Przepisy, rozporz¹dzenia i zalecenia polskie

Przepisy, rozporz¹dzenia i zalecenia polskie

Farm Standards
KWESTIE TECHNICZNE
Komponent nr : 1
Działanie nr: 3
Data: 12.12.2002
Autor / osoba odpowiedzialna: Franciszek Gancarz - IBMER
Tytuł: Porównanie polskich i unijnych przepisów – analiza prawna w celu wypracowania
standardów w zakresie pasz
Instytucje realizujące: Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa
– Polska i Duńskie Centrum Doradztwa Rolniczego – Dania
Spis treści
1.
Wprowadzenie
2.
Podstawowe uwarunkowania formalno-prawne polskie i ich
odniesienie do dyrektyw UE
2.1
Środki żywienia zwierząt
2.2
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy przetwórstwie zbóż i
produkcji pasz
2.3
Ochrona środowiska
2.4
Budynki, sprzęt i technologie
3.
Zalecenia
3.1
Zalecenia polskie
Publikacja sfinansowana ze środków pomocowych Unii
Europejskiej. Publikacja ta odzwierciedla poglądy instytucji
realizujących projekt i nie musi być tożsama z oficjalnym
stanowiskiem UE.
Strona 1 z 12
1. WPROWADZENIE
Rozdział
zawiera
podstawowe
unormowania
formalno-prawne
obowiązujące
w Polsce i porównanie z unormowaniami formalno-prawnymi Unii Europejskiej
w zakresie magazynowania pasz.
Unormowania formalno-prawne stanowią podstawę do opracowania jednolitego zestawu
wymogów dotyczących magazynowania pasz. zgodnych ze standardami Unii Europejskiej.
Zielonki obok pasz treściwych, są i pozostaną w warunkach Polski głównym źródłem białka i
energii. Pasze zielone pokrywają ok. 50% zapotrzebowania na białko i ok. 40% wartości
energetycznej pasz. Można założyć, że w perspektywie do 2010 r. zielonki oraz kukurydza
przeznaczona na kiszonki będą zajmowały areał ok. 5050 tys. ha, co stanowić będzie ok.
28,5% użytków rolnych.
W kraju ok. 65% zielonek przeznaczonych do zakonserwowania suszy się i przechowuje w
postaci siana.Kiszenie zielonek jest podstawową formę ich konserwacji. Nowoczesne
technologie produkcji kiszonek z zielonek niskołodygowych polegają na kiszeniu roślin
przewiędniętych i podsuszonych (30-50% suchej masy). Do zbioru takich zielonek
wykorzystywane są kombajny, zbieracze pokosów z nożami tnącymi i prasy zwijające oraz
wykonujące wielkowymiarowe bele prostopadłościenne (o masie 500-800 kg). Kiszonki
z zielonek niskołodygowych z trwałych użytków zielonych i z upraw polowych stanowią tylko
ok. 20% kiszonek sporządzanych w kraju.
Około. 90% kiszonek sporządzonych powinno być w silosach przejazdowych lub pryzmach
na utwardzonym podłożu. Pozostała część to kiszonki sporządzone głównie w formie bel
cylindrycznych i wielkogabarytowych prostopadłościennych owiniętych folią oraz w rękawach
foliowych lub silosach wieżowych.
Cztery podstawowe zboża (żyto, pszenica, jęczmień, owies) wraz z mieszankami zbożowymi
są uprawiane na obszarze ok. 8600 tys. ha co stanowi ok. 58% ogólnej powierzchni gruntów
ornych. Powierzchnia uprawy roślin przeznaczonych na ziarno i nasiona jest większa
o jeszcze 10-15% w związku z uprawą roślin niezbożowych: oleistych, motylkowych, traw na
nasiona oraz kukurydzę na ziarno i Corn-Cob-Mix (CCM).
Maszynami wiodącymi w technologii zbioru ziarna i nasion zbóż oraz roślin niezbożowych są
kombajny zbożowe produkcji krajowej (Bizon Sampo Z140, Bizon Rekord Z058, Bizon
Dynamik Z165 i Bizon BS Z110) wraz z adaptacjami do zbioru kukurydzy na ziarno i CCM
oraz do zbioru podstawowych roślin niezbożowych. Obecnie kombajnami zbożowymi zbiera
się ok. 75% powierzchni zbóż, strączkowych, oleistych i innych. Pozostałe 25% powierzchni
zbiera się przy pomocy żniwiarek, snopowiązałek i ręcznie.
Zebrane kombajnem ziarno, często o wilgotności większej od 14% i temperaturze powyżej
18º C, jest nieprzydatne do przechowywania i wymaga dodatkowych zabiegów. Wymagane
zabiegi to: przyjęcie ziarna połączone z określeniem parametrów jakościowych i cech
fizycznych, rozładunek z kołowych środków transportowych, czyszczenie wstępne,
ewentualne suszenie lub inne zabiegi konserwacyjne, przechowywanie połączone
z przewietrzaniem.
Pełny asortyment urządzeń do pożniwnej obróbki i konserwacji ziarna to: wagi
samochodowe, wywrotnice, kosze przyjęciowe, przenośniki: kubełkowe, zgarniakowe,
taśmowe, pneumatyczne, ślimakowe, silosy zbożowe, wialnie, czyszczalnie, suszarnie,
wentylatory, podgrzewacze powietrza, zbiorniki ekspedycyjne, ssawo-dmuchawy. Podane
urządzenia umożliwiają budowę magazynu w pełni zmechanizowanego, o pojemności
kilkuset ton ziarna i więcej.
Strona 2 z 12
Technologie zbioru słomy po kombajnie, umożliwiają jej zbiór głównie w formie sprasowanej
i luźnej. W technologiach zbioru słomy w formie sprasowanej maszynami wiodącymi są
tradycyjne prasy zbierające o wysokim stopniu zagęszczenia (do 130 kg/m3), prasy zwijające
formujące wielkowymiarowe bele cylindryczne (120-150 kg/m3) i prasy zbierające formujące.
wielkowymiarowe bele prostopadłościenne (150-180 kg/m3). Obecnie obserwuje się coraz
mniejsze zainteresowanie tradycyjnymi prasami zbierającymi na korzyść pras zwijających
i pras do wielkowymiarowych bel prostopadłościennych, które zapewniają wysoką wydajność
oraz wykorzystanie ładowności środków transportowych i powierzchni składowania
.
2. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA FORMALNO-PRAWNE POLSKIE I ICH ODNIESIENIE DO
DYREKTYW UE
Poniższy rozdział opisuje wymagania w zakresie środków żywienia zwierząt,
bezpieczeństwa i higieny pracy przy przetwórstwie zbóż i produkcji pasz, ochrony
środowiska, budynków i budowli do przechowywania pasz.
2.1. ŚRODKI ŻYWIENIA ZWIERZĄT
Przepisy UE:
Żadne z przepisów UE nie regulują bezpośrednio kwestii magazynowania paszy.
Jakość paszy wspomniana została w następujących regulacjach:
Decyzja Rady 78/923EEC z dn. 19 czerwca 1978 r. w sprawie zawarcia Europejskiej
Konwencji o ochronie zwierząt trzymanych dla celów gospodarskich
oraz
Dyrektywa Rady 98/58 EC z dn. 20 lipca 1998 r. o ochronie zwierząt trzymanych dla
celów gospodarskich gdzie stwierdza się, że zwierzętom nie wolno podawać pożywienia
lub wody w sposób mogący spowodować niepotrzebne cierpienie lub urazy, oraz że tego
rodzaju pokarm lub płyn nie może zawierać jakichkolwiek substancji które mogłyby wywołać
niepotrzebne cierpienia i urazy. Implikacją powyższego przepisu jest wymóg magazynowania
paszy w sposób gwarantujący ich wysoką jakość.
W polskich przepisach jakość paszy jest określona szczegółowo w Ustawach
i Rozporządzeniach:
-Ustawia z dnia 23 sierpnia 2001 roku o środkach żywienia zwierząt
Dz. U. Nr 123 poz.1350, 2001 r. Ustawa określa:
1) Zasady wytwarzania i stosowania następujących środków żywienia zwierząt: pasz,
dodatków paszowych i premiksów oraz obrotu nimi,
2) zasady sprawowania nadzoru przez Inspekcję Weterynaryjną i Inspekcję Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w zakresie, o którym mowa w p. 1,
3) wymagania co do jakości środków żywienia zwierząt w zakresie, o którym mowa
w punkcie 1. Środki żywienia zwierząt powinny być właściwej jakości, dostosowane do
potrzeb żywieniowych zwierząt, dla których są przeznaczone i nie mogą szkodliwie wpływać
na zdrowie zwierząt, jakość środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego i środowisko.
Zabrania się wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu
zwierząt:
1) substancji o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i beta-agonistycznym,
2) substancji szkodliwie wpływających na zdrowie zwierząt, jakość środków spożywczych
pochodzenia zwierzęcego i środowisko,
3) w wypadku zwierząt gospodarskich - materiałów paszowych zawierających źródło białka,
pochodzące z tkanek zwierząt, z wyjątkiem tych które będą określone przez Ministra
właściwego do spraw rolnictwa.
Strona 3 z 12
4) pasz zawierających substancje niepożądane w ilości przekraczającej dopuszczalną ich
zawartość,
5) pasz zepsutych, w szczególności o zmienionym smaku, zapachu i wyglądzie, w wyniku
procesów fermentacyjnych, gnilnych i innych, spowodowanych działaniem drobnoustrojów,
grzybów, roztoczy, temperatury, światła, wilgotności i upływem czasu.
Środki żywienia zwierząt przechowuje się w specjalnie do tego celu
przeznaczonych pomieszczeniach lub zbiornikach.
Przepisy stosuje się odpowiednio do wytwarzania nie przeznaczonych do obrotu
mieszanek paszowych, składających się z materiałów paszowych zawierających substancje
niepożądane w ilości przekraczającej ich dopuszczalną zawartość,
-Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 listopada 2001 r.
w sprawie szczegółowych wymagań jakościowych dla zielonki przeznaczonej do
produkcji suszu paszowego oraz metod badań stosowanych w ocenie wymagań
jakościowych Dz. U. Nr 138 poz. 1560, 2001 r.
Zielonka przeznaczona do produkcji suszu paszowego:
1) powinna cechować się:
a) świeżością,
b) zapachem i barwą charakterystycznymi dla danej rośliny, c) wilgotnością nie niższą niż
30%,
c) nie może być stęchła, spleśniała i zaparzona,
2) nie może zawierać: a)roślin trujących lub więcej niż 2% roślin szkodliwych,
b) zanieczyszczeń mineralnych w postaci kamieni, piasku, grudek ziemi i mułu,
c) zanieczyszczeń obcych w postaci szkła, metalu i kawałków drewna,
d) więcej niż 5% obumarłych, podsuszonych lub podgniłych części roślin.
-Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 14 01 2002 r. w sprawie określenia
przeciętnych norm zużycia wody Dz. U. Nr 8 poz. 70, 2002 r.
Rozporządzenie określa m.in. przeciętnie normy zużycia wody w fermach
i obiektach inwentarskich. Przeciętne normy zużycia wody w fermach i obiektach
inwentarskich podano w tabeli 1.
Tabela 1. Przeciętne normy zużycia wody w fermach i obiektach inwentarskich
L.p
.
1
1
2
3
Zwierzęta
2
Konie
źrebięta
Krowy
a)mleczne
i sztuki
wyrośnięte
b) bydło
mleczne (do
1,5 roku)
c) jałówki
i bukaty
powyżej 1,5
roku
d) buhaje
Świnie
Jednostka
odniesienia
(j. o.)
Przeciętne normy zużycia wody
obiekty
inwentarskie
drobnotowarowe dm3/j.o. x
dobę
m3/miesiąc
3
1 zwierzę
1 zwierzę
4
50
30
5
1,5
0,9
obiekty i fermy
wielkotowarowego i
przemysłowego
chowu
dm3/j.o. x dobę
6
65
40
m3/miesiąc
1 zwierzę
70
2,1
120
3,6
1 zwierzę
35
1,00
40
1,20
1 zwierzę
40
1,2
60
1,8
1 zwierzę
80
2,40
100
3,00
7
2,00
1,2
Strona 4 z 12
4
5
6
7
8
9
a) tuczniki
b) prosięta do
4 m-cy
c) maciory
z przychówkiem
d) knury
Kozy, owce
a) dorosłe
b) jagnięta
Drób
a) brojlery
b) kury
c) kaczki
d)gęsi
e) indyczki
Nutrie
a)chów
wodny
- sztuki
dorosłe
- matki z
młodymi
b) chów
suchy
- sztuki
dorosłe
- matki
z młodymi
Lisy, norki
Króliki
Lecznice
weterynaryjne
-zwierzęta
małe
- zwierzęta
duże
1 zwierzę
1 zwierzę
20
10
0,6
0,3
30
15
0,9
0,45
1 zwierzę
70
2,1
50
1,5
1 zwierzę
25
0,75
35
1,0
1 zwierzę
1 zwierzę
8
5
0,27
0,15
10
7
0,3
0,21
1 ptak
1 ptak
1 ptak
1 ptak
1 ptak
0,3
1,0
11
17
2,0
0,01
0,03
0,33
0,51
0,06
0,5
1,4
16,5
23
4,0
0,015
0,042
0,5
0,7
0,12
1 zwierzę
30
0,9
1 zwierzę
45
1,4
1 zwierzę
6
0,2
8
0,24
1 zwierzę
8
0,2
11
0,33
1 zwierzę
1 zwierzę
1 zwierzę
6
0,6
0,2
0,02
8
1
0,24
0,03
1 zwierzę
40
-
50
1,25
1 zwierzę
80
-
100
2,50
-Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 17
marca 1999 r. w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych wymaganych
przy zarobkowym wytwarzaniu, obrocie lub składowaniu niejadalnych surowców
zwierzęcych pasz oraz dodatków do pasz, Dz. U Nr 30 poz. 295, 2001 r.
Rozporządzenie określa wymagania dotyczące wytwórni pasz z niejadalnych surowców
zwierzęcych. Zakaz wprowadzania do obrotu pasz i dodatków do pasz pochodzenia
zwierzęcego dla przeżuwaczy. Działalność polegająca na zarobkowym wytwarzaniu pasz i
dodatków do pasz pochodzenia zwierzęcego może być prowadzona wyłącznie
w specjalnie do tego celu przeznaczonych obiektach, zwanych dalej "wytwórniami pasz",
albo w zakładach utylizacyjnych. Do obrotu jako pasza i dodatki do pasz pochodzenia
zwierzęcego dla zwierząt przeżuwających nie może być wprowadzane przetworzone białko
ssaków.
-Ustawa z dnia 16 marca 2001 o rolnictwie ekologicznym. Dz. U. Nr 38 poz. 452,
2001 r.
Ustawa reguluje warunki prowadzenia produkcji rolnej, przetwórstwa rolno - spożywczego
metodami ekologicznymi oraz system kontroli i certyfikacji tej produkcji i jego przetwórstwa.
Ekologiczne gospodarstwo rolne spełnia następujące warunki: w całości gospodarstwa
Strona 5 z 12
prowadzi się produkcję metodami ekologicznymi. W ekologicznym gospodarstwie rolnym lub
w jego części, w której prowadzi się produkcję metodami ekologicznymi mogą być
przechowywane tylko środki żywienia dopuszczone do stosowania w rolnictwie
ekologicznym.
Żywienie zwierząt roślinożernych opiera się na jak największym wykorzystaniu pastwisk, a
co najmniej 60% suchej masy dziennej porcji żywieniowej obejmuje pokarm z wypasu, pasze
świeże, suszone lub kiszonki.
Zwierzęta po urodzeniu należy karmić mlekiem matki; okres karmienia owiec 45 dni.
-Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 14 maja
2002 r w sprawie szczegółowych warunków wytwarzania produktów rolnictwa
ekologicznego Dz. U. Nr 77 poz. 699, 2002 r.
W rolnictwie ekologicznym stosuje się środki żywienia zwierząt, określone
w załączniku nr 6 do rozporządzenia.. Środki żywienia zwierząt mogą być stosowane, jeżeli
zostały dopuszczone do obrotu i stosowania na podstawie przepisów o środkach żywienia
zwierząt. Załącznik nr 6 do rozporządzenia podaje środki żywienia zwierząt :
1).pochodzenia roślinnego,
2) pochodzenia zwierzęcego
3) materiały paszowe pochodzenia mineralnego*
4) dodatki do pasz, niektóre substancje stosowane w karmieniu zwierząt i środki pomocnicze
dla przetwórstwa stosowane w paszach,
5)mieszanki treściwe.
______________________________________________________________________
* Stosowane zgodnie z przepisami o środkach żywienia zwierząt.
Polskie przepisy spełniają wymagania przepisów unijnych w zakresie środków
żywienia zwierząt
2.2. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY PRZY PRZETWÓRSTWIE ZBÓŻ I PRODUKCJI PASZ
Przepisy UE nie normują bezpośrednio bezpieczeństwa i higieny pracy przy
przetwórstwie zbóż i produkcji pasz.
Przepisy polskie
-Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 24
stycznia 1996 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy przetwórstwie zbóż
i produkcji pasz pochodzenia roślinnego. Dz. U. Nr 14 poz. 78, 1996 r.
Rozporządzenie określa warunki bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych
w:
1)
młynach
2)
kaszarniach
i
płatkarniach,
3)
wytwórniach
pasz
i suszarniach roślin paszowych. Zakład pracy obowiązany jest do wyposażenia stanowisk
pracy związanych z obsługą maszyn i urządzeń technicznych w szczegółowe instrukcje
bezpieczeństwa i higieny pracy. Rozporządzenie określa sposób prowadzenia prac
remontowych wewnątrz elewatorów i urządzeń technicznych oraz w innych zamkniętych
przestrzeniach,
do
których
wejście
odbywa
się
przez
właz.
Maszyny i urządzenia techniczne stosowane przy przetwórstwie zbóż i produkcji pasz
pochodzenia roślinnego powinny być podłączone do instalacji odprowadzającej ładunki
elektrostatyczne.
Wirujące części maszyn i urządzeń technicznych mogące stanowić zagrożenie powinny być
osłonięte. Pasy pędni znajdującej się na wysokości poniżej 2 m od poziomu podłogi powinny
być osłonięte. Szczegółowe zasady zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczeń, w
których mogą występować pyły osiadłe tworzące z powietrzem mieszaniny wybuchowe,
regulują odrębne przepisy. Instalacja i urządzenia elektryczne stosowane w
Strona 6 z 12
pomieszczeniach, gdzie występują pyły osiadłe, powinny być przystosowane do kategorii
zagrożenia wybuchowego.
Maszyny i urządzenia techniczne powodujące podczas pracy hałas ponad dopuszczalną
normę powinny być obudowane materiałem dźwiękochłonnym lub, jeżeli pozwalają na to
warunki techniczne, umieszczone w oddzielnym pomieszczeniu. Stanowiska pracy
usytuowane powyżej 1,0 m nad poziomem podłogi powinny być obsługiwane
z pomostów zaopatrzonych w barierki ochronne o wysokości co najmniej 1,1 m.
W pomieszczeniach produkcyjnych w trakcie przetwórstwa zbóż i produkcji pasz
niedozwolone jest: 1) prowadzenie prac spawalniczych, 2) prowadzenie napraw instalacji
elektrycznej, 3) palenie tytoniu lub używanie ognia otwartego.
Instalacja grzewcza w suszarni roślin paszowych powinna być szczelna, a w razie
usytuowania jej na wysokości poniżej 2,0 m od poziomu podłogi, powinna być
zabezpieczona osłoną termiczną.
Wilgotność magazynowanego suszu roślin paszowych nie powinna być wyższa niż 14%,
jeżeli susz jest w postaci sieczki, i 12%, jeżeli susz jest w postaci mączki.
Piec do suszenia roślin przeznaczonych do produkcji pasz powinien być wyposażony
w urządzenie do pomiaru temperatury w jego wnętrzu. Przed uruchomieniem sieczkarni do
cięcia roślin przeznaczonych na susz należy sprawdzić stan ostrzy noży tnących.
Czyszczenie worków po zbożu i jego przetworach powinno odbywać się mechanicznie
w specjalnym pomieszczeniu oddzielonym od pomieszczeń produkcyjnych.
Rozporządzenie określa też sposób formowania pryzm ze zbożem i jego przetworami
w magazynach podłogowych.
Pracownikom zatrudnionym przy przetwórstwie zbóż i produkcji pasz pochodzenia
roślinnego należy zapewnić: 1) odpowiednie środki ochrony indywidualnej, 2) możliwość
mechanicznego odpylania odzieży roboczej i ochronnej, 3) pomieszczenia higieniczno
sanitarne wyposażone w szczególności w natryski oraz szatnię na odzież roboczą i własną
pracownika.
Przepisy UE nie normują bezpośrednio bezpieczeństwa i higieny pracy przy
przetwórstwie zbóż i produkcji pasz.
2.3. OCHRONA ŚRODOWISKA
Przepisy UE:
-Dyrektywa Rady 96/61EC z dn. 24 września 1996 r. o zintegrowanym
zapobieganiu i kontroli środowiska. Dyrektywa ta odnosi się wyłącznie do gospodarstw
posiadających ponad 40 000 stanowisk dla drobiu ,ponad 2 000 stanowisk dla trzody
chlewnej (o wadze pow. 30 kg) lub 750 stanowisk dla macior. W celu zapobiegania
zanieczyszczeniom konieczne jest otrzymanie przez takie gospodarstwa zezwolenia na
prowadzenie działalności wydawanego przez organy ochrony środowiska. Czynnik ten
należy uwzględnić przy budowie pomieszczeń do przechowywania paszy w takich
gospodarstwach.
Ochrony
środowiska
dotyczy
również
Dyrektywa
Rady91/67EEC
z dnia 12 grudnia 1991 r. o ochronie wód przed zanieczyszczeniem azotanami
pochodzącymi ze źródeł rolniczych. Celem dyrektywy jest: ograniczenie zanieczyszczenia
wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie powstawaniu nowych
źródeł takich zanieczyszczeń.
Strona 7 z 12
-Przepisy polskie:
Podobny do osiągnięcia cel jak przepisy UE w zakresie magazynowania pasz mają:
-Ustawa z dn. 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Dz. U. Nr 62 poz. 627, 2001 r.
Ustawa określa zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jego zasobów,
z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju. Podmiotem korzystającym ze
środowiska są również osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie
chowu lub hodowli zwierząt.
Nie wymaga pozwolenia wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji
do suszenia zboża
-Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 września 2002 r. w sprawie
określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko
oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do
sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko. (Dz. U. Nr 179, poz. 1490)
Rozporządzenie określa:
1) rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wymagających
sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko;
2) rodzaje przedsięwzięć, dla których obowiązek sporządzenia raportu o oddziaływaniu na
środowisko może być wymagany;
3) szczegółowe kryteria związane z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia
raportu o oddziaływaniu na środowisko.
Sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, o którym mowa pkt 1,
wymagają następujące rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko: - chów lub hodowla zwierząt w liczbie nie niższej niż 240 dużych jednostek
przeliczeniowych inwentarza
Współczynniki przeliczeniowe sztuk zwierząt na DJP są określone w załączniku do
rozporządzenia;
Sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko mogą wymagać
następujące rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko:
chów lub hodowla zwierząt, w liczbie nie niższej niż 50 dużych jednostek przeliczeniowych
inwentarza
Rozporządzenie to odpowiada Dyrektywie Rady 96/61/EC z dnia 24 września 1996 r.
w sprawie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń w zakresie budowli
szczególnie szkodliwych dla środowiska i mogących pogorszyć stan środowiska.
Przepisy te należy uwzględnić przy budowie silosów i pomieszczeń do przechowywania
paszy w takich gospodarstwach gdyż zgodnie z Ustawą z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo
budowlane . Dz. U. Nr 89 poz. 414, 1994 r., Tekst jednolity w: Obwieszczenie Ministra
Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 10 listopada 2000 r., Dz. U. Nr 106 poz.
1126, 2000 r., Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane Dz.
U. Nr 129, poz.1439, 2001 r. .pozwolenia na budowę nie wymaga budowa tylko: małych
obiektów jak: a) parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35 m2,
przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m,
b) naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 30 m3 i wysokości nie większej
niż 4,50 m,
Dyrektywie Rady 91/67EEC z dnia 12 grudnia 1991 r. o ochronie wód przed
zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych odpowiadają:
-Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę
i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Dz. U. Nr 72, poz. 747, 2001 r.
Zabrania się wprowadzania do urządzeń kanalizacyjnych: odpadów i ścieków
z hodowli zwierząt, a w szczególności gnojówki, gnojowicy, obornika, ścieków
z kiszonek,
Strona 8 z 12
-Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Morza Bałtyckiego (Komisja Helsińska.
Zalecenie HELCOM 13/11. Przyjęto w dniu 6 lutego 1992 r. Ograniczenie zrzutów
zanieczyszczeń z gospodarstw rolnych)
zaleca Rządom Państw Stron Konwencji Helsińskiej co następuje:
- wycieki ze składowania i przygotowywania kiszonek powinny być zbierane
i kierowane do zbiorników na gnojowicę.
- zbiorniki na gnojowicę i ścieki gospodarcze powinny być wykonane
z trwałych, nieprzepuszczających wilgoci materiałów
- składy i zbiorniki powinny być wykonane z trwałego materiału odpornego
na zabiegi związane z opróżnianiem i napełnianiem.
Wymienione polskie przepisy w zakresie ochrony środowiska spełniają wymagania
przepisów unijnych.
2.4. BUDYNKI, SPRZĘT I TECHNOLOGIE
1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994r.- Prawo budowlane
Tekst jednolity w: Obwieszczenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa
z dnia 10 listopada 2000 r., Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy - Prawo
budowlane. Dz. U. Nr 89 poz. 414, 1994 r., Dz. U. Nr 106 poz. 1126, 2000 r., Dz. U. Nr
129, poz.1439, 2001 r.
Obiekt budowlany należy projektować, budować, użytkować i utrzymywać zgodnie
z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, obowiązującymi Polskimi Normami oraz
zasadami wiedzy technicznej, w sposób zapewniający:
1) spełnienie wymagań podstawowych dotyczących:
a) bezpieczeństwa konstrukcji,
b) bezpieczeństwa pożarowego,
c) bezpieczeństwa użytkowania,
d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
e) ochrony przed hałasem i drganiami,
f) oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród.
Pozwolenia na budowę nie wymaga budowa obiektów gospodarczych związanych
z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki
siedliskowej:
a) parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35 m2,
przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m,
b) naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 30 m3 i wysokości nie większej
niż 4,50 m,
-Rozporządzenie
Ministra
Rolnictwa
i
Gospodarki
Żywnościowej
z dnia 7 października 1997 w sprawie warunków technicznych jakim powinny
odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie. Dz. U. Nr 132 poz. 877, 1997 r.
Ustawa określa warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich
usytuowanie m.in. usytuowanie silosów na pasze w stosunku do innych budowli i budynków.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o budowlach rolniczych - rozumie się przez to budowle
dla potrzeb rolnictwa i przechowalnictwa produktów rolnych, w szczególności takie jak:,
silosy na kiszonkę, silosy na zboże i pasze.
Usytuowanie budowli rolniczych i projekt zagospodarowania działki lub terenu powinny być
zgodne z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Do budowli rolniczych
i urządzeń budowlanych z nimi związanych należy zapewnić dojścia i dojazdy
przystosowane do sposobu ich użytkowania, w tym drogi pożarowe, określone w przepisach
o ochronie przeciwpożarowej. Odległości zamkniętych zbiorników na płynne odchody
zwierzęce, mierzone od pokryw i wylotów wentylacyjnych powinny wynosić co najmniej:- od
silosów na zboże i pasze - 5 m, - od silosów na kiszonki - 5 m. Odległość otwartych
Strona 9 z 12
zbiorników na płynne odchody zwierzęce o pojemności do 200 m3 oraz płyt gnojowych
powinna wynosić co najmniej: od budynków magazynowych pasz i ziarna 10 m, - od silosów
na zboże i pasze - 5 m, -od silosów na kiszonki - 10 m. Odległość otwartych zbiorników na
płynne odchody zwierzęce o pojemności większej niż 200 m3 od obiektów budowlanych:
budynków magazynowych pasz i ziarna, silosów na zboże i pasze, silosów na kiszonki i od
granicy działki sąsiedniej określa się indywidualnie w decyzji o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu w uzgodnieniu z właściwym państwowym wojewódzkim
inspektorem sanitarnym.
Odległości komór fermentacyjnych i zbiorników biogazu o pojemności do 100 m3 powinny
wynosić co najmniej: -od silosów na zboże i pasze o pojemności większej niż 100 ton - 15 m,
-od innych obiektów budowlanych nie będących budynkami - 5 m.
Odległość silosów na zboże i pasze o pojemności większej niż 100 ton powinna wynosić co
najmniej:1) od otworów okiennych i drzwiowych pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi
oraz od budynków inwentarskich - 15 m, 2) od innych budynków - 8 m, 3) od biogazowni - 15
m, 4) od składu węgla i koksu - 15 m, 5) od granicy działki sąsiedniej - 5 m.
Odległości myjni urządzeń ochrony roślin powinny wynosić co najmniej:
od budynków przeznaczonych na pobyt ludzi, silosów na kiszonki, magazynów pasz i ziarna,
magazynów ogólnych i obiektów budowlanych przetwórstwa rolno-spożywczego - 30 m.
Odległości pomiędzy budowlami rolniczymi a budowlami i budynkami związanymi z nimi
technologicznie nie ogranicza się, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Budowle
rolnicze narażone na działanie korozji powinny mieć konstrukcję ukształtowaną w sposób
zmniejszający negatywne skutki oddziaływania środowiska; w budowlach tych należy
stosować wyroby odporne na oddziaływanie środowiska.
Konstrukcja silosów na kiszonkę powinna zapewniać należytą ochronę przed
oddziaływaniem soków oraz ich przenikaniem do otaczającego środowiska poprzez
wykonanie odpowiednich spadków i kanalików do odprowadzania soków do szczelnych
studzienek.
-Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dz. U.
Nr 75, poz. 690 2002 r. Przeznaczenie budynku, sposób i forma zabudowy oraz
zagospodarowania
działki
budowlanej
powinny
być
zgodne
z
decyzją
o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz warunkami obrony cywilnej.
Budynek inwentarski, a także budynek gospodarczy do przechowywania płodów rolnych,
w tym stodoła, nie mogą być sytuowane bezpośrednio przy granicy działki budowlanej jako
sąsiadujące z budynkiem mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności
publicznej.
-Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 15 lutego
2002 r. w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania Polskich Norm dotyczących
Ochrony Przeciwpożarowej. Dz. U. Nr 18 poz. 182, 2002 r.
Wykaz Polskich Norm do obowiązkowego stosowania.
1)PN-82/B-02857 Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie. Przeciwpożarowe zbiorniki
wodne. Wymagania ogólne całość normy
2) PN-B-02863:1997 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Przeciwpożarowe zaopatrzenie
wodne. Sieć wodociągowa przeciwpożarowa - wraz ze zmianą
PN-B 02863:1997/Az 1:2001 całość normy
3)PN-B-02864:1997 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Przeciwpożarowe zaopatrzenie
wodne. Zasady obliczania zapotrzebowania na wodę do celów przeciwpożarowych do
zewnętrznego gaszenia pożaru - wraz ze zmianą
PN-B 02864:1997/Az1:2001 całość normy
4)PN-B-02865:1997 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Przeciwpożarowe zaopatrzenie
Strona 10 z 12
wodne. Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa - wraz ze zmianami
PN-B-02865:1997/Ap1:1999 całość normy
5) PN-93/M-51250.01 Stałe urządzenia gaśnicze. Urządzenia na dwutlenek węgla. Zasady
projektowania i instalowania obowiązujące pkt. 5, 6, 8, 10 i 11.
Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 3 kwietnia 2001
r. w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania niektórych Polskich Norm dla
budownictwa. (Dz. U. Nr 38, poz. 456):
1) PN-B-03202:1996 Konstrukcje stalowe. Silosy na materiały sypkie. Obliczenia statyczne
i projektowanie - wraz z poprawką PN-B-03202:1996/Ap1:1999 (Całość normy).
2) PN-89/B-03262 Zbiorniki żelbetowe na materiały sypkie i kiszonki. Obliczenia statyczne
i projektowanie. (Całość normy)
Porównanie szczegółowe przepisów polskich z unijnymi w zakresie budynków zawiera
rozdział dotyczący budownictwa. W podanym w p.2.4 zakresie przepisy polskie spełniają
wymagania przepisów unijnych.
W podsumowaniu rozdziału dotyczącego pasz stwierdza się zgodność w sprawach
zasadniczych podstawowych unormowań formalno-prawnych obowiązujących w Polsce
z unormowaniami formalno-prawnymi Unii Europejskiej.
3. ZALECENIA
3.1. ZALECENIA POLSKIE
Krzysztof Wierzbicki, Jerzy Palmowski, Konrad Rudnik, i inni. 2000. Silosy
przejazdowe na kiszonki i obiekty do magazynowania odchodów zwierzęcych.
Poradnik inwestora.. Instytut Budownictwa Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa.
Warszawa. Poradnik podaje zasady określania pojemności silosów, zbiorników na soki
kiszonkowe, materiały do budowy silosów, konstrukcje
i technologie wykonania ocenę ekonomiczną poszczególnych rozwiązań.
Olszewski T. 1994. Dobór i racjonalne wykorzystanie środków technicznych do
produkcji zielonek na siano. Instytut Budownictwa Mechanizacji i Elektryfikacji
Rolnictwa. Warszawa. Poradnik dotyczący zbioru zielonek na siano. Zawiera: zasady
doboru i środki techniczne do zbioru zielonek na siano, wymagania agrotechniczne przy
zbiorze, zalecenia dotyczące użytkowania maszyn, modelowe kompleksowe technologie
zbioru, suszenie zielonek z wymuszoną wentylacją, nakłady energetyczne i koszty przy
różnych
sposobach
zbioru
zielonek
na
siano
i
jego
zagospodarowania.
Szyszło J. Techniki i technologie w przechowalnictwie zbóż. 2002. Instytut
Budownictwa Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa. Warszawa.
Zawiera opis nowoczesnych technologii magazynowania ziarna i nasion oraz ich obróbki po
zbiorze kombajnami. Zaprezentowano przykładowe schematy technologiczne oraz
rozwiązania modelowych magazynów wraz z podstawowym wyposażeniem
Pabis J. Sosnowski A., Sokołowski A. 1991 Wytyczne techniczno-technologiczne
suszenia produktów rolniczych z wykorzystaniem kolektorów słonecznych. SGGW
Warszawa. Zawiera wytyczne techniczno-technologiczne suszenia produktów rolniczych z
wykorzystaniem kolektorów słonecznych.
Strona 11 z 12
Budynki, instalacje do przetwarzania i przechowywania produktów rolniczych
PN-EN-703:2000 Maszyny rolnicze. Wybieraki do kiszonki. Wymagania dotyczące
bezpieczeństwa.
PN-87/R-36525.Maszyny rolnicze. Płuczko-oddzielacze. Ogólne wymagania i badania.
PN-87/R-36550.Maszyny rolnicze. Suszarnie bębnowe. Ogólne wymagania i badania.
PN-87/R-36551.Suszarnie daszkowe, Ogólne wymagania i badania.
BN-67/9163-01 Pasze. Susz z zielonek.
PN-87/R-36583 .Rozdrabniacze bijakowe. Ogólne wymagania i badania.
PN-88/R-36588. Maszyny rolnicze. Sieczkarnie. Ogólne wymagania i badania.
PN-88/R-36589. Sieczkarnie polowe. Ogólne wymagania i badania.
Strona 12 z 12