uk£ad scalony 555 - BEN – technická literatura

uk£ad scalony 555 - BEN – technická literatura

Jan Hájek
UK£AD
SCALONY 555
Praktyczne zastosowania
z jednym uk³adem czasowym 555
Praga 2003, BEN – literatura techniczna
Jan Hájek
UK£AD SCALONY 555
Korektury Zdzis³aw Bieñkowski, SP6LB
Bez uprzedniego pisemnego zezwolenia wydawnictwa zabronione jest powielanie
publikacji lub jej fragmentów w jakiekolwiek formie (druk, fotokopie, mikrofilm czy inny
sposób), wk³adanie do systemów informacyjnych i rozpowszechnianie w innej formie
czy za pomoc¹ innych œrodków.
Autor i wydawnictwo nie s¹ odpowiedzialni za poprawnoœæ wydrukowanych
materia³ów. Schematy umieszczono w publikacji bez uwzglêdnienia ewentualnych
patentów osób trzecich. Roszczenia do odszkodowania na podstawie zmian, b³êdów
czy opuszczeñ s¹ w zasadzie wykluczone.
Wszelkie prawa zastrze¿one
© In¿. Jan Hájek, Praga 2003
Translation © Marek Michalek, Ostrava 1999
© BEN – literatura techniczna, Praga 2003
Dane o oryginale niemieckim:
Jan Hájek: Timer 555
55 attraktive, einfache Schaltungen zum Nachbauen.
Franzis-Verlag GmbH, München 1989
ISBN 3-7723-6082-3
Dane o oryginale czeskim:
Jan Hájek: Èasovaè 555 – praktická zapojení
A A a BEN – technická literatura, Praha 2000
ISBN 80-86056-92-9
Jan Hájek: Uk³ad scalony 555
BEN – literatura techniczna, Praga 2003
1-sza polska edycja
ISBN 80-7300-067-9
Spis treœci
Przedmowa do wydania polskiego ................................................... 5
Przedmowa do wydania niemieckiego ............................................. 6
1
Wstêp .................................................................................................. 7
2
Podstawowe schematy z uk³adem scalonym 555 ........................... 8
2.1
2.1.1
2.1.2
2.2
2.2.1
2.2.2
2.2.3
2.2.4
Opis funkcji uk³adu scalonego 555 ............................................................................... 8
Schemat blokowy ......................................................................................................... 8
Uk³ad wewnêtrzny ...................................................................................................... 12
555 jako multiwibrator ................................................................................................ 15
Multiwibrator monostabilny ......................................................................................... 16
Multiwibrator astabilny ................................................................................................ 24
Multiwibrator bistabilny ............................................................................................... 34
Przerzutnik Schmitta .................................................................................................. 35
3
Obwody wyjœciowe uk³adu czasowego 555 .................................. 37
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
Wyjœciowe uk³ady elektryczne .................................................................................... 37
Wyjœciowe uk³ady optyczne ........................................................................................ 39
Wyjœciowe uk³ady akustyczne .................................................................................... 43
Wyjœciowe uk³ady mechaniczne ................................................................................. 47
Wyjœciowe uk³ady izolacyjne ...................................................................................... 49
4
Wy³¹czniki czasowe ......................................................................... 52
4.1
4.1.1
4.1.2
4.1.3
4.1.4
4.2
4.2.1
4.2.2
4.2.3
4.2.4
4.2.5
4.3
4.3.1
4.3.2
4.3.3
4.3.4
4.3.5
Proste wy³¹czniki czasowe ......................................................................................... 52
Wy³¹cznik czasowy do ³ó¿ka ...................................................................................... 52
Elektroniczny wy³¹cznik czasowy ............................................................................... 54
OpóŸnione wy³¹czanie oœwietlenia wewn¹trz samochodzie ...................................... 55
OpóŸnione wy³¹czanie œwiate³ samochodowych ........................................................ 56
Schodowe wy³¹czniki czasowe .................................................................................. 57
Prosty schodowy wy³¹cznik czasowy ......................................................................... 57
Automatyczne oœwietlenie drzwi wejœciowych ........................................................... 58
Automatyczne oœwietlenie gara¿u .............................................................................. 61
Automatyczna lampka nocna ..................................................................................... 61
Wy³¹cznik oœwietlenia klatki schodowej ..................................................................... 64
Precyzyjne wy³¹czniki zw³oczne ................................................................................. 65
Precyzyjny wy³¹cznik czasowy ................................................................................... 65
Wy³¹cznik czasowy lampy powiêkszalnika ................................................................. 66
Dwuzakresowy wy³¹cznik czasowy ............................................................................ 69
Wy³¹cznik czasowy dla prac fotograficznych .............................................................. 69
Wy³¹cznik czasowy dla ciemni fotograficznej ............................................................. 69
5
Generatory impulsów ...................................................................... 73
5.1
5.1.1
5.1.2
5.1.3
5.1.4
5.1.5
5.1.6
5.2
Generatory impulsów elektrycznych ........................................................................... 73
Prosty generator impulsowy ....................................................................................... 73
Przestrajalny generator impulsów prostok¹tnych ....................................................... 73
Generator napiêæ prostok¹tnych i pi³okszta³tnych ...................................................... 76
Generator stabilizowany kwarcem ............................................................................. 76
Generator impulsów o zmiennej czêstotliwoœci .......................................................... 77
Prosty generator impulsów szpilkowych ..................................................................... 79
Generatory impulsów optycznych .............................................................................. 79
Jan Hájek: Uk³ad scalony 555
3
5.2.1
5.2.2
5.2.3
5.2.4
5.3
5.3.1
5.3.2
5.3.3
5.3.4
5.3.5
5.4
5.4.1
5.4.2
5.4.3
Sygnalizator kieszonkowy .......................................................................................... 79
Migacz ........................................................................................................................ 81
Nadajnik podczerwieni ............................................................................................... 81
Generator impulsów z diod¹ emituj¹c¹ w podczerwieni ............................................. 82
Generatory impulsów akustycznych ........................................................................... 82
Piezometronom .......................................................................................................... 83
Metronom kieszonkowy .............................................................................................. 84
Metronom elektroniczny ............................................................................................. 84
Metronom z regulacj¹ g³oœnoœci ................................................................................. 85
Metronom akustyczno-optyczny ................................................................................. 85
Generatory impulsów z wyjœciem mechanicznym ...................................................... 86
Migacz samochodowy ................................................................................................ 87
Interwa³owy wy³¹cznik wycieraczek samochodowych ................................................ 87
Sterownik pompy paliwowej ....................................................................................... 88
6
Generatory akustyczne ................................................................... 90
6.1
6.1.1
6.1.2
6.1.3
6.1.4
6.1.5
6.2
6.2.1
6.2.2
6.2.3
6.2.4
6.2.5
6.2.6
6.3
6.3.1
6.3.2
6.3.3
6.3.4
6.3.5
Generatory tonów pojedynczych ................................................................................ 90
Generator akustyczny z przetwornikiem piezoelektrycznym ...................................... 90
Generator akustyczny 800 Hz .................................................................................... 90
Akustyczny sygna³ ostrzegawczy ............................................................................... 91
Alarmowy generator akustyczny ................................................................................ 93
Generator akustyczny tonu o czêstotliwoœci 1750 Hz ................................................ 93
Sterowane generatory akustyczne ............................................................................. 94
Generator akustyczny do nauki alfabetu Morse’a ...................................................... 94
Brzêczyk do nauki alfabetu Morse’a ........................................................................... 95
Akustyczna sygnalizacja pracy œwiate³ kierunkowych ................................................ 95
Dzwonek wielotonowy ................................................................................................ 97
Dzieciêce pianino elektryczne .................................................................................... 97
Alarmowy generator akustyczny 800 Hz .................................................................... 98
Generatory akustyczne z modulacj¹ dŸwiêku .......................................................... 100
WskaŸnik wilgotnoœci ............................................................................................... 100
Alarm treluj¹cy .......................................................................................................... 101
Prosta syrena ........................................................................................................... 102
Syrena alarmowa ..................................................................................................... 103
Odstraszacz gryzoni ................................................................................................. 105
7
Inne zastosowania ......................................................................... 106
7.1
7.1.1
7.1.2
7.2
7.2.1
7.2.2
7.2.3
Uk³ad bez cz³onu RC ................................................................................................ 106
Przetwornik poziomów ............................................................................................. 106
Przerzutnik bistabilny ............................................................................................... 106
Uk³ady z zastosowaniem cz³onu RC ........................................................................ 108
Czujnik pojemnoœciowy ............................................................................................ 108
Stabilizowane Ÿród³o napiêcia ujemnego ................................................................. 108
G³os robota ............................................................................................................... 110
8
Dodatek ........................................................................................... 111
8.1
8.1.1
8.1.2
8.2
Dane techniczne ....................................................................................................... 111
Dane mechaniczne ................................................................................................... 111
Dane elektryczne ...................................................................................................... 112
Nomogramy .............................................................................................................. 113
Spis literatury ................................................................................. 114
Spis literatury do czeskiej edycji .................................................. 116
Skorowidz ....................................................................................... 117
4
Jan Hájek: Uk³ad scalony 555