleazy restrykcyjnej PvuII oraz kationów metali cię żkich np. Pb2+. Do generacji sygnału prądowego został użyty błę kit metylenowy (MB). Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie mechanizmu działania oraz wyznaczenie podstawowych parametrów pracy elektrod zawierających w warstwie receptorowej oligonukleotydy DNA oraz ich analogi. [1] R. Ziółkowski et al., Current Analytical Chemistry, 2014, 10, 600-608 Badania zostały sfinansowane w ramach grantu badawczego NCN OPUS (nr grantu 2013/11/B/ST4/00766) 257 S05 POSTERY S05P98 Tetrafenyloporfiryna jako znacznik białek do zastosowania w testach i sensorach powinowactwa Elżbieta Malinowska*, Mariusz Pietrzak*, Kamila Konopińska* *Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, ul. Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa, [email protected]; W prezentowanej pracy przedstawiono możliwość zastosowania tetrafenyloporfiryny (Tpp) w roli znacznika białek w testach i sensorach powinowactwa. W pierwszym etapie Tpp poddana została charakteryzacji z użyciem elektrochemii, spektrofotometrii oraz spektrofluorymetrii. Zbadano również wpływ obecności białek na otrzymywane sygnały porfiryny. Następnie Tpp sprzęgana była z modelowymi białkami – bydlęcą albuminą osocza (BSA) oraz immunoglobuliną G (IgG). W tym celu wykorzystano karboksylowaną pochodną Tpp, co umożliwiło utworzenie wiązania peptydowego z aminokwasami łańcuchów bocznych białka. Uzyskane koniugaty poddano charakteryzacji analitycznej. 258 Koniugaty IgG-cTpp posłużyły do skonstruowania modelowego immunotestu z detekcją optyczną z zastosowaniem płytek wielodołkowych. Badania zostały sfinansowane przez Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej