Wprowadzenie do komunikacji niewerbalnej

Temat 3: Czy ciało może przekazywać
informacje? Wprowadzenie do komunikacji
niewerbalnej
Kraków, 27 listopada 2015
Warsztaty z komunikacji społecznej: Język ciała z elementami
komunikacji interpersonalnej
mgr Dominik Borowski www.dominikborowski.eu
Wydział Polonistyki – Ośrodek Badań Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej
PRZEKAZ NIEWERBALNY
Komunikacja
Komunikacja
werbalna
niewerbalna
???
•
•
•
•
•
•
mowa ciała
język ciała
komunikacja niewerbalna
gestykulacja
ruchy ciała
…
Język ciała (mowa ciała)
 to
niewerbalne sygnały, które może przekazywać
człowiek swoim ciałem







zaciskanie pięści
ziewanie
przygryzanie dolnej wargi
pocenie się
uśmiechanie się
„amerykańska czwórka”
…
Komunikacja niewerbalna
 to
przekazywanie komunikatów za pomocą języka
ciała oraz związanego z człowiekiem otoczenia
i przedmiotów







posiadane gadżety
zapach
wystrój mieszkania
krzyżowanie rąk
pocieranie brody
częste przełykanie śliny
…
Kłopoty definicyjne
komunikacja
niewerbalna
język
ciała
(mowa
ciała)
Różnice między komunikowaniem
werbalnym i niewerbalnym
• komunikowanie niewerbalne jest znacznie
bardziej dwuznaczne
• komunikowanie niewerbalne odbywa się
wieloma kanałami
• komunikowanie niewerbalne nie ma
struktury
• komunikowanie niewerbalne ma charakter
pozawerbalny
Różnice między komunikowaniem
werbalnym i niewerbalnym
• komunikowanie niewerbalne daje wgląd
w stany emocjonalne
• komunikowanie niewerbalne jest
spontaniczne
• znaczenie komunikacji niewerbalnej jest
uwarunkowane kulturowo
Sfery komunikacji niewerbalnej
•
•
•
•
•
•
•
kinezjetyka
parajęzyk
autoprezentacja
dotyk
proksemika
chronemika
elementy otoczenia
Subkody komunikacji niewerbalnej
•
•
•
•
•
•
•
•
proksemiczny
haptyczny
posturalny
kinezyczny
gestykulacyjny
paralingwistyczny
mimiczny
wzrokowy
Funkcje komunikacji
niewerbalnej
•
•
•
•
•
funkcja zastępowania  emblematy
funkcja uzupełnienia  ilustratory
funkcja ekspozycji  pozy
funkcja regulacyjna  regulatory
funkcja moderująca  adaptery
Emblematy
• to sygnały niewerbalne, które zastępują
jakiś konkretne słowo
– potakiwanie głową
– grożenie palcem wskazującym
– przyłożenie palca do ust
–…
Ilustratory
• to sygnały niewerbalne, które stanowią
wizualny komentarz do przekazu
słownego
– wskazywanie wymienianych osób
– odliczanie na placach
– zaciskanie pięści
–…
Pozy
• to sygnały niewerbalne, które służą do
ukazania stanu emocjonalnego w stopniu
wyższym niż rzeczywisty lub jego
maskowania
– uśmiech
– napięcie ciała
– krzyżowanie nóg
–…
Regulatory
• to sygnały niewerbalne, które organizują,
pomagają kontrolować przebieg
komunikacji
– zmiana pozycji ciała
– nawiązanie kontaktu wzrokowego
– podniesienie głowy do góry
–…
Adaptery
• to sygnały niewerbalne, dzięki którym
człowiek dostosowuje się do sytuacji, w
której się znalazł
– zmiana ułożenia rak i nóg
– zmiana wyrazu twarzy
– dotykanie samego siebie
–…
Funkcje komunikacji niewerbalnej
•
•
•
•
•
•
•
sygnały afiliacji
sygnały zaufania
sygnały dominacji
sygnały grożenia
sygnały pobudzenia seksualnego
sygnały nadmiernego pobudzenia emocjonalnego
sygnał dążenie do pogłębienia lub spłycenia
kontaktu interpersonalnego
• sygnały mające charakter bezpośredniego
wzmocnienia pozytywnego bądź negatywnego
Zasady interpretacji komunikacji
niewerbalnej
 Zwróć
uwagę na kilka sygnałów niewerbalnych,
szczególnie tych niespójnych z całym przekazem.
 Skoncentruj się na mikrowskaźnikach.
 Pamiętaj, że niektórymi kanałami komunikacji
można sterować.
 Nie zapominaj, że każdy człowiek ma swoje
przyzwyczajenia (również komunikacyjne), które
nie muszą być zgodne z powszechną interpretacją.
 Przy analizie zachowania weź pod uwagę kontekst
sytuacyjny.
Co warunkuje komunikację
niewerbalną?
•
•
•
•
•
•
•
•
wiedza o komunikacji
samoświadomość
stan emocjonalny
przyzwyczajenia
odbiorca
sprawność fizyczna
sytuacja
…
Bezpośrednia reakcja
niewerbalna - psychotest
Poniższy test pozwala sprawdzić własną
gotowość niewerbalnego reagowania.
Każde z poniższych zdań oceń w 5stopniowej skali:
1 – nigdy
2 – rzadko
3 – czasami
4 – często
5 – bardzo często
Bezpośrednia reakcja
niewerbalna - psychotest
1. Rozmawiając z ludźmi, gestykuluję.
2. Rozmawiając z kimś, dotykam ramienia
lub ręki mojego rozmówcy.
3. Rozmawiając z ludźmi, mówię
monotonnym lub znudzonym tonem.
4. Rozmawiając, patrzę obok lub ponad
głową rozmówcy.
5. Odsuwam się, kiedy ktoś mnie dotyka
w trakcie rozmowy.
Bezpośrednia reakcja
niewerbalna - psychotest
6. Rozmawiając z ludźmi, zachowuję
swobodną, odprężoną postawę.
7. W trakcie rozmowy marszczę brwi.
8. Unikam kontaktu wzrokowego z moimi
rozmówcami.
9. Jestem napięty, kiedy rozmawiam
z ludźmi.
10.Rozmawiając, stoję lub siedzę blisko
mojego rozmówcy.
Bezpośrednia reakcja
niewerbalna - psychotest
11.Kiedy rozmawiam, mój głos jest
monotonny, znudzony.
12.Kiedy rozmawiam, mój głos jest bardzo
ekspresyjny.
13.Gestykuluję, rozmawiając.
14.Kiedy z kimś rozmawiam, dużo się
ruszam.
15.Moja twarz nic nie wyraża w trakcie
rozmowy.
Bezpośrednia reakcja
niewerbalna - psychotest
16.Mówiąc do kogoś, przybliżam się do niego.
17.Mówiąc do kogoś, patrzę na tę osobę.
18.Podczas rozmowy jestem usztywniony.
19.Kiedy rozmawiam z ludźmi, moduluję ton
głosu.
20.Unikam gestykulowania, kiedy z kimś
rozmawiam.
21.Pochylam się ku osobie, z którą
rozmawiam.
Bezpośrednia reakcja
niewerbalna - psychotest
22. Utrzymuję kontakt wzrokowy z moim
rozmówcą.
23.Staram się, aby podczas rozmowy nie stać
ani nie siedzieć blisko rozmówcy.
24.Odchylam się od mojego rozmówcy.
25.Uśmiecham się, kiedy z kimś rozmawiam.
26.Unikam dotykania moich rozmówców.
Bezpośrednia reakcja
niewerbalna - psychotest
 KROK A. Podlicz punkty za pytania: 1, 2, 6,
10, 12, 13, 14, 16, 17, 19, 21, 22 i 25. Dodaj
do nich liczbę 78.
KROK B. Teraz podlicz punkty za pytania:
3, 4, 5, 7, 8, 9, 11, 15, 18, 20, 23, 24 i 26.
Od liczby punktów uzyskanych w KROKU A
odejmij liczbę punktów z KROKU B.
Przeciętny wynik to 102.
PROJEKCJA FILMU
„TAJEMNICE MOWY CIAŁA”
„Tajemnice mowy ciała”
• https://www.youtube.com/watch?v=M2Cx
NiPVyB8