Kierunki rozwoju infrastruktury badawczej

Kierunki rozwoju infrastruktury badawczej
Kierunki rozwoju infrastruktury badawczej
Kierunki rozwoju infrastruktury badawczej w Polsce przyjęły formę dokumentu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zatytułowanego
Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej (PMDIB). PMDIB obejmuje strategiczną infrastrukturę badawczą, oznaczającą urządzenia i
obiekty, mające wyjątkowy charakter w skali krajowej, europejskiej lub międzynarodowej, a także kluczowe znaczenie dla rozwoju badań
naukowych. Taka infrastruktura musi m.in. spełniać kryteria wysokiej jakości naukowej i organizacyjnej oraz otwartego dostępu do prowadzenia i
wykorzystywania wyników badań. Przykładów tego typu infrastruktury jest bardzo wiele. Może być to jeden obiekt (np. duży teleskop) lub też
sieć rozproszonych obiektów (np. obserwatoriów posiadających małe teleskopy). Aparatura naukowa, umieszczona na mapie, może być
stacjonarna (np. synchrotron) lub przemieszczająca (np. obiekty jeżdżące, latające lub pływające). Kryteria infrastruktury badawczej spełniają
również banki danych, sieci telekomunikacyjne i systemy informatyczne, a nawet zasoby wiedzy takie jak archiwa czy kolekcje i depozyty (np.
treści gromadzone w bankach danych).
Aktualna lista PMDIB obejmuje projekty konsolidujące krajowy potencjał naukowy w danej dziedzinie, zgłoszone w ramach dwóch konkursów.
Pierwszego, rozstrzygniętego w 2011 roku, i drugiego, rozstrzygniętego w 2014 roku. Aktualna PMDIB zawiera 53 propozycje z obszaru nauk
fizycznych i matematycznych (14 projektów), nauk technicznych (14 projektów), nauk o Ziemi i biologicznych (11 projektów), zagadnień
interdyscyplinarnych (6 projektów), nauk medycznych i rolniczych (6 projektów), nauk społecznych i humanistycznych (2 projekty). Charakter
krajowy ma trzydzieści projektów, natomiast charakter międzynarodowy mają dwadzieścia trzy projekty. Część projektów jest w fazie realizacji.
Szczegółowa lista PMDIB obejmuje:
90 m Radioteleskop, Narodowe Centrum Radioastronomii i Technologii Kosmicznych (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu),
CTA – Obserwatorium astronomii gamma TeV (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie),
ELI – Extreme Light Infrastructure (Wojskowa Akademia Techniczna im. J. Dąbrowskiego w Warszawie),
EMFL – Europejskie Laboratorium Pól Magnetycznych (Uniwersytet Warszawski),
FAIR – Ośrodek Badań Antyprotonami i Jonami (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie),
NLPQT – Narodowe Laboratorium Fotoniki i Technologii Kwantowych (Uniwersytet Warszawski),
POLFAR – Radio interferometr o niskiej częstotliwości (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie),
SPIRAL2 (Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego PAN w Krakowie),
SUNLAB – Podziemne Laboratorium w Sieroszowicach (Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego PAN w Krakowie),
Virgo – Obserwatorium fal grawitacyjnych (Instytut Matematyczny PAN w Warszawie),
rozbudowa CCB – Centrum Cyklotronowe Bronowice (Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego PAN w Krakowie),
ESRF (Upgrade) – Europejski Ośrodek Synchrotronu Atomowego (Instytut Fizyki PAN w Warszawie),
ESS – Europejskie Źródło Spalacyjne (Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego PAN w Krakowie),
PolFEL – Polski Laser na Swobodnych Elektronach (Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku),
European XFEL – Europejski Rentgenowski Laser na Swobodnych Elektronach (Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku),
SOLARIS – Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie),
CLARIN – Wspólne zasoby językowe i infrastruktura technologiczna (Politechnika Wrocławska),
ESS – Europejski Sondaż Społeczny (Instytut Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie),
Centrum Badań Środo- wiska i Innowacyjnych Technologii Żywności dla Jakości Życia (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie),
CePT – Centrum Badań Przedklinicznych (Warszawski Uniwersytet Medyczny),
CERAD – Centrum Projektowania i Syntezy Radiofarmaceutyków Ukierunkowanych Molekularnie (Narodowe Centrum Badań
Jądrowych w Świerku),
ECBiG – Europejskie Centrum Bioinformatyki i Genomiki (Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu),
EIEC – Europejski Instytut Badań nad Rakiem Środowiskowym (Instytut Medycyny Pracy im. J. Nofera w Łodzi),
ELIXIR – System Informacyjny o Złożonych Systemach Biologicznych (Instytut Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie),
IBMiK – Infrastruktura Badawcza Molekuł i Komórek (Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie),
NEBI – Krajowy Ośrodek Badań Obrazowych w naukach biologicznych i biomedycznych (Instytut Biologii Doświadczalnej im. M.
Nenckiego PAN w Warszawie),
POL-OPENSCREEN – Polska Platforma Infrastruktury Skriningowej dla Chemii Biologicznej (Instytut Biologii Medycznej PAN w
Łodzi),
SeCuRe – Centrum Zasobów Mikrobiologicznych (Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno- Spożywczego im. prof.W. Dąbrowskiego w
Warszawie),
CCTW – Centrum Czystych Technologii Węglowych (Główny Instytut Górnictwa w Katowicach),
LabRiG – Laboratorium Ropy i Gazu (Politechnika Gdańska),
NCBiA – Narodowe Centrum Badań i Aplikacji Nowych Materiałów i Technologii dla Elektroenergetyki (Akademia Górniczo-Hutnicza
im. S. Staszica w Krakowie),
NCTE – Narodowe Centrum Technologii Energetycznych (Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie),
NLEJ – Narodowe Laboratorium Energii Jądrowej (Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku),
Centrum grafenu i innowacyjnych nanotechnologii (Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych w Warszawie),
CEZAMAT – Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii (Politechnika Warszawska),
EMC-LabNet – Polska Sieć Laboratoriów EMC (Politechnika Wrocławska),
Europejskie Centrum Przetwórstwa Surowców Metalicznych i Metali (Instytut Metali Nieżelaznych w Gliwicach),
Raport pochodzi z portalu http://pik.gig.eu/
FOUNDRYMET – Konsorcjum dla Odlewnictwa i Metalurgii (Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie),
Infrastruktura do badań inteligentnych robotów autonomicznych (Politechnika Warszawska),
KCIKiS – Krajowe Centrum Inżynierii Kosmicznej i Satelitarnej (Wojskowa Akademia Techniczna im. J. Dąbrowskiego w Warszawie),
Polska Platforma Fotoniki Światłowodowej (Politechnika Warszawska),
WCZT-P – Wielkopolskie Centrum Zaawansowanych Technologii (Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu),
C4@A4 – Złożoność, Korelacje, Koherencja, Kognitywność wzdłuż A4 (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie),
e-Infrastruktura Otwartej Nauki i Innowacji (Uniwersytet Warszawski),
PIONIER-LAB – Krajowa Platforma Integracji Infrastruktur Badawczych z Ekosyste- mami Innowacji (Instytut Chemii Bioorganicznej
PAN w Poznaniu – Poznańskie Centrum Superkomputerowo- Sieciowe),
PRACE – Współpraca w zakresie zaawansowanych obliczeń w Europie (Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu – Poznańskie
Centrum Superkomputerowo- Sieciowe),
CENTREVITAL – Centrum Eko-Innowa- cyjnych Technologii Rewitalizacji Terenów Poprzemysłowych (Instytut Ekologii Terenów
Uprzemysłowionych w Katowicach),
COPAL – Samolot Troposferyczny o Dużym Zasięgu (Uniwersytet Warszawski),
EPOS – System Obserwacji Płyty Europejskiej (Instytut Geofizyki PAN w Warszawie),
EURO-ARGO –Globalny System Obserwacji Oceanów (Instytut Oceanologii PAN w Sopocie),
ICOS-PL – Zintegrowany System Obserwacji Węgla (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu),
NCBB – Narodowe Centrum Badań Bałtyckich (Uniwersytet Gdański),
PolarPOL – Polskie Multidyscyplinarne Laboratorium Badań Polarnych (Instytut Geofizyki PAN w Warszawie).
Środki na budowę czy przyszłe funkcjonowanie tych projektów można uzyskać zgodnie ze zwykłymi procedurami, w ramach budżetu krajowego
oraz finansowania z funduszy UE. Fakt znalezienia się danego obiektu czy urządzenia na mapie ma znaczenie dla szans uzyskania finansowania.
Kolejna aktualizacja PMDIB planowana jest na lata 2016/2017.
Opracowano na podstawie:
MNiSW (2014), Lista przedsięwzięć umieszczonych na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej,
http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2014_08/caf36c2da9fef183c32ce8772ec5b426.pdf.
Raport pochodzi z portalu http://pik.gig.eu/