czytaj dalej

22 MARCA – ŚWIATOWY DZIEŃ WODY
Dzień
22
marca
został
ustanowiony przez Organizację
Narodów
Zjednoczonych
w
czasie konferencji na Szczycie
Ziemi 1992 w Rio de Janeiro
Światowym
Dniem
Wody
(World Water Day).
Głównym celem Światowego Dnia Wody jest zwrócenie uwagi społeczeństwu na wpływ
gwałtownego wzrostu populacji świata, industrializacji, zmian klimatycznych, konfliktów
zbrojnych i klęsk żywiołowych na systemy wodne świata.
Zasoby wodne są ograniczone, muszą być szczególnie chronione i należycie wykorzystywane,
ale przede wszystkim, wody nie można marnować gdyż jest jednym z najważniejszych
czynników odpowiadających za rozwój i istnienie ludzkości.
Obchody Światowego Dnia Wody mają zatem zainspirować rządy, organizacje,
społeczeństwo do podejmowania działań służących lepszemu gospodarowaniu zasobami
świeżej wody na świecie.
Światowy Dzień Wody po raz pierwszy obchodzony był 22 marca 1994r. pod hasłem:
„Dbałość o nasze zasoby wodne leży w interesie każdego człowieka” .
W tym roku obchodzimy go już po raz dwudziesty, pod hasłem:
„WODA i ENERGIA”
Woda i energia są ze sobą ściśle powiązane i współzależne. Wytwarzanie, przekazywanie
oraz magazynowanie energii wymaga wykorzystania zasobów wodnych szczególnie w
elektrowniach wodnych, elektrowniach cieplnych klasycznych i jądrowych oraz przy
wydobyciu wielu surowców energetycznych. Obecnie około 8% światowej produkcji energii
jest używane do pompowania, uzdatniania, oczyszczania
odbiorców.
i transportu wody do różnych
Tegoroczny Światowy Dzień Wody ma następujące cele:
- podniesienie świadomości ludzi na temat wzajemnych powiązań pomiędzy wodą i energią;
- wpływanie na dialog polityczny, skupiający się na zagadnieniach w zakresie powiązań
między wodą i energią;
- pokazanie decydentom w sektorze energetycznym i wodnym, że poprzez zintegrowane
podejście i wspólne rozwiązania zagadnień wodno – energetycznych można osiągać większe
efekty ekonomiczne i wpływy społeczne;
- wskazanie ważnych obszarów współpracy w sektorach wody i energii po 2015 roku
Woda „wymaga” energii i energia „wymaga” wody.
Woda jest wymagana do produkcji niemal
wszystkich form energii.
Energia jest potrzebna na wszystkich etapach:
wydobycia wody, uzdatniania i dystrybucji.
Dostawy wody i energii są ograniczone,
a popyt wzrasta.
Zapotrzebowanie na zasoby słodkiej wody
i energii nadal będzie znacząco wzrastać
w ciągu najbliższych dziesięcioleci, co będzie
dużym wyzwaniem we wszystkich regionach,
zwłaszcza w rozwijających się i rozwiniętych.
Oszczędzając energię oszczędzasz wodę.
Oszczędzając wodę oszczędzasz energię.
Decyzje związane z produkcją, dystrybucją,
ceną oraz użyciem wody i energii są
współzależne.
Ludność zamieszkująca „kraje niestabilne”
tworzące słynny „dolny miliard”
(Bottom Billion),pilnie potrzebuje dostępu
do wody, usług sanitarnych i energii.
Na całym świecie 1,3 miliarda ludzi nie ma dostępu do energii elektrycznej, 768 milionów
ludzi nie ma dostępu do wody zdatnej do picia i 2,5 miliarda ludzi nie ma zapewnionych
podstawowych warunków sanitarnych.
Woda i energia mają kluczowy wpływ na zmniejszanie ubóstwa.
Poprawa wydajności energetycznej i wodnej wymaga działań opartych na
skoordynowanej, spójnej i uzgodnionej polityce.
Współdziałanie tych dwóch sektorów (woda, energia) wpłynie na poprawę zarówno
w dziedzinie energii jak i w dziedzinie wody co spowoduje zmniejszenie ich nieefektywności.
Właściwe organizacje poprzez podjęcie odpowiednich kroków mogą przyczynić się do
poprawy współpracy i przezwyciężenia barier istniejących pomiędzy tymi dwoma sektorami
oraz doprowadzić do bardziej wydajnych i efektywnych usług w tych dziedzinach.
(http://www.unwater.org/worldwaterday)
Woda jest konieczna do życia. Stanowi ona prawie 90 procent naszego organizmu, bez
wody przeżyjemy zaledwie kilka dni (2-3 dni). Zgodnie z zaleceniami Światowej
Organizacji Zdrowia (WHO) należy podejmować wszelkie starania, aby uzyskać możliwie
najwyższą jakość wody pitnej. Bardzo istotne jest zabezpieczenie systemu zaopatrzenia w
wodę i ochrona źródeł wody, gdyż jest to najlepsza metoda zapewnienia bezpiecznej jakości
wody przeznaczonej do spożycia.
Jakość wody zależy przede wszystkim od surowca, ale także
od procesu uzdatniania, i dystrybucji – i właśnie nad tymi
procesami jak również efektem końcowym, którym jest woda
w kranie konsumenta nadzór prowadzą organy Państwowej
Inspekcji Sanitarnej.
Nadzór sprawowany jest podstawie art. 4
ustawy z dnia
14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U.
z 2011 r. Nr 212, poz. 1263 ze zm.), art. 12 ustawy z dnia 7 czerwca 2001r o zbiorowym
zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006r. Nr 123 poz.
858ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości
wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007r. Nr 61, poz. 417 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia stanowi implementację Dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Jako kraj członkowski Unii Europejskiej na równi
z innymi państwami jesteśmy zobowiązani do podejmowania działań mających na celu
ochronę zdrowia ludzkiego przed szkodliwymi skutkami wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń
wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Najwięcej problemów z zagwarantowaniem właściwej jakości wody mają małe wodociągi
produkujące wodę od 10 do 1000 m3/ dobę, dlatego też konieczne jest opracowanie planów
bezpieczeństwa wody dla małych wodociągów co pozwoli na osiągniecie poprawy jakości
wody, a także zwiększy wiedzę osób odpowiedzialnych za ocenę potencjalnych zagrożeń
zdrowotnych związanych z niewłaściwą jakością wody. Informacje o jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi produkowanej przez „małe wodociągi” przekazywane
są w raportach do Komisji Europejskiej.
Według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia
(WHO)
najważniejsze
jest
zapewnienie
mikrobiologicznie bezpiecznej wody do picia, bowiem
mikroorganizmy
chorobotwórcze
są
największym
zagrożeniem jakości wody do picia, zarówno w krajach
rozwiniętych, jak i rozwijających się. Dlatego też
dezynfekcja
wody
powinna
być
traktowana
priorytetowo w stosunku do wymagań dotyczących
dopuszczalnych stężeń jej produktów ubocznych,
z których niektóre stanowią potencjalne zagrożenia dla
zdrowia. Ryzyko wynikające z tych substancji wiąże się z długim okresem ich spożywania
i ma znaczenie drugorzędne, w odróżnieniu od natychmiastowego i ewidentnego ryzyka
utraty zdrowia, związanego z chorobami pochodzenia wodnego, spowodowanymi
zanieczyszczeniami
mikrobiologicznymi.
Krótkotrwałe
przekroczenia
zalecanych
dopuszczalnych wartości nie zawsze oznaczają, że woda jest niezdatna do picia. Wielkość
przekroczenia i czas trwania przekroczenia bez wpływu na zdrowie ludzi zależą od rodzaju
zanieczyszczenia oraz rodzaju ujmowanej wody. Obowiązujące obecnie przepisy, dotyczące
jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, określają dopuszczalne stężenie
poszczególnych substancji lub liczby bakterii. Jeżeli poziom oznaczanych parametrów
w badanej próbce wody jest niższy od wartości określonych w wymaganiach, nie będą one
miały negatywnego wpływu na zdrowie konsumentów. Natomiast przekroczenie wymagań
normatywnych niekoniecznie oznacza, że woda stanowi zagrożenie dla zdrowia i nie nadaje
się do spożycia przez ludzi. W takim przypadku należy dokonać oszacowania ryzyka
zdrowotnego i podjąć decyzję co do przydatności wody z określeniem dodatkowych
uwarunkowań dotyczących bezpiecznego okresu spożywania wody z przekroczonym
parametrem.
Jednym z warunków osiągnięcia dobrego stanu wód jest eliminacja lub ograniczenie emisji
najbardziej niebezpiecznych substancji produkowanych między innymi przez przemysł.
Standardy jakości środowiska (EQS) określone przez Komisję Europejską dla zanieczyszczeń
stanowiących znaczne ryzyko dla środowiska wodnego klasyfikowane są jako substancje
priorytetowe. Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW) jak również dyrektywa 2009/105/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie środowiskowych norm
jakości w dziedzinie polityki wodnej, zawiera wykaz substancji stanowiących poważne
zagrożenie dla środowiska wodnego, a za pośrednictwem wody również dla ludzi. Wśród
substancji priorytetowych wyróżnia się grupę niebezpiecznych substancji priorytetowych,
które powinny zostać całkowicie wyeliminowane ze środowiska, ze względu na wysoce
toksyczne właściwości, podatność na bioakumulację oraz trwałość. Coraz większy problem
dla środowiska stanowi zanieczyszczenie wód i gleb pozostałościami farmaceutycznymi.
Obecnie stosowane metody uzdatniania wody nie zawsze skutecznie usuwają farmaceutyki
z wody. W wodzie przeznaczonej do spożycia obecność substancji leczniczych jest
potencjalnie groźna dla zdrowia człowieka (szczególnie dla zdrowia niemowląt i małych
dzieci), dlatego dąży się do uzyskania limitów i monitorowania stężenia leków w wodzie
pitnej aby nie powodowały zmian w funkcjonowaniu całego środowiska przyrodniczego.
W województwie wielkopolskim woda przeznaczona do spożycia
przez ludzi ujmowana jest z ujęć podziemnych (cztery ujęcia
oparte są o wody infiltracyjne).
Pod nadzorem służb sanitarnych na terenie województwa
znajdują się 1092 wodociągi. Są to wodociągi publiczne
produkujące wodę przeznaczoną do zbiorowego zaopatrzenia
ludności oraz wodociągi zakładowe i lokalne produkujące wodę
do spożycia dla mniejszych grup ludności a także do działalności
handlowej lub publicznej. Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz producenci wody prowadzą
kontrolę jakości wody produkowanej przez te wodociągi, w pełnym zakresie zgodnie
z obowiązującymi przepisami prawa Krajowego i Dyrektywy, co daje
gwarancję
bezpieczeństwa zdrowotnego ludności, w odróżnieniu od jakości wody z przypadkowych
źródeł, bądź ujęć prywatnych nie kontrolowanych przez służby sanitarne, za które odpowiada
ich właściciel. Przeglądowe badania jakości wody nie wykazały występowania wysoce
niebezpiecznych dla zdrowia wskaźników.
Jakość wody produkowanej przez wodociągi w województwie wielkopolskim kwestionowana
jest najczęściej ze względu na przekroczenia dopuszczalnych wartości parametrów
fizykochemicznych, głównie takich jak: mangan, żelazo, mętność, barwa, amoniak, które
mogą powodować zmiany organoleptyczne wody. Parametry te nie mają istotnego znaczenia
w ocenie skutków zdrowotnych.
Odnotowuje się również krótkotrwałe pogorszenia jakości wody pod względem
bakteriologicznym, najczęściej ze względu na zwiększone ilości ogólnej liczby
mikroorganizmów. Należy zaznaczyć, iż bakterie te uznawane są za bakterie nieszkodliwe
dla człowieka. Ogólna liczba mikroorganizmów jest powszechnie stosowana do określenia
mikrobiologicznej jakości wody wykorzystywanej do celów gospodarczych, kontroli
skuteczności uzdatniania wody oraz do oceny stopnia wtórnego jej zanieczyszczenia podczas
dystrybucji siecią wodociągową.
W przypadku przekroczeń dopuszczalnych parametrów służby sanitarne przygotowują
komunikaty informujące konsumentów o jakości wody i zasadach jej użytkowania, lub też o
zakazie spożywania wody.
Komunikaty przekazywane są władzom samorządowym, odpowiedzialnym za zbiorowe
zaopatrzenie ludności w wodę pitną, w celu podania ich do publicznej wiadomości a także
producentom wody oraz każdorazowo umieszczane są na stronach internetowych
powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych i Wojewódzkiej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Poznaniu. Podejmowanie przez przedsiębiorstwa wodociągowe
skutecznych działań, zalecanych przez służby sanitarne pozwala na szybką poprawę jakości
wody.
„[...] nic nie stoi w miejscu, ani ludzie,
ani woda, ani czas.”
Ian McEwan