Październik 2013 - Ziemia Ropczycka
Transkrypt
Październik 2013 - Ziemia Ropczycka
IEMIA Z ROPCZYCKA ISSN 1508-4604 GAZETA POWIATOWA NR 10 (264) PAŹDZIERNIK 2013 CENA 2,50 ZŁ (w tym 5% VAT) MIESIĘCZNIK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO I TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ ZIEMI ROPCZYCKIEJ IWIERZYCE l OSTRÓW l ROPCZYCE l SĘDZISZÓW MŁP. l WIELOPOLE SKRZ. W numerze m.in.: Powiatowe Zawody Sportowo-Pożarnicze Piknik z tradycją w Niedźwiadzie Górnej Jubileusz Szkoły Podstawowej w Małej Nowy obiekt Zespołu Szkół w Ropczycach ROPCZYCE SPIS TREŚCI WIEŚCI Z MAGISTRATU ....................................................................4-5 OBRADOWAŁA RADA MIEJSKA ...........................................................6 • XLII sesja Rady Miejskiej SPOŁECZEŃSTWO I GOSPODARKA ..........................................................7-11 • Zakłady Magnezytowe „ROPCZYCE” S.A. po raz drugi Ambasadorem Polskiej Gospodarki • ZAWIADOMIENIE • Jubileusz 80-lecia KGW w Lubzinie • VI Powiatowe Zawody Sportowo-Pożarnicze • Zmiany w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników • Wrzesień w Środowiskowym Domu Samopomocy • Termomodernizacja budynków oświatowych • Kryształowe serca • Emeryckie lato Pamiętać będą pokolenia po pierwszym września siedemnasty MIEJSKA I POWIATOWA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W ROPCZYCACH ....12-13 • Biblioteka poleca • Jak minęły wakacje w bibliotece? • Piknik na zakończenie wakacji • Historia turystyki w fotografii CENTRUM KULTURY W ROPCZYCACH ...................................................14-16 • Orkiestra na medal • Piknik z tradycją w Niedźwiadzie Górnej • Norweska przygoda Asi • III Ropczyckie Granie • Plener malarski w Gnojnicy Dolnej • Zapraszamy na wystawę Z PRZEDSZKOLI I SZKÓŁ GMINY ROPCZYCE .........................................17-19 • 20-lecie szkoły podstawowej w Małej • 110 rocznica urodzin ks. Jana Zwierza • Pamiętać będą pokolenia po pierwszym września siedemnasty • W liceum znowu głośno! LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W ROPCZYCACH .................................20-21 • Pożegnanie pani Krystyny • Spotkanie ze sztuką ZESPÓŁ SZKÓŁ W ROPCZYCACH .....................................................21, 24-25 • Witamy ponownie na pokładzie! • Nowy obiekt już służy młodzieży • 110. rocznica urodzin patrona • Rocznica bitwy pod Wiedniem • Dbamy o swoją przyszłość już dziś • Przyroda bez (albo przez) człowieka zginie • Uczeń na stażu WIADOMOŚCI Z GMINY OSTRÓW .................................................................26 • Zespół Pieśni i Tańca „Wrzos” w Bieczu WIADOMOŚCI Z GMINY SĘDZISZÓW MAŁOPOLSKI ...................................26 • Ordery dla matek Wartę honorową przy obelisku pełnili harcerze W tym roku minęła 74. rocznica napaści Armii Czerwonej na Polskę. 17 września w Zespole Szkół nr 1 w Ropczycach odbyły się uroczystości upamiętniające wydarzenia wrześniowe 1939 roku. Kilka lat temu na placu przy tej szkole zostały zasadzone dęby katyńskie, dlatego społeczność tej placówki otacza szczególną czcią bohaterów polskiego, tragicznego września. Szczegóły na str. 19 WIADOMOŚCI Z GMINY WIELOPOLE SKRZYŃSKIE ..............................27-29 • Przychodzi czytelnik do biblioteki… • Sprzątanie świata - Polska 2013 • IV Turniej Orlika'2012 o Puchar Premiera Donalda Tuska • Dzień patrona w szkole w Nawsiu WIADOMOŚCI Z ZAGORZYC ..........................................................................29 • Płomień Zagorzyce w klasie A TO I OWO ....................................................................................................30-36 • Co powinniśmy robić, aby jak najdłużej zachować zdrowy kręgosłup? • Zadbaj o skórę po lecie • Anemia - najczęstsza przyczyna osłabienia • Modernizacja wagonów PKP Intercity • Filozofia łowiectwa • Grzyby egzotyczne PTTK W ROPCZYCACH ...................................................................................37 • Wycieczka do Kazimierza Dolnego WIADOMOŚCI SPORTOWE ......................................................................38-41 • Udany jubileusz Błękitnych • Turniej Firm i Zakładów Pracy. Siatkówka plażowa • Podkarpacki Festiwal im. Jana Gajdy • Medale w krainie Wikingów • IV Edycja Turnieju ORLIKA • Puchar Polski w sumo IEMIA Z ROPCZYCKA GAZETA POWIATOWA Społeczność szkolna, rodzice i goście obejrzeli program artystyczny w wykonaniu uczniów z ZS nr 1 Fot. Piotr Skałuba Wydawca: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Ropczyckiej w Ropczycach. Nakład: 1200 egz. Zespół redakcyjny: Teresa Kiepiel – red. nacz., Elżbieta Kosydar, Agnieszka Szela, Edyta Pazdan, Piotr Skałuba, Jolanta Kaszowska, Marcin Świerad – red. Wielopole Skrz. Współpracują: Katarzyna Sikora, Maria Wójcik, Przemysław Łagowski, Mateusz Surman – red. Ostrów, Barbara Traciak (Zagorzyce). Adres redakcji: ul. Bursztyna 1, 39-100 Ropczyce. Dyżury redakcyjne: czwartek w godz. 10.00-12.00 w Centrum Kultury tel. 17 22-18-228. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania nadsyłanych tekstów. Za treść poszczególnych artykułów odpowiadają ich autorzy. Druk: Drukarnia „Duet”, tel. 17 87-11-281. Reklamy prosimy przesyłać na e-mail: [email protected], [email protected] www.gazeta-ziemiaropczycka.pl Miesięcznik Powiatowy „Ziemia Ropczycka” jest członkiem Polskiego Stowarzyszenia Prasy Lokalnej ROPCZYCE Zakłady Magnezytowe „ROPCZYCE” S.A. po raz drugi Ambasadorem Polskiej Gospodarki Ropczycka spółka otrzymała tytuł Ambasadora Polskiej Gospodarki 2013. Tegoroczne wyróżnienie zostało przyznane w kategorii Marka Europejska. Gala wręczenia nagród odbyła się 20 września w siedzibie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie. Laureaci odebrali dyplomy z rąk przedstawicieli MSZ i BCC - minister Henryki Mościckiej-Dendys i prezesa Marka Goliszewskiego. Ciąg dalszy na str. 7 ROPCZYCE Jubileusz 80-lecia KGW w Lubzinie 14 września 2013 roku KGW w Lubzinie obchodziło swoje 80-lecie. Jubileuszowa uroczystość miała doniosły charakter. Uczestniczyli w niej m.in. burmistrz Ropczyc Bolesław Bujak, prezes WZKiOR Mieczysław Bochenek, dyrektor PODR w Boguchwale Jerzy Jakubiec, dyrektor KRUS w Rzeszowie Wiesław Lada, zastępca burmistrza i prezes LGD w Ropczycach Robert Kuraszkiewicz. Gościliśmy również wielu przedstawicieli samorządu lokalnego, organizacji i jednostek współpracujących z kołem, a także przedstawicielki KGW dzia- łających w gminie Ropczyce. Swoją obecnością zaszczyciły nas także seniorki koła na czele z wcześniejszą przewodniczącą (z okresu 1969 r. do 2000 r.), Cecylią Mazur. Szczegóły na str. 8 Fot. Piotr Skałuba Panie z KGW w Lubzinie otrzymały kwiaty i gratulacje od burmistrza B. Bujaka oraz wiceprzewodniczącego Rady Miejskiej G. Bielatowicza Członkinie KGW wraz z przyjaciółmi i bliskimi Życzenia dla nauczycieli Z okazji Dnia Edukacji Narodowej, Dyrekcji placówek oświatowych, Gronu Pedagogicznemu oraz Pracownikom administracyjno-technicznym, życzę wielu sukcesów w wychowywaniu i nauczaniu młodzieży. Ogromna rola pedagogów, którzy swoją postawą potrafią kształtować młode pokolenia jest godna najwyższego uznania. Niech ta niełatwa misja nauczyciela i wychowawcy przynosi jeszcze lepsze efekty, satysfakcję, radość oraz świadomość, że budują Państwo fundamenty pomyślnej i lepszej przyszłości. Życzę, by Wasza praca, Szanowni Nauczyciele, przyczyniła się do budowania autorytetu szkoły wśród uczniów i środowiska lokalnego i wytrwałości w codziennych działaniach dydaktycznych. Burmistrz Ropczyc Bolesław Bujak Zaproszenie na 11 listopada Samorząd Miasta i Gminy Ropczyce, parafia pw. Przemienienia Pańskiego w Ropczycach, Szwadron Podkarpacie w barwach 20. Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego serdecznie zapraszają mieszkańców na uroczyste obchody 95. rocznicy odzyskania Niepodległości, które odbędą się 10 listopada 2013 r. (niedziela) w Ropczycach. Msza Święta w intencji Ojczyzny odprawiona zostanie przez Jego Ekscelencję Księdza Biskupa Jana Wątrobę - Biskupa Rzeszowskiego. Szczegóły na plakatach! WIEŒCI Z MAGISTRATU WIEŒCI Z MAGISTRATU 74. rocznica wydarzeñ tragicznego wrzeœnia Urz¹d Miejski w Ropczycach 39-100 Ropczyce, ul. Krisego 1 tel. (17) 22 10 510; fax. (17) 22 10 555 e-mail: [email protected] www.ropczyce.eu Dni pracy: pn.-pt. 7.30-15.30 Przyjêcia stron przez burmistrza w pi¹tki 8.00-12.00 Boles³aw Bujak – burmistrz Wies³aw Maziarz – I Z-ca Burmistrza Robert Kuraszkiewicz – II Z-ca Burmistrza Jakie sprawy za³atwisz w Urzêdzie? Urz¹d Stanu Cywilnego tel. (17) 22 10 538 sprawy: aktów urodzenia, zawarcia zwi¹zku ma³¿eñstwa i inne Referat Spraw Organizacyjnych i Obywatelskich tel. (17) 22 10 520 Ewidencja Ludnoœci tel. (17) 22 10 526 sprawy: zameldowania, wymeldowania, dowody osobiste i inne Ewidencja Dzia³alnoœci Gospodarczej tel. (17) 22 20 271 sprawy: zak³adania i prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej 17 wrzeœnia 1939 r., ³ami¹c polsko-sowiecki pakt o nieagresji, Armia Czerwona wkroczy³a na teren Rzeczypospolitej Polskiej, realizuj¹c ustalenia zawarte w tajnym protokole paktu Ribbentrop-Mo³otow. W 74. rocznicê wydarzeñ tragicznego wrzeœnia, odby³a siê uroczystoœæ patriotyczna przy obelisku znajduj¹cym siê przy Zespole Szkó³ Nr 1 w Ropczycach. By³a to przejmuj¹ca lekcja historii i pamiêci o wrzeœniu 1939 roku. Uroczystoœæ zgromadzi³a nie tylko uczniów szko³y, lecz tak¿e przedstawicieli ropczyckiego samorz¹du, który reprezentowa³ burmistrz Boles³aw Bujak wraz z przewodnicz¹cym Rady Miejskiej Józefem Misiur¹. Obecni byli tak¿e: prof. W³adys³aw Tabasz – przewodnicz¹cy Rady Powiatu Ropczycko-Sêdziszowskiego, El¿bieta Wojtasik – sekretarz Powiatu, podinsp. Witold Wójcik – komendant Powiatowy Policji, bryg. Jacek Róg – komendant Powiatowy Pañstwowej Stra¿y Po¿arnej, ks. dr Stanis³aw Mazur – proboszcz parafii pw. Przemienienia Pañ- Spotkanie w sprawie Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych nej strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Podpisano list intencyjny oraz wypracowano porozumienie, efektem którego bêdzie zawi¹zanie zinstytucjonalizowanej formy partnerstwa, tzw. Zwi¹zku ZIT (np. stowarzyszenia), nastêpnie przygo- towanie wspólnej strategii ZIT, w uzgodnieniu z samorz¹dem województwa. Koszty operacyjne funkcjonowania ZIT bêd¹ wspó³finansowane ze œrodków pomocy technicznej RPO WP na lata 20142020. W zwi¹zku z powy¿szym planowane porozumienie powo³uj¹ce Zwi¹zek ZIT, stanowiæ bêdzie p³aszczyznê wspó³pracy 14 gmin województwa podkarpackiego: Gmina Miasta Dêbica, Gmina Brzostek, Gmina Czarna, Gmina Dêbica, Gmina Jod³owa, Gmina Pilzno, Gmina ¯yraków, Gmina Ropczyce, Gmina Sêdziszów M³p., Gmina Iwierzyce, Gmina Ostrów, Gmina Wielopole Skrzyñskie oraz Powiat Dêbicki i Powiat Ropczycko-Sêdziszowski. dy, Gliniku i Broniszowa przygotowa³y regionalne potrawy i bezp³atnie serwowa³y lokalne przysmaki. Podczas imprezy odby³ siê quiz wiedzy o Lokalnej Grupie Dzia³ania. Po zaciêtej rywalizacji pierwsze miejsce zdoby³a dru¿yna z Zespo³u Szkó³ w Ma³ej, drugie reprezentacja Zespo³u Szkó³ w NiedŸwiadzie Dolnej, a trzecie z Zespo³u Szkó³ w NiedŸwiadzie Górnej. Na scenie, uczniowie zaprezentowali programy artystyczne, a zespo³y œpiewacze swoje utwory. Na zakoñczenie pikniku wyst¹pi³a „Kompania Country”, a fina³em by³a zabawa taneczna. Referat Bud¿etu i Finansów tel. (17) 22 10 540 Referat Podatków tel. (17) 22 10 546 podatki z terenu miasta tel. (17) 22 10 545 podatki z terenów wiejskich Referat Gospodarki Przestrzennej, Rolnictwa i Ochrony Œrodowiska tel. (17) 22 10 560, 564 sprawy: decyzje o warunkach zabudowy, wyrysy z miejscowego planu, podzia³, sprzeda¿ nieruchomoœci i inne tel. (17) 22 10 557 sprawy: spory wodne, wycinka drzew, decyzje œrodowiskowe i inne Referat Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej tel. (17) 22 10 531, 532 sprawy: utrzymania dróg i ulic miejskich tel. (17) 22 10 530 sprawy: dodatków mieszkaniowych Referat Rozwoju Gospodarczego tel. (17) 22 10 565 Referat Programów Pomocowych i Rozwoju tel. (17) 22 10 569 Zespó³ ds. Promocji Gminy tel. (17) 22 10 559 Po¿ytek Publiczny tel. (17) 22 10 523 STR. 4 19 wrzeœnia 2013 r. w Urzêdzie Miejskim w Ropczycach odby³o siê spotkanie przedstawicieli 14 samorz¹dów z powiatu ropczycko-sêdziszowskiego i dêbickiego, którego celem by³o podjêcie wspó³pracy w zakresie przyst¹pienia do opracowania wspól- skiego, przedstawiciele rodzin katyñskich oraz harcerze. Po prezentacji krótkiego rysu historycznego przedstawionego przez prof. W³adys³awa Tabasza, nast¹pi³ apel poleg³ych, który odczyta³ ks. Artur Michalski – reprezentant Szwadronu Podkarpacia w barwach 20. Pu³ku U³anów im. Króla Jana III Sobieskiego. Po z³o¿eniu kwiatów przy obelisku, zebrani goœcie obejrzeli czêœæ artystyczn¹ w wykonaniu m³odzie¿y Szkolnego Ko³a Przyjació³ Ziemi Ropczyckiej dzia³aj¹cego w Zespole Szkó³ Nr 1. Piknik z tradycj¹ w NiedŸwiadzie 8 wrzeœnia 2013 r. w Domu Kultury w NiedŸwiadzie odby³ siê festyn pn. „Piknik z tradycj¹”. Organizatorami imprezy byli: Lokalna Grupa Dzia³ania „Partnerstwo 5 Gmin” przy wspó³udziale Centrum Kultury w Ropczycach i Domu Kultury w NiedŸwiadzie. Atrakcj¹ pikniku by³y stoiska z rzemios³em regionalnym, na których mo¿na by³o kupiæ prace malarskie, kowalskie, ceramikê, florystykê oraz ikony. Panie z KGW z NiedŸwia- ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) WIEŒCI Z MAGISTRATU Dobieg³a koñca przebudowa mostu na ul. Stra¿ackiej Budowa chodnika przy ul. Mickiewicza We wrzeœniu br. oddano do u¿ytku most przy ul. Stra¿ackiej na osiedlu Chech³y. Jest to czêœæ inwestycji, w ramach której przebudowie poddano trzy obiekty mostowe: przy ul. Stra¿ackiej, Szkolnej oraz 3-go Maja. Prace trwa³y od lutego br. Po przygotowaniu terenu, zabezpieczeniu objazdów oraz po³o¿eniu tymczasowych k³adek dla pieszych, przyst¹piono do rozbiórki istniej¹cych mostów. Po wybudowaniu nowych obiektów wykonano tak¿e prace przy regulacji rzeki Wielopolki, umocnieniu skarp i przebudowie dojazdów do mostów. Noœnoœæ wymienionych mostów wynosi 30 ton. Przebudowa obiektów mia³a na celu uzyskanie wiêkszej przepustowoœci, tj. œwiat³a mostu. Dziêki temu w przysz³oœci mosty te nie bêd¹ tam¹ dla fali powodziowej. Koszt realizacji zadania to ponad 5 mln z³, ok. 4,5 mln z³ stanowi¹ œrodki pozyskane przez Samorz¹d Ropczyc. Gmina Ropczyce zrealizowa³a kolejn¹ inwestycjê, dziêki której zwiêkszy siê bezpieczeñstwo mieszkañców. W wrzeœniu zakoñczone zosta³y prace zwi¹zane z budow¹ nowego chodnika przy ul. Mickiewicza. Budowa obejmuje odcinek o d³ugoœci 310 m od bramy wjazdowej na stadion RCSiR do stacji paliw. W ostatnim czasie jest to kolejna inwestycja dotycz¹ca przebudowy chodników. Oddane do u¿ytku zosta³y odcinki w Brzezówce oraz Ma³ej, a tak¿e modernizacji uleg³ odcinek wzd³u¿ ul. 3-go Maja ³¹cz¹cy nowo-przebudowany most z chodnikiem wyremontowanym przy rewitalizacji cen- Darmowy internet w obrêbie Rynku Medale za d³ugoletni¹ s³u¿bê Mo¿na ju¿ korzystaæ z bezp³atnego dostêpu do internetu w obrêbie ropczyckiego Rynku. Z dostêpnych sieci nale¿y wybraæ HOTSPOT_UM1 lub HOTSPOT_UM2. Czas pojedynczej sesji wynosi 30 minut. W ci¹gu jednego dnia mo¿liwe s¹ dwie takie sesje. Aby nawi¹zaæ po³¹czenie nale¿y dysponowaæ komputerem lub innym urz¹dzeniem (PDA, tablet, telefon) wyposa¿onym w prawid³owo dzia³aj¹c¹ bezprzewodow¹ kartê sieciow¹. W urz¹dzeniu nale¿y w³¹czyæ interfejs radiowy i wykryæ dostêpne sieci. Nastêpnie nale¿y wybraæ sieæ „HOTSPOT_UM1” lub „HOTSPOT_UM2”. Po³¹czenie z sieci¹ wymaga zaakceptowania regulaminu. HotSpot swoim zasiêgiem obejmuje ca³y Rynek. skiego w Ropczycach za zas³ugi w dzia³alnoœci na rzecz lokalnej spo³ecznoœci oraz sumienne wy10 wrzeœnia br. konywanie obowi¹zków w s³u¿w Podkarpackim bie spo³eczeñstwu. Wrêczenia Urzêdzie Wojedokona³a wojewoda podkarpacwódzkim w Rzeszoki Ma³gorzata Chomycz-Œmigielwie odby³a siê uroska. Medale otrzymali: Zofia czystoœæ wrêczenia odznaczeñ pañstwowych przy- com Podkarpacia. Medale za Malinowska, Agnieszka Strza³ka, znanych postanowieniem Prezy- d³ugoletni¹ s³u¿bê otrzymali Urszula Indrak, Ireneusz Jasik denta RP zas³u¿onym mieszkañ- m.in. pracownicy Urzêdu Miej- oraz Wies³aw Maziarz. Kolejne sukcesy ropczyckiej orkiestry dêtej W czerwcu 2013 r. ropczycka orkiestra dêta zdoby³a tytu³ laureata najbardziej presti¿owego festiwalu, jakim jest Ogólnopolski Przegl¹d Orkiestr Dêtych w Wiœle. Znalaz³a siê w gronie 22 najlepszych orkiestr wy³onionych drog¹ eliminacji z ponad 800 orkiestr z ca³ej Polski. 1 wrzeœnia br. w Cieszanowie orkiestra zdoby³a I miejsce na VII Wojewódzkim Konkursie Orkiestr Dêtych OSP kwalifikuj¹c siê tym samym do udzia³u w Regionalnym Przegl¹dzie Orkiestr Dêtych, który odbêdzie siê w przysz³ym roku. Za pierwsze miejsce orkiestra otrzyma³a nowy saksofon oraz pami¹tkowy puchar. Jury wyró¿ni³o tak¿e dyrygenta ropczyckiej orkiestry Edwarda Guzika. W konkursie udzia³ wziê³o 10 orkiestr z ca³ego Podkarpacia. Oceniany by³ przemarsz, koncert sceniczny oraz pokaz musztry paradnej, który niestety nie odby³ siê z powodu z³ych warunków atmosferycznych. ca oraz przewodnicz¹ca seniorka Cecylia Mazur, która zosta³a tak¿e Honorow¹ Przewodnicz¹c¹ KGW w Lubzinie. Natomiast piêæ najbardziej zas³u¿onych cz³onkiñ uhonorowanych zosta³o okolicznoœciowymi adresami z podziêkowaniem za pracê spo³eczn¹. Podczas spotkania jubileuszowego Order Serca Matkom Wsi wrêczono trzem paniom z terenu Gminy Ropczyce. Otrzyma³y je: Kunegunda Piku³a, Zuzanna Niwa i Genowefa Ciosek. Order ten jest symbolem uznania za matczyny trud w³o¿ony w wychowanie m³odego pokolenia Polaków – patriotów, za niestrudzon¹ pracê w przeobra¿eniu ¿ycia wsi, rodziny wiejskiej, za autentyczne zaanga¿owanie w upowszechnianie cnót obywatelskich oraz za aktywnoœæ spo³eczno-zawodow¹ w œrodowisku wiejskim. Uroczystoœæ uœwietni³a czêœæ artystyczna, przygotowana przez rodzinn¹ Kapelê Kurasiów. Jubileusz 80-lecia KGW Lubzina 14 wrzeœnia 2013 roku Ko³o Gospodyñ Wiejskich w Lubzinie œwiêtowa³o jubileusz 80-lecia dzia³alnoœci. Na uroczystoœciach jubileuszowych samorz¹d Ropczyc reprezentowa³ burmistrz Boles³aw Bujak oraz Grzegorz Bielatowicz – wiceprzewodnicz¹cy Rady Miejskiej. Burmistrz Ropczyc, na rêce pani Barbary Rychlickiej – przewodnicz¹cej Ko³a, z³o¿y³ podziêkowania wszystkim cz³onkiniom za aktywn¹ dzia³alnoœæ, pracê spo³eczn¹ oraz upowszechnianie tradycji polskiej wsi. Podziêkowa³ tak¿e pani Cecylii Mazur, która przez ponad 30 lat pe³ni³a trum miasta. Podpisana zosta³a tak¿e umowa z Podkarpackim Zarz¹dem Dróg Wojewódzkich na budowê chodnika Okonin – £¹czki Kucharskie na kwotê ok. 360 tys. z³. funkcjê przewodnicz¹cej tego Ko³a. Podczas uroczystoœci medal pami¹tkowy nadany przez Krajowy Zarz¹d Rolników Kó³ek i Organizacji Rolniczych, z okazji jubileuszu 150-lecia istnienia, (KGW s¹ ich sk³adow¹ czêœci¹) otrzyma³y panie: Barbara Rychlicka – obecna przewodnicz¹- ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) STR. 5 OBRADOWA£A RADA MIEJSKA XLII sesja Rady Miejskiej 6 wrzeœnia 2013 r. W trakcie obrad radni przeg³osowali cztery uchwa³y. Dwie w sprawie zmian w bud¿ecie. Odnosz¹ siê one g³ównie do oœwiaty, a wiêc przyjêcia do bud¿etu œrodków na szko³y i podzia³ ich po stronie wydatków, zapisów ksiêgowych dotycz¹cych zmian organizacyjnych w przedszkolach oraz innych bie¿¹cych regulacji. Zmiany dotyczy³y równie¿ przesuniêæ œrodków z innych dzia³ów na ró¿ne przedsiêwziêcia wykonywane na drogach gminnych. Dwie uchwa³y stanowi¹ o innych sprawach tj. zbyciu nieruchomoœci i drogach. Corocznie na wniosek burmistrza Boles³awa Bujaka, minister rolnictwa i rozwoju wsi nadaje rolnikom z terenu miasta i gminy Ropczyce honorowe odznaki „Zas³u¿ony dla rolnictwa”. Nie wszyscy odznaczeni (od 2010 roku) mogli uczestniczyæ w obrzêdach do¿ynkowych kiedy by³y one wrêczane, dlatego kilku rolników odebra³o je podczas XLII sesji. Byli to: Tadeusz Malski, Zenon Kukla i Wies³aw Grabowy. Uhonorowanie tym tytu³em jest symbolicznym okazaniem szacunku wobec codziennego trudu i pracy rolnika. W czêœci sprawozdawczej burmistrz przedstawi³ informacje dotycz¹ce spraw spo³ecznych i gospodarczych. 1 wrzeœnia rozpocz¹³ siê rok szkolny 2012/13. Do przedszkoli gminnych zapisanych jest 609 dzieci (o 33 wiêcej ni¿ STR. 6 w ubieg³ym roku oœwiatowym). Organizacyjnie s¹ przypisane do 25 oddzia³ów. Bie¿¹cy rok oœwiatowy jest pierwszym, w którym gminy maj¹ otrzymaæ dotacje na przedszkolaków. Na dwa lata, do koñca czerwca 2015 roku, maj¹ byæ utworzone trzy oddzia³y przedszkolne: w Chech³ach, Ma³ej i NiedŸwiadzie Dolnej. Maj¹ obj¹æ opiek¹ przedszkoln¹ oko³o 75 dzieci. W 90% bêd¹ sfinansowane ze œrodków europejskich. W szko³ach gminnych naukê rozpocznie 2.731 dzieci (o 34 wiêcej ni¿ w minionym roku szkolnym), w 140 oddzia³ach. Grono nauczycielskie liczy 336 osób. W przeciwieñstwie do wielu innych gmin w kraju, w mieœcie i gminie Ropczyce nie by³o zwolnieñ nauczycieli. Razem z pracownikami obs³ugi w oœwiacie gminnej pracuje 470 osób. W sk³ad systemu edukacji wchodzi równie¿ ¿³obek oraz Szko³a Muzyczna, w której w 18 oddzia³ach zdolnoœci muzyczne kszta³ci 221 uczniów. W bie¿¹cym roku na rozwój i poprawê bazy oœwiatowej z³o¿y³y siê przedsiêwziêcia: termomodernizacja (wartoœæ ok. 2 mln z³) czterech szkó³ i dwóch przedszkoli, budowa piêciu nowych przyszkolnych placów zabaw (wartoœæ oko³o 640 tys. z³), z których trzy s¹ ju¿ wykonane, plac w Brzezówce jest po przetargu, a na plac w Gnojnicy Woli trwaj¹ przygotowania do przetargu. Mniejsze remonty zwi¹zane z nowym rokiem szkolnym opiewaj¹ na ok. 177 tys. z³ (cyklinowanie i lakierowanie parkietów w salach gimnastycznych, podjazd dla niepe³nosprawnych w Gnojnicy Woli, remont kuchni w przedszkolu w Lubzinie, remont ³azienek w przedszkolu nr 2, przygotowanie pomieszczeñ na oddzia³y przedszkolne w Ma³ej i Chech³ach). W odpowiedzi na wniosek opracowany przez pracowników urzêdu oraz jednostek organizacyjnych do bud¿etu oœwiaty wp³ynie dotacja w wysokoœci 1,2 mln z³ na zakup sprzêtu komputerowego dla szkó³ oraz na 50 zestawów komputerowych dla uczniów osi¹gaj¹cych dobre oceny, pochodz¹cych z rodzin o ni¿szych dochodach. Inna dotacja pozwoli wyposa¿yæ szko³y w tablice interaktywne. Coraz bli¿ej zakoñczenia inwestycji w Gnojnicy Dolnej (sala gimnastyczna, pomieszczenia dodatkowe, przedszkole, termomodernizacja starej czêœci wraz z wymian¹ dachu na spadzisty). Na przysz³y rok pozostanie budowa parkingów, chodników i wjazdów. Najbli¿sze plany inwestycyjne to rozbudowa szko³y w NiedŸwiadzie Dolnej. Nast¹pi³o otwarcie przetargu i analizowane s¹ zg³oszone oferty. Zakoñczona zosta³a modernizacja drogi „na Wodklik” w Lubzinie oraz parkingu na osiedlu œw. Barbary naprzeciw budynku Komendy Powiatowej Policji. W budowie jest chodnik od stadionu do CPN (w chwili redagowania numeru budowa chodnika zosta³a ukoñczona). W zwi¹zku z promes¹ na dotacjê w wysokoœci 80% w przygotowaniu s¹ przetargi na modernizacjê dwóch dróg: na Chech³ach oraz w Gnojnicy Woli. Rozpoczyna siê budowa kolejnego parkingu, tym razem na osiedlu ko³o Cukrowni. Dobiega koñca remont budynku OSP w £¹czkach Kucharskich. W budowie jest kanalizacja na Pietrzejowej, obejmuj¹ca kilkadziesi¹t domów. W trakcie projektowania znajduje siê rozbudowa OSP w Okoninie, na etapie inwentaryzacji i przygotowania do takiego projektu – Gnojnica Wola. Budynek wielofunkcyjny w Brzezówce – po przejœciu etapu formalnego w starostwie powiatowym o pozwolenie na budowê, w tym roku jeszcze planuje siê og³oszenie przetargu na realizacjê. W opracowaniu jest wniosek do programu Leader o dofinansowanie modernizacji obiektu wielofunkcyjnego w Lubzinie. Wniosek opiewa na 400 tys. z³. Gdyby by³a decyzja pozytywna udzia³ bud¿etu Gminy by³by taki sam. Ruszy³a modernizacja stadionu, na któr¹ z³o¿y siê przebudowa trybun oraz modernizacja bie¿ni. Wartoœæ ca³ego zadania to ok. 5 mln z³, w tym ponad 4 mln z³ to koszt budowy trybun (4 mln dotacja i 100 tys. udzia³ Gminy) oraz 1 mln z³ – koszt bie¿ni (800 tys. dotacja i 200 tys. udzia³ Gminy). Wnioski o dotacje opracowane i w trakcie opracowania przez Referat Programów Pomocowych i Rozwoju we wspó³pracy z innymi referatami lub jednostkami organizacyjnymi dotycz¹: termomodernizacji budynku krytej p³ywalni, przebudowy i modernizacji budynku domu kultury w Witkowicach (prawie 900 tys. z³), modernizacji ulicy Kolonia – ³¹cznika do E4 ko³o krzy¿a (celem jest uzyskanie ³¹cznoœci z Sêdziszowem M³p.; Gmina przyst¹pi do tej inwestycji pod warunkiem dofinansowania w wysokoœci co najmniej 50%). ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA Zak³ady Magnezytowe „ROPCZYCE” S.A. po raz drugi Ambasadorem Polskiej Gospodarki Ci¹g dalszy ze str. 3 Tytu³ Ambasadora Polskiej Gospodarki potwierdza, ¿e Zak³ady Magnezytowe „ROPCZYCE” S.A. postrzegane s¹ jako wiarygodny partner gospodarczy, promuj¹cy polskie wyroby i us³ugi na arenie miêdzynarodowej. Ropczycka firma doskonale wie, ¿e oferowane przez ni¹ produkty musz¹ posiadaæ coraz wy¿szy stopieñ innowacyjnoœci i bezpieczeñstwa dla œrodowiska. Wytwarzanie tego typu wyrobów mo¿liwe jest dziêki przeprowadzaniu wielu badañ, prób i analiz. Realizuj¹c politykê ochrony œrodowiska naturalnego, od chwili rozpoczêcia produkcji materia³ów ogniotrwa³ych zawieraj¹cych wêgiel (1985 rok), suk- cesywnie ograniczano w nich zawartoœæ spoiw ingeruj¹cych w œrodowisko, d¹¿¹c tym samym do ich ca³kowitej eliminacji. W wyniku prac badawczo-rozwojowych wprowadzono do oferty now¹ proekologiczn¹ grupê wyrobów magnezjowo-wêglowych. G³ówne ich zalety to gwarancja doskona³ych wyników eksploatacyjnych oraz poprawa warunków œrodowiskowych i BHP. Jeden z elementów strategii firmy zak³ada sta³e rozpoznawanie potrzeb klientów oraz dostosowywanie siê do nich. Jak widaæ ropczycka spó³ka stara siê jak najpe³niej przyjêt¹ przez siebie strategiê realizowaæ, czego efektem jest m.in., tegoroczny tytu³ Ambasadora Polskiej Gospodarki. Inf. w³asna Informacja o wywieszeniu wykazu nieruchomości /podlega podaniu do publicznej wiadomości przez ogłoszenie w prasie lokalnej oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, a także na stronach internetowych właściwego urzędu, zgodnie z art.35 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. nr 102, poz.651 ze zm) / Uprzejmie informuje się, że na tablicy ogłoszeń w budynku Urzędu Miejskiego w Ropczycach, ul. Krisego 1, wywieszony został do publicznej wiadomości, na okres 21 dni, wykaz nieruchomości, stanowiącej własność Gminy Ropczyce, przeznaczonej do: NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWE Przeznaczenie do... Na rzecz... Położenie Nr działki Pow. [ha] Lubzina 607/2 386/101 386/102 2533/3, 2533/4 2533/3, 2533/4 2533/3, 2533/4 1807/54 1807/60 0,0308 0,0105 0,0128 0,15 0,15 0,15 0,0278 0,0262 Ropczyce SPRZEDAŻY w drodze przetargu nabywcy ustalonego w przetargu Ropczyce-Chechły Ropczyce-Pietrzejowa Termin wywieszenia od do 12-09-2013 03-10 -2013 NIERUCHOMOŚCI LOKALOWE Przeznaczenie do... Na rzecz... Położenie Nr lokalu Pow. [m 2] SPRZEDAŻY w drodze przetargu nabywcy ustalonego w przetargu Gnojnica 302 D 52,74 ZAWIADOMIENIE Dzia³aj¹c na podstawie przepisów art. 103 ust. 3, ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomoœciami (tekst jednolity: Dz. U. z 2010r. nr 102, poz. 651 ze zm.), w zwi¹zku z uchwa³¹ nr XIV/132/11 z dnia 27 paŸdziernika 2011 r. Rady Miejskiej w Ropczycach w sprawie przest¹pienia do scalenia i podzia³u nieruchomoœci po³o¿onych w Ropczycach przy ul. Skorodeckiego, przeznaczonych w planie miejscowym pod: zabudowê mieszkaniow¹ jednorodzinn¹, drogi publiczne lokalne, drogi publiczne dojazdowe i drogi dojazdowe wewnêtrzne wraz ze zmian¹ uchwalon¹ uchwa³¹ nr XXVIII/ 298/12 Rady Miejskiej w Ropczycach z dnia 29 paŸdziernika 2012 r.: Burmistrz Ropczyc zawiadamia o wy³o¿eniu do wgl¹du uczestnikom postêpowania projektu uchwa³y Rady Miejskiej w Ropczycach w sprawie scalenia i poZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) Termin wywieszenia od do 12-09-2013 03-10 -2013 dzia³u nieruchomoœci po³o¿onych w Ropczycach przy ul. Skorodeckiego w dniach od 10 do 31 paŸdziernika 2013 r. w siedzibie Urzêdu Miejskiego w Ropczycach, ul. Krisego 1, pok. 206 (II piêtro), w godz. od 8:00 do 15:00. Pouczenia: 1. w okresie kiedy projekt uchwa³y wy³o¿ony jest do wgl¹du, uczestnicy postêpowania mog¹ sk³adaæ na piœmie wnioski, uwagi i zastrze¿enia do tego projektu. We wnioskach uczestnicy postêpowania mog¹ wskazywaæ dzia³ki gruntu, które chcieliby otrzymaæ w zamian za dotychczas posiadane nieruchomoœci objête scaleniem i podzia³em. Z³o¿one wnioski, uwagi i zastrze¿enia podlegaj¹ zaopiniowaniu przez radê uczestników scalenia (art. 103 ust. 4 ustawy). 2. o sposobie za³atwienia wniosków, uwag i zastrze¿eñ, o których wy¿ej mowa, rozstrzyga Rada Miejska w uchwale o scaleniu i podziale nieruchomoœci (art. 103 ust. 5 ustawy). BURMISTRZ ROPCZYC STR. 7 SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA Jubileusz 80-lecia KGW w Lubzinie Ocaliæ od zapomnienia. Nawet nie zdajemy sobie sprawy, ¿e ju¿ od paru wieków w Polsce istniej¹ ko³a gospodyñ wiejskich (w skrócie KGW). W Królestwie Polskim, w 1877 roku powsta³a pierwsza taka organizacja spo³eczna. 14 wrzeœnia 2013 roku KGW w Lubzinie obchodzi³o swoje 80-lecie. Poniewa¿ ko³o nie posiada wielu dokumentów z lat wczeœniejszych, a z przekazu ustnego wynika, ¿e powsta³o w 1933 roku, dla zachowania informacji o wczeœniejszej i obecnej dzia³alnoœci, powsta³a kronika zawieraj¹ca historyczne wspomnienie i opis bie¿¹cej dzia³alnoœci wraz z fotograficzn¹ dokumentacj¹. Jubileuszowa uroczystoœæ mia³a donios³y charakter. Swoj¹ obecnoœci¹ zaszczyci³y nas seniorki ko³a na czele z wczeœniejsz¹ przewodnicz¹c¹ (z okresu 1969 r. do 2000 r.), Cecyli¹ Mazur oraz w³adze wojewódzkie i samorz¹dowe. Przybyli miedzy innymi: burmistrz Ropczyc Boles³aw Bujak, prezes WZKiOR Mieczys³aw Bochenek, dyrektor PODR w Boguchwale Jerzy Jakubiec, dyrektor KRUS w Rzeszowie Wies³aw Lada, zastêpca burmistrza i prezes LGD w Ropczycach Robert Kuraszkiewicz. Goœciliœmy równie¿ wielu przedstawicie- Jubileusz KGW wzbogaci³a koncertem kapela rodzinna Kurasie ¯yczenia od burmistrza B. Bujaka odebra³a przewodnicz¹ca KGW B. Rychlicka li samorz¹du lokalnego, organizacji i jednostek wspó³pracuj¹cych z ko³em, a tak¿e przedstawicielki KGW dzia³aj¹cych w gminie Ropczyce. Otwieraj¹c uroczystoœæ obecna przewodnicz¹ca ko³a wita³a goœci, zapozna³a ich z gratulacjami, jakie nap³ynê³y na jej adres od wielu sympatyków ko³a i przedstawi³a sprawozdanie z dzia³alnoœci na przestrzeni 80 lat. Jubileusz by³ okazj¹ do uhonorowania KGW Lubzina, Cecylii Mazur – d³ugoletniej przewodnicz¹cej z poprzednich lat i aktualnej – Barbary Rychlickiej pami¹tkowym Najaktywniejsze cz³onkinie KGW otrzyma³y podziêkowania za dzia³alnoœæ spo³eczn¹ Fot. Piotr Ska³uba medalem nadanym przez Krajowy Zwi¹zek Kó³ek i Organizacji Rolniczych z okazji obchodzonego w roku poprzednim 150-lecia istnienia. Piêæ najbardziej zas³u¿onych dzia³aczek otrzyma³o podczas uroczystoœci okolicznoœciowe, honorowe adresy z podziêkowaniami za spo³eczn¹ pracê, a wrêcza³ je prezes WZKiRW Mieczys³aw Bochenek. Nie mog³o równie¿ zabrakn¹æ na tak donios³ej uroczystoœci odznaczenia Orderem Serca VI Powiatowe Zawody Sportowo-Po¿arnicze Zawodnicy sprawdzili swoje W niedzielê, 22 wrzeœnia 2013 r. w Ostrowie odby³y siê VI Powiatoprzygotowanie kondycyjne we Zawody Sportowo-Po¿arnicze Jednostek OSP Powiatu Ropczyci wyszkolenie techniczne, bioko-Sêdziszowskiego zorganizowane przez Komendê Powiatow¹ PSP r¹c udzia³ w sztafecie po¿arniw Ropczycach wraz z Zarz¹dem Oddzia³u Powiatowego ZOSP RP. Samorz¹d Ropczyc reprezentowa³ zastêpca burmistrza Robert Kuraszkiewicz, obecni byli tak¿e przedstawiciele s¹siednich samorz¹dów, s³u¿b mundurowych, licznie zaproszeni goœcie i mieszkañcy Ostrowa. Na start zg³osi³o siê 18 dru¿yn z powiatu ropczyckosêdziszowskiego, w tym trzynaœcie w grupie „A” (mê¿czyŸni) STR. 8 i piêæ w grupie „C” (kobiety). Gminê Ropczyce reprezentowa³y nastêpuj¹ce dru¿yny (podajemy równie¿ miejsce, jakie w zawodach zajê³a dru¿yna): w grupie A: - OSP Ropczyce-Witkowice (miejsce III) - OSP Gnojnica Wola (miejsce IV) - OSP Ropczyce-Chech³y (miejsce V) - OSP Ropczyce-Œródmieœcie (miejsce VI) w grupie C: - OSP Ropczyce-Chech³y (miejsce I) - OSP Lubzina (miejsce II) czej z przeszkodami oraz w æwiczeniach bojowych. Po zakoñczeniu poszczególnych konkurencji komisja sêdziowska dokona³a klasyfikacji miejsc zajêtych przez startuj¹ce dru¿yny. Najlepsze zespo³y uhonorowano pucharami oraz nagrodami rzeczowymi ufundowanymi przez organizatorów i sponsorów. Inf. w³asna Fotoreporta¿ na str. 22 Matkom Wsi. Jest on symbolem uznania za matczyny trud w³o¿ony w wychowanie dzieci w po³¹czeniu z aktywn¹ dzia³alnoœci¹ na rzecz lokalnego œrodowiska wiejskiego. Z r¹k burmistrza Ropczyc i prezesa WZKiOR otrzyma³y go: Kunegunda Piku³a i Zuzanna Niwa (obie panie z Lubziny) oraz Genowefa Ciosek z NiedŸwiady. Artystyczn¹ oprawê œwiêta przygotowali cz³onkowie rodzinnej kapeli Kurasie oraz zespó³ œpiewaczy i grupa kabaretowa lubziñskiego ko³a. Jak przystoi na tak¹ uroczystoœæ, nie brakowa³o œpiewów biesiadnych oraz tañców. Ko³o Gospodyñ Wiejskich w Lubzinie dziêkuje wszystkim uczestnikom za przyjêcie zaproszenia i udzia³ w jubileuszowej imprezie, jak równie¿ tym wszystkim, którzy przyczynili siê do jej organizacji. Szczególne podziêkowania nale¿¹ siê WZKiOR na czele z prezesem Mieczys³awem Bochenkiem za czuwanie nad organizacj¹ jubileuszu i nadanie mu tak uroczystego charakteru. Inf. w³asna KGW Lubzina ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA Wrzesieñ dla cz³onków Œrodowiskowego Domu Samopomocy w Ropczycach by³ okazj¹ do zapoznania siê z histori¹ i kultur¹ nie tylko naszego kraju, ale tak¿e… Indian. Ale zanim to nast¹pi³o, uczestniczyliœmy w lokalnym œwiêcie NiedŸwiady, „Pikniku z tradycj¹”. NiedŸwiedzanie i inni uczestnicy pikniku mieli okazjê zapoznaæ siê z twórczoœci¹ ŒDS. Na wystawie mo¿na by³o obejrzeæ m.in. anio³y, kwiaty, obrazy malowane, jak równie¿ wyszywane metod¹ krzy¿ykow¹. Du¿ym zainteresowaniem cieszy³y siê bransoletki wykonane technik¹ decoupage oraz obrazy wykonane t¹ metod¹. 12 wrzeœnia 15-osobowa grupa pensjonariuszy ŒDS w Ropczycach wyjecha³a na wycieczkê do indiañskiej wioski po³o¿onej w malowniczych okolicach Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki. Wœród malowanych indiañskich tipi nasi podopieczni obejrzeli indiañskie stroje, broñ, sprzêty codziennego u¿ytku. Mieli tak¿e okazjê spróbowaæ swoich si³ w wielu indiañskich konkurencjach, a tak¿e posi- Wrzesieñ w Œrodowiskowym Domu Samopomocy liæ siê po nich smacznym „indiañskim hot-dogiem” prosto z ogniska. W pierwszy dzieñ jesieni grupa cz³onków ŒDS obejrza³a w kinie „Helios” przedpremierowy pokaz filmu „Wa³êsa- cz³owiek nadziei”, w którym przedstawiona jest historia by³ego prezydenta RP Lecha Wa³êsy, który razem z „Solidarnoœci¹” walczy³ o Polskê woln¹ od komunizmu. Re¿yser ukazuj¹c prywatne ¿ycie zwi¹zkowego przywódcy uchwyci³ przemianê prostego, skupionego na codziennoœci cz³owieka w charyzmatycznego przywódcê. Ta opowieœæ o mê¿u, ojcu, prostym robotniku, który wyzwoli³ ukryte w sercach milionów ludzi marzenie o wolnoœci bardzo zainteresowa³a podopiecznych ŒDS. Zmiany w ustawie o ubezpieczeniu spo³ecznym rolników 1 wrzeœnia 2013 roku wesz³a w ¿ycie ustawa z 26 lipca 2013 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeñ spo³ecznych oraz niektórych innych ustaw. Wprowadzi³a ona zmiany do ustawy o ubezpieczeniu spo³ecznym rolników, umo¿liwiaj¹c finansowanie z dotacji bud¿etu pañstwa sk³adek na ubezpieczenie emerytalnorentowe w okresie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w³asnym, swojego ma³¿onka lub nad dzieckiem przysposobionym za: - rolnika (ma³¿onka rolnika i domownika) podlegaj¹cemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy, albo na wniosek: - rolnika i domownika niepodlegaj¹cego ubezpieczeniu spo³ecznemu rolników, - osobê bêd¹c¹ cz³onkiem rodziny rolnika lub domownika, która nie spe³nia warunków do podlegania ubezpieczeniu spo³ecznemu rolników. Okres finansowania sk³adek z dotacji bud¿etu pañstwa jest nierozerwalnie zwi¹zany m.in. w wiekiem dziecka, nad którym sprawowana jest osobista opieka i wynosi: - do 3 lat, nie d³u¿ej jednak ni¿ do ukoñczenia przez dziecko 5 roku ¿ycia, - do 6 lat, nie d³u¿ej jednak ni¿ do ukoñczenia 18 roku ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) ¿ycia, w przypadku sprawowania opieki nad dzieckiem niepe³nosprawnym. Warunkiem skorzystania z finansowania jest z³o¿enie stosownego wniosku, albowiem Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Spo³ecznego nie jest uprawniona do dzia³ania w tych sprawach z urzêdu. Sk³adka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe za w/w osoby jest finansowana od dnia zg³oszenia wniosku wraz z oœwiadczeniem o sprawowaniu przez te osoby osobistej opieki nad dzieckiem. Szczegó³owe informacje mo¿na uzyskaæ w najbli¿szych dla siebie jednostkach organizacyjnych KRUS. Wies³aw Lada Dyrektor OR KRUS w Rzeszowie Obecnie w Œrodowiskowym Domu Samopomocy oczekujemy og³oszenia wyników konkursu fotograficznego organizowanego przez ŒDS w Dêbicy, jak równie¿ planujemy kolejny wyjazd edukacyjny do rezerwatu przyrody „Zab³ocie” w Czarnej Sêdziszowskiej. Halina Chmiel Jubileusz 90-lecia Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. Tadeusza Koœciuszki w Ropczycach 19 paŸdziernika 2013 roku Serdecznie zapraszamy na uroczystoœci jubileuszowe Absolwentów, Nauczycieli i Pracowników Szko³y. Bardzo prosimy o rejestracjê na czêœæ oficjaln¹ (bezp³atn¹) oraz bal jubileuszowy (koszt 140 z³.) na stronie internetowej www. loropczyce.info, telefonicznie pod nr 17 2228 270, lub osobiœcie w sekretariacie szko³y. Komitet Organizacyjny STR. 9 Kryszta³owe serca SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA Kryształowe serca W czerwcu tego roku, podczas uroczystych obchodów Miêdzynarodowego Dnia Pielêgniarki i Krajowego Dnia Po³o¿nej zosta³y wrêczone zosta³y po raz pierwszy „Kryszta³owe serca”. To wyró¿nienie ustanowione przez Okrêgow¹ Izbê Pielêgniarek i Po³o¿nych w Rzeszowie przyznawane raz w roku za pracê na rzecz pacjentów. Jest ono przyznawane przez kapitu³ê, do której kierowane s¹ wnioski z nazwiskami osób proponowanych do wyró¿nienia. W piœmie gratulacyjnym, stanowi¹cym za³¹cznik do piêknej statuetki czytamy m.in.: – Umacnianie roli pielêgniarek i po³o¿nych, ogromna odpowiedzialnoœæ za misjê, któr¹ przysz³o pe³niæ (…), rzetelne wype³nianie obowi¹zków wynikaj¹cych z pracy w tym zawodzie to standardy wspó³two- rz¹ce idea³ pracy pielêgniarskiej, warte przestrzegania nie tylko w pracy zawodowej, ale i w dzia³alnoœci spo³ecznej. Z naszego powiatu wyró¿nione zosta³y panie: Maria Golenia i Barbara Maræ. Nagrody wrêczy³a Izabela Kowalska, przewodnicz¹ca Okrêgowej Rady Pielêgniarek i Po³o¿nych w Rzeszowie. Uroczystoœæ odby³a siê w teatrze im. Wandy Siemaszkowej. Wziê³o w niej udzia³ wiele osobistoœci ze œwiata polityki, œrodowiska zawodowego uczestników uroczystoœci, w³adze samorz¹dowe ró¿nego szczebla, a tak¿e biskup Kazimierz Górny, który tak¿e zosta³ wyró¿niony „Kryszta³owym sercem” za serdeczn¹ postawê i ¿yczliwoœæ okazywan¹ œrodowisku pielêgniarek i po³o¿nych oraz za pomoc i wsparcie duchowe. Inf. w³asna Termomodernizacja budynków oœwiatowych Dobieg³y koñca prace przy termomodernizacji szeœciu budynków oœwiatowych na terenie gminy Ropczyce. Zespó³ Szkó³ w Gnojnicy Woli STR. 10 Przedszkole nr 1 w Ropczycach Pracami zosta³y objête budynki szkó³ w Chech³ach, Ma³ej, Gnojnicy Dolnej, Gnojnicy Woli oraz przedszkole nr w i nr 2 w Ropczycach. Zakres prac obejmowa³ g³ównie docieplenie styropianem œcian zewnêtrznych i stropu we³n¹ mineraln¹, ocieplenie stropodachu, wymianê stolarki, remont instalacji c.o. oraz wykonanie instalacji solarnej. Na tê inwestycjê Samorz¹d Ropczyc pozyska³ ponad 1,9 mln z³ ze œrodków europejskich. Uzyskana dotacja stanowi 85% wartoœci ca³ej inwestycji. Inf. w³asna Fot. Piotr Ska³uba ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) EMERYCKIE LATO SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA Emeryckie lato Zgodnie z za³o¿eniem, ¿e nie samym chlebem ¿yje cz³owiek, emeryci zrzeszeni w Polskim Zwi¹zku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Ropczycach ka¿dego roku w okresie letnim wyje¿d¿aj¹ poznaæ rejony Polski, których nie zdo³ali zobaczyæ w okresie aktywnoœci zawodowej. Podczas takich wyjazdów mo¿na zauwa¿yæ jak znane w Polsce s¹ Ropczyce, dziêki ludziom pochodz¹cym st¹d, a mieszkaj¹cym obecnie w ró¿nych miejscach. Najbardziej odczuliœmy to podczas pobytu w stolicy. Dla obni¿enia kosztów wycieczki poprosiliœmy kolegê, absolwenta naszego Liceum Ogólnokszta³c¹cego (pochodz¹cego z Glinika i nadal utrzymuj¹cego kontakty z rodzin¹, przyjació³mi i kolegami z liceum), aby pe³ni³ rolê przewodnika po Warszawie. Pu³kownik Józef Misiura poœwiêci³ nam dwa dni, oprowadzaj¹c po wa¿niejszych miejscach Warszawy, a tak¿e zorganizowa³ bardzo mi³y wieczór po¿egnalny przy lampce wina i melodiach wygranych na akordeonie. Próby okazania wdziêcznoœci za swoje zaanga¿owanie skomentowa³, ¿e tak bardzo mi³o wspomina Ropczyce, ¿e to, co nam ofiarowa³ jest dla niego przyjemnoœci¹. Na trasie tej wycieczki spotkaliœmy jeszcze jednego rodaka z naszego powiatu, ksiêdza Kalisztana (pochodz¹cego z Wielopola), Michalitê pe³ni¹cego funkcjê proboszcza w koœciele obok g³ównej siedziby ojca genera³a Michalitów w Markach za Warszaw¹, gdzie korzystaliœmy z noclegów i wy¿ywienia. Dodatkow¹ atrakcj¹ tej¿e wycieczki by³ pobyt w Sejmie RP podczas obrad. Kolejna wycieczka do Vrbova na S³owacji by³a pilotowana w imieniu prof. W. Tabasza przez dyrektora Gminnego Oœrodka Kultury i Wypoczynku w Wielopolu Marcina Œwierada, który ca³¹ d³ug¹ drogê urozmaica³ opowiada- Zabytkowy koœció³ w Dobczycach Warszawa, Pa³ac Kultury i Nauki niami o tradycjach S³owaków, ich upodobaniach, itp. Przeje¿d¿aj¹c przez Muszynê opowiedzia³ historiê ksiêdza (Wielopolanina) Waldemara Cioska, który ws³awi³ siê, ratuj¹c dziecko z po¿aru. Za ten jego czyn miejscowa ludnoœæ bardzo go szanuje, a w konsekwencji – wszystkich mieszkañców Wielopola. G³ównym celem tej wycieczki by³y baseny termalne, z których skorzysta³o ponad czterdzieœci osób. Wszyscy uczestnicy (piêædziesi¹t cztery osoby) podziwiali panoramê Tatr od strony s³o- ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) Fot. J. Rybski wackiej, delektowali siê idealn¹ cisz¹ i czystym, górskim powietrzem. Nastêpny cel zwiedzania to Wadowice, dok¹d dojechaliœmy przez Dobczyce, Kalwariê Zebrzydowsk¹ i Lanckoronê. Dobczyce to miasto królewskie, prawie nieznane, a posiadaj¹ce bogat¹ historiê. Zrewitalizowane w ostatnich latach zabytki w tej miejscowoœci s¹ godne zobaczenia. Ostatnim celem tegorocznych wyjazdów by³a Krynica – Zdrój. Mimo nieciekawych warunków atmosferycznych w dniach poprzedzaj¹cych wycieczkê, pogoda w Krynicy by³a wymarzona na zwiedzanie i spacery. Choæ spacery z przewodnikiem by³y doœæ intensywne i nieco mêcz¹ce, po dobrym obiedzie w restauracji „Tu i teraz”, przy góralskich przyœpiewkach i dowcipach zakoñczyliœmy wyprawê do s³awnego kurortu. Zorganizowanie wycieczek by³o mo¿liwe dziêki finansowej pomocy z bud¿etu Miasta i Gminy, za co t¹ drog¹ serdecznie dziêkujemy. El¿bieta Bizoñ STR. 11 MIEJSKA I POWIATOWA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W ROPCZYCACH Biblioteka poleca Autor: Kuki Gallmann Tytu³: Marzy³am o Afryce Powieœæ s³usznie sta³a siê bestsellerem i doczeka³a adaptacji filmowej z Kim Basinger w roli g³ównej. Szczera, wzruszaj¹ca, prawdziwa – to najczêœciej padaj¹ce okreœlenia czytelników. Autorka opisuje trudne i niebezpieczne, ale jak¿e fascynuj¹ce ¿ycie wœród magicznej afrykañskiej przyrody, ból po stracie najbli¿szych, godnie prze¿ywany czas ¿a³oby, wreszcie – narodziny nadziei i wiary w odrodzenie. Szczególnie mi³oœnicy „Po¿egnania z Afryk¹” bêd¹ zachwyceni mo¿liwoœci¹ powrotu do ulubionej tematyki i klimatycznych opisów przyrody. Agnieszka Szela Wypo¿yczalnia dla doros³ych Autor: Marek Janczyk Tytu³: Antonówka Wydawnictwo: Telbit Julka poznajemy w momencie, kiedy razem z rodzicami przeprowadza siê na wieœ do domu po swoich dziadkach. Kiedyœ spêdza³ tu wakacje, teraz to bêdzie jego dom. Czas po przeprowadzce up³ywa mu na pracy przy remoncie domu, trenowaniu na si³owni i odœwie¿aniu starych znajomoœci m. i n. z mieszkaj¹c¹ niedaleko Kalin¹, kole¿ank¹ z dzieciñstwa, z któr¹ po³¹czy go coœ wiêcej. Stary dom kryje te¿ w sobie tajemnicê, której rozwi¹zanie zapowiada niez³¹ przygodê. Antonówka to ksi¹¿ka o pierwszej mi³oœci, przyjaŸni, ¿yciu i wyborach, z jakimi spotykaj¹ siê m³odzi ludzie, ksi¹¿ka dla m³odzie¿y o m³odzie¿y. Napisana prostym jêzykiem, dowcipna, b³yskotliwa, miejscami wzruszaj¹ca – dziêki temu czyta siê j¹ dobrze i szybko. Wspania³a ksi¹¿ka na jesienn¹ szarugê. Edyta Bojarska Filia Lubzina Oddzia³ dla dzieci Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Ropczycach zaprasza do korzystania z prasy Pismo o przygodach sympatycznej œwinki Peppy i jej rodzinki, na podstawie uwielbianego przez najm³odszych serialu animowanego, emitowanego na kanale Mini-Mini. Magazyn „Œwinka Peppa” skierowany jest do dzieci w wieku 3–6 lat, rozpoczynaj¹cych naukê czytania, pisania i liczenia. Najm³odsi i rodzice znajd¹ w magazynie zadania, które daj¹ mo¿liwoœæ rozwijania umiejêtnoœci maluchów w po³¹czeniu z zabaw¹. Historyjki obrazkowe, krótkie opowiadania, zadania do wykonania oraz konkursy z wyj¹tkowymi nagrodami to tylko czêœæ atrakcji, czekaj¹cych na ma³ych czytelników. Dodatkow¹ wartoœæ magazynu stanowi specjalna strona dla rodziców, gdzie co miesi¹c poruszane s¹ zagadnienia zwi¹zane z wychowaniem i rozwojem dziecka. Dwutygodnik „Kumpel” przeznaczony jest dla 8-10-latków. Nastolatki równie¿ znajd¹ tu coœ ciekawego. Zabawne komiksy, bajki edukacyjne, historyjki, testy, krzy¿ówki, œmieszne powiedzonka i ró¿ne ciekawostki – to tylko próbka tego, co znajdziecie w tym magazynie. Do sta³ych pozycji nale¿y jêzyk polski, matematyka, przyroda, jêzyk angielski i trochê historii. Fani sportu równie¿ siê nie zawiod¹. Wielbicieli strasznych opowieœci czekaj¹ niesamowite historie! Do tego dochodz¹ konkursy, proste przepisy na „pyszne co nieco”, pomys³owe projekty np. na prezenty. Czasopismo mo¿e u³atwiæ start szkolny i staæ siê – najlepszym „kumplem” m³odego czytelnika! STR. 12 „Scooby- Doo” to miesiêcznik o czwórce niezwyk³ych nastolatków Velmie, Daphne, Fredzie i Kud³atym oraz ich „nieustraszonym” czworono¿nym przyjacielu – psie Scooby-Doo. Na co dzieñ zajmuj¹ siê rozwi¹zywaniem najbardziej potwornych zagadek kryminalnych. Zawsze udaje siê im rozwi¹zaæ problem dziêki sprytowi i odwadze. „Kaczor Donald” – tygodnik skierowany do dzieci w wieku 7-12 lat, ze wskazaniem na ch³opców. Cotygodniowa dawka kilkudziesiêciu kipi¹cych humorem stron komiksu o przygodach Donalda, Sknerusa, Myszki Miki i Goofiego, wzbogacona o ³amig³ówki, konkursy i ciekawostki. Rodzicom polecamy miesiêcznik „Dziecko”, tworzony przez zespó³ profesjonalistów, dla których nadrzêdn¹ wartoœci¹ jest dobro dziecka. „Dziecko” to Ÿród³o praktycznych informacji podanych w przyjazny sposób. W magazynie prezentowane s¹ nowoczesne pogl¹dy na temat rozwoju, pielêgnacji, wychowania oraz karmienia dzieci, poparte rzeteln¹ wiedz¹ wybitnych specjalistów i ekspertów – profesorów oraz uznanych autorytetów m.in. z Instytutu Centrum Zdrowia Dziecka. Ods³aniania tajniki dzieciêcej psychologii i przybli¿a œwiat prze¿yæ dziecka. Ka¿dy numer zawiera strony dla dzieci, ³¹cz¹ce elementy zabawy i edukacji. Polecamy i zapraszamy do lektury, jednoczeœnie czekamy na sugestie czytelników dotycz¹ce zakupu nowych tytu³ów. Renata Szkutak Oddzia³ dla dzieci MiPBP ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) MIEJSKA I POWIATOWA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W ROPCZYCACH Jak minê³y wakacje w bibliotece? Ju¿ od kilku lat biblioteki publiczne z terenu naszej gminy prowadz¹ podczas wakacji zajêcia dla dzieci w ramach akcji Lato w bibliotece. Zajêcia wakacyjne to dobry sposób spêdzania wolnego czasu. Podczas zajêæ dzieci rozwi¹zuj¹ zagadki, ³amig³ówki, krzy¿ówki, wykonuj¹ prace plastyczne, codziennie graj¹ i bawi¹ siê na podwórku. Dziêkujemy wszystkim dzieciom za wspóln¹ zabawê i do zobaczenia w przysz³ym roku. Bibliotekarze z filii MiPBP w Ropczycach Piknik na zakoñczenie wakacji Pod koniec sierpnia Oddzia³ dla dzieci Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Ropczycach zorganizowa³ piknik koñcz¹cy tegoroczne wakacje. Na placu za budynkiem biblioteki ponad piêædziesiêcioro dzieci razem z grup¹ przedszkolaków z Przedszkola Nr 1 w Ropczycach bawi³o siê wspólnie przy muzyce. Humory dopisywa³y, pogoda równie¿, œmiechu by³o co niemiara, wszystkich rozpiera³a energia. Zabawy przy chuœcie animacyjnej, czy inne zabawy ruchowe i konkurencje sprawnoœciowe wywo³ywa³y œmiech i zadowolenie. Po daj¹cych radoœæ, ale mêcz¹cych zabawach, przyszed³ czas na ma³e „co nieco” z grilla, po którym dzieci wróci³y do dalszych harców. Wszyscy bawili siê œwietnie i na weso³o po¿egnali wakacje. Renata Szkutak Oddzia³ dla dzieci MiPBP 20 wrzeœnia 2013 r. w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Ropczycach zosta³a otwarta wystawa pod has³em: „140-lecie zorganizowanej turystyki w Polsce 1873-2013. Przesz³oœæ i przysz³oœæ”. Historia turystyki w fotografii W otwarciu udzia³ wziêli: Zofia Król, obecny prezes oddzia³u PTTK w Ropczycach, W³adys³aw Chmura, dotychczasowy d³ugoletni prezes oddzia³u PTTK w Ropczycach, honorowy cz³onek i kronikarz PTTK, Anna Panek, przewodnicz¹ca sekcji fotograficznej przy Kole Terenowym PTTK nr 32 w Rzeszowie, instruktor fotografii PTTK oraz m³odzie¿ z Zespo³u Szkó³ Agro-Technicznych w Ropczycach wraz a opiekunem Romanem Feretem. ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) Statuetki, odznaki turystyczne, bogaty ksiêgozbiór PTTK to tylko nieliczne elementy wystawy, któr¹ ogl¹daæ mo¿na przez ca³y miesi¹c. W ramach wystawy obejrzeæ mo¿na równie¿ autorskie fotografie Anny Panek zatytu³owane „Najpiêkniejsze zabytki polskiej architektury”. Iwona Daniel Czytelnia MiPBP w Ropczycach Biblioteka serdecznie zaprasza wszystkich, a zw³aszcza pasjonatów turystyki do obejrzenia wystawy STR. 13 CENTRUM KULTURY W ROPCZYCACH Orkiestra na medal W czerwcu 2013 r. ropczycka orkiestra dêta zdoby³a tytu³ laureata najbardziej presti¿owego festiwalu, jakim jest Ogólnopolski Przegl¹d Orkiestr Dêtych. XII edycja tego konkursu odby³a siê w tym roku w Wiœle. Znalaz³a siê w gronie dwudziestu dwóch najlepszych orkiestr wy³onionych spoœród oœmiuset startuj¹cych w eliminacjach w ca³ej Polsce. Orkiestra i ma¿oretki podczas wspólnego koncertu wszystkich orkiestr Kontynuuj¹c dobra passê, 1 wrzeœnia orkiestra znów odnios³a sukces, zajmuj¹c I miejsce w VII Wojewódzkim Konkursie Orkiestr Dêtych w Cieszanowie. Równie¿ dyrygent, Edward Guzik otrzyma³ wyró¿nienie i puchar dla najlepszego dyrygenta. Wraz z pierwszym miejscem zespó³ wzbogaci³ siê o nowiutki saksofon oraz potê¿ny puchar. W konkursie uczestniczy- Kapelmistrz E. Guzik odebra³ pu³o dziesiêæ orkiestr. Oceniany char dla najlepszego dyrygenta by³ przemarsz, koncert sceniczny oraz pokaz musztry paradnej, który niestety nie odby³ siê w z powodu z³ych warunków atmosferycznych. - Najpierw wraz z orkiestrami z G³ogowa oraz Jaæmierza na rynku zagraliœmy wspólny koncert, gdzie wspaniale zatañczy³ zespó³ ma¿oretek, nastêpnie przemaszerowaliœmy, wykonuj¹c zwroty i zatrzymania, przed jury, które bardzo wnikliwie przypatrywa³o siê Piknik z tradycj¹ w NiedŸwiadzie Górnej 8 wrzeœnia 2013 r. przy Domu Kultury w NiedŸwiadzie Górnej odby³ siê festyn pn. „Piknik z tradycj¹”. Organizatorami imprezy by³a Lokalna Grupa Dzia³ania „Partnerstwo 5 Gmin”, przy wspó³udziale: Centrum Kultury w Ropczycach oraz Domu Kultury w NiedŸwiadzie. Podczas festynu na scenie zaprezentowali siê uczniowie z pobliskich szkó³ (NiedŸwiada Górna, NiedŸwiada Dolna, Ma³a) przedstawiaj¹c m.in. programy taneczne. Mo¿na by³o pos³uchaæ równie¿ Ze- spo³u Œpiewaczego „NiedŸwiedzanie” (na piknik przygotowali kilka nowych utworów), a tak¿e grupy œpiewaczej z³o¿onej z uczniów miejscowego gimnazjum pod nazw¹ „M³odzi NiedŸwiedzanie”, którzy po raz pierwszy wyst¹pili przed du¿¹ publicznoœci¹. Dwie kapele ludowe: „Nawsianie” z Nawsia i „Muzykanty” z Trzciany wype³ni³y blok wystêpów folklorystycznych. Gwiazd¹ wieczoru by³a „Kompania Country”. Podczas imprezy odby³ siê quiz wiedzy o LGD Partnerstwo 5 Gmin. Po zaciêtym pojedynku pierwsze miejsce zdoby³a dru¿yna z ZS w Ma³ej, i ocenia³o ka¿d¹ orkiestrê. PóŸniej nast¹pi³y przes³uchania koncertowe – najwa¿niejsza czêœæ konkursu. Wykonaliœmy cztery utwory. Jest to bardzo du¿y sukces tym bardziej, ¿e by³y to kwalifikacje do regionalnego przegl¹du w przysz³ym roku. Pozdrawiamy wszystkich naszych sympatyków i fanów – powiedzia³ Piotr Janowski. Inf. w³asna Fot. Piotr Janowski drug¹ lokatê wywalczy³a reprezentacja ZS w NiedŸwiadzie Dolnej, a trzeci¹ – trójka z ZS w NiedŸwiadzie Górnej. Atrakcj¹ pikniku by³y stoiska z regionalnym rzemios³em. Mo¿na by³o na nich podziwiaæ i kupowaæ prace kowalskie, malarskie, ceramikê, ikony, florystykê. Dania regionalne i lokalne przysmaki serwowa³y (bezp³atnie) panie z KGW w NiedŸwiadzie, Gliniku i Broniszowie. Inf. w³asna Fotoreporta¿ na str. 23 Zapraszamy dzieci, m³odzie¿ i doros³ych do skorzystania z oferty zajêæ w Centrum Kultury w Ropczycach oraz w filiach w Gnojnicy Dolnej i NiedŸwiadzie W Ropczycach obecnie odbywaj¹ siê zajêcia i spotkania: W Domu Kultury w NiedŸwiadzie odbywaj¹ siê zajêcia: Dzieciêcej Rewii Folklorystycznej: poniedzia³ek i czwartek (17.00-18.30) Kó³ka plastycznego: wtorek i pi¹tek (16.00-18.00) Zespo³u Estradowego GAMA: pi¹tek (17.30-19.00) Zespo³u muzycznego: (18.00-19.30) Formacji Tañca Nowoczesnego VEGA: poniedzia³ek i œroda (15.30-17.00) Aerobicu: œroda i pi¹tek (18.00-19.30) Klubu Gier Planszowych: œroda (16.00-18.00) W Wiejskim Centrum Kultury w Gnojnicy odbywaj¹ siê zajêcia: Kó³ka plastycznego: czwartek (17.00-18.30) Kó³ka plastycznego: wtorek (17.00-19.00) Aerobicu: poniedzia³ek i œroda (19.00-20.00) Kursu tañca: œroda (18.00-19:30) Orkiestry Dêtej: pi¹tek (18.00-21.00) STR. 14 ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) CENTRUM KULTURY W ROPCZYCACH Norweska przygoda Asi W po³owie wrzeœnia flecistka ropczyckiej orkiestry dêtej Joanna Róg spêdzi³a kilka dni w Norwegii. W Grong zagra³a koncert wraz z norwesk¹ orkiestr¹. Podczas kwietniowego koncertu z udzia³em obu orkiestr w ropczyckim Centrum Kultury, Asia zagra³a na fletni Pana utwór pt. „Samotny pasterz” i od razu zyska³a serca Norwegów, którzy wyklaskali bis. W czerwcu Asia otrzyma³a zaproszenie do Grong by tam zagraæ jako goœæ honorowy na koncercie zadedykowanym wszystkim Polakom mieszkaj¹cym w gminie Grong. Podczas wakacji orkiestry wymieni³y siê nutami i w trakcie koncertu w Grong us³yszeliœmy kilka polskich melodii, a w tle Próba przed koncertem W wolnym czasie by³a okazja, by poznaæ trochê Norwegiê pojawia³y siê fotografie z naszych okolic. W pierwszej czêœci Asia zagra³a razem z orkiestr¹ z Grong natomiast w drugiej czêœci wykona³a szeœæ utworów solowych, które wywo³a³y wspania³e emocje na widowni. Asia kilkakrotnie zosta³a wyró¿niona owacj¹ na stoj¹co, a ³zom wzruszenia, komplementom i wyrazami uznania nie by³o koñca. III Ropczyckie Granie Klub Gier Planszowych przy Centrum Kultury w Ropczycach zaprasza na dwa dni z nowoczesnymi grami planszowymi W programie: * gry planszowe: rodzinne, imprezowe, logiczne i inne * turnieje z nagrodami * mo¿liwoœæ zagrania i poznania ponad 100 nowoczesnych gier planszowych! Zapraszamy: 26-27 paŸdziernika 2013 r. - dzieci i m³odzie¿ szkoln¹, w Centrum Kultury w Ropczycach - doros³ych i grupy znajomych, sobota godz. 10:00-18:00 - ca³e rodziny, niedziela godz. 12:00-18:00 - wszystkich, którzy lubi¹ m¹drze spêdzaæ czas wolny wstêp wolny PaŸdziernikowe westchnienie Minê³o lato upalne, gor¹ce Rok ju¿ siê koñczy, nadchodzi jesieñ Klucze ³abêdzi p³yn¹ po niebie PaŸdziernik s³owa modlitwy niesie Zdrowaœ Maryja, ³aski pe³na… Wlok¹ siê dymy po grzbietach miedzy W gwa³townym wietrze zatañcz¹ liœcie Dojrza³y owoc ciê¿ko upada S³owa modlitwy brzmi¹ uroczyœcie Pan z Tob¹, b³ogos³awionaœ miêdzy niewiastami S³oñce wyz³aca niebiosów lazur Wi¹zki promieni k³ad¹c na ziemiê Œwiat siê wycisza wielbi¹c Maryjê W modlitwie tonie moje sumienie I b³ogos³awiony owoc ¿ywota Twojego – Jezus Ch³odem powia³o, lunê³y deszcze Krzyk dzikich gêsi rozrywa ciszê Jesieñ przybra³a szatê wspania³¹ S³owa modlitwy co wieczór s³yszê Œwiêta Maryjo, Matko Bo¿a… ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) Poza koncertem by³a okazja, by nieco poznaæ Norwegiê, ludzi i ich styl ¿ycia, przepiêkn¹ naturê oraz legendarne trolle. AL Zaginê³y legitymacje szkolne wydane przez Zespó³ Szkó³ Agro-Technicznych na nazwiska: Monika Barnaœ Pawe³ Jab³oñski Gabriela Machnica Adrian Ragan Kamil Regu³a Agata Œwiêch Kasztan kolorem br¹zu g³êbokim Wymalowany sam¹ natur¹ Spadaj¹c sp³oszy³ go³êbi stado Co siê nad wie¿¹ unios³y chmur¹ Módl siê za nami grzesznymi… Czas odpoczynku ziemi nadchodzi Nied³ugo zaœnie w zimowej ciszy A nam przez d³ugie zimy wieczory Szczera modlitwa niech towarzyszy Teraz i w godzinê œmierci naszej. Amen Krzy¿yk do ciep³ej przytulam d³oni W jednym znaku zamkniête – hañba i zwyciêstwo Nadzieja tym, co wyrwaæ chc¹ siê z grzechów toni Chwa³a dla sprawiedliwych, nagroda za mêstwo Ave Maryja, gratia plena, Alleluja, Alleluja, benedictus Modlitwa ró¿añcowa koi i ko³ysze Serca ¿yciem rozdarte, prac¹ umêczone Dla sumienia sprowadza pojednania ciszê Uspokaja umys³y jak morze wzburzone Sancta Maria, Mater Dei, ora pro nobis S³awomira Marciniec STR. 15 CENTRUM KULTURY W ROPCZYCACH Plener malarski w Gnojnicy Dolnej W czwartkowe przedpo³udnie, 3 paŸdziernika w Wiejskim Centrum Kultury w Gnojnicy Dolnej odby³ siê plener malarski dla dzieci z miejscowego Zespo³u Szkó³. Pod kierunkiem pani Urszuli WoŸny oraz pana Stanis³awa Kopali dzieci poznawa³y tajniki mieszania farb oraz sposoby najwierniejszego przelania na papier jesiennych pejza¿y. Ka¿dy z siedemnastu uczestników pleneru mia³o do dyspozycji sztalugi, farby akrylowe, pastele. Pod fachowym okiem opiekunów powsta³y piêkne, jesienne prace, które zdobi¹ budynek Wiejskiego Centrum Kultury. Na zakoñczenie pleneru wszyscy m³odzi artyœci wypoczêli przy wspólnym grillu; nie zabrak³o kie³basek i pieczonego chleba, a tak¿e gor¹cej herbaty, bo dzieñ, chocia¿ piêkny i s³oneczny, do najcieplejszych nie nale¿a³. Wszystkie dzieci serdecznie zapraszamy do Wiejskiego Centrum Kultury w Gnojnicy Dolnej na zajêcia plastyczne, które odbywaj¹ siê w ka¿dy wtorek w godz. 16.00-17.30 Karolina Dar³ak Zapraszamy na wystawê W Centrum Kultury w Ropczycach mo¿na ogl¹daæ wystawê malarstwa Marii Wilczok Autorka mieszka w Borku Wielkim, jest nauczycielk¹ jêzyka polskiego w Szkole Podstawowej w Kawêczynie. Malarstwo to jej hobby, poœwiêca temu swój wolny czas. Przed laty by³a cz³onkiem Klubu Amatora Plastyka dzia³aj¹cego przy Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie, uczestniczy³a w plenerach i wystawia³a swoje obrazy na wystawach. Jej ulubiona technika to akwarela, zaœ tematy, które najczêœciej przedstawia to malarstwo rodzajowe, pejza¿e, martwa natura, sceny z ¿ycia dawnej wsi, obyczaje. Wystawê mo¿na zwiedzaæ do 12 listopada STR. 16 ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) Z PRZEDSZKOLI I SZKÓ£ GMINY ROPCZYCE 20-lecie szko³y podstawowej w Ma³ej 26 wrzeœnia br. w Ma³ej odby³o siê jubileuszowe spotkanie z okazji 20-lecia Szko³y Podstawowa im. Tadeusza Sinki. Uroczystoœæ rozpoczê³a siê msz¹ œw. odprawion¹ w koœciele parafialnym pw. œw. Micha³a Archanio³a. W obecnoœci licznie zgromadzonych goœci, uczniów i nauczycieli ks. biskup senior Kazimierz Górny poœwiêci³ sztandar szko³y. Nastêpnie odby³a siê czêœæ oficjalna. W uroczystoœci uczestniczy³ burmistrz Rop- Burmistrz B. Bujak pogratulowa³ piêknego jubileuszu W uroczystoœciach jubileuszowych uczestniczy³a ca³a spo³ecznoœæ wiejska i wielu zaproszonych goœci Najm³odsi zostali uroczyœcie pasowani na uczniów Uczniowie z³o¿yli œlubowanie na nowy sztandar czyc Boles³aw Bujak. Obecni byli tak¿e przedstawiciele samorz¹du powiatowego, duchowieñstwa, dyrektorzy placówek oœwiatowych, mieszkañcy oraz m³odzie¿ szkolna. Po powitaniu goœci przez dyrektora Zespo³u Szkó³ w Ma³ej Stanis³awa Strza³kê, nast¹pi³o przekazanie sztandaru przez Radê Rodziców. Nastêpnie spo³ecznoœæ szkolna, podczas uroczystego œlubowania odebra³a sztandar z r¹k dyrektora. Podczas jubileuszu mia³o miejsce tak¿e pasowanie na uczniów klasy pierwszej. Na zakoñczenie uroczystoœci m³odzie¿ zaprezentowa³a monta¿ s³owno-muzyczny. Inf. w³asna Fot. Piotr Ska³uba Wœród zaproszonych goœci by³ m.in. biskup senior Kazimierz Górny ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) STR. 17 Z PRZEDSZKOLI I SZKÓ£ GMINY ROPCZYCE Kochajcie swoje miasto. Uczcie siê jego historii... ks. dr Jan Zwierz (1903-1995) W heppeningu przy pomniku ks. Jana Zwierza uczestniczyli uczniowie ZS nr 1 w Ropczycach Fot. Piotr Ska³uba 110 rocznica urodzin ks. Jana Zwierza 8 wrzeœnia minê³a 110 rocznica urodzin ks. dra Jana Zwierza. Z tej okazji cz³onkowie szkolnego Ko³a Przyjació³ Ziemi Ropczyckiej w Zespole Szkó³ nr 1 w Ropczycach, zorganizowali happening. O godzinie dziewi¹tej rano wraz z innymi uczniami wyruszyli ze szko³y pod pomnik ksiêdza Jana Zwierza ufundowany przez samorz¹d Ropczyc z okazji jubileuszu 650-lecia miasta. Towarzyszyli im: dyrekcja szko³y: panie: Bo¿ena Rygiel i Ewa Woœko, prezes Towarzystwa Przyjació³ Ziemi Ropczyckiej, wieloletni pedagog, artysta malarz pan Adam Sypel i opiekunka ko³a pani Danuta Bielecka. Miko³aj Szczerba, uczeñ kl. IIa gimnazjum odczyta³ ¿yciorys ksiêdza, a Natalia Feret z kl. IIIc zapozna³a zgromadzonych z bogat¹ dzia³alnoœci¹ spo³eczn¹ zas³u¿onego kap³ana, „pierwszego po królu Kazimierzu budowniczego Ropczyc.” STR. 18 Dyrekcja ZS nr 1 wraz z prezesem TPZR oraz opiekunk¹ szkolnego ko³a TPZR Nastêpnie z³o¿ono wi¹zanki kwiatów, zerwanych specjalnie dla ksiêdza Jana w ropczyckich ogrodach. Happening zakoñczy³ siê pokoleniow¹ wymian¹ zdañ i wspo- mnieñ. Ci, którzy ksiêdza znali – opowiadali. Ci, którzy go nie znali – s³uchali. Dyrektor Bo¿ena Rygiel mówi³a o codziennej trosce ksiêdza o porz¹dek i piêkno naszego miasta, a prezes Adam Sypel wskazywa³ na wielkie osobowoœci, które pochodz¹ st¹d i w ten sposób na przestrzeni wielu lat ubogacaj¹ nasze lokalne i polskie dziedzictwo. Tak oto s³owa wyryte na pomniku nabieraj¹ sensu, aktualnoœci i nadziei, ¿e pasja spo³ecznikowska tego duszpasterza bêdzie zara¿a³a coraz to m³odsze pokolenia Ropczycan. Z okazji 110 rocznicy urodzin ¿yczymy ksiêdzu Janowi Zwierzowi szczêœliwej wiecznoœci. Opiekunka ko³a M³odzie¿ z³o¿y³a pod pomnikiem ksiêdza wi¹zanki kwiatów, a potem zrobi³a sobie wspólne pami¹tkowe zdjêcie ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) Z PRZEDSZKOLI I SZKÓ£ GMINY ROPCZYCE Pamiêtaæ bêd¹ pokolenia po pierwszym wrzeœnia siedemnasty 17 wrzeœnia br. w naszej szkole obchodziliœmy 74. rocznicê napaœci Armii Czerwonej na Polskê. Uczciliœmy pamiêci¹ bohaterstwo ¿o³nierzy wrzeœnia 1939 r. przyt³oczonych niemieck¹ przewag¹, uderzonych w plecy przez wojska sowieckie, zdradzonych przez zachodnich aliantów. Uroczystoœæ zgromadzi³a nie tylko uczniów szko³y, tak¿e przedstawicieli ropczyckiego samorz¹du, który reprezentowali: burmistrz Boles³aw Bujak oraz przewodnicz¹cy Rady Miejskiej Józef Misiura. Obecni byli tak¿e: prof. W³adys³aw Tabasz – przewodnicz¹cy Rady Powiatu Ropczycko-Sêdziszowskiego, El¿bieta Wojtasik – sekretarz Powiatu, podinsp. Witold Wójcik - Komendant Powiatowy Policji, bryg. Jacek Róg – Komendant Powiatowy Pañstwowej Stra¿y Po¿arnej, Adam Sypel – prezes Towarzystwa Przyjació³ Ziemi Ropczyckiej, ks. dr Stanis³aw Mazur – proboszcz parafii pw. Przemienienia Pañskiego, przedstawiciele rodzin katyñskich, przewodnicz¹ca Rady Rodziców Dorota Przypek – Ochab, rodzice oraz harcerze. Rolê gospodarza uroczystoœci pe³ni³a dyrekcja Zespo³u Szkó³ nr 1: Bo¿ena Rygiel i Ewa Woœko. Po prezentacji przez prof. W³adys³awa Tabasza rysu historycznego wydarzeñ wrzeœniowych, nast¹pi³ punkt kulminacyjny uroczystoœci, Apel Poleg³ych, który odczyta³ ks. Artur Michalski – reprezentant Szwadronu Podkarpacia w barwach 20. Pu³ku U³anów im. Króla Jana III Sobieskiego. Nastêpnie zgromadzeni uczcili pamiêæ poleg³ych z³o¿eniem kwiatów przy Obelisku Pamiêci. Czêœæ artystyczna w wykonaniu naszych kolegów i kole¿anek ze Szkolnego Ko³a Przyjació³ Ziemi Ropczyckiej przygotowana zosta³a przez pani¹ Danutê Bieleck¹ i pana Ryszarda Niewiarowskiego. Prezentowany program by³ ho³dem z³o¿onym tragicznemu pokoleniu wrzeœnia 1939 roku: ¿o³nierzom podejmuj¹cym heroiczn¹ walkê w obronie Ojczyzny, matkom, które nie doczeka³y powrotu synów, dzieciom, które nie mog³y beztrosko pójœæ do szko³y. Uczniowie przywo³ali tak¿e pamiêæ Sybiraków, których dêby katyñskie rosn¹ przy naszej szkole i nawi¹zali do tragicznej dla Ropczyc daty, tj. 7 i 8wrzeœnia 1939 r. – wkroczenia wojsk niemieckich i zbombardowania miasta. Podjêli tak¿e zobowi¹zanie opieki nad Obeliskiem Pamiêci. Ostatnim akcentem uroczystoœci by³y s³owa goœci skierowane pod adresem ca³ej spo³ecznoœci szkolnej. Wiele z tych s³ów g³êboko zapad³o w naszej pamiêci. Burmistrz Boles³aw Bujak podziêkowa³ dyrekcji, uczniom i nauczycielom za przygotowanie „wzruszaj¹cej lekcji historii i patriotyzmu”. Wyrazi³ zadowolenie, ¿e uroczystoœæ ta wpisa³a siê na sta³e w szkolny kalendarz obchodzonych rocznic. Prof. W. Tabasz zwróci³ siê do nas z proœb¹, aby pamiêæ o milionach istnieñ ludzkich, które poch³onê³a II wojna œwiatowa by³a dla naszego pokolenia Ÿród³em refleksji, wniosków oraz nauki, ¿e wszystkie konflikty nale¿y rozstrzygaæ pokojowo. Natomiast ks. proboszcz wyzna³, ¿e g³êboko wzruszy³ go ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) Kontekst historyczny uroczystoœci przedstawi³ prof. W. Tabasz Kwiaty pod obeliskiem z³o¿yli przedstawiciele w³adz samorz¹dowych oraz rodzin katyñskich nasz program i zaprosi³ wszystkich do krótkiej modlitwy za dusze poleg³ych i pomordowanych w czasie wojny. W imieniu w³asnym, dyrekcji, uczniów i nauczycieli Zespo³u Szkó³ nr 1 w Ropczy- cach dziêkujemy wszystkim, którzy razem z nami uczcili pamiêæ bohaterów wrzeœnia 1939 r. Szkolne Ko³o Przyjació³ Ziemi Ropczyckiej Program artystyczny przygotowali cz³onkowie szkolnego ko³a TPZR STR. 19 LICEUM OGÓLNOKSZTA£C¥CE W ROPCZYCACH Po¿egnanie pani Krystyny W czerwcu, podczas uroczystego zakoñczenia roku szkolnego 2012/2013, po¿egnaliœmy wieloletni¹ nauczycielkê Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. Tadeusza Koœciuszki w Ropczycach, Krystynê Potyra³ê, która przesz³a na zas³u¿on¹ emeryturê. Wicestarosta Dorota Strzy¿, dyrektor Gra¿yna Baran, nauczyciele i uczniowie dziêkowali pani Profesor za sumienn¹, rzeteln¹ pracê oraz ¿yczliwoœæ i poœwiêcenie w wychowywaniu wielu pokoleñ m³odzie¿y. W serca wszystkich zapad³y, nagrodzone gromkimi brawami s³owa, które skierowa³a do zebranych pani Krystyna Potyra³a: – Ale to ju¿ by³o i nie wróci wiêcej… I chocia¿ tak bardzo chcielibyœcie ofiarowaæ mi serduszko na tablicy zastêpstw – to ju¿ tego nie zrobicie. Uczy³am was praw, zasad, wyjaœniania zjawisk… Co z tego zosta³o? OdpowiedŸ na to pytanie najlepiej znacie sami. Zreszt¹, samo ¿ycie zweryfikuje wasz¹ wiedzê wed³ug waszych potrzeb. Wobec tego, mo¿e trochê lekcji wychowawczej. Przeka¿ê wam s³owa, które kiedyœ us³ysza³am od bardzo bliskiej mi osoby: „¯yj tak, aby nikt nie musia³ p³akaæ przez ciebie. Kto robi dobrze, to sobie, a kto Ÿle, tak¿e sobie.” Bo wiecie, w ¿yciu jest tak, jak w ruchu po okrêgu. Punkt znajduj¹cy siê w ruchu po okrêgu, zawsze po pewnym czasie wraca do tego samego miejsca, wiêc pamiêtajcie: zarówno dobro, jak i z³o powracaj¹. Dlatego b¹dŸcie przede wszystkim dobrymi ludŸmi. ¯yczê wam z ca³ego serca, aby wasze ¿ycie u³o¿y³o siê jak najlepiej, ¿ebyœcie mogli siê zrealizowaæ, ¿eby spe³ni³y siê wasze marzenia. B¹dŸcie szczêœliwi. I jeszcze na koniec powtórzê za Adamem Mickiewiczem: „… S¹d nasz, prócz Boga, nie dany nikomu. Chc¹c mnie s¹dziæ, nie ze mn¹ trzeba byæ, lecz we mnie.” ¯yczymy pani Krystynie Potyrale realizowania tych wszystkich planów i zamierzeñ, na które, byæ mo¿e, w latach pracy w szkole zabrak³o czasu. Chocia¿ musimy pogodziæ siê z nieuchronnoœci¹ przemijania, bêdzie nam brakowaæ Jej m¹drej obecnoœci. Myœlimy o Niej bardzo czêsto i my tak¿e pragnêlibyœmy pozostaæ w Jej pamiêci. LO w Ropczycach W liceum znowu głośno! 2 wrzeœnia zabrzmia³ pierwszy dzwonek. Uczniowie Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. Tadeusza Koœciuszki w Ropczycach z g³owami pe³nymi wakacyjnych wspomnieñ, a jednoczeœnie z now¹ energi¹ i chêci¹ zdobywania wiedzy zawitali w szkolne mury. Pierwszoklasiœci trochê jeszcze niepewni, maj¹ nadziejê na ciekaw¹ przygodê. Rok starsi koledzy i kole¿anki o krok zbli¿yli siê do egzaminu dojrza³oœci, jednak, s¹dz¹c po ich minach, nie zaprz¹taj¹ sobie jeszcze tym g³owy. A powinni! Tegoroczni maturzyœci mog¹ to potwierdziæ. Sztandar szko³y zosta³ wprowadzony, hymn odœpiewany, g³os zabra³a dyrektor LO – Gra¿yna Baran. Jak co roku, minut¹ ciszy oraz kwiatami z³o¿onymi przed tablic¹ upamiêtniaj¹c¹ poleg³ych absolwentów Gimnazjum Miejskiego w Ropczycach uczciliœmy ich pamiêæ. By tradycji sta³o siê zadoœæ, uczniowie klas STR. 20 W liceum znowu g³oœno! pierwszych z³o¿yli uroczyste œlubowanie. Wœród goœci przyby³ych na rozpoczêcie roku szkolnego 2013/2014 znaleŸli siê m.in. Imelda Sobañska – przedstawicielka Komitetu Organizacyjnego Jubileuszu 90-lecia Liceum Ogólnokszta³c¹cego w Ropczycach, prof. W³adys³aw Tabasz, który mówi³ o znaczeniu tradycji i historii w ¿yciu spo³ecznoœci szkolnej oraz z³o¿y³ ¿yczenia owocnej pracy i wspó³pracy, a tak¿e Halina Szczygie³ – emerytowana nauczycielka liceum, która powróci³a wspomnieniami do swych lat szkolnych oraz zwróci³a uwagê na znaczenie roku jubileuszowego. W imieniu uczniów g³os zabra³a przedstawicielka klasy pierwszej, Magdalena Rz¹sa, po czym zadzwoni³a dzwonkiem zapraszaj¹cym do klas, gdzie wychowawcy pierwszy raz w nowym roku szkolnym odczytali listy obecnoœci. Dziœ wszyscy jeszcze radoœni opuœcili szko³ê, by jutro powróciæ, realizowaæ swe zamierzenia i cele oraz spe³niaæ zwi¹zane z nimi marzenia! W liceum i o liceum znów bêdzie g³oœno! Karolina Rymut, Beata Ziajor ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) LICEUM OGÓLNOKSZTA£C¥CE W ROPCZYCACH Spotkanie ze sztuk¹ 19 wrzeœnia pojechaliœmy do Krakowa (to znaczy uczniowie klasy 3a i 2a). Zatrzymaliœmy siê w mieszkaniu Szymborskiej. Nie, w zasadzie to nie do koñca tak. ZnaleŸliœmy siê we wnêtrzu urz¹dzonym w bliskim jej stylu. Stare, drewniane komody kryj¹ce w swym wnêtrzu pocztówki, listy, fotografie, wycinki. Okryte tajemnic¹ przedmioty, jak¿e niezwykle intryguj¹ce, zosta³y starannie pouk³adane na pó³kach. Stara sofa z zielonym obiciem, portrety na œcianach. Maszyna do pisania. Rêkopisy kilkakrotnie poprawiane. Ksi¹¿ki. Ca³e mnóstwo ksi¹¿ek poupychanych na rega³ach. Niektóre z nich jak¿e nietypowe w swej treœci. Zawieszony na œcianie czerwony, stacjonarny telefon. Na lewo od niego – drzwi. Interesuj¹ce miejsce. Gospodyni to z ca³¹ pewnoœci¹ indywidualistka. Poetka. Nie chc¹c nadu¿ywaæ goœcinnoœci, rozejrzeliœmy siê i po chwili wyszliœmy na klatkê schodow¹. Jeszcze tylko kilka stopni i... Mogliœmy odpowiedzieæ na pytanie o fenomen nies³abn¹cej popularnoœci sztuki okresu M³odej Polski. Wspaniale prezentuj¹ce siê obrazy, które wysz³y spod pêdzla najwybitniejszych twórców epoki, miêdzy innymi Mehoffera, Wyspiañskiego, czy Stanis³awskiego. Ponad 300 dzie³ sztuki innych twórców. Maleñkie obrazki i okaza³e p³ótna prezentuj¹ ró¿ne spojrzenie na ¿ycie. Niektóre s¹ nieco sceptyczne. Inne znowu zabawne. Rysunki przeœmiewcze. Grafiki z „Teki Melpomeny”. Karykatury krakowskich aktorów. G³ówny Rynek w Krakowie. ZnaleŸliœmy siê tutaj, gdy¿ mieliœmy trochê wolnego czasu. Pogoda by³a typowo jesienna. Przez niebo przewija³y siê chmury, zza których, od czasu do czasu, wygl¹da³o s³oñce. Mieliœmy idealn¹ okazjê do spaceru krakowskimi uliczka- mi, po których co chwilê przeje¿d¿a³y doro¿ki. Zwiedziliœmy tak¿e Sukiennice. Dla utrwalenia chwili zrobiliœmy kilka zdjêæ z wychowawczyniami: pani¹ Danut¹ Kozak i pani¹ Mart¹ Rz¹s¹. Tego dnia czeka³o nas jeszcze jedno spotkanie ze sztuk¹. Spêdziliœmy dwie godziny w Teatrze „Bagatela” im. T. Boya-¯eleñskiego, ogl¹daj¹c spektakl pt. „Szalone no¿yczki”. To interaktywne przedstawienie. Mieliœmy wiêc tê niepowtarzaln¹ mo¿liwoœæ decydowania o przebiegu akcji. Wszyscy œwietnie siê bawili. Kraków opuœciliœmy w bardzo dobrym nastroju. Wycieczka, w której uczestniczy³a spora grupa okaza³a siê niezwykle przyjemnym spotkaniem ze sztuk¹. Zdjêcia, które zrobiliœmy, z pewnoœci¹ pomog¹ nam zachowaæ jak najd³u¿ej ten dzieñ w pamiêci. Aleksandra Ziobro ZESPÓ£ SZKÓ£ W ROPCZYCACH Witamy ponownie na pokładzie! Rok szkolny 2013/2014 w Zespole Szkó³ im. ks. dra Jana Zwierza rozpoczêty! Jego uroczysta inauguracja odby³a siê w hali widowiskowo-sportowej 2 wrzeœnia, a wziêli w niej udzia³ dyrekcja szko³y, grono pedagogiczne, zaproszeni goœcie i oczywiœcie uczniowie klas pierwszych. Wspólne powakacyjne spotkanie poprzedzi³a msza œw. odprawiona w ropczyckim sanktuarium. Dyrektor Mariusz Pilch u progu tego roku przypo- mnia³ o nowych wyzwaniach, ¿ycz¹c wszystkim powodzenia w realizacji szkolnych planów. Przychylaj¹c siê do s³ów dyrektora g³os zabrali równie¿ zaproszeni goœci, przedstawiciele s³u¿b mundurowych wspó³- ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) Witamy ponownie na pok³adzie! pracuj¹cych ze szko³¹ oraz przewodnicz¹cy samorz¹du uczniowskiego. Uczniowie klas pierwszych z³o¿yli uroczyste œlubowanie, staj¹c siê jednoczeœnie nowymi cz³onkami naszej szkolnej rodziny! Na zakoñczenie wszyscy w mi³ej atmosferze wys³uchali wystêpu muzycznego przygotowanego przez utalentowanych uczniów klas starszych. Aneta Dylska STR. 21 Powiatowe Zawody Sportowo-Pożarnicze Drużyny OSP dziewcząt i chłopców podczas rozpoczęcia zawodów, w czasie ćwiczeń oraz przy wręczaniu nagród przez starostę Powiatu Ropczycko-Sędziszowskiego Stanisława Ziemińskiego, wiceprezesa Zarządu Wojewódzkiego OSP Władysława Tabasza oraz Komendanta Powiatowego PSP Jacka Roga Piknik z tradycją w Niedźwiadzie Górnej 1 2 4 3 5 8 6 7 1. Zespół śpiewaczy „Niedźwiedzanie” 2, 3, 5, 6, 8 W pikniku uczestniczyło wielu wykonawców z okolicznych szkół 4. „Młodzi Niedźwiedzanie” 7. Drużyny uczestniczące w konkursie wiedzy o LGD „Partnerstwo 5 Gmin” 9. W pikniku uczestniczyli nie tylko mieszkańcy Niedźwiady ale i okolicznych miejscowości 10. Formacja Tańca Nowoczesnego „Vega” 11. Malowanie buzi (i innych części ciała) cieszyło się dużym zainteresowaniem 12. Dzieci z wielką ciekawością podpatrywały pracę garncarza 13. Stoisko reklamowe LGD i „Partnerstwo 5 Gmin” 9 10 11 12 13 Fot. Witold Szczygieł ZESPÓ£ SZKÓ£ W ROPCZYCACH Nowy obiekt ju¿ s³u¿y m³odzie¿y 17 wrzeœnia 2013 r. oddany zosta³ do u¿ytku nowy obiekt Zespo³u Szkó³ im. ks. dra Jana Zwierza. W wydarzeniu tym wziêli udzia³ przedstawiciele w³adz lokalnych, powiatowych i wojewódzkich. Budynek zosta³ uroczyœcie poœwiêcony, a symbolicznego przeciêcia wstêgi dokonali: starosta Stanis³aw Ziemiñski, wicewojewoda Alicja Wosik, dyrektor ZS w Ropczycach Mariusz Pilch, dyrektor Departamentu Administracji Urzêdu Marsza³kowskiego Wies³aw Rygiel oraz radny powiatowy Józef Rojek. Pracownie w nowym budynku zosta³y zmodernizowane i doposa¿one w ramach projektu Tworzenie bazy s³u¿¹cej kszta³ceniu praktycznemu w zakresie nowoczesnych technologii – Powiat Ropczycko-Sêdziszowski realizowanego przez Starostwo Powiatowe w Ropczycach. M³odzie¿ Zespo³u Szkó³ korzysta od wrzeœnia tego roku z nastêpuj¹cych pracowni: symulacji programowania i obróbki CNC, technologii i konstrukcji mechanicznych, rysunku technicznego, komputerowej oraz mechaniki i diagnostyki samochodowej. Najwy¿szej jakoœci sprzêt z pewnoœci¹ podniesie jakoœæ kszta³cenia i umo¿liwi m³odym ludziom nabycie wszelkich umiejêtnoœci potrzebnych do wykonywania wybranych przez nich zawodów w przysz³oœci. A co s¹dz¹ o nowym budynku uczniowie? Oto wypowiedŸ jednego z nich Arkadiusza Kobos (kl. 2TFO): - W naszej szkole powsta³o kilka nowych pracowni m.in. pracow- nia obrabiarek CNC. Zakupiono nowoczesny sprzêt, np. obrabiarki konwencjonalne oraz CNC, trena¿ery, narzêdzia, no¿e skrawaj¹ce i przyrz¹dy pomiarowe. Nabycie umiejêtnoœci pos³ugiwania siê tymi urz¹dzeniami otwiera przed nami szersze perspektywy, a nowy sprzêt zapewnia wysok¹ jakoœæ kszta³cenia i znakomity poziom prowadzonych zajêæ. Dziêki nauce na zakupionych urz¹dzeniach bêdziemy bardziej przygotowani do egzaminu zawodowego oraz wyzwañ jakie wi¹¿¹ siê z wybranym przez nas zawodem. Najwa¿niejsze jest to, ¿e bêdziemy posiadaæ nie tylko wiedzê teoretyczn¹ czerpan¹ z ksi¹¿ek i Internetu, ale równie¿ wiedzê praktyczn¹. Ponadto sprzêt ten zwiêksza nasze zainteresowania i rozwija nasze umiejêtnoœci. Dziêki temu, ¿e mo¿emy na nim bezpoœrednio pracowaæ, wzros³a jeszcze atrakcyjnoœæ naszych lekcji. Zespó³ ds. promocji 110. rocznica urodzin patrona W niedzielê, 8 wrzeœnia 2013 r. przypad³a 110-ta rocznica urodzin ks. dra Jana Zwierza, patrona Zespo³u Szkó³. Jak co roku spo³ecznoœæ szkolna pamiêta³a o tym wa¿nym wydarzeniu. 9 wrzeœnia odby³y siê w Zespole Szkó³ wydarzenia poœwiêcone tej rocznicy: uroczysty apel przed tablica pami¹tkow¹ wmurowan¹ na frontonie g³ównego budynku szko³y zorganizowany przez uczniów klasy 3PP oraz audycji nadawana przez radiowêze³ szkolny, przygotowana przez m³odzie¿ z klas: 2PW, 3TEM i 3aLP pod kierunkiem nauczycielki historii Janiny S³odyczka. M³odzie¿ Zespo³u Szkó³ zna osi¹gniêcia i ¿yciorys swojego patrona. Dbaj¹ o to nauczycieSTR. 24 le na lekcjach wychowawczych i lekcjach historii, zabieraj¹c m³odzie¿ do Izby Patrona, na cmentarz, ¿eby pomodliæ siê przy jego grobie, czy œladem spacerów ksiêdza Zwierza, zatrzymaæ siê przy jego pomniku. Innym wielkim wydarzeniem poœwiêconym patronowi Zespo³u Szkó³ jest Dzieñ Patrona organizowany w czerwcu. Wtedy jest to wielkie œwiêto szko³y, na które ju¿ dziœ zapraszamy nie tylko spo³ecznoœæ szkoln¹. Janina S³odyczka ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) ZESPÓ£ SZKÓ£ W ROPCZYCACH Rocznica bitwy pod Wiedniem Uczeñ Dyrekcja Zespo³u Szkó³ im. ks. dra Jana Zwierza pozytywnie odpowiedzia³a na zaproszenie proboszcza ropczyckiej fary Stanis³awa Mazura, aby uœwietniæ licznym udzia³em m³odzie¿y uroczystoœci w sanktuarium Matki Bo¿ej. 12 wrzeœnia 2013 r. odprawiona zosta³a uroczysta msza œw. odpustowa poœwiêcona 330. rocznicy zwyciêstwa Polaków nad Turkami pod Wiedniem. Mszy œw. przewodniczy³ i homiliê wyg³osi³ ks. biskup Edward Bia³og³owski, który przypomnia³ wydarzenia z 12 wrzeœnia 1683 r. i zwracaj¹c siê do licznie zgromadzonej m³o- dzie¿y ropczyckich szkó³ przypomnia³ cechy cz³owieka – patrioty i katolika, tak samo aktualne dziœ, jak 330 lat temu. Biskup podziêkowa³ za wystawione poczty sztandarowe, pochwali³ piêkne mundury i uroczysty szyk honorowy m³odzie¿y z klas mundurowych i zaprosi³ wszystkich zebranych na podobne uroczystoœci za rok. W tej podnios³ej religijnopatriotycznej uroczystoœci uczestniczyli uczniowie klas: 2PW, 3PW i 3PP pod opiek¹ ksiêdza Artura Michalskiego i nauczycieli: Anety Dylskiej, Janiny S³odyczka, Józefa S³odyczki i Wojciecha Sieronia. M³odzie¿ Zespo³u Szkó³ zdobywa wiedzê nie tylko ucz¹c siê w klasach szkolnych, ale tak¿e poprzez aktywne uczestnictwo w ¿yciu œrodowiska lokalnego. Godnie stara siê naœladowaæ swojego patrona, ks. Jana Zwierza, który by³ wielkim spo³ecznikiem i mi³oœnikiem Ropczyc. Janina S³odyczka Dbamy o swoj¹ przysz³oœæ ju¿ dziœ 18 i 19 wrzeœnia 2013 r. uczniowie klas maturalnych odwiedzili Podkarpacki Salon Maturzystów odbywaj¹cy siê w murach Politechniki Rzeszowskiej. M³odzie¿ uczestniczy³a w cyklu wyk³adów przygotowanych przez ekspertów OKE dotycz¹cych egzaminów maturalnych, a tak¿e zapozna³a siê z ofert¹ dydaktyczn¹ gospodarza salonu, Politechniki Rzeszowskiej i Uniwersytetu Rzeszowskiego. Uczniowie mieli równie¿ okazjê odwiedziæ stoiska instytucji edukacyjnych z Podkarpacia i ca³ej Polski i porozmawiaæ z przedstawicielami poszczególnych uczelni, dziêki czemu uzyskali szczegó³owe informacje na temat procesu rekrutacyjnego i wy- magañ dotycz¹cych studiowania w interesuj¹cych ich miejscach. Osoby, które wype³ni³y ankietê „Portret Maturzysty 2014” otrzyma³y tak¿e najnowsze informatory „Perspektyw”. Podkarpacki Salon Maturzystów po raz kolejny okaza³ siê wartoœciowym wydarzeniem edukacyjnym, które w przysz³oœci z pewnoœci¹ pomo¿e m³odym ludziom dokonaæ w³aœciwego wyboru kierunku studiów. Renata Dumara Przyroda bez (albo przez) cz³owieka zginie 20 wrzeœnia2013 r. m³odzie¿ z Zespo³u Szkó³ ks. dr. Jana Zwierza wziê³a udzia³ w corocznej akcji „Sprz¹tanie œwiata”. Uczestniczyli w niej uczniowie piêciu klas (2 TEH, 2PP, 3TB, 2TB, 2TMS) wraz z wychowawcami. - Najpierw zostaliœmy przeszkoleni przez opiekunów z zasad BHP oraz otrzymaliœmy niezbêdne rêkawiczki i worki foliowe. Po takich przygotowaniach, zmotywowani szczytnym celem akcji, wyruszyliœmy spod szko³y. Sprz¹taliœmy ró¿ne zak¹tki Ropczyc, m.in: Szwajcariê Ropczyck¹, ul. Wyspiañskiego, ul. Witosa i ul. Mickiewicza. (…) Sprz¹taj¹c, znaleŸliœmy wiele œmiesznych rzeczy np.: metalowe ³ó¿ko, ³y¿wy i ubrania. Gdy dochodziliœmy do celu naszego „spaceru”, mieliœmy ju¿ pe³ne worki posegregowanych œmieci. Na- stêpnie je przetransportowaliœmy w wyznaczone miejsce, czyli za budynek Starostwa Powiatowego w Ropczycach. W sumie uzbieraliœmy po 8 worków szk³a i makulatury, 5 worków metalu, 4 ró¿nych odpadów i a¿ 13 worków zape³niliœmy plastikiem. Zakoñczy- ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) liœmy akcjê z poczuciem dobrze wykonanej pracy, bardzo potrzebnej œrodowisku. Mamy nadziejê, ¿e przysz³oroczne sprz¹tanie œwiata przyniesie mniej obfite zbiory… A mo¿e nie bêdzie ju¿ œmieci w miejscach publicznych? Patrycja i Marcelina (kl. 2 TEH) na sta¿u Aby lepiej przygotowaæ przysz³ych absolwentów do wkroczenia na rynek pracy Zespó³ Szkó³ przyst¹pi³ do projektu „Podkarpacie stawia na zawodowców” wspó³finansowanego przez Uniê Europejsk¹ ze œrodków Europejskiego Funduszu Spo³ecznego, w ramach, którego ponad 200 uczniów w roku szkolnym 2012/2013 i 2013/ 2014 odbywa sta¿e w ró¿nych przedsiêbiorstwach naszego województwa. Sta¿e maj¹ ju¿ za sob¹ uczniowie klas II i III kszta³c¹cy siê w zawodach: technik hotelarstwa, technik mechanik, fototechnik, technik cyfrowych procesów graficznych, technik budownictwa, technik mechatronik, technik pojazdów samochodowych i technik ekonomista. M³odzie¿ odbywa³a sta¿e w lipcu lub sierpniu, w wymiarze 150 godzin, zdobywaj¹c cenne na rynku pracy doœwiadczenie zawodowe, a tak¿e otrzymuj¹c pierwsze w swoim ¿yciu wynagrodzenie w postaci stypendium sta¿owego i zwrot kosztów dojazdu. Podczas wakacji w roku 2014 sta¿ podejm¹ uczniowie kolejnych klas technikum. Projekt systemowy pn. „Podkarpacie stawia na zawodowców” realizowany jest w ramach Priorytetu IX Rozwój wykszta³cenia i kompetencji w regionach, Dzia³ania 9.2 Podniesienie jakoœci i atrakcyjnoœci szkolnictwa zawodowego Programu Operacyjnego Kapita³ Ludzki, którego Partnerem jest Powiat Ropczycko-Sêdziszowski – realizuj¹cy projekt zgodnie z umowa Partnersk¹ Nr PRS-09.02.0018-001/12-01 z dnia 19 czerwca 2012 r. zawart¹ pomiêdzy Województwem Podkarpackim – Wojewódzkim Urzêdem Pracy w Rzeszowie – Liderem Partnerstwa, a Powiatem RopczyckoSêdziszowskim. W imieniu dyrekcji szko³y dziêkujemy wszystkim przedsiêbiorstwom, które przyczyni³y siê do podniesienia kwalifikacji zawodowych naszych uczniów. Zespó³ ds. promocji STR. 25 WIADOMOŒCI Z GMINY OSTRÓW Zespó³ Pieœni i Tañca „Wrzos” w Bieczu 15 wrzeœnia 2013 r. odby³ siê w Bieczu na V Przegl¹d Zespo³ów Artystycznych „Pawie Pióra”; impreza by³a czêœci¹ II Bieckiego Festiwalu Kultury. Przed miejscow¹ publicznoœci¹ zaprezentowa³y siê zespo³y z Ma³opolski i Podkarpacia: Dzieciêco-M³odzie¿owy Zespó³ Tañca Ludowego „Podgrodzianie” z ZS nr 2 w Bieczu, wychowankowie Zespo³u Pieœni i Tañca AGH „Krakus”, Dzieciêco-M³odzie¿owy Zespó³ Regionalny „Ma³a Helenka”, Zespó³ Pieœni i Tañca „Wiercany”, Zespó³ Pieœni i Tañca „Wrzos”, Krakowska Szko³a Flamenco „Almora- ima”, Zespó³ Pieœni i Tañca „Pawie Pióra”, Zespó³ Pieœni i Tañca AGH „Krakus” im. Wies³awa Bia³ow¹sa, Regionalny Zespó³ Pieœni i Tañca „Pi¹tkowioki”, chór „Bel canto” z Muzycznej Szko³y I stopnia w Czas³awiu oraz Szko³y Muzycznej I stopnia przy SOS-W dla Dzieci Niewidomych i S³abowidz¹cych w Krakowie i kapela „Sabasówka” z Biecza. Ka¿dy z wystêpuj¹cych na przegl¹dzie zespo³ów prezentowa³ swój program artystyczny. Mo¿na by³o zatem zobaczyæ pokaz flamenco, tañce, spiskie, starej Warszawy, czy ³owickie. Poziom prezentacji by³ bardzo wysoki. ZPiT „Wrzos” zaprezentowa³ swój program jubileuszowy, na który z³o¿y³y siê: polonez, mazur oraz piosenki patriotyczne: Przybyli u³ani pod okienko, U³ani, u³ani, Jeszcze jeden mazur dzisiaj. ZPIT „Wrzos” uczestniczy³ w Przegl¹dzie Zespo³ów Artystycznych „Pawie Pióra” ju¿ po raz pi¹ty. J. £. WIADOMOŒCI Z GMINY SÊDZISZÓW MA£OPOLSKI W sobotê 21 wrzeœnia br. w Domu Ludowym w Czarnej Sêdziszowskiej mia³a miejsce uroczystoœæ wrêczenia medali „Order serca matkom wsi” trzem paniom z Ko³a Gospodyñ Wiejskich. Na wniosek Barbary Sêd³ak, przewodnicz¹cej miejscowego ko³a, medale otrzyma³y: Maria Czapka, Maria Guzy i Maria Skoczek. Ordery wrêcza³y: Stefania Micha³ek – wiceprzewodnicz¹ca Wojewódzkiej Rady KGW w Rzeszowie, El¿bieta Œwiniuch – zastêpca Burmistrza Sêdziszowa M³p. oraz Barbara Traciak – przewodnicz¹ca Gminnej Rady KGW w Sêdziszowie M³p. – Ten medal to symbol uznania za matczyny trud w³o¿ony w wychowanie m³odego pokolenia Polaków – patriotów, za niestrudzon¹ pracê w przeobra¿aniu ¿ycia wsi, rodziny wiejskiej, za autentyczne zaanga¿owanie w upowszechnianie cnót obywatelskich, za aktyw- STR. 26 Ordery dla matek Stefania Micha³ek wiceprzewodnicz¹ca Wojewódzkiej Rady KGW w Rzeszowie dekoruje Orderami Serca Matkom Wsi panie z Ko³a Gospodyñ Wiejskich w Czarnej Sêdziszowskiej Stefania Micha³ek wiceprzewodnicz¹ca Wojewódzkiej Rady KGW w Rzeszowie gratuluje Marii Skoczek, odznaczonej „Orderem serca matkom wsi” noœæ spo³eczno-zawodow¹ w œrodo- Wiejskich w Sêdziszowie M³p. wisku wiejskim – uzasadnia BarW tym roku w województwie bara Traciak, przewodnicz¹ca podkarpackim orderami, któGminnej Rady Kó³ Gospodyñ re przyznaje Krajowy Zwi¹zek Rolników, Kó³ek i Organizacji Rolniczych zosta³y odznaczone 63 matki. Ciekawym elementem spotkania by³ pokaz dekorowania tortów przeprowadzony przez uczennice z Zespo³u Szkó³ Agro-Technicznych w Ropczycach, pod kierownictwem Wioletty Walczyk-Weselak. Wyst¹pi³a równie¿ kapela po- Kapala „Paka Sêdzisza” Gratulacje i ¿yczenia dla odznaczonych pañ przekazuj¹ Barbara Sêd³ak przewodnicz¹ca Ko³a w Czarnej Sêdz. i Barbara Traciak, przewodnicz¹ca Gminnej Rady Kó³ Gospodyñ Wiejskich w Sêdziszowie M³p. Fot. Archiwum dwórkowa „Paka Sêdzisza” bawi¹c publicznoœæ nie tylko muzyk¹ i œpiewem, ale te¿ fraszkami. Spotkanie zosta³o zorganizowane przez Gminn¹ Radê KGW w Sêdziszowie Ma³opolskim i KGW w Czarnej Sêdziszowskiej. Inf. w³. ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) WIADOMOŒCI Z GMINY WIELOPOLE SKRZYÑSKIE Przychodzi czytelnik do biblioteki… Wszelkie informacje o œwiecie i o ludziach wraz z ich przep³ywem i przekazywaniem z ust do ust ulegaj¹ modyfikacji. Ludzki umys³ nie znosi pró¿ni niewiedzy, a gdy j¹ napotka, zaraz j¹ wype³ni w³asnymi pomys³ami, domys³ami i przypuszczeniami, które puszczone w obieg staj¹ siê trudnymi do obalenia dogmatami. Ka¿dy z nas zna to z w³asnego doœwiadczenia. Jak mówi sentencja – Nim prawda obuæ siê zdo³a, plotka obiegnie ca³e miasto. Nie inaczej jest w przypadku tytu³ów lektur szkolnych. Od momentu kiedy taki tytu³, niczym wyrok, zostanie og³oszony przez polonistê, do chwili wybrzmienia przy ladzie bibliotecznej, przechodzi on niejedn¹ transformacjê. - - - - W bibliotece mo¿na wiêc us³yszeæ: - czy jest Zagroda dla œwiñ? (chodzi o Folwark zwierzêcy) - czy jest Po¿egnanie z Panem Bogiem Krala? (mia³o byæ Zd¹¿yæ przed Panem Bogiem Hanny Krall) poproszê Mêki tego Woltera (Cierpienia m³odego Wertera) chcia³bym wypo¿yczyæ Mroczne jajo (J¹dro ciemnoœci) poproszê Rozmowy z kartek Hanny Krall (Rozmowy z katem K. Moczarkiego) czy s¹ Skarby cynamonowe? (Sklepy cynamonowe) poproszê lekturê Stary cz³owiek nie mo¿e Hemingwaya (Stary cz³owiek i morze E. Hemingwaya) czy jest ABC dobrego wychowania Orzeszkowej? (ABC… Orzeszkowej) proszê wiersze Huberta (Herberta) poproszê Zagranicê Na³kowskiej (Granica) chcia³bym wypo¿yczyæ J¹dro, tylko nie wiem czyje (J¹dro ciemnoœci Conrada) czy jest lektura Wêglem pisane? (Szkice wêglem) czy jest lektura Stary mendel? (Mendel gdañski) - potrzebujê Niebiañsk¹ komediê (Nie-boska komedia) - czy jest Wiktoria victis? (Gloria victis) - poproszê o Ma³y ksiê¿yc (ksi¹¿ka nosi tytu³ Ma³y ksi¹¿ê) Osobiœcie chêtnie wspominam trzy sytuacje. Pierwsz¹, w której dziewczynka pyta³a o lekturê pt. Ciê¿arka (chodzi³o o Si³aczkê). Innym razem czytelniczka przysz³a po lekturê Antko Muzykant, wiêc da³am jej dwie: Antka i Janka Muzykanta. Najtrudniej by³o mi rozszyfrowaæ zapotrzebowanie pi¹toklasistki na lekturê pt. Zemsta i krzywda. Po wykluczeniu Zemsty Fredry i zapytaniu dla jakiej szko³y oraz klasy chodzi osoba, która jej potrzebuje, domyœli³am siê, ¿e chodzi o Zbrodniê i karê. *** - Poproszê tak¹ ksi¹¿kê Anakonda – prosi czytelnik w bibliotece. - Czy to ma byæ coœ z zoologii? – upewnia siê bibliotekarka. - Nie, to lektura z polskiego. - To mo¿e Antygona Sofoklesa? - O, to w³aœnie o to chodzi! – ucieszy³ siê czytelnik. *** Dzwoni telefon w bibliotece: - Biblioteka, s³ucham. - Proszê mnie po³¹czyæ z dzia³em przed³u¿ania – prosi czytelnik. - A co chcia³by pan przed³u¿yæ? - Jak to, co? Ksi¹¿kê, oczywiœcie! Koñczê, bo w³aœnie nadci¹gaj¹ m³odzi internauci. Pewnie znów, po porzuceniu swoA oto inne scenki z bibliotek: Student oddaje ksi¹¿ki w bi- ich plecaków gdzie popadnie, zadadz¹ sakramentalne bliotece: - Czy mog³aby pani sprawdziæ, pytanie: – Proszê pani, czy czy jestem czysty? – zwraca siê mo¿emy wejœæ na komputer? Maria Wójcik do bibliotekarki. Sprz¹tanie œwiata – Polska 2013 20 wrzeœnia 2013 roku Publiczne Gimnazjum im. ksiêdza Jerzego Popie³uszki w Wielopolu Skrzyñskim przy³¹czy³o siê do ekologicznej akcji „Sprz¹tanie œwiata – Polska”. Tematem tegorocznej akcji jest has³o „Odkrywamy czyst¹ Polskê”. W ramach przygotowania do akcji gimnazjaliœci obejrzeli program ekologiczny przygotowany przez cz³onków szkolnych kó³ LOP-u i PCK pod kierunkiem A. Waszczuk i M. Jarosz. Uczniowie podczas apelu wyjaœniali pojêcia zwi¹zane z ochron¹ œrodowiska, zapoznawali z rodzajami odpadów i ich segregacj¹, akcentowali, ¿e iloœæ œmieci zale¿y od ludzi i poziomu œwiadomoœci ekologicznej. Na tablicy w odpowiednich kolorach powieszone zosta³y kartony z napisami: „plastik”, „metal”, „szk³o”, „papier”. Drug¹ czêœæ apelu stanowi³a scenka pt. „S¹d nad mieszkañ- cem gminy Wielopole Skrzyñskiego, który degraduje otaczaj¹c¹ przyrodê”. Oskar¿ony wyrzuca³ œmieci gdzie popadnie, by³o mu obojêtne, gdzie bêd¹ one sk³adowane. Œwiadkowie oskar¿enia – lekarz, ekolog, policjant, uczennica argumentowali, ¿e poprzez swoje bezmyœlne dzia³anie niszczy on œrodowisko. Ziemia nie mo¿e poradziæ sobie z niszcz¹c¹ dzia³alnoœci¹ cz³owieka. ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) W akcji „Sprz¹tanie œwiata” wziêli udzia³ uczniowie z klas drugich wraz ze swoimi opiekunami. Wszyscy uczestnicy otrzymali rêkawice ochronne, worki foliowe i pozytywnie zmotywowani szczytnym celem wyruszyli porz¹dkowaæ teren bli¿szej i dalszej okolicy. Akcja przebiega³a sprawnie, zebrano kilka worków œmieci, wœród których najwiêcej by³o butelek po napojach, puszek alumi- niowych, torebek i foliowych oraz opakowañ po produktach spo¿ywczych. Celem akcji by³o przede wszystkim rozbudzenie wspó³odpowiedzialnoœci za porz¹dek w najbli¿szym otoczeniu. Gimnazjaliœci uœwiadomili sobie podczas porz¹dkowania terenów, ¿e chc¹ ¿yæ w œrodowisku czystym, przyjaznym i w zgodzie z natur¹. Opiekunowie szkolnego ko³a LOP i PCK STR. 27 IV Turniej Orlika’2012 o Puchar Premiera Donalda Tuska WIADOMOŒCI Z GMINY WIELOPOLE SKRZYÑSKIE IV Turniej Orlika’2012 o Puchar Premiera Donalda Tuska 11 i 16 wrzeœnia 2013 r. na boiskach sportowych Orlik’2012 w Wielopolu Skrzyñskim odby³y siê eliminacje gminne IV Turnieju Orlika’2012 o Puchar Premiera Donalda Tuska. Patronat na t¹ imprez¹ obj¹³ Gminny Oœrodek Kultury i Wypoczynku w Wielopolu Skrzyñskim. W pierwszym dniu rywalizacji swoje umiejêtnoœci pi³karskie sprawdzi³y dziewczêta ze szkó³ podstawowych z Berdechowa, Wielopola (dwie dru¿yny) oraz gimnazjum w kategorii 12-13 lat. W tym samym dniu rozegrano zawody w kategorii ch³opców 10-11 lat z udzia³em szkó³ podstawowych z Nawsia, Berdechowa, Glinika oraz Wielopola Skrzyñskiego. 16 wrzeœnia rywalizowali ze sob¹ ch³opcy w kategorii 1213 lat; do tego turnieju przyst¹pi³y reprezentacje wszystkich szkó³ podstawowych z terenu gmin: Berdechów, Brzeziny, Wielopole Skrzyñskie, Nawsie, Glinik, Broniszów oraz gimnazjum (dwie dru¿yny). Ka¿dy uczestnik zawodów otrzyma³ koszulkê z logo turnieju, a dodatkowo dru¿yny, które zajê³y pierwsze miejsca otrzyma³y puchary ufundowane przez Gminny Oœrodek STR. 28 Kultury i Wypoczynku w Wielopolu Skrzyñskim oraz nominacjê do dalszych gier. W kategorii ch³opców 10-11 lat zwyciê¿y³a reprezentacja szko³y podstawowej w Gliniku w sk³adzie: Rados³aw Piêkoœ, Wojciech Matysek, Piotr Gruszka, Jakub Król, Micha³ Lisak, Filip Bieszczad, Wojciech Pasowicz, Szymon Bujak (opiekun dru¿yny – Krzysztof Litak). na, Aleksandra Magdoñ (opie- nagród uczestniczyli: wójt kunem dru¿yny jest Mariusz Gminy Czes³aw Leja, przeMosior). wodnicz¹cy Rady Gminy Robert Pieczonka, dDyrektor Wœród ch³opców 12-13 lat zwy- GOKiW oraz radny powiatociê¿y³a reprezentacja Publicz- wy Marcin Œwierad, dyrektor nego Gimnazjum w Wielopo- Publicznego Gimnazjum, lu Skrzyñskim w sk³adzie: Ja- równie¿ radny powiatowy Stakub D³ugosz, Daniel Dr¹g, nis³aw Paryœ. Pawe³ Król, Eryk Sypieñ, PaBy³a to ju¿ trzecia impreza tryk Szymañski, Albert Szy- od momentu otwarcia kommañski, Daniel Wiœniowski, pleksu boisk sportowych ORKrzysztof Ocha³, Karol Bujak, LIK’2012 w Wielopolu Witold Krok (zespo³em opie- Skrzyñskim, które mia³o miejkuje siê Piotr Czaja). sce 28 maja br. W kategorii dziewcz¹t 12-13 lat pierwsze miejsce zajê³a reprezentacja publicznego gimnazjum w Wielopolu Skrzyñskim w sk³adzie: Klaudia Froñ, Justyna Pyc, Halina Wajda, MarW rozpoczêciu oraz zakoñcelina Cabaj, Sabina Œwiêtoñ, Ewa Pieprzak, Faustyna WoŸ- czeniu zawodów i wrêczeniu Opr. T. Kozio³ ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) WIADOMOŒCI Z GMINY WIELOPOLE SKRZYÑSKIE Dzieñ patrona w szkole w Nawsiu W tym roku przypada 74 rocznica najazdu Armii Czerwonej na wschodnie tereny Rzeczpospolitej. Ta agresja skutkowa³a nie tylko œmierci¹ polskich ¿o³nierzy na polach bitwy, ale te¿ wywózk¹ zes³añców na tereny ówczesnego ZSRR. Tylko nieliczni wrócili do domów. Pozostali zostali zamordowani, b¹dŸ zmarli z zimna i wycieñczenia podczas morderczej pracy w syberyjskich ³agrach. Przemarsz na mszê œwiêt¹ do koœcio³a – odzia³ „Strzelców” z Gimnazjum im. ksiêdza Jerzego Popie³uszki w Wielopolu Skrzyñskim oraz dzieci ze Szko³y Podstawowej im. Sybiraków w Nawsiu. 17 wrzeœnia obchodzimy Œwiatowy Dzieñ Sybiraka. W tym roku po raz pierwszy w Szkole Podstawowej im. Sybiraków w Nawsiu odby³y siê uroczystoœci Dnia Patrona. Rozpoczê³a je msza œwiêta odprawiona w koœcio³a p.w. œw. Andrzeja Boboli, której przewodniczy³ ks. proboszcz Marek Marchut w asyœcie ksiê¿y: misjonarza Józefa Treli pracuj¹cego na co dzieñ w Kazachstanie i ks. doktora Marka Story z Wenecji. Po nabo¿eñstwie, uczestnicy uroczystoœci zatrzymali siê przy tablicy pami¹tkowej znajduj¹cej siê na œcianie koœcio³a, upamiêtniaj¹cej nazwiska mieszkañców Nawsia wywiezionych na Sybir. Delegacja uczniów z³o¿y³a kwiaty i zapali³a symboliczny znicz. Po powrocie do szko³y przedstawi- ciele Samorz¹du Uczniowskiego z³o¿yli kwiaty pod tablic¹ pami¹tkow¹ patronów szko³y umieszczonej na œcianie g³ównego holu. Wartê przy tablicy pe³nili cz³onkowie Zwi¹zku Strzeleckiego „Strzelec”. W dalszej czêœci uroczystoœci g³os zabra³a dyrektor Krystyna Paryœ, która powita³a zebranych goœci: kap³anów, przewodnicz¹cego Rady Gminy Wielopole Skrzyñskie Roberta Pieczonkê, dyrektora Zespo³u Obs³ugi Szkó³ i Przedszkola w Wielopolu Skrzyñskim Antoniego Balickiego oraz radnego powiatowego, dyrektora Publicznego Gimnazjum w Wielopolu Skrzyñskim Stanis³awa Parysia. Nastêpnie przybli¿y³a idee towarzysz¹ce organizacji Dnia Patrona, wskazuj¹c na potrzebê Tablica z nazwiskami Sybiraków z Nawsia. Uczniowie po zakoñczonej czêœci artystycznej. pamiêci o tragicznym losie Polaków represjonowanych na wschodzie. 11 listopada 1944 r. zabrano podstêpnie z Nawsia dwunastu mieszkañców. Byli to: Antoni Ambrozowicz, Konstanty Gawron, Wincenty Jaworek, Antoni Kieba³a, Micha³ Kieba³a, Franciszek Klich, Ludwik Opoñ, W³adys³aw Opoñ, Józef Rogowski, Stanis³aw RzeŸnikiewicz, Józef Szkotnicki, Ludwig Targ. To dla ich pamiêci i wszystkich zes³añców poœwiêcono rok temu tablicê pami¹tkow¹. Czêœæ artystyczn¹ pod ha- s³em „Pamiêæ nie da³a siê zabiæ” przedstawili uczniowie klasy VI pod kierunkiem Anny Pakli. Zaprezentowali epizody z ¿ycia zes³añców i œpiewali pieœni patriotyczne przygotowane wraz z nauczycielem Tomaszem Andreasikiem. Koñcz¹c spotkanie, dyrektor Krystyna Pasyœ podziêkowa³a wszystkim za przybycie i wyrazi³a nadziejê, ¿e Sybiracy bêd¹ dla nas wzorem patriotyzmu, czyli umi³owania Ojczyzny, wiernoœci i poœwiêcenia. Krystyna Paryœ WIADOMOŒCI Z ZAGORZYC Płomień Zagorzyce w klasie A Sezon rozgrywkowy 2012/2013 by³ dla pi³karzy P³omienia Zagorzyce bardzo udany – awansowali do klasy A. 15 wrzeœnia br. przed meczem z Progresem Kawêczyn (wygranym 2-1) odby³o siê wrêczenie pami¹tkowych pucharów, ufundowanych przez Okrêgowy Zwi¹zek Pi³ki No¿nej Dêbica. Puchar za zwyciêstwo w lidze wrêczy³ dru¿ynie seniorów Wies³aw Lada, prezes OZPN Dêbica, natomiast dru¿ynie juniorów nagrodê wrêczy³a Barbara Traciak, so³tys Zagorzyc Górnych. – Jest to zas³u¿ony awans dru¿yny z Zagorzyc wynikaj¹cy przede wszystkim z ogromnego zaanga¿owania zawodników, trenera, jak i dzia³aczy oraz oczywiœcie pana Marka B¹czkowskiego, jako prezesa. Zawodnicy P³omienia Zagorzyce z prezesem Markiem B¹czkowskim, Wieloletnia praca z dzieæmi i m³o- so³tysem Zagorzyc Górnych Barbar¹ Traciak i prezesem Okrêgowego Zwi¹zku Pi³ki No¿nej Dêbica Wies³awem Lad¹ dzie¿¹ przynios³a tak oczekiwany przez lokaln¹ spo³ecznoœæ efekt w postaci widowiskowej, skutecznej gry i oczywiœcie upragnionego awansu – powiedzia³ Wies³aw Lada Prezes OZPN Dêbica. Gratulujemy! Inf. w³asna ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) P³omieñ Zagorzyce w klasie A STR. 29 TO I OWO Co powinniœmy robiæ, aby jak najd³u¿ej zachowaæ zdrowy krêgos³up? Rynek 1/10, 39-100 Ropczyce Tel. 697 615 008 www.leczkregoslup.pl Ka¿dy, kogo kiedykolwiek bola³ krêgos³up wie, jak uci¹¿liwy i trudny jest to problem. Tzw. postrzykniêcie, które czêsto zdarza siê nam lub naszym znajomym to bardzo groŸne schorzenie. Unieruchamia cz³owieka czasami ca³kowicie. Mo¿e siê to zdarzyæ przy wysiadaniu z samochodu, podnoszeniu czegoœ z pod³ogi lub odkurzaniu domu. Czasami ból krêgos³upa pojawia siê, gdy nas „przewieje”, np. w momencie, kiedy stoimy w przeci¹gu. Sk¹d siê bierze ból krêgos³upa? Co wtedy robiæ? Ból najczêœciej powstaje w momencie ucisku dysku na nerw. Ten proces trwa czasami bardzo d³ugo i nie mo¿na okreœliæ dok³adnie momentu rozpoczêcia wysuwania siê dysku. Mo¿e zdarzyæ siê równie¿ tak, ¿e dysk wysunie siê podczas podnoszenia bardzo ciê¿kie- go przedmiotu. Nale¿y wówczas udaæ siê do specjalisty, aby odblokowa³ nam stawy i ustawi³ krêgos³up w prawid³owej pozycji. Jeœli nie zastosujemy skutecznej terapii manualnej mo¿e dojœæ do uszkodzenia nerwu, a w konsekwencji – unieruchomienia lub kalectwa. Pamiêtajmy, ¿e zastosowanie leków przeciwbólowych zamaskuje jedynie ból, a nie wyleczy naszego schorzenia. Jak zbudowany jest krêgos³up? Krêgos³up (³ac. Columna vertebralis) to czêœæ uk³adu kostnego, stanowi¹ca jego g³ówn¹ oœ i podporê. Jak wiemy krêgos³up cz³owieka zbudowany jest z 33-34 krêgów, rozci¹gaj¹cych siê od g³owy do koœci ogonowej. Krêgi po³¹czone s¹ ze sob¹ stawami miêdzykrêgowymi. Pomiêdzy krêgami znajduj¹ siê kr¹¿ki miêdzykrêgowe (tzw. dyski), które odpowiadaj¹ za odpowiedni¹ ruchomoœæ oraz sprê¿y- stoœæ krêgos³upa. Rozró¿niamy nastêpuj¹ce odcinki krêgos³upa: czêœæ szyjn¹, czêœæ piersiow¹, czêœæ lêdŸwiow¹, czêœæ krzy¿ow¹, czêœæ guziczn¹ (ogonow¹). Krêgos³up jest najwa¿niejsz¹ czêœci¹ naszego cia³a, dlatego powinniœmy o niego szczególnie dbaæ, aby jak najd³u¿ej by³ zdrowy. Bóle pleców powstaj¹ z ró¿nych przyczyn, m.in. z braku aktywnoœci fizycznej, siedz¹cego trybu ¿ycia i nieprawid³owej postawy podczas wykonywania codziennych obowi¹zków. Wówczas zblokowaniu ulegaj¹ stawy miêdzykrêgowe, które powoduj¹ zmniejszon¹ ruchomoœæ krêgos³upa. Odczuwamy wówczas sztywnoœæ i ból w poszczególnych jego odcinkach. Zastosowanie terapii manualnej skutecznie usuwa zblokowania krêgów, spiêcia miêœniowe oraz, przy u¿yciu odpowiednich technik, ustawia krêgos³up w prawid³owej pozycji. Aby nasz krêgos³up by³ w dobrej kondycji unikajmy pozycji, które nie sprzyjaj¹ krêgos³upowi, przede wszystkim d³ugotrwa³ego siedzenia. Jeœli ju¿ mamy pracê siedz¹c¹ powinniœmy pamiêtaæ, aby pod³o¿yæ coœ pod odcinek lêdŸwiowy. Co godzinê powinniœmy wstaæ, wyprostowaæ siê, przejœæ kilka kroków i zmieniæ pozycjê. Oszczêdzaj krêgos³up! Podnosz¹c ciê¿ary, ugnij kolana! Zakupy noœ w obu rêkach, rozk³adaj¹c ciê¿ar równomiernie, szpilki zostaw na specjalne okazje. Wa¿nym elementem w profilaktyce bólu pleców jest tak¿e walka ze stresem. Zdenerwowanie, utrzymuj¹ce siê przez d³u¿szy czas, wi¹¿e siê ze zwiêkszeniem napiêcia miêœniowego, g³ównie w okolicach karku i mo¿e byæ bezpoœredni¹ przyczyn¹ uporczywego bólu. Systematyczna aktywnoœæ fizyczna to najskuteczniejszy sposób na unikniêcie wielu schorzeñ. Siedz¹cy tryb ¿ycia wp³ywa w sposób niekorzystny nie tylko na nasze samopoczucie, ale przede wszystkim na nasz¹ kondycjê. Dbaj¹c o aktywnoœæ fizyczn¹ sprawiamy, ¿e jakoœæ naszego ¿ycia bêdzie lepsza. Ruch ma szczególnie korzystny wp³yw na uk³ad oddechowy, krwionoœny oraz uk³ad ruchu. Dlatego w ka¿dym wieku nale¿y siê ruszaæ w miarê swoich mo¿liwoœci. Mamy jesieñ, a wraz z ni¹ d³ugie wieczory, zamiast siedzieæ przed telewizorem, czy komputerem wyjdŸmy na spacer. Na koniec przypomnijmy zasadê nestora polskiej ortopedii i rehabilitacji prof. Wiktora Degi, który powiada³ ruch mo¿e zast¹piæ wiele leków, natomiast ¿aden lek nie zast¹pi ruchu. Zadbaj o skórê po lecie www.embeauty.pl Wakacje siê skoñczy³y, a nasza skóra wymaga „porz¹dków”. Czas przywróciæ jej zdrowy wygl¹d, blask i energiê. Dlatego warto zadbaæ o to, aby usun¹æ niechciane zmiany na skórze, pomyœleæ o jej prawid³owym nawil¿eniu i od¿ywieniu. Niestety, czêsto zapominamy o tym i nie staramy siê wp³yn¹æ na poprawê jej kondycji. Po wakacyjnych przygodach skóra czêsto jest przesuszona, wiotka, podra¿niona, czêsto pojawiaj¹ siê na niej przebarwienia. Czêsto wystawiana na s³oñce utraci³a bardzo du¿o wilgoci. Nadmierna ekspozy- STR. 30 cja na œwiat³o s³oneczne lub brak preparatów z filtrami UV przyczyni³y siê do niepo¿¹danych plam. Warto pomyœleæ o z³uszczeniu naskórka. Podczas opalania siê warstwa rogowa skóry robi siê coraz grubsza. W³aœnie w ten sposób broni siê ona przed szkodliwymi promieniami UV. Obumar³y naskórek utworzy³ gruby mur i skóra wygl¹da nieestetycznie. Ponadto nie przepuszcza sk³adników aktywnych, które s¹ zawarte w stosowanych przez nas kosmetykach. Dlatego polecam wykonywanie regularnych peelingów, które pomog¹ nam utrzymaæ g³adk¹ i jednolit¹ cerê. Te przezna- ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) TO I OWO Anemia – najczêstsza przyczyna os³abienia Anemia to najczêstsza choroba krwi; jej objawy zale¿¹ od czasu narastania niedokrwistoœci. Jeœli narasta latami, to organizm adaptuje siê do niskiego stê¿enia hemoglobiny i nawet w ciê¿kich anemiach objawy nie s¹ widoczne lub s¹ bardzo sk¹pe. Jeœli choroba narasta szybko, to symptomy s¹ widoczne natychmiast. G³ównym objawem anemii jest os³abienie. Cz³owiek czuje siê zmêczony nawet przy najmniejszym wysi³ku, a kiedy próbuje to pokonaæ – do³¹cza siê dusznoœæ, bóle g³owy i przyspieszone bicie serca. Jest siê ci¹gle wyczerpanym i sennym. Podstawowym parametrem oceniaj¹cym przy anemii jest poziom hemoglobiny podczas badania obrazu krwi. G³ówny objaw tej choroby to bladoœæ skóry i b³on œluzowych; przy poziomie hemoglobiny poni¿ej 9 mg% bladoœæ jest ju¿ zawsze widoczna. W zale¿noœci od mechanizmu powstania anemii, wyró¿niamy niedokrwistoœæ z niedoboru ¿elaza, anemiê hemolityczn¹ przy masowym rozpadzie krwinek czerwonych, anemiê przy gwa³townym lub przewlek³ym krwawieniu oraz rzadsze: przy niedoborze Vit B12, w chorobach nerek, w¹troby i w nowotworach. Najczêstszym typem niedokrwistoœci jest anemia z niedoboru ¿elaza, i t¹ niedokrwistoœci¹ chcê siê zaj¹æ w tym artykule. Jeœli zasoby ¿elaza spo¿ywane w codziennym pokarmie s¹ za niskie, a przez to ulegn¹ wyczerpaniu w szpiku kostnym, to ujawnia siê niedokrwistoœæ. Krwinki czerwone s¹ ma³e (nazywamy tê cechê, stwierdzon¹ pod mikroskopem, mikrocytoz¹), s¹ te¿ blade, bo zawieraj¹ ma³o hemoglobiny. Odczuwamy wtedy pieczenie œluzówek jamy ustnej, co jest spowodowane przewlek³ym zapaleniem b³ony œluzowej jêzyka i jamy ustnej. Czêsto tym stanom towarzysz¹ zajady, czyli zapalenie k¹cików ust, paznokcie s¹ kruche i ³amliwe, wystêpuje brak apetytu, a nawet trudnoœci w po³ykaniu, poniewa¿ dochodzi do obni¿enia wydzielania soku ¿o³¹dkowego. Wœród przyczyn niedoboru ¿elaza w organizmie najczêstsze s¹ utraty krwi, g³ównie u kobiet obficie miesi¹czkuj¹cych oraz przy utracie krwi przewlek³ej z uk³adu pokarmowego, przy ¿ylakach odbytu, chorobie wrzodowej ¿o³¹dka i dwunastnicy, tak¿e nowotworach ¿o³¹dka i jelit. Czêsto przyczyn¹ niedoboru ¿elaza jest zwiêkszone zapotrzebowanie na ten pierwiastek u m³odzie¿y, przy intensywnym wzroœcie i wysi³ku fizycznym, a tak¿e w ci¹¿y. Istniej¹ te¿ choroby, zespo³y z³ego wch³aniania, które powoduj¹, ¿e ¿elazo nie wch³ania siê z jelit do krwiobiegu, nawet jeœli jest przyjmowane w diecie w prawid³owej iloœci. Ale najczêœciej do anemii doprowadza z³a dieta, uboga w ten pierwiastek. W ka¿dym wypadku zaistnia³ej anemii lekarz musi przeprowadziæ badania diagnostyczne, które znajd¹ pierwotn¹ przyczynê tej choroby, by skutecznie mo¿na j¹ by³o wyleczyæ. Zwykle wystarcza leczenie w postaci przyjmowania preparatów doustnych ¿elaza i witamin przez okres oko³o szeœciu miesiêcy, a sytuacji, gdy nie ma wch³aniania z jelit lub, gdy musimy szybko uzupe³niæ poziom hemoglobiny np.: w póŸniej ci¹¿y, wtedy siêgamy do preparatów ¿elaza podawanych domiêœniowo lub do¿ylnie, a w ostatecznym przypadku konieczne jest przetoczenie krwi. Nie ma powszechnie akceptowanego progu anemii po przekroczeniu, którego konieczne jest ju¿ przetoczenie krwi, zale¿y to od chorego i jego diety oraz stanu ogólnego, ale jeœli poziom hemoglobiny wynosi 6 mg% lub mniej, szczególnie u kobiet w ci¹¿y, to przetoczenie krwi staje siê konieczne. Podczas leczenia istotna jest dieta bogata w produkty zawieraj¹ce dobrze wch³aniane ¿elazo. Pamiêtaæ nale¿y o urozmaiconej diecie, zawieraj¹cej miêso. Szczególnie bogatym Ÿród³em ¿elaza jest w¹troba, bardzo dobrze przyswajalne ¿elazo znajduje siê w ¿ó³tkach jaj, z warzyw istotne s¹ buraczki, marchewka pod ró¿nymi postaciami, a nawet muszê wspomnieæ o szpinaku, choæ niechêtnie, bo go nie lubiê od czasu dzieciñstwa (na szczêœcie istniej¹ inne jeszcze produkty bogate w ¿elazo i smaczne). Kiedy wiêc na co dzieñ stosujemy urozmaicon¹ dietê bogat¹ w mikroelementy i ¿elazo to bêdziemy mogli unikn¹æ choroby, o której Wam teraz pisa³em. By nie by³o jak w tym dowcipie: anemik le¿y ju¿ w szpitalu w takim zaawansowaniu choroby, ¿e tylko kwalifikuje siê do przetoczenia krwi. W nocy s³ychaæ jego s³abiutki g³os wzywaj¹cy pielêgniarkê: – Siostro! Tu jest paj¹k, siostro!, – No, dok¹d mnie ci¹gniesz bydlaku? czone do pielêgnacji domowej zawieraj¹ niewielkie iloœci silnie dzia³aj¹cych substancji, dlatego w³aœnie s¹ bezpieczne dla naszej skóry. Nale¿y stosowaæ je œciœle z instrukcj¹ na opakowaniu. Nie wymagaj¹ specjalistycznej wiedzy. Jednak nale¿y pamiêtaæ, ¿e powinny byæ dobrane do rodzaju skóry. Warto tez oddaæ siê w rêce kosmetyczki, która wykona zabieg mikrodermabrazji. Ten prosty zabieg dzia³a na zasadzie peelingu mechanicznego. Nie tylko skutecznie oczyszcza skórê, ale pobudza równie¿ procesy regeneracyjne. Do z³uszczania naskórka wykorzystywany jest specjalny aparat, naskórek œcierany jest za pomoc¹ mikrokryszta³ków, które bardzo szybko odsysane s¹ wraz z obumar³ymi komórkami naskórka. Po zabiegu skóra zdecydowanie lepiej przyswaja kosmetyki, poniewa¿ poprawia siê w niej kr¹¿enie krwi i jest bardziej dotleniona. Inne zabiegi intensywnie z³uszczaj¹ce to te z u¿yciem kwasów. Przywróc¹ one skórze blask i œwie¿oœæ. S¹ równie¿ bardzo skuteczne w pozbywa- niu siê przebarwieñ, które stanowi¹ prawdziw¹ plagê. Proces eksfoliacji (z³uszczania) polega na usuniêciu zewnêtrznych warstw naskórka, w wyniku czego zostaj¹ ods³oniête œwie¿e, niezniszczone komórki. Niszcz¹c powierzchowne warstwy zostaj¹ usuniête drobne zmarszczki, rozszerzone pory i przebarwienia. Kwasy doskonale radz¹ sobie te¿ z najwa¿niejszym problem dojrza³ej skóry, którym jest zmniejszona iloœæ w³ókien podporowych, czyli kolagenu i elastyny. Oczywiœcie wyró¿niamy kwasy o ró¿- nych w³aœciwoœciach i stê¿eniach, a kosmetyczka dobiera je do indywidualnych potrzeb i typu skóry. Nie zapominajmy o odpowiednim nawil¿eniu i od¿ywieniu skóry przed nadejœciem zimy. Ta pora roku robi du¿e spustoszenie w naszej skórze, dlatego zaopatrzmy siê w intensywniejsze kosmetyki, które zapewni¹ nam odpowiedni¹ ochronê. Konieczny bêdzie ochronny krem na dzieñ oraz bardziej od¿ywczy, o bogatej konsystencji na noc. Ewa Betleja – kosmetolog ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) Marek Ziajor Specjalista medycyny rodzinnej STR. 31 TO I OWO Sad PaŸdziernik jest dobrym okresem na sadzenie m³odych drzewek i krzewów owocowych, szczególnie tych o nagich korzeniach. Drzewka w pojemnikach ³atwiej siê przyjmuj¹ i mo¿na w zasadzie sadziæ je przez ca³y sezon wegetacyjny, s¹ jednak znacznie dro¿sze. Roœliny mo¿na sadziæ, dopóki nie zamarznie ziemia. Po posadzeniu obficie je podlewamy i obsypujemy kopczykami chroni¹cymi szyjkê korzeniow¹ przed spadkami temperatury. Posadzonych drzewek nie nale¿y przycinaæ – zrobimy to dopiero na wiosnê. Je¿eli latem zebraliœmy pestki moreli, czereœni, wiœni, œliwy, czy te¿ brzoskwini (tych ostatnich tylko z odmian póŸnych), teraz mo¿na je umieœciæ w doniczce z lekko wilgotnym piaskiem. W ten sposób nale¿y je przechowaæ do grudnia, kiedy to trzeba bêdzie zakopaæ je p³ytko w glebie w ogrodzie i zabezpieczyæ przed mrozem, przykrywaj¹c liœæmi lub igliwiem. Gdy minie zima, w marcu, wysiewamy je do gruntu. Otrzymane w ten sposób siewki mog¹ pos³u¿yæ jako podk³adki lub nawet jako owocuj¹ce drzewka (na pierwsze owoce trzeba bêdzie jednak poczekaæ kilka lat). Wokó³ drzew i krzewów warto po raz ostatni usun¹æ chwasty. Dziêki temu opóŸnimy ich pojawienie siê na wiosnê. Ograniczymy te¿ bytowanie gryzoni, które w miejscach zaroœniêtych przez chwasty mog¹ zak³adaæ zimowe kryjówki. Je¿eli na dzia³ce mieliœmy problem z parchem jab³oni, trzeba wykonaæ oprysk 5% – STR. 32 roztworem mocznika. Zabieg ten przyspieszy rozk³ad liœci wraz z zimuj¹cymi otoczniami grzyba powoduj¹cego parcha jab³oni. Na dzia³kach po³o¿onych w pobli¿u lasu pnie m³odych drzewek trzeba zabezpieczyæ przed sarnami i zaj¹cami. Tych ostatnich jest ju¿ wprawdzie coraz mniej, ale sarny wystêpuj¹ licznie, nawet w pobli¿u miast. Koñczymy zbiory jab³ek i gruszek oraz póŸnych odmian œliwek i pigwy. Owoce du¿e i dobrze wyroœniête zbieramy najpierw, natomiast te drobniejsze mo¿emy pozostawiæ na drzewach nieco d³u¿ej, pamiêtaj¹c jednak, aby zebraæ je przed nastaniem mrozów (przygruntowe przymrozki nie s¹ groŸne, jab³ka i gruszki wytrzymuj¹ bez uszkodzeñ spadki temp. do -3°C). Zebrane owoce przegl¹damy i sortujemy. Do przechowywania przeznaczamy tylko owoce zdrowe, nie robaczywe i z nieuszkodzon¹ skórk¹. Owoce przechowujemy w ch³odnym i niezbyt suchym pomieszczeniu (je¿eli jest zbyt sucho skórka owoców mo¿e siê pomarszczyæ). Przegl¹damy korony drzew, usuwamy pora¿one chorobami czêœci roœlin i zaschniête owoce (tzw. mumie), które nale¿y spaliæ, lub g³êboko zakopaæ, aby nie sta³y siê Ÿród³em zaka¿enia w przysz³ym roku. Usuwamy równie¿ owoce opad³e z drzew, które zaczynaj¹ gniæ. Grzyb wywo³uj¹cy raka drzew owocowych powoduje tworzenie siê na pora¿onych ga³êziach naroœli w kszta³cie bulw. Po zbiorach owoców chore ga³êzie musimy wyci¹æ. Tniemy w miejscach zdrowych, odleg³ych o 15 cm od miejsca zrakowacenia. Rany smarujemy balsamem przyspieszaj¹cym gojenie. Je¿eli na obumar³ych ga³êziach pojawiaj¹ siê czerwonawe pêcherzyki, wielkoœci g³ówki od szpilki, oznacza to, i¿ roœlina zosta³a zaatakowana przez chorobê grzybow¹ – czerwon¹ gruze³kowatoœæ. Pora¿one ga³êzie œcinamy i – je¿eli jest to mo¿liwe – palimy je. Nadszed³ doskona³y czas, aby w sadzie zastosowaæ nawozy. Pomiêdzy drzewami i krzewami rozrzucamy i p³ytko zakopujemy obornik lub kompost. Z nawozów mineralnych mo¿emy zastosowaæ Azofoskê (podobnie jak nawozy organiczne – rozsypujemy j¹ pomiêdzy roœlinami, a nastêpnie p³ytko przykrywamy ziemi¹ lub wgrabiamy). Drzewa i krzewy ozdobne liœciaste PaŸdziernik to doskona³y czas na sadzenie krzewów, zarówno tych kupowanych w pojemnikach, jak i kopanych ze szkó³ki z tzw. go³ym korzeniem. Posadzone w paŸdzierniku drzewka i krzewy (zw³aszcza ró¿e) do mrozów zdo³aj¹ siê trochê ukorzeniæ, a wiosn¹ rozpoczn¹ wegetacjê w najodpowiedniejszym dla siebie momencie. Bêd¹ wiêc znacznie mniej nara¿one na wysychanie (z powodu pojawiaj¹cego siê zwykle w kwietniu silnego nas³onecznienia), ni¿ roœliny sadzone wiosn¹. Roœliny z go³ym korzeniem wykorzystuje siê o tej porze g³ównie do zak³adania ¿ywop³otów, bo s¹ o wiele tañsze, ni¿ te z pojemników. Warto pamiêtaæ, ¿e po posadzeniu trzeba skróciæ je przynajmniej o 1/3, by ograniczyæ iloœæ ga³¹zek, gdy¿ czêœciowo uszkodzone korzenie nie bêd¹ w stanie dostarczyæ wody do ca³ego krzewu. Je¿eli w naszej okolicy rosn¹ kasztanowce, którym latem ¿ó³k³y liœcie (oznaka ¿erowania szrotówka kasztanowcowiaczka), powinniœmy starannie grabiæ ich liœcie i paliæ, albo pakowaæ w szczelne worki i wyrzucaæ do œmieci. To jak dot¹d najskuteczniejsza metoda walki z tym groŸnym szkodnikiem. Iglaki – gdy jesieñ jest niezbyt deszczowa, musimy podlewaæ wszystkie krzewy iglaste (s³u¿y to te¿ liœciastym gatunkom zimozielonym), aby zdo³a³y nawodniæ wszystkie tkanki. W przeciwnym razie bêd¹ podatniejsze na tzw. suszê fizjologiczn¹, która grozi roœlinom, gdy ziemia zamarznie, a s³oñce silnie œwieci i wieje wysuszaj¹cy wiatr. Byliny – do koñca miesi¹ca mo¿emy jeszcze sadziæ tulipany, narcyzy i hiacynty. Tam, gdzie zamierzamy je umieœciæ, spulchniamy ziemiê i dodajemy do niej nawóz potasowy i fosforowy lub wielosk³adnikow¹ mieszankê, tzw. jesienn¹, która zwykle nie zawiera azotu. Cebule takich roœlin, jak arisema, eukomis, cynobrówka, galtonia, kamasja, sternbergia, mog¹ zimowaæ w gruncie, na stanowiskach przykrytych suchymi liœæmi, s³om¹ lub ga³êziami œwierkowymi. Wykopujemy natomiast cebule, bulwy i k³¹cza gatunków niezimuj¹cych w gruncie, czyli dalii, mieczyków, tygrysówki, sprekelii, frezji, tritonii, weltheimii oraz fio³ków alpejskich i pacioreczników. Robimy to, gdy pierwsze przymrozki zwarz¹ liœcie roœlin. Obumar³e pêdy odcinamy 10 cm ponad karp¹ i wyci¹gamy karpy z ziemi. Robimy to delikatnie, tak aby nie uszkodziæ delikatnych tkanek. Karpy suszymy przez kilka dni w przewiewnym miejscu, a nastêpnie umieszczamy w skrzynkach, przesypujemy kor¹, torfem lub trocinami i ustawiamy w suchym pomieszczeniu nienara¿onym na dzia³anie mrozu. Oczko wodne Usuwamy z powierzchni wody opadaj¹ce z drzew liœcie. Gdyby opad³y na dno i zgni³y, mog³yby zamuliæ zbiornik. Dobrym rozwi¹zaniem jest rozci¹gniêcie nad wod¹ naprê¿onej gêstej siatki. Sposób ten sprawdza siê jednak tylko przy niezbyt du¿ych zbiornikach i czêstym opró¿nianiu siatki z liœci. W przeciwnym razie opada ona do wody. Gdy temperatura wody spadnie poni¿ej 10°C, ryby nie potrzebuj¹ ju¿ karmy. Wyjmujemy je z wody i czyœcimy pompy fontannowe. Ryby przenosimy je do pomieszczenia, gdzie temperatura w zimie nie spada poni¿ej zera. Sposób na glony – najlepszym sposobem na glony jest utrzymywanie równowagi biologicznej, czyli odpowiednich proporcji pomiêdzy pojemnoœci¹ jeziorka, iloœci¹ ryb, a przede ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) TO I OWO wszystkim iloœci¹ roœlin wodnych, które bêd¹ konkurencj¹ dla glonów. Glony te¿ s¹ roœlinami przypisanymi do ka¿dego stawu i powinny w nim byæ, jednak w niewielkich iloœciach. Kiedy woda staje siê zielonkawo-sinawa, trzeba podj¹æ doraŸne œrodki zaradcze. Dobre efekty przynosi wy³awianie. Jednak bywaj¹ tak drobne, rozlatuj¹ce siê jak puch, glony, których nie mo¿na wy³owiæ ¿adn¹ siatk¹. W takim wypadku radzê zastosowaæ prosty œrodek w postaci worka z kwaœnym torfem po³o¿onego na dnie. W worku trzeba zrobiæ szpikulcem kilkanaœcie dziurek. Zmniejsza on zawartoœæ wapnia w wodzie, który sprzyja rozwojowi glonów. W ma³ym oczku taki worek nie wygl¹da dobrze, bo jest bardzo widoczny. Mo¿na wiêc daæ torf do mniejszych woreczków jutowych i ukryæ je pod kamieniami. Kwiaty w domu, na balkonie i tarasie Gdy zapowiadane s¹ przymrozki, zabieramy do dosyæ ch³odnych pomieszczeñ, gdzie temperatura nie jest zbyt wysoka (ok. 15OC), pojemniki z gatunkami wra¿liwymi na mróz, np. pelargoniami, fuksjami, plektrantusami. Wczeœniej skracamy ich pêdy do 30 cm wysokoœci. Popularne od kilku lat chryzantemy doniczkowe, chêtnie ustawiane na balkonach, tarasach i przy wejœciach do domu, s¹ w wiêkszoœci wra¿liwe na mróz. Jeœli nadci¹gaj¹ przymrozki, warto zabraæ je na noc pod dach, a rano wystawiæ ponownie na zewn¹trz. Wiêksze i ciê¿sze doniczki mo¿na okryæ z³o¿on¹ podwójnie agrow³óknin¹. Warzywnik Zbieramy póŸne odmiany kapusty i marchwi, które nadaj¹ siê do przechowywania, a tak¿e rzodkiewkê, rzodkiew i rzepê z siewów poplonowych. Zbieramy te¿ broku³y i kalafiory – zebrane w paŸdzierniku charakteryzuj¹ siê dobr¹ jakoœci¹. Do po³owy miesi¹ca mo¿emy zbieraæ szpinak z siewu letniego. Zbieramy równie¿ sadzone w lipcu kalafiory i kalarepê. PóŸne odmiany kalarepy nadaj¹ siê do przechowywania. Zanim nadejd¹ ch³ody musimy zebraæ wszystkie wykszta³cone owoce pomidorów i umieœciæ je w ciep³ym pomieszczeniu, w którym bêd¹ dojrzewa³y (dostêp œwiat³a nie jest konieczny). Pozosta³oœci po liœciach i ³odygach uprz¹tamy i wykorzystujemy do produkcji kompostu. Zwiêd³e czêœci roœlin mo¿emy równie dobrze pozostawiæ zakopane w glebie – w podobny sposób u¿yŸni¹ nasz¹ glebê, a jest to metoda mniej pracoch³onna. Nale¿y jednak uwa¿aæ, aby nie pozostawiæ w ziemi resztek chwastów korzeniowych i roœlin chorych! Przekopujemy ziemiê na rabatach i zagonach, zasilamy j¹ obornikiem lub kompostem. Mo¿emy te¿ zastosowaæ nawo¿enie nawozami sztucznymi. Na pocz¹tku miesi¹ca sadzimy zimow¹ cebulê dymkê (zalecane odstêpy 25x6 cm i g³êbokoœæ oko³o 5 cm). Pod koniec listopada cebulê przykrywamy w³óknin¹ – to uchroni j¹ przed mrozem. Nadszed³ czas aby posadziæ zio³a. Roœliny dojrza³e nale¿y wykopaæ i przesadziæ na zimê do doniczek. Sadzimy warzywa cebulowe, a pod os³onami zimowe sa³aty i orientalne kapusty. Usuwamy opad³e liœcie zimozielonych zió³. Gatunki delikatne zabezpieczamy przed mrozem. Wykopujemy warzywa przeznaczone do pêdzenia. Zabezpieczamy warzywa wieloletnie korzeniowe, rosn¹ce w gruncie. Trawnik przed zim¹ Czêsto pytacie, kiedy nale¿y ostatni raz przed zim¹ skosiæ trawê. Nie ma sztywnego, ustalonego terminu. Trawê powinniœmy kosiæ tak d³ugo, jak d³ugo ro- Modernizacja wagonów PKP Intercity 26 wrzeœnia br. PKP Intercity S.A. podpisa³o umowê na modernizacjê 35 wagonów z konsorcjum Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz S.A. oraz Zak³ady Naprawcze Taboru Kolejowego „Miñsk Mazowiecki”. Wartoœæ podpisanego kontraktu opiewa na kwotê ponad 89 mln z³. Po³owê œrodków potrzebnych na realizacjê inwestycji, przewoŸnik pozyska³ z unijnego programu Infrastruktura i Œrodowisko. Przedmiotem podpisanej umowy jest modernizacja wagonów maj¹cych kursowaæ na trasie Przemyœl – Szczecin. - W 2015 roku wszystkie poci¹gi kursuj¹ce pomiêdzy Szczecinem, a Przemyœlem bêd¹ zestawione ze zmodernizowanych wagonów, zapewniaj¹c tym samym bardzo wysoki standard przejazdów. Wy- znacznikiem podró¿owania z PKP Intercity ma byæ bezwzglêdnie komfort pasa¿era – mówi Janusz Malinowski, Prezes Zarz¹du PKP Intercity S.A. Konsorcjum wyremontuje dla PKP Intercity wagony przedzia³owe i bezprzedzia³owe I i II klasy, wagony sypialne, kuszetki oraz wagony barowe. W zmo- ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) dernizowanym taborze pojawi¹ siê udogodnienia dla osób niepe³nosprawnych oraz wieszaki na rowery. Zakres prac obejmie monta¿ nowych foteli, klimatyzacji, gniazdek elektrycznych, WC z zamkniêtym obiegiem, urz¹dzeñ wzmacniaj¹cych sygna³ telefonii komórkowej oraz instalacjê nowych systemów i podzespo³ów. W ramach prac modernizacyjnych wagony zostan¹ przystosowane do prêdkoœci 160 km/h, co pozwoli PKP Intercity w pe³ni wykorzystywaæ mo¿liwoœci eksploatacyjne obecnie remontowa- œnie. Chodzi o to, by nie zostawiaæ na zimê zbyt d³ugich Ÿdziebe³, gdy¿ bêd¹ siê za³amywa³y pod œniegiem i gni³y, co mo¿e byæ dla trawnika niebezpieczne. Ostatni raz koœmy trawê nieco wy¿ej, ni¿ robimy to latem. Druga czynnoœæ, któr¹ jesieni¹ trzeba wykonywaæ systematycznie, to wygrabianie opadaj¹cych liœci. Nie czekajmy, a¿ na trawniku powstanie ko¿uch z liœci, tylko chwytajmy za grabie co kilka dni. Jesieni¹ trawa czêsto jest mokra, a przykrywaj¹ce j¹ liœcie ograniczaj¹ dostêp powietrza, co mo¿e prowadziæ do ¿ó³kniêcia i gnicia. Jeœli nagle spadnie œnieg i przysypie liœcie, z trawnikiem mo¿e byæ bardzo Ÿle. Pamiêtajmy, ¿e na liœciach bardzo czêsto s¹ zarodniki ró¿nych chorób grzybowych, groŸnych równie¿ dla trawnika, zw³aszcza w okresie zimowym, kiedy jest os³abiony. Zim¹ nie nale¿y chodziæ po trawniku. Jest to szkodliwe zarówno wówczas, gdy darñ jest namokniêta, jak i wtedy, gdy le¿y na nim œnieg, a tak¿e wtedy, gdy nie ma œniegu, a ŸdŸb³a s¹ zmarzniête, bo grozi im po³amanie. Na zimê kosiarkê rozk³adamy i czyœcimy, a nastêpnie dobrze oliwimy, sk³adamy i odstawiamy na zimê do suchego pomieszczenia. „Eden-Ogrody Marzeñ” Us³ugi Ogólnoogrodnicze Krzysztof Zegar 39-106 £¹czki Kucharskie 183 nych linii kolejowych E30 (fragment Wroc³a – Katowice – Kraków) i E59 (fragment Wroc³aw – Poznañ – Szczecin), tym samym skracaj¹c czas przejazdu na ca³ej trasie z Przemyœla do Szczecina o prawie cztery godziny. Nowy tabor PKP IC doskonale wpisze siê w krajobraz zmodernizowanych lub ca³kiem nowych stacji kolejowych. PKP S.A. gruntownie odnowi³y zabytkowy dworzec w Przemyœlu, Wroc³awiu i Tarnowie. Podró¿ni korzystaj¹ ju¿ tak¿e z zupe³nie nowego obiektu w Poznaniu i Katowicach. Trwa przebudowa dworca Krakowie. STR. 33 TO I OWO Do niedawna uwa¿ano, ¿e psy i koty nie choruj¹ na grypê. Dziœ ju¿ wiadomo, ¿e nie jest to prawd¹. Choæ grypa psów i kotów nie jest jeszcze zbyt powszechna, ani specjalnie groŸna, myœlê, ¿e warto przyjrzeæ siê nieco tej znanej chorobie. Nie miejsce tutaj na dok³adne przedstawianie faktów na temat chemicznej budowy wirusa wywo³uj¹cego grypê, ale trzeba wspomnieæ, ¿e jest on bardzo z³o¿ony i mo¿e tworzyæ wiele podtypów. Dziêki swojej z³o¿onoœci mo¿e ³atwo lawirowaæ w zaka¿onym organizmie, gdy¿ przybieraj¹c nowe warianty, ³atwo zaka¿a organizm, który wytworzy³ odpornoœæ na poprzedni typ. Generalnie ró¿ne szczepy zazwyczaj potrafi¹ zara¿aæ tylko osobniki jednego gatunku, np. cz³owieka, œwini, czy konia. Tak wiêc grypa, która zaatakowa³a œwiniê, nie powinna byæ groŸna dla cz³owieka. Specyficznym jednak gatunkiem s¹ ptaki, u których mog¹ siê namna¿aæ podtypy groŸne dla innych gatunków, tym bardziej ¿e ptaki przemieszczaj¹ siê po œwiecie i z ³atwoœci¹ roznosz¹ te wirusy. Zmiennoœæ wirusów dotyczy nie tylko gatunków ich ¿ywicieli, ale tak¿e zjadliwoœci. Wiêkszoœæ ze szczepów jest ma³o zjadliwa i wywo³uje g³ównie objawy zapalenia górnych dróg oddechowych, czasem jednak po- wstaj¹ szczepy bardziej chorobotwórcze o du¿ej zjadliwoœci, atakuj¹ce nie tylko górne drogi oddechowe, ale wiele innych narz¹dów i przebiegaj¹ce z du¿¹ œmiertelnoœci¹. Jednym z takich groŸnych wirusów jest odmiana H5N1, o której pewnie ka¿dy ju¿ s³ysza³. W³aœnie ten wirus pojawia³ siê u kotów w ró¿nych zak¹tkach œwiata. Odnotowano przypadki choroby w Azji, Niemczech, a nawet Austrii. W zasadzie wszystkie spowodowane by³y zara¿eniem kota od ptaków, które s¹ przecie¿ ich ³atwym ³upem. Wirus H5N1 nie jest jedyn¹ odmian¹ atakuj¹c¹ koty, jednak jest pewnie jednym z groŸniejszych szczepów. W przypadku zaka¿enia pojawiaj¹ siê takie objawy, jak gor¹czka, posmutnienie, zapalenie spojówek, wypadniêcie trzeciej powieki, czy nawet objawy neurologiczne. Stan zwierzêcia ulega szybkiemu pogorszeniu i w ci¹gu kilku dni dochodzi zazwyczaj do œmierci. Diagnoza nie jest ³atwa, gdy¿ objawy s¹ bardzo podobne, jak choæby w prze- Filozofia ³owiectwa W chwili, kiedy redakcja zamyka kolejny numer „Ziemi Ropczyckiej” chcia³bym poinformowaæ szanownych Czytelników, ¿e staraniem Zarz¹du ko³a ³owieckiego o nazwie tak¿e „Ziemia Ropczycka”, sk³adana jest do druku monografia tego¿ ko³a. Idzie jesieñ, a za ni¹ zima, okres szczególnie trudny dla zwierzyny. Jest okazja do zapoznania siê zarówno z po¿yteczn¹ dzia³alnoœci¹ ropczyckich myœliwych, jak i do osobistego zaanga¿owania siê w opiekê nad zwierzêtami, dokarmianie itp. dzia³ania. Warto te¿ przy tej okazji wspomnieæ, i¿ myœlistwo jest z pewnoœci¹ jednym z najwczeœniejszych zajêæ cz³owieka, STR. 34 pocz¹wszy od pradziejów. W ujêciu filozoficznym, to podstawa bytu pracz³owieka. Nie bêdzie chyba zbytniej przesady w stwierdzeniu, ¿e historia ³owiectwa, czy myœlistwa jest tak samo d³uga, jak losy ludzkoœci na naszej planecie. Poprzedza znacznie œwiadom¹ hodowlê zwierz¹t. Wraz z ewolucj¹ spo³eczeñstw i w miarê rozwoju postêpu zmienia³a siê rola my- biegu zwyk³ego kataru kociego powodowanego przez kaliciwirusa. Jak w ka¿dej chorobie, najwa¿niejsze jest zapobieganie. Wa¿ne, aby nie wypuszczaæ kotów na zewn¹trz w okresach zagro¿enia ptasi¹ gryp¹. Byæ mo¿e nieprêdko taka chwila nast¹pi i oby nie nast¹pi³a, jednak, jeœli kiedyœ nadejdzie epidemia jakiejœ grypy pilnujmy naszych pupili. Poza tym, nie nale¿y kotów karmiæ surowym drobiem, a ju¿ szczególnie w okresach zagro¿enia ptasi¹ gryp¹. Nie chcia³bym w tym artykule wywo³aæ niepokoju, gdy¿ przypadki które opisujê s¹ niezwykle rzadkie, jednak trzeba zaznaczyæ ¿e mo¿liwoœæ ich wyst¹pienia realnie istnieje. Nieco inaczej sprawa ma siê w przypadku psów. U nich zjadliwe odmiany wirusa grypy pojawiaj¹ siê niezmiernie rzadko. Wydaje siê, ¿e grypa jest u psów bardziej powszechna ni¿ u kotów, jednak zaka¿enia przebiegaj¹ znacznie ³agodniej. O ile koty nie zara¿a³y siê generalnie miêdzy sob¹, o tyle psy rozprzestrzeniaj¹ w stadach chorobê poœlistwa. Na pocz¹tku by³o tylko zaspokojenie elementarnych potrzeb bytowych, a wówczas to od pewnoœci rêki i oka ³owcy zale¿a³o prze¿ycie grupy dla której polowa³. By³ te¿ czas, gdy udzia³ w ³owach traktowany by³ jako rodzaj zaprawy do trudów rzemios³a wojennego (przynosz¹cy przy okazji wymierne korzyœci w postaci miêsa i skór upolowanych zwierz¹t), stanowi¹c przy tym istotne uzupe³nienie dla rozwijaj¹cej siê uprawy roli i hodowli zwierz¹t. I wreszcie czasy wspó³czesne, kiedy to myœlistwo sta³o siê rodzajem hobby uprawianym w oparciu o skoordynowane oraz racjonalne gospodarowa- przez kichanie, czy kaszel. Oprócz takich objawów grypa u psów charakteryzuje siê zapaleniem b³on œluzowych górnych dróg oddechowych, co sprzyja wtórnym zaka¿eniom bakteryjnym, ostr¹ gor¹czk¹, brakiem apetytu, ciê¿kim oddechem, wyp³ywem z nosa. Rozpoznanie w tym przypadku równie¿ nie jest ³atwe, ze wzglêdu na podobieñstwo objawów do tych przy zwyk³ym kaszlu psim. Choæ ciê¿ko jest czasami okreœliæ od razu przyczynê choroby górnych dróg oddechowych jedno jest wa¿ne – nie mo¿na ich bagatelizowaæ. W przypadku wyst¹pienia objawów nie warto zbyt d³ugo czekaæ z wizyt¹. Najlepiej zg³osiæ siê na badanie i leczenie niezw³ocznie po zaobserwowaniu objawów chorobowych, gdy¿ czasami po kilku dniach czekania na poprawê stanu zdrowia okazuje siê ¿e jest zbyt póŸno, aby pomóc. I jeszcze jedno wa¿ne stwierdzenie – wirus grypy psów nie zagra¿a zdrowiu ludzi. Lek. wet Dominik Rachwa³ nie zasobami przyrodniczymi zgodnie z postulatami ochrony przyrody przynosz¹cym jednak¿e okreœlone korzyœci gospodarcze. Nale¿y tu dodaæ, ¿e nadal s¹ rejony œwiata gdzie myœlistwo stanowi podstawê utrzymania ludnoœci. Jednak¿e w krajach rozwiniêtych uprawianie myœlistwa w dzisiejszych czasach nie skupia siê wy³¹cznie na sprawach zwi¹zanych z pozyskiwaniem zwierzyny. Samo polowanie to tylko jeden z elementów myœlistwa, co prawda bardzo istotny dla ca³oœci, lecz pozostawiony samotnie bez otoczki pozosta³ych elementów traci na uroku, jak najlepsza potrawa pozbawiona przypraw. ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) TO I OWO Dzisiejsze uprawianie ³owiectwa to kultywowanie i wzbogacanie wielowiekowej tradycji oraz dorobku kulturowego. Myœlistwo by³o czêstym Ÿród³em inspiracji dla wielu artystów. Jak¿e zubo¿a³aby literatura, malarstwo, czy muzyka, gdyby nagle wymazaæ z nich przewijaj¹ce siê motywy myœliwskie. Czy mo¿na sobie wyobraziæ Krzy¿aków bez sceny walki Zbyszka z nie- dŸwiedziem i udzielonej mu przez Jagienkê pomocy? Wszak to raróg po³¹czy³ d³onie Jana Skrzetuskiego i Heleny Kurcewiczówny, bohaterów Ogniem i mieczem, przy ich pierwszym spotkaniu. Koncert Wojskiego na rogu myœliwskim to jedna z najbardziej znanych scen Pana Tadeusza. Scenami polowañ uwiecznionymi na p³ótnie szczyci siê niejedno mu- zeum. No i kto zliczy biesiady, w czasie których intonowano pieœni frywolne, ale i patriotyczne, a nawet narodowe. To oczywiœcie skromna czêœæ przyk³adów i jak nietrudno zauwa¿yæ, ograniczona do naszego krajowego podwórka. Uprawianie myœlistwa dzisiaj to tak¿e kultywowanie zwyczajów, zachowanie jêzyka myœliwskiego, du¿y wk³ad pracy w zagospodaro- wanie ³owisk, wspó³praca z m³odzie¿¹ szkoln¹ i organizacjami dzia³aj¹cymi na rzecz ochrony przyroda. Siêgaj¹c po pozycjê ksi¹¿kow¹ „Darz Bór” autorstwa samych myœliwych: Józefa Czecha i Adama Karasia, przy wspó³pracy redakcyjnej W. Tabasza, która uka¿e siê drukiem w listopadzie br. roku, odkryjemy kolejny raz œwiat zwierz¹t i relacje z ludŸmi. Odnotowana poni¿ej gwara myœliwska (za: Z. JóŸwiak i K. Bia³y, S³ownik podstawowych terminów ³owieckich i ekologicznych, Wyd. £owiec Polski, Warszawa 1994), oddaje atmosferê bezkrwawych ³owów. basior – samiec wilka bury- regionalna nazwa wilka bukiet – grupa zrywających się do lotu kolorowo upierzonych ptaków buchtować – o dzikach – ryć ziemię w poszukiwaniu żeru breneka – nabój kulowy do strzelania z luf gładkich chyb – długa i gęsta szczecina na grzbiecie dzika czarna zwierzyna – dziki czarnuch – inaczej dzik drylling – broń myśliwska o trzech lufach (dwie gładkie, trzecia gwintowana lub odwrotnie) diana – antyczna bogini łowów, obecnie polująca kobieta dziurawić niebo – strzelać do ptactwa pudłując dzikarz – pies myśliwski ułożony do polowań na dziki, także myśliwy rozmiłowany w polowaniu na dziki farba – krew zwierzyny (inaczej posoka) fajki – górne kły w szczęce odyńca fladry – kolorowe (najczęściej czerwone) paski materiału przymocowane do sznura rozciąganego wokół miotu w którym otropiono wilki gwizd – ryj dziczy huczka – okres godowy dzików, jaźwlec – inaczej borsuk kaban – jedno z określeń dzika kordelas – rodzaj myśliwskiej broni białej, podobnej do sztyletu, dawniej służącej do skłuwania rannej zwierzyny, obecnie broń paradna krzyż lunety – rodzaj siatki celowniczej w optycznych przyrządach celowniczych komora – klatka piersiowa zwierzyny kot/kopyra – jedno z określeń zająca kurojad – jedno z określeń lisa kręcić naboje – sporządzać sobie w domu amunicje do strzelby linia myśliwych – szereg oddalonych kilkadziesiąt metrów od siebie stanowisk myśliwskich, na które nagan- ka wypędza zwierzynę lizawka – urządzenie łowieckie służące do podawania zwierzynie soli lisiarz – myśliwy ze szczególnym upodobaniem polujący na lisy lisiura -jedno z określeń lisa łub nazwa futra z lisich skór, maciejówka – rodzaj czapki z daszkiem bardzo popularnej wśród myśliwych (i nie tylko) w okresie międzywojennym. Ta forma nakrycia głowy została zaadoptowana do munduru polskich leśników medalion – wypchana i osadzona na tarczy głowa lub przednia część tułowia zwierza mykita – jedno z określeń lisa miot – fragment polowania polegający na przejściu opolowywanego terenu przez nagankę (lub nagankę psami) w celu wypędzenia zwierzyny na myśliwych nęcisko – stałe miejsce wykładania padliny w celu przywabienia drapieżników norowce – psy myśliwskie najczęściej jamniki lub teriery ułożone do wypłaszania z nor lisów, borsuków lub jenotów omyk – ogon zająca ostatni kęs – gałązka drzewa, krzewu lub innej rośliny wkładana do pyska upolowanej grubej zwierzynie otrąbienie – ogłoszenie poprzez zagranie odpowiedniego sygnału myśliwskiego odpowiedniego zdarzenia związanego z przebiegiem polowania, np otrąbienie pokotu odłowy – pozyskiwanie zwierzyny żywej za pomocą sieci, bądź żywołownych pułapek do celów hodowlanych lub eksportowych ostatni miot – wspólna biesiada myśliwska po polowaniu ostęp – część lasu gdzie zalega zwierzyna oręż – dzicze kły – górne (fajki) i dolne (szable) ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) parostki – poroże rogacza (samca sarny) przelatek – dwuletni dzik podwoda – pojazd (np furmanka) służący do podwożenia myśliwych w czasie polowania zbiorowego podłożyć psa – naprowadzić psa na trop, także wpuścić psa do nory przesmyk – ulubione miejsce przejść zwierzyny (weksel) pociąg – o dzikach idących jeden za drugim postrzałek – ranny zwierz patrony – inaczej naboje patrochy – niejadalne wnętrzności raróg – gatunek ptaka drapieżnego używany w sokolnictwie rzutek – krążek o średnicy 10 cm wykonany z łupliwego materiału służący za cel w strzelaniach sportowych szczwać – szczuć psami (np. chartami) zająca – obecnie nie poluje się z chartami sfora – dwa psy myśliwskie współpracujące ze sobą sztuczna nora – specjalnie skonstruowany ciemny korytarz do szkolenia psów norowców stójka – zatrzymanie się wyżła w charakterystycznej postawie po zwietrzeniu zwierzyny szable – dolne kły w szczęce odyńca sarniak – lokalna nazwa rogacza stanowisko – miejsce, w którym myśliwy oczekuje na spotkanie zwierzyny (szczególnie na polowaniu zbiorowym) strażnik łowiecki – osoba wykonująca zawodowo lub społecznie zabiegi ochronne i hodowlane w obwodzie łowieckim ścieżka tropowa – jedna z konkurencji na konkursach pracy psów dzikarzy, tropowców, posokowców tatuś – o odyńcu włóczącym się w czasie huczki przy watasze dzików turzyca – sierść zajęcy i królików, również ogólne określenie tych gatunków troki – pęk skórzanych pasków z pętelkami na których troczy się ubite ptactwo tusza – ciało upolowanej zwierzyny toki – gody ptactwa, np. głuszców urożenie – rogi zwierzyny pustorogiej (żubra, muflona, kozicy) uroczysko – dzikie trudno dostępne miejsce weksel – ulubione miejsce przejść zwierzyny, inaczej przesmyk woliera – dużych rozmiarów kojec ze siatki służący do przechowywania lub hodowli ptactwa, np. bażantów wadera – samica wilka wieniec – poroże jelenia wnyk – pętla z drutu zakładana przez kłusownika na ścieżce zwierzyny wnykarstwo – łapanie zwierzyny przez kłusowników we wnyki wysiadka – urządzenie łowieckie rodzaj drabiny z siedziskiem zarówno wolno stojącej lub też opartej o drzewo służącej do prowadzenia obserwacji i polowań wyprzedzenie – mierzyć, strzelać do celu ruchomego uwzględniając jego prędkość złaja – grupa współdziałających ze sobą na polowaniu psów zbiorówka – polowanie zbiorowe zwierzyniak – pojazd służący podczas polowania zbiorowego W³adys³aw Tabasz STR. 35 TO I OWO Grzyby egzotyczne W³aœciwoœci ¿ywieniowe grzybów znane s¹ ludzkoœci od tysiêcy lat. Egipcjanie twierdzili, ¿e s¹ one zbyt cennym produktem dla zwyk³ych œmiertelników, dlatego podawali je wy³¹cznie faraonom. Grzyby, jako Ÿród³o substancji o w³aœciwoœciach leczniczych doceniane by³y przez staro¿ytnych Greków i w medycynie ludowej Chin, Japonii i Malezji. Do najbardziej cenionych grzybów jadalnych zalicza siê podgrzybki, borowiki, koŸlarze, rydze, pieprzniki, g¹ski, opieñki oraz rosn¹ce pod ziemi¹ trufle. Najczêœciej jadanymi grzybami s¹ natomiast bez w¹tpienia hodowlane pieczarki oraz boczniaki. Grzyby shiitake i maitake to nie tylko egzotycznie brzmi¹ce nazwy produktów spo¿ywczych, stosowanych w kuchni japoñskiej. S¹ to grzyby lecznicze, od stuleci u¿ywane w Azji jako œrodki zwiêkszaj¹ce ¿ywotnoœæ i odpornoœæ organizmu cz³owieka. Shitake Twardziak jadalny w naturze wystêpuj¹cy w Japonii i Chinach, w strefie subtropikalnej i znany tam od ok. 3000 lat. Owocniki wyrastaj¹ w grupach, na martwym drewnie liœciastym. Kapelusz maj¹ br¹zowy, czerwonobr¹zowy lub szarobr¹zowy. Blaszki bia³awe, gêste i szerokie. Trzon równie¿ bia³awy, ale w czasie wzrostu br¹zowieje. Jest najstarszym na œwiecie grzybem uprawianym przez cz³owieka. Shitake nale¿y do gatunków grzybów ciesz¹cych siê du¿ym zainteresowaniem. Wynika to STR. 36 z jego wyj¹tkowych walorów smakowych, du¿ej wartoœci od¿ywczej oraz udokumentowanych badaniami klinicznymi w³aœciwoœci leczniczych. Japoñczycy uwa¿aj¹ wyci¹g z grzyba shitake za eliksir ¿ycia, który odœwie¿a jednoczeœnie duszê i cia³o. W³aœciwoœci lecznicze shi-take: – ma w³aœciwoœci antyrakowe. W trakcie gotowania suszonego shitake uwalnia siê kwas TCA – jest efektywnym czynnikiem mog¹cym hamowaæ formowanie komórek nowotworowych. – zapobiega osteoporozie. Ergosterol jest przekszta³cony w witaminê D – kiedy shitake zostanie wystawiony na œwiat³o s³oneczne. Witamina D jest niezbêdna dla poch³aniania wapna i fosforu potrzebnego do budowy koœci. Witamina D pomaga równie¿ leczyæ raka piersi i raka jelita grubego. – wzmacnia system odpornoœciowy. Stres zwiêksza zapotrzebowanie na glutamian z jelita. Kwas glutamianowy jest g³ównym aminokwasem w shitake. RNA uzyskany z grzyba i zarodników shitake pobudza interferony, które maj¹ znaczenie antyrakowe i pobudzaj¹ce system odpornoœciowy. Lentinian – polisaharyd (beta-glukan) uzyskany z shitake jest czynnikiem antyrakowym i antyinfekcyjnym. Powoduje wzmocnienie dzia³ania systemu odpornoœciowego. Maitake ¯agwica listkowata roœnie w naturalnym œrodowisku – w Japonii i wschodnich Chinach na pniach drzew w kêpach i mo¿e osi¹gn¹æ wagê ponad 100 funtów (40,55 kg). Grzyb u¿ywany w Azji od wieków dla zachowania m³odoœci i zdrowia. Ceniony tak¿e jako wykwintne po¿ywienie i zio³o na d³ugowiecznoœæ. Maitake dos³ownie znaczy tañcz¹cy grzyb. Najprawdopodobniej nazwê tê otrzyma³ w feudalnej Japonii, poniewa¿ jeœli ktoœ napotka³ rosn¹cego maitake zaczyna³ tañczyæ z radoœci, bo by³ on tak cenny, jak sre- bro. Jest ceniony w japoñskim zio³olecznictwie, pomaga w równowa¿eniu zmienionego systemu immunologicznego. Dla koneserów grzybów maitake posiada wspania³y smak, ale przede wszystkim jest cennym produktem w medycynie ¿ywieniowej. Nazywany jest równie¿ „œrodkiem leczniczym przysz³oœci”. Naukowcy podkreœlaj¹, ¿e grzyb maitake ma zdolnoœæ regulowania ciœnienia krwi, poziomu glukozy, insuliny oraz lipidów w¹troby i surowicy, mo¿e te¿ byæ pomocny w leczeniu nadwagi. Maitake dostarcza wiele wa¿nych witamin B1, B2, C, D i minera³ów takich jak: wapñ, magnez, potas oraz bia³ko i aminokwasy. Zawiera tak¿e beta-glukan zwany D-fraction, który stymuluje system odpornoœciowy, co jest bardzo wa¿ne przy walce z rakiem. Grzyby shiitake mo¿emy kupiæ œwie¿e, b¹dŸ suszone. S¹ sk³adnikiem wielu japoñskich dañ, niezast¹pione w zupie miso. Coraz popularniejsze w Polsce, mo¿na je równie¿ hodowaæ samemu. Tak¿e Maitake mo¿na u nas uprawiaæ, najczêœciej dostêpne s¹ w postaci drewnianych pa³eczek z grzybni¹. St¹d, je¿eli nie mamy mo¿liwoœci kupienia orientalnych grzybów, mo¿emy zastanowiæ siê nad za³o¿eniem w³asnej uprawy. Grzybnie mo¿na kupiæ w sklepach ogrodniczych, czy marketach z dzia³em ogrodniczym. Zupa miso przyrz¹dzana jest na bazie bulionu dashi, czyli wywaru rybno – warzywnego. Jego sk³adniki to: w³oszczyzna (marchew, pietruszka, seler, por, cebula) oraz ca³a ryba/³eb rybi lub ewentualnie krewetki w pancerzach. Sk³adniki nale¿y wrzucaæ na gotuj¹c¹ siê wodê i gotowaæ przez co najmniej godzinê. Po ugotowaniu wybraæ warzywa i ryby, zostawiaj¹c sam p³yn i dodaæ pasty miso – oko³o 4 ³y¿ki – do momentu, a¿ zupa bêdzie mêtna i osi¹gnie kolor blado¿ó³ty. Nastêpnie dodajemy glony wakame, które nale¿y wczeœniej namoczyæ w ciep³ej przegotowanej wodzie, do momentu uzyskania przez nie miêkkoœci. Po dodaniu glonów i pasty miso zupy ju¿ nie gotujemy, poniewa¿ straci³aby wtedy swoje korzystne dla organizmu w³aœciwoœci. Powinna te¿ byæ spo¿yta od razu po przyrz¹dzeniu. Zupê miso podajemy w ma³ych miseczkach z dodatkiem kostek sera tofu oraz kawa³ków dymki. Jest to wersja klasyczna miso; istnieje równie¿ wiele wariacji tej zupy. Mo¿na spotkaæ miso serwowane z grzybami shitake, czy kawa³kami ³ososia lub innych ryb, krewetkami, mo¿na tak¿e dodaæ kawa³ki miêsa ryby u¿ytej do gotowania bulionu. Przy serwowaniu goœciom miso, podajemy im miseczki z u³o¿onymi dodatkami, a potem zalewamy ca³oœæ zup¹ miso – taka jest prawid³owa kolejnoœæ. Miso to bardzo gêsta pasta ze sfermentowanej soi, zbó¿ (jêczmieñ lub ry¿) oraz soli. Bior¹c pod uwagê kolor mo¿na wyró¿niæ miso w kolorze jasnego be¿u – s³odkie w smaku i bogate w wêglowodany. Miso to powstaje w zaledwie od 2 do 8 tygodni. Miso ciemne wymaga fermentacji przynajmniej przez parê miesiêcy do kilku lat. W smaku jest bardziej s³one od jasnego. Jasne miso jest bogate w cukry proste, ciemne natomiast w proteiny i kwasy t³uszczowe. Miso jest tak¿e Ÿród³em kwasów amino, witaminy B2, minera³ów, a poza tym jest niskokaloryczne. U¿ywaj¹c miso nale¿y pamiêtaæ, by nie przyt³oczyæ potrawy jego smakiem. Miso ma byæ jedynie dodatkiem smakowym i kolorystycznym. Jeœli jasne miso chcemy zast¹piæ ciemnym, dodajemy go zawsze mniej, ni¿ jasnego Podstawowymi rodzajami miso s¹: – light miso/rice miso – ry¿owe, lekkie, s³odkawe, ¿ó³te miso, które u¿ywa siê g³ównie do dressingów – barley miso – miso jêczmienne, lekko pikantne, idealne np. do zup podawanych zim¹ – bean miso – miso sojowe, bardzo ciemne i gêste, d³ugo dojrzewaj¹ce – mixed miso – uzyskiwane z mieszania ró¿nych rodzajów miso. Jest bardzo s³one – red miso – dojrzewa bardzo d³ugo, ponad rok. Pod koniec fermentacji uzyskuje czerwony kolor któremu zawdziêcza nazwê – white miso – najczêœciej stosowane miso, którego g³ównymi sk³adnikami s¹ ry¿, jêczmieñ i ma³a iloœæ soi. W przeciwieñstwie do red miso, czas dojrzewania jest krótki. Eugenia Strojny Powiatowy Zespó³ Doradztwa Rolniczego w Ropczycach ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) PTTK W ROPCZYCACH Wycieczka do Kazimierza Dolnego Blisko 40 osób, cz³onków ropczyckiego oddzia³u PTTK uczestniczy³o w wycieczce do Kazimierza Dolnego, która odby³a siê w ostatni¹ sobotê sierpnia. By³ to piêkny, s³oneczny dzieñ, jakby stworzony do tego, by zwiedziæ to urokliwe miasteczko po³o¿one nad Wis³¹, od kilkudziesiêciu lat „Mekkê” malarzy i modne miejsce wœród artystów, zw³aszcza z Warszawy. Ale jest to tak¿e miasto z bogat¹ histori¹; Kazimierz otrzyma³ prawa miejskie od króla Kazimierza Wielkiego w 1325 roku. Miasto szybko siê rozwija³o, g³ównie dziêki przeprawie i c³om, a co za tym idzie – dziêki handlowi. O bogactwie i znaczeniu decydowa³a ¿egluga wiœlana, przede wszystkim sp³aw towarów. W szczytowym okresie rozwoju, przypadaj¹cym na wiek XVI i pierwsz¹ po³owê XVII, Kazimierz by³ jednym z najwa¿niejszych w Rzeczypospolitej oœrodków handlu zbo¿em. W po³owie XVII wieku miasto zajêli Szwedzi i od tego czasu dla Kazimierza nasta³ okres klêsk, wojen, po¿arów, grabie¿y i zarazy. Miasto nigdy ju¿ nie odzyska³o dawnej pozycji. Jego kres nast¹pi³ ostatecznie w wyniku rozbiorów i odciêcia Gdañska od Polski. W 1869 r. Kazimierz utraci³ prawa miejskie, przywrócone ponownie dopiero w 1927 r. Jednak piêkne po³o¿enie i warunki naturalne sprawi³y, ¿e pod koniec XIX w. Kazimierz sta³ siê popularnym letniskiem odwiedzanym przez mieszkañców Warszawy, Lublina i innych miast polskich. Z pocz¹tkiem XX w. Kazimierz wszed³ w swój „wiek sztuki” – miasteczko sta³o siê ulubionym plenerem profesorów i studentów uczelni artystycznych. Zaczê³a siê kszta³towaæ kolonia artystyczna, zwi¹zana g³ównie z dzia³alnoœci¹ artystyczn¹ i dydaktyczn¹ prof. Tadeusza Pruszkowskiego, wokó³ którego gromadzili siê wybitni m³odzi malarze. Zdecydowane o¿y- Fot. Marek Ochmañski Fot. Romuald Kiepiel wienie Kazimierza przypad³o na dwudziestolecie miêdzywojenne. Obecny kszta³t Kazimierz zawdziêcza g³ównie Karolowi Siciñskiemu, pod kierunkiem którego odbywa³a siê powojenna odbudowa. Kazimierz Dolny przez wieki by³ domem ludnoœci ¿ydowskiej, która pojawi³a siê tu ju¿ na pocz¹tku XIII w. W wieku XVI w stanowi³a 1/6 liczby mieszkañców, a pod koniec wieku XIX – co najmniej po³owê. ¯ydzi zajmowali siê przede wszystkim handlem i rzemios³em, ale znajdziemy te¿ wœród nich przewoŸników wiœlanych, przewodników, felczerów i aptekarza. W codziennoœci Kazimierza ¯ydzi byli elementem sta³ym i oczywistym, nie dochodzi³o tu do konfliktów na tle narodowoœciowym. Represje Niemców wobec ludnoœci ¿ydowskiej pojawi³y siê ju¿ po kilku miesi¹cach od wybuchu II wojny œwiatowej. W Kazimie- ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) rzu powsta³o getto, do którego przeniesiono wszystkich ¯ydów. Ostatecznie wypêdzono ich w marcu 1942 roku. Wszystkie te informacje przekaza³a uczestnikom wycieczki przewodniczka oprowadzaj¹ca grupê po mieœcie, opowiadaj¹c o kolejnych obiektach wartych obejrzenia: zamku (wspomnia³a w tym miejscu o legendzie przekazywanej z pokolenia na pokolenie o piêknej kazimierskiej ¯ydówce, w której zakocha³ siê król Kazimierz Wielki. To dla niej mia³ wznieœæ zamek w Bochotnicy, do którego z kazimierskiego zamku wiód³ tajemny, podziemny korytarz), baszcie, koœciele franciszkanów i koœciele farnym, renesansowych kamienicach w rynku i wielu innych. Jedn¹ z atrakcji Kazimierza jest pchli targ, na którym mo¿na kupiæ niemal¿e wszystko, a jeœli nie kupiæ – to przynaj- mniej obejrzeæ (szczególnie warte zainteresowania s¹ eksponaty hobbystów i rêkodzielników). W rynku, a tak¿e uliczkach do niego prowadz¹cych „usadowi³y” siê pe³ne obrazów galerie malarskie i sklepiki z pami¹tkami i rzemios³em. Kazimierz to tak¿e miejsce wielu imprez artystycznych o charakterze ogólnopolskim. Najs³ynniejsze z nich to Festiwal Kapel i Œpiewaków Ludowych, a tak¿e festiwal filmowy „Dwa brzegi”. Choæ w sezonie turystycznym w Kazimierzu jest mnóstwo turystów i czasami zwiedzanie stanowi pewn¹ trudnoœæ, warto przyjechaæ tu, mo¿e po sezonie, aby „pow³óczyæ” siê po uliczkach tego miasta, okolicznych w¹wozach, pop³yn¹æ statkiem po Wiœle, poczuæ atmosferê trochê prowincjonalnego, ale pe³nego uroku miasteczka. T. K. STR. 37 WIADOMOŒCI SPORTOWE Udany jubileusz B³êkitnych M³oda dru¿yna ZAKSY Kêdzierzyn-KoŸle wygra³a dwudniowy turniej z okazji 50-lecia KS „B³êkitni Ropczyce”. Gospodarze imprezy uplasowali siê tu¿ za nimi. Trzecia lokata przypada³a reprezentantom Arabii Saudyjskiej, a czwarte miejsce zajêli zawodnicy AKS-u Resovii Rzeszów. O zwyciêstwie ZAKSY w du¿ej mierze zadecydowa³o spotkanie z Arabi¹ Saudyjsk¹, wygrane przez nich walkowerem z powodu braku obecnoœci siatkarzy z Azji. Podopieczni Micha³a Chada³y, wystêpuj¹cy na co dzieñ w rozgrywkach M³odej Ligi, pokazali siê w Ropczycach z dobrej strony. B³êkitni w ka¿dym z trzech swoich pojedynków stawiali opór rywalom, o czym mo¿e œwiadczyæ fakt, i¿ oba przegrane spotkania zakoñczy³y tie- breakiem. Dodatkowo gospodarze, jako jedyni zdo³ali pokonaæ póŸniejszych triumfatorów imprezy. Dru¿yna Arabii Saudyjskiej w pierwszym dniu turnieju wygra³a dwa pojedynki i wyros³a na faworyta turnieju. W niedzielê jednak siatkarze z Azji nie stawili siê w ropczyckiej hali i odgwizdany zosta³ walkower. To zepchnê³o zespó³ na trzecie miejsce w tabeli. S³absz¹ postawê dru¿yny m³odzie¿owej Resovii Rze- szów mo¿na usprawiedliwiæ brakiem obecnoœci na dwóch pierwszych spotkaniach podstawowych zawodników, którzy w tym czasie uczestniczyli z pierwsz¹ dru¿yn¹ mistrzów Polski w meczach sparingowych w Gorlicach i Nowym S¹czu. RCSiR Turniej Firm i Zak³adów Pracy. Siatkówka pla¿owa Przy wspania³ej s³onecznej pogodzie na boiskach pla¿owych Zespo³u Basenów K¹pielowych odby³ siê turniej siatkówki pla¿owej. By³y to czwarte tegoroczne zawody Turnieju Firm i Zak³adów Pracy z cyklu Grand Prix „Sprawnoœæ = Efektywnoœæ 2013”. Do turnieju zg³osi³y siê cztery firmy, które w trzyosobowych sk³adach rywalizowa³y ze sob¹, graj¹c systemem „ka¿dy z ka¿dym” do dwóch wygranych setów. Bezkonkurencyjni okazali siê przedstawiciele Zak³adów Magnezytowych, którzy odnieœli komplet zwyciêstw, nie przegrywaj¹c w ca³ym turnieju ¿adnego seta. Drug¹ pozycjê zajê³a dru¿yna Cerplastu, po dwóch pewnych zwyciêstwach z Hispano-Suiza i Starostwem Powiatowym. Bardzo emocjonuj¹cy by³ mecz, który decydowa³ o trzeciej lokacie w zawodach, a zas³u¿enie zajêli j¹ przedstawiciele Starostwa Powiatowego w Ropczycach. Po zawodach rozdano dyplomy i puchary wszystkim dru¿ynom. RCSiR STR. 38 Wyniki spotkañ: Hispano Suiza – Zak³ady Magnezytowe .......................... 0:2 Starostwo Powiatowe – Cerplast .................................... 0:2 Zak³ady Magnezytowe – Starostwo Powiatowe ................ 2:0 Cerplast – Hispano Suiza .............................................. 2:0 Hispano Suiza – Starostwo Powiatowe ............................ 0:2 Zak³ady Magnezytowe – Cerplast ................................... 2:0 Tabela koñcowa turnieju siatkówki pla¿owej: Lp.Nazwa dru¿yny ................................................ Punkty 1.Zak³ady Magnezytowe w Ropczycach ...................... 6 2.Cerplast Ropczyce ................................................. 4 3.Starostwo Powiatowe w Ropczycach ........................ 2 4.Hispano-Suiza w Sêdziszowie Ma³opolskim .............. 0 Tabela po czterech turniejach: Lp.Nazwa dru¿yny ................................................ Punkty 1.Hispano-Suiza Sêdziszów M³p. ............................... 23 2.Cerplast Ropczyce ................................................ 22 3.Urz¹d Miejski w Ropczycach ................................. 19,5 4.Zak³ady Magnezytowe w Ropczycach ..................... 16 5.Starostwo Powiatowe w Ropczycach ....................... 11 6.KPP Stra¿ Po¿arna w Ropczycach ............................ 8 7.Pack-System Ropczyce ........................................... 7 8.RCSiR ................................................................... 7 9.ZUK Ostrów ........................................................... 7 10.Urz¹d Gminy w Ostrowie ....................................... 7 11.Bank Spó³dzielczy w Ropczycach .......................... 6,5 12. UTC Manufacturing Ropczyce .............................. 6 ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) WIADOMOŒCI SPORTOWE Podkarpacki Festiwal im. Jana Gajdy Ostatniego dnia wakacji rozegrano w Ropczycach IV Podkarpacki Festiwal Badmintona im. Jana Gajdy. Jest to Turniej Ogólnopolski dedykowany pamiêci ropczyckiego prekursora badmintona, nauczyciela i dzia³acza spo³ecznego Jana Gajdy. Rywalizacja toczy³a siê w kategorii junior U19 i m³odzik U15. W zawodach uczestniczyli badmintoniœci z Krakowa, Niepo³omic, Ropicy Polskiej, Przemyœla, Dubiecka, Tarnowca, Nowej Dêby, Tarnobrzega, Wide³ki, Straszêcina i oczywiœcie Ropczyc. Lista startowa wype³niona nazwiskami medalistów oraz pretendentów do medali zapowiada³a du¿e emocje i takowych nie zabrak³o. Ze wzglêdu na udzia³ wielu medalistów Mistrzostw Polski, m.in. Joanny Stanisz (UKS Sokó³ Ropczyce), obecnej dwukrotnej z³otej medalistki Mistrzostw Polski juniorów m³odszych rozgrywki sta³y na wysokim poziomie sportowym. - gra pojedyncza m³odzików – Tymoteusz Malik (UKS Trójka Tarnobrzeg) - gra pojedyncza m³odziczek – Natalia Róg (MKS Stal Nowa Dêba) - gra podwójna m³odzików - Daniel Knap (UKS Aktywna Pi¹tka Przemyœl)/Tymoteusz Malik (UKS Trójka Tarnobrzeg) - gra podwójna m³odziczek – Magdalena Golenia (UKS Sokó³ Ropczyce)/Beata Mycek (MKS Stal Nowa Dêba) - gra mieszana m³odzików – Tymoteusz Malik (UKS Trójka Tarnobrzeg)/Magdalena Golenia (UKS Sokó³ Ropczyce) Nagrody ufundowane przez Ropczyckie Centrum Sportu W poszczególnych kategoriach i Rekreacji w postaci puchazwyciê¿yli: Kutacha (UKS Start Wide³ka) - gra podwójna juniorów – Mariusz Karów i dyplomów wrêczy³a zwy- gra pojedyncza juniorów – Mariusz Kabat (AZSAGH Kraków)/Marcin Kalitka - gra mieszana juniorów - Krystian ciêzcom pani Danuta Gajda, bat (AZSAGH Kraków) Chrz¹œcik (UKS Orliki Ropica Polska)/ (AZSAGH Kraków) - gra pojedyncza juniorek – Joanna Sta- - gra podwójna juniorek – Joanna StaEmilia Jaworska (MKS Spartakus Nie- ¿ona Jana Gajdy. RCSiR nisz (UKS Sokó³ Ropczyce) po³omice) nisz (UKS Sokó³ Ropczyce)/Katarzyna Medale w krainie Wikingów W ostatni tydzieñ wakacji zapaœnicy z Lubziny i Nagawczyny, dziêki zaproszeniu Dawida Œwierada (by³ego zapaœnika Wis³oki Dêbica, który pierwsze kroki w tej dyscyplinie stawia³ pod okiem trenera Andrzeja Jedynaka, a obecnie mieszka na sta³e w Sztokholmie) brali udzia³ w turnieju zapaœniczym „Sparvagsspelen 2013 – Stokholm”. W turnieju startowali zawodnicy z ca³ej Skandynawii: Duñczycy, Norwegowie, Finowie, Estoñczycy, Szwedzi oraz Rosjanie, Niemcy, Francuzi i my – reprezentuj¹cy Polskê. 350 zawodników z 42 klubów sportowych walczy³o w Sztokholmie na czterech matach. Jad¹c na turniej nie myœleliœmy o medalach (choæ ka¿dy sportowiec chce wygrywaæ), gdy¿ byliœmy po bardzo ciê¿kim obozie w Wapiennym. Turnieje w krajach skandynawskich stoj¹ na bardzo wysokim poziomie sportowym. Zawodnicy w tych krajach zaczynaj¹ uprawiaæ zapasy w wie- ku 5 lat (w Polsce wolno od 10) i s¹ potomkami Vikingów – bardzo walecznych ludzi. Mimo to zawodnicy z Lubziny zaprezentowali siê dobrze. W grupie kadetów w kategorii do 85 kg Rafa³ G³odek wywalczy³ srebrny medal, przegrywaj¹c w finale z reprezentantem Finlandii. Blisko podium by³ Marcin Ziarnik, który startowa³ kategorii do 60 kg zajmuj¹c V miejsce. Na IX miejscu w wadze do 47 kg w grupie m³odzików zosta³ sklasyfikowany Hubert Dêborowski. Br¹zowy medal zdoby³ równie¿ w kategorii do 58 kg Marcin Nykiel z Nagawczyny ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) – wychowanek Andrzeja Tomaszewskiego, który by³ równie¿ z nami i pe³ni³ na zawodach rolê sêdziego. Udzia³ w zawodach by³ nagrod¹ dla najlepszych zawodników za bardzo dobre wyniki w pierwszym pó³roczu. Oprócz zwodów zapaœniczych mieliœmy trochê wolnego czasu, aby pozwiedzaæ bardzo piêkn¹ stolicê Szwecji. Jesteœmy bardzo wdziêczni Panu Dawidowi Œwieradowi za zaproszenie i za zorganizowanie pobytu oraz Panu Andrzejowi Tomaszewskiemu za wsparcie finansowe wyjazdu. Dziêki takim ludziom m³odzi atleci z Lubziny mogli zwiedziæ stolicê Szwecji oraz prze¿yæ niezapomnian¹ przygodê. A. Jedynak STR. 39 WIADOMOŒCI SPORTOWE W II grupie dziewcz¹t (w tej samej kategorii wiekowej) I miejsce zajê³y dziewczêta z Gnojnicy Dolnej (4 pkt), drugie wywalczy³y reprezentantki ZS w £¹czkach Kucharskich (3 pkt), zaœ trzecie – ZS nr 2 w Ropczycach (1 pkt). IV Edycja Turnieju ORLIKA W dniach 10-16.09.2013 ropczycki Orlik goœci³ uczestników eliminacji gminnych Turnieju Orlika o Puchar Premiera Donalda Tuska. Do tegorocznych zmagañ przyst¹pi³o 280 uczestników z gminy Ropczyce. Turnieje zosta³y rozegrane w dwóch kategoriach wiekowych, zarówno dziewcz¹t jak i ch³opców. W zawodach uczestniczy³o dwanaœcie dru¿yn reprezentuj¹cych zespo³y szkó³: nr 1, nr 2, nr 3, nr 4, nr 5 w Ropczycach, w NiedŸwiadzie Dolnej, NiedŸwiadzie Górnej, Gnojnicy Woli, Gnojnicy Dolnej, £¹czkach Kucharskich oraz w Ma³ej. Wszyscy uczestnicy turniejów otrzymali pami¹tkowe koszulki ufundowane przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. Patronat nad imprez¹ objê³o Ropczyckie Centrum Sportu i Rekreacji, które ufundowa³o puchary i napoje uczestnikom zawodów. Wyniki poszczególnych turniejów: dziewczêta – rocznik 2002/ 2003: w tej kategorii I miejsce zajê³a dru¿yna z Gnojnicy Dolnej (7 pkt), na drugiej pozycji uplasowa³a siê reprezentacja ZS nr 3 w Ropczycach (5 pkt), a na kolejnych miejSTR. 40 grupa II – wyniki meczów: ZS £¹czki Kucharskie – ZS 2 Ropczyce ................................................ 3-0 ZS £¹czki Kucharskie – ZS Gnojnica Dolna .......................................... 0-4 ZS 2 Ropczyce – ZS Gnojnica Dolna .................................................... 0-3 scach znalaz³y siê dziewczêta z ZS nr 2 w Ropczycach (III miejsce – 4 pkt) i ZS w £¹czkach Kucharskich (IV miejsce – 0 pkt). Zwyciêska dru¿yna wyst¹pi³a w sk³adzie: Klaudia Bizoñ, Zuzanna Kozek, Katarzyna Rojek, Julia Weso³owska, Martyna Dul, Natalia Bykowska, Aleksandra Kubik, Nina Nurzyñska, Martyna Róg, Marta Za³ocha. Opiekunem dru¿yny jest Pawe³ Jasek. dziewczêta – rocznik 2000/2001: Spoœród trzech dru¿yn startuj¹cych w I grupie najlepsze okaza³y siê dziewczêta z ZS w Lubzinie (4 pkt), wyprzedzaj¹c dru¿yny ZS nr 3 w Ropczycach (3 pkt) oraz ZS nr 5 w Ropczycach (1 pkt). grupa I – wyniki meczów: ZS 5 Ropczyce – ZS Lubzina .... 0-0 ZS 5 Ropczyce – ZS 3 Ropczyce 0-1 ZS 3 Ropczyce – ZS Lubzina .... 0-1 W finale rozegranym miedzy zwyciêskimi dru¿ynami obu grup dru¿yna ZS w Lubzinie przegra³a wysoko z reprezentacjê ZS w Gnojnicy Dolnej 0-8. Na drugim miejscu w ostatecznej klasyfikacji znalaz³y siê dziewczêta z ZS w £¹czkach Kucharskich, a na trzecim – ZS nr 3 w Ropczycach. Kolejne miejsce zajê³y dru¿yny: ZS nr 5 w Ropczycach, ZS nr 2 w Ropczycach, ZS w Lubzinie. Dru¿yna ZS w Gnojnicy Dolnej (op. Pawe³ Jasek) zagra³a w sk³adzie: Ma³- wyniki meczów: ZS 3 Ropczyce – ZS 2 Ropczyce .. 0-0 ZS 2 Ropczyce – ZS £¹czki Kucharskie .............................................. 1-0 ZS Gnojnica Dolna – ZS £¹czki Kucharskie ...................................... 1-0 ZS 2 Ropczyce – ZS Gnojnica Dolna .................................................... 0-2 ZS 3 Ropczyce – ZS £¹czki Kucharskie .............................................. 1-0 ZS 3 Ropczyce – ZS Gnojnica Dolna .................................................... 0-0 ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) WIADOMOŒCI SPORTOWE gorzata Kot, Dominika Mendygra³, Martyna Macio³ek, Edyta Jarz¹b, Klaudia Kopeæ, Klaudia Œwiniuch, Sylwia Dziura, Aleksandra Machnica, Julia Nurzyñska, Julia Dar³ak. ch³opcy rocznik 2002/2003: W grupie I z tego rocznika najlepiej zaprezentowa³a siê dru¿yna ZS nr 1 w Ropczycach zajmuj¹c I miejsce z 12 punktami, na drugim znalaz³a siê reprezentacja ZS w Gnojnicy Dolnej (9 pkt), a na trzecim – dru¿yna ZS nr 2 w Ropczycach (6 pkt). Czwarte i pi¹te miejsce przypad³o odpowiednio ch³opcom z ZS w Ma³ej (1 pkt) i z ZS nr 4 w Ropczycach (1 pkt). grupa I – wyniki meczów: ZS nr 1 Ropczyce – ZS nr 4 Ropczyce ................................................ 5-0 ZS nr 2 Ropczyce – ZS Ma³a .... 3-1 ZS nr 4 Ropczyce – ZS Gnojnica Dolna ................................................ 0-6 ZS nr 1 Ropczyce – ZS nr 2 Ropczyce ................................................ 4-1 ZS Ma³a – ZS Gnojnica Dolna .. 0-1 ZS nr 2 Ropczyce – ZS nr 4 Ropczyce ................................................ 3-0 ZS nr 1 Ropczyce – ZS Gnojnica Dolna ................................................ 2-1 ZS nr 4 Ropczyce – ZS Ma³a .... 0-0 ZS nr 2 Ropczyce – ZS Gnojnica Dolna ................................................ 0-5 ZS nr 1 Ropczyce – ZS Ma³a .... 2-0 W grupie II ch³opców (w tej samej kategorii wiekowej) na I miejscu uplasowa³a siê dru¿yna ZS w Lubzinie (7 pkt). Drugie miejsce przypad³o ch³opcom z ZS w Gnojnicy Woli, na trzecim znalaz³a siê reprezentacja ZS nr 5 w Ropczycach. Ostatnie, czwarte miej- sce w grupie zajê³a dru¿yna ZS w NiedŸwiadzie Górnej. grupa II – wyniki meczów: ZS Lubzina – ZS nr 5 Ropczyce 3-0 ZS NiedŸwiada Górna – ZS Gnojnica Wola ............................................ 0-0 ZS nr 5 Ropczyce – ZS Gnojnica Wola .................................................... 0-1 ZS Lubzina – . ZS NiedŸwiada Górna .................................................... 1-1 ZS nr 5 Ropczyce – ZS NiedŸwiada Górna ......................................... 1-0 ZS Gnojnica Wola – ZS Lubzina 0-1 W meczu o I miejsce dru¿yna ZS w Lubzinie przegra³a z reprezentacj¹ ZS nr 1 w Ropczycach 0-5. Trzecie miejsce w turnieju wywalczy³a dru¿yna ZS w Gnojnicy Dolnej. Na kolejnych miejscach uplasowa³y siê reprezentacje: ZS w Gnojnicy Woli, ZS nr 2 w Ropczycach, ZS nr 5 w Ropczycach, ZS w Ma³ej, ZS w NiedŸwiadzie Górnej i ZS nr 4 w Ropczycach. Zwyciêska dru¿yna, graj¹ca pod kierunkiem Edyty Jedynak wyst¹pi³a w sk³adzie: Alan Bochenek, Adrian Skóra, Krystian Kapusta, Kacper Wlezieñ, Micha³ Toton, Jakub Toton, Miko³aj Fic, Krzysztof Bartuœ, Hubert Bryniak, Marcin Œliwa. ch³opcy rocznik 2000/2001: Zwyciêzc¹ grupy I zosta³a dru¿yna ZS nr 2 w Ropczycach (12 pkt), drugie miejsce zajêli ch³opcy z ZS nr 1 w Ropczycach (7 pkt), a trzecie – dru¿yna ZS w NiedŸwiadzie Dolnej (5 pkt). Na kolejnych miejscach znaleŸli siê ch³opcy z ZS w Gnojnicy Dolnej (4 pkt) i z ZS w Ma³ej (0 pkt). Puchar Polski w sumo grupa I – wyniki meczów: ZS Ma³a – ZS NiedŸwiada Dolna 0-2 ZS nr 2 Ropczyce – ZS nr 1 Ropczyce ................................................ 2-0 ZS NiedŸwiada Dolna – ZS Gnojnica Dolna .......................................... 0-0 ZS Ma³a – ZS nr 1 Ropczyce .... 0-6 ZS nr 2 Ropczyce – ZS Gnojnica Dolna ................................................ 7-0 ZS nr 1 Ropczyce – ZS NiedŸwiada Dolna .......................................... 0-0 ZS Gnojnica Dolna – ZS Ma³a .. 1-0 ZS nr 2 Ropczyce – ZS NiedŸwiada Dolna .......................................... 2-1 ZS nr 1 Ropczyce – ZS Gnojnica Dolna ................................................ 3-0 ZS nr 2 Ropczyce – ZS Ma³a .... 4-0 W grupie II ch³opców (w tej samej kategorii wiekowej) I miejsce zajê³a reprezentacja ZS w Lubzinie (7 pkt), na drugim znalaz³a siê dru¿yna ZS nr 3 w Ropczycach (5 pkt), a na trzecim – ZS nr 4 w Ropczycach. Czwarte miejsce w grupie zajê³a reprezentacja ZS nr 5 w Ropczycach (1 pkt). grupa II – wyniki meczów: ZS Lubzina – ZS nr 5 Ropczyce 3-0 ZS nr 3 Ropczyce – ZS nr 4 Ropczyce ................................................ 1-0 28 wrzeœnia w Warszawie odby³y siê zawody o Puchar Polski w sumo m³odzików, m³odzie¿owców oraz seniorów. By³y one etapem kwalifikacji do reprezentacji Polski na Mistrzostwa Europy w roku 2014. Bardzo dobrze spisali siê zawodnicy z Lubziny i Gnojnicy Woli, zdobywaj¹c a¿ 17 medali (cztery z³ote, trzy srebrne i siedem br¹zowych). Wyniki: - m³odzicy (wszyscy zawodnicy z UKS Syrena Gnojnica Wola): 45 kg – Patrycja Jezuwid – I m. 55 kg – Natalia Œwiêtoñ – I m. 40 kg – Natalia Worwa – II m. 65 kg – Natalia Bober – II m. ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2013 (264) ZS nr 5 Ropczyce – ZS nr 3 Ropczyce ................................................ 0-0 ZS Lubzina – ZS nr 4 Ropczyce 1-0 ZS nr 5 Ropczyce – ZS nr 4 Ropczyce ................................................ 0-2 ZS nr 3 Ropczyce – ZS Lubzina 1-1 Mecz o I miejsce pomiêdzy dru¿ynami ZS w Lubzinie i ZS nr 2 w Ropczycach zakoñczy³ siê zwyciêstwem ch³opców z Ropczyc 2-1. Trzecie miejsce w koñcowej klasyfikacji turnieju zajê³a dru¿yna ZS nr 1 w Ropczycach. Na kolejnych miejscach znalaz³y siê dru¿yny: ZS nr 3 w Ropczycach, ZS nr 4 w Ropczycach, ZS w NiedŸwiadzie Dolnej, ZS w Gnojnicy Dolnej, ZS nr 5 w Ropczycach oraz ZS w Ma³ej. Dru¿yna ZS nr 2 w Ropczycach wyst¹pi³a w sk³adzie: Filip Sypel, Maciej Piwowar, Szymon Soko³owski, Dominik Mosior, Kewin Rogala, Natan Tokarski, Maciej Opiela, Pawe³ Róg, Daniel Ocha³, Jakub Wlezieñ. Opiekunem zespo³u jest Marek Ochmañski. RCSiR 45 kg – Klaudia F¹fara – III m. 50 kg –Aleksandra Dar³ak – III m. 55 kg – Natalia F¹fara – III m. - m³odzie¿owcy: 70 kg – Marcin Ziarnik (Lubzina) – I m. 70 kg – Tomasz Wiktor (Lubzina) – III m. 85 kg – Rafa³ G³odek (Lubzina) – III m. +115 kg – £ukasz G³odek (Gnojnica) – III m. seniorzy: 65 kg – Magdalena Macios (Lubzina) – I m. 85 kg – Pawe³ Pieprzak (Gnojnica) – II m. 85 kg – Waldemar Ocha³ (Gnojnica) – III m. Inf. w³asna STR. 41 Czas zadumy www.kosydar.pl Redaguje Elżbieta Kosydar Chłód i pożółkłe jesienne liście to znak, że nadchodzi pora zadumy związana ze Świętem Zmarłych. W polskiej tradycji to święto nostalgiczne, pełne mistyki i wspomnień. Kwiaty, jako symbol pamięci towarzyszą wędrówkom na miejsca pochówku naszych zmarłych. Cmentarze pełne są lampionów i kwiatów. Najczęściej groby zdobione są chryzantemami. Te piękne i niezwykłe kwiaty przywędrowały do Europy z Dalekiego Wschodu. Są to rośliny dnia krótkiego, dlatego w naszych warunkach klimatycznych zakwitają jesienią. W Polsce doniczki z chryzantemami należą do najczęściej uprawianych i sprzedawanych roślin doniczkowych. Wprowadzenie uprawy sterowanej sprawiło, że ogrodnicy nauczyli się uprawiać te kwiaty o każdej porze roku. Również chryzan- W ŚWIECIE KWIATÓW temy cięte zagościły na dobre w naszych domach i kwiaciarniach. Stały się bardzo popularne i kupowane z okazji różnych uroczystości, szczególnie te drobnokwiatowe uprawiane na kwiat cięty, zwane często margaretkami. Obecnie chryzantemy należą do najbardziej cenionych roślin. Podziwiamy ich kwiaty o ciekawej barwie i różnorodnym kształcie. Są wielkokwiatowe, drobnokwiatowe, igiełkowe, kuliste i o pustych kwiatach przypominających rumianki. Właśnie ciekawe kwiaty sprawiły, że chryzantemy GABINET STOMATOLOGICZNY dr n. med. Robert Brodowski specjalista chirurgii szczękowo-twarzowej STOMATOLOGIA OGÓLNA CHIRURGIA; IMPLANTY; PROTETYKA; KOSMETOLOGIA często dodaje się do wiązanek okolicznościowych i dekoracji miejsc sakralnych. W okresie Wszystkich Świętych chryzantemy najczęściej wykorzystujemy do wykonania wiązanek żałobnych, choć inne kwiaty są w kompozycjach mile widziane. Wiązanki robi się najczęściej na florecie, czyli gąbce w plastikowej obudowie. Wcześniej namoczona zielona gąbka oddaje roślinom wodę, przez co kwiaty dłużej utrzymują świeżość. Dekoracje z kwiatów żywych są najbardziej eleganckimi i pożądanymi elementami dekoracji grobu. O ile dobierzemy odpowiednie znicze w podobnym odcieniu co kwiaty, dekoracja będzie stonowana i elegancka. Niekiedy groby zmarłych oddalone są od miejsca naszego zamieszkania, dlatego sięgamy do bardziej trwałych kompozycji z kwiatów sztucznych. Nie są one tak piękne, jak rośliny żywe, ale jeśli je wybierzemy, starajmy się, aby były kwiaty były dobre gatunkowo i o stonowanych barwach. Najlepiej byłoby, aby doniczka z chryzantemą doniczkową pasowała kolorystycznie do kompozycji. Najczęściej wybieranymi kolorami w dekoracjach grobu są te w odcieniach jesieni, czyli pomarańczowy i herbaciany. Bardzo modne są odcienie koloru różowego, od pasteli, przez wrzosowy kolor, aż do buraczkowego. Bardziej zdecydowani klienci wybierają różne odcienie koloru fioletowego. Zawsze modna i na czasie jest biel, która komponuje się dobrze z innymi kolorami. Niekonwencjonalnymi dekoracjami grobu są krzyże i wianki. Dekoracje takie tworzą floryści, aby wyjść naprzeciw zapotrzebowaniu klientów na dekoracje żałobne o nietypowym i oryginalnym kształcie. Są wspaniałą alternatywą dla bardziej wymagających klientów. Elżbieta Kosydar Sprzedam uzbrojoną działkę budowlaną o powierzchni 10 arów w Lubzinie. Cena 36000 (do negocjacji) tel. 533-452-533 FUH BRODMED computers Ropczyce ul. Rynek 1 pokój 319 tel. 664-192-400 www.e-brodowski.pl W sprawie reklam prosimy o kontakt: tel. 17 22 18 228 e-mail: [email protected] lub na adres redakcji (w stopce) Komputery Kasy fiskalne Akcesoria Papiery do drukarek i kas fiskalnych SALON SPRZEDAŻY ul. 3 Maja 34A, 39-120 Sędziszów Młp. tel. 17 22 16 746 [email protected] ul. 3 Maja 4, 39-100 Ropczyce tel. 17 222 85 86 [email protected] OG£OSZENIA DROBNE BEZP£ATNIE ! Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach Szwajcarskiego Programu Współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej Powiat Ropczycko-Sędziszowski rozpoczął wdrażanie projektu pn.: „Poprawa warunków życia mieszkańców Domu Pomocy Społecznej w Lubzinie poprzez rozbudowę i modernizację infrastruktury oraz rozwój zawodowy personelu” w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy Województwa Podkarpackiego na lata 2012-2015 (umowa o dofinansowanie nr 9/SPPW/2013 z dnia 04.04.2013 r.). Pozyskanie przez Powiat Ropczycko-Sędziszowski nowego grantu było możliwe dzięki umowie ramowej pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, a Szwajcarską Radą Federalną o wdrażaniu Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy w celu zmniejszenia różnic społeczno-gospodarczych w obrębie rozszerzonej Unii Europejskiej. Szwajcarsko-Polski Program Współpracy Województwa Podkarpackiego na lata 2012-2015 realizowany będzie w ramach Priorytetu 4 „Rozwój społeczny i zasobów ludzkich”, projektu „Poprawa infrastruktury domów pomocy społecznej i/lub placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz podnoszenie kwalifikacji personelu w tym pielęgniarek/pielęgniarzy ww. instytucji”. Projekt obejmuje: 1) w ramach komponentu 1: - rozbudowę i przebudowę budynku gospodarczego, - modernizację placu zabaw, - modernizację ścieżki zdrowia, - modernizację i przebudowę sceny tanecznej, - modernizację i przebudowę stołówki letniej, - zakup wyposażenia i sprzętu. 2) w ramach komponentu 2: - kurs „Ceramik” - kurs „Instruktor rekreacji ruchowej” - kurs „Krawiec” - kurs „Kucharz” - kurs „Oligofrenopedagogika” - kurs „Terapia zajęciowa” - kurs „Tkacz” - kurs „Fotograf - reporter” Całkowita szacunkowa wartość projektu wynosi 3.086.718 zł, w tym planowane dofinansowanie ze środków tzw. mechanizmu szwajcarskiego: 2.616.718 zł. Głównym celem projektu jest poprawa infrastruktury pomocy społecznej poprzez stworzenie nowoczesnej bazy służącej podniesieniu świadczonych usług w zakresie opieki społecznej. Powiat Ropczycko-Sędziszowski zamierza w Domu Pomocy Społecznej w Lubzinie utworzyć Ośrodek Terapeutyczno-Rekreacyjny, w którym powstanie m.in. pięć pracowni: krawiecka, tkacka, ceramiczna, kulinarna oraz fotograficzno-reporterska. Utworzenie Ośrodka Terapeutyczno-Rekreacyjnego oraz wyposażenie go w nowoczesny sprzęt pozwoli wypełnić lukę w procesie rehabilitacji niepełnosprawnych, a w połączeniu ze szkoleniem pracowników - podniesieniem ich kwalifikacji - pozwoli wypracować i upowszechnić nowe rozwiązania, które przełożą się na osiągnięcie wyższego poziomu świadczonych usług. Prace związane z modernizacją: placu zabaw, ścieżki zdrowia, sceny tanecznej oraz stołówki letniej mające na celu modyfikacje dotychczas stosowanych instrumentów dla zwiększenia ich skuteczności i efektywności to krok w kierunku stworzenia w pełni profesjonalnego zaplecza rehabilitacji ruchowej wzorowanego na rozwiązaniach sprawdzonych w krajach wysokorozwiniętych. Beneficjent projektu: Powiat Ropczycko-Sędziszowski ul. Konopnickiej 5, 39-100 Ropczyce, tel/fax: (0-17) 22 18 306, (0-17) 22 28 571, e-mail:[email protected], www.spropczyce.pl na rzecz: Domu Pomocy Społecznej w Lubzinie 39-102 Lubzina 47, gm Ropczyce, tel./fax (0-17) 2212123, e-mail:[email protected], www.lubzina.dps.pl