Zeszyt Metodyczny SCE nr 77 - Samorządowe Centrum Edukacji w

Zeszyt Metodyczny SCE nr 77 - Samorządowe Centrum Edukacji w

ISSN 1731-9765
ZESZYT METODYCZNY
SAMORZĄDOWEGO CENTRUM EDUKACJI W TARNOWIE
NR 77
EWA SAWICKA
Program nauczania zajęć technicznych w szkole podstawowej.
SCE
TARNÓW 2014
1
Koncepcja serii:
dr Barbara Dagmara Niziołek
Koordynator serii:
Izabela Nadolnik
Projekt typograficzny:
Izabela Nadolnik
ISSN: 1731- 9765
Wydawnictwo SCE
Tarnów 2014 – 02- 25
Adres SCE w Tarnowie:
Aleja Solidarności 5-9
33-100 Tarnów
www.sce.pl
[email protected]
Publikacja finansowana przez SCE w Tarnowie
Wydanie I
Druk: Samorządowe Centrum Edukacji w Tarnowie
Nakład:
2
Spis treści:
Wstęp…………………………………………………………………………………………..4
Cele kształcenia i wychowania…………………………….………………………………….6
Treści nauczania……………………………………………………………………………....7
Przewidywane osiągnięcia uczniów………………………………………………………….17
Procedury osiągania celów edukacyjnych……………………………………………………18
Metody sprawdzania osiągnięć uczniów i kryteria oceniania ich wiadomości i umiejętności
…………………………………………………………………………………………….......19
Bibliografia…………………………………………………………………………………...21
3
Wstęp:
Wprowadzenie w 2012 roku nowego przedmiotu nauczania w szkole podstawowej:
„Edukacja techniczna”, stawia przed uczniami, a przede wszystkim nauczycielami nowe
wyzwania. Współczesny nauczyciel spotyka się na co dzień z uczniami korzystającymi
z nowoczesnych technologii i mającymi niejednokrotnie na ten temat bardzo szeroką wiedzę.
Nowoczesna szkoła powinna zająć się więc dalszym kształceniem i doskonaleniem
kompetencji technicznych uczniów, a przede wszystkim rozwijaniem umiejętności
wykorzystywania przez nich nowoczesnych technologii w życiu codziennym.
W aktualnej rzeczywistości szkolnej, przyjaznej uczniom, powinni oni interesować się
aktywnym poznawaniem świata techniki, stawać się świadomymi uczestnikami i twórcami
kultury technicznej, wdrażającymi ją w życiu codziennym.
Z drugiej strony należy dołożyć wszelkich starań i zadbać o rozwój uczniowskich
umiejętności praktyczno – manualnych, które są tak samo ważne w życiu człowieka, jak
umiejętności posługiwania się technologiami informacyjnymi.
Współczesna szkoła powinna również zadbać oto, aby stworzyć odpowiednie warunki do
praktycznych - technicznych działań uczniów, rozpoznawać i kształtować ich zdolności
manualne, rozwijać zainteresowania związane z działalnością manualną młodych ludzi.
Dokumentem zawierającym aktualne założenia programowe przedmiotu „Zajęcia
techniczne” na drugim etapie edukacyjnym jest Załącznik nr 2 do Rozporządzenia Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych
typach szkół (DzU z dnia 15 stycznia 2009 r., nr 4, poz. 17).
Cele kształcenia – wymagania ogólne:
I. Rozpoznawanie i opis działania elementów środowiska technicznego.
II. Planowanie i realizacja praktycznych działań technicznych (od pomysłu do wytworu).
III. Sprawne i bezpieczne posługiwanie się sprzętem technicznym.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
1. Opisywanie techniki w bliższym i dalszym otoczeniu. Uczeń:
1) opisuje urządzenia techniczne ze swojego otoczenia, wyróżnia ich funkcje;
2) podaje zalety i wady stosowanych rozwiązań materiałowych i konstrukcyjnych.
2. Opracowywanie koncepcji rozwiązań problemów technicznych. Uczeń:
1) rozpoznaje materiały konstrukcyjne: papier, materiały drzewne, metale, tworzywa sztuczne; bada
i porównuje podstawowe ich właściwości: twardość i wytrzymałość; określa możliwości
wykorzystania różnych materiałów w technice w zależności od właściwości;
2) zapisuje rozwiązania techniczne w formie graficznej, wykonuje odręczne szkice techniczne i proste
rysunki rzutowe (prostokątne i aksonometryczne), analizuje rysunki techniczne stosowane
w katalogach i instrukcjach obsługi;
3) konstruuje modele urządzeń technicznych, posługując się gotowymi zestawami do montażu
elektronicznego i mechanicznego.
3. Planowanie i realizacja praktycznych działań technicznych. Uczeń:
1) wypisuje kolejność działań (operacji technologicznych); szacuje czas ich trwania; organizuje
miejsce pracy;
2) posługuje się podstawowymi narzędziami stosowanymi do obróbki ręcznej (piłowania, cięcia,
szlifowania,wiercenia) różnych materiałów i montażu.
4
4. Sprawne i bezpieczne posługiwanie się sprzętem technicznym. Uczeń:
1) potrafi obsługiwać i regulować urządzenia techniczne znajdujące się w domu, szkole i przestrzeni
publicznej, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa; czyta ze zrozumieniem instrukcje obsługi urządzeń;
2) bezpiecznie uczestniczy w ruchu drogowym jako pieszy, pasażer i rowerzysta.
5. Wskazywanie rozwiązań problemów rozwoju środowiska technicznego. Uczeń:
1) opisuje zasady segregowania i możliwości przetwarzania odpadów z różnych materiałów: papieru,
drewna,
tworzyw sztucznych, metali i szkła;
2) opracowuje projekty racjonalnego gospodarowania surowcami wtórnymi w najbliższym
środowisku: w domu, na osiedlu, w miejscowości.
Charakterystyka programu:
„Program nauczania zajęć technicznych w szkole podstawowej”, skierowany jest do
nauczycieli o różnym stażu pracy, prowadzących zajęcia techniczne w klasach IV–VI szkoły
podstawowej. Jest napisany prostym, zrozumiałym językiem bez zbędnego „uatrakcyjniania”,
gdyż został pomyślany jako podręczna pomoc dla nauczyciela, z której może on szybko
i sprawnie skorzystać w każdym momencie lekcji.
W programie szczególny nacisk położono na wyposażenie uczniów w umiejętności
praktycznego wykorzystania posiadanych wiadomości, samodzielnego planowania oraz
wykonywania praktycznych działań technicznych. Treści kształcenia określają rodzaje
i właściwości materiałów, budowę prostych urządzeń i ich użytkowanie, a także czytanie
dokumentacji technicznej oraz bezpieczne poruszanie się po drogach pieszo i na rowerze.
Podkreślono również konieczność ochrony środowiska naturalnego, recyklingu i właściwego
wykorzystywania surowców wtórnych.
Proponowana działalność techniczna uczniów może być prowadzona we wszystkich
placówkach, również tam, gdzie brakuje pracowni technicznej z prawdziwego zdarzenia.
5
Cele kształcenia i wychowania
Ogólne cele kształcenia i wychowania:
Rozumienie i opisywanie przez uczniów techniki w bliższym i dalszym otoczeniu.
Wykształcenie u uczniów umiejętności planowania i realizowania praktycznych działań
technicznych.
Zdobywanie wiedzy na temat funkcjonowania środowiska technicznego.
Wypracowanie przez uczniów sprawnego i bezpiecznego posługiwania się sprzętem
technicznym.
Umożliwienie uczniom zdobycia karty rowerowej i przygotowanie ich do bezpiecznego
uczestniczenia w ruch drogowym.
Szczegółowe cele kształcenia:
Przedstawianie właściwości podstawowych materiałów konstruktorskich.
Pokazanie
praktycznego
w najbliższym otoczeniu.
zastosowania
różnych
materiałów
konstruktorskich
Tworzenie prostej dokumentacji technicznej.
Czytanie ze zrozumieniem instrukcji obsługi i tabliczek znamionowych.
Poznanie zasad działania i obsługa podstawowych urządzeń technicznych, występujących
w środowisku ucznia.
Umiejętne planowanie i organizowanie działań technicznych.
Bezpieczne poruszanie się ucznia po drogach, jako pieszy, pasażer, rowerzysta.
Recykling – racjonalne gospodarowanie surowcami wtórnymi.
Szczegółowe cele wychowania:
Inspirowanie do myślenia technicznego.
Rozbudzanie zainteresowań technicznych.
Zachęcanie do eksperymentów, stawiania pytań i szukania samodzielnych odpowiedzi.
Wdrażanie do pracy zespołowej.
Rozwijanie wyobraźni przestrzennej, jasnego formułowania pomysłów i logicznego
wypowiadania się na ich temat.
6
Umiejętne korzystanie z różnych źródeł informacji (podręczniki, czasopisma specjalistyczne,
Internet, itp.)
Wszechstronne rozwijanie osobowości ucznia (kreatywność, dokładność, pracowitość,
odpowiedzialność, systematyczność).
Rozwijanie świadomości ekologiczne.
Treści nauczania:
lp
Tematyka
Zakres treści
l. godz.
Dział: Uczeń uczestnikiem ruchu
drogowego.
1
Bezpieczeństwo ucznia w szkole.
Przyczyny i rodzaje wypadków
w szkole.
Regulaminy obowiązujące w szkole.
Regulaminy pracowni technicznej.
Droga ewakuacyjna i sygnały
alarmowe obowiązujące w szkole.
Ochrona przeciwpożarowa
1
2
Znaki drogowe obowiązujące
pieszych.
Pojęcia: droga, chodnik, jezdnia, pas
ruchu, torowisko, droga rowerowa,
autostrada itp.
Budowa drogi.
Znaki drogowe obowiązujące
pieszych i rowerzystów.
1
3
Hierarchia ważności norm,
sygnałów i poleceń w ruch
drogowym.
Typy i rodzaje znaków drogowych:
pionowe, poziome, linie i symbole.
Normy i polecenia w ruchu
drogowym.
1
4
Wykonanie przykładowego znaku
pionowego (ostrzegawczego,
zakazu, nakazu).
Prawidłowe planowanie
i organizacja miejsca pracy.
Planowanie kolejności działań.
Właściwy dobór materiałów
i narzędzi.
1
5
Korzystanie z drogi
ogólnodostępnej – piesza
wycieczka do zakładu produkcji
znaków drogowych.
Zasady planowania wycieczek
pieszych .
Regulamin wycieczek szkolnych.
Poznanie okolicy szkoły,
obserwowanie i rozpoznawanie
różnych znaków drogowych.
1
7
Zwrócenie uwagi na znaki
ostrzegawcze.
Etapy produkcji znaków drogowych.
6
Pieszy poza miastem.
Pojęcia: obszar zabudowany,
niezabudowany.
Zasady poruszania się po drogach
bez chodnika w obszarze
niezabudowanym.
Znaczenie elementów
odblaskowych.
1
7
Zachowanie szczególnej
ostrożności i ograniczonego
zaufania w ruchu drogowym.
Zasady przechodzenia przez jezdnię,
torowisko kolejowe, tory
tramwajowe.
Skutki nieprzestrzegania w/w zasad
przez pieszych.
Znaczenie zasady szczególnej
ostrożności i ograniczenia zaufania
dla bezpieczeństwa w ruchu
drogowym.
1
Dział: Uczeń użytkownikiem
transportu zbiorowego
i indywidualnego.
8
Rodzaje środków transportu.
Pojęcia: środki komunikacji
publicznej i ich rodzaje .
Rodzaje pociągów, stacja PKP,
perony.
1
9
Uczeń pasażerem – zachowanie
się w środkach komunikacji
publicznej.
Przystanek autobusowy,
tramwajowy, piktogramy, rozkłady
jazdy, bilety komunikacji miejskiej.
1
10
Bezpieczeństwo podczas jazdy
samochodem osobowym..
Samochód osobowy, wyposażenie:
pasy bezpieczeństwa, poduszki
i kurtyny powietrzne, foteliki
samochodowe dla dzieci, apteczka,
gaśnica.
1
11
Wypadki na drogach.
Przyczyny wypadków powodowane
przez pieszych.
1
8
Numery telefonów alarmowych
Powiadomienie służb ratowniczych
o wypadku.
12
Pierwsza pomoc przedlekarska.
Poznanie podstawowych zasad
udzielania pomocy przedlekarskiej.
Spotkanie z ratownikiem
medycznym.
1
Dział: Uczeń rowerzystą.
13
Budowa roweru.
Rodzaje rowerów.
Elementy układów rowerowych.
Obowiązkowe i dodatkowe
wyposażenie roweru – przerzutki.
1
14
Warunki uzyskania karty
rowerowej.
Warunki i czynności konieczne do
uzyskania karty rowerowej.
Technika jazdy rowerem.
1
15
Konserwacja roweru.
Przygotowanie roweru do jazdy
Sprawdzenie układów.
Środki konserwujące do rowerów.
Drobne naprawy.
1
16
Prawa i obowiązki rowerzystów.
Pojęcia: znaki ostrzegawcze, zakazu, 1
nakazu, tablice informacyjne.
17
Manewry na rowerze.
Zasady włączania się do ruchu.
Zmiana kierunku ruchu.
Zmiana pasa ruchu.
Wymijanie, omijanie, wyprzedzanie,
zawracanie.
Zasady bezpieczeństwa podczas
w/w manewrów.
1
Ćwiczenia w/w manewrów.
2
Pojęcia; skrzyżowanie równoległe,
z drogą z pierwszeństwem
przejazdu.
Organizacja ruchu na różnych
rodzajach skrzyżowań.
Sygnały dawane przez osoby
1
18–19 Ćwiczenia praktyczne
w wykonywaniu manewrów
wyprzedzania, omijania,
wymijania, zawracania.
20
Rowerem przez skrzyżowanie.
9
kierujące ruchem.
21
Wykonujemy makietę
skrzyżowania.
Planowanie etapów pracy.
Narzędzia do obróbki papieru.
Zastosowanie papieru.
1
22
Specjalne pasy ruchu.
Pojazdy uprzywilejowane
Specjalne pasy ruchu i ich
wykorzystywanie.
1
Dział: Uczeń planuje wycieczkę.
23
Planujemy wycieczkę.
Regulamin wycieczek szkolnych.
Karta wycieczki.
Wyposażenie plecaka.
1
24
Zasady bezpieczeństwa podczas
wypoczynku w górach i nad wodą.
Zasady korzystania z kąpielisk.
Ratownictwo wodne WOPR.
Zasady korzystania z wypoczynku
w górach – GOPR.
Wyposażenie plecaka.
1
25–30 Lekcje utrwalające,
powtórzeniowe, sprawdziany
wiadomości i ich poprawa.
5
Dział: Zasady bezpieczeństwa
podczas zajęć technicznych.
31
Poznajemy regulamin pracowni
technicznej.
Zasady obowiązujące podczas zajęć
praktycznych.
Zasady BHP podczas korzystania
z narzędzi i urządzeń technicznych
oraz sprzętu AGD.
Rodzaje znaków BHP.
1
32
Droga ewakuacyjna w szkole.
Sygnały alarmowe obowiązujące
w szkole.
Oznaczenia drogi ewakuacyjnej
p-poż.
Podręczny sprzęt gaśniczy, hydranty
dodatkowe ujęcia wody w szkole.
1
Sporządzamy listę niezbędnych
przedmiotów.
1
Dział: Ochrona środowiska –
recykling.
33
Planujemy rozsądnie zakupy.
10
Racjonalne wykorzystanie
żywności.
Wykorzystanie resztek pożywienia.
Problem głodu i braku żywności na
świecie.
34
Chronimy Ziemię.
Zagrożenia dla Ziemi spowodowane
dziurą ozonową, kwaśnymi
deszczami, ociepleniem klimatu,
niekontrolowaną wycinką zasobów
leśnych itp.
1
35
Właściwe gospodarowanie
odpadami - recykling.
Surowce wtórne.
Rodzaje odpadów – segregacja
śmieci.
Metody recyklingu stosowane na
świecie.
1
Planowanie etapów pracy.
Technika papieru mache.
Wykonanie osłonek na doniczki.
2
Organizacja i planowanie etapów
pracy.
Poznanie techniki zdobienia
decoupage.
Potrzebne narzędzia i materiały.
Praca wytwórcza.
1
40–41 Pismo techniczne.
Zastosowanie pisma technicznego.
Wymiary liter i cyfr.
Posługiwanie się pismem
technicznym – ćwiczenia w pisaniu
pismem technicznym.
2
42
Jak powstaje rysunek techniczny?
Zastosowanie rysunku technicznego.
Narzędzia kreślarskie i pomiarowe.
1
43
Podstawowe elementy rysunku
technicznego.
Pojęcia: normalizacja, format.
Znormalizowane elementy rysunku
technicznego.
Format arkuszy rysunkowych, linie
rysunkowe i wymiarowe, podziałka,
tabliczka rysunkowa.
1
37–38 Mój pomysł na recykling – papier
mache.
39
Ozdabianie osłonek na doniczki
techniką decoupage.
Dział: Rysunek techniczny.
11
44-45
Rzuty prostokątne.
Pojęcia: rzutowanie prostokątne,
rzutnia, rzut boczny, rzut główny,
rzut z góry.
Zasady przedstawiania przedmiotów
w rzutach prostokątnych –
ćwiczenia.
2
2
46–47 Rzuty aksonometryczne –
podstawy rzutowania.
Pojęcia: rzutowanie
aksonometryczne, izometria
i dimetria ukośna i prostokątna.
Podstawy rzutowania figur
przestrzennych.
2
48-49
Wymiarowanie rysunków
technicznych.
Zasady wymiarowania rysunków
technicznych.
Linie, liczby i znaki wymiarowe.
Dział: Drzewo i drewno.
1
50
Jak powstaje drewno?
Gatunki drzew.
Budowa wewnętrzna i zewnętrzna
drewna.
Etapy przetwarzania drewna.
51
Materiały drewnopochodne
i drewnopodobne i ich
zastosowanie.
Produkcja i rodzaje materiałów
drewnopochodnych.
Wytwarzanie materiałów
drewnopodobnych.
Narzędzia i maszyny do obróbki
materiałów drewnopochodnych
i drewnopodobnych.
Zastosowanie materiałów
drewnopodobnych
i drewnopochodnych w życiu
codziennym.
52-53
Wycieczka do tartaku.
Zaplanowanie wycieczki
Proces technologii obróbki drewna.
Zasady poruszania się po drogach.
2
54
W jaki sposób łączymy elementy
drewniane?
Rodzaje połączeń elementów
drewnianych: rozłączne
i nierozłączne.
Rodzaje klejów.
1
1
12
Dział: Papier.
55
Jak powstaje papier?
Etapy produkcji papieru.
Rodzaje wytworów papierniczych
i ich zastosowanie.
Metody obróbki papieru.
Narzędzia do obróbki papieru.
1
56
Poznajemy technikę orgiami –
wykonywanie podstawowych baz.
Historia orgiami, literatura.
Rodzaje papieru stosowane
w złożeniach.
Wykonywanie podstawowych baz
gołąbek - ćwiczenia.
1
57
Wykonanie ozdobnego kotylionu
(z okazji święta narodowego lub
karnawału).
Organizacja i planowanie etapów
pracy.
Przybory do obróbki papieru.
Zastosowanie odpowiedniego
rodzaju materiału (bibuła, krepina,
ozdobny papier itp.).
1
58-59
Projektowanie i wykonanie
elementów dekoracyjnych – palma
świąteczna.
Planowanie etapów pracy.
Przybory do obróbki papieru,
krepiny, bibuły.
Zastosowanie odpowiednich
materiałów papierniczych
i roślinnych.
2
60
Tekturowa ramka na zdjęcia.
Planowanie etapów pracy.
Zastosowanie różnych poznanych
technik zdobniczych.
Przybory i narzędzia do obróbki
papieru.
1
61-62
Papierowa wiklina – koszyczek na
drobiazgi.
Organizacja i planowanie pracy.
Materiały i narzędzia – papier
gazetowy z recyklingu.
Przybory i narzędzia do obróbki
papieru.
2
Dział: Metaloznawstwo.
63
Wszystko o metalach żelaznych
i nieżelaznych.
Pojęcia: stop, ruda żelaza, metale
żelazne i nieżelazne.
Sposoby otrzymywania metali.
1
64
Zastosowanie metali w życiu
codziennym.
Rodzaje i właściwości metali.
Zastosowanie metali w zależności
1
13
od ich właściwości.
Narzędzia i sposoby obróbki metali.
65
Rodzaje połączeń metali.
Połączenia rozłączne: śrubowe,
kołowe, klinowe.
Połączenia nierozłączne: spawane,
zgrzewane, nitowe, klejone.
Zastosowanie połączeń metali
w życiu codziennym.
1
Dział: Tworzywa sztuczne.
66
Tworzywa sztuczne i ich
zastosowanie.
Otrzymywanie tworzyw sztucznych
Rodzaje i właściwości tworzyw
sztucznych.
Zastosowanie i znaczenie tworzyw
sztucznych w różnych dziedzinach
życia.
Narzędzia do obróbki tworzyw
sztucznych.
1
67-68
Masa solna – wykonywanie ozdób
choinkowych
Planowanie etapów pracy.
Wykonanie masy solnej.
Proces suszenia lub wypiekania.
Malowanie i ozdabianie poznanymi
wcześniej technikami.
2
Dział: Włókiennictwo.
69
Co to jest włókno?
Pojęcia: włókno, tkanina, dzianina,
ścieg.
Pochodzenie i rodzaje włókien –
rośliny i zwierzęta, z których
uzyskuje się włókna.
1
70
Nasze ubrania.
Właściwości i zastosowanie różnych
materiałów włókienniczych.
Sposoby konserwacji ubrań.
Znaczenie symboli umieszczanych
na metkach odzieżowych.
Określanie składu materiału.
Recykling odzieży używanej.
1
71-72
Rodzaje ściegów krawieckich –
podstawowe ściegi ręczne.
Planowanie i organizacja pracy.
Podstawowe ściegi ręczne i sposoby
ich wykonywania.
Narzędzia i przybory krawieckie.
Ćwiczenia praktyczne.
2
73-74
Rodzaje ściegów krawieckich –
ściegi maszynowe.
Budowa i działanie maszyny do
szycia, rodzaje nici.
Podstawowe ściegi maszynowe
2
14
i sposoby ich wykonywania.
Planowanie i organizacja pracy.
Ćwiczenia praktyczne.
75-76
Makrama i jej zastosowanie.
Planowanie pracy.
Rodzaje sznurka.
Podstawowe węzły i sploty
występujące w makramie.
Zastosowanie makramy.
Ćwiczenia praktyczne – wykonanie
ozdobnej sowy.
77
Haft matematyczny.
Planowanie i organizacja pracy.
Rodzaje nici i ich zastosowanie.
Narzędzia i materiały potrzebne do
wykonania pracy.
Ćwiczenia praktyczne.
2
1
Dział: Gospodarstwo domowe.
78
Rodzaje pralek.
Sposoby i warunki konserwacji
odzieży.
Pralka wirnikowa.
Pralka automatyczna
Czytanie instrukcji obsługi
i tabliczki znamionowej urządzeń.
Obsługa pralek zgodnie z instrukcja
obsługi.
Konserwacja pralek, zastosowanie
odpowiednich środków piorących.
1
79
Budowa i działanie żelazka.
Budowa żelazka.
Czytanie instrukcji obsługi
i tabliczki znamionowej.
Obsługa żelazka – ćwiczenia
praktyczne.
Konserwacja – zastosowanie wody
destylowanej.
1
80
Urządzenia gospodarstwa
domowego wyposażone w silnik –
mikser, sokowirówka.
Rodzaje urządzeń gospodarstwa
domowego: wyposażone w silnik
elektryczny(mikser, sokowirówka).
Informacje zawarte w instrukcjach
obsługi i na tabliczkach
znamionowych urządzeń.
Konserwacja urządzeń.
Zagrożenia związane z obsługą
urządzeń.
1
15
81
Rodzaje instalacji domowych.
Instalacje domowe ich rodzaje
i wykorzystanie.
Zasady bezpiecznego użytkowania
domowej instalacji elektrycznej.
Zasady udzielania pomocy
porażonemu prądem elektrycznym.
Rozwój techniki a środowisko
naturalne człowieka.
1
Dział: Odżywianie się
i przetwarzanie żywności.
82
Zasady racjonalnego żywienia –
jadłospis
Rodzaje składników pokarmowych,
grupy produktów żywnościowych.
Rola witamin i mikroelementów
w odżywianiu się człowieka.
Żywność ekologiczna.
Jadłospis – ćwiczenia.
1
83
Nakrywanie do stołu.
Planowanie i organizacja pracy.
Rodzaje nakryć stołowych.
Ćwiczenia praktyczne.
1
84
Przygotowujemy stół świąteczny.
Organizacja pracy.
Nakrywanie do stołu – ćwiczenia.
Dekoracja stołu w zależności od
okoliczności.
1
85
Przechowywanie produktów
żywnościowych
Opakowania stosowane do
produktów spożywczych.
Informacje zawarte na
opakowaniach produktów
żywnościowych.
Metody konserwacji żywności:
chemiczne, fizyczne, biologiczne.
Rola konserwantów i dodatków
spożywczych dla zdrowia i życia
konsumentów.
1
86
Budowa i działanie lodówki.
Dane techniczne.
Budowa i działanie lodówki.
Zasady przechowywania
i rozłożenia produktów
w chłodziarce.
Konserwacja urządzenia.
1
87-90
Lekcje utrwalające,
powtórzeniowe, sprawdziany
wiadomości
3
16
Przewidywane osiągnięcia uczniów:
Po zrealizowaniu „Programu nauczania zajęć technicznych w szkole podstawowej", uczeń:
- zna znaki drogowe, ich rodzaje i typy,
- zna zasady ruchu pieszych, rowerzystów i pasażerów,
- bezpiecznie porusza się po drogach,
- zdobywa uprawnienia do kierowania rowerem – uzyskuje kartę rowerową,
- zna zasady zachowania się na miejscu wypadku drogowego,
- zna podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej ,
- rozróżnia zalety i wady stosowanych rozwiązań materiałowych i konstrukcyjnych,
- umie rozpoznać materiały konstrukcyjne,
- bada i porównuje podstawowe właściwości materiałów konstruktorskich,
- umie zapisać rozwiązania techniczne w formie graficznej,
- projektuje wyroby użytkowe,
- organizuje stanowisko pracy, dba o ład i porządek,
- umie opracować techniczną realizację zadania,
- umie zaprojektować swoja pracę,
- umie w określonym stopniu opanować umiejętności technologiczne,
- umie ocenić gotowy, wykonany przez siebie wyrób,
- zna budowę urządzeń, narzędzi i przyrządów i umie je zastosować w pracy wytwórczej,
- umie zdiagnozować sprawność sprzętu,
- umie bezpiecznie użytkować sprzęt,
- umie wykonać czynności technologiczne z zachowaniem bezpieczeństwa i higieny pracy,
- właściwie reaguje na zagrożenia podczas wykonywanych prac – umie je zdiagnozować
i im przeciwdziałać,
- zna zasady segregowania i utylizacji odpadów,
- umie opracować projekt racjonalnego gospodarowania surowcami wtórnymi.
Szczegółowe osiągnięcia uczniów wynikają z celów poszczególnych jednostek lekcyjnych
w oparciu o treści nauczania. Przy formułowaniu celów szczegółowych można posłużyć się
taksonomia celów nauczania wg B. Niemierko, a to:
poziom
kategoria
A Zapamiętanie (uczeń zna ,wie)
I WIADOMOŚCI
II UMIEJĘTNOŚCI
B Zrozumienie (uczeń rozumie)
C Stosowanie wiedzy w sytuacjach typowych (uczeń
rozwiązuje problem – zadanie, według podanych reguł
i wzorów na lekcji)
D Stosowanie wiedzy w sytuacjach problemowych (uczeń
samodzielnie formułuje problem, dokonuje jego analizy
i syntezy, opracowuje plan działania – proponuje
rozwiązanie problemu)
III DZIAŁANIE
E Uczestnictwo i podejmowanie działania
IV POSTAWY
F Nastawienie na działanie, przyjęcie i skuteczna realizacja
systemu określonych działań
17
Procedury osiągania celów:
W celu realizacji założonych celów kształcenia i wychowania z przedmiotu nauczania
„zajęcia techniczne” należy zastosować następujące zasady dydaktyczne:
- świadome i aktywne uczestnictwo uczniów w procesie nauczania i uczenia się,
- łączenie teorii z praktyką ,
- nauczanie poglądowe,
- przystępność nauczania,
- trwałość wiedzy uczniów,
- systematyczność i ustawiczność kształcenia,
- personalizacja procesu dydaktycznego, gdzie nauczyciel odwołuje się do doświadczeń
ucznia i uświadamia mu w ten sposób, że jest on uczestnikiem życia społecznego
i ekonomicznego,
- kształcenie poprzez działania praktyczne, dzięki którym uczeń poznaje rzeczywistość i może
na nią oddziaływać.
Z kolei w doborze metod kształcenia i wychowania należy kierować się troską
o uczniów lepiej posługujących się pamięcią wzrokową i słuchową, jak i tych uczących się
przez aktywne przeżywanie, czy działanie.
Do podstawowych metod kształcenia i wychowania, jaki należy stosować podczas
zajęć technicznych należą:
- metody asymilacji wiedzy – podające np. pogadanka, rozmowa nauczająca, praca z książką;
- metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy – problemowe np. giełda pomysłów – burza
mózgów, dyskusja, gra dydaktyczna, analiza SWOT, metaplan, portfolio;
- metody waloryzacyjne – eksponujące np. drama, wycieczka;
- metody praktyczne – ćwiczenia, zadania wytwórcze.
18
Metody sprawdzania osiągnięć uczniów i kryteria oceniania ich wiadomości
i umiejętności:
Obszary aktywności uczniów podlegające ocenie szkolnej:
- aktywność podczas lekcji,
- prace wytwórcze wykonywane na lekcjach,
- zadania dodatkowe,
- ekonomiczne podejście do własnych działań,
- odpowiedzi ustne,
- udział w pracach na rzecz szkoły i środowiska naturalnego,
- testy i sprawdziany,
- zadania domowe,
- praca pozalekcyjna (konkurs, projekt),
- przygotowanie uczniów do zajęć,
- umiejętność pracy w grupie,
- obowiązkowość i systematyczność.
Ocenę osiągnięć uczniów można przedstawić w odniesieniu do sześciostopniowej skali ocen:
Stopień celujący otrzymuje uczeń, który:
- pracuje systematycznie,
- wykonuje wszystkie zadania samodzielnie,
- opanował wiedze wykraczającą poza wymagania programowe (udział w konkursie lub
projekcie przedmiotowym),
- uzyskuje bardzo dobre wyniki z testów, sprawdzianów,
- posługuje się bezpiecznie narzędziami,
- dba o właściwą organizację miejsca pracy.
Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który:
- pracuje systematycznie i z reguły samodzielnie,
- wykonuje prawidłowo zadania pod względem merytorycznym,
- uzyskuje bardzo dobre i dobre oceny ze sprawdzianów,
- wykonuje prace techniczne z dobrze zorganizowanym miejscem pracy,
- zachowuje podstawowe zasady bezpieczeństwa.
Stopień dobry otrzymuje uczeń, który:
- podczas pracy na lekcjach korzysta z pomocy nauczyciela lub koleżanek i kolegów,
- ze sprawdzianów otrzymuje oceny dobre, sporadycznie dostateczne,
- podczas wykonywania prac praktycznych właściwie dobiera narzędzia i utrzymuje porządek
na swoim stanowisku pracy,
Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który:
- pracuje dość systematycznie,
- podczas wykonywania prac praktycznych w dużej mierze korzysta z pomocy innych osób,
- treści nauczania opanował na poziomie dostatecznym,
- ze sprawdzianów i testów otrzymuje oceny dostateczne, lecz mogą też zdarzyć się oceny
dopuszczające,
- na stanowisku pracy rzadko zachowuje porządek.
19
Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który:
- z trudem wykonuje działania zaplanowane do zrealizowania podczas lekcji,
- podejmuje próby wykonania zadanej pracy,
- ze sprawdzianów otrzymuje wyniki dopuszczające, sporadycznie niedostateczne,
- pracuje niesystematycznie,
- często jest nie przygotowany do lekcji.
Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który:
- nie zdobył wiadomości i umiejętności niezbędnych do dalszego kształcenia,
- podczas lekcji nie wykazuje jakiejkolwiek chęci działania,
- jest nieprzygotowany do zajęć,
- lekceważy podstawowe obowiązki szkolne.
Ocena uczniów z zaleceniami poradni psychologiczno – pedagogicznej uzależniona jest od
zapisów w stosownych orzeczeniach i opiniach uczniów i wynika z procedur i dokumentów
dotyczących udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej w szkole.
20
Bibliografia:
1. Arends R.I., Uczymy się nauczać, przeł. K. Kruszewski, Warszawa 2002
2. Burcan J., Podstawy rysunku technicznego, Warszawa 2010.
3. Bereźnicki F., Dydaktyka kształcenia ogólnego, Kraków 2001.
4. Denek K., Wartości i cele edukacji szkolnej, Poznań–Toruń 1994.
5. Dylak S., Wprowadzenie do konstruowania szkolnych programów nauczania,
Warszawa 2000.
6. Kodeks drogowy. Stan prawny na 7.03.2009 r., Warszawa 2010.
7. Niemierko B., Między oceną szkolną i dydaktyką. Bliżej dydaktyki,
Warszawa 2001.
8. Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1998.
9. Orłowski B., Historia techniki polskiej, Radom 2006.
10. Półturzycki J., Dydaktyka dla nauczycieli, Płock 2002.
11. Rosik-Dulewska Cz., Podstawy gospodarki odpadami, Warszawa 2010.
12. Wannfors H., Hemgren P., ABC domu, Warszawa 2007.
21