Czesci mowy
Transkrypt
Czesci mowy
Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Części mowy Anna Kozłowska Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Anna Kozłowska Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy 1 Klasyfikacja tradycyjna 2 Klasyfikacja Zygmunta Saloniego 3 Przykład analizy Anna Kozłowska Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Pojęcie części mowy. Kryteria klasyfikacji Cześć mowy – klasa leksemów o wspólnych cechach semantycznych / fleksyjnych / składniowych. Kryteria klasyfikacji: semantyczne – znaczenie leksemu, fleksyjne – (nie)odmienność i ewentualny zestaw kategorii gramatycznych, składniowe – funkcje w zdaniu. Anna Kozłowska Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Pojęcie części mowy. Kryteria klasyfikacji Cześć mowy – klasa leksemów o wspólnych cechach semantycznych / fleksyjnych / składniowych. Kryteria klasyfikacji: semantyczne – znaczenie leksemu, fleksyjne – (nie)odmienność i ewentualny zestaw kategorii gramatycznych, składniowe – funkcje w zdaniu. Anna Kozłowska Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Pojęcie części mowy. Kryteria klasyfikacji Cześć mowy – klasa leksemów o wspólnych cechach semantycznych / fleksyjnych / składniowych. Kryteria klasyfikacji: semantyczne – znaczenie leksemu, fleksyjne – (nie)odmienność i ewentualny zestaw kategorii gramatycznych, składniowe – funkcje w zdaniu. Anna Kozłowska Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Pojęcie części mowy. Kryteria klasyfikacji Cześć mowy – klasa leksemów o wspólnych cechach semantycznych / fleksyjnych / składniowych. Kryteria klasyfikacji: semantyczne – znaczenie leksemu, fleksyjne – (nie)odmienność i ewentualny zestaw kategorii gramatycznych, składniowe – funkcje w zdaniu. Anna Kozłowska Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Odmienne części mowy część mowy rzeczownik przymiotnik liczebnik czasownik zaimek semantyka nazwa osób, rzeczy itp. nazwa cech obiektów nazwa relacji liczbowych nazwa czynności, stanów, procesów f. deiktyczna, substytucyjność Anna Kozłowska fleksja fleks. przyp., l., klas. rodz. fleks. przyp., l., rodz. klasa niejednorodna fleks. czas, tryb składnia podmiot, dopełnienie określenie rzeczownika klasa niejednorodna orzeczenie klasa niejednorodna klasa niejednorodna Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Nieodmienne części mowy część mowy przysłówek wykrzyknik spójnik przyimek partykuła semantyka nazwa cech czynności lub stanów klasa zróżnicowana wyraża relacje logiczne wyraża relacje fleksja nieodmienny wyraża ność nieodmienna modal- Anna Kozłowska nieodmienny składnia określenie czasownika lub przymiotnika samodzielny nieodmienny f. łącząca nieodmienny rządzi rzeczownikiem może stać przy każdej części mowy Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Binarna klasyfikacja Zygmunta Saloniego LEKSEMY ODMIENNE + PRZYPADEK NIEODMIENNE - PRZYPADEK SAMODZIELNE NIESAMODZIELNE WYKRZYKNIK - RODZAJ ŁĄCZĄCE + RODZAJ NIEŁĄCZĄCE PARTYKUŁOPRZYSŁÓWEK RZECZOWNIK + OSOBA - OSOBA CZASOWNIK WŁAŚCIWY CZASOWNIK NIEWŁAŚCIWY + LICZBA - LICZBA BEZ RZĄDU Z RZĄDEM PRZYMIOTNIK LICZEBNIK SPÓJNIK PRZYIMEK Anna Kozłowska Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Problem zaimków leksemy ktoś, coś, on. . . jakiś, który, ten. . . kilka, ile, wiele. . . tu, gdzie, kiedyś. . . klasyfikacja tradycyjna zaimki rzeczowne zaimki przymiotne klasyfikacja niego rzeczowniki przymiotniki zaimki liczebne liczebniki zaimki przysłowne partykuło-przysłówki Anna Kozłowska Części mowy Salo- Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Nowe części mowy w klasyfikacji Saloniego 1. Czasowniki właściwe. Przykłady: być, jeść, czytać, wykonywać. 2. Czasowniki niewłaściwe. Przykłady: trzeba, można, dnieje, świta, widać, czuć, pora, szkoda. Anna Kozłowska Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Nowe części mowy w klasyfikacji Saloniego cd. 3. Partykuło-przysłówki. leksemy tu, gdzie, kiedyś. . . może, chyba, tylko. . . wczoraj, teraz, niemal. . . miło, dobrze, ostatnio, dużo. . . klasyfikacja tradycyjna zaimki przysłowne partykuły przysłówki przysłówki Anna Kozłowska Części mowy klasyfikacja Saloniego partykułoprzysłówki partykułoprzysłówki partykułoprzysłówki przymiotniki (w formie przysłówkowej) Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Części mowy inaczej rozumiane w klasyfikacji Saloniego 1. Rzeczowniki. leksemy koń, człowiek, bieg, zieleń. . . ktoś, coś, on. . . klasyfikacja tradycyjna rzeczowniki klasyfikacja Saloniego rzeczowniki zaimki rzeczowne rzeczowniki Anna Kozłowska Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Części mowy inaczej rozumiane w klasyfikacji Saloniego cd. 2. Przymiotniki. leksemy wysoki, jasny, młody. . . jakiś, który, ten. . . pierwszy, dwojaki, dwukrotny. . . jaśniejący, wymagany, zajmujący. . . klasyfikacja tradycyjna przymiotniki klasyfikacja Saloniego przymiotniki zaimki przymiotne przymiotniki liczebniki (porządkowe, wielorakie, wielokrotne) czasowniki (w formie imiesłowu) przymiotniki Anna Kozłowska Części mowy przymiotniki Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Części mowy inaczej rozumiane w klasyfikacji Saloniego cd. 3. Liczebniki. leksemy dwa, pięć, osiem. . . półtora, pół, ćwierć dwoje, pięcioro, ośmioro. . . kilka, ile, wiele. . . pierwszy, dwojaki, dwukrotny. . . klasyfikacja tradycyjna liczebniki (główne) klasyfikacja niego liczebniki liczebniki (ułamkowe) liczebniki (zbiorowe) liczebniki zaimki liczebne liczebniki liczebniki (porządkowe, wielorakie, wielokrotne) przymiotniki Anna Kozłowska Części mowy liczebniki Salo- Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Teraz, po przeprowadzeniu wielu interesujących doświadczeń, trzeba się będzie zająć interpretacją ich wyników, które ogromnie nas zaskoczyły. forma gramatyczna teraz przeprowadzeniu wielu interesujących leksem wg tradycji część mowy wg tradycji teraz zaimek przysłowny przeprowa- rzeczownik dzenie wiele zaimek liczebny interesoczasownik wać Anna Kozłowska leksem wg Saloniego część mowy wg Saloniego teraz partykułoprzysłówek przeprowa- rzeczownik dzenie wiele liczebnik interesują- przymiotnik cy Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Teraz, po przeprowadzeniu wielu interesujących doświadczeń, trzeba się będzie zająć interpretacją ich wyników, które ogromnie nas zaskoczyły. forma gramatyczna leksem wg tradycji leksem wg Saloniego trzeba część mowy wg tradycji czasownik zająć się czasownik zająć się które który który ogromnie ogromnie zaimek przymiotny przysłówek część mowy wg Saloniego czasownik niewłaściwy czasownik właściwy przymiotnik trzeba będzie zająć się ogromny przymiotnik Anna Kozłowska trzeba Części mowy Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy Dziękuję za uwagę :) Temat następnego wykładu: Budowa i typy form wyrazowych. Zapraszam! Anna Kozłowska Części mowy