Jak nauczyć sprzątania zabawek

TttttTereTeresa Jurgielewicz
Jak nauczyć sprzątania zabawek?
Sprzątania zabawek dziecko uczy się, podobnie jak innych czynności.
Stopniowo poznaje sens sprzątania, odkrywa potrzebę porządku i wreszcie
samodzielnie sprząta swoje zabawki, ubrania i inne rzeczy.

Kilkumiesięczne dziecko dużo czasu
spędza w łóżeczku lub kojcu. Większość
zabawek ma więc blisko siebie, a te, które z
kojca wyrzuca, sprzątają za niego inni.
Dziecko niewiele jeszcze potrafi, ale już
wtedy obserwuje zachowania dorosłych.
Przygląda się więc, jak miśki wędrują na
półki, a piłki do dużego kosza. Jeśli taki
rytuał powtarza się codziennie, dziecko
poznaje miejsca „stałego” pobytu swoich
zabawek.

Gdy zaczyna raczkować, o jego zabawki potyka się już nie tylko ono,
ale i reszta domowników. Gdy dzień się kończy, maluch nie potrafi
jeszcze posprzątać tego wszystkiego, co udało mu się porozrzucać w
ciągu dnia. Wspólnie sprzątamy zabawki. To wspólne sprzątanie, to
przede wszystkim opowiadanie o tym, jak układamy samochodziki i
gdzie chowamy misie. Dziecko jest wciąż obserwatorem, ale i coraz
bardziej uważnym słuchaczem. To ważne, by uczestniczyło w takim
sprzątaniu, bo rano może nawet nie pamiętać, że poprzedniego dnia
zabawki były rozrzucone. Nie mamy więc co liczyć, że doceni naszą
pracę.

Roczne dziecko bierze do rączki zabawkę i rzuca w dowolnym
kierunku. Takie rzucanie to prawdziwa radość. Najczęściej to wciąż
mama sprząta porozrzucane miśki i piłki, czasem robi to starszy brat
lub siostra, jeśli dzieci mają wspólny pokój. Bywa jednak, że malec
świetnie bawi się, gdy on rzuca piłeczką, a brat czy mama natychmiast
ją podnoszą i odkładają na miejsce. Już wtedy warto odróżniać zabawę
od porządkowania pokoju. Jeśli zbliża się wieczór i odbywa się
zbieranie zabawek, to nie pozwalajmy dziecku na rozrzucanie ich po
raz kolejny. Jeśli prośby w takiej sytuacji nie skutkują, to odłóżmy
piłkę na niedostępne dla dziecka miejsce, tłumacząc mu, że to koniec
zabawy. Zachęcajmy rocznego malucha, by razem z nami odkładał
zabawki na półkę.

Gdy dziecko kończy 2 lata, wkracza w tzw. okres przekory. To czas
zdobywania
samodzielności.
Dziecko
chce
wszystko
robić
samodzielnie, niezależnie od tego, czy to się udaje, czy nie. W tym
okresie maluch więcej niż dotąd bałagani w pokoju i choć wiele rzeczy
TttttTereTeresa Jurgielewicz
już potrafi, często odmawia sprzątania zabawek. Nie rezygnujmy wtedy
ze zwyczaju – wieczorem zabawki wędrują na miejsce. Wytłumaczmy
dziecku, że ono przygotowuje się do snu, rozbiera, myje i kładzie do
łóżeczka, by jutro mieć siły na zabawę, a wszystkie jego lalki i miśki
powinny zawędrować na swoje miejsca, by następnego dnia nie musiał
ich szukać. Nie sprzątajmy za 2-latka. On nie może już być tylko
obserwatorem. Zaczynamy sprzątanie razem z dzieckiem, ale
stopniowo wycofujmy się z pracy. Teraz my obserwujemy, a malec
pracuje. Najlepiej nie wychodzić wtedy z pokoju, bo nasza pociecha
może zapomnieć, że odbywa się sprzątanie i zacząć się bawić. Możemy
malcowi podpowiadać, co powinien teraz zrobić, gdzie odłożyć
przedmiot, który nie ma jeszcze swojego stałego miejsca. Na koniec, nie
zapomnijmy o pochwałach. „Popatrz, jak pięknie sam posprzątałeś” –
będzie nagrodą za wykonane zadanie.

3-latki są całkiem samodzielne i już bez pomocy dorosłego potrafią
posprzątać zabawki. Jeśli chodzą do przedszkola, mają tam dodatkową
okazję do uczenia się porządku. Wszystkie dzieci sprzątają zabawki,
podobnie, jak wszystkie wcześniej się bawiły. 3-latek doskonale to
rozumie. Pod warunkiem oczywiście, że rodzice w domu nakładają na
dzieci pierwsze obowiązki i konsekwentnie uczą wywiązywania się z
powierzanych pociechom zadań.

4-latki już nie tylko sprzątają wokół siebie, ale potrafią też pomagać
innym. Jeśli wzmacniamy taką bezinteresowną pomoc malucha,
szybko odkrywa on przyjemność w pomaganiu innym.

5-latki potrafią uporządkować zabawki wokół siebie, potrafią
zorganizować określoną pracę i wykonać nie tylko te zadania, które
dorośli wyznaczą, ale i te, które same wymyślą.
Teresa Jurgielewicz
Źródło: Materiały z poradnika „Trudne sytuacje w przedszkolu”.