ramowy program nauczania języka niemieckiego w siłach

Transkrypt

ramowy program nauczania języka niemieckiego w siłach
MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ
DEPARTAMENT NAUKI I SZKOLNICTWA WOJSKOWEGO
RAMOWY PROGRAM NAUCZANIA
JĘZYKA NIEMIECKIEGO
W SIŁACH ZBROJNYCH RP
EDYCJA III
/POZIOMY 1 -3 wg STANAG 6001/
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------WARSZAWA 2009
Wprowadzam do użytku służbowego
z dniem 1 stycznia 2010 r.
Ramowy program nauczania języka niemieckiego
w Siłach Zbrojnych RP
Edycja III
/Poziomy 1-3 wg STANAG 6001/
Dyrektor
Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wojskowego
Ministerstwa Obrony Narodowej
dr Ewa Trojanowska
Warszawa, dn. …………………..
2
SPIS TREŚCI
Wstęp …………............…………………………………………………………………………….…… 4
Opis programu …….………………………………………………………………………….…………. 5
o
o
o
o
o
Uwagi wstępne
Założenia programowe
Struktura programu
Użytkownicy programu
Sposób wykorzystania programu
Poziom 1 /podstawowy/……..…………………………………………………………………………….. 7
o
o
o
o
o
Cele nauczania
Zestaw umiejętności w ramach sprawności językowych
Kategorie semantyczno – gramatyczne i funkcje komunikacyjne
Materiał strukturalny
Kręgi tematyczne
Poziom 2 /średniozaawansowany/…………………………………………………………………….…. 15
o
o
o
o
o
Cele nauczania
Zestaw umiejętności w ramach sprawności językowych
Kategorie semantyczno – gramatyczne i funkcje komunikacyjne
Materiał strukturalny
Kręgi tematyczne
Poziom 3 /zaawansowany/...………………………………………………………..……………………. 23
o
o
o
o
o
Cele nauczania
Zestaw umiejętności w ramach sprawności językowych
Kategorie semantyczno – gramatyczne i funkcje komunikacyjne
Materiał strukturalny
Kręgi tematyczne
Komentarz metodyczny i wskazówki organizacyjne………………………………………….………… 31
o
o
o
o
Dokumenty programowe niższego szczebla
Rozliczenie godzin dydaktycznych
Sprawnościowe ujęcie norm programowych
Nauczanie terminologii wojskowej i wojskowo - specjalistycznej
Wykaz podręczników…………………………………………………………………………..………… 37
3
WSTĘP
Program nauczania jest jednym z najważniejszych narzędzi organizacji procesu
kształcenia, wpływającym na osiągnięcia edukacyjne uczących się. Od jego koncepcji, filozofii,
adekwatności celów, treści, metod i środków dydaktycznych zależy w dużej mierze jakość
procesu i uzyskiwane efekty.
Niniejszy Ramowy program nauczania języka niemieckiego w Siłach Zbrojnych RP powstał na
bazie poprzednich edycji programu i jest rezultatem głębokiej analizy dotychczasowych
wyników kształcenia,
indywidualnych przemyśleń i doświadczenia dydaktycznego grupy
lingwistów z Wojskowego Studium Nauczania Języków Obcych w Łodzi. W naszej ocenie
stanowi on zarówno odzwierciedlenie potrzeb żołnierzy – użytkowników języka, jak
i dydaktyków, dla których jest niezbędna specyfikacja tego, co powinno stanowić cel, przedmiot
i treść kształcenia.
Na etapie tworzenia trzeciej edycji programu dołożono starań, aby osiągnąć maksymalny
stopień zbieżności między założeniami programowymi porozumienia standaryzacyjnego
STANAG 6001 i treściami kształcenia, wymogami Centralnej Komisji Egzaminacyjnej Języków
Obcych MON i sytuacjami komunikacyjnymi, w których absolwenci kursów językowych mają
skutecznie funkcjonować.
Wyrażamy nadzieję, że niniejsza publikacja będzie stanowiła istotne narzędzie
w procesie przygotowywania i realizacji kształcenia językowego w resorcie ON i przyczyni się
do podniesienia efektywności nauczania języka niemieckiego żołnierzy Wojska Polskiego.
płk dr Aleksy ROMANIUK
4
OPIS PROGRAMU
Uwagi wstępne
Niniejszy program został opracowany w oparciu o dokument normalizacyjny,
obowiązujący w państwach NATO, Porozumienie standaryzacyjne STANAG 6001.
Zespół autorski powołany przez komendanta Wojskowego Studium Nauczania Języków Obcych
w Łodzi, w swoich pracach oparł się w głównej mierze na następujących wydawnictwach:
- Ramowe programy nauczania języka niemieckiego /Poziomy 1, 2, 3 – wg STANAG
6001/ w opracowaniu zespołów roboczych w WSNJO; DKiSzW MON
2001 r.,
- Ramowe programy kształcenia językowego kadry Wojska Polskiego. Język
niemiecki. Wersja rozwinięta – poziomy 1 – 3 w opracowaniu Marii Kruk, Alicji
Staszewskiej, Tomasza Cymka; WSNJO 2004
- Ramowy program nauczania języka niemieckiego w Siłach Zbrojnych RP /Poziomy
1,2,3 – wg STANAG 6001/, DNiSzW MON, Warszawa 2007
- Europejski System Opisu Kształcenia Językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie,
pod redakcją naukową Hanny Komorowskiej; CODN 2001.
W skład zespołu programowego weszli:
mgr Maria Kruk,
mgr Alicja Staszewska,
mgr Michał Wiącek.
Na etapie powstawania ostatecznej wersji programu konsultantami pracy byli
płk dr Aleksy Romaniuk oraz ppłk dr Tomasz Cymek. Za kierowanie zespołem autorskim
i redakcję programu odpowiadał ppłk mgr Jerzy Myślicki
Założenia programowe
Niniejszy program stanowi podstawę do opracowania wszystkich szczegółowych
programów nauczania i rozkładów materiału na kursach językowych prowadzonych w Siłach
Zbrojnych RP. Ma on do spełnienia trzy zasadnicze funkcje w procesie dydaktycznym:
- normatywną,
- doradczą,
- integracyjną.
W swojej funkcji normatywnej, program wskazuje główne cele kursów językowych,
niezbędne w realizacji nauczania języka obcego na odpowiednim poziomie umiejętności
w ramach poszczególnych sprawności językowych wraz ze środkami służącymi do ich realizacji.
Realizując funkcję doradczą program przedstawia środki realizacji celów kursów
w formie inwentarzy: zadań i kategorii komunikacyjnych, struktur gramatycznych
i składniowych oraz kręgów tematycznych w zakresie leksyki ogólnojęzykowej i wojskowo specjalistycznej. Na podstawie tych inwentarzy należy – w zależności od rodzaju kursu
i potrzeb uczących się – dokonać selekcji materiału podręcznikowego i/lub opracowania
własnych materiałów dydaktycznych oraz ich korelacji. Dokonuje się tego poprzez
zdefiniowanie części składowych wiedzy i umiejętności językowych na określonym poziomie
zaawansowania.
Wyselekcjonowany materiał nauczania stworzy niejako odrębny szczegółowy program
nauczania na dany kurs językowy. W złożeniu wszystkie, powstałe w taki sposób programy
szczegółowe, będą charakteryzować się jednolitą koncepcją.
5
W funkcji integracyjnej, program ramowy zapewnia zatem również jednolitość
standardów kształcenia w zinstytucjonalizowanym nauczaniu językowym w resorcie obrony.
Jednocześnie, tworzy przejrzyste podstawy do przygotowania do egzaminu ze znajomości języka
obcego poprzez sprecyzowanie kryteriów, jakie musi spełnić słuchacz, w oparciu
o które określany jest sukces lub niepowodzenie dydaktyczne.
Struktura programu
Na wszystkich poziomach zaawansowania językowego, program przyjął jednolity kształt
i prezentuje:
- cele nauczania,
- zestaw umiejętności w ramach sprawności językowych,
- kategorie semantyczno – leksykalne i funkcje komunikacyjne,
- materiał strukturalny oraz
- kręgi tematyczne.
Program zawiera również wspólne dla wszystkich poziomów nauczania wytyczne do
opracowania dokumentów planistycznych niższego szczebla, sposobu organizacji kursów
i rozwoju w trakcie zajęć dydaktycznych kompetencji słuchaczy w obrębie wszystkich
sprawności językowych. Ostatnim elementem programu są wykazy zalecanych podręczników na
poszczególne poziomy nauczania, na podstawie których można dokonać doboru materiału
nauczania.
Użytkownicy programu
Użytkownikami programu będą:
- szefowie szkolenia i organizatorzy kształcenia językowego w poszczególnych
rodzajach sił zbrojnych i instytucjach wojskowych,
- nauczyciele resortowych ośrodków doskonalenia znajomości języków obcych oraz
wyłonionych w drodze przetargu szkół współpracujących z jednostkami
wojskowymi,
- słuchacze kursów językowych i kadra zawodowa przystępująca w trybie
eksternistycznym do egzaminów ze znajomości języków obcych.
Sposób wykorzystania programu
Pogram ma zapewnić kompatybilność nauczania na różnych poziomach zaawansowania
językowego
między
ośrodkami
doskonalenia
i
nauczania
języków
obcych
w resorcie obrony narodowej. Wszelkie kursy języków obcych w resorcie obrony powinny
posiadać jasno sprecyzowany cel dydaktyczny i odnosić się do poziomu znajomości języka
obcego określonego w tym programie, w obrębie wszystkich lub wybranych sprawności
językowych.
Niniejszy dokument stanowi podstawę programową do opracowania szczegółowych
programów nauczania, która definiuje niezbędne funkcje językowe i komunikacyjne na danym
poziomie nauczania i egzaminowania, jednak bez wskazania ich gradacji w procesie
dydaktycznym. Zadaniem organizatora kursu językowego jest ustalenie hierarchii celów
nauczania w fazie przygotowywania programu szczegółowego (lub rozkładu materiału).
Niezależnie od długości kursu i sposobu prowadzenia zajęć (przez jednego nauczyciela
lub zespół nauczycieli), program ramowy musi być podstawą podejmowanych działań
dydaktycznych. Nauczyciele odpowiedzialni za opracowanie rozkładu (planu) zajęć
i koordynowanie pracy zespołu uwzględnią jego zapisy w codziennym planowaniu zajęć.
6
POZIOM1 - PODSTAWOWY
Celem nauczania języka niemieckiego w ramach kursów na poziomie 1 (podstawowym)
jest doprowadzenie uczących się do takiego stopnia opanowania języka, który umożliwi
słuchaczowi:
- w zakresie sprawności receptywnych:
a. czytanie ze zrozumieniem prostych tekstów zawierających niewielką liczbę
podstawowych struktur gramatycznych w ograniczonym zakresie słownictwa
i tematyki;
b. rozumienie prostych tekstów wypowiadanych standardowym językiem, zawierających
niewielką liczbę podstawowych struktur gramatycznych w ograniczonym zakresie
słownictwa i tematyki, dotyczących realizacji codziennych potrzeb osobistych;
c. rozumienie prostych tekstów bezpośrednio związanych z sytuacjami dnia codziennego
i w miejscu pracy bez konieczności użycia słownika;
d. sprostanie wymaganiom prawidłowego odbioru i interpretacji komunikacji dnia
codziennego i w miejscu pracy, gdy sytuacja komunikacyjna jest jednoznaczna, poparta
kontekstem, przewidywalna i prowadzona przy użyciu powszechnie używanych
zwrotów;
e. wydobycie przy uważnym, selektywnym czytaniu lub słuchaniu pewnych szczegółów
z rozbudowanych tekstów dydaktycznych;
f. odgadnięcie znaczenia nieznanych słów z prostych kontekstów oraz zrozumienie
głównej myśl lub głównych tematów z niektórych tekstów wyższego poziomu;
g. rozumienie podstawowych napisów i informacji w budynkach użyteczności publicznej
i miejscach publicznych;
h. wykorzystanie języka wolnego tempa mowy rozmówcy, częstych powtórzeń i
parafrazowania wypowiedzi przy gotowości rozmówcy do współpracy;
- w zakresie sprawności produktywnych:
a. tworzenie wypowiedzi lub pisanie prostych tekstów w celu zaspokojenia
podstawowych potrzeb osobistych w ograniczonym zakresie tematyki i słownictwa;
b. pisanie krótkich notatek, pocztówek, listów – tradycyjnych i elektronicznych,
zaproszeń, zanotowanie przekazanych informacji, wypełnianie prostych formularzy
i druków w przećwiczonym zakresie słownictwa i tematyki;
c. prowadzenie prostej, bezpośredniej komunikacji w typowych sytuacjach dnia
codziennego;
d. używanie prostych zdań połączonych najczęściej używanymi łącznikami;
posługiwanie się językiem poprzez łączenie i kombinację znanych, wyuczonych
zwrotów;
e. używanie języka, w którym mogą pojawiać się błędy w doborze słownictwa
i gramatyce, które nie zakłócają jednak realizacji celu komunikacyjnego;
f. tworzenie wypowiedzi, którym niekiedy brakuje płynności i poprawności, a treść bywa
zniekształcana przez błędy w wymowie, doborze leksyki i użyciu struktur
gramatycznych;
g. stworzenie wypowiedzi pisemnej, która ma charakter zbioru luźno połączonych zdań
wykazującego elementy świadomej organizacji tekstu;
h. używanie języka mogącego charakteryzować się częstym wahaniem, chaotycznym
szykiem zdania, dużym wysiłkiem i długim zastanawianiem się nad doborem słów,
co nie zakłóca jednak realizacji celu komunikacyjnego.
7
ZESTAW UMIEJĘTNOŚCI W RAMACH SPRAWNOŚCI
JĘZYKOWYCH
1.
Sprawność mówienia
WARUNKI
1.1.
-
zwroty grzecznościowe;
prowadzenie rozmów na tematy z życia codziennego (rodzina, praca, odpoczynek,
wyżywienie, zdrowie, podróże, orientacja w mieście, zakupy itp.);
krótkie wypowiedzi na znane tematy;
uzyskiwanie informacji w zakresie podstawowych potrzeb życiowych.
1.2.
‫ـ‬
‫ـ‬
‫ـ‬
Zakres:
Język:
wolne tempo wypowiedzi;
bardzo proste struktury językowe;
bardzo niskie nasycenie szczegółami;
NORMY
-
-
użytkownik języka:
używanie prostych konstrukcji i typowych zwrotów;
zachowanie komunikatywności wypowiedzi pomimo drobnych błędów gramatycznych;
dopuszczalne wolne tempo wypowiedzi;
umiejętność zadawania pytań i udzielania właściwych odpowiedzi;
uczestnictwo w krótkich, prostych rozmowach.
tworzenie wypowiedzi, które nie zawsze są płynne, a treść wypaczana jest przez błędy w
wymowie, doborze leksyki i użyciu struktur gramatycznych.
przekazywanie informacji przez techniczne środki łączności, gdy sytuacja komunikacyjna
jest zdefiniowana.
2. Sprawność rozumienia mowy
WARUNKI
2.1.
-
słuchanie informacji dotyczących życia codziennego (monologi i dialogi);
słuchanie oryginalnych tekstów dotyczących usług, handlu, podróży itp.;
słuchanie prostych, krótkich informacji radiowych (reklamy, prognoza pogody itp.).
2.2.
-
Zakres:
Język:
wolne tempo wypowiedzi;
proste struktury językowe;
ograniczony zakres zakłóceń.
8
NORMY
-
-
użytkownik języka:
rozumienie prostych informacji z adaptowanych tekstów;
rozumienie sensu całej wypowiedzi;
selektywne rozumienie informacji zawartych w tekstach;
odgadywanie znaczenia nieznanych słów z prostych kontekstów.
3.
Sprawność czytania
WARUNKI
3.1.
-
informacje i wskazówki w miejscach publicznych;
proste teksty zawierające niewielką liczbę struktur gramatycznych;
ogłoszenia prasowe;
proste teksty bezpośrednio związane z sytuacjami dnia codziennego.
3.2.
-
Zakres:
Język:
ograniczony zakres słownictwa ogólnego;
proste konstrukcje gramatyczne.
NORMY
-
4.
-
użytkownik języka:
czytanie ze zrozumieniem prostych tekstów bez pomocy słownika;
czytanie ze zrozumieniem trudniejszych tekstów przy pomocy słownika.
czytanie selektywne.
Sprawność pisania
WARUNKI
-
pisemne podawanie danych personalnych;
pisanie listów i widokówek;
pisanie życiorysu;
formułowanie krótkich wypowiedzi pisemnych w ograniczonym zakresie słownictwa
i struktur.
NORMY
-
-
użytkownik języka:
buduje zdania proste pod względem składni;
właściwie przekazuje intencje w zdaniach opartych na ograniczonym słownictwie
z zakresu życia codziennego;
popełnia błędy ortograficzne bez uszczerbku dla czytelności informacji.
9
KATEGORIE SEMANTYCZNO – LEKSYKALNE I FUNKCJE
KOMUNIKACYJNE
1.
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
Czas
Określanie czasu kalendarzowego, nazywanie pór roku.
Określanie czasu zegarowego i pory dnia.
Podawanie wieku.
Powtarzalność zjawisk w czasie.
Określanie czasu trwania zjawisk i czynności
Określenie teraźniejszości, przeszłości i przyszłości oraz stosunków czasowych.
Podawanie dokładnych i przybliżonych terminów.
2.
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
Ilość
Liczebniki główne i porządkowe.
Podstawowe jednostki miary, wagi i pojemności.
Nazewnictwo w systemie monetarnym/walutowym.
Zakup określonej ilości produktów.
Określenie i porównywanie ilości, wielkości grup – dokładnie i w przybliżeniu.
Zarobki i wydatki.
3.
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
Przestrzeń, wymiary
Określanie i porównywanie powierzchni mieszkania.
Określanie gabarytów przedmiotów.
Podawanie wzrostu człowieka i wysokości przedmiotów.
Określanie odległości z użyciem jednostek miary i w przybliżeniu.
4.
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
Umiejscowienie
Określanie położenia geograficznego, nazwy kierunków geograficznych.
Położenie obiektów urbanistycznych w terenie i wobec siebie.
Ustawienie przedmiotów w pomieszczeniu.
Określenie położenia człowieka w bliższej i dalszej przestrzeni.
Uporządkowanie przedmiotów i zjawisk.
Określanie i ocenianie miejsca zamieszkania lub pobytu.
5.
5.1.
5.2.
5.3.
5.4.
5.5.
Ruch
Opis podróży i wycieczek.
Sposoby poruszania się po mieście.
Przemieszczanie i przemieszczanie się przedmiotów i osób.
Aktywność fizyczna człowieka.
Określanie kierunku ruchu - do i od przedmiotu /do i od mówiącego.
6.
6.1.
6.2.
6.3.
6.4.
Prawdopodobieństwo, rodzaje postaw wobec zjawisk
Wyrażanie modalności.
Wyrażanie zgody lub odmowy.
Ocenianie - opinie pozytywne i negatywne.
Wyrażanie konieczności.
10
6.5.
6.6.
6.7.
Wyrażanie wątpliwości.
Wyrażanie pragnień i zamierzeń.
Wyrażanie warunku.
7.
7.1.
7.2.
7.3
7.4
7.5
7.6.
Reagowanie na informację
Relacjonowanie treści informacji.
Indagacja.
Wykonanie polecenia.
Prowadzenie korespondencji.
Prowadzenie rozmowy przez telefon.
Różnicowanie wypowiedzi intonacją, gestykulacją i wykrzyknikami.
8.
8.1.
8.2.
8.3.
8.4.
8.5.
8.6.
8.7.
8.8.
Wywieranie wpływu
Wskazywanie.
Propagowanie.
Ostrzeganie.
Zapraszanie.
Wydawanie polecenia, rozkazu.
Zabranianie.
Prośba.
Przekonywanie.
9.
9.1.
9.2.
9.3.
9.4.
9.5.
9.6.
9.7.
9.8.
Sygnalizowanie faktu, zjawiska, istnienia, stwierdzenia obecności
Informacje dotyczące oferty handlowej.
Rezerwacja miejsca w hotelu.
Zamawianie posiłków.
Kupno biletów.
Zamawianie wizyty u lekarza.
Zgłaszanie obecności lub nieobecności.
Różnicowanie form przywitania i pożegnania.
Określanie zjawisk przyrody i pogody.
10.
10.1.
10.2.
10.3.
10.4.
10.5.
10.6.
Wyrażanie posiadania, przynależności, braku, nabycia, straty
Określenie przynależności do grupy społecznej, zawodowej itp.
Określenie statusu materialnego.
Opis i ocena zakupów.
Zysk lub strata spowodowane przez przypadek.
Zmiana stanu posiadania: prezenty, nagrody - opłaty, kary.
Uiszczanie należności.
11.
11.1.
11.2.
11.3.
11.4.
11.5.
11.6.
Określanie czynności i zajęć codziennych
Opisywanie życia rodzinnego.
Określanie relacji między członkami rodziny.
Opisywanie pracy zawodowej i przebiegu nauki.
Określanie i ocena osób wg zawodu, funkcji lub miejsca pracy.
Opis rozkładu dnia.
Planowanie czynności prywatnych i służbowych.
11
11.7.
11.9.
11.10.
11.11.
Urlop, relaks i hobby.
Spotkania towarzyskie.
Obowiązki i przyjemności.
Opisywanie świąt i rocznic.
12.
12.1.
12.2.
12.3.
12.4.
Wyrażanie kompetencji, umiejętności, braku kompetencji lub niewiedzy
Określanie znajomości faktów lub umiejętności wykonania czynności.
Wyrażenie możliwości lub niemożliwości wykonania czynności.
Zaproponowanie i udzielenie pomocy lub jej odmowa.
Usprawiedliwianie oraz uzasadnienie braku informacji lub braku możliwości wykonania
czynności.
12
MATERIAŁ STRUKTURALNY
1.
Formy wyrazów i struktura grup wyrazowych
1.1.
Rzeczownik.
1.1.1. Użycie rzeczownika z rodzajnikiem określonym i nieokreślonym.
1.1.2. Odmiana rzeczownika z rodzajnikiem określonym i nieokreślonym.
1.2.
Czasownik.
1.2.1. Odmiana czasowników regularnych i nieregularnych.
1.2.2. Tryb rozkazujący.
1.2.3. Czasowniki modalne.
1.2.4. Czasowniki zwrotne.
1.2.5. Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone.
1.2.6. Formy podstawowe czasownika.
1.2.7. Czasy: Präsens, Imperfekt, Perfekt, Plusquamperfekt, Futur I.
1.2.8. Rekcja wybranych czasowników.
1.3.
Przymiotnik.
1.3.1. Stopniowanie regularne i nieregularne.
1.3.2. Deklinacja po rodzajniku określonym, nieokreślonym i bez rodzajnika.
1.4.
Przyimek.
1.4.1. Przyimek z II przypadkiem – wybór.
1.4.2. Przyimek z III i IV przypadkiem.
1.5.
Zaimki.
1.5.1. Zaimek osobowy - odmiana i jego miejsce w zdaniu.
1.5.2. Zaimek dzierżawczy - odmiana i użycie.
1.5.3. Zaimek względny - zastosowanie i odmiana.
1.5.4. Zaimek nieosobowy - man, es - zastosowanie.
1.6.
Liczebniki.
1.6.1 Liczebniki główne.
1.6.2 Liczebniki porządkowe.
1.7.
Przeczenia - "nein, kein, nicht".
1.7.1 Negacja zdaniowa.
1.7.2 Negacja wyrazowa.
1.7.3 Wyrazy przeczące
2.
Struktura zdań
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
Zdania oznajmujące.
Zdania pytające.
Spójniki zdań współrzędnie złożonych - szyk zdania.
Zdania czasowe (als, wenn).
Zdania dopełnieniowe (dass, ob).
Zdania przyczynowe (weil).
13
KRĘGI TEMATYCZNE
1.
Tematyka ogólna
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
1.9.
1.10.
Pierwsze kontakty
Rodzina i praca
Dom i mieszkanie
Posiłki i zakupy
Rozkład dnia i czas wolny
Zdrowie
Orientacja w mieście
Święta i uroczystości
Urlop i podróże
Charakterystyka osób
2.
Tematyka wojskowa
Celem nauki języka specjalistycznego jest stworzenie minimalnych podstaw
leksykalnych umożliwiających słuchaczom użytkowanie języka w najbardziej podstawowych
sytuacjach zawodowych.
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
Stopnie wojskowe wybranego rodzaju sił zbrojnych.
Nazewnictwo rodzajów sił zbrojnych, wojsk i służb.
Podstawowe nazewnictwo stanowisk służbowych wybranego rodzaju wojsk i służb.
Podstawowa terminologia dotycząca wybranych obszarów służby wojskowej:
 rozkład zajęć lub pracy w koszarach;
 porządek dnia w koszarach;
 umundurowanie;
 uzbrojenie żołnierza i systemy broni wybranego rodzaju wojsk i służb;
 typowe komendy.
Przebieg dnia i podstawowe czynności uczącego się.
14
POZIOM 2 ŚREDNIOZAAWANSOWANY
Naukę na kursie na poziomie 2 podejmują osoby, które posiadają kompetencje językowe
na poziomie 1 w odniesieniu do wszystkich sprawności. Po zrealizowaniu programu kursu
uczących powinno cechować:
- w zakresie sprawności receptywnych:
a. rozumienie tekstów zawierających podstawowe struktury gramatyczne w szerokim
zakresie tematycznym i w ograniczonym zakresie słownictwa;
b. łatwe rozumienie tekstów skonstruowanych według najczęstszych wzorów
składniowych, lecz szybkość czytania znacznie odbiega od możliwości rodzimego
użytkownika języka;
c. rozumienie niektórych nieadaptowanych tekstów bezpośrednio związanych
z sytuacjami dnia codziennego i z pracą zawodową;
d. śledzenie głównej myśli i niektórych szczegółów prezentacji dotyczącej swojej
dziedziny wiedzy zawodowej;
e. identyfikowanie głównych tematów w ogólnych krótkich tekstach wyższego poziomu
oraz w tekstach dotyczących własnej dziedziny wiedzy zawodowej;
f. odgadywanie z kontekstów znaczenia nieznanych słów tworzonych za pomocą
środków słowotwórczych oraz używanych w przewidywalnych sytuacjach
komunikacyjnych;
g. sprostanie wymaganiom komunikacji w większości sytuacji dnia codziennego
i w pracy zawodowej, gdy sytuacja komunikacyjna jest przewidywalna;
h. umiejętność wyszukania szczegółów z dłuższych dydaktycznych tekstów,
monologów i dialogów;
- w zakresie sprawności produktywnych:
a. tworzenie prostych tekstów w celu zaspokojenia potrzeb osobistych i zawodowych
w szerokim zakresie tematyki i przy użyciu ograniczonego słownictwa;
b. używanie przede wszystkim prostych zdań i podstawowych związków leksykalno morfologicznych połączonych najczęściej używanymi łącznikami, częste
podejmowanie prób tworzenia złożonych konstrukcji;
c. tworzenie rozwiniętych wypowiedzi wykazujących liczne elementy świadomej
organizacji tekstu, nie zawsze użytych w sposób precyzyjny;
d. pisanie notatek, raportów, pocztówek, listów – tradycyjnych i elektronicznych,
zaproszeń, zanotowanie przekazanych informacji, wypełnianie formularzy i druków
w ograniczonym zakresie słownictwa;
e. używanie języka, w którym niekiedy pojawiają się błędy w doborze słownictwa
i gramatyce, które nie zakłócają jednak realizacji celu komunikacyjnego;
f. prowadzenie bezpośredniej, płynnej komunikacji w typowych sytuacjach dnia
codziennego i pracy zawodowej oraz rozmów o popularnych problemach
społecznych;
g. używanie języka charakteryzującego się wahaniem, niepewnym szykiem zdania
i zastanawianiem się nad doborem słów, co nie zakłóca jednak realizacji celu
komunikacyjnego i nie zmusza rozmówcy do natężonej uwagi.
15
ZESTAW UMIEJĘTNOŚCI W RAMACH SPRAWNOŚCI
JĘZYKOWYCH
1.
Sprawność mówienia
WARUNKI
1.1.
-
bezpośrednia komunikacja w typowych sytuacjach dnia codziennego i pracy zawodowej;
rozmowy o popularnych problemach społecznych.
1.2.
-
Zakres:
Język:
wolne tempo mowy;
proste struktury oraz język formalny we wszystkich tekstach;
niezbyt duża ilość informacji w wypowiedziach;
ograniczony poziom zakłóceń.
NORMY
-
-
użytkownik języka:
odpowiednie słownictwo dla niezbyt skomplikowanych wypowiedzi w ramach znanych
obszarów tematycznych;
umiejętność dokładnego wyrażania myśli;
wykorzystywanie struktur gramatyki podstawowej rozszerzonej o zdania złożone;
używanie omówień celem uniknięcia nieznanego słownictwa i struktur gramatycznych;
wymowa wskazująca na obce pochodzenie nie zakłócająca wypowiedzi;
płynność często zakłócona szukaniem odpowiednich słów i błędami gramatycznymi;
język jest środowiskowo akceptowany i jest właściwy kontekstowo.
2.
Sprawność rozumienia mowy
WARUNKI
2.1.
-
Zakres:
słuchanie komunikatów i nagranych informacji;
słuchanie dzienników radiowych;
słuchanie krótkich radiowych słuchowisk;
załatwianie spraw dotyczących podstawowych potrzeb służbowych i prostych potrzeb
prywatnych, w ramach znanych kręgów tematycznych;
uczestnictwo w ogólnych rozmowach dotyczących dobrze znanych kręgów tematycznych w
typowych kontekstach towarzyskich i wojskowych.
16
2.2.
-
Język:
normalne tempo wypowiedzi;
proste struktury wypowiedzi oraz język formalny we wszystkich tekstach;
niezbyt duża ilość informacji;
ograniczony poziom zakłóceń.
NORMY
-
-
użytkownik języka:
zrozumienie mowy w kontaktach osobistych, chociaż często może dojść do powtórzenia
wypowiedzi lub jej przekształcenia na formę prostszą;
zrozumienie sensu tekstów i audycji nagranych, chociaż przy zakłóceniach rozumienie może
być niepełne;
rozumienie kluczowych faktów występujących w ogłoszeniach i nagranych wiadomościach;
przy zakłóceniach może dojść do podejmowania starań o uzyskanie dodatkowych wyjaśnień
dotyczących poszczególnych punktów ogłoszeń lub nagranych informacji przez słuchacza.
3.
Sprawność czytania
WARUNKI
3.1.
-
czytanie prostych tekstów prasowych;
czytanie krótkich informacji prasowych dotyczących wydarzeń politycznych i kulturalnych;
czytanie krótkich opowiadań lub lektur przeznaczonych na 2. poziom nauczania;
czytanie tekstów dotyczących opracowanych kręgów tematycznych;
czytanie krótkich tekstów z tematyką specjalistyczną (wojskową).
3.2.
-
Zakres:
Język:
pismo ręczne i materiały drukowane;
średnio nasycony informacjami;
w głównej mierze język standardowy bez naleciałości dialektycznych;
słownictwo i struktury gramatyczne przewidziane programem na 2. poziomie nauczania.
NORMY
-
-
użytkownik języka:
potrzeba wykorzystania słownika do określenia głównej treści;
zdolność do prawidłowego powiązania sekwencji zdarzeń w tekście;
częsta potrzeba tłumaczenia tekstów na język ojczysty.
wydobywanie większości szczegółów z oryginalnych tekstów prasowych przy czytaniu
selektywnym.
poruszanie się w środowisku obcojęzycznym przy wykorzystaniu informacji, znaków
i napisów.
17
4.
Sprawność pisania
WARUNKI
4.1.
-
pisanie rutynowych kartek i listów prywatnych;
pisanie rutynowych pism służbowych, np. życiorys, podanie o pracę, zamówienie;
tworzenie krótkich wypowiedzi pisemnych związanych z opracowanymi kręgami
tematycznymi;
pisemne wypowiedzi związane ze służbą wojskową;
pisanie streszczeń przeczytanych opowiadań lub wysłuchanych audycji;
wykonywanie notatek na podstawie wysłuchanych wiadomości lub audycji radiowych.
4.2.
-
Zakres:
Język
zawierający podstawowe struktury gramatyczne;
w tekstach może wystąpić popularnie używany język idiomatyczny;
język środowiskowo akceptowalny i właściwy kontekstowo w większości sytuacji.
NORMY
-
-
użytkownik języka:
używanie struktur gramatycznych wynikających z materiału gramatycznego i leksykalnego
przewidzianego programowo dla 2 stopnia;
używanie przede wszystkim opanowanego słownictwa z wybranych kręgów tematycznych;
stosowanie złożonych struktur składniowych;
teksty z reguły wymagają korekty dokonanej przez bardziej zaawansowanego użytkownika
języka.
18
KATEGORIE SEMANTYCZNO-LEKSYKALNE I FUNKCJE
KOMUNIKACYJNE
Umiejętności wymienione w poniższym zestawieniu dotyczą wszystkich tematów/kręgów
tematycznych zawierających się w rozdziale V tego programu.
Poniższy katalog kategorii semantycznych i funkcji komunikacyjnych uzupełniają
elementy wymienione w ramowym programie nauczania na 1 poziomie znajomości jęz. obcego,
które w czasie nauki na 2 poziomie powinny zostać utrwalone i rozszerzone.
1.
Przekazywanie i uzyskiwanie informacji
1.1.
1.2.
1.3
1.4.
2.
Wyrażanie i uzyskiwanie informacji o ocenach, postawach i poglądach
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.
3.
Identyfikowanie osób, przedmiotów i zjawisk.
Informowanie - opis, narracja, wymiana poglądów i uwag.
Poprawianie rozmówcy, korygowanie faktów.
Precyzowanie informacji - indagacja związana z jej treścią.
Pytanie o zgodę lub jej brak.
Wyrażanie zgody lub jej odmowa.
Wyciąganie wniosków z sytuacji komunikacyjnych - formułowanie propozycji.
Wyrażanie zdolności lub niezdolności wykonania czynności.
Formułowanie zobowiązań i przyrzeczeń.
Modalne aspekty języka/wypowiedzi.
2.6.1. Wyrażanie możliwości.
2.6.2. Wyrażanie prawdopodobieństwa.
2.6.3. Stopniowanie możliwości i prawdopodobieństwa.
2.6.4. Wyrażanie pewności lub niepewności własnej i innych.
2.6.5. Formułowanie warunku możliwego do spełnienia.
2.6.6. Formułowanie warunków nierzeczywistych.
Posługiwanie się językiem gestów i środkami pozajęzykowymi.
Wyrażanie i uzyskiwanie informacji o postawach emocjonalnych
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
3.5.
3.6.
3.7.
3.8.
3.9.
3.10.
3.11.
3.12.
3.13.
3.14.
Wyrażanie i uzyskiwanie informacji o zadowoleniu lub rozczarowaniu, satysfakcji
lub jej braku.
Wyrażanie aprobaty lub dezaprobaty i pytanie o nie.
Formułowanie stwierdzeń określających preferencje i upodobania.
Pytanie o upodobania.
Wyrażanie zdziwienia lub zaskoczenia.
Wyrażanie nadziei lub jej braku.
Wyrażanie strachu, obawy lub ulgi.
Pytanie o nastawienie, „stan ducha”.
Formułowanie wyrazów wdzięczności.
Przepraszanie i przyjmowanie przeprosin, wybaczanie.
Wyrażanie żalu i współczucia.
Wyrażanie i formułowanie pytań o pragnieniach i potrzebach.
Wyrażanie i uzyskiwanie informacji o intencjach.
Pytanie i informowanie o przekonaniach.
19
4.
Doprowadzanie do wykonania czynności
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
4.8.
4.9.
4.10.
5.
Sugerowanie kierunku lub przebiegu działania.
Proszenie o wykonanie czynności lub zapraszanie do jej wykonania.
Doradzanie, formułowanie propozycji.
Nakłanianie do zaprzestania czynności.
Ostrzeganie przed wykonaniem czynności.
Formułowanie oficjalnych i prywatnych zaproszeń i propozycji.
Udzielanie instrukcji i porad.
Formułowanie i definiowanie celu i skutków czynności.
Określanie przyczyny wykonania czynności.
Formułowanie przyzwolenia.
Zachowania językowe
5.1.
5.2.
5.3.
5.4.
Przywitania, przedstawianie siebie i innych osób zgodne z obowiązującą
konwencją.
Uczestnictwo w konwersacji towarzyskiej.
Pożegnania zgodne ze standardem.
Przyciągnięcie uwagi współrozmówców.
20
MATERIAŁ STRUKTURALNY
1.
Formy wyrazów i struktura grup wyrazowych
1.1.
Rzeczownik.
1.1.1. Wszystkie typy odmiany rzeczownika.
1.2.
Czasownik.
1.2.1. Wszystkie typy odmiany czasownika.
1.2.2. Czasownik "lassen".
1.2.3. Strona bierna.
1.2.4. Wszystkie tryby czasownika.
1.2.5. Rekcja czasownika
1.2.6. Konstrukcje bezokolicznikowe z „zu” i bez „zu”.
1.3.
Przymiotnik.
1.3.1. Deklinacja i stopniowanie przymiotnika.
1.3.2. Rekcja wybranych przymiotników.
1.4.
Przydawka rozszerzona.
1.5.
Imiesłowy.
1.5.1. Imiesłów współczesny.
1.5.2. Imiesłów uprzedni.
1.6.
1.7.
1.8.
Spójniki zdań głównych i pobocznych.
Spójniki wieloczłonowe.
Zaimek względny.
2.
Struktura zdań
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
Zdania przydawkowe.
Zdania celowe „damit”, „um ... zu”
Zdania przyzwalające z „obwohl”
Zdania czasowe
„bevor”, „nachdem”, „seitdem”, „solange”, „bald”, „bis” i „während“.
Zdania okolicznikowe sposobu
Konstrukcje bezokolicznikowe „haben”, „sein + zu”
2.5
2.6
2.7.
Tryb przypuszczający.
2.7.1. Zdania warunkowe rzeczywiste i nierzeczywiste.
2.7.2. Inne możliwości użycia trybu przypuszczającego
2.8.
Konstrukcje w stronie biernej.
2.8.1. Strona bierna dokonana.
2.8.2. Strona bierna określająca proces.
2.8.3. Konstrukcje bezosobowe.
21
KRĘGI TEMATYCZNE
1. Tematyka ogólna
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
1.9.
1.10.
Zawód, edukacja.
Czas wolny.
Komunikacja i usługi.
Życie codzienne.
Klimat i pogoda.
Ochrona środowiska i zdrowie.
Podróże i turystyka.
Społeczeństwo.
Problemy młodzieży i ludzi starszych.
Kultura.
2.
Tematyka wojskowa
2.1.
2.2.
Stopnie wojskowe i podstawowe systemy broni wszystkich rodzajów sił zbrojnych.
Rodzaje sił zbrojnych i służb:
- organizacja wybranego rodzaju sił zbrojnych;
- wyposażenie i uzbrojenie żołnierzy wybranego rodzaju wojsk i służb;
- systemy uzbrojenia wybranego rodzaju wojsk i służb.
Służba wojskowa:
- kształcenie i szkolenie w siłach zbrojnych;
- kariera zawodowa w wojsku;
- podstawowe instrukcje i dokumenty.
Ćwiczenia wojskowe:
- podstawowe działania bojowe i szkolno-bojowe;
- ćwiczenia międzynarodowe;
- podstawowe elementy rozkazu.
Międzynarodowa współpraca wojskowa:
- NATO i praca poza granicami państwa;
- międzynarodowe jednostki wojskowe;
- misje pokojowe i humanitarne.
2.3.
2.4.
2.5.
22
P O Z I O M 3 - ZAAWANSOWANY
Naukę na kursie na poziomie 3 podejmują osoby, które posiadają kompetencje językowe
na poziomie 2 w odniesieniu do wszystkich sprawności. Po zrealizowaniu programu kursu
uczący się powinni być w stanie:
- w zakresie sprawności receptywnych
a. rozumieć teksty tworzone standardowym językiem zawierające większość struktur
gramatycznych w szerokim zakresie tematyki i dość szerokim zakresie słownictwa według
standardowych wzorów składniowych;
b. sprostać
wymaganiom
komunikacji
w
większości
sytuacji
formalnych
i nieformalnych dotyczących działalności praktycznej, społecznej i zawodowej;
c. rozumieć większość tekstów związanych z sytuacjami dnia codziennego
i dotyczących pracy zawodowej bez względu na ich merytoryczną treść;
d. odgadnąć z kontekstów znaczenie nieznanych słów tworzonych za pomocą środków
słowotwórczych;
e. identyfikować typ tekstu i główne tematy we wszelkich tekstach wyższego poziomu;
f. poruszać się bez trudu w środowisku obcojęzycznym przy wykorzystaniu komunikatów,
informacji, znaków i napisów;
g. śledzić główną myśli prezentacji dotyczącej złożonych problemów w sferze społecznej,
kulturalnej oraz zawodowej, jak też główne treści w rozmowach prowadzonych przez
rodzimych użytkowników języka standardowym językiem i przy wystarczającej
słyszalności;
h. wydobyć przy natężonej uwadze niektóre szczegóły z dłuższych autentycznych tekstów,
monologów
i dialogów oraz rozpoznawać ładunek emocjonalny wypowiedzi;
i. w komunikacji z rodzimymi użytkownikami języka potrzebować tylko nielicznych
powtórzeń, parafrazowania wypowiedzi lub wyjaśnień;
- w zakresie sprawności produktywnych
a. tworzyć teksty w celu zaspokojenia potrzeb osobistych i zawodowych w szerokim
zakresie tematyki i przy użyciu dość szerokiego słownictwa;
b. skutecznie pisać korespondencję formalną i nieformalną, jak również prowadzić
określoną dokumentację w swojej dziedzinie wiedzy fachowej;
c. tworzyć wypowiedzi wykazujące liczne elementy świadomej organizacji rozwiniętego
tekstu;
d. używać przede wszystkim rozwiniętych zdań połączonych najczęściej używanymi
łącznikami, niekiedy podejmować próby tworzenia skomplikowanych konstrukcji
stylistycznych;
e. używać języka, w którym okazjonalnie pojawiają się błędy w doborze słownictwa
i gramatyce, które nie zakłócają pełnego zrozumienia przez rodzimych użytkowników
języka, a stylistycznie nie odbiega on znacznie od używanego przez nich języka;
f. prowadzić bezpośrednią komunikację w większości sytuacji dnia codziennego i pracy
zawodowej oraz dyskusję o popularnych problemach społecznych i zawodowych przy
wykorzystaniu bogatego słownictwa;
g. tworzyć wypowiedzi, które często wykazują się płynnością, a treść jest okazjonalnie
zniekształcana jest przez błędy w wymowie oraz doborze leksyki i struktur
gramatycznych;
h. używać języka w sposób elastyczny i adekwatny do sytuacji, zastanawiając się nad
doborem słów, co nie będzie zakłócać jednak realizacji celu komunikacyjnego
23
ZESTAW UMIEJĘTNOŚCI W RAMACH SPRAWNOŚCI
JĘZYKOWYCH
1.
Sprawność mówienia
WARUNKI
1.1.
-
prowadzenie konwersacji z wykorzystaniem technicznych środków łączności;
podczas załatwiania spraw służbowych i osobistych;
podczas rozmowy towarzyskiej;
przytaczanie obcych i wyrażanie własnych opinii, poglądów i hipotez na tematy ogólne
i ogólnowojskowe;
komunikowanie się w sytuacjach formalnych i nieformalnych;
prowadzenie briefingów, odpraw itp.
1.2.
-
Zakres:
Język:
literacki;
potoczny;
specjalistyczny - w znanej dziedzinie.
NORMY
-
-
-
użytkownik języka:
dobór słownictwa odpowiedni do większości sytuacji służbowych i prywatnych;
umiejętność dokładnego przekazywania myśli, pomimo drobnych błędów gramatycznych i
wymowy wskazującej na obce pochodzenie, jednakże nigdy nie zakłócającej czytelności
wypowiedzi;
użycie podstawowych struktur gramatycznych bez błędów, użycie struktur złożonych
z pewnymi błędami;
płynność czasami zakłócona wahaniem, nie zakłócająca jednak toku mowy;
intencje przekazywane z zasady skutecznie bez potrzeby przebudowy wypowiedzi.
2. Sprawność rozumienia mowy
WARUNKI
2.1.
Zakres:
-
słuchanie radia;
oglądanie telewizji;
udział w rozmowie bezpośredniej lub z wykorzystaniem technicznych środków łączności:
- na tematy ogólne
- dotyczącej znanych problemów wojskowych i społecznych;
- uczestnictwo w odprawach, naradach i wykładach dotyczących specjalności zawodowej
słuchacza lub jego zainteresowań.
24
2.2.
-
Język:
zróżnicowanie tempo wypowiedzi;
standardowy język z występującymi formami regionalnymi lub dialektycznymi;
teksty o zróżnicowanej długości;
średnie nasycenie tekstów informacjami;
zakłócenia w ograniczonym zakresie.
NORMY
-
-
użytkownik języka:
komunikatywność w większości sytuacji formalnych i nieformalnych dotyczących
działalności praktycznej, społecznej i zawodowej.
okazjonalnie trudności w śledzeniu konwersacji;
zrozumienie większości kluczowych szczegółów występujących w tekstach bez potrzeby
powtarzania;
okazjonalna potrzeba poproszenia o powtórzenie podczas rozmowy;
możliwość niezrozumienia istotnych szczegółów przy wystąpieniu regionalnych
i dialektycznych form języka;
możliwość zaistnienia konieczności uzyskania wyjaśnień od rodzimych użytkowników
języka w odniesieniu do treści tekstów przekazywanych przez media.
3.
Sprawność czytania
WARUNKI
3.1.
-
czytanie wiadomości dotyczących znanych spraw; społecznych, politycznych,
ekonomicznych i wojskowych;
czytanie tekstów wojskowych/profesjonalnych;
ogólna tematyka techniczna z dobrze znanych dziedzin zawodowych;
wykorzystanie formatów (np. specyfikacji map) i terminologii specyficznej dla wojskowego
rejestru języka;
czytanie artykułów i fragmentów tekstów z gazet na znane tematy zarówno
o charakterze specjalistycznym jak i ogólnym.
3.2.
-
Zakres:
Język:
pismo ręczne i materiały drukowane;
teksty o zróżnicowanej długości;
zróżnicowane nasycenie informacjami (w zależności od długości tekstu);
możliwość występowania złożonych struktur gramatycznych;
występowanie idiomów.
NORMY
-
-
użytkownik języka:
czytanie ze zrozumieniem tekstów zawierających większość struktur gramatycznych
w szerokim zakresie tematyki oraz słownictwa;
25
-
-
wydobycie większości szczegółów w trakcie selektywnego czytania oryginalnych tekstów
prasowych;
poruszanie się w środowisku obcojęzycznym z wykorzystaniem informacji, znaków
i napisów;
użycie słownika w ograniczonym zakresie;
możliwość zaistnienia konieczności uzyskania pomocy od ekspertów lub ze źródeł
specjalistycznych w odniesieniu do terminologii i żargonu wojskowego, zawodowego lub
innego specjalistycznego;
w celu uzyskania zrozumienia tekstu nie zachodzi potrzeba dokonywania tłumaczenia na
język ojczysty.
4.
Sprawność pisania
WARUNKI
4.1.
-
pisanie oficjalnej korespondencji dotyczącej spraw osobistych i związanej z pracą
zawodową;
pisanie listów o charakterze prywatnym;
pisanie krótkich informacji i meldunków;
pisanie sprawozdań dotyczących znanych tematów społecznych i wojskowych o objętości
nie przekraczającej dwóch stron;
wykonywanie dokładnych notatek dotyczących wysłuchanego lub przeczytanego tekstu;
wypełnianie formularzy i dokumentów.
4.2.
-
Zakres:
Język:
stosowanie podstawowych struktur gramatycznych bez błędów;
dopuszczalne okazjonalne błędy nie zakłócające dokładności przekazu;
słownictwo odpowiednie do dokładnego przekazania intencji;
stosowanie słów i zwrotów nadających tekstowi spójność;
nieznaczne błędy w pisowni;
używanie zróżnicowanych struktur składniowych.
NORMY
-
-
użytkownik języka:
umiejętność przekazywania intencji w każdym typie korespondencji;
ogólnie prawidłowy format i rejestr korespondencji;
umiejętność prawidłowego wypełniania formularzy i dokumentów;
spójne i precyzyjne przekazanie w sprawozdaniach wszystkich istotnych informacji;
pisma o charakterze formalnym wymagają sprawdzenia przez wykształconego rodzimego
użytkownika języka niemieckiego.
26
KATEGORIE SEMANTYCZNO-LEKSYKALNE I FUNKCJE
KOMUNIKACYJNE
Umiejętności wymienione w poniższym zestawieniu dotyczą wszystkich tematów/kręgów
tematycznych zawierających się w rozdziale V tego programu.
Poniższy katalog kategorii semantycznych i funkcji komunikacyjnych uzupełniają
elementy wymienione w ramowych programach nauczania na 1 i 2 poziomie znajomości jęz.
niemieckiego.
1.
Informacje - uzyskiwanie, przekazywanie i weryfikacja
1.1.
1.2.
1.3
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
Precyzyjny opis osób, przedmiotów, miejsc i zjawisk w naturze.
Opis zachowań i przyzwyczajeń.
Opis zwyczajów i tradycji.
Wyrażanie i precyzowanie informacji o przynależności do grupy lub organizacji.
Opis powiązań i zależności faktów.
Słownictwo dotyczące podstawowych operacji finansowych i bankowych.
Leksyka opisująca zjawiska i zależności w życiu społeczno-politycznym.
Określanie dyspozycyjności - własnej i innych osób.
2.
Precyzowanie informacji - poprawianie, indagowanie, potwierdzanie
3.
Wyrażanie i uzyskiwanie informacji o ocenach, postawach i poglądach
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
3.5.
3.6.
3.7.
3.8.
4.
Wyrażenia określające poglądy i postawy
Wyrażanie hipotez i przypuszczeń.
Wyrażanie nieporozumienia i formułowanie ich źródeł.
Poddawanie opinii i ocenie postaw i uczuć własnych oraz innych osób.
Wyrażanie poglądów.
Wyrażanie praw i żądań własnych i innych osób.
Wyrażanie upodobań, preferencji i ocen.
Leksykalne i morfologiczne środki gradacji prawdopodobieństwa.
Wyrażanie i uzyskiwanie informacji o postawach emocjonalnych
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
Wyrażanie i uzyskiwanie informacji o lęku, obawach, niepokoju lub uldze.
Pytanie o nastawienie i stan emocjonalny.
Formułowanie stwierdzeń określających upodobania.
Pytanie o upodobania.
Oficjalne i nieformalne formułowanie skarg i zażaleń.
Oficjalne i nieformalne wyrażanie nadziei lub jej braku.
Oficjalne i nieformalne formułowanie wyrazów wdzięczności, satysfakcji
i podziękowań.
4.8. Oficjalne i nieformalne przepraszanie i przyjmowanie przeprosin, wybaczanie.
4.9. Wyrażanie żalu i współczucia.
4.10. Oficjalne i nieformalne formułowanie pytań o pragnienia i potrzeby.
4.11. Wyrażanie i uzyskiwanie informacji o intencjach.
4.12. Pytanie i informowanie o przekonaniach i poglądach.
27
5.
Doprowadzanie do wykonania czynności
5.1.
5.2.
5.3.
5.4.
5.5.
5.6.
5.7.
5.8.
5.9.
Formułowanie podjętych decyzji.
Oficjalne i nieformalne proszenie o wykonanie czynności.
Oficjalne i nieformalne doradzanie, formułowanie propozycji.
Nakłanianie i nakazywanie wykonania lub zaprzestania czynności.
Prowadzenie negocjacji prowadzących do wykonania lub zaprzestania
wykonywania czynności.
Formułowanie oficjalnych i nieformalnych zaproszeń i propozycji.
Formułowanie i definiowanie celu, ograniczeń i skutków podejmowanych działań.
Określanie przyczyny wykonania czynności, uwarunkowań i ewentualnych
skutków.
Oficjalne i nieformalne formułowanie przyzwolenia lub pozwolenia.
28
MATERIAŁ STRUKTURALNY
1.
Formy wyrazów i struktura grup wyrazowych
1.1.
Czasownik.
1.1.1. Konstrukcje w stronie biernej.
1.1.2. Zastosowanie strony biernej w języku mówionym i pisanym.
1.1.3. Zamiana zdań w stronie biernej z czasownikami modalnymi na konstrukcje: "sein
+ zu + bezokolicznik" oraz "lassen + sich + bezokolicznik" (formy
konkurencyjne).
1.1.4. Konstrukcje bezokolicznikowe.
1.1.5. Konstrukcja "haben + zu + bezokolicznik”.
1.1.6. Czasowniki modalne - czas Perfekt, Plusquamperfekt, Futur I w zdaniach z
czasownikami modalnymi + bezokolicznik.
1.1.7. Tryb przypuszczający.
1.1.8. Konjunktiv II - zastosowanie.
1.1.9. Konjunktiv I - tworzenie, zastosowanie.
1.1.10. Użycie imiesłowów w zdaniach.
1.1.11. Przydawka rozszerzona.
1.2.
Przyimek
1.2.1. Rekcja przymiotnika i czasownika, przysłówki zaimkowe.
1.2.2. Partykuła "hin", "her".
1.2.3. Występowanie partykuł "hin" i "her" z przyimkami.
1.2.4. Partykuły jako przedrostki czasowników rozdzielnie złożonych.
1.3.
Wybrane idiomy i wyrażenia rzeczownikowo - czasownikowe.
2.
Struktura zdań
2.1.
Zdania podrzędne - struktura.
2.2.
Zdania okolicznikowe.
2.2.1. Zdania okolicznikowe sposobu ze spójnikami "indem", "dadurch, daß".
2.2.2. Zdania okolicznikowe sposobu ze spójnikami "je... desto....", "je....
umso....".
2.3.
Zdania przydawkowe.
2.3.1. Użycie zaimka względnego we wszystkich przypadkach i kontekstach.
2.3.2. Zaimek względny + przyimek, użycie w zdaniach.
2.4.
Zdania porównawcze.
2.4.1. Konstrukcje zdań ze spójnikami "als ob", "als wenn".
2.4.2. Zdania porównawcze z pominięciem spójników.
2.5.
Mowa zależna i niezależna.
2.5.1. Konstrukcje ze spójnikami.
2.5.2. Zdania bezspójnikowe.
2.5.3. Wykorzystanie wszystkich form trybu przypuszczającego.
29
KRĘGI TEMATYCZNE
1.
Tematyka ogólna
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
1.9.
1.10.
1.11.
1.12.
1.13.
Dom, mieszkanie.
Szkoła, nauka, zawód, praca.
Czas wolny.
Podróżowanie.
Zdrowie i ochrona zdrowia.
Zakupy.
Sport
Usługi.
Historia Niemiec.
Stosunki międzynarodowe.
Konflikty międzynarodowe.
Ochrona środowiska naturalnego.
Stosunki społeczno - polityczne w Polsce i na świecie.
2.
Tematyka wojskowa
2.1.
Rodzaje sił zbrojnych.
2.1.1. Terminologia dotycząca sprzętu uzbrojenia jednostek marynarki wojennej/ jednostek
lądowych / jednostek lotniczych.
2.1.2 Warunki służby w jednostkach poszczególnych rodzajów sił zbrojnych.
2.1.3 Systemy uzbrojenia.
2.1.4 Szkolenie wojsk w poszczególnych rodzajach sił zbrojnych.
2.1.5 Podstawowe skróty występujące w dokumentach wojskowych.
2.1.6 Dowodzenie, rozpoznanie – słownictwo podstawowe.
2.1.7. Służba wojskowa (poborowa - zawodowa).
2.2.
NATO – struktura i zadania.
2.3.
Sytuacja międzynarodowa i architektura bezpieczeństwa międzynarodowego.
2.3.1. Operacje pokojowe.
2.3.2 Bieżące wydarzenia polityczne i militarne na świecie.
2.3.3 Organizacje międzynarodowe.
30
KOMENTARZ METODYCZNY
I WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNE
Program nauczania zakłada, że proces uczenia się i nauczania zmierza do wykształcenia u
uczących
się
dwu
rodzajów
kompetencji,
tj.
kompetencji
językowej
i kompetencji komunikacyjnej. Przez kompetencję językową rozumie się tu umiejętność
tworzenia zdań gramatycznie poprawnych, a więc znajomość elementów języka i reguł ich
użycia. Przez kompetencję komunikacyjną rozumie się z kolei umiejętność skutecznego
porozumiewania się, a więc efektywnego rozumienia i przekazywania zamierzonych treści
i intencji, zgodnie z wymogami sytuacji, w jakiej dokonuje się akt komunikacji językowej
i wymogami ról, w jakich występują nadawca i odbiorca komunikatu.
Nauczanie na kursie realizowane jest w oparciu o podejście komunikacyjne w nauczaniu
języków obcych. Dla potrzeb realizacji niniejszego programu nauczanie komunikacyjne należy
rozumieć jako nauczanie, które zmierza do osiągnięcia odpowiednich i skutecznych zachowań
językowych w danej sytuacji tj. prymatu kompetencji komunikacyjnej nad językową. Zgodnie z
tym rozumieniem nauczania komunikacyjnego, proces opanowywania języka obcego nie musi
wiązać się z ambicją doprowadzenia do pełnej poprawności językowej w wypowiedziach
uczących się.
Nie należy oczywiście tego rozumienia „komunikatywności” mylić ze zwyczajnym
liberalizmem, sprowadzającym się do nazbyt tolerancyjnego traktowania błędów językowych.
Osiągnięcie wspomnianych odpowiednich zachowań również nie jest łatwe, wymaga bowiem
przyswojenia i uwzględnienia zarówno reguł socjolingwistycznych, znanych z teorii
komunikacji, jak i podstawowych reguł psychospołecznego zachowania się ludzi. Niemniej
jednak skuteczność w posługiwaniu się językiem jest w tym programie znacznie ważniejsza od
poprawności, co również musi zostać uwzględnione w szczegółowych programach nauczania na
kursach językowych, jak też formie i treści materiałów egzaminacyjnych.
Nauczanie komunikacyjne charakteryzuje się tym, że:
- uwzględnia integrację sprawności językowych w procesie dydaktycznym;
- uwzględnia niską prognostyczność aktu komunikacji;
- uwzględnia zjawisko redundancji;
- wykorzystuje tzw. „dokumenty autentyczne”;
- jest atrakcyjne i motywujące.
Z charakterystyki nauczania komunikacyjnego wynika, że proces nauczania powinien
zawierać aspekt twórczy - inspirować i tworzyć możliwości uczenia się przez działanie
komunikacyjne. Ponadto zaleca się w tym podejściu uwzględnienie indywidualnych potrzeb
i możliwości uczących się oraz ich różnorodnych motywacji do nauki języka obcego. Dlatego
ramowy program nauczania zakłada dużą elastyczność w sferze selekcji, doboru
i organizacji materiałów dydaktycznych wykorzystywanych w nauczaniu.
Dokumenty programowe
Niniejszy program stanowi podstawę do opracowania dokumentów programowych
niższego szczebla przystosowanych do specyficznych potrzeb poszczególnych rodzajów sił
zbrojnych i ośrodków prowadzących nauczanie języków obcych. Dokumenty te mogą być
tworzone na dwóch niższych szczeblach:
 poziom 1 – programy nauczania wspólne dla poszczególnych RSZ, akademii, szkół
itp.,
 poziom 2 – szczegółowy program kształcenia (rozkład materiału, rozkład zajęć) dla
grupy szkoleniowej.
31
Liczba godzin przewidziana przez te dokumenty na osiągnięcie kolejnego poziomu
znajomości języka będzie zależna od warunków jego realizacji, tj. czy jest to stacjonarny kurs
intensywny, realizowany w krótkim okresie czasu 4 - 5 miesięcy (większa liczba godzin), czy
realizowany w warunkach akademickich w systemie 2-4 godzin tygodniowo
w okresie 3-4 lat studiów.
Czynniki, które należy uwzględnić przy ustalaniu programu szczegółowego (rozkładu
materiału, rozkładu/planu zajęć), to poziom kompetencji uczących się w momencie rozpoczęcia
kursu, wiek uczestników kursu, możliwości intelektualne uczących się, baza dydaktyczna itp.
Liczba słuchaczy w grupie szkoleniowej nie powinna przekraczać 15 osób. Program
szczegółowy (rozkład materiału) powinien uwzględniać zatem konkretne uwarunkowania kursu
oraz sytuację w grupie w odniesieniu do tempa przyswajania języka i
postępów czynionych przez słuchaczy.
Program szczegółowy (rozkład materiału) opracowywany jest indywidualnie dla każdego
kursu, co pozwala na efektywne wykorzystanie pracy i postępów słuchaczy, lub - jeśli to
niezbędne - jest elastycznym „programem z półki”, tzn. programem opracowanym wcześniej,
którego można użyć w różnych realiach.
Rozliczenie godzin dydaktycznych
10 - 12 % 10 – 12 %
6–8%
DOSKONA
LENIE
WYBRANYCH
SUBSPRA
WNOŚCI
UTRWALANIE MATERIAŁU
POWTÓRZENIA
GRAMATYKA
PISANIE
CZYTANIE
MÓWIENIE
SŁUCHANIE
ZINTEGROWANE
NAUCZANIE
SPRAWNOŚCI
JĘZYKOWYCH
Dla stacjonarnych kursów intensywnych należy przyjąć następujące liczby godzin
dydaktycznych:
poziom 1 – 590 godz.,
poziom 2 – 590 godz.,
poziom 3 – 620 godz.
Kurs językowy realizowany w warunkach akademickich w systemie 2-4 godzin
tygodniowo w okresie 3-4 lat studiów powinien dążyć do realizacji co najmniej jednego pełnego
poziomu nauczania.
W celu zapewnienia równomiernego naturalnego rozwoju sprawności językowych wśród
uczestników kursów, dokumenty programowe niższego szczebla przystosowane do potrzeb
poszczególnych ośrodków prowadzących nauczanie języków obcych powinny uwzględniać
następujący procentowy udział poszczególnych sprawności w ogólnej liczbie godzin:
Poziom 1
30 – 34 % 8 – 10 %
8 – 10 % 12 – 14 % 12 – 14 %
Poziom 2
30 – 34 % 14 - 16 % 10 – 12 % 10 – 12 % 8 – 10 %
8 – 10 %
8 - 10 %
8 - 10 %
Poziom 3
30 – 34 % 14 - 16 % 14 - 16 % 10 - 12 % 10 - 12 %
6–8%
6–8%
6–8%
Sprawnościowe ujęcie norm programowych
Od nauczyciela oczekuje się inwencji i kreatywności w prowadzeniu zajęć, dlatego też
nauczyciele nie trzymają się wyłącznie materiału podręcznikowego, lecz organizują
samodzielnie zajęcia w oparciu o przydzielony materiał/zadania. Do tego celu wykorzystują
32
wszystkie dostępne materiały dydaktyczne - podręczniki, nagrania dźwiękowe, video oraz
opracowania własne. Najwłaściwszą praktyką jest wybór z wykazu podręczników jednego lub
dwóch podręczników wiodących stanowiących bazę do zintegrowanego nauczania sprawności
językowych i efektywnego rozwoju leksykalnego. Wykorzystywane materiały uzupełniające
dają dobrą możliwość rozwoju poszczególnych sprawności językowych słuchacza.
a. zintegrowane nauczanie sprawności językowych
Zintegrowane nauczanie sprawności językowych zajmuje czołową pozycję wśród
wszystkich zajęć. Obejmuje ono wszystkie nauczane sprawności: słuchanie, mówienie, czytanie,
pisanie i gramatykę.
Nauczanie zintegrowane prowadzone jest w oparciu o podręcznik wiodący: Themen aktuell 1, 2,
3 oraz materiały uzupełniające pochodzące z innych podręczników, prasy, radia, telewizji oraz
Internetu – w zależności od stopnia zaawansowania słuchaczy.
Zintegrowane nauczanie sprawności językowych stanowi leksykalną podstawę dla pozostałych
sprawności. Jednocześnie daje słuchaczom możliwości wykorzystania wiedzy cząstkowej
zdobytej w całym procesie dydaktycznym.
Należy tutaj pamiętać o możliwości indywidualizacji procesu dydaktyczno-metodycznego.
b. słuchanie
Nauczanie słuchania jest integralną i niezmiernie ważną częścią procesu dydaktycznego.
Sprawność słuchania ze zrozumieniem jest jednocześnie umiejętnością sprawiającą słuchaczom
najwięcej problemów. Wymaga ona dużego stopnia koncentracji, zaangażowania i odpowiednich
predyspozycji.
Szczególnie ważny jest tutaj dobór materiału i gradacja trudności zadań. Na wszystkich
poziomach
nauczania
mamy
do
czynienia
ze
słuchaniem
globalnym
i selektywnym. Do stopnia zaangażowania językowego dostosowuje się rodzaj słuchania. W
początkowym okresie nauczania teksty powinny być proste, adaptowane i najlepiej oryginalne.
Na zaawansowanym stopniu nauczania słuchanie powinno opierać się tylko na tekstach
oryginalnych z uwzględnieniem różnych rodzajów wymowy i dialektów.
c. mówienie
Mówienie jest najważniejszą formą komunikacji bezpośredniej. Ze względu na stopień
użyteczności należy poświęcić mu najwięcej czasu. Niezależnie od predyspozycji, motywacji i
potrzeb uczącego się, wprowadzanie sprawności mówienia należy rozpocząć możliwie
wcześniej. Umiejętność komunikowania się w języku obcym sprawi słuchaczowi najwięcej
satysfakcji, co motywuje go do dalszej intensywnej pracy. W początkowej fazie nauczania
najważniejsza jest komunikatywność, a nie rozbudowane struktury gramatyczne.
W miarę upływu czasu słuchacz uczy się wyrażania myśli i potrzeb za pomocą bardziej
skomplikowanych struktur gramatycznych i leksykalnych w określonych sytuacjach
komunikacyjnych. Zmienia się też rola nauczyciela. Z prowadzącego rozmowę do roli partnera
w rozmowie.
Idealnym nauczycielem jest tu rodzimy użytkownik języka z przygotowaniem
dydaktyczno-metodycznym.
Proces nauczania należy dostosować do potrzeb
i predyspozycji słuchacza. Należy pamiętać o właściwym doborze tematyki.
33
d. czytanie
Czytanie jest sprawnością, której opanowanie jest niezbędne w procesie uczenia się
języka. Pełni ono szczególnie ważną rolę w nauczaniu dorosłych, w przypadku których bardzo
istotną rolę odgrywa percepcja wzrokowa.
Odpowiedni dobór tekstów prowadzi do wzrostu motywacji uczącego się, a w
konsekwencji do pracy indywidualnej (lektura czasopism i literatury zgodnej z potrzebami
i zainteresowaniami).
W zależności od poziomu nauczania sprawność czytania oparta jest na podręczniku
wiodącym oraz materiałach uzupełniających. Dobór tekstów dostosowany jest do poziomu,
możliwości i wymagań słuchaczy. Początkowo są to teksty proste, zawierające podstawowe
struktury gramatyczne i leksykalne. Na wyższym poziomie zaawansowania teksty stają się coraz
trudniejsze. Ogranicza się korzystanie z podręczników na rzecz tekstów oryginalnych. Czytanie
oparte jest na tekstach źródłowych i literaturze. Istotną rolę odgrywa tu dobór ćwiczeń w
czytaniu globalnym i selektywnym.
e. pisanie
Pisanie jest sprawnością ściśle związaną z pozostałymi sprawnościami. Opiera się na
materiale leksykalnym i gramatycznym wprowadzanym na innych typach zajęć.
Powinno być dostosowane do potrzeb życia prywatnego i zawodowego słuchaczy.
Na poziomie podstawowym należy skoncentrować się na tworzeniu prostych tekstów
użytkowych (notatka, list, widokówka itp.). Do materiałów pomocniczych należy włączyć
różnorodne formularze i ankiety, co związane jest z wykorzystaniem sprawności pisania w
typowych sytuacjach życia codziennego.
Na wyższych poziomach nauczania ćwiczymy umiejętność tworzenia rozbudowanych
wypowiedzi pisemnych o szerokim zakresie tematyki przy użyciu odpowiedniej leksyki
i rozbudowanych struktur gramatycznych.
Sprawność ta rozwija zdolność pisania i myślenia w różnych kontekstach. Pisanie jest
sposobem na wyrażanie znaczenia wynikającego z ciągłego procesu myślowego.
f. gramatyka
Nauczanie gramatyki na każdym poziomie oparte jest na typowych podręcznikach do
gramatyki, podręcznikach wiodących i materiałach własnych nauczyciela. Liczba godzin
przeznaczonych do nauczania gramatyki na różnych poziomach jest zróżnicowana ze względu na
poziom zaawansowania słuchaczy.
Największa liczba godzin została przeznaczona na poziom podstawowy.
Na poziomie zaawansowanym wprowadza się struktury trudniejsze, bardziej
skomplikowane, pozwalające na dokładniejsze formułowanie przekazywanych treści. Zajęcia z
gramatyki należy skoordynować na każdym poziomie nauczania z nauczaniem pozostałych
sprawności językowych.
Celem nauczania powinna być komunikatywność, a nie struktury gramatyczne.
Gramatyka jest środkiem prowadzącym do osiągnięcia tego celu.
g. powtórzenia i doskonalenie wybranych subsprawności
Godziny przeznaczone na powtórzenia oraz godziny do dyspozycji należy planować na
materiale już wprowadzonym wykorzystując dodatkowe źródła. Powinny to być zajęcia
34
powtórzeniowe, utrwalające oraz sprawdzające stopień przyswojenia materiału.
W określonych sytuacjach, w miarę potrzeb, możliwe jest także uzupełnienie materiału
leksykalno-gramatycznego o nowe treści. Nacisk należy położyć na indywidualizację zajęć.
Na każdym poziomie, nauczania zespół nauczycieli ma do dyspozycji jednostki lekcyjne
przeznaczone na powtórzenia materiału leksykalno-gramatycznego, jak również dodatkowe
godziny (w różnym wymiarze na poszczególnych poziomach) do wykorzystania na doskonalenie
wybranych sprawności zgodnie z potrzebami grupy i nauczycieli uczących w zespole. Zajęcia te
są związane z indywidualnymi potrzebami grupy i poszczególnych słuchaczy, takimi jak:
specyfika wojskowa i wprowadzanie leksyki zgodnie z potrzebami, kształcenie wybranych
subsprawności językowych, jak również problemy natury leksykalno-gramatycznej.
W ramach wyznaczonego pensum godzin oprócz rutynowych powtórzeń zrealizowanego
materiału po każdej przerobionej jednostce lub bloku leksykalno-gramatycznym, nauczyciele są
zobligowani do przeprowadzenia rozbudowanych testów sprawdzających indywidualne postępy
umiejętności językowych słuchaczy /sprawdziany okresowe, egzaminy próbne/. Mają one
charakter motywujący i diagnostyczny i pozwalają na podjęcie dalszych działań dydaktycznych
w procesie nauczania, tzn. ukierunkowanie uwagi na poszczególne sprawności wymagające
większego osobistego zaangażowania ze strony poszczególnych słuchaczy, jak też w organizacji
pracy zespołu dydaktycznego.
Nauczanie terminologii ogólnowojskowej i specjalistycznej
W rzeczywistości, nie istnieje jeden język wojskowy wspólna wojskowa terminologia
specjalistyczna. Można zdefiniować subjęzyki lub rejestry typowe dla danego rodzaju wojsk
i służb, stąd realizacja kształcenia językowego powinna być ukierunkowana na specyficzny
profil grupy. Jednakże proces dydaktyczny jest realizowany najczęściej w grupach, które można
określić jako niejednorodne. Przy tworzeniu rozkładu materiału dla takich grup organizatorzy
kształcenia skupiają się na możliwości racjonalnego wyselekcjonowania zakresu terminologii
określanej zazwyczaj jako „terminologia ogólnowojskowa”. Bardzo często jednak w praktyce
okazywało się, że rozumienie tego pojęcia sprowadzało się do terminologii wojsk lądowych – w
tym terminologii walki ogólnowojskowej.
Kryteria doboru terminologii wojskowej przerabianej na zajęciach audytoryjnych
powinny mieć charakter głównie dydaktyczny, celem nauki terminologii wojskowej
w grupach niejednorodnych powinno być sprawnościowe przygotowanie słuchacza,
w granicach możliwości, do dalszej samodzielnej pracy nad przyswajaniem określonych jej
rejestrów po ukończeniu kursu. Natomiast niezbędna wydaje się dogłębna analiza
wprowadzanych w czasie zajęć ogólnojęzykowych strategii, rejestrów oraz nauczanych
umiejętności cząstkowych, które jednocześnie mogą stać się częścią niezbędnego
instrumentarium fachowego. Nie wyklucza to jednak w określonych sytuacjach specyficznego
doboru tej terminologii w grupach o wyraźnym profilu.
Stąd, w rozliczeniu godzin nie została zawarta leksyka wojskowa jako odrębny typ zajęć.
Natomiast w ramach poszczególnych sprawności językowych należy prowadzić zajęcia
wykorzystując źródła wojskowe lub zawierające leksykę niezbędną przy wykorzystaniu języka
dla celów zawodowych. W zależności od charakteru kursu, minimalny wymiar tych zajęć w
ogólniej liczbie godzin zajęć powinien wynosić:
poziom 1 – 5 %
poziom 2 – 15 %
poziom 3 – 30 %
Zajęcia z wykorzystaniem terminologii wojskowej na poziomie 1 powinny dostarczyć
słuchaczowi leksykalnego minimum niezbędnego do sprostania wymaganiom komunikacji
w miejscu pracy poza granicami kraju oraz podstawowej wiedzy o funkcjonowaniu sił zbrojnych
w państwach danego obszaru językowego. Poziom 1 powinien wykorzystywać przede
35
wszystkim adaptowane materiały dydaktyczne zawierające najbardziej podstawowe zwroty i
wyrażenia.
Zajęcia poświęcone słownictwu wojskowemu na poziomie 2 mają za zadanie
wprowadzenie i utrwalenie dużej ilości jednostek leksykalnych, co pozwoli uczącemu się na
ograniczone funkcjonowanie w obcojęzycznym środowisku zawodowym. Punktem ciężkości jest
w pierwszej części kursu rozwijanie sprawności receptywnych przy wykorzystaniu
adaptowanych materiałów dydaktycznych, jak również oryginalnych. Druga część kursu na
poziomie 2 przeznaczona jest na utrwalanie materiału leksykalnego z zakresu terminologii
ogólnowojskowej oraz doskonalenie nabytych umiejętności ze szczególną uwagą nakierowaną
na sprawności produktywne i umiejętne wykorzystanie słownictwa wojskowego w
samodzielnym wykorzystaniu języka. Na poziomie 2 możliwe jest przygotowanie programu
szczegółowego pod specyficzne potrzeby grupy szkoleniowej, gdzie zakres tematyczny i
sposoby pracy ze słuchaczami mają spowodować uaktywnienie słuchaczy.
Na poziomie 3 zajęcia przeznaczone są na utrwalanie i rozszerzenie materiału
leksykalnego z zakresu terminologii ogólnowojskowej, samodzielne rozszerzanie terminologii
specjalistycznej oraz doskonalenie nabytych umiejętności ze szczególną uwagą nakierowaną
przez cały kurs na sprawności produktywne i umiejętne wykorzystanie słownictwa wojskowego,
jak również specjalistycznego w samodzielnym tworzeniu tekstów. Zakres tematyczny, dobór
materiałów (w znacznej części nieadaptowanych) i sposoby pracy ze słuchaczami mają
spowodować uaktywnienie chęci wymiany poglądów i dyskusji. Przerabiane teksty nie mają na
celu wyłącznie intensywnej pracy z leksyką i strukturami, lecz powinny służyć jako źródło
inspiracji dla nauczyciela w rozwijaniu produktywnych sprawności językowych. Zakres
tematyczny i wymiar ilościowy zostawia nauczycielowi duże pole manewru i dopasowanie
materiału do potrzeb i możliwości grupy.
36
WYKAZ PODRĘCZNIKÓW
POZIOM 1
Podręczniki wiodące
Tytuł
Tangram 1A
Themen neu 1, Kursbuch
Themen neu 1, Arbeitsbuch
Moment mal 1, Kursbuch
Moment mal 2, Arbeitsbuch
Autor
Alke Ina
Aufderstrasse Helmut
Bock Heiko
Müller Martin
Wertenschlag Lukas
Wydawnictwo
Max Hueber Verlag
Max Hueber Verlag
Max Hueber Verlag
Langenscheidt
Langenscheidt
Podręczniki uzupełniające
Tytuł
Autor
Wydawnictwo
Słuchanie
Sprechsituationen aus dem Alltag
Beile Werner und Alice
Inter Nationes
Bęza Stanisław
Meese Harrad
Poltext
Köllen
Claudia Hümmler-Hille
Wertenschlag Lukas
Max Hueber Verlag
Langenscheidt
Csaba Filo
Verlag für Deutsch
Deutsch deine Chance
Deutsch – warum nicht? 1 –
Radiowy kurs języka
niemieckiego
Hören Sie mal 1
Moment mal 2, Arbeitsbuch
Mówienie
Zwischen den Pausen 1
Czytanie
Deutsch deine Chance
Bęza Stanisław
Zwischen den Pausen 1
Csaba Filo
Lesetraining für Jugendliche und Georgiakaki Manuela
junge
Erwachsene
in
der
Grundstufe
Moment mal 1, Arbeitsbuch
Lemcke Christiane
Deutsche Sprachlehre für
Schulz Dora
Ausländer 1
Tangram 1B
Alke Ina
Poltext
Verlag für Deutsch
Hueber
Langenscheidt
Hueber
Max Hueber Verlag
Pisanie
Deutsch für Aussiedler
Lohfert Walter
Max Hueber Verlag
Deutsch aktiv neu 1A
Neuner Gerd
Langenscheidt
Bęza Stanisław
Bęza Stanisław
Poltext
PWN
Bęza Stanisław
PWN
Reymont Elżbieta
Reymont Elżbieta
Rostek Ewa Maria
Silesia
Silesia
WAGROS
Rostek Ewa Maria
WAGROS
Gramatyka
Deutsch deine Chance
Gramatyka niemiecka z
ćwiczeniami dla początkujących
Nowe repetytorium z gramatyki
języka niemieckiego
Grammatik kein Problem 1
Grammatik kein Problem 2
Deutsch-Repetytorium
gramatyczno-leksykalne 1
Deutsch – Repetytorium
gramatyczno-leksykalne 2
37
POZIOM 2
Podręczniki wiodące
Tytuł
Tangram 1B
Themen aktuell 2, Kursbuch
Themen aktuell 2, Arbeitsbuch
Nowe repetytorium z gramatyki
języka niemieckiego
Tangram 2A
Moment mal 2, Kursbuch
Deutsche
Sprachlehre
für
Ausländer 2
Deutsche
Sprachlehre
für
Ausländer 2
Moment mal 2, Arbeitsbuch
Thematischer Wortschatz mit
Übungen
Deutsch aktiv neu 1B
Wege
Auf neuen Wegen
Autor
Alke Ina
Aufderstrasse Hartmut
Aufderstrasse Hartmut
Bęza Stanisław
Wydawnictwo
Max Hueber Verlag
Hueber Verlag
Hueber Verlag
PWN
Dallapiazza Rosa-Maria
Müller Martin
Schulz Dora
Max Hueber Verlag
Langenscheidt
Hueber
Schulz Dora
Hueber
Wertenschlag Lukas
Dłużniewski Stanisław
Langenscheidt
PWN
Neuner Gerd
Tetzeli Hans Jürg
Willkop Eva-Maria
Langenscheidt
Max Hueber Verlag
Max Hueber Verlag
Autor
Wydawnictwo
Alke Ina
Beile Werner und Alice
Ohlendorf Harald
Wertenschlag Lukas
Claudia Hümmler-Hille
Meese Harrad
Max Hueber Verlag
Inter Nationes
Inter Nationes
Langenscheidt
Inter Nationes
Max Hueber Verlag
Köllen Druck+Verlag GmbH
Meese Harrad
Köllen Druck+Verlag GmbH
Ohlendorf Harald
Inter Nationes
Csaba Filo
Dłużniewski Stanisław
Verlag für Deutsch
PWN
Dallapiazza Rosa-Maria
Müller Martin
Małgorzata Rogalska
Anna Wagner
Max Hueber Verlag
Langenscheidt
Wagros Poznań 2004
Wagros 2005
Alke Ina
Max Hueber Verlag
Podręczniki uzupełniające
Tytuł
Słuchanie
Tangram 1B
Deutsch einfach
Umwelt und Gesellschaft 2
Moment mal 2, Arbeitsbuch
Infos aus Deutschland
Hören Sie mal 2
Deutsch – warum nicht? 2 –
Radiowy kurs języka
niemieckiego
Deutsch – warum nicht? 3 –
Radiowy kurs języka
niemieckiego
Umwelt und Gesellschaft 2
Mówienie
Zwischen den Pausen 1
Thematischer Wortschatz mit
Übungen
Tangram 2A
Moment mal 2, Kursbuch
Teutsch. Ćwiczenia tematyczne
Deutsch. Sprechen ohne Probleme
Czytanie
Tangram 1B
38
Tangram 2A
Erwachsene in der Grundstufe
Lesetraining für Jugendliche und
junge Erwachsene in der
Grundstufe
Deutsch – Repetytorium
gramatyczno-leksykalne 1
Deutsch – Repetytorium
gramatyczno-leksykalne 2
Deutsch Lesetexte1
Unter uns
Deutsche Sprachlehre für
Ausländer 2
Testy z języka niemieckiego dla
licealistów i kandydatów na studia
Eine kleine Landeskunde,
Deutschsprachige Länder
Thematischer Wortschatz mit
Übungen
Unter uns
Wege
Testy z języka niemieckiego dla
licealistów i kandydatów na studia
Auf neuen Wegen
Tatsachen über Deutschland
Viel Erfolg
Blick auf Deutschland
Dallapiazza Rosa-Maria
Georgiakaki Manuela
Georgiakaki Manuela
Max Hueber Verlag
Hueber
Hueber
Rostek Ewa Maria
WAGROS
Rostek Ewa Maria
WAGROS
Rostek Ewa Maria
Rostek Ewa Maria
Schulz Dora
WAGROS
WAGROS
Hueber
Tkaczyk Krzysztof
PWN
Bęza Stanisław
Dłużniewski Stanisław
Wydawnictwa Szkolne i
Pedagogiczne
PWN
Rostek Ewa Maria
Tetzeli Hans Jürg
Tkaczyk Krzysztof
WAGROS
Max Hueber Verlag
PWN
Willkop Eva-Maria
Deutsch für dich
Jadwiga Śmiechowska
Max Hueber Verlag
Societät-Verlag
Wydawnictwo Harmonia
Ernst Klett International Stuttgart
2002
Wiedza i Świat 1996
Pisanie
Zwischen den Pausen 1
Csaba Filo
Verlag für Deutsch
Griesbach Heinz
Verlag für Deustch
Reymont Elżbieta
Reymont Elżbieta
Rostek Ewa Maria
Silesia
Silesia
WAGROS
Rostek Ewa Maria
WAGROS
Tkaczyk Krzysztof
PWN
Griesbach Heinz
Verlag für Deustch
Tkaczyk Krzysztof
PWN
Jadwiga Śmiechowska
Wiedza i Świat 1996
Gramatyka
Test- und Übungsbuch zur
deutschen Grammatik
Grammatik kein Problem 2
Grammatik kein Problem 3
Deutsch – Repetytorium
gramatyczno-leksykalne 1
Deutsch – Repetytorium
gramatyczno-leksykalne 2
Testy z języka niemieckiego dla
licealistów i kandydatów na studia
Test- und Übungsbuch zur
deutschen Grammatik
Testy z języka niemieckiego dla
licealistów i kandydatów na studia
Deutsch für dich
Hanna Konczakowska-Makulec
Suzanne Kirchmeyer
39
POZIOM 3
Podręczniki wiodące
Tytuł
Themen neu 3, Kursbuch
Themen neu 3, Arbeitsbuch
Zwischen den Pausen 2
Wege
Auf neuen Wegen
Autor
Aufderstrasse Hartmut
Aufderstrasse Hartmut
Csaba Filo
Tetzeli Hans Jürg
Willkop Eva-Maria
Wydawnictwo
Hueber Verlag
Hueber Verlag
Verlag für Deutsch
Max Hueber Verlag
Max Hueber Verlag
Autor
Wydawnictwo
Bieler Karl-Heinz
Meese Harrad
Hueber Verlag
Köllen Druck+Verlag GmbH
Sitarek Adam
Hanna Konczakowska-Makulec
Alke Ina
Alke Ina
Wydawnictwo Piątek Trzynastego
Wydawnictwo Harmonia
Inter Nationes
Inter Nationes
Hueber Verlag
Hueber Verlag
Dłużniewski Stanisław
PWN
Dallapiazza Rosa-Maria
Dallapiazza Rosa-Maria
Willkop Eva-Maria
Beile Werner und Alice
Max Hueber Verlag
Max Hueber Verlag
Max Hueber Verlag
Internationes
Stanisław Bęza
Hanna Konczakowska-Makulec
Małgorzata Rogalska
Wydawnictwa Szkolne i
Pedagogiczne
Wydawnictwo Harmonia
Wagros Poznań 2004
Dallapiazza Rosa-Maria
Dallapiazza Rosa-Maria
Lohfert Walter
Csaba Filo
Max Hueber Verlag
Max Hueber Verlag
Max Hueber Verlag
Verlag für Deutsch
Podręczniki uzupełniające
Tytuł
Słuchanie
Miteinander
Deutsch – warum nicht? 4 –
Radiowy
kurs
języka
niemieckiego
Polen-Spiegel
Viel Erfolg
Infos aus Deutschland 3
Infos aus Deutschland 4
Tangram 2B
Tangram
Mówienie
Thematischer Wortschatz mit
Übungen
Tangram 2B
Tangram Z
Auf neuen Wegen
Themen und Meinungen im Für
und Wider
Eine kleine Landeskunde –
Deutschsprachige Länder
Viel Erfolg
Deutsch – ćwiczenia tematyczne
Pisanie
Tangram 2B
Tangram Z
Deutsch für Aussiedler
Zwischen den Pausen 2
Czytanie
Themen und Meinungen im Für Beile Werner und Alice
und Wider
Eine kleine Landeskunde
Bęza Stanisław
Test- und Übungsbuch zur Griesbach Heinz
deutschen Grammatik
Unter uns
Rostek Ewa Maria
Polen-Spiegel
Sitarek Adam
Viel Erfolg
Hanna Konczakowska-Makulec
Inter Nationes
WSiP
Verlag für Deutsch
WAGROS
Wydawnictwo Piątek Trzynastego
Wydawnictwo Harmonia
40
Gramatyka
Test- und Übungsbuch
deutschen Grammatik
Deutsch–Repetytorium
zur Griesbach Heinz
Rostek Ewa Maria
Verlag für Deutsch
WAGROS
41

Podobne dokumenty