Rekomendacje ECC-Net dla kupujących
Transkrypt
Rekomendacje ECC-Net dla kupujących
Zalecenia dla konsumentów TRANSGRANICZNY ZAKUP SAMOCHODU Na co należy zwrócić uwagę, polując na okazje Niniejsze zalecenia konsumenckie są częścią wspólnego projektu ECC-Net 2015 w sprawie transgranicznego zakupu samochodu i jego rejestracji Gdzie mogę znaleźć ogólne informacje na temat transgranicznych zakupów samochodów? Sprawdź w swoim Europejskim Centrum Konsumenckim. Mażesz również zasięgnąć informacji od Twoja Europa - porady. Porównaj ceny dokładnie Czy dana oferta dostępna jest w całej UE? Sprawdź sprzedawcę Sprawdź szczegóły dotyczące samochodu Skalkuluj rzeczywistą wartość samochodu Sprawdź czy samochód został skradziony Sprawdź formy płatności Nie podpisuj umowy, której nie rozumiesz Nawracające oszustwa zakupu samochodów dotychczas odnotowane przez ECC-Net Sprzedaż nieistniejącego samochodu Cofnięcie licznika Klonowanie Jeśli sprzedawca wykorzystuje platformy handlowe Do kogo należy zgłosić oszustwo? Porównaj ceny dokładnie Przed zakupem auta należy przeprowadzić własną analizę ofert różnych sprzedawców, porównać reklamy producentów oraz informacje, które są dostępne w Internecie. Standardowe wyposażenie oraz parametry techniczne mogą być różne w każdym państwie. Należy być bardzo dokładnym porównując ceny w różnych krajach, tak aby mieć pewność, że zestawiasz samochody o tych samych parametrach. Zwróć uwagę nie tylko na cenę samochodu, ale wszystkie opłaty dodatkowe, które mogą obowiązywać w twoich kraju, np. podatek od kupna samochodu, podatki ekologiczne, oznakowanie itp. Przewożąc samochód do swojego kraju koniecznie sprawdź, czy nie powinieneś posiadać tablic tranzytowych oraz ważnego ubezpieczenia. Czy dana oferta dostępna jest w całej UE? Oferty dostępne w jednym kraju nie zawsze są adresowane też do konsumentów z innego państwa UE. Może to się odnosić do samego zakupu, jak również usług dodatkowych np. gwarancji handlowej. Prawo UE zakazuje nieuzasadnionej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową lub miejsce zamieszkania, jednak istnieją uzasadnione powody, dla których oferty mogą się różnić w poszczególnych krajach. Są to koszty ponoszone ze względu na odległość, różne warunki rynkowe, ryzyko związane z różnicami między przepisami krajowymi. Jeśli jednak odnosisz wrażenie, że cena jest dyskryminująca dla twojego kraju zamieszkania, nie wahaj się skontaktować Europejskim Centrum Konsumenckim w Polsce. Sprawdź sprzedawcę Przed zainwestowaniem w samochód upewnij się na wszystkie możliwe sposoby, że sprzedawca jest warty zaufania. Sprawdź czy przedsiębiorca istnieje w rejestrach spółek publicznych, izb handlowych oraz sądów. Większość oficjalnych rejestrów świadczy podstawowe usługi dla konsumentów bezpłatnie. Kupując w Internecie należy szukać informacji wpisując dane identyfikujące firmę lub sprzedawcę np.: nazwę firmy oraz dane dyrektorów, siedzibę firmy, adres biura, numery telefonów itp. Sprawdź czy strona internetowa sprzedawcy zawiera ogólne warunki świadczenia usług, takie jak: prawo do reklamacji, odstąpienia od umowy oraz czy zostały one zapisane poprawnie. W przypadku umów zawieranych na odległość poza lokalem przedsiębiorcy, przysługuje Ci prawo odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni od dostarczenia towaru, chyba że samochód został specjalnie zaprojektowany/dostosowany do ciebie lub posiada specyficzne opcje i akcesoria wbudowane przez przedsiębiorcę. Zwróć uwagę na dzień, w którym została utworzona i zarejestrowana w rejestrze domen strona internetowa. Im nowsza, tym bardziej powinieneś być ostrożny. Zalecamy również sprawdzenie, czy opublikowane zdjęcia nie zostały pobrane z innych witryn. Uważaj na oszustów wykorzystujących dane. Strony czasami wyglądają jak repliki legalnych firm podające fałszywe adresy, skrzynki pocztowe. Jeśli posiadasz adres sprzedawcy, mapy internetowe pozwolą Ci zlokalizować siedzibę przedsiębiorcy. Jeżeli mieści się w dzielnicy mieszkalnej – bądź czujny. Sprawdź opinię o sprzedającym na forach internetowych lub na publicznie dostępnych czarnych listach sprzedawców. W celu zweryfikowania sprzedawcy można również skontaktować się z organem ochrony konsumentów (w Polsce UOKiK), aby sprawdzić czy nie zgłaszano skarg na danego przedsiębiorcę. Nie wahaj się zadzwonić do firmy, aby sprawdzić ich standard obsługi klienta. Wydrukuj i zachowaj najważniejsze dokumenty tj. faktury, potwierdzenie zamówienia, ogólne warunki świadczenia usług, korespondencję mailową z przedsiębiorcą. Sprawdź szczegóły dotyczące samochodu Poproś, aby sprzedawca wysłał ci szczegółowe dane samochodu: numer seryjny, kserokopię dowodu własności, stan licznika, fakturę za zakup. Unikaj sprzedawców, którzy na twoje pytania odpowiadają wymijająco. Przed zakupem samochodu za granicą, należy sprawdzić, czy samochód jest sprzedawany ze wszystkimi oryginalnymi papierami. Zapytaj sprzedawcę o książkę serwisową, historię samochodu oraz czy wszystkie dokumenty rejestracyjne są dostępne. Nie zgadzaj się na ich wysyłkę w późniejszym terminie. Skalkuluj rzeczywistą wartość samochodu W ogłoszeniach bardzo łatwo natrafić na niskie ceny, jeżeli jednak cena jest zbliżona do rynkowej, może wtedy obejmować koszt transportu samochodu z powrotem do sprzedawcy, jeżeli auto konsumentowi się nie spodoba. Uwzględnienie tego kosztu w ofercie przedsiębiorcy może wydawać się atrakcyjne, ale… Sprawdź rzeczywistą wartość samochodu, zwłaszcza w przypadku aut używanych. Jeżeli oferta wygląda na zbyt piękną, żeby mogła być prawdziwa, to prawdopodobnie prawdziwą nie jest. W większości krajów będziesz musiał skonsultować stan samochodu na prywatnych, niezależnych portalach internetowych, w klubach automobilowych bądź w klubie dilerów aut. Pamiętaj oceny na prywatnych portalach nie zawsze są dokładne, uwzględniają tylko informacje na temat: marki, modelu, rodzaju paliwa czy roku produkcji. Niektóre jednak są bardzo szczegółowe, zawierają informacje o historii samochodu od roku produkcji do daty pierwszej rejestracji, historię przeglądów, napraw, ubezpieczenia, a także informację czy samochód został zarejestrowany jako kradziony. Niektóre z portali stały się punktem odniesienia dla profesjonalistów, takich jak producenci, dystrybutorzy, prawnicy, komornicy, ubezpieczyciele, policjanci oraz organy podatkowe. Instytucje publiczne oferują możliwości kontroli. Na przykład, Estoński Zarząd Dróg posiada serwis internetowy, oferujący zweryfikowanie danych pojazdu. Szwedzka Agencja Transportu (Transportstyrelsen) dodatkowo zapewnia usługi online dla kontroli przeszłości pojazdu. Aby uzyskać dokładne informacje na temat samochodu, który chcesz kupić, można rozważyć przeprowadzenie niektórych kontroli na własną rękę. Jednak sprzedawca będzie musiał się na to zgodzić i być może trzeba będzie za to zapłacić. Każdy samochód musi przejść kontrolę pojazdu, dlatego sprawdź ze sprzedawcą, kiedy ostatnia inspekcja miała miejsce oraz kiedy należy ją powtórzyć. Okres w którym samochód powinien przejść kontrolę różni się w zależności od kraju członkowskiego. Niemniej jednak Dyrektywa 209/40/WE określa minimalne wymagania: samochody osobowe muszą przejeść kontrolę przynajmniej 4 lata od pierwszej rejestracji, a następnie co 2 lata. Informacja o tym czy samochód przeszedł wcześniejsze kontrole może dać wyobrażenie o jego obecnym stanie, przynajmniej w odniesieniu do tego czy jest sprawny. Przejście kontroli nie musi wcale oznaczać, że samochód jest w dobrym stanie. Kontrole techniczne samochodów również mogą się różnić w zależności od kraju, np. austriackie świadectwo zawiera informacje na temat części, które nie są objęte testem takich jak zewnętrzny opis samochodu (zarysowania itp.), niemiecki certyfikat z drugiej strony daje trochę więcej informacji niż wyniki testów, ale jest bardzo zwięzły. Sprawdź czy samochód został skradziony Niektóre państwa członkowskie gwarantują publiczny dostęp do wykazów skradzionych samochodów, które mogą być dostępne dla konsumentów. W innych krajach tylko organy państwowe mogą uzyskać dostęp do danych rejestracyjnych, dlatego powstały portale internetowe w celu sporządzenia wykazów skradzionych samochodów. Nie są one tak pewne, jednak mogą zasugerować, że należy przeprowadzić dokładniejszą kontrolę. Sprawdź formy płatności Pytając o metody płatności, należy zachować szczególną ostrożność, szczególnie jeżeli sprzedający próbuje cię odwieść od korzystania z konta bankowego. Sieć ECC-Net zazwyczaj zaleca, aby nie dokonywać przedpłaty przelewem bankowym, szczególnie jeśli nigdy nie widzieliśmy się ze sprzedawcą i nie obejrzeliśmy samochodu. ECK doradza szczególną ostrożność przed zatwierdzeniem płatności i zaleca używanie kart kredytowych, które dają lepsza ochronę, zwłaszcza w ramach procedury obciążenia zwrotnego (Chargeback). Nie podpisuj umowy, której nie rozumiesz Należy bardzo dokładnie przeczytać umowę: liczy się każde słowo! Niektórzy przedsiębiorcy starają się wykluczyć swoją odpowiedzialność za niegodność towaru z umową, twierdząc, że umowa jest umową business-to-business lub, że samochód sprzedawany jest bez prawa do reklamacji. Nawracające oszustwa zakupu samochodów dotychczas odnotowane przez ECC-Net Tego typu przypadki oszustw, w różnych formach można znaleźć w całej UE. Wiele platform internetowych o tematyce motoryzacyjnej wydało ostrzeżenia, w celu zapobiegnięcia nadużyciom. W kilku krajach trwają postępowania karne oraz próby odnalezienia sprawców. Sprzedaż nieistniejącego samochodu Reklama atrakcyjnego samochodu umieszczana jest na stronie internetowej, pośredniczącej w sprzedaży aut. Zainteresowana strona jest niezwłocznie informowana, że sprzedający oraz pojazd nie znajdują się w pobliżu, dlatego trudno będzie umówić sprzedaż. W celu „rezerwacji” pojazdu oraz potwierdzeniu zainteresowania samochodem przez kupującego, sprzedający wymaga uiszczenia depozytu. We wszystkich tego typu przypadkach kupujący jest proszony o wykonanie przelewu bankowego na konto założone w innym kraju, na ogół otwarte w imieniu osoby prywatnej lub na nieistniejącą firmę. Oszuści mogą wysyłać sfałszowane e-maile sugerujące, że, pośrednicząca strona internetowa zaleca taką metodę płatności lub gwarantuje zwrot wpłaconej gotówki w przypadku wystąpienia problemów. Wiadomości wyglądają zwykle jakby pochodziły od strony pośredniczącej, ale tak nie jest, ponieważ właściciele stron pośredniczących nigdy nie interweniują bezpośrednio w sprzedaż. Bardzo często konsument zostaje przekierowany do fałszywej strony osoby trzeciej lub firmy transportowej, która może zaoferować pomoc w transporcie samochodu do kraju konsumenta. Firma ta również przesyła fałszywe e-maile, aby wzmocnić zaufanie kupującego. Po dokonaniu przelewu okazuje się, że sprzedaż nigdy nie miała miejsca, a sprzedawca nie istnieje. Cofnięcie licznika Oszustwo polega na przestawieniu licznika w samochodzie w celu zwiększenia jego pozornej wartości. Łatwo to zrobić za pomocą mechanicznych lub cyfrowych urządzeń, dostępnych powszechnie w Internecie. Cofanie liczników jest legalne tylko na Cyprze, Łotwie i w Portugalii. W innych krajach w celu złożenia reklamacji zwykle należy rozpocząć postępowanie karne, które jest skomplikowane, kosztowne i długotrwałe – zwłaszcza w kontekście transgranicznym. Trzeba również zapewnić faktyczne dowody oszustwa, z zamiarem dostarczenia fałszywych informacji przez sprzedającego itp. Jeżeli obowiązujące prawo nie stanowi zerwania kontraktu, konieczne może być orzeczenie sądu w postępowaniu cywilnym. Oprócz manipulacji cenowej, cofnięcie licznika wpływa na bezpieczeństwo użytkowników dróg, im bardziej zużyty jest samochód, tym większe jest ryzyko awarii lub wypadku. Dlatego, o ile to możliwe należy sprawdzić przebieg samochodu przed jego zakupem. Instrukcja obsługi lub książka serwisowa, mogą dać wskazówki dotyczące przebiegu i wieku samochodu. Znalezienie informacji i faktycznym przebiegu pojazdu jest dość trudne, ponieważ najczęściej wiąże się z przeprowadzeniem kontroli pojazdu, na który musi się zgodzić sprzedawca. Tylko w kilku jest to możliwe: W Belgii i Holandii konsumenci mogą skontaktować się z "Car-pass" lub "NAPdocument", którzy wskażą przebieg samochodu dla konkretnego terminu. Jeżeli usługa „Car-pass” w Belgii nie jest możliwa, konsument może domagać się unieważnienia sprzedaży. W Wielkiej Brytanii konsumenci mogą sprawdzić przebieg wykorzystując „M.O.T.”: https://www.gov.uk/check-mot-status Na stronie szwedzkiej Agencji Transportu, konsumenci mogą znaleźć datę ostatniej zatwierdzonej kontroli technicznej i przebieg w tym czasie. Klonowanie Klonowanie wiąże się z podaniem tożsamości innego wcześniej zarejestrowanego samochodu, wykorzystując jego numer rejestracyjny lub inny numer identyfikacyjny. W niektórych przypadkach numer tablic rejestracyjnych jest wymyślony i nie odpowiada innemu zarejestrowanemu samochodowi. Konsumenci powinni mieć to na uwadze, szczególnie wtedy, gdy cena samochodu odbiega od jego rzeczywistej wartości, jeżeli znajdą nieścisłości w historii pojazdu, błędy w dokumentach, jakiekolwiek oznaki ingerowania w tablice rejestracyjne itp. Niestety konsumenci o tym, że padli ofiarą oszustwa dowiadują się po zakupie, gdy otrzymują powiadomienia o niezapłaconych mandatach parkingowych lub za przekroczoną prędkość. Jeśli otrzymasz podobne zawiadomienie, należy je zakwestionować dostarczając kopie swoich dokumentów rejestracyjnych pojazdu i swojej tożsamości. Udowodnij, że nie mogło Cię być w miejscu, w którym popełniono wykroczenie przedstawiając oświadczenie od pracodawcy, wyciąg z banku, bilet na pociąg, samolot lub inny dokument. Zanim otrzymasz kolejne zawiadomienie, najlepiej złóż zawiadomienie na policji lub w prokuraturze. Można również zgłosić skargę do organu rejestrującego pojazdy. Jeśli sprzedawca wykorzystuje platformy handlowe lub inne internetowe strony pośredniczące, czy można rozpocząć postępowanie przeciwko pośrednikowi? Zgodnie z regulaminami internetowych stron pośredniczących, pośrednik nie ponosi żadnej odpowiedzialności za publikację ogłoszenia. Nie jest więc odpowiedzialny za dane, zdjęcia, reklamy lub informacje zamieszczane na stronie dostarczone przez reklamodawców chyba, że reklama jest nielegalna lub administrator strony nie przestrzega ustawodawstwa krajowego. Pośrednicy zazwyczaj współpracują z organami wymiaru sprawiedliwości lub z policją. Pamiętaj, że umowa zostaje podpisana ze sprzedającym auto, a nie z pośrednikiem. Jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że sprzedawca jest oszustem, zgłoś je administratorowi platformy, który może zapobiec publikacji kolejnych ogłoszeń. Do kogo należy zgłosić oszustwo? W swoim kraju należy skontaktować się z policją lub prokuraturą. W kraju sprzedawcy, jeżeli nie masz możliwości zgłosić sprawy na miejscu, możesz wysłać list polecony na najbliższy sprzedawcy posterunek policji. Służby policyjne w różnych krajach mają specjalne jednostki zajmujące się cyberprzestępczością, do których można zgłaszać oszustwa internetowe. Przydatne mogą się okazać fora internetowe i grupy dyskusyjne, być może znajdziesz tam więcej skarg na danego przedsiębiorcę. Koniecznie wskaż to policji, pomoże to podkreślić skalę oszustwa. Jeżeli nie możesz osiągnąć polubownego rozwiązania z przedsiębiorcą z siedzibą w innym kraju członkowskim UE, Norwegii lub Islandii skontaktuj się ze swoim Europejskim Centrum Konsumenckim: http://konsument.gov.pl/