Klauzule zabezpieczające i sądownictwo

Klauzule zabezpieczające i
sądownictwo
2016-01-14 11:45:51
2
Istotne informacje dla przedsiębiorców przed zawarciem kontraktu wraz ze skróconą procedura sądową
obowiązująca w Stanach Zjednoczonych - na przykładzie stanu Nowy Jork.
Przedsiębiorcom, podejmującym działalność z kontrahentami na terenie Stanów Zjednoczonych zaleca się
przede wszystkim sprawdzenie wiarygodności (przed zawarciem umowy/ kontraktu) potencjalnego kontrahenta,
nie tylko poprzez stronę internetowa, ale głównie przez:
■
■
■
■
wyciąg z rejestru przedsiębiorców;
przy znacznych kontraktach - wyciąg z rejestru dłużników;
wywiadownie gospodarcze, czyli instytucje zajmujące się informowaniem o sytuacji gospodarczej
przedsiębiorstw (informacje takie wywiadownia uzyskuje poprzez bezpośrednie zwrócenie się do
przedsiębiorstw oraz tzw. biały wywiad, a więc internet, prasę, ogólnie dostępne rejestry, sądowe ogłoszenia
upadłości, wydawnictwa marketingowe, analizy produktów);
dokładne sprawdzenie (przed zwarciem kontraktu) prawidłowości umocowania przedstawiciela / pełnomocnika
danego przedsiębiorcy do dokonywania określonych czynności prawnych;
Ponadto istotne jest, aby w kontrakcie znalazły się klauzule zabezpieczające umowę, czyli:
■
■
■
■
■
■
dokładne i ścisłe określenie terminu, miejsca i sposobu płatności
wskazanie konieczności wystawienia potwierdzenia odebrania płatności przez wierzyciela
wskazanie stopy procentowej (odsetki) na wypadek przekroczenia terminu płatności; należy pamiętać, że ich
wysokość nie może przekroczyć tzw. odsetek maksymalnych;
określenie sposobu zabezpieczenia płatności
wskazanie konieczności sporządzenia protokołu odbioru opisującego stan fizyczny i prawny przedmiotu
świadczenia (po odebraniu całości, a w przypadku odbioru w częściach - po odebraniu każdej części),
określenie języka obowiązującego pomiędzy stronami;
Powyższe klauzule zabezpieczające oczywiście nie gwarantują uzyskania terminowej zapłaty, ale niewątpliwie
zapewniają zwiększoną ochronę przyszłego wierzyciela przed kosztownym procesem dochodzenia należności
zgodnie z zasadami obowiązującymi w Stanach Zjednoczonych. Mają one o tyle istotne znaczenie, że struktura
amerykańskiego sadownictwa rożni się bardzo od struktury sadów polskich a w związku z tym warto dodatkowo
zasięgnąć przed skierowaniem sprawy do sądu rady adwokata, który też może reprezentować stronę przed
sądem. Jednakowoż należy zaznaczyć, iż skierowanie sprawy na drogę sądową powinno być zawsze traktowane
jako rozwiązanie ostateczne i niewątpliwie warto przedtem skontaktować się ze stroną przeciwną i poinformować
ją o dalszych planach. Taki kontakt z dłużnikiem powinien nastąpić w formie pisemnej zwanej „demand letter", w
którym dokładnie wierzyciel powinien określić swoje wymagania oraz wyznaczyć dłużnikowi odpowiedni okres
(co najmniej 2 tygodnie) na ustosunkowanie się do nich. Istotnym składnikiem takiego listu jest informacja, iż w
razie niespełnienia wymagań, sprawa zostanie skierowana na drogę sądowa.
W USA istnieją dwa rodzaje jurysdykcji, któremu podlegają rożne rodzaje spraw; federalna i stanowa. Dodatkowo
zarówno sadownictwo federalne jak i stanowe posiada wydzielone kompetencje, co oznacza, ze np. w sprawach
bankructwa oraz praw patentowych, orzeka się wyłącznie w sadach federalnych. Z kolei sprawy rozwodowe albo
dotyczące uszkodzeń ciała i okaleczeń z reguły rozpatrywane są przez sądownictwo stanowe. Najniższy szczebel
orzecznictwa, czyli sady federalne dzielą się na:
■
■
■
■
United States District Courts, czyli odpowiedniki rejonowych sądów powszechnych, Bankruptcy Courts - sądy
upadłościowe,
Tax Court - sąd skarbowy,
Court of Claims - rozpatrujący głównie skargi przeciw agencjom i instytucjom rządowym oraz
Court of International Trade zajmujący się, na przykład, taryfami celnymi.
Sądami wyższej instancji, rozpatrującymi odwołania będą:
3
■
■
United States Circuit Court of Appeal, czyli odpowiedniki okręgowych sądów apelacyjnych oraz,
Court of Customs and Patent Appeals w sprawach celnych i patentowych.
Sądy średniego szczebla zobowiązane są do rozpatrzenia wszystkich wniosków, co czynią w trybie
nieprocesowym. Oczywiście istnieje również instancja nadrzędna nad sądami apelacyjnymi, czyli US Supreme
Court - Sąd Najwyższy. Tej instancji przysługuje już jednak prawo odmowy rozpatrzenia odwołania.
Dodatkowo w większości stanów istnieje struktura trzystopniowa, składająca się z instancji procesowej,
odwoławczej i najwyższej. Sądy poszczególnych stanów różnią się nie tylko organizacją i zakresem orzecznictwa.
Odrębność zaznacza się nawet na poziomie nazewnictwa. Na przykład w Nowym Jorku Supreme Court to
odpowiednik tego, co w innych stanach nazywane bywa sądem okręgowym czyli District Court albo Superior
Court. Sąd apelacyjny drugiej instancji to z kolei Supreme Court, Appellate Division, a sąd najwyższy to Court of
Appeals.
Należy tez wspomnieć, iż w niektórych stanach podzielono jeszcze sądy pierwszej instancji na dwa poziomy.
Sądy z pierwszego z nich (nazywane Superior Court, County Court, Circuit Court, District Court albo Court of
Common Pleas) zajmują się przestępstwami kryminalnymi oraz wnioskami cywilnymi, w których kwoty roszczeń
przekraczają $ 15.000.
Na drugim poziomie pracują tak zwane sądy miejskie (Municipal Courts), które zajmują się wykroczeniami oraz
sprawami z powództwa cywilnego, w których roszczenia nie przekraczają kwoty $ 15.000. W ich zakresie mieści
się działalność Small Claims Courts, Landlord-Tenant Courts (sądów lokatorskich), gdzie załatwia się sprawy
związane, na przykład, z eksmisją oraz Traffic Courts (sądów komunikacyjnych), egzekwujących mandaty za złe
parkowanie. Sądy drugiej instancji to State Courts of Appeals. Zaś na straży stanowego orzecznictwa stoi - Sąd
Najwyższy, czyli State Supreme Court.
Wspomniany powyżej Small Claims Courts rozpatruje drobne sprawy, a wiec o niskim stopniu skomplikowania
bądź wysokości przedmiotu sporu, tzn. do kwoty 15.000 $. Sąd ten rozpatruje sprawy wynikające głównie z
niedotrzymania kontraktów do wspomnianej powyżej granicy lub z tytułu narażenia zleceniodawcy na straty z
tytułu niewłaściwego wykonania zamówienia czy wystawienie czeku bez pokrycia.
Jak wynika z powyższego opracowania amerykański system sądowniczy rożni się znacznie od systemu
obowiązującego w Polsce, co wynika z faktu, iż opiera się na precedensach, które kreują nowe normy prawne.
Niewątpliwie system common law, stosowany wyłącznie w krajach anglosaskich, nie jest znany polskim
przedsiębiorcom - posiadającym wiedzę o instytucjach i prawie polskim. Dlatego też bardzo istotna jest
szczególna ostrożność, i to już na etapie zawierania kontraktów z kontrahentami na terenie Stanów
Zjednoczonych. Taką ochronę na pewno zagwarantują klauzule zabezpieczające, o których mowa na początku
niniejszego opracowania a także - na etapie procesu - pomoc prawnika.
Opracowano w Wydziale Promocji Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku
4