Wersja PDF

Transkrypt

Wersja PDF

Biuletyn Informacyjny Biblioteki
Głównej UEK
nr 2(36)/2010
Wydawca:
Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
31-510 Kraków, ul. Rakowicka 27
Komitet redakcyjny:
Aureliusz Potempa
Jadwiga Pudełko
Skład komputerowy:
Mariusz Zając
Krzysztof Dradra
Kraków 2011
Drodzy Czytelnicy,
Najnowszy numer Biuletynu stara się dostarczyć ciekawych
i zróżnicowanych tematycznie tekstów. Ich prezentację zacząć wypada od
podwójnej tym razem kartki z kalendarza poświęconej setnej rocznicy
urodzin laureata nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii w roku 1991 r.,
Ronalda Coase’a, oraz pięćsetnej rocznicy rozpoczęcia działalności
w Krakowie przez Floriana Unglera – drukarza pierwszych książek w języku
polskim.
Obecny numer Biuletynu otwieramy prezentacją oferty naszej Biblioteki na
początku nowego roku akademickiego 2010/2011. Kolejny artykuł traktuje
o czytnikach e-książek, oferujących wielbicielom słowa drukowanego nowe
możliwości kontaktu z literaturą. Ten wątek dopełnia otwierająca nowo
wprowadzony w Biuletynie dział Warto przeczytać recenzja z książki
Umberta Eco i Jeana-Claude Carriere „Nie myśl, że książki znikną”. Inna,
obszerna recenzja może z kolei stanowić zachętę do zapoznania się
z najnowszym dziełem znanego i popularnego w naszym kraju Normana
Daviesa.
Tradycyjne w naszym Biuletynie działy Nowości oraz Konferencje, szkolenia
przynoszą m.in. przegląd nowości otrzymanych dla posiadanych przez nas
bibliotek depozytowych oraz sprawozdania z konferencji, w których brali
udział pracownicy naszej biblioteki.
Biuletyn zamyka prezentacja znakomitego portalu Culture.pl, stanowiącego
kompendium wiedzy o polskiej kulturze.
Zapraszam do lektury i życzę wszystkim Czytelnikom Wesołych Świąt.
Aureliusz Potempa
Sekretarz naukowy BG UEK
Biuletyn Informacyjny Biblioteki Głównej UEK
nr 2(36)/2010
Anna Osiewalska
Dyrektor BG UEK
Biblioteka Główna w nowym roku
akademickim
Nowy rok akademicki, 2010/2011, w Bibliotece Głównej rozpoczęliśmy
zapraszając studentów I roku. Bogatą ofertę Biblioteki przedstawiliśmy na
łamach specjalnego wydania Kuriera UEK oraz na spotkaniach
informacyjnych zorganizowanych w piątek 1.X. Następnie w Kurierze UEK
wydanym 15 X 2010, zwróciliśmy się z zaproszeniem do reszty naszej
społeczności akademickiej. Zawarte tam informacje o nowościach w
Bibliotece w nowym roku akademickim chcemy także przedstawić na
łamach naszego Biuletynu, ze względu na inny zasięg oraz formę
upowszechnienia tego czasopisma.
Z czym zatem zastartowaliśmy w roku akademickim 2010/2011?
Przede wszystkim z bogatymi, budowanymi od 85 lat zbiorami,
uzupełnionymi elektronicznymi archiwami najważniejszych wydawców
naukowych (Elsevier, Springer), archiwami wydawców specjalistycznych
(Emerald, OECD), bazami agregującymi czasopisma różnych wydawców
(JSTORE, EBSCO, ABI/INFORM COMPLETE - ProQuest, EMIS), serwisami
książkowymi (ebrary, ibuk.pl czytelnia on-line), indeksem cytowań (Web of
Knowledge), bazami faktograficznymi (Bankscope, CEIC, GMID) oraz
innymi, cennymi źródłami.
Utrzymując bardzo wysoki poziom atrakcyjności zasobów, dołożyliśmy
w ubiegłym roku akademickim wiele starań, by zwiększyć poziom usług
świadczonych w naszej siedzibie oraz w zdalnym dostępie. Obserwując
rosnące zainteresowanie tą drugą opcją, przypomnijmy, że ze zdalnego
dostępu skorzystać może każdy pracownik i student UEK, pod warunkiem
posiadania aktywnego konta w Bibliotece i niezalegania z opłatami
strona 5
Anna Osiewalska
bibliotecznymi na kwotę większą niż 10 zł. Przypomnijmy też, że te same
warunki progowe a także rejestracja w strefie WiFi Biblioteki, pozwalają
czytelnikom na pełny dostęp do zdalnych zasobów w Bibliotece z własnych
laptopów.
Mamy nadzieję, że wyremontowana w czasie tych wakacji część
pomieszczeń Czytelni Głównej z zasobem Zeszytów Naukowych pomieści
więcej czytelników oraz poczytnych tytułów tej kolekcji. Spodobają się też
zapewne kserografy z funkcją skanowania do pliku, w które zostały
zaopatrzone wszystkie czytelnie Biblioteki. Wakacyjna przerwa
wykorzystana została także na migrację naszego systemu bibliotecznego do
nowej wersji Virtua 2010. Operację tę wykonała jak zawsze firma VTLS,
producent oprogramowania, ale jej przebieg monitorowali pracownicy
Biblioteki. Mówiąc o katalogu komputerowym Biblioteki, dodajmy, że ten
rok akademicki jest pierwszym, w którym od początku katalogi wszystkich
naszych książek są dostępne on-line, dzięki udostępnionej w marcu tego
roku możliwości wertowania zdigitalizowanych kart katalogów klamrowego
oraz kartkowego. Komfort takiego wyszukiwania książek nie jest wysoki, ale
wyższy niż poprzednio, bo nie wymagający fizycznej obecności w Bibliotece.
Zmodernizowanym katalogom towarzyszyć będą w tym roku nowsze,
bardziej przyjazne interfejsy oraz znacznie uzupełniona zawartość baz
własnych Biblioteki. Tu szczególną uwagę chcemy zwrócić na bazę
DOROBEK, a także BazEkon – utworzoną w czerwcu tego roku wspólną
platformę baz GOSPODARKA i NAUKI SPOŁECZNE.
Zapraszamy także do naszej Sali Wystawowej o nowym, pięknym
wyposażeniu. Fragmenty tego wyposażenia widoczne są na zdjęciach,
towarzyszących relacji z wernisażu Stanisława Kmiecika.
Choć nasi użytkownicy nie zobaczą oddanych we wrześniu tego roku
nowych, przesuwnych regałów, w które zostały wyposażone nasze magazyny,
ucieszyć ich powinna wiadomość, że zapewnią one lepsze warunki
przechowywania najstarszym czasopismom Biblioteki. Zbiory te staną się
może bardziej znane, gdy ukaże się przygotowywany przez Bibliotekę
z okazji niedawnego roku jubileuszowego album prezentujący najciekawsze
dokumenty tej kolekcji. Powoli zaczną się też one pojawiać
w zdigitalizowanej postaci w naszej Bibliotece Cyfrowej. Przypomnijmy, że
od lutego zamieszczane są tam są pełne teksty doktoratów obronionych na
UEK.
strona 6
nr 2(36)/2010
Aureliusz Potempa
Sekcja e-Wydawnictw Biblioteki
Dyskretny urok e-papieru. O czytnikach
e-booków
Do elektronicznych książek zdążyliśmy się już przyzwyczaić. Prawie każdy
z użytkowników komputera zetknął się z nimi w postaci plików w formatach
TXT, DOC czy PDF. Jednak czytanie książek na ekranie komputera jest mało
wygodne i męczące dla oczu. Dopiero, stosunkowo niedawny wynalazek
e-papieru, umożliwia czytanie książek elektronicznych z równą wygodą jak
papierowych. Czym jest e-papier? Zacytuję tu definicję, która najwierniej
oddaje jego istotę:
Elektroniczny papier albo e-papier, to technologia wyświetlania obrazu,
której celem jest wiernie naśladować zwykły druk na papierze. W
odróżnieniu od konwencjonalnych wyświetlaczy, używających własnego
źródła światła do podświetlenia pikseli, e-papier odbija światło z zewnątrz –
podobnie jak zwykły papier. Dzięki temu obraz jest doskonale widoczny
nawet w pełnym słońcu, czytanie nie męczy wzroku a zużycie energii jest
bardzo niskie. [1]
Dodajmy do tego, że tekst prezentowany na czytniku jest bardzo wyraźny
i ostry nawet w pełnym słońcu, a to za sprawą wysokiej rozdzielczości
ekranu (ok. 160 punktów na cal, a nie 70-100, jak w LCD). Na razie obraz
wyświetlany jest w odcieniach szarości, których liczba wynosi od 4 do 16,
w zależności od klasy urządzenia. Wejście na rynek wyświetlaczy
kolorowych jest tylko kwestią czasu.
Czytniki wyposażone w ekran z e-papieru, to urządzenia przeznaczone
wyłącznie do czytania. Niektóre ich modele oferują ponadto obsługę
Internetu, odtwarzanie audiobooków (książek do słuchania) oraz możliwość
robienia notatek. Poniższy obrazek znakomicie charakteryzuje podstawowe
strona 7
Aureliusz Potempa
cechy czytników e-książek:
Źródło: http://www.komputerswiat.pl/jak-to-dziala/2010/02/
wszystko-o-e-czytnikach-i-e-bookach.aspx
Standardowy czytnik obsługuje cztery podstawowe formaty książek
elektronicznych:
●
●
●
TXT – pliki tekstowe zawierające niesformatowany tekst;
PDF – pliki zachowujące elementy formatowania, umożliwiające
prezentację i drukowanie treści tekstowo-graficznych. Obecnie jest to
jeden z najpopularniejszych formatów udostępniania dokumentów
w Internecie;
ePub – oparty na języku XML standard dla publikowania książek
elektronicznych. Daje możliwość powiększania czcionki oraz
strona 8
Dyskretny urok e-papieru. O czytnikach e-booków
●
zabezpieczenie pliku przed kopiowaniem;
Mobipocket prc – popularny format stosowany w e-książkach. Umożliwia
wybranie rodzaju i wielkości czcionki oraz zabezpieczenie pliku przed
kopiowaniem.
Tylko nieliczne modele czytników umożliwiają czytanie dokumentów
w formach DOC i HTML.
Czym jeszcze różnią się od siebie poszczególne modele czytników? Przede
wszystkim wielkością ekranu i pojemnością wbudowanej pamięci.
Najmniejszy wyświetlacz to 6 cali, co umożliwia wprawdzie czytanie
beletrystyki, jest jednak niewystarczające w przypadku tekstów
technicznych czy wydań internetowych gazet. Niestety, większy wyświetlacz
znacznie podnosi cenę czytnika. Pojemność pamięci natomiast decyduje
o tym, ile książek zmieścimy w czytniku. I tak, 2GB pamięci to prawie
3 tysięcy książek - dla większości czytelników ilość aż nadto wystarczająca.
Inne funkcje, w które wyposażone są (nie wszystkie) czytniki, to:
●
●
●
●
odtwarzacz plików MP3 – szczególnie przydatne do audiobooków;
notatki – opcja szczególnie przydatna dla studentów czy dziennikarzy, ale
z racji małej szybkości odświeżania e-papierowych ekranów niezbyt łatwa
w korzystaniu;
dotykowy ekran – ułatwia nawigację lub robienie notatek. Wymaga jednak
droższego urządzenia wyposażonego w specjalny rysik;
łączność bezprzewodowa – umożliwia zdalne pobieranie nowych książek.
Decydując się na kupno e-czytnika powinniśmy zwrócić również uwagę na
jego ergonomię. Czytnik powinien być przede wszystkim lekki, aby bez
zmęczenia korzystać z niego przez wiele godzin, a układ przycisków,
pozwalających na przewijanie tekstu, powinien być wygodny w użyciu.
Z kilkunastu dostępnych obecnie na rynku czytników przedstawię cztery
wybrane modele.
Kindle – pierwsze przenośne urządzenie do czytania e-booków
wykorzystujące technologię e-papieru, wprowadzone przez firmę Amazon
w listopadzie 2007 r. Do dnia dzisiejszego Amazon wypuścił już trzy ciągle
udoskonalane modele tego czytnika, przy czym model ostatni, Kindle 3, ma
poprawiony kontrast ekranu i może szybciej wyświetlać strony. Książki są
dostępne bezpośrednio w księgarni producenta. Obecna cena to 189$
strona 9
Aureliusz Potempa
(model 3G).
BOOX 60S – czytnik firmy ONYX. Umożliwia czytanie publikacji w niemal
wszystkich dostępnych obecnie formatach (PDF, EPUB, MOBI, TXT itd.).
Pozwala też na tworzenie własnych zakładek czy też odręcznych notatek na
marginesach e-książek oraz na szybkie wyszukiwanie słów kluczowych
w podręcznej bibliotece. Daje również możliwość dowolnej regulacji
wielkości czcionki, a także powiększania fragmentów tekstu bądź grafik.
Obecna cena – 1189 PLN
(http://www.czytio.pl/product/6/Onyx/Boox-60.html).
eClicto – pierwszy rodzimy e-czytnik, zaprojektowany przez firmę Kolporter
Info S.A. Za pomocą aplikacji Manager eClicto można łączyć się z księgarnią
eClicto i pobierać z niej książki (wyłącznie w formacie EPUB). Czyta również
inne formaty, jak TXT i PDF. Czytnik ma wbudowany odtwarzacz MP3. Jego
stosunkowo mała pamięć pozwala pomieścić 400 e-booków. Cena czytnika,
wraz z pakietem 100 darmowych książek, wynosi 899 PLN
(http://www.eclicto.pl/).
Czytnik e-booków firmy Amazon
strona 10
Dyskretny urok e-papieru. O czytnikach e-booków
Czytnik e-booków eClicto
Icarus Reader Sense to pierwszy w Polsce e-czytnik z dotykowym
ekranem obsługiwanym przez wskazywanie palcem ikon na ekranie lub za
pomocą umieszczonych na obudowie przycisków. Dotykiem palca można
wybrać książkę do czytania, regulować wielkość liter i dodawać zakładki.
Ma wbudowaną obsługę sieci bezprzewodowej. Obecna cena – 995 zł
(http://www.libranova.eu/pl/eczytniki/icarussense/icarussense.html).
Dużą konkurencją dla e-czytników mogą okazać się, w bardzo już bliskiej
przyszłości, tablety czyli niewielkie komputery przenośne z dotykowym
ekranem. W przeciwieństwie do tych pierwszych, skierowanych do
specyficznego odbiorcy – czytelnika książek, tablety oferują znacznie więcej
możliwości: można na nich odbierać pocztę, surfować po Internecie, oglądać
filmy, bawić się grami, a także czytać. Słynny IPad firmy Apple posiada takie
właśnie funkcje. Ostro rywalizuje z nim Samsung, który wypuścił ostatnio na
rynek mocno reklamowany Samsung Galaxy Tab. Ten tablet jest
wyposażony aż w trzy aplikacje do czytania: dla książek, gazet i kolorowych
magazynów. Obecnie są to urządzenia drogie – ceny dochodzą do 3000 zł.
Ale już za 895 zł można kupić 7-calowy tablet Icarus T701, którego kolorowy
strona 11
Aureliusz Potempa
ekran obsługuje się także dotykiem palca lub rysikiem. Obok wielu innych
funkcji oferuje on specjalną aplikację do czytania książek elektronicznych.
W następnym numerze Biuletynu napiszę o rynku e-booków w Polsce.
Przypisy:
1. http://www.nowabiblioteka.pl/e-papier
strona 12
nr 2(36)/2010
Elżbieta Kochan
Oddział Gromadzenia Zbiorów
Od 0 do 5 : krótka historia VAT-u na
książki w Polsce
Podatek od towarów i usług (VAT od ang. Value Added Tax), w Polsce został
wprowadzony ustawą z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów
i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 1993 r. Nr 11, poz. 50). Po
wejściu Polski do Unii Europejskiej, konieczność harmonizacji polskiego
prawa podatkowego z prawem UE zmusiła polskiego ustawodawcę do
uregulowania tej kwestii w nowej ustawie o podatku od towarów i usług
obowiązującej obecnie, opublikowanej 11 marca 2004 r. (Dz. U. Nr 54, poz.
535). Przed przystąpieniem Polski do Unii, wynegocjonowano okres
przejściowy na stosowanie preferencyjnych stawek VAT, przedłużony w
2007 roku i obowiązujący do końca 2010. Od stycznia 2011 r. powinna być
wprowadzona stawka VAT na książki i prasę specjalistyczną. Unijny system
podatkowy nakłada na kraje członkowskie stawkę podstawową nie mniejszą
niż 15%, a w ściśle określonych warunkach – stawkę zredukowaną, nie
mniejszą niż 5%. Zgodnie z dyrektywą 112 UE od pierwszego stycznia 2011
roku nastąpi przywrócenie VAT-u na książki. Ministrowie finansów krajów
członkowskich UE, wchodzący w skład rady ECOFIN (Rada do spraw
gospodarczych i finansowych) nie wydali i nie zatwierdzili zgody na
zwolnienie Polski z VAT-u .O takie zwolnienie występowało Ministerstwo
Finansów.
Wiele środowisk związanych z książką i czytelnictwem zwracało się
w ostatnich miesiącach do Rządu w tej sprawie. Przesyłano petycje od
organizacji, związków zawodowych i stowarzyszeń działających w sektorze
książek. Na branżowych spotkaniach i dyskusjach przedstawiano listę
argumentów uzasadniających prośbę Polski o utrzymanie stawki zerowej na
kolejne lata.
strona 13
Elżbieta Kochan
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego popierał wszelkie działania w
tej sprawie i dlatego też wystosował list do Ministra Finansów Jacka
Rostowskiego, a swoje stanowisko przedstawił podczas debaty „Utrzymanie
zerowego VAT-u na książki”, która odbyła się w czerwcu 2010 r. w
Warszawie. Minister Bogdan Zdrojewski proponował, aby objąć stawką
zerową nie tylko książki i czasopisma specjalistyczne ale też e-booki, czyli
książki w wersji elektronicznej.
W ramach 55. Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie 21 maja
2010 r., odbyła się konferencja zorganizowana przez redakcję „Wiadomości
Księgarskich” wraz z przedstawicielami Polskiej Izby Książki, Izby
Księgarstwa Polskiego, Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Polskiego
Towarzystwa Wydawców Książek. W trakcie spotkania przedstawiono
stanowisko środowiska w sprawie zmiany stawki VAT.
28 czerwca 2010 r. Prezes Polskiej Izby Książki Piotr Marciszuk przesłał do
Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
opinię PIK uzasadniającą potrzebę zerowego podatku VAT, z krótką analizą
obecnego stanu czytelnictwa w Polsce. Wg oceny PIK, wartość podatku nie
przekraczałaby 350 mln zł, a wzrost wydatków budżetowych związanych
z negatywnymi skutkami byłby porównywalny z zyskiem wynikającym z jego
wprowadzenia. [1]
Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych na dorocznej konferencji
w czerwcu br. uchwaliło stanowisko, w którym poprosiło o poparcie na
szczeblu rządowym dążeń do bezterminowego utrzymania zerowej stawki
VAT na wszelkie wydawnictwa w wersji drukowanej i elektronicznej.
Tematyka wprowadzenia podatku VAT zdominowała też rozmowy
wydawców i bibliotekarzy podczas XIV Poznańskich Dni Książki Naukowej
oraz na IV Targach Książki Akademickiej i Naukowej ACADEMIA 2010
w Warszawie.
W czasie tych wszystkich spotkań i dyskusji pisano petycje, listy otwarte,
przedstawiano konieczność podjęcia kroków, które pozwolą
zrekompensować wszystkim zainteresowanym skutki nowych przepisów.
Sugerowano jak najdłuższe okresy przejściowe (wg wydawców minimum 6
miesięcy), tak aby sprzedane zostały książki wydane przed 2011 rokiem
oraz zrealizowane przedpłaty, ponieważ są one zwolnione z wyższego
podatku.
strona 14
Od 0 do 5 : krótka historia VAT-u na książki w Polsce
Walka o stawkę VAT 0% została zakończona wraz z przyjęciem nowej
ustawy budżetowej we wrześniu 2010 r. Książki, audio booki, DVD
i czasopisma specjalistyczne otrzymają stawkę 5% VAT, a e-booki – 23%.
Redukcja podatku VAT do wartości 0% była uzasadniana koniecznością
stworzenia korzystnych warunków w Polsce dla rozwoju społeczeństwa
żyjącego ze stosunkowo niskich dochodów. Wzrost cen byłby jedną
z przyczyn pogłębienia spadku czytelnictwa i stwarzałby nowe bariery
w rozwoju edukacji. Kryzys gospodarczy powoduje, że oszczędzając wydatki,
zaczynamy od książki, kina i czasopism. Przy spadającej ilości bibliotek
i punktów bibliotecznych spowoduje to dalsze odsunięcie potencjalnych
czytelników od książki i zahamowanie wdrażania Strategii Lizbońskiej
w Polsce. Prezes Polskiej Izby Książki Piotr Marciszuk, postuluje aby
przynajmniej część pieniędzy, które zyska rząd, została przeznaczone na
zakupy biblioteczne. Wskaźnik zakupów nowości w polskich bibliotekach
w 2009 roku to 7,5 vol. na 100 mieszkańców, podczas gdy międzynarodowa
norma wynosi 30 vol. Daleko nam także do normy polskiej, ustalonej przez
Ministra Kultury i Sztuki w 1980 r. na poziomie 18 vol. na 100 mieszkańców.
[2]
Wyższa cena książek może spowodować spadek zakupów nie tylko
u klientów indywidualnych, ale też dla różnego typu bibliotek, a zwłaszcza
bibliotek naukowych wydających znaczną część napiętych budżetów na
pozyskiwanie nowych tytułów i prenumeratę czasopism specjalistycznych.
Małe księgarnie, nie mające tak silnego wsparcia, jak księgarnie sieci
Matras czy Empik, nie wytrzymają siły konkurencji. Likwidacja księgarń
może wpłynąć na wzrost bezrobocia i wydatków socjalnych na bezrobotnych
z tej branży i jednocześnie utrudnić potencjalnym klientom kontakt
z książką.
Wzrost cen, to także konieczność zwiększenia wydatków finansowanych
z budżetu na zakup podręczników dla dzieci z rodzin ubogich, objętych
rządowym programem „Wyprawka szkolna”. Dzieci z biednych rodzin, nie
objęte tym programem mogą w ogóle zostać bez podręczników, bo już teraz
nauczyciele zwracają uwagę, iż uczniowie nie posiadają podstawowych
podręczników i lektur.
Podwyżka stawki VAT może zagrozić także niewielkim redakcjom
i wydawnictwom czasopism specjalistycznych, stymulującym rozwój
intelektualny czytelników. Instytucjom nie nastawionym na działania
komercyjne a wydającym publikacje na wysokim poziomie naukowym,
strona 15
Elżbieta Kochan
edytorskim czy artystycznym, często z wieloletnią tradycją, którym coraz
trudniej zdobyć dotacje na bieżące działania.
Obecne stawki VAT w poszczególnych krajach są bardzo zróżnicowane: np.
w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Norwegii – 0%, w Hiszpanii – 4%, we Francji –
5,5%, Niemczech – 7% a w Danii i Bułgarii – 25%.
Przypisy:
1. Stanowisko PIK w sprawie utrzymania zerowej stawki VAT na książki. Dostępny
w Internecie : http://www.ksiazka.net.pl
2. Bibliotekarze apelują : Część zysków z VAT na książki dla bibliotek. Dostępny
w Internecie : http://www.ksiazka.net.pl
strona 16
nr 2(36)/2010
Anna Masłowska
Biblioteka Wydziału Towaroznawstwa
Czasopisma wydawnictwa
Taylor & Francis Group o profilu
towaroznawczym
Wydawnictwo Taylor & Francis Group należy do platformy Informa plc,
światowego dostawcy informacji akademickich, zawodowych i biznesowych.
Przedstawiony poniżej zasób to czasopisma o profilu towaroznawczym,
które zainteresują czytelników poszukujących zagadnień związanych
z towaroznawstwem żywności (m.in. produkcja i technologia żywności;
zanieczyszczenie żywności; dodatki do żywności; bezpieczeństwo żywności;
żywienie człowieka; magazynowanie, transport, pakowanie i etykietowanie
żywności; żywność ekologiczna; warzywa; produkty morskie; mięso
drobiowe) oraz towaroznawstwem przemysłowym (areozole; obuwie;
włókiennictwo; polimery i tworzywa sztuczne). Omówione tytuły szczególnie
polecam studentom przygotowującym się do pisania pracy dyplomowej.
Mogą one stanowić ważne źródło bibliografii obcojęzycznej. Szczegółowe
informacje dotyczące poniższych tytułów w portalu Ekonomia On-line (Dział
Towaroznawstwo) należy szukać pod adresem:
http://kangur.uek.krakow.pl/biblioteka/ekonomia/index.php?id=1&dzial=H
W portalu znajdziecie Państwo również informację, które
z zaprezentowanych czasopism znajdują się w Zdalnym Dostępie Biblioteki
Głównej UEK.
strona 17
Anna Masłowska
Zapraszam do korzystania z Serwisu Ekonomia On-Line.
Critical Reviews in Food Science & Nutrition
Wydawca: Taylor & Francis Group, 1970 r. –
ISSN: 1040-8398
Online ISSN: 1549-7852
Czasopismo prezentuje obecny punkt widzenia na temat stanu wiedzy
o żywności i żywieniu człowieka, technologii żywności, żywności
funkcjonalnej oraz bezpieczeństwa żywności. Periodyk przeznaczony jest dla
naukowców zajmujących się problematyką żywności, dietetyków
i specjalistów w zakresie zdrowia, szczególnie zainteresowanych
zagadnieniami: dietetyki i odżywiania człowieka, składników i produktów
innowacyjnych, dodatków do żywności, toksycznych związków chemicznych,
bezpieczeństwa żywności, etykietowania żywności.
Ecology of Food & Nutrition
Wydawca: Routledge, 1971 r. –
ISSN: 0367-0244
Publikuje recenzowane artykuły na temat ekologicznych, biologicznych
i kulturowych aspektów żywności i żywienia. Tematyka czasopisma ma
szeroki zakres. Artykuły podejmują problematykę relacji pomiędzy
żywnością a żywieniem, żywności i preferencji żywieniowych, ekologii
i ekonomii politycznej żywności, wprowadzania do obrotu i transportu
żywności, rolnictwa i zrównoważonego rozwoju, ewolucji żywienia człowieka
i technologii żywności.
strona 18
Czasopisma wydawnictwa Taylor & Francis Group o profilu towaroznawczym
Food Additives & Contaminants.
Part A - Chemistry, Analysis, Control,
Exposure & Risk Assessment
ISSN: 1944-0049
Periodyk publikuje oryginalne prace badawcze i opinie krytyczne dotyczące
metod analitycznych, występowania dodatków do żywności, oceny
bezpieczeństwa, detoksykacji i kontroli regulacyjnej, naturalnych
i sztucznych dodatków oraz zanieczyszczeń w żywności i łańcuchu żywienia
zwierząt. Tematyka czasopisma dotyczy m.in.: pestycydów i pozostałości
leków weterynaryjnych w żywności, zanieczyszczenia środowiska
naturalnego, substancji toksycznych, mikotoksyn, pierwiastków śladowych,
migracji z opakowań do żywności, pakowania i przechowywania żywności,
zanieczyszczeń przetwórstwa spożywczego, autentyczności i alergii
żywności.
Food Additives & Contaminants.
Part B – Surveillance
ISSN: 1939-3210
Czasopismo zamieszcza dane dotyczące obecności dodatków do żywności,
pozostałości i zanieczyszczeń w żywności i paszy dla zwierząt. Jego zakres
tematyczny obejmuje: Dodatki – barwniki, sztuczne substancje słodzące
i konserwanty; Pozostałości – leki weterynaryjne i pozostałości pestycydów;
Zanieczyszczenia - metale, mykotoksyny, phycotoxins, toksyny roślin,
azotanów i azotynów, PCDD / PCFDs, PCB, PAH, akrylamid, 3-MPCD
i zanieczyszczenia pochodzące z opakowań do żywności.
strona 19
Anna Masłowska
Food and Foodways
Wydawca: Routledge, 1985 r. –
ISNN: 0740-9710
Pismo poświęcone historii i kulturze ludzkiego żywienia. Patrząc wstecz na
żywność i jej rolę, podejmuje problematykę wpływu żywności na
kształtowanie życia społecznego, ekonomicznego, politycznego, nawyków
żywieniowych i kultury żywienia społeczeństw. Periodyk publikuje prace
antropologów, biologów, ekonomistów, etnobotaników, historyków,
krytyków literackich, dietetyków, psychologów, socjologów i naukowców
innych dziedzin, którzy zajmują się żywnością jako obiektem analizy.
Food Reviews International
ISSN: 8755-9129
Kwartalnik przedstawia opinie związane z produkcją żywności, jej
przetwarzania i dopuszczalności oraz wartości odżywczych. Analizuje wpływ
żywności i żywienia na zdrowie a także problemów związanych z produkcją
żywności, tak w bogatych, jak i rozwijających się krajach. Czasopismo
przeznaczone jest dla naukowców i technologów żywności, inżynierów
chemików, rolników, mikrobiologów, toksykologów, dietetyków.
strona 20
CYTA - Journal of Food
ISSN: 1947-6337
Czasopismo jest przeznaczone dla osób zainteresowanych nauką o żywności
i technologii żywności. Tematyka publikowanych artykułów dotyczy m.in. :
analizy chemicznej żywności, dodatków i toksyn w żywności; sensorycznych,
odżywczych i fizjologicznych aspektów żywności, mikrobiologii
i biotechnologii żywności; zmian w trakcie przetwarzania i przechowywania
żywności, wpływu stosowania agrochemikaliów w żywności, kontroli jakości
żywności oraz inżynierii i technologii żywności.
International Journal of Food Properties
ISSN: 1094-2912
Pismo publikuje oryginalne prace badawcze zajmujące się naukowymi
i stosowanymi aspektami właściwości żywności. Nacisk kładzie się w nim na
metody pomiarowe, rozwój standardów oraz publikację danych dotyczących
właściwości żywności, oraz dotyczących ich prognoz i wniosków.
International Journal of Food Properties łączy rozproszone badania
w zakresie właściwości żywności i stanowi międzynarodowe forum dla
naukowców i technologów do szybkiego upowszechnienia wyników badań,
idei i wiedzy. Poza tym można w nim znaleźć artykuły przeglądowe, recenzje
książek, materiały konferencyjne, wiadomości i informacje komercyjne.
strona 21
Anna Masłowska
Journal of Aquatic Food Product Technology
ISSN: 1049-8850
Czasopismo zamieszcza prace naukowe, krótkie komunikaty i artykuły
przeglądowe dotyczące stosowania nauki i technologii we wszystkich
aspektach badań, rozwoju, produkcji i dystrybucji produktów spożywczych
pochodzących z morskich i słodkich wód na świecie. Można tu znaleźć
artykuły nt.: przetwarzania żywności morskiej metodą tradycyjną
i z użyciem nowych technologii; chłodnictwa i magazynowania; pakowania
i przechowywania; dystrybucji; bezpieczeństwa żywności; wykorzystania
produktów ubocznych. Ponadto, w czasopiśmie omawiane są podstawowe
zagadnienia związane z badaniem produktów pochodzenia wodnego, w tym
również produktów morskich o zastosowaniu nieżywnościowym.
International Journal of Vegetable Science
Print ISSN: 1931-5260
Czasopismo poświęcone produkcji warzyw, w tym regulacji procesu wzrostu,
ochrony przed szkodnikami, zrównoważonej produkcji, zbierania,
przeładunku, składowania, transportu i konsumpcji. Naukowcy i praktycy
publikują tu aktualne wyniki dotyczące tradycyjnych i innowacyjnych metod
upraw oraz ochrony warzyw, badania marketingowe i istotne kwestie
związane z hodowlą, produkcją, i przetwórstwem, na wszystkich
kontynentach, gdzie warzywa są uprawiane.
strona 22
British Poultry Science
ISSN: 0007-1668
Pismo dla naukowców i praktyków branży drobiarskiej z całego świata.
Blisko 60% recenzowanych artykułów zamieszczonych na łamach
czasopisma pochodzi spoza Wielkiej Brytanii. Dużą część publikowanych
artykułów stanowią sprawozdania z wyników badań i eksperymentów
badawczych mających zastosowanie zarówno w nauce jak i przemyśle
spożywczym. Tematyka artykułów obejmuje takie zagadnienia, jak:
anatomia, embriologia, biochemia, genetyka i reprodukcja, mikrobiologia,
żywienie, ochrona środowiska, nauki o żywności, mięso drobiowe i jaja oraz
jakość produktów drobiarskich.
Aerosol Science and Technology
ISSN: 0278-6826
Aerosol Science and Technology publikuje wyniki badań nt. aerozolu, ze
szczególnym uwzględnieniem tematyki ruchu cząstek; zjawiska
rozpraszania światła, widoczności i optyki elektrycznego ładowania
i opadów; krzepnięcia, rozkładu wielkości i dynamiki aerozolu, parowania
i kondensacji, spójności i przylegania; dyfuzji; aerozolu w płomieniach;
powstawania zjawisk zderzania; filtracji aerozoli; pobierania próbek cząstek
zawieszonych w powietrzu, pomiaru właściwości fizycznych i chemicznych,
wpływu aerozoli na klimat i innych procesów atmosferycznych; osadzania
się cząstek w powietrzu, skutków zdrowotnych; promieniowania aerozoli;
emisji aerozolu z procesów przemysłowych, kontroli zanieczyszczeń
i aerozoli w miejscu pracy.
strona 23
Anna Masłowska
Footwear Scienc
ISSN: 1942-4280
Czasopismo publikuje raporty oryginalnych badań z zakresu biomechaniki,
ergonomii, fizjologii, nauk medycznych, fizyki, inżynierii i matematyki.
Istotną część w tym międzynarodowym, recenzowanym periodyku, stanowią
wyniki badań (oraz ich zastosowanie) dotyczące obuwia lub części obuwia,
m.in. wpływu obuwia na kinetykę ruchu człowieka; wpływu wzornictwa
obuwniczego na zdrowie człowieka; wnioski z badań dotyczące
projektowania wszystkich typów obuwia; badania obuwia codziennego,
sportowego, wieczorowego i specjalnego przeznaczenia; obuwia
w profilaktyce i leczeniu chorób stóp; roli obuwia w zapobieganiu i leczeniu
urazów sportowych, właściwości butów, pomiaru obuwia i jego fizycznych
właściwości biomechanicznych.
International Journal of Fashion Design,
Technology and Education
ISSN: 1754-3266
Periodyk zamieszcza recenzowane artykuły na temat projektowania
i technologii produkcji odzieży. Jego celem jest zachęcanie do
interdyscyplinarnych badań i rozwoju społeczności akademickiej w kierunku
nowych technologii, teorii i technik odzieżowych oraz przemysłu tekstylnego
a także wspieranie rozwoju edukacji w zakresie projektowania i technologii
odzieży i wyrobów tekstylnych.
strona 24
Textile Progress
ISSN: 0040-5167
Czasopismo dostarcza krytycznej i kompleksowej analizy we wszystkich
zagadnieniach związanych z produkcją włókienniczą oraz przemysłem
tekstylnym i odzieżowym.
The Journal of Textile Institute
Print ISSN: 0040-5000
Periodyk zamieszcza prace dotyczące badań i innowacji w przemyśle
tekstylnym i włókienniczym. Publikowane artykuły omawiają m.in.
zagadnienia z zakresu nanotechnologii i materiałów inteligentnych, badań
przemysłowych, praktyki handlowej i ekonomicznej, technik projektowania
w przemyśle tekstylnym oraz użytkowania produktów. Ponadto, tematyka
czasopisma odnosi się do estetycznych, społecznych i historycznych
aspektów tkaniny a także przemysłu włókienniczego.
Polymer-Plastics Technology and Engineering
ISSN: 0360-2559
Czasopismo stanowi forum dla publikacji recenzowanych, prac naukowych,
strona 25
Anna Masłowska
sprawozdań i notatek na temat wszystkich aspektów technologii polimerów
i tworzyw sztucznych. Można tu znaleźć artykuły dotyczące m.in.:
polimerów specjalistycznych; polimerów technicznych; biomateriałów;
zastosowania polimerów (tworzywa sztuczne, materiały budowlane,
elektronika, skóra, lakiery, opakowania i przemysł samochodowy);
materiałów biodegradowalnych, polimerów przyjaznych dla środowiska,
recyklingu tworzyw sztucznych, nanomateriałów, zaawansowanych technik
produkcyjnych, przetwórstwa tworzyw sztucznych.
strona 26
nr 2(36)/2010
Małgorzata Galik
Oddział Czytelń
Sprawozdanie z posiedzenia Rady
Bibliotecznej z dnia 03 grudnia 2010 r.
W dniu 3 grudnia 2010 roku o godzinie 11:00 odbyło się kolejne zebranie
Rady Bibliotecznej, na którym obecnych było 11 osób. Nowym członkiem
Rady została prof. UEK dr hab. Barbara Podolec, w miejsce prof. UEK
dr hab. Jana Szumilaka, który z dniem 30 września przeszedł na emeryturę.
Obrady rozpoczął Przewodniczący Rady Bibliotecznej
prof. dr hab. Kazimierz Górka witając wszystkich zgromadzonych.
Pogratulował Dyrektor Biblioteki zdobycie tytułu doktora zaznaczając, iż już
kilku pracowników tego pionu Uczelni pracuje na stanowiskach naukowych.
Następnie podkreślił potrzebę dalszej dyskusji na temat budowy nowego
budynku Biblioteki lub systematyczną i generalną modernizację już
istniejącego, z jednoczesnym wyprowadzeniem jednostek niebibliotecznych
na zewnątrz.
Budowa nowego obiektu, jak zauważyła prof. UEK dr hab. Barbara Podolec,
może stać się realnym projektem. Na ostatnim posiedzeniu Komisji
ds. Finansów, której jest członkiem, pozytywnie zaopiniowano kupno
terenów wojskowych przylegających do Uczelni.
Następnie głos zabrała Dyrektor Biblioteki dr Anna Osiewalska.
Pierwsza sprawa poruszona przez Dyrektor dotyczyła miejsca Biblioteki
w projekcie Strategii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie na lata
2011-2020. W listopadzie pojawiła się pełna wersja Strategii lecz, jak
zaznaczyła, punkty dotyczące Biblioteki nie były konsultowane z władzami
Biblioteki. Dyrektor poinformowała Radę o zmianach, jakie muszą zostać
wprowadzone do tego dokumentu a które chciałaby przedstawić na
następnym spotkaniu Senatu.
strona 27
Małgorzata Galik
Zdaniem Dyrektor, obecna wersja Strategii zakłada nieświadomą
marginalizację działań Biblioteki, stąd przygotowany został plan działania
oraz propozycja koniecznych zmian w funkcjonowaniu Biblioteki
w przyszłości.
Na najbliższym posiedzeniu Senatu (6 grudnia) Przewodniczący Rady
podejmie jeszcze raz kwestię Biblioteki w projekcie Strategii.
Drugi punkt obrad dotyczył zautomatyzowania działań Wypożyczalni
poprzez zakup systemu zarządzania i identyfikacji zbiorów bibliotecznych,
wykorzystującego technologię RFID. System ten wspomaga pracę personelu
podczas operacji zwrotu książek, usprawnia procesy inwentaryzacji,
poszukiwania oraz kontroli księgozbioru. Dzięki temu zakupowi wydłużony
zostanie czas pracy Wypożyczalni (książki będzie można zwracać przed
otwarciem lub po jej zamknięciu). Koszt urządzenia, to kwota ok. 300 tys. zł.
Zdaniem Dyrektor, częściowo zakup ten mógłby być sfinansowany
z pieniędzy pochodzących z opłat za nieterminowy zwrot książek. W tej
chwili jednak całość tej puli zaliczana jest jako przychód Uczelni. Padła więc
propozycja utworzenia funduszu celowego, gdzie pieniądze pozyskiwane
przez Bibliotekę (m.in. z w/w opłat) mogłyby być zwracane Czytelnikom
w postaci inwestycji w udoskonalanie Biblioteki.
Dokumenty w tej sprawie zostały już złożone do odpowiedniej jednostki.
Trzeci punkt obrad, poruszony przez Dyrektor dotyczył bazy Dorobek.
Obecnie istnieją dwie bazy, gdzie umieszczana jest informacja o dorobku
pracowników Uczelni. Stworzona przez Wydział Zarządzania baza
Akredytacja (formularze są wypełniane samodzielnie przez pracowników
UEK) oraz baza Dorobek, stworzona i uzupełniana przez pracowników
Biblioteki. Dyrektor poprosiła Radę o poparcie w kwestii ustanowienia bazy
Dorobek jedynym miejscem rejestracji publikacji pracowników Uczelni, na
podstawie której dokonywana będzie okresowa ocena pracownika. Baza
Akredytacja pełniłaby wówczas rolę bazy uzupełniającej o wszystkie inne,
nie związane z publikacjami działania, z których również pracownicy są
oceniani (wyjazdy służbowe, praca w komisjach). Baza Akredytacja mogłaby
również pobierać dane bibliograficzne z bazy Dorobek. W tej chwili
najnowsza wersja bazy Dorobek, tzw. Dorobek_n, uzupełniona o wersję
poprzednią, ma nowy interfejs i liczy ok. 30 tys. rekordów oraz jest
powiązana z innymi bazami Biblioteki.
Prof. UEK dr hab. Barbara Podolec, stwierdziła, że dla dokładnego
prowadzenia jednej i drugiej bazy, ważne jest dbanie przez pracowników
strona 28
Sprawozdanie z posiedzenia Rady Bibliotecznej z dnia 03 grudnia 2010 r.
naukowych o systematyczne dostarczanie publikacji tuż po ich ukazaniu się.
W tym miejscu jeszcze raz padła prośba o przynoszenie list tytułów
publikacji przez pracowników UEK i poparcie postulatu o „wymuszenie” dla
Biblioteki wyłącznego prawa do dokumentacji dorobku naukowego.
W sprawach różnych Dyrektor poprosiła Radę o przeprowadzenie
głosowania nad wnioskiem osobowym o awans na starszego kustosza
dyplomowanego mgr Elżbiety Golec-Nycz, Kierownika Oddziału
Opracowania Zbiorów. Do wglądu przedstawiony został dorobek naukowy
i zawodowy. Oddano 11 głosów na TAK.
Dyrektor zwróciła się do Rady o poparcie decyzji o zablokowaniu dostępu do
wszystkich portali społecznościowych z komputerów dostępnych na terenie
Biblioteki, wprowadzonego na wniosek Parlamentu Studenckiego. Rada
przychyliła się do tej decyzji.
Kolejna kwestia dotyczyła limitów dla bibliotek zakładowych, na zakup
książek. Niektóre z nich nie wykorzystują przydzielonego im funduszu,
podczas gdy np. Biblioteka Wydziału Towaroznawstwa przekraczała limit.
Dyrektor poprosiła Radę o zgodę na jednoroczne przyznanie Bibliotece
Towaroznawstwa dodatkowej kwoty 1000 zł a zmniejszenie limitu dwóm
bibliotekom, które nie wykorzystywały przyznanej im kwoty: Bibliotece Kat.
Mikroekonomii (pomniejszenie funduszu o 500zł) oraz Bibliotece Kat.
Handlu i Instytucji Rynkowych (pomniejszenie funduszu o 500zł). Rada
zaopiniowała wniosek pozytywnie.
Ostatni postulat należał do Parlamentu Studenckiego i dotyczył wydłużenia
godzin pracy Czytelni Głównej do 22.00, w czasie sesji lub tuż przed, przez
okres ok. 2 do 3 tygodni. Kierownik Oddziału Czytelń mgr Urszula
Cieraszewska poprosiła o czas na podjęcie decyzji, w celu rozpoznania
sytuacji.
strona 29
Małgorzata Galik
strona 30
nr 2(36)/2010
Bożena Przęczek
Oddział Wypożyczeń Miejscowych
Staż zawodowy w Bibliotece Głównej
Uniwersytetu Pedagogicznego
w Krakowie – podsumowanie
We wrześniu 2010 roku odbyłam staż zawodowy w Bibliotece Głównej
Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Zapoznałam się z pracą we
wszystkich działach Biblioteki. Dodatkowo miałam okazję wziąć udział
w wykładzie prowadzonym przez bibliotekarzy z Hiszpanii Antonio Martin’a
i Victorio Puy’a, którzy są pracownikami Library of the Universitty of Seville;
wykład nosił tytuł „The library of the University of Sevilles” i dotyczył
struktury i funkcjonowania biblioteki w Sewilli.
Dyrektor BG dr Stanisław Skórka – w pierwszym dniu stażu – oprowadził
mnie po wszystkich agendach przybliżając, w skrócie, specyfikę ich pracy
i przedstawiając pracownikom.
Staż rozpoczęłam w Oddziale Czasopism i Wydawnictw Ciągłych.
W niewielkiej czytelni udostępniane są czasopisma z bieżącego roku
o tematyce pedagogicznej. Oddzielnie wyznaczono miejsce na wydawnictwa
ciągłe dotyczące Unii Europejskiej iwydawnictwa własne. Obok znajduje się
magazyn, z którego na bieżąco są realizowane zamówienia, przez dyżurnych
bibliotekarzy. Zastosowany jest alfabetyczny układ magazynu, co
w przypadku awarii systemu komputerowego ułatwia dotarcie do
poszukiwanych pozycji. W oddziale tym zapoznałam się z charakterystyką
gromadzonych periodyków oraz z formami ich udostępniania a także
prenumeratą czasopism krajowych i zagranicznych. Przedstawiono mi
również zasady elektronicznego opracowania wydawnictw ciągłych.
W Oddziale Opracowania Zbiorów brałam udział w dosyć dużej akcji
strona 31
Bożena Przęczek
ubytkowania zbiorów (wynoszących około 16 tys. woluminów) – bo
wakacyjnej selekcji. Przy tej okazji dokładnie zapoznałam się ze sposobami
ewidencji zbiorów i ich ubytkowania. Następnie brałam udział w pracach
związanych z kopiowaniem haseł wzorcowych i rekordów bibliograficznych,
podpinaniem rekordów egzemplarza, katalogowaniem w NUKAT oraz
katalogowaniem rzeczowym.
Kolejne dni stażu odbywałam w Oddziale Gromadzenia. Przybliżono mi
zagadnienia związane z pozyskiwaniem wydawnictw (kupno, dary,
wymiana). Poznałam elektroniczną bazę gromadzenia zbiorów. Brałam także
udział w zakupach nowości – z Panią Kierownik mgr Aleksandrą Jurasz
dokonywałam wyboru pozycji w Głównej Księgarni Naukowej przy ul.
Podwale.
Oddział Udostępniania stanowią: Wypożyczalnia Ogólna, Wypożyczalnia
Międzybiblioteczna i Czytelnia Główna. Zapoznałam się z regulaminem
Oddziału, następnie ze specyfiką pracy Wypożyczalni Międzybibliotecznej.
W dalszym przebiegu praktyki, miałam okazję porównać pracę
z czytelnikami zarówno w Czytelni Głównej jak i w Wypożyczalni. Czytelnia
jest jednym z miejsc, mogących stanowić wizytówkę tej Biblioteki obok –
także atrakcyjnej – Mediateki.
Kolejny tydzień mojego stażu przypadł na pracę w Oddziale Informacji
Naukowej. Poznałam podręczny warsztat bibliograficzny oddziału,
gromadzony w formie tradycyjnej. Z pomocą pracownika OIN, panią mgr
Ewą Piotrowską, dokładnie przeanalizowałam stronę internetową Biblioteki
i jej zasoby. Poznałam elektroniczne bazy krajowe, zagraniczne oraz
tworzone w OIN, takie jak: Pedagogika online, EDUKATOR – komputerowa
baza zagadnieniowa, Bibliografia Publikacji Pracowników Uniwersytetu
Pedagogicznego oraz Elektroniczny Katalog Prac Doktorskich.
W wymienionych bazach miałam także sposobność tworzenia rekordów.
W statnim dniu praktyki zapoznałam się z pracą w Sekcji Digitalizacji
i Reprografii. Powstają tam kolekcje dla Pedagogicznej Biblioteki Cyfrowej.
Na uwagę zasługuje tworzona przez pracowników kolekcja cennych pozycji
stanowiących dziedzictwo narodowe. Bardzo przydatna jest z kolei kolekcja
niepublikowanych materiałów dydaktycznych, polecanych przez
wykładowców, dostępna w formie skanów dla wszystkich studentów.
Podczas stażu brałam udział we wspomnianym wcześniej wykładzie
bibliotekarzy pracujących w Bibliotece Uniwersyteckiej w Sewilli. Dzielili
strona 32
Staż zawodowy w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Pedagogicznego...
się oni swoim doświadczeniem zawodowym i z zainteresowaniem
przyglądali się pracy w polskich bibliotekach. Szczególnie zainteresowały
mnie rozwiązania stosowane w oddziałach udostępniania bibliotek
hiszpańskich. System kar za przetrzymane książki zasadniczo różni się od
stosowanych u nas. Tam, student zwracając książkę po terminie nie ponosi
kary finansowej. Nie może natomiast wypożyczyć kolejnej książki przez tak
długi okres, jaki był czas przetrzymania poprzedniej (np. opóźniając termin
zwrotu książki o miesiąc – przez kolejny miesiąc ma zablokowane konto).
Inne ciekawe rozwiązanie to przydział laptopów dla każdego, zapisanego do
Biblioteki studenta. Przy zapisie student wpłaca kaucję w wysokości 20 euro
i otrzymuje do własnej dyspozycji komputer osobisty, na cały okres studiów.
Po zakończeniu nauki albo zwraca komputer i odbiera kaucję, albo
zachowuje sprzęt dla siebie. Dla Biblioteki takie rozwiązanie daje
oszczędność miejsc przeznaczonych na osobne sale z komputerami (sal
katalogowych), a studentowi daje dużą swobodę w korzystaniu z zasobów
komputerowych, w dowolnym miejscu budynku.
Staż zakończył się rozmową z Panią Wicedyrektor mgr Renatą Zając.
Podsumowałyśmy wspólnie mój miesięczny pobyt a następnie zapoznałam
się z planami dotyczącymi Biblioteki na kolejne lata.
strona 33
Bożena Przęczek
strona 34
nr 2(36)/2010
Danuta Domalewska
I Krakowska Konferencja Bibliotek
Naukowych: Książka czy plik, tradycja
czy nowoczesność
Cyfrowe zbiory, cyfrowy dostęp i cyfrowe biblioteki, to temat od kilku lat
żywo poruszający zarówno bibliotekarzy, jak i użytkowników. Organizacja
cyfrowych zbiorów wymaga nowej wiedzy i nowych umiejętności od
pracowników bibliotek. Stąd zapewne licznie organizowane konferencje,
seminaria i spotkania bibliotekarzy dzielących się swoimi doświadczeniami,
wymieniających uwagi i spostrzeżenia, a także szukających wspólnie
najlepszych rozwiązań.
Biblioteka Krakowskiej Akademii im Andrzeja Frycza Modrzewskiego
w dn. 4-5 listopada 2010 roku była, wraz z Targami w Krakowie,
organizatorem I Krakowskiej Konferencji Bibliotek Naukowych:
Książka czy plik, tradycja czy nowoczesność. W drugim dniu obrady
odbywały się w sali konferencyjnej w Pawilonie Targowym. Dzięki temu,
później uczestnicy mieli okazję zapoznać się z ofertą uczestniczących
w Targach Książki wystawców.
W Konferencji wzięli udział licznie przybyli przedstawiciele różnych
bibliotek krajowych, pracownicy wyższych uczelni, pracownicy archiwów
i innych instytucji nauki i kultury. W trakcie trzech sesji wygłoszono
kilkanaście interesujących referatów. Wiele z nich było przygotowanych
w oparciu o badania ankietowe prowadzone wśród użytkowników bibliotek.
Podzielono się doświadczeniami związanymi z opracowywaniem
i udostępnianiem cyfrowych dokumentów. Poruszono też bardzo ważne
kwestie dotyczące prawnych aspektów, w tym obowiązującego prawa
autorskiego. Pojawiło się również wystąpienie, w którym zarzucano zbyt
skomplikowane i nieprzyjazne sposoby poszukiwań w katalogach bibliotek
strona 35
Danuta Domalewska
cyfrowych, a jednocześnie zachwalano sposób określony, jako
„wygooglowanie” wszelkich danych i uzyskiwanie natychmiastowej
odpowiedzi. Ten głos pokazał, że nie tylko młodzi użytkownicy bibliotek,
wychowani w internetowym środowisku, są niecierpliwi i oczekują
błyskawicznej odpowiedzi na swoje zapytania. Bardzo interesujący był też
referat, w którym poruszony został temat archiwizowania zapisów na
nośnikach cyfrowych. Wskazano na duże niebezpieczeństwo utraty danych
wynikające zarówno z nietrwałości nośników, jak i odtwarzania na
zmieniającym się, coraz doskonalszym sprzęcie. Cyfrowe zbiory to też
sposób na promowanie macierzystej jednostki, referat poświęcony temu
zagadnieniu przedstawiła autorka niniejszego tekstu a znajdzie się on, wraz
z innymi wygłoszonymi referatami, w materiałach pokonferencyjnych, do
których odsyłam zainteresowanych.
strona 36
nr 2(36)/2010
Grzegorz Budny
Oddział Informacji Naukowej
Relacja z konferencji „Archiwa,
biblioteki, muzea wobec nowych
wyzwań w dobie globalizacji”
3 grudnia 2010 r. w salach Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie
odbyła się konferencja „Archiwa, biblioteki, muzea wobec nowych wyzwań
w dobie globalizacji”, zorganizowana przez Archiwum Nauki PAN i PAU
oraz Komisję Historii Nauki PAU. Spotkanie otworzył prof. Stefan W.
Alexandrowicz. Uczestnicy wysłuchali czterech referatów, po których
nastąpiła interesująca dyskusja.
Jako pierwszy odczytany został tekst dra Wojciecha Woźniaka
z Narodowego Archiwum Cyfrowego pt. „Dokumentacja elektroniczna jako
część spuścizny – podstawowe problemy”. Autor za kluczowe kwestie
związane z przechowywaniem dokumentów elektronicznych w spuściźnie
uznał: różnorodność formatów zapisu połączoną z różnorodnością rodzajów
dokumentów i różnorodnością nośników, długotrwałe przechowywanie
dokumentów elektronicznych a także opracowywanie i udostępnianie
(w tym online) dokumentów elektronicznych.
Następnie, swoje wystąpienie pt. „Rękopisy elektroniczne w zbiorach
Biblioteki Narodowej. Założenia i wstępne propozycje dla nowych typów
zbiorów” przedstawili Henryk Citko i Anna Wasilewska z Biblioteki
Narodowej w Warszawie. Na podstawie już istniejącego Repozytorium
Dokumentów Elektronicznych Biblioteki Narodowej przedstawili oni
możliwości archiwizowania materiałów cyfrowych – rękopisów
elektronicznych.
„Koniec ery papieru? – cyfrowe nośniki w zbiorach Archiwum Muzeum
strona 37
Grzegorz Budny
Narodowego w Krakowie” to tytuł wystąpienia Diany Błońskiej
i Maksymiliana Berkowicza z Archiwum MNK. Autorzy wyjaśniali, iż
posiadanie w zasobie tak różnorodnej dokumentacji stawia nowe wyzwania.
Zgromadzenie i zabezpieczenie, a przede wszystkim skatalogowanie,
opracowanie i umożliwienie korzystania ze zbiorów, stało się celem, dla
którego realizowany jest projekt „Infrastruktura dla Mediateki MNK”.
Jako ostatni swój referat pt. „Czeskie archiwa specjalistyczne, spuścizny
i digitalizacja” wygłosił Marek Ďurčansky z Archiwum Uniwersytetu Karola
w Pradze. Autor przedstawił aktualny stan prawny dotyczący czeskiej sieci
archiwalnej, ze szczególnym uwzględnieniem archiwów specjalistycznych
oraz najciekawsze projekty czeskich archiwów specjalistycznych w zakresie
digitalizacji. Omówił także kilka doświadczeń z własnej praktyki
w Archiwum Uniwersytetu Karola w Pradze, zastanawiał się nad stosunkiem
między spuściznami i digitalizacją.
Podczas ponadgodzinnej dyskusji uczestnicy konferencji mieli okazję
podzielić się swoimi refleksjami na temat omawianych kwestii. Okazało się,
że temat jest bardzo daleki od wyczerpania, dlatego padła deklaracja
o konieczności ponownego spotkania w nieodległym terminie.
strona 38
nr 2(36)/2010
Magdalena Bednarek
Centrum Dokumentacji Europejskiej
Anna Tokarczyk
Kinga Zięcik
XII spotkanie polskiej sieci CDE
W dniach 23 i 24 września 2010 r. w Krakowie odbyło się XII spotkanie
polskiej sieci Centrów Dokumentacji Europejskiej. Spotkanie zostało
zorganizowane przez Centrum Dokumentacji Europejskiej, działające przy
Bibliotece Głównej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. W spotkaniu
wzięli udział bibliotekarze i dokumentaliści reprezentujący Centra
Dokumentacji Europejskiej w Polsce oraz Pani Kinga Schlesinger,
reprezentująca Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.
Pierwszy dzień spotkania rozpoczął się prezentacją Baz własnych Biblioteki
Głównej UEK, przygotowaną przez mgr Urszulę Cieraszewską, kierownika
Oddziału Czytelń, pełniącą także obowiązki zastępcy Dyrektora Biblioteki.
W tym dniu uczestnicy spotkania również zwiedzili Bibliotekę Główną
Uniwersytetu Ekonomicznego. Następnie odbył się intensywny trening
z komunikacji dla bibliotekarzy pt. Między gestem a słowem, przygotowany
przez Panią Renatę Augustyn, kierownika Centrum Informacji Biznesowej
i Europejskiej, działającego przy Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej
w Krakowie. Pierwszy dzień konferencji zakończył się wieczornym spacerem
po Krakowie oraz uroczystą kolacją zorganizowaną przez
Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.
Drugi dzień konferencji rozpoczął się zwiedzaniem Biblioteki Jagiellońskiej.
Uczestnicy mieli również okazję zapoznać się z działalnością Kliniki Papieru
Biblioteki Jagiellońskiej, która jest pierwszą uruchomioną w Polsce halą
technologiczną z instalacjami do masowego odkwaszania papieru druków
i rękopisów. Kolejnym punktem programu był wykład prof. dr hab.Heleny
strona 39
Magdalena Bednarek, Anna Tokarczyk, Kinga Zięcik
Tendery-Właszczuk z Katedry Europejskiej Integracji Gospodarczej
Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie nt. kryzysu finansów publicznych
w UE. W tym dniu uczestnicy spotkali się również z koordynatorem sieci
CDE z Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, Panią Kingą
Schlesinger. Na zakończenie spotkania omówiono sprawy bieżące związane
z działalnością sieci Centrów Dokumentacji Europejskiej.
strona 40
nr 2(36)/2010
Anna Tokarczyk
Kinga Zięcik
Konferencja „Sieci Informacyjne Unii
Europejskiej w Polsce”
W dniach 16-17 listopada 2010 r. w Warszawie, w Bibliotece Uniwersytetu
Warszawskiego, odbyła się międzynarodowa konferencja pt.: „Sieci
informacyjne Unii Europejskiej w Polsce” zorganizowana przez
Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce, Europejskie Centrum
Konsumenckie w Polsce, Centrum Europejskie Uniwersytetu
Warszawskiego oraz Pracownię Informacji Europejskiej Instytutu Informacji
Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Celem konferencji było przybliżenie działalności sieci informacyjnych Unii
Europejskiej w Polsce. W spotkaniu wzięło udział ponad 100 osób, głównie
przedstawicieli poszczególnych sieci informacyjnych. Jednym
z zaproszonych gości była pani Annegret Ziller, przedstawiciel Dyrekcji
Generalnej Komunikacji Społecznej Komisji Europejskiej.
Konferencja trwała dwa dni i została podzielona na VII sesji. W każdej sesji
omówiono kilka sieci informacyjnych lub wybranych wyspecjalizowanych
agend Unii Europejskiej w Polsce.
Sesję I pt.: Sieci Informacyjne Unii Europejskiej – przegląd, rozpoczęły
wykłady prof. dr hab. Marii Grabowskiej z Pracowni Informacji Europejskiej
Instytutu Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu
Warszawskiego oraz dr Anny Ogonowskiej z Centrum Europejskiego
Uniwersytetu Warszawskiego, które miały na celu wprowadzenie słuchaczy
w tematykę sieci informacyjnych zarządzanych przez agencje unijne oraz
zaprezentowanie sieci informacyjnych w Polsce. Ostatnim wykładem w tej
strona 41
Anna Tokarczyk, Kinga Zięcik
sesji było wystąpienie pani Annegret Ziller, w języku angielskim, na temat
współpracy między sieciami informacyjnymi. Organizatorzy konferencji
zapewnili słuchaczom możliwość skorzystania z symultanicznego
tłumaczenia na język polski.
Po lunchu rozpoczęła się Sesja II pt.: Ośrodki informacji
przedstawicielstw instytucji Unijnych w Polsce, z wykładami Rafała
Rudnickiego oraz Katarzyny Pszczoły z Przedstawicielstwa Komisji
Europejskiej w Polsce, a także pana Jacka Safuty – Dyrektora Biura
Informacyjnego Parlamentu Europejskiego w Polsce.
Po krótkiej przerwie nastąpiła ostatnia sesja pierwszego dnia konferencji
pt.: Unijne sieci w służbie obywatela, konsumenta i przedsiębiorcy.
Czterech prelegentów, pani Justyna Kulawik z Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości, pan Piotr Stańczak z Europejskiego Centrum
Konsumenckiego w Polsce, pani Anna Mazur – Naczelnik Wydziału
Instrumentów Rynku Wewnętrznego Departamentu Spraw Europejskich
Ministerstwa Gospodarki oraz pani Małgorzata Więcko z Biura Rzecznika
Ubezpieczonych, zaprezentowali kolejno: Enterprise Europe Network,
Europejskie Centra Konsumenckie, sieć SOLVIT oraz FIN-NET. Pierwszy
dzień konferencji zakończyła dyskusja podsumowująca wykłady wszystkich
prelegentów.
Drugi dzień konferencji rozpoczęto sesją IV pt.: Sieci informacyjne
wspierające zatrudnienie i poradnictwo zawodowe, w czasie której pani
Izabela Litewska z Wydziału Europejskich Służb Departamentu Rynku Pracy
Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej omówiła sieć EURES, a pani
Paulina Bogdańska z Wydziału Pośrednictwa Pracy i Poradnictwa
Zawodowego Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki
Społecznej przedstawiła Europejską Sieć Całożyciowego Poradnictwa
Zawodowego i sieć Euroguidance. Ostatnim wykładem w sesji IV było
wystąpienie pani Anny Wiśniewskiej, koordynatora EURAXESS, która
omówiła zakres działania sieci i centrów EURAXESS.
Sesję V pt.: Sieci informacyjne wspierające sektor edukacji rozpoczął
wykład Jerzego Bieleckiego z Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji
Zawodowej i Ustawicznej, na temat sieci Euroguidance w zakresie edukacji.
Następnie pani Magdalena Fells z Polskiego Biura Eurydice zaprezentowała
działalność sieci Eurydice, a pan Wiktor Poźniak z Kolegium Europejskiego
w Natolinie przybliżył uczestnikom sieć Centrów Dokumentacji Europejskiej
w Polsce. Ostatnimi wystąpieniami sesji był wykład pani Moniki Bełzy
strona 42
Konferencja "Sieci Informacyjne Unii Europejskiej w Polsce"
z Wydziału Uznawalności Wyształcenia Departamentu Obsługi Programów
Międzynarodowych i Uznawalności Wykształcenia Ministerstwa Nauki
i Szkolnictwa Wyższego, a także wykład na temat inicjatywy Europass
wygłoszony przez Kingę Motysię z Krajowego Centrum Europass.
Po lunchu odbyły się „ sesja VI pt.: Sieci informujące o unijnych
programach i inne sieci oraz sesja VII pt.: Sieci informacyjne polskich
ministerstw. Pani Anna Dziubczyńska-Pytko, zastępca dyrektora Krajowego
Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE przybliżyła uczestnikom
Krajowe Punkty Kontaktowe Programów Badawczych UE; koordynator
Eurodesku pan Warzyniec Pater przedstawił europejski program
informacyjny dla młodzieży i osób pracujących z młodzieżą – Eurodesk,
a pani Joanna Wendorff-Ostergaard, dyrektor Media Desk Polska
przeprowadziła wykład na temat programów Media Desk & Antennae. Pani
Dorota Kwiecińska, Naczelnik wydziału ds. Nieprawidłowości,
Departamentu Ochrony Interesów Finansowych UE Ministerstwa Finansów
wygłosiła wykład pt. „Ministerstwo Finansów jako polski partner sieci OLAF
(Anti-Fraud Communicator’s Network)”. Ostatnie wykłady dotyczyły
Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, Punktów Informacyjnych Funduszy
Europejskich oraz Regionalnych Centrów Informacji Europejskiej.
strona 43
Anna Tokarczyk, Kinga Zięcik
strona 44
nr 2(36)/2010
Mariusz Zając
Oddział Informatyzacji
Szkolenie „Tworzenie e-dostępnych
stron WWW”
W dniu 3 grudnia 2010 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu
Śląskiego w Katowicach, odbyło się szkolenie nt. „Tworzenie e-dostępnych
stron WWW”, sfinansowane przez Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych
i zorganizowane przez Fundację Widzialni. Szkolenie skierowane było do
twórców i administratorów stron WWW, pracowników działów IT,
nauczycieli oraz wykładowców. Miało na celu pokazanie, jak należy tworzyć
strony internetowe dostępne dla osób niepełnosprawnych, zgodnie ze
standardem W3C. Wzięli w nim udział pracownicy różnych jednostek
administracji publicznej z województwa małopolskiego. Bibliotekę Główną
UEK reprezentowali: mgr inż. Krzysztof Dradra i mgr Mariusz Zając.
Szkolenie podzielone zostało na trzy główne części.
Część pierwsza była wprowadzeniem do tematyki dostępności i użyteczności
stron internetowych. Wyjaśniono na czym polega problem dostępności i kto
jest narażony na wykluczenie cyfrowe. Następnie omówiono aspekty prawne
a także objaśniono na czym polega użyteczność stron internetowych i jakie
są tego korzyści.
W części drugiej poruszono kwestie programistyczne. Omówiono
najważniejsze elementy serwisu, takie jak: tekst, czcionki, formularze, linki,
menu główne, grafika, tabele, ramki. Pokazano, jak należy dobierać kontrast
i kolory aby strona była czytelna dla osób niedowidzących oraz
z zaburzeniami rozpoznawania barw.
Część trzecia poprowadzona była przez osobę niewidzącą. Zaprezentowano
działanie programu czytającego, na wcześniej wybranych stronach WWW
strona 45
Mariusz Zając
a także na serwisach internetowych uczestników szkolenia. Omówione
zostały znalezione błędy i sposoby ich wyeliminowania. W części trzeciej
przewidziano także czas na zadawanie pytań do prowadzących szkolenie.
strona 46
nr 2(36)/2010
Katarzyna Ożóg
Florian Ungler - drukarz krakowski
“Pracem się tej naprzód i przed innemi podjął,
żem księgi polskie nigdy niebywałymi buksztaby drukował.
Potym inni ze mnie przykład brali. Już teraz to pismo
na wsze strony rozszerzyło się i szerzyć się będzie”
Florian Ungler
W roku 2010 mija 500 lat od momentu, gdy swoją
działalność w Krakowie rozpoczął Florian Ungler –
drukarz pierwszych książek w języku polskim.
Przybył z Bawarii - słynącej z drukowania książek
w języku narodowym – przyczynił się do ułatwienia
książce polskiej drogi do drukarń.
W 1510 roku otworzył swą oficynę drukarską,
mieszczącą się początkowo przy ul. Wiślnej,
a później przy ul. Kanoniczej 17, w domu biskupa
płockiego Erazma Ciołka. Działalność rozpoczął wydaniem kalendarza na
rok 1511. W pierwszym okresie, przypadającym na lata 1510-1516,
z drukarni wyszło 80 dzieł różnej treści. Do autorów książek tłoczonych
w drukarni Unglera należeli uczeni związani z Akademią Krakowską oraz
wybitni humaniści jak Paweł z Krosna, Jan Dantyszek, Jan z Głogowa,
Andrzej Krzywicki, Jan ze Stopnicy czy Rudolf Agricola.
strona 47
Katarzyna Ożóg
Mszał : “Ordo missae” Joannes Burchardus (1512)
Z tego okresu pochodzi wydany przez Unglera „Raj duszny” (1513),
modlitewnik przełożony z łaciny przez mieszczańskiego pisarza Biernata
z Lublina – uznawany za pierwszą książkę wydaną w całości w języku
polskim. Drugim wydawnictwem propagującym polszczyznę była rozprawa
o ortografii polskiej Stanisława Zaborowskiego „Ortografhia seu modus
recte scribendi et legendi polonicym idioma” (1514). Bardzo
prawdopodobne jest, iż Ungler przygotowując się do wydania książki
w języku polskim, zlecił Zaborowskiemu przygotowanie wskazówek
ortograficznych specjalnie dla tego nowatorskiego przedsięwzięcia. Możliwe
jest również, że dopiero później pojawił się pomysł opublikowania powstałej
w ten sposób pracy, która niewątpliwe przyczyniła się do uporządkowania
zasad pisowni polskiej i poszerzenia kręgu odbiorców słowa drukowanego.
Pierwszy okres działalności drukarni zakończony został w 1516 r., kiedy
Florian Ungler na skutek kłopotów finansowych zamknął firmę. Do 1520
roku pracował w oficynie Jana Hallera a w 1526 roku rozpoczął po raz drugi
samodzielną działalność. Nowa drukarnia Unglera mieściła się przy ul.
Szczepańskiej i działała pod jego kierownictwem do śmierci drukarza
w 1536 r. W latach 1536 – 1551 oficynę prowadziła żona, Helena Unglerowa
a po jej śmierci urządzenia i materiał typograficzny przeszły w ręce rodziny
Szarffenbergów.
strona 48
„Mapp/a in qua illustr/antur ditiones Regni/Poloniae
ac Magni D/ucatus Lithuaniae pars” (1526)
Z „drugiej drukarni” wyszło 166 druków, między innymi : „Żywot Pana
Jezusa Krysta” św. Bonawentury (1522) i pierwsze mapy Polski i Wielkiego
Księstwa Litewskiego oraz krajów ościennych autorstwa Bernarda
Wapowskiego. Mapa ta uściśliła obraz kartograficzny Rzeczpospolitej, jest
najstarszym zabytkiem kartografii polskiej.
Najbardziej popularnym dziełem owego czasu, które wyszło z pod prasy
Unglera jest ilustrowany zielnik Stefana Falmierza „O ziołach i mocy ich”.
To pierwsza polska encyklopedia przyrodniczo-lekarska. Zawiera ok. 500
ilustracji, będących rysunkami ziół i roślin, wiadomości z zakresu biologii,
zoologii, ale również medycyny ludowej o czym świadczy fragment z karty
tytułowej „O paleniu wódek z ziół, ...O rodzeniu dziatek, ... O stawianiu
baniek, O puszczaniu krwie, O radzenia ciału powietrza morowego,
O lekarstwach doświadczonych na wiele niemocy...”. Ungler ozdobił tekst
rysunkami polskich kwiatów polnych, co nadało jej rodzimy charakter
a praktyczne poradnictwo sprawiło, że książka ta znalazła szerszą grupę
odbiorców.
strona 49
Katarzyna Ożóg
Rubricella quottidiana pro diocesi Cracoviensis
ad annum d[omi]ni (wyd. 1533)
W tym okresie drukował kalendarze, prognostyki astrologów, podręczniki,
dzieła historyczne, rubrycelle (kalendarze obchodów liturgicznych) oraz
poczytną literaturę dewocyjną. Opublikował nowatorskie dzieło z zakresu
weterynarii „Sprawa a lekarstwa końskie” (1532), tłumaczone z czeskiego
„Żywoty filozofów” Marcina Bielskiego oraz pracę geograficzną „Polskie
wypisanie dwojej krainy świata” autorstwa Macieja z Miechowa,
w tłumaczeniu Andrzej Glabera.
Obok zasług propagowania książki w języku polskim oraz pracy na rzecz
ustalenia ortografii dla drukowanych przez siebie książek, często
wymieniane są inne jego osiągnięcia, szczególnie w zakresie piśmiennictwa
naukowego z dziedziny historii, geografii, botaniki.
Do znaczących przedsięwzięć drukarza, należy również wykonanie w 1515
roku pierwszego w Polsce, odbicia nut przy zastosowaniu techniki
drzeworytu.
strona 50
Polskie wypisanie dwoiey krainy swiata: ktorą
po łacinie Sarmatią,takież y lud tam przebywaiąci
- mazową Sarmate, iakoby zawsze gotowi a zbroyni
Maciej z Miechowa (wyd. 1535)
Zywothy Philozophow to iest mędrczow nauk
przyrodzonych, Y też inszych mężow cznotami
ozdobionych ku obyczaynemu nauczaniu człowieka
każdego krotko wybrane (wyd. 1535)
strona 51
Katarzyna Ożóg
„Introductorium Astronomie
in Ephemerides...”
Jan z Głogowa (wyd. 1514)
Ungler zapisał się też w historii drukarstwa jako innowator krojów pisma.
W jego pierwszej drukarni przeważały pisma rotundowe. Jako pierwszy
w polskim drukarstwie wprowadził antykwę. W 1527 zastosował lekko
kursywną szwabachę, co jest uznawane za pierwszą próbę stworzenia
czcionki polskiej. Do dalszych osiągnięć należy wprowadzenie około 1531
roku tekstowej fraktury, będącej nowością w drukarstwie polskim oraz
zastosowanie czcionki greckiej.
Unglerowskiej tłoczni przypisuje się także powstanie ilustracji masowej.
Były to skromne, ale liczne drzeworyty, charakteryzujące się prostą formą
i powszechnie czytelnym wątkiem treściowym.
Dla oznaczenia swych publikacji, używał Ungler ładnego sygnetu
drukarskiego, którym był prosty, umieszczony na tarczy monogram
właściciela. Stosował też kilka sygnetów wyobrażających św. Floriana.
Badacz dziejów książki, Kazimierz Piekarski wysunął hipotezę, iż
w drzeworycie przedstawiającym św. Floriana na karcie „Introductorium
astrologice” Wacława z Krakowa, sportretowany został sam Ungler. Być
może więc, jest on pierwszym polskim typografem, którego wizerunek
znamy.
strona 52
Wszystkie te osiągnięcia, czynią Floriana Unglera jednym z czołowych
przedstawicieli szesnastowiecznego drukarstwa, a Krakowowi przydają
miana Gniazda Drukarstwa Polskiego.
Ilustracje zamieszczone w tekście, pozyskano z zasobów Federacji Bibliotek
Cyfrowych, umożliwia ona dostęp do 40 zeskanowanych publikacji,
wydrukowanych przez Floriana Unglera.
Wykorzystane fotografie sygnetów drukarskich pochodzą z artykułu Barbary
Sawczyk „Zabytki piśmiennictwa polskiego XVI w. w zbiorach MBP”.
Wykorzystane źródła:
1. Pirożyński Jan ; Drukarstwo krakowskie XV-XVI wieku. Warszawa-Kraków :
Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 17-18.
2. Okopień Jan : Pionierzy czarnej sztuki 1473-1600. Warszawa : Inicjał Andrzej Palacz,
2002, s. 43-49.
3. Frantz Wiktor : W gnieździe drukarstwa polskiego. Warszawa : Wydawnictwo
Literackie, 1974, s. 47-57.
4. Sowiński Janusz : Polskie drukarstwo. Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich,
1988, s. 24-26, 260-261, 280, 281.
5. Szwejkowska Helena : Książka drukowana XV-XVIII wieku : zarys historyczny.
Wrocław - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980 s. 102-103.
6. Chojecka Ewa : Znaczenie kulturowe grafiki Polskiej XVI wieku. [W:] Grzeszczuk St.,
Kawecka-Gryczowa A. : Dawna książka i kultura. Warszawa : Zakład Narodowy im.
Ossolińskiech, 1975 s. 101-105.
7. Wydra Wiesław, Rzepa Wojciech Ryszard : Niesamoistne drukowane teksty polskie
sprzed roku 1521 i ich znaczenie dla historii drukarstwa i języka polskiego. [W:]
Grzeszczuk St., Kawecka-Gryczowa A. : Dawna książka i kultura. Warszawa : Zakład
Narodowy im. Ossolińskiech, 1975 s. 270-275.
8. Sawczyk Barbara : Zabytki piśmiennictwa polskiego XVI wieku w zbiorach Miejskiej
Biblioteki Publicznej im. Juliusza Słowackiego w Tarnowie. Dostępny w Internecie:
[klik]
strona 53
Katarzyna Ożóg
strona 54
nr 2(36)/2010
Lucyna Janas
100. urodziny znakomitego ekonomisty
i noblisty – Ronalda Coase’a
"W pełni jestem świadom tego, że wielu ekonomistów, których szanuję i podziwiam, nie
będzie się zgadzać z moimi poglądami, a niektórzy z nich mogą się nawet poczuć
obrażeni, Uczony musi się jednak liczyć z tym, że jeśli to, co mówi, jest fałszywe, to
będzie to szybko zdemaskowane; zaś jeśli to, co mówi, jest prawdą, to może on liczyć na
to, że ostatecznie -jeśli tylko będzie żyć dostatecznie długo - zobaczy, że prawda ta
została zaakceptowana"
(R.H.Coase - Essays on Economics and Economists, s.15)
Wkrótce przypada 100. rocznica urodzin Ronalda
Coase’a, brytyjsko-amerykańskiego ekonomisty,
który otrzymał Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda
Nobla w dziedzinie ekonomii w 1991 roku „...za
odkrycie i wyjaśnienie znaczenia kosztów
transakcyjnych oraz praw własności dla
instytucjonalnej struktury i funkcjonowania
gospodarki”. W ramach urodzin warto przytoczyć
w tym miejscu kilka faktów z jego życia.
Ronald Coase urodził się 29 grudnia 1910 roku
w Londynie, w dzielnicy Willesden. Ojciec był
telegrafistą na poczcie, matka także pracowała na
poczcie, do czasu wyjścia za mąż. Rodzice
skończyli edukację w wieku 12 lat. Coase był jedynakiem, ale nigdy nie czuł
się samotnie – tak mówił o sobie w autobiografii. Kiedy np. uczył się gry
w szachy, był szczęśliwy, gdy mógł grać w pojedynkę, przejmując rolę
strona 55
Lucyna Janas
każdego gracza.
Ronald Coase uczył się w Kilburn Grammar School (1923-1929). Wyróżniał
się w dziedzinie historii i chemii. Z uwagi na wcześniejsze okoliczności
w jego życiu (mając 12 lat podjął naukę jako gimnazjalista), mimo
szczególnych zainteresowań historią, zdecydował się na chemię w London
School of Economics (1929-1931). Niebawem odkrył, że matematyka
wymagana w naukach ścisłych nie odpowiada mu, dlatego zmienił kierunek
na inny możliwy na tej uczelni, mianowicie handel. Interesujący jest fakt, że
Coase nie uczęszczał na jeden kierunek studiów w LSE, co jak zasugerował,
dało mu „wolność w myśleniu o problemach w ekonomii”. Kontynuował
studia licencjackie o specjalności handlowej, po czym rozpoczął studia
drugiego stopnia o specjalności przemysłowej. Wówczas, jak wspomina w
swojej autobiografii, los uśmiechnął się do niego. W 1930 roku Arnold Plant,
który kierował University of Cape Town w Południowej Afryce, został
mianowanym profesorem w dziedzinie handlu, w London School of
Economics. Uczęszczał więc na jego wykłady i one to dały mu jasne
spojrzenie na teorię systemów ekonomicznych. Plant wprowadził go
w teorię „niewidzialnej ręki” Adama Smith’a. Ronalda Coase’a interesowało
także prawo przemysłowe (Industrial Law). Zostałby niewątpliwie
prawnikiem, gdyby rozpoczął te właśnie studia na trzecim roku, jak
zamierzał. W roku 1931-32 Uniwersytet przyznał mu stypendium Sir Ernest
Cassel Travelling Scholarship i chociaż wówczas jeszcze nie zdawał sobie
z tego sprawy, „był na drodze stawania się ekonomistą”. Stypendium spędził
w Stanach śledząc strukturę przemysłu amerykańskiego. Stawiając pytania
o przyczyny istnienia firm zainicjował nową koncepcję kosztów transakcji.
Myśli te stały się podstawą artykułu The Nature of the Firm (1937),
cytowanym przez Royal Swedish Academy of Sciences podczas
przyznawania mu Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii. Opóźnienie
opublikowania swojego artykułu spowodowane było niewątpliwie niechęcią
do pośpiechu, ale także zaangażowaniem w nauczanie i udziale w innych
projektach naukowych.
Pracę naukową już jako ekonomista podjął początkowo na terenie Wielkiej
Brytanii. W latach 1932-34 uczył ze swoim przyjacielem Duncan’em
Black’iem w Dundee School of Economics and Commerce. Tam właśnie
wygłosił wykład poprzedzający artykuł „The Nature of Firm” (Economica,
1937). Przed powrotem do LSE, gdzie pracował w latach 1935-1951, był
asystentem w University of Liverpool (1934-35) . II wojna światowa
przerwała jego pracę naukową. W tym czasie był zatrudniony jako statystyk
w Forestry Commission (1940-41), w Central Statistical Office (1941-46). Do
strona 56
100. urodziny znakomitego ekonomisty i noblisty - Ronalda Coaseà
London School of Economics wrócił dopiero w 1946 roku, skąd w 1948 roku
wyjechał do Stanów na stypendium Rockefellera, podczas którego badał
amerykański przemysł medialny („British Broadcasting: A Study in
Monopoly”, 1950). Coase uzyskał doktorat z ekonomii w LSE w 1951 roku
a następnie wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Pracował tam jako
profesor w University of Buffalo (1951-1958). W 1959 r. przyjął pracę
w University of Virginia a na przełomie lat 1958-1959 pracował z kolei
w Center for Advanced Study in the Behavioral Sciences w Stanford
University. Interesował się wówczas szczególnie przemysłem medialnym,
podjął więc badania nad Federal Communications Commission (“The
Federal Communications Commission”, Journal of Law & Economics,
October 1959). Coase wskazał na kluczowe znaczenie instytucjonalnych
praw własności i ich wpływ na efektywną alokację ograniczonych zasobów.
Wielu ekonomistów University of Chicago część jego argumentów uznało za
mylne i redakcja czasopisma poprosiła Coase’a, by wycofał lub
zmodyfikował swój artykuł. Nie nawiązując do poprzedniego, w nowym
artykule „The Problem of Social Cost” (Journal of Law & Economics, 1960)
ekonomista wyjaśnił dokładnie jeszcze raz swój punkt widzenia i wówczas
odniósł wielki sukces. Artykuł jest jednym z najczęściej cytowanych
artykułów w całej ekonomicznej literaturze. Stanowił również uzasadnienie
przyznania Nagrody Nobla. Profesor Coase w swojej autobiografii podkreślił,
iż gdyby ekonomiści z Chicago nie uznali, że popełnił błąd w pierwszym
artykule, ten drugi prawdopodobnie by nie powstał. W 1964 roku rozpoczął
pracę na University of Chicago (Law School) i został również redaktorem
Journal of Law and Economics (1964-1982). Zachęcał w nim ekonomistów
i prawników do pisania m.in. o sposobach zarządzania współczesnym
rynkiem i regulacjach rządowymi. Coase jest członkiem akademii
i towarzystw naukowych europejskich i amerykańskich, m.in. British
Academy, European Academy and American Academy of Arts & Sciences.
Był członkiem Honour Committee of Euroscience.
Jak na ironię, biorąc pod uwagę dużą częstotliwość cytowań artykułu „The
Problem of Social Cost”, do czasu otrzymania Nagrody Nobla, tytuł honoris
causa przynano mu tylko w Yale University (1989) i University of Cologne
(1988). Później dopiero w Washington University (1991), University of
Dundee (1992), University of Buckingham (1995), Beloit College (1996)
i University of Paris (1996).
Coase jest niezwykłym ekonomistą XX wieku i niezwykłym laureatem
Nagrody Nobla. Jego zainteresowania i twórczość dotyczą różnych dziedzin.
Należy je umieścić na pograniczu ekonomii i prawa. Zbiorczym wydaniem
strona 57
Lucyna Janas
myśli uczonego są niewątpliwie pozycje „The Firm, the Market and the Law”
(1988) oraz „Essays on Economics and Economists” (1994). Większość
ekonomistów kojarzy przede wszystkim Noblistę z innymi dwoma
artykułami – „The Nature of the Firm” oraz „The Problem of Social Cost”.
Pierwszy z nich „The Nature of the Firm”, opublikował, gdy miał
dwadzieścia siedem lat, podczas stypendium w Stanach Zjednoczonych.
Zadał w nim zasadnicze pytania: co jest przyczyną istnienia przedsiębiorstw
i dlaczego ich pracownicy chcą działać pod kierunkiem przedsiębiorców,
zamiast próbować samodzielnie sprzedawać swoje wyroby. Jak stwierdził,
powodem tego, jak fakt, iż wewnętrzna organizacja przedsiębiorstw
zapewnia zmniejszenie kosztów przeprowadzanych przez nie transakcji w
stosunku do tego, co mogą osiągnąć jednostki. Coase jako pierwszy opisał
znaczenie kosztów zawierania transakcji i zarządzania przedsiębiorstwami
dla łącznych kosztów wytwarzania. Wcześniej teoria ekonomii
koncentrowała uwagę na wydatkach ponoszonych w procesie produkcji
i transportu. Jego wyjaśnienia, dlaczego istnieją firmy, są do dziś
akceptowane i dały początek całej wiedzy na ten temat. Artykuł ten był
cytowany 16288 razy (Google Scholar 2.12.2010).
Główną pracą profesora Coase'a wydaje się jednak jego późniejszy artykuł,
zatytułowany „The Problem of Social Cost”, opublikowany w 1960 roku
(15091 cytowań w Google Scholar 2.12.2010). Przedstawił w nim sposób
rozwiązywania problemu negatywnych efektów zewnętrznych, znany
obecnie jako teoremat Coase'a. Poddał w nim analizie problem interwencji
rządu w przypadkach, gdy prywatna działalność powoduje szkody dla ogółu
społeczeństwa. W przeciwieństwie do wcześniejszych prób rozwiązania tego
problemu poprzez regulację rządową lub opodatkowanie, zaproponowane
przez Arthura Pigou i znane obecnie jako podatek Pigou, Coase,
argumentował, że w przypadku dobrze zdefiniowanych praw własności
i niskich kosztów transakcyjnych, problem efektów zewnętrznych może być
rozwiązany poprzez dobrowolne transakcje pomiędzy stronami, których te
efekty dotyczą. W opinii badaczy artykułem tym zapoczątkował nową
dyscyplinę naukową zwaną ekonomiczną analizą prawa (Law & Economics).
Profesor Ronald Coase jest ekonomistą najsilniej związanym ze szkołą
chicagowską, chociaż znaczące prace „The Nature of the Firm” i „Problem
of Social Cost”, które Szwedzka Królewska Akademia Nauk przywołała
uzasadniając przyznanie mu Nagrody Nobla, zostały napisane przed
przyjazdem do Chicago w 1964. Jego dorobek stanowi znakomitą kartę
współczesnej ekonomii. Jako przedstawiciel nowej ekonomii instytucjonalnej,
strona 58
100. urodziny znakomitego ekonomisty i noblisty - Ronalda Coaseà
w celu dalszego rozwoju badań rynków, Ronald Coase utworzył w 2000 roku
organizację The Ronald Coase Institute, w której jest doradcą naukowym.
Podsumowując, warto przytoczyć cytowania publikacji Noblisty w polskiej
literaturze. Korzystając z bazy BazEkon – bazy bibliograficzno-abstraktowej
tworzonej przez Bibliotekę Główną Uniwersytetu Ekonomicznego
w Krakowie, która od 2004 roku rozwija się w kierunku bazy cytowań,
uzyskaliśmy wynik 95 pozycji cytujących. Można stwierdzić, że w tym
krótkim czasie, jest to nie mała ilość. Zainteresowanych dorobkiem
profesora Ronalda Coase’a zapraszamy do korzystania z portali baz danych:
EBSCO, JSTOR i PROQUEST, gdzie można zapoznać się z pełnymi tekstami
artykułów w języku angielskim, w dostępie online a także z bibliograficznej
bazy NOBLIŚCI.
Wykorzystane źródła:
1. Czaja Stanisław, Jakubczyk Zbigniew. Ronald Coase: badanie niedoskonałości rynku.
Przegląd Techniczny. 1991, nr 48, s. 38.
2. Ekonomia kosztów transakcji Ronalda Coase’a. [W]: Janina Godłów-Lęgiedź:
Współczesna ekonomia: ku nowemu paradygmatowi? Warszawa : Wydawnictwo C. H.
Beck, 2010, s. 47-64.
3. Jasiński, Leszek Jerzy. Ronald Coase czyli nowe rozumienie kosztu społecznego:
Nobel ’91. Życie Gospodarcze. 27.X.1991, nr 43, s. 11.
4. The New Palgrave : a dictionary of economics. Vol. 1, A to D / ed. by John Eatwell,
Murray Milgate, Peter Newman. London : The Macmillan Press, 1987. Hasło: Coase,
Ronald Harry (born 1910), s. 852-855
5. The New Palgrave : a dictionary of economics. Vol. 1, A to D / ed. by John Eatwell,
Murray Milgate, Peter Newman. London : The Macmillan Press, 1987. Hasło: Coase
theorem, s. 855-861.
6. Ronald H. Coase. [W:] Janine Brémond, Marie-Martine Salort: Leksykon wybitnych
ekonomistów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 20-22.
7. Ronald H. Coase. [W:] Leszek Jerzy Jasiński: Nobel z ekonomii: poglądy laureatów
w zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Key Text, 2008, s. 126-128.
8. http://www.nbportal.pl/pl/np/artykuly/finanse/koszty_transakcyjne
9. http://www.nbportal.pl/pl/np/artykuly/na_poczatek/teoremat_coasea
10. http://www.coase.org/abouttheinstitute.htm
11. http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/1991/
12. http://pl.wikipedia.org/wiki/Ronald_Coase
strona 59
Lucyna Janas
strona 60
nr 2(36)/2010
Grzegorz Budny
Nowości Biblioteki Depozytowej Banku
Światowego
Opisane pozycje są dostępne jedynie w formie elektronicznej za
pośrednictwem serwisu The World Bank e-Library.
The day after tomorrow : a handbook on the future
of economic policy in the developing world / eds.
Marcelo M. Giugale, Otaviano Canuto . Washington, D.C. : International Bank for
Reconstruction and Development / The World Bank
2010. – XX, 443 s. ISBN: 978-0-8213-8498-5;
eISBN: 978-0-8213-8546-3
Światowy kryzys finansowy z lat 2008-2009 zmienił nie tylko globalny
porządek gospodarczy, ale również sposób, w jaki o tym porządku myślimy.
Uznane cele i praktyki są teraz podważane lub dyskredytowane, pojawiają
się nowe, fundamentalne pytania, a poszukiwanie odpowiedzi dopiero się
rozpoczęło. Dla krajów rozwijających się taka pojęciowa niepewność jest
szczególnie kłopotliwa – za sprawą dobrej polityki jak i szczęścia zaczęły
osiągać prawdziwy postęp. Czy zostanie on teraz storpedowany? Co
oznaczają dla nich nowe okoliczności? Czy uda się znaleźć nowe idee
polityczne, które zamienią szok spowodowany kryzysem w skuteczny marsz
w kierunku uzyskania statusu „rozwinięte”? Jak wygląda przyszłość
widziana z różnych regionów świata? Książka zawiera próbę odpowiedzi,
między innymi, na te pytania.
strona 61
Grzegorz Budny
Changing the industrial geography in Asia : the
impact of China and India / Shahid Yusuf, Kaoru
Nabeshima. - Washington, D.C. : International
Bank for Reconstruction and Development / The
World Bank 2010. – XIX, 256 s. ISBN:
978-0-8213-8240-0; eISBN: 978-0-8213-8438-1
Nasilenie procesów globalizacyjnych pod koniec XX wieku doprowadziło do
wstrząsu w światowej gospodarce mniej więcej od 1995 do 2008 r. Zbliża
się kolejny wstrząs, będący następstwem poważnego kryzysu finansowego,
który pogrążył światową gospodarkę w recesji w latach 2008-2009. Podczas
pierwszego wstrząsu nastąpiła wielka migracja produkcji i określonych
usług biznesowych, która zmieniła Azję w przemysłowe centrum świata.
Drugi wstrząs prawdopodobnie ugruntuje dominację przemysłową Azji
i skoncentruje aktywność przemysłową w dwóch najludniejszych, a przy tym
najszybciej rozwijających się gospodarczo krajach – w Chinach i Indiach.
International trade in services : new trends and
opportunities for developing countries / eds.
Olivier Cattaneo, Michael Engman, Sebastian Saez,
Robert Stern. - Washington, D.C. : International
Bank for Reconstruction and Development / The
World Bank 2010. – XIX, 363 s. ISBN:
978-0-8213-8353-7; eISBN: 978-0-8213-8354-4
Sektor usług jest kluczowym czynnikiem dla rozwoju gospodarczego,
wzrostu konkurencyjności oraz zmniejszania ubóstwa. Usługi stanowią dwie
trzecie światowej gospodarki a międzynarodowy handel nimi jest zjawiskiem
powszechnym, dzięki postępowi technicznemu i zwiększonej mobilności
osób. W ubiegłych latach grupa krajów rozwijających się upatrywała
w handlu usługami zarówno rozwiązania dla braków w zaopatrzeniu
krajowym, jak i sposobu na dywersyfikację i zwiększenie eksportu. Każdy
kraj może wykorzystać handlowy potencjał usług choć nie każdy może się
stać międzysektorowym centrum usługowym. Otwarcie sektora usług wiąże
się z potencjalnym dużym zyskiem, ale nie można zapominać o zagrożeniach
i kosztach.
strona 62
Nowości Biblioteki Depozytowej Banku światowego
Reducing poverty, protecting livelihoods, and
building assets in a changing climate social
implications of climate change in Latin America
and the Caribbean / ed. Dorte Verner. Washington, D.C. : International Bank for
Reconstruction and Development / The World Bank
2010. – XXII, 431 s. ISBN: 978-0-8213-8238-7;
eISBN: 978-0-8213-8378-0
Społeczeństwa Ameryki Łacińskiej i Karaibów już teraz doświadczają
efektów zmian i niestabilności klimatu. Ma to wpływ na ubóstwo,
nierówności społeczne, dostęp do wody, zdrowie i migracje, zarówno teraz,
jak i w przyszłości. Niniejsza książka dzięki innowacyjnej metodologii badań
dostarcza ilościowych dowodów na skalę tego zjawiska w poszczególnych
regionach. Wiele biednych regionów jeszcze bardziej biednieje, tradycyjne
źródła utrzymania są zagrożone, zwiększa się niedobór wody, szczególnie
w suchych, biednych rejonach, pogarsza się zdrowie ludności i może się
nasilać migracja spowodowana tymi czynnikami. Skuteczne ograniczanie
podatności społeczeństw na zmiany i niestabilność klimatu wymaga
zaangażowanego działania na wielu poziomach. Książka oferuje kluczowe
rekomendacje na poziomie rządowym i lokalnym, a także na poziomie
gospodarstw domowych.
Innovation policy : a guide for developing
countries. - Washington, D.C. : International Bank
for Reconstruction and Development / The World
Bank 2010. – XXI, 408 s. ISBN: 978-0-8213-8269-1;
eISBN: 978-0-8213-8301-8
Innowacja we wszystkich swoich przejawach, szczególnie technologicznym,
stała się kluczowym czynnikiem rozwoju, poprawiającym konkurencyjność
i podnoszącym społeczny dobrobyt we wszystkich gospodarkach na świecie.
W szerokim sensie, innowacja to nie tylko tworzenie nowych technologii, ale
co może ważniejsze, rozpowszechnianie i zastosowanie produktów,
procesów i praktyk, które są nowe w danym krajowym kontekście. Książka
strona 63
Grzegorz Budny
została zainspirowana doświadczeniami zarówno krajów uprzemysłowionych
jak i rozwijających się, a jej treść koncentruje się na problemach
i potrzebach tych drugich.
Eco2 cities : ecological cities as economic cities /
Hiroaki Suzuki, Arish Dastur; Sebastian Moffatt,
Nanae Yabuki, Hinako Maruyama. - Washington,
D.C. : International Bank for Reconstruction and
Development / The World Bank 2010. – XXVIII,
358 s. ISBN 978-0-8213-8046-8; eISBN
978-0-8213-8144-1
Podejście Eco 2 Cities jest punktem wyjścia dla miast, które chciałyby
zmaksymalizować korzyści ze zrównoważonego rozwoju ekonomicznego
i ekologicznego. Książka dostarcza strukturę analityczną i operacyjną oraz
oferuje strategiczne doradztwo dotyczące zintegrowanego miejskiego
rozwoju. Równolegle, w książce można znaleźć studia przypadku ukazujące
konkretne przykłady. Struktura Eco2 jest elastyczna i łatwo ją dopasować do
każdego kraju i miasta. Bazując na konkretnych okolicznościach i celach
rozwojowych miasta, aplikacja tej struktury może przyczynić się do
powstania unikatowego planu działania dla danego przypadku.
World development indicators 2010. - Washington,
D.C. : International Bank for Reconstruction and
Development / The World Bank 2010. – XXIII, 464 s.
ISBN 978-0-8213-8232-5
Najnowsza edycja popularnego rocznika World Development Indicators
zawiera ponad 800 wskaźników dla ponad 150 gospodarek i 14 grup krajów
w ponad 90 tabelach. Zapewnia bieżący przegląd najważniejszych danych
w sześciu sekcjach tematycznych: World View, People, Environment,
Economy, States and Markets, and Global Links. World Development
Indicators 2010 to najbardziej aktualne i dokładne dane dotyczące rozwoju
na poziomie krajowym oraz globalnym. Pozwala monitorować postęp
uczyniony w kierunku Milenijnych Celów Rozwoju popieranych przez ONZ,
strona 64
Nowości Biblioteki Depozytowej Banku światowego
Bank Światowy i organizacje partnerskie. Cele te służą jako punkt
odniesienia dla międzynarodowych działań na rzecz rozwoju.
strona 65
Grzegorz Budny
strona 66
nr 2(36)/2010
Anna Zając
Oddział Wydawnictw Ciągłych
Nowe czasopisma w zbiorach Biblioteki
Poniżej prezentujemy czasopisma nabywane przez Oddział Wydawnictw
Ciągłych w ramach prenumeraty, darów i wymiany. Omawiamy czasopisma
polskie, które zostały nabyte przez Bibliotekę od 2010 roku. Szczegółowa
lokalizacja oraz zasoby dostępne są w Katalogu Biblioteki pod adresem:
http://vtls.cyf-kr.edu.pl/cgi-bin/uek/chameleon. Zapraszamy do lektury
i odwiedzania Czytelni Czasopism.
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza : kwartalnik
CNBOP
Józefów : Wydawnictwo Centrum Naukowo-Badawczego
Ochrony Przeciwpożarowej, 2006ISSN 1895-8443
Kwartalnik Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza jest czasopismem
multidyscyplinarnym. Prezentuje artykuły z wielu dziedzin nauki, między
innymi organizacji i zarządzania oraz nowych, innowacyjnych technologii,
które wpływają na szeroko rozumiane bezpieczeństwo powszechne.
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza jest czasopismem punktowanym
z listy Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pismo otrzymują instytuty
naukowe, ośrodki badawcze w kraju i za granicą oraz biblioteki
największych uczelni. Publikacja dociera również do wielu instytucji
administracji państwowej, organizacji społecznych i jednostek
organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej.
strona 67
Anna Zając
Biblioteka Regionalisty
Wrocław : Wydaw. KGPiAS AE, 2005ISSN 2081-4461
Prezentowana publikacja jest zbiorem artykułów dotyczących szeroko
pojętej problematyki rozwoju gospodarczego w aspekcie funkcjonowania
i rozwoju gospodarki przestrzennej oraz jej współczesnych determinant.
W czasopiśmie, na szczególną uwagę zasługuje różnorodność omawianych
problemów badawczych, studiów przypadków i teorii związanych
z rozwojem przestrzennym regionów.
Biuletyn Instytutu Geografii
Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki
Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu. Seria Rozwój Regionalny i
Polityka Regionalna
Poznań : Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2007ISSN 1898-8326
Biuletyn z serii Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna przygotowywany
jest przez Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki
Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Publikacja
powstaje w ramach realizacji projektu Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej: Wspieranie kształcenia kadr dla potrzeb
rozwoju regionalnego na kierunku gospodarka przestrzenna w
specjalnościach zamawianych u Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Tytuł stanowi serię wydawniczą, która stwarza możliwość prezentowania na
bieżąco wyników najnowszych badań, wymianę poglądów oraz doświadczeń
strona 68
z zakresu problematyki rozwoju regionalnego i polityki regionalnej w Polsce.
W każdym numerze publikowane są informacje dotyczące nowości
wydawniczych na temat rozwoju regionalnego i polityki regionalnej.
W ramach współpracy międzyuczelnianej czasopismo trafia do bibliotek
wszystkich ośrodków akademickich w Polsce, jak również do wszystkich
urzędów marszałkowskich i urzędów wojewódzkich. Ze względu na
uzyskane dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej, periodyk jest udostępniany bezpłatnie.
Central European Journal of Economic Modelling
and Econometrics
Łódź : Polish Academy of Sciences - Lodz Branch, 2009ISSN 2080-0886
Kwartalnik Central European Journal of Economic Modelling and
Econometrics (CEJEME) jest czasopismem międzynarodowym. Zawiera
artykuły koncentrujące się w dziedzinie matematycznych i statystycznych
modeli ekonomicznych. W publikacji można znaleźć także szeroką tematykę
od zastosowania istniejących technik ekonometrycznych po problemy
z zakresu ekonomii, a zwłaszcza makroekonomii oraz finansów. Celem
czasopisma jest rozpropagowanie zaawansowanych badań empirycznych
poświęconych modelowaniu i prognozowaniu ekonomicznemu dla
gospodarek państw Środkowej i Wschodniej Europy. W kwartalniku
znajdują się również artykuły odnoszące się do rygorystycznych metod
wnioskowania statystycznego oraz ekonometrii, a w szczególności dotyczące
twierdzenia Bayesa. Tytuł wydawany jest w języku angielskim.
Ekonomia Społeczna
Kraków : Uniwersytet Ekonomiczny. Małopolska Szkoła
Administracji Publicznej, 2007ISSN 1898-7435
strona 69
Anna Zając
Głównym celem kwartalnika Ekonomia Społeczna jest upowszechnianie
wiedzy z dziedziny ekonomii społecznej. Periodyk – udostępniany w wersji
elektronicznej i papierowej – łączy w sobie dwie funkcje – publikacji
o charakterze naukowym (część tekstów podlega recenzji) oraz opracowania
zawierającego informacje o bieżących inicjatywach z zakresu ekonomii
społecznej.
Strukturę czasopisma Ekonomia Społeczna tworzą cztery części:
●
●
●
●
Szkice – dział ten zawiera teksty naukowe, często o charakterze
teoretycznym, stanowiące wprowadzenie do tematu przewodniego
kwartalnika. Obejmuje samodzielne opracowania będące wynikiem badań
naukowych prowadzonych przez autorów. Czytelnik znajdzie w nim
recenzowane, interdyscyplinarne artykuły cechujące się aktualnością
i walorami naukowymi.
Polemiki – są uzupełnieniem, często także komentarzem, do tekstów
zawartych w dziale I, przygotowane przez przedstawicieli różnych
środowisk (m.in. polityków, ekspertów krajowych i zagranicznych,
społeczników a także wykładowców). Wypowiedzi poruszają aktualne
problemy dotyczące podmiotów ekonomii społecznej a często wskazują
potencjalne kierunki rozwoju tego sektora.
Inicjatywy – dział ten zawiera opisy realizowanych projektów
i podejmowanych przedsięwzięć z obszaru szeroko rozumianej ekonomii
społecznej. Prezentowane są unikatowe inicjatywy z tego zakresu a także
wywiady z osobami zaangażowanymi w ich realizację.
Recenzje publikacji – w ostatnim dziale kwartalnika czytelnik znajdzie
podpowiedzi dotyczące obowiązkowej lub zalecanej lektury z zakresu
ekonomii społecznej. Wnikliwe recenzje opracowane przez ekspertów
dotyczą nowości na rynku wydawniczym.
Finansowanie Nieruchomości
Warszawa : Związek Banków Polskich, 2004ISSN 1733-4217
Konsekwencją starań i działań podejmowanych przez Komitet ds.
strona 70
Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich na rzecz rozwoju
rynku nieruchomości w Polsce jest powołanie do życia kwartalnika
Finansowanie Nieruchomości. Pismo zostało przygotowane z myślą o
bankowcach, pośrednikach nieruchomości, rzeczoznawcach, deweloperach,
zarządcach nieruchomości, ubezpieczycielach, pracownikach funduszy
inwestycyjnych oraz funduszy emerytalnych.
Wyróżnić w nim można następujące działy:
●
●
●
●
●
Rynek finansowania nieruchomości – jest to dział, w którym znajdują się
artykuły o charakterze naukowym, analitycznym, innowacyjnym,
wytyczające nowe kierunki i rozwiązania z zakresu finansowania
nieruchomości. W tytule omawiane są, przede wszystkim, instrumenty
finansowania nieruchomości na rynku pierwotnym i wtórnym stosowane
w ramach polityki rządowej. Istotnym zagadnieniem prezentowanym na
łamach czasopisma jest pomiar, modelowanie oraz zarządzanie ryzykiem.
Prezentowane są instrumenty ubezpieczeniowe – ubezpieczenia kredytu
hipotecznego, majątkowe i na życie. W tym dziale znajdują się również
informacje o regulacjach prawnych dotyczących rynku finansowania
nieruchomości.
Akademia – to dział, w którym zamieszczone artykuły mają formę wykładu
z zakresu instrumentów i produktów finansowania nieruchomości. Ich cel
i charakter jest wyraźnie edukacyjny.
Raporty – to ważny dział kwartalnika zawierający materiały analityczne
i statystyczne, poświęcone finansowaniu nieruchomości.
Przegląd – to dział informujący o działalności Komitetu ds. Finansowania
Nieruchomości (aktualnie realizowane projekty, stan prac zespołu
brukselskiego, współpraca z bankami Europy Środkowowschodniej
w zakresie finansowania nieruchomości), o wydarzeniach z branży oraz
o publikacjach ważnych dla sektora.
Forum dyskusyjne – to platforma dyskusji i komunikacji między grupami
zawodowymi z branży finansowania nieruchomości.
W każdym wydaniu znajduje się wywiad z ekspertem z zakresu rynku
finansowania nieruchomości. Zamieszczane są także relacje z już
przeprowadzonych oraz zapowiedzi kolejnych, konferencji i szkoleń.
strona 71
Anna Zając
Forum Budowlane
[Warszawa] : Polskie Centrum Budownictwa DIFIN i
MÜLLER, 1996ISSN 1425-8773
Forum Budowlane to fachowy miesięcznik inwestora wykonawcy
budowlanego prezentujący szeroko tematy z zakresu techniki i technologii,
a w szczególności: maszyny i urządzenia, deskowania, rusztowania i sprzęt
budowlany, materiały ścienne, stropowe i wiążące, izolacje i chemię
budowlaną. Poza tym czasopismo przedstawia problemy i porady z zakresu
ustawodawstwa, raporty i analizy rynku budowlanego, a także nowoczesne
oprogramowanie i techniki zarządzania w budownictwie.
Hospitality : kwartalnik Instytutu Rynku
Hotelarskiego
Gdynia : IHR, 2006ISSN 1895-9415
Kwartalnik Hospitality koncentruje się na dostarczaniu wiedzy podnoszącej
na wyższy poziom sprawności zawodowej oraz profesjonalizmu,
menedżerów i pracowników hotelarstwa.
W publikacji prezentowane są badania i analizy rynku hotelarskiego
w Polsce oraz artykuły na temat zarządzania personelem, marketingu
i sprzedaży, gastronomii, nowoczesnych technologii, finansów oraz trendów
i tendencji na rynku hotelowym. Autorzy artykułów to uznani specjaliści
w swojej dziedzinie – analitycy rynku hotelowego, pracownicy naukowi,
hotelarze-praktycy, finansiści.
Periodyk zawiera wyłącznie artykuły o charakterze merytorycznym
i profesjonalnym. Jest skierowany do wymagających i świadomych swych
potrzeb, w zakresie wiedzy profesjonalnej, menedżerów hotelarstwa oraz
strona 72
inwestorów realizujących lub planujących inwestycje w sektorze hotelowym
i turystycznym.
Karnet : krakowskie aktualności kulturalne
Warszawa : Fundacja Kultury, 1996ISSN 1426-6873
Krakowski Karnet ukazuje się nieprzerwanie od kwietnia 1996 r.
prezentując repertuar kulturalny miasta. Na łamach pisma, co miesiąc,
znajduje się łącznie kilkaset krakowskich wydarzeń, takich jak: festiwale,
koncerty, spektakle czy wystawy. Ciekawe propozycje wydarzeń
kulturalnych podawane są w tym miesięczniku w nowoczesnej,
przyciągającej wzrok oprawie i w przejrzystym układzie. Pismo koncentruje
się na wydarzeniach 6 zmysłów - programie gromadzącym najciekawsze,
wręcz unikalne wydarzenia kulturalne realizowane w Krakowie. Obok
bieżących informacji, w Karnecie pojawiają się wywiady, felietony oraz
fotoreportaże.
Kwartalnik Prawa Prywatnego
Kraków : Wydawnictwo "Secesja", 1992ISSN 1230-7173
Kwartalnik Prawa Prywatnego wydawany jest od 1992 r. przez Polską
Akademię Umiejętności w Krakowie. W czasopiśmie publikowane są
opracowania i materiały (z wyłączeniem glos i sprawozdań) dotyczące
polskiego, europejskiego i obcego prawa cywilnego (wraz z rodzinnym
i handlowym), prywatnego międzynarodowego, rolnego, pracy oraz
postępowania cywilnego.
strona 73
Anna Zając
Poznajmy Las : [dwumiesięcznik dla młodzieży i
dorosłych, którym nieobojętne są sprawy lasu]
Warszawa : Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz
Grzegorczyk, 1996ISSN 1426-1340
Dwumiesięcznik o lasach, zwłaszcza ich przyrodzie i walorach turystycznych.
Pismo przeznaczone jest dla dzieci, młodzieży i dorosłych, prezentuje lasy
Polski i świata, ich mieszkańców i ich problemy. Celem pisma jest edukacja
przyrodniczo - leśna i ekologiczna, pozwalająca zrozumieć zasady działania
ekosystemów leśnych i wielorakich funkcji pełnionych przez współczesne
lasy. Autorami wielu tekstów są pracownicy naukowi wyższych uczelni
i instytutów naukowych.
Prawo Mediów Elektronicznych : kwartalnik
naukowy
Wrocław : Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa,
Administracji i Ekonomii. Centrum Badań Problemów
Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej,
2010ISSN 1899-1513
Kwartalnik stanowi kontynuację elektronicznego Biuletynu Uniwersytetu
Wrocławskiego. (E-Biuletynu CBKE).
Przedmiotem publikacji są artykuły odnoszące się do prawa nowych
technologii, w szczególności prawa prywatnego, publicznego materialnego,
informatyzacji postępowań sądowych i administracyjnych, informatyzacji
rejestrów publicznych, przestępczości elektronicznej i innych. Czasopismo
jest wydawane w wersji papierowej i elektronicznej.
strona 74
Przedsiębiorstwo Przyszłości : kwartalnik Wyższej
Szkoły Zarządzania i Prawa im. Heleny
Chodkowskiej
Warszawa : Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im.
Heleny Chodkowskiej, 2009ISSN 2080-8461
Zasadniczą misją czasopisma jest aktywne uczestniczenie w rozwoju nauki
zarządzania i organizacji oraz upowszechnianie dokonań i doświadczeń
praktyki zarówno krajowych, jak i zagranicznych specjalistów z tego
zakresu. W szczególności, kwartalnik koncentruje uwagę na takich
obszarach aktywności badawczej i wdrożeń, jak e-ekonomia i e-zarządzanie.
Jednocześnie dąży do popularyzowania i wspierania współpracy
międzydyscyplinarnej, służącej wykorzystywaniu dorobku innych dziedzin
wiedzy (ekonomii, socjologii, psychologii, prawa, filozofii i etyki itp.) dla
przyspieszania postępu w dziedzinie zarządzania i organizacji a także
zwiększenia efektywności podejmowanych inicjatyw i poszukiwań.
Publikowane są tu komunikaty o prowadzonych pracach badawczych oraz
wdrażaniu ich wyników.
Przyroda Polska
Warszawa : ZG LOP, 1957ISSN 0552-430X
Jest to miesięcznik Ligi Ochrony Przyrody wydawany przy pomocy
finansowej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej. Tytuł poświęcony jest zagadnieniom związanym z ekologią, ochroną
środowiska i ochroną przyrody. Zalecany dla szkół, przez Ministerstwo
Edukacji Narodowej. Czasopismo zawiera interesujące wiadomości na temat
flory i fauny Polski. Skierowane jest do nauczycieli zajmujących się
zagadnieniami ochrony przyrody jak również do wszystkich, którym piękno
i ochrona naszej ziemi jest bliska.
strona 75
Anna Zając
Przyroda Polska posiada 2 dodatki:
●
●
Biuletyn Eko-edukacyjny – zawierający, przede wszystkim, scenariusze
zajęć z ekologii dla różnych klas, jak również opis wydarzeń związanych
z działalnością ekologiczną prowadzoną w szkołach i przedszkolach.
Natura i zdrowie – zawierający artykuły o wpływie środowiska na zdrowie
człowieka oraz, jakie należy przedsięwziąć działania, aby chroniąc
przyrodę, chronić własne zdrowie i samopoczucie.
Serwis FK Finansowo – Księgowy
Warszawa : INFOR Ekspert, 2009ISSN 2080-3680
Miesięcznik skierowany jest do osób odpowiedzialnych za sporządzanie
sprawozdań finansowych, głównych księgowych, menedżerów finansowych,
dyrektorów finansowych oraz osób aspirujących do tytułu dyplomowanego
księgowego.
W czasopiśmie znajdują się artykuły na następujące tematy:
●
●
●
●
●
●
●
zaawansowana rachunkowość finansowa, konsolidacja, sprawozdawczość
finansowa według MSR-ów,
rachunkowość w szczególnych sytuacjach (połączenie spółek,
przeprowadzenie likwidacji i upadłości, itp.),
rachunek kosztów dla potrzeb wewnętrznych i zewnętrznych,
trendy zmian w rachunkowości,
ład korporacyjny, sposoby oceny inwestycji, optymalizacja,
etyka zawodowa,
IT w rachunkowości.
Jest to prestiżowe, specjalistyczne czasopismo, które na bieżąco
przedstawia najaktualniejsze problemy współczesnej rachunkowości,
kierunek jej zmian, jak również prognozy makroekonomiczne i sposoby
oceny ryzyka inwestycji, przydatne przy dokonywaniu szacunków na
przyszłość.
strona 76
Traveler
Warszawa : G+J RBA, 2005ISSN 1507-5966
Traveler ukazuje się w Polsce od 2005 roku (na świecie od 1984 roku).
Początkowo ukazywał się jako wydanie specjalne National Geographic
Polska. To praktyczny magazyn o podróżach, który inspiruje i informuje.
Skierowany jest do osób aktywnych, ambitnych, ciekawych świata i jego
atrakcji zarówno przyrodniczych, architektonicznych, jak i kulturowych.
Dostarcza gotowe przepisy na fascynujące wyprawy, także rodzinne. Mocną
stroną czasopisma są rzetelne informacje, mapy, testy sprzętu
przeprowadzane przez ekspertów i porady związane z szeroko pojmowaną
tematyką podróżniczą. Dodatkowy atut stanowią autorzy, uznani
globtroterzy. Traveler patronuje wielu polskim wyprawom.
Wiadomości Turystyczne : pismo branżowe
pracowników turystyki
Warszawa : Eurosystem, 2000ISSN 1641-2451
Specjalistyczny dwutygodnik branży turystycznej. Opisując najważniejsze
wydarzenia turystyczne w Polsce i na świecie, tytuł dostarcza aktualnych
i rzetelnych informacji z zakresu organizacji pracy, prawa i marketingu.
Publikuje akty prawne, dokumenty i prezentacje niezbędne w codziennej
pracy branży. Prezentuje najważniejsze inicjatywy środowiska i nowe trendy
w światowym biznesie turystycznym. Pokazuje najciekawsze produkty
turystyczne w Polsce i za granicą, przedstawia przykłady działań wartych
naśladowania, ludzi, którzy odnieśli sukces i od których warto się uczyć.
strona 77
Anna Zając
strona 78
nr 2(36)/2010
Anna Tokarczyk
Najnowsze publikacje w zbiorach
Energia termojądrowa i przemysł – współpraca na
rzecz przyszłości
Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2009. –
40 s.
Wdrożenie fuzji jądrowej to doskonała możliwość dla przemysłu
europejskiego, specjalizującego się w nowoczesnych technologiach.
Umiejętności i wiedza pozyskane podczas tworzenia systemów
i komponentów w programie ITER mogą zwiększyć konkurencyjność.
Zaangażowanie przemysłu jest obecnie kluczowym czynnikiem
umożliwiającym pełne uczestnictwo w programie rozwoju technologii
istotnych dla prototypu reaktora, a w przyszłości, do osiągnięcia korzyści
z udziału w budowie elektrowni komercyjnych. (fragment tekstu)
Komisja Europejska 2010–2014
60 s.
strona 79
Anna Tokarczyk
Komisję Europejską – pod przewodnictwem José Manuela Barroso – tworzy
kolegium 27 komisarzy z poszczególnych państw Unii Europejskiej. Każdy
komisarz zajmuje się szczególnym obszarem polityki, działając w sposób
podobny do ministrów w rządach krajowych. Niniejsza broszura zawiera
krótki wgląd w pracę Komisji Europejskiej. Przedstawia ona wszystkich
komisarzy, zakres ich odpowiedzialności i priorytety, które wyznaczyli sobie
na pięcioletni okres sprawowania urzędu. (abstrakt oryginalny)
Oceny oddziaływania w instytucjach Unii
Europejskiej. Czy wspierają one procesy decyzyjne?
Sprawozdanie specjalne nr 3/2010
71 s.
Ocena oddziaływania jest jednym z filarów prac Komisji w dziedzinie
poprawy uregulowań prawnych. W swoim sprawozdaniu Trybunał bada, czy
Komisja przygotowywała oceny oddziaływania podczas opracowywania
wniosków, czy procedury Komisji dotyczące oceny oddziaływania stanowiły
dla niej odpowiednie wsparcie w trakcie prac nad inicjatywami, a także, czy
treść i sposób prezentacji sprawozdań Komisji z ocen oddziaływania były
odpowiednie. (abstrakt oryginalny)
Przepisy UE w dziedzinie zabezpieczenia
społecznego. Twoje prawa w innych państwach Unii
Europejskiej
65 s.
Niniejszy przewodnik dotyczy wszystkich osób mobilnych, tj. osób, które
przemieszczają się między państwami członkowskimi Unii Europejskiej (UE)
ze względu na pracę, studia, emeryturę lub nawet krótki urlop. Opisano
w nim funkcjonowanie praw tych osób w zakresie zabezpieczenia
społecznego w związku z ich przemieszczaniem się. Celem przewodnika jest
przedstawienie w sposób zrozumiały informacji na temat praw i obowiązków
strona 80
Najnowsze publikacje w zbiorach Centrum Dokumentacji Europejskiej
w dziedzinie zabezpieczenia społecznego w sytuacjach dotyczących dwóch
lub większej liczby państw. (fragment tekstu)
Swobodny przepływ towarów. Przewodnik
stosowania postanowień traktatowych regulujących
swobodny przepływ towarów
44 s.
Przewodnik stosowania postanowień traktatowych regulujących swobodny
przepływ towarów ma na celu dostarczenie informacji z prawniczego punktu
widzenia na temat zmian w sytuacji w przeszłości oraz nowych wyzwań
w obszarze, który jest fundamentalny dla integracji europejskiej.
Wewnętrzny rynek towarów stał się przykładem sukcesu projektu
europejskiego i pozostaje jednym z głównych katalizatorów wzrostu
gospodarczego w Unii Europejskiej (UE). Przewodnik stanowi
odzwierciedlenie stanu prawnego i orzecznictwa na dzień 31 grudnia 2009 r.
(fragment wstępu)
The ABC of European Union law
131 s.
Traktat z Lizbony, który wszedł w życie 1 grudnia 2009 r., po ratyfikowaniu
go przez wszystkie 27 państw członkowskich Unii Europejskiej, wprowadził
istotne zmiany do prawa europejskiego oraz w funkcjonowaniu instytucji
europejskich. Autor niniejszej pozycji pokazuje, w jaki sposób Unia
Europejska jest zbudowana oraz prezentuje ogólne zasady leżące u podstaw
unijnego porządku prawnego. Książka jest przeznaczona dla osób nie
posiadających specjalistycznej wiedzy prawnej, którzy chcą zrozumieć,
w jaki sposób prawo europejskie wpływa na ich codzienne życie.
strona 81
Anna Tokarczyk
Traktat EURATOM. Wersja skonsolidowana
112 s.
Niniejsza publikacja przedstawia skonsolidowany Traktat, ustanawiający
Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, wraz z załącznikami i protokołami.
Publikacja uwzględnia zmiany wprowadzone przez Traktat z Lizbony, który
został podpisany w dniu 13 grudnia 2007 r. i wszedł w życie w dniu
1 grudnia 2009 r. Poprzednia wersja skonsolidowana niniejszego Traktatu
pochodzi z 1995 r. (fragment tekstu)
Wersje skonsolidowane Traktatu o Unii
Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej
403 s.
Niniejsza publikacja przedstawia skonsolidowane wersje Traktatu o Unii
Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wraz
z protokołami i załącznikami, uwzględniające zmiany wprowadzone
Traktatem z Lizbony, który został podpisany w dniu 13 grudnia 2007 r.
i wszedł w życie w dniu 1 grudnia 2009 r. Zawiera też deklaracje dołączone
do Aktu końcowego konferencji międzyrządowej, podczas której przyjęto
Traktat z Lizbony. Obejmuje również Kartę praw podstawowych Unii
Europejskiej, którą proklamowały w Strasburgu w dniu 12 grudnia 2007 r.
Parlament Europejski, Rada i Komisja. Zgodnie z art. 6 ust. 1 akapit
pierwszy Traktatu o Unii Europejskiej, Karta ma taką samą moc prawną jak
Traktaty. (abstrakt oryginalny)
strona 82
Najnowsze publikacje w zbiorach Centrum Dokumentacji Europejskiej
Wspólne sprawozdanie dotyczące zabezpieczenia
i integracji społecznej 2009 – podsumowanie.
Integracja społeczna, emerytura, opieka zdrowotna
oraz opieka długoterminowa
24 s.
Niniejsza broszura zawiera streszczenie Wspólnego sprawozdania
dotyczącego zabezpieczenia społecznego i integracji społecznej w 2009 roku.
Została ona opracowana na podstawie raportów z krajowych programów
zawierających krajowe priorytety w zakresie zabezpieczenia społecznego
i integracji społecznej i przedstawia kluczowe tendencje odnotowane na
poziomie Unii Europejskiej oraz poziomach krajowych dotyczące tej kwestii.
(fragment tekstu)
Wytyczne polityki legislacyjnej i techniki
prawodawczej. Zapewnienie skuteczności prawa
Unii Europejskiej w polskim prawie krajowym
Warszawa: Urząd Komitetu Integracji Europejskiej,
2009. – 123 s.
Niniejsza publikacja jest zaktualizowaną i uzupełnioną wersją
opublikowanego przez UKIE dokumentu Zapewnienie efektywności prawu
Unii Europejskiej w polskim prawie krajowym. Wytyczne polityki
legislacyjnej i techniki prawodawczej (Warszawa 2003). Zostały one
opracowane przez prof. dr hab. Jana Barcza, we współpracy z dr Agnieszką
Grzelak w zakresie źródeł II i III filaru UE, Mirosławą Kapko i Anną Siwek,
pracownikami Departamentu Prawa Unii Europejskiej UKIE, oraz
zaakceptowane przez Rządowe Centrum Legislacji. (fragment wstępu)
strona 83
Anna Tokarczyk
strona 84
nr 2(36)/2010
Grzegorz Budny
Nowości Biblioteki Depozytowej IMF
Wszystkie nabytki Biblioteki Depozytowej IMF prezentujemy w serwisie tej
kolekcji (zakładka Nowości BD).
Fiscal Monitor: Fiscal Exit: From Strategy to
Implementation [October 2010]. – Washington, DC:
International Monetary Fund, 2010. – 138 s. ;
28 cm. – (World Economic and Financial Surveys).
Sygn. 23/p
Rozpoczyna się stopniowa zmiana polityki podatkowej od wspierania popytu
do redukcji deficytów, ale z różną intensywnością, zależną od okoliczności
w danym kraju. Deficyty maleją w tym roku w większości gospodarek
wschodzących i w słabo rozwiniętych krajach, przeważnie z powodu
poprawy cyklu koniunkturalnego. Deficyty maleją również w kilku
rozwiniętych krajach, w niektórych przypadkach z powodu nacisku rynków
na wycofanie instrumentów fiskalnych. Zaciskanie pasa w 2011 r. stanie się
powszechniejsze i przeprowadzane różnymi środkami, zarówno
w gospodarkach rozwiniętych, jak i wschodzących. Jednak w krajach
rozwiniętych współczynniki długu publicznego nadal rosną w szybkim
tempie i ryzyko podatkowe pozostaje na wysokim poziomie. Pomocna byłaby
dalsza jasność co do planów wycofania instrumentów fiskalnych i reform
odnoszących się do długoterminowych kosztów podatkowych.
strona 85
Grzegorz Budny
Regional Economic Outlook: Europe. Building
Confidence [October 2010]. – Washington, DC:
International Monetary Fund, 2010. – 74 s. ; 28 cm.
– (World Economic and Financial Surveys).
Sygn. 22/p
Ożywienie gospodarcze w Europie nadal trwa, wspierane przez
zdecydowane akcje polityczne, mające na celu zapanowanie nad
zadłużeniem w strefie euro. Przedłużająca się niepewność i naciski rynkowe
składają się na średni i nierówny wzrost, co stanowi wyzwanie dla polityki
makroekonomicznej i finansowej. Raport zwraca uwagę na problemy
z zarządzaniem, ujawnione przez kryzys, i postuluje lepszą konstrukcję
polityczną, w szczególności na poziomie europejskim, w celu umocnienia
Europy. Po raz pierwszy raport poświęca osobny rozdział Europie
wschodzącej, gdzie po głębokiej recesji następuje, napędzane eksportem,
ożywienie. Raport przekonuje, że w dłuższej perspektywie region będzie
musiał znaleźć nowe środki napędzające wzrost, ponieważ popyt
wewnętrzny, zasilany napływem kapitału i kredytami, powinien ustąpić
miejsca bardziej zbilansowanemu wzrostowi. W raporcie podkreślono
również, że aktywna polityka podatkowa oraz skoordynowane i rozważne
działania są kluczem do uniknięcia powtórki z cyklu gwałtownego wzrostu
i spadku, jakiego region właśnie doświadczył.
Regional Economic Outlook: Middle East and
Central Asia [October 2010]. – Washington, DC:
– (World Economic and Financial Surveys).
Sygn. 23/p
Regional Economic Outlook: Middle East and Central Asia z listopada
2010 r. informuje o regionalnych następstwach globalnego ożywienia
gospodarczego i prezentuje kluczowe wyzwania oraz rekomendacje. Wraz
z powrotem cen ropy naftowej i wskaźnika produkcji na wcześniejszy
poziom, kraje eksportujące ten surowiec mogą spodziewać się poprawy ich
bilansów fiskalnych i zewnętrznych w latach 2010-2011. Idąc dalej, na
strona 86
szczycie agendy znajdują się dalsze wysiłki zmierzające do rozwoju sektora
finansowego i zróżnicowania gospodarczego. Kraje importujące ropę
naftową, jak Afganistan i Pakistan przetrwały globalną recesją w dobrej
kondycji, jednak Pakistan ucierpiał z powodu niszczycielskiej powodzi
w lipcu i sierpniu, co powstrzyma wzrost w tym roku. Nadrzędnym
długoterminowym wyzwaniem dla tych krajów jest zwiększenie wzrostu
gospodarczego i zapewnienie miejsc pracy dla rosnącej populacji. W rejonie
Kaukazu i Azji Centralnej priorytetem będzie rozwiązanie problemu
w sektorze bankowym oraz, w niektórych krajach, redukcja zadłużenia
zagranicznego i deficytu rachunków bieżących.
Regional Economic Outlook: Asia and Pacific.
Consolidating the Recovery and Building
Sustainable Growth [October 2010]. – Washington,
DC: International Monetary Fund, 2010. – 88 s. ;
Sygn. 22/p
Rok po najgłębszej recesji w najnowszej historii, Azja najszybciej odzyskuje
równowagę. W najnowszym numerze The Regional Economic Outlook: Asia
and Pacific omówiono krótkoterminową perspektywę regionu, a także
wyzwania stojące przed polityką tych krajów w średnim okresie. Tak jak w
przypadku wielu rynków wschodzących i rozwijających się, Azja szybko
nadrabiała straty w 2009 r. i w pierwszym kwartale 2010 r. i w najbliższym
czasie region powinien nadal być liderem globalnej poprawy. W średnim
okresie, globalny kryzys wskazał gospodarce Azji na konieczność, aby
prywatny, wewnętrzny popyt stał się bardziej znaczącym czynnikiem
wzrostu.
Regional Economic Outlook: Western Hemisphere.
Heating up in the South, Cooler in the North
[October 2010]. – Washington, DC: International
Monetary Fund, 2010. – 91 s. ; 28 cm. – (World
Economic and Financial Surveys). Sygn. 22/p
Raport opisuje sytuację gospodarczą na zachodniej półkuli. Podkreślono
strona 87
Grzegorz Budny
w nim, jak zróżnicowane otoczenie – słabe ożywienie w USA i innych
rozwiniętych krajach, silne w Azji – kształtuje perspektywy dla
zróżnicowanych gospodarek Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Omówiono
problemy finansowe regionu, w rozdziale poświęconym wyzwaniom
związanym z bezpiecznym rozwojem kredytów bez tworzenia nadmiernego
ryzyka i w rozdziale podejmującym tematykę rozważnej polityki finansowej.
Tematy te są szczególnie istotne w dzisiejszym kontekście niskich
globalnych stóp procentowych i przepływów kapitałowych do gospodarek
wschodzących. Osobny rozdział poświęcono gospodarce Karaibów
przybliżając czynniki jej wzrostu oraz możliwe przeszkody.
Regional Economic Outlook: Sub-Saharan Africa.
Resilience and Risks [October 2010]. – Washington,
DC: International Monetary Fund, 2010. – 107 s. ;
Sygn. 22/p
Regional Economic Outlook: Sub-Saharan Africa z listopada 2010 zawiera: (i)
przegląd sytuacji gospodarczej i szans rozwojowych w Afryce
Sub-Saharyjskiej, (ii) analityczną ocenę tego, jak zmiany polityki pieniężnej
są przenoszone na gospodarki regionu oraz (iii) analizę przyczyn tego, że
stopy wzrostu w Zachodnioafrykańskiej Unii Gospodarczo Walutowej są
w tyle za innymi częściami regionu. W raporcie podkreślono szerokie
podstawy ożywienia gospodarczego w Afryce Sub-Saharyjskiej i podano
prognozę wzrostu na poziomie 5 proc. w 2010 r. i 5,5 proc. w 2011 r.
Zbadano odporność większości gospodarek na kryzys finansowy z lat
2007-09 i wyjaśniono, dlaczego wprowadzenie zdrowej polityki
gospodarczej i kierowanie handlu w kierunku Azji może nadal wspierać
wzrost gospodarczy.
World Economic Outlook: Recovery, Risk and
Rebalancing [October 2010]. – Washington, DC:
International Monetary Fund, 2010. – 217 s. ;
Sygn. 4/p
strona 88
Jak do tej pory ożywienie gospodarcze postępuje zgodnie
z przewidywaniami, ale potencjalne maksymalne straty są ciągle wysokie.
Najbardziej rozwinięte gospodarki, jak i kilka wschodzących, czeka jeszcze
wiele wysiłków regulacyjnych. Ich ożywienie przebiega w powolnym tempie,
a wysoka stopa bezrobocia stanowi główne wyzwanie społeczne. Dla
odmiany, wiele gospodarek wschodzących i rozwijających się odnotowuje
wzrost dlatego, że nie doświadczyły poważnych finansowych perturbacji
przed wielką recesją. Zrównoważone, zdrowe ożywienie gospodarcze opiera
się na równowadze w dwóch obszarach: wewnętrznym, polegającym na
umacnianiu konsolidacji podatkowej i zewnętrznym, polegającym na
wzroście eksportu do krajów z deficytem, jak USA, i obniżeniu eksportu do
krajów z nadwyżką, jak azjatyckie gospodarki wschodzące.
Estimating Poland's Potential Output: A
Production Function Approach / Epstein, Natan P.,
Macchiarelli, Corrado. – Washington, D.C. :
– (Working Paper; no. 10/15).
W zeszycie przedstawiono opis metodologii wykorzystującej funkcję
produkcji w celu określenia potencjalnej produkcji w polskiej gospodarce.
Skoncentrowano się na uzyskaniu dokładnych szacunków dotyczących
nakładu siły roboczej, w tym wygenerowanie polskiej naturalnej stopy
bezrobocia. Ponadto, ogólne wyniki pokazują, że przed ostatnim globalnym
kryzysem finansowym poziom produkcji i zatrudnienia w Polsce, rósł
powyżej możliwości. Funkcja produkcji została także użyta do otrzymania
średniookresowych przewidywań luki PKB. Według tej metodologii,
w następstwie kryzysu finansowego Polska nie powinna doświadczyć
znaczącej i trwałej luki PKB.
strona 89
Grzegorz Budny
strona 90
nr 2(36)/2010
Elżbieta Kochan
Umberto Eco i Jean-Claude Carriere
o książkach
„Nie myśl, że książki znikną” to wywiad rzeka
udzielony przez dwóch intelektualistów
i bibliofilów: Umberto Eco i Jeana-Claude Carriere.
Dyskutanci utwierdzają nas w przekonaniu, że
wynalazek Gutenberga jest ponadczasowy i w tym
kontekście opowiadają o swoich pierwszych
książkach, które szczególnie zapamiętali oraz
o tych, których nigdy nie przeczytali ale wiedzą
o nich tak wiele, że mogą swobodnie je streścić.
Wspominają nazwiska wielu znanych twórców i
nie znanych nikomu poetów i pisarzy, których
twórczość została wymazana zupełnie z naszej
pamięci. W swoich wypowiedziach podkreślają, że
książka to doskonałość warta porównania do koła, którego nie sposób
niczym innym zastąpić. Książka to idealne koło wiedzy. Nie obawiają się, że
współczesne technologie i Internet doprowadzą do „bibliocaustu”. Wręcz
przeciwnie, w książce widzą ogromną siłę bo chociaż od dawien dawna
ginęła w czasie pożarów i na stosach, poddawana była cenzurze obyczajowej
i religijnej a także ciągłej historycznej selekcji, to jednak to co najważniejsze
i najpiękniejsze ocalało i przetrwało do dziś, schowane w magazynach
bibliotek i piwnicach klasztorów. Krótki żywot współczesnych technologii
pojawiających się nagle na rynku i równie szybko znikających, pokazuje jak
trudno stać się konkurencją dla dzieł drukowanych. Umberto Eco znany jest
z wypowiedzi, które świadczą o tym, że nie jest on wielbicielem Internetu.
Traktuje go jako miejsce przepełnione niepotrzebnymi informacjami, często
strona 91
Elżbieta Kochan
kontrowersyjnymi, za kilka lat bez większej wartości. Dopuszcza nawet myśl,
że kiedyś zniknie w ogóle i wtedy książki, które nazywa „komorami
chłodniczymi”, będą najważniejszymi źródłami informacji a ludzka głupota,
odrzucone teorie i niewiarygodne informacje, przepadną. Obaj dyskutanci
są bibliofilami, dla których zdobycie książki lub inkunabułu to prawdziwe
wyzwanie organizacyjne i finansowe. Zbieranie książek i dbanie o biblioteki,
te duże i te małe, to należny im hołd. Założeniem tej intelektualnej rozmowy
nie jest jakaś teza do obalenia, jest to raczej wymiana myśli, popis erudycji
ozdobiony misternymi cytatami i ciekawymi historyjkami. Wszystkie one są
tak przychylne dla wynalazku druku, że można je uznać za bibliofilski
testament kochających książki i ważny głos o stanie współczesnej kultury
masowej. „ Otóż zdarza mi się, że wchodzę do pokoju w którym mam książki,
po to tylko, by na nie spoglądać, nie sięgając po żadną z nich. Ogarnia mnie
wówczas osobliwe uczucie, którego nie potrafię określić. Jest to coś
intrygującego i kojącego zarazem.” [1] Każdemu czytelnikowi, któremu
bliskie jest takie osobliwe uczucie, książka ta sprawi przyjemność i odsunie
futurystyczną wizję jej braku.
Zabawny paradoks: książka „Nie myśl ,że książki znikną” dostępna jest w
formie e-booka w Księgarni eClicto. Można ją czytać na Menagerze eClicto
albo skopiować na czytnik eClicto.
* Umberto Eco – włoski filozof, mediewista, pisarz, bibliofil / posiada
kolekcję 50 tysięcy woluminów/. Znany jest na świecie dzięki swojej
twórczości beletrystycznej, kunsztownym powieściom : „Imię róży”,
„Wahadło Foucaulta” oraz licznym pracom naukowym i esejom : „ Zapiski
na pudełku od zapałek”, „Historia brzydoty”, „Historia piękna”, „Rozmowy o
końcu świata”. Wykłada na prestiżowych uczelniach.
* Jean-Claude Carriere – francuski pisarz , dramaturg, scenarzysta filmowy,
bibliofil / posiada około 40 tysięcy woluminów/. Współpracował z wieloma
znanymi reżyserami: Luisem Bunuelem, Milosem Formanem, Andrzejem
Wajdą. Nominowany do Oskara za scenariusz do „Mrocznego przedmiotu
pożądania” i „Nieznośnej lekkości bytu”.
Carriere Jean-Claude, Eco Umberto. Nie myśl, że książki znikną.
Wywiad przeprowadził Jean-Philippe de Tonnac. Przełożył Jan Kortas.
Warszawa : Wydawnicctwo W.A.B., 2010. – 277 s. ISBN
978-83-7414-870-2
strona 92
Umberto Eco i Jean-Claude Carriere o książkach
Przypisy:
1. op.cit., s. 251
strona 93
Elżbieta Kochan
strona 94
nr 2(36)/2010
Anna Sokołowska-Gogut
Wykładowca doskonały. Podręcznik
nauczyciela akademickiego
Wykładowca doskonały. Podręcznik nauczyciela akademickiego.
Warszawa : Oficyna Wolters Kluwer, 2010. – 219 s.
W zawodzie nauczyciela akademickiego bardzo
ważna jest umiejętność komunikowania się ze
studentem. Kompetencje komunikacyjne wynikają
w dużej mierze z osobowości, temperamentu, czyli
z wrodzonych predyspozycji. Jednakże, można
znacznie zwiększyć swoje umiejętności
wykorzystując dostępne narzędzia. Temu właśnie
tematowi poświęcona jest książka. Nauczyciele
akademiccy znajdą w niej, między innymi,
odpowiedzi na pytania związane z prowadzeniem
wykładów, jak np.:
❍
❍
❍
❍
jak mówić, by studenci słuchali,
jak przygotować dobry i ciekawy wykład, ćwiczenia czy prezentację,
jak oceniać prace studentów,
jak podchodzić do studentów z innych kręgów kulturowych czy studentów
niepełnosprawnych.
W aneksie podano przykładowe trudne sytuacje w dydaktyce, takie jak np.:
niewłaściwe zachowania (spóźnianie się, wychodzenie w czasie zajęć,
strona 95
jedzenie, wulgaryzmy); plagiaty, odpisywanie w trakcie kolokwiów;
wręczanie prezentów itp.
Autorzy wykorzystali własne doświadczenia dydaktyczne oraz
niekonwencjonalne metody, jakie sami stosowali. Jest to niewątpliwie
pierwsza taka książka, która ukazała się na naszym rynku.
strona 96
nr 2(36)/2010
Norman Davies. Zaginione królestwa.
Kraków: Wydaw. Znak, 2010. – 883 s.
„...przemijalność jest jedną z podstawowych cech
zarówno ludzkiej kondycji, jak i ładu politycznego.
Wcześniej czy później wszystko dobiega kresu.
Wcześniej czy później, każde centrum zmienia się
w peryferie. Wszystkie państwa i wszystkie narody,
bez względu na to, jak byłyby potężne, mają swój
kres rozkwitu, a potem ustępują miejsca innym.”
Te słowa ze wstępu najlepiej charakteryzują zamysł Normana Daviesa,
opisania tych zaginionych, wielkich i małych, potężnych, bądź tylko do
wielkości i potęgi aspirujących. Owa przemijalność i nieustająca „zamiana
miejsc”widoczna jest we wszystkich opisywanych królestwach.
Autor skoncentrował się na Europie i opisał 18 historycznych państwowości
od okresu średniowiecza aż po wiek XX zachowując identyczną konstrukcję
dla każdego opisywanego królestwa. Zaczyna od opisania wybranych miejsc,
tak jak wyglądają one dziś, następnie opowiada o ich przeszłości a w końcu
próbuje zidentyfikować historyczną pamięć o tym miejscu. Niektóre
z opisywanych królestw znane są, mniej lub bardziej, z „podręcznikowej”
historii czy nawet powieści, ale o niektórych możemy przeczytać po raz
strona 97
pierwszy, bo pamięć o nich, z różnych powodów, pozostała już tylko
w bardzo szczegółowych źródłach historycznych, niedostępnych zwykłemu
zjadaczowi chleba.
Opowieść zaczyna od położonej w Galii Tolosy, dzisiejszej Tuluzy,
rzymskiego miasta, które było królestwem Wizygotów w V wieku (zaledwie
89 lat), a zdobyte przez Franków wraz z Galią, stało się zaczątkiem Francji.
Alt Clud „ „Królestwo na skale” – to położone na terenie dzisiejszej Szkocji,
celtyckie królestwo, które istniało kilkaset lat, najdłużej wśród innych
celtyckich państewek. Zdobyte i zniszczone przez Wikingów w roku 870/871
i włączone w X wieku do Królestwa Alby.
Kerno „ Królestwo Quonimorusa „ znajdowało się na obszarze dzisiejszej
Kornwalii i było „ w przeciwieństwie do wielu lądowych państw –
królestwem morskim, które korzystało ze szlaków morskich łączących je z
innymi współczesnymi królestwami. Podbite ostatecznie w 946 roku
przestało istnieć, jako samodzielny byt.
Burgundia – to właściwie kilka królestw, co najmniej dwa, założonych
przez plemiona Burgundów w V wieku. Należały do nich tereny Europy, od
Bornholmu zaczynając, poprzez okolice Renu i Jeziora Lemańskiego
(Genava). Ostatecznie podbite przez Franków zostało już na zawsze
włączone do ziem będących we władaniu kolejnych monarchów
frankońskich.
Aragonia – korona królestwa i hrabstwa (połączonych unią, choć
samodzielnych) – królestwo efemeryda, którego stolicą było Perpignan.
Powstała w XI wieku w wyniku wojen plemion-rodów chrześcijańskich
z Maurami. Mała i uboga, wciśnięta między królestwa Kastylii, Nawarry
i muzułmańską Saragossę odegrała jednak znaczącą rolę w rekonkwiście.
MDL – tym skrótem nazwał go Autor. Księstwo, które miało królów i które
jest dzisiejszą Białorusią i częścią dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Połączone unią z Polską stworzyło Rzeczpospolitą Obojga Narodów i miało
wspólnych królów przez 186 lat. W XVI wieku stało się największym
państwem Europy, aby w 1795 roku zniknąć z mapy Europy na wiele lat.
strona 98
Norman Davies. Zaginione królestwa
Ryc. 23. „Dzielenie tortu” – pierwszy
rozbiór Rzeczpospolitej Obojga Narodów
Byzantion – cesarstwo, które przetrwało najdłużej z wszystkich imperiów
europejskich, choć umierało dwa razy. Dziś kojarzy się raczej negatywnie za
sprawą niektórych europejskich myślicieli okresu Oświecenia, którzy
uważali go za siedlisko wszelkiego zła nie doceniając jego wpływu i roli
w dziejach kultury Europy.
Gedanum – będące dwukrotnie wolnym miastem. Historia Gdańska sięga
997 roku. Od zawsze ścierały się tam wpływy niemieckie i polskie co
skutkowało jego przynależnością do Niemiec lub Polski, w różnych okresach
historycznych. Zawsze też miał przywileje i swobody podobne do wolnych
miast Rzeszy, przypieczętowane przez traktat, za panowania Stefana
Batorego w 1577 roku, dzięki czemu stał się największym i najbogatszym
miastem Rzeczpospolitej Obojga Narodów. W wyniku rozbiorów Gdańsk,
w 1795 roku został zajęty przez wojska pruskie, okupujące go do czasu
zdobycia przez wojska napoleońskie. Wtedy to po raz pierwszy ogłoszony
został Wolnym Miastem pod protektoratem Francji, Prus i Saksonii.
strona 99
Ryc. 23. Francuskie wojska oblegają Gdańsk, 1807 rok
Taka sytuacja trwała zaledwie do przegranej kampanii rosyjskiej Napoleona
i niechlubnym zakończeniu jego panowania nad Niemcami w 1813 roku. Po
trwającym cały rok oblężeniu Gdańska stał się on głównym miastem Prus
Zachodnich. Po pierwszej wojnie światowej, w wyniku której po przegranej
Niemców, odrodzić się miała Polska „... z dostępem do morza...” czyli
z Gdańskiem w nowych granicach kraju. Jednak te plany nie ziściły się.
Uznając przewagę liczebną ludności niemieckiej, alianci w Traktacie
Wersalskim postanawiają nie oddawać Gdańska Polsce uważając, że dostęp
do morza Polska może mieć bez Gdańska. Dzięki temu zyskała Gdynia stając
się podstawowym, w dwudziestoleciu międzywojennym, portem Polski.
Wtedy to po raz drugi ustanowione zostaje Wolne Miasto Gdańsk – tym
razem przez lat dziewiętnaście i dopiero po przegranej przez Niemców
drugiej wojnie światowej, wraca do Polski.
Etruria – wąż pośród trzciny – tereny dzisiejszej Toskanii z Florencją jako
stolicą. Historia wymienia aż 14 głównych okresów dziejów, od 59 r p.n.e.
do współczesności. Autor skoncentrował się na „epizodzie” napoleońskim.
Dla Napoleona, Królestwo Etrurii stanowiło „....pierwszy eksperyment
monarchiczny”. Tworzone wcześniej przez niego państewka były
republikami wzorowanymi na Francji, której był pierwszym konsulem.
Królestwo Etrurii powstało w 1801 roku, w 1807 zostało włączone do
Francji, której cesarzem już był od 1804 roku Napoleon Bonaparte.
Galicja – królestwo nagich i głodujących –polskie kresy wschodnie, tereny
dzisiejszej Ukrainy. Królestwo Galicji i Lodomerii powstało w 1772, po
pierwszym rozbiorze Polski, z ziem przejętych przez Austrię i trwało 146 lat
– do końca pierwszej wojny światowej. Obszar królestwa Galicji i Lodomerii
nie był mały bo liczył ok. 80 tys. km 2 . Składał się z dwóch podstawowe
części – Galicja Zachodnia (dzisiejsza Małopolska) i Galicja Wschodnia
strona 100
z Lwowem jako stolicą całego królestwa. W rozwoju królestwa Autor
wyróżnił trzy okresy. Pierwszy obejmujący dwadzieścia lat to postępowe
reformy cesarza Józefa II, nie do końca wdrożone. Następny to burzliwy
i niestabilny politycznie okres wojen napoleońskich. Ostatni, trwający od
1815 roku, to okres stabilizacji. W 1846 roku Kraków będący, po Kongresie
Wiedeńskim, Wolnym Miastem traci ten status i zostaje przyłączony do
Galicji. Staje się obok Lwowa, jej drugim ważnym miastem jednakże
niewspółmiernie gorzej rozwijanym i zaniedbanym. Powstają Legiony
Polskie przyłączające się do Napoleona (a później do jego przeciwników),
których Pieśń Legionów staje się już na zawsze hymnem narodowym Polski.
Mapa nr 34. Galicja
Gospodarka Galicji była bardzo zapóźniona w stosunku do ziem zajętych
przez Prusy. Do złej sytuacji przyczyniało się także przeludnienie. Według
opublikowanego w 1888 roku studium Galicja była najbiedniejszym
regionem Europy. Stąd potoczna, ironiczna nazwa Galicja i Głodomeria.
Sytuacja zmieniła się dopiero po odkryciu złóż ropy naftowej, których
wielkość sytuowano na trzecim miejscu, po zasobach Teksasu i Persji.
36. Lemberg – Lwów – Lwiw, stolica Galicji
strona 101
Galicja nie była obszarem wielkich miast których mieszkańcy stanowili
zaledwie 20% ludności. Lwów, jej stolica, też przechodził trudne lata
początkowo silnie germanizowany. Dopiero przyznanie mu autonomii
w 1870 roku, spowodowało repolonizację. Niewątpliwie był dużym miastem,
ośrodkiem nie tylko administracji, ale także kultury, nauki i turystyki.
W porównaniu z Lwowem, Kraków był smutną i zaniedbaną mieściną
i dopiero pod koniec XIX wieku zaczął powoli odzyskiwać znaczenie za
sprawą Uniwersytetu Jagiellońskiego. Królestwo Galicji i Lodomerii
zakończyło swój historyczny żywot w 1918 roku, po abdykacji cesarza
Austrii – Karola.
Rosenau – księstwo króla bez korony – tereny miast Coburg i Gotha na
pograniczu Saksonii i Bawarii, połączone na początku XIX wieku i tak
funkcjonujące do 1918 roku. Jego stolicą było Schloss Rosenau. Zgodnie
z konstytucją księstwo było monarchią dziedziczną i stanowiło składnik
Cesarstwa Niemiec. Rządził nim Książę Albert z królewskiego rodu
Wettynów, władający Saksonią. Książę ów, po zawarciu małżeństwa
z Wiktorią, królową imperium brytyjskiego, odwiedzał jedynie kilkakrotnie
swoje księstwo, którym zarządzał brat Ernest II. Po nader wczesnej śmierci
męża, królowa Wiktoria raz jeszcze przybyła do Coburga (w 1863 roku),
gdzie przyjęła cesarza Austrii Franciszka Józefa. Po drugiej wojnie
światowej Coburg pozostał na terytorium RFN, a Gotha na terytorium NRD.
Carnaro – regencja „pierwszego Duce” – to dzisiejsza Rijeka (wcześniej
włoskie Fiume), główny port Chorwacji. Owym pierwszym Duce był Gabriele
D”Annunuzio, poeta, pisarz, dramaturg i awanturnik walczący w pierwszej
wojnie światowej o, jak pisał, „Nowe Włochy silniejsze i piękniejsze”.
Włochom jednak Fiume nie przyznano ustanawiając go Wolnym Miastem (za
sprawą Loyda George’a, który podobnie przysłużył się Polsce ustanawiając
Wolne Miasto Gdańsk). Spotkało się to z odwetem ze strony d’Annunzia,
który sam siebie nazwał Duce i Commandante tworząc Regencję Carnaro
i nadając jej swoistą konstytucję – „Kartę Carnaro”, proklamowaną w 1920
roku. Nosiła ona w sobie pierwiastki anarchistyczne, przedfaszystowskie
i demokratyczne. Po wielu zamachach stanu i przejęciu władzy we Włoszech
przez Mussoliniego, włączono Fiume do Włoch i dopiero po drugiej wojnie
światowej, po kolejnych okupacjach niemieckich i włoskich, zostało
włączone do Jugosławii, stając się ostatecznie Rijeką.
Crna Gora – królestwo umęczone i zlikwidowane – Czarnogóra jedna
z pięciu byłych republik jugosłowiańskich, usamodzielniła się po rozpadzie
Jugosławii, w latach 90-tych. Królestwo Czarnogóry leży pomiędzy Bośnią
strona 102
a Albanią nad Adriatykiem, teoretycznie było podporządkowane imperium
osmańskiemu lecz w dużym stopniu zachowało autonomię. Wyzwolone spod
tureckiego panowania w 1878 roku, zostało na kongresie berlińskim,
ogłoszone państwem niepodległym. W 1905 roku przekształciło się
w monarchię konstytucyjną. Wojny na Bałkanach, pierwsza wojna światowa,
okupacja austriacka, kiełkująca idea ustanowienia wspólnoty
jugosłowiańskiej i towarzyszący temu chaos polityczny, spowodowały
ostatecznie włączenie jej, dekretem królewskim, do Serbii. Powstał
wprawdzie rząd na uchodźstwie, ale po śmierci ostatniego króla Czarnogóry,
został rozwiązany. Następnie, prawie 90 lat – aż do upadku reżimu Tity,
przynależała do Jugosławii.
Sabaudia – CasaSavoia – sabaudzki dom Humberta. Był on pierwszym
hrabią Sabaudii (X/XI wiek) i przodkiem ostatniego króla Włoch. Losy
i przynależność państwowa Sabaudii były bardzo różne, związane
z toczącymi się wojnami. W szczególności negatywnie odbiło się na
postrzeganiu tego kraju, na zewnątrz i wewnątrz, poparcie udzielone
Mussoliniemu. Ostatecznie monarchia włoska zakończyła swój żywot
w 1946 roku, w wyniku referendum czerwcowego. Ostatni król Włoch
panował zaledwie 33 dni, rezydencja królewska i cały majątek rodziny
sabaudzkiej został skonfiskowany a żyjący jej członkowie skazani na
wygnanie.
Ruthenia – jednodniowa niepodległość – tak brzmi łacińska nazwa Rusi. Jej
państwowa przynależność to: najpierw monarchia austro-węgierska, po
pierwszej wojnie światowej – Czechosłowacja, po drugiej – ZSRR a obecnie
Ukraina (jako Zakarpacie). Powstanie Republiki Karpato-Ukrainy ogłoszono
15 marca 1939 roku, tuż po zajęciu Czechosłowacji przez Hitlera. Mimo
błyskawicznego ustanowienia prezydenta, rządu i flagi, wolność trwała tylko
jeden dzień. 16 marca nowa republika została zajęta przez Węgrów jako Ruś
Zakarpacka i tak pozostało do końca wojny.
Borussia – kraina bałtyckich lagun – obecnie Kaliningrad (Królewiec) –
miejsce urodzin Immanuela Kanta i Leonharda Eulera. W przeszłośći
Borussia – kolonia niemiecka, księstwo pruskie, głównie we władaniu
zakonu krzyżackiego. W Wyniku drugiej wojny światowej zajęty przez Rosję
i włączone do ZSRR.
Eire – królestwa i republiki w nowożytnej Irlandii. Irlandczycy dzielą
historię swojego kraju na trzy okresy. Pierwszy, trwający 2-3 tysięcy lat, to
okres od czasów prehistorycznych do wieku XII nazywany przez nich
strona 103
celtycką wolnością. Charakteryzował się rządami bardów, wodzów
plemiennych, królów i cesarzy toczących nieustanne walki z Wikingami. Po
nim następuje epoka obcej dominacji – do 1916 roku, kiedy rządzili królowie
Anglii, a następnie trwająca jeszcze obecnie epoka wyzwolenia narodowego.
Najnowsza historia Irlandii ma swój początek od powstania wielkanocnego
26 kwietnia 1916 roku, kiedy proklamowano Republikę Irlandzką. Proces
ten jeszcze się nie zakończył, gdyż północna część wyspy jest częścią
Zjednoczonego Królestwa, które – wcześniej czy później upadnie. Autor tak
kreśli swoją wizję upadku Wielkiej Brytanii, która po kolei będzie tracić
„zjednoczone części” królestwa: najpierw Szkocję, później Walię a następnie
Irlandię Północną.
SSSR – zniknięcie ostateczne. Panowanie Moskwy nad wieloma narodami
nie rozpoczęło się od Związku Radzieckiego. Już kilkaset lat wcześniej, w XV
wieku, takie zapędy przejawiali carowie Rosji. Rozpoczęli w XVI wieku
ekspansję za Ural w kierunku Azji Środkowej, a w połowie XVII wieku
w kierunku ziem szwedzkich i polskich. Od roku 1683 do 1914 zajmowali ok.
137 km dziennie(!). Imperium rosyjskie na początku XX wieku zajmowało
ogromne terytorium, w którym zaledwie połowę ludności stanowili Rosjanie.
Marzenia o imperium kontynuowali później pod hasłami rewolucji,
socjalistycznej i komunistycznej. Ostatecznie udało się je stworzyć
i utrzymać siłą przez wiele dziesięcioleci, aż do lat 90-tych XX stulecia.
Jak umierają państwa – to ostatni rozdział książki (a raczej księgi), w którym
Autor analizuje powody i symptomy rozpadu państwowości poszczególnych
krajów. Uważa go za nieuchronność dziejową, cytując tu wybitnych
myślicieli: Arystotelesa, który uznawał, że państwa – jak inne formy życia –
podlegają cyklom narodzin i śmierci, czy Thomasa Hobbesa – nic co
stworzyli śmiertelni, nie może być nieśmiertelne. Rousseau uważał wręcz
z kolei, że „...ciało polityczne, jak ciało człowieka zaczyna umierać od
samego urodzenia i nosi w sobie przyczyny rozkładu...”.
Na koniec parę słów o tym czy warto – i jak – przeczytać tę księgę.
Zdecydowanie WARTO!!!
Czyta się ją bardzo dobrze, jak wszystkie dzieła Normana Daviesa. Jednak
ogrom zebranych w niej informacji, dat, postaci, wydarzeń historycznych
i przemyśleń Autora zdecydowanie przytłacza. Dobrze więc czytać ją
fragmentami – choćby po to, żeby zostawić sobie czas na własne
przemyślenia.
strona 104
nr 2(36)/2010
Kinga Filipiak
Wernisaż Stanisława Kmiecika
30 listopada na portalu interia.pl ukazał się artykuł o Stanisławie Kmieciku artyście, którego wernisaż odbywał się tego samego dnia w naszej
Bibliotece. Zamieszczono również galerię zdjęć z wernisażu oraz wystawy
prac malarza w Bibliotece Głównej UEK.
http://fakty.interia.pl/tylko_u_nas/news/artysta-tata-fan-metalu-i-rajdowiec,1
564530,3439
strona 105
Kinga Filipiak
strona 106
nr 2(36)/2010
Aureliusz Potempa
Sekcja e-Wydawnictw Biblioteki
Culture.pl - superportal kulturalny
Poza konkurencją, moim zdaniem. Zasoby i możliwości Instytutu zostały
wykorzystane rewelacyjnie. Serwis jest uniwersalny, aktualny, kompetentny.
A poza tym, bogate archiwa i elegancka forma. (Dariusz Bugalski)
Wszystko zgromadzone w jednym miejscu. Mistrzowski. Stąd czerpię
informacje o polskiej sztuce zagranicą. (Bartłomiej Miernik)
Takie entuzjastyczne recenzje, poparte zdobyciem pierwszego miejsca,
zebrał portal Culture.pl wśród jurorów typujących najlepsze polskie serwisy
kulturalne w rankingu sporządzonym w kwietniu bieżącego roku przez
miesięcznik Press.
Portal, stworzony w 2001 r. i prowadzony przez Instytut Adama Mickiewicza,
ma ambicję promowania na świecie polskich twórców kultury. Składa się
z części encyklopedycznej oraz informatora kulturalnego zawierającego
dane o aktualnych imprezach kulturalnych w Polsce i za granicą.
strona 107
Aureliusz Potempa
Koncentruje się na wszystkich dziedzinach kultury podzielonych według
dziedzin: muzyka, sztuki wizualne, film, teatr i literatura. Na jego bogatą
zawartość składają się m.in.:
●
●
●
biogramy 2500 twórców kultury polskiej,
omówienia 1700 dzieł (książek, utworów muzycznych, filmów, spektakli
teatralnych),
prezentacje 700 instytucji kultury (muzeów, galerii, filharmonii, teatrów
i uczelni artystycznych).
Warto zwrócić uwagę na fachowy poziom opracowania poszczególnych not
dotyczących artystów oraz ich dzieł – zawierają one nie tylko podstawowe
dane biograficzne i faktograficzne, ale również fragmenty recenzji oraz
wykaz nagród, jakie dzieła i ich twórcy zebrali. Ponad 280 artykułów,
esejów i syntetycznych opracowań daje wgląd w obecny stan
poszczególnych dziedzin polskiej kultury.
Portal przynosi także aktualizowane w sposób ciągły informacje na temat
bieżących wydarzeń kulturalnych w kraju i obecności kultury polskiej za
granicą. Prezentowany jest obecnie w dwóch wersjach językowych: polskiej
i angielskiej. Od marca 2010 Culture.pl ma swoją stronę na Facebooku.
Według informacji zamieszczonych w Wikipedii, w maju 2010 portal
udostępniał około 18.000 stron WWW i 17.000 ilustracji. Rocznie korzysta
z niego 3 miliony internautów ze 120 krajów.
strona 108
Spis treści
Wstęp ......................................................................................................... 3
Artykuły ..................................................................................................... 5
Biblioteka Główna w nowym roku akademickim .................................... 5
Dyskretny urok e-papieru. O czytnikach e-booków ................................ 7
Od 0 do 5 : krótka historia VAT-u na książki w Polsce ......................... 13
Czasopisma wydawnictwa Taylor & Francis Group o profilu ............... 17
towaroznawczym
Sprawozdania .......................................................................................... 27
Sprawozdanie z posiedzenia Rady Bibliotecznej z dnia 03 ................... 27
grudnia 2010 r.
Staże zawodowe ...................................................................................... 31
Staż zawodowy w Bibliotece Głównej Uniwersytetu ............................ 31
Pedagogicznego w Krakowie - podsumowanie
Konferencje ............................................................................................. 35
I Krakowska Konferencja Bibliotek Naukowych: Książka czy plik, ...... 35
tradycja czy nowoczesność
Relacja z konferencji "Archiwa, biblioteki, muzea wobec nowych ....... 37
wyzwań w dobie globalizacji"
XII spotkanie polskiej sieci CDE ........................................................... 39
Konferencja "Sieci Informacyjne Unii Europejskiej w Polsce" ............. 41
Szkolenie "Tworzenie e-dostępnych stron WWW" ................................ 45
Kartka z kalendarza ............................................................................... 47
Florian Ungler - drukarz krakowski ...................................................... 47
100. urodziny znakomitego ekonomisty i noblisty - Ronalda ................ 55
Coase`à
Nowości ................................................................................................... 61
Nowości Biblioteki Depozytowej Banku światowego ............................ 61
Nowe czasopisma w zbiorach Biblioteki ............................................... 67
Najnowsze publikacje w zbiorach Centrum Dokumentacji ................... 79
Europejskiej
Nowości Biblioteki Depozytowej IMF ................................................... 85
Warto przeczytać .................................................................................... 91
Umberto Eco i Jean-Claude Carriere o książkach ................................ 91
Wykładowca doskonały. Podręcznik nauczyciela akademickiego ......... 95
Norman Davies. Zaginione królestwa ................................................... 97
Czy wiesz, że... ...................................................................................... 105
Wernisaż Stanisława Kmiecika ........................................................... 105
Wyciągniete z sieci .............................................................................. 107
Culture.pl - superportal kulturalny ..................................................... 107

Wersja PDF

Transkrypt

Podobne dokumenty

Komunikat turniejowy- ADMM Szachy - AZS UEK

14 maja Juwenalia UEK zawładną studenckim życiem Krakowa

Programowanie w środowisku rozproszonym

Informacje o projekcie „Diagnoza i rozwój kompetencji

Odpowiedzi na pytania firmy zadane do przetargu pn.: „Dostawa

Test SEA-DOO RXP 255

Artykuł - Gospodarka Narodowa