Rola suplementów diety
Transkrypt
Rola suplementów diety
46 Ż Y WIENIE PSÓW Ż Y WIENIE PSÓW 47 Rola suplementów diety we wspomaganiu procesu rehabilitacji pacjentów ortopedycznych (lub pacjentów z OA) R Małgorzata Kizerwetter zoofizjoterapeuta w Ośrodku Rehabilitacji Zwierząt Animal Active Dyrektor Studium Fizjoterapii Zwierząt Prezes Polskiego Związku Zoofizjoterapeutów ehabilitacja jest kompleksowym postępowaniem mającym na celu przywrócenie maksymalnej możliwej sprawności fizycznej pacjentowi, który ją utracił. Zwierzę z dysfunkcją aparatu ruchu zawsze wymaga holistycznego podejścia, należy mieć na uwadze, jak choroba wpływa na cały organizm. Rehabilitując, skupiamy się na pacjencie jako na całości, nigdy nie rehabilitujemy wyłącznie jednostki chorobowej, chorego stawu czy zdjęcia radiologicznego. Znakomita większość pacjentów ortopedycznych narażona jest na wystąpienie choroby zwyrodnieniowo-zniekształcającej stawów (osteoarthritis, OA). Dzieje się tak dlatego, ponieważ każdy uraz powodujący destabilizację stawu (np. złamanie, zwichnięcie, zerwanie więzadła), każda wada budowy – wrodzona czy rozwojowa (np. dysplazja), wielokrotne przekraczanie wytrzymałości mechanicznej stawu (przeciążenia, sumujące się mikrourazy), jak również inne patologie, np. choroby zapalne toczące się w stawie, powodują zapoczątkowanie choroby zwyrodnieniowej stawu. Proces choroby polega na stopniowej degradacji i niszczeniu chrząstki stawowej oraz okołostawowych obszarów kości z towarzyszącym stanem zapalnym w obrębie stawu. Nieprawidłowe ukształtowanie oraz ruch w stawie powodują zwiększony nacisk na pewne rejony chrząstki stawowej, w których pojawiają się pęknięcia. Dochodzi do przewagi procesów rozpadu nad procesami syntezy białek. Rozpadowi ulegają włókna kolagenowe oraz proteoglikany, tworzące zewnątrzkomórkową macierz chrząstki stawowej, zmienia się skład ilościowy i jakościowy mazi stawowej. nr 6/2016 Pacjenci z OA wykazują ból, często niechęć do aktywności fizycznej, które przyczyniają się do zmniejszenia masy mięśniowej, powstania przykurczów mięśni (pies odruchowo utrzymuje staw w niebolesnej pozycji), ograniczenia zakresu ruchomości stawów. Wymienione powyżej następstwa z czasem tworzą błędne koło bólu, wpływające na postępujące pogorszenie stanu zdrowia zwierzęcia. Osteoartoza jest chorobą przewlekłą i postępującą, która z różnym nasileniem, dotyka nawet do 90% populacji psów i kotów w wieku średnim i starszym. Może obejmować jeden lub wielu stawów. Rehabilitacja ma na celu przerwanie błędnego koła bólu poprzez zmniejszenie dolegliwości bólowych, wzmocnienie mięśni, likwidację przykurczów, zwiększenie zakresu ruchomości stawów. Stan pacjentów poddawanych fizjoterapii ulega poprawie. Jednak utrzymanie pozytywnych efektów usprawniania jest w znacznej mierze uzależnione od sposobu prowadzenia zwie- DOG SPORT rzęcia przez jego właściciela (utrzymanie smukłej sylwetki, zapewnienie odpowiedniej ilości i jakości ruchu, stosowanie suplementów diety ochraniających chrząstkę stawową oraz wykazujących działanie przeciwzapalne). Wśród substancji, które wykazują korzystne działanie na stawy objęte OA wymienia się: • siarczan glukozaminy i siarczan chondroityny (składniki substancji międzykomórkowej chrząstki stawowej i płynu stawowego, które stymulują syntezę proteoglikanów) • hydrolizat kolagenu (taka postać kolagenu charakteryzuje się bardzo dobrą biodostępnością, dzięki czemu hydrolizat stymuluje komórki chrzęstne do syntezy kolagenu II typu – składnika macierzy chrząstki stawowej oraz składnika mazi stawowej) • MSM (związek siarki biogennej, która spełnia rolę strukturalną, stabilizuje cząsteczki białek, jest niezbędna do wytwarzania kolagenu) • kwas hialuronowy (główny składnik mazi stawowej, odpowiedzialny za lepkość, smarowanie i odżywienie chrząstki stawowej oraz zapewnienie amortyzacji przed zgniataniem dla komórek chrząstki) • wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, a zwłaszcza kwasy DHA i EPA (Kwasy omega-3 wykazują działanie przeciwzapalne) • przeciwutleniacze i inne mikroskładniki odżywcze (wit. C i E, cynk, miedź, mangan, selen i krzem. Dieta zawierająca przeciwutleniacze wpływa korzystnie na zmniejszenie uszkodzeń wywołanych wolnymi rodnikami, które biorą istotny udział w patogenezie OA). Suplementy diety powinny zostać włączone do diety zwierzęcia z problemami stawowymi tak wcześnie, jak to możliwe (bezpośrednio po wystąpieniu urazu lub po wykryciu choroby). Nale- ży je stosować zarówno w trakcie trwania procesu rehabilitacji, jak również po jego zakończeniu, przez cały okres życia psa czy kota. Przy wyborze suplementu diety warto uwzględnić nie tylko zawartość, ale i proporcje wyżej wymienionych składników. Preparat powinien być przeznaczony specjalnie dla zwierząt, z uwzględnieniem gatunku pacjenta. Badania dowodzą, że suplementy występujące w formie płynnej cechuje lepsza przyswajalność w stosunku do tabletek czy proszku. Warto ten fakt uwzględnić, jak również zwrócić uwagę na smakowitość danego suplementu, co ułatwi właścicielowi podawanie produktu oraz zmotywuje go do tego. Biorąc pod uwagę powyższe, u mojego psa stosuję syrop APTUS® APTO-FLEX oraz olej APTUS® EFORION – suplementy diety firmy Orion Pharma, fińskiego koncernu farmaceutycznego. Preparaty te w korzystny sposób wpłynęły na możliwości motoryczne mojego psa i polecam je moim pacjentom.