SPRAWOZDANIE z działalności Zarządu Głównego Stowarzyszenia

SPRAWOZDANIE
z działalności Zarządu Głównego
Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
w okresie od 18 listopada 2011 do 21 listopada 2014 r.

Wstęp

Władze Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków

Stan organizacyjny SKZ
- oddziały
- liczba członków SKZ w oddziałach
- członkowie wspierający
- finanse Zarządu Głównego, działalność Biura i jego koszty

Realizacja zadań programowych przez Zarząd Główny SKZ
- realizacja wniosków XVII Walnego Zjazdu Delegatów
- opiniowanie projektów aktów prawnych
- interwencje i rekomendacje
- udział członków ZG SKZ w komisjach, zespołach, radach
- sekcja młodych konserwatorów przy ZG SKZ
- prowadzenie konkursów ZG SKZ
- podyplomowe studium z zakresu badań i analiz architektury historycznej
- wydawnictwa: „Wiadomości Konserwatorskie”, „Słownik Konserwatorów
Polskich”.
- konferencje, seminaria, spotkania, uroczystości
- II Kongres Konserwatorów Polskich 2015 - przygotowania

Z żałobnej karty

Działalność oddziałów SKZ
Warszawa dnia 10 listopada 2014 roku
przygotował zespół
wybór i redakcja: Jacek Rulewicz
1
WSTĘP
Po raz pierwszy Zarząd Główny SKZ przedkłada delegatom sprawozdanie ze swej
działalności na piśmie, oraz publikuje dokument na stronie internetowej - przed Walnym
Zjazdem Delegatów.
Niniejsze sprawozdanie obejmuje najważniejsze działania, podejmowane w mijającej
kadencji, przez ustępujący Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków.
Nie sposób wymienić aktywności wszystkich członków ZG, która była zresztą bardzo
zróżnicowana. W okresie sprawozdawczym odbyło się 9 posiedzeń Zarządu Głównego oraz 5
posiedzeń Prezydium ZG. Komunikaty z posiedzeń publikowane są na naszej stronie
internetowej. Pragniemy złożyć gorące podziękowania Panu Tadeuszowi Zielniewiczowi –
Dyrektorowi Muzeum Łazienki Królewskie za stworzenie warunków do działalności Biura
Zarządu Głównego SKZ w ramach podpisanej umowy o merytorycznej współpracy. W
swoich działaniach Zarząd Główny utrzymywał stałe kontakty z Ministerstwem Kultury i
Dziedzictwa
Narodowego,
konserwatorami
zabytków,
Narodowym
urzędami
Instytutem
Dziedzictwa,
marszałkowskimi,
bratnimi
wojewódzkimi
organizacjami
pozarządowymi, instytutami naukowymi i uczelniami. Staraliśmy się uczestniczyć we
wszystkich, istotnych dla naszego środowiska wydarzeniach merytorycznych – prezentując
nasze stanowisko. Realizowaliśmy wnioski z poprzedniego Walnego Zjazdu Delegatów, na
ile było to możliwe, co opisujemy poniżej. Reagowaliśmy na propozycje złych rozwiązań
prawnych dla konserwatorów zabytków. Staraliśmy się, by głos naszego Stowarzyszenia był
istotny i zauważalny. Wspieraliśmy naszych członków w ważnych problemach zawodowych.
Występowaliśmy o ich uhonorowanie, w różnych formach. Oczywiście, nie jesteśmy w pełni
usatysfakcjonowani realizacją wytyczonych zadań. Okazuje się, że niektóre z nich wymagają
dłuższego czasu, a przede wszystkim większego, społecznego zaangażowania. Sądzimy, że
wnioski wynikające z walnych zebrań oddziałów oraz przyjęte uchwały XVIII Walnego
Zjazdu Delegatów SKZ, pozwolą ożywić działalność naszego Stowarzyszenia.
W drugiej części sprawozdania zamieściliśmy sprawozdania z działalności oddziałów, które
zechciały nam je nadesłać.
2
WŁADZE NACZELNE STOWARZYSZENIA KONSERWATORÓW ZABYTKÓW
Bezpośrednio po zakończeniu obrad XVII Walnego Zjazdu Delegatów w dniu 17 listopada
2011 r. w Krakowie, na swych pierwszych posiedzeniach – władze naczelne Stowarzyszenia
Konserwatorów Zabytków ukonstytuowały się w sposób następujący:
ZARZĄD GŁÓWNY STOWARZYSZENIA KONSERWATORÓW ZABYTKÓW
PREZES: prof. dr hab. inż. arch. Andrzej Kadłuczka, Kraków
WICEPREZES: mgr inż. Piotr Napierała, Wrocław
WICEPREZES: dr Dariusz Kopciowski, Lublin
SEKRETARZ GENERALNY: mgr Jacek Rulewicz, Warszawa
SKARBNIK: mgr Jerzy Szałygin, Warszawa
CZŁONEK PREZYDIUM: mgr Janusz Mróz, Warszawa
CZŁONEK PREZYDIUM: dr inż. arch. Jolanta Sroczyńska, Kraków
CZŁONEK ZARZĄDU: dr hab. inż. Marek Gosztyła, Prof. P.RZ, Rzeszów
CZŁONEK ZARZĄDU: dr inż. arch. Beata Makowska, Szczecin
CZŁONEK ZARZĄDU: dr Marek Rubnikowicz, Toruń
CZŁONEK ZARZĄDU: mgr inż. arch. Maria Sarnik–Konieczna, Kraków
GŁÓWNA KOMISJA REWIZYJNA
PRZEWODNICZĄCY: dr Tadeusz Rudkowski, Warszawa †
CZŁONEK: mgr Andrzej Miarkowski, Poznań †
CZŁONEK: mgr Lech Narębski, Toruń
KOMISJA KWALIFIKACYJNA
PRZEWODNICZĄCY: dr inż. Lech Engel, Wrocław
CZŁONEK: dr hab. inż. arch. Andrzej Gaczoł, Kraków
CZŁONEK: mgr Wojciech Kapałczyński, Jelenia Góra
CZŁONEK: mgr Ewa Stanecka, Szczecin
CZŁONEK: mgr Juliusz Wendlandt, Warszawa
3
SĄD KOLEŻEŃSKI
PRZEWODNICZĄCY: mgr inż. arch. Mieczysław Soczyński, Warszawa
CZŁONEK: mgr Emanuel Okoń, Toruń
CZŁONEK: mgr inż. Antoni Kapuściński
CZŁONEK: mgr Rafał Oleszek, Rzeszów
CZŁONEK: mgr Barbara Zalewska, Olsztyn
STAN ORGANIZACYJNY
STOWARZYSZENIA KONSERWATORÓW ZABYTKÓW
ODDZIAŁY
Stowarzyszenie nasze posiada 12 oddziałów, które prowadzą działalność podstawową:
1.
Oddział Bydgoski - prezes zarządu - prof. nadzw. dr hab. Dariusz Markowski
2.
Oddział Gdański - prezes zarządu - dr hab. inż. arch. Aleksander Piwek
3.
Oddział Górnośląski - prezes zarządu - dr inż. arch. Henryk Mercik
4.
Oddział Krakowski - prezes zarządu - dr inż. arch. Jolanta Sroczyńska
5.
Oddział Lubelski - prezes zarządu - dr Dariusz Kopciowski
6.
Oddział Mazowiecki – prezes zarządu - mgr Jerzy Szałygin
7.
Oddział Podkarpacki - prezes zarządu - dr hab. inż. Marek Gosztyła
8.
Oddział Poznański - prezes zarządu - † mgr Andrzej Miarkowski
/ do 12.03.2013 r./; - od 05.2013 r. prof. dr hab. Jan Skuratowicz
9.
Oddział Śląski - prezes zarządu - dr hab. inż. arch. Jacek Kościuk
10.
Oddział Szczeciński – prezes zarządu - dr inż. arch. Beata Makowska
11.
Oddział Toruński - prezes zarządu - mgr Emanuel Okoń
12.
Oddział Warmińsko – Mazurski - prezes zarządu mgr inż. arch. Jacek Strużyński
W ubiegłej kadencji wymieniany był również Oddział Podlaski, który jednakże nie przejawiał
żadnej aktywności. W roku 2011 nie przeprowadzono tam wyborów. Wobec braku
zainteresowania członków Stowarzyszenia z tego regionu działalnością SKZ, Zarząd Główny
na podstawie §25 pkt 8 Statutu, uchwałą z dnia 11 kwietnia 2013 r. – formalnie rozwiązał
Podlaski Oddział SKZ.
4
LICZBA
CZŁONKÓW
ODDZIAŁACH
Udzielenie
STOWARZYSZENIA
W
POSZCZEGÓLNYCH
rzetelnej odpowiedzi ilu członków liczy Stowarzyszenie Konserwatorów
Zabytków nie jest sprawą prostą. Składa się na to wiele przyczyn: a/ zarządy oddziałów nie
dokonują weryfikacji członków i nie występują do ZG o ich skreślenie z powodu
nieuczestniczenia w działalności SKZ i nie płacenia składek, b/ małej aktywności
skarbników, którzy nie zbierają składek, c/ braku komunikacji między zarządami oddziałów a
członkami SKZ, w wyniku czego o spotkaniach nie są informowani wszyscy członkowie
oddziału d/ rzadko organizowane spotkania w niektórych oddziałach. W
okresie
sprawozdawczym, Zarząd Główny wielokrotnie zwracał się z apelem do prezesów oddziałów
o zbieranie i odprowadzanie do ZG składek jak również o podanie rzetelnych informacji na
temat liczby członków, liczby emerytów oraz liczby osób zalegających z opłacaniem składek.
Niestety, z niektórych oddziałów nie udało się uzyskać do końca wiarygodnych danych, w
szczególności o liczbie osób, które od lat nie opłacają składek. Poniżej przedstawiamy liczbę
członków SKZ w poszczególnych oddziałach, według stanu na dzień 20 października 2014 r.
L.P.
ODDZIAŁ
LICZBA
CZŁONKÓW
OGÓLEM
W TYM
W TYM NIE
EMERYCI PŁACĄCY
SKŁADEK
1
BYDGOSKI
23
2
6
2
GDAŃSKI
44
5
7
3
GÓRNOŚLĄSKI
19
0
brak danych
4
KRAKOWSKI
117
76
68
5
LUBELSKI
27
9
4
6
MAZOWIECKI
117
39
67
7
PODKARPACKI
27
9
4
8
POZNAŃSKI
32
12
17
9
ŚLĄSKI
131
15
brak danych
10
SZCZECIŃSKI
36
10
10
11
TORUŃSKI
58
14
20
12
WARMIŃSKO-MAZURSKI
31
9
brak danych
RAZEM:
662
200
250 szacunek
5
Biorąc pod uwagę dane szacunkowe z rubryki „ w tym nie płacący składek” – można przyjąć,
że SKZ ma około 400 członków opłacających składki.
Ta liczba może okazać się również nie do końca prawdziwa, biorąc pod uwagę kwoty wpłat
na konto Zarządu Głównego z poszczególnych oddziałów (stale – rokrocznie opłacających
składki jest niestety jeszcze mniej).
I tak biorąc pod uwagę tylko rok bieżący do ZG SKZ z tytułu składek członkowskich
powinny trafić 24 700 zł, natomiast przelano jedynie 8 800 zł.
W trakcie obecnej kadencji do SKZ przyjęto 60 nowych członków.
CZŁONKOWIE WSPIERAJĄCY
Zarząd Główny, na wniosek Prezesa prof. Andrzeja Kadłuczki, podczas posiedzenia w dniu
20 stycznia 2012 r. postanowił podjąć działania związane z pozyskiwaniem „członków
wspierających” / instytucjonalnych / nasze Stowarzyszenie. W tym celu powołano zespół
/Janusz Mróz, Jacek Rulewicz, Jerzy Szałygin
/ do pracowania Regulaminu Członka
Wspierającego oraz wzorów deklaracji, które zatwierdzone zostały przez Prezydium ZG w
dniu 30. 03. 2012 r. Członkiem wspierającym może być osoba fizyczna lub prawna,
zainteresowana działalnością Stowarzyszenia, która deklaruje stałe poparcie finansowe w
formie składki rocznej w wysokości ustalonej przez Zarząd Główny Stowarzyszenia.
Członkowie wspierający dzielą się na:
członków zwyczajnych i członków specjalnych.
Zarząd Główny ustalił składki roczne: dla członka wspierającego zwyczajnego 1.800.- zł. zaś
dla członka wspierającego specjalnego 4.500.- zł.
Do prezesów oddziałów rozesłano specjalne pisma oraz materiały wraz z apelem o podjęcie
odpowiednich działań, zmierzających do pozyskiwania członków wspierających. Regulamin
oraz deklaracje zamieszczone są na stronie internetowej SKZ. Dzięki staraniom członków
Prezydium ZG obecnie posiadamy 13 członków wspierających:
1.
BTM JURKIEWICZ
2.
BROBUD – Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe
3.
CASTELLUM – Przedsiębiorstwo Budowlano – Konserwatorskie
4.
CEGIELNIA TROJANOWSCY
5.
FUNDACJA DOLINA PAŁACÓW I OGRODÓW
6
6.
INCEDO3D – ANDRZEJ GOŁEMBNIK
7.
KEIM – FARBY MINERALNE
8.
KINGSPAN Insolution – Polska
9.
QUICK – mix
10.
REMIX – JACEK ŻABIŃSKI
11.
RESTAURO
12.
STO AG
13.
ZAMEK GNIEW sp. z o.o.
FINANSE ZARZĄDU GŁÓWNEGO,
DZIAŁALNOŚĆ BIURA I JEGO KOSZTY
W Biurze Zarządu Głównego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków do 30 marca 2013
roku zatrudnione były 2 osoby w niepełnym wymiarze godzin oraz 1 osoba z firmy
rachunkowej, zajmująca się księgowością. Od 1 kwietnia 2013 roku odeszła p. Maria
Banaszkiewicz, która pracowała w Stowarzyszeniu od początku jego istnienia. Obecnie biuro
prowadzi jedna osoba Pani Maria Stępińska. Rachunkowość prowadzi Pan Robert
Niemiałkowski. Biuro oprócz normalnych prac, a więc korespondencji pocztowej i drogą
elektroniczną zajmuje się następującymi działaniami:
- utrzymuje kontakty z 12 Oddziałami Stowarzyszenia,
- prowadzi zadania zlecone Zarządu Głównego (wykonuje wnioski, utrzymuje kontakty z
instytucjami zlecającymi, rozlicza zadania i wykonuje raporty ),
-współpracuje z członkami wspierającymi ( kontakty listowe i telefoniczne, noty
obciążeniowe, itp.),
-organizuje posiedzenia: ZG, kapituł nagród i inne spotkania,
-przekazuje wiadomości do umieszczenia na stronie internetowej SKZ.
Od 1 kwietnia do 1 grudnia 2013 roku budynek w którym znajduje się biuro przechodził
remont i w tym czasie pracowało w nim bez przerwy jedynie nasze biuro. Z tego powodu,
odmawiały posłuszeństwa tymczasowe połączenia mediów -przez 6 tygodni nie było
łączności internetowej i nie funkcjonował telefon stacjonarny.
7
Po zakończeniu remontu Pan Tadeusz Zielniewicz - Dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie
przyznał Stowarzyszeniu znacznie większe pomieszczenie i stworzył nam świetne warunki do
pracy.
Koszty funkcjonowania biura były wielokrotnie analizowane przez Zarząd Główny, który
zatwierdzał plan finansowy jego działalności. Biuro prowadzone jest niezwykle oszczędnie –
na krawędzi realnych możliwości. Roczne koszty działalności biura kształtują się na poziomie
41.600 – zł – w tym wynagrodzenia 2 osób wynoszą 37.200 – zł. Pozostałe koszty 4.400 – zł.
to zakup materiałów piśmiennych, opłaty: telefoniczne, bankowe, pocztowe, internetu,
nekrologów.
W dalszym ciągu, od wielu kadencji, Stowarzyszenie boryka się z poważnymi problemami
finansowymi. Bieżąca działalność Stowarzyszenia jest silnie uzależniona od sprawności i
dyscypliny poboru składek członkowskich oraz od możliwości pozyskiwania dodatkowych
środków finansowych z tytułu przyjęcia do realizacji zadań zleconych, pozyskania reklam w
wydawanych „Wiadomościach Konserwatorskich” ,a przede wszystkim składek Członków
Wspierających SKZ. Każda z tych potencjalnych możliwości pozyskiwania funduszy
obarczona jest ryzykiem, co do uzyskania wyniku finansowego. Sytuacja taka, z roku na rok,
potęguje ryzyko niewypłacalności, tym bardziej, że corocznemu zmniejszeniu ulega
dyscyplina członków SKZ wpłacających składki członkowskie, co wszak powinno choć w
podstawowym stopniu zapewniać funkcjonowanie biura ZG SKZ, reprezentującego nasze
Stowarzyszenie na zewnątrz.
Analiza przychodów w SKZ wykazuje w dalszym ciągu olbrzymi problem z poborem składek
członkowskich. W 2012 r. na konto ZG wpłynęło zaledwie 8 700 zł, w roku 2013 – 7 050 zł,
w bieżącym 8 800 zł. Należy stwierdzić, że składki członkowskie opłacane są stale przez
mniej niż połowę zarejestrowanych członków. Sytuację finansowa SKZ ratują składki
członków wspierających - dotychczas otrzymaliśmy z tego tytułu w latach 2012 - 2014
środki w wysokości 69 300 zł ( w kolejnych latach: 2012 – 20 700 zł , 2013 – 23 400 zł , 2014
– 25 200 zł).
Szczegółowa informacja, dotycząca opłacania składek oraz sytuacji finansowej, zostanie
zawarta w Sprawozdaniu Skarbnika Zarządu Głównego SKZ.
8
REALICACJA ZADAŃ PROGRAMOWYCH PRZEZ ZG SKZ
Kierunki działalności programowej Stowarzyszenia określa Statut oraz wnioski przyjęte przez
Walny Zjazd Delegatów w dniu 17 listopada 2011 r. Zarząd Główny podczas posiedzenia w
dniu 20 stycznia 2012 r. wytyczył najważniejsze zadania, które powinny być realizowane w
XI kadencji. Zaliczono do nich, między innymi:

Realizację wniosków przyjętych przez Walny Zjazd Delegatów w dniu 17.11.2011 r.

Pozyskiwanie członków wspierających SKZ.

Terminowe opłacanie składek członkowskich.

Kontynuowanie dotychczasowych konkursów prowadzonych przez ZG SKZ.

Wydawanie przez ZG SKZ Wiadomości Konserwatorskich i Słownika Biograficznego
Konserwatorów Polskich

Zacieśnienie współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego

Opiniowanie przez ZG projektów aktów prawnych i udział jego członków w radach i
zespołach

Udział programowy SKZ w konferencjach, sympozjach, targach, wystawach,
spotkaniach.
Zadania Zarządu Głównego SKZ były w trakcie kadencji uzupełniane i modyfikowane.
Najważniejszym z nich jest organizacja w roku 2015 II Kongresu Konserwatorów Polskich.
REALIZACJA WNIOSKÓW PRZYJĘTYCH PRZEZ XVII WALNY ZJAZD
DELEGATÓW
Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków przywiązywał dużą wagę do
realizacji wniosków, przyjętych przez XVII Walny Zjazd Delegatów w dniu 17 listopada
2011 r. w Krakowie. Na posiedzeniu ZG w dniu 20 stycznia 2012 r. omówiono sposób
realizacji wniosków, zwracając jednocześnie uwagę , że realizacja niektórych postulatów
uzależniona jest od działań podejmowanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa
Narodowego.
9
1.Zobowiązuje się Zarząd Główny SKZ do wnikliwego rozpatrzenia wniosków (kandydatur)
o nadanie złotych odznak SKZ lub innych wyróżnień szczególnie zasłużonym pracownikom
państwowych i samorządowych służb konserwatorskich.
Zarząd Główny SKZ traktuje ten postulat jako działania ciągłe. W tym celu, podczas
posiedzenia w dniu 14 czerwca 2012 r. powołano zespół do spraw odznak i odznaczeń w
składzie: prof. Andrzej Kadłuczka, mgr Maria Sarnik – Konieczna, dr Tadeusz Rudkowski,
mgr Jacek Rulewicz, mgr Jerzy Szałygin. Zespół opracował szeroką listę osób, zasłużonych
dla ochrony dziedzictwa. Na jej podstawie, sukcesywnie opracowywane są wnioski do
szczególnego uhonorowania. W szczególności zależy nam na odznaczeniach państwowych,
Medalach Zasłużony Dla Kultury „Gloria Artis” oraz Złotych Odznakach SKZ.
W wyniku naszych starań w roku 2013 Prezydent RP. Nadał 11 wysokich orderów i
odznaczeń państwowych, następującym osobom:
KRZYSZTOF PAWŁOWSKI - Krzyż Komandorski Orderu odrodzenia Polski
BOHDAN RYMASZEWSKI – Krzyż Oficerski OOP
MARIA SARNIK – KONIECZNA - Krzyż Oficerski OOP
JERZY JASIEŃKO – Krzyż Kawalerski OOP
DARIUSZ KOPCIOWSKI – Krzyż Kawalerski OOP
ANDRZEJ KUBIK - Krzyż Kawalerski OOP
HALINA LANDECKA – Krzyż Kawalerski OOP
JACEK RULEWICZ - Krzyż Kawalerski OOP
PIOTR NAPIERAŁA - Złoty Krzyż Zasługi
LECH NARĘBSKI – Złoty Krzyż Zasługi
JERZY SZAŁYGIN – Złoty Krzyż Zasługi
Ordery i odznaczenia zostały uroczyście wręczone w dniu 14 września 2013 r na Wawelu
przez Pana Macieja Klimczaka – Podsekretarza Stanu w Kancelarii Prezydenta R.P. oraz
Panią Małgorzatę Omilanowską – wówczas Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Kultury i
Dziedzictwa Narodowego
2.Zobowiązuje się Zarząd Główny SKZ do przeanalizowania statutu SKZ, przygotowania
propozycji ewentualnych jego zmian pod kątem przystosowania do aktualnych potrzeb, ich
10
przekonsultowania z członkami Stowarzyszenia i przedstawienia wniosków lub propozycji
zmian na kolejnym Walnym Zjeździe SKZ.
Do opracowania zmian w Statucie -Zarząd Główny, podczas posiedzenia w dniu 20 stycznia
2012 r. powołał trzyosobowy zespół w składzie : Dariusz Kopciowski, Jacek Rulewicz, Jerzy
Szałygin. Z proponowanymi zmianami, które mają na celu usprawnienie działalności naszego
Stowarzyszenia, Zarząd Główny zapoznał się i je zaakceptował, podczas posiedzenia w dniu
19 lutego 2014 r. Postanowił przeprowadzić konsultacje zaproponowanych zmian oraz
uzyskać stanowiska poszczególnych oddziałów. Tekst „nowego” Statutu umieszczono na
stronie internetowej SKZ / zakładka Statut /.
Istota proponowanych zmian w Statucie :

wydłużono kadencję władz Stowarzyszenia z 3 do 4 lat.
w większości organizacji pozarządowych kadencje trwają 4 lub 5 lat

zrezygnowano z instytucji „członków kandydatów”
instytucja „martwa” – od lat nie stosowana

członków zwyczajnych przyjmują Zarządy Oddziałów
decentralizacja tych uprawnień wydaje się oczywista i oczekiwana przez
oddziały i organizacyjnie usprawni nasze działania

złagodzono nieco kryteria brane pod uwagę przy przyjmowaniu członków
zwyczajnych
minimalne złagodzenie kryteriów być może przyczyni się do wstępowania do
SKZ młodych absolwentów wyższych uczelni

uproszczono procedurę przyznawania oddziałom osobowości prawnej
zrezygnowano z
Stowarzyszenia


biurokratycznych,
zbędnych
procedur
w
ramach
sprecyzowano krąg osób uprawnionych do składania oświadczeń woli w zakresie
praw i obowiązków majątkowych i finansowych w Zarządzie Głównym i Oddziałach
pozostałe, zaproponowane zmiany mają charakter redakcyjny i porządkowy
W dniu 7 kwietnia 2014 r. wystosowano do Prezesów Oddziałów SKZ pismo, z prośbą o
skonsultowanie zaproponowanych zmian i przekazanie stanowiska zarządów oddziałów w tej
sprawie do dnia 30 czerwca 2014 r. Ponieważ stanowiska nadesłały tylko trzy oddziały,
Sekretarz Generalny ZG SKZ w dniu 7 lipca 2014 r. zwrócił się ponownie do prezesów
oddziałów z apelem o nadesłanie ich stanowisk w nieprzekraczalnym terminie do dnia 15
11
września 2014 r. Ponieważ stanowisk nie nadesłano, należy uznać, że zaproponowane zmiany
w Statucie zostały przez oddziały zaakceptowane.
3. Zobowiązuje się Zarząd Główny SKZ do włączenia się w prace nad modernizacją systemu
ochrony zabytków w Polsce.
Zarząd Główny traktuje ten wniosek jako niezmiernie istotny dla całego środowiska. Na
posiedzeniu ZG w dniu 20 stycznia 2012 r, które wytyczyło najważniejsze zadania dla
Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, postanowiono stworzyć honorowa listę ekspertów
SKZ z różnych dziedzin, którzy z naszego ramienia uczestniczyliby w dyskusjach nad
założeniami przyszłego systemu ochrony zabytków i tezami do nowej ustawy. Nasi eksperci
są
gotowi do podjęcia takich działań. Jak wiadomo Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa
Narodowego
skupiło swoje działania na opracowaniu Krajowego Programu Ochrony i
Opieki nad Zabytkami, który został uchwalony przez Radę Ministrów w dniu 24 czerwca
2014 r. W związku z zapowiedziami Pani Minister Małgorzaty Omilanowskiej, jesteśmy
przekonani, że prace nad przyszłym systemem ochrony zabytków oraz projektem nowej
ustawy zostaną energicznie podjęte. Wniosek ten jest nadal aktualny.
4. Zobowiązuje się Zarząd Główny SKZ do aktywizacji działań w zakresie prowadzenia i
realizacji programów merytorycznych, szkoleniowych i edukacyjnych w zakresie ochrony
dziedzictwa na bazie grantów MKiDN oraz innych.
Korzystając z grantów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Zarząd Główny co
roku pozyskuje środki finansowe na dwa zadania: Wydawanie kwartalnika WIADOMOŚCI
KONSERWATORSKIE oraz przeprowadzanie Konkursu GKZ i SKZ na najlepsze prace
studialne, naukowe oraz popularyzatorskie dotyczące ochrony zabytków i muzealnictwa
/realizacja tych zadań omówiona została szczegółowo w dalszej części sprawozdania /.
Największym problemem przy ubieganiu się o granty jest koniczność posiadania „wkładu
własnego”, co przy obecnym stanie finansów Zarządu Głównego jest bardzo trudne.
Zarząd Główny inicjuje i programowo włącza się w organizację konferencji, seminariów,
targów, warsztatów i obchodów, o co niejednokrotnie zabiegają organizatorzy.
5. Zobowiązuje się Zarząd Główny SKZ do zintensyfikowania działalności marketingowej,
celem lepszego pozyskiwania reklam do Wiadomości Konserwatorskich oraz środków
finansowych od potencjalnych sponsorów na bieżącą działalność Stowarzyszenia.
12
Z uwagi na trudną sytuację finansową Zarządu Głównego, podejmowane są permanentne
zabiegi, zmierzające do pozyskiwania „członków wspierających”. Jak wiemy nie jest to
zadanie łatwe i wymaga większego zaangażowania zarządów Oddziałów SKZ. Przy
zaległościach Oddziałów w przekazywaniu składek członkowskich, ta forma pomocy
członków wspierających nabiera coraz większego znaczenia. Obecnie posiadamy członków
wspierających.
/omówienie
instytucji
„członków
wspierających”
oraz
wydawania
„Wiadomości Konserwatorskich” znajdują się w odpowiednich częściach niniejszego
sprawozdania /.
6. W związku z obchodami 30.lecia SKZ zobowiązuje się członków i władze Stowarzyszenia
do uporządkowania i zarchiwizowania historycznej dokumentacji oddziałów i ZG celem
pełnego opracowania historii SKZ.
Z uwagi na długotrwały remont budynku i zmianę lokalu Biura Zarządu Głównego
/Szwoleżerów 9/, archiwizacja historycznej dokumentacji SKZ w centrali, z przyczyn
obiektywnych nie mogła zostać w całości wykonana. Przeprowadzono natomiast
inwentaryzację archiwalnych wydawnictw, znajdujących się w zasobach Zarządu Głównego.
Inwentaryzację przeprowadzili Koledzy: Janusz Mróz i Krzysztof Wieczorek, którym
składamy serdeczne podziękowania. Z naszych informacji wynika, że w niektórych
oddziałach /Szczecin, Kraków/ prowadzone są prace archiwistyczne. Generalnie jednak
działania te wymagają jeszcze czasu i prowadzone będą w kolejnych latach. Wyrażamy
głębokie uznanie Panu Janowi Gromnickiemu za opracowanie propozycji zasad działalności
archiwalnej naszego Stowarzyszenia. Wniosek traktujemy jako ważny do kontynuacji w
następnej kadencji.
7. Zobowiązuje się Zarząd Główny SKZ do wystąpienia do Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego z wnioskiem o przywrócenie w podległych mu placówkach muzealnych
równego traktowania w prawach i uposażeniach pracowników pionu konserwatorskiego i
merytorycznego.
Już w trakcie zgłaszania, podczas Walnego Zjazdu Delegatów -wniosek ten wydawał się
kontrowersyjny i
nie do końca jasny. Podczas dyskusji nad sposobem realizacji tego
wniosku, Zarząd Główny uznał, że dyrektorzy muzeów, przy zachowaniu odpowiednich
procedur, samodzielnie kształtują wynagrodzenia swoich
pracowników, w ramach
posiadanego funduszu płac. Organ założycielski nie może ingerować w kompetencje
dyrektorów muzeów. Poza tym, jak wynika z uzyskanych informacji, są muzea, gdzie
pracownicy pionu konserwatorskiego mają wyższe uposażenia od pracowników pionu
13
merytorycznego. Z powyższych względów, Zarząd Główny nie mógł podjąć działań na rzecz
realizacji tego wniosku.
8. Postuluje się poprawienie wewnętrznego przepływu informacji w ramach SKZ, zwłaszcza
pomiędzy oddziałami a Zarządem Głównym.
Wydawałoby się, że w dobie globalnej informatyzacji, komunikowanie się w ramach struktur
naszego Stowarzyszenia nie powinno stanowić problemu. Okazuje się jednak, że wciąż mamy
kłopoty z przepływem informacji. Dotyczy to zarówno sposobu komunikowania się z
członkami wewnątrz oddziałów /szczególnie dużych/ jak i relacji z Biurem Zarządu
Głównego. Wszyscy w Stowarzyszeniu działamy społecznie, a wybór do jego władz, obliguje
nas do odpowiedzialności, w ramach nałożonych przez Statut obowiązków. Łączy się to
oczywiście z określonymi powinnościami, takimi jak między innymi: zwoływanie zebrań,
zbieranie i terminowe odprowadzanie składek członkowskich, składanie sprawozdań,
terminowe odpowiadanie na pisma Zarządu Głównego, czy przedkładanie wniosków o
uhonorowanie
zasłużonych
członków
naszego
Stowarzyszenia.
Pomimo
wciąż
niezadowalającego stanu komunikacji wewnątrz Stowarzyszenia, należy stwierdzić, ze w
okresie sprawozdawczym uległ on pewnej poprawie. Zarząd Główny stara się na bieżąco
informować o swych działaniach członków Stowarzyszenia poprzez:

Opracowywanie i publikację na stronie internetowej SKZ komunikatów z posiedzeń
Zarządu Głównego .

Prowadzenie korespondencji z Oddziałami w ważnych dla Stowarzyszenia sprawach.

Publikowanie na stronie internetowej SKZ ważnej dla środowiska korespondencji

Uaktualnienie zakładek na naszej stronie internetowej

Zamieszczanie na stronie internetowej informacji o ważniejszych wydarzeniach.

Utrzymywanie przez członków Zarządu Głównego bezpośrednich relacji z Prezesami
Oddziałów.
Gorzej jest z przekazywaniem informacji z oddziałów do Biura Zarządu Głównego. Należy
jednak mieć nadzieję, że sytuacja ulegnie poprawie w przyszłej kadencji.
Wniosek ten traktujemy jako pracę ciągłą, istotną i wymagająca doskonalenia.
Szczególne wyrazy uznania i podziękowania pragniemy złożyć Pani dr Dominice Kuśnierz –
Krupa, która od lat społecznie zajmuje się naszą stroną internetową.
14
OPINIOWANIE PROJEKTÓW AKTÓW PRAWNYCH
Projekt ustawy o zmianie ustaw regulujących warunki dostępu do wykonywania
niektórych zawodów.
Koncepcje deregulacji zawodów: konserwatora zabytków ruchomych, nieruchomych,
zabytkowej zieleni oraz archeologa, znalazły się w raporcie Fundacji Republikańskiej pn.
Zawody Regulowane, Aktualny Stan Prawny i Propozycje Zmian ( marzec 2012 r. ).
W materiale tym znalazły się sformułowania nie do przyjęcia dla naszego środowiska,
pozbawione głębszej analizy i znajomości specyfiki zawodów. Po zapoznaniu się z tymi
koncepcjami, Zarząd Główny SKZ, chcąc zapobiec wdrożeniu prac legislacyjnych,
związanych z deregulacją wymienionych zawodów – przyjął w dniu 14 czerwca 2012 r.
Stanowisko - Protest wobec propozycji deregulacji zawodów konserwatorów zabytków i
archeologów w którym za oburzające, głęboko niesprawiedliwe i wysoce szkodliwe uznał
propozycje zmian, stanowczo się im przeciwstawiając. Profesor Andrzej Kadłuczka – Prezes
ZG SKZ w dniu 26.07.2012 r. – wystosował do Pana Bogdana Zdrojewskiego – Ministra
Kultury i Dziedzictwa Narodowego pismo, w którym przedstawił stanowisko ZG SKZ oraz
zwrócił się z apelem o podjęcie skutecznych działań, które nie dopuszczą do wykonywania
tak ważnych dla ochrony dziedzictwa zawodów przez osoby nie posiadające odpowiednich
kwalifikacji. Podobnej treści wystąpienie – Prezes ZG, SKZ wystosował w dniu 26.07.2012 r.
do Pana Jarosława Gowina – Ministra Sprawiedliwości, prezentując twarde stanowisko ZG
SKZ, który nie może się zgodzić na odstąpienie od reglamentacji zawodów konserwatorów i
archeologa. Profesor Andrzej Kadłuczka skierował w dniu 26.07.2012 r. list apel do Pana
Bronisława Komorowskiego – Prezydenta RP, z prośbą o wsparcie naszego stanowiska.
Jak już wspomniano, podjęte przez ZG SKZ kroki miały na celu nie dopuszczenie do
wdrożenia prac legislacyjnych. Oto jak przedstawiał się dalszy bieg wydarzeń:
17.09. 2012 r. – Pan Maciej Klimczak – Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP,
poinformował Pana Piotra Żuchowskiego – Sekretarza Stanu w MKiDN, Generalnego
Konserwatora Zabytków, że otrzymał pismo od Ministra sprawiedliwości, w którym uzyskał
zapewnienie, że Jego Urząd nie prowadzi prac legislacyjnych, które miałyby na celu
deregulację wymienionych zawodów./ pismo do wiadomości ZG SKZ /.
08.10.2012 r. – na ręce Pana Profesora Andrzeja Kadłuczki wpłynęło pismo z Departamentu
Strategii i Deregulacji w Ministerstwie Sprawiedliwości, w którym poinformowano, że resort
nie prowadzi prac legislacyjnych, które miałyby na celu reformę obecnego stanu prawnego
15
dotyczącego zawodu konserwatora zabytków. Jak wielkie było nasze zaskoczenie, kiedy
pismem z dnia 30.10.2014 r. ten sam Departament w Ministerstwie Sprawiedliwości
poinformował Prezesa ZG SKZ, że Ministerstwo Sprawiedliwości w porozumieniu z
Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego zainicjowało prace legislacyjne dotyczące
zawodu konserwatorów, jak również, że tekst projektu ustawy zostanie opublikowany i
przedstawiony do konsultacji społecznych prawdopodobnie przed końcem bieżącego roku.
25.06.2013 – Pan Marek Biernacki – Minister Sprawiedliwości zwrócił się, między innymi do
ZG SKZ o zgłoszenie uwag do projektu ustawy o zmianie ustaw regulujących warunki
dostępu do wykonywania niektórych zawodów. Zespól w składzie: Halina Landecka, Andrzej
Kadłuczka, Dariusz Kopciowski, Jacek Rulewicz – opracował obszerny, 10 stronicowy
materiał, przedstawiający merytoryczne uwagi i opinie do projektu, przesyłając je 22.07.2013
r. do Ministra Sprawiedliwości. W konkluzji stwierdzono, że projektowane przepisy z całą
pewnością: pogorszą stan dziedzictwa kultury, pogorszą sytuację fachowych konserwatorów
na
rynku
pracy,
zwiększą
liczbę
zadań
służb
konserwatorskich,
zwiększą
prawdopodobieństwo powstawania konfliktów podczas wykonywania prac, utrudnią
wchodzenie na rynek pracy absolwentów uczelni konserwatorskich, przyspieszą odpływ
wysoko kwalifikowanych specjalistów za granicę. Żaden z tych skutków nie leży w interesie
Polski.
20.09.2013 r. Ministerstwo Sprawiedliwości zwołało konferencję uzgodnieniową projektu
omawianej ustawy. Z ramienia ZG SKZ wzięli udział; Dariusz Kopciowski i Jacek Rulewicz.
Mimo prezentowanego przez nas zdecydowanego stanowiska, uwagi nasze nie zostały
przyjęte.
Warto nadmienić, ze podczas całego procesu powstawania ustawy, od protestu ZG SKZ /
14.02.2012 / - do zakończenia procesu legislacyjnego – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa
Narodowego nie ustosunkowało się do przesłanego przez nas stanowiska i nie zasięgnęło
opinii Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków odnośnie oceny skutków regulacji. W
MKiDN działał od 8 czerwca 2012 r. zespół do spraw ocen skutków regulacji.
projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie
zabezpieczania zbiorów muzeum przed pożarem, kradzieżą i innym niebezpieczeństwem
grożącym ich zniszczeniem lub utratą
Dnia 30 sierpnia 2013 r. Zarząd Główny SKZ opracował i przekazał do MKiDN uwagi do
rozporządzenia. Większość uwag została uwzględniona.
16
Rozporządzenie zostało w dniu 19 września 2014 opublikowane i wejdzie w życie z dniem 1
stycznia 2015 r.
projekt Krajowego Programu Ochrony i Opieki nad Zabytkami
Z uwagi na bardzo duże zainteresowanie Projektem Krajowego Programu i chęć wielu osób i
podmiotów złożenia swoich uwag i propozycji, Zarząd Główny SKZ nie wniósł swoich uwag,
pozostawiając oddziałom i członkom absolutną swobodę. Jak się okazało było to słuszne,
ponieważ zebranie przez nas tak wielkiej ilości uwag i
ich opracowanie byłoby
organizacyjnie niemożliwe.
INTERWENCJE i REKOMENDACJE
Wobec bardzo trudnej sytuacji finansowej Muzeum Techniki w Warszawie oraz zagrożenia
jego dalszej działalności ZG SKZ wystosował dwa pisma interwencyjne w celu ratowania
placówki sugerujące potrzebę zmiany jej finansowania dla podtrzymania jej funkcjonowania,
mianowicie: w dniu 18 maja 2012 r. do p. prof. Barbary Kudryckiej, Minister Nauki i
Szkolnictwa Wyższego oraz w dniu 14.06.2012 r. do p. Bogdana Zdrojewskiego, Ministra
Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Poparcie dla MT oraz interwencja w MNiSW przyniosła
wymierny skutek w postaci przyznania dofinansowania na realizację zadania MT NOT pn.
„Upowszechnianie, promowanie i popularyzację osiągnięć naukowo-technicznych i
naukowych” na kwotę 3 mln zł. Obecnie sytuacja finansowa Muzeum jest znów krytyczna.
W trakcie kadencji Zarząd Główny udzielił rekomendacji naszym członkom, którzy
występowali z wnioskami na rzeczoznawców MKiDN.
UDZIAŁ CZŁONKÓW ZARZĄDU GŁÓWNEGO W RADACH, ZESPOŁACH,
KOMITETACH, KOMISJACH
W trakcie kadencji członkowie Zarządu Głównego uczestniczyli, między innymi, w pracach
następujących gremiów:
Maria Sarnik – Konieczna - MKiDN – członek Komisji do spraw opiniowania wniosków o
przyznanie środków z Funduszu Promocji Twórczości
17
Andrzej Kadłuczka - MKiDN - członek Rady Ochrony Zabytków
- MKiDN - członek Zespołu do spraw oceny projektów
w ramach
Mechanizmu Finansowego EOG 2009 – 2014 „Konserwacja i
rewitalizacja dziedzictwa kulturowego”
Jacek Rulewicz - MKiDN - członek Rady Organizacji Pozarządowych
- MKiDN - członek Komitetu Doradczego na wypadek konfliktu zbrojnego
przy Premierze RP/ ochrona dóbr kultury
Piotr Napierała - MKiDN - członek Rady Ochrony Zabytków
Jerzy Szałygin - MKiDN – ekspert komisji ds. opiniowania wniosków stypendialnych w
zakresie opieki nad zabytkami,
- członek wojewódzkiej rady ochrony zabytków woj. mazowieckiego
Marek Rubnikowicz - MKiDN - członek Rady Ochrony Zabytków
Dariusz Kopciowski - członek Rady Muzeum PTTK w Puławach , członek Rady Muzeum
Lubelskiego w Lublinie
SEKCJA MŁODYCH KONSERWATORÓW
Na posiedzeniu Zarządu Głównego SKZ w dniu 14 czerwca 2012 r. powołano Sekcję
Młodych Konserwatorów. Sekcja powstała by zwiększyć możliwości rozwoju młodych
specjalistów, umożliwić zaistnienie na rynku pracy oraz ułatwić kontakt międzypokoleniowy
owocujący ciekawymi projektami. Poprzez spotkania, warsztaty i odczyty SMK pragnie
zaktywizować młode pokolenie. Prezydium SMK: Katarzyna Braun (przewodnicząca),
Zuzanna Soińska-Szozda, Natalia Pawłowska. SMK liczy 10 osób. Została założona strona
http://sekcjamlodychkonserwatorow.wordpress.com. Pierwsze spotkanie odbyło się 17
stycznia 2013 w Muzeum Techniki w Warszawie we współpracy z Odziałem Mazowieckim:
pan Igor Sulich przedstawił zagadnienie źródeł finansowania projektów w zakresie realizacji
prac konserwatorskich.10 kwietnia 2013 r. odbyło się spotkanie SMK w Muzeum
Kolejnictwa w Warszawie. Członkowie SKZ OM : Elżbieta Welter, Janusz Mróz i Jerzy
Szałygin podzielili się swym doświadczeniem opowiadając o wypełnianiu wniosków do
Ministra, harmonogramach i kosztorysach prowadzenia prac konserwatorskich. 16 maja 2013
18
spotkanie w Muzeum Techniki o nowoczesnych metodach inwentaryzacji zabytków
architektury. W dniach 21-22 września 2013 SKZ było jednym z organizatorów (obok
Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Fundacji Dziedzictwo Nadbużańskie,
Lokalnej Grupy Rybackiej Zalew Zegrzyński) I Ogólnopolskiego Zjazdu Kolekcjonerów
Kultury Wsi i Małych Miast w Kuligowie. Członkowie Oddziału Mazowieckiego (Jerzy
Szałygin, Janusz Mróz i Juliusz Wendlandt) oraz SMK (Katarzyna Braun, Zuzanna SoińskaSzozda, Natalia Pawłowska) wygłosili referaty o Stowarzyszeniu i jego działalności oraz
krótki cykl pt. „abc konserwacji”, wszystkie artykuły zostaną wydrukowane w publikacji
pozjazdowej. SMK zajmowała się promocją Stowarzyszenia na II Targach Konserwacji i
Restauracji Zabytków oraz Ochrony, Wyposażenia Archiwów, Muzeów i Bibliotek
Dziedzictwo 2014.
KONKURSY PROWADZONE PRZEZ ZARZĄD GŁÓWNY SKZ
NAGRODA im. ks. Janusza Stanisława Pasierba – CONSERVATOR ECCLESIAE
Nagroda niezwykle prestiżowa, przyznawana osobom świeckim i duchownym różnych
wyznań religijnych za wybitne dokonania w dziedzinie ochrony oraz konserwacji architektury
i sztuki sakralnej. Nagrodę w postaci Dyplomu oraz MEDALU OKOLICZNOŚCIOWEGO
autorstwa profesora Mariana Koniecznego funduje ZG SKZ. Nagrodę otrzymali:

w roku 2012 – ks. Kanonik JAN KASPROWICZ – Proboszcz Bazyliki
Archikatedralnej w Gnieźnie

w roku 2013 – ks. Arcybiskup MIECZYSŁAW MOKRZYCKI – Metropolita Lwowski

w roku 2014 – prof. JAN OSTROWSKI – Dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu
Do roku 2012 nagroda ta wręczana była podczas obchodów Międzynarodowego Dnia
Ochrony Zabytków organizowanych przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. Zarząd Główny
SKZ uznał, że uroczystość, podczas której wręczana jest ta nagroda wymaga prestiżowego
miejsca,
szczególnej
oprawy
merytorycznej
i
godnego
uhonorowania
laureatów.
Postanowiono, że od 2013 r. nagrody Conservator Ecclesiae wręczane będą w Krakowie.
14 września 2013 r. na Wawelu, podczas okolicznościowego seminarium „ Stan i
perspektywy ochrony dziedzictwa architektury i sztuki sakralnej w Polsce na początku XXI
19
wieku „ –po wygłoszonej laudacji,
nagroda została wręczona Abp. Mieczysławowi
Mokrzyckiemu.
22 września 2014 roku Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
zorganizował w Krakowie, w siedzibie Międzynarodowego Centrum Kultury, uroczyste
spotkanie w ramach obchodów 22. Europejskich Dni Dziedzictwa „Dziedzictwo–
ŹródłoTożsamości”.
Podczas spotkania wręczono Nagrodę Ks. Prof. Janusza Pasierba „Conservator Ecclesiae”
2014. Tegorocznym laureatem został prof. dr hab. Jan Ostrowski, związany z
Uniwersytetem Jagiellońskim, historyk sztuki, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu,
inicjator, autor i niestrudzony redaktor naukowy serii "Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej
na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej – część I, Kościoły i klasztory
rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego". Wydano dotąd 21 tomów tej serii, która
zawiera monografie zabytków architektury i sztuki sakralnej z historycznych ziem
Rzeczypospolitej. W przygotowaniu są dwa następne tomy, które mają zamknąć wieloletni
projekt dokumentowania sztuki sakralnej dawnego województwa ruskiego (dawnych diecezji
lwowskiej i części przemyskiej). Uroczystości przewodniczył prof. Andrzej Kadłuczka,
Prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków. List gratulacyjny w
imieniu Generalnego Konserwatora Zabytków Piotra Żuchowskiego odczytał Dyrektor
Departamentu Ochrony Zabytków w MKiDN Jacek Dąbrowski. W imieniu Prezydenta
Karkowa wystąpiła Zastępca Prezydenta ds. Kultury i Promocji Miasta, Magdalena Sroka.
Wojewodę Małopolskiego reprezentowała Joanna Florkiewicz-Kamieniarczyk, Dyrektor
Wydziału Rewaloryzacji Zabytków Krakowa i Dziedzictwa Narodowego. Narodowy Instytut
Dziedzictwa reprezentował Zastępca Dyrektora Jerzy Szałygin. Laudatio do Laureata
Nagrody wygłosił prof. Jacek Purchla. Wykład okolicznościowy poświęcony serii
wydawniczej, specyfice prac nad badaniami sztuki dawnej Rzeczypospolitej poza granicami
kraju oraz osobie redaktora przedstawił dr hab. Andrzej Betlej, Dyrektor Instytutu Historii
Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
KONKURS Generalnego Konserwatora Zabytków oraz Stowarzyszenia Konserwatorów
Zabytków na najlepsze prace studialne, naukowe oraz popularyzatorskie dotyczące ochrony
zabytków i muzealnictwa.
W konkursie mogą brać udział wyłącznie kandydaci
nie będący samodzielnymi
pracownikami naukowymi. Środki finansowe na organizacje Konkursu oraz nagrody i
wyróżnienia, przyznawane są przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Nadesłane
20
prace oceniane są przez Komisję powołaną przez Generalnego Konserwatora Zabytków.
Każda praca recenzowana jest przez specjalistów SKZ.Z satysfakcją należy odnotować, że
konkurs ten cieszą się dużym powodzeniem i prestiżem, a nadsyłane prace mają coraz wyższy
poziom naukowy.
ROK
Nadesłane
prace
Nagrodzone
Wyróżnione
2012
2013
2014
33
36
30
6 + 1 honorowa
5 + 1 honorowa
5
5
8
10
Środki
na
nagrody
i
wyróżnienia
26.000.26.000.40.000.-
Rozstrzygniecie konkursów odbywa się jesienią każdego roku. Do końca roku laureaci
otrzymywali na konta nagrody pieniężne. Wręczenie nagród i wyróżnień /dyplomów/
odbywało się dopiero w następnym roku podczas obchodów Międzynarodowego Dnia
Ochrony Zabytków. Ta forma, z różnych względów, niezależnych od Zarządu Głównego
SKZ – nie zdała egzaminu. Zarząd Główny postanowił zerwać z tą tradycją. Uznał, że
wręczenie laureatom Konkursu nagród i wyróżnień odbywać się będzie pod koniec roku ich
przyznania, podczas szczególnie ważnych uroczystości. Laureaci Konkursu 2014 r. otrzymają
nagrody i wyróżnienia w dniu 21 listopada 2014 r., w trakcie Walnego Zjazdu Delegatów
SKZ w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Nazwiska laureatów Konkursu oraz wykaz
nagrodzonych i wyróżnionych prac – publikowane są na stronie internetowej SKZ.
NAGRODA ZARZĄDU GŁÓWNEGO SKZ ZA WYRÓZNIAJĄCE SIĘ PUBLIKACJE
Nagroda przyznawana jest za publikacje, przede wszystkim książkowe, z zakresu ochrony
zabytków i muzealnictwa, a także dyscyplin współdziałających. Nagroda przyznawana jest
raz roku / jesienią/ publikacjom, które ukazały się z datą dwóch lat poprzednich. Intencją
nagrody jest promowanie ujęć i twórczości indywidualnej, autorskiej, poszukującej,
nowatorskiej, przedstawiającej indywidualny punkt widzenia. Nagrody SKZ otrzymali:
 2012 – Prof. Wiesław Domasłowski/ - „Zabytki kamienne i metalowe ich niszczenie
i konserwacja profilaktyczna”. Wyd. Naukowe UMK metalowe, ich niszczenie
UMK 2011
 2013 – Ewa Wiłkojć - „Chrystus błogosławiący dzieci Lucasa Cranacha Starszego w
zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu w świetle badań i działań
konserwatorskich”. Wyd. Zamek Królewski na Wawelu, Kraków 2012
21
 2014 –Grażyna Schulze – Głazik - “Malowidło Philipa Christiana Bentuma z
początku XVIII wieku w bibliotece pocysterskiego klasztoru w Lubiążu. Problemy
konserwacji – restauracji monumentalnych, barokowych malowideł na podłożu
gipsowym”. Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w
Krakowie. 2014.
NAGRODA im. HANNY PIEŃKOWSKIEJ I JERZEGO ŁOMNICKIEGO
Nagroda wyjątkowa, przyznawana osobom, których wieloletnia praca na rzecz ochrony
zabytków przyniosła istotne rezultaty, które mają odniesienie do działalności dwojga
wybitnych przedstawicieli służb konserwatorskich. Nagroda przyznawana przez jury
określone regulaminem. Z uwagi na rangę, nagrody wręczane są podczas Walnych Zjazdów
Delegatów. W tym roku te zaszczytne wyróżnienia otrzymają:
 Andrzej Kubik
 Ewa Stanecka
NAGRODA im. GERARDA CIOŁKA
Nagroda im. Gerarda Ciołka przyznawana jest dla uczczenia wybitnego uczonego, badacza
polskiego budownictwa ludowego i konserwatora sztuki ogrodowej, twórcy projektów
rekonstrukcji pałacowych ogrodów zabytkowych m.in. w Wilanowie, Natolinie, Jabłonnej,
Krasiczynie, Puławach czy Łańcucie, pioniera ujmowania ochrony zabytków jako ochrony
środowiska i krajobrazu kulturowego. Celem Nagrody jest upamiętnienie jej patrona i
wyróżnienie osób zasłużonych dla ochrony zabytków, szczególnie w dziedzinie budownictwa
drewnianego i muzealnictwa związanego z tą problem-tyką, w dziedzinie sztuki ogrodowej i
parkowej, ochrony krajobrazu kulturowego i planowania przestrzennego.
W tym roku to zaszczytne wyróżnienie otrzyma
 prof. dr hab. inż. arch. Anna Mitkowska
Nagroda im. Wojciecha Kalinowskiego,
Działalność naukowa PROFESORA owocująca ponad 200 publikacjami koncentrowała się
wokół problematyki teorii urbanistyki historii budowy miast, architektury drewnianej,
architektury przemysłowej XIX wieku oraz teorii i zasad ochrony dziedzictwa kulturowego.
Jego zasługą są fundamentalne prace naukowe o historii rozwoju przestrzennego miast
polskich; o podstawach rewaloryzacji zespołów zabytkowych. Jako dyrektor Ośrodka
22
Dokumentacji Zabytków opracował zasady dokumentacji zabytków, ewidencji obiektów i
zespołów historycznych oraz instrukcje do dokumentacji konserwatorskich.
Celem nagrody jest wyróżnienie osób, których praca na rzecz ochrony zabytków w zakresie
niżej sformułowanym przynosi znaczące wyniki a równocześnie upamiętnia osobowość i
dzieła wybitnego badacza, konserwatora oraz twórcy.
W tym roku to zaszczytne wyróżnienie otrzyma
 prof. dr hab. inż. arch. Danuta Kłosek – Kozłowska
PODYPLOMOWE STUDIUM Z ZAKRESU BADAŃ I ANALIZ ARCHITEKTURY
HISTORYCZNEJ
W roku 2012 Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Wydział Architektury
Politechniki
Krakowskiej
we
współpracy
z
Zarządem
Głównym
Stowarzyszenia
Konserwatorów Zabytków pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
oraz Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, wychodząc naprzeciw
potrzebom wysoko wyspecjalizowanej edukacji i praktyki wymaganej zgodnie z
rozporządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dotyczącego warunków
prowadzenia badań architektonicznych, wiedząc, że liczba uprawnionych badaczy jest
niewystarczająca w stosunku do potrzeb w poszczególnych województwach, dysponując
wystarczającą kadrą nauczycielską i odpowiednią liczbą praktyków, czyli uprawnionych
badaczy, wykonujących na bieżąco takie badania, mając możliwość pomocy w spełnieniu
wymagań związanych z przyznaniem uprawnień do wykonywania zawodu badacza
architektur zorganizował
dwuletnie studia podyplomowe. Studium przeznaczone jest dla
absolwentów wszystkich kierunków artystycznych, architektów, konserwatorów, plastyków,
inżynierów i konstruktorów, historyków sztuki, archeologów oraz dla osób, których
zainteresowania wiążą się z tematyką studiów. Przewodniczącym Rady Programowej
Studium jest Pan Profesor Andrzej Kadłuczka. Dwuletni okres działalności Studium pokazał
jak bardzo jest ono potrzebne, o czym świadczy ilość zgłoszeń.
Kwartalnik Wiadomości Konserwatorskie- Journal of Heritage Conservation
Od ostatniego Zjazdu Sprawozdawczo-Wyborczego SKZ mijają 3 lata. W tym okresie
nasz „sztandarowy” periodyk Wiadomości Konserwatorskie - Journal of Heritage
23
Conservation znacznie się rozwinął oraz uległ reorganizacji, co wymusiło szereg zjawisk, o
czym później.
W okresie sprawozdawczym Redakcja WK (prof. zw. dr hab. inż. arch. Kazimierz Kuśnierz
jako Redaktor Naczelny oraz dr inż. arch. Dominika Kuśnierz-Krupa, arch. krajobrazu jako
Sekretarz Redakcji) wydała 11 numerów WK. Jesienią roku 2011 roku wydano drugi
półrocznik (nr 30/2011), w roku 2012 wydano dwa półroczniki, a od roku 2013 nasze
czasopismo wydawane jest jako kwartalnik. W omawianym okresie wydaliśmy więc 11
numerów WK o łącznej objętości: 1296 stron. W periodyku umieściliśmy łącznie 115
artykułów naukowych. Wszystkie artykuły (od 2003 roku) są rozpowszechnione poprzez
stronę internetową www.skz.pl. Dodatkowo w opisywanym okresie opracowano drugą stronę
poświeconą tylko WK (www.wiadomoscikonserwatorskie.skz.pl), gdzie oprócz numerów
WK znajdują sie także wszelkie informacje o wydawnictwie.
Przejście WK z wydawania półrocznika na kwartalnik wiąże się z:
- stale rosnącą liczbą napływających artykułów;
- uzyskaniem początkowo 4 punktów kategoryzacyjnych, a obecnie 5 w ocenie zespołu
MNiSzW. Owa punktacja w kategoryzacji wydawnictw naukowych jest bardzo ważna, gdyż
wiąże się z pozyskiwaniem ciekawych artykułów oraz autorów o znanych nazwiskach z
Polski i z zagranicy (którzy zgłaszają swoje publikacje do druku w WK).
Wiadomości Konserwatorskie tradycyjnie były periodykiem informacyjnym o
działalności SKZ oraz problemach naszego środowiska konserwatorskiego. Zachodzące na
rynku wydawniczym zmiany wymusiły potrzebę dostosowania się do nowych wymogów.
M.in. z tego powodu Rada Naukowa WK została umiędzynarodowiona, a artykuły zaczęły
być tłumaczone w całości na język angielski. Natomiast część informacyjna WK zaczęła być
publikowana na stronie internetowej. Stale rosnąca liczba odwiedzin naszej witryny świadczy
o tym, że ta forma komunikacji z naszymi czytelnikami oraz członkami SKZ dobrze się
sprawdza.
Wiadomości Konserwatorskie bardzo dobrze się rozwijają. Zespół Redakcyjny w 2012
roku zawarł porozumienie z bazą danych o zawartości polskich czasopism technicznych”
BazTech”, która jest publicznie dostępną bibliograficzno-abstraktową bazą danych
rejestrującą artykuły z polskich czasopism z zakresu nauk technicznych. Ta inicjatywa
spowodowała, że nasze czasopismo zostało jeszcze bardziej rozpowszechnione w środowisku
naukowym.
Mamy
także
plany
umieszczenia
naszego
kwartalnika
w
bazach
24
międzynarodowych, co zaowocuje wzrostem punktacji na (komercyjnym) rynku wydawnictw
naukowych. Jest to zadanie priorytetowe dla władz SKZ nowej kadencji od 2014 roku. Nasze
czasopismo przeżywa też bardzo poważne problemy finansowe. Przejście na wydawnictwo
kwartalne wygenerowało nowe, nieco wyższe koszty. Jesteśmy wydawnictwem dotowanym
przez MKiDN. Wiemy, że od kilku lat w budżecie Państwa, a zatem też w budżecie naszego
Ministerstwa - sponsora WK poszukiwane są oszczędności, które odbijają się niestety na
wysokości dotacji. W roku bieżącym w budżecie wydawnictwa zabrakło 35 tyś. złotych. Aby
wydać planowane 4 numery WK musieliśmy wprowadzić szereg oszczędności, które będą
miały negatywny wpływ na jakość wydawniczą naszego periodyku (objętość, jakość okładki,
papieru, wersja czarno-biała ilustracji). Musimy jednak zachować zasadnicze merytoryczne
ramy WK przed weryfikacją punktacji czasopisma zapowiedzianą na początek 2015 roku.
Redakcja WK zgłaszała też inne trudności w cyklicznym wydawaniu naszego pisma. Będą
one przeanalizowane przez nowe władze SKZ. Podsumowując powyższe sprawozdanie
dotyczące Wiadomości Konserwatorskich należy stwierdzić, że zespół redakcyjny składający
się faktycznie z dwóch osób pracujących społecznie, wykonał olbrzymią pracę dla
ukształtowania profilu naszego wydawnictwa, określenia jego pozycji na naukowym rynku
wydawniczym oraz opracowaniu perspektyw rozwojowych. Należy też dodać, ze WK
publikowały artykuły o najważniejszych w ostatnich latach wydarzeniach konserwatorskich.
Redakcja WK zadbała także o to, aby prezentowane były też prace młodych pracowników
nauki, przyszłych luminarzy ochrony zabytków kultury narodowej. Należy mieć nadzieję, że
uzyskany w tej kadencji władz SKZ dorobek merytoryczny Wiadomości Konserwatorskich
będzie nadal rozwijany jako wydawnictwo o charakterze międzynarodowym z zachowaniem
uzyskanego prestiżu w naszym środowisku konserwatorskim. / opracował: Kazimierz
Kuśnierz 25.09.2014/
Roczne koszty wydawnictwa:
2012
50 tys. zł wydano 1 numer
2013 100 tys. zł wydano 4 numery
2014
65 tys. zł plan
4 numery
POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY KONSERWATORÓW ZABYTKÓW
Dwa pierwsze zeszyty „Polskiego słownika biograficznego konserwatorów zabytków”
wydało Stowarzyszenie w latach 2000 – 2006. Ze względów finansowych zeszyt 3 wydany
został we współpracy z KOBiDZ, zaś zeszyt 4 wydało Stowarzyszenie we współpracy
Narodowym Instytutem Dziedzictwa w 2011 roku. W styczniu 2014 roku Zarząd Główny
25
zwrócił się do Dyrekcji NID o kontynuację wydawnictwa, na co p. Dyrektor Małgorzata
Rozbicka wyraziła zgodę. Według umowy do końca bieżącego roku zespół pod kierunkiem p.
Henryka Kondzieli przekaże zredagowane biogramy Narodowemu Instytutowi Dziedzictwa,
który wyda zeszyt 5 w 2015 roku.
KONFERENCJE, SEMINARIA, SPOTKANIA, UROCZYSTOŚCI
- Zarząd Główny SKZ zorganizował w Krakowie dwa uroczyste seminaria, wpisujące się w
obchody Europejskich Dni Dziedzictwa:
14 września 2013 na Wawelu – „Stan i perspektywy ochrony dziedzictwa architektury i sztuki
sakralnej w Polsce na początku XXI wieku", podczas którego zostały wręczone ordery i
odznaczenia państwowe, nagroda Ks. Prof. Janusza S. Pasierba „CONCERVATOR
ECCLESIAE” oraz nagrody MKiDN i SKZ.
22 września 2014 r – w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie, w ramach
obchodów Europejskich Dni dziedzictwa, podczas którego uroczyście wręczono Panu
Profesorowi Janowi Ostrowskiemu – prestiżową nagrodę ZG SKZ- Conservator Ecclesiae.
- Jesteśmy współorganizatorem corocznych konferencji „ Między ortodoksją a kreacją. Dialog
konserwatorsko – architektoniczny”, których głównymi organizatorami są Państwowe
Muzeum Etnograficzne i Stowarzyszenie Architektów Polskich. Z ramienia Zarządu
Głównego SKZ ,stałą opiekę merytoryczną nad konferencjami sprawuje od lat Pani Maria
Sarnik – Konieczna.
- Podczas Targów BUDMA 2012 i 2013 wraz z Oddziałem Poznańskim SKZ byliśmy
współorganizatorami seminariów, poświęconych rewitalizacji i konserwacji obiektów
zabytkowych
-Uczestniczyliśmy w corocznych
uroczystościach obchodów Międzynarodowego Dnia
Ochrony Zabytków, organizowanych między innymi przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.
- Coroczne „Polsko – Niemieckie konferencje ANTIKON – Architektura Ryglowa – Wspólne
Dziedzictwo” – odbywają się pod patronatem Prezesa Zarządu Głównego SKZ.
- W listopadzie 2012 r., w Warszawie uczestniczyliśmy w Międzynarodowym Kongresie
Naukowym "Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej".
-Braliśmy merytoryczny udział w II edycjach konferencji „ Zachowanie dziedzictwa
narodowego; inwestowanie w obiekty zabytkowe i ich adaptacja”. / 2012. 2013 /.
26
- Co roku bierzemy udział w Europejskiej Giełdzie Informacji Renowacyjnej EGIR.
Wydarzenie to przybrało w 2014 r. charakter imprezy międzynarodowej pn. „Europejski
Kongres Informacji Renowacyjnej” EGIR Kraków 2014
- II Targi Konserwacji i Restauracji Zabytków oraz Ochrony, Wyposażenia
dla
Warszawa 7 – 9 październik
MT
Archiwów, Muzeów i Bibliotek DZIEDZICTWO
POLSKA - po raz pierwszy odbyły się w tak szerokiej, interdyscyplinarnej formule. W
stosunku do ubiegłorocznej edycji, która cieszyła się wielkim zainteresowaniem – w
tegoroczny program Targów włączono szeroką tematykę związaną z ochroną, konserwacją,
rewitalizacją, bezpieczeństwem oraz finansowaniem obiektów zabytkowych.
Przy organizacji Targów DZIEDZICTWO jak również OGÓLNOPOLSKICH DNI
KONSERWATORSKICH - Zarząd Główny SKZ aktywnie współpracował w kształtowaniu
programu merytorycznego
Tegoroczna formuła Targów DZIEDZICTWO obejmowała:
 prezentację:
producentów,
dystrybutorów,
usług,
specjalistycznych
urządzeń
i
materiałów na rzecz ochrony dziedzictwa na olbrzymiej powierzchni wystawienniczej,
 specjalistyczne panele dyskusyjne – odbywające się w kilkunastu, profesjonalnie
wyposażonych salach.
Wielkim atutem tegorocznych Targów DZIEDZICTWO była realizacja całego programu w
jednym miejscu w Warszawskim Centrum Targowo-Kongresowym MT Polska, co pozwalało
uczestnikom na zapoznanie się z ofertą wystawców oraz uczestnictwo w ciągu trzech dni w
wybranych panelach tematycznych.
Po raz pierwszy w tym roku w ramach Targów DZIEDZICTWO organizowane były
OGÓLNOPOLKSKIE DNI KONSERWATORSKIE, na które składało się 9 paneli
problemowych.
Panel
STAN ZACHOWANIA ZABYTKÓW SAKRALNYCH zorganizowany został
przez Zarząd Główny SKZ oraz Radę Ekonomów SK Episkopatu Polski i był prowadzony
przez Sekretarza Generalnego ZG SKZ p. Jacka Rulewicza.
Na Targach DZIEDZICTWO – Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków miało swoje
stoisko, które zostało zorganizowane i obsługiwane przez Sekcję Młodych Konserwatorów.
27
II KONGRES KONSERWATORÓW POLSKICH
Z inicjatywą zorganizowania II KONGRESU KONSERWATORÓW POLSKICH
wystąpił Prezes Zarządu Głównego SKZ – Pan Profesor Andrzej Kadłuczka w grudniu
2013 roku.
Podczas posiedzeń ZG w dniach 19 lutego 2014 r i 14 maja 2014 r. Pan Profesor przedstawił
Założenia Programowe II Kongresu – „Ochrona dziedzictwa kulturowego wobec wyzwań
przyszłości – między teorią a praktyką” , które zostały w pełni zaakceptowane.
Opracowane zostały Założenia Organizacyjno – Finansowe, które wraz z Założeniami
Programowymi Pan Profesor Andrzej Kadłuczka przedłożył Generalnemu Konserwatorowi
Zabytków – Panu Ministrowi Piotrowi Żuchowskiemu, który podczas rozmowy w dniu 24
września 2014 r. z zadowoleniem przyjął inicjatywę Prezesa Zarządu Głównego SKZ,
Zakłada się, że II Kongres Konserwatorów Polskich odbędzie się w październiku 2015 roku.
Obrady Kongresu stanowić będą kontynuację założeń programowych I Kongresu
Konserwatorów Polskich /pierwszego po wojnie/, który obradował w Warszawie 5-7
października 2005 roku i zakończył się przyjętą Rezolucją /tekst na stronie internetowej SKZ/
. Założenia organizacji II Kongresu Konserwatorskich w 2015 r. przedstawione zostaną przez
Pana Profesora Andrzeja Kadłuczkę podczas Walnego Zjazdu Delegatów SKZ w dniu 21
listopada 2014 r. w Warszawie.
Z ŻAŁOBNEJ KARTY
W okresie sprawozdawczym, między innymi, odeszli od nas:
mgr PIOTR OGRODZKI (ur. 1958 r. – zm. 17. 01.2013 r.)
Prawnik - kryminalistyk, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego
oraz Podyplomowych studiów muzeologicznych. Od 1984 roku specjalizował się w
zabezpieczeniach obiektów zabytkowych przed przestępczością i pożarem. Był współtwórcą i
wieloletnim dyrektorem wyjątkowej, wyspecjalizowanej instytucji kultury -Ośrodka Ochrony
Zbiorów Publicznych. Od roku 2011 piastował stanowisko wicedyrektora Narodowego
Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Od roku 1993 był członkiem Międzynarodowego
Komitetu
Bezpieczeństwa
Muzeów
(ICMS),
na
forum
którego
cieszył
się
niekwestionowanym autorytetem. Autor licznych artykułów, poświęconych problemom
przestępczości przeciwko dobrom kultury oraz ich zabezpieczeniu. Współautor publikacji,
28
między innymi: „Vademecum – ochrona obiektów sakralnych”, „Vademecum zabezpieczenia
muzeów”, „Zabezpieczenie obiektów sakralnych”, „Zagrożenia zabytków przestępczością”.
Redaktor Naczelny kwartalnika „Cenne bezcenne, utracone”. Był inicjatorem i realizatorem
systemowych h, pozwoliły na podniesienie stanu bezpieczeństwa polskich muzeów,
zabytkowych obiektów sakralnych, archiwów i bibliotek, a ścisłe współdziałanie ze Służbą
Ochrony Zabytków, Policją, Straprzedsięwzięć, które na przestrzeni lat funkcjonowania
Ośrodka Ochrony Zbiorów Publicznycżą Graniczną, Służbą Celną Państwową Strażą
Pożarną, Interpolem – przyczyniło się do
uratowania i odzyskania wielu cennych dóbr
kultury.
mgr inż. arch. ZDZISŁAW DACZKOWSKI / ur. 1942 r. - zm. 12.02. 2012 r. /
Architekt,
konserwator
zabytków,
popularyzator
wiedzy
o
zabytkach.
Członek SARP O. Słupsk. Członek Pomorskiej Okręgowej Izby Architektów RP. Członek
założyciel
Oddziału
Towarzystwa
Opieki
nad
Zabytkami
w
Słupsku.
Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej (1970). Od roku 1976 kierował
Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków, a następnie delegaturą w Słupsku. W styczniu
2011 r., w wieku niespełna 70 lat przeszedł na emeryturę. Był autorem wielu opracowań
dotyczących zabytków, historii i architektury byłego województwa słupskiego. Dzięki niemu
świetność odzyskały między innymi zamki w Bytowie i Człuchowie. Przyczynił się do
uratowania wielu zabytkowych kościołów w regionie słupskim.
To On walczył o
przywrócenie zabytkowego charakteru Słupska.
mgr ANDRZEJ MIARKOWSKI ( ur. 1945 r. – zm. 12.03.2013 )
Konserwator dzieł sztuki i obiektów architektury. Absolwent Wydziału Sztuk
Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu- kierunek konserwatorstwo i
zabytkoznawstwo. Znakomity specjalista, autor wielu prac konserwatorskich i restauracji
zabytków na terenie Poznania i Wielkopolski. Prezes Oddziału Poznańskiego Stowarzyszenia
Konserwatorów Zabytków. Przez wiele lat kierował działem Konserwacji Dzieł Sztuki –
Mebli Zabytkowych w Polskich Pracowniach Konserwacji Zabytków, gdzie miał dorobek
wielu wykonanych konserwacji i uratowanych dzieł sztuki. Prowadził Fundację „Polska
Sztuka Użytkowa”.
Był rzeczoznawcą Ministra Kultury i Sztuki, ekspertem II stopnia
Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego oraz
ekspertem w tej dziedzinie z list marszałków województw Wielkopolskiego i Dolnośląskiego.
Z Jego inicjatywy powołany został w ramach Wyższej Szkoły Zawodowej „Kadry dla
Europy” w Poznaniu nowy kierunek studiów Ochrona Dóbr Kultury, dla którego opracował
29
program
nauczania
i
objął
kierownictwo.
Pełnił
szereg
funkcji
społecznych:
przewodniczącego Sekcji Konserwacji ZPAP, skarbnika Zarządu Głównego ZPZP – PSU
oraz prezesa Zarządu Głównego ZPAP – PSU. Jako prezes Oddziału Poznańskiego SKZ
nawiązał kontakt z Zarządem Międzynarodowych Targów Poznańskich i w czasie trwania
targów budownictwa „Budma” z ramienia Zarządu Głównego SKZ prowadził stoisko
Stowarzyszenia na targach oraz organizował tam seminaria poświęcone konserwacji i
restauracji zabytków.
prof. WŁADYSŁAW FILIPOWIAK ( ur. 1926 – zm. 31.03.2014 r. )
(-)Wieloletni / 40 lat / dyrektor Muzeum Narodowego w Szczecinie, znamienity
uczony, muzealnik, konserwator zabytków i szanowany nauczyciel akademicki, jedna
z największych postaci świata kultury i nauki 2. połowy XX wieku w Szczecinie i na
Pomorzu – regionie, który obok rodzinnego Śląska Cieszyńskiego, stał się Jego małą
ojczyzną. Od 1952 roku, kończąc studia na Uniwersytecie Poznańskim (obecnie Uniwersytet
im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) w zakresie prehistorii, etnologii z etnografią
i antropologii, podjął badania wykopaliskowe w Wolinie oraz związał się z ochroną dóbr
kultury, pełniąc obowiązki
pierwszego konserwatora zabytków archeologicznych
w województwach północno-zachodniej Polski, a także rozpoczął pracę w Muzeum Pomorza
Zachodniego. W 1955 roku objął stanowisko dyrektora tej placówki, która w 1970 roku
została podniesiona do rangi Muzeum Narodowego. Funkcję dyrektora Muzeum Narodowego
w Szczecinie piastował przez 40 lat, do chwili przejścia na emeryturę w 2000 roku. W latach
1968–1999 był także konserwatorem archeologicznym na Pomorzu Zachodnim. Przez wiele
lat kontynuował również badania archeologiczne w Wolinie, w ramach pracy naukowej
w Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN (obecnie Instytut Archeologii i Etnologii
PAN), w którym został zatrudniony na stanowisku kierownika Pracowni Archeologicznej
w Wolinie i w którym zdobywał kolejne stopnie naukowe. W 1973 roku został wykładowcą
w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Szczecinie, a od połowy lat 80. XX wieku na powołanym
wówczas Uniwersytecie Szczecińskim, w którego organizacji brał czynny udział.
Skuteczne
były również zabiegi Profesora o powrót do Szczecina dóbr kultury, wywiezionych w czasie
wojny i tuż po wojnie, jak choćby kolekcja rysunków braci Tiepolo czy replik dzieł rzeźby
antycznej. Profesor Władysław Filipowiak brał aktywny udział w tworzeniu muzealnictwa
zachodniopomorskiego. Wspierał odbudowę zasobów regionalnych placówek muzealnych
(np. Koszalin, Stargard Szczeciński). Inicjował powstawanie nowych muzeów (Wolin,
Kamień Pomorskim, Cedynia) i zakładanie skansenów (Kluki). Był także pomysłodawcą
skansenu archeologicznego oraz Festiwalu Słowian i Wikingów w Wolinie. Profesor posiadał
30
niezwykle rzadką umiejętność łączenia pracy zawodowej i pasji, które realizował
symultanicznie w tak rozległych dziedzinach, jak nauka, muzealnictwo, ochrona zabytków,
a także dydaktyka. Członek Honorowy Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków(-)
dr Wojciech Fijałkowski (ur. 1927 r. - zm. 10.04. 2014 r.)
Historyk sztuki, muzealnik, varsavianista, wieloletni dyrektor muzeum w Wilanowie.
Lata nauki i studiów spędził w Warszawie. Podczas wojny i okupacji uczestniczył w ruchu
oporu jako członek Szarych Szeregów. W 1951 r. na Uniwersytecie Warszawskim został
magistrem historii sztuki; w 1974 r. uzyskał tytuł doktora na podstawie rozprawy o wnętrzach
pałacu w Wilanowie.
W 1948 r. rozpoczął pracę zawodową, pełniąc funkcję konserwatora
parków i budowli zabytkowych w Muzeum Narodowym w Warszawie. W 1954 r. objął
kierownictwo muzeum w Wilanowie, gdzie w latach 1955–1964 sprawował nadzór nad
rewaloryzacją zabytkowego zespołu pałacowo-ogrodowego, czynnie uczestnicząc w
gromadzeniu niezbędnej dokumentacji historycznej, opracowaniu założeń muzealnokonserwatorskich i programu organizacji. Do czasu przejścia na wcześniejszą emeryturę w
1991 r. był kolejno: kustoszem, kuratorem i dyrektorem. Z jego inicjatywy odbyło się wiele
sesji naukowych, poświęconych m.in. Stanisławowi Kostce Potockiemu, Janowi III i kulturze
jego czasów oraz 180-leciu działalności muzeum w Wilanowie. Od 1948 r. brał czynny
udział w działalności Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy, w latach 1964–1966
sprawując funkcję przewodniczącego Komisji Inwestycyjnej Komitetu Warszawskiego
SFOS. W latach 1973–1980 prezes Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Warszawie
oraz przewodniczący Krajowej Komisji Pracowników Muzeów i Konserwacji Zabytków przy
Zarządzie Głównym Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki. Ponad 30 lat
działał w Towarzystwie Przyjaciół Warszawy, a w latach 1983–1993 był członkiem
prezydium i przewodniczącym Komisji Ochrony Zabytków.
W latach 1993–1995 sekretarz Rady Kultury przy Prezydencie Rzeczypospolitej i członek
Rady Programu Rozwoju Warszawy „Warszawa XXI wieku”. Prezes Zarządu Głównego
Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w latach 1992–1998, wiceprezes Społecznego Komitetu
Opieki nad Starymi Powązkami, przewodniczący Komitetu Budowy Pomnika Juliusza
Słowackiego na Placu Bankowym, rzeczoznawca Ministerstwa Kultury w dziedzinie
rewaloryzacji zabytkowych zespołów architektonicznych. W latach 1993–1994 był
organizatorem warszawskich Dni Dziedzictwa Europejskiego.
Członek Honorowy
Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, honorowy członek Stowarzyszenia FrancjaPolska, członek polskich narodowych komitetów ICOM i ICOMOS.
31
Wieloletni redaktor naczelny czasopisma „Ochrona Zabytków” i przewodniczący rady
redakcyjnej „Spotkań z Zabytkami”, opiekun naukowy publikacji z serii „Biblioteka
Towarzystwa
Opieki
nad
Zabytkami”.
Autor
wielu
publikacji
naukowych
i
popularnonaukowych z zakresu historii sztuki, muzealnictwa, ochrony i konserwacji
zabytków, varsavianów, jak również kultury artystycznej czasów Jana III.
dr Tadeusz Maria Rudkowski ( ur. 1920 r. – zm. 02.09.2014 r. )
Tadeusz Maria Rudkowski urodził się w 1920 r. we Lwowie. Po wojnie mieszkał
najpierw w Poznaniu, potem w Warszawie. Skończył medycynę, był chirurgiem, ale uznanie
zyskał jako historyk sztuki i wybitny specjalista w dziedzinie ochrony zabytków. W czasach
zawodowej
aktywności
kierował
działem
naukowo-konserwatorskim
państwowego
przedsiębiorstwa Pracownie Konserwacji Zabytków, przez wiele lat pracował w Instytucie
Sztuki Polskiej Akademii Nauk. W 1974 r. należał do grona założycieli Społecznego
Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami, którego inicjatorem i pierwszym prezesem był
Jerzy Waldorff, a dr Rutkowski pełnił funkcję jego zastępcy. Przez ponad 20 lat odpowiadał
za prowadzone przez Komitet renowacje pomników i kaplic Zaangażował się również w
ratowanie grobów Polaków na historycznych nekropoliach na dawnych Kresach Wschodnich.
Z jego inicjatywy i pod jego kierunkiem przeprowadzono inwentaryzację polskich cmentarzy
na Ukrainie ( m. innymi w Żytomierzu, Czerniowcach i we Lwowie ). Dr Tadeusz Maria
Rudkowski zasiadał w różnych ciałach zajmujących się zabytkami. Był autorem ponad 120
publikacji naukowych i przeszło 10 tys. kart ewidencyjnych zabytkowych obiektów. Napisał
także znakomitą książkę o dziejach i sztuce Starych Powązek ("Cmentarz Powązkowski w
Warszawie", wyd. Ossolineum, Wrocław 2006). był autorem pierwszej w Polsce monografii
poświęconej renesansowym sgraffitom na ziemiach polskich. Został odznaczony wieloma
wysokimi odznakami i odznaczeniami państwowymi. Na szczególną uwagę zasługuje
aktywność Doktora Tadeusza Rudkowskiego w organizacjach społecznych działających na
rzecz
ochrony
dziedzictwa
narodowego.
Jako
współzałożyciel
Stowarzyszenia
Konserwatorów Zabytków został w 1981 roku jego pierwszym sekretarzem generalnym. Do
ostatnich dni przewodniczył głównej komisji rewizyjnej SKZ. Przez wiele lat działał w
Towarzystwie Opieki nad Zabytkami, będąc wiceprzewodniczącym tej organizacji.
Przewodniczył również głównej komisji konserwatorskiej Stowarzyszenia Historyków Sztuki.
Współdziałał z Jerzym Waldorffem w Społecznym Komitecie Opieki nad Starymi
Powązkami. W 1990 roku Prezydent RP powołał Tadeusza Rudkowskiego w skład
Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Przez niemal ćwierć wieku, nie
zważając na postępujące lata i niedogodności związane z podróżami Doktor Tadeusz
32
Rudkowski przyjeżdżał z Warszawy regularnie na posiedzenia SKOZK, oddając krakowskim
zabytkom swoją wiedzę, umiejętności i czas.
Całe swoje życie prywatne i zawodowe
poświęcił sprawom ochrony i konserwacji zabytków
============================================================
DZIAŁALNOŚĆ ODDZIAŁÓW SKZ
według kolejności nadesłanych sprawozdań do dnia 6 listopada 2014 r.
ODDZIAŁ MAZOWIECKI
Regularnie najczęściej w każdy trzeci czwartek miesiąca odbywały się spotkania Oddziału w
gościnnych progach Muzeum Techniki i Przemysłu NOT w Warszawie, za co niniejszym
składamy jego byłemu Dyrektorowi, kol. Jerzemu Jasiukowi oraz dyrektorowi obecnemu p.
dr. hab. Edwardowi Malakowi serdeczne podziękowania. Comiesięczne czwartkowe
spotkania
poświęcane
były
każdorazowo
tematyce
konserwatorskiej
-
naukowej,
warsztatowej i społecznej. Jako referentów gościliśmy u siebie interesujących ludzi, w dużej
części członków naszego Oddziału, którzy w swych prezentacjach dzielili się z nami swoją
wiedzą i doświadczeniem. Zajmowaliśmy się między innymi:
-
problemami
stanu
niedoskonałościom
prawa dotyczącego
konserwacji zabytków,
głównie
jego
i problemom z tego wynikających; na ten temat dyskutowaliśmy z
naszymi gośćmi takimi jak: Dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków MKiDN - Jacek
Dąbrowski, Zastępca Konserwatora Stołecznego - Małgorzata Gmiter i nasz kolega –
Olgierd Jakubowski, prawnik naukowo
polskiego
w odniesieniu do
zajmujący się zagadnieniami
konserwacji
działania prawa
i ochrony zabytków. Szczególną uwagę
poświęciliśmy problemom klasyfikacji obiektów zabytkowych na spotkaniu z kol.
Mieczysławem Ptaśnikiem.
- budownictwem drewnianym – spotkania z kolegami z naszego Oddziału. Jerzym
Szałyginem i Krzysztofem Wieczorkiem oraz
Lubelskiego SKZ;
Dariuszem Kopciowskim z Oddziału
gośćmi osobno zorganizowanego spotkania (luty 2013 rok) byli
przedstawiciele organizacji - twórców repliki synagogi z Gwoźdźca jaka stanęła w Muzeum
Historii Żydów Polskich w Warszawie. Organizacja Handshouse Studio razem z członkami
stowarzyszenia Timbers Framers Guild prowadziła w latach 2011-213 na terenie Polski
33
warsztaty ciesielskie w Sanoku i malarskie w kilku miastach akademickich przeznaczone
także dla polskich konserwatorów zabytków.
- tradycyjnymi materiałami budowlanymi - spotkanie z kol. dr Ryszardem Jurkiewiczem
specjalistą od osuszania budowli i zastosowania gliny w budowlach
zabytkowych oraz
przedstawicielami firmy Atlas specjalistów w stosowaniu tzw. tynków romańskich; w ten
sposób ( 12 czerwca 2012 roku) rozpoczęliśmy szeroką inicjatywę skierowaną do całego
środowiska konserwatorskiego zwracająca uwagę na zapomniane, niedoceniane i niezbadane
w pełni budownictwo z materiałów tradycyjnych i nietypowych.
- realizacji konserwatorsko- artystycznej naszych kolegów ( Leszek Czapski , Janusz
Mróz) w podziemiach kościoła p.w. św. Katarzyny na Służewie w Warszawie jaką było
wykonanie
kopii rzeźb Czterech Ewangielistów
Xawerego Dunikowskiego; rzeźby te
umiejscowione na stałe w podziemnej kaplicy Kościoła stanowią nową atrakcję turystyczną
Warszawy.
Koło Młodych Konserwatorów, które skupia członków naszego Oddziału zorganizowało
spotkania poświęcone :
- współczesnym źródłom finansowania projektów konserwatorskich,
- nowoczesnym metodom inwentaryzacji zabytków architektury,
- własnym realizacjom konserwatorskim.
Dzięki inicjatywie członków Koła Młodych rozpoczęła działanie strona internetowa
Naszego Oddziału na Facebooku informująca
całe środowisko konserwatorskie oraz
organizacje społeczne w kraju i za granicami o formach aktywności naszego Oddziału i
wydarzeniach ważnych dla ochrony zabytków w kraju i na świecie.
Nasze coroczne wspólne wyjazdy w teren staraliśmy się przygotować w sposób
atrakcyjny, odwiedzając ciekawe i niejednokrotnie mało znane obiekty.
Większą grupą
byliśmy w Wilnie w okresie „Kaziuków” a na Lubelszczyźnie, Podlasiu i Ponidziu w
ramach tradycyjnych wspólnych wyjazdów małymi grupami w Niedzielę Palmową. Zawsze
dużo uwagi poświęcaliśmy też naszym kresowym zabytkom. Grupa naszych kolegów
corocznie urządza kilkudniowe objazdy konserwatorskie po kresach dawnej Rzeczpospolitej
Podjęliśmy inicjatywy współpracy z innymi organizacjami i instytucjami zajmującymi się
ochroną zabytków. Nawiązaliśmy zawodowe kontakty:Elblągu
planującym
ze Starostwem Powiatowym w
rozpocząć konserwacje zabytkowych domów podcieniowych
budowanych z drewna i gliny,
34
- z Muzeum Lwowa i Kresów Wschodnich w Kuklówce k. Warszawy, rozbudowującym
swoja siedzibę i ofertę muzealną,
- z Dyrekcją Kampinoskiego Parku Narodowego
podejmującego się zadań
ochrony
obiektów w Parku Etnograficznym w Granicy k. Kampinosu
- Muzeum Budownictwa Drewnianego w Olsztynku,
- ze Skansenem w
Kuligowie w czasie
prekursorskiego Ogólnopolskiego Zjazdu
Kolekcjonerów Kultury Wsi i Małych Miast ( wrzesień 2013) ,
- z księgarnią i wydawnictwem „Architred” zajmującą się publikacjami na temat architektury
i historycznych technik budowlanych,
- z organizacjami społecznymi działającymi na rzecz ochrony zabytków w ramach Komisji
Dialogu Społecznego przy Stołecznym Konserwatorze Zabytków; KDS do spraw ochrony
zabytków skupia ok. 30 organizacji społecznych a przedstawiciele naszego Oddziału od
kilku kadencji kierują pracami KDS jako członkowie Prezydium KDS.
- kol. Dominik Mączyński z naszego Oddziału jednocześnie członek ICOMOS -Polska
propaguje problemy konserwacji drewna na stronie internetowej ICOMOS
Nasz Oddział liczy obecnie 117 członków. Dzięki zaangażowaniu swoich członków
jest widoczny na tle Stowarzyszenia przez publikacje, które nieustannie są obecne na łamach
najpoważniejszych konserwatorskich tytułów. Jesteśmy także obecni w ministerialnych,
wojewódzkich i miejskich gremiach doradczych.
Zarząd Oddziału oprócz kontynuacji poprzednich inicjatyw takich jak Akcja
„Pamiętamy i dziękujemy” polegająca na odwiedzaniu w okresie Święta Zmarłych grobów
osób zasłużonych dla ochrony zabytków poszukuje nadal nowych form działania.
Od stycznia 2014 roku Zarząd Oddziału zaproponował swoim członkom oprócz Koła
Młodych Konserwatorów działanie w
Sekcji SKZ do spraw Zapomnianych Technik
Budowlanych, której celem jest dokumentowanie, propagowanie stosowania i wdrażanie
tradycyjnych technik
i materiałów budowlanych w pracach konserwatorskich i
rekonstrukcyjnych. Działalność Sekcji koordynuje kol. Krzysztof Wieczorek, sekretarz
Zarządu Oddziału Mazowieckiego SKZ.
Warszawa, wrzesień 2014 r. Jerzy Szałygin- Prezes Oddziału Mazowieckiego SKZ
Krzysztof Wieczorek - Sekretarz Oddziału Mazowieckiego SKZ
35
ODDZIAŁ LUBELSKI
- Zarząd Oddziału Lubelskiego SKZ włączył się do prac nad opracowaniem Listy Dóbr
Kultury Współczesnej na terenie miasta Lublin, czego efektem było powołanie dwóch
członków oddziału (Bartłomiej Kwiatkowski, Dariusz Kopciowski) przez Prezydenta Miasta
Lublin do prac w powołanej do tego celu komisji eksperckiej. Opracowaną Listę dóbr kultury
współczesnej - przy udziale w/w przedstawicieli SKZ – we wrześniu 2012 roku przekazano
Prezydentowi Miasta Lublin,
- Kontynuowano współpracę z lokalnymi samorządami organizacjami społecznymi, a także
Marszałkiem Województwa Lubelskiego - czego przejawem była działalność :
a) w Gminnej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej w Kazimierzu Dolnym, która
zajmowała się opiniowaniem powstającego nowego studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Kazimierz Dolny oraz zmian do
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Kazimierza Dolnego, b) w Gminnej
Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej w Nałęczowie, która zajmowała się opiniowaniem
zmian do ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Nałęczowa, c) w
Radzie Muzeum Wsi Lubelskiej, d) Radzie Muzeum Zamoyskich w Kozłówce.
Prezes oddziału uczestniczył także w pracach komisji konkursowej – na zaproszenie
Marszałka Województwa Lubelskiego – mającej wybrać Dyrektora Muzeum
Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym. Prezes Oddziału został także zaproszony do udziału
w pracach komisji konkursowej,
mającej wyłonić dyrektorów Muzeum Lubelskiego w
Lublinie i w Kozłówce,
-
w
kontekście
rezygnacji
Konserwatorów Zabytków
przedstawiciela
Oddziału
z udziału w pracach
Lubelskiego
Stowarzyszenia
Miejskiej Komisji Urbanistyczno-
Architektonicznej w Lublinie, kontynuowano rozmowy i wymieniano korespondencję z
Prezydentem miasta Lublin (wspólne działania z Towarzystwem Urbanistów Polskich,
Stowarzyszenie Architektów Polskich i Lubelską Okręgową Izbą Architektów) - w kwestii
dotychczasowej działalności MKUA w Lublinie.
W/w organizacje i Zarząd Oddziału
Lubelskiego SKZ – wystąpiły m.in. do prezydenta Lublina z propozycjami uzupełnienia
regulaminu MKUA o zapisy odnoszące się do podniesienia merytorycznej
komisji,
a
także
pełniejszego
określenia
i
uściślenia
zasad
jakości prac
formułowania
oraz
36
wykorzystywania opinii Komisji, tak aby jej Członkowie byli przekonani, że ich praca nie jest
lekceważona przez Urząd Miasta Lublin (obszerna korespondencja, w tym notatka służbowa
ze spotkania z prezydentem miasta Lublin i jego zastępcą w archiwum O/L SKZ),
- Zarząd Oddziału Lubelskiego SKZ podjął współpracę z UM Kazimierz Dolny, Parafią
rzymskokatolicką w Kazimierzu Dolnym oraz Stowarzyszeniem Fara Kazimierska - w celu
organizacji uroczystości związanych z obchodami 400-lecia powstania pierwszego
parafialnego kościoła w Kazimierzu Dolnym. Uroczystości m.in. pod patronatem Oddziału
Lubelskiego SKZ miały miejsce w kwietniu 2013 roku. Prezes Oddziału wygłosił podczas
sesji naukowej poświęconej historii budowlanej fary oraz zakończonym w 2012 roku w jej
obrębie pracom konserwatorskim referat pt. „Fara Kazimierska – powrót do dawnej
świetności. Podsumowanie i wnioski”. Aktywność Oddziału w tym zakresie przejawiała się
także w udziale w wydaniu drugiego numeru półrocznika historycznego „Fara”,
- Prezes Oddziału a także reprezentant ZG SKZ w maju 2013 roku wziął udział w konferencji
pt. „Kazimierz Dolny oraz wybrane zespoły zabytkowe Powiśla Lubelskiego – renowacja i
ochrona dziedzictwa” – prezentując wszystkie realizacje konserwatorskie wykonane w
ramach w/w projektu. Odnowieniu dzięki m.in. środkom unijnym poddano 12 kościołów i
innych obiektów, w 8 parafiach. Projekt obejmował najwybitniejsze obiekty sakralne
lubelskiego Powiśla, mające ponadregionalne znaczenie. W wystąpieniu najwięcej uwagi
poświęcono farze w Kazimierzu Dolnym,
- Zarząd Oddziału udzielił rekomendacji Pani arch. Jadwidze Jamiołkowskiej w sprawie
starań o uzyskanie statusu Rzeczoznawcy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
szeroko uzasadniając swoje stanowisko,
- Członkowie Oddziału Lubelskiego SKZ aktywnie włączyli się w organizację uroczystości
wręczenia Laurów Konserwatorskich 2012, 2013 i 2014 (w Teatrze Starym, Bibliotece im. H.
Łopacińskiego i Centrum Kultury w Lublinie) oraz wydanie 14, 15 i 16 numeru Wiadomości
Konserwatorskich Województwa Lubelskiego. Dodatkowo do LWKZ skierowano trzy
wnioski o przyznanie nagrody Laur Konserwatorski
(konkursu organizowanego przez
lubelskie służby konserwatorskie od 1999 roku, pod patronatem Generalnego Konserwatora
Zabytków, Wojewody Lubelskiego i Marszałka Województwa Lubelskiego) dotyczące prac
konserwatorskich zrealizowanych przy kościele św. Anny w Kazimierzu Dolnym, kaplicy
Tyszkiewiczów w bazylice oo dominikanów w Lublinie oraz pałacu w Gardzienicach,
37
- Członkowie O/L SKZ brali udział (na zaproszenie Wydziału Architektury i Budownictwa
UM Lublin) w pracach „Zespołu ds. wznoszenia pomników na terenie miasta Lublin”.
- Prezes Oddziału Lubelskiego SKZ podczas zebrania Oddziału Mazowieckiego SKZ,
wygłosił referaty poświęcone: realizacji projektu „Kazimierz Dolny oraz wybrane zespoły
zabytkowe Powiśla Lubelskiego – renowacja i ochrona dziedzictwa”, rewaloryzacji Placu po
Farze oraz rewaloryzacji kościoła pobrygidkowskiego w Lublinie. Inicjatywa ta powinna
przynieść w przyszłości efekt wymiany informacji i doświadczeń pomiędzy oddziałem
lubelskim i mazowieckim SKZ,
- członek Lubelskiego Oddziału SKZ, reprezentowali stowarzyszenie wygłaszając referaty
podczas sesji naukowych w tym m.in. sesji poświęconej „Architektom i architekturze XX
wieku w Lublinie”,- Zarząd Oddziału Lubelskiego SKZ wspólnie z Zarządem Głównym
SKZ, na zaproszenie Dyrektora PGE Obrót SA z siedzibą w Zamościu – objął honorowy
patronat nad VII edycją przedsięwzięcia kulturalno-artystycznego „Profesor Marian
Konieczny w Alei Sław”, co wiązało się z wręczeniem okolicznościowego listu
gratulacyjnego podczas uroczystości,
- Zarząd Oddziału, wspólnie z parafią rzymskokatolicką p.w. św. Mikołaja w Lublinie
Politechniką Lubelską oraz WUOZ w Lublinie podjął inicjatywę przygotowania wniosku o
przyznanie środków na prace archeologiczne na wzgórzu czwartkowskim w Lublinie.
Dotychczas opracowano badania georadarowe oraz kwerendę źródeł publikowanych i
niepublikowanych,
- ważnym uzupełnieniem aktywności merytorycznej oddziału lubelskiego SKZ pozostawała
współpraca z LWKZ, czego przejawem był udział w posiedzeniach Wojewódzkiej Rady
Ochrony Zabytków oraz komisji konserwatorskich – w sprawach dotyczących wybranych
realizacji konserwatorskich czy nowych inwestycji na terenach zabytkowych układów
urbanistycznych. W tym miejscu po raz kolejny wyrażamy wdzięczność Pani Halinie
Landeckiej – LWKZ – za udostępnienie w siedzibie WUOZ w Lublinie miejsca do
organizacji spotkań i działalności oddziału,
-
przejawem aktywności Oddziału Lubelskiego SKZ były także zorganizowane spotkania
członków oddziału, podczas których zaproszeni goście i członkowie SKZ zapoznali
zebranych m.in. z następującymi tematami: „Stan zachowania powojennych osiedli
mieszkaniowych Lublina”, „Realizacja nowego budynku Wschodniego Innowacyjnego
Centrum Architektury”, „Bernardyni Lubelscy – kościół i klasztor”( prelekcja powiązana była
38
z oględzinami zabytku, w tym miejsca wykonanych przez prelegenta sondaży badawczych,
„Współczesne techniki pomiarowe z użyciem skanera 3D” (prezentacja powyższego tematu
miała miejsce w bazylice oo dominikanów w Lublinie),
„Rozwój urbanistyczny Lublina na przełomie XIX i XX wieku” (dr inż. arch. Natalia
Przesmycka),
„Aleksander
Gruchalski,
lubelski
architekt
okresu
międzywojennego”,
„Cyfrowa
rekonstrukcja Wielkiej Synagogi w Lublinie w świetle dokumentów z jej przebudowy” ,
„Cyfrowa rekonstrukcja fary św. Michała w Lublinie.
ODDZIAŁ PODKARPACKI
Prezes
oddziału
na
zebraniu
sprawozdawczo
–wyborczym
dotychczasowej działalności zarządu i wyróżniających
złożył
informację
o
się członków. Przypomniał o
inicjatywach podejmowanych przez zrzeszonych konserwantów w stowarzyszeniu.
Wśród podejmowanych działań przez
członków stowarzyszenia na wyszczególnienie
zasługują:
-interwencje u władz samorządowych w sprawie nieprawidłowo prowadzonych prac
rewaloryzacyjnych fortów Twierdzy Przemyśl,
-prowadzenie badań nad zabytkami techniki z przełomu XIX i XX wieku, zespołem
pokoszarowym Twierdzy Przemyśl, kamienicami miasta Jarosławia i Przemyśla, zespołem
urbanistycznym miasta Przemyśla, reprezentatywnymi kościołami Rzeszowa, bazyliką
archikatedralną w Przemyślu, kościołem NMP NP w Przemyślu, katedrą ormiańską we
Lwowie, neogotyckim kościołem w Żołyni,
-interwencje w sprawie nieprawidłowego prowadzenia prac rewaloryzacyjnych przez
właścicieli kamienic w Jarosławiu,
-wykorzystanie źródeł energii odnawialnej w obiektach zabytkowych,
-opracowywanie opinii konserwatorskich na zlecenie WKZ przy rozpatrywaniu złożonych
zagadnień rewaloryzacyjnych,
-udział w pracach konserwatorskich przy obiektach zabytkowych np.; kościół NMP NP na
Błoniu w Przemyślu, fort NR XI Duńkowiczki, zamek w Przemyślu,
39
-prowadzenie badań architektonicznych w byłym opactwie ss. Benedyktynek w Jarosławiu,
obiektów inwentarskich w zespole pałacowym w Zarzeczu,
-prowadzenie nadzorów konserwatorskich,
- podjęcie prac nad przygotowaniem grantu naukowego,
- utworzenie archiwum multimedialnego dokumentującego stan zachowania zabytków.
Prof. nzw. dr hab. inż. Marek Gosztyła Prezes oddziału
ODDZIAŁ SZCZECIŃSKI
ZEBRANIA CZŁONKÓW
1. 28 czerwca 2011 r.:
Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Oddziału
2. 19 grudnia 2011 r.:
Zebranie Zwyczajne, Uroczystość wręczenia Złotego Medalu „Gloria Artis”
pani Zofii Krzymuskiej-Fafius miejsce Muzeum Narodowe w Szczecinie;
Medal Gloria Artis nadany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na
wniosek ZO SKZ w Szczecinie.
3. 29 grudnia 2011 r.:
Zebranie zwyczajne, wieczór wspomnieniowy poświęcony pamięci Lubomiry
Madejskiej - realizacja uchwały Walnego Zebrania SKZ O/Szczeciński z 28
listopada 2008 roku (w części dotyczącej uczczenia pamięci Honorowego Członka
SKZ O/Szczecin, pani Lubomiry Madejskiej, w dzień Jej urodzin 17 marca 2009
roku. Pani Lubomira Madejska zaginęła w Szczecinie - 22 grudnia 2004 roku.)
Wniosek nie został zrealizowany w terminie, ponieważ dopiero w 2011 roku pani
Lubomira Madejska została uznana za zmarłą i do tego czasu zdecydowano nie
podejmować żadnych działań w tym zakresie. We współpracy z panią Teresą W
esołowską przygotowano skany dokumentów związanych z Osobą pani Miry
Madejskiej; skany zostały wykorzystane w trakcie spotkania wspominkowego
przeprowadzonego w ramach obchodów XXX rocznicy powołania naszego
oddziału; spotkanie odbyło się dzięki uprzejmości Dyrektora Książnicy
40
Pomorskiej w Szczecinie w Dziale Pomorzoznawczym. W trakcie spotkania
przedstawiono zawodową i stowarzyszeniową sylwetkę pani Madejskiej wraz z
prezentacją PP udostępnionych przez Jej przyjaciół dokumentów. Członkowie
Oddziału i wielu gości włączyło się do wspomnień. Informacja o spotkaniu została
umieszczona na stronie internetowej Oddziału. Zaplanowano zredagowanie tekstu
o pierwszych 30. latach działalności oddziału Materiał opracowuje Beata
Makowska.
4. 28 marca 2012 r.
Nadzwyczajne Walne Zebranie Oddziału zwołane w celu przyjęcia uchwały
niezbędnej do rejestracji SKZ O/Szczeciński przez Sąd Rejonowy w
Szczecinie - o przyjęciu skorygowanej treści statutu
5. 10 lipca 2012r.:
Nadzwyczajne Walne Zebranie Oddziału zwołane w celu przyjęcia uchwał
niezbędnych do rejestracji SKZ O/Szczeciński przez Sąd Rejonowy w
Szczecinie. W trakcie zebrania podjęto uchwały:
 Nr 1 o przyjęciu skorygowanej treści statutu, uchwalonego na Walnym Zebraniu
28 marca 2012 roku. Zmiany dotyczyły: nazwy oddziału, która brzmi:
STOWARZYSZENIE KONSERWATORÓW ZABYTKÓW z siedzibą w
Warszawie Oddział w Szczecinie i § 15, dotyczącego członkowska oraz Rozdz.
4 dotyczącego władz
 Nr 2 o zmianie nazwy oddziału we wszystkich dokumentach przyjętych w
okresie od 28 czerwca 2011 roku do 10 lipca 2012 roku na brzmiącą:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków z siedzibą w Warszawie Oddział w
Szczecinie
 Nr 3 o wyborze Komitetu Założycielskiego Stowarzyszenia Konserwatorów
Zabytków z siedzibą w Warszawie Oddział w Szczecinie
 Nr 4 o zachowaniu ważności wyborów prezesa i zarządu oraz komisji
rewizyjnej, dokonanych na Walnym Sprawozdawczo-wyborczym zebraniu w
dniu 28 czerwca 2012 roku
6. 31 stycznia 2013 r.
41
Zebranie zwyczajne, na które złożyły się:
Wykład i prezentacja PP nt. konstrukcji żelbetowej hangaru lotniczego w Rogowie
- dr arch. Inż. Maciej Płotkowiak i dr inż. Stefan Nowaczyk oraz informacja na
temat ostatnich badań dendrochronologicznych więźb dachowych w woj.
zachodniopomorskim - dr iż. arch. Maciej Płotkowiak i sprawy bieżące, w tym
informacja o wyjeździe do Francji
7. 23 września 2013 r.
Zebranie Walne - uchwała w sprawie zmian statutu
8. 18 maja 2014 r.
Zebranie wyjazdowe w Przelewicach - opis w części Aktywność Statutowa
9. 13 stycznia 2014 r.
Zebranie zwyczajne, 13 stycznia 2014 r.
W ramach spotkania zaprezentowano trzy referaty z prezentacjami PP
 sprawozdanie z pracy nad historią Oddziału Szczecińskiego SKZ (B.Makowska)
 sprawozdanie z wyjazdu studialnego do Francji (W.Witek, M.Witek)
 informacja na temat ochrony kościołów ryglowych w Diecezji KoszalińskoKołobrzeskiej (A.Hamberg-Federowicz)
10. 24 czerwca 2014 r.
Zebranie zwyczajne
 referat i prezentacja PP kol. Cezarego Nowakowskiego pt. Turysta wymaga.
Pielgrzym dziękuje. Camino 2014
11. 26 czerwca 2014 r.
Zebranie Walne - uchwała w sprawie zmian w statucie zmiany redakcyjne
AKTYWNOŚĆ STATUTOWA
1) 3 grudnia 2011 roku zorganizowano wyjazd studyjny do Berlina na wystawę PolskaNiemcy. 1000 lat historii w sztuce.
42
http://www.berlinerfestspiele.de/en/aktuell/festivals/11_gropiusbau/mgb_aktuelle_ausstellung
en/polen_deutschland/polska_wersja/mgb11_polen_deutschland_poln.php
2) październik 2011 - kwiecień 2012 - przygotowanie polsko-francuskiego programu pn.
„Wiej wietrze, płyń wodo” we współpracy z L’Association de Sauvegarde des Moulins
et Rivieres de la Sarthe (francuskim stowarzyszeniem właścicieli zabytkowych młynów
w departamencie Sarthe) oraz Biurem Dokumentacji Zabytków w Szczecinie,
Stowarzyszeniem na Rzecz Ochrony Dziedzictwa „Młyn Papiernia” realizowanym w
dniach 5 - 11 maja 2012:,
 5-10 maja - objazd studyjny po województwie zachodniopomorskim, w którym
udział wzięli: 14 przedstawicieli L’Association de Sauvegarde des Moulins et
Rivieres de la Sarthe oraz członkowie SKZ i pracownicy BDZ w Szczecinie
 11 maja seminarium EUROPEJSKIE DZIEDZICTWO
MŁYNY,
WIATRAKI,
BUDOWLE
KULTUROWE.
HYDROTECHNICZNE
WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO I DEPARTAMENTU
SARTHE w Muzeum Narodowym w Szczecinie
 11 maja podpisano - list intencyjny dotyczący stałej współpracy pomiędzy SKZ
O/Szczecin, Biurem Dokumentacji Zabytków w Szczecinie, Stowarzyszeniem
na rzecz Ochrony Dziedzictwa „Młyn Papiernia”, l’Association de Sauvegarde
des Moulins et Rivieres de la Sarthe i Stowarzyszeniem Kultura Polska POLangue traductions, consells, enseignement, le Moulin de Gutter
3) Zgodnie z uchwałą ZG SKZ z 4 lutego 2011 roku prowadzono sprawę w Sądzie
Rejonowym Szczecin - Centrum (XIII Wydział Gospodarczy), związaną z sądową
rejestracją w Krajowym Rejestrze Sądowym;
4) w listopadzie 2012 roku złożono kwiaty pod tablicami upamiętniającymi śp. Stefana
Kwileckiego (Katedra Archidiecezjalna p.w. Jakuba Apostoła w Szczecinie i śp. prof.
Stanisława Latoura w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie
5) 14 stycznia 2013 roku Zarząd przygotował i przesłał do Ministra KiDN rekomendacje
dla swoich dziewięciu członków ubiegających się o uprawnienia rzeczoznawców
6) od początku 2013 roku przygotowywana była we współpracy z Biurem Dokumentacji
Zabytków ze Szczecina oraz Stowarzyszeniem na rzecz Ochrony Dziedzictwa „Młyn
Papiernia”, rewizyta we Francji. Wyjazd odbył się na zaproszenie francuskiego
43
stowarzyszenia
właścicieli
zabytkowych
młynów
w
departamencie
Sarthe
L’Association de Sauvegarde des Moulins et Rivieres de la Sarthe w dniach: 25 maja - 2
czerwca 2013 roku;
7) 5 sierpnia 2013 r. Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie, XIII Wydział
Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego postanowił wpisać do Krajowego Rejestru
Sądowego: Rejestru Stowarzyszeń, Innych Organizacji Społecznych i Zawodowych,
Fundacji Oraz Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej, pod numerem: KRS:
0000472312
STOWARZYSZENIE
KONSERWATORÓW
ZABYTKÓW
Z
SIEDZIBA W WARSZAWIE ODDZIAŁ W SZCZECINIE.
8) w grudniu 2013 roku wystąpiono z wnioskiem do Dyrektor Ogrodu Dendrologicznego
w Przelewicach o upamiętnienie Postaci Pani Miry Madejskiej posadzeniem i
dedykowaniem Jej drzewka w Ogrodzie w Przelewicach; uroczystość odbyła się 18;
zasadzono trzy brzozy dalekowschodniego gatunku Betula austro-sinensisu. Przy
drzewkach
stanęła
tablica
MADEJSKA/(1917-2009)/
PREZES
o
treści:
DRZEWKO
ZAŁOŻYCIELKA,
SZCZECIŃSKIEGO
PAMIĘCI/LUBOMIRA
PIERWSZA
ODDZIAŁU
I
WIELOLETNIA
STOWARZYSZENIA
KONSERWATORÓW ZABYTKÓW/2014
9) w grudniu 2013 roku, zmieniono adres Oddziału na pl. Orła Białego 1
10) na bieżąco aktualizowano stronę internetową Stowarzyszenia www.skz.szczecin.pl
11) prowadzono uzgodnienia z Firmą KINGSPAN (członek wspierający SKZ) w sprawie
przygotowania
promocji
firmy
w
środowisku
szczecińskich
konserwatorów,
architektów i historyków sztuki termin - listopad 2014 rok.
12) Przygotowano i przekazano do ZG SKZ wnioski o uhonorowanie szczególnie
zasłużonych osób.
 przyznania pani mgr Ewie Staneckiej
Nagrody im. Hanny Pieńkowskiej i Jerzego Łomnickiego,
 nadania pani mgr Ewy Kuleszy-Szerniewicz
Złotej Odznaki Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków,
 nadania panu mgr inż. Franciszkowi Działakowi
44
tytułu Honorowego Członka Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków,
 nadania panu mgr inż.arch. Januszowi Nekanda-Trepce
Złotej Odznaki Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków.
ODDZIAŁ ŚLĄSKI
W mijającej kadencji Oddział kontynuował działania statutowe zainicjowane w poprzedniej
kadencji, które zmierzały do popularyzacji samego Stowarzyszenia, jak i promowania idei
ochrony zabytków. Można wyróżnić w naszej działalności kilka kierunków :
Pierwszy - to środowiskowe spotkania członków Stowarzyszenia, mające na celu przybliżanie
zagadnień związanych z konserwacją obiektów zabytkowych na terenie Dolnego Śląska oraz
woj. opolskiego i lubuskiego, poprzez dyskusje o problemach badawczych, projektowych,
realizacyjnych konkretnych realizacji konserwatorskich. Spotkaniom tym towarzyszyła
zawsze prezentacja obiektów i głównych zagadnień konserwatorskich, dokonywana przez
uczestników procesu konserwatorskiego: projektantów, wykonawców, ekspertów. W obecnej
kadencji takie spotkania odbywały się znacznie rzadziej niż w poprzednich latach, co z jednej
strony jest
wynikiem mniejszej aktywności Zarządu w tej kwestii, z drugiej strony
towarzyszyły temu rosnące problemy z nieodpłatnym udostępnieniem sali, ale również - a
może przede wszystkim – zupełny brak zainteresowania ze strony Członków Stowarzyszenia
jako potencjalnych prelegentów. Tematami spotkań były m .in.:
-
Problematyka
badawczo-konserwatorska
ratusza
w
Zielonej
Górze
(Andrzej
Legendziewicz),
- Rzemiosło artystyczne wokół nas – „Antykwaryczne polowania” ( Jerzy Tomaszewski)
- Rewitalizacja historycznego zespołu Dworca Głównego PKP we Wrocławiu ( Joanna
Kościuk, Krzysztof Ziental ) – realizacja prezentowana również w trakcie Targów BUDMA
2013 w Poznaniu w ramach panelu poświęconego konserwacji zabytków,
- Odbudowa barokowej Kaplicy Hochberga przy kościele Św.Wincentego we Wrocławiu (
Romuald Nowak , Tadeusz Czerwiński )
- Czy i jak chronić architekturę PRL-u we Wrocławiu ( organizatorzy –SHS o/Wrocław
i
Muzeum Architektury ),
45
Ogółem ilość zebrań i spotkań, w tym również posiedzeń Zarządu Oddziału w poszerzonym
składzie ( nie licząc konferencji
współorganizowanych przez Stowarzyszenie ) była
następująca:
w roku 2011 – 2; w roku 2012 – 4; w roku 2013 – 3; w roku 2014 - 1
Drugi rodzaj działań to organizowanie i współorganizowanie konferencji, seminariów i
wystaw
z
innymi
organizacjami
społecznymi,
stowarzyszeniami
i
instytucjami
samorządowymi, których celem była szeroko pojęta idea popularyzowania idei ochrony
zabytków.
 W tym zakresie najważniejszym wydarzeniem mijającej kadencji była VIII
Międzynarodowa Konferencja SAHC 2012 ( Structural Analysis of Historical
Constructions) która odbyła w dniach 15 - 17 października 2012 roku we
Wrocławiu, w kompleksie Konferencyjnym Hali Stulecia, współorganizowana
przez SKZ, Instytut Budownictwa Politechniki Wrocławskiej oraz Fundację
Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej. Konferencja SAHC
odbywa się co dwa lata w różnych miejscach na świecie (poprzednio m.in. w
Rzymie, Barcelonie, Guimarães, Padwie, Bath, New Delhi, Szanghaju a w
roku bieżącym w Mexico City) i jest jednym z najbardziej prestiżowych,
międzynarodowych wydarzeń, które łączy inżynierów, konserwatorów,
chemików, producentów materiałów, architektów, projektantów, menedżerów,
naukowców
i
pracowników
akademickich
omawiających
najnowsze
osiągnięcia w dziedzinie teorii, analizy, ochrony oraz doktryn obejmujących
konstrukcje zabytkowe.
Wymienić należy także:
 Europejskie Dni Dziedzictwa – od kilku lat członkowie Stowarzyszenia
aktywnie włączają się w proces prezentacji obiektów zabytkowych i procesu
ich konserwacji
w ramach organizowanych przez Narodowy Instytut
Dziedzictwa oraz Urząd Marszałkowski EDD, które corocznie, we wrześniu
odbywają się m.in. na Dolnym Śląsku . Otwarte dni dla wielu typów zabytków,
w każdej edycji poświęcone są innej problematyce dziedzictwa materialnego
(2012- „Tajemnice codzienności”, 2013 - „Nie od razu Polskę zbudowano”,
2014 - „Dziedzictwo - źródło tożsamości”). W bieżącym roku zostały one
46
zorganizowane w kilkudziesięciu miejscowościach Dolnego Śląska w dniach
13-21 września.
 Kongres Turystyki Kulturowej pod hasłem „Dziedzictwo Kulturowe motorem
rozwoju regionu” w dniach 18-19.10.2013 odbywający się w Kotlinie
Jeleniogórskiej, współorganizowany przez SKZ, Fundację Doliny Pałaców i
Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej oraz Prezydenta miasta Jelenia Góra.
Trzeci kierunek to organizacja otwartego konkursu pt. Dolnośląski Laur Konserwatorski,
powołanego w poprzedniej kadencji. Celem konkursu jest :
 wyłonienie wyróżniających się realizacji konserwatorskich cechujących się
wysoką jakością, prawidłowością działań przy zabytku, szczególną dbałością
o kompleksowe przywrócenie mu świetności i utrwalenia wartości i znaczenia;
 promocja dobrych wzorów realizacji prac przy zabytku, adaptacji i dbałości
o właściwe jego utrzymanie i zagospodarowanie;
 uhonorowanie i wyróżnienie wzorowych inwestorów – gospodarzy zabytków
i wykonawców prac
W minionej kadencji zorganizowano dwie edycje konkursu w 2012 i 2013 r., tegoroczna
edycja 2014 – jest w przygotowaniu. Nagrodzono po jednej realizacji konserwatorskiej w
dwóch kategoriach - obiekt nieruchomy i zabytek ruchomy oraz przyznano w każdym roku
nagrodę specjalną i wyróżnienie – dla realizacji
nie mieszczącej się w powyższych
kategoriach konkursowych. Od roku 2011, na wniosek Stowarzyszenia, Nagrodę Specjalną
przyznaje również Prezydent miasta Wrocławia za najlepszą konserwację obiektu we
Wrocławiu. Patronat honorowy nad konkursem objął Marszałek Dolnego Śląska. Konkursowi
towarzyszy wystawa Dolnośląski Laur Konserwatorski, która jest prezentowana w kilku
miastach
Dolnego
Śląska.
Konserwatorskiego spoczęła
Organizacja
kolejnych
edycji
Dolnośląskiego
Lauru
praktycznie na barkach dwojga członków Zarządu -
niekoniecznie wliczając Przewodniczącego do tego szczupłego gremium.
Należy wspomnieć również o sukcesie, którym 2.02.2012 roku uwieńczone zostały działania
podjęte jeszcze w poprzedniej kadencji przez kol. Piotra Napierałę oraz Andrzeja Kubika i
Wojciecha Kapałczyńskiego a także reprezentującego NID Grzegorza Grajewskiego : zespół
11 założeń pałacowych w Kotlinie Jeleniogórskiej został wpisany na listę Pomników Historii
RP przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego.
47
W kończącej się kadencji przedstawiciele Oddziału Śląskiego działają również aktywnie w
strukturach władz centralnych Stowarzyszenia : w Zarządzie Głównym –Piotr Napierała –
Wiceprezes Zarządu Głównego, w
Komisji Kwalifikacyjnej kol. Lech Engel jako jej
Przewodniczący oraz kol. Wojciech Kapałczyński jako członek komisji. Kol. kol. Tomasz
Nowak i
Łukasz Bednarz
są
zaangażowani
w
prace redakcyjne „Wiadomości
Konserwatorskich” jako redaktorzy tematyczni, a kol. Jerzy Jasieńko jest przewodniczącym
Rady Programowej „WK”.
Zarząd wielokrotnie zachęcał swoich członków do zgłaszania prac, publikacji czy książek do
nagród i konkursów organizowanych przez Stowarzyszenie. Niestety, należy podkreślić, że
pomimo apeli niewielu członków SKZ korzysta z tej szansy popularyzacji swoich dokonań
zawodowych.
Sprawa ściągalności składek jest obecnie jeszcze trudniejsza niż poprzedniej kadencji –
Zarząd przyznaje się tu do porażki, problem ten powinien być uporządkowany przez kolejny
Zarząd.
Zarząd Oddziału złożył również do Zarządu Głównego wniosek o skreślenie z listy 10 osób,
których aktualnych danych teleadresowych od kilku a nawet kilkunastu lat nie udało się
ustalić, lub o których wiadomo, że przebywają stale za granicą i nie mają kontaktu ze
środowiskiem.
Stowarzyszenia. W trakcie minionej kadencji przybyło sześcioro nowych członków i 1
kandydat .
Niestety, z naszych szeregów odeszło w tym czasie na zawsze
pięciu członków
Stowarzyszenia – w tym Członkowie Honorowi – prof. Mirosław Przyłęcki i prof. Henryk
Dziurla , oraz koledzy Jerzy Romanow, Stanisław Radomski i Wojciech Stojak.
Obecnie Oddział liczy 128 osób, z których jedynie niewielki procent uczestniczy w
działalności.
ODDZIAŁ GDAŃSKI
W czasie trwania minionej kadencji odbyły się 22 spotkania Oddziału Gdańskiego. Ich
tematyką były zagadnienia historyczno-konserwatorskie związane z terenem Pomorza
Gdańskiego oraz ogólne, o znaczeniu teoretycznym. Prelekcje m.in. wygłosili: K.Darecka
(„Malarstwo Sali Czerwonej Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku” oraz „Stolarka okienna
w Gdańsku od XIV do pocz. XX w.”), A.Kapuściński („Zajezdnia w Oliwie-konserwacja
48
ruiny”), A.Macur („Prace konserwatorskie w Barcelonie – uwagi krytyczne”), A.Piwek
(„Dzieje browaru cysterskiego w Oliwie”), R.Wiloch-Kozłowska („Mury obronne Tczewa”),
T.Błyskosz ( „O zabytkach żuławskich i ich konserwacji”). Do problemów konserwatorskich
jakie występują na terenie Województwa Pomorskiego oraz pracy w Urzędzie
Konserwatorskim odniósł się nowo wybrany w 2012 r. Wojewódzki Pomorski Konserwator
Zabytków – mgr D.Chmielewski. Do działalności szkoleniowo-poznawczej należy zaliczyć
zorganizowanie wycieczek do kościołów Gdańska i jego okolic. W sprawach merytorycznych
podjęto pisemną interwencję dotyczącą wyburzenia na Wyspie Spichrzów zabytkowego
spichrza „Woli Łeb”.
Średnio na zebraniach uczestniczyło 15-20 osób. Do Stowarzyszenia Konserwatorów
Zabytków w Oddziale Gdańskim przyjęto 7 osób.
Zarząd Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków Oddziału Gdańskiego postanowił
przyznawać coroczne nagrody w konkursie na najlepsze prace magisterskie z zakresu historii
i ochrony zabytków jakie powstały na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej
włączając się tym samym do nagród zespołu innych stowarzyszeń. Przedstawiciele Oddziału
uczestniczyli także w corocznych obradach kapituły Nagrody im. J. Stankiewicza utworzonej
przez trzy Stowarzyszenia o profilu historyczno-konserwatorskim działające na terenie
Województwa Pomorskiego.
Stowarzyszenie doprowadziło do wydania „Biuletynu Konserwatorskiego” nr 1 w
którym zawarte zostały artykuły nie tylko członków SKZ ale także konserwatorów malarstwa
ściennego i rzeźby a także archeologii. Przygotowane teksty, po opracowaniu, ukazały się
drukiem w 2013 r. Obecnie trwają przygotowania do wydania kolejnego Biuletynu.
Do sprawozdania dołączam Sprawozdanie finansowe Oddziału wykonane przez
skarbnika Janusza Tarnackiego.
ODDZIAŁ KRAKOWSKI
Kadencja Zarządu Oddziału Małopolskiego SKZ obejmowała okres od 17 października 2011
roku do 20 października 2014 roku.
Liczba członków Oddziału Małopolskiego SKZ 17 października 2011 r.: 112
Liczba członków Oddziału Szczecińskiego SKZ 15 października 2014 r.: 117
ZEBRANIA:
49
17-10-2011 r. - pierwsze zebranie nowo-wybranego Zarządu Małopolskiego Oddziału SKZ.
Ukonstytuowanie się nowego Zarządu w składzie: dr J. Sroczyńska- prezes Oddziału, dr hab.
A. Gaczoł- wiceprezes ds. kontaktów zewnętrznych, dr D. Kuśnierz- wiceprezes ds. ogólnych,
arch. M. Włodarczyk- sekretarz Zarządu, konserwator zab. A. Dorak- skarbnik, dr A. Gaczoł,
dr M. Łukacz, dr A. Malik- członkowie Zarządu Oddziału. Przyjęcie wytycznych do
stworzenia planu działań na nową kadencję
03-11-2011 r. - posiedzenie Zarządu. Przedstawienie nowego planu działań na najbliższą
kadencję. Dyskusja i przyjęcie planu do realizacji. Rozdział zadań dla członków Zarządu.
12.01.2012 r. - posiedzenie Zarządu. Przygotowanie pierwszego Zebrania Otwartego w
formule „Spotkanie przy Świecach”. Ocena stanu zaawansowania prac nad realizacją zadań
statutowych.
19.01.2012
r.
–
Zebranie
członków
Małopolskiego
Oddziału
SKZ.
Informacja
wojewódzkiego konserwatora zabytków, dyr. J. Janczykowskiego o bieżących pracach
konserwatorskich, prowadzonych na terenie miasta i województwa. Dyskusja nad
rozbieżnościami między polityką konserwatorską a oczekiwaniami inwestorskimi w stosunku
do adaptowanych zabytków.
26.01.2012 r. –zebranie otwarte w formule: „Spotkanie przy Świecach”. W programie
wykłady i dyskusja otwarta związana z prezentacją wyników. najnowszych badań
architektonicznych związanych z domami wieżowymi w zabytkowym centrum miasta
Krakowa (kol. M. Łukacz), oraz z prezentacja prac konserwatorskich przy zabytkowej
polichromii w Pleśnej, przedstawiona przez kol. A. Dorak.
22.03.2012 r. – Zebranie członków Małopolskiego Oddziału SKZ. Dyskusja na temat
przygotowań do nowelizacji Ustawy o Ochronie Zabytków. Przedstawienie inicjatyw Zarządu
związanych z otwarciem strony internetowej Oddziału SKZ, oraz otwarcia rachunku
bankowego dla Oddziału, celem usprawnienia ściągania składek. Przedstawienie stanu
przygotowań do otwarcia Podyplomowych Studiów Badań i Analiz Architektury
Historycznej, organizowanych wraz z Instytutem Historii Architektury WA PK.
29. 03.2012 r.- Zebranie Otwarte SKZ w formule: „Spotkanie przy Świecach”. na temat
polityki konserwatorskiej w mieście związanej z kolorystyką fasad. W programie publiczna
dyskusja poprzedzona krótkimi stanowiskami: J. Janczykowskiego- wojewódzkiego
konserwatora zabytków, W. Komorowskiego- historyka sztuki, specjalisty od architektury
50
historycznej, J. Stokłosy- głównego plastyka miasta i P. Białko- konserwatora dział sztuki,
specjalisty od konserwacji zabytkowych fasad.
25.04.2013 r. – Zebranie Zarządu Oddz. Małopolskiego SKZ. Podczas spotkania
dyskutowano nad polityką Ministerstwa i zawieszeniem prac nad Ustawą o Ochronie
Zabytków, i pomysłami o powrocie do klasyfikacji zabytków. Przedstawiono pierwsze uwagi
związane z uruchomieniem Podyplomowych Studiów Badań Architektury Historycznej.
Przedstawiono zasady funkcjonowania strony internetowej, dyskutowano o sposobach
skutecznego ściagania składek członkowskich.
25.04.2013 r. - Zebranie Otwarte SKZ w formule: „Spotkanie przy Świecach”. poświęcone
ostatnim interdyscyplinarnym badaniom prowadzonym w latach 2008-2013 w kościele i
klasztorze Dominikanów w Krakowie. Prezentację tematu dokonała architekt Anna BojęśBiałasik, oraz archeolog Dariusz Niemiec. Spotkaniu towarzyszyła dyskusja.
13.06.2013 r. - Zebranie Otwarte SKZ, zorganizowane w Oddziale Muzeum Narodowego,
przy ul. Kanoniczej 17,. poświęcone skarbowi z Czermna -odkryciom archeologicznym i
konserwacji znalezisk. Spotkanie uświetniło wprowadzenie
prof. dr hab. M. P. Kruka
(historyka sztuki) oraz kol. dr Elżbiety Nosek, spec. konserwacji metalu. Po wykładach
uczestnicy mieli możliwość zwiedzenia wystawy w muzeum, poświęconej skarbowi.
14.09.2013 r. - Uroczyste Otwarte Spotkanie Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków,
zorganizowane na Wawelu, dotyczące Stanu i perspektyw ochrony dziedzictwa architektury i
sztuki sakralnej w Polsce na początku XX wieku, na którym wykład wygłosił prof. dr hab.
inż. arch. J. Gyurkovich. W trakcie Spotkania wręczono nagrodę ks. Prof. J. S. Pasierba
„CONSERVATOR ECCLESIAE”, JE Arcybiskupowi M. Mokrzyckiemu, oraz wręczono
nagrody i medale MKiDN oraz SKZ
12.12.2013 r. - Zebranie Otwarte SKZ w formule: „Spotkanie przy Świecach”. poświęcone
prezentacji wyników najnowszych badań archeologicznych, prowadzonych w klasztorze
Świętego Krzyża na Łyścu przez naszego kolegę, archeologa Cz. Hadamika. Wobec dużego
zainteresowania tematyką, postanowiono poprosić kol. Hadamika o kolejną prezentację, po
kolejnym sezonie badań.
16.01.2014 r. - Zebranie Otwarte SKZ w formule: „Spotkanie przy Świecach”. poświęcone
Planowi Ochrony Parku Kulturowego Stare Miasto w Krakowie, uświetnił wykład kol. prof.
dr hab. Z. Myczkowskiego. Wobec małej frekwencji na spotkaniu, poproszono profesora o
powtórzenie problematyki na którymś z kolejnych spotkań.
51
22.09.2014 r. Uroczyste Otwarte Spotkanie Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków,
zorganizowane w auli Międzynarodowego Centrum Kultury w związku z obchodami w
Krakowie XXII Europejskich Dni Dziedzictwa. Spotkanie uświetnił wykład dr hab. A. Betleja
oraz wręczenie nagrody ks. Prof. J. S. Pasierba „CONSERVATOR ECCLESIAE”,
profesorowi doktorowi hab. Janowi Ostrowskiemu, dyrektorowi Muzeum na Wawelu.
06.10.2014 r. – Zebranie Zarządu Oddziału SKZ Oddziału Małopolska. Przygotowania do
Sprawozdawczo-Wyborczego Spotkania SKZ, które zaplanowano na 20 października 2014.
Problemem jest nadal niska opłacalność składek członkowskich. Postanowiono, aby czynny
udział w wyborach do władz i zarządów: głównego i oddziałowego, był możliwy dla kolegów
tylko tych którzy uregulują składki co najmniej tuż przed wyborami.
20.10.2014 r. - Zebranie Otwarte SKZ w formule: „Spotkanie przy Świecach”. na temat
problemów związanych z ocieplaniem budynków zabytkowych. W trakcie dyskusji swoje
stanowisko przedstawi P. Białko –konserwator zabytków, specjalista od konserwacji
zabytkowych fasad oraz przedstawiciele firmy Kingspan- specjalizującej się w systemach
ocieplania fasad. Druga część Spotkania będzie poświęcona Zebraniu SprawozdawczoWyborczemu Małopolskiego Oddziału SKZ.
AKTYWNOŚĆ STATUTOWA
- w ostatniej kadencji tj. w latach 2011-2014 Zarząd Oddziału Małopolskiego SKZ uruchomił
własną stronę internetową (www.skz-krakow.pl). Strona powstała z intencją uzupełnienia
strony Zarządu Głównego Stowarzyszenia o informacje dotyczące Oddziału Małopolskiego
SKZ i jest prowadzona przez Dominikę Kuśnierz-Krupę, z-cę prezesa oddziału. Strona
zawiera informacje o pracach Zarządu, zebraniach, bieżących wydarzeniach konserwatorskich
(w tym o konferencjach, wystawach, konkursach), a także o aktualnej ofercie studiów
podyplomowych w zakresie konserwacji i ochrony zabytków. Należy mieć nadzieję, że w
nowej kadencji członkowie naszego Oddziału jeszcze bardziej włączą się w uaktualnianie
strony, a nowy Zarząd będzie starał się ją jeszcze bardziej rozwinąć angażując zarówno
młodych jak i starszych członków.
-prowadzenie strony internetowej dla ZG SKZ /kol. D. Kuśnierz Krupa/-w ostatniej kadencji,
celem usprawnienia wpłat składek członkowskich, postanowiono założyć konto bankowe.
Konto Oddziału ma nr 84 1240 4650 1111 0010 4626 6940. Konto założono w banku PKO
SA./kontrola rachunku kol. A. Dorak i kol. J. Sroczyńska-pozyskanie przez kol. J. Sroczyńską
52
sponsorów- członków instytucjonalnych. Do Stowarzyszenia dołączyły firmy:
REM-mix
Jacek Żabiński, KOESTER Polska , KINGSPAN INSULATION, Polska
-udział w pracach Zarządu Głównego SKZ /kol. J. Sroczyńska była członkiem Prezydium ZG
SKZ
-udział w redakcji i w projektach graficznych czasopisma „Wiadomości Konserwatorskie”
/kol. D. Kuśnierz Krupa/
-przygotowanie i otwarcie pierwszej edycji Podyplomowych Studiów Badań i Analiz
Architektury Historycznej, przy Instytucie Historii Architektury i Konserwacji Zabytków
- opracowanie rekomendacji i korespondencja dotycząca wniosku w sprawie o nadanie
uprawnień rzeczoznawcy Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków dla kol. E. Nosek /kol. J.
Sroczyńska 2013/
-udział w konsultacjach społecznych dot. Ogrodu XXI wieku z pawilonem wystawienniczym
w Łazienkach Królewskich w Warszawie 01.2014- /kol. J. Sroczyńska/
-uczestnictwo w wielu spotkaniach i konferencjach dotyczących ochrony zabytków, jako
reprezentant SKZ /kol. J. Sroczyńska, kol. M. Łukacz, kol. A. Gaczoł, kol. D. Kuśnierz Krupa
-współpraca z SARP i obopólny udział w różnorodnych działaniach na rzecz ochrony
dziedzictwa kultury /kol. M. Włodarczyk, kol. J. Sroczyńska
-udział kol. A. Gaczoła w pracach Komisji Kwalifikacyjnej Zarządu Głównego SKZ
Opracowała; Dr inż. arch. J. Sroczyńska Prezes Oddziału Małopolskiego SKZ
53