ŻYCIORYS PISARZA Henryk Sienkiewicz urodził się 5 V 1846 roku
Transkrypt
ŻYCIORYS PISARZA Henryk Sienkiewicz urodził się 5 V 1846 roku
ŻYCIORYS PISARZA Henryk Sienkiewicz urodził się 5 V 1846 roku w Woli Okrzejskiej na Podlasiu. Pochodził ze zubożałej rodziny ziemiańskiej, a przez matkę spokrewniony był z największymi rodami szlacheckimi. W domu pielęgnowano tradycje patriotyczne i kult rycerskiej przeszłości przodków. Przyszły pisarz pobierał nauki w Warszawie, najpierw w gimnazjum realnym, później w Szkole Głównej. Po roku studiów medycznych przeniósł się na wydział filologiczno- historyczny. W tym czasie zadebiutował jako dziennikarz, drukując pod pseudonimem "Litwos" felietony w prasie warszawskiej. W 1872 roku Sienkiewicz ogłosił drukiem swą pierwszą powieść, "Na marne", w której krytycy dostrzegli rodzący się talent literacki. Opublikował też "Humoreski z teki Worszyłły". Przede wszystkim był jednak dziennikarzem i utrzymywał się z wykonywania tego zawodu. Kupił nawet do spółki z kolegami pismo "Niwa", gdzie prowadził dział literacki. W "Niwie" ukazały się trzy jego nowele: "Stary sługa", "Hania" i "Selim Mirza". Ta ostania została wydrukowana, kiedy Henryk Sienkiewicz przebywał w Ameryce Północnej. Wyjechał tam w 1876r. wraz z grupą przyjaciół, wśród których była Helena Modrzejewskanajwybitniejsza aktorka polska XIX w. Plonem amerykańskiej podróży były "Listy z podróży do Ameryki" drukowane w "Gazecie Polskiej" i dwie przepiękne nowele: "Latarnik" i "Wspomnienia z Maripozy". Wielkie wrażenie wywarły na pisarzu ogromne przestrzenie "Nowego Świata", twardzi, odważni ludzie i los Indian rugowanych przez białych osadników z ich ziem. We wstrząsającej noweli "Sachem"- historii jedynego ocalałego z rzezi indiańskiego dziecka, syna wodza Czarnych Wężypisarz dostrzegł podobieństwo losów zniewolonych narodów: Indian i Polaków. W 1879 roku Sienkiewicz wrócił do kraju. Utrzymywał się z pracy dziennikarskiej. Mieszkał w Warszawie. Po długich staraniach ożenił się z Marią Szetkiewiczówną. Łączyła ich wielka miłość. Niestety, zaledwie po czterech latach małżeństwa Maria zmarła. Pozostawiła dwójkę małych dzieci. Sienkiewicz był na tyle atrakcyjną "partią", że szybko zaczęto go swatać i może trochę pod wpływem tych namów Sienkiewicz ożenił się po raz drugi- z Maria Romanowiczówną. Ten związek nie przetrwał nawet kilku miesięcy; z podróży poślubnej państwo młodzi wrócili osobno. Przez pięć lat, od roku 1883 do 1888, pisarz pracował nad "Trylogią". "Ogniem i mieczem" zostało bardzo gorąco przyjęte przez czytelników. Publikacja fragmentów była powodem ogólnonarodowej dyskusji na temat literatury i historii. Następne części "Trylogii"- "Potop" i "Pan Wołodyjowski" nie wywołały już takich gwałtownych reakcji. Sienkiewicz dużo podróżował. Wkrótce po śmierci pierwszej żony, gdy tylko załatwił sprawy rodzinne, wyjechał w podróż do Konstantynopola, Aten i południowych Włoch. Już w następnym roku udał się do Hiszpanii, a w 1890 roku odbył długą i niebezpieczną wyprawę do Afryki. Słał stamtąd korespondencje do gazet krajowych. Wiele lat później wrócił wspomnieniami do tej podróży podczas pisania powieści dla młodzieży "W pustyni i w puszczy". Po powrocie do kraju Sienkiewicz opublikował dwie powieści współczesne: "Bez dogmatu" i "Rodzina Połanieckich". Ta ostatnia stała się przedmiotem ostrej krytyki. Autorowi zarzucono opowiadanie się po stronie sytych i możnych, konserwatyzm społeczny i obyczajowy. Pisarz wrócił do tematyki historycznej w dziełach takich jak "Quo vadis" i "Krzyżacy. W 1905 roku. Henryk Sienkiewicz otrzymał Nagrodę Nobla za całokształt twórczości. Był to ogromny sukces pisarza i kultury polskiej. Państwa polskiego od ponad stu lat nie było na mapie Europy, a Nagroda przypomniała o istnieniu narodu polskiego, który tak samo jak francuski czy niemiecki sięgał swymi korzeniami pierwszych wieków chrześcijaństwa i do Europy- w sensie kulturowym- należał. W kraju artysta cieszył się wielkim szacunkiem. Dla wielu Polaków był pisarzem kultowym. W dowód miłości i uznania otrzymał w darze od społeczeństwa majątek ziemski- Oblęgorek, położony w województwie kieleckim. Dzisiaj mieści się tam muzeum pisarza. W 1914 roku wybuchła wojna światowa. Sienkiewicz wyjechał do Szwajcarii, gdzie zajął się organizowaniem pomocy humanitarnej dla Polaków. Działał w Generalnym Komitecie Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Współpracował z Ignacym Paderewskim. Zmarł 15 listopada 1916 roku w Vevey. Jego prochy osiem lat później sprowadzono do Warszawy, a dzień ich złożenia w krypcie katedry św. Jana stał się świętem narodowym. KALENDARIUM ŻYCIA I TWÓRCZOŚCI 5 V 1846- data urodzin pisarza (Wola Okrzejska na Podlasiu) 1858- rozpoczął naukę w gimnazjum realnym w Warszawie 1866- zdał maturę i zapisał się na wydział lekarski Szkoły Głównej 1867- przeniósł się na wydział filologiczno- historyczny 1868- zadebiutował jako dziennikarz. Pod pseudonimem "Litwos" drukował felietony w prasie warszawskiej 1872- debiut książkowy, powieść współczesna "Na marne" -"Humoreski z teki Worszyłły" (nowela) - współpraca z czasopismami "Wieniec", "Niwa", "Gazeta Polska" 1873- wyjechał w pierwszą podróż zagraniczną- do Wiednia 1874- kupił "Niwę" (razem z Julianem Ochorowiczem i Mścisławem Godlewskim), w której prowadził dział literacki. Tam opublikowano jego trzy opowiadania znane pod nazwą "małej trylogii": 1875- "Stary sługa" 1876- "Hania" 1877- "Selim Mirza" 1876- 1878- przebywał w Ameryce - "Listy z podróży do Ameryki" (korespondencje nadsyłane do "Gazety Polskiej") - "Sachem" (nowela opublikowana w 1889r.) -"Szkice węglem" (nowela wydana w 1880r.) - "Latarnik" ( nowela wydana w 1881r.) - "Wspomnienia z Maripozy" (nowela wydana w 1889r.) 1878- 1879- zamieszkał w Paryżu 1879- powrócił do kraju 1881- ślub z Marią Szetkiewiczówną. Z tego związku przyszło na świat dwoje dzieci: Henryk Józef i Jadwiga. 1883- w warszawskim "Słowie" i krakowskim "Czasie" drukował w odcinkach powieść "Ogniem i mieczem" 1884- "Ogniem i mieczem" w wydaniu książkowym - w "Słowie" ukazały się pierwsze odcinki "Potopu" 1885- śmierć żony 1886- trwa druk "Potopu" w odcinkach - wyjechał w podróż do Konstantynopola, Aten i południowych Włoch 1887- powrócił do kraju 1887-1888- w prasie warszawskiej ("Słowo") ukazywała się w odcinkach ostatnia część "Trylogii""Pan Wołodyjowski" 1888- podróż do Hiszpanii 1890- podróż do Afryki (Egipt, Zanzibar, Bagamojo) 1891- ukazała się powieść "Bez dogmatu" 1897- 1900- w "Tygodniku Ilustrowanym" drukowane były kolejne odcinki "Krzyżaków" 1900- rok jubileuszowy Sienkiewicza - ze składek jubileuszowych zakupiono i przekazano w darze pisarzowi majątek w KielcachOblęgorek 1903- 1905- powieść "Na polu chwały" (dziś już zapomniana) 1905- Sienkiewicz został laureatem Nagrody Nobla (za powieść "Quo vadis") 1909- druk w "Słowie Polskim" powieści "Wiry" 1910- w "Kurierze Warszawskim" rozpoczęto druk powieści "W pustyni i w puszczy" (w odcinkach) 1914- wybuch I wojny światowej - Sienkiewicz wyjechał do Szwajcarii 15 XI 1916- śmierć pisarza (Vevey, w Szwajcarii) 1924- sprowadzenie prochów Sienkiewicza do Warszawy