STEROWNIK PROGRAMOWALNY Typu SP1

STEROWNIK
PROGRAMOWALNY
Typu SP1
01
0
9
A
SO
I
K
I
F
Y
T
R
E
C
CADSP
PODRÊCZNIK PROJEKTANTA
1
T
SPIS TREŒCI
1.
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
2.
2.1.
2.2.
2.3.
3.
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
4.
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
5.
6.
6.1.
6.2.
6.3.
6.4.
6.5.
6.6.
6.7.
7.
8.
8.1.
8.2.
8.3.
8.4.
8.5.
8.6.
8.7.
8.8.
8.9.
9.
10.
11.
2
WSTÊP ............................................................................................................................... 3
ARKUSZ PROJEKTOWY ................................................................................................... 3
OPERACJE NA ARKUSZU SZCZEGÓ£OWYM ................................................................ 3
OPERACJE BLOKOWE ..................................................................................................... 3
MODU£Y DIALOGOWE ..................................................................................................... 4
STRUKTURA DIALOGU ..................................................................................................... 4
PRZESY£ANIE STRUKTURY STEROWANIA DO STEROWNIKA .................................. 4
MONITOROWANIE MODU£ÓW ........................................................................................ 4
NARZÊDZIA WSPOMAGAJ¥CE ....................................................................................... 4
MODU£Y FUNKCJONALNE .............................................................................................. 5
REJESTRY ......................................................................................................................... 5
PARAMETRY TEKSTOWE ................................................................................................ 6
PARAMETRY DIALOGOWE .............................................................................................. 6
KATALOG MODU£ÓW ....................................................................................................... 7
SEKCJA NAG£ÓWKOWA .................................................................................................. 7
PARAMETRY NUMERYCZNE ........................................................................................... 8
PARAMETRY TEKSTOWE ................................................................................................ 8
PARAMETRY DIALOGOWE .............................................................................................. 9
MENU G£ÓWNE PROGRAMU (OPIS FUNKCJI) ............................................................. 9
SYSTEM ............................................................................................................................. 9
PROJEKT ......................................................................................................................... 10
EDYCJA ............................................................................................................................ 11
LISTY ................................................................................................................................ 12
MONITOR ......................................................................................................................... 13
START ............................................................................................................................... 14
ZNAKI DEFINIOWANE PRZEZ U¯YTKOWNIKA. ........................................................... 15
PRACA Z EDYTOREM ..................................................................................................... 16
ARKUSZ ........................................................................................................................... 16
BLOK ................................................................................................................................. 17
POKA¯ .............................................................................................................................. 18
ASYSTENT ....................................................................................................................... 18
PERYSKOP ...................................................................................................................... 19
TWORZENIE PROJEKTU STRUKTURY STEROWANIA ............................................... 20
PRZEMIESZCZANIE SIÊ PO PROJEKCIE ..................................................................... 23
PRACA Z MONITOREM MODU£ÓW .............................................................................. 24
UWAGI PROJEKTOWE ................................................................................................... 25
ARCHITEKTURA OPROGRAMOWANIA ......................................................................... 25
ALARMY ........................................................................................................................... 27
NALICZANIE CZASÓW PRACY I ¯¥DANIA OBS£UGI .................................................. 27
RESTARTY ....................................................................................................................... 27
KALIBRACJA .................................................................................................................... 28
KREOWANIE DIALOGU ................................................................................................... 28
WERSJE JÊZYKOWE ...................................................................................................... 30
PROTOKO£Y KOMUNIKACYJNE ................................................................................... 32
WYKORZYSTANIE MODEMU ......................................................................................... 34
TWÓJ PIERWSZY PROJEKT .......................................................................................... 35
S£OWNIK ......................................................................................................................... 38
ZA£¥CZNIK - CADSP KALATOG MODU£ÓW .............................................................. 41
1. WSTÊP
CADSP jest narzêdziem programowym u¿ywanym przez projektanta do tworzenia algorytmu sterowania sterownika SP1 bez koniecznoœci jakichkolwiek modyfikacji sprzêtowych. Projektant przy
pomocy programu CADSP tworzy wyspecjalizowan¹ strukturê sterowania, która jest nastêpnie
przesy³ana do sterownika, zapamiêtywana w jego pamiêci RAM i wykonywana przez program
„firmware” umieszczony w pamiêci sta³ej sterownika FLASHROM.
Struktura sterowania jest zbudowana z bibliotecznych modu³ów funkcjonalnych (np. AND, OR,
MAX, MIN, PID...). Ka¿dy z takich modu³ów posiada wejœcia, wyjœcia i parametry. Modu³y rozmieszczane s¹ na wirtualnych arkuszach projektowych, z których jeden widoczny jest na ekranie
komputera. Budowanie struktury sterowania polega na wykonaniu odpowiednich po³¹czeñ miedzy wyjœciami i wejœciami modu³ów zgodnie z projektowanym algorytmem sterowania.
Istniej¹ równie¿ modu³y reprezentuj¹ce wejœcia/wyjœcia sprzêtowe umo¿liwiaj¹ce dokonanie po³¹czeñ miêdzy struktur¹ sterowania a zewnêtrznym obiektem. Funkcje programu CADSP zaprojektowano tak, aby tworzenie i uruchomianie struktury sterowania odbywa³o siê szybko i sprawnie.
Program CADSP jest aplikacj¹ dzia³aj¹c¹ w œrodowisku MS-DOS lub Windows 95, po wywo³aniu
sesji MS-DOS. Wymaga komputera z procesorem 486 DX2 lub wy¿ej i 4 MB pamiêci RAM.
1.1. Arkusz projektowy
Arkusz projektowy jest widoczny na ekranie jako prostok¹tna siatka z zaznaczonymi wêz³ami.
W wêz³ach tych umieszcza siê modu³y funkcjonalne wybierane z listy. Rozmiar arkusza to 15
kolumn na 12 wierszy (do 180 modu³ów funkcjonalnych na arkuszu). Struktura sterowania mo¿e
byæ rozmieszczona na wielu arkuszach. Ich iloœæ jest ograniczona pamiêci¹ sterownika.
Arkusz projektowy prezentowany jest na ekranie komputera w dwu postaciach: szczegó³owej,
z semigraficznymi obrazkami modu³ów i zaznaczonymi po³¹czeniami oraz blokowej, gdzie prezentowane s¹ jedynie trzyznakowe nazwy modu³ów. Utworzon¹ przez projektanta strukturê sterowania mo¿na zapamiêtaæ w pliku dyskowym.
1.2. Operacje na arkuszu szczegó³owym
Arkusz szczegó³owy jest g³ównym polem operacyjnym dla projektanta tworz¹cego now¹ strukturê sterowania. S³u¿y do wstawiania modu³ów z biblioteki, kasowania ju¿ wstawionych modu³ów,
dokonywania i kasowania po³¹czeñ miêdzy modu³ami, edycji parametrów modu³ów, przegl¹dania
projektu itp.
1.3. Operacje blokowe
Operacje blokowe wykonuje siê na obrazie blokowym arkusza projektowego. Mo¿liwe jest zaznaczenie prostok¹tnego obszaru zwanego dalej blokiem. Blok mo¿e pokrywaæ obszar od pojedynczego modu³u do ca³ego arkusza.
Zaznaczony blok mo¿na przemieœciæ w inne miejsce (równie¿ na inny arkusz projektowy) z zachowaniem istniej¹cych po³¹czeñ, zapamiêtaæ w pliku dyskowym, zapamiêtaæ w schowku, odczytaæ ze schowka, odczytaæ z pliku dyskowego.
Operacje blokowe s¹ wygodnym narzêdziem tworzenia makr - gotowych podstruktur sterowania.
U¿ywanie takich makr znacznie skraca czas tworzenia nowej mutacji sterownika.
3
1.4. Modu³y dialogowe
Istnieje grupa modu³ów zwanych modu³ami dialogowymi. Modu³y te s³u¿¹ projektantowi do zdefiniowania ekranów prezentowanych na wyœwietlaczu LCD sterownika (dialog z u¿ytkownikiem st¹d ich nazwa). Mo¿na definiowaæ napisy („maskê” ekranu) oraz rozmieszczenie i format pól
wejœciowych i wyjœciowych.
Pola wejœciowe s³u¿¹ do wyœwietlania istotnych zmiennych procesu sterowania, a wartoœæ pola
wejœciowego mo¿e byæ okreœlana przez u¿ytkownika z klawiatury - np. zmiana wartoœci nastaw.
Opisywanie wyœwietlanych na ekranie LCD pól w jêzyku naturalnym u¿ytkownika u³atwia mu
szybk¹ orientacjê w fizycznym znaczeniu wyœwietlanych wartoœci.
1.5. Struktura dialogu
Modu³y dialogowe rozmieszczone w ró¿nych punktach arkuszy projektowych rozmieszcza siê
dodatkowo w prostok¹tnej tablicy zwanej struktur¹ dialogu. To rozmieszczenie okreœla kolejnoœæ,
w jakiej na wyœwietlaczu LCD sterownika pojawiaj¹ siê ekrany modu³ów dialogowych, gdy u¿ytkownik naciska klawisze kierunkowe sterownika.
1.6. Przesy³anie struktury sterowania do sterownika
Program CADSP dba o to, by struktura sterowania wysy³ana do sterownika by³a poprawna pod
wzglêdem formalnym. W tym celu przed wys³aniem jest ona sprawdzana przez podprogramy
kontrolne. Podprogramy te sprawdzaj¹ m. in. :
l poprawnoϾ struktury dialogu,
l czy nie przekroczono maksymalnej dopuszczalnej iloœci modu³ów,
l czy w strukturze sterowania nie wystêpuj¹ przerwane po³¹czenia,
l czy wymagania na pamiêæ w sterowniku nie zosta³y przekroczone,
l czy firmware sterownika posiada odpowiedni numer wersji.
W przypadku wykrycia b³êdu struktura sterowania nie jest przesy³ana do sterownika, a u¿ytkownik jest informowany o rodzaju nieprawid³owoœci.
Gotowa, sprawdzona pod wzglêdem formalnym struktura sterowania przesy³ana jest do sterownika przez z³¹cze szeregowe. Jest ona zapamiêtywana w pamiêci FLASH ROM, co czyni j¹
niewra¿liw¹ na ewentualne zaniki zasilania. Firmware wywo³uje procedury wykonawcze poszczególnych modu³ów kolejno, kolumnami arkuszy projektowych.
1.7. Monitorowanie modu³ów
W fazie projektowania struktury sterowania bardzo istotna jest mo¿liwoœæ sprawdzenia jak ta
struktura dzia³a (obserwacji wartoœci sygna³ów w ró¿nych jej punktach). Temu celowi s³u¿y monitor modu³ów. Po przes³aniu struktury sterowania do sterownika, umo¿liwia on obserwacjê na
ekranie komputera (w czasie rzeczywistym) wartoœci pojawiaj¹cych siê na wejœciach i wyjœciach
wybranych modu³ów.
Mo¿na spowodowaæ czasowe logiczne od³¹czenie wejœæ sprzêtowych i forsowanie testowych sygna³ów wejœciowych. Mo¿liwa jest równie¿ obserwacja aktualnych wartoœci parametrów modu³u.
1.8. Narzêdzia wspomagaj¹ce
CADSP u³atwia projektantowi przegl¹danie du¿ych, wielo-arkuszowych struktur sterowania dostarczaj¹c narzêdzia o nazwie „Peryskop”.
4
Peryskop umo¿liwia wyszukiwanie (na bie¿¹cym arkuszu lub w ca³ym projekcie) modu³ów spe³niaj¹cych zadane kryteria.
Kryteriami wyszukiwania mog¹ byæ:
l nazwa modu³u,
l typ modu³u (np. modu³y generuj¹ce alarmy, modu³y dialogowe),
l tekst wystêpuj¹cy w parametrach tekstowych modu³u,
l tekst wystêpuj¹cy na ekranie LCD modu³u dialogowego.
Modu³y spe³niaj¹ce wybrane kryteria s¹ prezentowane u¿ytkownikowi w postaci listy. Wybór modu³u
z tej listy powoduje wyœwietlenie na ekranie monitora arkusza projektowego z zaznaczonym
wybranym modu³em.
2. MODU£Y FUNKCJONALNE
Niemal wszystkie zasoby informacyjne sterownika SP1 zorganizowane s¹ w tzw. modu³y funkcjonalne. Mog¹ one byæ porównane do uk³adów elektronicznych - ka¿dy z nich stanowi integraln¹
ca³oœæ, charakteryzuje siê œciœle zdefiniowanym algorytmem wewnêtrznym, a jego dzia³anie mo¿e
byæ modyfikowane sygna³ami (danymi) nap³ywaj¹cymi poprzez wejœcia uk³adu. Wynik dzia³ania
algorytmu mo¿e byæ obserwowany na wyjœciach uk³adu.
Struktura sterowania jest sieci¹ odpowiednio po³¹czonych modu³ów funkcjonalnych definiuj¹cych tym samym pewn¹, zazwyczaj z³o¿on¹, transmitancjê z wejœæ do wyjœæ sterownika.
Zadaniem CAD’a jest zarz¹dzanie projektami takich struktur z uwzglêdnieniem w³aœciwoœci modu³ów funkcjonalnych.
Ka¿dy modu³ mo¿e byæ wyposa¿ony w:
l rejestry,
l parametry tekstowe,
l parametry dialogowe: parametry pól i maskê.
Kompletu dope³nia rysunek, który s³u¿y prezentowaniu modu³u na ekranie Cad’a oraz algorytm
wewnêtrzny.
2.1. Rejestry
Rejestry s³u¿¹ do przechowywania danych. Jako takie posiadaj¹ ró¿ne formaty (patrz za³¹cznik
CADSP - KATALOG MODULÓW - Typy zmiennych) aczkolwiek zawsze zajmuj¹ cztery bajty
pamiêci.
Rejestry wewn¹trz modu³u s¹ numerowane w zakresie od 1 do 255. Ka¿dy modu³ ma zaimplementowane tylko te rejestry, które przewiduje definicja modu³u.
Pierwszych 16 rejestrów ma ustalone znaczenie i s¹ to rejestry wejœcia/wyjœcia.
Wejœcia
Rejestry 1...8 reprezentuj¹ wejœcia modu³u.
W postaci graficznej s¹ one przypisane do ‘wejœæ‘ po lewej stronie obrazka. Mog¹ byæ typu binarnego lub zmiennoprzecinkowego. Ta cecha jest równie¿ widoczna na obrazku modu³u (wejœcie
analogowe reprezentowane jest podwójn¹ kresk¹ a binarne pojedyncz¹ kresk¹). W sposób specjalny zaznaczone s¹ wejœcia przeznaczone do pobierania danych wprost z wejœcia sterownika
(tzw. wejœcia sprzêtowego) - ramka obrazka modu³u jest w tym miejscu podwójna (w istocie dane
te przygotowywane s¹ przez odpowiedni sterownik karty we/wy równie¿ reprezentowany poprzez
modu³ funkcjonalny, ale niewidoczny dla projektanta struktury sterowania). Wejœcia sprzêtowe
maj¹ ten sam format danych co wejœcia zwyk³e.
5
Przyk³ad: modu³ funkcjonalny WEB Wejœcie binarne (Index=1) .
Posiada rejestry nr 1, 3, 4 i 5 (które reprezentuj¹ wejœcia)
Rejestr 1 jest sprzêtowym wejœciem binarnym.
Rejestr 3 jest wejœciem analogowym.
Rejestry 4 i 5 s¹ wejœciami binarnymi.
Wyjœcia
Rejestry 8..16 reprezentuj¹ wyjœcia modu³u.
W postaci graficznej s¹ one przypisane do wyjœæ modu³u po prawej stronie obrazka. Regu³y
reprezentacji graficznej wyjœæ s¹ analogiczne do reprezentacji wejœæ.
Przyk³ad: modu³ funkcjonalny WEB Wejœcie binarne (Index=1).
Posiada rejestry nr 9, 10, 11 i 12 (które reprezentuj¹ wyjœcia).
Rejestry 9, 10 i 12 s¹ wyjœciami binarnymi.
Rejestr 11 jest wyjœciem analogowym.
Parametry numeryczne
Rejestry 17...255 reprezentuj¹ zmienne wewnêtrzne (czêsto zwane parametrami numerycznymi)
modu³u. Ich znaczenie, sposób u¿ycia, format itd. zale¿y od definicji modu³u.
Przyk³ad: modu³ funkcjonalny WEB Wejœcie binarne (Index=1).
Posiada 10 parametrów numerycznych. S¹ one reprezentowane przez rejestry nr 17...26.
Programuj¹c sterownik, CADSP przesy³a doñ wartoœci parametrów numerycznych ustalonych
przez projektanta struktury sterowania.
2.2. Parametry tekstowe
Parametry tekstowe s³u¿¹ do przechowywania:
l tekstów alarmów,
l tekstów ¿¹dañ obs³ugi.
W parametry tekstowe wyposa¿one s¹ te modu³y, których algorytm przewiduje wygenerowanie
alarmu lub ¿¹dania obs³ugi. Parametry tekstowe numerowane s¹ od 1...255.
Przyk³ad: modu³ funkcjonalny WEB Wejœcie binarne (Index=1).
Posiada jeden parametr tekstowy. Jeœli modu³ WEB skonfigurowany jest tak, ¿e ma generowaæ alarm, to w chwili spe³nienia warunków zaistnienia alarmu, napis zdefiniowany parametrem tekstowym nr 1 tego modu³u (opatrzony dat¹ i godzin¹ rejestracji) znajdzie siê na liœcie
‘Alarmy‘ sterownika (Lista ta jest elementem dialogu wbudowanego sterownika).
Programuj¹c sterownik, CADSP przesy³a doñ wartoœci parametrów tekstowych okreœlone przez
projektanta struktury sterowania.
2.3. Parametry dialogowe
Parametry dialogowe okreœlaj¹ sposób prezentacji lub wprowadzania zmiennych na ekranie LCD
sterownika. Wystêpuj¹ wiêc wy³¹cznie w modu³ach dialogowych.
Pola dialogowe to obszary na ekranie, w których dana jest prezentowana.
Maska dialogowa to statyczny tekst wype³niaj¹cy ekran (formatka).
6
Pola numerowane s¹ od 1. Warto zwróciæ uwagê, ¿e z jednym polem widocznym na ekranie LCD
zwi¹zany jest zestaw parametrów opisuj¹cy m.in. jego szerokoœæ, po³o¿enie na ekranie, liczbê
cyfr po kropce dziesiêtnej, itd.
Przyk³ad: modu³ funkcjonalny DMU Dialogowy modu³ uniwersalny (Index=123).
DMU umo¿liwia prezentacjê 16 zmiennych. Zatem posiada 16 grup parametrów opisuj¹cych
te pola. Pocz¹tkowo s¹ one wyzerowane, poniewa¿ o ich wartoœciach decyduje projektant.
Programuj¹c sterownik, CADSP przesy³a doñ rekordy (parametry pól) definiuj¹ce pola dialogowe, tak jak to zosta³o ustalone przez projektanta struktury sterowania oraz maskê ekranu dialogowego.
3. KATALOG MODU£ÓW
Katalog modu³ów do³¹czony w za³¹czniku do niniejszego podrêcznika, jest opisem biblioteki
modu³ów programu CADSP. Zebrane w nim dane maj¹ ró¿ny charakter. S³u¿¹ one celom dokumentacyjnym (np. opis algorytmu modu³u, objaœnienia parametrów). Zawiera dane niezbêdne dla
programu CADSP (np. obrazek, czy zajêtoœæ pamiêci sterownika przez modu³). Wreszcie opisuje
parametry modu³u, które s¹ wysy³ane do sterownika.
Opis sk³ada siê z kilku nastêpuj¹cych po sobie sekcji:
l nag³ówkowej (podstawowe atrybuty, obrazek),
l specyfikacji parametrów numerycznych,
l specyfikacji parametrów tekstowych,
l specyfikacji parametrów dialogowych.
Opis sekcji wystêpuje tylko wtedy, jeœli jest niepusty. Sekcje mog¹ byæ wyposa¿one w komentarz.
3.1. Sekcja nag³ówkowa
Sekcja nag³ówkowa ma sta³y sk³ad. Zawiera obrazek i pola charakteryzuj¹ce modu³. Obrazek
oprócz zobrazowania wejœæ i wyjœæ wraz z ich nazwami posiada (na swoim obwodzie) cztery tzw.
„czu³e punkty”. S³u¿¹ one do edycji parametrów modu³u. Klikniêcie myszk¹ w czu³y punkt uaktywnia odpowiedni¹ akcjê:
l (o) - usuwa modu³ z arkusza projektowego,
l (x) - uaktywnia edytor parametrów numerycznych,
l (*) - uaktywnia edytor parametrów tekstowych,
l (+) - umo¿liwia edycjê nazwy modu³u.
Jeœli modu³ nie posiada parametrów (lub ich edycja nie jest mo¿liwa), odpowiedni symbol nie jest
widoczny.
Sekcja nag³ówkowa, oprócz obrazka zawiera kilka pól o nastêpuj¹cym znaczeniu:
l Indeks - jednoznaczny, unikalny identyfikator modu³u,
l U¿ycie - bitowo kodowane atrybuty „u¿ywalnoœci” modu³u (patrz „KATALOG MODU£ÓW”
strona (i)) do u¿ytku CAD’a,
l MillTime - nie u¿ywany,
l Typ - typ modu³u: logiczny, analogowy, specjalny, dialogowy, komunikacyjny, hardware’owy
(sprzêtowy), predefiniowany. Typy s¹ roz³¹czne. Podzia³ na typy umo¿liwia programowi CADSP
wygodn¹ ich prezentacjê na listach. Spis treœci KATALOGU MODU£ÓW równie¿ uwidacznia
podzia³ modu³ów na typy,
7
l W³aœciwoœci - bitowo kodowane w³aœciwoœci modu³u (patrz „KATALOG...” strona (i)) do u¿ytku
CAD’a,
l Wielkoœæ - rozmiar danych roboczych modu³u czyli zajêtoœæ pamiêci RAM sterownika - do
kontroli rozmiaru projektu struktury sterowania przez CAD’a,
l Edytowalny - nie u¿ywany,
l Rezerwa - rezerwa.
3.2. Parametry numeryczne
Parametry numeryczne zebrane s¹ w tabelê, której ka¿dy wiersz opisuje jeden parametr. Poszczególne kolumny zawieraj¹:
l literowy identyfikator parametru, u³atwiaj¹cy jego odszukanie na masce dialogowej edytora
parametrów numerycznych CAD’a (patrz dalej),
l numer rejestru modu³u, który zawiera parametr,
l typ zmiennej (patrz „KATALOG...” strona (i) - Typy zmiennych),
l wartoœæ inicjaln¹ parametru (domyœln¹),
l wartoœæ minimaln¹ parametru,
l wartoœæ maksymaln¹ parametru,
l szerokoϾ pola prezentacji parametru,
l liczbê pozycji dziesiêtnych (cyfr po przecinku),
l po³o¿enie X na ekranie edytora,
l po³o¿enie Y na ekranie edytora.
Ostatnie cztery parametry u¿ywane s¹ przez edytor parametrów numerycznych CAD’a.
Za tabel¹ mo¿e wyst¹piæ komentarz wyjaœniaj¹cy znaczenie parametrów.
Jeœli parametry mog¹ byæ edytowalne, to sekcjê koñczy tzw. maska parametrów numerycznych,
która jest dok³adnym odbiciem dialogu edytora parametrów numerycznych programu CADSP. Po
jej prawej stronie widoczne s¹ literowe identyfikatory pól, umo¿liwiaj¹ce ich ³atwe odszukanie w
tabeli. Ka¿de pole ograniczone jest znakami ‘>‘ i ‘<‘.
Nale¿y zwróciæ uwagê na to, ¿e:
l nie wszystkie parametry musz¹ byæ widoczne w edytorze parametrów numerycznych CAD’a,
wtedy w tabeli koordynaty ich po³o¿eñ s¹ wykreskowane,
l modu³ mo¿e (wyj¹tkowo) posiadaæ parametry nie ujête w tabeli, wtedy zawsze s¹ one opisane
w komentarzu bezpoœrednio poni¿ej tabeli.
Przyk³ad: modu³ funkcjonalny WEB Wejœcie binarne (Index=1).
Zawiera formalnie 10 parametrów numerycznych. Ostatni z nich (Rejestr 26) jest nie u¿ywany:
nie ma znaczenia i nie wystêpuje w dialogu edytora parametrów numerycznych.
3.3. Parametry tekstowe
Parametry tekstowe zebrane s¹ w tabelê, której ka¿dy wiersz opisuje jeden parametr. Poszczególne kolumny zawieraj¹:
l literowy identyfikator parametru, u³atwiaj¹cy jego odszukanie na masce dialogowej edytora
parametrów tekstowych CAD’a (patrz dalej),
l numer tekstu,
l maksymaln¹ d³ugoœæ tekstu,
l po³o¿enie X na ekranie edytora,
l po³o¿enie Y na ekranie edytora.
8
Ostatnie trzy parametry u¿ywane s¹ przez edytor parametrów tekstowych CAD’a.
Za tabel¹ mo¿e wyst¹piæ komentarz wyjaœniaj¹cy znaczenie parametrów.
Jeœli parametry mog¹ byæ edytowalne, to sekcjê koñczy tzw. maska parametrów tekstowych,
która jest dok³adnym odbiciem dialogu edytora parametrów tekstowych programu CADSP. Po jej
prawej stronie widoczne s¹ literowe identyfikatory pól, umo¿liwiaj¹ce ich ³atwe odszukanie
w tabeli. Ka¿de pole ograniczone jest znakami ‘>‘ i ‘<‘.
Nale¿y zwróciæ uwagê na to, ¿e:
l nie wszystkie parametry musz¹ byæ widoczne w edytorze parametrów tekstowych CAD’a,
wtedy w tabeli koordynaty ich po³o¿eñ s¹ wykreskowane,
l modu³ mo¿e (wyj¹tkowo) posiadaæ parametry nie ujête w tabeli, wtedy zawsze s¹ one opisane
w komentarzu bezpoœrednio poni¿ej tabeli.
3.4. Parametry dialogowe
Parametry dialogowe to parametry pól oraz maski dialogowe. Parametry pól zebrane s¹ w tabelê,
której ka¿dy wiersz opisuje jedno pole. Poszczególne kolumny zawieraj¹:
l literowy identyfikator pola, u³atwiaj¹cy jego odszukanie na masce,
l numer pola,
l typ pola (patrz „KATALOG...” strona (i) - Typy zmiennych),
l wartoœæ inicjaln¹ pola (domyœln¹),
l wartoœæ minimaln¹ pola,
l wartoœæ maksymaln¹ pola,
l szerokoϾ pola,
l liczbê pozycji dziesiêtnych (cyfr po przecinku),
l po³o¿enie X na ekranie LCD,
l po³o¿enie Y na ekranie LCD.
Maska dialogowa prezentowana jest w postaci ekranu o wysokoœci 13 i szerokoœci 20 znaków.
W takich te¿ koordynatach zdefiniowane s¹ po³o¿enia pól dialogowych, aczkolwiek sterownik
wyposa¿ony jest w mniejszy ekran.
Sekcjê opisu mo¿e zamykaæ komentarz.
Przyk³ad: modu³ funkcjonalny DMU Dialogowy modu³ uniwersalny (Index=123).
Posiada 16 pól. Pola 1...8 przyporz¹dkowane s¹ wejœciom modu³u i s³u¿¹ zobrazowaniu wartoœci pojawiaj¹cych siê na tych wejœciach. Pola 9...16 stanowi¹ Ÿród³o danych dla wyjœæ modu³u. Komentarz na koñcu wyjaœnia sposób prezentacji maski na ma³ym ekranie sterownika.
4. MENU G£ÓWNE PROGRAMU (OPIS FUNKCJI)
4.1. System
Menu System zawiera komendy s³u¿¹ce do ustawiania parametrów dotycz¹cych w³aœciwoœci
interfejsu u¿ytkownika. Przy pomocy tych komend mo¿na spowodowaæ wyœwietlanie czasu
w prawym górnym rogu ekranu, w³¹czenie/wy³¹czenie sygnalizacji dŸwiêkowej, wyœwietlanie dostêpnej pamiêci operacyjnej lub wersji programu w prawym górnym rogu ekranu, zmianê kolorystyki i rozdzielczoœci znakowej ekranu, ustawienie czasu nieaktywnoœci myszy i klawiatury po
up³ywie którego w³¹cza siê oszczêdzacz ekranu.
Mo¿na tu równie¿ wyœwietliæ kalendarz i prosty kalkulator czterodzia³aniowy. Ostatnia sekcja
tego menu s³u¿y do wyœwietlania informacji o programie CADSP, jego bibliotece, oraz o wersjach
wspó³pracuj¹cych z sob¹ elementów systemu (CADSP, biblioteka, firmware).
Bie¿¹ce wartoœci ustawianych tu parametrów s¹ zapamiêtywane w pliku dyskowym gdy program
koñczy prace i odtwarzane bezpoœrednio po starcie programu.
9
4.2. Projekt
Menu Projekt grupuje komendy dotycz¹ce ca³ego projektu.
Nowy
Komenda Nowy tworzy nowy, pusty projekt struktury sterowania. Prezentuje okno nag³ówka projektu umo¿liwiaj¹ce projektantowi wprowadzenie nazwy projektu, nazwy pliku dyskowego, w którym projekt zostanie zapamiêtany, nazwisko projektanta, identyfikatora wersji sterownika, oraz
dodatkowych informacji identyfikuj¹cych projekt.
Czytaj
Komenda Czytaj powoduje wczytanie do pamiêci operacyjnej istniej¹cego projektu struktury sterowania. U¿ytkownik wybiera interesuj¹cy go projekt z listy projektów zapamiêtanych w bie¿¹cym katalogu. Po wybraniu na ekranie prezentowany jest nag³ówek projektu umo¿liwiaj¹cy dok³adn¹ jego identyfikacjê. Jeœli w pamiêci CAD’a znajduje siê ju¿ inny projekt, to program generuje informacjê o koniecznoœci zapamiêtania go na dysku. Podczas wczytywania projektu z pamiêci dyskowej starszych projektów nastêpuje automatyczna konwersja zgodnie z numerem wersji
bie¿¹cej biblioteki.
Zachowaj
Powoduje zapisanie bie¿¹cego projektu do pamiêci dyskowej bez zmiany nazwy, jeœli na dysku
nie ma aktualnej kopii tego projektu. Projekt zapisywany jest w bie¿¹cym katalogu.
Zachowaj jako
Powoduje zapisanie bie¿¹cego projektu do pliku dyskowego o nazwie okreœlonej przez u¿ytkownika. (Bie¿¹cy projekt zachowuje sw¹ nazwê).
Zmieñ katalog
Umo¿liwia trwa³¹ zmianê bie¿¹cego katalogu.
Eksportuj generator znaków
S³u¿y do zapamiêtania w oddzielnym pliku dyskowym generatora 32 znaków definiowanych przez
projektanta struktury sterowania. Jest to zestaw znaków pamiêtany w projekcie w module LOK
le¿¹cym na arkuszu specjalnym. Z tego zestawu projektant kreuje 8-mio znakowe palety przypisane do poszczególnych ekranów LCD. Plik mo¿e zostaæ wczytany w momencie tworzenia nowego projektu (patrz Projekt | Nowy) lub zaimportowany w dowolnym momencie do istniej¹cego
projektu (patrz Projekt | Importuj generator znaków).
Importuj generator znaków.
Umo¿liwia wczytanie z pliku dyskowego generatora 32 znaków definiowalnych przez projektanta
struktury sterowania. Wzory znaków zapamiêtywane s¹ w module LOK, który znajduje siê na
arkuszu specjalnym. Operacja ta powoduje zniszczenie poprzedniej zawartoœci generatora 32
znaków definiowalnych.
Transmisja szeregowa | Przeœlij
Powoduje przes³anie bie¿¹cego projektu struktury sterowania do sterownika poprzez ³¹cze szeregowe.
10
Usuñ
Kasuje bie¿¹cy projekt z pamiêci operacyjnej CAD’a oraz usuwa zwi¹zany z nim plik z pamiêci
dyskowej.
Wyjœcie
Koñczy pracê programu. Jeœli nie istnieje plik dyskowy reprezentuj¹cy bie¿¹cy stan projektu, to
projekt jest automatycznie zapamiêtywany w pamiêci dyskowej. Zapamiêtuje siê równie¿ bie¿¹ce ustawienia parametrów CAD’a w pliku dyskowym. Umo¿liwia to ich odtworzenie po uruchomieniu programu.
4.3. Edycja
Ta pozycja menu g³ównego grupuje komendy umo¿liwiaj¹ce nanoszenie zmian w istniej¹cym
projekcie.
Konfiguracji WE/WY
Sterownik po³¹czony jest z obiektem, którym steruje, poprzez sprzêtowe wejœcia/wyjœcia, technicznie zrealizowane jako sprzêtowe karty we/wy (konfiguracja sterownika). Sprzêtowe karty
wejœcia/wyjœcia reprezentowane s¹ w projekcie struktury sterowania przez modu³y sprzêtowe
umieszczane na niewidocznym dla projektanta arkuszu specjalnym. Ta komenda umo¿liwia projektantowi dokonanie przydzia³u karty wejœcia/wyjœcia do odpowiedniej konfiguracji sterownika.
Parametrów kart sprzêtowych
Niektóre modu³y reprezentuj¹ce karty sprzêtowe maj¹ parametry wewnêtrzne, zmieniaj¹ce charakterystykê techniczn¹ danej karty. Komenda ta s³u¿y do zmiany wartoœci takich parametrów.
Jeœli bie¿¹ca struktura sterowania zawiera takie modu³y, to CADSP wyœwietla ich listê. Po wybraniu modu³u z listy (podwójne klikniêcie mysz¹) otwiera siê okienko edycyjne, umo¿liwiaj¹ce zmianê parametrów wybranego modu³u. Niektóre karty sprzêtowe reprezentowane s¹ przez dwa modu³y biblioteczne CAD’a i zajmuj¹ dwie pozycje na ww liœcie i s¹ wówczas oznaczone jako A i B.
Ró¿nych parametrów
Komenda umo¿liwia, jak sugeruje jej nazwa, zmianê wartoœci ró¿nych parametrów bie¿¹cej struktury sterowania. Po jej uruchomieniu pojawia siê okienko edycyjne z parametrami, których wartoœci mo¿na tu zmieniæ.
Arkuszy
Jest to g³ówne wejœcie do edytora projektu struktury sterowania. Projekt struktury prezentowany
jest jako zestaw wirtualnych arkuszy, na których rozmieszcza siê modu³y biblioteczne, dokonuje
po³¹czeñ miêdzy nimi oraz ustala wartoœci ich parametrów numerycznych i tekstowych, opisy
wejϾ, nazwy itd.
Szczegó³owy opis edytora projektu znajduje siê w rozdziale zatytu³owanym Praca z Edytorem.
Generatora znaków LCD
Komenda s³u¿y do tworzenia wzorów 32 znaków programowalnych, których mo¿na u¿ywaæ przy
programowaniu modu³ów dialogowych. Znaki tu utworzone zapamiêtywane s¹ w module LOK
znajduj¹cym siê na arkuszu specjalnym. Znaki tworzone s¹ w matrycy LCD. Przed wyœwietlaniem na ekranie PC s¹ przekszta³cane do aktualnie obowi¹zuj¹cej matrycy VGA. Edytor sk³ada
11
siê z dwóch okienek dialogowych. W pierwszym nastêpuje wybór kodu lokalnego znaku do edycji
(0..31), a w drugim w³aœciwa edycja obrazu znaku o wybranym kodzie. Edytor wyposa¿ony jest
w schowek u³atwiaj¹cy modyfikacje istniej¹cych znaków.
Kodów podstawieñ drukarki SP1
Teksty wyprowadzane na drukarkê pod³¹czon¹ do sterownika SP1 mog¹ zawieraæ kody z zakresu 0...31 (tj. z zakresu kodów, których reprezentacjê graficzn¹ definiuje projektant systemu).
Opcja ta umo¿liwia definicje podstawieñ u¿ywanych przez sterownik przed wyprowadzeniem
tekstu na drukarkê. W bibliotece modu³ów generator znaków definiowalnych zawiera znaki polskie, a miejsca niewykorzystane zawieraj¹ znak pusty. Domyœlna zawartoœæ tablicy kodów podstawieñ dla drukarki pod³¹czonej do sterownika SP1 zawiera kody ³aciñskich odpowiedników
znaków polskich (tzn. ¿ jest drukowane jako z, Æ jako C itd.). W miejsce znaków niezdefiniowanych drukuje siê znak zapytania. Powy¿szy opis dotyczy drukarki wyposa¿onej w standardowy
zestaw znaków ASCII.
Nag³ówka projektu
Po uruchomieniu tej komendy pojawia siê okienko prezentuj¹ce nag³ówek projektu struktury sterowania. Zawartoœæ pól obwiedzionych ramk¹ mo¿na zmieniaæ.
Struktury dialogu
Komenda umo¿liwia utworzenie i edycjê struktury dialogu.
W bibliotece CAD’a istnieje szereg modu³ów umo¿liwiaj¹cych projektantowi okreœlenie informacji
wyœwietlanych na ekranie LCD sterownika SP1. Struktura dialogu s³u¿y do okreœlenia kolejnoœci,
w jakiej zaprojektowane ekrany bêd¹ wyœwietlane na ekranie LCD w czasie, gdy u¿ytkownik
przyciska klawisze kierunkowe na klawiaturze sterownika.
Dialogu wbudowanego
Komenda umo¿liwia edycjê treœci i palet znaków definiowanych dla ekranów i tekstów dialogu
wbudowanego. Istnieje 8 takich ekranów (wyœwietlanych w czasie pracy sterownika na jego ekranie LCD) i 6 tekstów. Ich wartoœci pocz¹tkowe zosta³y zdefiniowane w bibliotece modu³ów (jako
parametry predefiniowanego modu³u LOK). Projektant systemu mo¿e je zmieniæ, jak równie¿
mo¿e zmieniæ palety znaków definiowalnych (ka¿dy z ekranów posiada w³asn¹ paletê). Teksty
dialogu wbudowanego nie posiadaj¹ w³asnych palet znaków definiowalnych. Pierwsze cztery
u¿ywaj¹ palety Ekranu G³ównego.
4.4. Listy
Ta pozycja menu g³ównego grupuje komendy zwi¹zane z tworzeniem wydruków dokumentuj¹cych projekt struktury sterowania.
Ustaw parametry wydruku
Komenda umo¿liwia ustawienie numeru portu komputera PC, do którego pod³¹czona jest drukarka (LPT1, LPT2 lub LPT3) albo wydruk do pliku o nazwie LPTFILE. Poniewa¿ wydruk zawiera
znaki semigrafiki mo¿liwe jest w³¹czenie filtru, który t³umaczy je na znaki ASCII.
Do definiowania kodów podstawieñ dla drukarki pod³¹czonej do PC podczas drukowania tekstów
w³asnych CAD’a i tekstów przeznaczonych do wyœwietlania na ekranie LCD sterownika SP1
s³u¿¹ opcje opisane poni¿ej.
12
Definiuj filtr1 drukarki
S³u¿y do definiowania tablicy kodów podstawieñ u¿ywanych przy drukowaniu na drukarce pod³¹czonej do komputera PC tekstów w³asnych CAD’a. Poddaje konwersji kody z zakresu 128...145
u¿ywane w programie CADSP - do reprezentacji polskich znaków narodowych.
Definiuj filtr2 drukarki.
S³u¿y do definiowania tablicy kodów podstawieñ przy drukowaniu na drukarce pod³¹czonej do
komputera PC tekstów przeznaczonych do wyœwietlania na ekranie LCD sterownika SP1. Teksty
te przed wydrukiem podlegaj¹ dwustopniowemu przekszta³ceniu. Najpierw zamiast kodów z zakresu 0...7 (indeksy palety) podstawia siê kody z palety znaków definiowalnych (zakres 0...31),
a nastêpnie dokonuje siê podstawienia kodu znaku drukarki (0...255) zgodnie ze zdefiniowan¹ tu
tablic¹.
Konfiguracja WE/WY
Komenda umo¿liwia wydruk listy u¿ytych w projekcie modu³ów sprzêtowych.
Modu³y
Uruchomienie tej komendy powoduje wydruk wszystkich modu³ów projektu w kolejnoœci przeliczania. Przed uruchomieniem wydruku pojawia siê okienko umo¿liwiaj¹ce projektantowi okreœlenie treœci wydruku. Wydruk ka¿dego modu³u poza jego obrazem mo¿e zawieraæ nag³ówek projektu, nag³ówek arkusza, parametry numeryczne, opisy wejœæ, znaczniki wyjœæ. Drukowany modu³ jest prezentowany na ekranie i mo¿na za¿¹daæ potwierdzenia wydruku (umo¿liwia to ominiecie niektórych modu³ów).
Modu³y dialogowe
Umo¿liwia wydruk wszystkich modu³ów dialogowych wystêpuj¹cych w bie¿¹cym projekcie struktury sterowania. Parametryzowany jak wy¿ej.
4.5. Monitor
Ta pozycja menu grupuje komendy zwi¹zane z ustawianiem parametrów portu szeregowego
komputera PC, parametrów protoko³u transmisji szeregowej, oraz monitorowaniem w czasie rzeczywistym modu³ów struktury sterowania w dzia³aj¹cym sterowniku SP1.
Ustaw parametry transmisji
Po wywo³aniu komendy pojawia siê okienko dialogowe umo¿liwiaj¹ce ustawienie numeru portu
szeregowego PC u¿ywanego do po³¹czenia ze sterownikiem SP1, typu u¿ywanego noœnika elektrycznego (RS232 lub RS485), adresu sterownika, do którego bêd¹ transmitowane dane, prêdkoœci transmisji i maksymalnego czasu oczekiwania na odpowiedŸ sterownika.
Wybierz sterownik
Umo¿liwia ustawienie adresu sterownika w czasie trwania sesji transmisyjnej bez przerywania
po³¹czenia. U¿ycie komendy Ustaw parametry ³¹cza szeregowego PC powoduje zamkniêcie
po³¹czenia, zmianê parametrów transmisji i ponowne otwarcie ³¹cza szeregowego z nowymi parametrami.
13
Informacje o sterowniku
Uruchomienie tej komendy powoduje wyœwietlenie okienka informuj¹cego o podstawowych parametrach sterownika aktualnie pod³¹czonego do z³¹cza szeregowego PC. Jest to komenda, która
(w przeciwieñstwie do innych komend) wykonuje siê niezale¿nie od wersji oprogramowania sterownika i dlatego jest czêsto u¿ywana do szybkiego testu kana³u szeregowego ³¹cz¹cego sterownik SP1 z komputerem PC.
Sta³e kalibracyjne
Modu³y reprezentuj¹ce wejœcia i wyjœcia sprzêtowe analogowe s¹ wyposa¿one w specjalnie chronione parametry s³u¿¹ce jako sta³e kalibracyjne. Wartoœci tych parametrów s¹ ustalane w koñcowej fazie procesu produkcyjnego. Komenda Sta³e kalibracyjne... umo¿liwia wyœwietlenie ich
wartoœci. CADSP prezentuje listê modu³ów wyposa¿onych w sta³e kalibracyjne sterownika pod³¹czonego do komputera PC ³¹czem szeregowym.
Podwójne klikniêcie elementu listy wyœwietla bie¿¹ce wartoœci sta³ych kalibracyjnych sterownika.
Programem CADSP nie mo¿na zmodyfikowaæ wartoœci sta³ych kalibracyjnych.
Monitorowanie modu³ów
Opracowana przy u¿yciu edytora i przes³ana do sterownika struktura sterowania wymaga zwykle
uruchomienia i dostrojenia tzn. usuniêcia b³êdów pope³nionych na etapie projektowania i optymalnego dla danego obiektu ustawienia parametrów modu³ów funkcjonalnych. Nieocenione us³ugi w tym zakresie oddaje monitor modu³ów, umo¿liwiaj¹cy œledzenie w czasie rzeczywistym sygna³ów na wejœciach i wyjœciach modu³ów w pracuj¹cym sterowniku. U¿ytkownik mo¿e wybraæ
jednoczeœnie do 6-ciu modu³ów w strukturze sterowania. Wartoœci sygna³ów na wejœciach i wyjœciach wybranych modu³ów s¹ transmitowane poprzez z³¹cze szeregowe do komputera i wyœwietlane na ekranie.
Mo¿liwe jest równie¿ forsowanie sygna³ów na wejœciach nie pod³¹czonych oraz logiczne przerywanie po³¹czenia z wejœciami sprzêtowymi. Szczegó³owy opis - patrz punkt 7 Praca z Monitorem Modu³ów.
4.6. Start
Ta pozycja menu g³ównego grupuje komendy s³u¿¹ce do ustawienia parametrów transmisyjnych
sterownika, za³adowania oprogramowania (firmware) oraz ustawienia zegara czasu rzeczywistego w sterowniku.
Zdefiniuj parametry pocz¹tkowe
Parametry te zapamiêtuje siê w bie¿¹cym projekcie struktury sterowania. Staj¹ siê efektywne
dopiero po wykonaniu komendy Wyœlij parametry pocz¹tkowe (patrz ni¿ej).
Komenda ta umo¿liwia ustalenie:
l elektrycznego typu po³¹czenia dla COM0 (RS232, RS232+modem, RS485),
l prêdkoœci transmisji (2400,4800,9600,19200),
l protoko³u transmisji (LinkSP, Modbus, Lumbus, Drukarka).
dla ka¿dego z dwóch kana³ów komunikacyjnych sterownika SP1 oraz ustawienie adresu sterownika. Dla kana³u COM1 wybór protoko³ów zwiêksza siê o protoko³y ciep³omierzy a typ ³¹cza jest
ustalony.
Komenda ta umo¿liwia równie¿ zdefiniowanie klucza ochrony sterownika (KOS). Klucz ten umo¿liwia ochronê sterownika poprzez blokadê dostêpu dla wszystkich operacji transmisyjnych za
wyj¹tkiem Monitor | Informacje o sterowniku...
14
Przyjêty kompromis miêdzy uci¹¿liwoœci¹ stosowania a stopniem ochrony wymaga wprowadzenia poprawnego has³a KOS raz na sesjê CADSP. Klucz «0000» oznacza brak ochrony.
Wyœlij parametry pocz¹tkowe
Wybrane parametry, pamiêtane w projekcie w modu³ach znajduj¹cych siê na arkuszu specjalnym, nie s¹ przesy³ane do sterownika wraz z projektem struktury starowania lecz oddzielnie, przy
u¿yciu komendy Start | Wyœlij parametry pocz¹tkowe.
Parametry pocz¹tkowe to: parametry kana³ów komunikacyjnych sterownika, numer (adres komunikacyjny) sterownika, has³o KOS (Klucz Ochrony Sterownika).
£aduj oprogramowanie
Oprogramowanie sterownika SP1 przetwarzaj¹ce strukturê sterowania (firmware) jest zapisane
w pamiêci typu «Flash-ROM». Podczas uruchamiania oraz po wprowadzeniu modyfikacji mo¿e
byæ ³adowane do sterownika z komputera PC poprzez z³¹cze szeregowe. Warunkiem koniecznym, aby proces ³adowania móg³ siê wykonaæ, jest zaprogramowanie w pamiêci nieulotnej sterownika programu ³aduj¹cego. Komenda Start | £aduj oprogramowanie ³aduje program steruj¹cy sprawdzaj¹c uprzednio czy ma on wymagany numer wersji.
Ustaw datê i czas
Sterownik SP1 posiada zegar czasu rzeczywistego, z którego korzystaj¹ niektóre modu³y biblioteczne. Komenda ta s³u¿y do zainicjowania zegara czasem systemowym komputera PC lub czasem wprowadzonym przez operatora. Po uruchomieniu komendy CADSP odczytuje czas z zegara czasu rzeczywistego sterownika SP1 i informuje u¿ytkownika, jeœli czas ten ró¿ni siê od czasu
systemowego PC.
5. ZNAKI DEFINIOWANE PRZEZ U¯YTKOWNIKA
Informacje tekstowe mog¹ byæ prezentowane w systemie SP1 (CADSP + sterownik SP1) przy
u¿yciu ró¿nych urz¹dzeñ. W trakcie projektowania, na ekranie komputera PC i w postaci dokumentów drukowanych na drukarce pod³¹czonej do tego komputera (CADSP). W trakcie pracy
sterownika informacje te s¹ prezentowane na ekranie LCD sterownika SP1, na drukarce pod³¹czonej do sterownika SP1 oraz na ekranie komputera PC, w którym pracuje system nadzoruj¹cy
pracê sterownika SP1.
Projektant struktury sterowania ma do dyspozycji narzêdzia programowe zrealizowane w programie CADSP umo¿liwiaj¹ce definiowanie palety znaków o kodach 0...31, które rozszerzaj¹ podstawowy generator znaków o np. znaki narodowe i znaki specjalne (ikony) s³u¿¹ce do opisu
parametrów procesu bêd¹cego pod kontrol¹ sterownika SP1.
Ka¿dy parametr tekstowy (np. tekst komunikatu alarmowego), oraz ka¿dy ekran LCD posiada
8 znakowy podzbiór znaków definiowalnych, dobrany indywidualnie przez projektanta z wspomnianej wy¿ej palety 32 znaków. Znaki z tej paletki mog¹ byæ wyœwietlane na ekranie LCD sterownika.
Do tego dochodz¹ teksty w³asne programu CADSP (w bie¿¹cej wersji s¹ to polskie znaki narodowe pojawiaj¹ce siê na ekranie komputera PC i na drukarce do niego pod³¹czonej. S¹ to teksty
zdefiniowane w bibliotece modu³ów (np. opisy parametrów) i teksty opisuj¹ce sam projekt, u¿ywane dla celów dokumentacyjnych (np. nazwa projektu, nazwisko projektanta).
Kody tych znaków zajmuj¹ przedzia³ 128...145 tak, aby omin¹æ kody znaków semigraficznych
u¿ywanych do wizualizacji modu³ów bibliotecznych.
Tak wiêc w ogólnym przypadku mo¿e siê zdarzyæ, ¿e znak o tym samym obrazie graficznym ma
na ka¿dym z wymienionych wy¿ej urz¹dzeñ prezentacyjnych przyporz¹dkowany inny kod.
15
Aby rozwi¹zaæ ten problem CADSP zosta³ wyposa¿ony w komendy umo¿liwiaj¹ce tworzenie
tablic podstawieñ kodów dla drukarek. I tak opcja Edycja | Kodów podstawieñ drukarki umo¿liwia przyporz¹dkowanie palecie 32 znaków zdefiniowanych przez projektanta struktury sterowania, (Edycja | Generatora znaków LCD) kodów, które zostan¹ wyprowadzone na drukarkê pod³¹czon¹ do sterownika SP1. Tablica ta jest pamiêtana w module LOK znajduj¹cym siê na arkuszu
specjalnym i wraz z projektem struktury sterowania jest przesy³ana do sterownika. Tak samo
pamiêtany jest i przesy³any do sterownika generator znaków LCD. Pocz¹tkowo, w generatorze
znaków LCD znajduj¹ siê kody polskich znaków narodowych i znaku reprezentuj¹cego symbol
jednostek temperatury. Pocz¹tkowa zawartoœæ tablicy podstawieñ przyporz¹dkowuje polskim
znakom narodowym ich ³aciñskie odpowiedniki (bez «ogonków»), a niewykorzystane pozycje s¹
wype³nione kodami znaków zapytania.
Komendy s³u¿¹ce do tworzenia tablic podstawieñ dla drukarki pod³¹czonej do komputera PC
znajduj¹ siê w menu ‘Listy‘.
Opcja Listy | Definiuj filtr1 drukarki s³u¿y do tworzenia tablicy podstawieñ, u¿ywanej przy wyprowadzaniu na drukarkê pod³¹czon¹ do komputera PC tekstów w³asnych programu CADSP
i zamiany kodów z zakresu 128..145. Pocz¹tkowo kodom tym zosta³y przyporz¹dkowane obrazy
polskich znaków narodowych, a pocz¹tkowa zawartoœæ tablicy podstawieñ przekodowuje je w ich
³aciñskie odpowiedniki.
Opcja Listy | Definiuj filtr2 drukarki daje projektantowi struktury sterowania mo¿liwoœæ zdefiniowania tablicy podstawieñ dla drukarki pod³¹czonej do komputera PC dla kodów z zakresu 0...31
reprezentuj¹cych znaki definiowalne, wyœwietlane na ekranie LCD sterownika. Pocz¹tkowo tablica ta przyporz¹dkowuje polskim znakom narodowym ich ³aciñskie odpowiedniki, a pozycje niewykorzystane s¹ wype³nione kodami znaku ‘?‘ wg standardu ASCII.
Obie opisane wy¿ej tablice nale¿¹ do programu CADSP (a nie do projektu). S¹ one automatycznie sk³adowane przy zamykaniu programu i odtwarzane po jego starcie.
6. PRACA Z EDYTOREM
Edytor uruchamiany z menu g³ównego komend¹ Edycja | Arkuszy jest podstawowym narzêdziem s³u¿¹cym do tworzenia nowych, oraz wprowadzania zmian w istniej¹cych projektach struktury
sterowania. Po jego uruchomieniu wyœwietla siê okno edytora, w którym jeden z arkuszy bie¿¹cego projektu prezentowany jest w dwóch postaciach: szczegó³owej (pokazuje fragment arkusza
projektowego z szczegó³owymi obrazami modu³ów bibliotecznych), oraz blokowej (prezentowany jest ca³y arkusz, na którym zaznaczone s¹ tylko krótkie nazwy modu³ów bibliotecznych). Widok szczegó³owy mo¿na powiêkszyæ na ca³y ekran oraz przesuwaæ poziomo i pionowo.
Okno edytora posiada w³asne menu g³ówne, którego komendy opisano poni¿ej.
6.1. Arkusz
Ta pozycja menu grupuje operacje, które mo¿na wykonaæ na pojedynczym arkuszu struktury
sterowania.
Nowy
Umo¿liwia utworzenie nowego, pustego arkusza projektowego, wype³nienie jego nag³ówka oraz
wstawienie arkusza za, lub przed arkuszem bie¿¹co wybranym (wszystkie istniej¹ce arkusze
prezentowane s¹ na liœcie).
Usuñ
Usuwa wybrany arkusz z projektu. Jeœli wystêpuj¹ po³¹czenia miêdzy modu³ami le¿¹cymi na
arkuszu wybranym do usuniêcia i modu³ami le¿¹cymi na innych arkuszach to s¹ one usuwane.
16
Nag³ówek
Komenda ta umo¿liwia edycjê pól nag³ówka arkusza. Mo¿na zmieniæ jego nazwê, nazwisko projektanta oraz zmieniæ treœæ informacji dodatkowej.
Pierwszy
Powoduje wybranie arkusza nr 1 jako arkusza aktywnego. Arkusz aktywny jest arkuszem pokazywanym na ekranie edytora, na którym wykonuje siê wszelkie operacje.
Poprzedni
Powoduje ustawienie jako arkusza aktywnego arkusza o numerze o jeden mniejszego od arkusza bie¿¹cego (chyba, ¿e arkuszem aktywnym jest ju¿ arkusz o numerze 1).
Wybierz z listy
Daje projektantowi mo¿liwoœæ wyboru arkusza aktywnego z listy wszystkich arkuszy.
Nastêpny
Powoduje ustawienie jako arkusza aktywnego arkusza o numerze o jeden wiêkszego od arkusza
bie¿¹cego (chyba, ¿e arkuszem aktywnym jest ju¿ arkusz ostatni).
Ostatni
Powoduje wybranie arkusza ostatniego jako arkusza aktywnego.
Zamknij Edytor
Powoduje zamkniêcie okienek edytora.
6.2. Blok
Pozycja menu grupuje komendy wykonywane na zaznaczonym bloku modu³ów. Zaznaczenie
bloku modu³ów dokonuje siê wskazuj¹c kursorem myszy lewy górny róg bloku i przeci¹gaj¹c
kursor do prawego dolnego rogu bloku z wciœniêtym lewym przyciskiem myszy. Zaznaczony blok
wyœwietlany jest w innym kolorze ni¿ reszta arkusza projektowego.
Wytnij (do schowka)
Modu³y z zaznaczonego bloku s¹ kopiowane do schowka i jednoczeœnie kasowane z arkusza
projektowego. Jeœli modu³ nale¿¹cy do usuwanego bloku posiada po³¹czenia prowadz¹ce na
zewn¹trz bloku to s¹ one odcinane. Po³¹czenia te (tylko dla modu³ów nale¿¹cych do bloku) s¹
oznaczane znacznikiem przerwanego po³¹czenia (gwiazdki). Znaczniki te s¹ widoczne na arkuszu projektowym po wykonaniu operacji Wklej.
Kopiuj (do schowka)
Wykonuje siê podobnie do operacji Wytnij do schowka opisanej powy¿ej z t¹ ró¿nic¹, ¿e kopiowane modu³y nie s¹ usuwane z arkusza projektowego.
Wklej (ze schowka)
Kopiuje blok modu³ów ze schowka do aktywnego arkusza projektowego. Zarys kopiowanego
bloku pojawia siê w lewym górnym rogu arkusza projektowego i nale¿y go przemieœciæ przy
pomocy myszy.
17
CzyϾ
Usuwa modu³y nale¿¹ce do zaznaczonego bloku z projektu struktury sterowania. Jako operacja
niebezpieczna wymaga potwierdzenia przez u¿ytkownika.
PrzemieϾ
Umo¿liwia przemieszczanie zaznaczonego bloku na inny arkusz bie¿¹cego projektu struktury
sterowania. Przemieszczanie odbywa siê bez zrywania istniej¹cych po³¹czeñ.
Czytaj z pliku
Powoduje wczytanie z pliku dyskowego do pamiêci programu CADSP bloku, wybranego przez
projektanta z listy. Zarys wczytanego bloku pojawia siê w lewym górnym rogu aktywnego arkusza
projektowego i nale¿y go przemieœciæ przy pomocy muszy w miejsce po¿¹dane.
Zapisz do pliku
Zaznaczony blok jest zapisywany do pliku dyskowego o nazwie okreœlonej przez u¿ytkownika.
Jeœli modu³ nale¿¹cy do zapisywanego bloku posiada po³¹czenia prowadz¹ce na zewn¹trz bloku
to s¹ one odcinane. Po³¹czenia te (tylko dla modu³ów nale¿¹cych do bloku) s¹ oznaczane znacznikiem przerwanego po³¹czenia (gwiazdki), które s¹ widoczne na arkuszu projektowym po wykonaniu operacji Czytaj z pliku.
6.3. Poka¿
Schowek
Wyœwietla na ekranie komputera w oddzielnym okienku zawartoœæ schowka.
Lista wejœæ i wyjœæ sprzêtowych
Wyœwietla listê wejœæ i wyjœæ sprzêtowych. Zawartoœæ listy zale¿y od aktualnie skonfigurowanych
kart sprzêtowych we/wy.
6.4. Asystent
Asystent jest pomocniczym narzêdziem projektanta s³u¿¹cym do sprawdzania poprawnoœci projektu struktury sterowania. Wiêkszoœæ procedur kontrolnych Asystenta jest równie¿ wywo³ywana
przed transmisj¹ struktury sterowania do sterownika. W przypadku stwierdzenia b³êdu struktura
sterowania nie jest przesy³ana.
Profil
S³u¿y do okreœlenia zakresu (przestrzennego i merytorycznego) kontroli. Mo¿na ustaliæ czy kontroli podlega ca³y projekt czy te¿ jedynie arkusz aktywny.
Pole wyboru umo¿liwia addytywny wybór nastêpuj¹cych kryteriów kontroli:
1. Przerwane po³¹czenia.
2. Zapêtlenia wsteczne.
3. Nie u¿ywany interfejs sprzêtowy.
4. Modu³y dialogowe poza struktur¹ dialogow¹.
5. Zbyt wiele modu³ów pojedynczych.
6. Projekt zawiera modu³y demonstracyjne.
18
7. Projekt zawiera za du¿o skrzynek komunikacyjnych.
8. Adresy bazowe skrzynek powtarzaj¹ siê.
9. Odstêp miêdzy adresami bazowymi za ma³y.
Kryteria 2 i 3 maja charakter jedynie informacyjny, pozosta³e s¹ krytyczne tzn. struktura sterowania, w której wystêpuje tego typu b³¹d, nie zostanie przes³ana do sterownika.
Sprawdzaj
Inicjuje wykonanie procedur kontrolnych wed³ug aktualnie ustalonych kryteriów. Wyniki kontroli
pokazywane s¹ w postaci listy adresów modu³ów, dla których stwierdzono b³êdy. Podwójne klikniêcie mysz¹ w element listy powoduje wyœwietlenie arkusza projektowego z wybranym modu³em ustawionym w lewym górnym rogu okna edytora. Wejœcie nr 1 tego modu³u miga. Modu³ ten
jest równie¿ podœwietlony na widoku blokowym edytora.
Wyniki
Wyœwietla listê wyników ostatnio wykonanej kontroli.
6.5. Peryskop
Peryskop jest narzêdziem pomocniczym, umo¿liwiaj¹cym projektantowi struktury sterowania
wyszukiwanie modu³ów spe³niaj¹cych okreœlone kryteria. Mo¿na poszukiwaæ modu³ów zawieraj¹cych w swoich danych okreœlony ci¹g znaków, modu³ów okreœlonego typu itd.
Zakres poszukiwania mo¿na ustaliæ na aktywny arkusz lub ca³y projekt struktury sterowania.
Wyniki poszukiwañ wyœwietlane s¹ w postaci listy modu³ów. Wybranie modu³u z listy poprzez
podwójne klikniêcie mysz¹ powoduje wyœwietlenie wybranego modu³u w lewym górnym rogu
ekranu edytora i podœwietlenie go na widoku blokowym.
Teksty
Komenda umo¿liwia poszukiwanie ci¹gu znaków w danych modu³u. Lokalizacjê poszukiwanego
ci¹gu mo¿na okreœliæ jako:
l D³uga nazwa
l Maska ekranu LCD
l Opis wejœcia
l Zewnêtrzny identyfikator modu³u
Zakres typów poszukiwanych modu³ów mo¿na zawêziæ u¿ywaj¹c filtra modu³ów.
Modu³y
Komenda umo¿liwia poszukiwanie modu³ów o okreœlonej nazwie. Po jej uruchomieniu pojawia
siê okno dialogowe. W oknie wyœwietlane s¹ dwie listy modu³ów. W górnej czêœci okna wyœwietlana jest lista wszystkich modu³ów bibliotecznych, a w dolnej - modu³ów poszukiwanych. Wybranie
modu³u na tej liœcie poprzez podwójne klikniêcie mysz¹ powoduje przepisanie jego nazwy do
dolnej listy.
Inne
Umo¿liwia wyszukanie w bie¿¹cej strukturze sterowania modu³ów, które mog¹ generowaæ alarmy.
19
Szukaj
Uruchamia proces poszukiwania wed³ug uprzednio ustalonych kryteriów.
Wyniki
Wyœwietla wyniki ostatniego poszukiwania w postaci listy modu³ów. Wybranie modu³u z listy poprzez podwójne klikniêcie mysz¹ powoduje wyœwietlenie wybranego modu³u w lewym górnym
rogu widoku szczegó³owego edytora i podœwietlenie go na widoku blokowym.
Informacja o projekcie
Wyœwietla informacjê statystyczna, o bie¿¹cym projekcie struktury sterowania. Zawiera ona takie
informacje jak: zajêtoœæ pamiêci w sterowniku, iloœæ modu³ów bibliotecznych u¿ytych w projekcie,
iloœæ modu³ów generuj¹cych alarmy, iloœæ modu³ów dialogowych, iloœæ wejœæ/wyjœæ sprzêtowych
itp.
Informacje te s¹ prezentowane w dwóch kolumnach: w pierwszej dla arkusza aktywnego, a w
drugiej dla ca³ego projektu.
6.6. Tworzenie projektu struktury sterowania
Umieszczanie modu³ów na arkuszu.
Projekt struktury sterowania tworzymy umieszczaj¹c na aktywnym arkuszu edytora modu³y funkcjonalne wybrane z biblioteki modu³ów. Na widoku szczegó³owym arkusza projektowego, przy
pomocy ma³ych kwadratów zaznaczono siatkê wêz³ów - miejsc, w których umieszcza siê modu³y
funkcjonalne. Po pojedynczym klikniêciu mysz¹ w wêze³ pojawia siê okienko wyœwietlaj¹ce listê
modu³ów. Ze wzglêdów porz¹dkowych modu³y podzielono na grupy (wybór grupy przy pomocy
przycisku).
Po wybraniu modu³u z listy poprzez: podwójne klikniêcie mysz¹, lub pojedyncze klikniêcie mysz¹
i klikniêcie na przycisk Wstaw, modu³ umieszczany jest na aktywnym arkuszu projektowym. Jego
nazwa pojawia siê równie¿ na widoku blokowym arkusza.
Kasowanie modu³ów
Modu³ funkcjonalny mo¿na usun¹æ z arkusza aktywnego klikaj¹c mysz¹ w czu³y punkt kasowania oznaczony symbolem ‘(o)‘ i umieszczony w lewym górnym rogu obrazka modu³u. Operacja ta
wymaga potwierdzenia przez u¿ytkownika. Po potwierdzeniu modu³ wraz z wszystkimi jego po³¹czeniami jest usuwany ze struktury sterowania.
Wykonywanie po³¹czeñ miêdzy modu³ami
Po umieszczeniu wymaganych modu³ów na arkuszu nale¿y dokonaæ po³¹czeñ miêdzy nimi. Po³¹czenie inicjuje siê klikaj¹c mysz¹ w symbol wyjœcia modu³u, bêd¹cy Ÿród³em po³¹czenia. Znacznik
stanu po³¹czenia znajduj¹cy siê na œrodku dolnej ramki okna edytora, zmienia swój wygl¹d sygnalizuj¹c, ¿e edytor znajduje siê w kontekœcie po³¹czenia. Mo¿na teraz wskazaæ punkt docelowy po³¹czenia (symbol wejœcia modu³u) poprzez klikniêcie go mysz¹. Punkt docelowy mo¿e znajdowaæ siê na tym samym arkuszu co punkt Ÿród³owy lub na innym arkuszu. W tym ostatnim
przypadku nale¿y przed wskazaniem punktu docelowego zmieniæ arkusz korzystaj¹c z menu
Arkusz lub z przycisków nawigacyjnych, umieszczonych na ramce widoku szczegó³owego edytora.
Edytor dba o poprawnoœæ formaln¹ po³¹czenia. Sprawdza czy punkt Ÿród³owy jest tego samego
typu co punkt docelowy (oba analogowe, oba binarne lub oba sprzêtowe odpowiedniego typu),
20
uniemo¿liwia wykonanie zwaræ na wejœciach modu³ów (dane wejœcie mo¿e byæ po³¹czone tylko z
jednym wyjœciem) itd.
Kasowanie po³¹czeñ
Istniej¹ce po³¹czenie mo¿na skasowaæ klikaj¹c w symbol obci¹¿onego wyjœcia (>), lub w symbol
wejœcia. W pierwszym przypadku na ekranie pojawia siê lista po³¹czeñ wychodz¹cych z tego
wyjœcia. Projektant ma mo¿liwoœæ wybrania jednego z po³¹czeñ do skasowania, lub skasowania
wszystkich po³¹czeñ wychodz¹cych z tego wyjœcia.
W drugim przypadku klikaj¹c mysz¹ w odpowiedni klawisz mo¿na usun¹æ po³¹czenie dochodz¹ce do tego wejœcia modu³u.
Organizacja ekranu LCD sterownika SP1
Informacja zapamiêtana w postaci parametrów modu³u dialogowego jest nastêpnie wyœwietlana
na ekranie LCD sterownika SP1 w czasie dialogu z u¿ytkownikiem. Modu³ dialogowy zapamiêtuje
maskê ekranu LCD o wymiarach 13 linii po 20 znaków ka¿da. Te 13 linii wyœwietla siê na 4
kolejnych ekranach LCD, wybieranych przez u¿ytkownika klawiszami kierunkowymi. Pierwsza z
13 linii, zwana lini¹ tytu³ow¹ wyœwietla siê na ka¿dym z czterech ekranów, a pozosta³e wybierane
przez u¿ytkownika po 3 uzupe³niaj¹ kolejne ekrany LCD do 4 linii. Na tle opisanej wy¿ej maski
ekranu wyœwietlaj¹ siê pola ró¿nych typów skojarzone z rejestrami modu³u dialogowego.
Znaki definiowane przez projektanta struktury sterowania.
Panel operatorski sterownika SP1 umo¿liwia wyœwietlanie znaków definiowanych przez u¿ytkownika. Mo¿na wyœwietlaæ jednoczeœnie (na jednym ekranie) do 8 znaków definiowalnych. Znaki te
pochodz¹ z palety 32 znaków, które mo¿na stworzyæ u¿ywaj¹c komendy CAD’a Edycja | Generatora znaków. Edytor modu³ów dialogowych umo¿liwia tworzenie zestawów 8-mio znakowych i
przydzia³ ich do ekranów pojawiaj¹cych siê na wyœwietlaczu LCD sterownika (szczegó³y: patrz
ni¿ej „Parametryzacja modu³ów dialogowych”.)
Parametryzacja modu³ów dialogowych
Modu³y dialogowe s³u¿¹ do programowania dialogu miêdzy u¿ytkownikiem a sterownikiem SP1.
Wspóln¹ ich cech¹ jest fakt, ¿e posiadaj¹ zmienne reprezentuj¹ce ekran LCD sterownika oraz
informacje o pozycji i zawartoœci wyœwietlanych pól na ekranie LCD. Pola wyœwietlane s¹ na tle
maski ekranu, której treœæ (np. opisy wyœwietlanych pól w jêzyku naturalnym) ustala projektant
struktury sterowania. Modu³y dialogowe mo¿na podzieliæ na dwie grupy. Do pierwszej nale¿y
modu³ DMU (Dialogowy Modu³ Uniwersalny), a do drugiej FER (Ferie), OS1 (Okresy specjalne 1),
OS2 (Okresy specjalne 2) i PTG (Program tygodniowy).
Modu³y drugiej grupy s³u¿¹ do definiowania interwa³ów czasowych o ró¿nej rozdzielczoœci. Ich
wspóln¹ charakterystyczn¹ cech¹ jest to, ¿e pozycje pól wyœwietlanych na ekranie LCD s¹ ustalone w bibliotece i projektant nie mo¿e ich zmieniæ.
W przypadku modu³u DMU projektant decyduje zarówno o treœci maski ekranu LCD jak i o pozycji
i formacie poszczególnych pól.
Edytor parametrów modu³ów dialogowych uruchamia siê klikaj¹c mysz¹ w czu³y punkt uruchamiaj¹cy edytor parametrów numerycznych modu³u oznaczony symbolem ‘(x)‘ i znajduj¹cy siê
w górnym prawym rogu obrazka modu³u.
Dla modu³u DMU pojawia siê okienko z polem reprezentuj¹cym zawartoœæ czterech ekranów
LCD sterownika SP1, oraz z obrazkiem modu³u takim, jak pojawia siê na arkuszu projektowym.
Zadaniem edytora jest w tym przypadku zdefiniowanie maski ekranów LCD, zdefiniowanie formatu poszczególnych pól wyœwietlanych na tle maski ekranu, oraz skojarzenie ka¿dego z pól
z jednym wyjœciem lub wejœciem. Parametryzacjê modu³u DMU rozpoczyna siê od zdefiniowania
21
pól, które bêd¹ wyœwietlane na ekranie LCD, oraz skojarzenie ka¿dego z nich z wejœciem lub
wyjœciem modu³u. W tym celu nale¿y klikn¹æ mysz¹ w wybrany symbol wejœcia lub wyjœcia na
obrazku modu³u. Pojawi siê okienko dialogowe z polem wprowadzania, w które nale¿y wpisaæ
liczbê w po¿¹danym formacie (iloœæ cyfr, iloœæ miejsc po kropce dziesiêtnej). Dla wejœcia / wyjœcia
binarnego - nale¿y przy pomocy myszy ustaliæ wartoœæ pocz¹tkow¹ pola. Po klikniêciu przycisku
«OK» przy wybranym wejœciu/wyjœciu pojawi siê zestaw 3 pól wprowadzania, reprezentuj¹cych
wartoœci minimaln¹ maksymalna i pocz¹tkow¹. W przypadku pola zwi¹zanego z pod³¹czonym
wejœciem modu³u wartoœæ pocz¹tkowa ulega nadpisaniu przez wartoœæ podan¹ na wejœcie,
a wartoœci minimalna i maksymalna ograniczaj¹ wartoœæ wyœwietlan¹ na ekranie LCD. W przypadku pola zwi¹zanego z wyjœciem modu³u, wartoœæ pocz¹tkowa bêdzie wyprowadzana na to
wyjœcie dot¹d, a¿ u¿ytkownik wprowadzi now¹ wartoœæ z klawiatury sterownika SP1. Wartoœci
minimalna i maksymalna ograniczaj¹ zakres liczb mo¿liwych do wprowadzenia z klawiatury.
Zdefiniowane pole pojawia siê równie¿ w obszarze reprezentuj¹cym ekrany LCD, na pocz¹tku
drugiej linii. Nale¿y je przesun¹æ przy pomocy myszy w po¿¹dane miejsce.
W obszarze obwiedzionym ramk¹, reprezentuj¹cym 4 ekrany LCD pierwsza linia zwana lini¹
tytu³ow¹ posiada na koñcu 5 znakowy obszar wyœwietlany w innym kolorze. Jest to obszar zarezerwowany na wspó³rzêdne tego modu³u dialogowego w strukturze dialogu. Obszar ten jest wype³niany automatycznie. Na pocz¹tku linii tytu³owej wpisywana jest automatycznie nazwa arkusza, na którym umieszczono ten modu³ dialogowy. Czêœæ tê mo¿na zmieniæ, a przycisk ‘<-arkusz‘ s³u¿y do ponownego wpisania tam nazwy arkusza.
Przycisk oznaczony ‘->nazwa‘ powoduje wpisanie pierwszych piêtnastu znaków z linii tytu³owej
do d³ugiej nazwy modu³u dialogowego.
Pozosta³ymi elementami okienka edycyjnego modu³u DMU s¹ pola wyboru oznaczone ‘Chroniony‘ oraz ‘Q1‘, ‘Q2‘ i ‘Q3 impuls‘. Zaznaczenie pierwszego z nich powoduje, ¿e zawartoœæ pól
wyjœciowych tego modu³u mo¿e byæ zmieniana przy u¿yciu klawiszy sterownika SP1 tylko wtedy,
gdy znajduje siê on na poziomie protekcji 2 (u¿ytkownik wprowadzi³ odpowiednie has³o). Zaznaczenie drugiego z nich powoduje, ¿e zmiana wartoœci pola skojarzonego z wyjœciem binarnym Q1
(Q2 lub Q3) spowoduje wygenerowanie na tym wyjœciu impulsu o czasie trwania równym czasowi
jednego cyklu obliczeniowego sterownika SP1.
Parametryzacja pozosta³ych modu³ów dialogowych polega na ustaleniu wartoœci pól reprezentuj¹cych dane modu³u oraz treœci maski ekranu. Pozycje pól dla tych modu³ów s¹ ustalone w bibliotece. Format wprowadzanych danych jest widoczny jako pocz¹tkowa (biblioteczna ) zawartoœæ
pól. Po klikniêciu w pole pojawia siê pole wejœciowe, do którego mo¿na wprowadziæ dane. Wprowadzanie danych w to pole mo¿na zakoñczyæ klawiszem ‘Enter‘ (akceptacja) lub ‘ESC‘ (rezygnacja).
Wyœwietlacz LCD umo¿liwia zaprogramowanie 8 wzorów znaków, dlatego edytor modu³ów dialogowych umo¿liwia utworzenie zestawu 8 wzorów znaków programowanych dla ka¿dego z 4 podekranów modu³u dialogowego. Zestaw dla bie¿¹cego podekranu jest wyœwietlany na prawej
górnej czêœci ramki. Numer bie¿¹cego podekranu wyœwietla siê na œrodku górnej ramki. Zmiana
podekranu nastêpuje po klikniêciu w obszar, który chcemy uczyniæ bie¿¹cym. Wprowadzanie
znaków programowalnych na ekran odbywa siê poprzez klikniecie mysz¹ we wzór znaku. Znak
ten pojawia siê na ekranie, pod kursorem. Klikniêcie w symbol ‘(*)‘ znajduj¹cy siê w prawym rogu
ramki powoduje wywo³anie kreatora palety bie¿¹cego podekranu. Prezentowane s¹ wszystkie
dostêpne znaki (utworzone komend¹ Edycja | Generatora znaków lub wczytane z pliku przy
tworzeniu nowego projektu). Docelowa paleta znajduje siê w lewej skrajnej kolumnie. Paletê
tworzymy klikaj¹c mysz¹ w jeden z dostêpnych znaków a nastêpnie w pozycje palety docelowej,
na której ma on byæ umieszczony.
UWAGA: Jeœli chcemy umieœciæ znak programowany w linii tytu³owej, to aby by³ on prawid³owo
wyœwietlany na ekranie LCD sterownika, musi wyst¹piæ na tej samej pozycji we wszystkich
4 paletach podekranów.
22
Parametryzacja modu³ów innych ni¿ dialogowe
Ustalanie wartoœci parametrów pozosta³ych modu³ów funkcjonalnych odbywa siê przy pomocy
standardowych edytorów parametrów numerycznych i tekstowych. Wygl¹d okienka edycyjnego
dla tych edytorów, oraz format i zakresy parametrów s¹ zdefiniowane w bibliotece. Po klikniêciu
mysz¹ czu³ego punktu oznaczonego znakiem ‘(x)‘ uruchamia siê edytor parametrów numerycznych. Po klikniêciu czu³ego punktu oznaczonego znakiem ‘(*)‘ uruchamia siê edytor parametrów
tekstowych.
Zmiana d³ugiej nazwy modu³u.
Ka¿dy modu³ funkcjonalny posiada jeszcze dwa teksty, które mog¹ byæ zmieniane przez projektanta struktury sterowania. S¹ to d³uga nazwa modu³u i zewnêtrzny identyfikator modu³u. Treœæ
pocz¹tkowa tych tekstów jest ustalona w bibliotece i mo¿na je zmieniæ klikaj¹c w czu³y punkt
oznaczony znakiem ‘(+)‘.
Teksty te spe³niaj¹ funkcjê dokumentacyjn¹ i nie s¹ przesy³ane wraz ze struktur¹ sterowania do
sterownika SP1.
Opisy wejœæ modu³ów
Po umieszczeniu modu³u funkcjonalnego na arkuszu edytora i pod³¹czeniu sygna³u na jego wejœcie, w obszarze poprzedzaj¹cym symbol tego wejœcia wyœwietlaj¹ siê wspó³rzêdne wyjœcia
modu³u, który jest Ÿród³em tego sygna³u w formacie (A:)K:W/NNN/WWW gdzie:
l A - numer arkusza, na którym le¿y modu³ bêd¹cy Ÿród³em sygna³u (wyœwietla siê tylko wtedy
jeœli modu³ Ÿród³owy i docelowy le¿¹ na ró¿nych arkuszach),
l K - kolumna, w której le¿y modu³ bêd¹cy Ÿród³em sygna³u,
l W - wiersz, w którym le¿y modu³ bêd¹cy Ÿród³em sygna³u,
l NNN - krótka nazwa modu³ Ÿród³owego,
l WWW - nazwa wyjœcia, które jest Ÿród³em sygna³u.
Podwójne klikniêcie w obszar tych wspó³rzêdnych umo¿liwia zdefiniowanie opisu (nazwy) wejœcia oraz napisu, który bêdzie siê wyœwietla³ w tym obszarze zamiast wspó³rzêdnych Ÿród³a sygna³u. Wyœwietlany aktualnie tekst mo¿na prze³¹czaæ poprzez pojedyncze klikniêcie mysz¹.
UWAGA: Opis wejœcia pe³ni funkcjê dokumentacyjn¹. Jest zapamiêtywany w pliku dyskowym wraz ze struktur¹ sterowania, lecz nie jest przesy³any do sterownika wraz z t¹ struktur¹.
6.7. Przemieszczanie siê po projekcie
Widoki edytora (szczegó³owy i blokowy) s¹ z sob¹ w pewien sposób sprzê¿one i posiadaj¹ wbudowane mechanizmy u³atwiaj¹ce projektantowi swobodne poruszanie siê po wielo-arkuszowym
projekcie. W ka¿dej chwili jeden z widoków edytora jest widokiem bie¿¹cym i wówczas jest
oznaczony jasn¹ ramk¹. Widok mo¿na uczyniæ bie¿¹cym klikajac w niego jednokrotnie mysz¹.
Przemieszczanie kursora myszy nad widokiem blokowym (jeœli jest on widokiem bie¿¹cym) powoduje pozycjonowanie arkusza na widoku szczegó³owym w ten sposób, ¿e obrazek modu³u
znajduj¹cego siê pod kursorem myszy jest wyœwietlany w górnym lewym rogu widoku szczegó³owego edytora. Jednoczeœnie na dolnej ramce okna po lewej stronie wyœwietla siê d³uga nazwa
wybranego modu³u. Pojedyncze klikniêcie w widok blokowy powoduje zaznaczenie bloku, który
zawiera pojedynczy modu³ i zablokowanie widoku szczegó³owego w wybranej pozycji.
23
Przyk³ad: Chcemy wykonaæ po³¹czenie miedzy dwoma modu³ami le¿¹cymi w odleg³ych od
siebie obszarach arkusza. Na widoku blokowym klikamy modu³, który bêdzie pocz¹tkiem po³¹czenia. Na widoku szczegó³owym modu³ ten znajduje siê w górnym lewym rogu. Klikamy w
wyjœcie, które ma byæ Ÿród³em po³¹czenia. WskaŸnik kontekstu po³¹czenia zmienia swój wygl¹d. Na widoku blokowym klikamy w dowolny obszar (poza wybranym modu³em) aby skasowaæ wybór bloku. Klikamy modu³, który ma byæ celem po³¹czenia. Modu³ ten pojawia siê w
górnym lewym rogu widoku szczegó³owego edytora. Klikamy w wejœcie koñcz¹ce po³¹czenie.
Znacznik kontekstu po³¹czenia zmienia swój wygl¹d. Tê sam¹ procedurê stosujemy dla modu³ów znajduj¹cych siê na ró¿nych arkuszach z tym, ¿e przed wybraniem modu³u docelowego
zmieniamy arkusz u¿ywaj¹c klawiszy nawigacyjnych.
Wspomniany w przyk³adzie znacznik kontekstu po³¹czenia umieszczony w œrodkowej czêœci dolnej
ramki widoku szczegó³owego edytora umo¿liwia szybk¹ lokalizacjê modu³ów bêd¹cych pocz¹tkiem i koñcem ostatniego po³¹czenia. Klikniecie w znak kwadratu po lewej stronie znacznika
pozycjonuje projekt w ten sposób, ¿e modu³ bêd¹cy pocz¹tkiem po³¹czenia jest widoczny w
lewym górnym rogu widoku szczegó³owego edytora. Klikniecie w drugi kwadrat powoduje tê sam¹
akcjê dla modu³u koñcz¹cego po³¹czenie.
Istnieje tak¿e mo¿liwoœæ przemieszczania siê wzd³u¿ istniej¹cych po³¹czeñ. W tym celu nale¿y
klikn¹æ symbol obci¹¿onego wyjœcia lub symbol wejœcia modu³y (patrz str. 21 „Kasowanie istniej¹cych po³¹czeñ”). Przyciski w pojawiaj¹cych siê okienkach dialogowych (Skocz do wybranego...) umo¿liwiaj¹ przemieszczenie siê wzd³u¿ wybranego po³¹czenia.
7. PRACA Z MONITOREM MODU£ÓW
Monitor modu³ów jest narzêdziem umo¿liwiaj¹cym projektantowi struktury sterowania œledzenie
wartoœci sygna³ów w obrêbie tej struktury w czasie rzeczywistym na pracuj¹cym sterowniku SP1.
Monitorowanie modu³ów jest mo¿liwe wtedy, gdy struktury sterowania w pamiêci CAD’a i w
sterowniku SP1 s¹ identyczne.
Po uruchomieniu Monitora Modu³ów (komenda : Monitor | Monitorowanie modu³ów), pojawia
siê arkusz monitora modu³ów. Arkusz ten swym wygl¹dem przypomina widok szczegó³owy pustego arkusza edytora lecz jest mniejszy (2x3). Klikniêcie mysz¹ w wêze³ powoduje wyœwietlenie
okienka selekcyjnego umo¿liwiaj¹cego wybór modu³ów do œledzenia. Okno selekcyjne jest podobne do widoku blokowego arkusza z tym, ¿e posiada zestaw przycisków nawigacyjnych umo¿liwiaj¹cych dodatkowo wybór arkusza projektu, z którego bêd¹ pochodziæ œledzone modu³y.
Przesuwanie kursora myszy po tym okienku powoduje dodatkowo wyœwietlanie obrazka modu³u,
który aktualnie znajduje siê pod kursorem myszy. Klikniêcie w nazwê modu³u na arkuszu selekcyjnym powoduje umieszczenie go na arkuszu monitora modu³ów i uruchomienie procesu œledzenia. Nazwy modu³ów aktualnie œledzonych s¹ na arkuszu selekcyjnym ograniczone nawiasami k¹towymi ‘<...>‘. Dany modu³ mo¿e byæ wybrany do œledzenia tylko raz. Wartoœci sygna³ów na
wejœciach i wyjœciach œledzonego modu³u s¹ cyklicznie odczytywane przez z³¹cze szeregowe i
wyœwietlane na ekranie. Jeœli wyst¹pi b³¹d transmisji, to wartoœæ sygna³u jest wyœwietlana jako
ci¹g znaków ‘-‘.
Forsowanie sygna³ów wejœciowych
Istnieje mo¿liwoœæ wymuszania wartoœci sygna³u na wejœciach œledzonych modu³ów. W tym celu
nale¿y klikn¹æ mysz¹ symbol wejœcia modu³ na arkuszu monitora. Pojawi siê pole wprowadzania
umo¿liwiaj¹ce wprowadzenie wartoœci o typie zgodnym z typem wejœcia. Wprowadzanie nale¿y
zakoñczyæ klawiszem «Enter» (akceptacja) lub ‘ESC‘ (rezygnacja). Jeœli dane wejœcie jest pod³¹czone, to wpisana wartoœæ zostanie „nadpisana” przez sygna³ niesiony przez po³¹czenie.
24
Wejœcia sprzêtowe modu³ów importowych (WEA, WEB) s¹ po³¹czone z modu³ami reprezentuj¹cymi karty sprzêtowe. Istnieje mo¿liwoœæ chwilowego, logicznego od³¹czenia tych wejœæ od sprzêtu.
S³u¿y do tego przycisk umieszczony na ramce okna monitora w dolnym lewym rogu. Opis na
przycisku okreœla bie¿¹cy stan po³¹czeñ sprzêtowych. Klikniêcie przycisku zmienia ten stan na
przeciwny.
8. UWAGI PROJEKTOWE
Niniejsza czêœæ opisuje podsystemy funkcjonalne sterownika SP1 dostêpne b¹dŸ za poœrednictwem programu CADSP, b¹dŸ ukryte wprost w modu³ach bibliotecznych. Poni¿szy opis ma za
zadanie u³atwiæ wykorzystywanie wbudowanych podsystemów sterownika. Wiêkszoœæ z nich (alarmowanie, naliczanie czasów pracy urz¹dzeñ, itp.) widoczna jest poprzez dialog wbudowany sterownika. Inne, jak np. startup czy aktualizacja firmware’u wymienione bêd¹ po raz pierwszy.
8.1. Architektura oprogramowania
W pamiêci sterownika wyró¿niæ mo¿na cztery struktury programowe, odpowiedzialne za ró¿ne
funkcje:
l loader, czyli program ³aduj¹cy,
l firmware, czyli oprogramowanie podstawowe,
l startup, czyli podstawowe dane konfiguracyjne,
l struktura sterowania, czyli definicja algorytmu sterowania obiektem, dla którego sterownik jest
przeznaczony.
Loader, jak równie¿ firmware opracowywane s¹ przez producenta sterownika i stanowi¹ jego
integraln¹ czêœæ. Startup jak równie¿ struktura sterowania mog¹ byæ opracowywane samodzielnie przez projektanta przy u¿yciu programu narzêdziowego CadSp. Umo¿liwia on opracowywanie struktur sterowania, przesy³anie ich do sterownika oraz testowanie w czasie rzeczywistym.
Loader
Loader jest sta³ym elementem sterownika. Umo¿liwia przes³anie i utrwalenie w sterowniku firmware’u, czyli oprogramowania fabrycznego. Programem wspó³pracuj¹cym z Loader’em jest CADSP.
W sterowniku, w którego pamiêci umieszczony jest jedynie Loader, (a brak firmware’u) ekran
LCD wygl¹da nastêpuj¹co:
SP-1 Loader
- - - - - - - - - - Brak firmware´u!
W takim stanie Loader obs³uguje port szeregowy COMA sterownika z domyœlnymi parametrami
transmisji (protokó³ LINKSP, 19200) umo¿liwiaj¹c przes³anie firmware’u. Loader odpowiada równie¿ na komunikat identyfikacyjny protoko³u LINKSP, co umo¿liwia stwierdzenie brak firmware’u
na drodze komunikacyjnej.
Firmware
Przesy³anie firmware’u trwa kilka minut. Po jego uruchomieniu ekran LCD przyjmuje postaæ Ekranu g³ównego, przedstawion¹ w instrukcji obs³ugi sterownika SP1 w punkcie Dialog. Operator
mo¿e zrealizowaæ dialog za poœrednictwem ekranu i klawiatury. Sterownik przyjmuje domyœlny
25
protokó³ komunikacyjny dla COMA (LINKSP, 19200). Adres urz¹dzenia (dla komunikacji) jest
niezdefiniowany. Port COMB nie jest obs³ugiwany. ¯adna funkcja steruj¹ca nie dzia³a poniewa¿
nie zosta³a zdefiniowana.
Firmware mo¿e byæ przesy³any do urz¹dzenia w dowolnym momencie, nale¿y jednak pamiêtaæ,
¿e powoduje to utratê danych inicjalnych (startup) oraz struktury sterownia. Innymi s³owy po
przes³aniu firmware’u sterownik przyjmuje pierwotny stan fabryczny.
Startup - podstawowe dane konfiguracyjne
Jak wspomniano wczeœniej istnieje grupa danych, które umieszczane s¹ w sterowniku niezale¿nie od struktury sterowania. Jest to niewielka grupa danych zwi¹zana bardziej ze sprzêtem ni¿
algorytmami sterowania. Nale¿y do niej:
l adres urz¹dzenia,
l konfiguracja kana³ów komunikacyjnych,
l klucz ochrony sterownika (KOS).
Wszystkie te elementy definiuje siê w jednym dialogu programu CADSP. Stanowi¹ one czêœæ
projektu struktury sterowania, ale przesy³ane s¹ do sterownika oddzielnie. Przes³ane do sterownika przechowywane s¹ w pamiêci nieulotnej, tak jak struktura sterowania. Mog¹ byæ zmieniane
niezale¿nie od projektu struktury sterowania. Aktualizacja podstawowych danych konfiguracyjnych mo¿e zostaæ dokonana niezale¿nie od struktury sterowania, jednak na czas transmisji (kilka
sekund) funkcje steruj¹ce urz¹dzenia s¹ zawieszane, po czym podejmowane w miejscu przerwania. Generalnie jednak przed ka¿dym prze³adowaniem zawartoœci sterownika (aktualizacja firmware’u, startup, programowanie), zainstalowanego w rzeczywistym otoczeniu, zaleca siê staranne przemyœlenie mo¿liwych efektów tej czynnoœci.
Warto pamiêtaæ, ¿e przes³ana konfiguracja jest natychmiast wcielana w ¿ycie, a to miêdzy innymi
oznacza, ¿e kontakt z programem CADSP zostanie przerwany jeœli zawarte w startup’ie parametry transmisji dla COMA ró¿ni¹ siê od tych, którymi pos³uguje siê CADSP.
Jak ³atwo zauwa¿yæ, posiadacz narzêdzia programowego jakim jest CADSP, mo¿e, maj¹c dostêp do sterownika zniszczyæ jego programow¹ zawartoœæ w ci¹gu kilkunastu sekund. Zabezpieczeniem przed pomy³kowym (lub celowym) zniszczeniem jest KOS. Jest to czterocyfrowy kod,
który przesy³any jest do sterownika. CADSP stwierdzaj¹c, ¿e sterownik jest chroniony, ¿¹da przed
przeprogramowaniem podania tego klucza przez operatora.
Struktura sterowania - programowanie sterownika
Przes³anie przez CADSP projektu struktury sterowania uruchamia sterownik i czyni go funkcjonalnym. Czas transmisji zale¿y od wielkoœci projektu, zazwyczaj jednak nie przekracza minuty.
Od tego momentu sterownik bêdzie kontynuowa³ pracê a¿ do ewentualnego przes³ania nowej
struktury sterownia, lub aktualizacji firmware’u, która kasuje strukturê sterowania. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e ka¿de przes³anie struktury sterowania do sterownika wi¹¿e siê z:
l zatrzymaniem jego pracy i przyjêciem domyœlnych stanów wyjœæ steruj¹cych,
l utrat¹ poprzednio umieszczonego w jego pamiêci projektu,
l utrat¹ stanu wszystkich zmiennych procesu - ³adowanie projektu jest po prostu równoznaczne
z rozpoczêciem jego pracy od pocz¹tku.
Przeprogramowywanie sterownika powinno zatem byæ przeprowadzane rozwa¿nie, szczególnie,
jeœli pracuje on w sprzê¿eniu z obiektem.
Struktura sterowania to sieæ po³¹czonych ze sob¹ modu³ów funkcjonalnych.
Modu³ funkcjonalny reprezentuje algorytm. Modu³ wyposa¿ony jest w wejœcia (argumenty), parametry wewnêtrzne (parametry algorytmu) oraz wyjœcia (wyniki). Po³¹czenia wyznaczaj¹ przep³yw
26
danych miêdzy modu³ami. Modu³y u³o¿one s¹ na arkuszach. Sterownik przetwarza arkusze kolejno pocz¹wszy od pierwszego. Modu³y na arkuszu przetwarzane s¹ kolumnami od pierwszej
(lewej) do ostatniej. Modu³y w kolumnie przetwarzane s¹ od góry do do³u.
8.2. Alarmy
Alarm jest zdarzeniem generowanym przez sterownik. Jeœli którykolwiek z alarmów jest aktywny,
to na ekranie g³ównym sterownika pojawia siê napis «Alarm». Jednoczeœnie pobudzany jest
modu³ B&L (Buczek i lampka alarmowa). Zgodnie z przeznaczeniem tego modu³u produkuje on
dwa sygna³y, które mog¹ byæ wykorzystane bezpoœrednio do sterowania buczkiem i lamp¹. Naciœniêcie klawisza [Eter] na klawiaturze sterownika jest potwierdzeniem zg³oszenia alarmu. Wy³¹cza on buczek, natomiast lampa gaœnie tylko wtedy gdy ustaje przyczyna alarmu.
Ka¿dy alarm rejestrowany jest automatycznie na liœcie alarmów, która jest elementem dialogu
wbudowanego.
Jeœli sterownik wyposa¿ono w drukarkê, to bêdzie on równie¿ drukowany.
Jeœli sterownik wyposa¿ono w modem, to sterownik bêdzie wymusza³ nawi¹zanie po³¹czenia z
systemem nadzorczym.
Identyczne akcje podejmowane s¹ w momencie gdy alarm zanika - sterownik sygnalizuje ka¿d¹
zmianê stanu alarmów, a wiêc ustanie alarmu tak samo jak jego pojawienie siê.
Alarm mo¿e zostaæ wygenerowany za pomoc¹ przeznaczonego do tego celu modu³u ALM (Alarmy) przez ka¿dy binarny sygna³ wejœciowy, przy u¿yciu modu³u WEB (Wejœcie binarne) oraz
przez ka¿dy wejœciowy sygna³ analogowy przy u¿yciu modu³u WEA (Wejœcie analogowe).
8.3. Naliczanie czasów pracy i ¿¹dania obs³ugi
Ka¿de z wejœæ binarnych mo¿e byæ przez sterownik traktowane jako sygna³ pracy urz¹dzenia
(np. silnika) i mo¿e byæ dla niego naliczany kumulowany czas pracy. Skonfigurowanie tej w³asnoœci mo¿liwe jest przy u¿yciu modu³u WEB (Wejœcie binarne). Tak skonfigurowane wejœcie podlega ci¹g³emu œledzeniu przez sterownik. Jeœli skumulowany czas pracy przekroczy limit, wówczas
generowany jest sygna³ ¿¹dania obs³ugi.
Listê wszystkich urz¹dzeñ, dla których prowadzone jest naliczanie czasów pracy mo¿na przegl¹daæ poprzez pozycjê 4.Obs³uga menu g³ównego.
8.4. Restarty
Poprzez restart sterownika rozumie siê podjêcie pracy po za³¹czeniu zasilania lub przes³aniu
struktury sterowania. Po zaniku zasilania sterownik podejmuje dzia³anie w miejscu, w którym
zanik nast¹pi³ - wszystkie zmienne wewnêtrzne s¹ chronione. Poniewa¿ wewnêtrzny zegar /
kalendarz ma w³asne zasilanie, wiêc nie wymaga aktualizacji. Modu³y s³u¿¹ce harmonogramowaniu, znaj¹c aktualn¹ datê i czas podejmuj¹ swoj¹ pracê tak, jak gdyby nie by³o wy³¹czenia.
Tym nie mniej, jeœli to potrzebne, projektant ma mo¿liwoœæ podjêcia akcji specjalnej na podstawie
sygna³ów dostarczanych przez modu³ RES (Restart).
Po przes³aniu struktury sterowania urz¹dzenie podejmuje pracê z domyœlnymi wartoœciami wejœæ
wyjœæ modu³ów okreœlonymi w bibliotece modu³ów. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e sterownik najpierw wyznaczy aktualne wartoœci wszystkich wejœæ przeliczaj¹c ca³¹ strukturê sterowania, a potem wyprowadzi wyznaczone wartoœci na zaciski wyjœciowe.
Jednak¿e po restarcie za³¹czanie wyjœæ oraz generowanie alarmów realizowane jest w sposób
wyj¹tkowy.
27
Za³¹czanie wyjœæ
Za³¹czanie wyjœæ po wznowieniu pracy sterownika (zarówno po za³¹czeniu zasilania jak i po
przes³aniu projektu, które traktowane s¹ identycznie) mo¿e stanowiæ problem ze wzglêdu na
mo¿liwoœæ wyst¹pienia udaru w sterowanym obiekcie przy jednoczesnym wysterowaniu zbyt wielu
sygna³ów. Dlatego stosuje siê specjaln¹ procedurê sekwencyjnego za³¹czania wyjœæ. Procedura
ta posiada dwie fazy:
l odczekiwania (sterownik pracuje, aczkolwiek wyznaczone wartoœci nie pojawiaj¹ siê na wyjœciach),
l sekwencyjnego za³¹czania (wyjœcia sterowane s¹ jedno po drugim).
Parametry czasowe obydwu faz definiuje siê w dialogu Edycja | Ró¿nych parametrów i s¹ to:
opóŸnienie po za³¹czeniu, które pomno¿one przez numer sterownika daje czas trwania pierwszej
fazy, oraz opóŸnienie wzglêdne wyjœæ, które jest wprost odstêpem miêdzy za³¹czeniami poszczególnych wyjœæ fazy drugiej. Kolejnoœæ za³¹czeñ jest ustalona, odpowiada kolejnoœci zacisków
pocz¹wszy od skrajnego lewego górnego i dalej w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara.
Maskowanie alarmów
Po restarcie, w efekcie zazwyczaj nieustalonego stanu obiektu, sterownik generuje du¿¹ iloœæ
alarmów, bywa ¿e zbêdnych. Niezale¿nie od tego, ¿e poszczególne sygna³y alarmowe mog¹ byæ
przez projektanta zablokowane poprzez odpowiedni projekt struktury sterowania z wykorzystaniem sygna³ów dostarczanych przez modu³ RES, mo¿na zablokowaæ generowanie alarmów na
czas okreœlony w dialogu CADSP Edycja | Ró¿nych parametrów - «Zdarzenia blokowaæ przez».
Nale¿y przy tym zwróciæ uwagê na to, ¿e generowanie alarmów nie jest odk³adane na póŸniej,
lecz ¿e alarmy nie s¹ generowane w ogóle. W szczególnoœci, jeœli zgodnie z intencj¹ projektanta
wysoki stan wejœcia binarnego ma generowaæ alarm, to oznacza, ¿e alarm ten zostanie wygenerowany przy zmianie stanu tego sygna³u z niskiego na wysoki. Jeœli w tym momencie generacja
alarmów jest zabroniona, to, nawet jeœli stan wysoki bêdzie siê utrzymywa³ po up³yniêciu okresu
blokowania alarmów, alarm nie zostanie wygenerowany, poniewa¿ nie ma miejsca zmiana stanu
z niskiego na wysoki.
8.5. Kalibracja
Analogowe wejœcia i wyjœcia sterownika s¹ fabrycznie kalibrowane. Sta³e kalibracyjne przechowywane s¹ w pamiêci flash, a wiêc nie gin¹ nawet w przypadku uszkodzenia akumulatora podtrzymania pamiêci RAM. Nie zmienia ich startup, przes³anie nowego projektu ani aktualizacja
firmware’u. CADSP umo¿liwia ich podgl¹d poprzez dialog Monitor | Sta³e kalibracyjne. Programem CADSP nie mo¿na zmieniæ sta³ych kalibracyjnych.
8.6. Kreowanie dialogu
Projektant struktury sterowania, oprócz typowych modu³ów funkcjonalnych takich jak MIN, MAX
czy PID, ma równie¿ do dyspozycji tzw. modu³y dialogowe. Modu³y dialogowe przeznaczone s¹
do prezentacji na wyœwietlaczu sterownika. Ka¿dy z nich niesie obraz czterech ekranów dialogu
oraz posiada zdefiniowan¹ liczbê pól s³u¿¹cych do wyœwietlania zmiennych. Zmienne te mog¹
byæ dwóch rodzajów:
l prezentacyjne (np. aktualne temperatury),
l edytowalne (np. nastawy).
W trakcie dialogu sterownik wyœwietla statyczny tekst (zwany dalej mask¹), a na jego tle pola.
Wartoœci pól s¹ dynamicznie aktualizowane na podstawie bie¿¹cych wartoœci zmiennych.
28
Maski
Maska ka¿dego modu³u dialogowego sk³ada siê z 13 linii po 20 znaków o nastêpuj¹cej strukturze:
**LINIA TYTU£OWA**
pierwszy podekran
pierwszy podekran
pierwszy podekran
drugi podekran
drugi podekran
drugi podekran
trzeci podekran
trzeci podekran
trzeci podekran
czwarty podekran
czwarty podekran
czwarty podekran
W takiej te¿ postaci CADSP prezentuje maskê projektantowi. Pierwsza linia zawiera liniê tytu³ow¹. Kolejne 12 linii zawiera trzy podekrany po 3 linie.
W trakcie pracy sterownik wyœwietla w czterech liniach: liniê tytu³ow¹ i pierwszy podekran.
Klawiszami
i
operator przemieszcza siê po podekranach (linia tytu³owa jest wspólna dla
wszystkich czterech podekranów).
Treœæ maski jest ca³kowicie zale¿na od woli projektanta.
Na wyœwietlaczu sterownika nie pojawi¹ siê podekrany, których pierwszy znak pierwszej linii
maski jest spacj¹.
Pola
Formaty pól, ich po³o¿enie na ekranie, wartoœci inicjalne i limity s¹ definiowane przez projektanta.
Zwi¹zek miêdzy wyœwietlanymi wartoœciami a zmiennymi procesu sterowania jest uzyskiwany
przez po³¹czenie odpowiednich zmiennych z wejœciami lub wyjœciami modu³u dialogowego. Najczêœciej u¿ywany dialogowy modu³ uniwersalny posiada 8 wejœæ dla zmiennych prezentowanych, i 8 wyjœæ dla zmiennych edytowalnych (nastaw). Po³o¿enie pól, format prezentacji oraz
ograniczenie górne i dolne s¹ definiowalne. Ograniczenie dla pól prezentacyjnych oznacza, ¿e
jeœli faktyczna wartoœæ zmiennej nie mieœci siê w zadanych granicach, to prezentowana jest
najbli¿sza jej wartoœæ le¿¹ca w zakresie. Ograniczenie dla nastaw oznacza, ¿e w trakcie trwania
dialogu nie zostanie zaakceptowana wartoϾ spoza zadanego zakresu.
Oprócz dialogowego modu³u uniwersalnego istniej¹ specjalizowane modu³y dialogowe przeznaczone do zadawania przedzia³ów kalendarzowych, cykli tygodniowych, itd. W odró¿nieniu od
DMU ich pola s¹ predefiniowane i nie mog¹ ulec zmianie. Maj¹ one znaczenie okreœlone algorytmem modu³u, natomiast ich maski mog¹ byæ edytowane dowolnie.
29
Struktura dialogu
Modu³y dialogowe mog¹ le¿eæ w projekcie struktury sterowania zupe³nie dowolnie. Nie ma to
¿adnego wp³ywu na kolejnoœæ ich prezentacji na wyœwietlaczu sterownika. Do celów wyœwietlania przyjmuje siê, ¿e s¹ one u³o¿one na p³askim arkuszu tworz¹c tzw. strukturê dialogu. Ka¿dy
modu³ dialogowy musi byæ umieszczony w strukturze dialogu jeœli ma byæ dostêpny w trakcie
pracy sterownika. Struktura dialogu ma rozmiary przekraczaj¹ce znacznie dozwolon¹ liczbê
modu³ów dialogowych, co daje projektantowi mo¿liwoœæ swobodnego ich roz³o¿enia pod warunkiem zachowania nastêpuj¹cych regu³:
l modu³y le¿¹ce w wierszu nie mog¹ mieæ odstêpów,
l w ka¿dym wierszu (za wyj¹tkiem ostatnich, nie u¿ytych) musi le¿eæ co najmniej jeden modu³,
l jeœli wiersz zawiera modu³, to musi mieæ zajêt¹ co najmniej pierwsz¹ kolumnê.
Innymi s³owy modu³y powinny byæ u³o¿one w zwart¹ chor¹giewkê, jak w przyk³adzie poni¿ej
[007] [003] [023] [045]
[001]
[002] [024]
[017] [005] [007] [008] [009]
[013]
Projektowanie struktury dialogu w programie CADSP odbywa siê poprzez dialog Edycja | Struktury dialogu. Na ekranie pojawi siê okno zawieraj¹ce dwa podokna: okno Modu³y dialogowe zawieraj¹ce listê aktualnie zastosowanych modu³ów dialogowych w projekcie, oraz okno Struktura dialogu w którym projektant ustala strukturê dialogu sterownika. Ustalenie struktury dialogu
mo¿e odbyæ siê na dwa sposoby:
l automatycznie poprzez klikniêciu na obszarze Automat - wówczas program automatycznie
rozmieœci modu³y dialogowe w strukturze dialogowej,
l rêcznie poprzez klikniêcie na wybrany modu³ w oknie Modu³y dialogowe, a nastêpnie klikniêcie w oknie Struktury dialogu.
Projektowanie rêczne struktury dialogu musi odbywaæ siê zgodnie z ww. zaleceniami. CadSp dba
o poprawne zaprojektowanie struktury dialogu raportuj¹c ewentualne b³êdy.
Podczas dialogu operator przenosi siê miêdzy modu³ami u¿ywaj¹c klawiszy ruchu kursora zgodnie z ich u³o¿eniem w strukturze dialogu.
Dialog w sterowniku inicjowany jest poprzez wybranie pozycji 2.Dialog z menu g³ównego i rozpoczyna siê od ostatnio «opuszczonego» ekranu pod warunkiem, ¿e aktualny operator ma uprawnienia dostêpu do tego ekranu.
8.7. Wersje jêzykowe
Sterownik wyposa¿ony jest w wyœwietlacz alfanumeryczny ze sta³ym zestawem 112 ró¿nych
znaków oraz mo¿liwoœci¹ zdefiniowania wzorów oœmiu znaków dodatkowych. Oznacza to, ¿e w
danym momencie na ekranie mo¿na wyœwietliæ jednoczeœnie co najwy¿ej osiem znaków spoza
sta³ego (112 elementowego) zestawu.
Firmware sterownika (ze wsparciem programu narzêdziowego CADSP) umo¿liwia projektantowi
zdefiniowanie 32 w³asnych znaków. Spoœród nich projektant mo¿e wybieraæ dowolne kombinacje
oœmiu znaków do jednoczesnej prezentacji na ekranie.
Generator znaków
CADSP umo¿liwia zaprojektowanie 32 dowolnych znaków w matrycy 5x8 punktów. To rozszerzenie generatora znaków bêdzie dalej zwane generatorem znaków.
30
Generator znaków jest elementem projektu CAD’a. CADSP posiada wbudowane narzêdzie
umo¿liwiaj¹ce tworzenie i edycjê wzorów znaków. Umo¿liwia równie¿ eksport generatora (z³o¿enie go w pliku) w celu wykorzystania w innym projekcie. Generator znaków jako integralna
czêœæ projektu jest razem z nim przesy³any do sterownika. Od tego momentu jest on u¿ywany
do wyœwietlania.
Palety znaków
Jak zaznaczono na wstêpie, tylko osiem ró¿nych znaków programowalnych mo¿e byæ jednoczeœnie widocznych na ekranie (ka¿dy z nich mo¿e wystêpowaæ dowoln¹ iloœæ razy). Tak wiêc projektuj¹c napisy, które bêd¹ siê pojawia³y na ekranie nale¿y mieæ to ograniczenie na uwadze.
CADSP wspomaga ich projektowanie umo¿liwiaj¹c ka¿demu napisowi przypisanie oœmiu znaków wybranych z generatora. Taka ósemka nazywa siê palet¹ znaków i jest integraln¹ czêœci¹
napisu. Paleta znaków jest przechowywana razem z napisami i razem z nimi przesy³ana do
sterownika. Postaæ wewnêtrzna palety to osiem bajtów o wartoœciach z zakresu [0..31]. Ka¿dy
bajt jest indeksem do znaku generatora znaków (czyli kodem znaku z rozszerzenia generatora
znaków).
Teksty komunikatów (alarmy i ¿¹dania obs³ugi)
Teksty komunikatów przechowywane s¹ wewn¹trz modu³ów WEA (Wejœcie analogowe), WEB
(Wejœcie binarne) i ALM (Alarmy). W trakcie ich edycji widoczna jest paleta znaków zwi¹zana z
komunikatem. Projektant mo¿e dowolnie reorganizowaæ paletê usuwaj¹c z niej lub dodaj¹c do
niej znaki. Wewnêtrznie, paleta jest przechowywana na pocz¹tku tekstu. Sam tekst w miejscu
kodów znaków palety zawiera pozycjê znaku w palecie; czyli wartoœæ z zakresu [0..7].
Warto zauwa¿yæ, ¿e komunikaty te s¹ indywidualnie prezentowane na ekranie sterownika, co
umo¿liwia ich poprawn¹ prezentacjê.
Maski modu³ów dialogowych
Jak wspomniano wczeœniej, ka¿dy modu³ dialogowy zawiera maskê, która s³u¿y do wyœwietlania
czterech podekranów. Ka¿dy z nich jest wyposa¿ony we w³asn¹ paletê. W trakcie edycji CADSP
prezentuje poszczególne palety w zale¿noœci od tego, który fragment maski jest poddawany
edycji. Nale¿y zwróciæ uwagê na fakt, ¿e pierwsza linia maski jest prezentowana w po³¹czeniu z
wszystkimi czterema podekranami. Zadaniem projektanta jest zadbanie o to, aby znaki programowalne (z generatora znaków), jeœli takowe zosta³y u¿yte w nag³ówku, by³y zdefiniowane w
paletach wszystkich podekranów identycznie.
Dialog wbudowany
Sterownik, oprócz dialogu programowalnego posiada czêœæ sta³¹, opisan¹ w instrukcji obs³ugi
sterownika. Domyœlnie (przed zaprogramowaniem sterownika) jest to zbiór masek w jêzyku polskim. Projektant mo¿e zdefiniowaæ dowolne postaci tych masek, a w szczególnoœci przet³umaczyæ je na inny jêzyk i u¿yæ innego generatora znaków. Edycja dialogu wbudowanego jest dostêpna w programie CADSP poprzez dialog Edycja | Dialogu wbudowanego.
Nale¿y przy tym pamiêtaæ, ¿e uk³ad tych ekranów, po³o¿enie poszczególnych pól zawieraj¹cych
dane (zarówno prezentowanych jak i edytowalnych), jak równie¿ sposób ich wprowadzania jest
ustalony i nie podlega zmianom.
Do tworzenia kompletnej treœci ekranów sterownik u¿ywa równie¿ kilku napisów b¹dŸ skrótów
(np. skróconych nazw dni tygodnia prezentowanych w ostatniej linii niektórych z ekranów). Wiêkszoœæ z nich pojawia siê na ekranie g³ównym, dlatego Edytor dialogu wbudowanego prezentuje
jego paletê podczas edycji tych napisów. Jednak¿e napisy ‘-MIN‘ i ‘-MAX‘ dok³adane s¹ automa-
31
tycznie do tekstów alarmów, z których ka¿dy ma w³asn¹ paletê. Zak³ada siê zatem, ¿e te
przyrostki nie zawieraj¹ ¿adnych znaków specjalnych.
Transmisja tekstów
Warto zwróciæ uwagê na fakt, ¿e potencjalny system nadzorczy, który bêdzie czyta³ teksty alarmów drog¹ komunikacyjn¹ MUSI znaæ generator znaków sterownika, jeœli chce te napisy zobrazowaæ poprawnie. MUSI równie¿ znaæ paletê zwi¹zan¹ z konkretnym tekstem. Dlatego ka¿dy
tekst alarmu jest transmitowany wraz z przypisan¹ mu palet¹.
8.8. Protoko³y komunikacyjne
Ka¿dy z kana³ów komunikacyjnych sterownika mo¿e zostaæ skonfigurowany do pracy z jednym z
nastêpuj¹cych protoko³ów komunikacyjnych:
l LinkSP,
l Lumbus,
l Modbus,
l szeregowy drukarki
Dodatkowo port COMA mo¿e zostaæ skonfigurowany do wspó³pracy z modemem, a port COMB
do wspó³pracy z jednym z ciep³omierzy.
Do konfiguracji z³¹cz komunikacyjnych s³u¿y startup. Program CADSP zawiera dialog Start |
Ustaw kana³y sterownika, za pomoc¹ którego ustala siê niezale¿nie dla ka¿dego z kana³ów:
protokó³ komunikacyjny, szybkoœæ transmisji, ewentualnie typ pod³¹czanego ciep³omierza.
LinkSP
LinkSP jest firmowym protoko³em komunikacyjnym przeznaczonym do programowania sterownika, wykorzystywanym przez program CADSP. Z jego u¿yciem dokonywane jest programowanie,
aktualizacja firmware’u, parametryzacja itd. Przypisanie protoko³u LinkSP do konkretnego kana³u
komunikacyjnego odbywa siê na etapie startup’u.
Lumbus
Dowolny z kana³ów komunikacyjnych sterownika mo¿e zostaæ skonfigurowany do pracy z protoko³em Lumbus. Szczegó³owy opis implementacji tego protoko³u zawiera „Opis protoko³u Lumbus
w sterowniku SP1”.
Modbus
Modbus, podobnie jak LinkSP i Lumbus mo¿e zostaæ skonfigurowany na dowolnym z kana³ów
komunikacyjnych sterownika. Szczegó³owy opis implementacji protoko³u zawiera „Opis protoko³u Modbus w sterowniku SP1”.
Drukarka ze z³¹czem szeregowym
Drukarka ze z³¹czem szeregowym (RS232) mo¿e zostaæ pod³¹czona do COMA lub COMB. Jej
wykorzystanie uwarunkowane jest poprawnym zdefiniowaniem parametrów transmisji deklarowanych w trakcie sekcji startup sterownika.
Sterownik u¿ywa drukarki do wyprowadzania komunikatów alarmowych. Komunikat drukowany
jest w momencie zmiany stanu sygna³u alarmowego, czyli w momencie jego pojawienia siê, jak
równie¿ w momencie jego ustania. Komunikat ma nastêpuj¹c¹ postaæ:
32
DD/MM/RR GG:MM XXXXXXXXXXX YYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYY Z
gdzie:
DD/MM/RR - data;
GG:MM - czas;
XXXXXXXXXXX - identyfikator obiektu (11 znaków)
YY...YY - tekst alarmu (30 znaków)
Z - znacznik = 1 gdy alarm pojawia siê; lub =0 gdy alarm zanika.
Format wyprowadzanego komunikatu jest sta³y. Parametry transmisji (za wyj¹tkiem prêdkoœci,
która jest definiowalna) s¹ ustalone: 8 bitów danych bez parzystoœci, jeden bit stopu, prêdkoœæ
definiowana. Sterownik nie odbiera ¿adnych komunikatów zwrotnych od drukarki. Zak³ada siê, ¿e
jest ona zawsze w stanie przyj¹æ i wydrukowaæ komunikat.
Warto zauwa¿yæ, ¿e w miejsce drukarki mo¿e byæ pod³¹czony dowolny odbiorca / rejestrator
komunikatów.
Obs³uga ciep³omierzy
Port COMB sterownika mo¿e zostaæ wykorzystany do pod³¹czenia jednego z nastêpuj¹cych ciep³omierzy:
l AT1 SUPERCAL 431 z interfejsem RS232,
l LEC 4 z interfejsem ASI,
l MULTICAL III,
l METRONIC 3.
Po³¹czenie komunikacyjne z ciep³omierzami umo¿liwia przeniesienie ich odczytów do wnêtrza
struktury sterowania. Dane z ciep³omierza reprezentowane s¹ w strukturze sterowania modu³em
funkcjonalnym wyposa¿onym w wyjœcia. Na nich pojawiaj¹ siê dane odczytane z ciep³omierza
stosownie z opisem modu³u ciep³omierza.
Ka¿dy z modu³ów ciep³omierza posiada m.in. parametr «Interwa³ odœwie¿ania», który decyduje
o tym jak czêsto sterownik dokonuje odczytów z ciep³omierza. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e zbyt czêste
odczyty z ciep³omierza doprowadzaj¹ do roz³adowania zasilaj¹cej go baterii (podtrzymanie transmisji jest energoch³onne) i w konsekwencji utratê naliczonych przezeñ wskazañ (odnosi siê do
ciep³omierzy zasilanych wy³¹cznie bateryjnie). Nie zaleca siê dokonywaæ odczytów czêœciej ni¿
raz-dwa razy na dobê.
Innym z parametrów modu³u ciep³omierza jest ‘Grupa‘. Jest to numer zestawu zmiennych prezentowanych na wyjœciach modu³u. Jeœli potrzebne s¹ wszystkie dane z ciep³omierza, to nale¿y
u¿yæ kilku modu³ów tego samego rodzaju ró¿ni¹cymi siê wartoœci¹ tego w³aœnie parametru. Razem dostarcz¹ one kompletu odczytów.
Tak wiêc aby uzyskaæ wspó³pracê z ciep³omierzem nale¿y:
l pod³¹czyæ ciep³omierz do portu COMB wg dokumentacji technicznej,
l przygotowaæ projekt, w którym w konfiguracji protoko³ów komunikacyjnych kana³ów (opcja
Start | Parametry pocz¹tkowe) wskazano odpowiedni typ ciep³omierza oraz na arkuszu projektowym umieszczono modu³ reprezentuj¹cy ten¿e ciep³omierz. Modu³ ten musi mieæ w³aœciwie ustawiony adres ciep³omierza.
l wys³aæ projekt do sterownika.
W kilka sekund po zaprogramowaniu aktualne odczyty powinny byæ widoczne na wyjœciu modu³u
ciep³omierza.
33
Wymuszanie domyœlnych parametrów transmisji na COMA
Podstawowy port komunikacyjny (COMA) sterownika mo¿e byæ skonfigurowany na kilka ró¿nych
sposobów. Jeœli zaprojektowany dla niego protokó³ transmisji nie jest identycznym z protoko³em
CADSP, to po przeprowadzeniu procedury startup’u ³¹cznoœæ zostanie przerwana. Istnieje mo¿liwoœæ wymuszenia domyœlnych parametrów transmisji na COMA specjaln¹ procedur¹ operatorsk¹ w nastêpuj¹cy sposób:
l sprowadziæ dialog do ekranu g³ównego,
l nacisn¹æ po kolei trzy klawisze:
Esc
,
Esc
,
w odstêpach nie krótszych ni¿ 1 sekunda.
SP-1
ComA:LinkSP
- - - - - - - - - - 11:56 05/02/97 Po Z
Sterownik sygnalizuje przyjêcie polecenia w drugiej linii ekranu:
Stan ten utrzymuje siê a¿ do odwo³ania pojedynczym naciœniêciem klawisza [esc] w kontekœcie
ekranu g³ównego, przes³ania startup’u lub wy³¹czenia sterownika z sieci i powtórnego za³¹czenia. W czasie obowi¹zywania wymuszonych parametrów transmisji na COMA sterownik zachowuje pe³n¹ funkcjonalnoœæ; jedynym odstêpstwem od zaprogramowanych wartoœci jest ten¿e
wymuszony protokó³ komunikacyjny.
Przy pod³¹czaniu siê do COMA nale¿y równie¿ pamiêtaæ o tym, ¿e mo¿e on byæ elektrycznie
przygotowany do pracy w jednym z dwóch (wykluczaj¹cych siê wzajemnie) standardów elektrycznych:
l RS232, lub
l RS485
Pod³¹czane urz¹dzenia np. PC z programem CADSP, musz¹ byæ wyposa¿one w identyczny
interfejs elektryczny.
8.9. Wykorzystanie modemu
Port komunikacyjny COMA sterownika mo¿e byæ wykorzystany do pod³¹czenia modemu. Konfiguracji dokonuje siê przy pomocy CADSP.
Modem pod³¹czony do sterownika wykorzystywany jest przezeñ w dwóch przypadkach:
l do zainicjowania po³¹czenia (i w konsekwencji transmisji danych) gdy stan alarmów ulega
zmianie,
l do przeprowadzenia transmisji po nawi¹zaniu po³¹czenia w wyniku zg³oszenia zewnêtrznego.
Modem przeznaczony do wspó³pracy ze sterownikiem powinien mieæ nastêpuj¹ce w³aœciwoœci:
l sygnalizowaæ swoj¹ obecnoœæ (za³¹czenie do sieci) wysokim stanem linii DSR,
l sygnalizowaæ po³¹czenie z innym modemem wysokim stanem linii CD.,
l odpowiednio reagowaæ na stany linii DTR (patrz ni¿ej).
Sterownik ignoruje komunikaty steruj¹ce pochodz¹ce od modemu.
Aktywne dzwonienie
Jeœli sterownik jest skonfigurowany do wspó³pracy z modemem, to sterownik dzwoni w ka¿dym
przypadku zmiany stanu alarmów. Uruchomienie procesu dzwonienia odbywa siê poprzez zmia-
34
nê stanu linii DTR ze stanu aktywnego (+12V) do nieaktywnego (-12V) na 5 sekund, po czym
powrót do stanu aktywnego. Odpowiednio skonfigurowany modem dzwoni wtedy pod zaprogramowany wewn¹trz niego numer, stosownie do zapamiêtanych, równie¿ wewn¹trz niego nastaw
(tryb wybierania, metody kompresji, szybkoœæ, itd.). Umo¿liwia to wykorzystanie ró¿nych modemów i parametrów transmisji stosownie do wymagañ œrodowiska.
Od momentu zainicjowania dzwonienia sterownik odczekuje 300 sekund. Jeœli w tym czasie
sterownik wykryje aktywnoœæ linii CD (+12V), to przyjmuje, ¿e zadanie nawi¹zania po³¹czenia
zosta³o zrealizowane, w przeciwnym przypadku podejmuje kolejn¹ próbê dzwonienia. Sterownik
podejmuje 3 próby. Jeœli w trakcie tych prób stan alarmów ulegnie zmianie, to proces inicjowany
jest od pocz¹tku, tzn. limit prób zostaje powtórnie ustawiony na 3.
W trakcie trwania transmisji (przez transmisjê rozumie siê poprawne formalnie komunikaty trafiaj¹ce do sterownika) sterownik nalicza odstêpy ciszy miêdzy komunikatami. Po 30 sekundach
ciszy sterownik zamyka po³¹czenie.
Ten tryb pracy przeznaczony jest do wspó³pracy z dy¿urnym systemem nadzorczym, który czeka
na zg³oszenia od sterowników. Nale¿y zwróciæ uwagê na to, ¿e aktywnoœæ sterownika ogranicza
siê wy³¹cznie do nawi¹zania po³¹czenia (i ewentualnie zamkniêcia go) natomiast rozpoznanie
sterownika i dotarcie do przyczyny zg³oszenia nale¿y do zadañ systemu nadzorczego.
Opcja aktywnego dzwonienia mo¿e nie byæ u¿ywana. Wystarczy tak zaprogramowaæ modem
aby zmiana stanu linii DTR nie oznacza³a dla niego dzwonienia. Nie wyklucza to zastosowania
modemu w celu opisanym poni¿ej.
OdpowiedŸ na zg³oszenie zewnêtrzne
Modem mo¿e byæ skonfigurowany do pracy w tzw. trybie auto-answer, co m.in. oznacza, ¿e
modem po wykryciu dzwonka automatycznie podejmuje liniê i uzgadnia parametry transmisji
z modemem, którego spodziewa siê po drugiej stronie linii. Takie skonfigurowanie modemu umo¿liwia nawi¹zanie po³¹czenia z inicjatywy systemu nadzorczego, który np. zamierza poznaæ stan
obiektu drog¹ komunikacji zdalnej.
Sterownik odpowiada na odebrane komunikaty, stosuj¹c timeout: 30 sekund ciszy uruchamia
akcjê zamkniêcia po³¹czenia.
9. PRZYK£AD PROJEKTOWANIA ALGORYTMÓW STEROWANIA
Na zakoñczenie proponujemy wykonanie przy pomocy programu CADSP prostego projektu struktury sterowania spe³niaj¹cego nastêpuj¹ce za³o¿enia:
1. Sygna³ analogowy podany na wejœcie analogowe 1 powinien zostaæ przeniesiony bez zmian
na wyjœcie analogowe 1
2. Poziom sygna³u na wyjœciu analogowym 2 powinien byæ ustawiany w dialogu przez operatora
sterownika SP1. Jednostki u¿ytkownika: [%], przy czym zmiana 0...100% powoduje na wyjœciu
analogowym zmianê 0...10V. Jeœli nastawa jest < 10% to sterownik generuje alarm z tekstem
„sygna³ za ma³y” a gdy > 90% to sterownik generuje alarm z tekstem „Sygna³ za du¿y”.
3. Na wyjœciu binarnym 1 sterownik powinien generowaæ fale prostok¹tn¹ o wspó³czynniku wype³nienia 50% i okresie zadawanym przez operatora w dialogu. Wartoœæ tego okresu musi
nale¿eæ do przedzia³u [1...1000] sekund.
Rozpoczynamy od utworzenia nowego projektu (Projekt | Nowy). Dla celów dokumentacyjnych nale¿y wype³niæ nag³ówek projektu. Pole opisane jako ‘Identyf. Projektu‘ pojawi siê na
Ekranie G³ównym sterownika SP1 po przes³aniu tam struktury sterowania.
Za³o¿enia projektu wymagaj¹ wyposa¿enia sterownika SP1 w odpowiedni zestaw wejœæ i wyjœæ
sprzêtowych. Musi to znaleŸæ odbicie w strukturze sterowania, dlatego pierwsz¹ czynnoœci¹ po-
35
winno byæ przydzielenie odpowiedniego zestawu kart we/wy (Edycja | Konfiguracji we/wy).
Z opuszczanych list wybieramy np. „11 wejœæ 0..10V” i „7 wy przek. + 3 wy ci¹g³e”, przy czym
dokonany tu wybór musi byæ zgodny ze sprzêtowym wyposa¿eniem sterownika.
Struktura sterowania podzielona jest na arkusze. Nale¿y zatem nacisn¹æ klawisz F4 (komenda
F4 Arkusz z belki statusowej) lub wybraæ z menu g³ównego komendê Edycja | Arkuszy.
W pierwszej kolejnoœci nale¿y doprowadziæ do arkusza sygna³y z wejœæ i wyjœæ sprzêtowych.
Zgodnie z naszymi za³o¿eniami potrzebujemy jedno wejœcie analogowe, dwa wyjœcia analogowe
i jedno wyjœcie binarne (przekaŸnik).
Ustawiamy zatem na arkuszu jeden modu³ WEA, dwa modu³y WYA i jeden modu³ WYB. Dobrze
jest tu przyj¹æ pewne konwencje (np. modu³y wejœciowe umieszczamy w skrajnej lewej kolumnie
arkusza, a wyjœciowe w skrajnej prawej) poprawia to znacznie czytelnoœæ projektu. Poza tym, dla
poprawienia czytelnoœci projektu mo¿emy zmieniæ równie¿ d³ugie nazwy modu³ów z wartoœci
bibliotecznych na takie, które lepiej oddaj¹ ich funkcje pe³nione w tym konkretnym projekcie
i wstawiæ odpowiednie komentarze na wejœciach modu³ów (patrz „Praca z Edytorem”).
Nastêpnie wejœcie sprzêtowe modu³u WEA ³¹czymy z wejœciem X01 z karty „11 wejœæ 0...10V”,
wyjœcie sprzêtowe pierwszego modu³u WYA ³¹czymy z wyjœciem Y08 karty „7 wy przek. + 3 wy
ci¹g³e”, wyjœcie sprzêtowe drugiego modu³u WYA ³¹czymy z wyjœciem Y09 karty „7 wy przek. + 3
wy ci¹g³e. I jako ostatnie wyjœcie sprzêtowe modu³u WYB ³¹czymy z wyjœciem Q01 karty „7 wy
przek. + 3 wy ci¹g³e”. W ten sposób doprowadziliœmy do arkusza projektowego wszystkie wymagane za³o¿eniami sygna³y sprzêtowe. Teraz nale¿y utworzyæ zasadnicz¹ czêœæ projektu przetwarzaj¹c¹ sygna³y zgodnie z za³o¿eniami. Szczegó³y operatorskie zwi¹zane z wstawianiem modu³ów na arkusz projektowy i dokonywaniem po³¹czeñ s¹ opisane w rozdziale p.t. „Praca z Edytorem”.
Punkt 1 jest trywialny. £¹czymy wyjœcie WEA modu³u WEA z wejœciem WYA pierwszego modu³u
WYA.
Spe³nienie z³o¿eñ opisanych w p.2 jest ju¿ bardziej z³o¿one. Musimy wstawiæ modu³ dialogowy
DMU, który po odpowiednim sparametryzowaniu umo¿liwi u¿ytkownikowi wprowadzanie z klawiatury sterownika SP1 wartoœci z zakresu 0...100. Nastêpnie przy pomocy dwu modu³ów histerezy binarnej HBO, HBN i modu³u generuj¹cego alarmy ALM wygenerujemy alarm w przypadku,
gdy wartoœæ sygna³u znajdzie siê poza zakresem. Liniowe odwzorowanie zakresu sygna³u 0...100%
w zakres 0...10 V zrealizujemy przy pomocy skalowania wewnêtrznego modu³u WYA. Wstawiamy zatem modu³y HBO, HBN i modu³ ALM.
Wyjœcie W1 modu³u DMU ³¹czymy z wejœciami X obu modu³ów histerezy oraz z wejœciem WYA
drugiego modu³u WYA. Wyjœcie Q pierwszego modu³u HBO ³¹czymy z wejœciem ST1 modu³u
ALM. Wyjœcie Q modu³u HBN ³¹czymy z wejœciem ST2 modu³u ALM. Teraz parametryzacja modu³ów. Zacznijmy od dialogu (modu³ DMU). Uruchamiamy edytor jego parametrów numerycznych
(patrz „Praca z edytorem / Parametryzacja modu³ów dialogowych”) i tworzymy pole skojarzone
z wyjœciem W1 modu³u (jako wzorca formatu u¿ywamy ci¹gu 000). Przesuwamy je w odpowiednie miejsce ekranu LCD i opisujemy np.
Sygna³: XXX [0...100]
- gdzie XXX symbolizuje utworzone pole.
Tworzymy paletê podekranu i umieszczamy w niej znaki «³» a nastêpnie wprowadzamy je do
tekstu. Utworzone pole i wprowadzony tekst bêdzie wyœwietlany na ekranie LCD sterownika.
Jako wartoœæ minimaln¹ pola wstawiamy 0 a jako wartoœæ maksymaln¹ 100.
Modu³y histerezy pos³u¿¹ do detekcji poziomu sygna³u. W parametrach numerycznych HBO nale¿y ustawiæ Punkt za³¹czenia = Punkt wy³¹czenia = 10.0, a w parametrach numerycznych HBN
Punkt za³¹czenia = Punkt wy³¹czenia = 90,0.
36
Teraz zdarzeniom alarmowym generowanym przez modu³ ALM nale¿y przypisaæ teksty alarmów. Ustala siê je poddaj¹c edycji parametry tekstowe modu³u. Parametrowi tekstowemu nr 1
przypisujemy napis „Sygna³ za ma³y”, a parametrowi tekstowemu nr 2 - napis „Sygna³ za du¿y”
(Patrz praca z edytorem / Parametryzacja modu³ów innych ni¿ dialogowe). Teksty te pojawi¹ siê
w przypadku wyst¹pienia alarmu na liœcie alarmów na ekranie LCD sterownika SP1. Ka¿dy z
tekstów posiada w³asn¹ paletê znaków definiowalnych, w której umieszczamy polskie znaki («³»
dla pierwszego tekstu i «¿» dla drugiego).
Spe³nienie punktu 3 za³o¿eñ wymaga zbudowania uk³adu generuj¹cego falê prostok¹tn¹ o okresie zadawanym przez operatora sterownika SP1. Do generowania fali prostok¹tnej pos³u¿y modu³ MIG. Ka¿da z dwu sekcji tego modu³u posiada dwa parametry numeryczne „Czas wysoki”
i „Czas niski” okreœlaj¹ce odpowiednio czas trwania wysokiej i niskiej czêœci fali prostok¹tnej. S¹
one dostêpne równie¿ na wejœciach TNN modu³u. Konwersji parametru steruj¹cego do poziomu
wymaganego przez modu³ MIG dokonamy przy pomocy modu³u KAL dziel¹c wartoœæ wprowadzon¹ przez operatora w pole modu³u DMU przez dwa. Generowany przebieg wyprowadzimy na
wyjœcie sprzêtowe sterownika SP1 za poœrednictwem modu³u WYB.
Teraz realizacja. Wstawiamy modu³ dialogowy DMU i modu³y KAL, STA i MIG. Uruchamiamy
edytor parametrów modu³u DMU i tworzymy pole zwi¹zane z wyjœciem analogowym W1 modu³u.
Jako wzorca formatu u¿ywamy „0002”. Wpisujemy w odpowiednie pole wartoœæ maksymaln¹
1000. Utworzone pole przeci¹gamy mysz¹ w odpowiednie miej maski ekranu LCD i opisujemy na
masce np.:
Okres = XXXX[sek]
- gdzie XXXX oznacza utworzone pole.
Uruchamiamy edytor parametrów numerycznych modu³u STA i ustawiamy wartoœci Y1=1, Y2=2.
£¹czymy wyjœcie W1 modu³u DMU z wejœciem X1 modu³u KAL (po³¹czenie bêdzie przenosiæ
wartoœæ wprowadzon¹ przez operatora sterownika SP1). £¹czymy wyjœcie Y1 modu³u STA z
wejœciami X2, X3 i X4 modu³u KAL, wyjœcie Y2 modu³u STA z wejœciem X5 modu³u KAL. Dokonane po³¹czenia i wartoœæ parametrów numerycznych modu³u STA powoduj¹, ¿e na wyjœciu DIV
modu³u KAL pojawi siê sygna³ równy po³owie wartoœci sygna³u podanego na wejœcie X1 tego
modu³u. (Patrz opis modu³ów bibliotecznych sterownika SP1).
Wyjœcie DIV modu³u KAL ³¹czymy z wejœciami T11 i T12 modu³u MIG a wyjœcie NQ1 tego modu³u
z jego wejœciem BL1 (odblokowanie generatora). Generowany przebieg wyprowadzamy na wyjœcie sprzêtowe sterownika SP1 za poœrednictwem modu³u WYB ³¹cz¹c wyjœcie Q1 modu³u MIG
z wejœciem WYB modu³u WYB.
Ostatni¹ czynnoœci¹ projektow¹ jest umieszczenie wystêpuj¹cych w projekcie modu³ów dialogowych (2 x DMU) w strukturze dialogu. Pozycja modu³u dialogowego w strukturze dialogu decyduje o kolejnoœci przegl¹dania modu³ów dialogowych na ekranie LCD sterownika SP1. W tym celu
zamykamy Edytor Arkuszy (F9) i otwieramy Edytor Struktury Dialogu (Edycja | Struktury Dialogu). Wciskamy klawisze ‘Automat‘ i ‘OK‘. CADSP umieszcza istniej¹ce modu³y dialogowe
w strukturze dialogu automatycznie. Zapamiêtujemy projekt w pliku dyskowym (F2).
Ostatni¹ faz¹ przy opracowywaniu ka¿dego projektu struktury sterowania jest faza jego uruchomienia. W tym celu nale¿y przes³aæ strukturê sterowania do sterownika SP1. Komputer PC musi
byæ pod³¹czony standardowym kablem RS232 z wejœciem COMA sterownika SP1. Parametry
transmisji (Monitor | Ustaw parametry transmisji) powinny byæ ustawione na wartoœæ domyœln¹
(RS232,19200).
Projekt struktury sterowania przesy³amy wciskaj¹c klawisz F1.
Mo¿liwa jest obserwacja sygna³ów w czasie rzeczywistym za pomoc¹ monitora modu³ów. S³u¿y
do tego komenda Monitor | Monitorowanie modu³ów. Monitor modu³ów umo¿liwia forsowanie
sygna³ów na nie pod³¹czonych wejœciach jak równie¿ chwilowe od³¹czanie wejœæ sprzêtowych
(patrz „pkt 7. Praca z monitorem modu³ów”).
37
10. S£OWNIK
Alarm - sygna³ binarny, powstaj¹cy w obrêbie struktury sterowania sterownika, mog¹cy, w zale¿noœci od skonfigurowania poci¹gn¹æ za sob¹ szereg akcji specjalnych; np.: za³¹czenie sygna³u
dŸwiêkowego, lampy alarmowej, uruchomienie wydzwaniania poprzez modem, rejestracjê na
liœcie alarmowej, wydrukowanie tekstu alarmu na drukarce, itp. ród³em sygna³ów alarmowych
mog¹ byæ modu³y WEA,WEB i ALM. Powstanie tego sygna³u powoduje wpisanie jedynki logicznej do obszaru zwanego map¹ bitow¹ alarmów na odpowiedniej pozycji (Pozycja ta umo¿liwia
identyfikacjê Ÿród³a sygna³u alarmowego). Suma logiczna sygna³ów alarmowych wyœwietla siê
na ekranie LCD sterownika SP1. Mapa bitowa alarmów jest zapamiêtana w module ABM umieszczonym na arkuszu specjalnym struktury sterowania. Mapa bitowa alarmów jest dostêpna drog¹
komunikacyjn¹ dla systemów nadzorczych. Z sygna³ami alarmowymi zwi¹zane s¹ teksty, które
mo¿na definiowaæ jako parametry tekstowe modu³ów bêd¹cych Ÿród³ami sygna³ów alarmowych.
Teksty te wyœwietlane s¹ w postaci listy sygna³ów alarmowych na ekranie LCD sterownika SP1.
Arkusz aktywny - arkusz projektu struktury sterowania bie¿¹co pokazywany na ekranach edytora, na którym wykonuje siê wszelkie operacje projektowo-edytorskie.
Arkusz specjalny - jest to arkusz struktury sterowania nie dostêpny w edytorze. Arkusz ten
posiada numer 0 i s³u¿y do zapamiêtania pewnych modu³ów systemowych (np. modu³y reprezentuj¹ce karty sprzêtowe, mapê bitow¹ alarmu, strukturê dialogu, porty komunikacyjne itp.)
Dialog - proces «rozmowy» operatora ze sterownikiem za pomoc¹ panelu operatorskiego; sk³ada siê z dialogu wbudowanego i programowalnego
Dialog wbudowany - ta czêœæ dialogu, której organizacja i funkcje s¹ sta³e w sterowniku (dane
przez umieszczone w nim oprogramowanie firmowe) - aczkolwiek napisy tego dialogu mog¹ byæ
lokalizowane (t³umaczone)
Dialog programowalny - ta czêœæ dialogu, która jest kreowana przez projektanta struktury sterowania
Firmware - fragment oprogramowania fabrycznego sterownika trwale umieszczonego w pamiêci
urz¹dzenia; mo¿e byæ aktualizowany przy u¿yciu ³¹cza komunikacyjnego za pomoc¹ programu
narzêdziowego CADSP
Generator znaków - zbiór danych definiuj¹cych wygl¹d znaków widocznych na ekranie
Maska - formatka; zbiór napisów, komentarzy i objaœnieñ sk³adaj¹cych siê na sta³¹ zawartoœæ
ekranu (w odró¿nieniu od fragmentów zmiennych, zwanych polami, obrazuj¹cych zmieniaj¹ce
siê wartoœci liczbowe lub napisy);
Modu³ dialogowy - s³u¿y do projektowania dialogu z u¿ytkownikiem. Reprezentuje ekran LCD
sterownika SP1 rozumiany jako t³o, na którym wyœwietlane s¹ pola wejœciowe i wyjœciowe.
Modu³ eksportowy - spe³nia rolê po³¹czenia miêdzy struktur¹ sterowania a wyjœciem sprzêtowym sterownika.
Modu³ importowy - spe³nia rolê po³¹czenia miedzy wejœciem sprzêtowym sterownika, a struktur¹ sterowania.
Paleta - w sterowniku SP1 8-elementowy wybór zestawu znaków programowalnych z pe³nego
zestawu 32.
38
Startup - czynnoœæ nadania sterownikowi podstawowych funkcjonalnoœci, g³ównie komunikacyjnych, nie zwi¹zanych bezpoœrednio ze struktur¹ sterowania, np. przypisanie kana³om protoko³ów komunikacyjnych
Struktura sterowania - sieæ modu³ów funkcjonalnych zorganizowanych dla uzyskania za³o¿onego algorytmu sterowania czyli zachowania siê sterownika; cel pracy projektanta
Struktura dialogu - wzajemne u³o¿enie poszczególnych ekranów dialogu; definiowalne przez
projektanta
Sygna³ obs³ugi - sygna³, którego Ÿród³em mo¿e byæ modu³ WEB (przy odpowiednio ustawionych
parametrach). Zwykle sygna³ ten s³u¿y do poinformowania obs³ugi sterownika SP1, ¿e nale¿y
dokonaæ przegl¹du jakiegoœ urz¹dzenia, poniewa¿ zdefiniowany w module WEB czas miedzyprzegl¹dowy up³yn¹³. Z sygna³ami obs³ugi zwi¹zane s¹ teksty, które mo¿na definiowaæ jako parametry tekstowe modu³ów, bêd¹cych Ÿród³ami sygna³ów obs³ugi. Teksty te wyœwietlane s¹ w postaci listy sygna³ów obs³ugi na ekranie LCD sterownika SP1.
11. ZA£¥CZNIK - CADSP KALATOG MODU£ÓW
39
40