Susan Bullock sopran / soprano Mark Padmore tenor / tenor
Transkrypt
Susan Bullock sopran / soprano Mark Padmore tenor / tenor
RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 412 War Requiem / Requiem dla ofiar wojny Gabrieli Consort Schola Cantorum of Oxford Chór Filharmonii im. W. Lutosławskiego we Wrocławiu Poznański Chór Chłopięcy Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach Festival Chamber Orchestra Susan Bullock sopran / soprano Mark Padmore tenor / tenor Neal Davis baryton / baritone Paul McCreesh dyrygent / conductor 412 RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 413 Sobota / Saturday Wrocław 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm Katedra Polskokatolicka św. Marii Magdaleny ul. Szewska 10 godz. 19.00 / 7.00 pm War Requiem / Requiem dla ofiar wojny Wykonawcy / Performers 13.09.2008 Gabrieli Consort Schola Cantorum of Oxford James Burton przygotowanie chóru / choirmaster Chór Filharmonii im. W. Lutosławskiego we Wrocławiu Choir of W. Lutosławski Philharmonic in Wrocław Agnieszka Franków-Żelazny przygotowanie chóru / choirmaster Sb / Sa Poznański Chór Chłopięcy / Poznań Boys Choir Jacek Sykulski przygotowanie chóru / choirmaster Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach Polish Radio National Symphony Orchestra in Katowice Festival Chamber Orchestra Susan Bullock sopran / soprano Mark Padmore tenor / tenor Neal Davis baryton / baritone Paul McCreesh dyrygent / conductor Program koncertu / Concert programme Benjamin Britten (1913-1976) – War Requiem op. 66 / Requiem dla ofiar wojny op. 66 Requiem aeternam Dies irae Offertorium Sanctus Agnus Dei Libera me SPONSOR SREBRNY Czas trwania koncertu / duration of the concert c. 1:30 413 RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 Wrocław 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 414 Katedra Polskokatolicka św. Marii Magdaleny Requiem dla ofiar wojny War Requiem Mervyn Cooke W 1958 r. Britten został poproszony o skomponowanie In 1958 Britten was invited to compose a large scale work olbrzymiego dzieła dla uczczenia konsekracji nowej Ka- to celebrate the consecration of the new Cathedral to be tedry, którą miał zbudować Basil Spence w Coventry. built by Basil Spence at Coventry. The composer’s imagi- Wyobraźnię kompozytora rozpalił uderzający kontrast nation was fired by the striking visual contrast between między nowym budynkiem, a sąsiadującymi z nim ruinami the new building and the adjacent ruins of the original pierwotnej Katedry, prawie całkowicie zniszczonej w cza- Cathedral which had been almost completely destroyed by sie bombardowań w trakcie II Wojny Światowej. Owocem bombing during the Second World War. The Coventry com- pracy Brittena było „War Requiem“, wykonane po raz mission resulted in the War Requiem, first performed in pierwszy w nowej Katedrze 30 maja 1962 r. Było ono nie the new Cathedral on 30 May 1962, which was important tylko znaczącym przełomem stylistycznym w rozwoju not only as a major stylistic watershed in Britten’s com- kompozytorskim Brittena, ale również poważną – głęboko positional development but also as a profound artistic de- osobistą i jednocześnie otwarcie publiczną – deklaracją claration – at once deeply personal and outspokenly artystyczną zaangażowanego pacyfizmu, który kompo- public – of the committed pacifism which had been a core zytor wyznawał od czasów młodości. Podczas niezwykłej, belief of the composer’s since his early youth. At the time pełnej emocji premiery Requiem (jeden z solistów rozpłakał of the War Requiem’s extraordinary and emotionally się) wydawało się, że dzieło to jest ostatnim słowem charged premiere (which reduced one of the participating kompozytora na ten temat. Jednakże Britten powrócił soloists to tears) it seemed that the work was the ultimate do tego tematu w 1970 r. w telewizyjnej operze „Owen statement of Britten’s views on the subject, but in 1970 he Wingrave“. was to return to the theme in the television opera ‘Owen W latach 50. Britten pozostawał pod silnym wrażeniem Wingrave’. antywojennej twórczości wspaniałego poety z czasów In the 1950s Britten became strongly attracted to the anti- I Wojny Światowej, Wilfreda Owena (1893-1918) i umieścił war poetry of the brilliant First World War poet Wilfred jeden z jego wierszy w swoim Nokturnie (1958). W Requiem Owen (1893–1918), including one of his poems in his Noc- łaciński tekst Missa pro defunctis jest przeplatany dziewię- turne (1958) and selecting some of the finest for incorpo- cioma wierszami Owena, stanowiącymi w głównej mierze ration in his highly original textual scheme for the War 414 RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 415 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm Requiem, in which the Latin text of the Missa pro De- requiem. Britten naszkicował plan tekstu w jednym functis is interspersed with nine Owen poems which for ze swoich dawnych szkolnych zeszytów ćwiczeń ( jak na the most part provide a bitterly ironic commentary on the ironię, był to zeszyt do ćwiczeń gramatycznych z języka platitudes of the liturgical requiem. Britten sketched out niemieckiego) i stworzył dramatyczną strukturę, którą the work’s textual plan in one of his old school exercise można by porównać do operowego libretta. Ta zasa- books (ironically, it was the book in which he had done his dnicza koncepcja operowa jest jedną z możliwych płasz- grammatical exercises in the German language), and evol- czyzn porównawczych dzieła Brittena z Requiem Verdiego, ved a dramatic structure that could be treated almost as którego zresztą ogromny wpływ można zauważyć if were an operatic libretto. The underlying operatic con- w samej partyturze. Pod wpływem Verdiego, oprawa ception is one of the many possible parallels between the Brittena dla znajomych łacińskich tekstów zdaje się work and Verdi’s Requiem, which was a significant influ- stanowić quasi-tradycyjne tło, na którym przejrzyste ence on Britten’s score. Britten’s Verdi-tinged settings of i mocne ujęcie poezji Owena staje się wyraźnie widoczne. the familiar Latin texts seem to form a quasi-traditional Łacińskie słowa są śpiewane przez sopran solo i chór (przy backdrop against which the vivid brilliance of the Owen akompaniamencie całej orkiestry), podczas gdy wiersze settings stands out with enhanced clarity and forceful- Owena wykonują soliści, tenorzy i barytoni w roli żołnierzy ness. (przy akompaniamencie wirtuozowskiej orkiestry kame- The Latin words are sung by a soprano solo and chorus ralnej, wykorzystywanej przez Brittena w operach już (accompanied by the full orchestra), while the Owen wcześniej). Kompozytor postanowił, że troje solistów poems are assigned to tenor and baritone soloists who re- będzie reprezentowało trzy różne kraje, które odegrały present soldiers (accompanied by a virtuosic chamber or- główną rolę w II Wojnie Światowej. I tak – jak zostało to chestra equivalent to that used in Britten’s earlier uwiecznione na słynnym nagraniu firmy fonograficznej chamber operas). Britten had intended the three soloists Decca z 1963 r. – byli nimi Galina Wiszniewskaja (ZSRR), to represent three different countries that had played Dietrich Fischer-Dieskau (Niemcy) oraz Peter Pears (Wielka major roles in the Second World War, his definitive choice Brytania). Do dwóch głównych występujących grup – as preserved on his celebrated Decca recording of the 415 Sb / Sa gorzkoironiczny komentarz do zwyczajnego tekstu liturgii 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm Sobota / Saturday RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 Wrocław 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 416 Katedra Polskokatolicka św. Marii Magdaleny dołącza czasami trzecia, składająca się z odległych work made in 1963 – being Galina Vishnevskaya (USSR), chłopięcych głosów i organów, co stanowi delikatny, a cza- Dietrich Fischer-Dieskau (Germany) and Peter Pears (UK). sami archaiczny i odległy kontrast do ponurego obrazo- The two principal performing groups are sometimes joi- wania poezji Owena i posępnej wspaniałości łacińskich ned by a third, comprising distant boys’ voices and organ, fragmentów. which provides an ethereal and sometimes archaic and re- Znamienne jest, że struktura muzyczna Brittena jest mote contrast to the grim imagery of the Owen settings jednocześnie oszczędna i wyszukana. W tym dziele, w prze- and the sombre splendour of the Latin passages. ciwieństwie do skomplikowanych powiązań tematycznych Characteristically, Britten’s musical structure is as econo- w niektórych jego operach, kompozytor zdaje się publi- mical as it is sophisticated, and in this work (in contrast cznie przekazywać swoje pacyfistyczne stanowisko za po- to the complex thematic interrelationships in certain of mocą bezpośredniego idiomu opartego na łatwych do his operas) he seems to have intended to make his public zidentyfikowania motywach i instrumentalnych gestach. pacifist statement in a directly communicative idiom Jest to najbardziej widoczne pomyśle, polegającym na sze- based on readily identifiable motifs and instrumental ge- rokim zastosowaniu trytonu pod różnymi postaciami. stures. This is most obviously to be seen in his handling of Na przykład we fragmencie otwierającym pierwszą część the most pervasive idea of all, the interval of a tritone an- utworu (Requiem aeternam), często kojarzonym z odle- nounced in various guises in the opening section of the głym biciem dzwonów rurowych. Tradycyjnie od czasów first movement (Requiem aeternam) and often associa- średniowiecznych, tryton uważany był za diabolus in mu- ted with the distant tolling of tubular bells. Traditionally, sica i wybierając go jako główny element spajający Britten the tritone has since the middle ages been regarded as wykorzystał zarówno pozamuzyczne skojarzenia, jakie on ‘diabolus in musica’, and in choosing it as his principal budzi, jak i jego wyjątkowo niepokojącą tonalną wielo- unifying element Britten was tapping both its extra-mu- znaczność. Jego zarys spotkać można prawie wszędzie, sical associations and uniquely disquieting tonal ambi- jako że może on warunkować zarówno pionową strukturę guity. Its outline shape is encountered almost everywhere, akordów (w szczególności pomniejszonych i dominujących since it can condition both the vertical structure of chords siódemek, gdzie te pierwsze są w kilku dziełach Brittena (particularly diminished and dominant sevenths, the for- kojarzone z wojną) jak i układy nutowe w poziomych mer consistently associated with warfare in several Brit- gamach. Być może najlepszym przykładem zręcznego ten works) as well as the note-patterns in horizontal przekształcenia podstawowego trytonu przez Brittena jest scales. Perhaps the best example of Britten’s deft transfor- przejście fragmentu otwierającego Requiem aeternam mation of his basic tritone occurs as the opening section of do pierwszego wiersza Owena, „Anthem for Doomed the ‘Requiem aeternam’ merges into the first Owen set- Youth” (Hymn do straconych młodych), gdzie dzwony ting (‘Anthem for Doomed Youth’) and the tolling bells ustępują przed przerwą, którą nerwowo ogłasza harfa. yield to the same interval nervously announced by the Ów niepokojący efekt jest nieproporcjonalny do prostoty harp, the disquieting effect quite out of proportion to the użytych środków. simplicity of the means employed. Nawiązania do Verdiego są w dziele Brittena najlepiej 416 Seite 417 Sobota / Saturday 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm widoczne w Dies irae i polegają na wyborze podstawo- The work’s Verdian allusions are most obvious in the Dies wych tonacji (tonika g-moll z późniejszym przejściem irae, and they include Britten’s choice of principal keys (a do odległego b-moll w „Lacrymosie” na sopran solo) i pe- G minor tonic with a later shift to the remote key of B flat wnych podobieństwach strukturalnych (na przykład swo- minor for the soprano solo’s ‘Lacrymosa’) and certain tex- bodne rytmy z dominującym bębnem wielkim). Britten tural correspondences (for example, off-beat thumping bawi się tradycyjnymi motywami orkiestrowymi zdomi- rhythms with prominent bass drum). Britten revels in tra- nowanymi przez instrumenty dęte, a kojarzonymi z Dniem ditional brass-dominated orchestral imagery associated Sądu. W tym kontekście przypominają one dźwięki z pól with the Day of Judgement, and in this context also reso- bitewnych we Flandrii, co zresztą łatwo rozpoznać, gdy nating with the sounds of real battlefields in Flanders, an orkiestra kameralna akompaniuje dwóm pierwszym identification made explicit by the chamber orchestra wierszom Owena w tej części utworu: melancholijnemu when accompanying the first two Owen poems in this mo- wierszowi „Bugles Sang” („Zawyły rogi” – baryton) i gorz- vement: the melancholic ‘Bugles sang’ (baritone) and the kiemu, nieokiełznanemu tańcowi śmierci „The Next War” bitterly exuberant dance of death, ‘The Next War’ (tenor („Następna wojna” – tenor i baryton). Ogłoszony później and baritone). A pulsating motif later announced by te- przez tenorów i basy tętniący motyw („Confutatis male- nors and basses (‘Confutatis maledictis’) is transformed dictis”) zostaje przekształcony w potężny dźwięk kotłów into a powerful timpani gesture in the subsequent Owen przy kolejnym wierszu Owena („Niech się wolno uniesie setting (‘Be slowly lifted up, thou long black arm’), where twoja długa, czarna dłoń”), gdzie autor przedstawia it represents the terrifying potency of a piece of artillery przerażającą siłę artylerii „wznoszącej się ku Niebu, ‘towering toward Heaven, about to curse’. For the first gotowej rzucić klątwę”. Po raz pierwszy trąbki orkiestry time, the orchestral trumpets here invade the music for dominują muzykę orkiestry kameralnej i rozpoczynają chamber orchestra and initiate a recapitulation of the podsumowanie otwierającej chóralnej retoryki. Następnie opening choral rhetoric. The lyrical ‘Lacrymosa’ that fol- liryczna „Lacrymosa” zostaje przerwana wierszem Owena lows is hauntingly interspersed with a setting of Owen’s „Futility” (Marność), a cała część kończy się beznamiętnym poem ‘Futility’ before the movement concludes with a re- dźwiękiem dzwonów rurowych, które słyszeliśmy już na turn to the dispassionate tubular bells heard at the work’s początku dzieła. opening. Ironia, w którą obfituje Offertorium powstała nie tylko The Offertorium is rich with irony, arising not only from przez zestawienie łacińskiego „quam olim Abrahae pro- its juxtaposition of the Latin text ‘quam olim Abrahae misisti, et semini ejus” z wierszem Owena „The Parabole promisisti, et semini ejus’ with Owen’s poem ‘The Parable of the Old Man and the Young” (Przypowieść o starym of the Old Man and the Young’ – in which Abraham slays i młodym człowieku), w którym Abraham zabija swojego his son Isaac ‘and half the seed of Europe, one by one’ – syna Isaaka i „połowę ziarna Europy, po kolei”, ale również, but also because Britten makes telling self-quotation from dlatego, że Britten wykorzystuje tu własne, wcześniejsze his earlier chamber-vocal work Abraham and Isaac (Can- dzieło kameralno-wokalne Abraham i Isaak (Kantyk II, 1952), ticle II, 1952), a setting of a mediaeval text based on the 417 godz. 19.00 / 7.00 pm 5:39 Uhr 13.09.2008 22.08.2008 Sb / Sa RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 Wrocław 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 418 Katedra Polskokatolicka św. Marii Magdaleny napisane do średniowiecznego tekstu na podstawie tej same biblical story. In the choral and orchestral music on samej historii biblijnej. W muzyce chóralnej bądź też or- either side of the Owen setting, Britten pays a nod to tra- kiestrowej otaczającej fragmenty z Owena Britten robi ditional mass and requiem settings by writing fugally; the ukłon w stronę tradycyjnych mszy i requiem stosując fugi. fugue is buoyant on its first appearance, but when the Początkowo fuga ma radosny charakter, ale gdy zmie- counterpoint is reworked after Abraham’s chilling sacri- nia się kontrapunkt po straszliwej ofierze Abrahama, fuga fice, it is in inverted form and nervously hushed throug- ma już inny charakter i jest nerwowo wyciszana. Chór hout. The boys’ choir and chamber organ play a vital role chłopięcy i organy odgrywają dużą rolę w sugestywnym in this movement, not only in their evocative chanting at śpiewie na otwarcie, ale również w niesamowitej intonacji the opening but also in their eerie intonation of ‘Hostias w „Hostias et preces” podczas niestabilnych momentów, et preces’ during the unstable moments when the Owen gdy fragmenty Owena załamują się i cicho powraca fuga. setting breaks down and the fugue quietly resumes. Inspiracją do umieszczenia partii perkusji na początku The glittering percussion writing at the start of the Sanc- części Sanctus była wizyta Brittena w Indonezji w 1956 r., tus was directly inspired by Britten’s 1956 visit to Indone- gdzie spotkał balijski gamelan (zespół muzyki tradycyjnej), sia, where he encountered the Balinese gamelan that was który wywarł ogromny wpływ na takie jego wielkie dzieła to exert a profound influence on such major scores as the jak balet „The Prince of the Pagodas“, (1957) czy jego ostat- ballet The Prince of the Pagodas (1957) and his final nia opera „Śmierć w Wenecji“ (1973). Ośmioczęściowy opera Death in Venice (1973). Eight-part unsynchronized niezsynchronizowany śpiew chóralny obejmujący wszystkie choral chanting encompassing all twelve chromatic pit- dwanaście tonacji chromatycznych (reprezentujących ches (representing the totality of ‘Pleni sunt coeli’) prece- całość „Pleni sunt coeli“) poprzedza przejmujące Hosanna, des the thrilling ‘Hosanna’, in which vibrant brass fanfares w którym dźwięczne fanfary wygrywane przez instru- pay homage to the traditional Baroque key of celebration menty dęte oddają hołd tradycyjnej barokowej tonacji (D major). After the soprano soloist’s delicate ‘Benedictus’ mszalnej (D-dur). Po delikatnym sopranowym wykonaniu and a concise restatement of the ‘Hosanna’, a setting of solowym Benedictusa i krótkim powtórzeniu Hosanna Owen’s poem ‘The End’ moves disturbingly from a rich har- fragment do wiersza Owena „The End” (Koniec) przechodzi monic language to a dissipated texture that fizzles out in od bogatego harmonicznego języka do szalonej struktury, near-atonality. As a result, the hauntingly simple lyricism która kończy się prawie atonalnością. W rezultacie prosta of the ensuing Agnus Dei – the only movement in the War liryczność następującego po niej Agnus Dei – jedynej Requiem in which the Owen and Latin components seem części Requiem, w którym elementy łacińskie i te zaczer- to share both emotional and musical common ground pnięte z poezji Owena łączy wspólna emocjonalna i mu- throughout – is thrown into sharp relief. zyczna płaszczyzna – zostaje nagle zakończona. The Libera Me opens with a sombre and slow reworking of Libera Me rozpoczyna się powolnym i ponurym przekształ- a theme first heard in agitated form in the setting of ‘Ant- 418 Seite 419 Sobota / Saturday 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm ceniem motywu słyszanego w gwałtownej formie już hem for Doomed Youth’ and grows gradually more in- w części zawierającej „Hymn dla straconych młodych” tense, incorporating recapitulations of material from the i stopniowo staje się coraz bardziej intensywna, włączając Dies irae and climaxing in a shattering return to that mo- streszczenie materiału z Dies irae oraz osiągając punkt vement’s G minor tonic, the massive orchestral chord stif- kulminacyjny w dramatycznym zwrocie do toniki g-moll fened by the unexpected entry of full organ. The music ze wspomnianej części utworu. Potężny akord orkiestry subsides into a highly economical and evocative setting of zostaje wzmocniony wejściem organów. Muzyka przechodzi Owen’s poem ‘Strange Meeting’, in which a soldier is reu- do bardzo oszczędnego, a jednak sugestywnego fragmentu nited in death with an enemy soldier he has previously kil- zawierającego wiersz Owena „Strange Meeting” (Dziwne led. The ultimate irony here lies in the fact that Owen sets spotkanie), w którym żołnierz spotyka się po śmierci this reconciliation in Hell, and this is the point in the Re- z wrogiem, którego wcześniej zabił. Ironia polega tu na tym, quiem Mass in which they should be ‘In Paradisum’. (Brit- że Owen umieszcza scenę pojednania w Piekle, mimo ten carefully excised the explicit reference to Hell from że zwykle w tym momencie Requiem akcja powinna Owen’s text, perhaps aware it might be too provocative rozgrywać się „In Paradisum”. (Britten starannie usuwa and cause offence to a Christian audience.) The three spa- bezpośrednie nawiązania do Owenowskiego Piekła, świa- tially separated performing groups only come together domy, że mogą się one okazać zbyt prowokujące i wywołać when the final Owen line ‘Let us sleep now ...’ is combined oburzenie wśród chrześcijańskiej publiczności). Trzy prze- with the comforting words of the ‘In Paradisum’. Yet Brit- strzennie oddzielonych od siebie grupy wykonawców ten refuses to allow the listener to be lulled into a false łączą się tylko raz, gdy końcowy wers Owena „Pozwólcie sense of security by concluding the work with a vision of nam teraz spać…” zostaje zestawiony ze słowami pocie- unambiguous peace. The final ensemble is abruptly cut szenia płynącymi z „In Paradisum”. Jednakże Britten nie off by a chilling return of the tolling tubular bells that pozwala, by słuchacz został uśpiony przez fałszywe poczucie have dominated the work as a whole; and, in spite of se- bezpieczeństwa przedstawione w końcowej wizji pokoju. veral abortive attempts to restart the ‘In Paradisum’, the Na końcu bowiem zaczynają znów bić, dominujące w całym work ends in a unsettling gesture of understatement that dziele, mrożące krew z żyłach dzwony rurowe i pomimo can only leave the audience painfully aware of the para- kilku nieudanych prób powrotu do „In Paradisum”, dzieło doxes and contradictions that this extraordinary work ad- kończy się niedopowiedzeniem, które pozostawia publi- dresses but ultimately – as it must – leaves unresolved. czność boleśnie świadomą paradoksów i sprzeczności, o jakich była mowa w tym niezwykłym utworze, a które – jak musiało być – zostały nierozwiązane. 419 godz. 19.00 / 7.00 pm 5:39 Uhr 13.09.2008 22.08.2008 Sb / Sa RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 Wrocław 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 420 Katedra Polskokatolicka św. Marii Magdaleny Poznański Chór Chłopięcy Poznań Boys Choir Aktualna formacja Poznańskiego Chóru Chłopięcego jest kontynuacją zespołu działającego przy jedynej w Polsce Podstawowej Szkole Chóralnej dla chłopców, założonej w 1957 roku przez Jerzego Kurczewskiego. W latach 1992-2003 zespół występował pod nazwą Polskie Słowiki. W 2003 roku stał się samorządową instytucją kultury miasta Poznania. Aktualnie dyrektorem i dyrygentem chóru jest Jacek Sykulski. W ciągu swej długiej historii Poznański Chór Chłopięcy koncertował ponad 2200 razy w wielu krajach na czterech kontynentach, biorąc udział w międzynarodowych festiwalach muzycznych i śpiewając w najbardziej renomowanych salach koncertowych z Carnegie Hall na czele. Zespół dokonał wielu nagrań płytowych oraz światowych prawykonań dzieł różnych kompozytorów współczesnych. Do najważniejszych osiągnięć chóru z ostatnich trzech lat należy udział w inauguracji Sezonu Polskiego w Paryżu, występy w ramach Festiwalu Dialogu Czterech Kultur, jubileuszu „Solidarności”, Spotkań Chórów Chłopięcych w Lipsku, „Bachtage” w Poczdamie oraz tournée po Japonii i Niemczech. 420 The present Poznań Boys Choir derives from the ensemble founded in 1957 by Jerzy Kurczewski at the Primary Choir School for Boys, the only institution of its kind in Poland. Between 1992 and 2003, the Choir performed under the name of the Polish Nightingales. In 2003, it became a municipal cultural institution under the patronage of the city of Poznań. At present, the function of the Choir’s director and conductor is performed by Jacek Sykulski. In its long history, the Choir has given over 2,200 concerts in many countries across four continents, participating in numerous prestigious international music festivals and performing at some of the most world renowned concert halls, including Carnegie Hall. The ensemble has released many recordings and given world premiere performances of works by various contemporary composers. Among the Choir’s most important achievements of the last three years are its participation in the ceremonial opening of the Polish Season in Paris, the concerts during the Festival of Four Cultures, the jubilee celebrations of the Solidarity movement, the Boys’ Choir Meetings in Leipzig, Bachtage in Potsdam and tours of Japan and Germany. RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 421 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm Sb / Sa Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach The Polish Radio National Symphony Orchestra in Katowice Ciesząca się znakomitą renomą Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach szczególnie przysłużyła się w ostatnich latach propagowaniu polskiej muzyki za granicą. Okazją ku temu stały się jej koncerty w Brukseli (Europalia 2001 – Polska), Wiedniu (otwarcie Roku Polskiego w Austrii), Düsseldorfie (Dni Województwa Śląskiego w Północnej NadreniiWestfalii), Madrycie (koncert galowy Roku Polskiego w Hiszpanii), Rzymie (obchody 70. rocznicy urodzin Hennryka Mikołaja Góreckiego), Kijowie (inauguracja Roku Polskiego na Ukrainie) i Paryżu (koncert galowy Roku Polskiego we Francji „Nowa Polska”). Również w kraju katowicka orkiestra intensywnie upowszechnia rodzimą twórczość, np. organizując „Festiwal Prawykonań – Polska Muzyka Najnowsza”, czy też realizując specjalne projekty w rodzaju „Maratonu twórczości Góreckiego”, „Dnia Kilara” itp. Niezwykle cenne są także nagrania radiowe i płytowe tego zespołu, o czym świadczą zebrane już przezeń liczne, prestiżowe nagrody rangi „Diapason d’Or”, „Grand Prix du Disque de la Nouvelle Académie du Disque”, „Cannes Classical Award 2002”, czy „Midem Classical Award 2008”. Orkiestra w ciągu swej ponad 70-letniej historii koncertowała już niemalże na całym świecie (w Europie, obu Amerykach, Azji, Australii i Nowej Zelandii), a także nagrała 190 płyt CD. 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm Sobota / Saturday Enjoying an excellent reputation, the Polish Radio National Symphony Orchestra in Katowice has in recent years played the role of cultural ambassador, promoting Polish music internationally. Opportunities have come in the form of its concerts in Brussels (at Europalia 2001 – Poland), Vienna (for the opening of the Polish Year in Austria), Düsseldorf (at the Silesia Days in North Rhine-Westphalia), Madrid (at the gala concert for the Polish Year in Spain), Rome (in commemoration of the 70th birthday of H. M. Górecki), Kiev (for the opening of the Polish Year in Ukraine) and Paris (at the gala concert for the Polish Year in France, 'New Poland'). The Orchestra is also very much engaged in promoting Polish music at home, organising such events as the Festival of Premiere Performances: the Newest Polish Music, as well as various special projects, among them the Works of H. M. Górecki Marathon and Wojciech Kilar Day. Of especial value are its recordings for radio and release, which have been awarded many prestigious prizes: the Diapason d'Or, Grand Prix du Disque de la Nouvelle Académie du Disque, Cannes Classical Award 2002 and Midem Classical Award 2008 to name but few. In a history of over 70 years' duration, the Orchestra has toured almost the entire world – Europe, North and South America, Australia and New Zealand – and gifted us 190 CDs of its work. 421 RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 Wrocław 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 422 Katedra Polskokatolicka św. Marii Magdaleny Susan Bullock sopran / soprano Susan Bullock to wybitny sopran dramatyczny, rozchwytywany przez teatry operowe, zwłaszcza wystawiające ekspresjonistyczne dzieła Wagnera i Straussa. Śpiewaczka ujmuje blaskiem i siłą swego głosu oraz psychologiczną głębią artystycznego wyrazu. Znana jest bywalcom tak renomowanych oper, jak La Scala, Covent Garden, La Fenice czy Bayerische Staatsoper, podziwiana też była w wielu europejskich metropoliach oraz w Tokio i Hong Kongu. Śpiewała pod batutą tak znakomitych dyrygentów jak Ozawa czy Mehta. Jej kreacje są utrwalone na płytach Chandos, Telarc i Avie. 422 Susan Bullock is now one of the world’s most sought after dramatic sopranos; she is highly regarded at the opera theatres, especially those specialised in the expressionist repertoire including pieces by Richard Wagner and Richard Strauss. Ms. Bullock’s singing has psychological depth as well as polish and strength. She appeared at such renowned theatres as La Scala, Covent Garden, La Fenice or Bayerische Staatsoper, she has also performed at numerous other European venues, in Tokyo and Hong Kong. She collaborated with some of the world’s leading conductors including Ozawa and Mehta. Her discography includes CDs recorded for Chandos, Telarc and Avie record labels. RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 423 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm Sobota / Saturday Sb / Sa Neal Davis baryton / baritone Artysta odbył studia muzyczne w Newport, Gwent, Londynie i Zurychu. Jest laureatem konkursu wokalnego „Cardiff Singer of the Word”. Występuje na scenach operowych i estradach koncertowych. W repertuarze ma zarówno muzykę klasyczną jak i dawną. Śpiewa liczne partie z oper i oratoriów Händla („Mesjasz”, „Saul”, „Juliusz Cezar”, „Radamisto”, „Orlando”), często też z oper Mozarta („Wesele Figara”, „Don Giovanni”, „Łaskawość Tytusa”) kreując główne role na scenie Covent Garden, Scottish Opera, Lyric Opera w Chicago i in. Występuje z czołowymi zespołami muzyki dawnej, m.in. pod dyrekcją McCreesha, Marrinera, Harnoncourta i Brüggena oraz z wieloma orkiestrami filharmonicznymi (z Londynu, Wiednia, Cleveland, Liverpoolu, Oslo, Detroit). Artysta należy do stałych gości festiwalu w Edynburgu. Ma na koncie szereg nagrań pieśni, kantat, partii oratoryjnych i operowych. Jest profesorem Royal Academy of Music w Londynie. Neal Davies studied music in Newport, Gwent, London and Zurich. He is a winner of the Lieder Prize, awarded him at the Cardiff Singer of the World Competition. The artist appears in opera houses and concert halls and his repertoire includes both classical and early music. He sings numerous parts from Handel’s operas and oratorios, among them Messiah, Saul, Giulio Cesare, Radamisto and Orlando, and frequently plays parts from Mozart’s operas, whether Le nozze di Figaro, Don Giovanni or La clemenza di Tito. Stages on which he takes leading roles include those of Covent Garden, the Scottish Opera and the Lyric Opera of Chicago. He cooperates with major early music ensembles, having performed under the baton of McCreesh, Marriner, Harnoncourt and Brüggen, as well as with many philharmonic orchestras, those of London, Vienna, Cleveland, Liverpool, Oslo and Detroit to name but few. The artist has been a regular guest at the Edinburgh Festival. He has to his name various recordings, of songs and cantatas, oratorio and operatic parts. He is a professor at the Royal Academy of Music in London. 423 RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 Wrocław 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 424 Katedra Polskokatolicka św. Marii Magdaleny Festival Chamber Orchestra Jest to zespół stworzony specjalnie dla potrzeb tegorocznej „Wratislavii Cantans“ i zadebiutuje dopiero na bieżącym festiwalu. / Festival Chamber Orchestra is a group founded specially for this year's Wratislavia Cantans and it will make its debut during the Festival. Matthew Denton skrzypce / violin Michelle Fleming skrzypce / violin Eoin Schmidt-Martin altówka / viola Emma Denton wiolonczela / violoncello Janusz Musiał kontrabas / double bass Nicholas Daniel obój / oboe Sarah Burnett fagot / bassoon Susan Dent waltornia / horn Janne Thomsen flet / flute Joy Farrall klarnet / clarinet Malwina Lipiec harfa / harp Adrien Perruchon kotły / timpani Gabrieli Consort Nota przy koncercie 5.09.2008, godz. 19.00 we Wrocławiu / See note 5.09.2008, 7.00 pm in Wrocław Schola Cantorum of Oxford Nota przy koncercie 7.09.2008, godz. 19.30 w Milicz / See note 7.09.2008, 7.30 pm in Milicz Chór Filharmonii im. W. Lutosławskiego we Wrocławiu Nota przy koncercie 4.09.2008, godz. 20.00 we Wrocławiu / See note 4.09.2008, 8.00 pm in Wrocław Mark Padmore Nota przy koncercie 9.09.2008, godz. 21.30 we Wrocławiu / See note 9.09.2008, 9.30 pm in Wrocław Paul McCreesh Nota na stronach tytułowych / See note on title page 424 Seite 425 Sobota / Saturday 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm War Requiem Text – Wilfred Owen Requiem dla ofiar wojny Tekst – Wilfred Owen Motto My subject is War, And the pity of War. The Poetry is in the pity… All a poet can do today is warn. Motto Mym tematem jest Wojna I nędza Wojny. W tej nędzy jest poezja... Wszystko, co dziś może uczynić poeta to ostrzegać. I. Requiem aeternam I. Requiem aeternam Choir Requiem aeternam dona eis, Domine: et lux perpetua luceat eis. Chór Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci. Boy’s choir Te decet hymnus, Deus, in Sion, et tibi reddetur votum in Jerusalem: exaudi orationem meam, ad te omnis caro veniet. Chór chłopięcy Ciebie, Boże, przystoi wielbić hymnem na Syjonie; Tobie dopełnią ślubów w Jeruzalem; wysłuchaj mojej modlitwy: do Ciebie przyjdzie każdy człowiek. Tenor solo What passing-bells for these who die as cattle? Only the monstrous anger of the guns. Only the stuttering rifles’ rapid rattle Can patter out their hasty orisons. No mockeries for them from prayers or bells, Nor any voice of mourning save the choirs, The shrill, demented choirs of wailing shells; And bugles calling for them from sad shires. Tenor solo Jakie dzwony pożegnają tych, co umierają jak bydło? Tylko przygniatający gniew armat. Tylko spazmatyczny, szybki grzechot karabinów Wystukuje dla nich pospieszne pacierze. Nie zadrwią z nich modlitwy ni dzwony, Ani żaden głos żałobny prócz chórów, Piskliwych, obłąkanych chórów wyjących pocisków; I trąbek wzywających ich do ciemnych krain. What candles may be held to speed them all? Not in the hands of boys, but in their eyes Shall shine the holy glimmers of good-byes. The pallor of girls’ brows shall be their pall; Their flowers the tenderness of silent minds, And each slow dusk a drawing-down of blinds. Jakie świece zapłoną za ich przemijanie? Nie w rękach chłopców, ale w ich oczach Zabłysną uświęcone odblaski pożegnań. Pobladłe czoło dziewczyny będzie ich całunem; Kwiatami dla nich czułość cichych umysłów, A każdy powolny zmierzch jak spuszczenie rolet. godz. 19.00 / 7.00 pm 5:39 Uhr 13.09.2008 22.08.2008 Sb / Sa RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 425 RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 Wrocław 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 426 Katedra Polskokatolicka św. Marii Magdaleny Choir Kyrie eleison! Christe eleison! Kyrie eleison! Chór Panie zmiłuj się nad nami! Chryste zmiłuj się nad nami! Panie zmiłuj się nad nami! II. Dies irae II. Dies irae Choir Dies irae, dies illa, Solvet saeclum in favilla: Teste David cum Sibylla. Chór Dzień to gniewu, dzień, co zburzy I w popiołach świat zanurzy, Jak z Sybillą Dawid wróży. Quantus tremor est futurus, Quando judex est venturus, Cuncta stricte discussurus! O, jak wielka będzie trwoga, Gdy przed ścisłym sądem Boga Stanie grzesznych rzesza mnoga. Tuba, mirum spargens sonum Per sepulchra regionum, Coget omnes ante thronum. Odgłos trąby archanioła Grzmiąc wśród grobów dookoła Wszystkich przed tron Boży zwoła. Mors stupebit, et natura, Cum resurget creatura, Judicanti responsura. Śmierć z przyrodą oniemiała, Ujrzy cud, gdy ludzkość cała Na sąd pójdzie zmartwychwstała. Baritone solo Bugles sang, saddening the evening air, And bugles answered, sorrowful to hear. Baryton solo Zadźwięczały trąbki, przesycając smutkiem nastrój wieczoru I odpowiedziały trąbki, ich głos pełen żałości. Voices of boys were by the river-side. Sleep mothered them, and left the twilight sad. Na brzegu rzeki głosy chłopców. Utulił ich sen, wieczór zostawiając smutnym. The shadow of the morrow weighed on men. Voices of old despondency resigned, Bowed by the shadow of the morrow, slept. Cień poranka spoczął na ludziach. Ucichły głosy dawnej beznadziei, Przykryci przez cień poranka, zasnęli. Soprano solo and choir Liber scriptus proferetur, In quo totum continetur, Unde mundus judicetur. Sopran solo i chór Księgę ludzkich spraw otworzą: Z niej to przed stolicą Bożą Przeciw światu śledztwo wdrożą. 426 5:39 Uhr Seite 427 Sobota / Saturday 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm Sędzia tedy, gdy się zjawi Co się kryło, jawnym sprawi, Nic bez pomsty nie zostawi. Quid sum miser tunc dicturus? Quem patronum rogaturus, Cum vix justus sit securus? Cóż ja powiem, człek ubogi: W czyje mi się schronić progi, Gdy i święci nie bez trwogi? Rex tremendae majestatis, Qui salvandos salvas gratis, Salva me, fons pietatis. Królu straszny w swej wielkości, Co świat zbawiasz mimo złości, Zbaw mnie, Zdroju łaskawości! Tenor and baritone solo Out there, we’ve walked quite friendly up to Death; Sat down and eaten with him, cool and bland, Pardoned his spilling mess-tins in our hand. We’ve sniffed the green thick odour of his breath, Our eyes wept, but our courage didn’t writhe. He’s spat at us with bullets and he’s coughed Shrapnel. We chorussed when he sang aloft; We whistled while he shaved us with his scythe. Oh, Death was never enemy of ours! We laughed at him, we leagued with him, old chum. No soldier’s paid to kick against his powers, We laughed, knowing that, better men would come, And greater wars; when each proud fighter brags He wars on Death - for Life; not men - for flags. Tenor i baryton solo Tam na zewnątrz, byliśmy ze Śmiercią za pan brat; Siedzieliśmy z nią i jedli, chłodną i spokojną, Wybaczaliśmy jej chlapanie z menażki w naszej garści. Wyczuwaliśmy ciężki zielonkawy odór jej oddechu. Nasze oczy łzawiły, lecz animuszu nam nie brakło. Pluła na nas kulami i kaszlała szrapnelem. Krzyczeliśmy chórem, gdy śpiewała w górze; Gwizdaliśmy, gdy goliła nas swą kosą. O, Śmierć nie była nam nigdy wrogiem! Śmialiśmy się z niej, brataliśmy się z nią, starą znajomą. Żaden żołnierz nie bierze żołdu, by wierzgać przeciw jej władzy, Śmialiśmy się, wiedząc, że po nas nadejdą lepsi, I większe wojny, gdy każdy dzielny wojownik zapowie Walkę ze Śmiercią – za Życie, nie ludzi - za sztandary. Choir Recordare, Jesu pie, Quod sum causa tuae viae: Ne me perdas illa die. Chór Pomnij, Jezu mój łaskawy, Żem przyczyną męki krwawej: Nie gub mnie w on dzień rozprawy. Quaeens me, sedisti lassus: Redemisti Crucem passus: Tantus labor non sit cassus. Ty szukałeś mnie znużony, Jam krzyż twój odkupiony: Niech nie będzie trud stracony. Ingemisco, tamquam reus: Culpa rubet vultus meus: Supplicanti parce, Deus. Zbrodniarz, kajam się za winy Twarz mi palą grzeszne czyny; Boże, przyjm me przeprosiny. godz. 19.00 / 7.00 pm Judex ergo cum sedebit, Quidquid latet, apparebit: Nil inultum remanebit. 427 13.09.2008 22.08.2008 Sb / Sa RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 Wrocław 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 428 Katedra Polskokatolicka św. Marii Magdaleny Qui Mariam absolvisti, Et latronem exaudisti, Mihi quoque spem dedisti. Tyś odpuścił Magdalenie, Dał łotrowi przebaczenie; Ufam też i ja w zbawienie. Inter oves locum praesta, Et ab hoedis me sequestra, Statuens in parte dextra. Daj mi miejsce w owiec gronie I od kozłów miej w obronie, Stawiając mnie po prawej stronie. Confutatis maledictis, Flammis acribus addictis: Voca me cum benedictis. Gdy już pójdą potępieni W wiekuisty żar płomieni Wezwij mnie, gdzie są zbawieni. Oro supplex et acclinis, Cor contritum quasi cinis: Gere curam mei finis. Błagam z czołem pochylonym, Sercem też na proch skruszonym: Czuwaj, Panie, nad mym zgonem. Baritone solo Be slowly lifted up, thou long black arm, Great gun towering toward Heaven, about to curse; Reach at that arrogance which need thy harm, And beat it down before its sins grow worse; But when thy spell be cast complete and whole; May God curse thee, and cut thee from our soul! Baryton solo Wznieś się powoli, o długie czarne ramię Wielkie działo mierzące w Niebiosa, co klątwę mają rzucić; Uderz w tę arogancję, co prosi się twej kary, Zdepcz ją zanim jej grzechy narosną, Ale gdy twe zaklęcie zostanie rzucone w całości; Niech Bóg cię przeklnie i z mej duszy wyrwie! Choir and soprano solo Dies irae, dies illa, Solvet saeclum in favilla: Teste David cum Sibylla. Chór i sopran solo Dzień to gniewu, dzień, co zburzy I w popiołach świat zanurzy, Jak z Sybillą Dawid wróży. Quantus tremor est futurus, Quando judex est venturus, Cuncta stricte discussurus! O, jak wielka będzie trwoga, Gdy przed ścisłym sądem Boga Stanie grzesznych rzesza mnoga. Lacrimosa dies illa, Qua resurget ex favilla. Judicandus homo reus: Huic ergo parce, Deus. Dzień ów łzami zlan gorzkimi, W którym na sąd z prochu ziemi Grzeszny człowiek wstanie żywy. Bądź mu, Boże, miłościwy. 428 Seite 429 Sobota / Saturday 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm Tenor solo Move him into the sun Gently its touch awoke him once, At home, whispering of fields unsown, Always it woke him, even in France, Until this morning and this snow. If anything might rouse him now The kind old sun will know. Tenor solo Zanieście go w słońce Jego dotyk czuły niegdyś go budził, W domu, szepcząc o polach nieobsianych. Zawsze go budziło, nawet we Francji, Aż do tego poranka i tego śniegu. Jeśli cokolwiek miałoby go teraz zbudzić Będzie o tym wiedziało dobre stare słońce. Think of how it wakes the seeds, Woke, once, the clays of a cold star. Are limbs, so dear-achieved, are sides, Full nerved – still warm – too hard to stir? Was it for this the clay grew tall? O what made fatuous sunbeams toil To break earth’s sleep at all? Pomyśl jak ono budzi nasiona, Zbudziło niegdyś glinę, co pod zimną gwiazdą. Czy członki, tak ukochane, czy boki, Unerwione – ciepłe jeszcze – zbyt trudne są do poruszenia? Czy to dlatego tchnięto w glinę życię? O, co skłoniło płoche promienie do dzieła Do wyrywania ziemi z jej snu? III. Offertorium III. Offertorium Boy’s choir Domine Jesu Christe, Rex gloriae, libera animas omnium fidelium defunctorum de poenis inferni et de profundo lacu: libera eas de ore leonis, ne absorbeat eas tartarus, ne candant in obscurum. Chór chłopięcy Panie Jezu Chryste, Królu chwały, zachowaj dusze wszystkich wiernych zmarłych od kar piekielnych i głębokiej czeluści. Wybaw je z lwiej paszczęki, niech ich nie pochłonie piekło, niech nie wpadają w ciemności. Choir Sed signifer sanctus Michaël repraesentet eas in lucem sanctam: Quam olim Abrahae promisisti, et semini ejus. Chór Lecz chorąży święty Michał niech je stawi w światłości świętej, którą niegdyś obiecałeś Abrahamowi i jego potomstwu. Baritone and tenor solo So Abram rose, and clave the wood, and went, And took the fire with him, and a knife. And as they sojourned both of them together, Isaac the first-born spake and said, My Father, Behold the preparations, fire and iron, Baryton i tenor solo Zatem Abraham powstał, zebrał drwa i poszedł Zabierając ze sobą krzesiwo i nóż. I gdy podążali ze sobą razem, Izaak, jego pierworodny, przemówił i spytał, Ojcze Mój, Oto przygotowania, ogień i żelazo, godz. 19.00 / 7.00 pm 5:39 Uhr 13.09.2008 22.08.2008 Sb / Sa RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 429 RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 Wrocław 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 430 Katedra Polskokatolicka św. Marii Magdaleny But where the lamb for this burnt-offering? The Abram bound the youth with belts and straps, And built parapets and trenches there, And stretch’ed forth the knife to slay his son. When lo! And angel called him out of heaven, Saying, Lay not thy hand upon the lad, Neither do anything to him. Behold, A ram, caught in a thicket by its horns; Offer the Ram of Pride instead of him. But the old man would not so, but slew his son, And half the seed of Europe, one by one. Lecz gdzie jagnię na tę ofiarę całopalną? Abraham spętał młodzieńca paskami i szelkami, I usypał tam okopy i ich parapety, I wyciągnął nóż, by zabić swego syna. Lecz oto! Anioł odezwał się doń z niebios, Mówiąc, Oszczędź młodzieńca Nie czyń mu żadnej krzywdy. Spójrz, Oto baran, zaplątany za rogi w gęstwinie; Złóż zamiast niego Barana Dumy. Lecz starzec nie posłuchał i zaszlachtował syna swego A potem połowę młodzieńców Europy, jednego po drugim. Boy’s choir Hostias et preces tibi, Domine, laudis offerimus: tu suscipe pro animabus illis, quarum hodie memoriam facimus: fac eas, Domine, de morte transire ad vitam. Chór Chłopięcy Składamy Ci, Panie, ofiary i modły pochwalne, a Ty je przyjmij za te dusze, które dzisiaj wspominamy. Spraw, o Panie, niech przejdą ze śmierci do życia. IV. Sanctus IV. Święty Soprano solo and choir Sanctus, sanctus, sanctus, Dominus Deus Sabaoth! Pleni sunt coeli et terra gloria tua. Hosanna in excelsis! Benedictus qui venit in nomine Domini! Hosanna in excelsis! Sopran solo i Chór Święty, święty, święty, Pan Bóg zastępów! Pełne są niebiosa i ziemia chwały Twojej. Hosanna na wysokości! Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie. Hosanna na wysokości! Baritone solo After the blast of lighting from the East, The flourish, of loud clouds, the Chariot Throne; After the drums of Time have rolled and ceased, And by the bronze west long retreat is blown, Shall Life renew these bodies? Of a truth All death will he annul, all tears assuage? Fill these void veins of Life again with youth, And wash, with an immortal water, Age? Baryton solo Po grzmocie błyskawicy ze Wschodu, Girlandy gęstych chmur, Rydwan Tronu; Po tym, gdy bębny Czasu zawarczały i ucichły. I na Zachodzie trąbka zadźwięczała sygnałem odwrotu Czy Życie powróci do tych ciał? Czy prawda zmaże wszelką śmierć, łzy wszelkie osuszy? Wleje znowu w puste żyły życiodajny eliksir młodości, I obmyje Starca wodą nieśmiertelną? 430 5:39 Uhr Seite 431 Sobota / Saturday 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm Gdy pytam białowłosego Starca, słyszę w odpowiedzi: „Moja głowa opada pod ciężarem śniegu”. A gdy słuchałem Ziemi, rzekła mi: „Me serce ogniste kurczy się w bólu. To jest śmierć. Moje stare szramy nie będą podziwiane, Ani moje tytaniczne łzy, morza, nie wyschną”. V. Agnus Dei V. Baranku Boży Tenor solo One ever hangs where shelled roads part, In this war He too lost a limb, But His disciples hide apart; And now the Soldiers bear with Him. Tenor solo On wiecznie wisiał na rozstaju ostrzelanych dróg, W tej wojnie On także utracił kończynę, Lecz Jego uczniowie kryją się w popłochu; I teraz pozostali z Nim Żołnierze. Choir Agnus Dei, qui tollis peccata mundi dona eis requiem. Chór Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, daj mu odpoczynek. Tenor solo Near Golgotha strolls many a priest, And in their faces there is pride That they were flesh-marked by the Beast By whom the gentle Christ’s denied. Tenor solo Wokół Golgoty snują się klechowie, A na ich twarzach duma jaśnieje Że na ich ciałach Bestia odcisnęła piętno Ta, która pognębiła słodkiego Chrystusa. Choir Agnus Dei, qui tollis peccata mundi dona eis requiem. Chór Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, daj mu odpoczynek. Tenor solo The scribes on all the people shove And bawl allegiance to the state, But they who love the greater love Lay down their life; they do not hate. Tenor solo Skrybowie napierali na tłum I wykrzykiwali słowa poddaństwa wobec państwa, Lecz ci, którzy większą miłością byli przepełnieni, Złożyli swe życie; nie żywią nienawiści. Choir Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, dona eis requiem sempiternam. Dona nobis pacem. Chór Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, daj mu odpoczynek wiekuisty. Obdarz nas pokojem. godz. 19.00 / 7.00 pm When I do ask white Age he saith not so: “My head hangs weighed with snow”. And when I hearken to the Earth, she saith: “My fiery heart shrinks, aching. It is death. Mine ancient scars shall not be glorified, Nor my titanic, tears, the seas, be dried”. 431 13.09.2008 22.08.2008 Sb / Sa RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01 Wrocław 22.08.2008 5:39 Uhr Seite 432 Katedra Polskokatolicka św. Marii Magdaleny VI. Libera me VI. Wybaw mnie Choir and soprano solo Libera me, Domine, de morte aeterna, in die illa tremenda: quando coeli movendi sunt et terra: dum veneris judicare saeculum per ignem. Tremens factus sum ego, et timeo, dum discussio venerit, atque ventura ira. quando coeli movendi sunt et terra. Die illa, dies irae, calamitatis et miseriae, dies magna et amara valde. Libera me, Domine. Chór i sopran solo Wybaw mnie, Panie, od śmierci wiecznej w dzień ów straszliwy, kiedy niebo poruszy się i ziemia, gdy przyjdziesz sądzić świat w ogniu. Lękam się kary, drżę ze strachu, że dzień sądu i gniewu nadchodzi, kiedy niebo poruszy się i ziemia. Dzień ów, dzień gniewu, nieszczęścia i nędzy, dzień wielki i bardzo srogi. Wybaw mnie, Panie. Tenor solo It seemed that out of battle I escaped Down some profound dull tunnel, long since scooped. Through granites which titanic wars had groined. Yet also there encumbered sleepers groaned, Too fast in thought or death to be bestirred, Then, as I probed them, one sprang up, and stared Whit piteous recognition in fixed eyes, Lifting distressful hands as if to bless. And no guns thumped , or down the flues made moan. “Strange friend”, I said, “here is no cause to mourn”. Tenor solo Zdawało mi się, że umknąłem z bitwy W dół przez ciemny, otchłanny tunel, wygrzebany dawno temu. Przez granity wypiętrzone w tytanicznych wojnach. Lecz spoczywały tam także śpiące, jęczące postacie. Zbyt pogrążone w myślach lub w śmierci, by wrócić do życia, Wtem, gdy je trącałem, jedna się zerwała i spojrzała Z błagalnym zrozumieniem w swym utkwionym wzroku, Podnosząc wylęknione ręce, jakby błogosławiąc. Zamilkł grzmot armat lub w otchłani skurczył się do szmeru. „Nieznajomy przyjacielu”, rzekłem, „Nie ma powodu do żałoby“. Baritone solo ”None”, said the other, “save the undone years, The hopelessness. Whatever hope is yours, Was my life also; I went hunting wild After the wildest beauty in the world. Baryton solo „Żadnego”, rzekł ten drugi, „prócz tych lat straconych, Beznadziejność. Wszystkie twe nadzieje, Także me życie wypełniały; ścigałem zażarcie Rzeczy najpiękniejsze tego świata. 432 Seite 433 Sobota / Saturday 13.09.2008 godz. 19.00 / 7.00 pm For of my glee might many men have laughed, And of my weeping something had been left, Which must die now. I mean the truth untold, The pity of war, the pity war distilled. Now men will go content with what we spoiled, Or, discontent, boil boldly, and be spilled. They will be swift with swiftness of the tigress, None will break ranks, though nations trek from progress. Miss we the march of this retreating world Into vain citadels that are not walled. Then, when much blood had clogged their chariot-wheels, Wheels I would go up and wash them from sweet wells, Even from sweetest wells that ever were. I am the enemy you killed, my friend. I knew you is this dark; for so you frowned Yesterday through me as you jabbed and killed.“ I parried; but my hands were loath and cold. Gdyż z mej radości płynął śmiech dla wielu, I z mego płaczu coś też pozostało, Co teraz musi umrzeć. Mówię o prawdzie nieopowiedzianej, Nędzy wojny, w skoncentrowanej postaci. Teraz ludzie zadowolą się tym, cośmy popsuli, Lub zagniewani, wpadną w furię i wybuchną. Będą tak szybcy jak szybka jest tygrysica, Nikt nie złamie szyku, choć wędrówki ubogacają narody. Opuściliśmy marsz tego świata, który się cofa Do pustych cytadel pozbawionych ścian. Gdy krwi skorupa zatrzyma koła ich rydwanów Podniosę je i umyję przy studniach słodyczy, Najsłodszych, jakie kiedykolwiek stworzono. Ja jestem wrogiem, którego zabiłeś, przyjacielu. Poznałem cię w tej ciemności; gdyż się skrzywiłeś Gdy wczoraj dźgnąłeś mnie i uśmierciłeś.“ Próbowałem odparować; ale ręce moje były zdrętwiałe i zimne. Tenor and baritone solo “Let us sleep now…” Tenor i baryton solo „Zaśnijmy teraz…” Boy’s choire, mixed choir and soprano solo In paradisum decucant te Angeli: in tue adventu suscipiant te Martyres, et perducent te in civitatem sanctam Jerusalem. Chorus Angelorum te suscipiat, et cum Lazaro quandum paupere aeternam habeas requiem. Requiem aeternam, dona eis, Domine: et lux perpetua luceat eis. Requiescant in pace. Amen. Chór chłopięcy, chór mieszany i sopran solo Niech anioły prowadzą cię do raju, niech męczennicy wyjdą ci na spotkanie i prowadzą do świętego miasta Jeruzalem. Niech chóry anielskie cię powitają. Wraz z Łazarzem, niegdyś ubogim, miej wieczne odpoczywanie. Wieczne odpoczywanie racz mu dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj mu świeci. Niech spoczywają w pokoju. Amen. Tłumaczenie: Artur Jędrusyna 433 godz. 19.00 / 7.00 pm 5:39 Uhr 13.09.2008 22.08.2008 Sb / Sa RZ_MFWC 13_09_19_00_Wroclaw 412-433:01