NOWA PERSPEKTYWA DLA BADAŃ NAUKOWYCH I INNOWACJI

NOWA PERSPEKTYWA DLA BADAŃ
NAUKOWYCH I INNOWACJI
W LATACH 2014 – 2020
INTELIGENTNY ROZWÓJ
POZNAŃ, 14.01.2013
ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22
www.nauka.gov.pl
• Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw – WKP (2004
– 2006)
• Innowacyjna Gospodarka – PO IG (2007 – 2013)
• Inteligentny Rozwój – PO IR (2014 – 2020)
czyli „Gospodarka, Głupcze!”
FINANSOWANIE BADAŃ (PERSPEKTYWA 2014 – 2020)
 Budżet państwa (NCN, NCBR, MNISW),
 Fundusze strukturalne (cel tematyczny 1 „Wspieranie badań
naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji” – 10,4 mld euro),
 Europejski Program Ramowy Badań i Rozwoju „Horyzont 2020” –
łącznie ok. 80 mld euro,
 Fundusze niepubliczne pochodzące ze sfery gospodarki.
Cel tematyczny 1
 Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (8,6 mld euro)
ale praktycznie tylko 2 osie priorytetowe:
 Oś 1 – 3,4 mld euro (bez wkładu krajowego) – NCBR
 Oś 4 – 1,34 mld euro (bez wkładu krajowego) – NCBR
 Program Operacyjny Polska Wschodnia (0,5 mld euro)
 Regionalne Programy Operacyjne (2,5 mld euro)
 Wydatki na infrastrukturę nauki w regionalnych programach
operacyjnych to ok. 600 mln EUR (uzgodnienia z Kontraktu
Terytorialnego).
Program Operacyjny
Inteligentny Rozwój
(2014 – 2020)
DOKUMENTY STRATEGICZNE:
1. Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki – Dynamiczna
Polska 2020
2. Krajowy Program Badań
3. Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej
4. Krajowe Ramy Specjalizacji
SIEG
STRATEGIA INNOWACYJNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI
GOSPODARKI – DYNAMICZNA POLSKA 2020 (1)
Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki” bezpośrednio wpisuje się w
priorytety unijnej strategii rozwoju „Europa 2020”. Poszczególne działania ujęte w
„Strategii” przyczynią się bezpośrednio do realizacji celów „Europy 2020”, w
szczególności w zakresie osiągnięcia przez Polskę wzrostu nakładów na B+R (1,7% PKB
na B+R).
Poszczególne działania będą realizowane przez administrację centralną we współpracy
z przedsiębiorcami i ich organizacjami, jednostkami naukowymi i samorządowymi,
instytucjami otoczenia biznesu oraz organizacjami pozarządowymi. Całkowity budżet,
finansowany ze środków publicznych na lata 2012-2020, został określony w
„Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2020”, wyznaczającej ramy finansowe każdej
z dziewięciu zintegrowanych strategii rozwoju. Zgodnie z zapisami SRK 2020 wielkość
publicznych środków wyniesie ok. 97,3 mld zł.
Strategia
została
przyjęta
przez
http://www.mg.gov.pl/node/17492
RM
w
styczniu
2013
r.

SIEG
STRATEGIA INNOWACYJNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI
GOSPODARKI – DYNAMICZNA POLSKA 2020 (2)
Cel główny „Strategii” to wysoce konkurencyjna gospodarka (innowacyjna i efektywna)
oparta na wiedzy i współpracy. Kierunki interwencji „Strategii” podporządkowane są
realizacji czterech celów szczegółowych:
1. Dostosowanie otoczenia regulacyjnego i finansowego do potrzeb działalności
innowacyjnej
2. Stymulowanie innowacyjności poprzez wzrost efektywności wiedzy i pracy
3. Wzrost efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i surowców
4. Wzrost umiędzynarodowienia polskiej gospodarki
KPB
KRAJOWY PROGRAM BADAŃ
Przyjęty 16 sierpnia 2011 r., KPB określa strategiczne dla państwa kierunki badań naukowych i prac
rozwojowych, które stanowią dla NCBiR podstawę do sformułowania strategicznych programów
badań naukowych i prac rozwojowych.
Nowe technologie w
zakresie energetyki
Nowoczesne technologie
materiałowe
Choroby cywilizacyjne,
nowe leki oraz medycyna
regeneracyjna
Zaawansowane
technologie informacyjne,
telekomunikacyjne i
mechatroniczne
Środowisko naturalne,
rolnictwo i leśnictwo
Społeczny i gospodarczy
rozwój Polski w
warunkach
globalizujących się
rynków
Bezpieczeństwo i
obronność państwa
http://www.bip.nauka.gov.pl/_gAllery/15/21/15212/20110816_zalacznik_KPB.pdf
PMDIB
POLSKA MAPA DROGOWA INFRASTRUKTURY
BADAWCZEJ
•
Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej jest wyrazem ambicji oraz
oczekiwań polskiego środowiska naukowego.
•
W wyniku otwartego naboru wniosków oraz konkursowej selekcji z udziałem
niezależnych ekspertów zagranicznych na PMDIB umieszczono 33 propozycje
projektów.
•
Minister NiSW zatwierdził PMDIB w dniu 22 lutego 2011 r. i wpisał ją do
dokumentu rządowego „Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki
na lata 2012 – 2020” czyniąc z niej dokument strategiczny.
www.nauka.gov.pl
PMDIB
PROCES AKTUALIZACJI PMDIB (1)
•
Propozycje projektów umieszczonych na PMDIB nie obejmują wszystkich
ważnych obszarów działalności naukowej – w szczególności brak projektów
dotyczących nauk społecznych i humanistycznych, chemicznych czy nauk
rolniczych.
•
Pojawiają się nowe inicjatywy, zarówno krajowe jak i międzynarodowe.
•
Niektóre z propozycji umieszczonych na PMDIB mogą tracić na aktualności.
•
Na początku 2013 r. Minister NiSW podjął decyzję o uruchomieniu procesu
aktualizacji PMDIB.
www.nauka.gov.pl
PMDIB
PROCES AKTUALIZACJI PMDIB (2)
•
Ogłoszenie konkursu – 15 stycznia 2013 r.
•
Złożonych 100 propozycji projektów, obejmujących kilkanaście dziedzin nauki
(sumaryczny koszt inwestycyjny na poziomie 14 mld PLN).
•
Powołanie Zespołu doradczego ds. PMDIB (15 członków, interdyscyplinarny
charakter).
•
Dwuetapowość procesu aktualizacji PMDIB, zaangażowanie recenzentów
zagranicznych.
•
Generalna zasada nieusuwania projektów obecnie znajdujących się na
PMDIB.
www.nauka.gov.pl
PMDIB
PROCES AKTUALIZACJI PMDIB (3)
•
31.08 - zakończenie I etapu procesu aktualizacji PMDIB
.
•
Zaproszenie do II etapu:

bezwarunkowe dla 25 propozycji projektów;

warunkowe dla 8 grup propozycji projektów zaproszonych do konsolidacji
wewnętrznej;

warunkowe dla 3 grup propozycji projektów zaproszonych do konsolidacji z
projektami już obecnymi na PMDIB.
•
Rola Zespołu doradczego ds. PMDIB w zakresie procesu konsolidacji
propozycji projektów.
•
Przewidywany termin ogłoszenia zaktualizowanej PMDIB – I kwartał 2014 r.
www.nauka.gov.pl
Warunkowość ex-ante
KRAJOWE RAMY SPECJALIZACJI (1)
KRAJOWE RAMY STRATEGICZNE INTELIGENTNEJ
SPECJALIZACJI (SMART SPECIALIZATION)
Obecnie trwają również prace nad Krajowymi Ramami strategicznymi inteligentnej
specjalizacji. Potrzeba wskazania inteligentnych specjalizacji na poziomie krajowym i
regionalnym wynika z konieczności spełnienia przez Polską warunku ex-ante w
odniesieniu do celów tematycznych:1. Zwiększenie nakładów na badania naukowe,
rozwój technologiczny i innowacja oraz celu nr 2. zwiększenie dostępności, stopnia
wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Lista krajowych inteligentnych specjalizacji powstała w oparciu o foresight
technologiczny przemysłu – InSight 2030 Ministerstwa Gospodarki oraz Krajowy
Program Badań Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
www.nauka.gov.pl
Warunkowość ex-ante
KRAJOWE RAMY SPECJALIZACJI (3)
18 krajowych inteligentnych specjalizacji (priorytety krajowe w obszarze B+R+I) pogrupowano
w 5 działów tematycznych:
1. ZDROWE SPOŁECZEŃSTWO
 Technologie inżynierii medycznej, w tym biotechnologie medyczne
 Diagnostyka i terapia chorób cywilizacyjnych oraz w medycynie spersonalizowanej
 Wytwarzanie produktów leczniczych
2. BIOGOSPODARKA ROLNO-SPOŻYWCZA, LEŚNO-DRZEWNA I ŚRODOWISKOWA
 Innowacyjne technologie, procesy i produkty sektora rolno-spożywczego i leśno-drzewnego
 Zdrowa żywność (o wysokiej jakości i ekologiczności produkcji)
 Biotechnologiczne procesy i produkty chemii specjalistycznej oraz inżynierii środowiska
3. ZRÓWNOWAŻONA ENERGETYKA
 Wysokosprawne, niskoemisyjne i zintegrowane układy wytwarzania, magazynowania, przemyłu i
dystrybucji energii
 Inteligentne i energooszczędne budownictwo
 Rozwiązania transportowe przyjazne środowisku
Warunkowość ex-ante
KRAJOWE RAMY SPECJALIZACJI (4)
18 krajowych inteligentnych specjalizacji (priorytety krajowe w obszarze B+R+I) pogrupowano
w 5 działów tematycznych:
4. SUROWCE NATURALNE I GOSPODARKA ODPADAMI
 Nowoczesne technologie pozyskiwania, przetwórstwa i wykorzystania surowców naturalnych oraz
wytwarzanie ich substytutów
 Minimalizacja wytwarzania odpadów, w tym niezdatnych do przetworzenia oraz wykorzystanie
materiałowe i energetyczne odpadów (recykling i inne metody odzysku)
 Innowacyjne technologie przetwarzania i odzyskiwania wody oraz zmniejszające jej zużycie
5. INNOWACYJNE TECHNOLOGIE I PROCESY PRZEMYSŁOWE (W UJĘCIU HORYZONTALNYM)
 Wielofunkcyjne materiały i kompozyty o zaawansowanych właściwościach, w tym nanoprocesy i
nanoprodukty
 Sensory (w tym biosensory) i inteligentne sieci sensorowe
 Inteligentne sieci i technologie geoinformacyjne
 Elektronika oparta na polimerach przewodzących
 Automatyzacja i robotyka procesów technologicznych
 Optoelektroniczne systemy i materiały
PO IR
PROGRAM OPERACYJNY INTELIGENTNY ROZWÓJ (2014-2020)
Oś priorytetowa I:
Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz
konsorcja naukowo-przemysłowe
Oś priorytetowa II:
Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach
Oś priorytetowa III:
Wsparcie otoczenia i potencjału innowacyjnych przedsiębiorstw
Oś priorytetowa IV:
Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego
Oś priorytetowa V:
Pomoc Techniczna
PO IR
OŚ PRIORYTETOWA I
Przykładowe typy projektów:
 Wsparcie projektów B+R
 Wsparcie prowadzenia prac badawczo-rozwojowych z udział
funduszy kapitałowych
 Programy B+R prowadzone przez konsorcja naukowo przemysłowe
 Projekty sektorowe
 Projekty aplikacyjne (inicjatywa sektora nauki)
PO IR
OŚ PRIORYTETOWA I
Typy beneficjentów:
Przedsiębiorstwa,
konsorcja
przedsiębiorstwa,
konsorcja
przedsiębiorstw i jednostek naukowych (w tym spółek celowych
jednostek naukowych)
Alokacja
3450 mln euro (UE) + 631,6 mln euro (środki krajowe)
Instytucja pośrednicząca: NCBR
PO IR
OŚ PRIORYTETOWA III (1)
Przykładowe typy projektów:
 Wsparcie rozwoju otwartych innowacji
 Wsparcie ochrony własności przemysłowej przedsiębiorstw
 Stymulowanie współpracy nauki z biznesem – bony na innowacje
PO IR
OŚ PRIORYTETOWA III (2)
Przykładowe typy projektów:
 Rozwój i profesjonalizacja proinnowacyjnych usług IOB
 Wsparcie rozwoju klastrów
 Wsparcie przedsiębiorstw i jednostek naukowych w przygotowaniu do
udziału w programach międzynarodowych
 Rozwój akademickich inkubatorów przedsiębiorczości
PO IR
OŚ PRIORYTETOWA III
Typy beneficjentów:
przedsiębiorstwa, w tym MŚP, konsorcja przedsiębiorstw, jednostki
naukowe, uczelnie, instytucje otoczenia biznesu, specjalne strefy
ekonomiczne, klastry, jednostki administracji publicznej, w tym ich
jednostki organizacyjne, lub wyłonione podmioty odpowiadające za
realizację działań o charakterze systemowym.
Alokacja
1070 mln euro (UE) + 194,7 mln euro (środki krajowe)
Instytucja pośrednicząca: MG
PO IR
OŚ PRIORYTETOWA IV
Przykładowe typy projektów:
 Finansowanie badań naukowych (konsorcja naukowe i naukowoprzemysłowe)
 Strategiczne programy badawcze dla gospodarki
 Regionalne programy badawcze (wspólne dla kilku regionów)
 Programy badawcze wirtualnych instytutów
 Rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki (Polska
Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej)
 Wsparcie powstawania międzynarodowych agend badawczych
 Rozwój kadr sektora B+R
PO IR
ROZWÓJ KADR SEKTORA B+R (1)
Instrument obejmuje realizację projektów polegających na:
rozwoju kadr B+R w projektach zespołowych prowadzonych w jednostkach
naukowych lub przedsiębiorstwach w ramach międzynarodowych programów
badawczych lub w ramach współpracy strategicznej z wiodącym ośrodkiem
naukowym na świecie,
wsparciu projektów badawczych realizowanych przez wybitnych uczonych z
zagranicy w jednostkach naukowych lub przedsiębiorstwach w Polsce,
rozwoju kadr B+R poprzez umożliwienie młodym uczonym z całego świata
tworzenia
zespołów
naukowych
w
jednostkach
naukowych
lub
przedsiębiorstwach w Polsce, pracujących w najbardziej innowacyjnych obszarach,
z udziałem partnera zagranicznego,
PO IR
ROZWÓJ KADR SEKTORA B+R (2)
Instrument obejmuje realizację projektów polegających na:
rozwoju kadr B+R pod kierunkiem naukowca posiadającego znaczne
doświadczenie we współpracy z gospodarką w projektach zespołowych,
prowadzonych w zakresie rozwoju technologii lub świadczenia usług badawczych dla
przedsiębiorstw,
rozwoju umiejętności w zakresie zarządzania projektami B+R oraz współpracy z
przedsiębiorstwami,
Rozwoju współpracy naukowej polskich i międzynarodowych jednostek naukowych
Wspieraniu aktywności młodych naukowców i tworzeniu platformy wymiany
doświadczeń poprzez szkolenia, kursy i warsztaty z cenionymi ekspertami z kraju i z
zagranicy.
PO IR
Oś priorytetowa IV
Typy beneficjentów:
jednostki naukowe i ich konsorcja, naukowcy, studenci, doktoranci,
konsorcja przedsiębiorstw i jednostek naukowych, instytucje otoczenia
biznesu, klastry, jednostki administracji publicznej, w tym ich jednostki
organizacyjne, lub wyłonione podmioty odpowiadające za realizację
działań o charakterze systemowym.
Alokacja
1373 mln euro (UE) + 250,4 mln euro (środki krajowe)
Instytucja pośrednicząca: NCBR
PO IR
PO IR – WSKAŹNIKI REZULTATU
Oś priorytetowa I
Nakłady sektora przedsiębiorstw na
badawczo-rozwojową jako % PKB (BERD))
działalność
Oś priorytetowa III
Nakłady sektora przedsiębiorstw na
badawczo-rozwojową jako % PKB (BERD)
działalność
Udział eksportu produktów wysokiej i średnio-wysokiej
techniki w eksporcie ogółem
Udział przedsiębiorstw, które współpracowały w zakresie
działalności innowacyjnej w ogóle przedsiębiorstw
aktywnych innowacyjnie.
Oś priorytetowa IV
Udział finansowania pochodzącego z przedsiębiorstw
(BES) w wydatkach uczelni wyższych na działalność
B+R (HERD).
Udział środków pochodzących z przedsiębiorstw w
finansowaniu tworzenia infrastruktury badawczej.
PO IR
PROBLEMY
1. Badania i rozwój – demarkacja PO IR/RPO/PO PW
2. Badania i rozwój w Polsce Wschodniej (koncepcja)
3. Jak wspierać B+R ze środków RPO (koncepcja)
4. Instytucje wdrażające PO IR (PARP, BGK, NCBR,NCN,OPI,FNP)
5. Alokacja na aparaturę badawczą
6. Badania podstawowe w PO IR
7. Problematyka pomocy publicznej i wkładu własnego sektora
nauki
PROPOZYCJE DZIAŁAŃ W RAMACH RPO
 Infrastruktura badawcza (nowa lub rozwój) – zgodnie ze
strategią regionalnej inteligentnej specjalizacji –
w jednostkach naukowych
 Tworzenie lub rozwój zaplecza B+R w przedsiębiorstwach
 Projekty badawczo-rozwojowe przedsiębiorstw
 Projekty przedsiębiorstw – wdrożenie własnych lub
zakupionych wyników badań/technologii/praw do własności
intelektualnej
 Rozwój instytucji otoczenia biznesu
KOMPLEMENTARNOŚĆ DO PROJEKTÓW UNIJNYCH (HORYZONT
2020)
Instrument związane z poszerzeniem udziału w Programie Ramowym:

ERA
Chairs
–
polega
na
finansowaniu
kosztów
zatrudnienia
osoby
z doświadczeniem międzynarodowym w jednostce naukowej o znaczącym potencjale
badawczym, która pomoże jednostce nawiązać lub rozszerzyć zakres współpracy,

teaming – oznacza utworzenie nowych lub istotne wzmocnienie istniejących centrów
doskonałości przez najlepsze europejskie jednostki naukowe w regionach słabiej
rozwiniętych pod względem badań, rozwoju i innowacji,

twinning – opiera się na wzmocnieniu określonego obszaru badań w ramach danej
instytucji wschodzącej poprzez współpracę z przynajmniej dwiema wiodącymi na
arenie międzynarodowej jednostkami naukowymi działającymi w danym obszarze.
PODSUMOWANIE
•
Inteligentny Rozwój i inteligentne podejście (odniesienia do sektora gospodarki)
•
Perspektywa czasowa (Umowa Partnerstwa, przyjęcia programu operacyjnego,
pierwsze konkursy)
•
Podział zadań:
 Działania resortu,
 Przygotowania w jednostkach naukowych.
PLANY RESORTU – 2014 (1)
 Budowa efektywnego systemu zrządzania programami, uszczegółowienie zapisów i
podział zadań pomiędzy NCBR, NCN, OPI.
 Doprowadzenie do rozstrzygnięć (międzyresortowych):
 Demarkacja PO PW/RPO/ POIR,
 Pomoc publiczna (negocjacje z KE),
 Udział własny sektora nauki (rezerwa budżetu państwa).
 Kampania informacyjna i szkoleniowa dotycząca aplikowania o fundusze unijne w
środowiskach naukowych oraz przedsiębiorstw (współpraca z NCBR).
PLANY RESORTU – 2014 (2)
•
Wypracowanie systemu wzmocnienia współpracy sektora nauki z otoczeniem
gospodarczym (w tym nowelizacja ustaw oraz programy Ministra),
•
Przygotowanie systemu wsparcia udziału polskich naukowców i przedsiębiorstw w
funduszach strukturalnych (w tym specjalny program Ministra).
Dziękuję za uwagę
ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 529 27 18 \ fax +48 (22) 628 09 22
www.nauka.gov.pl