Ginekologia weterynaryjna - spis treści
Transkrypt
Ginekologia weterynaryjna - spis treści
Spis treści Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa do wydania czeskiego 8 11 FIZJOLOGIA 1 PATOLOGIA UKŁADU ROZRODCZEGO SAMIC Anatomia układu rozrodczego samic Żeńskie gruczoły płciowe (jajniki) Drogi wyprowadzające układu rozrodczego samic Jajowód [oviductus, sałplnx, tuba uterlna Fallopiij Macica (uterus, metra) Szyjka macicy fcerolx uterl/ Pochwa (oaglnal 15 15 17 17 18 20 22 Cykl płciowy u samic 25 Ruja 26 Fazy cyklu płciowego 27 Okres przedrujowy Iprooestrus/ 27 Okres rui /oestrusj 27 Okres porujowy I metaoestrusj 28 Okres spokoju płciowego Idioestrus/ . . . . 28 Zmiany w narządach płciowych samic zachodzące w przebiegu cyklu płciowego 29 Zmiany w Jajnikach 29 Zmiany w jajowodach 32 Zmiany w macicy 1 Jej szytec 34 Zmiany w pochwie 37 C y k l płciowy u samic poszczególnych gatunków zwierząt domowych . . . . 40 Krowa 40 Wewnętrzne objawy rui 42 Zewnętrzne objawy rui . 4 3 Owca 46 Koza 47 Locha (maciora) 47 Klacz 51 Suka 54 Kotka . . . 54 Królica 55 Neurohormonalna regulac)a czynności płciowych samic 56 Hormony gonadotropowe Przysadka mózgowa 1 ośrodki nerwowe Estrogeny (żeńskie hormony płciowe) Progesteron 56 60 63 65 Współdziałanie (synergizm) estrogenów i progesteronu . Androgeny ....... (męskie hormony płciowe) . . . . . 66 67 Płodność a użytkowość zwierząt 69 Czynniki wywierające wpływ na płodność 74 Dziedziczność Żywienie Niedożywienie na tle niedoborów paszowych ilościowych Nadmierne żywienie Niedożywienie na tle niedoborów paszowych jakościowych Węglowodany i tłuszcze Białka Składniki mineralne Witaminy Związki o działaniu estrogennym Wiek zwierząt Warunki klimatyczne Użytkowanie zwierząt Inne wpływy środowiska zewnętrznego 74 75 77 78 78 78 79 79 83 85 88 88 90 90 Badanie układu rozrodczego samic 92 Wywiad Ogólna ocena samicy Badanie wewnętrzne układu rozrodczego Badanie pochwy Badanie przez prostnicę Specjalne badania pomocnicze Pobieranie wydzieliny z pochwy, szyjki macicy lub macicy Biopsja błony śluzowej macicy Wziernikowanie jamy brzusznej (peritoneoskopia, laparoskopia) . Rentgenoskopia Badanie krwi . . . 93 94 95 95 99 103 103 104 108 109 109 Zaburzenia czynności oraz schorzenia układu rozrodczego samic 110 Rozwojowe i dziedziczne nieprawidłowości układu rozrodczego samic . . . . Obojnactwo rzekome (frimartinismus j Niedorozwój jajników (hypoplasia ouariij Choroba białych jałowic Obojnactwo (hermaphroditismus) Dziecięcość narządów płciowych (infantilismusj . Nieprawidłowości rozwojowe układu rozrodczego samic występujące spora dycznie Dziedziczne postacie niepłodności u bydła Zaburzenia rozwojowe układu rozrodczego Międzypłciowość (interseksualizm), obupłciowość (biseksualizm), obojnactwo (hermafrodytyzm) Zaburzenia rozwojowe gruczołów płciowych Nieprawidłowości dróg wyprowadzających układu rozrodczego . . . . Nieprawidłowości konstytucji neurohormonalnej i jej wpływ na zaburzenia w rozmnażaniu Zaburzenia spermiogenezy Niemożność dokonania aktu płciowego (impotentia coeundi) . . . . Osłabenie lub popędu płciowego fanaphrodisia] Torbielowatość jajników fcystes ouariorum) Wirylizm (virilismus) Obumieralność zarodków Anomalie zarodka i płodu Nienormalna długość ciąży (gigantyzm płodu) Schorzenia i zaburzenia czynnościowe jajników jako przyczyny niepłodności . Zapalenie jajników ostre foophoritłs acuta) . Zapalenie jajników przewlekłe (oophorltis chronica/ Nowotwory jajników Brak rui na tle nieczynności jajników . . . . Ciałko żółte przetrwałe (corpus luteum persistensj . " ." " 110 111 116 118 121 123 125 130 132 132 134 136 137 139 139 140 141 142 143 143 145 145 146 147 149 151 157 Przetrwałość (persistentio) i zarośnięcie (atresia) pęcherzyków jajowych . . 164 Torbiele jajnikowe Icystes ovariorum) 167 Torbielowatość jajników u krów 172 Torbielowatość jajników u klaczy 183 Torbielowatość jajników u samic małych przeżuwaczy 186 Torbielowatość jajników u macior 186 Torbielowatość jajników u samic mięsożernych 188 Nimtomanla (nymphomania) 189 Nimfomania u krów 189 Nimfomania u klaczy 190 Wirylizm (uirilismus) 192 Cicha ruja (suboestrus) 193 Schorzenia dróg wyprowadzających układu rozrodczego samic 196 Schorzenia jajowodów 196 Zapalenie jajowodów ostre (salpingitis acuta) 198 Zapalenie jajowodów przewlekłe (salpingitis chronica) 199 Zapalenie kieszonki jajnika oraz lejka jajowodu (bursitis et infundibulitis) 202 Leczenie schorzeń jajowodów 203 Schorzenia macicy 203 Schorzenia macicy krów . 205 Przewlekłe zapalenie błony śluzowej macicy (endometritis chronica) . 205 Ropomacicze fpyometra) 219 Wodomacicze (hydrornetra) 223 Odma macicy (pneumometra) 223 Nowotwory macicy (neoplasmata uteri) 223 Schorzenia macicy klaczy ' • 225 Zapalenie błony śluzowej macicy (endometritis) 225 Ropomacicze fpyometra) 228 Odma macicy (pneumometra) 228 Wodomacicze (hydrornetra) 228 Nagromadzenie się moczu w macicy (urometra) 229 Schorzenia macicy macior 229 Schorzenia macicy owiec i kóz 230 Schorzenia macicy samic mięsożernych . 230 Schorzenia szyjki macicy 233 Anomalia drożności, położenia oraz konsystencji szyjki macicy . . . . 233 Zapalenie szyjki macicy (ceruicitis) 234 Stwardnienie szyjki macicy finduratio ceruicis) . . . . 236 Nowotwory szyjki macicy 237 Schorzenia sromu, przedsionka moczowo-płciowego oraz pochwy . . . . 238 Waskość sromu 238 Nieszczelność szpary sromowej 238 Zapalenie sromu (vulvitis) . . 239 Gruźlica sromu . . . ' . 239 Zwężenie pochwy 239 Zapalenie przedsionka moczowo-płciowego oraz pochwy (vestibulitis ćt waginitis s. colpitis) , . 240 Torbiele przedsionka moczowo-płciowego i pochwy . . . . . . . , Ż43 Gruźlica pochwy . . . . . . . 243 Odma pochwy (pneumooagina) , .243 Gromadzenie się moczu w pochwie (urouagina) . 244 Pochwica (uaginismus) . . . . . 245 Nowotwory sromu i pochwy . 246 Niepłodność bez objawów lub niepłodność o nieznanej przyczynie (sterilitas sine materia, sterilitas e causa ignota) . 248 Zaburzenia jajeczkowania . . . . . . 249 Wybór nieodpowiedniego momentu r u i do unasienianla oraz błędy organizacyjne przy inseminacji 250 Zaburzenia w procesie zapłodnienia . 251 Wpływ czynników immunobiologicznych na zapłodnienie . . . . 252 Wczesne obumarcie zapłodnionej komórki jajowej lub zarodka 253 Niektóre choroby zakaźne i zakażenia układu rozrodczego . . . . . . 256 Wpływ żywienia na powstawanie niepłodności bezobjawowej . . . 257 Leczenie oraz zapobieganie niepłodności bezobjawowej . . . . . . . 257 Choroby zakaźne układu rozrodczego oraz ich wpływ na płodność . . . . 258 Pobieranie materiału do badania bakteriologicznego 259 Podział chorób zakaźnych układu rozrodczego 263 Zaraza rzęsistkowa, rzęsistnica bydła (trichomoniasis bouis) 264 Zaraza mątwikowa, czyli wibrioza bydła (uibriosis genitalis bouis) . . . . 270 Otręt (exanthema coitale vesiculosum) 277 Zakaźne nieżytowe zapalenie pochwy (colpitis granulosa infectiosa, uestibulitis nodosa) 280 Wirusowe zapalenie najądrzy i pochwy bydła (epididymitis et oaginitis — „epivag") 283 Wirusowe zapalenie pochwy 285 Wirusowe zakażenia układu rozrodczego bydła i ich wpływ na płodność . 287 Zaraza stadnicza koni [exanthema coitale paralyticum eąuorum, dourinae) . 288 Spirochetoza królików (kiła królików) 292 Inne procesy zakaźne mające wpływ na zaburzenia płodności 293 Bruceloza (brucellosis) 293 Gruźlica układu rozrodczego (tuberculosis) . . 298 Leptospiroza (leptospirosis) 304 Listerioza (listeriosis) 307 Dur rzekomy, czyli paratyfus (salmonellosis) 310 Zakażenia nieswoiste układu rozrodczego 312 Maczugowiec ropotwórczy (Corynebacterium pyogenes) 313 Paciorkowce (Streptococcaceae) 314 Mikrokoki (Micrococcaceae) i gronkowce / Staphylococcaceae) . . . . 315 Zarazki z grupy bakterii jelitowych (Enterobacteriaceae) 316 Pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa, Bacterium pyocyaneumj 318 Inne drobnoustroje wywierające niekorzystny wpływ na rozród . 319 FIZJOLOGIA I PATOLOGIA GRUCZOŁU MLECZNEGO Fizjologia gruczołu mlecznego Rozwój gruczołu mlecznego Regulacja morfologicznego rozwoju gruczołu mlecznego Regulacja czynnościowa gruczołu mlecznego Laktacja Wytwarzanie mleka Wydzielanie mleka do układu przewodów gruczołu mlecznego Opróżnianie wymienia przez ssanie lub dojenie . 327 327 329 331 333 . 333 334 336 Badanie wymienia 338 Wywiad Kliniczne badanie wymienia Kliniczne i laboratoryjne badanie wydzieliny gruczołu mlecznego 338 339 341 Nieprawidłowości i schorzenia gruczołu mlecznego 345 Nieprawidłowości (anomalie) wymienia Schorzenia skóry i warstwy podskórnej wymienia Niezakaźne schorzenia skóry i warstwy podskórnej wymienia . . . . . Zapalenie skóry wymienia (dermatitis uberis) Obrzęk wymienia (oedema uberis) . . . . Zakaźne schorzenia skóry i warstwy podskórnej wymienia Ospa krowia (uariola uaccina) . ... Ospa rzekoma wymienia (varicella uberis) Pryszczyca (aphthae epizooticae) Brodawczyca i brodawki wymienia (papillomatosis uberis, uerrucae) . Czyracżyca wymienia ( furunculosis uberis) Schorzenie strzyków Ostre zapalenie strzyków (thelitis acuta) Zwężenie i zarośnięcie światła przewodu strzykowego oraz zatoki strzykowej (stenosis seu strictura et atresia ductus papillaris et sinus) Zranienia strzyka fuulnera papillae uberis) . . ,. Przetoka mleczna (fistula uberis, fistula papillae uberis) * ^Samoistne wyciekanie mleka, czyli mlekotok (lactorrhoe, tncontinentia lactis/ 345 348 348 348 351 355 355 356 357 358 361 363 363 366 370 373 375 Ciała obce w przewodzie strzykowym lub zatoce mlecznej (corpora aliena uberis) .376 Kamienie mleczne /concrementa uberis) 377 Schorzenia gruczołu mlecznego 377 Niezakaźne schorzenia gruczołu mlecznego 377 Obecność krwi w mleku (haemogalactia) 377 Stłuczenie wymienia (contusio uberis) . . 379 Zranienia gruczołu mlecznego (uulnera uberis) 380 Zapalenia gruczołu mlecznego (mastitis) 380 Czynniki predyspozycyjne 381 Klasyfikacja procesów zapalnych gruczołu mlecznego 384 Zapalenie wymienia nieżytowe (mastitis catarrhalis) 335 Zapalenie wymienia miąższowe (mastitis parenchymatosa) . . . . 388 Zapalenie wymienia śródmiąższowe (mastitis interstitialis) . . . . 393 Etiologia zapaleń gruczołu mlecznego 397 Zapalenie wymienia paciorkowcowe (mastitis streptococcosa) . . . 398 Zapalenie wymienia gronkowcowe (mastitis staphylococcosa) . . 401 Zapalenie wymienia wywołane przez bakterie z grupy okrężnicy (masti tis colibacillosa) 404 Zapalenie gruczołu mlecznego wywołane przez maczugowca ropotwórczego Corynebacterium pyogenes (mastitis pyogenes bacillosa) . . 406 Zapalenie wymienia grzybicze (mastitis mycotica) 403 Zaburzenia sekrecyjne 409 Leczenie zapaleń gruczołu mlecznego 410 Dowymieniowe wprowadzanie leków . 411 Farmakologiczne leczenie zapaleń gruczołu mlecznego 413 Prokainowa blokada nerwów gruczołu mlecznego jako metoda leczenia patogenetycznego 41& Inne sposoby leczenia 422 Zwalczanie i zapobieganie zapaleniom gruczołu mlecznego . . .... . 424 Metody szybkiego wykrywania krów z chorobami wymienia . . . . 426 Wpływ doju maszynowego na powstawanie schorzeń gruczołu mlecznego . 43" Zapalenie gruczołu mlecznego u owiec i kóz 439 Zgorzelinowe zapalenie gruczołu mlecznego owiec 1 kóz (mastitis gangraenosa ouium et caprarum) . . . . . . . . . . . . 439 Bezmleczność zakaźna owiec i kóz (agalactia contaginosa ouium et caprarum) 441 Zapalenia gruczołu mlecznego u loch 444 Zapalenia gruczołu mlecznego u klaczy . . . 447 Zapalenia gruczołu mlecznego u samic mięsożernych 448 Zapalenia gruczołu mlecznego u królicy 449 Swoiste zapalenia gruczołu mlecznego 449 Promienica (aktinomykoza) gruczołu mlecznego (mastitis actinomyco tica) 450 Botriomykoza gruczołu mlecznego (mastitis botryo mycotica) . . . . 451 Gruźlica gruczołu mlecznego (mastitis tuberculosa) 452 Białaczka gruczołu mlecznego (łeucosis uberis) 455 Spis podstawowych prac zalecanych przy studiowaniu ginekologii weterynaryjnej i schorzeń gruczołu mlecznego 456 Piśmiennictwo 456 Piśmiennictwo do przypisów polskich . . . . . . . . . . . . 468 Piśmiennictwo do wirusowego ronienia klaczy 471 Skorowidz nazw polskich . . . . . . . . . . 472 Stoorowidz nazw otacojęzycmych 490