Technologia Informacyjna - podstawy usług sieciowych

Transkrypt

1
Technologia Informacyjna
Podstawy usług sieciowych
Podstawy usług sieciowych
2
Czym jest wyszukiwarka internetowa
Jest to samodzielny program lub oprogramowanie zaimplementowane na stronie www, umożliwiające
wyszukiwanie treści w sieci lub na konkretnej stronie internetowej.
Przykłady popularnych wyszukiwarek internetowych:
1. Google
2. Yahoo Search (kiedyś Altavista)
3. Bing – Stworzona przez Microsoft
4. GoDuckGo – jej twórcy deklarują, iż nie gromadzą informacji na temat użytkowników (nie można tego
powiedzieć o powyższych)
Technologia Informacyjna - Arkusz Kalkulacyjny
3
Rodzaje wyszukiwarek Internetowych
Przeglądarki internetowe można podzielić na kilka rodzajów z uwagi na sposób przeszukiwania treści w sieci:
•
•
•
•
Analizujące zawartość stron.- Ich zaletą jest fakt, iż potrafią one objąć największą ilość stron. Wadą
natomiast jest ich podatność na nadużycia. Autorzy wpisując popularne hasła wyszukiwane w Internecie
na swojej stronie mogą skierować do siebie użytkowników, mimo iż reszta strony nie zawiera wyszukiwanej
frazy.
Analizujące topologię sieci- Wyszukiwarki tego typu są odporne na wyżej wymienione zabiegi. Badają
strukturę i zawartość strony, a ich algorytm ocenia zgodność treści z zapytaniem. Wynikami są strony, do
których istnieje wiele odniesień na innych stronach o podobnej tematyce.
Licytowane – Kolejność wyników dla danego słowa klucza wynika z rezultatu licytacji pieniężnej.
Semantyczne- Znajdujące się nadal w fazie rozwoju, wyszukiwarki wyposażone w skomplikowane
algorytmy analizujące wpisane słowa. Tego typu wyszukiwarki mają na celu „zrozumieć” czego szuka
użytkownik. np. http://www.hakia.com/
4
Ograniczenia w przeglądarkach internetowych wynikające z używanego języka
Język polski w przeciwieństwie do angielskiego posiada rozbudowaną deklinację – odmianę przez osoby.
Duże wyszukiwarki jak np. Google są rozwijane tak, aby minimalizować zróżnicowanie wyników w zależności
od formy wpisanej frazy – wyszukiwane są wszystkie odmiany słowa. Lecz np. w przypadku popularnego
serwisu aukcyjnego Allegro, rezultaty uzyskiwane w wyszukiwaniu są zależne bezpośrednio od odmiany słowa
jakiego użyto.
Dlatego podczas wyszukiwania informacji w Internecie zaleca się stosowanie pewnych zasad:
• W pierwszej kolejności należy używać bezokoliczników wyszukiwanych czasowników oraz mianownika
liczby pojedynczej dla rzeczowników.
• Jeśli wyniki z punktu poprzedniego nie są satysfakcjonujące należy zastanowić się w jakiej formie
spodziewamy się zastać szukane hasło i użyć tej formy – Jeśli przykładowo hasło: „hotel katowice” nie
zwróciło pożądanych wyników, należy spróbować domyślić się w jakiej formie mogło jeszcze zostać użyte
np..: „hotele w Katowicach”, „hoteli w Katowicach” – mamy na myśli listę, ale co jeśli twórcy strony użyli
słowa „wykaz”? – Słowa posiadające wiele synonimów, oraz spójniki najlepiej pomijać jeśli nie są
konieczne.
• Szukając informacji nie związanych ściśle z jakimś regionem wyszukiwanie w obcym języku może
przynieść nowe bardziej trafne rezultaty.
5
Polecenia
1.
Porównać wyniki uzyskane w wyszukiwarce Google po wpisaniu fraz: „opony”, „opona”:
▫
Czy na pierwszych stronach powtarzają się niektóre wyniki?
▫
Czy podczas wyszukiwania pierwszej frazy pojawiły się wyniki zawierające drugą frazę i odwrotnie?
2. Dokonać podobnego wyszukiwania i porównania dla wyszukiwarki w serwisie Allegro, użyć frazy:
„opony” –(tej frazy użyje ktoś szukający wyników jak : dwie opony, cztery opony itd. Nie wiedząc przy tym
czy liczba została zapisana słowem czy cyfrą)
„opon” – (tej frazy użyje ktoś szukający kompletu ogumienia)
3. Porównać wyniki wyszukiwania frazy „find train from warsaw to krakow today” uzyskane w wyszukiwarce
goole i hakia (semantyczna):
▫
Która z wyszukiwarek trafniej zinterpretowała wpisaną frazę? – Przeanalizować trzy pierwsze wyniki
dla każdej.
6
Zawężanie wyników wyszukiwania - operatory
Podczas wpisywania frazy w wyszukiwarce można zastosować pewne operatory, które mogą pozwolić na
zawężenie pola poszukiwań i pominięcie niepożądanych stron.
Operator
Działanie
„”
Wyrazy zawarte w cudzysłowie muszą występować w konkretnej kolejności
()
Wyrazy zawarte w nawiasie podobnie jak w przypadku cudzysłowu muszą znaleźć się na stronie
wyniku, lecz ich kolejność nie ma znaczenia
+
Symbol plusa przed słowem wymusza znajdowanie słów, które zazwyczaj są pomijane, jak
spójniki lub angielskie „the”
-
Nakazuje przeglądarce pominięcie wyników zawierających wyraz poprzedzony znakiem minus
*
Zastępuje dowolny ciąg znaków
.
Kropka zastępuje jeden dowolny znak
..
Dwie kropki oznaczają zakres, jeśli np. szukany jest wynik zawierający datę od 1990 do 1999,
używa się tego operatora zamiast myślnika
~
Symbol „tylda” poprzedzający słowo wyszukuje wyrazów podobnych
or
Wyrazy połączone operatorem „or” nakazują wyświetlać wyniki zawierające przynajmniej jeden
z nich
7
Zawężanie wyników wyszukiwania – zaawansowane operatory
Podczas wpisywania frazy w wyszukiwarce można zastosować pewne operatory, które mogą pozwolić na
zawężenie pola poszukiwań i pominięcie niepożądanych stron. Niektóre z nich:
Operator
Działanie
site:
Ogranicza wyszukiwanie do stron www, które zawierają się w określonej domenie internetowej
intitle:” „
Ogranicza wyszukiwanie do stron, które zawierają przynajmniej jedno z wymienionych słów w
tytule
allintitle:” „
inurl:” „
allinurl:” „
Wyszukuje strony zawierające w tytule wszystkie podane wyrazy.
Wyszukuje strony zawierające w swoim adresie przynajmniej jedno z wymienionych słów
Wyszukuje strony zawierające w swoim adresie wszystkie z wymienionych słów
intext:” „
Ogranicza wyszukiwanie do stron zwierających w swojej zawartości wskazane słowa
inanchor:” „
Wyszukiwane są strony zawierające w swojej treści linki zawierające wskazane słowa
link:” „
Zwraca listę stron które posiadają odnośniki do wskazanego URL
filetype:
Zwraca listę plików w określonym formacie (posiadających wskazane rozszerzenie pliku)
8
Zawężanie wyników wyszukiwania – opcje wyszukiwarki
Oprócz wspomnianych operatorów w celu ograniczenia wyników stosuje się opcje udostępnione bezpośrednio
przez serwis oferujący wyszukiwarkę. W przypadku Google opcje te znajdują się bezpośrednio pod paskiem
wpisywania frazy:
Przycisk Narzędzia wyszukiwania rozwija dodatkowe możliwości, wśród nich najważniejszymi są ograniczenia
języka i daty powstania treści.
W przypadku wyszukiwania grafiki narzędzia wyszukiwania oferują dodatkowe inne opcje, takie jak rozmiar
szukanej grafiki i jej typ.
9
Wyszukiwanie grafiką
Niektóre z serwisów Internetowych, w tym Google, oferują wyszukiwanie grafiki poprzez porównanie z innym
plikiem graficznym, a nie poprzez wyszukiwanie frazy, która ją opisuje.
Aby tego dokonać w wyszukiwarce Google, należy najpierw wybrać wyszukiwanie grafik (przycisk Grafika
znajdujący się w górnym pasku), a następnie aktywowanie opcji wyszukiwania obrazem wywoływanej
symbolem aparatu fotograficznego znajdującego się w lewej części paska frazy:
Przycisk ten wywoła okno umożliwiające wprowadzenie adresu internetowego do obrazka znajdującego się w
sieci (adres musi kończyć się nazwą pliku i jego rozszerzeniem np. jpg), druga opcja pozwala na załadowanie
grafiki z dysku użytkownika i dokonania wyszukiwania na jej podstawie.
10
Polecenia
Z wykorzystanie odpowiednich operatorów i/lub ustawień przeglądarki:
1. Wyświetlić wyniki wyszukiwania frazy „dysk” z pominięciem słów „hdd” i twardy”. Porównać do wyników
wyszukiwania bez pominięcia tych wyrazów.
2. Wyszukać frazę: „ustawa”, zawężając wyniki jedynie do plików pdf.
3. Wyświetlić wyniki dla wyszukiwania stron należących do domeny polsl.pl
4. Wyszukać grafikę przedstawiającą logo Wydziału Organizacji i Zarządzania, klasyfikowaną jako obraz o
średnim rozmiarze, typu obiekt ClipArt. Znalezione logo zapisać na dysku (kliknąć w grafikę, wybrać opcję
pokaż obraz, a następnie klikając prawym klawiszem myszy na obrazek wybrać opcję Zapisz obrazek
jako…)
5. Dokonać wyszukiwania zapisanej w punkcie poprzednim grafiki, korzystając z wyszukiwania obrazem.
11
Poczta elektroniczna – protokoły poczty przychodzącej
Dostawcy usług e-mail oferują najczęściej dwa protokoły serwera pobierania poczty obsługiwane przez
większość programów pocztowych (np. MS. Outlook, Mozilla Thunderbird), są to:
POP3 – (Post Office Protocol 3) protokół ten pobiera wszystkie nowe wiadomości z serwera wraz z
załącznikami, bezpośrednio do programu pocztowego. Zaletą tego protokołu jest możliwość przeczytania
pobranych wiadomości, które wcześniej nie zostały otwarte, w trybie off-line. Jako wadę można uznać duży
transfer danych, gdyż pobierane są również wiadomości niechciane przez użytkownika, a które nie zostały
rozpoznane jako spam. Protokół ten najczęściej usuwa pobrane wiadomości z serwera, nie pozwala na wybór
kolejności pobierania i pomijania wiadomości.
IMAP - (Internet Message Access Protocol) umożliwia obsługę wiadomości e-mail bez ich uprzedniego
pobierania na komputer, zamiast tego pobierane są jedynie nagłówki i dopiero po otwarciu listu pobierana jest
jego treść. Wiadomości można przeglądać, usuwać i porządkować bezpośrednio na serwerze poczty e-mail, a ich
kopie są przechowywane na serwerze, dopóki użytkownik nie zdecyduje o ich usunięciu. Serwery IMAP są
często używane w przypadku służbowych kont e-mail.
Podczas konfiguracji programu pocztowego oprócz podstawowych danych takich jak nazwa skrzynki (adres email) i hasło dostępu, należy wybrać jeden ze wspomnianych protokołów i podać jego parametry:
Adres serwera POP3/IMAP, numer jego portu oraz informację czy serwer wymaga uwierzytelnienia TSL/SSL.
Niezależnie od wybranego protokołu poczty przychodzącej należy również podać konfigurację serwera poczty
wychodzącej – SMTP (również jego adres oraz port)
12
Poczta elektroniczna – przekazywanie poczty
W przypadku skrzynek służbowych (lub np. skrzynki mailowej dla całej grupy studentów) nadawca wiadomości
najczęściej pragnie aby została ona przeczytana przez całą grupę docelową. W tym celu każdy z odbiorców może
skonfigurować swój własny program pocztowy by odbierał wiadomości wspomnianym protokołem IMAP, lecz
wiąże się to z pewnymi zagrożeniami:
• Jeśli choć jeden użytkownik błędnie skonfiguruje swój program (tak by usuwał wiadomości z serwera po
pobraniu) pozostali użytkownicy nie otrzymają wiadomości.
• Jeśli błąd z przypadku pierwszego nie zostanie popełniony, wiadomość również może nie dotrzeć do reszty
odbiorców w momencie skasowania jej przez któregoś z poprzedników. (jeśli niepatrzenie ustawi program
tak, aby w momencie usunięcia wiadomości z klienta pocztowego, była ona również kasowana na serwerze)
Bezpiecznym rozwiązaniem w takim przypadku jest utworzenie listy adresów e-mail, na którą mają zostać
przesyłane kopie każdej wiadomości otrzymanej na główną skrzynkę. Niestety nie każdy serwis e-mail pozwala
na wprowadzenie więcej niż jednego takiego adresu. Wśród tych, które oferują taką możliwość znajduje się
Gmail.
13
Poczta elektroniczna – konfiguracja przekierowywania poczty Gmail
Aby skonfigurować przekazywanie poczty e-mail w przypadku skrzynki Google, należy się na nią zalogować na
stronie omawianego portal. Kolejnym krokiem jest rozwinięcie menu ustawień poprzez wybranie przycisku
ustawień (koło zębate) i wybranie z listy pozycji Ustawienia. Następnie należy wybrać zakładkę
Przekazywanie i POP/IMAP. Pierwsza na liście pozycja służy konfiguracji usługi przekazywania, przycisk
Dodaj adres do przekazywania dalej pozwala na dodawanie kolejnych pozycji adresów, na które ma być
przekierowywana poczta.
14
Polecenia
1.
2.
3.
Jeśli grupa nie posiada jeszcze własnej skrzynki e-mail utworzyć ją (zalecany Gmail)
Ustawić przekazywanie poczty e-mail na indywidualne adresy studentów w grupie. (zachować
przechowywanie wiadomości na oryginalnej skrzynce)
Przeprowadzić test:
1.
2.
4.
Wyszukać w Internecie dane niezbędne do konfiguracji klienta pocztowego (adresy i porty dla POP3,
IMAP, SMTP oraz informację czy serwer wymaga uwierzytelnienia), dla serwisów:
1.
2.
3.
5.
Wysłać na nowopowstały mail grupowy dowolną wiadomość – sprawdzić czy została ona przekazana na skrzynkę
każdego studenta.
Odpowiedzieć na wiadomość utworzoną w poprzednim kroku – czy została ona odebrana jedynie przez nadawcę, czy
przez całą grupę?
Gmail
Poczta o2
Poczta WP
Skonfigurować dostępny na komputerach w pracowni program pocztowy tak aby odbierał pocztę ze
skrzynki grupowej (powstałej w pkt. 1) przy pomocy protokołu IMAP.
1.
2.
3.
Odebrać wiadomości powstałe w wyniku polecenia trzeciego
Sprawdzić wysyłanie poczty – napisać wiadomość na adres grupowy
PO SKOŃCZONYM ĆWICZENIU SKASOWAĆ UTWORZONĄ SKRZYNKĘ Z KOMPUERA W PRACOWNI
15
Dyski internetowe
Usługi dysków sieciowych polegają na udostępnieniu użytkownikowi pewnej przestrzeni na serwerze dostawcy,
którą może wykorzystać na przechowywanie własnych plików.
Dyski takie posiadają wiele zalet:
• Tworzenie kopii bezpieczeństwa, niezależnej od sprzętu użytkownika
• Dostęp do zapisanych plików z dowolnego urządzenia
• Synchronizację plików na wielu urządzeniach (PC, laptop, smartfon)
• Ułatwione dzielenie się danymi z innymi użytkownikami
Do wad można zaliczyć:
• Mniejsze bezpieczeństwo informacji przechowywanych w sieci w porównaniu z tymi, które są
przechowywane na nośnikach poza siecią (pendrive, płyta, komputer bez dostępu do sieci)
• Zależność od połączenia internetowego
• Ryzyko naruszenia prywatności przez usługodawcę
16
Dyski internetowe c.d.
Do trzech najpopularniejszych dostawców usługi dysku sieciowego należą:
• Google drive (usługa ta jest dostępna dla każdego posiadacza konta google) – 5 GB za darmo
• Ubuntu One – usługa oferowana przez firmę Canonical, twórcę najpopularniejszej dystrybucji Linux:
Ubuntu, rówież oferuje 5 GB przestrzeni zapisu
• Dropbox – usługodawca oferuje 2GB przestrzeni dyskowej, rozszerzalnej w sposób bezpłatny do
maksymalnej pojemności 18GB (zwiększana za polubienie na Facebooku, polecenie znajomemu, instalację
klienta na komputerze, przejście samouczka itd.)
Dwaj ostatni usługodawcy oferują możliwość pobrania bezpłatnego oprogramowania na urządzenia domowe
(komputer, telefon), które oferuje synchronizację danego urządzenia z chmurą. Polega ona na utworzeniu
nowego folderu na komputerze użytkownika, do którego będą pobierane pliki z dysku internetowego, a pliki
umieszczone w tym folderze zostaną skopiowane na dysk sieciowy. Jeśli plik o danej nazwie istnieje w obydwu
omawianych miejscach lecz jeden z nich posiada zmiany, starszy plik zostanie podmieniony na nowszy w
każdym zsynchronizowanym urządzeniu.
Każdy z omawianych dysków można również obsługiwać poprzez interfejs na stronie www usługodawcy.
17
Załadowywanie i dzielenie się plikami - Dropbox
Na rysunku poniżej przedstawiono interfejs użytkownika w serwisie Dropbox podczas obsługi dysku przez
stronę www.
3
2
1
Przycisk oznaczony numerem 1 wywołuje okno umożliwiające wybranie plików znajdujących się na dysku
twardym komputera, które mają zostać załadowane na dysk sieciowy.
Przycisk nr 2 pozwala na pobranie zaznaczonych plików na dysk twardy.
Przycisk nr 3 wywołuje okno pozwalające na wybranie sposobu udostępnienia wybranych blików. (ciąg dalszy
na kolejnej stronie)
18
Załadowywanie i dzielenie się plikami – Dropbox c.d.
Wspomniany na poprzedniej stronie przycisk nr 3 wywołuje okno przedstawione poniżej.
Wywołane okno pozwala na wprowadzenie adresów e-mail lub nazw innych użytkowników Dropbox, którym
ma zostać udostępniony wybrany plik. Na wprowadzone adresy e-mail zostanie wysłana wiadomość o treści
wpisanej w polu Wiadomość, zawierająca łącze do dzielonego pliku. Alternatywą jest wybranie przycisku
Uzyskaj łącze, który wprowadzi do schowka adres łącza.
19
Polecenia
1.
2.
3.
4.
5.
Założyć grupowe konto na dysku sieciowym Dropbox (podczas rejestracji podać mail grupowy)
Po weryfikacji adresu zalogować się do serwisu, a następnie załadować na dysk plik z tą instrukcją.
Oznaczyć załadowany plik jako udostępniany, skopiować łącze do niego i wysłać je na grupowego maila.
Każdy student powinien otrzymać wiadomość z linkiem do udostępnionego pliku (jeśli poprawie wykonano
poprzedni zestaw poleceń), należy go pobrać i zapisać na dysku.
Wykorzystać zdobyte dzięki tej instrukcji umiejętności by ułatwić sobie życie studenta poprzez zarządzanie
plikami, informacjami i danymi przydanymi dla całej grupy. 

Technologia Informacyjna - podstawy usług sieciowych

Transkrypt

Podobne dokumenty

Ćwiczenie 5. Arkusz kalkulacyjny Excel. Tworzenie i formatowanie

sprzętowych zawierający arkusz kalkulacyjny i edytor

Wykonujemy proste obliczenia w arkuszu

SCENARIUSZ LEKCJI TEMAT LEKCJI: Zastosowanie średnich w

Nowy interfejs okna głównego programu Doradca, od