Innowacje pedagogiczneHit!

Opis zasad innowacji*
(załącznik nr 6) §4 ust. 3
Innowacja pedagogiczna: ,,Bliżej swoich korzeni. Wielkopolska i Wielkopolanie
w nauczaniu języka polskiego w klasach IV-VI szkoły podstawowej” .
Podstawa prawna:
- Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572
z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 9 kwietnia 2002 r. w sprawie
warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły
i placówki (Dz. U. z 2002 r. Nr 56, poz. 506, z późn. zm.)
Rodzaj innowacji: innowacja programowa
Program innowacyjny zostanie przeprowadzony w Szkole Podstawowej im. Mikołaja
Kopernika w Wysocku Małym
Innowacja pedagogiczna realizowana będzie w roku szkolnym 2014/2015 na II etapie
nauczania w klasach IV, V, VI szkoły podstawowej przez okres jednego roku szkolnego.
Materiały do prowadzenia zajęć będą pochodzić z zasobów własnych szkoły, działu
regionalnego gminnej biblioteki im. Gustawa Bojanowskiego w Przygodzicach oraz Chaty
Regionalnej w Przygodzicach.
Innowacja jest poszerzeniem treści podstawy programowej z języka polskiego o dodatkowe
zagadnienia
związane z kulturą Wielkopolski(literaturą, obrzędami i tradycjami) oraz
zasłużonymi Wielkopolanami.
OPIS ZASAD INNOWACJI
Nowatorski charakter innowacji polega na wprowadzeniu do zajęć z języka polskiego
elementów edukacji regionalnej, przygotowaniu uczniów do obcowania z kulturą ,,małej
ojczyzny”, w tym przypadku Wielkopolski. Zastosowanie innowacji pozwoli uświadomić
uczniom na czym polega odmienność kulturowa różnych regionów Polski, w tym przede
wszystkim naszego - Wielkopolski.
Celem innowacji jest poszerzenie treści nauczania dla II etapu edukacyjnego o teksty
kultury związane z Wielkopolską, stworzone przez wielkopolskich pisarzy oraz zapoznanie
uczniów z obrzędami, tradycjami oraz gwarą naszego regionu. Wielkopolska, jest nie tylko
kolebką państwa polskiego, ale także miejscem narodzin i kształtowania się
języka.
Często
nie
uświadamiamy
sobie,
jak
wielu
ojczystego
wybitnych
poetów
i pisarzy na przestrzeni minionych wieków związanych jest z ziemiami nad Wartą, Prosną
czy Baryczą.. Dla jednych było to miejsce urodzenia, dla innych miejsce zamieszkania, a
jeszcze inni – to serdecznie podejmowani goście. Wielkopolska jest jedynym regionem
Polski, w którym przebywali niemal wszyscy najwybitniejsi przedstawiciele polskiego
Parnasu literackiego. Do grona wybitnych współczesnych literatów z wielkopolskim
rodowodem należą bez wątpienia: Stanisław Barańczak, Ryszard Krynicki, Włodzimierz
Odojewski, Małgorzata Musierowicz. Do nieżyjących już pisarzy zaliczyć trzeba
niewątpliwie: Wisławę Szymborską, Adama Asnyka, Marię Dąbrowską, Arkadego Fiedlera,
Wojciecha Bąka i Stanisława Grochowiaka Uczniowie zapoznają się z tekstami literackimi.
Przeanalizują regionalne utwory, podania i legendy. Ważne miejsce w realizacji innowacji
zajmuje także gwara wielkopolska. W związku z realizacją innowacji uczniowie będą
uczestniczyć w wycieczkach do muzeów regionalnych, organizować konkursy wiedzy,
krasomówczo-gwarowe i poetyckie recytacje. Odbywać się będą także ,,wieczorki poetyckie”
z pisarzami z regionu. Realizowane będą także projekty edukacyjne związane tematycznie z
Wielkopolską.
CELE INNOWACJI:
1. Rozwijanie wiedzy o kulturze własnego regionu i jej związkach z kulturą narodową.
2. Kontakt ze środowiskiem lokalnym i regionalnym w celu wytworzenia bliskich więzi
i zrozumienia różnorakich przynależności człowieka.
3. Ugruntowanie poczucia tożsamości narodowej przez rozwój tożsamości regionalnej.
4. Rozwijanie wiedzy o historii regionu w powiązaniu z tradycjami własnej rodziny.
5. Poznanie tekstów kultury związanych z Wielkopolską.
6. Zapoznanie się z twórczością pisarzy pochodzących z ziemi wielkopolskiej.
7. Organizacja wycieczek do muzeów Wielkopolski.
8. Poznanie przez uczniów gwary wielkopolskiej.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
W wyniku realizacji programu uczeń powinien:
1) poznać wielkopolskie tradycje i obrzędy,
2) poznać historię regionu,
3) analizować i interpretować wiersze, teksty prozatorskie wielkopolskich poetów i
pisarzy,
4) omawiać legendy i baśnie z ziemi wielkopolskiej,
5) przeczytać lekturę wielkopolskiego prozaika,
6) odwiedzić muzeum ziemi wielkopolskiej,
7) uczestniczyć
na
wieczorkach
poetyckich
i
spotkaniach
w
bibliotece
z
Wielkopolanami,
8) poznać specyfikę gwary swojego regionu.
ZASADY INNOWACJ:
Program realizowany będzie na języku polskim w szkole podstawowej w cyklu rocznym we
wszystkich klasach. Zajęcia i warsztaty obejmować będą zagadnienia dotyczące:
1) analizy
i
interpretacji
tekstów
literackich
napisanych
przez
Wielkopolski,
2) analizy i interpretacji tekstów literackich związanych z Wielkopolską,
3) historii regionu,
4) gwary wielkopolskiej,
5) obrzędów Wielkopolski,
6) umiejętności wyszukiwania potrzebnych informacji,
7) umiejętności korzystania z różnych źródeł,
8) umiejętności oceniania wiadomości pod kątem ich przydatności.
mieszkańców
Nauczyciel prowadzący zajęcia języka polskiego, omawiając teksty kultury, sięgał
będzie po dzieła wielkopolskich pisarzy i poetów. Przybliży uczniom ich sylwetki oraz
zaprezentuje miejsca z nimi związane. Uczniowie pracować będą metodami aktywnymi. Cykl
zajęć zostanie poświęconych na omówienie gwary. Lekcje, warsztaty odbywać się będą w
szkole i alternatywnie
pozna nią (muzea, biblioteka gminna, Chata Regionalna).
Przeprowadzane będą także konkursy i quizy związane z zagadnieniami realizowanymi w
czasie innowacji.
EFEKT KOŃCOWY DLA UCZNIA:
1. Odnajdywanie wartości, jaką stanowi wspólnota lokalna i jej kultura w życiu człowieka.
2. Prezentowanie własnego regionu i jego walorów.
3. Działanie na rzecz ochrony regionalnego dziedzictwa kulturowego.
4. Udział w lokalnych inicjatywach kulturalnych.
Wszystkim pedagogom, a w szczególności nauczycielom języka polskiego, powinno
zależeć na uświadomieniu uczniom poczucia wspólnoty regionalnej, związków z naszą „małą
ojczyzną”. Wprowadzanie treści regionalnych na lekcjach języka polskiego wzbogaca
horyzonty myślowe uczniów w wiedzę o regionie, zagadnienia folkloru czy literatury, a
udział w życiu kulturalnym wzbogaca więź z regionem, poczucie tożsamości narodowej.
Tematyce literatury i kultury poświęcona będzie jedna lekcja w miesiącu. Wycieczki
tematyczne,
rajdy, spotkania z ciekawymi i zasłużonymi dla regionu ludźmi, staną się
doskonałym uzupełnieniem realizowanych treści. Nie ulega wątpliwości, że prezentowanie i
przybliżanie na lekcjach języka polskiego sylwetek wybitnych ludzi stanie się
źródłem
wiedzy o przeszłości i teraźniejszości miejscowości związanych z wybitnymi postaciami a
także świetnym przykładem korelacji przedmiotowej z historią, plastyką, muzyką, przyrodą,
zajęciami z wychowawcą.
Dodatkowo treści te w roku szkolnym 2014/2015 zostaną zawarte w programie
wychowawczym i planie pracy wychowawczej w klasach IV, V i VI szkoły podstawowej.
METODY PRACY:
Zagadnienia
regionalne
są
doskonałym
elementem
kształcenia
kulturowego
i językowego, podstawą do ćwiczeń w mówieniu i pisaniu. Ważna też jest ich funkcja
wychowawcza. Funkcje: kształcąca i wychowawcza wystąpią podczas różnorodnych form
pracy na zajęciach lekcyjnych oraz w pracy domowej uczniów.
Dominować będą metody aktywizujące, pobudzające uczniów do twórczej pracy,
poszukiwań i kształcenia umiejętności ponadprzedmiotowych
Będą to:

ćwiczenia w mówieniu,

pisanie sprawozdanie z wycieczki po ,,małej ojczyźnie”,

tworzenie notatki do szkolnej gazetki,

redagowanie listów do rówieśników,

budowanie krótkich form wypowiedzi pisemnej(ogłoszeń, zaproszeń),

przeprowadzenia wywiadów z ciekawymi Wielkopolanami,

opracowywanie tras wycieczek po regionie.
Treści regionalne w procesie nauczania języka polskiego to zapoznanie uczniów
z
przeszłością
historyczną
regionu,
folklorem,
poznanie
dziejów
współczesnych,
uświadomienie osiągnięć dnia dzisiejszego a także rozwój kultury regionalnej. Przybliżeniu
tych zagadnień służyć będą warsztatowe lekcje muzealne, w czasie których
uczniowie
poznają gwarę Wielkopolski, wytwory sztuki rękodzielniczej związanej z regionem, dawne
stroje mieszkańców czy elementy wystroju wnętrz.
EWALUACJA PROGRAMU
Podczas trwania cyklu uczniowie opracują i wezmą udział w konkursach i quizach
związanych
z regionem. Przeprowadzony zostanie wywiad z uczniami oraz debata
realizatorów dotycząca programu.
Narzędzia ewaluacji:
1) konkury wiedzy,
2) quiz ,,Mistrz gwary wielkopolskiej”,
3) konkursy krasomówcze,
4) projekty edukacyjne,
5) słowniki gwary,
6) konkursy na opowiadanie pisane gawrą,
7) debata realizatorów,
8) wywiady z uczniami.
Sprawozdanie z realizacji Innowacji zostanie przedstawione po jej zakończeniu radzie
pedagogicznej na posiedzeniu podsumowującym roczną pracę.
UTWORY LITERACKIE NIEZBĘDNE DO REALIZACJI INNOWACJI:

wybrany wiersz Adama Asnyka,

wybrany utwór Wojciecha Bąka,

opowiadanie Marii Dąbrowskiej,

reportaż Arkadego Fiedlera,

powieść Małgorzaty Musierowiczowej,

,,Baśnie i opowieści Ostrowa Wielkopolskiego i okolic” Macieja Maślińskiego,

,,Legendy i baśnie znad Warty” Bogdana Snocha ,

,, Podania, legendy i opowieści znad Prosny i Baryczy” Marka Olejniczaka
Uczniowie mają możliwość uzupełnienia listy o własne propozycje.
LITERATURA:
1. Banach Witold, Ostrów pod znakiem pegaza, 2005.
2. Brencz Andrzej, Wielkopolski rok obrzędowy. Tradycja i zmiana, 2006.
3. Kuźnieców Janusz, W mojej małej ojczyźnie. Edukacja regionalna – dziedzictwo
kulturowe w regionie: Wielkopolska, 2004.
4. Łęcki Włodzimierz: Wielkopolska nasza kraina, t.1-3, 2004.
5. Nikitorowicz Jerzy: Edukacja regionalna i międzykulturowa, 2009.
6. Piwońska Zofia, Edukacja regionalna. Poradnik dla nauczycieli szkoły podstawowej,
2001.