FORUM WIELKOPOLSKA.indd - EY

biznes • infrastruktura • edukacja
REGIONALNE
FORUM BIZNESU
Raport Wielkopolski
SZANOWNI PAŃSTWO,
Witam w Wielkopolsce – regionie silnym, z ogromnymi możliwościami,
zaliczanym do obszarów o najwyższej atrakcyjności inwestycyjnej w Polsce.
Wielkopolska to drugi pod względem wielkości region w Polsce, którego
serce stanowi Poznań i jego okolice. Inne duże ośrodki to stale rozwijające się miasta – Kalisz, Konin, Piła, Ostrów Wielkopolski, Gniezno i Leszno.
Mimo dużej liczby mieszkańców (trzecie miejsce w kraju) region charakteryzuje się jednym z najniższych wskaźników bezrobocia. Wyższa niż przeciętna (w skali krajowej) zamożność mieszkańców przekłada się na wysoką
chłonność rynku.
Wielkopolska jest położona na przecięciu dwóch głównych szlaków tranzytowych: z Berlina przez Poznań, Konin i Warszawę do Moskwy oraz z Pragi
przez Wrocław, Leszno, Poznań nad Bałtyk. Możliwości wykorzystania sprzyjającego położenia stwarza istniejąca i stale rozwijająca się infrastruktura
komunikacyjna – rozbudowana sieć kolejowych połączeń krajowych, szybkie połączenia kolejowe z Berlinem, port lotniczy „Ławica” pełniący funkcje
lotniska krajowego i międzynarodowego, oferujący regularne połączenia z
głównymi węzłami komunikacyjnymi w Europie oraz stale poszerzany zakres
przewozów pasażerskich. Trwa budowa autostrady A2, która nie tylko znacznie ułatwi i przyspieszy tranzyt, ale również stworzy możliwość inwestowania
na terenach położonych wzdłuż autostrady, wyposażonych w rozbudowaną
infrastrukturę, specjalnie z myślą o potencjalnych inwestorach. Ponadto w
Wielkopolsce dynamicznie rozwija się infrastruktura telekomunikacyjna, w
szczególności rozrasta się sieć linii światłowodowych i centrali cyfrowych.
Region charakteryzuje się atmosferą przyjazną dla rozwoju przemysłu,
której korzeni należy szukać w historii Wielkopolski oraz tradycjach związanych z rzemiosłem i przedsiębiorczością przekazywanych z pokolenia na
pokolenie. Dzięki prężnej działalności renomowanych poznańskich uczelni
oraz szkół wyższych powstających w różnych miastach Wielkopolski, region
dysponuje wykwalifikowaną kadrą.
Jako miejsce inwestycji Wielkopolskę wybrały międzynarodowe
koncerny, m.in. niemieckie Imperial Tobacco (dawniej Reemtsma),
Beiersdorf, Volkswagen, amerykański Wrigley Company, japońskie Bridgestone, Matsushita,
brytyjski GlaxoSmithKline, szwajcarski Nestle, holenderski Philips,
irlandzki Allied Irish Bank PLC czy
kanadyjski Pratt & Whitney. Znakomicie rozwijają się również rodzime firmy, m.in. Solaris Bus & Coach Sp. z o.o., Amica Wronki SA,
Inter Groclin SA, producent soków
i napojów Hellena. Przedsiębiorcy
mają możliwość realizowania swoich projektów w ramach Wielkopolskiego Centrum Logistycznego, Centrum Logistyczno-Inwestycyjnego Poznań,
Śremskiego Parku Inwestycyjnego czy Konińskiej Strefy Inwestycyjnej, oferujących preferencyjne warunki prowadzenia działalności.
Warto pamiętać o nowych perspektywach, które otworzyły się dla inwestorów wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej, w szczególności możliwość pozyskania funduszy strukturalnych na inwestycje związane z rozwojem firmy, szkolenia, doradztwo, itp.
Widząc potencjał regionu cieszę się, że Ernst & Young ma możliwość udziału
w jego rozwoju poprzez udzielanie wsparcia zarówno już tu zadomowionym, jak
i nowo tworzonym firmom, na każdym etapie ich funkcjonowania.
Z poważaniem,
Radosław Czarnecki,
Partner i Dyrektor biura Ernst & Young
w Poznaniu
PA R T N E R M E R Y T O R Y C Z N Y
inwestycje • specjalne strefy ekonomiczne
WIELKOPOLSKIE
Wielkopolska jest
przykładem na to, że
nawet nie posiadając
na swoim terenie
specjalnych stref
ekonomicznych
przyciągających
inwestorów
preferencjami
podatkowymi, można
odgrywać znaczącą
rolę w gospodarce
kraju.
Wielkopolska zaliczana jest do najsilniejszych gospodarczo obszarów Polski. Wytwarzane jest tu ponad 9 proc. PKB, co zapewnia
pozycję w czołówce krajowych regionów pod
względem potencjału gospodarczego. Ponad
30 wielkopolskich firm znajduje się na liście
500 największych przedsiębiorstw w Polsce.
Filarami gospodarki regionu są przemysł,
usługi i rolnictwo.
Potencjał
– Gospodarka regionu rozwija się pomyślnie, mając silne oparcie w przemyśle, usługach
i rolnictwie – mówi Andrzej Ireneusz Nowakowski, wojewoda wielkopolski. – Nasze
przedsiębiorstwa liczą się na rynku światowym, chociaż zamożność regionu w największym stopniu tworzą dziesiątki tysięcy małych
i średnich zakładów. Ponad połowa zarejestrowanych firm prowadzi działalność usługową, a
stolica regionu, Poznań jest jednym z najważniejszych centrów usług w kraju. Nowoczesne
i wydajne rolnictwo sprawia, że zajmujemy
pozycję lidera w produkcji i przetwarzaniu
żywności.
W Wielkopolsce wyraźnie widać dominację
Poznania na tle innych obszarów tego stosun-
ATUTY
kowo dużego regionu Polski. Miasto posiada
ponad 34-procentowy udział w tworzeniu PKB
regionu. Aglomeracja poznańska dominuje w
sferze produkcyjnej, usługowej, instytucji otoczenia biznesu oraz nauki i kultury.
– Martwi mnie jakiś bezsensowny, tlący
się „konflikt interesów” między Poznaniem a
resztą województwa. Nie służy to dobrze postrzeganiu całego regionu – uważa Wojciech
Kruk, przewodniczący Rady Nadzorczej W.
Kruk SA. – Tymczasem zapomina się, że Poznań, stolica regionu, to 30 proc. Wielkopolski
i że każdy region ma swoją stolicę, która jest
kuźnią kadr i wizytówką całego regionu.
Oprócz miasta wojewódzkiego, gospodarczo wyróżniają się także Kalisz, Konin oraz
Piła i Leszno.
– O atrakcyjności inwestycyjnej Leszna
decyduje w dużym stopniu dostępność komunikacyjna, dogodne położenie w sąsiedztwie
Poznania i Wrocławia oraz bliskość granicy
zachodniej – uważa Tomasz Malepszy, prezydent Miasta Leszno. – Ważnym czynnikiem
jest też chłonność rynku, wystarczy wspomnieć, że w promieniu 100 km mieszka 3,6
mln ludzi. Jako nasze atuty można wskazać
także dostępność wykwalifikowanych i solidnych pracowników oraz klimat sprzyjający
prowadzeniu biznesu, tworzony m.in. poprzez
przychylność władz miasta dla nowych inwestycji. Zachęcająco działają także przykłady
innych inwestorów, którzy zdecydowali się
zlokalizować swoją działalność w Lesznie. W
naszym mieście od lat działa wiele firm produkujących meble, w szczególności są to firmy
szwedzkie z tej samej grupy kapitałowej. Leszno posiada także wieloletnie tradycje w branży
ANDRZEJ IRENEUSZ NOWAKOWSKI, wojewoda wielkopolski:
– Krajowe podsumowania i rankingi gospodarcze są dla Wielkopolski zawsze niezwykle korzystne. O sukcesie, powodzeniu i
rozwoju zawsze decydują ludzie. Wielkopolanie są gospodarni, zaradni, konsekwentni i niezależni. Utrwalona przez pokolenia tradycja gospodarcza sprawia, że u nas po prostu wypada radzić sobie
w życiu, uczyć się, być aktywnym i udzielać się publicznie. Takie
powszechne działania tworzą lepszy klimat do rozwoju rodzimego
biznesu, a jednocześnie dają sygnał partnerom zagranicznym, że
Wielkopolska jest silnym i stabilnym regionem, którego potencjał
pozwala planować wieloletnią współpracę w wielu dziedzinach.
2 – M A J 2 0 0 5 r.
metalowej. Z kolei bliskość granicy zachodniej
przyczyniła się do rozwoju branży odzieżowej.
Natomiast wysoko rozwinięte rolnictwo w rejonie stanowi doskonałą bazę surowcową dla
przetwórstwa spożywczego.
Wschodnia część województwa, z głównym ośrodkiem w Koninie, to z kolei kompleks paliwowo-energetyczny z wydobyciem
węgla brunatnego i produkcją energii elektrycznej i hutnictwa aluminium. Natomiast
północna część Wielkopolski z centrum w
Pile to głównie zakłady produkcyjne Philips
Lighting Poland oraz kompleks poligraficzny
Winkowski.
Inwestycyjne atuty
Wielkopolski
– dostępność komunikacyjna
i położenie geograficzne
– otoczenie biznesu
– chłonność rynku
– poziom rozwoju przemysłu
– dynamika procesu transformacji
Czołowi inwestorzy zwracają uwagę na charakterystyczne cechy mieszkańców Wielkopolski, które brane są pod uwagę przy lokalizacji
inwestycji – a są to wysoki stopień przedsiębiorczości oraz wyższa niż w wielu innych województwach skłonność do oszczędzania. Co przy
niskich kosztach pracy i przeciętnym wynagrodzeniu na poziomie ok. 91 proc. średniej krajowej czyni region bardzo atrakcyjnym, zwłaszcza
dla inwestorów zagranicznych.
W strategii rozwoju województwa wielkopolskiego do silnych stron gospodarki
regionu zaliczono względnie wysoką aktywność gospodarczą. Na tle kraju obszar ten
wyróżnia się również potencjałem intelektualnym i stosunkowo wysokimi nakładami
na innowacje. Jako atuty wskazywane jest
również występowanie obszarów względnie
równoważnego rynku pracy, duży potencjał
produkcyjny oraz stosunkowo wysoki poziom i dynamikę PKB.
Wysoka wydajność produkcji, atrakcyjność inwestycyjna wielu obszarów oraz
znaczący udział kapitału zagranicznego to
kolejne cechy działające na korzyść regionu.
Gospodarka Wielkopolski charakteryzuje się także dużym udziałem sektora prywatnego oraz dobrym rozwojem instytucji
otoczenia biznesu. Charakterystyczny dla
regionu jest też znaczący udział małych i
średnich przedsiębiorstw, które oprócz dużych inwestorów zagranicznych, kształtują
obraz gospodarczy regionu.
Natomiast jako jeden z najpoważniejszych
niekorzystnych czynników regionu wskazuje
się m.in. niski przyrost naturalny oraz niewystarczający udział sektorów „wysokiej szansy”
(innowacyjnych).
Stosunkowo dobrze oceniany jest klimat
prawno-administracyjny regionu.
– To prawda, uwarunkowania prawne i administracyjne dla nowych inwestycji w Wielkopolsce są niezłe – uważa Józef Bejnarowicz,
Kanclerz Loży Wielkopolskiej BCC. – Jednak
bardzo dużą przeszkodą w lokowaniu inwestycji
na terenie naszego regionu jest brak rozwiązań
prawnych umożliwiających szybką pomoc państwa dla nowych inwestorów, brak aktualnych
planów zagospodarowania i bardzo skomplikowana sytuacja własnościowa gruntów.
Infrastruktura
Atutem Wielkopolski jest realizowana
autostrada A2. Trasa między Poznaniem a
przejściem granicznym z Niemcami w Świecku przewidziana jest do zakończenia w 2006
roku. Inwestycja już teraz przyczynia się do
tego, że Wielkopolska staje się znaczącym
centrum logistycznym nie tylko kraju, ale regionu Europy Środkowej. Jako przykład można wskazać centrum logistyczne w Gądkach
oraz rozpoczętą w 2003 roku budowę Wielkopolskiego Centrum Logistycznego pod
Koninem. Kluczowe dla regionu znaczenie
komunikacyjne odgrywa magistrala kolejowa
Paryż-Berlin-Moskwa, która stanowi jedno z
podstawowych połączeń dla transportu międzynarodowego. Z kolei połączenie Świnoujście-Ostrawa przecina Wielkopolskę z północy na południe.
Infrastrukturę komunikacyjną uzupełnia
port lotniczy Ławica, na którym wybudowany
został terminal pasażerski. Rozwój komunikacji lotniczej jest jednym z priorytetów strategii rozwoju województwa, jednak już teraz
dynamika rozwoju przewozów pasażerskich
lokuje lotnisko poznańskie na drugim miejscu
w kraju. Port lotniczy zapewnia regularne loty
pasażerskie i towarowe w połączeniach krajowych i międzynarodowych, w tym codzienne
loty do Frankfurtu nad Menem, Monachium,
Wiednia i Kopenhagi.
Wielkopolska posiada również dobrze
rozwiniętą sieć połączeń kolejowych z głównymi węzłami w Poznaniu, Pile i Ostrowie
Wlkp. Na trasie z Berlina do Warszawy
kursują pociągi „Eurocity”, które zapewniają
szybki przejazd z Poznania do Berlina. Linia
ta, jako pierwsza w Polsce, przystosowana
Fot. Janusz Gliszczyński
Fot. Andrzej Zalewski
Aglomeracja poznańska dominuje w sferze produkcyjnej,
usługowej, instytucji otoczenia biznesu oraz nauki i kultury.
RYSZARD GROBELNY,
prezydent Poznania:
– Silnym magnesem dla inwestorów są
firmy, które już zainwestowały w Poznaniu.
Ich dynamiczny rozwój jest przykładem
sukcesu. Na pozytywny odbiór miasta
przez inwestorów wpływają także wielkość aglomeracji oraz dogodne położenie geograficzne. Naszą zaletą jest także
duża ilość szkół wyższych i studentów.
Jako czynnik hamujący inwestorzy wskazują przeważnie niestabilne i skomplikowane przepisy prawa dotyczące inwestowania. W Poznaniu mamy również często
do czynienia z niejasnym stanem własnościowym gruntów. Barierą jest również
brak potrzebnych narzędzi ustawowych,
np. ustawy o partnerstwie publiczno- prywatnym.
M A J 2 0 0 5 r. – 3
Charakterystyka inwestycji
w Wielkopolsce według
wybranych wskaźników
Atutem Wielkopolski jest realizowana autostrada A2.
została do europejskiego systemu szybkich
przewozów.
Aglomeracja poznańska
Poznań wraz z pobliskimi gminami jako
centrum gospodarcze Wielkopolski charakteryzuje się dużym udziałem zróżnicowanych
gałęzi przemysłu, rozwijającym się sektorem
usług finansowych i handlowych oraz silną
pozycją podmiotów budowlanych. Od lat
Poznań klasyfikowany jest w czołówce miast
pod względem atrakcyjności dla potencjalnych inwestorów. Podstawowe atuty wpływające na taką pozycję to m.in. duży potencjał
rynku lokalnego, wysoka jakość siły roboczej,
korzystny klimat społeczny i rozbudowywana
infrastruktura techniczna. Duża rolę w takiej
ocenie odgrywają także dostępne połączenia
lotnicze oraz bliskość granicy zachodniej.
Istotne znaczenie w krajobrazie gospodarczym miasta i regionu posiadają Międzynarodowe Targi Poznańskie, które kreują
wizerunek aglomeracji na rynkach międzyna-
rodowych. Przemiany rynkowe wymogły na
MTP przeprowadzenie sporych inwestycji w
modernizację zaplecza oraz przeorientowanie
polityki wystawienniczej. Warto wspomnieć,
że w 2003 roku MTP zorganizowały 45 imprez o charakterze międzynarodowym.
Edukacja i promocja
W Poznaniu swoje siedziby ma 21 szkół
wyższych, z czego 8 to uczelnie państwowe, a
13 – niepaństwowe. Pod względem liczby szkół
wyższych miasto zajmuje drugie miejsce w kraju,
razem z Wrocławiem, po Warszawie. W całym
województwie funkcjonują 32 uczelnie wyższe.
Podobnie jak w wypadku innych ośrodków,
poznańskie uczelnie przyjęły elastyczny model
nauczania i starają się go dostosować do wymogów lokalnego rynku pracy, w szczególności do
potrzeb największych inwestorów, decydujących
się lokalizować swoje siedziby w regionie.
W wypracowaniu przyjaznego klimatu inwestycyjnego dla przedsiębiorstw zagranicznych, ale i dla polskich podmiotów
Nie w strefie zabawa...
SEBASTIAN MIKOSZ, wiceprezes Zarządu Polskiej Agencji
Informacji i Inwestycji Zagranicznych:
– Poznań wyraźnie konkuruje w walce o inwestorów z Wrocławiem. Oba regiony mają jednak
wiele silnych atutów. Do czynników, które przyciągają firmy do Wielkopolski zaliczyłbym dobrą
infrastrukturę komunikacyjną, w tym budowaną autostradę A2. Jest to jeden z regionów Polski o
najlepszej sieci połączeń komunikacyjnych. Atutem są też ośrodki edukacyjne, z Uniwersytetem
im. Adama Mickiewicza na czele. Dobrze postrzegana jest przez inwestorów tradycja handlowa
regionu. Jeżeli chodzi o Wielkopolskę, duże znaczenie odgrywa aglomeracja poznańska, która skutecznie działa na rzecz poprawy atrakcyjności inwestycyjnej całego regionu. Szczególnie
zwróciłbym uwagę na pozytywną rolę prezydenta Poznania Ryszarda Grobelnego, który potrafi
zachęcić do inwestowania.
Region jest dobrym przykładem na to, że nie preferencje oferowane przez specjalne strefy ekonomiczne odgrywają decydującą rolę w przyciąganiu inwestorów.
4 – M A J 2 0 0 5 r.
• udział w wartości inwestycji
krajowych – 9,5 proc.
• wartość inwestycji
na 1 mieszkańca wyższa niż
w kraju – o 9,1 proc.
• udział inwestycji dużych
przedsiębiorstw – prawie 50 proc.
• udział inwestycji przemysłowych
– 35 proc.
• udział inwestorów zagranicznych
– około 20 proc.
Źródło: PAIIZ
gospodarczych, decydującą rolę odgrywają
działania władz lokalnych. W wypadku Wielkopolski, postawiono na szeroką współpracę
instytucji wspierających rozwój biznesu, by
wspomnieć funkcjonowanie agencji rozwoju,
izb gospodarczych, klubów kapitałowych czy
firm konsultingowych. W miastach regionu
uruchomione zostały inkubatory wspierania
przedsiębiorczości.
Dużą uwagę przywiązuje się do działań
promocyjnych regionu.
– Są one realizowane na trzech szczeblach
– wyjaśnia Łukasz Filipiak z Centrum Obsługi Inwestora Stowarzyszenia Gmin i Powiatów
Wielkopolski. – Cały region promuje odpowiedni departament Urzędu Marszałkowskiego,
działalnością informacyjną zajmuje się również
powiat oraz oczywiście gmina czy miasto.
– Z myślą o krajowych i zagranicznych
inwestorach samorząd Konina przygotował
ofertę ,,Konińskiej Strefy Inwestycyjnej – Tania Energia” – mówi Kazimierz Pałasz, prezydent Konina. – W jej ramach proponujemy
przedsiębiorcom bardzo dobre położenie logistyczne, gwarantujące dostęp do autostrady
i linii kolejowej. Wspólnie z Zespołem Elektrowni PAK S.A. oferujemy najtańszą w kraju energię elektryczną dla przemysłu, o cenie
stanowiącej 55 proc. ceny rynkowej.
INWESTYCJE
W ŁAGODNYM KLIMACIE
PRZEDSIĘBIORCY
O WIELKOPOLSCE
Motoryzacja, logistyka, sektor BPO, farmaceutyka i przetwórstwo spożywcze – firmy reprezentujące te gałęzie przemysłu kształtują oblicze
gospodarcze regionu Wielkopolski, zaliczanego
do terenów o najwyższej atrakcyjności inwestycyjnej. W województwie funkcjonuje blisko 3
tysiące firm z udziałem kapitału zagranicznego,
które zainwestowały około 4 mld USD. To zasługa specyficznego klimatu dla inwestycji panującego w tym regionie.
Motoryzacja
W regionie swoje zakłady produkcyjne
zlokalizowały czołowe firmy z sektora motoryzacyjnego. Jak w większości wypadków,
również inwestycje branży motoryzacyjnej w
Wielkopolsce poprzedzone były analizą położenia i infrastruktury regionu. W okolicach
Poznania krzyżują się istotne szlaki tranzytowe, a w promieniu 300 km zlokalizowane są
czołowe aglomeracje tej części Europy: Warszawa, aglomeracja górnośląska, Trójmiasto
oraz Berlin.
Rejon Wielkopolski należy do najlepiej
skomunikowanych regionów kraju – tak pod
względem infrastruktury drogowej, kolejowej,
jak i lotniczej. W przeciwieństwie do Dolnego
Śląska, gdzie jako jeden z najpoważniejszych
mankamentów komunikacyjnych wymieniany
był brak bezpośredniego połączenia kolejowego
z Warszawą, Poznań jest bardzo dobrze skomunikowany ze stolicą Polski. Ponadto przebiega
tędy główny korytarz tranzytowy z Europy
Zachodniej do Rosji. Nie bez znaczenia są też
dogodne połączenia kolejowe, lotnisko krajowe
i międzynarodowe.
Zalety te dostrzegli inwestorzy, którzy ulokowali swoje kompleksy produkcyjne w rejonie
aglomeracji wielkopolskiej. Volkswagen, MAN,
Inter Groclin Auto, japoński Bridgestone czy
Solaris odgrywają znaczącą rolę w gospodarce
regionu.
– W tej chwili w Solaris Bus & Coach zatrudnione są 933 osoby – mówi Krzysztof Olszewski, prezes Zarządu Solaris Bus & Coach. – Nasze najważniejsze cele na najbliższy czas to dalszy
wzrost sprzedaży, a co za tym idzie produkcji.
Naszą ambicją jest wyprodukowanie w 2005
roku 720 wagonów autobusowych. Przełomowym momentem w historii naszej firmy będzie
z pewnością debiut giełdowy, który planujemy w
drugiej połowie roku.
Za największymi koncernami motoryzacyjnymi, jak chociażby Volkswagenem, idą inwestycje firm kooperujących. Wystarczy wspomnieć
jedną z najnowszych – Gestamp Automotion,
który uruchamia tłocznię blach aluminiowych
we Wrześni czy firmę Faurecia z Gorzowa
Wielkopolskiego.
Czynniki te sprawiają, że region Wielkopolski
może poszczycić się wysoką wydajnością istniejących przedsiębiorstw produkcyjnych sektora.
Region wytwarza 7,3 proc. krajowej produkcji
samochodów, 40 proc. krajowej produkcji pojazdów komunikacji publicznej, 80 proc. produkcji samochodów ciężarowych i ciągników
drogowych. Wielkości te oczywiście związane
są ze znaczącym udziałem inwestycji kapitału
Zaraz po Warszawie
WOJCIECH KRUK,
przewodniczący Rady
Nadzorczej W. Kruk SA:
– Na tle kraju Wielkopolska wydaje się być
jednym z najbardziej atrakcyjnych miejsc dla
inwestorów. Oczywiście minusem naszego regionu jest to, że przedsiębiorca nie może liczyć
na dodatkowe preferencje typu specjalne sfery
ekonomiczne czy ulgi podatkowe, ale jest to
rekompensowane przez szereg innych równie
ważnych czynników. Wymieniłbym zwłaszcza
atrakcyjne położenie i dostępność komunikacyjną, na którą składają się lotnisko i planowana
do oddania w ciągu dwóch lata autostrada do
Berlina. To również świetne wyższe uczelnie,
często najlepsze w Polsce. Wielkopolska to
także ludzie chętni i dobrze przygotowani do
pracy w wielu zawodach, posiadający bogate
tradycje, wyznający etos pracy, (chociaż już nie
tak jak kiedyś). Z kolei bliskość Berlina i tradycje
Międzynarodowych Targów czynią z Poznania
i Wielkopolski chyba drugi po Warszawie pod
względem atrakcyjności region inwestycyjny
naszego kraju.
Uczmy się od Chińczyków
KRZYSZTOF OLSZEWSKI,
prezes Zarządu
Solaris Bus & Coach:
– Do inwestycji na terenie Wielkopolski skłonił
nas przede wszystkim wygrany przetarg na
dostawę niskopodłogowych autobusów miejskich dla MPK Poznań, co miało miejsce już
blisko 10 lat temu. Poza tym doskonała opinia
M A J 2 0 0 5 r. – 5
o tym regionie, w szczególności o ludziach z
Wielkopolski. Sam miałem okazję przekonać
się o prawdziwości tych opinii. Jeżeli chodzi o
pracowników z tego regionu, to Wielkopolska
wypada bardzo dobrze i pozytywnie wybija
się w tym względzie na mapie Polski. Nie ma
natomiast jakichś szczególnych czynników innej natury, które ułatwiałyby inwestowanie tutaj.
Choć od razu należy zaznaczyć, że nigdy też
nie napotykałem na problemy i utrudnienia ze
strony władz lokalnych, które mogłyby zakłócać
działanie firmy. Inaczej wypada porównanie
atrakcyjności tego regionu w odniesieniu np.
do tak gwałtowanie rozwijającej się gospodarki,
jaką jest gospodarka chińska. Państwa europejskie, w tym Polska, mogłyby się wiele nauczyć
od Chińczyków w dziedzinie zachęcania przedsiębiorców do inwestowania w danym regionie:
obniżając podatki, likwidując bariery prawne, ale
przede wszystkim inwestując w infrastrukturę.
Blisko i atrakcyjnie
JÓZEF BEJNAROWICZ,
Kanclerz Loży Wielkopolskiej BCC:
– Region Wielkopolski postrzegany jest jako
jedno z najatrakcyjniejszych lokalizacji inwestycji na terenie kraju. Bardzo duże znaczenie
dla inwestorów ma wielkość aglomeracji, a
także wielkość i jakość rynku pracy, związana
bezpośrednio z ilością szkół wyższych i liczbą
studentów. O atrakcyjności inwestycyjnej decyduje także dogodne położenie geograficz-
6 – M A J 2 0 0 5 r.
zagranicznego (trzecie miejsce wśród regionów
Polski, po Mazowszu i Śląsku).
Centra logistyczne
Dobrze rozbudowana infrastruktura komunikacyjna i atrakcyjne położenie na skrzyżowaniu
szlaków wschód-zachód oraz północ-południe
spowodowała, że region Wielkopolski stał się
znaczącym ośrodkiem lokalizacji centrów logistycznych.
Dynamiczny rozwój gospodarki Polski w
ostatnich 15 latach oraz otwarcie rynków zachodnich po wejściu do UE przyczyniły się do
wzrostu znaczenia transportu samochodowego kosztem np. kolei. Strategiczne położenie
Wielkopolski w kraju wraz z bliskością do stolicy Niemiec oraz innych czołowych aglomeracji
polskich spowodowało, że koncerny logistyczne
chętnie wybierają ten region do lokalizacji swoich inwestycji. Firmy te wskazują jako podstawowe atuty obecność dwóch szlaków komunikacyjnych: wschód-zachód (Berlin-Moskwa) i
północ-południe (Gdańsk-Katowice). Dobrze
rozwinięta jest infrastruktura kolejowa, i to zarówno w zakresie połączeń międzynarodowych
na zmodernizowanej linii Warszawa-Berlin, jak
i lokalnych. Nie bez znaczenia jest też bogata
oferta terenów inwestycyjnych przeznaczonych
pod realizację centrów logistycznych. Łącznie
pod tego typu inwestycje region dysponuje terenami o powierzchni 5000 ha zlokalizowanymi w
14 gminach województwa wielkopolskiego.
Wśród największych inwestorów tego sektora
wymienić należy holenderski koncern Raben,
który w podpoznańskich Gądkach zlokalizował
swoją siedzibę.
– To właśnie w Wielkopolsce, w Gądkach,
znajduje się największe do tej pory, nie tylko w
Polsce, ale także w Europie, Centrum Logistyczne Grupy Raben – mówi Janusz Anioł, dyrektor Raben Polska. – Zarówno w biurach, jak i w
magazynach pracuje tu około 800 osób. Nasze
obiekty powstawały systematycznie od roku
1994. Budowę najnowszych hal magazynowych
ukończono na przełomie 2003 i 2004 roku.
Dzięki tym inwestycjom definitywnie mogliśmy
rozdzielić obszary magazynów na przeznaczone
dla żywności oraz dla innych produktów, zgodnie z wymogami HACCP. W Polsce, w różnych
regionach kraju, posiadamy łącznie 16 lokalizacji
naszych terminali i Centrów Dystrybucyjnych.
W minionym roku otwarte zresztą zostały nowe
centra we Wrocławiu i w Lublinie. Tak jak Śląsk
stanowi doskonałe zaplecze logistyczne dla firm
zainteresowanych handlem z południem Europy, a wschód Polski może być bazą dla firm
eksportujących np. do Rosji, tak Wielkopolska
to idealne wręcz miejsce na centrum magazynowo-logistyczne dla rynków zachodnich.
Znaczącymi powierzchniami magazynowymi dysponują także Volkswagen w Swarzędzu,
francuska sieć handlowa Intermarche w Koziegłowach, koncern tytoniowy Imperial Tobacco
(dawniej Reemtsma) w Tarnowie Podgórnym,
Lidl w Jankowicach, Poczta Polska w Komornikach oraz Prologis w Sadach. W 2003 roku
rozpoczęła się budowa Wielkopolskiego Centrum Logistycznego pod Koninem, w planach
jest natomiast inwestycja w Poznaniu-Zegrzu,
gdzie w ramach Poznańskiego Centrum Logistycznego zagospodarowane zostanie blisko 100
ha powierzchni.
Sektor BPO
Wielkopolska ma znaczący udział w nakładach na badania i rozwój w Polsce. W 2003 roku
region zainwestował w B&R blisko 8 proc. wielkości nakładów ogólnopolskich. Wielkopolska
plasuje się w czołówce regionów Polski, jeżeli
chodzi o inwestycje w sektorze nowoczesnych
usług (Business Process Offshoring - BPO).
– Większość inwestycji w regionie to produkcja, ale rzeczywiście, coraz atrakcyjniejszy
staje się sektor BPO – zauważa Łukasz Filipiak
z Centrum Obsługi Inwestora Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski. – Wpływa na to głównie liczna kadra naukowa i studencka oraz szeroki rynek usług.
Jako sprzyjający czynnik rozwoju sektora
wskazuje się w tym wypadku przede wszystkim
dużą aktywność inwestycyjną na terenie województwa. Region może pochwalić się najwyższymi nakładami inwestycyjnymi w sektorze
przemysłowym, zajmuje także czołowe miejsca
w kraju pod względem wielkości inwestycji zagranicznych. Również Poznań jako aglomeracja
miejska od lat plasuje się w ściślej czołówce rankingów najbardziej atrakcyjnych miast polskich.
Zwiększeniu atrakcyjności inwestycyjnej
regionu ma służyć realizowany program „In-
Nie bez znaczenia dla atrakcyjności regionu jest duża oferta powierzchni biurowych oraz funkcjonowanie Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego.
nowacja Wielkopolska”. Jego głównym założeniem jest praktyczne wykorzystanie potencjału
naukowego regionu. W oparciu o metodologię
RIS/RITTS kreowana jest współpraca między
różnymi podmiotami sektora innowacji – od
przedsiębiorstw, uczelni, instytucji badawczych,
dostawców usług finansowych i doradczych po
władze samorządowe oraz instytucje użyteczności publicznej.
Na atrakcyjność Wielkopolski dla inwestorów
z sektora usług nowoczesnych wpływa także dobre zaplecze edukacyjne, zapewniające dostęp do
wykształconej kadry pracowniczej. Na 21 wyższych uczelniach, których siedziby zlokalizowane
są w Poznaniu, uczy się ponad 150 tys. studentów. Wśród liczących się instytucji edukacyjnych
są: Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Akademia
Ekonomiczna, Politechnika Poznańska, Akademia Medyczna oraz Akademia Rolnicza. Szeroka oferta uczelni gwarantuje również dobrą znajomość języków obcych wśród ich absolwentów.
Sektor spożywczy i rolniczy
Region jest znaczącym ośrodkiem nowoczesnej gospodarki rolnej oraz przemysłu spożywczego. Tradycje Wielkopolski związane z tymi
sektorami wsparte zostały w ostatnich latach nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi
oraz możliwością uzyskiwania pomocy unijnej.
– Dzięki aktywności rolników wielkopolskie gospodarstwa zasili w tym roku blisko
miliard złotych dopłat – mówi Andrzej Ireneusz Nowakowski, wojewoda wielkopolski.
Region jest pod względem produkcji żywności
liderem w Polsce, a znaczna część gospodarstw
uzyskuje plony zbliżone do osiąganych w krajach Europy Zachodniej. Produkcja artykułów
spożywczych stanowi ponad 32 proc. wartości
sprzedaży regionu. Szczególnie zwraca się uwagę
na duże znaczenie sektora owocowo-warzywnego oraz przetwórstwa żywca. Wielkopolska
jest czołowym w kraju regionem, jeżeli chodzi o
produkcję zwierzęcą, zwłaszcza trzody chlewnej,
której pogłowie stanowi blisko czwartą część pogłowia krajowego.
– W mojej ocenie region, w którym funkcjonuje nasze przedsiębiorstwo można, a nawet
należy polecać potencjalnym inwestorom krajowym i zagranicznym, jako doskonałe miejsce
do rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej – mówi Maciej Duda, dyrektor generalny Polskiego Koncernu Mięsnego DUDA.
– Nie bez znaczenia jest fakt, iż Wielkopolska
cieszy się mianem regionu o wysokiej kulturze
rolnej i czystości ekologicznej.
Walory te docenili inwestorzy z sektora spożywczego, którzy zdecydowali się na inwestycje
na terenie Wielkopolski (m.in. Unilever, Wrigley,
Lisner, Kraft Foods, Malteries Sufflet, Pernod
Ricard), SAB Miller.
Przemysł wydobywczy i chemiczny
Mocną pozycję w regionie ma nadal przemysł wydobywczy, zlokalizowany zwłaszcza
w rejonie Konina, gdzie występują bogate złoża węgla brunatnego. W okolicach
Kłodawy eksploatowana jest natomiast sól
kamienna. W przyszłości planowane jest z
kolei zintensyfikowanie wydobycia złóż ropy
naftowej, gazu ziemnego oraz wód mineralnych i termalnych. Na tle regionu, ale i kraju
wyróżnia się górnictwo węgla brunatnego
(około 28 proc. wydobycia krajowego) oraz
powiązana z nim produkcja energii elektrycznej w Zespole Elektrowni „Pątnów-Adamów-Konin”. Elektrownia dysponuje
zainstalowaną mocą równą 8,5 proc. mocy
krajowej i dostarcza 10 proc. produkowanej
w Polsce energii elektrycznej. Bliskość kompleksu przyczynia się także do większego
zainteresowania ze strony potencjalnych
inwestorów.
– Naszym miastem interesują się głównie inwestorzy z branży motoryzacyjnej oraz sektorów
energochłonnych – wyjaśnia prezydent Konina,
Kazimierz Pałasz. – Jest to spowodowane przede
wszystkim faktem istnienia strefy, co umożliwia
inwestorom negocjowanie z ZE PAK ceny energii. Obecnie miasto prowadzi rozmowy z inwestorem z branży motoryzacyjnej. Niższy stopień
uprzemysłowienia występuje w innych miastach,
jednak i w nich zlokalizowały się znaczące w skali rynku krajowego i międzynarodowego zakłady
produkcyjne. Wystarczy wspomnieć kompleks
Philips Lighting Poland w Pile, który był jednym
z pierwszych w Polsce przedsiębiorstw utworzonych z udziałem kapitału zagranicznego. Listę
znaczących podmiotów obecnych w Wielkopolsce tworzą też firmy z sektora chemicznego
GlaxoSmithKline i Beiersdorf-Lechia.
ne na osi Berlin-Warszawa, bliskość granicy
z Niemcami oraz nowoczesny Port Lotniczy
Poznań Ławica zdolny obsłużyć ponad 1 mln
pasażerów rocznie. Wielkopolska to także
rozwinięte otoczenie biznesowe sprzyjające
inwestorom, i to zarówno miasta Poznania,
jak i całego regionu.
Jako czynnik hamujący inwestorzy wskazują
skomplikowane i często zmieniające się przepisy prawa.
OKIEM
GOSPODARZA
KAZIMIERZ PAŁASZ,
prezydent Konina:
– Konin jest miastem o dużym
potencjale
ludnościowym,
infrastrukturalnym i
ekonomicznym.
Proponujemy naszym inwestorom
bardzo dobre położenie logistyczne, gwarantujące dostęp do autostrady i linii
kolejowej, a także dogodne warunki inwestycyjne. W tym roku samorząd Konina wyda na
inwestycje miejskie ponad 56 milionów złotych. Kwota ta stanowi ponad 22,5 procent
całości budżetu miasta. Jedną z głównych
inwestycji będzie rozpoczęcie budowy drugiej przeprawy przez Wartę.
Barierą dla każdego inwestora są w mojej ocenie ciągle zmieniające się i zaostrzające przepisy związane z ochroną środowiska. Fakt ten
bardzo często wykorzystują organizacje ekologiczne. Na szczeblu lokalnym brak jest natomiast swobody w proponowaniu inwestorom
warunków preferencyjnych. Dodatkowo jeszcze tworzenie nowych miejsc pracy nie zostało
zaliczone jako cel publiczny.
TOMASZ MALEPSZY,
prezydent Leszna:
– Po akcesji Polski do Unii Europejskiej zaobserwowaliśmy wzrost zapytań inwestycyjnych
o 40 proc. W Lesznie od 1 maja 2004
r. zainwestowało 5
firm, a jedna nadal prowadzi rozmowy w sprawie
lokalizacji swojego
zakładu produkcyjnego. Dlatego
M A J 2 0 0 5 r. – 7
w ostatnim okresie szczególnie ważne
stały się działania promocyjne miasta. Wykorzystujemy w tym celu tradycyjne formy, jak
broszury, stronę internetową w czterech językach czy prezentację ofert inwestycyjnych w
bazach danych.
Wyznaczono także Strefę Przemysłową
VASA, dla której przeprowadzono konkurs
na logo. Nasze miasto posiada również
stoisko na Targach Inwestycyjnych Miast
Polskich „Investcity 2004” w Poznaniu.
Leszno stara się także prezentować na
rynkach międzynarodowych, np. w Brukseli
na spotkaniu zorganizowanym przez Belgijsko-Luksembursko-Polską Izbę Gospodarczą. Staramy się także tworzyć powiązania
gospodarcze w ramach współpracy z miastami partnerskimi.
JANUSZ PĘCHERZ,
prezydent Kalisza:
– Potencjalnym inwestorom obiecujemy,
że będziemy wobec nich prowadzić politykę,
którą
nazywamy
„3xO”,
czyli
„okazja, obecność, opieka”.
Wśród czynników przyciągających inwestorów do
Kalisza wskazywane
jest
duże zaplecze
wykwalifikowanej kadry pracowniczej. W Kaliszu jest
bowiem kilka szkół wyższych, a kierunki
techniczne prezentują wysoki poziom
kształcenia. Młodzi wykształceni ludzie
przygotowani są również pod względem
komunikacyjnym, tzn. dość swobodnie
porozumiewają się w języku angielskim
lub niemieckim.
Do atutów Kalisza inwestorzy zaliczają też
stosunkowo niskie ceny nieruchomości
oraz dobre otoczenie biznesu i rozwinięty sektor bankowy. Do atutów miasta
zaliczyć można również rosnące środki
przeznaczone na inwestycje z zakresu infrastruktury komunikacyjnej i gospodarki
komunalnej.
Jesteśmy w trakcie tworzenia planu, który
umożliwi wykup licznych atrakcyjnie położonych gruntów. Nakłady na ten cel osiągną
kwotę ok. 100 mln zł w ciągu najbliższych
kilku lat, ale zdajemy sobie sprawę, że jest to
dla miasta sprawa priorytetowa.
8 – M A J 2 0 0 5 r.
E R N S T & YO U N G W P O Z N A N I U
funkcjonuje od 1990 roku i jest najdłużej działającą na rynku Wielkopolski firmą
konsultingową. W 2002 roku, dzięki połączeniu z zespołem Andersena, stała
się największą firmą audytorsko-doradczą. Ernst&Young w Poznaniu zatrudnia ponad 50 specjalistów świadczących usługi na rzecz międzynarodowych
i polskich firm na terenie Wielkopolski oraz całego północno-zachodniego
regionu. Biuro w Poznaniu świadczy usługi w zakresie audytu i doradztwa gospodarczego, księgowości i administracji płacowej, doradztwa transakcyjnego, doradztwa podatkowego, doradztwa europejskiego – w tym w szczególności w zakresie pozyskania wsparcia z funduszy UE.
Specjaliści pracujący w każdym z działów posiadają kwalifikacje wymagane
dla swych specjalności, potwierdzone odpowiednimi tytułami oraz certyfikatami. Dział Doradztwa Podatkowego w Poznaniu zatrudnia konsultantów, z
których większość jest kwalifikowanymi doradcami podatkowymi. Dział Audytu
i Doradztwa Gospodarczego w Poznaniu skupia profesjonalistów, z których
zdecydowana większość posiada uprawnienia biegłego rewidenta oraz międzynarodowe kwalifikacje ACCA – Association of Chartered Certified Accountants. Poznański dział Usług Księgowych i Administracji Płacowej to eksperci
łączący wiedzę z praktycznym doświadczeniem w zakresie polskich i międzynarodowych standardów księgowych, mający uprawnienia do usługowego
prowadzenia ksiąg, wydane przez Ministerstwo Finansów.
Konsultanci Ernst & Young w Poznaniu zrealizowali lub współuczestniczyli między innymi w następujących projektach:
– wdrożenie koncepcji funkcjonowania zamkniętych funduszy inwestycyjnych
na rynku nieruchomości
– realizacja zmiany strategii i modelu prowadzenia działalności przez jeden z
największych na świecie podmiotów z rynku FMCG
– opracowanie strategii i modelu prowadzenia działalności licznych podmiotów wchodzących na polski rynek z branż produkcyjnych i handlowych
– doradztwo przy wdrażaniu efektywnych koncepcji rozwiązań biznesowych
wynikających z akcesji Polski do struktur UE
– współpraca przy prywatyzacji wielu podmiotów krajowych
– doradztwo przy wprowadzaniu spółek na Giełdę Papierów Wartościowych
– liczne, zakończone sukcesem postępowania przed organami podatkowymi
i sądami administracyjnymi
– realizacja szeregu przeglądów „due diligence”.
– pomoc przy uzyskaniu znacznych dotacji z funduszy strukturalnych UE
– badania i przeglądy jednostkowych oraz skonsolidowanych sprawozdań finansowych przygotowanych zgodnie z Polskimi i Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości oraz US GAAP , a także wymaganiami Komisji Papierów
Wartościowych.
REGIONALNE FORUM BIZNESU
Raport specjalny o regionie wielkopolskim
Opracowanie merytoryczne i techniczne – Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości,
zespół Miesięcznika Gospodarczego Nowy Przemysł. Teksty: Jarosław Maślanek; Zdjęcia: S.Klimek,
Archiwum; Redakcja techniczna: Oskar Filipowicz, Wincenty Bryński.