Konstruowanie indywidualnych programów edukacyjno

Konstruowanie indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych w szkole
podstawowej
1. Naprawa R., Tanajewska A., Szczepańska K., UWIERZ W SIEBIE. Program
terapeutyczny dla uczniów o specyficznych i specjalnych potrzebach edukacyjnych,
Wydawnictwo HARMONIA, 2010
Uwierz w siebie. Program terapeutyczny dla uczniów o specyficznych i specjalnych
potrzebach edukacyjnych to publikacja wychodząca naprzeciw potrzebom edukacyjnym
dzieci mających problemy w nauce czytania i pisania.
Odbiorca (terapeuta, logopeda, oligofrenopedagog) znajdzie tu szczegółowy program
postępowania i pracy z dziećmi mającymi problemy na zaznaczonych polach. W programie
tym zawarte zostały założenia i cele pracy terapeutyczno-edukacyjnej oraz treści nauczania
wraz z metodami ich realizacji. W trakcie tworzenia programu uwzględnione zostały potrzeby
intelektualne dziecka, a także potrzeba wyrównywania jego braków edukacyjnych. Program
umożliwia wykorzystywanie różnorodnych rozwiązań merytoryczno-metodycznych, pozwala
na swobodę w zakresie doboru zagadnień, ćwiczeń, materiału, celów, zadań oraz metod
i form pracy wspomagających proces uczenia się i wychowania.
Proponowana pozycja może być wykorzystana w pracy z uczniami klas 1–3 oraz 4–6 szkoły
podstawowej.
2. Naprawa R., Maternicka K., Tanajewska A., INDYWIDUALNE PROGRAMY
EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNE dla I etapu nauczania uczniów z
niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym, Wydawnictwo
HARMONIA, 2008
Książka jest przeznaczona dla nauczycieli i terapeutów uczniów niepełnosprawnych, ale
mogą z niej korzystać także rodzice tych dzieci.
Jest to opracowanie mające na celu ułatwić pracę pedagoga przez wskazanie mu treści
kształcenia i przewidywanych osiągnięć dziecka w kolejnych klasach. Najważniejsze cechy
publikacji to:
* Przejrzystość i czytelność: materiał jest ujęty w tabele, treści kształcenia powtarzają się w
każdej klasie i są odpowiednio poszerzone o kolejne oczekiwane umiejętności dziecka.
Tabele łatwo zestawiać, porównywać i do nich wracać.
* Pomoce do pracy: publikacja zawiera wykaz najważniejszych i najskuteczniejszych
metod pracy z dziećmi wraz z ich krótką charakterystyką i wyborem bibliograficznym.
Ponadto autorki zebrały pomocne w osiąganiu celów ćwiczenia, których wykaz znajduje się
na końcu publikacji. Dzięki czytelnym odnośnikom w tabelach ćwiczenia te łatwo odnaleźć w
trakcie realizacji programu, można też korzystać z nich w innych sytuacjach, np. w czasie
zabawy (większość ćwiczeń opiera się na formie zabawowej).
* Elastyczność: książka nie zawiera gotowych scenariuszy, nie narzuca żadnej z metod,
ponieważ praca z dzieckiem niepełnosprawnym pełna jest niespodziewanych sytuacji.
Terapeuta, nauczyciel, rodzic powinni tak dobrać metody i formy pracy, by osiągnąć jak
najlepsze rezultaty. Każde dziecko z niepełnosprawnością jest inne, należy więc się do niego
dostosować – to co dobre dla jednego ucznia, drugiego może drażnić i zniechęcić.
* Wstęp skrótowo, lecz treściwie daje ogólny obraz edukacji dzieci upośledzonych ze
szczególnym zwróceniem uwagi na ich potrzeby. Pozwala lepiej zrozumieć ucznia i daje
podstawy do oceny jego i programu.
3. Naprawa R., Tanajewska A., Korzeniewska E., PROGRAM ZINTEGROWANEJ
EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ w szkole podstawowej masowej lub szkole podstawowej
specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, Wydawnictwo
HARMONIA, 2008
„Pozycja ta powstała z myślą o Was – nauczycielach klas integracyjnych, ośrodków szkolnowychowawczych, szkół masowych prowadzących zajęcia rewalidacyjne; specjalistach:
psychologach, pedagogach, terapeutach, logopedach pracujących na co dzień z wyżej
wymienioną grupą uczniów, a także o osobach z najbliższego otoczenia dziecka – rodzicach,
rodzeństwie. Programy te mogą być również wykorzystywane przez nauczycieli, którzy uczą
dzieci z obniżoną normą intelektualną oraz trudnościami w nauce”.
Programy są zgodne z podstawą programową z dnia 23 sierpnia 2007. Zawierają treści
kształcenia i przewidywane osiągnięcia ucznia ułożone klasami – od I do III. Ponadto w
pozycji znajduje się wzór indywidualnych programów edukacyjnych i obszerny opis ich
tworzenia.
4. Raszewska M., Szoć K., WZRASTAJCIE Z NAMI, A NIE OBOK NAS – Program pracy
edukacyjno-terapeutycznej dla dzieci z niepełnosprawnością sprzężoną i dzieci z autyzmem,
Wydawnictwo HARMONIA, 2010
Niniejszy program, przeznaczony dla dzieci z autyzmem, nastawiony jest na działania
terapeutyczno-edukacyjne wychodzące naprzeciw potrzebom tych dzieci i ułatwiające im
funkcjonowanie w środowisku. Jest on tak pomyślany, że wykorzystywać go można nie tylko
do pracy z podopiecznymi z zaburzeniami autystycznymi. Może być pomocny także w
edukacji i terapii dzieci z niepełnosprawnością intelektualną różnego stopnia oraz we
wczesnym wspomaganiu nieharmonijnie przebiegającego rozwoju małych dzieci.
W programie uwzględniono zaburzenia sensoryczne, nieprawidłowości w interakcjach
społecznych i w komunikowaniu się z otoczeniem, ograniczone zainteresowania malucha i
jego własną aktywność. W związku z tym przewidziano:
– szeroko pojętą stymulację zmysłów uzależnioną od indywidualnych potrzeb dziecka;
– budowanie prawidłowych relacji opiekun – dziecko;
– działalność plastyczno-muzyczno-ruchową nakierowaną na uaktywnianie dziecka;
– podejmowanie wspólnych działań z opiekunem i kolegami;
– rozwijanie różnych form komunikacji pozawerbalnej i werbalnej zależnej od możliwości
dziecka.
Zasadniczą częścią książki są treści programowe zblokowane w obszarach oddziaływań
edukacyjnych i dostosowane do potrzeb dziecka z autyzmem i dziecka z niepełnosprawnością
sprzężoną oraz przykładowe scenariusze sytuacji edukacyjno-terapeutycznych.
5. Naprawa R., Tanajewska A., Korzeniewska E., PROGRAM NAUCZANIA DLA II ETAPU
EDUKACJI w szkole podstawowej masowej lub szkole specjalnej dla uczniów z
niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, Wydawnictwo HARMONIA, 2010
Pozycja ta powstała z myślą o nauczycielach, terapeutach i rodzicach uczniów z
niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Zawiera ona treści nauczania i
oczekiwane osiągnięcia ucznia klas IV–VI. Umożliwia wykorzystywanie różnorodnych
rozwiązań merytoryczno-metodycznych, pozwala na swobodę w zakresie doboru zagadnień,
ćwiczeń, materiału, celów, zadań oraz metod i form pracy wspomagających proces uczenia
się i wychowania. Ze względu na specyfikę zaburzeń w upośledzeniu umysłowym w stopniu
lekkim układ treści ma charakter spiralny, czyli do poszczególnych cykli tematycznych
powraca się, aby je pogłębić, zwiększając zakres wiedzy i opanowania umiejętności,
sprawności i nawyków, takich jak: podstawowe wiadomości o życiu społecznym i
przyrodniczym najbliższego otoczenia, umiejętność czytania i pisania oraz wykonywania
podstawowych działań arytmetycznych, znajomość prostych figur geometrycznych,
posługiwanie się prostymi narzędziami i przyborami, a także przestrzeganie zasad higieny i
troska o własne zdrowie.
6. Naprawa R., Maternicka K., Tanajewska A., INDYWIDUALNE PROGRAMY
EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNE dla II etapu nauczania uczniów z
niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym, Wydawnictwo
HARMONIA, 2008
Jest to druga część pozycji przeznaczonej dla nauczycieli i terapeutów uczniów
niepełnosprawnych, ale mogą z niej korzystać także rodzice tych dzieci.
Jest to opracowanie mające na celu ułatwić pracę pedagoga przez wskazanie mu treści
kształcenia i przewidywanych osiągnięć dziecka w kolejnych klasach. Najważniejsze cechy
publikacji to:
* Przejrzystość i czytelność: materiał jest ujęty w tabele, treści kształcenia powtarzają się w
każdej klasie i są odpowiednio poszerzone o kolejne oczekiwane umiejętności dziecka.
Tabele łatwo zestawiać, porównywać i do nich wracać.
* Pomoce do pracy: publikacja zawiera wykaz najważniejszych i najskuteczniejszych
metod pracy z dziećmi wraz z ich krótką charakterystyką i wyborem bibliograficznym.
Ponadto autorki zebrały pomocne w osiąganiu celów ćwiczenia, których wykaz znajduje się
na końcu publikacji. Dzięki czytelnym odnośnikom w tabelach ćwiczenia te łatwo odnaleźć w
trakcie realizacji programu, można też korzystać z nich w innych sytuacjach, np. w czasie
zabawy (większość ćwiczeń opiera się na formie zabawowej).
* Elastyczność: książka nie zawiera gotowych scenariuszy, nie narzuca żadnej z metod,
ponieważ praca z dzieckiem niepełnosprawnym pełna jest niespodziewanych sytuacji.
Terapeuta, nauczyciel, rodzic powinni tak dobrać metody i formy pracy, by osiągnąć jak
najlepsze rezultaty. Każde dziecko z niepełnosprawnością jest inne, należy więc się do niego
dostosować – to, co dobre dla jednego ucznia, drugiego może drażnić i zniechęcić.
* Wstęp skrótowo, lecz treściwie daje ogólny obraz edukacji dzieci upośledzonych ze
szczególnym zwróceniem uwagi na ich potrzeby. Pozwala lepiej zrozumieć ucznia i daje
podstawy do oceny jego i programu.