docDorota Barczyk - geografia - Gimnazjum Publiczne w Żarnowcu
download 
Reklamacja Transkrypt
Dorota Barczyk - geografia - Gimnazjum Publiczne w Żarnowcu
Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy I a Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu w roku szkolnym 2015/2016 Nauczyciel: mgr Dorota Barczyk Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Tematy lekcji Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeńpotrafi: Mapa 1. Geograficzny punkt widzenia • definiować pojęcia: geografia, środowisko przyrodnicze i geograficzne, • wymienić elementy środowiska przyrodniczego. • definiować elementy środowiska przyrodniczego, podawać przykłady, • podać źródła wiedzy geograficznej. • podać powiązania między • omówić korelację • omówić główne etapy elementami środowiska geografii z innymi rozwoju geografii, przyrodniczego dziedzinami nauki, • scharakteryzować i geograficznego. osiągnięcia geografii jako • podać przykłady osiągnięć geografii jako nauki. nauki. 2. Mapa źródłem informacji geograficznej • podać definicję mapy, • podać przykłady zastosowania mapy. • omówić rodzaje map. • wymienić i zdefiniować elementy mapy. • omówić podstawowe elementy, cechy i rodzaje map. • przedstawić rodzaje odwzorowań i ich zastosowanie. 3. Skala mapy • podać definicję skali, • porównać wielkość skal. • obliczać odległość rzeczywistą na podstawie mapy. • przeliczać odległości na podstawie różnych skal, • przeliczać wszystkie rodzaje skal. • omówić pojęcie generalizacji i jej roli w tworzeniu map, • obliczać skale na podstawie znajomości odległości. • obliczać rzeczywiste powierzchnie, • obliczać skale na podstawie znajomości powierzchni. 4. Mapa i plan • podać różnice między mapą a planem. • analizować mapę i plan, • orientować mapę w terenie, • zdefiniować siatkę geograficzną • skonstruować prosty plan okolicy, obliczając skalę, • zdefiniować odwzorowanie. • omówić główne rodzaje odwzorowań, • podać przykłady odwzorowań umownych. • rozpoznawać rodzaje odwzorowań na podstawie siatek kartograficznych, • analizować mapy i plany, korzystając z programów Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Tematy lekcji Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeńpotrafi: i kartograficzną. komputerowych. 5. Język mapy • odczytać wysokość bezwzględną punktu. • obliczać wysokość względną, • podawać nazwy metod kartograficznych. • rozpoznawać metody • odczytywać rzeźbę na kartograficzne prezentacji podstawie poziomic, treści na mapach. • opisywać środowisko na podstawie mapy. 6. Mapa świata • wskazać kontynenty i oceany na mapie. • charakteryzować rzeźbę • wskazać główne obiekty terenu na podstawie mapy. geograficzne na poszczególnych kontynentach. 7. Współrzędne geograficzne • wskazać na mapie półkule • zdefiniować długość północną i południową, i szerokość geograficzną, wschodnią i zachodnią. • opisać cechy południków i równoleżników. • odczytać położenie punktów na mapie. • analizować mapy satelitarne. • wskazać położenie państw • wskazać położenie wielu Europy. obiektów geograficznych: przyrodniczych i politycznych. • odczytać położenie • wytyczyć trasę na obszaru, podstawie GPS. • opracować trasę podróży, uwzględniając współrzędne geograficzne. Kształt i ruchy Ziemi • podać definicje planety • porównać cechy planety i gwiazdy, i gwiazdy, • wymienić kolejno planety • wymienić cechy planet Układu Słonecznego. wewnętrznych i zewnętrznych. • opisać geocentryczny i heliocentryczny model budowy Wszechświata. • porównać model heliocentryczny i geocentryczny, • omówić fazy Księżyca. • omówić schematy zaćmienia Księżyca i Słońca. 9. Kształt i rozmiary Ziemi • podać nazwę kształtu • przedstawić argumenty Ziemi, potwierdzające kulistość Ziemi. • podać długość promienia ziemskiego i równika. • porównać kształt kulisty i elipsoidalny. • omówić cechy geoidy. • podać zasadę wyznaczania geoidy. 10. Ruch obrotowy Ziemi • określić kierunek i okres ruchu obrotowego. • omówić prędkość liniową • scharakteryzować i kątową ruchu następstwa ruchu obrotowego, obrotowego. • wymienić następstwa ruchu obrotowego. • przedstawić następstwa ruchu obrotowego w powiązaniu z jego cechami. • omówić przyczyny i konsekwencje działania siły Coriolisa. 11. Rachuba czasu • odczytywać czas z map • rozróżniać pojęcia czasu • obliczać różnice • przedstawić zmianę czasu przy 8. Ziemia we Wszechświecie • obliczać różnicę czasu Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Tematy lekcji Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeńpotrafi: stref czasowych. miejscowego, strefowego i urzędowego. miejscowego na podstawie wszystkich rodzajów różnicy długości czasu, geograficznej. • obliczać położenie na podstawie różnic czasu. 12. Ruch obiegowy Ziemi • zdefiniować ruch obiegowy Ziemi. 13. Strefy oświetlenia Ziemi • wymienić strefy • podać cechy • opisywać oświetlenie oświetlenia Ziemi, charakterystyczne, w tym Ziemi w ciągu roku zasięg, stref oświetlenia w różnych szerokościach • podać nazwę obowiązującego w Polsce Ziemi. geograficznych, kalendarza. • obliczać kąt padania promieni słonecznych w dniach przesileń i równonocy w strefie umiarkowanej. przekraczaniu południka 180°. • omówić cechy ruchu • podać kąt nachylenia osi • odczytywać położenie • zdefiniować aphelium obiegowego, ziemskiej do płaszczyzny Słońca na tle i peryhelium. orbity, gwiazdozbiorów Zodiaku, • podać daty początków astronomicznych pór • omówić dzienną wędrówkę • omówić następstwa ruchu roku, Słońca w różnych porach obiegowego. roku, w umiarkowanych • określić, kiedy kąt padania promieni szerokościach słonecznych w Polsce jest geograficznych. największy i najmniejszy. Sfery Ziemi • obliczać kąt padania promieni słonecznych w dniach przesileń i równonocy w strefie międzyzwrotnikowej. • rozpoznawać położenie miejsca po dziennej wędrówce Słońca w dniach przesileń i równonocy. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Tematy lekcji • zdefiniować niż i wyż atmosferyczny oraz ciśnienie atmosferyczne i wiatr. 16. Dlaczego pada? • wymienić warunki powstawania chmur i opadów. • wymienić warstwy atmosfery, • omówić zależność temperatury powietrza od szerokości geograficznej. Ocena celująca • wymienić strefy klimatyczne Ziemi. • analizować roczną amplitudę temperatury powietrza. • omówić przyczyny • przedstawić mechanizm zróżnicowania temperatury powstawania efektu powietrza na kuli ziemskiej. cieplarnianego i problem dziury ozonowej. • przedstawić ruch powietrza • scharakteryzować: pasaty, w układach barycznych na monsuny, bryzę, fen, półkuli północnej, • scharakteryzować cyrkulację powietrza • podać nazwy wiatrów i obszary ich w strefie występowania: pasaty, międzyzwrotnikowej. monsuny, bryza, fen. • omówić globalną cyrkulację powietrza, • wyjaśnić przyczyny odchylania kierunków wiatrów. • rozróżnić podstawowe grupy chmur, • wskazać na Ziemi miejsca o największych i najmniejszych sumach opadów rocznych. • przedstawić rodzaje opadów (konwekcyjne, orograficzne, frontalne), • przedstawić warunki, w których dochodzi do pustynnienia. • wyjaśnić przyczyny • zdefiniować wilgotność zróżnicowania sum opadów bezwzględną i względną, rocznych i rocznego temperaturę punktu rosy, rozkładu opadów na poziom kondensacji. świecie, • podać przyczyny powstania wskazanych pustyń świata. • analizować i konstruować wykresy klimatyczne. • analizować mapy synoptyczne. • na podstawie zdjęć satelitarnych prognozować pogodę. • podać zasięg stref klimatycznych, • konstruować wykresy klimatyczne. • charakteryzować poszczególne strefy klimatyczne. • wskazywać zależność działalności gospodarczej człowieka od klimatu, • scharakteryzować klimat miasta. 17. Pogoda i klimat • definiować pogodę i klimat. • omówić elementy pogody i składniki klimatu. 18. Zróżnicowanie klimatyczne naszej planety Ocena bardzo dobra Uczeńpotrafi: 14. Zróżnicowanie • scharakteryzować troposferę, temperatury obliczyć średnią • powietrza na Ziemi temperaturę powietrza (dobową i roczną) i amplitudę dobową i roczną temperatury powietrza. 15. Wiatr wieje i wieje... Ocena dobra • omówić czynniki klimatotwórcze, • analizować wykresy klimatyczne. • omówić wpływ poszczególnych rodzajów wiatrów na klimat. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Tematy lekcji Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeńpotrafi: 19. Woda na Ziemi – hydrosfera • wymienić elementy hydrologiczne, • podać przykłady wykorzystania wody w życiu i gospodarce człowieka. • zdefiniować poszczególne elementy hydrologiczne. • opisać ruchy wody morskiej, • podać przykłady typów genetycznych jezior, • definiować pojęcia związane z siecią rzeczną. 20. Co mamy pod nogami? • zdefiniować skałę, • podać główne grupy skał. • podać i zaklasyfikować do • wyjaśnić pojęcie i omówić głównych grup skał podział surowców przykłady skał ważnych dla mineralnych. gospodarki. • klasyfikować i rozpoznawać skały wszystkich grup, podać ich zastosowanie. 21. Litosfera • podać główne warstwy wnętrza Ziemi, • zdefiniować płytę litosfery i podać przykład. • omówić budowę litosfery, • wskazać płyty litosfery. • omówić przyczyny ruchu • omówić wydarzenia płyt litosfery, w poszczególnych erach geologicznych, • wymienić orogenezy, podać rodzaje gór z przykładami • omówić ruchy i ich charakterystyczne epejrogeniczne cechy. i izostatyczne. • omówić zjawiska na granicach płyt litosfery, • wymienić główne wydarzenia w poszczególnych erach dziejów Ziemi. • analizować wpływ prądów • analizować oceany pod morskich na środowisko względem zróżnicowania wybrzeży, zasolenia, • rozpoznawać na mapie typy • rozpoznawać typy źródeł. mórz. • omówić metamorfizm i jego znaczenie. Rzeźbiarze lądów 22. Siły drzemiące we wnętrzu Ziemi • wymienić czynniki kształtujące rzeźbę powierzchni, • zdefiniować wulkanizm. • wymienić i zdefiniować • wskazać obszary elementy budowy wulkanu. sejsmiczne i występowania • podać przykłady wulkanów, czynnych wulkanów na świecie. • zdefiniować obszary sejsmiczne i asejsmiczne. • dostrzegać zależności między granicami płyt litosfery i obszarami aktywności sejsmicznej i wulkanicznej. • wskazać nieczynne wulkany w Polsce, podając czas ich aktywności, • przygotować opisy wybuchów wulkanów w czasach historycznych. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Tematy lekcji Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeńpotrafi: 23. Rola wód w kształtowaniu krajobrazu • podać przykłady rzeźby • wymienić elementy rzeźby terenu ukształtowanej przez w poszczególnych wodę. odcinkach biegu rzeki, • rozróżnić wybrzeża erozyjne i akumulacyjne. • scharakteryzować rzeźbotwórczą działalność rzeki w poszczególnych odcinkach (erozja, akumulacja). • omówić rzeźbotwórczą • omówić powstawanie atoli, działalność morza, (abrazja, • omówić rozwój polskiego akumulacja), wybrzeża. • podać przyczyny powstawania podstawowych typów wybrzeży. 24. Wędrujące wydmy • określić czynniki sprzyjające działalności wiatru. • klasyfikować formy eoliczne, • rozpoznawać wydmy: paraboliczną i barchan. • omówić powstawanie wiatrowych form erozyjnych (wskutek korazji, deflacji) i form akumulacyjnych, • podać przykłady regionów aktywnej działalności wiatru. • przedstawić zróżnicowanie wydm na świecie i w Polsce. 25. Lodowce • zdefiniować lodowce górski • omówić warunki i kontynentalny, powstawania lodowców. • podpisać elementy lodowca górskiego. • podać przykłady form erozyjnej i akumulacyjnej działalności lodowców górskiego i kontynentalnego. • charakteryzować formy polodowcowe lodowców górskiego i kontynentalnego, podając przykłady. • wskazać zasięgi zlodowaceń na świecie, podając przykłady współczesnych form polodowcowych. • zdefiniować akumulacyjną i erozyjną działalność wiatru, • podać przykłady form eolicznych. 2 6 . Położenie Polski 27. Przeszłość geologiczna Polski 28. Lądolód i polskie pojezierza 29. Od Bałtyku po szczyty Tatr 30. Bogactwo skał i minerałów 31. Klimat Polski 32. Jaka pogoda w górach? 33. O rzekach i jeziorach 34. Głęboko ukryty skarb 3 5 . W „Raju" • wskazać Polskę na mapie Europy; • wskazać swoje województwo na mapie administracyjnej; • nazwać i określić zasięg struktur tektonicznych występujących w Polsce; • wskazać krainy geograficzne w pasach rzeźby; • wymienić główne różnice w rzeźbie regionów Polski; • wymienić podstawowe grupy skał, podać przykłady. • odczytywać wartości temperatury powietrza i opadów na mapach; • podać nazwy wiatrów występujących w Polsce; • wskazywać na mapie wybrane elementy hydrologiczne Polski; POŁOŻENIE I ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE POLSKI Uczeń potrafi: • wymienić sąsiadów • wskazać wszystkie • scharakteryzować Polski; województwa; konsekwencje rozciągłości • podać przykłady • wymienić konsekwencje południkowej konsekwencji rozciągłości rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski; południkowej i i równoleżnikowej Polski; • charakteryzować góry równoleżnikowej Polski; • podać orogenezy i poszczególnych orogenez; • podać erę, w której przykłady gór, które • wskazać na mapie powstały poszczególne powstały w czasie ich Polski podane obiekty struktury tektoniczne; trwania; geograficzne; • wskazać regiony • wskazać ważniejsze • omówić rzeźbę pogeograficzne Polski; rzeki, jeziora, zatoki; wierzchni Polski; • przypisywać formy po• charakteryzować pod• omówić występowanie wierzchni do regionów, stawowe formy surowców mineralnych Polski. w których występują; powierzchni; • podać zastosowanie • omówić genezę głównych skał występujących surowców Polski. w Polsce. • opisać cechy mas • podać kierunki napływu • obliczać średnie wartości powietrza, kształtujących mas powietrza oraz temperatury powietrza, klimat Polski; regionów, w których amplitudy temperatury • wskazać na mapie dział powstają; i sum opadów; wodny i dorzecze oraz • wyznaczać zlewiska; • analizować klimatogramy; rzeki główne; • wyjaśnić proces • wskazać zlewiska, • przedstawić zbiorowiska powstawania gleby; w których położona jest roślinne w Polsce; Polska; • obliczać konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski; • charakteryzować budowę geologiczną poszczególnych jednostek tektonicznych; • omówić genezę poszczególnych form powierzchni, występujących w Polsce; • rozpoznawać wskazane skały. • opisać cechy przejściowego klimatu Polski; • wyjaśnić przyczyny występowania wód podziemnych w Polsce; • podać przykłady reliktów i endemitów; 36. Tam, gdzie knieja szumi 37. Gleby Polski 38. Krajobrazy naturalne i antropogeniczne • wskazać na mapie wy• omówić cechy wybranestępowanie różnych go krajobrazu. typów gleb; • wskazać główne zbiorowiska leśne; • wymienić typy krajobrazu. • przedstawić strukturę gatunkową zbiorowisk roślinnych Polski; • podawać przykłady poszczególnych typów krajobrazów. LUDNOŚĆ POLSKI Uczeń potrafi: 39. Ludność Polski • na podstawie zestawień • określić miejsce Polski • wskazać na wykresach na statystycznych odczytywać w Europie pod względem demograficznych okresy tle Europy i świata liczbę ludności Polski liczby ludności; wyżów i niżów demo40. Rozmieszczenie w różnych okresach; • odczytywać mapę graficznych; ludności Polski • definiować przyrost gęstości zaludnienia • wykonać wykres przed41. Ubywa nas naturalny i rzeczywisty; w Polsce; stawiający zmiany liczczy przybywa? • odczytać z różnych • wskazywać obszary o by ludności; 42. Zróżnicowanie wykresów strukturę dodatnim i ujemnym • podać przyczyny ludności Polski ludności; przyroście naturalnym zróżnicowania przyrostu 43. Szukam pracy • definiować pojęcia i rzeczywistym; naturalnego Polski; 44. Wielkie migracje związane z migracjami; • analizować strukturę • podać przyczyny Polaków • wskazywać większe ludności w Polsce; bezrobocia w Polsce; 45. Przeprowadzam miasta Polski; • podać przykłady fal • omówić przyczyny się • określać funkcje miasta migracyjnych w Polsce; migracji i wyjaśnić ich 46. Polskie miasta i wsi; • zdefiniować zespoły rozmieszczenie; i wsie • podać przykłady grup miejskie, podać przy• opisać funkcje wybranych 47. Grupy etniczne etnicznych i mniejszości kłady; miast Polski; i mniejszości narodowych w Polsce. • wskazać na mapie Polski • omówić typy wsi; narodowe w Polsce występowanie grup • scharakteryzować wy48. Obywatel Polski etnicznych i mniejszości brane grupy etniczne - obywatel Europy narodowych; i mniejszości narodowe; • wskazać skupiska Polonii na świecie; • określić miejsca występowania wód podziemnych w Polsce; • omówić genezę wybranej gleby; • omówić cechy wszystkich typów krajobrazów z przykładami. • przygotować prezentację multimedialną o wybranym typie krajobrazu. • omówić tendencje zmian liczby ludności Polski; • podać przyczyny wyżów i niżów demograficznych; • analizować zmiany przyrostu naturalnego własnego regionu; • analizować wskaźnik bezrobocia w poszczególnych regionach Polski; • omówić konsekwencje migracji; • analizować zmiany w osadnictwie wiejskim i miejskim; • podać przyczyny rozmieszczenia mniejszości narodowych w Polsce; • prognozować zmiany liczby ludności Polski, podając skutki; • podać następstwa zmian liczby ludności i struktury ludności Polski; • wskazać możliwości rozwiązywania problemu bezrobocia; • porównać dawne i obecne przyczyny migracji Polaków; • wskazać przykłady wpływu mniejszości narodowych i grup etnicznych na rozwój kultury narodowej; • porównywać typy wsi; Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna • wskazać państwa należące do Unii Europejskiej. Ocena dobra • przedstawić korzyści wynikające z wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Ocena bardzo dobra • przedstawić obszary współpracy państw członkowskich Unii Europejskiej. Ocena celująca • analizować przestrzenny rozwój przykładowego miasta; • oceniać działania podejmowane przez Unię Europejską.
