Specyfikacja borówki amerykańskiej.

Z.4.4.2
Egzemplarz nr 1
POLANA Sp. z o.o.
OchoŜa, 21-109
Uścimów
Specyfikacja borówki
amerykańskiej.
woj. lubelskie
Data: 01.05.2008
Wydanie 01 / 2008
Opracował:
Piotr Wiśniewski
Zatwierdziła:
Piotr Wiśniewski
Podpis
Strona 1 z 1
Data
Specyfikacja borówki amerykańskiej
Informacje ogólne na temat borówki amerykańskiej
Borówka wysoka (Vaccinium corymbosum) znana jest u nas głównie pod nazwą borówka
amerykańska. Gatunek Vaccinium obejmuje około 450 odmian na całym świecie. Borówka
wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych, w Europie wyhodowano tylko cztery jej odmiany.
Borówki to rodzina roślin kwitnących, naturalnie występująca w Ameryce Północnej i Azji
wschodniej. Zwykle są krzakami o rozmiarach wahających się pomiędzy od 10cm do 4m
wysokości. Ich liście mają kształt od owalnego po lancetowaty, długość od 1 do 8cm i
szerokość od 0.5 do 3.5cm. Liście niektórych odmian są całoroczne, u innych opadają
sezonowo
Kwiaty borówki mają dzwonowaty kształt, barwę białą, bladoróŜową lub czerwoną, czasami z
zabarwieniem zielonkawym. Owoce to jagody o średnicy od 5 do 16mm z "koroną" na końcu.
Początkowo mają barwę bladozieloną, następnie purpurowo-czerwoną, by w końcu,
dojrzewając, osiągnąć barwę niebieską lub ciemnopurpurową. Dojrzałe owoce borówki mają
słodki smak o róŜnym stopniu kwaśności.
Owoce borówki wyróŜniają się duŜymi zasobami cennych składników odŜywczych, co
sprawia, Ŝe są cennym elementem zbilansowanej i zdrowej diety. Owoce borówki bogate są w
mikro- i makroelementy, w szczególności wapń, fosfor i potas.
Prowadzone nad borówką liczne badania naukowe wykazały obecność:
•
•
•
•
znacznych ilości przeciwutleniaczy
wielu substancji biologicznie czynnych
związków antyoksydacyjnych
enzymów obniŜających poziom cholesterolu.
Substancje te zmniejszają zagroŜenie arteriosklerozą i chorobami serca. ObniŜają poziom
niepoŜądanego cholesterolu LDL, zwiększają zaś zawartość korzystnego dla zdrowia HDL.
Wysoka zawartość przeciwutleniaczy jest nieoceniona przy zapobieganiu wielu chorobom i
stanowi element profilaktyki przeciwnowotworowej.
Borówka ma takŜe korzystny wpływ na wzrok. Zarówno spoŜywanie jej owoców, jak i
stosowanie zewnętrzne zalecane jest dla osób, których wzrok naraŜony jest na długotrwałe
obciąŜenie kierowców, osób pracujących przy komputerze, pracowników precyzyjnych.
Ekstrakt z borówki stosowany jest w wielu popularnych kroplach mających przynosić ulgę
zmęczonym oczom.
Z.4.4.2
Egzemplarz nr 1
POLANA Sp. z o.o.
OchoŜa, 21-109
Uścimów
Specyfikacja borówki
amerykańskiej.
woj. lubelskie
Data: 01.05.2008
Wydanie 01 / 2008
Opracował:
Piotr Wiśniewski
Zatwierdziła:
Piotr Wiśniewski
Podpis
Strona 2 z 1
Data
Zawartość składników odŜywczych w owocach borówki (wartości mogą się róŜnić w
zaleŜności od odmiany)
Składnik
Zawartość
woda
82,3 %
wartość energetyczna
62,0 kcal
białko
0,7 g
tłuszcze
0,5 g
węglowodany
15,3 g
błonnik
2,7 g
wapń
15,0 mg
fosfor
13,0 mg
Ŝelazo
1,0 mg
sód
1,0 mg
potas
81,0 mg
witamina A
100,0 j.m.
tiamina (wit. B1)
0,03 mg
ryboflawina (wit. B2)
0,06 mg
niacyna (wit. B3)
Odmiany borówki amerykańskiej
Borówka amerykańska ma około 450 odmian na całym świecie, jednak w Europie
wyhodowano tylko cztery jej odmiany. W naszej firmie jest uprawiane kilka z nich. PoniŜej
prezentujemy wybrane odmiany wraz z informacją o czasie owocowania.
•
•
•
•
•
•
•
•
Aurora
Elliot
Bluecrop
Brigitta (Brygitta) Blue
Chandler
Chanticleer
Collins
Darrow
Z.4.4.2
Egzemplarz nr 1
POLANA Sp. z o.o.
OchoŜa, 21-109
Uścimów
Specyfikacja borówki
amerykańskiej.
woj. lubelskie
Data: 01.05.2008
Wydanie 01 / 2008
Opracował:
Piotr Wiśniewski
Zatwierdziła:
Piotr Wiśniewski
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Podpis
Strona 3 z 1
Data
Draper
Duke
Earliblue
Jersey
Liberty
Puru
Reka
Rubel
Toro
Odmiany wygłuszoną czcionką uprawiane są w naszej firmie. A oto krótka
charakterystyka odmian:
Aurora
Najpóźniej dojrzewająca odmiana. Jagody tej odmiany dojrzewają 7?10 dni po
odmianie Elliott. Plonuje obficie i równomiernie. Owoce średniej wielkości lub duŜe,
niebieskie, nieco cierpkie. Krzew lekko rozłoŜysty, silnie rosnący. W naszych
warunkach raczej wymaga szklarniowania ze względu na bardzo późny termin
owocowania.
Bluecrop
Odmiana uwaŜana jest za najwartościowszą, najczęściej sadzoną na świecie. Bardzo
plenna. Owocuje przez około 30 dni, od połowy lipca. Owoce wydawane przez tą
odmianę są duŜe, kuliste, lekko spłaszczone. Barwa owoców zwykle jest
jasnoniebieska. Odmiana uwaŜana za bardzo smaczną. Skórka owocu jest mocna,
wyjątkowo pęka w czasie długotrwałych deszczów. Owoce zgrupowane są w duŜe
grona o wyrównanej wielkości i luźnej strukturze. RównieŜ pokrój krzewu jest luźny,
a przy silnym owocowaniu pędy mogą kłaść się na ziemię. Wtedy takŜe wymagają
podwiązywania. Zebrane owoce odmiany bluecrop doskonale nadają się do transportu
i
dobrze
go
znoszą
nawet
przy
długim
czasie
przewozu.
Brigitta (Brygitta) Blue
Odmiana wyhodowana i wyselekcjonowana w Australii, wprowadzona do uprawy w
roku 1980. Rozpoczyna dojrzewanie w 2 tygodnie po odmianie Bluecrop. Plenna. Jej
owoce są średniej wielkości lub duŜe, kuliste, z silnym nalotem woskowym. Smak
owoców jest lekko kwaskowaty. Zebrane jagody dobrze znoszą przechowywanie.
Krzew rośnie bardzo silnie i ma pokrój wzniesiony, lekko rozłoŜysty. NaleŜy uwaŜać
na tę odmianę w kwestii temperatury - jej australijskie pochodzenie oznacza większe
wymagania cieplne, a w czasie mrozów nie w pełni zdrewniałe pędy mogą
przemarznąć.
Chandler
Odmiana amerykańska, wprowadzona w 1994 roku. WyróŜnia się długim okresem
dojrzewania i zbioru jagód ? od 4 do 6 tygodni. Plenna, wydaje owoce bardzo duŜe,
Z.4.4.2
Egzemplarz nr 1
POLANA Sp. z o.o.
OchoŜa, 21-109
Uścimów
Specyfikacja borówki
amerykańskiej.
woj. lubelskie
Data: 01.05.2008
Wydanie 01 / 2008
Opracował:
Piotr Wiśniewski
Zatwierdziła:
Piotr Wiśniewski
Podpis
Strona 4 z 1
Data
jasnoniebieskie. Krzew rośnie silnie, pędy ma wzniesione i dobrze rozgałęzione.
Chanticleer
Odmiana powstała w miejscowości Weymouth, w stanie New Jersey (USA).
Wprowadzona do uprawy w roku 1997. Kwitnie po odmianie Weymouth. Owoce są
średniej wielkości, jasnoniebieskie, jędrne, lekko kwaskowate, o przyjemnym
aromacie. Krzew rośnie średnio silnie, pędy ma wzniesione. WraŜliwa na przymrozki.
Collins
Odmiana stara, wprowadzona do uprawy w roku 1959. NaleŜy do tak zwanych
siedmiu olbrzymów, czyli odmian wielkoowocowych. Odmiana średnio plenna.
Owoce podobne wielkością jak u Earliblue, jędrne, aromatyczne, słodkie z posmakiem
lekko kwaśnym, zebrane w grona przeciętnej wielkości, nieco zbite. Krzew silnie
rosnący,
o
wzniesionych
pędach,
stosunkowo
odporny
na
mróz.
Darrow
Odmiana ta owocuje od połowy sierpnia przez około 3 tygodnie. Jest średnio plenna,
co jednak rekompensują jej owoce - bardzo duŜe, lekko spłaszczone, jędrne, słodkowinne, bardzo smaczne. Odmiana o charakterze ewidentnie deserowym. Wzrost
krzewu jest dość słaby, krzew ma luźny pokrój. Wymaga dobrych warunków
siedliskowych. Jest to jedna z trudniejszych w uprawie odmian.
Draper
Odmiana amerykańska, wprowadzona do uprawy w 2004 roku, o średniej porze
dojrzewania ? kilka dni przed odmianą Bluecrop. Bardzo plenna, wydaje jagody duŜe,
jasnoniebieskie, wyjątkowo jędrne, bardzo aromatyczne, o mocnej skórce, zebrane w
luźnych gronach. Owoce dobrze znoszą zbiór mechaniczny, długo się przechowują.
Krzewy są silne, pędy wzniesione.Powróć
Duke
Odmiana wczesna, zaczyna owocować około 10 dni przed odmianą Bluecrop. Bardzo
plenna. Owoce są zróŜnicowanej wielkości, pierwsze bardzo duŜe, późniejsze średnie.
Kształt owoców okrągły, barwa jasnoniebieska. Dzięki wysokiej twardości bardzo
dobrze znoszą przechowywanie i transport. Pędy krzewu sztywne, wzniesione, wzrost
bardzo
silny.
Earliblue
Odmiana bardzo wczesna, dość plenna. Owoce o kształcie lekko spłaszczonym,
jasnoniebieskie, dość jędrne, smaczne i aromatyczne, o zróŜnicowanej wielkości pierwsze bardzo duŜe, potem mniejsze, a na końcu małe. Owoce niestety bardzo
lubiane przez ptaki. Krzew rośnie silnie, pędy wzniesione, dość gęsty. Odmiana
sprawdzająca się w regionach bardziej naraŜonych na przymrozki dzięki wysokiej
wytrzymałości
na
mróz.
Z.4.4.2
Egzemplarz nr 1
POLANA Sp. z o.o.
OchoŜa, 21-109
Uścimów
Specyfikacja borówki
amerykańskiej.
woj. lubelskie
Data: 01.05.2008
Wydanie 01 / 2008
Opracował:
Piotr Wiśniewski
Zatwierdziła:
Piotr Wiśniewski
Podpis
Strona 5 z 1
Data
Jersey
Jedna z najstarszych (i najbardziej znanych) amerykańskich odmian borówki.
Dojrzewa późno. W smaku średniej wielkości, kuliste owoce przypominają leśne
jagody. Aromat słodko-winny. Owoce zebrane są w grona. Bardzo dobrze sprawdzają
się w przetworach, nie nadają się natomiast do długotrwałego transportu. Krzew rośnie
bardzo
silnie.
Ta
odmiana
wymaga
intensywnego
cięcia.
Liberty
Późno dojrzewająca odmiana, wprowadzona do uprawy w 2003 roku. Jagody są
średniej wielkości lub duŜe, jasnoniebieskie, bardzo jędrne, smaczne, lekko
kwaskowate. Dojrzewa tuŜ przed odmianą Elliott. Krzew rośnie silnie, pędy ma
wzniesione, nieco rozkładające się, i zwisające pędy owoconośne. Pędy i pąki
kwiatowe dobrze znoszą wahania temperatury a nawet mrozy do ?25 stopni Celsjusza.
Puru
Średnio wczesna Odmiana pochodząca z Nowej Zelandii. Wydaje owoce duŜe,
wyrównanej wielkości, dość smaczne i jedrne, dzięki czemu dobrze znoszą one
transport. Krzew średnio silnie rosnący. Ma grube pędy i bardzo duŜych liściach.
Reka
Wczesna, bardzo plenna odmiana. Niestety ma tendencje do drobnienia owoców.
Owoce lekko spłaszczone, smak słodko-winny. Krzew o pokroju luźnym, kulistym
rośnie dość silnie i wymaga dość znacznego cięcia.
Rubel
Jedna z najstarszych odmian. Późno dojrzewa, plonuje równomiernie. Owoce małe, o
silnie zabarwionym miąŜszu, zebrane są w luźnych gronach.. Smak niezbyt
atrakcyjny, ale znajdują zastosowanie w przetwórstwie. Dobrze znoszą mechaniczny
zbioru. Owoce tej odmiany mają duŜą pojemność przeciwutleniającą, cenną w diecie
współczesnego człowieka. Krzew średnio silnie rosnący, o wzniesionych pędach.
Toro
Odmiana amerykańska, wprowadzona do uprawy w 1987 roku. Owoce bardzo duŜe,
jędrne, zebrane w długich gronach przypominających nieco winogrona. Barwa
matowoniebieskie. Zaleca się pierwszy zbiór ręczny, a dopiero następne ?
mechaniczne. UwaŜana za najlepszą ze wszystkich odmian borówki o podobnej do
odmiany Bluecrop porze dojrzewania. Krzew rośnie silnie, pędy ma sztywne,
wzniesione. Jest stosunkowo odporny na mróz.
Uprawa borówki amerykańskiej
Borówka amerykańska cieszy się duŜym powodzeniem jako roślina uprawna. Często jednak
ogrodnicy amatorzy zniechęcają się sądząc, Ŝe uprawa borówki jest trudna. Nie jest to jednak
prawdą.
Z.4.4.2
Egzemplarz nr 1
POLANA Sp. z o.o.
OchoŜa, 21-109
Uścimów
Specyfikacja borówki
amerykańskiej.
woj. lubelskie
Data: 01.05.2008
Wydanie 01 / 2008
Opracował:
Piotr Wiśniewski
Zatwierdziła:
Piotr Wiśniewski
Podpis
Strona 6 z 1
Data
Borówka amerykańska jest rośliną o bardzo specyficznych wymaganiach glebowych,
znacznie róŜniących się od wymagań pozostałych roślin sadowniczych. Niedopełnienie nawet
jednego z nich spowoduje niepowodzenie w uprawie.
NaleŜy zwrócić uwagę na przygotowanie stanowiska. Gleba powinna być lekka (piaszczysta)
o pH w KCL 3,5- 4,5 zawierająca dość duŜo próchnicy (ok. 10%). Poziom wody gruntowej
powinien wynosić 60-100 cm. W praktyce trudno jest wszystkie te warunki spełnić, dlatego
trzeba glebę przygotowywać sztucznie.
Pod kaŜdy krzew naleŜy wykopać dołek o głębokości ~ 40 cm i średnicy 80-100 cm . Do
dołka wsypać kwaśny torf i wymieszać go z glebą. Na wierzch moŜna posypać trocinę
sosnową, aby utrudnić parowane wody. Jeśli gleba, na której chcemy uprawiać borówkę ma
zbyt wysokie pH ~ 6 i więcej, dołek, do którego wsypujemy torf, naleŜy wyłoŜyć folią, a do
samego torfu naleŜy dodać kory sosnowej i leśnej ziemi.
Borówka ma bardzo niskie wymagania pokarmowe K - 3-5 mgK/100 g gleby, P - 2
mgP/lOOg gleby, Mg - 3 mg Mg/ 100g. NaleŜy uwaŜać, aby rośliny nie przenawozić. MoŜna
równieŜ stosować nawozy wieloskładnikowe w ilości zalecanej na opakowaniu. Wskazane
jest przed posadzeniem wykonać analizę gleby. Borówka wraŜliwa jest na brak azotu, który
moŜna dawać w postaci siarczanu amonu lub saletry amonowej.
Krzewy sadzimy w rozstawie ok. 1 m w rzędzie i 2,5-3,5 m między rzędami w zaleŜności od
sposobu uprawy. NaleŜy zwrócić uwagę na wymagania wilgotnościowe borówki
amerykańskiej. JeŜeli krzewy są sadzone jesienią, to ilość wilgoci w glebie nie zmusza nas do
podlewania. Natomiast jeŜeli sadzimy wiosną trzeba koniecznie pilnować, aby rośliny miały
cały czas wilgotne podłoŜe. Dlatego powinniśmy podlewać wiosną i latem minimum 2x w
tygodniu.
PoniewaŜ borówka jest rośliną wieloletnią (w Polsce rosną plantacje 351etnie, które są w
bardzo dobrym stanie) naleŜy co roku stosować cięcie. W pierwszych 4 latach robimy tzw.
cięcie sanitarne, tzn. usuwanie pędów chorych i słabych. Natomiast po 5 roku, oprócz cięcia
sanitarnego, wycinamy pędy zagęszczające się wzajemnie, stare bez przyrostów
jednorocznych. Najlepszy termin cięcia, to wczesna wiosna (luty, marzec) przed ruszeniem
wegetacji.
Zbiór jagód rozpoczyna się w lipcu i w zaleŜności od odmiany, moŜe trwać do pierwszych
przymrozków. Owoce są bardzo zdrowe. Nie zawierają tłuszczu, ani cholesterolu. 250g
świeŜych owoców pokrywa połowę dziennej dawki wit. C dla osoby dorosłej. Barwnik
znajdujący się w skórce tzw. antocjan to bardzo silny antyutleniacz, który poprawia krąŜenie
krwi, przeciwdziała zmęczeniu oczu, jest pomocny w leczeniu cukrzycy. Inne związki
zawarte w borówce mają działanie antynowotworowe, zmniejszają poziom cholesterolu, a
duŜa ilość drobnych nasion bardzo dobrze wpływa na pracę układu pokarmowego.
Z.4.4.2
Egzemplarz nr 1
POLANA Sp. z o.o.
OchoŜa, 21-109
Uścimów
Specyfikacja borówki
amerykańskiej.
woj. lubelskie
Data: 01.05.2008
Wydanie 01 / 2008
Opracował:
Piotr Wiśniewski
Zatwierdziła:
Piotr Wiśniewski
Podpis
Strona 7 z 1
Data
Wymagania glebowe
Wymagania borówki dotyczące gleby są dosyć specyficzne. Nieco podobne są do innych
roślin tej rodziny np. rododendronów. Borówka amerykańska dla udanej uprawy wymaga
gleby lekkiej, wilgotnej i kwaśnej. Jest płytko ukorzeniona, wymaga zatem podlewania w
czasie okresów o mniejszej wilgotności.
Zalecany poziom
Wskaźnik
pH
3,5-4,5
zawartość próchnicy
~10%
poziom wody gruntowej 60-100 cm
zawartość fosforu
1,5-2 mg / 100 g gleby
zawartość potasu
3-5 mg 100 g gleby
zawartość magnezu
2,5-4 mg /100 g gleby
PowyŜsze wymagania moŜna spełnić na wiele sposobów. Najprostszy to uprawa na glebie z
natury kwaśnej - na przykład terenach niegdyś zalesionych drzewami iglastymi. W wypadku
gdy gleba nie jest odpowiednio kwaśna, naleŜy ją uzdatnić np. przy uŜyciu torfu kwaśnego.
Sadzenie
Krzewy borówki amerykańskiej sadzimy w odstępach 2-2,5 metra. MoŜna sobie pozwolić na
zwiększenie tego odstępu, jednak nie powinien on być mniejszy. Borówka amerykańska do
zapylenia potrzebuje innego krzewu, stąd zaleca się sadzenie krzewów w grupach. Sadząc
róŜne odmiany borówki wysokiej moŜemy wydłuŜyć okres w jakim będziemy cieszyć się
plonami za sprawą róŜnych terminów owocowania.
Odmiana
Sunrise, Earlyblue, Duke
Spartan, Bluejay, Patriot
Nelson, Berkeley, Bluecrop
Darrow, Elliott
Termin owocowania
od połowy lipca
po połowie lipca
do połowy sierpnia
do początku września
Pielęgnacja
Borówki nie przycinamy po posadzeniu. Pierwsze cięcie korekcyjne wykonujemy na roślinie
po czterech latach. Do tego czasu tniemy tylko gałązki uschnięte lub chore.
NawoŜenie
W wypadku niewystarczającej kwaśności gleby naleŜy stosować nawoŜenie kwaśnymi
nawozami np. siarczanem amonu, lub specjalnymi nawozami do roślin kwaśnolubnych np.
Agrecol. NaleŜy jednak zwrócić uwagę, aby nie przenawozić. NawoŜenie naleŜy prowadzić
co 10 dni od kwietnia do końca czerwca.
Z.4.4.2
Egzemplarz nr 1
POLANA Sp. z o.o.
OchoŜa, 21-109
Uścimów
Specyfikacja borówki
amerykańskiej.
woj. lubelskie
Data: 01.05.2008
Wydanie 01 / 2008
Opracował:
Piotr Wiśniewski
Zatwierdziła:
Piotr Wiśniewski
Podpis
Strona 8 z 1
Data