Analiza statystyczna - Strategia Rozwoju Gminy Zielonki

Transkrypt

U R Z Ą D
G M I N Y
A N A L I Z A
Z I E L O N K I
S T A T Y S T Y C Z N A
GMINA ZIELONKI NA TLE GMIN SĄSIADUJĄCYCH Z KRAKOWEM
Zielonki, kwiecień 2010
Załącznik do strategii rozwoju Gminy Zielonki
Spis treści:
1WSTĘP..........................................................................................................................................................................3
2LUDNOŚĆ....................................................................................................................................................................5
3PRZYROST LUDNOŚCI..........................................................................................................................................12
4PODMIOTY GOSPODARCZE...............................................................................................................................14
5BEZROBOCIE...........................................................................................................................................................17
6DOCHODY I WYDATKI BUDŻETOWE..............................................................................................................20
7DROGI .......................................................................................................................................................................32
8GAZYFIKACJA, WODOCIĄGI, KANALIZACJA..............................................................................................33
9GOSPODARKA MIESZKANIOWA I BUDOWNICTWO..................................................................................40
10EDUKACJA ............................................................................................................................................................43
11OCHRONA ZDROWIA I OPIEKA SPOŁECZNA ............................................................................................55
12TERENY BUDOWLANE ......................................................................................................................................57
13KULTURA ...............................................................................................................................................................59
14TURYSTYKA..........................................................................................................................................................63
15PODSUMOWANIE ................................................................................................................................................64
A.M. Jesiołowscy - Finanse Sp. z o.o.
ul. Józefitów 2/4, 31-039 Kraków
tel. 012 423 22 41
www.jesiolowscy.com.pl
[email protected]
2
1 WSTĘP
Analiza statystyczna przeprowadzana w 2010 roku jest powtórzeniem analizy wykonanej
dziesięć lat wcześniej. Wyniki pierwszej analizy stały się jednym z punktów wyjścia dla budowy
strategii Gminy na lata 2000-2010.
Celem aktualnej analizy statystycznej jest nie tylko porównanie dorobku i osiągnięć gminy
Zielonki z innymi gminami położonymi przy granicach Krakowa, ale również uchwycenie zmian,
jakie zaszły w minionym dziesięcioleciu i odpowiedź na pytanie, czy i na ile pokryły się one z
predykcjami zawartymi w Strategii Gminy na lata 2000-2010. Ponadto rozpoznanie stanu
obecnego gminy, jak również identyfikacja tendencji zmian oraz pozycji gminy na tle innych
wspólnot stanowi punkt wyjścia do opracowania kontynuacji strategii dla gminy Zielonki na lata
2010-2020.
W opracowaniu posłużono się danymi uzyskanymi z roczników statystycznych Wojewódzkiego
Urzędu Statystycznego w Krakowie za lata 1998-2008 oraz informacjami przekazanymi
bezpośrednio przez Gminy, stanowiące bazę do porównań. Badanie zgromadzonych danych
przeprowadzono w oparciu o tzw. analizę porównawczą, w której możemy wyróżnić następujące
typu porównań:
• w czasie - badanie dynamiki zjawisk,
• w przestrzeni - badanie zjawisk na tle innych gmin,
• porównanie wielkości współzależnych - stworzenie miar porównania,
• benchamarking – badanie zjawisk na tle wskaźników średnich dla województwa oraz
najlepszych wskaźników wyliczonych w danej próbie.
Zastosowana metodyka analizy obejmowała w większości te same obszary, które poddane były
badaniu w trakcie prac nad przygotowaniem strategii gminy na lata 2000-2010. Dzięki temu
weryfikacji poddane zostały, niejako przy okazji, tendencje i wnioski zawarte w poprzedniej
strategii. Obszary leżące w sferze szczególnego zainteresowania można ująć następująco:
• rozwój przedsiębiorczości mieszkańców gminy,
• rozbudowa szeroko rozumianej infrastruktury komunalnej,
• doskonalenie opieki zdrowotnej oraz szkolnictwa,
• ochrona środowiska naturalnego i dorobku kulturalnego gminy,
• poprawa standardu życia mieszkańców poprzez zaspokojenie ich potrzeb rekreacji i
dostępu do kultury,
• integracja i aktywizacja społeczności lokalnych gminy.
Analizę w poszczególnych obszarach przeprowadzono w oparciu o porównanie statystyk dla
gminy Zielonki ze statystykami innych gmin stanowiących bazę porównawczą. Bazę tą stanowią
gminy położone w bezpośrednim sąsiedztwie Krakowa i cechujące się w większości
nieprzemysłowym charakterem. W skład bazy porównawczej weszły następujące gminy:
• Igołomia – Wawrzeńczyce,
• Kocmyrzów – Luborzyca,
tel. 012 423 22 41
[email protected]
3
•
•
•
•
•
Liszki,
Michałowice,
Mogilany,
Wielka Wieś,
Zabierzów.
W przypadku niektórych wskaźników, baza porównawcza została poszerzona o wskaźniki
opisujące analizowane dane zjawisko na terenie całego powiatu krakowskiego oraz województwa
małopolskiego.
Bliskie sąsiedztwo miasta Krakowa powoduje, iż wyżej wymienione gminy oraz ich mieszkańcy
są silnie związani z metropolią – zarówno kulturowo jak i gospodarczo. Relacje te charakteryzuje
ciągła wymiana wzajemnych świadczeń w formie pracy, dóbr materialnych i usług. Dynamiczny
wzrost potrzeb mieszkaniowych mieszkańców Krakowa oraz bezpośrednie sąsiedztwo gmin przy
granicach Krakowa powoduje, że większość badanych gmin zacieśnia swoje związki z
Krakowem oraz staje się pożądanym miejscem zamieszkania. Powoduje to w wielu wypadkach
włączenie gminnych zasobów do krakowskiego rynku nieruchomości.
Przeprowadzenie analizy statystycznej według wyżej sformułowanych kryteriów pozwoliło
opracować szereg wniosków i uogólnień, które ukazują gminę Zielonki jako jednostkę
administracyjną, gdzie dopracowano się wielu osiągnięć o bardzo zróżnicowanym charakterze.
Gmina Zielonki na tle pozostałych gmin jest dynamicznie rozwijającą się strukturą samorządową,
która efektywnie wykorzystuje swoje bezpośrednie sąsiedztwo z Krakowem. Intensywna
urbanizacja gminy, rozwój gospodarczy oraz postępująca zmiana charakteru gminy z rolniczej na
usługową, powoduje wzrost standardu życia mieszkańców oraz dochodów gminy. Szczegółowe
efekty porównania zawarto w podsumowaniu niniejszego opracowania.
tel. 012 423 22 41
[email protected]
4
2 LUDNOŚĆ
W porównaniu do innych sąsiadujących z Krakowem gmin, gmina Zielonki charakteryzuje się
dużą liczbą ludności i wysoką gęstością zaludnienia. Dynamika przyrostu gęstości zaludnienia na
1km2 w gminie Zielonki była największa spośród wszystkich gmin bazy porównawczej. Ludność
na terenie gminy nie jest jednak rozłożona równomiernie. Informują o tym następujące dane i
wskaźniki:
a) liczba ludności
Liczba ludności w gminie Zielonki w badanym okresie przedstawiała się następująco: w roku
1998 – 12.635, rok 2000 – 14.002, rok 2007 – 16.226, rok 2008 – 16.772. Dane te zostały
zaczerpnięte z bazy Głównego Urzędu Statystycznego i w niewielkim stopniu mogą różnić się
od danych gminnych. Spośród badanych gmin tylko trzy w roku 2008 miały więcej niż 15 tyś
mieszkańców. Były to gminy Zabierzów, Liszki i Zielonki. Warto zauważyć, iż na początku
badanego okresu gmina Liszki charakteryzowała się większą liczbą ludności niż gmina
Zielonki, miała ona bowiem 14.574 mieszkańców.
Z przedstawionych danych wynika, iż w badanym okresie liczba ludności w gminie Zielonki
wzrosła o ok. 33 %. Jest to zdecydowanie największa dynamika wzrostu ludności spośród
wszystkich gmin bazy porównawczej. Warto zauważyć, iż średnia dynamika wzrostu liczby
ludności badanych gmin wyniosła około 15 %, zatem dynamika gminy Zielonki była dwa razy
większa od średniej. W ostatnim roku analizy (2009) liczba ludności w gminie Zielonki
wzrosła o ok. 3 %, co wskazuje na utrzymanie tempa wzrostu.
b) gęstość zaludnienia na km2
Gmina Zielonki charakteryzuje się zdecydowanie największą gęstością zaludnienia. W
kolejnych latach gęstość zaludnienia przedstawiała się następująco: w roku 1998 – 263, rok
2000 – 292, rok 2007 – 334, rok 2008 – 345 (GUS). Analogicznie do wzrostu liczby ludności,
gęstość zaludnienia cechowała się wysokim tempem wzrostu. Wzrost gęstości zaludnienia
obserwowano we wszystkich gminach bazy porównawczej, jednak na terenie gminy Zielonki
wzrost ten był największy. Gmina Zielonki charakteryzuje się również zdecydowanie większą
gęstością zaludnienia niż powiat krakowski.
c) przekrój wiekowy ludności czynnej zawodowo
Udział procentowy ludności w wieku przedprodukcyjnym w łącznej populacji gminy Zielonki
w poszczególnych latach kształtował się następująco: w roku 1998 – 26,43%, rok 2000 –
25,34%, rok 2007 – 20,63%, rok 2008 – 20,40% (GUS). Łącznie w badanym okresie oznacza
to spadek o 23%. Był to jeden z większych spadków spośród analizowanych gmin. Tylko
gmina Liszki charakteryzowała się większym spadkiem w przeciągu 10 analizowanych lat,
bowiem spadek ten w przypadku tej gminy wyniósł 24%. Tak wysoki spadek udziału ludności
w grupie przedprodukcyjnej w gminie Zielonki spowodował, iż cechuje się ona obecnie
jedyną z niższych wartości tego wskaźniki na tle innych gmin. Jak wyżej wspomniano wynosi
tel. 012 423 22 41
[email protected]
5
on obecnie 20,40%, i jedynie w gminie Zabierzów przyjmuje on niższą wartość – 18,99%.
Spadek udziału ludności w wieku przedprodukcyjnym jest również obserwowany w powiecie
krakowskim i w całej Małopolsce . Udział ludności w tej grupie w przypadku gminy Zielonki
jest zbliżony do wielkości dla całego województwa i powiatu krakowskiego.
Nieznaczny spadek udziału procentowego zanotowano również w grupie ludności w wieku
poprodukcyjnym. Wielkość tego udziału w poszczególnych latach badanego okresu
przedstawiał się następująco: w roku 1998 – 15,16%, rok 2000 – 14,92%, rok 2007 – 14,76%,
rok 2008 – 14,70% (GUS). Oznacza to, iż w przeciągu 10 lat badanego okresu udział ten spadł
o ok. 3%. Ponownie był to jeden z większych spadów spośród badanych gmin. Jedynie gmina
Liszki i Igołomia-Wawrzeńczyce cechowały się silniejszym spadkiem. Zmniejszenie udziału
ludności w wieku poprodukcyjnym w gminie Zielonki jest natomiast tendencją odwrotną do
zmian zachodzących w strukturze populacji w powiecie krakowskim (wzrost o 2%) oraz
całym województwie (wzrost o 11%).
Zwiększeniu uległ natomiast odsetek ludności w wieku produkcyjnym. Łączny przyrost w
badanym okresie wyniósł około 11%. Największy przyrost w tej grupie odnotowano w gminie
Liszki - 13%. Najmniejszy przyrost odnotowano natomiast w gminie Zabierzów - 0,9%.
Udział ludności w wieku produkcyjnym w gminie Zielonki jest większy niż średni udział tej
grupy w powicie krakowskim oraz całym województwie.
Dynamika wzrostu udziału grupy produkcyjnej w populacji gminy Zielonki jest
porównywalna z sąsiednimi gminami. Jedynie dwie gminy zanotowały większy wzrost
udziału tej grupy: wspomniana wcześniej gmina Liszki oraz gmina Michałowice (wzrost ok.
11%).
d) Wskaźnik obciążenia demograficznego
Wskaźnik obciążenia demograficznego informuje o tym, ile osób w wieku nieprodukcyjnym
przypada na każde 100 osób w wieku produkcyjnym. Wartość tego wskaźniki dla gminy
Zielonki w badanym okresie kształtowała się następująco: w roku 1998 – 71,2, w roku 2000 –
67,4 w roku 2007 – 54,8 a w roku 2008 – 54,1 (GUS). W każdym roku badanego okresu
wartość tego wskaźnika dla gminy Zielonki kształtowała się poniżej średniego poziomu dla
badanych gmin. Oznacza to, że na 100 w wieku produkcyjnym przypadało mniej osób w
wieku nieprodukcyjnym niż w innych gminach. Takie sytuację należy uznać za pozytywną,
oznacza to bowiem, że na osoby niepracujące może potencjalnie pracować więcej osób
pracujących. Warto dodać, iż wskaźnik obciążenia demograficznego dla całego
województwa, jak i powiatu krakowskiego przyjmuje zdecydowanie wyższe wartości, co jest
przejawem m.in. zjawiska „starzejącego się społeczeństwa”. Na terenie gminy Zielonki to
zjawisko zdaje się występować w mniejszym stopniu.
Wartość wskaźnika dla gminy Zielonki systematycznie spadała. Dynamika tego spadku na
przestrzeni ostatnich 10 lat wyniosła około 24% i była jedną z wyższych spośród badanych
gmin. Jedynie gminy Liszki i Michałowice charakteryzowały się porównywalnym spadkiem,
o odpowiednio 27% i 23%. Na przeciwnym biegunie znajduje się gmina Zabierzów gdzie
tel. 012 423 22 41
[email protected]
6
spadek tego wskaźnika wyniósł 19%. Jest to pozytywna tendencja pokazująca, że w
odróżnieniu od większości wsi na terenie Polski, w gminie Zielonki nie następuje odpływ
ludzi młodych do miast.
e) Liczba dzieci w przedszkolach
Spośród gmin poddanych analizie Zielonki należą do czołówki jeśli chodzi o liczbę dzieci w
przedszkolach. Liczba dzieci w przedszkolach w roku 2002 wyniosła 111, w roku 2007 –
163, a w roku 2008 – 266. Powyższe dane zaczerpnięto z bazy danych GUS, w których ujęto
zarówno przedszkola samorządowe jak również prywatne. Statystyka nie obejmuje jednak
tzw. punktów przedszkolnych. Z danych wynika, że jedynie na terenie gminy Zabierzów w
przedszkolach uczyło się więcej dzieci niż na terenie gminy Zielonki. Te dwie gminy
charakteryzowały się również największą dynamiką wzrostu przedszkolaków w badanym
okresie. Liczba dzieci w przedszkolach na terenie gminy Zielonki wzrosła niemal
dwuipółkrotnie.
Należy jednak zauważyć, że gmina Zabierzów jest gminą większą od gminy Zielonki.
Większa liczba dzieci w przedszkolach jest w pewnym stopniu konsekwencją po prostu
większej liczby ludności. Jeżeli odnieść liczbę przedszkolaków do liczby ludności w wieku
do 9 lat, okaże się że w gminie Zielonki aż 16,5% dzieci tej grupy wiekowej uczęszcza do
przedszkola. Jest to zdecydowanie największy udział spośród wszystkich gmin bazy
porównawczej. Dla porównania w Zabierzowie jest to 14,9%.
W tym miejscu można również dodać, że gmina Zielonki według danych GUS dysponuje
bazą przedszkolną mogącą przyjąć 320 dzieci. Zatem na terenie gminy jest rezerwa miejsc
przedszkolnych. Ponadto w roku 2009 nie objętym analizą oddano do użytkowanie kolejne
przedszkole co zapewne wpłynie na ich dostępność na terenie gminy. Temat dostępności
przedszkoli zostanie szerzej omówiony w rozdziale edukacja.
f) Liczba ludności gminy Zielonki w podziale na sołectwa bezpośrednio graniczące z
Krakowem oraz pozostałe sołectwa
Dane w oparciu o które została przeprowadzona analiza rozmieszczenia ludności na terenie
gminy Zielonki pochodzą bezpośrednio od gminy, natomiast we wcześniejszych punktach
posługiwaliśmy się danymi GUS. Z racji tego, że dane pochodziły z różnych źródeł mogą
występować niewielkie rozbieżności pomiędzy nimi. Ludność na terenie gminy Zielonki
koncentruje się głównie w sołectwach bezpośrednio graniczących z Krakowem. Trzy
najludniejsze sołectwa w gminie: Zielonki, Węgrzce oraz Bibice znajdują się w południowej
części gminy w bezpośrednim sąsiedztwie Krakowa. W 2008 roku ludność tych sołectw
wyniosła kolejno: 3988, 2479 oraz 1992 osoby. Dwa najliczniejsze sołectwa (Zielonki,
Węgrzce) mają więcej ludności niż łącznie wszystkie sołectwa nie graniczące z Krakowem
razem.
Na przestrzeni lat 2000 – 2008 w sołectwach bezpośrednio graniczących z Krakowem
przybyło 1808 mieszkańców, natomiast w pozostałych sołectwach zaledwie 809. Oznacza to,
tel. 012 423 22 41
[email protected]
7
że prawie 70% nowoprzybyłej ludności zamieszkała w sołectwach bezpośrednio
graniczących z Krakowem. Najwięcej ludzi w tym okresie napłynęło do sołectw Zielonki 984 osoby oraz Węgrzce - 845.
Tabela 1 Ludność
Wyszczególnienie / gmina
Liczba ludności
Igołomia-Wawrzeńczyce
Kocmyrzów-Luborzyca
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
MAŁOPOLSKIE
Powiat krakowski
1998
7696
12 289
14 574
6 750
9 742
8 372
20 885
12 635
3 215 885
234 137
Rok
2000
7 717
12 606
14 816
7 072
10 116
8 659
21 200
14 002
3 229 139
237 052
Odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym
26,12%
25,24%
26,92%
26,07%
Liszki
28,96%
27,63%
Michałowice
27,60%
26,24%
Mogilany
28,90%
27,95%
Wielka Wieś
26,17%
25,08%
Zabierzów
23,83%
23,27%
Zielonki
26,43%
25,34%
MAŁOPOLSKIE
26,53%
25,43%
Powiat krakowski
26,33%
25,42%
Odsetek ludności w wieku produkcyjnym
57,71%
59,14%
57,98%
58,63%
Liszki
57,56%
58,86%
Michałowice
56,68%
58,27%
Mogilany
58,92%
59,37%
Wielka Wieś
58,53%
59,21%
Zabierzów
59,04%
59,66%
Zielonki
58,41%
59,74%
MAŁOPOLSKIE
59,03%
59,73%
Powiat krakowski
58,32%
59,09%
Odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym
16,18%
15,61%
15,10%
15,29%
Liszki
13,48%
13,51%
Michałowice
15,72%
15,48%
Mogilany
12,18%
12,68%
tel. 012 423 22 41
[email protected]
2007
Dynamika
2008 1998 / 2008
Dynamika
2007/ 2008
7 644
13 398
15 812
8 076
11 518
9 605
22 749
16 226
3 279 036
247 903
7 664
13 522
15 990
8 215
11 697
9 713
23 129
16 772
3 287 136
250 395
1,00
1,10
1,10
1,22
1,20
1,16
1,11
1,33
1,02
1,07
1,00
1,01
1,01
1,02
1,02
1,01
1,02
1,03
1,00
1,01
21,14%
21,88%
22,27%
22,36%
23,18%
21,49%
18,99%
20,63%
20,80%
20,90%
20,79%
21,31%
21,88%
22,68%
22,60%
20,88%
18,79%
20,40%
20,40%
20,53%
0,80
0,79
0,76
0,82
0,78
0,80
0,79
0,77
0,77
0,78
0,98
0,97
0,98
1,01
0,97
0,97
0,99
0,99
0,98
0,98
63,40%
63,49%
64,63%
63,37%
63,78%
63,58%
63,81%
64,61%
63,33%
63,58%
63,74%
63,87%
65,04%
63,19%
64,05%
64,05%
64,01%
64,90%
63,51%
63,84%
1,10
1,10
1,13
1,11
1,09
1,09
1,08
1,11
1,08
1,09
1,01
1,01
1,01
1,00
1,00
1,01
1,00
1,00
1,00
1,00
15,46%
14,63%
13,09%
14,26%
13,04%
15,47%
14,83%
13,08%
14,13%
13,35%
0,96
0,98
0,97
0,90
1,10
1,00
1,01
1,00
0,99
1,02
8
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
MAŁOPOLSKIE
Powiat krakowski
15,30%
17,13%
15,16%
14,44%
15,36%
15,71%
17,07%
14,92%
14,84%
15,49%
1998
Wskaźnik obciążenia demograficznego
73,3
72,5
Liszki
73,7
Michałowice
76,4
Mogilany
69,7
Wielka Wieś
70,9
Zabierzów
69,4
Zielonki
71,2
14,93%
17,19%
14,76%
15,87%
15,53%
15,07%
17,19%
14,70%
16,10%
15,64%
0,99
1,00
0,97
1,11
1,02
1,01
1,00
1,00
1,01
1,01
Dynamika
2007/ 2008
Rok
2000
2007
Dynamika
2008 1998 / 2008
69,1
70,6
69,9
71,6
68,4
68,9
67,6
67,4
57,7
57,5
54,7
57,8
56,8
57,3
56,7
54,8
56,9
56,6
53,8
58,3
56,1
56,1
56,2
54,1
0,78
0,78
0,73
0,76
0,80
0,79
0,81
0,76
0,99
0,98
0,98
1,01
0,99
0,98
0,99
0,99
MAŁOPOLSKIE
Powiat krakowski
69,4
71,5
67,4
69,2
57,9
57,3
57,5
56,6
0,83
0,79
0,99
0,99
Gęstość zaludnienia
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
122
150
202
132
221
174
209
263
122
152
206
139
230
180
212
292
122
166
219
158
264
199
229
334
122
167
222
161
268
201
233
345
1,00
1,11
1,10
1,22
1,21
1,15
1,12
1,31
1,00
1,01
1,01
1,02
1,02
1,01
1,02
1,03
MAŁOPOLSKIE
Powiat krakowski
212
190
213
193
216
201
217
203
1,02
1,07
1,00
1,01
Tabela 2 Liczba dzieci w przedszkolach
Rok
Dynamika
2002 / 2008
Liczba dzieci w przedszkolach
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
tel. 012 423 22 41
[email protected]
2002
2007
2008
105
43
75
0
133
0
108
111
130
62
50
58
164
80
172
163
124
66
50
82
160
85
322
266
1,18
1,53
0,67
1,20
2,98
2,40
Dynamika
2007/ 2008
0,95
1,06
1,00
1,41
0,98
1,06
1,87
1,63
9
Tabela 3 Liczba ludności według sołectw
Sołectwo
Batowice
Bibice
Dziekanowice
Osiedle Łokietka
Pękowice
Węgrzce
Zielonki
Sołectwa graniczące z
Krakowem razem
Bosutów-Boleń
Brzozówka
Garlica Duchowna
Garlica Murowana
Garliczka
Grębynice
Januszowie
Korzkiew
Owczary
Przybysławice
Trojanowice
Wola Zachariaszowska
Sołectwa pozostałe razem
473
1 619
611
502
372
1 634
3 004
497
1 872
647
657
445
2348
3035
501
1 924
631
657
453
2 356
3 079
465
1 992
634
465
2 479
3 988
migracja
2000/2008
-8
373
23
155
93
845
984
8215
9501
9601
10023
1808
508
392
192
320
303
240
245
167
851
444
691
390
621
454
197
343
328
268
275
183
906
487
747
525
647
469
207
349
316
290
267
175
908
488
763
528
678
499
207
354
317
301
274
176
924
503
769
550
170
107
15
34
14
61
29
9
73
59
78
160
4743
5334
5407
5552
809
2000
2005
2006
2008
Wnioski:
Podstawowym wnioskiem płynącym z analizy przedstawionych powyżej wskaźników jest fakt
silnego wzrostu liczby mieszkańców w podmiejskiej strefie Krakowa. Dla wszystkich gmin
grupy porównawczej średni wzrost liczby ludności wyniósł w badanym okresie około 15%
podczas gdy w analogicznym okresie wzrost ten dla całego powiatu krakowskiego wyniósł
jedynie 7%. Jeszcze niższy wskaźnik wzrostu liczby ludności zanotowano w samym Krakowie wyniósł on bowiem zaledwie 1,9%. Wniosek jaki nasuwa się z zestawienia tych danych jest
jeden. Wzrost liczby ludności w strefie podmiejskiej miasta Krakowa to wynik nie tylko
przyrostu naturalnego, ale przede wszystkim migracji ludności. Spośród gmin bazy
porównawczej to właśnie gmina Zielonki charakteryzowała się największym wzrostem liczby
ludności.
Z analizy struktury ludności w podziale na grupy: przedprodukcyjną, produkcyjną i
poprodukcyjną można wysunąć wniosek, iż największy wzrost liczby ludności miał miejsce w
grupie produkcyjnej. Warto jednak zauważyć, iż wzrost udziału ludności w grupie produkcyjnej
był wyraźnie mocniejszy w badanej grupie gmin niż w samym Krakowie, gdzie wskaźnik
wzrostu wyniósł ok. 5,8%. Tymczasem w analogicznym okresie wzrost ten w gminie Zielonki
wyniósł ponad 11%. Wynika z tego zatem, że napływ ludności do gminy Zielonki był
spowodowany przepływem ludności głównie z tej kategorii wiekowej.
tel. 012 423 22 41
[email protected]
10
Potwierdzenia powyższej tezy dostarcza również analiza udziału grup przedprodukcyjnej i
poprodukcyjnej oraz wskaźnik obciążenia demograficznego. Udział grupy przedprodukcyjnej
spadł w gminie Zielonki o ok. 21%, co jest zgodne z tendencjami ogólnopolskimi i nie odbiega
zasadniczo od spadku dla miasta Krakowa w analogicznym okresie (23%). Inaczej sytuacja
wygląda w przypadku grupy poprodukcyjnej: w badanym okresie na terenie miasta Krakowa
zanotowano wzrost udziału tej grupy o około 18%, natomiast na terenie gminy Zielonki i
większości pozostałych gmin bazy porównawczej zanotowano spadek udziału tej grupy.
Spowodowane to jest zdecydowanie szybszym wzrostem liczby ludności w grupie produkcyjnej
aniżeli w grupie poprodukcyjnej. Konsekwencją tych procesów był spadek wartości wskaźnika
obciążenia demograficznego. W gminie Zielonki wartość tego wskaźnika spadała o około 24%, z
71,2 do 54,1 co należy uznać za pozytywną tendencję. Oznacza to bowiem, że w roku 2008 na
100 osób w wieku produkcyjnym przypadało ok. 54 osób w wieku nieprodukcyjnym.
Konsekwencją napływu do gminy ludności w wieku produkcyjnym wydaje się być dość znaczny
wzrost liczby dzieci w przedszkolach na terenie praktycznie wszystkich gmin bazy
porównawczej. Na terenie gminy Zielonki wzrost ten w przeciągu ostatnich pięciu lat wyniósł ok.
140%. W roku 2008 do przedszkoli na terenie gminy Zielonki uczęszczało 266 dzieci. Jedynie w
gminie Zabierzów było ich więcej. Należy jednak zauważyć, że gmina Zabierzów jest gminą
większą od gminy Zielonki. Większa liczba dzieci w przedszkolach jest w pewnym stopniu
konsekwencją po prostu większej liczby ludności. Jeżeli odnieść liczbę przedszkolaków do liczby
ludności w wieku do 9 lat, okaże się że w gminie Zielonki aż 16,5% dzieci tej grupy wiekowej
uczęszcza do przedszkola. Jest to zdecydowanie największy udział spośród wszystkich gmin
bazy porównawczej. Dla porównania w Zabierzowie jest to 14,9%.
Populację ludności na terenie gminy Zielonki uznać można za stosunkowo młodą. Świadczą o
tym niski udział osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności, relatywnie niski
wskaźnik obciążenia demograficznego, jak również wyższy udział ludności w wieku
produkcyjnym.
Wysokie tempo wzrostu liczby mieszkańców gminy Zielonki nie rozłożyło się równomiernie na
wszystkie sołectwa. Głównym powodem takiego stanu rzeczy jest układ geograficzny gminy, w
którym część południowa graniczy bezpośrednio z Krakowem, co powoduje silny napływ
ludności. Zgodnie ze wskaźnikami migracji wyliczono, że blisko 70% wzrostu liczby ludności
gminy nastąpiło w południowych, bezpośrednio graniczących z Krakowem sołectwach..
Zmiana proporcji międzypokoleniowej powoduje przesuwanie się potrzeb społecznych w
zakresie konsumpcji zbiorowej społeczności gminy. Coraz większy udział ludności w grupie
produkcyjnej powoduje pojawienie się coraz większych potrzeb w zakresie handlu i usług. W tej
sytuacji gmina powinna kontynuować, zaplanowane w poprzedniej Strategii na lata 2000-2010,
działania mające na celu zatrzymanie dochodów pracowników na terenie gminy. W kontekście
ciągle zwiększającej się liczby dzieci istotną kwestią wydaje się być utrzymanie odpowiedniej
ilości miejsc zarówno w przedszkolach jak i szkołach podstawowych. W tym zakresie zaznaczyć
należy, że gmina dysponuje bardzo dobrze rozwiniętą baza przedszkolną, która odpowiada na
zgłaszane zapotrzebowanie. W 2008 roku według danych GUS przedszkola na terenie gminy
tel. 012 423 22 41
[email protected]
11
charakteryzowały się około 16% rezerwą miejsc. Ponadto w 2009 roku nie objętym analizą
oddano do użytkowania nowe przedszkole, które jeszcze sytuację w tym zakresie poprawi.
3 PRZYROST LUDNOŚCI
Pomimo ujemnego przyrostu naturalnego w roku 1998 i niskich jego wartości w kolejnych
latach, dynamika przyrostu ludności w gminie Zielonki w okresie ostatnich 10 lat była
zdecydowanie najwyższa na tle sąsiednich gmin. Tak duży przyrost ludności był przede
wszystkim wynikiem migracji ludności. Napływ ludności do gminy Zielonki był najwyższy
spośród wszystkich gmin bazy porównawczej. Wynikało to zapewne z bliskości Krakowa, a
także dobrej opinii o gminie Zielonki jako miejsca do mieszkania. Analizę przyrostu ludności
przeprowadzono wykorzystując dane Głównego Urzędu Statystycznego, oraz przy pomocy
następujących wskaźników:
a) przyrost naturalny
Przyrost naturalny w latach 1998 oraz 2007 - 2008 w gminie Zielonki spadał, osiągając
następujące wartość na w kolejnych latach (na 1000 mieszkańców): 1998 - (-1,05), 2007 - (0,9),
2008 - (0,4). Były to wartości raczej niższe od przeciętnych dla badanej grupy gmin. Zbliżone
wskaźniki ma aktualnie tylko gmina Zabierzów, w której w roku 1998 przyrost miał najniższą
wartość spośród wszystkich gmin. W roku 2007 przyrost naturalny w gminie Zielonki był
zbliżony do średniej, natomiast w roku 2008 mocno poniżej średniej wynoszącej 1,3. Generalnie,
gmina Zielonki charakteryzowała się relatywnie niskim przyrostem naturalnym. Największe
wartości wskaźnika przyrostu naturalnego zanotowano w gminach Liszki, Michałowice oraz
Mogilany, gdzie każdego roku przyrost ten był dodatni i mocno powyżej średniej dla badanych
gmin.
Warto zauważyć, iż w porównaniu z rokiem 1998 ostatnie lata przyniosły znaczną poprawę
wskaźnika przyrostu naturalnego w gminie Zielonki. Przyrost naturalny kształtuje się lekko
powyżej zera. W roku 2007 przyrost naturalny był nawet wyższy niż w tym samym okresie na
terenie całego powiatu krakowskiego.
b) migracja stała
Wysoka dynamika przyrostu ludności w gminie Zielonki wynika w głównej mierze z poziomu
migracji. W odróżnieniu od wskaźnika przyrostu naturalnego migracja w gminie Zielonki jest
zdecydowanie największa. W każdym roku badanego okresu, tj. w latach 1998, 2000, 2007 oraz
2008, gmina Zielonki charakteryzowała się największą wartością migracji stałej: w 1998 było to
252 osoby, w roku 2000 – 256, 2007 – 342, a w roku 2008 aż 558. Pozostałe gminy cechuje
zdecydowanie niższy poziom migracji, tj. ok. 20 - 50 % tego, co rejestruje się w gminie Zielonki.
Najmniejszą migrację notuje się w omawianym okresie czasu w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce.
Również dynamika migracji w gminie Zielonki była jedną z najwyższych. Tylko gmina Liszki i
Michałowice w przeciągu badanych 10 lat zanotowały większy wzrost migracji odpowiednio:
tel. 012 423 22 41
[email protected]
12
wzrosły o 182% i 219%. Warto jednak zauważyć, iż w ostatnim roku tendencja wzrostowa w
większości gmin bazy porównawczej odwróciła się i zanotowano spadki. Tymczasem na terenie
gminy Zielonki ciągle utrzymuje się wzrostowa tendencja.
c) saldo migracji na 1000 mieszkańców
Saldo migracji w przeliczeniu na 1000 mieszkańców w gminie Zielonki było największe wśród
badanych gmin. Tylko w roku 2007 dwie gminy miały większe saldo migracji w przeliczeniu na
1000 mieszkańców niż gmina Zielonki. Były to gminy Michałowice i Wielka Wieś, gdzie
wskaźniki te wyniosły wartości odpowiednio: 26,3 i 23,3.
Tabela 4 Przyrost ludności
Wyszczególnienie gmina
1998
1. przyrost naturalny na 1000 ludności
0,66
0,9
Liszki
2,07
Michałowice
1,2
Mogilany
3,66
Wielka Wieś
0,96
Zabierzów
-0,97
Zielonki
-1,05
2,3
MAŁOPOLSKA
1,3
Powiat krakowski
2. Saldo migracji
12
67
Liszki
34
Michałowice
36
Mogilany
76
Wielka Wieś
89
Zabierzów
181
Zielonki
252
1 448
MAŁOPOLSKA
912
Powiat krakowski
3. Saldo migracji na 1000 mieszkańców
1,71
5,5
Liszki
2,63
Michałowice
5,55
Mogilany
8,05
Wielka Wieś
11,21
Zabierzów
8,58
Zielonki
20,72
tel. 012 423 22 41
[email protected]
Rok
2000
Dynamika
1998/2008
Dynamika
2007/2008
2007
2008
0,1
-0,3
1,0
2,0
5,0
0,7
-2,6
0,9
1,4
0,3
-1,3
0,9
2,1
3,7
4,9
-0,6
0,1
0,4
2,2
1,5
-297%
0%
1%
208%
34%
-163%
110%
138%
-6%
14%
-1400%
400%
110%
85%
-2%
-186%
104%
-56%
57%
400%
16
62
45
95
77
61
245
256
2376
1060
-6
152
99
212
164
224
302
342
3323
2026
23
126
96
115
98
143
267
558
2801
1937
92%
88%
182%
219%
29%
61%
48%
121%
93%
112%
483%
-17%
-3%
-46%
-40%
-36%
-12%
63%
-16%
-4%
2,1
4,9
3,0
13,4
7,6
7,0
11,6
18,3
-0,8
11,3
6,3
26,3
14,2
23,3
13,3
21,1
3,0
9,3
6,0
14,0
8,4
14,7
11,5
33,3
75%
69%
128%
152%
4%
31%
35%
61%
482%
-18%
-4%
-47%
-41%
-37%
-13%
58%
13
MAŁOPOLSKA
Powiat krakowski
0,45
3,90
0,74
4,47
1,01
8,17
0,85
7,74
89%
99%
-16%
-5%
Wnioski:
Analiza danych o przyroście naturalnym i migracji ludności stanowi uzupełnienie analizy
przeprowadzonej w rozdziale poprzednim „Ludność”. Na jej podstawie możemy potwierdzić
wcześniejsze przypuszczenia, iż wzrost liczby ludności w gminie Zielonki to przede wszystkim
wynik migracji ludności do gminy. Gmina Zielonki przoduje w liczbie nowo rejestrowanych
mieszkańców. Zważywszy na fakt, iż migracja ludności w głównej mierze dotyczy ludności w
wieku produkcyjnym naturalną tego konsekwencją jest wzrost udziału tej grupy w ogólnej liczbie
ludności.
Podobnie jak w przypadku wzrostu liczby ludności, saldo migracji na terenie gminy Zielonki nie
rozłożyło się równomiernie. Saldo migracji w sołectwach południowych, bezpośrednio
graniczących z Krakowem, wyniosło w analizowanym okresie (2000-2008) 1808 osób, natomiast
w pozostałych sołectwach północnych tylko 809. Oznacza to, że blisko 70% migracji napłynęła
do południowej, bezpośrednio graniczącej z Krakowem, części gminy.
Tak duży napływ ludności z Krakowa i okolicy wskazuje, że gmina Zielonki jest postrzegana
jako atrakcyjne miejsce do zamieszkania. Ludność napływowa poszukuje stabilizacji, posiada też
określony dorobek zawodowy lub ekonomiczny, jest więc to grupa mieszkańców o dużym
potencjale twórczym i dynamizmie życiowym.
4 PODMIOTY GOSPODARCZE
Dynamika rozwoju gospodarczego rozumiana jako przyrost ilości podmiotów gospodarczych w
gminie Zielonki w przeciągu ostatnich 10 lat jest zdecydowanie największa, w porównaniu z
sąsiednimi gminami. Informują o tym następujące dane zaczerpnięte z bazy GUS i opracowane
na ich podstawie wskaźniki:
a) ilość podmiotów gospodarczych
Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie gminy Zielonki w badanym
okresie przedstawiała się następująco: w roku 1998 – 1033, w 2000 – 1130, w 2007 – 1742, a w
2008 – 1857. Liczba podmiotów zarejestrowanych na terenie gminy była co roku znacznie
powyżej średniej dla gmin stanowiących grupę porównawczą. Jedynie gmina Zabierzów
charakteryzowała się większą liczbą podmiotów.
Dynamika wzrostu liczby podmiotów w gminie Zielonki była zdecydowanie największa. W
okresie 1998 - 2008 liczba podmiotów wzrosła o 79,8%, co jest największym wzrostem spośród
wszystkich badanych gmin. Jedynie gmina Michałowice może równać się z gminą Zielonki pod
względem tempa wzrostu liczby podmiotów gospodarczych. Wzrost ten w gminie Michałowice
wyniósł w badanym okresie 71,7%. Najmniejszym tempem wzrostu charakteryzowała się gmina
tel. 012 423 22 41
[email protected]
14
Kocmyrzów-Luborzyca – 46,9%.
b) Liczba podmiotów gospodarki narodowej na 1000 mieszkańców
Liczba podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców w gminie Zielonki w badanym okresie
przedstawiała się następująco: w 1998 – 82, w 2000 – 81, w 2007 – 107 a w roku 2008 – 111.
Warto zaznaczyć, iż w każdym roku badanego okresu była to najwyższa wartość spośród
wszystkich gmin bazy porównawczej. Jedynie gmina Mogilany może równać się z gminą
Zielonki w badanym obszarze. Na terenie gminy Mogilany w kolejnych latach badanego okresu
liczba podmiotów na 1000 mieszkańców kształtowała się następująco: 77, 77, 97, 107.
Najmniejsze nasilenie liczby podmiotów gospodarczych zanotowano w gminie IgołomiaWawrzeńczyce, gdzie liczba podmiotów w każdym roku była dwa razy mniejsza niż w gminie
Zielonki i przedstawiała się następująco: rok 1998 – 33, 2000 – 41, 2007 – 51, 2008 – 54.
Wysokie wskaźniki liczby podmiotów na 1000 mieszkańców w Gminie Zielonki świadczą o
wysokiej przedsiębiorczości mieszkańców na tle innych gmin. Należy zaznaczyć, iż wartości
tego wskaźniki dla gminy Zielonki są zdecydowanie wyższe niż odpowiadające im wskaźniki dla
powiatu i województwa.
Dynamika przyrostu liczby podmiotów na 1000 mieszkańców na terenie gminy Zielonki była
raczej przeciętna. W roku 2008 w porównaniu do roku 1998 był to wzrost o około 35,4%.
Największą dynamiką wzrostu tej statystyki może pochwalić się wspomniana wcześniej gmina
Igołomia-Wawrzeńczyce, gdzie w analogicznym okresie nastąpił wzrost liczby podmiotów na
1000 mieszkańców aż o 64,4%. Najmniejszym tempem wzrostu charakteryzowała się z kolei
gmina Mogilany - 30,5%. Wysokie wyniki gminy Igołomia-Wawrzeńczyce w analizowanym
zakresie wynikają jednak po części z niskiego poziomu wyjściowego, a także z faktu, że część
rolników zarejestrowało swoją działalność gospodarczą.
c) liczba podmiotów gospodarczych według form organizacyjnych
Kolejne dwie pozycje tabeli przedstawiają podział podmiotów gospodarczych ze względu na
formę organizacyjną, czyli z jednej strony ujęto podmioty działające w formie działalności
gospodarczej osób fizycznych, z drugiej strony ujęto działalność gospodarczą w formie spółek
prawa handlowego. Jak wynika z załączonych statystyk, w obu przypadkach gmina Zielonki
ustępuje jedynie gminie Zabierzów. Liczba podmiotów gospodarczych w formie działalności
osób fizycznych w gminie Zielonki w badanym okresie przedstawiała się następująco: rok 1998 867, 2000 - 924, 2007 - 1418, 2008 - 1509. Natomiast liczba podmiotów w formie spółek
handlowych: rok 1998 - 31, 2000 - 36, 2007 - 113, 2008 - 120. Z obu tabel wynika, iż w obu
przypadkach gmina Zielonki ustępuje jedynie gminie Zabierzów. Z danych tych wynika, że
zdecydowana większość podmiotów działających na terenie gminy to podmioty małe działające
w formie działalności osób fizycznych. Można zatem przypuszczać, że większość działalności
prowadzonej na terenie gminy ma charakter „czysty” – przyjazny środowisku.
Dynamika wzrostu podmiotów gospodarczych w formie działalności osób fizycznych była
bardzo wysoka. Liczba podmiotów w roku 2008 w porównaniu z rokiem 1998 wzrosła o ok.
74%. Był to największy wzrost w tej grupie podmiotów spośród wszystkich poddanych badaniu
tel. 012 423 22 41
[email protected]
15
gmin, co potwierdza wniosek o wysokiej przedsiębiorczości mieszkańców. Równie wysokie
dynamiki wzrostów zanotowały gminy Michałowice i Liszki notując odpowiednio wzrosty o
68,8% oraz 63,9%. Warto zauważyć, że jeżeli tempo wzrostu podmiotów w tej grupie się
utrzyma na dotychczasowym poziomie już w najbliższych latach gmina Zielonki może
wyprzedzić gminę Zabierzów pod względem podmiotów w tej grupie. Inaczej wygląda sytuacja
w grupie podmiotów działających w formie spółek handlowych. Tu dynamika wzrostu
podmiotów tej grupy w porównaniu do innych jest przeciętna. Średnia dynamika wzrostu
podmiotów tej grupy na przestrzeniu ostatnich 10 lat we wszystkich gminach poddanych badaniu
wyniosła ok. 316%. Natomiast dynamika ta w gminie Zielonki wyniosła 287,1%. Największą
dynamiką w tej grupie cechują się gminy: Igołomia-Wawrzeńczyce, Mogilany oraz Zabierzów.
Ich dynamiki wzrostu liczby podmiotów wyniosły odpowiednio: 650%, 400% oraz 378,4%. Tak
wysokie dynamiki w tym przypadku są wynikiem wzrostu liczby przedsiębiorstw z niskich
poziomów – kilku, kilkunastu przedsiębiorstw.
Tabela 5 Podmioty gospodarcze
1998
2000
podmioty gospodarki narodowej ogółem
Rok
2007
2008
Dynamika
1998/2008
251
316
393
411
63,7%
574
616
815
843
46,9%
Liszki
738
857
1 177
1 230
66,7%
Michałowice
375
388
591
644
71,7%
Mogilany
752
774
1 113
1 178
56,6%
Wielka Wieś
549
586
824
861
56,8%
Zabierzów
1 333
1 475
1 940
2 056
54,2%
Zielonki
1 033
1 130
1 742
1 857
79,8%
Podmioty gospodarki narodowej na 1000 mieszkańców
33
41
51
54
64,4%
47
49
61
62
33,5%
51
58
74
77
51,9%
Liszki
56
55
73
78
41,1%
Michałowice
77
77
97
101
30,5%
Mogilany
66
68
86
89
35,2%
Wielka Wieś
64
70
85
89
39,3%
Zabierzów
82
81
107
111
35,4%
Zielonki
69
76
87
89
28,7%
MAŁOPOLSKA
63
67
80
83
31,8%
Powiat krakowski
Zakłady osób fizycznych / osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
224
279
323
340
51,8%
490
518
686
711
45,1%
Liszki
657
749
1 031
1 077
63,9%
Michałowice
330
330
507
557
68,8%
Mogilany
622
634
909
958
54,0%
Wielka Wieś
466
480
666
694
48,9%
tel. 012 423 22 41
[email protected]
Dynamika
2007/2008
4,6%
3,4%
4,5%
9,0%
5,8%
4,5%
6,0%
6,6%
4,3%
2,5%
3,3%
7,1%
4,2%
3,3%
4,2%
3,1%
2,7%
3,5%
5,3%
3,6%
4,5%
9,9%
5,4%
4,2%
16
Zabierzów
1 090
1 144
Zielonki
867
924
spółki prawa handlowego / spółki handlowe
2
3
9
10
Liszki
12
17
Michałowice
7
7
Mogilany
16
20
Wielka Wieś
14
16
Zabierzów
37
71
Zielonki
31
36
1 480
1 418
1 566
1 509
43,7%
74,0%
5,8%
6,4%
11
23
36
16
70
46
163
113
15
24
38
20
80
49
177
120
650,0%
166,7%
216,7%
185,7%
400,0%
250,0%
378,4%
287,1%
36,4%
4,3%
5,6%
25,0%
14,3%
6,5%
8,6%
6,2%
Wnioski:
Gmina Zielonki jest zdecydowanie najbardziej dynamicznie rozwijającą się gminą spośród gmin
poddanych badaniu. Świadczą o tym silnie rosnąca liczba podmiotów gospodarczych w ujęciu
bezwzględnym jak i w przeliczeniu na 1000 mieszkańców. W ujęciu bezwzględnym tylko w
gminie Zabierzów zarejestrowanych jest więcej podmiotów gospodarczych. Warto dodać, iż jeśli
dotychczasowe tempo rozwoju się utrzyma, można się spodziewać, iż w niedługim czasie gmina
Zielonki wyprzedzi dotychczasowego lidera pod względem liczby podmiotów gospodarczych
nawet w bezwzględnym ujęciu.
Z analizy struktury własnościowej podmiotów gospodarczych wynika, iż zdecydowaną
większość wśród nowo powstających podmiotów na terenie gminy Zielonki stanowią podmioty
prowadzone przez osoby fizyczne. Przypuszczać można zatem, iż w głównej mierze są to nieduże
podmioty zajmujące się działalnością usługowo-handlową. Wzrost liczby podmiotów
gospodarczych jest w pewnym stopniu konsekwencją dużego napływu ludzi spoza gminy.
Ludność napływowa zwiększa bowiem zapotrzebowanie na usługi i stwarza lepsze warunki do
rozwoju handlu i usług.
Potwierdzeniem tezy o wzroście udziału przedsiębiorstw handlowo - usługowych w ogólnej
liczbie przedsiębiorstw są również dane Urzędu Gminy Zielonki na temat rodzaju prowadzonej
działalności na terenie gminy. Wynika z nich bowiem, iż na przestrzeni lat 1998-2006 liczba
przedsiębiorstw wzrosła o 47%. Jedynie 2,75% tego wzrostu stanowiły przedsiębiorstwa
produkcyjne. Największy udział w nowo przybyłych jednostkach gospodarczych zanotowano w
dziedzinie usług – 64,64% oraz handlu – 18,86%, z kolei firmy transportowe stanowiły 13,75%.
Dane te potwierdzają tezę, iż wzrost przedsiębiorczości na terenie gminy Zielonki miał charakter
„czysty” – przyjazny środowisku i w jedynie niewielkim stopniu dotyczył działalności
produkcyjnej.
5 BEZROBOCIE
W ostatnim roku na terenie wszystkich gmin nastąpił znaczny wzrost liczby bezrobotnych. Przed
tym wzrostem nie uchroniła się również gmina Zielonki. Wydaje się jednak, że bezrobocie nie
tel. 012 423 22 41
[email protected]
17
jest istotnym problemem na terenie gminy Zielonki, o czym świadczy m.in. krótki okres
pozostawania bez pracy. Analizę oparto o dane Głównego Urzędu Statystycznego oraz
Powiatowego Urzędu Pracy i skonstruowanych na ich postawie wskaźników:
a) bezrobocie
Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w gminie Zielonki w latach 1997, 2007, 2008, 2009
kształtowała się następująco: 197, 164, 235, 400 co jest średnią wartością tego zjawiska w
wyodrębnionych do porównań gminach. Największą liczbę bezrobotnych notowano w tym
okresie w gminie Zabierzów (315, 472, 412, 632), natomiast najmniejszą w gminach IgołomiaWawrzeńczyce oraz Michałowice. Wyraźny wzrost poziomu bezrobocia w 2009 roku został
odnotowany we wszystkich gminach.
Analizując wielkość bezrobocia należy zastanowić się jednak jaki udział mieli bezrobotni w
ogólnej liczbie mieszkańców bądź też w ludności w wieku produkcyjnym. Udział bezrobotnych
w ludności w wieku produkcyjnym w gminie Zielonki kształtował się na niższym poziomie niż
średnia dla gmin wyszczególnionych w bazie porównawczej. Udział ten w przypadku gminy
Zielonki w kolejnych latach wyniósł: 2,7% - 1997, 1,6% - 2007, 2,2% - 2008 3,7% 1 - 2009.
Największy udział bezrobotnych odnotowano w gminie Mogilany, gdzie udział ten wyniósł w
kolejnych latach: 4,5% - 1997, 3,8% - 2007, 3,0% - 2008, 5,9% - 2009. Z kolei najniższym
przeciętnym udziałem bezrobotnych może pochwalić się gmina Zielonki oraz Igołomia
Wawrzeńczyce (2,8%, 2,5%, 1,3%, 2,9%). Warto zauważyć, że dynamika wzrostu tak liczonej
stopy bezrobocia w ostatnim roku była bardzo wysoka. W tym kontekście 70% wzrost tak stopy
bezrobocia na terenie gminy Zielonki należy uznać za dobry wynik, tylko dwie gminy mogą
pochwalić się niższym tempem wzrostu. Są to gminy Michałowice i Zabierzów - po 53%.
b) struktura bezrobocia
Z analizy struktury bezrobocia wynika, że największą grupę bezrobotnych we wszystkich
gminach stanowią ludzie o wykształceniu zasadniczym zawodowym oraz policealnym i średnim
zawodowym (średnio 28% i 26%). Największy udział bezrobotnych z wykształceniem wyższym
odnotowano na terenie gminy Wielka Wieś, natomiast najmniejszy w Mogilanach - 7,64%.
Największy udział bezrobotnych o wykształceniu gimnazjalnym bądź podstawowym
odnotowano natomiast na terenie gminy Liszki 27,49%, a najmniejszy na ternie gminy Igołomia
– Wawrzeńczyce - 14,79%.
Na terenie gminy Zabierzów ok. 10% bezrobotnych pozostaje bez pracy mniej niż 1 miesiąc, w
gminie Wielka Wieś natomiast ok. 5,5%. Największy udział bezrobotnych pozostający bez pracy
więcej niż dwa lata notuje się na terenie gminy Michałowice 14,66%, najmniejszy natomiast na
terenie gminy Igołomia-Wawrzeńczyce.
Na terenie gminy Zielonki w grupie bezrobotnych największy udział stanowiły osoby o
1
udział bezrobotnych dla roku 2009 został obliczony na podstawie danych o liczbie ludności w wieku produkcyjnym
w roku 2008
18
tel. 012 423 22 41
[email protected]
wykształceniu policealnym i średnim zawodowym. Najmniejszą z kolei grupę stanowiły osoby o
wykształceniu średnim ogólnokształcącym. Wśród bezrobotnych z gminy Zielonki 8,75%
stanowiły osoby poszukujące pracy przez okres krótszy niż jeden miesiąc. Najczęściej
bezrobotny z gminy Zielonki poszukiwał pracy 1-6 miesięcy.
Tabela 6 Bezrobocie
Rok
Dynamika Dynamika
1997
2007
2008
2009* 1997/2008 1997/2009*
Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym w %
Dynamika
2008/2009*
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
125,4%
74,3%
74,3%
52,8%
100,5%
80,3%
53,4%
70,2%
Dynamika
2008/2009
125,4%
74,3%
74,3%
52,8%
100,5%
80,3%
53,4%
70,2%
Zarejestrowani bezrobotni
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
2,8
2,9
3,3
2,3
4,5
2,4
2,6
2,7
1997
123
205
273
89
259
116
315
197
2,5
3,3
3,5
2,5
3,8
2,8
3,3
1,6
2007
122
279
353
129
279
173
472
164
1,3
3,0
2,8
2,4
3,0
2,0
2,8
2,2
2008
63
257
288
125
222
122
412
235
2,9
5,2
4,8
3,7
5,9
3,5
4,3
3,7
2009
142
448
502
191
445
220
632
400
-53,1%
4,3%
-14,0%
3,2%
-33,5%
-15,5%
9,6%
-17,6%
Dynamika
1997/2008
-48,8%
25,4%
5,5%
40,4%
-14,3%
5,2%
30,8%
19,3%
3,6%
77,8%
45,8%
56,1%
29,9%
46,7%
63,8%
34,2%
Dynamika
1997/2009
15,45%
118,54%
83,88%
114,61%
71,81%
89,66%
100,63%
103,05%
* - udział bezrobotnych obliczony na bazie danych o ludności w wieku produkcyjnym z 2008r.
tel. 012 423 22 41
[email protected]
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Liszki
Wg wykształcenia
13,38% 9,38% 9,16%
30,99% 24,55% 26,49%
11,97% 10,94% 10,56%
28,87% 31,25% 26,29%
14,79% 23,88% 27,49%
Michałowice
-wyższe
-Policealne i średnie zawodowe
-Średnie ogólnokształcące
-Zasadnicze zawodowe
-Gimnazjum i podstawowe
Struktura bezrobocia
Tabela 7 Struktura bezrobocia
11,52%
26,70%
9,95%
30,89%
20,94%
7,64%
23,37%
13,26%
34,16%
21,57%
19,09%
26,36%
12,27%
20,00%
22,27%
15,35%
25,00%
11,08%
28,80%
19,78%
15,00%
26,50%
13,00%
25,00%
20,50%
19
Do 1 miesiąca
1 - 3 miesięcy
4 - 6 miesięcy
7 -12 miesięcy
13 - 24 miesiące
Powyżej 24 m-ce
Wg czasu pozostawania bez pracy
9,86% 9,15% 7,57% 6,81%
27,46% 17,19% 22,11% 18,32%
21,13% 21,43% 19,72% 18,32%
21,13% 24,11% 25,10% 26,70%
12,68% 14,96% 15,14% 15,18%
7,75% 13,17% 10,36% 14,66%
8,31%
18,65%
19,55%
27,87%
15,28%
10,34%
5,45%
18,64%
17,73%
24,09%
22,73%
11,36%
10,60%
17,09%
20,09%
26,11%
13,29%
12,82%
8,75%
21,75%
21,75%
20,75%
16,25%
10,75%
Wnioski:
W ostatnim roku (2008/2009) na terenie wszystkich gmin zanotowano znaczny wzrost liczby
bezrobotnych. Na terenie gminy Zielonki w 2009 roku zarejestrowanych było 400 osób co
stanowiło około 3,7% ogólnej liczby ludności w wieku produkcyjnym. Co prawda wzrost
zanotowany w ostatnim roku był duży, ale udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie
ludności w wieku produkcyjnym ciągle utrzymuje się na bardzo niskim poziomie.
Pomimo gwałtownego wzrostu liczby bezrobotnych w ostatnim roku bezrobocie nie stanowi
dużego problemu na ternie gminy Zielonki. Świadczy o tym niski ich udział w ogóle ludności w
wieku produkcyjnym jak również krótki czas pozostawania bez pracy. Większość bezrobotnych
na terenie gminy Zielonki poszukuje pracy krócej niż pół roku.
6 DOCHODY I WYDATKI BUDŻETOWE
Wielkość dochodów i wydatków budżetowych na jednego mieszkańca w okresie 2002 - 2008
plasuje gminę Zielonki w ścisłej czołówce na tle gmin stanowiących bazę porównawczą. Analiza
została oparta o dane zaczerpnięte z bazy danych Głównego Urzędu Statystycznego. Jako
kryterium porównania przyjęto analizę następujących wartości budżetowych: wartości dochodów
i wydatków na 1 mieszkańca, poziom wydatków inwestycyjnych, wydatki na szkolnictwo i
opiekę zdrowotną oraz wydatki komunalne.
a) porównanie dochodów i wydatków budżetu gminy na 1 mieszkańca
W 2002 roku dochody w gminie Zielonki wyniosły około 16,6mln złotych co daje około 1.139
złotych na jednego mieszkańca. Był to wynik dość przeciętny - jedynie dwie gminy Kocmyrzów-Luborzyca oraz Wielka Wieś charakteryzowały się niższymi dochodami. W roku
2008 wartość dochodów w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosła w gminie Zielonki już
2.622 zł i była to jedna z wyższych wartości w grupie porównawczej. W roku tym tylko dwie
gminy – Mogilany oraz Wielka Wieś - mogły pochwalić się wyższymi dochodami. W badanym
okresie, w przeciągu 6 lat, największymi wzrostami dochodów w przeliczeniu na jednego
mieszkańca mogą pochwalić się gminy Zielonki oraz Wielka Wieś. Dochody w tych gminach w
przeliczeniu na jednego mieszkańca wzrosły ponad dwukrotnie. Wartości wydatków
budżetowych na jednego mieszkańca kształtowały się analogicznie do poziomu dochodów.
b) środki z budżetu Unii Europejskiej
tel. 012 423 22 41
[email protected]
20
Po akcesji Polski do Unii Europejskiej część wpływów do budżetów gmin stanowią środki z
programów europejskich. Udział tych środków w budżetach stanowi o aktywności inwestycyjnej
gmin oraz sprawności w pozyskiwaniu funduszy.
Największe środki z Unii Europejskiej w przeliczeniu na jednego mieszkańca uzyskały gminy
Wielka Wieś oraz Mogilany. Łącznie za dwa lata 2007 i 2008 uzyskały odpowiednio 224 zł oraz
199 zł. Gmina Zielonki plasuje się tuż za wyżej wymienionymi gminami z łączną kwotą 94 zł na
jednego mieszkańca (65zł w 2007 oraz 29 złotych w 2008 r.). Ponadto w ostatnim roku 2009 nie
objętym analizą gmina Zielonki pozyskała znaczne środki unijne na realizacje rozpoczętych
inwestycji, które nie zostały uwzględnione w tych statystykach. Spodziewać się zatem należy
wzrostu wartości wpływów z tego źródła w roku 2009.
Należy jednak dodać, że wartość środków z budżetu Unii Europejskiej ma bardzo chwiejny
charakter i zależy od ilości przeprowadzanych inwestycji w danym okresie na terenie gminy.
c) wydatki na oświatę i wychowanie
Największy udział (ok. 40%) wydatków na jednego mieszkańca w budżecie każdej gminy
stanowią wydatki na oświatę i wychowanie. W budżecie gminy Zielonki w latach 2002, 20072008, udział tych wydatków kształtował się następująco 2002 – 36,1%, 2007 – 31,6%, 2008 –
33,2%.W wydatkach tych ujęto zarówno wydatki o charakterze majątkowym jak i bieżącym.
Wartość wydatków na oświatę i wychowanie na osobę w roku 2002 wyniosła 411 zł i była to
najniższa wartość spośród wszystkich gmin poddanych badaniu. Natomiast w roku 2008 wartość
wydatków w omawianej kategorii wyniosła 992 zł na osobę, co było jedną z wyższych wartości.
Jedynie gminy: Igołomia-Wawrzeńczyce i Mogilany osiągnęły wyższą wartość tej kategorii
wydatków.
Wydaje się, że zdecydowanie większe znaczenie poznawcze ma analiza wydatków na oświatę i
wychowanie w przeliczeniu na jednego ucznia. Taka też analiza zostanie przeprowadzona w
późniejszej części opracowania (rozdział edukacja). Analizie poddana zostanie nie tylko strona
wydatkowa ale również źródło pochodzenia środków przeznaczanych na ten cel czyli subwencja
oświatowa.
d) wydatki na gospodarkę mieszkaniową na mieszkańca gminy
Warto zauważyć, iż gmina Zielonki ma stosunkowo wysoki udział wydatków na gospodarkę
mieszkaniową. W roku 2002 udział tych wydatków stanowił 2%, natomiast w roku 2007 aż 7,5%
a w roku 2008 7,1%. Wydatki w przeliczeniu na jednego mieszkańca w tym zakresie były
zdecydowanie największe spośród wszystkich gmin w badanym okresie. W poszczególnych
latach wyniosły one 23 zł w roku 2002, 172 zł w 2007 oraz 211 zł w 2008. Na stosunkowo
wysoki udział tych wydatków miały na pewno wpływ inwestycje przeprowadzane przez gminę.
W tej grupie wydatków znajdują się bowiem inwestycje związane z remontowaniem i adaptacją
gminnych budynków wielofunkcyjnych.
e) struktura dochodów
tel. 012 423 22 41
[email protected]
21
Największy udział w dochodach gminy mają dochody własne gminy, do których zalicza się:
wpływy z podatków, opłat, dochody z majątku, dochody z kar pieniężnych i grzywien, odsetki od
udzielonych pożyczek, spadki, darowizny i inne. W 2008 roku dochody własne stanowiły około
54% dochodów gmin ujętych w zestawieniu. Gmina Zielonki charakteryzowała się większym
udziałem dochodów własnych w strukturze dochodów niż większość gmin biorących udział w
porównaniu. Dochody własne gminy Zielonki stanowiły w poszczególnych latach 52,4% -2002,
69,3% - 2007 oraz 66,7% 2008. W latach 2007 i 2008 jedynie gmina Wielka Wieś mogła się
pochwalić większym udziałem dochodów własnych w strukturze dochodów.
Do najważniejszych dochodów własnych każdej gminy należy udział w podatku od osób
fizycznych (PIT). W badanym okresie przeciętny udział tej grupy dochodów w dochodach
własnych we wszystkich analizowanych gminach wyniósł średnio 36%. W 2008 r. najmniejsze
wpływy z tego tytułu uzyskiwała gmina Igołomia-Wawrzeńczyce - zaledwie 1,8 mln, natomiast
największe gmina Zabierzów - 15,8 mln zł. Gmina Zielonki miała niewiele mniejsze wpływy z
tego tytułu - 14,9 mln zł. Warto zauważyć, iż tylko gminy Zabierzów i Zielonki przekroczyły
10 mln zł dochodów z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Należy jednak zaznaczyć, iż gmina Zabierzów, która nominalnie osiągnęła najwyższy dochód z
tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych, jest największą gminą ujętą w
zestawieniu. Dlatego też analizę uzupełniono o dochód w przeliczeniu na 1 mieszkańca. W takim
zestawieniu zdecydowanie największymi wpływami do budżetu charakteryzuje się gmina
Zielonki - 891 zł. W przypadku gminy Zabierzów wartość tego wskaźnika była znacznie niższa i
wyniosła 685 zł; nieco gorszy wynik osiągnęła gmina Mogilany - 698,03 zł. Najmniejszymi
dochodami z tego tytułu w przeliczeniu na jednego mieszkańca charakteryzowała się gmina
Igołomia-Wawrzeńczyce 236 zł.
Wpływy z tytułu udziału w podatku dochodowego od osób fizycznych były najważniejszym w
strukturze dochodów gminy Zielonki. W roku 2008 stanowiły one aż 51% dochodów własnych
gminy. Tak wysoki udział dochodów z tytułu podatku PIT jest wynikiem realizowanej przez
ostatnie 10 lat strategii, w której nakierowano działania gminy na ludność a nie rozwój dużych
firm i przemysłu. Warto dodać, że w roku 2002 wpływy z tego tytułu wyniosły 3,3mln złotych i
wówczas stanowiły około 38% dochodów własnych gminy. W roku 2008 wpływy z tego tytuły
były ponad czterokrotnie większe i wyniosły 14,9mln złotych.
Duże znaczenie w strukturze dochodów własnych poszczególnych gmin mają również wpływy z
tytułu podatku od nieruchomości. W badanej grupie gmin ich udział wynosił około 21%.
Największe wpływy do budżetu z tego tytułu osiągała gmina Zabierzów - ok. 8,1 mln zł, co w
przeliczeniu na jednego mieszkańca daje 349 zł. Wysokie wpływy miała również gmina Wielka
Wieś - ok. 4,1 mln zł, co na jednego mieszkańca daje 429 zł. Gmina Zielonki osiągnęła dochód w
kwocie 3,3mln zł, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca daje 196 zł.
Poza dochodami własnymi gminy znaczny udział w dochodach jednostek samorządowych mają
subwencje około 35%, w tym subwencja oświatowa, stanowiąca jej zdecydowaną większość
Udział subwencji w dochodach gminy Zielonki stanowił jednak znacznie mniejszy udział co jest
tel. 012 423 22 41
[email protected]
22
spowodowane wysokimi dochodami własnymi gminy. W roku 2008 w gminie Zielonki udział ten
wyniósł około 20,8%. W 2008 roku subwencja oświatowa w gminie Zielonki wyniosła 9,2mln
złotych co było wartością przeciętną. W trzech gminach zanotowano większe wpływy z tytuły
subwencji. Inaczej kształtuje się sytuacja gdy wartość subwencji przeliczymy na mieszkańca
gminy. W 2008 roku w gminie Zielonki przypadało 546złotych na każdego mieszkańca, i tylko
dwie gminy Zabierzów i Wielka Wieś charakteryzują się mniejszymi wpływami. Z racji tego, że
zdecydowaną większość subwencji stanowi subwencja oświatowa, kluczowa może być analiza
jej wielkości w odniesieniu do liczby uczniów. Taka analiza zostanie przeprowadzona w dalszej
części tego opracowania.
f) struktura wydatków
Jedną z ważniejszych grup wydatków w kontekście rozwoju gminy są nakłady inwestycyjne i
wydatki z tym związane. W 2008 udział wydatków inwestycyjnych utrzymywał się na poziomie
około 30% ogółu wydatków. Największe wydatki inwestycyjne w 2008 roku poniesiono w
gminie Zielonki, było to aż 23,9mln zł. Żadna inna gmina wpośród wszystkich poddanych
analizie nie przekroczyła 20mln zł. Bardzo blisko tej granicy była gmina Wielka Wieś, która w
2008 roku wydatkowała na inwestycje niemal 20mln zł. Warto jednak zauważyć, iż to właśnie na
terenie gminy Wielka Wieś wydatki inwestycyjne w przeliczeniu na jednego mieszkańca
wyniosły najwięcej – 2,058 zł. Druga pod tym względem była gmina Zielonki z wynikiem 1.426
zł na jednego mieszkańca. Na drugim biegunie znalazła się najbiedniejsza gmina zestawienia
czyli gmina Igołomia-Wawrzeńczyce – 280 zł..
tel. 012 423 22 41
[email protected]
23
Tabela 8 Dochody i wydatki budżetowe (w wartościach bezwzględnych i na osobę) w gminach w latach 2002, 2007- 2008
tel. 012 423 22 41
[email protected]
24
2002
2007
2008
DOCHODY BUDŻETÓW GMIN
Dochody ogółem
ogółem
Dochody majątkowe
ogółem
ze sprzedaży majątku
Dochody własne
razem
podatek rolny
podatek leśny
podatek od nieruchomości
podatek od środków transportowych
wpływy z innych lokalnych opłat
wpływy z opłaty skarbowej
podatek od czynności cywilnoprawnych
dochody z majątku
dochody z majątku - dochody z najmu i
dzierżawy składników majątkowych JST
wpływy z usług
dochody podatkowe
udziały w podatkach budżetu państwa razem
- udziały w PIT
- udziały w CIT
Subwencje ogólne
razem
- w tym subwencja oświatowa
Dotacje
dotacje celowe z budżetu państwa
dotacje otrzymane z funduszy celowych
dotacje celowe na zadania realizowane na
podst. porozumień między jednostkami
samorządu terytorialnego
Środki na dofinansowanie własnych zadań pozyskane z
innych źródeł
ogółem
Środki z budżetu Unii Europejskiej
ogółem
tel. 012 423 22 41
[email protected]
2002
2007
2008
Liszki
2007
2002
2008
Michałowice
2007
2002
2008
9 007 884
14 664 505
16 766 081
13 261 527
24 236 961
25 436 021
18 870 476
28 936 062
33 381 930
8 980 678
18 242 229
18 271 323
-
1 021 903
544 185
1 573 027
1 156 299
0
1 589 397
0
329 967
0
-
925 202
719 802
1 938 965
1 760 146
-
1 863 556
3 002
7 697
0
2 729 245
604 538
887 105
262 634
851
41 631
64 242
4 865 787
647 745
783 696
378 891
0
33 897
85 142
638 211
5 940 253
783 611
130
827 498
412 182
0
33 180
104 932
1 265 984
4 803 719
713 449
1 377 167
143 680
9 965
653
235 118
8 718 728
819 268
1 446 684
201 609
190 629
53 718
745 072
525 646
10 263 203
1 074 485
6 001
1 365 342
185 534
500 285
51 413
582 606
577 377
7 371 364
449 574
2 103 422
138 110
167 853
63 654
735 311
11 858 619
659 530
2 368 944
297 819
1 012
67 369
1 360 534
1 103 796
16 003 757
973 292
5 126
2 749 747
267 263
340 110
87 630
1 246 924
2 159 454
3 422 139
473 311
1 169 597
116 438
5 727
42 448
82 330
9 243 184
593 581
1 284 390
177 647
83
72 899
1 408 138
1 766 957
8 852 494
824 767
2 935
1 318 693
170 649
16 603
51 365
975 592
210 417
80 390
545 428
542 183
3 245
94 026
228 440
1 924 523
1 649 340
1 623 902
25 438
109 685
295 379
2 149 850
1 850 525
1 806 292
44 233
72 423
1 676 119
1 675 603
516
198 033
109 191
3 273 579
4 286 848
4 274 281
12 567
363 654
115 754
3 302 667
5 388 139
5 371 473
16 666
0
2 275 818
2 211 172
64 646
383 994
1 305
4 778 908
5 245 295
5 115 801
129 494
398 820
4 825
5 431 457
6 935 172
6 777 731
157 441
12 870
1 030 888
1 029 773
1 115
165 755
9 756
3 507 189
3 187 783
3 184 058
3 725
210 417
59 653
3 314 670
4 111 946
4 085 363
26 583
5 132 633
-
6 438 378
4 670 055
7 341 219
5 205 253
7 132 940
-
10 046 083
6 764 577
11 107 380
7 695 979
9 889 025
-
12 170 288
9 131 485
12 982 448
9 445 666
4 583 425
-
6 480 489
4 915 210
7 004 489
5 633 983
1 002 291
37 215
2 737 487
74 593
3 324 952
109 316
1 243 717
15 547
4 291 963
66 100
3 888 293
84 649
1 242 678
150 000
4 500 060
58 440
4 213 667
116 349
904 998
25 300
2 178 204
53 850
2 130 086
70 358
71 961
55 738
50 341
65 604
76 128
92 495
97 409
81 457
65 710
44 816
286 502
213 897
34 539
492 521
100 183
0
1 037 960
31 773
120 000
267 199
138 592
-
-
-
-
331 868
8 361
-
982 342
0
-
25 642
0
-
233 471
75 182
25
Mogilany
2007
2002
DOCHODY BUDŻETÓW GMIN
Dochody ogółem
ogółem
Dochody majątkowe
ogółem
ze sprzedaży majątku
Dochody własne
razem
podatek rolny
podatek leśny
podatek od nieruchomości
podatek od środków transportowych
wpływy z innych lokalnych opłat
wpływy z opłaty skarbowej
podatek od czynności cywilnoprawnych
dochody z majątku
dochody z majątku - dochody z najmu i
dzierżawy składników majątkowych JST
wpływy z usług
dochody podatkowe
udziały w podatkach budżetu państwa razem
- udziały w PIT
- udziały w CIT
Subwencje ogólne
razem
- w tym subwencja oświatowa
Dotacje
dotacje celowe z budżetu państwa
dotacje otrzymane z funduszy celowych
dotacje celowe na zadania realizowane na
podst. porozumień między jednostkami
samorządu terytorialnego
Środki na dofinansowanie własnych zadań pozyskane z
innych źródeł
ogółem
Środki z budżetu Unii Europejskiej
ogółem
tel. 012 423 22 41
[email protected]
2008
Wielka Wieś
2007
2002
2008
Zabierzów
2007
2002
2008
Zielonki
2007
2002
2008
14 640 948
29 394 333
30 875 020
10 018 398
99 459 719
28 641 498
30 373 743
45 379 722
55 853 517
16 600 480
41 731 150
43 974 680
0
2 090 533
0
1 768 192
0
-
81 330 325
0
1 934 251
12 451
-
749 956
122
2 171 852
0
0
5 743 132
0
4 316 443
0
6 571 099 16 536 495 16 641 290
215 567
371 504
612 763
15 170
1 962 446
1 797 767
1 797 323
117 200
175 222
138 901
12 540
17 400
18 700
51 456
73 594
45 780
2 264 513
1 411 158
128 022
1 892 039
174 354
5 226 199 92 733 606 20 174 907 18 445 141 27 963 283 36 485 863
297 658
403 302
653 535
306 049
751 094
1 372 008
9 865
24 199
2 443 099
3 444 201
4 163 062
7 905 815
6 276 019
8 073 453
100 952
137 909
149 683
254 238
318 337
276 672
0
76 059
745 672
440
258 403
524 308
51 002
74 090
57 901
159 855
187 993
152 452
1 180 130
879 137
3 335 271
2 326 120
141 132 80 871 065
592 953
984 573
868 064
1 165 834
8 706 288 28 928 111 29 351 636
388 170
588 012
714 802
2 045
2 508 956
3 209 727
3 283 281
170 009
474 419
665 541
1 900
2 094 664
1 605 685
75 650
158 610
129 885
2 797 886
1 654 342
855 209
5 323 685
2 781 263
1 066 535
2 100 519
2 088 648
11 871
29 701
1 592 704
4 842 475
6 847 149
6 539 165
307 984
44 035
2 003 994
4 264 241
8 305 155
8 164 839
140 316
9 352
1 357 695
1 375 314
-17 619
102 740
136 076
5 300 080
5 325 477
5 241 740
83 737
82 706
155 488
5 869 344
6 611 197
6 274 589
336 608
48 750
5 019 789
4 401 493
618 296
438 108
264 489
10 909 584
14 728 385
13 096 947
1 631 438
474 232
214 744
12 383 294
19 960 149
15 846 661
4 113 488
0
3 328 665
3 312 816
15 849
795 633
321 391
7 294 516
12 716 587
12 172 540
544 047
841 005
373 486
6 633 467
15 425 563
14 944 211
481 352
6 481 424
-
7 685 590
6 825 215
8 631 917
7 703 382
3 836 497
-
3 751 076
3 751 076
4 286 626
4 286 626
9 125 523
-
11 185 850
11 185 850
12 506 835
12 506 835
5 853 950
-
7 853 433
7 853 433
9 163 134
9 163 134
1 317 245
179 186
4 024 254
133 340
5 436 683
61 388
757 212
180 645
2 346 742
155 074
4 003 152
64 722
2 138 558
169 571
5 275 585
527 089
5 087 455
961 545
1 916 395
21 000
3 783 131
58 622
5 339 894
81 948
91 994
1 011 925
103 742
17 845
473 221
112 091
344 950
402 514
811 819
98 547
0
38 069
0
2 730
3 768
-
-
-
150 000
25 401
69 272
4 300
1 107 852
454 125
-
882 843
1 425 762
-
450 000
1 717 292
-
0
318 853
-
1 062 781
482 879
26
Podział ze względu na charakter wydatków
ogółem
wydatki majątkowe ogółem
wydatki majątkowe inwestycyjne
wydatki bieżące ogółem
dotacje ogółem
świadczenia na rzecz osób fizycznych
wydatki bieżące jednostek budżetowych
obsługa długu publicznego
pozostałe wydatki
Podział ze względu na cel wydatków
Wydatki na rolnictwo i łowiectwo
Wydatki na transport i łączność
- w tym drogi publiczne
Wydatki na gospodarkę komunalną i
ochronę środowiska
Wydatki na gospodarkę mieszkaniową
Wydatki na oświatę i wychowanie
- szkoły podstawowe
- dowożenie uczniów do szkół
- gimnazja
- przedszkola
Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego
Wydatki na ochronę zdrowia
Wydatki na opiekę społeczną i pozostałe zadania w
zakresie polityki społecznej
Wydatki na kulturę fizyczną i sport
Wydatki na administrację publiczną
Wydatki na bezpieczeństwo publiczne i ochronę
przeciwpożarową
Pozostałe (w tym wydatki na turystykę)
tel. 012 423 22 41
[email protected]
2002
2007
2008
2002
2007
2008
2002
Liszki
2007
9 004 494
178 587
178 587
255 400
1 142 831
7 415 237
12 439
14 383 916
1 599 594
1 599 594
113 700
2 861 485
9 661 624
125 005
147 513
16 259 819
2 144 126
2 144 126
14 115 693
219 014
2 629 374
11 130 888
120 924
-
13 255 786
1 789 808
1 789 808
487 869
1 313 351
9 598 764
65 994
24 972 948
6 262 203
6 262 203
657 414
4 267 965
13 746 226
459
39 139
54 111
314 530
252 540
826 964
679 921
481 883
357 550
1 988 883
1 230 835
103 304
1 186 133
847 240
283 129
20 269
4 876 644
3 072 207
128 682
1 319 794
180 751
52 455
177 855
358 416
203 554
6 969 127
4 150 256
195 043
1 485 442
656 649
132 476
115 860
428 900
196 440
7 903 009
4 538 987
212 523
1 692 414
686 924
131 578
92 712
816 384
13 719
1 269 854
2 645 417
64 502
1 613 873
1 125 544
203 038
570 769
Michałowice
2007
2008
2002
25 162 841
4 815 543
4 815 543
20 347 298
791 685
4 053 759
15 460 813
11 958
-
19 555 025
5 144 228
5 144 228
376 356
1 418 072
12 419 501
196 868
28 122 586
5 239 976
5 239 976
771 693
4 966 958
17 064 143
79 486
79 817
31 522 711
6 481 115
6 481 115
25 041 597
1 684 370
4 750 278
18 529 195
55 782
-
8 734 164
2 002 054
2 002 054
257 260
693 439
5 735 092
46 319
15 695 763
2 650 139
2 650 139
961 280
2 291 844
9 599 769
159 772
192 732
18 485 770
3 945 762
3 945 762
14 540 008
1 431 310
2 344 727
10 569 665
178 612
-
334 564
3 116 492
2 765 795
451 933
4 247 385
3 764 790
2 454 774
1 613 455
792 698
3 380 862
2 560 459
1 947 515
2 472 445
4 061 237
3 124 879
205 054
918 792
584 562
200 230
1 968 628
1 626 505
226 274
2 873 221
2 449 222
731 700
42 394
7 250 618
4 359 574
99 233
2 236 618
336 162
299 139
142 988
833 566
196 277
11 364 635
5 338 205
378 221
4 138 658
559 800
475 159
508 254
915 287
574 804
10 065 031
5 777 702
508 569
2 069 086
712 566
483 463
501 352
437 838
52 579
10 162 200
5 359 708
251 576
3 899 647
301 235
72 241
622 529
856 153
43 615
12 397 909
7 183 147
363 282
3 216 658
449 547
109 500
381 548
1 153 009
34 556
14 123 302
8 070 582
393 485
3 863 374
502 359
143 000
218 768
322 964
18 506
5 006 482
2 405 009
63 146
2 120 202
144 922
160 380
51 870
275 496
1 011 249
6 267 559
3 330 807
203 570
1 942 193
264 074
633 918
75 845
763 018
402 606
7 057 190
3 676 737
286 457
2 127 538
443 817
656 427
90 851
2 459 011
96 148
1 786 921
1 105 433
57 452
1 974 881
4 324 279
179 160
3 082 454
4 150 075
140 976
3 083 978
1 147 226
105 489
2 136 232
4 550 761
208 322
2 775 998
4 511 807
297 525
3 187 548
494 360
30 334
1 279 636
2 338 289
0
2 448 416
2 571 754
0
2 836 205
214 826
603 842
361 744
384 890
173 220
365 377
183 180
750 462
248 605
608 853
738 306
581 208
245 786
132 125
344 010
616 255
391 968
2008
27
2002
Podział ze względu na charakter wydatków
ogółem
wydatki majątkowe ogółem
wydatki majątkowe inwestycyjne
wydatki bieżące ogółem
dotacje ogółem
świadczenia na rzecz osób fizycznych
wydatki bieżące jednostek budżetowych
obsługa długu publicznego
pozostałe wydatki
Podział ze względu na cel wydatków
Wydatki na rolnictwo i łowiectwo
Wydatki na transport i łączność
Wydatki na gospodarkę komunalną i
Wydatki na gospodarkę mieszkaniową
Wydatki na oświatę i wychowanie
- szkoły podstawowe
- dowożenie uczniów do szkół
- gimnazja
- przedszkola
Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego
Wydatki na ochronę zdrowia
Wydatki na opiekę społeczną i pozostałe zadania w
zakresie polityki społecznej
Wydatki na kulturę fizyczną i sport
Wydatki na administrację publiczną
Wydatki na bezpieczeństwo publiczne i ochronę
przeciwpożarową
Pozostałe (w tym wydatki na turystykę)
tel. 012 423 22 41
[email protected]
Mogilany
2007
2008
2002
Wielka Wieś
2007
2008
2002
Zabierzów
2007
2008
2002
Zielonki
2007
2008
14 584 438
2 165 539
2 165 539
368 963
1 409 432
10 482 573
157 931
34 261 402
10 413 994
10 413 994
817 335
4 491 330
18 320 053
198 004
218 689
39 518 927
13 664 042
13 664 042
25 854 885
1 393 830
4 302 192
19 487 121
659 686
-
9 861 044
1 323 191
1 323 191
337 520
917 166
6 976 288
306 879
27 324 708
9 841 705
9 841 705
928 051
2 598 660
13 540 357
371 857
415 935
38 339 306
20 135 412
19 986 197
18 203 893
1 357 846
2 613 833
13 911 147
307 308
-
30 527 293
10 022 988
10 022 988
1 261 771
2 407 650
16 524 356
310 528
48 124 013
13 551 940
13 551 940
3 237 491
5 946 391
24 531 710
623 187
856 481
57 215 983
17 849 088
17 848 850
39 366 895
4 071 866
5 556 661
28 601 689
825 685
-
16 594 966
3 478 546
3 478 546
942 433
995 688
10 413 139
765 160
37 247 106
14 397 083
13 767 083
737 867
3 734 985
18 108 202
239 329
268 969
50 157 226
23 916 805
23 916 805
26 240 421
1 677 059
3 557 611
20 806 520
185 052
-
1 386 611
1 033 829
666 130
3 078 362
3 536 915
3 122 278
5 724 808
3 550 940
2 990 069
11 108
339 407
220 114
1 057 759
3 396 434
1 604 936
246 758
12 959 685
10 486 495
256 190
3 704 952
2 619 751
366 107
5 013 481
3 700 279
493 861
6 384 050
4 996 177
1 040 584
1 901 295
1 115 780
3 209 482
4 486 418
3 798 800
5 279 541
4 858 162
3 873 009
1 330 457
22 240
6 056 543
3 800 426
90 734
1 323 966
170 240
356 967
85 659
1 948 323
203 299
13 326 417
7 794 880
223 505
2 937 354
1 265 436
2 083 569
148 396
2 284 049
120 222
14 529 901
5 606 118
266 492
6 233 359
1 247 962
2 653 147
97 877
1 327 963
45 413
4 359 483
2 754 359
69 734
987 831
239 377
226 400
81 110
3 058 496
3 898 223
8 810 888
4 513 287
265 944
2 898 953
355 551
429 317
127 506
7 906 410
674 665
8 167 558
4 836 598
281 327
1 490 672
500 900
607 000
104 531
3 143 801
411 199
15 099 287
8 098 353
323 124
5 626 128
482 499
504 300
366 153
6 001 081
1 664 701
17 897 095
9 611 894
699 604
5 343 905
924 789
807 922
405 307
7 066 916
2 731 998
21 258 453
10 824 080
760 171
5 071 995
3 117 350
1 137 193
434 317
1 081 592
333 091
5 989 714
3 818 938
95 949
1 253 967
238 992
310 000
268 128
4 931 730
2 797 113
11 774 897
6 686 193
233 969
2 308 152
1 495 695
565 460
171 952
9 046 951
3 536 900
16 631 991
10 734 816
272 899
2 654 172
1 772 359
644 873
136 404
1 357 306
39 963
1 795 281
5 614 113
540 518
3 219 458
4 996 336
499 431
4 055 920
715 798
19 687
1 918 002
2 577 789
124 781
2 105 105
2 801 035
461 821
2 714 225
2 090 075
210 814
3 439 231
5 472 653
2 481 486
5 197 305
5 612 817
2 839 640
5 829 179
1 111 522
68 681
3 087 393
4 104 696
125 582
4 208 949
4 141 568
284 488
4 692 361
1 119 582
64 718
497 313
70 267
936 029
816 673
211 913
1 526 497
238 188
1 457 428
1 301 291
643 038
2 173 835
605 123
2 822 437
1 402 966
316 244
554 584
474 397
429 589
28
Igołomia-Wawrzeńczyce Kocmyrzów-Luborzyca
2002
2007
2008
2002
2007
2008
Dochody na 1 mieszkańca
ogółem
dochody własne
dochody własne - dochody podatkowe
- w tym od nieruchomośći
- w tym rolny
dochody podatkowe
(udziały w podatkach dochodowych)
- dochody podatkowe PIT
- dochody podatkowe CIT
subwencje
- w tym oświatowa
dotacje
środki z budżetu UE
Wydatki na 1 mieszkańca
ogółem
na rolnictwo i łowiectwo
na transport i łączność
na gospodarkę komunalną i
na gospodarkę mieszkaniową
na oświatę i wychowanie
na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego
na ochronę zdrowia
na opiekę społeczną i pozostałe
zadania w zakresie polityki społecznej
na kulturę fizyczną i sport
na administrację publiczną
wydatki bieżące
wydatki inwestycyjne
tel. 012 423 22 41
[email protected]
2002
Liszki
2007
2008
Michałowice
2002
2007
2008
1 177
357
116
79
1 918
637
252
103
85
2 188
775
281
108
102
1 040
377
108
56
1 809
651
244
108
61
1 881
759
244
101
79
1 255
490
140
30
1 830
750
302
150
42
2 088
1 001
340
172
61
1 240
472
161
65
2 259
1 145
434
159
73
2 224
1 078
403
161
100
71
71
0
671
145
-
216
212
3
842
611
375
43
241
236
6
958
679
455
1
131
131
0
559
104
-
320
319
1
750
505
331
73
398
397
1
821
569
301
0
151
147
4
658
99
-
332
324
8
770
578
293
2
434
424
10
812
591
275
0
142
142
0
633
135
-
395
394
0
802
609
312
29
501
497
3
853
686
294
9
1 177
7
41
33
1 882
108
89
63
2 122
47
260
161
1 039
8
93
66
1 864
25
233
206
1 861
33
314
278
1 301
163
107
53
1 779
214
162
123
1 971
155
254
195
1 206
28
127
81
1 944
25
244
201
2 250
28
350
298
37
3
637
7
23
47
27
912
17
15
56
26
1 031
17
12
57
3
568
23
11
62
15
848
35
38
68
43
744
36
37
29
3
676
5
41
54
3
784
7
24
72
2
883
9
14
45
3
691
22
7
34
125
776
78
9
93
49
859
80
11
107
2
166
346
8
211
321
13
233
87
5
155
323
13
230
307
10
228
76
7
142
288
13
176
282
19
199
68
4
177
290
0
303
313
0
345
1 154
23
1 672
209
1 842
280
899
140
1 397
467
1 505
356
959
342
1 447
331
1 566
405
929
276
1 615
328
1 770
480
29
Mogilany
2002
2007
2008
Dochody na 1 mieszkańca
ogółem
dochody własne
dochody własne - dochody podatkowe
- w tym od nieruchomoś ći
- w tym rolny
dochody podatkowe
(udziały w podatkach dochodowych)
- dochody podatkowe PIT
- dochody podatkowe CIT
s ubwencje
- w tym oświatowa
dotacje
ś rodki z budżetu UE
ogółem
na rolnictwo i łowiectwo
na transport i łączność
na gospodarkę komunalną i
na gospodarkę mies zkaniową
na oś wiatę i wychowanie
na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego
na ochronę zdrowia
na opiekę społeczną i pozos tałe
zadania w zakres ie polityki s połecznej
na kulturę fizyczną i sport
na administrację publiczną
wydatki bieżące
wydatki inwes tycyjne
tel. 012 423 22 41
[email protected]
Wielka Wieś
2002
2007
2008
Zabierzów
2002
2007
2008
Zielonki
2002
2007
2008
1 413
634
189
21
2 552
1 436
420
156
32
2 640
1 423
365
154
52
1 125
587
274
33
10 355
9 655
552
359
42
2 949
2 077
604
429
67
1 405
853
366
14
1 995
1 229
480
276
33
2 415
1 577
535
349
59
1 139
597
172
27
2 572
1 783
450
198
36
2 622
1 750
396
196
43
203
202
1
625
153
-
594
568
27
667
593
449
77
710
698
12
738
659
479
122
152
154
-2
431
107
-
554
546
9
391
391
310
47
681
646
35
441
441
430
177
232
204
29
422
123
-
647
576
72
492
492
273
0
863
685
178
541
541
297
14
228
227
1
402
140
-
784
750
34
484
484
237
65
920
891
29
546
546
326
29
1 407
134
100
64
2 975
267
307
271
3 379
489
304
256
1 107
1
38
25
2 845
110
354
167
3 947
25
1 334
1 080
1 413
12
171
121
2 115
16
220
163
2 474
21
276
216
1 139
71
130
77
2 296
198
276
234
2 991
315
290
231
128
2
584
34
8
169
18
1 157
181
13
195
10
1 242
227
8
149
5
490
25
9
318
406
917
45
13
814
69
841
62
11
145
19
699
23
17
264
73
787
36
18
306
118
919
49
19
74
23
411
21
18
304
172
726
35
11
539
211
992
38
8
131
4
173
487
47
280
427
43
347
80
2
215
268
13
219
288
48
279
97
10
159
241
109
228
243
123
252
76
5
212
253
8
259
247
17
280
1 199
209
2 070
904
2 210
1 168
959
149
1 820
1 025
1 874
2 058
949
464
1 520
596
1 702
772
900
239
1 408
848
1 565
1 426
30
Wnioski:
W okresie 2002 - 2008 dochody budżetowe w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy
Zielonki wzrosły ponad dwukrotnie. Ten szybki wzrost dochodów budżetowych pozwolił
gminie Zielonki awansować wśród analizowanej grupy gmin na 3 miejsce pod względem
dochodów na jednego mieszkańca. Gmina Zielonki znajduje się również w czołówce gmin
pod względem wielkości pozyskanych środków z Unii Europejskiej w ostatnich dwóch latach.
Niemniej jednak zauważalny jest spadek tych środków w roku 2008, co sprawia że różnica
pomiędzy najlepszymi gminami (Mogilany, Wielka Wieś) powiększa się. W związku z
inwestycjami realizowanymi na terenie gminy w roku 2009, nie ujętym w analizie, można się
spodziewać znacznych wzrostów środków pozyskanych przez gminę Zielonki w kolejnych
latach. Należy również dodać, że środki płynące z Unii Europejskiej cechują się wysoką
zmiennością w zależności od liczby realizowanych na terenie gmin inwestycji.
Największe znaczenie w strukturze dochodów gminy Zielonki mają dochody własne gminy
(67%), szczególnie udział w podatku od osób fizycznych. Dochody podatkowe z tytułu PIT
stanowią 34% ogółu dochodów gminy. Tak wysokiego udziału podatku PIT w dochodach
ogółem nie ma żadna inna analizowana gmina. Duże znaczenie dla budżetu gminy mają
również subwencje (21%), a w szczególności subwencja oświatowa. Z racji dużych
dochodów własnych gminy Zielonki, subwencja oświatowa stanowi stosunkowo niewielki
udział w dochodach gminy. Tylko w jednej gminie (Wielka Wieś) subwencja ma mniejszy
udział (15%). Należy zaznaczyć, że w przeliczeniu na jednego mieszkańca wartość subwencji
oświatowej w gminie Zielonki jest relatywnie niska. W 2008 roku w gminie Zielonki było to
546 złotych, i tylko dwie gminy Zabierzów i Wielka Wieś charakteryzują się mniejszymi
wartościami tego wskaźnika. Ze względu na charakter subwencji oświatowej zasadnicze
znaczenie może mieć analiza jej wielkości w odniesieniu do liczby uczniów. Taka analiza
zostanie przeprowadzona w dalszej części tego opracowania.
Warto odnotować, że w budżecie gminy Zielonki maleje znaczenie wpływów z tytułu
podatku rolnego (2,3% w 2002, 1,6% w 2008). W 2008 roku wpływy do budżetu gminy z
tego tytułu wyniosły 714 tyś złotych, co daje około 43 złotych na jednego mieszkańca gminy.
Była to najniższa wartość w przeliczeniu na mieszkańca gminy spośród wszystkich
analizowanych gmin. Malejące znaczenie podatku rolnego może świadczyć o zmianie
charakteru gminy Zielonki – z gminy rolniczej w gminę miejską.
W porównaniu do innych gmin, gmina Zielonki uzyskuje wysokie dochody z tytułu udziału w
podatku od osób fizycznych. W 2008 roku wpływy do budżetu z tego tytułu wyniosły ok.
14,9mln zł. Wartość tych wpływów w przeliczeniu na jednego mieszkańca była
zdecydowania największa spośród wszystkich gmin poddanych badaniu i wyniosła 891 zł.
Znaczącym źródłem wpływów budżetowych gminy Zielonki jest podatek od nieruchomości
– ok. 9% wpływów ogółem. Wpływy z tego tytułu w roku 2008 wyniosły ok. 3,3mln złotych,
co w przeliczeniu na jednego mieszkańca daje ok. 196 zł. Jest to wynik lekko powyżej
średniej dla gmin biorących udział w porównaniu. Wyższe wpływy na jednego mieszkańca
wystąpiły w gminach Wielka Wieś oraz Zabierzów.
Największe znaczenie w wydatkach budżetów gmin mają wydatki na oświatę i wychowanie.
W 2002 roku gmina Zielonki wydawała na ten cel najmniej spośród wszystkich gmin bazy
porównawczej. W przeciągu 6 analizowanych lat wartość wydatków w tym zakresie podwoiła
się. Obecnie na oświatę i wychowanie jedynie dwie gminy wydatkują więcej w przeliczeniu
tel. 012 423 22 41
[email protected]
31
na jednego mieszkańca. Są to Igołomia-Wawrzeńczyce i Mogilany. Ponadto znaczący wzrost
wydatków nastąpił w dziedzinie gospodarki mieszkaniowej. W tym zakresie żadna z gmin
ujętych w tabeli nie może równać się z gminą Zielonki.
W perspektywie rozwoju gminy, poprawy warunków życia mieszkańców, największe
znaczenie mający wydatki o charakterze majątkowym, a szczególnie wydatki inwestycyjne.
Udział wydatków inwestycyjnych na terenie gminy Zielonki w badanym okresie był
zdecydowanie największy. W roku 2002 wydatki inwestycyjne stanowiły 21% ogółu
wydatków, w 2007 37% a w roku 2008 aż 48%. W latach 2007 i 2008 wydatki inwestycyjne
w gminie Zielonki były zdecydowanie największe spośród wszystkich gmin i wyniosły
odpowiednio: 13,8mln zł i 23,9mln zł. W przeliczeniu na jednego mieszkańca wydatki
inwestycyjne w 2008 roku wyniosły 1.426 zł. Jedynie gmina Wielka Wieś może pochwalić
się większymi inwestycjami w przeliczeniu na jednego mieszkańca – 2.058 zł.
Z powyższej analizy wynika, że głównym źródłem wpływów budżetowych do gminy
Zielonki są dochody własne gminy a w nich udział w dochodach z tytułu podatku
dochodowego oraz podatek od nieruchomości. Duże znaczenie, jak w przypadku każdej
gminy mają również subwencje. Warto zaznaczyć, ze coraz mniejsze znaczenie w strukturze
dochodów gminy ma podatek rolny, co może świadczyć o zmieniającym się charakterze
gminy. Zdecydowana większość dochodów uzyskiwanych przez gminę jest przeznaczana na
inwestycje realizowane na terenie gminy. Można zatem przypuszczać, iż w wyniku tych
inwestycji gmina stanie się jeszcze bardziej atrakcyjna dla obecnych i potencjalnych
mieszkańców.
7 DROGI
Z danych zaczerpniętych z bazy Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że sieć dróg
gminnych na terenie gminy Zielonki od 1997 uległa zmniejszeniu. Wynika to
prawdopodobnie z faktu, iż 1999 roku nastąpiła reforma administracyjna i część dróg została
przekwalifikowana na drogi powiatowe. Dlatego dla zbadania infrastruktury drogowej
większe znaczenie będzie miał rok 2004. W tym okresie tzn. od 2004 do dziś długość dróg na
terenie gminy Zielonki w ujęciu generalnym nie zmieniła się, wzrosła jednak długość dróg o
nawierzchni twardej, kosztem dróg o nawierzchni gruntowej. W zestawieniu ujęto tylko drogi
o twardej nawierzchni – nie uwzględniono dróg o nawierzchni gruntowej, które ze względu
na swój charakter nie wpływają w znacznym stopniu na jakość infrastruktury drogowej.
Długość dróg o twardej nawierzchni w okresie (2004 – 2008) w gminie Zielonki wzrosła z
71km do 77km (dane GUS/UG). Gmina Zielonki plasuje się w środku stawki biorąc pod
uwagę gminne drogi o twardej nawierzchni. Najkrótszą siecią dróg gminnych o twardej
nawierzchni charakteryzuje się gmina Mogilany – 41, natomiast najdłuższą KocmyrzówLuborzyca – 115. Należy zaznaczyć, iż w przypadku gminy Mogilany zanotowano spadek
długości dróg gminnych o twardej nawierzchni co może wynikać z przekwalifikowania dróg
gminnych na drogi powiatowe, które nie zostały uwzględnione w tym zestawieniu.
O infrastrukturze drogowej w większym stopniu świadczy nie tyle sama długość dróg co ich
gęstość. W roku 2008 największą gęstością dróg może pochwalić się gmina Zielonki z
wynikiem 1,6km drogi o twardej nawierzchni na 1 km2 powierzchni gminy. Najmniejszą
gęstość sieci drogowej występuje na terenie gminy Zabierzów – 0,9 km/ km2.
tel. 012 423 22 41
[email protected]
32
Tabela 9 Drogi
1997
Długość dróg o twardej nawierzchni
101
135
Liszki
240
Michałowice
50
Mogilany
29
Wielka Wieś
98
Zabierzów
110
Zielonki
90
Długość dróg / km2
1,6
1,6
Liszki
3,3
Michałowice
1,0
Mogilany
0,7
Wielka Wieś
2,0
Zabierzów
1,1
Zielonki
1,9
2004
2007
103
83
75
63
48
55
81
71
bd
1,6
1,0
1,0
1,2
1,1
1,1
0,8
1,5
-
2008
bd
92
79
63
42
57
87
77
Dynamika
zmian
2007/2008
-
-
115
81
63
41
58
94
77
-
1,1
1,1
1,2
1,0
1,2
0,9
1,6
Dynamika
zmian
2004/2008
28%
7%
0%
-17%
6%
14%
8%
-
1,4
1,1
1,2
0,9
1,2
0,9
1,6
20%
2%
0%
-2%
2%
7%
0%
-
30%
7%
0%
-17%
6%
14%
6%
20%
2%
0%
-2%
2%
7%
0%
Wnioski:
Gmina Zielonki charakteryzuje się gęstą siecią dróg. Zważywszy jednak na coraz większą
liczbę samochodów, jak również położenie gminy natężenie ruchu na gminnych drogach
będzie narastało. Co więcej, prawdopodobnie większość napływowej ludności dojeżdża do
miejsc pracy na terenie Krakowa. W związku z tym gmina Zielonki powinna w porozumieniu
z gminą miasta Krakowa zadbać o rozwój infrastruktury drogowej. Ważną decyzją będzie z
pewnością kwestia budowy północnej obwodnicy Krakowa oraz zapewnienie zjazdów do
poszczególnych obszarów gminy.
Warto dodać, że długość dróg gruntowych znacząco spadła z 35,7km w roku 2004 do 26,4km
w roku 2009. Można przypuszczać, że ten 35% spadek powierzchni dróg gruntowych jest
wynikiem przeprowadzonych modernizacji dróg, w wyniku których zostają one
przekwalifikowane na drogi o twardej nawierzchni. Najwięcej dróg gruntowych jest na
terenie gminy Liszki około 200km.
8 GAZYFIKACJA, WODOCIĄGI, KANALIZACJA
Gmina Zielonki charakteryzuje się dobrze rozbudowaną siecią infrastruktury komunalnej.
Zaledwie kilka gmin wyselekcjonowanych do porównania ma zbliżone wartości
poszczególnych charakterystyk. O dobrze rozwiniętej sieci infrastruktury komunalnej
świadczą wskaźniki usystematyzowane w kilku obszarach (wszystkie dane wykorzystane w
tel. 012 423 22 41
[email protected]
33
poniższej analizie zostały zaczerpnięte z bazy danych Głównego Urzędu Statystycznego):
a) sieć wodociągowa
Długość czynnej sieci wodociągowej na terenie gminy Zielonki kształtowała się w badanym
okresie następująco: 1998 - 114,5 km, 2000 - 115,9 km, 2007 - 131,6 km, 2008 - 144,7km.
Długość tej sieci w poszczególnych latach nie odbiegała znacząco od średniej dla wszystkich
gmin ujętych w porównaniu. Najdłuższą siecią wodociągową może pochwalić się gmina
Zabierzów - 218,3 km w 2008 roku, natomiast najkrótszą gmina Igołomia-Wawrzeńczyce –
21,9 km. Biorąc pod uwagę liczbę podłączeń do budynków mieszkalnych gmina Zielonki
ustępuje jedynie gminie Zabierzów. Skumulowana liczba podłączeń do mieszkań w
poszczególnych latach w gminie Zielonki przedstawiała się następująco: rok 1998 – 2.648,
2000 - 3.244, 2007 - 4.384, 2008 - 4.595.
b) sieć kanalizacyjna
Biorąc pod uwagę sieć kanalizacyjną gmina Zielonki należy do jednej z najlepiej
rozwiniętych w tym zakresie. Zarówno pod względem długości czynnej sieci kanalizacyjnej,
jak również podłączeń sieci do mieszkań Zielonki należą do ścisłej czołówki. Długość
czynnej sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Zielonki w poszczególnych latach badanego
okresu kształtowała się następująco: rok 1998 – 15km, rok 2000 – 33km, rok 2007 - 65,4km,
2008 – 93km. Jedynie gmina Zabierzów wyprzedza gminę Zielonki pod względem długości
czynnej sieci kanalizacyjnej (261 km w 2008 roku). Podobnie ma się sytuacja biorąc pod
uwagę podłączenia do budynków, gmina Zielonki (1.910 podłączeń w 2008 roku) ustępuje
jedynie gminie Zabierzów (3.541 podłączeń w 2008 roku).
c) sieć gazowa
Gmina Zielonki jest zdecydowanie najlepiej zgazyfikowaną gminą spośród wszystkich
ujętych w porównaniu. Liczba podłączeń do budynków mieszkalnych w poszczególnych
latach w gminie Zielonki kształtowała się następująco: rok 2000 – 5.197, 2007 – 6.339, a w
roku 2008 – 6.728. Drugą z kolei najlepiej zgazyfikowaną gminą jest gmina Zabierzów
mogąca pochwalić się liczbą podłączeń wynoszącą 5.417.
d) zagęszczenie sieci infrastruktury komunalnej
Biorąc pod uwagę długość poszczególnych sieci infrastruktury komunalnej na km2
powierzchni gminy, Zielonki znajdują się w czołówce w każdym z trzech zestawień.
Zagęszczenie sieci wodociągowej na terenie gminy w latach 2002, 2007 oraz 2008
przedstawiało się następująco; 252,5km sieci rozdzielczej na 100km2, 270,9, 297,9. Jest to
jeden z lepszych wyników spośród gmin biorących udział w porównaniu. Zielonki ustępują w
tym aspekcie jedynie gminie Mogilany, gdzie gęstość sieci wodociągowej w 2008 roku
wyniosła 315,2 km/100km2. Również jeśli chodzi o gęstość sieci kanalizacyjnej Zielonki
ustępują tylko jednej gminie. Gmina Zielonki charakteryzowała się w badanych okresie
następującą gęstością sieci: rok 2002 – 98,8 km/100km2, rok 2007 – 134,6 km/100km2, rok
2008 – 192,3 km/100km2. Natomiast gmina Zabierzów w 2008 roku mogła pochwalić się
siecią o gęstości 262,6 km/100km2. Jeśli chodzi natomiast o gęstość sieci gazowej, gmina
Zielonki ustępowała dwóm gminom: gminie Kocmyrzów-Luborzyca, oraz Mogilany.
tel. 012 423 22 41
[email protected]
34
Należy zaznaczyć, że wartości poszczególnych wskaźników zagęszczenia sieci infrastruktury
komunalnej zdecydowanie przewyższają wartości odpowiadających im wskaźników na
poziomie województwa i powiatu.
e) ludność korzystająca z sieci
Największą liczbą ludności korzystającą z sieci infrastruktury komunalnej może pochwalić
się gmina Zabierzów. Na terenie gminy Zabierzów w 2008 z sieci wodociągowej korzystało
19.447 osób, z sieci kanalizacyjnej 12.355 osób natomiast z sieci gazowej 19.446. Na drugiej
pozycji plasuje się gmina Zielonki. Z sieci wodociągowej w 2008 roku na terenie gminy
Zielonki korzystało 13.825 osób, z sieci kanalizacyjnej 6.793 osób, a z sieci gazowej 13.062
osób. Należy zwrócić uwagę, że w gminie Zabierzów z sieci gazowej korzysta więcej ludzi
niż w gminie Zielonki podczas gdy liczba podłączeń do budynków w gminie Zabierzów jest
mniejsza. Wynika to prawdopodobnie z charakteru zabudowy w gminie Zabierzów gdzie w
większym stopniu niż w Zielonkach gmina jest zabudowana budynkami wielomieszkaniowymi. Potwierdzenia zdaje się dostarczać statystyka wyrażająca liczbę osób
korzystających z sieci gazowej przypadająca na kilometr tej sieci. W 2008 roku w gminie
Zielonki było to 102 podczas gdy w gminie Zabierzów 169 osób.
Na każdy kilometr sieci wodociągowej na terenie gminy Zielonki w 2008 roku przypadało
około 96 korzystających z niej osób. W przypadku kanalizacji były to 72 osoby. W
porównaniu do roku wcześniejszego (2008r.) w obu przypadkach zanotowano spadek
wartości tego wskaźnika. Na terenie gminy Zielonki liczba osób przypadająca na jeden
kilometr sieci wodociągowej spadła o 5,5% (z 101 w roku 2007 do 96 w roku 2008). Jeszcze
większy spadek tego wskaźnika zanotowano w odniesieniu do sieci kanalizacyjnej -32% (z 96
w 2007 do 72 w 2008). Spadki te należy tłumaczyć przeprowadzanymi na terenie gminy
inwestycjami w tym zakresie, które spowodowały wzrost długość zarówno sieci
kanalizacyjnej jak i wodociągowej.
f) procent ludności korzystającej z sieci
W 2008 roku ponad 90% ludności gmin Michałowice i Wielka Wieś korzystało z
wodociągowej sieci rozdzielczej. Jest to bardzo wysoki odsetek zważywszy, iż w całym
powiecie krakowskim siecią wodociągową objętych jest 83,5% mieszkańców. Na terenie
gminy Zielonki odsetek korzystających z sieci wodociągowej jest bardzo zbliżony do
wyników całego powiatu krakowskiego i wyniósł on w 2008 82,4%.
Jeśli przyjrzymy się dostępności sieci kanalizacyjnej zwrócimy uwagę, że dostępność do niej
na terenie powiatu krakowskiego (31,5%) jest mniejsza niż w całej Małopolsce (51,1%)
ogólnie. Należy jednak podkreślić, iż wysoka wartość tego wskaźnika dla Małopolski jest
wynikiem dużego udziału ludności zamieszkałej w miastach, gdzie dostępność kanalizacji jest
dużo wyższa. Oczywiście część miejscowości powiatu krakowskiego również mają charakter
miejski ale już w dużo mniejszym stopniu. Jeżeli w statystyce ujmiemy tylko ludzi
mieszkających na wsiach wówczas średnia dla Małopolski (19,3%) będzie niższa niż dla
powiatu krakowskiego (21,5%).
Spośród wszystkich gmin biorących udział w porównaniu największym odsetkiem ludzi
korzystających z sieci kanalizacyjnej charakteryzowała się gmina Zabierzów (53,4%). Biorąc
pod uwagę wiejski charakter gminy taki wynik należy uznać za bardzo dobry. Bardzo dobrym
tel. 012 423 22 41
[email protected]
35
wynikiem może pochwalić się również inna wiejska gmina - Zielonki gdzie w 2008 roku
40,2% ludności korzystało z sieci kanalizacyjnej co jest drugim po Zabierzowie wynikiem w
bazie porównawczej. Wyniki te są dużo lepsze niż dla innych obszarów wiejskich w
Małopolsce i powiecie krakowskim. Można to uznać za kolejny dowód na zmieniający się
charakter tych gmin.
Dostęp do sieci gazowej we wszystkich gminach bazy porównawczej był większy niż na
terenie całej Małopolski. Największy udział ludności korzystającej z sieci gazowej w
badanym okresie był na terenie gminy Wielka Wieś i wyniósł, aż 91,1%. Gmina Zielonki
plasuje się w środku stawki z wynikiem 77,9%.
Podkreślić warto, że zaprezentowane powyżej statystyki zapewne uległy poprawie w wyniku
prowadzonych inwestycji. Zaznaczyć bowiem należy, iż w 2009 roku jak i w obecnym na
terenie gminy Zielonki zakończono projekty bądź prowadzone są intensywne prace w
zakresie wodociągów i kanalizacji. Do najważniejszych inwestycji należy zaliczyć ochronę
zlewni rzeki Prądnik oraz kanalizacje na obszarze Niecki Miechowskiej.
Tabela 10 Gazyfikacja, wodociągi, kanalizacja
1998
2000
2007
2008
Dynamika
zmian
1998/2008
Dynamika
zmian
2007/2008
321,15%
30,93%
21,51%
8,81%
113,18%
8,14%
9,64%
26,38%
-4,78%
0,87%
-3,35%
-2,44%
7,42%
1,35%
0,78%
9,95%
Wodociągi - długość czynnej sieci rozdzielczej [km]
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
5,2
159,7
135,3
91,9
64,5
76,2
199,1
114,5
5,3
184,7
146,4
92,2
118,5
76,9
212,2
115,9
23,0
207,3
170,1
102,5
128,0
81,3
216,6
131,6
21,9
209,1
164,4
100,0
137,5
82,4
218,3
144,7
Wodociągi - połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania
92
97
328
329
0,30%
3 569
4 128
2 828
2 875
3 171
5 937
4 595
257,61%
62,08%
66,52%
61,23%
156,70%
39,08%
35,61%
73,53%
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
2 202
2 479
1 754
1 120
2 280
4 378
2 648
2 618
2 900
1 967
1 634
2 538
4 795
3 244
3 373
3 933
2 692
2 621
3 061
5 658
4 384
1
1
1,5
1
-30,00%
-53,33%
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
0
3
3,6
5
1
0
10
3,6
5,5
6
0
53
3,7
32,5
48,8
0
57
3,7
33
50
1996,30%
2,78%
556,00%
9820,00%
6,79%
0,00%
0,92%
1,64%
5,81%
4,96%
5,05%
9,69%
3,59%
4,93%
4,81%
Długość czynnej sieci kanalizacyjnej [km]
tel. 012 423 22 41
[email protected]
36
Zabierzów
Zielonki
58
15
88
33
230,5
65,4
261
93
349,40%
518,54%
13,28%
42,81%
Kanalizacja - połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania
7
0
65
39
99
6
998
401
-28,57%
-70,59%
2163,08%
110,26%
787,88%
13166,67%
254,81%
376,31%
7,53%
2,50%
0,11%
11,02%
19,87%
7,73%
12
0
172
50
99
80
1 396
861
17
0
1 368
80
878
717
2 954
1 773
5
0
1 471
82
879
796
3 541
1 910
1 408
1 579
1 589
0,63%
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
2 422
2 618
2 072
2 347
2 394
2 673
5 197
3 229
3 824
2 656
3 616
3 038
5 068
6 339
3 335
3 874
2 901
3 682
3 207
5 417
6 728
3,28%
1,31%
9,22%
1,83%
5,56%
6,89%
6,14%
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Sieć gazowa - czynne połączenia do budynków
Tabela 11 Zagęszczenie sieci infrastruktury komunalnej
Wodociągowa sieć rozdzielcza na
100km2
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
MAŁOPOLSKA
powiat Krakowski
Kanalizacyjna sieć rozdzielcza na 100km2
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
MAŁOPOLSKA
powiat Krakowski
tel. 012 423 22 41
[email protected]
2002
2007
2008
Dynamika Dynamika
zmian
zmian
2002/2008 2007/2008
8,5
245,2
230,6
183,5
288,2
161,1
219,1
252,5
97,2
178,9
36,6
256,5
236,0
200,5
293,4
168,4
217,9
270,9
107,8
188,4
34,9
258,8
228,1
195,6
315,2
170,7
219,6
297,9
112,4
190,8
310,59%
5,55%
-1,08%
6,59%
9,37%
5,96%
0,23%
17,98%
15,64%
6,65%
-4,64%
0,90%
-3,35%
-2,44%
7,43%
1,37%
0,78%
9,97%
4,27%
1,27%
2,1
0,0
33,3
7,0
32,4
13,3
114,1
98,8
34,5
29,6
2,4
0,0
73,5
7,2
74,5
101,1
231,8
134,6
53,9
62,4
1,1
0,0
78,5
7,2
75,2
102,8
262,6
192,3
57,3
67,8
-47,62%
-54,17%
135,74%
2,86%
132,10%
672,93%
130,15%
94,64%
66,09%
129,05%
6,80%
0,00%
0,94%
1,68%
13,29%
42,87%
6,31%
8,65%
37
Gazowa sieć rozdzielcza na 100km2
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
MAŁOPOLSKA
powiat Krakowski
244,5
333,9
233,1
215,3
340,4
249,4
233,1
271,6
140,0
202,7
243,7
325,2
229,1
227,4
343,9
234,7
237,1
260,9
133,9
199
243,7
325,2
229,7
229,4
343,9
237,8
237,8
264,1
134,7
199,6
-0,33%
-2,61%
-1,46%
6,55%
1,03%
-4,65%
2,02%
-2,76%
-3,79%
-1,53%
0,00%
0,00%
0,26%
0,88%
0,00%
1,32%
0,30%
1,23%
0,60%
0,30%
Tabela 12 Ludność korzystająca z infrastruktury komunalnej
ludność korzystająca z
sieci
[osób]
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Ludność na km sieci
[osób]
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
wodociągowa
kanalizacyjna
gazowa
rok
2007
rok
2008
dynamika
2007/2008
rok
2007
rok
2008
dynamika
2007/2008
rok
2007
rok
2008
dynamika
2007/2008
1 440
1 447
0,49%
145
145
0,00%
4 899
4 898
-0,02%
11 167
12 318
7 342
7 892
8 896
18 980
13 265
11 381
12 607
7 507
8 290
9 024
19 447
13 825
1,92%
2,35%
2,25%
5,04%
1,44%
2,46%
4,22%
0
4 266
485
2 923
2 554
11 203
6 279
0
4 576
499
2 971
2 784
12 355
6 739
x
7,27%
2,89%
1,64%
9,01%
10,28%
7,33%
9 726
11 723
5 873
9 098
8 791
19 139
12 396
9 625
11 804
6 026
9 226
8 844
19 446
13 062
-1,04%
0,69%
2,61%
1,41%
0,60%
1,60%
5,37%
rok
2007
gazowa
rok
dynamika
2008
2007/2008
wodociągowa
rok
rok
dynamika
2007
2008 2007/2008
63
54
72
72
62
109
88
101
66
54
77
75
60
110
89
96
kanalizacyjna
rok
rok dynamika
2007
2008 2007/2008
5,24%
1,03%
5,57%
4,58%
-2,26%
0,08%
1,64%
-5,50%
97
80
131
90
52
49
96
145
80
135
90
56
47
72
33,33%
-0,26%
2,81%
0,10%
6,01%
-2,67%
-32,50%
42
62
106
53
55
77
167
98
42
61
106
54
55
77
169
102
-0,02%
-1,05%
0,43%
1,68%
1,39%
-0,71%
1,29%
3,93%
Tabela 13 Procent ludności korzystającej z sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej
wodociągowa
Procent ludności
korzystająca z sieci
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
2002
8,5
80,5
75,4
86,4
60,2
90,6
tel. 012 423 22 41
[email protected]
2007
18,8
83,3
77,9
90,9
68,5
92,6
kanalizacyjna
2008
18,9
84,2
78,8
91,4
70,9
92,9
2002
1,6
0,0
7,5
5,3
10,9
5,4
2007
1,9
0,0
27,0
6,0
25,4
26,6
gazowa
2008
1,9
0,0
28,6
6,1
25,4
28,7
2007
64,1
72,6
74,1
72,7
79,0
91,5
2008
63,9
71,2
73,8
73,4
78,9
91,1
38
Zabierzów
Zielonki
MAŁOPOLSKA
powiat krakowski
MAŁOPOLSKA (na wsi)
powiat krakowski (na wsi)
82,2
77,4
70,5
80,5
50,6
77,3
83,4
81,8
74,2
83,0
55,2
80,5
84,1
82,4
74,7
83,5
56,1
81,1
38,8
30,3
45,7
22,5
10,5
10,7
49,2
38,7
50,1
30,4
18,1
20,2
53,4
40,2
51,1
31,5
19,3
21,5
84,1
76,4
63,1
65,7
48,0
63,9
84,1
77,9
62,8
65,7
47,8
64,0
Wnioski:
Analizując stan infrastruktury komunalnej w poszczególnych gminach należy stwierdzić, iż
gminy o bardzo dobrze rozwiniętej infrastrukturze komunalnej to gminy: Zabierzów,
Zielonki, Mogilany, Kocmyrzów-Luborzyca. Należy jednak zaznaczyć, że gminy Mogilany i
Kocmyrzów-Luborzyca dysponują dość słabo rozwiniętą siecią kanalizacyjną. Z tego właśnie
powodu za gminy o najlepiej rozwiniętej infrastrukturze uznać należy gminy Zabierzów i
Zielonki.
Warto zwrócić uwagę, że w przeciągu 6 lat (2002-2008) odsetek ludności korzystającej z sieci
wodociągowej i kanalizacyjnej na terenie gminy Zielonki znacząco wzrósł. Podobna sytuacja
dotyczy sieci gazowej w perspektywie ostatniego roku. Tak szybki wzrost ludności z
dostępem do infrastruktury komunalnej jest wynikiem przeprowadzanych na terenie gminy
licznych inwestycji w tym zakresie. O przeprowadzonych inwestycjach na terenie gminy w
zakresie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej świadczy spadająca liczba ludności
przypadająca na kilometr sieci. W przypadku wodociągów w ostatnim roku analizy
(2007/2008) był to spadek o 5,5%, natomiast w przypadku kanalizacji spadek o 32%.
Należy dodać, że na terenie gminy ciągle realizowane są inwestycje mające na celu
zwiększenie dostępności mieszkańców do tego typu usług. W ostatnich latach na terenie
gminy Zielonki zrealizowano lub są w trakcie realizacji takie inwestycje jak:
• kanalizacja sanitarna w obszarze Niecki Miechowskiej – 20 km sieci z możliwością
podpięcia 200 posesji
• ochrona zlewni rzeki Prądnik
o I etap – 5 km, zasięg 100 posesji
o II etap – 8 km zasięg 200 posesji
Zważywszy na fakt, że są to inwestycje dopiero co zrealizowane lub są w trakcie realizacji ich
efekty nie zostały uwzględnione w powyższej analizie. Można się spodziewać, że dostęp
mieszkańców gminy Zielonki do infrastruktury komunalnej w najbliższych latach ulegnie
dalszej poprawie.
Dostęp do infrastruktury komunalnej, czyli zasilanie mieszkań w wodę, gaz oraz
odprowadzanie ścieków zwiększa standard życia w danej gminie. Przeprowadzone inwestycje
mające na celu zwiększenie dostępności do infrastruktury komunalnej poprawiają
atrakcyjność gminy w oczach potencjalnych inwestorów, jak również potencjalnych
mieszkańców. Wzrost dostępności do sieci kanalizacyjnej, wodociągowej oraz gazowej
świadczy o zmieniającym się charakterze gminy Zielonki, gmina ma coraz bardziej miejski
charakter.
tel. 012 423 22 41
[email protected]
39
9 GOSPODARKA MIESZKANIOWA I BUDOWNICTWO
Analizując dane z zakresu gospodarki mieszkaniowej i budownictwa możemy stwierdzić, iż
gmina Zielonki wyrasta na lidera wśród porównywanych gmin w tej dziedzinie.
Budownictwo mieszkaniowe na terenie gminy Zielonki rozwijało się najszybciej, a świadczą
o tym następujące dane pozyskane z Głównego Urzędu Statystycznego oraz Starostwa
Powiatowego i opracowane na ich podstawie wskaźniki:
a) ogólna liczba mieszkań
W roku 1998 największą liczbą mieszkań mogły pochwalić się gmina Zabierzów (5.525) oraz
gmina Liszki (3.736), natomiast tuż za ich plecami znajdowała się gmina Zielonki z ogólną
liczba mieszkań 3.219. W kolejnych latach na terenie gminy Zielonki przybywały kolejne
mieszkania. W roku 2000 było ich 3.429, w roku 2007 – 5.203 a w roku 2008 – 5.674. Na
przestrzeni 10 lat liczba mieszkań na terenie gminy Zielonki wzrosła o 76,3%, co jest
największym wzrostem spośród wszystkich gmin. Tak szybki wzrost spowodował, że w 2008
roku gmina Zielonki ma większą liczbę mieszkań niż gmina Liszki, i ustępuje pod tym
względem już jedynie gminie Zabierzów. Warto zwrócić uwagę, iż w ostatnim roku wzrost
liczby mieszkań na terenie gminy Zielonki znów był największy i wyniósł 9,1%, podczas gdy
liczba mieszkań na terenie pozostałych gmin rosła w średnim tempie 3,2 %.
b) przeciętna powierzchnia użytkowa na 1 mieszkańca
Wskaźniki z tego porównania lokują gminę Zielonki na pierwszym miejscu wśród gmin
sąsiednich. W każdym roku badanego okresu metraż mieszkania przypadający na jednego
mieszkańca w gminie Zielonki był najwyższy. Kształtował się on następująco: 1998 – 21,82
m2, 2000 – 22,07 m2, 2007 – 36,61 m2, 2008 – 39,53 m2. Warto zauważyć, iż w kolejnych
latach powierzchnia użytkowa przypadająca na jednego mieszkańca była coraz większa. W
przeciągu ostatnich 10 lat (1998 – 2008) jej przeciętna wartość wzrosła o 81,15% i był to
największy wzrost spośród wszystkich gmin biorących udział w porównaniu. Ponadto warto
dodać, iż w ostatnim roku wysokie tempo wzrostu zostało utrzymane i wyniosło 8,0%, co
było najwyższym wynikiem wśród badanych gmin. Warto zaznaczyć, iż wartość tego
wskaźnika dla gminy Zielonki znacząco przewyższa standardy w Małopolsce (24,1m2/os) jak
i w powiecie krakowskim (27,9m2/os)
c) liczba mieszkań oddanych do użytkowania
Gmina Zielonki zdecydowanie przewodzi w klasyfikacji liczby nowo-oddawanych mieszkań
do użytkowania. Liczba ta na przestrzeni ostatnich lat kształtowała się następująco: rok 1998
– 94, rok 2000 – 104, rok 2007 – 235, 2008 – 472. ilość oddawanych mieszkań w ostatnim
dziesięcioleciu 1998-2008 wzrosła zatem ponad czterokrotnie. Wysokie tempo wzrostu było
również utrzymane w roku 2008 (100,85%). Bardzo wysokim tempem wzrostu w ostatnim
roku charakteryzowała się również gmina Kocmyrzów-Luborzyca (115,58%). Biorąc pod
uwagę okres 10letni 1998-2008 wysoką dynamiką wzrostu charakteryzowały się gminy
Wielka Wieś (438,46%) oraz Michałowice (588,89%), dla porównania można dodać, iż w
analogicznym okresie w gminie Zielonki dynamika ta wyniosła 402,13%.
d) powierzchnia mieszkań oddanych do użytkowania
tel. 012 423 22 41
[email protected]
40
Uzupełnieniem klasyfikacji nowo oddanych budynków jest zestawienie powierzchni
mieszkań oddanych do użytkowania. Pod tym względem zdecydowanie najlepszą gminą jest
gmina Zielonki. W każdym roku analizowanego okresu powierzchnia oddanych mieszkań jest
dwukrotnie większa niż gminy na drugim miejscu. Biorąc pod uwagę tempo wzrostu tego
wskaźnika w ostatnim dziesięcioleciu tylko dwie gminy charakteryzowały się większym
przyrostem powierzchni nowo-oddanych mieszkań. Były to gminy: Michałowice oraz gmina
Wielka Wieś. Nie mniej jednak, tak samo jak w przypadku liczby budynków, wzrost ten w
ostatnim roku (2008) nie był już tak duży.
e) pozwolenia na budowę
Do roku 2007 gmina Zielonki była niekwestionowanym liderem pod względem liczby
wydanych pozwoleń na budowę. Po 2007 roku liczba wydawanych pozwoleń na budowę na
terenie gminy zaczęła spadać. W poszczególnych latach analizy liczba wydanych pozwoleń
na budowę kształtowała się następująco: 1998 – 140, 2007 – 481, 2008 – 394, 2009 – 293. W
latach 2008 i 2009 gmina Zielonki została wyprzedzona przez gminą Zabierzów: rok 2008492, rok 2009 – 340. Gmina Zielonki charakteryzowała się również najmniejszą dynamiką
wydawanych pozwoleń, na przestrzeni 11 lat (1998-2009) liczba wydanych pozwoleń wzrosła
tylko o 109%, podczas gdy w gminach Wielka Wieś, i Kocmyrzów-Luborzyca tempo wzrostu
wyniosło po 285%. W ostatnim roku we wszystkich gminach zanotowano spadek liczby
pozwoleń, największy w gminie Michałowice 65%, najmniejszy Liszki 17%. Gmina Zielonki
charakteryzowała się przeciętnym spadkiem na poziomie 26%.
Tabela 14 Gospodarka mieszkaniowa
1998
2000
2007
2008
Dynamika Dynamika
zmian
zmian
1998/2008 2007/2008
Liczba mieszkań
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
1 993
3 112
3 736
1 746
2 316
2 010
5 525
3 219
2 008
3 174
3 815
1 791
2 375
2 060
5 587
3 429
2 034
3 811
4 529
2 470
3 285
2 668
6 953
5 203
2 044
3 977
4 592
2 594
3 398
2 808
7 147
5 674
2,56%
27,80%
22,91%
48,57%
46,72%
39,70%
29,36%
76,27%
0,49%
4,36%
1,39%
5,02%
3,44%
5,25%
2,79%
9,05%
20,82
18,52
18,37
19,95
18,47
19,29
18,45
21,82
21,05
18,68
18,84
20,07
18,79
19,49
18,64
22,07
27,85
28,93
26,28
33,68
27,29
29,95
29,11
36,61
23,6
27,1
27,99
29,98
26,65
35,61
28,69
31,76
30,04
39,53
24,1
27,9
34,45%
61,87%
45,11%
78,46%
55,31%
64,60%
62,84%
81,15%
0,51%
3,65%
1,40%
5,72%
5,12%
6,05%
3,19%
7,96%
2,12%
2,95%
powierzchnia użytkowa
mieszkań na osobę
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
MAŁOPOLSKA
Powiat krakowski
tel. 012 423 22 41
[email protected]
41
Liczba mieszkań oddanych
do użytkowania
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
15
35
50
18
46
26
50
94
6
29
43
24
26
29
35
104
10
77
72
125
75
103
164
235
10
166
63
124
113
140
195
472
-33,33%
374,29%
26,00%
588,89%
145,65%
438,46%
290,00%
402,13%
0,00%
115,58%
-12,50%
-0,80%
50,67%
35,92%
18,90%
100,85%
1 525
4 645
6 841
2 650
7 904
3 574
8 344
15 593
813
3 383
5 909
3 901
4 269
4 053
5 667
14 961
2 083
10 763
10 214
20 961
14 650
15 640
26 813
37 453
1 644
17 857
10 579
20 517
21 223
20 834
32 816
69 027
7,80%
284,43%
54,64%
674,23%
168,51%
482,93%
293,29%
342,68%
-21,08%
65,91%
3,57%
-2,12%
44,87%
33,21%
22,39%
84,30%
Powierzchnia mieszkań
oddanych do użytkowania
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Tabela 15 Wydane pozwolenia na budowę
Pozwolenia na budowę
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
1998
15
61
55
56
71
48
97
140
2007
54
350
216
316
365
281
452
481
2008
69
283
208
371
289
277
492
394
2009
54
235
179
129
208
185
340
293
Dynamika Dynamika
zmian
zmian
1998/2009 20098/2009
260%
-22%
285%
-17%
225%
-14%
130%
-65%
193%
-28%
285%
-33%
251%
-31%
109%
-26%
Wnioski:
Po przeanalizowaniu powyższych danych nasuwa się wniosek, iż gmina Zielonki jest
zdecydowanym liderem jeśli chodzi o budownictwo mieszkaniowe. Na terenie gminy
Zielonki buduje się zdecydowanie najwięcej spośród wszystkich gmin poddanych
porównaniu. Największa jest powierzchnia użytkowa w nowo-oddawanych mieszkaniach, jak
również powierzchnia użytkowa mieszkania na jednego mieszkańca ogółem. Wartość tego
ostatniego wskaźnika jest zdecydowanie wyższa niż standardy dla całej Małopolski, jak i
powiatu krakowskiego. Biorąc pod uwagę tempo przyrostu nowych mieszkań i budynków w
przeciągu kilku najbliższych lat gmina Zielonki może wyprzedzić gminę Zabierzów pod
względem ogólnej liczby mieszkań.
O dobrej sytuacji mieszkaniowej na terenie gminy Zielonki świadczą również takie wskaźniki
mieszkaniowe jak: przeciętna liczba osób w mieszkaniu, powierzchnia użytkowa 1
mieszkania oraz liczba osób na izbę. Na podstawie danych z 2003 roku zamieszczonych w
publikacji „Gmina Zielonki – okiem statystyka” wyniki, iż gmina Zielonki nie tylko może
tel. 012 423 22 41
[email protected]
42
pochwalić się dużą liczbą mieszkań, ale również komfort ich użytkowania jest największy.
Przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania wynosi 109,6m2. Ponadto na jedno
mieszkanie przypada średnio 3,16 osoby a w jednej izbie zamieszkuje przeciętnie mniej niż 1
osoba – 0,69. Wartość każdego z wyżej wymienionych wskaźników okazała się w przypadku
gminy Zielonki najlepsza spośród wszystkich gmin bazy porównawczej.
Należy zaznaczyć, iż w ostatnich dwóch latach na terenie gminy Zielonki zanotowano spadek
liczby wydanych pozwoleń na budowę. O ile spadek w ostatnim roku jest wynikiem
ogólnokrajowej tendencji, o tyle spadek w roku 2008 może trochę dziwić. W ostatnim roku
2009 najwięcej pozwoleń wydano na terenie gminy Zabierzów, spychając Zielonki na drugą
pozycję. Biorąc pod uwagę spadek liczby wydanych pozwoleń można się spodziewać spadku
nowo-oddanych mieszkań w przyszłości.
Duża liczba nowo-oddawanych mieszkań i budynków świadczy o wysokiej atrakcyjności
gminy pod względem gospodarki mieszkaniowej. Dogodne położenie gminy, rozwój
infrastruktury jak również stworzone przez miejscowy samorząd warunki do inwestowania w
budownictwo sprawiają, że gmina Zielonki jest niezwykle atrakcyjnym miejscem do
inwestycji budowlanych.
10 EDUKACJA
Ocena gminy Zielonki w obszarze edukacji obejmuje trzy stopnie kształcenia dzieci i
młodzieży: poziom wychowania przedszkolnego, poziom nauczania podstawowego oraz
gimnazjalnego. W przypadku oceny na poziomie przedszkolnym skupiono się na analizie
dostępności tego typu usług na terenie gminy. Natomiast w przypadku szkolnictwa
podstawowego i gimnazjalnego największy nacisk położono na efektywność nauczania
mierzoną wynikami uczniów uzyskiwanych na egzaminach i testach kończących
poszczególne etapy nauczania. Ocena została uzupełniona o analizę wpływów i wydatków na
edukację. W ramach każdego poziomu nauczania dokonano jego oceny w oparciu o
poszczególne wskaźniki. Dane, które posłużyły do oceny pochodzą z Głównego Urzędu
Statystycznego oraz Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Krakowie(wyniki na egzaminach
i testach).
I. Wychowanie przedszkolne
a) Liczba miejsc w przedszkolach
Na terenie gminy Zielonki w poszczególnych latach przedszkola dysponowały następującą
liczbą miejsc: 1998 – 115, 2000 – 111, 2007 – 200, 2008 – 320. W badanym okresie Zielonki
charakteryzowały się jedną z większych liczb miejsc w przedszkolach w poszczególnych
latach. Na przestrzeni badanego okresu podobną liczbę miejsc w przedszkolach miały gminy:
Igołomia-Wawrzeńczyce, Mogilany oraz Zabierzów. Po sporych wzrostach liczby miejsc w
ostatnim roku tylko gminy Zabierzów i Zielonki mogą pochwalić się liczbą ponad 300 miejsc.
W 2008 roku w gminie Zabierzów było to 355 miejsc, natomiast w gminie Zielonki 320.
b) Rezerwa miejsc w przedszkolach
tel. 012 423 22 41
[email protected]
43
Najważniejsze jednak w kwestii wychowania przedszkolnego wydaje się być dostępności
miejsc w przedszkolach. W tym zakresie gmina Zielonki prezentuje się zdecydowanie
najlepiej. Gmina poradziła sobie z problemem przepełnienia w przedszkolach, z jakim
borykała się w roku 1998 (40% przepełnienie przedszkoli). W 2008 roku gmina dysponowała
rezerwą 46 miejsc, co stanowiło około 17% istniejącej wówczas bazy przedszkolnej. Była to
największa rezerwa miejsc spośród wszystkich gmin bazy porównawczej.
Należy dodać, że w nie ujętym w powyższej analizie roku 2009 na terenie gminy oddano do
użytkowania kolejne przedszkole. Inwestycja ta zapewne przyczyni się do polepszenia
dostępności miejsc przedszkolnych na terenie gminy. Warto nadmienić, że przedszkola na
terenie gminy Zielonki cieszą się dużą popularnością nie tylko wśród mieszkańców samej
gminy. Coraz częściej obserwowaną praktyką jest tymczasowe meldowanie dzieci
pochodzących z Krakowa celem uzyskania prawa do miejsca w przedszkolu na terenie gminy
Zielonki.
II. Szkolnictwo podstawowe
c) wyniki uczniów 6-tej klasy szkoły podstawowej na sprawdzianie końcowym
W każdym roku badanego okresu 2005-2008 wyniki osiągane przez szóstoklasistów z gminy
Zielonki były wyższe niż średnie wyniki w powiecie krakowskim, Małopolsce, jak również w
całym kraju. W poszczególnych latach badanego okresu przeciętny uczeń 6 klasy uzyskał
następujące wyniki: w 2005 roku 31,74 pkt, w 2006 – 29,15 pkt, w 2007 – 28,1 pkt 2008 –
28,22 pkt. Biorąc pod uwagę tylko gminy bazy porównawczej Zielonki zawsze plasowały się
w pierwszej trójce najlepszych gmin. W roku 2006 uczniowie z gminy Zielonki uzyskali
najlepsze wyniki spośród wszystkich gmin bazy porównawczej.
Wyniki osiągane przez 6-klasistów należy uznać za bardzo dobre. W każdym roku
analizowanego okresu wyniki uczniów z gminy Zielonki było średnio o 1,3 punktu lepsze niż
średnie dla całego powiatu krakowskiego, w roku 2006 było to aż 2,39 punktu.
d) liczba uczniów szkół podstawowych przypadających na oddział (klasę)
Liczba uczniów przypadająca na oddział w gminie Zielonki była największa spośród
wszystkich gmin bazy porównawczej. W 2008 roku na jedną klasę przypadało średnio 20,6
uczniów. Najmniej uczniów na jeden oddział przypadało w gminie Kocmyrzów-Luborzyca.
Przez badany okres, czyli ostatnie 10 lat, tylko na terenie gminy Zielonki liczebność klas
utrzymywała się mniej więcej na stałym poziomie.
Wyłaniający się z tej analizy obraz dużego zagęszczenia w szkołach podstawowych na terenie
gminy Zielonki wydaje się być nieco mylący. Należy zwrócić uwagę, że w pozostałych
gminach liczba dzieci spadała, podczas gdy na terenie gminy Zielonki ich liczba
systematycznie rośnie. Utrzymująca się liczebność oddziałów szkół podstawowych na terenie
gminy Zielonki na poziomie 20 uczniów nie wydaje się znacząco odbiegać od edukacyjnych
standardów. W Krakowie przeciętna liczebność klasy w szkole podstawowej wyniosła w
2008 r. ponad 22 uczniów. Ponadto należy zaznaczyć, że według najnowszego raportu OECD
– „Edukacja w zarysie – 2009”2 wynika, że przeciętna liczebność klasy w szkole podstawowej
w Unii Europejskiej wynosi 20,2. Można zatem stwierdzić, że liczebność klas szkoły
2
Education at a Glance 2009: OECD Indicators, http://www.oecd.org/edu/eag2009
tel. 012 423 22 41
[email protected]
44
podstawowej na terenie gminy Zielonki nie odbiega od europejskich standardów.
e) współczynnik skolaryzacji netto dla szkoły podstawowej
Współczynnik skolaryzacji jest miarą powszechności nauczania. Współczynnik solaryzacji
netto jest to relacja liczby osób (w danej grupie wieku) uczących się (stan na początku roku
szkolnego) na danym poziomie kształcenia do liczby ludności (stan w dniu 31 XII badanego
roku) w grupie wieku określonej jako odpowiadająca temu poziomowi nauczania. W
przypadku gminy Zielonki wskaźnik ten świadczy w dużej mierze o tym, ile uczniów na
danym poziomie nauczania korzysta ze szkół na ternie Gminy, a ile wybiera naukę poza
Gminą.
Wartość współczynnika skolaryzacji dla gminy Zielonki w szkołach podstawowych wyniósł
81,4%, co było jednym z najniższych wyników nie tylko w bazie porównawczej, ale również
w całej Małopolsce. Inne gminy bazy porównawczej charakteryzowały się jeszcze niższymi
wartościami tego wskaźnika: Kocmyrzów-Luborzyca (75,5%), Wielka Wieś (70,5%).
Natomiast najwyższy wskaźnik skolaryzacji dla szkół podstawowych zanotowano w 2008 w
gminie Igołomia-Wawrzeńczyce – 96,3%.
Niskie wartości wskaźników skolaryzacji nie tylko w gminie Zielonki, ale również w
pozostałych gminach wynikają w głównej mierze z bliskości Krakowa. W przypadku
bezpośredniego sąsiedztwa tak dużego ośrodka nauki jak Kraków część rodziców decyduje
się na wysłanie swoich dzieci do szkół właśnie na terenie Krakowa.
III.
Szkolnictwo gimnazjalne
f) wyniki gimnazjalistów na teście gimnazjalnym
Uczniowie szkół gimnazjalnych z terenów gminy Zielonki mogą pochwalić się jeszcze
lepszymi wynikami niż ich młodsi koledzy ze szkół podstawowych. W roku 2005 przeciętny
gimnazjalista z gminy Zielonki uzyskał 61,65 pkt; jedynie gimnazja z Wielkiej Wsi mogą
pochwalić się lepszymi wynikami (62,48pkt). W kolejnych latach gimnazja z gminy Zielonki
były już zdecydowanymi liderami tej klasyfikacji; w roku 2006 przeciętny uczeń uzyskał
62,47 pkt w 2007 – 65,04 pkt. 2008 – 63,22 pkt. Wyniki te były zdecydowanie lepsze niż
średnia ogólnopolska, małopolska oraz uczniów z powiatu krakowskiego.
Uczniowie gimnazjów z gminy Zielonki w analizowanym okresie zdobywali średnio o 4,5
punktu więcej niż średnie wyniki na poziomi powiatu krakowskiego. W roku 2006 przeciętny
gimnazjalista z gminy Zielonki na kończącym gimnazjum teście otrzymał średnio o 6,37
punktu więcej niż średnia dla całego powiatu krakowskiego.
g) liczba uczniów szkół gimnazjalnych przypadających na jeden oddział (klasę)
Średnia liczba uczniów w klasie w szkołach gimnazjalnych na terenie gminy Zielonki
kształtowała się w kolejnych latach na następującym poziomie; w roku 1999 na jedną klasę
przypadało 23,71 uczniów, 2000 – 23,93; 2007 – 23,38; 2008 – 23,21. W każdym roku
badanego okresu była to niższa wartość niż średnia dla wszystkich szkół gimnazjalnych w
Małopolsce. W roku 2008 najwięcej uczniów na jeden odział przypadało w gminie
Kocmyrzów-Luborzyca (27,81) najmniej w gminie Michałowice (19,50). Od roku 1999 roku
tel. 012 423 22 41
[email protected]
45
liczba uczniów w jednym oddziale w gminie Zielonki spadła o ponad 2%. Największy spadek
zanotowano w gminie Liszki (o 21%). Natomiast w gminie Kocmyrzów-Luborzyca wartość
tego wskaźnika wzrosła o 18,86%.
Liczebność klas gimnazjalnych na terenie gminy Zielonki nieznacznie odbiega od standardów
małopolskich. W każdym roku badanego okresu liczebność klas na terenie gminy była
mniejsza niż w Krakowie. Z przytaczanego już wcześniej raportu OECD wynika, że średnia
liczebność klasy na terenie gminy Zielonki jest nieznacznie powyżej średniej dla krajów Unii
Europejskiej gdzie współczynnik ten wynosi 22,1.
h) współczynnik skolaryzacji netto gimnazjach
Współczynnik skolaryzacji jest miarą powszechności nauczania. Współczynnik solaryzacji
netto jest to relacja liczby osób (w danej grupie wieku) uczących się (stan na początku roku
szkolnego) na danym poziomie kształcenia do liczby ludności (stan w dniu 31 XII badanego
roku) w grupie wieku określonej jako odpowiadająca temu poziomowi nauczania. W
przypadku gminy Zielonki wskaźnik ten świadczy w dużej mierze o tym, ile uczniów na
danym poziomie nauczania korzysta ze szkół na ternie Gminy, a ile wybiera naukę poza
Gminą.
W 2008 roku w gminie Zielonki współczynnik skolaryzacji w szkołach gimnazjalnych
wyniósł 88,8%, co było drugim co do wartości wynikiem dla gmin z grupy porównawczej.
Tylko na terenie gminy Igołomia-Wawrzeńczyce zanotowano wyższa wartość tego wskaźnika
– 90,4%. Podobnie jak w przypadku współczynnika skolaryzacji dla szkół podstawowych
współczynnik ten dla gimnazjów w gminach bazy porównawczej kształtuje się na poziomach
niższych niż analogiczne wartości wskaźników dla całej Małopolski.
Podobnie jak w przypadku tego współczynniki liczonego dla szkół podstawowych jego niskie
wartości wynikają z bliskości Krakowa. Warto jednak zauważyć, że tylko w przypadku gminy
Zielonki wartość współczynnika skolaryzacji dla gimnazjum jest większy niż dla
podstawówki W przypadku pozostałych gmin wskaźnik ten osiąga niższe wartości. Oznacza
to prawdopodobnie, że na terenie gminy Zielonki, część uczniów, która uczęszczała do szkół
podstawowych na terenie Krakowa, wraca do gimnazjów na terenie gminy Zielonki. Może
być to dowodem na to, że jakoś świadczonych usług edukacyjnych na terenie gminy jest
postrzegana przez rodziców jako zadowalająca i nie ma potrzeby wysyłania ich do dużego
miasta.
IV.
Pozostałe wskaźniki w obszarze szkolnictwa podstawowego i gimnazjalnego
i) liczba uczniów przypadająca na nauczyciela pełnozatrudnionego
Gmina Zielonki charakteryzuje się wysokimi wartościami wskaźnika liczby uczniów
przypadających na nauczyciela pełnozatrudnionego. W roku 2007 na jednego zatrudnionego
nauczyciela przypadało średnio ponad 14 uczniów. Większą wartość tego wskaźnika
zanotowano jedynie w gminie Michałowice - ponad 15 uczniów. W roku 2008 na jednego
nauczyciela przypadało już ponad 14 uczniów, co było najwyższą wartością tego wskaźnika
spośród wszystkich gmin bazy porównawczej. Biorąc pod uwagę przeciętną liczbę
nauczycieli pełno- i niepełnozatrudnionych sytuacja w tym zakresie w gminie Zielonki
kształtuje się podobnie. W 2007 roku wskaźnik liczby uczniów w odniesieniu do przeciętnej
tel. 012 423 22 41
[email protected]
46
liczby nauczycieli pełno- i niepełnozatrudnionych wyniósł ponad 9; wyższą wartość
wskaźnika odnotowano tylko w gminie Michałowice - ponad 10. W roku 2008 na jednego
nauczyciela przypadało najwięcej uczniów ponad 12.
Warto dodać, iż w roku 2009, nie ujętym w powyższych zestawieniach, sytuacja szkolnictwa
na terenie gminy Zielonki uległa dość znacznej poprawie. Wzrosła liczba zatrudnionych
nauczycieli, z 126 do 169, co spowodowało spadek liczby uczniów przypadających na
jednego nauczyciela z 13 do 10.
Można nadmienić, że według wspominanego raportu OECD w Polsce na jednego ucznia
przypada około 11 uczniów na nauczyciela, natomiast średnia wartość tego wskaźnika dla 19
krajów Unii Europejskiej ujętych w tej analizie wyniósł 14,4. Zaznaczyć jednak należy, że
dane te odnoszą się tylko do szkół podstawowych nie uwzględniając szkół gimnazjalnych.
i) liczba metrów kwadratowych powierzchni szkolnej przypadająca na ucznia
Liczbę metrów kwadratowych powierzchni całkowitej szkół przypadającą na jednego ucznia
w gminie Zielonki w 2007 r. wynosiła 8,77 m2, co jest wynikiem przeciętnym na tle
analizowanych gmin. W roku 2008 ze względu na wzrost liczby uczniów wartość tego
współczynnika w gminie Zielonki spadła do poziomu 8,49m2, podczas gdy w pozostałych
gminach wzrosła.
Należy zaznaczyć, iż w roku 2009 nie ujętym w powyższej analizie zrealizowanych zostało
szereg inwestycji proedukacyjnych, których efektem będzie poprawa analizowanych
wskaźników w przyszłości, a które obecnie nie oddają poniesionych na ten cel nakładów. Do
takich inwestycji zaliczyć należy przede wszystkim budowę nowego obiektu przedszkolnego i
szkolnego w Zielonkach za łączną kwotą 14,3 mln złotych o łącznej powierzchni 3.493 m 2.
Uwzględniając tą nową powierzchnię na jednego ucznia przypadałoby wówczas ponad 10 m2,
co było by jednym z lepszych wyników spośród wszystkich gmin bazy porównawczej.
j) komputeryzacja
W roku 2007 na terenie gminy Zielonki w szkołach podstawowych i gimnazjalnych
udostępnionych do użytku uczniów było 56 komputerów. W zestawieniu ujęto jedynie
komputery będące do dyspozycji uczniów i mające dostęp do Internetu. W roku 2008 ich
liczba wzrosła do 58. Liczba komputerów udostępnionych w gminie Zielonki była
stosunkowo niska w porównaniu do pozostałych gmin bazy porównawczej. W 2008 roku
jedynie na terenie gminy Michałowice ich liczba była niższa niż w gminie Zielonki. Ponadto
po przeliczeniu dostępnych stanowisk komputerowych na jednego ucznia, gmina Zielonki
wypada najsłabiej. W 2008 roku na jedno stanowisko komputerowe w szkole podstawowej w
gminie Zielonki przypadało ponad 16 uczniów. Nawet w gminie Michałowice, gdzie tych
komputerów jest najmniej, ta liczba wyniosła 14,19. Średnia dla pozostałych gmin (bez
gminy Zielonki i Michałowice) w 2008 roku wyniosła 7,86, czyli była dwukrotnie niższa niż
wartość współczynnika dla gminy Zielonki. Nieco lepiej sytuacja wygląda w gimnazjach, nie
mniej jednak Zielonki plasują się w końcówce klasyfikacji. W 2008 roku w gimnazjach na
jeden komputer przypadało średnio ponad 18 uczniów. Jedynie w gminie Kocmyrzów –
Luborzyca sytuacja wyglądała gorzej – ponad 23 uczniów. Należy podkreślić, iż stopień
komputeryzacji na terenie gminy Zielonki dość mocno odbiega od standardów dla całej
Małopolski jak i powiatu krakowskiego
tel. 012 423 22 41
[email protected]
47
V. Gminne nakłady na edukację
Edukacja to jedna z głównych pozycji budżetu gminy Zielonki. Średnio nakłady na
szkolnictwo stanowią ok. 30% ogółu wydatków ponoszonych przez gminę. W roku 1998
wydatkowano 4,7 mln zł, w roku 2000 – 7,8 mln zł, 2007 – 11,8 mln zł, a w roku 2008 – 16,6
mln zł. W porównaniu do pozostałych gmin bazy porównawczej były to znaczące kwoty. W
każdym roku były to wartości zbliżone bądź wyższe od średniej.
Z perspektywy rozwoju szkolnictwa oraz poprawy warunków nauczania największe
znaczenie mają wydatki o charakterze majątkowym, w tym inwestycyjne. W kolejnych latach
wydatki majątkowe na oświatę i wychowanie w gminie Zielonki wynosiły: w roku 1998 - 1,1
mln zł, w roku 2000 – 2,7 mln zł, 2007 – 1,9 mln zł, a w roku 2008 – 5,2 mln zł. W każdym
roku badanego okresu wielkość wydatków inwestycyjnych w gminie Zielonki była wyższa
niż średnia dla wszystkich gmin. Co więcej w latach 2000 oraz 2008 w gminie Zielonki
wydatkowano zdecydowanie najwięcej.
Gminne wydatki na szkoły podstawowe ogółem (łącznie z inwestycyjnymi) w przeliczeniu na
jednego ucznia na terenie gminy Zielonki były w każdym roku w analizowanym okresie
wyższe niż średnie wydatki w Małopolsce. W roku 2008 ich wielkość wyniosła 11 tyś zł na
jednego ucznia, co jest wartością zdecydowanie największą spośród wszystkich gmin bazy
porównawczej. We wcześniejszych latach wydatki te kształtowały się na przeciętnym bądź
wysokim poziomie w porównaniu do pozostałych gmin. Tak wysoka wartość tego wskaźnika
jest w głównej mierze wynikiem dużych inwestycji w szkolnictwie podstawowym
przeprowadzonych w ostatnim roku.
Inaczej kształtuje się sytuacja w przypadku wydatków ogółem w przeliczeniu na jednego
gimnazjalistę. Tu bowiem gmina Zielonki przeznacza najmniej, w 2008 roku było to 4.082 zł
na jednego ucznia, podczas gdy średnia dla Małopolski wyniosła 5.805 złotych, a w powiecie
krakowskim 6.538 zł na ucznia. Wielkość tych wydatków w przeliczeniu na 1 ucznia w
gminie Zielonki była zdecydowanie najmniejsza.
Zważywszy na fakt, że wydatki inwestycyjne poniesione przez gminę w ostatnim roku w
pewnym sensie zniekształciły obraz przeprowadzanej analizy, warto zbadać wartość
bieżących wydatków na oświatę. Analizy takiej dostarcza nam ostatnia część tabeli 21
przedstawiająca wartość wydatków bieżących (obliczonych jako wydatki na oświatę ogółem
pomniejszone o majątkowe wydatki inwestycyjne) w przeliczeniu na jednego ucznia oraz
wartość subwencji otrzymanej przez gminę z budżetu państwa. Z tabeli tej wynika, że
największe wydatki bieżące w przeliczeniu na jednego mieszkańca w roku 2008 ponosiła
gmina Wielka Wieś - 9.394 zł na ucznia, najmniejsze z kolei gmina Zielonki - 7.038 zł na
ucznia. Wydatki bieżące w zakresie oświaty ponoszone przez gminę Zielonki na jednego
ucznia były zdecydowanie niższe niż przeciętne wydatki na jednego ucznia w powiecie
krakowskim (8.337 zł/ucznia), jak i w Małopolsce (9.231zł/ucznia).
Szukając przyczyn takiego stanu rzeczy należałoby przyjrzeć się wielkości subwencji
oświatowej jaką gmina uzyskuje z budżetu państwa. W roku 2008 największą subwencję
oświatową w przeliczeniu na jednego ucznia otrzymała gmina Igołomia-Wawrzeńczyce –
6.589 zł na ucznia. Najmniej z kolei otrzymała gmina Zielonki 5.663 złotych na ucznia i była
to wartość niższa niż wartość subwencji przypadająca na jednego ucznia w całym powiecie
tel. 012 423 22 41
[email protected]
48
krakowskim (6.065 zł/ucznia).
Jak widać z przytoczonych powyżej danych każda z gmin na bieżące finansowanie edukacji
przeznacza więcej środków niż otrzymane z budżetu państwa w ramach subwencji
oświatowej. Deficyty te zostały przedstawione w ostatnich dwóch kolumnach na końcu tabeli
22. Z danych tych wynika, że gmina Zielonki do każdego ucznia dopłaca najmniej. W 2008
roku było to około 1.375 złotych na ucznia. Średnia wielkość tego deficytu dla powiatu
krakowskiego w 2008 roku był znacznie wyższa i wyniosła 2.272 złotych. Niski poziom
deficytu w przypadku gminy Zielonki jest rezultatem dobrego zarządzania bazą edukacyjną
na terenie gminy. Efektywnym wydatkowaniem środków i dobrym w ujęciu kosztowym
zarządzaniu oświatą.
Tabela 16 Wychowanie przedszkolne
Liczba miejsc w
przedszkolach
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Kraków
Liczba dzieci w
przedszkolach
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Kraków
Rezerwa miejsc w
przedszkolach [%]
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Kraków
1998
2000
2007
110
40
61
0
90
0
75
115
16 910
92
56
64
0
121
0
110
111
17 006
125
63
50
60
175
80
159
200
18 909
1998
2000
2007
104
34
66
0
111
0
76
163
18 187
102
40
74
0
107
0
109
113
17 190
130
62
50
58
164
80
172
163
18 870
1998
2000
2007
95%
85%
108%
111%
71%
116%
123%
88%
101%
142%
108%
99%
102%
101%
104%
98%
100%
97%
94%
100%
108%
82%
100%
Dynamika Dynamika
zmian
zmian
1998/2008 2007/2008
125
13,64%
0,00%
63
57,50%
0,00%
50
-18,03%
0,00%
83
38,33%
175
94,44%
0,00%
80
0,00%
355
373,33%
123,27%
320
178,26%
60,00%
14,45%
4,34%
19 766
Dynamika Dynamika
2008
zmian
zmian
1998/2008 2007/2008
124
16,13%
-4,84%
66
48,48%
6,06%
50
-32,00%
0,00%
82
100,00%
29,27%
160
30,63%
-2,50%
85
100,00%
5,88%
322
76,40%
46,58%
266
38,72%
38,72%
19 523
6,84%
3,34%
Dynamika Dynamika
2008
zmian
zmian
1998/2008 2007/2008
99%
105%
100%
99%
91%
106%
91%
83%
99%
2008
Tabela 17 Wyniki uczniów na sprawdzianie 6-klasistów i teście gimnazjalnym
tel. 012 423 22 41
[email protected]
49
Wyszczególnienie /
gminy
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Powiat krakowski
Małopolska
POLSKA
Wyniki sprawdzianu 6-klasistów
Wyniki testu gimnazjalnego
2005
2006
2007
2008
2005
2006
2007
2008
28,73
31,47
31,89
29,63
29,68
30,79
31,64
31,74
30,70*
30,35
29,5
24,48
26,8
26,13
24,98
26,6
27,7
27,29
29,15
26,76*
26,39
25,3
24,5
27,9
27,1
25
28,2
28,5
27,7
28,1
27,2
27,42
26,57
25,21
27,91
26,51
25,56
26,16
28,67
28,59
28,22
27,11
26,71
25,8
58,15
55,83
54,92
56,64
56,08
62,48
61,36
61,65
59,01
59,39
57,44
54,42
54,88
56,13
56,84
52,69
57,82
59,09
62,47
57,03
57,32
55,3
51,86
58,13
55,51
57,35
56,42
58,5
61,62
65,04
58,67
58,97
56,79
56,68
59,51
57,87
56,46
54,37
58,94
62,03
63,22
59,37
60,37
59,24
* wynik obliczony na podstawie średnich wyników z poszczególnych gmin
Tabela 18 Szkolnictwo podstawowe
Wyszczególnienie / gminy
1998
2000
2007
2008
Dynamika
zmian
1998/2008
Dynamika
zmian
2007/2008
7
13
11
4
8
8
15
5
7
13
11
4
7
7
11
5
5
12
10
3
7
7
10
5
5
12
10
3
7
7
10
5
-28,57%
-7,69%
-9,09%
-25,00%
-12,50%
-12,50%
-33,33%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
17,53
15,61
19,14
20,15
19,28
18,59
16,19
20,50
23,78
21,39
19,20
15,79
14,03
18,53
20,84
18,78
16,39
16,88
19,80
23,27
20,58
18,61
18,64
13,81
16,59
19,17
17,02
14,90
15,57
20,38
22,62
18,34
16,96
16,67
13,19
15,80
19,44
16,35
14,29
15,01
20,60
22,42
18,14
16,57
-4,92%
-15,55%
-17,46%
-3,51%
-15,20%
-23,14%
-7,25%
0,47%
-6,08%
-15,20%
-13,66%
-10,60%
-4,52%
-4,80%
1,42%
-3,95%
-4,09%
-3,57%
1,04%
-0,89%
-1,10%
-2,25%
Liczba szkół podstawowych
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Liczba uczniów szkół
podstawowych na 1 odział
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Kraków
MAŁOPOLSKA
powiat krakowski
Tabela 19 Szkolnictwo gimnazjalne
tel. 012 423 22 41
[email protected]
50
1999
2000
2007
2008
Dynamika
zmian
1999/2008
Dynamika
zmian
2007/2008
Liczba szkół gimnazjalnych
2
1
2
1
2
1
3
2
2
1
2
3
2
1
3
2
2
1
2
3
2
2
3
4
2
1
2
3
2
2
3
4
0,00%
0,00%
0,00%
200,00%
0,00%
100,00%
0,00%
100,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
24,20
23,40
26,00
23,83
25,00
24,00
26,00
23,71
25,88
24,61
24,42
24,70
25,00
24,00
23,33
25,62
22,33
25,15
23,93
25,84
24,71
24,31
25,25
27,06
21,33
19,76
25,47
24,64
22,03
23,38
24,81
23,72
23,40
24,17
27,81
20,50
19,50
22,53
22,91
21,68
23,21
24,44
23,29
22,81
-0,14%
18,86%
-21,15%
-18,18%
-9,87%
-4,55%
-16,63%
-2,11%
-5,90%
-5,38%
-6,62%
-4,29%
2,79%
-3,91%
-1,34%
-11,52%
-7,01%
-1,61%
-0,73%
-1,52%
-1,82%
-2,53%
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Liczba uczniów szkół
gimnazjalnych na 1 odział
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Kraków
MAŁOPOLSKA
powiat krakowski
Tabela 20 Szkolnictwo - tabela dodatkowa
2007
2008
Liczba uczniów na nauczyciela
pełnozatrudnionego
9,94
10,68
9,93
9,71
11,22
10,23
15,38
10,95
6,85
6,49
8,95
8,17
11,99
10,94
14,37
14,32
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
2007
2007
m2 pow. szkolnej na ucznia
12,77
3,93
7,81
bd
8,26
11,09
9,97
8,77
12,88
4,05
8,28
Bd
8,81
11,36
10,72
8,49
Źródło: dane urzędów gmin.
Tabela 21 Współczynniki skolaryzacji i komputeryzacji
Współczynnik skolaryzacji
netto w procentach
tel. 012 423 22 41
[email protected]
2007
2008
Dynamika
zmian
2007/2008
dla szkół podstawowych
97,20
96,33
-0,90%
2007
2008
Dynamika
zmian
2007/2008
dla szkół gimnazjalnych
89,54
90,38
0,94%
51
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
76,05
75,54
-0,67%
74,92
92,46
92,37
-0,10%
88,61
87,76
89,97
2,52%
89,23
88,37
90,78
2,73%
78,01
70,35
70,48
0,18%
69,71
87,62
86,79
-0,95%
82,44
80,66
81,39
0,91%
87,92
99,01
98,65
-0,36%
98,29
96,36
96,65
0,30%
95,72
91,56
91,12
-0,48%
90,02
Liczba komputerów Przypadające na ucznia
ogółem
szkoły podstawowej
Kraków
MAŁOPOLSKA
powiat krakowski
Liczba komputerów
podłączonych do Internetu
przeznaczonych do użytku
uczniów
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
2007
Kraków
MAŁOPOLSKA
powiat krakowski
79
50
111
37
88
67
135
56
2008
76
86
148
37
113
58
144
58
x
x
X
X
2007
8,85
16,02
9,57
15,03
10,06
7,45
9,34
17,11
19,27
13,19
11,09
75,60
0,91%
82,62
-6,76%
86,45
-3,12%
67,81
-13,08%
69,53
-0,26%
81,29
-1,39%
88,83
1,04%
98,76
0,48%
95,87
0,16%
88,99
-1,14%
Przypadające na ucznia
gimnazjum
2008
2007
7,25
9,05
6,83
14,19
7,52
8,62
8,55
16,69
17,33
11,44
9,46
2008
12,63
24,21
10,11
6,34
10,91
9,34
13,06
19,61
16,79
14,39
12,97
12,08
23,42
8,20
6,62
7,68
5,60
14,00
18,06
15,74
12,61
11,51
Tabela 22 Gminne wydatki na szkolnictwo
Wyszczególnienie /
gminy
1998
2000
2007
2008
Dynamika
zmian
1998/2008
Dynamika
zmian
2007/2008
3 834 401
4 361 019
6 969 127
7 903 009
106,11%
13,40%
4 262 832
5 771 133
11 364 635
10 065 031
136,11%
-11,44%
13,92%
Gminne wydatki na
oświatę i wychowanie
ogółem
Liszki
6 606 170
7 767 411
12 397 909
14 123 302
113,79%
Michałowice
3 737 619
3 346 345
6 267 559
7 057 190
88,82%
12,60%
Mogilany
4 277 368
5 484 076
13 326 417
14 529 901
239,69%
9,03%
Wielka Wieś
2 797 457
4 137 390
8 810 888
8 167 558
191,96%
-7,30%
Zabierzów
8 149 862
10 416 863
17 897 095
21 258 453
160,84%
18,78%
Zielonki
4 705 245
7 762 504
11 774 897
16 631 991
253,48%
41,25%
MAŁOPOLSKA
1 482 333 651 2 020 976 256 3 002 828 027 3 299 225 643
122,57%
9,87%
powiat krakowski
102 347 913
129 814 850
212 969 127
236 523 827
131,10%
11,06%
789 816
0
660 909
1 297 658
64,30%
96,34%
6 842
32 631
2 520 629
149 321
2082,42%
-94,08%
968 712
177 737
559 351
1 255 590
29,61%
124,47%
Gminne wydatki
majątkowe na oświatę i
wychowanie
Liszki
tel. 012 423 22 41
[email protected]
52
Michałowice
1 404 875
158 026
185 242
194 832
-86,13%
5,18%
Mogilany
548 600
300 403
3 643 138
4 125 600
652,02%
13,24%
Wielka Wieś
32 637
472 975
2 955 193
1 103 234
3280,32%
-62,67%
Zabierzów
803 112
2 069 473
2 447 837
3 890 212
384,39%
58,92%
1 076 735
2 764 932
1 930 197
5 243 964
387,02%
171,68%
MAŁOPOLSKA
154 329 120
153 423 898
220 416 029
228 287 645
47,92%
3,57%
powiat krakowski
15 936 147
17 634 662
Wydatki bieżące na oświatę
w
przeliczeniu na ucznia
29 987 441
32 581 692
104,45%
8,65%
Zielonki
2007
2008
Wpływy z subwencji
oświatowej na ucznia
2007
2008
Deficyt w przeliczeniu
na jednego ucznia
2007
2008
7 646
8 361
5 661
6 589
1 985
1 772
7 013
8 108
5 364
6 293
1 649
1 815
Liszki
7 227
8 334
5 575
6 118
1 652
2 216
Michałowice
6 819
7 834
5 510
6 431
1 309
1 403
Mogilany
7 643
8 758
5 387
6 484
2 256
2 274
Wielka Wieś
7 605
9 394
4 872
5 700
2 733
3 694
Zabierzów
7 858
9 127
5 690
6 572
2 168
2 555
Zielonki
6 287
7 038
5 015
5 663
1 272
1 375
MAŁOPOLSKA
8 101*
9 231*
6 087*
6 903*
2 014*
2 328*
powiat krakowski
7 241
8 337
5 305
6 065
1 936
2 272
* nie uwzględniono uczniów szkół średnich
Wnioski:
Jakość szkolnictwa na terenie gminy Zielonki stoi na dość dobrym poziomie. Pozytywny
wpływ na ocenę szkolnictwa mają przede wszystkim, jako końcowy efekt nauczania, wyniki
uczniów uzyskiwane na zewnętrznych sprawdzianach i testach. Uczniowie szkół z gminy
Zielonki uzyskują bardzo dobre wyniki w nauce. Świadczą o tym wyniki uzyskiwane
przez 6-klasistów na sprawdzianach końcowych oraz gimnazjalistów na testach
gimnazjalnych. W ostatnich latach wyniki szóstoklasistów z gminy Zielonki plasowały ich w
czołówce gmin bazy porównawczej. Zawsze były to wyniki powyżej średniej zarówno dla
Małopolski jak i powiatu krakowskiego, a także całego kraju. Jeszcze lepsze wyniki uzyskują
gimnazjaliści na testach kończących ten etap nauczania. W ostatnich 3 latach uzyskiwali
najlepsze wyniki spośród gmin bazy porównawczej. Były to wyniki dużo lepsze niż
średnia dla całego kraju a także dla Małopolski i powiatu krakowskiego.
W porównaniu do gmin bazy porównawczej oddziały klasowe w szkołach na terenie gminy
Zielonki charakteryzują się stosunkowo duża liczebnością. W przypadku szkół podstawowych
średnia liczebność oddziału była najwyższa, a w przypadku gimnazjów jedna z wyższych.
Wyższe współczynniki zagęszczenia w gminie Zielonki są w pewnym stopniu wynikiem
ciągłego wzrostu liczby uczniów na terenie gminy. Warto zaznaczyć, iż w zasadzie tylko na
terenie gminy Zielonki liczba uczniów na przestrzeni ostatnich 10 lat wzrosła, podczas gdy w
pozostałych gminach miała ona tendencję spadkową. To głównie tej tendencji pozostałe
gminy zawdzięczają wpadek wartości omawianego wskaźnika. Dodać należy, że liczebność
oddziałów w Krakowie jest znacznie większa niż w Zielonkach. Ponadto przeciętna
liczebność oddziałów zarówno w przypadku szkół podstawowych jak i gimnazjalnych jest
zbliżona do standardów europejskich wynikających z raportu OECD – „Edukacja w zarysie –
tel. 012 423 22 41
[email protected]
53
2009” .
3
Gmina Zielonki na szkolnictwo przeznaczała dość duże środki ze swojego budżetu,
szczególnie na działalności inwestycyjną. Z danych bowiem wynika, iż na każdego ucznia,
zarówno szkoły podstawowej jak i gimnazjum, w gminie Zielonki wydatkowano: w roku
2000 – 8.521 zł, 2007 – 12.291 zł, 2008 – 17.182 zł. W porównaniu do innych gmin były to
kwoty wysokie, w roku 2000 była to najwyższa kwota, natomiast w roku 2008 jedynie gmina
Zabierzów wydatkowała więcej. W roku 2007 z kolei tylko dwie gminy wydatkowały mniej
niż Zielonki. Biorąc pod uwagę ostatni rok powyższej analizy (2008) na jednego ucznia
szkoły podstawowej wydatkowano średnio ponad 11tyś złotych co jest wynikiem dużo
większym niż w pozostałych gminach bazy porównawczej jak i w całej Małopolsce. Inaczej
wygląda sytuacja w przypadku wydatków na gimnazja. Tu gminne wydatki były niskie.
Najniższe spośród wszystkich gmin bazy porównawczej jak również niższe niż średnie
wydatki na ucznia gimnazjum w Małopolsce i powiecie krakowskim.
Na wysokie wydatki gminy Zielonki na szkolnictwo przyczyniły się w głównej mierze
wydatki inwestycyjne. Analizując wydatki bieżące gminy w tym zakresie, dochodzimy do
wniosku, że gmina wydatkowała najmniej. Wartość wydatków bieżących w przeliczeniu na
jednego ucznia w gminie Zielonki wyniosła 6.287 złotych w 2007 oraz 7.038 złotych w 2008.
Były to wartości zdecydowanie niższe niż analogiczne wartości dla całego powiatu
krakowskiego (7.241 i 8.337) oraz Małopolski (8.101 i 9.231). Niskie wydatki bieżące gminy
w tym zakresie wynikały zapewne z niskiej wartość otrzymanej z budżetu gminy w
przeliczeniu na jednego ucznia. W 2008 roku gmina Zielonki otrzymała 5.663 złote na ucznia,
co było wartością najniższą spośród wszystkich gmin bazy porównawczej, jak również mniej
niż przeciętna subwencja na ucznia w całym powiecie krakowskim (6.065) i Małopolsce
(6.903). Z analizy deficytów (różnicy pomiędzy bieżącymi wydatkami w przeliczeniu na
ucznia a wpływami z subwencji oświatowej na jednego ucznia) wynika, że gmina Zielonki
dopłaca najmniej do bieżącego utrzymania ucznia w szkołach. Niski poziom deficytu jest
wynikiem dobrego w ujęciu kosztowym zarządzania bazą oświatowa na terenie gminy (m.in.
utrzymywaniem optymalnej liczebności klas).
Bardzo pozytywnie na ocenę szkolnictwa na terenie gminy wpływa baza przedszkolna.
Gmina dysponuje dobrze rozbudowaną bazą przedszkolną. W 2008 roku przedszkola mogły
przyjąć 320 dzieci co jest bardzo dobrym wynikiem w porównaniu do pozostałych gmin.
Ważniejsza w tym kontekście wydaje się być jednak statystyka wykorzystania dostępnych
miejsc. Okazuje się bowiem, że gmina Zielonki jako jedyna z bazy porównawczej dysponuje
znaczną rezerwą miejsc i jest przygotowana na przyjęcie nowych przedszkolaków. Podkreślić
należy znaczące postępy w tym zakresie na przestrzeni ostatnich 10 lat – wówczas gmina
borykała się z problemem przepełnienia przedszkoli. Ponadto w 2009 roku nie objętym
analizą do użytkowania oddano kolejną przedszkolną placówkę, która spowoduje dalszą
poprawę w tym zakresie.
Na ocenę jakości szkolnictwa w gminie negatywnie wpływa skomputeryzowanie szkół.
Szkoły na terenie gminy Zielonki cechuje niski stopień skomputeryzowania w porównaniu do
szkół na terenie pozostałych gmin. Świadczy o tym zarówno mała ogólna liczba komputerów,
jak i w przeliczeniu na 1 ucznia. W szkole podstawowej w roku 2008 w gminie Zielonki
przypadało na jeden komputer ponad 16 uczniów podczas gdy średnia dla Małopolski jest 11.
Jeszcze gorzej wygląda sytuacja w gimnazjach – ponad 18 uczniów na jeden komputer, przy
3
Education at a Glance 2009: OECD Indicators, http://www.oecd.org/edu/eag2009
tel. 012 423 22 41
[email protected]
54
średniej Małopolskiej 12. Należy podkreślić również, iż w porównaniu do powiatu
krakowskiego kwestia skomputeryzowania szkół prezentuje się jeszcze gorzej.
Należy zaznaczyć, że w ostatnim roku, nie ujętym w analizie, na terenie gminy zostało
uruchomione Centrum Integracji Społecznej. Uruchomienie tego ośrodka zapewne poprawiło
sytuację na terenie gminy w kwestii dostępności uczniów do komputerów. Niski stopień
skomputeryzowania szkół na terenie gminy Zielonki nie oznacza, iż uczniowie nie mają
możliwości skorzystania z ogólnodostępnych komputerów. Podobnie w przypadku
powierzchni całkowitej szkół przypadających na ucznia. Zakończenie w ostatnim roku
inwestycji związanych z rozbudową szkoły podstawowej w Zielonkach, rozbudową Zespołu
Szkół w Bibicach oraz budową hali sportowej Zielonkach znacznie poprawi wartości tego
wskaźnika. Można zatem spodziewać się poprawy sytuacji na terenie gminy Zielonki w tej
kwestii.
Warto dodać, iż w roku 2009, nie ujętym w powyższych zestawieniach, sytuacja szkolnictwa
na terenie gminy Zielonki uległa dość znacznej poprawie. Wzrosła liczba zatrudnionych
nauczycieli, z 126 do 169, co spowodowało spadek liczby uczniów przypadających na
jednego nauczyciela z 13 do 10. Zwiększono o 3 liczbę oddziałów (do 77) co zmniejszyło
liczbę uczniów w jednym oddziale. Ponadto w ostatnich latach na terenie gminy zrealizowano
szereg inwestycji w zakresie edukacji i wychowania. Na terenie gminy zrealizowano między
innymi takie inwestycje jak: rozbudowa szkoły podstawowej w Zielonkach, rozbudowa
Zespołu Szkół w Bibicach, budowa hali sportowej Zielonkach. Tylko w ostatnim roku
wybudowano i oddano do użytku obiekt szkolno-przedszkolny w Zielonkach, Centrum
Integracji Społecznej, boisko sportowe „Orlik – Plus” w Bibicach, wspomniane już wcześniej
przedszkole. Wszystkie te inwestycje zostały zakończone w niedalekiej przeszłości. Biorąc
pod uwagę ten fakt, jak również inne prowadzone obecne na terenie gminy inwestycje
proedukacyjne, w najbliższych latach można się spodziewać poprawy sytuacji na terenie
gminy w tym zakresie.
W zakresie infrastruktury edukacyjnej Gmina Zielonki mierzyć się musi nie tylko z
modernizacją istniejących zasobów, lecz musi również sprostać wzrastającej z roku na rok
liczbie uczniów. Stale rosnąca liczba uczniów sprawia, że wskaźniki edukacyjne nie
odzwierciedlają wprost wydatków gminy na edukację. Wydatki te jednak w ujęciu
nominalnym uznać należy za wysokie. Obraz infrastruktury edukacyjnej Gminy Zielonki jest
nieco zniekształcony również ze względu na fakt, że zrealizowane w ostatnim roku
spektakularne inwestycje nie mają jeszcze odzwierciedlenia w statystykach porównawczych.
11 OCHRONA ZDROWIA I OPIEKA SPOŁECZNA
Dane statystyczne (GUS) dotyczące ochrony zdrowia na terenie gminy Zielonki w
porównaniu do pozostałych gmin pozostają na wysokim poziomie. Jakość ochrony zdrowia
na terenie gminy została oceniona w oparciu o następujące wskaźniki:
a) liczba ludności przypadająca na jedną aptekę
Liczba ludności przypadająca na jedną aptekę jest wskaźnikiem wyrażającym dostęp ludności
do usług farmaceutycznych. Na terenie gminy Zielonki w badanym okresie na jedną aptekę
przypadała następująca liczba ludności: rok 1998 – 6.318, rok 2000 – 7.001, rok 2007 –
tel. 012 423 22 41
[email protected]
55
8.113, rok 2008 – 4.193. W przeciągu 10 lat analizy 1998 – 2008 liczba ludności
przypadająca na jedną aptekę spadła o około 33,36%. Warto zauważyć, iż w roku 2008
zanotowano spadek prawie o połowę (48,32%) wartości tego wskaźnika w porównaniu do
roku 2007. Spadek ten spowodował, iż obecnie tylko dwie gminy mogą pochwalić się lepiej
rozwiniętą siecią aptek, są to gmina Igołomia-Wawrzeńczyce – 2.555 osób/aptekę oraz gmina
Zabierzów – 3.855osób/aptekę.
b) liczba ludności przypadająca na jedną placówkę opieki ambulatoryjnej
Dostępność opieki ambulatoryjnej na ternie gminy Zielonki jest zdecydowanie najlepsza. Na
jedną placówkę ambulatoryjną w gminie Zielonki przypadało w roku 2007 – 1.248 osób,
natomiast w roku 2008 – 1.398. Są to zdecydowanie najniższe wartości spośród wszystkich
gmin przyjętych do porównania. Tylko gmina Wielka Wieś charakteryzuje się zbliżonymi
wartościami tego wskaźnika 2007 – 1.921, 2008 – 1.943. Najgorzej sytuacja w tym zakresie
przedstawia się z kolei w gminie Liszki 2007 – 5.271, 2008 – 5.330. Warto zauważyć, iż
liczba osób przypadająca na placówkę opieki ambulatoryjnej na terenie gminy Zielonki jest
zdecydowanie, niższa od średniej dla tych gmin. Średnia wartość liczby ludności
przypadającej na placówkę opieki ambulatoryjnej w wszystkich gminach wyniosła 3.292 w
roku 2007 oraz 3.348 w 2008. Największą dynamikę wzrostu wartości tego wskaźnika
cechowała się gmina Zielonki co jest ściśle powiązane z dużym wzrostem liczby ludności w
roku 2008. Należy dodać, że wartość tego wskaźnika dla gminy Zielonki w porównaniu do
odpowiadających wartości na poziomie województwa i powiatu były prawie dwa razy
mniejsze.
c) porady udzielone przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i w gabinetach
stomatologicznych
Na terenie gminy Zielonki w roku 2007 udzielono w sumie 71.005 porad w gabinetach
lekarskich i stomatologicznych. W 2008 roku liczba ta nieznacznie spadła i wyniosła 70.311.
Liczba tych porad była zdecydowanie na najwyższym poziomie spośród wszystkich gmin
ujętych w porównaniu. Przeliczając liczbę porad na mieszkańca gminy gmina Zielonki
charakteryzuje się również stosunkowo dużą wartością wskaźnika: 2007 - 4,4, 2008- 4,2.
Porównywalna liczba udzielonych porad w przeliczeniu na jednego mieszkańca została
udzielona na terenie gminy Wielka Wieś 2007 - 4,0, 2008 – 4,4.
Tabela 23 Ochrona zdrowia
1998
2000
2007
2008
Dynamika
zmian
1998/2008
Liczba ludności przypadająca na aptekę ogólnodostępną
7696
7717
2548
2555
12289
x
13398
13522
Liszki
7287
7408
5271
5330
Michałowice
6750
3536
x
8215
Mogilany
9742
x
5759
5849
Wielka Wieś
x
x
4803
4857
Zabierzów
4177
4240
3792
3855
Zielonki
6318
7001
8113
4193
Liczba ludności przypadająca na placówkę ambulatoryjnej opieki zdrowotnej
tel. 012 423 22 41
[email protected]
-66,81%
10,03%
-26,86%
21,70%
-39,97%
-7,71%
-33,63%
Dynamika
zmian
2007/2008
0,26%
0,93%
1,13%
1,55%
1,12%
1,67%
-48,32%
56
x
x
3822
3832
0,26%
x
x
3350
3381
0,93%
Liszki
x
x
5271
5330
1,13%
Michałowice
6750
7072
4038
4108
1,72%
Mogilany
x
x
3839
3899
1,55%
Wielka Wieś
x
x
1921
1943
1,12%
Zabierzów
20885
10600
2844
2891
1,67%
Zielonki
x
x
1248
1398
11,98%
MAŁOPOLSKIE
7393
7652
2562
2521
Powiat krakowski
16724
18235
2951
2878
Porady udzielone przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i w gabinetach stomatologicznych
na mieszkańca
ogółem
2007
2008
2007
2008
2,71
2,94
20 698
22 520
8,80%
2,65
2,68
35 518
36 281
2,15%
Liszki
3,76
3,65
59 492
58 372
-1,88%
Michałowice
3,00
2,86
24 216
23 485
-3,02%
Mogilany
2,40
1,92
27 665
22 435
-18,90%
Wielka Wieś
4,03
4,39
38 755
42 605
9,93%
Zabierzów
3,07
2,62
69 930
60 601
-13,34%
Zielonki
4,38
4,19
71 005
70 311
-0,98%
Wnioski:
Standard podstawowej opieki zdrowotnej jaki gmina Zielonki oferuje swoim mieszkańcom
należy uznać za dobry. Mieszkańcy gminy mają dobry dostęp do usług farmaceutycznych, jak
również w razie potrzeby do podstawowej opieki ambulatoryjnej. Analizę sytuacji z zakresie
ochrony zdrowia na terenie gminy Zielonki należałoby uzupełnić o wskaźniki dostępności do
lekarzy rodzinnych i stomatologów. Na 10 tysięcy mieszkańców na terenie gminy Zielonki w
2000 przypadało nieco ponad czterech lekarzy. Wskaźnik ten wynosił dokładnie 4,6 w 2000
roku, w roku 2008 – 3,78, natomiast w 2009 3,60. Podobną tendencję spadkową można
zaobserwować w przypadku lekarzy stomatologów. W roku 2000 wskaźnik dostępu do
lekarza stomatologa wyniósł 1,53, w 2008 – 1,26 natomiast w roku 2009 już tylko 1,20.
Spadający dostęp do lekarzy należy tłumaczyć tym, iż coraz więcej ludności, szczególnie tej
napływowej, w związku z wykonywaną przez siebie pracą na terenie miasta Krakowa właśnie
tam korzysta z usług medycznych. Wydaje się zatem, iż pomimo coraz mniejszej dostępności
usług medycznych, na terenie gminy zatrudnionych jest wystarczająca ilość lekarzy by
zabezpieczyć podstawowe potrzeby opieki medycznej mieszkańców.
12 TERENY BUDOWLANE
Z względu na brak danych historycznych analiza terenów budowlanych zostanie oparta
jedynie o dane aktualne dla roku 2009. Tereny budowlane w gminie Zielonki zajmują 1.598
ha, czyli około 33% powierzchni gminy. Obecnie pod budownictwo mieszkaniowe
wykorzystanych jest około 303 ha, co stanowi 6% powierzchni gminy. Warto zaznaczyć, że
ponad 1/3 terenów mieszkalnych w gminie Zielonki zlokalizowana jest na terenie sołectwa
Zielonki (120ha), czyli sołectwa bezpośrednio sąsiadującego z Krakowem. Na podstawie
danych zebranych z gmin bazy porównawczej sporządzono tabelę przedstawiającą
tel. 012 423 22 41
[email protected]
57
powierzchnie terenów budowlanych według obowiązujących planów a także ich udział w
powierzchni ogółem.
Należy dodać, iż wszystkie gminy mają uchwalone plany zagospodarowania przestrzennego.
We wszystkich gminach plany te obejmują ponad 90% powierzchni gmin. Jedynie w gminie
Zabierzów wskaźnik ten spadł w ostatnim roku poniżej 90% co prawdopodobnie wynika z
prowadzonych obecnie prac nad zmianami w poszczególnych planach. W niektórych
gminach, między innymi w gminie Zielonki gdzie wskaźnik sporządzonych planów jest
poniżej 100%, przewiduje się rezerwę terenów na inwestycje infrastrukturalne. Dla
porównania można dodać, iż w gminie Kraków jedynie około 14% powierzchni gminy jest
objęta planami.
Przeciętne uzbrojenie terenów budowlanych zostało policzone jako długość poszczególnych
sieci wyrażonej w kilometrach przypadająca na kilometr kwadratowy powierzchni terenów
budowlanych. Tereny budowlane na terenie gminy Zielonki są dość dobrze uzbrojone w sieci
infrastruktury komunalnej. W przypadku kanalizacji tylko tereny gminy Zabierzów są lepiej
uzbrojone, a w przypadku sieci wodociągowej poza Zabierzowem również gmina
Kocmyrzów-Luborzyca posiada lepiej uzbrojone tereny budowlane. Gorzej sytuacja
kształtuje się w przypadku sieci gazowej. Wskaźnik uzbrojenia w tą sieć kształtuje się poniżej
przeciętnej i jedynie gmina Michałowice cechuje się jego niższą wartością.
Warto nadmienić, że na terenie gminy w roku 2009 zakończono kilka projektów związanych
z budową kanalizacji. Ponadto prowadzone są ciągłe prace mające na celu rozbudowę
istniejącej sieci wodno-kanalizacyjnej. Zważywszy na te fakty można oczekiwać, że
rzeczywiste uzbrojenie jest nieco lepsze niż wynikające z zaprezentowanych poniżej
wskaźników, oraz że sytuacja w tym zakresie w najbliższych latach ulegnie poprawie.
Tabela 24 Tereny budowlane gminach w roku 2009
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Powierzchnia terenów
budowlanych wg
obowiązujących planów [ha]
powierzchnia gminy
[ha]
287
6 279
612
8 081
1 884
7 207
1 714
5 113
1 732
4 363
1 096
4 827
2 010
9 942
1 598
4 858
Przeciętne uzbrojenie terenów budowlanych* [km\km2]
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
tel. 012 423 22 41
[email protected]
Wodociągi
7,6
34,2
8,7
5,8
7,9
7,5
10,9
Kanalizacja
0,2
0,0
3,0
0,2
1,9
4,5
13,0
tereny budowlane w
powierzchni gminy
5%
8%
26%
34%
40%
23%
20%
33%
Sieć gazowa
53,3
42,9
8,8
6,8
8,7
10,5
11,8
58
Zielonki
9,1
* uzbrojenie liczone na podstawie danych o długości sieci z roku 2008.
5,8
8,0
Wnioski:
Gmina Zielonki posiada przeciętną wielkość terenów budowlanych w ujęciu nominalnym
(1.598 ha). Zauważyć należy jednak, że gmina Zielonki to jedna z mniejszych gmin bazy
porównawczej, dlatego w ujęciu procentowym, udział terenów budowlanych jest relatywnie
duży. Jedynie gmina Mogilany i Michałowice mogą pochwalić się większym udziałem
terenów budowlanych w powierzchni ogólnej. Tereny budowlane na terenie gminy Zielonki
są dość dobrze uzbrojone – jedynie sieć gazowa na terenie gminy jest słabiej rozwinięta niż w
pozostałych gminach bazy porównawczej. Podkreślić należy, że w 2009 roku nie ujętym w
analizie realizowano inwestycje mające na celu rozbudowę istniejącej sieci wodnokanalizacyjnej. Można zatem się spodziewać, że sytuacja w zakresie uzbrojenia terenów
budowlanych będzie się poprawiać.
Bezpośrednie sąsiedztwo Krakowa, a szczególnie bliskość centrum miasta, sprawia, że tereny
budowlane w gminie Zielonki są niezwykle atrakcyjne. Warto podkreślić, że w sołectwie
bezpośrednio sąsiadującym z Krakowem znajduje się ponad 1/3 terenów mieszkaniowych
całej gminy.
Posiadanie tak dużych i atrakcyjnych terenów budowlanych jest atutem gminy. Gmina
Zielonki jest swoistym eksporterem terenów budowlanych dla mieszkańców Krakowa. Ich
racjonalne zagospodarowanie i wykorzystanie, bez szkody dla otoczenia, jest możliwe pod
warunkiem przyciągnięcia inwestora(ów), którzy będą w stanie ponieść koszty uzbrojenia
tych terenów pod swoją działalność inwestycyjną.
13 KULTURA
Gmina Zielonki zapewnia swoimi mieszkańcom dostęp do kultury na średnim poziomie.
Ocenę dostępu mieszkańców poszczególnych gmin do szeroko rozumianej kultury
przeprowadzono w oparciu o następujące wskaźniki:
a) liczba ludności przypadająca na jedną placówkę biblioteczną
Dostęp do usług bibliotecznych na terenie gminy można wyrazić poprzez liczbę osób
przypadającą na jedną placówkę biblioteczną. W każdym roku badanego okresu liczba osób
przypadająca na bibliotekę była wyższa od średniej dla wszystkich gmin i wyniosła: rok 1998
– 4.212, rok 2000 – 4.667, rok 2007 – 5.409, rok 2008 – 5.591. Są to zatem wyniki gorsze od
przeciętnych, jedynie dwie gminy mają słabsze wartości tego wskaźnika. Gminy Mogilany i
Zabierzów gdzie w roku 2008 wartości wskaźnika wyniosły odpowiednio: 5.849 oraz 5.782.
Najlepiej sytuacja w tym zakresie prezentuje się w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce, gdzie na
jedną bibliotekę przypada tylko 2.555 osób. Ludność przypadająca na jedną placówkę
biblioteczną w porównaniu do wartości na poziomie powiatu krakowskiego i Małopolski jest
stosunkowo duża. Liczba osób przypadających na jedną bibliotekę rośnie bardzo szybko,
około 32% w przeciągu ostatnich 10 lat, głównie ze względu na bardzo szybko rosnącą liczbę
ludności.
tel. 012 423 22 41
[email protected]
59
b) księgozbiór bibliotek przypadający na 1000 ludności
Jest to wskaźnik uzupełniający ocenę dostępności ludności do usług bibliotecznych.
Biblioteki na terenie gminy Zielonki dysponują stosunkowo pokaźnym księgozbiorem.
Średnia liczba książek przypadająca na tysiąc mieszkańców na terenie gminy Zielonki
przedstawiała się następująco: rok 1998 – 2.899, rok 2.000 – 2.660, rok 2007 – 2.645 rok
2008 – 2.586. Gmina Zielonki dysponuje niewielką liczbą bibliotek jednak ich wyposażenie
stoi na zdecydowanie wyższym poziomie niż bibliotek w pozostałych gminach. Jedynie
gmina Michałowice może pochwalić się większym księgozbiorem przypadającym na tysiąc
mieszkańców. W 2008 roku liczył on 3.260 książek. Wielkość księgozbioru bibliotek na
terenie gminy Zielonki jest zbliżona do standardów na poziomie powiatu krakowskiego.
Znacząco odbiega od standardów Małopolskich. Niemniej jednak wartości wskaźnika dla
całego województwa są obarczone wysokimi wskaźnikami dużych ośrodków miejskich, w
tym również akademickich gdzie ten księgozbiór jest zdecydowanie większy. Księgozbiór
przypadający na tysiąc mieszkańców w przeciągu ostatnich 10 lat w większości gmin spadł.
Warto jednak zauważyć iż w ostatnim roku tylko gmina Zielonki zanotowała spadek
wielkości księgozbioru, co można tłumaczyć dużym wzrostem liczby ludności.
c) użytkownicy bibliotek
W badanym okresie największą „biblioteczną” aktywność ludności zanotowano w 2000 roku
– wówczas aż 13,8% ludności gminy Zielonki chociaż raz skorzystało z usług bibliotecznych.
W pozostałych latach ta aktywność kształtowała się następująco 12,6% - 1998 rok, 11,8% 2007 oraz 10,9% - 2008. Ludność gminy Zielonki w porównaniu do innych gmin bazy
porównawczej dość chętnie korzystała z usług bibliotek. W latach 1998 i 2000 był to
największy procent liczby ludności korzystającej z bibliotek. Natomiast w latach 2007 i 2008
tylko w gminie Liszki ludność chętniej korzystała z tego typu usług. Ta aktywność
„biblioteczna” jest porównywalna z wielkościami obserwowanymi na terenie całego powiatu
krakowskiego. Na poziomie całej Małopolski w badanym okresie ludzie częściej korzystali z
usług bibliotecznych, niemniej jednak w pewnym stopniu obraz Małopolski w tym zakresie
zniekształcają duże ośrodki miejskie.
d) aktywność czytelników
Aktywność czytelników liczona przeciętną liczbą wypożyczonych książek na terenie gminy
Zielonki w każdym roku badanego okresu spadała. Podobną tendencję można zaobserwować
zarówno na poziomie powiatu krakowskiego jak i całej Małopolski. Niemniej jednak spadek
w gminie Zielonki był silniejszy niż wynikałoby to z ogólnych tendencji. W przeciągu
ostatnich 10 lat aktywność czytelników spadła o aż 30,94%. Jeszcze większy spadek nastąpił
na terenie gminy Michałowice -41,18%. Obecnie aktywność czytelników na terenie gminy
Zielonki jest najmniejsza, jeden czytelnik wypożyczył w 2008 roku średnio 10 książek.
e) liczba imprez kulturalnych i przeciętna liczba uczestników
Na terenie gminy Zielonki zorganizowano średnią liczbę imprez kulturalnych. Tylko gmina
Mogilany każdego roku organizowała większą liczbę imprez kulturalnych niż na terenie
gminy Zielonki. Gmina Mogilany zorganizowała zdecydowanie największą liczbę imprez
kulturalnych, średnio ponad dwa razy więcej niż w drugiej gminie w tym zestawieniu. Warto
zaznaczyć, iż stosunkowo duża liczba imprez kulturalnych na terenie gminy Zielonki
tel. 012 423 22 41
[email protected]
60
charakteryzowała się bardzo niską frekwencją, w 2008 roku średnio tylko 180 osób.
Tabela 25 Biblioteki
ludność na 1 placówkę biblioteczną
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
1998
2000
2007
2008
MAŁOPOLSKA
3848
4096
4858
2250
4871
2093
5221
4212
4045
3859
4202
4939
2357
5058
4330
5300
4667
4151
2548
4466
5271
2692
5759
4803
5687
5409
4298
2555
4507
5330
2738
5849
4857
5782
5591
4308
powiat krakowski
3776
3951
3998
4039
MAŁOPOLSKA
2250
1981
1819
4370
1344
3887
2006
2899
3321
2289
1935
1789
4187
1309
1896
1846
2660
3309
2446
1788
1717
3192
1429
1596
1820
2645
3308
2491
1825
1732
3260
1432
1651
1826
2586
3306
powiat krakowski
2734
2655
2640
2677
MAŁOPOLSKA
8,6%
8,4%
7,5%
12,4%
7,6%
12,1%
7,6%
12,6%
19,1%
4,7%
4,5%
7,6%
13,4%
7,2%
5,2%
8,1%
13,8%
20,1%
9,9%
5,2%
8,3%
13,1%
8,2%
9,0%
9,4%
11,8%
20,8%
10,0%
5,1%
8,3%
13,9%
7,9%
9,9%
9,7%
10,9%
20,4%
powiat krakowski
11,9%
12,0%
12,2%
Aktywność czytelników
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
7,76
19,15
17,45
19,35
11,07
7,50
12,07
23,40
15,43
18,56
8,58
6,89
10,72
18,55
15,96
11,77
11,55
11,27
księgozbiór bibliotek na 1000
ludności
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
Użytkownicy bibliotek
Liszki
Michałowice
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
tel. 012 423 22 41
[email protected]
Dynamika Dynamika
zmian
zmian
1998/2008 2007/2008
-33,61%
10,03%
9,72%
21,70%
20,07%
132,04%
10,74%
32,74%
6,50%
6,94%
0,26%
0,93%
1,13%
1,72%
1,55%
1,12%
1,67%
3,36%
0,25%
1,01%
10,71%
-7,86%
-4,78%
-25,41%
6,54%
-57,53%
-8,96%
-10,79%
-0,46%
-2,10%
1,86%
2,07%
0,87%
2,12%
0,21%
3,45%
0,36%
-2,22%
-0,05%
1,40%
11,8%
16,07%
-39,62%
10,71%
11,91%
4,22%
-17,73%
27,92%
-13,58%
7,09%
-0,89%
0,53%
-3,18%
-0,36%
5,93%
-3,71%
9,70%
3,51%
-7,30%
-1,89%
-3,55%
11,22
18,46
14,98
11,38
12,59
11,51
44,68%
-3,64%
-14,18%
-41,18%
13,66%
53,51%
4,68%
-0,51%
-6,12%
-3,36%
8,97%
2,13%
61
Zabierzów
Zielonki
MAŁOPOLSKA
18,08
15,13
20,54
17,19
12,49
19,51
19,31
11,01
17,41
18,34
10,45
17,10
powiat krakowski
19,70
18,65
18,56
18,55
1,41%
-30,94%
-16,75%
-5,85%
-5,02%
-5,09%
-1,80%
-0,06%
Tabela 26 Instytucje kultury i imprezy kulturalne
2003
Liczba instytucji kultury
bd
3
Liszki
bd
Michałowice
1
Mogilany
1
Wielka Wieś
1
Zabierzów
1
Zielonki
1
Liczba imprez kulturalnych
bd
28
Liszki
bd
Michałowice
18
Mogilany
80
Wielka Wieś
22
Zabierzów
25
Zielonki
31
Przeciętna liczba uczestników imprez kulturalnych
bd
129
Liszki
bd
Michałowice
167
Mogilany
248
Wielka Wieś
171
Zabierzów
523
Zielonki
256
2005
2008
bd
bd
3
bd
3
bd
1
1
1
1
1
bd
1
1
1
1
1
bd
14
bd
9
bd
18
67
17
42
19
bd
7
68
4
27
35
bd
196
206
621
419
324
427
232
bd
1650
475
275
815
180
bd
Wnioski:
Gmina zapewnia dostęp do szeroko rozumianej kultury na poziomie nie odbiegającym od
średniej. Gmina dysponuje dość małą liczbą bibliotek w przeliczeniu na 1000 mieszkańców,
niemniej jednak są one wyposażone w dość duży księgozbiór. Z usług bibliotecznych
korzysta stosunkowo duży procent ludności, lecz ich aktywność (liczba wypożyczonych
książek) jest stosunkowo niewielka. Na terenie gminy organizowana jest również przeciętna
na tle innych gmin liczba imprez kulturalnych, które jednak nie cieszą się dużą popularnością.
Dodać należy, że w ostatnim roku nie objętym powyższą analizą na terenie gminy otwarte
zostało Centrum Integracji Społecznej. W budynku CIS swoją siedzibę ma między innymi
biblioteka, mieszkańcy gminy mogę skorzystać z pracowni komputerowej z dostępem do
Internetu, uczestniczyć w ogólnodostępnych zajęciach jogi, fitness, tanecznych i innych
organizowanych przez Centrum Kultury, Promocji i Rekreacji. Warto zaznaczyć, iż w
tel. 012 423 22 41
[email protected]
62
związku z otwarciem nowego obiektu wzrosła liczba korzystających z niego mieszkańców. W
I kw. 2009 roku z usług biblioteki skorzystało 383 osoby, natomiast w 3 miesiącach
działalności nowego obiektu aż 1240. Biorąc pod uwagę te nowe inwestycje, nie ujęte
wcześniej w analizie, należy spodziewać się poprawy sytuacji gminy w kwestii kultury.
Położenie gminy, jej aspiracje i posiadane tereny mogą stać się zapleczem dla niektórych
form działalności kulturalnej (np. widowiska plenerowo / teatralne w dobrze zachowanych
fortach), sportowej (np. zbadania możliwości utworzenia toru wyścigów konnych, kompleksu
kortów tenisowych, itp.) dla miasta Krakowa.
14 TURYSTYKA
Gmina Zielonki posiada stosunkowo dobrze rozwiniętą bazę turystyczną. Jej ocenę
przeprowadzono dla większości gmin tworzących bazę porównawczą w oparciu o dwa
wskaźniki: liczbę dostępnych miejsc noclegowych oraz liczbę osób korzystających z
noclegów.
Gmina Zielonki dysponuje stosunkowo dużą bazą noclegową. W roku 2008 roku gmina
dysponowała ogólną liczba 212 miejsc noclegowych. Jedynie gmina Wielka Wieś posiada
większa bazę noclegową, w roku 2008 – 418 miejsc noclegowych. Również biorąc pod
uwagę liczbę osób korzystających z noclegów, gmina Zielonki ustępuje jedynie gminie
Wielka Wieś. Z noclegów w Wielkiej Wsi w 2008 roku skorzystało 43.036 osób natomiast na
terenie gminy Zielonki zatrzymały się 11.416 osoby. Ogólna liczba osób korzystających z
noclegów na terenie gminy Zielonki w przeciągu ostatnich 10 lat wzrosła o 25,46%.
Niepokojący pozostaje jednak fakt, iż w ostatnim roku liczba osób korzystających z noclegów
spadła aż o 29,39% w porównaniu z rokiem poprzednim. Spadek ten wynika po części ze
spadku liczby miejsc noclegowych na terenie gminy(-20%)
Tabela 27 Turystyka
2003
Miejsca noclegowe
51
Liszki
64
Michałowice
Mogilany
136
Wielka Wieś
343
Zabierzów
45
Zielonki
234
Liczba osób korzystająca z noclegów
Liszki
Michałowice
tel. 012 423 22 41
[email protected]
2 298
5 480
2005
2007
2008
Dynamika Dynamika
zmian
zmian
1998/2008 2007/2008
50
64
50
64
50
64
-1,96%
0,00%
0,00%
0,00%
136
343
45
192
165
273
45
267
66
418
45
212
-51,47%
21,87%
0,00%
-9,40%
-60,00%
53,11%
0,00%
-20,60%
2 926
5 776
2 955
6 114
3 119
6 557
35,73%
19,65%
5,55%
7,25%
63
Mogilany
Wielka Wieś
Zabierzów
Zielonki
1 922
23 403
1 325
9 099
2 979
31 625
1 467
8 289
3 355
45 228
1 586
16 167
1 632
43 036
1 881
11 416
-15,09%
83,89%
41,96%
25,46%
-51,36%
-4,85%
18,60%
-29,39%
Wnioski:
W porównaniu do gmin przyjętych do porównania Gmina Zielonki posiada dość dobrze
rozwiniętą bazę turystyczną. Świadczy o tym duża liczba miejsc noclegowych jak również
liczba osób zatrzymująca się w gminie. Wydaje się jednak, iż w porównaniu do gminy Wielka
Wieś rozwój turystyczny gminy Zielonki był dość wolny.
15 PODSUMOWANIE
Na podstawie przeprowadzonej analizy porównawczej gmin, można wyciągnąć wniosek iż
gmina Zielonki jest postrzegana jako gmina o sporych możliwościach rozwojowych, jak
również jako atrakcyjne miejsce do zamieszkania. Samorząd badanej gminy i jej mieszkańcy
potrafią bardzo efektywnie wykorzystać szanse rozwoju jakie niosą z sobą następujące
sytuacje i fakty:
• zapotrzebowanie mieszkańców Krakowa na tereny budowlane pod budownictwo
mieszkaniowe – przyciągnięcie do gminy dużej liczby inwestorów i nowych
mieszkańców,
• położenie geograficzne gminy Zielonki w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Krakowa,
co jest motorem napędowym rozwoju gminy,
• bezpośrednie sąsiedztwo dynamicznie rozwijających się dzielnic Krakowa, co stało się
jednym z powodów wzrostu atrakcyjności gruntów budowlanych,
Intensywny rozwój gospodarczy gminy Zielonki, poprzez wykorzystanie wyżej
wymienionych możliwości, dał w efekcie znaczący postęp w wielu dziedzinach życia
społecznego gminy i jej mieszkańców. Postęp ten uwidocznił się podczas przeprowadzania
analizy statystycznej, w porównaniu statystyk w poszczególnych dziedzinach oceny.
Podsumowanie szczegółowej analizy przeprowadzonej w niniejszym rozdziale zawiera
poniższa tabela. Dla oznaczenia klasyfikacji postępu (rozwoju gmin) przyjęto umowną skalę
ocen:
1. - dziedzina wśród badanych gmin przodująca , oznaczono literą - (P) - 3 pkt.
2. - dziedzina wśród badanych gmin na średnim poziomie, oznaczono literą - (S) - 2 pkt.
3. - dziedzina wśród badanych gmin odstająca (zaniedbana), oznaczono literą - (O) - 1 pkt.
Całość przyjętej wyżej klasyfikacji opracowano w postaci tabelarycznej / zestawienia.
tel. 012 423 22 41
[email protected]
64
Tabela 28 Klasyfikacja wybranych dziedzin działalności gmin.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Zielonki
badane dziedziny / gminy
Struktura i przyrost liczby ludności
Rozwój gospodarczy gminy
P
P
P
S
S
S
S
P
P
S
S
S
O
O
S
O
S
S
P
P
S
S
S
P
P
S
P
P
S
S
S
P
O
P
S
P
O
P
S
O
S
S
O
O
S
P
S
S
O
O
O
O
S
O
S
O
S
P
S
S
P
O
S
S
P
S
P
O
O
S
S
O
S
S
25
S
O
24
S
P
23
O
O
21
S
S
20
P
Bd
19
P
Bd
16
S
S
14
Budżet (dochody i wydatki na 1 mieszkańca)
Infrastruktura drogowa
Gazyfikacja, wodociągi, kanalizacja
Gospodarka mieszkaniowa, budownictwo
Tereny budowlane (zasoby działek
budowlanych)
Edukacja (liczba uczniów na 1 nauczyciela i
pomieszczenie do nauczania)
Ochrona zdrowia i opieka społeczna
(nasycenie lekarzy na 10 000 mieszkańców)
Kultura
Turystyka, sport i rekreacja
Razem (pkt.)*
Zabierzów Wielka
Wieś
Mogilany
Liszki
Michałowice
IgołomiaKocmyrzówWawrzeńczyce Luborzyca
* - ze względu na brak danych z gmin Michałowice i Igołomia-Wawrzeńczyce, nie uwzględniono turystyki w całkowitej punktacji
tel. 012 423 22 41
[email protected]
65
Przyjęte klasyfikacja i punktacja, pozwalają z dużym przybliżeniem pogrupować badane
gminy. Największe ilości punktów - (po 25 - 23) uzyskały gminy kolejno: Zielonki,
Zabierzów oraz Wielka Wieś które uznano jako gminy przodujące w rozwoju W przedziale 19
– 22 pkt. , czyli na średnim poziomie rozwoju sklasyfikowano gminy: Michałowice (19 pkt.),
Mogilany (21 pkt.), Liszki (20 pkt.). Na najniższym poziomie rozwoju, (w przedziale poniżej
19 pkt.) jest gmina: Kocmyrzów- Luborzyca (14 pkt.), Igołomia- Wawrzeńczyce (16 pkt.).
Gminy przodujące - swój rozwój i osiągnięcia czerpią z położenia terytorialnego,
atrakcyjnych walorów swojego krajobrazu, aktywności samorządów gmin i mieszkańców.
Szczególnie ostatni czynnik jest decydujący w konsekwentnej realizacji przyjętej strategii
rozwoju małych społeczności lokalnych.
Podsumowując analizę statystyczną warto odnieść się do scenariuszy i działań gminy
wyszczególnionych we wcześniejszej strategii opracowanej dla gminy na lata 2000-2010.
Pierwszy scenariusz rozwoju gminy opracowany w strategii na lata 2000-2010 przewidywał:
„Utrzymanie rozwoju budownictwa mieszkalnego – poprzez zwiększanie atrakcyjności
Gminy dla stworzenia i utrzymania lokalnego rynku usług budowlanych, który powinien
stanowić dodatkowe (sezonowe) lub podstawowe źródło dochodów części mieszkańców,
dotychczas utrzymujących się w części lub w całości z nisko – dochodowego rolnictwa.” Na
podstawie przeprowadzonej analizy statystycznej możemy stwierdzić, iż działania podjęte
przez gminę przyczyniły się do realizacji tego scenariusza poprzez:
• wzrost salda migracji, świadczący o wzroście atrakcyjności gminy jako miejsca do
życia,
• zwiększenie dostępności ludności do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej,
• wzrost liczby podmiotów działających w sektorze usług i handlu,
• spadek liczby uczniów przypadających na jedno pomieszczenie jak i na jednego
nauczyciela.
W scenariuszu 2 zaprezentowanym w strategii rozwoju na lata 2000 – 2010 przewidywano:
„Rozwój eksportowego i wydajnego rolnictwa – poprzez restrukturyzację gospodarstw
rolnych – dla zwiększenia ich wydajności i dochodowości, oraz rozwinięcie przemysłu
przetwórczego i dystrybucji oraz promocji wyspecjalizowanych produktów rolnych – dla
zapewnienia im zbytu na rynku Krakowa i Śląska, oraz dla stworzenia dodatkowych źródeł
dochodu i miejsc pracy dla części mieszkańców, którzy albo nie znaleźli zatrudnienia w
budownictwie, albo, w perspektywie zmniejszania się bumu budowlanego lub sezonowości
usług budowlanych – mogą tracić tam zatrudnienie”. Niestety na podstawie analizy
statystycznej nie możemy wyciągnąć żadnych wniosków co do stopnia realizacji tego
scenariusza, albowiem zaprezentowane powyżej dane nie są wystarczająco szczegółowe.
Ocena realizacji strategii 2000 – 2010 w tym zakresie będzie przedmiotem niezależnego
opracowania.
Scenariusz 3 Strategii rozwoju na lata 2000 – 2010 przewidywał „zapewnienie warunków dla
równoczesnego (w stosunku do pozostałych scenariuszy) rozwoju handlu i usług
konsumpcyjnych, turystyki oraz małej i średniej przedsiębiorczości – w wyznaczonych
strefach - nieuciążliwej dla środowiska naturalnego, sąsiadów i działalności rolnej. – dla
zabezpieczania wzrastających potrzeb mieszkańców w ramach rynku lokalnego, oraz dla
tworzenia kolejnych nowych źródeł dochodu i miejsc pracy”. Scenariusz ten został
przynajmniej częściowo zrealizowany o czym świadczy wzrost liczby podmiotów
tel. 012 423 22 41
[email protected]
66
gospodarczych w sektorach handlu i usług.
Reasumując, na podstawie przeprowadzonej analizy statystycznej możemy stwierdzić, iż
działania podjęte przez gminę na podstawie poprzedniej Strategii przyniosły wymierne
korzyści, szczególnie w obszarze zwiększenia atrakcyjności gminy jako miejsca do
mieszkania. Sumaryczne ujęcie zmian które zaszły na terenie gminy Zielonki w kontekście
realizacji scenariuszy przedstawia poniższa tabela:
tel. 012 423 22 41
[email protected]
67
Tabela 29 Realizacja scenariuszy
Scenariusz 3
Scenariusz 2
Scenariusz 1
Założenia scenariusza
Utrzymanie rozwoju budownictwa mieszkalnego – poprzez zwiększanie atrakcyjności
Gminy dla stworzenia i utrzymania lokalnego rynku usług budowlanych, który powinien
stanowić dodatkowe (sezonowe) lub podstawowe źródło dochodów części mieszkańców,
dotychczas utrzymujących się w części lub w całości z nisko – dochodowego rolnictwa
Rozwój eksportowego i wydajnego rolnictwa – poprzez restrukturyzację gospodarstw
rolnych – dla zwiększenia ich wydajności i dochodowości, oraz rozwinięcie przemysłu
przetwórczego i dystrybucji oraz promocji wyspecjalizowanych produktów rolnych – dla
zapewnienia im zbytu na rynku Krakowa i Śląska, oraz dla stworzenia dodatkowych
źródeł dochodu i miejsc pracy dla części mieszkańców, którzy albo nie znaleźli
zatrudnienia w budownictwie, albo, w perspektywie zmniejszania się bumu budowlanego
lub sezonowości usług budowlanych – mogą tracić tam zatrudnienie
Zapewnienie warunków dla równoczesnego ( w stosunku do pozostałych scenariuszy)
rozwoju handlu i usług konsumpcyjnych, turystyki oraz małej i średniej
przedsiębiorczości – w wyznaczonych strefach - nieuciążliwej dla środowiska
naturalnego, sąsiadów i działalności rolnej. – dla zabezpieczania wzrastających potrzeb
mieszkańców w ramach rynku lokalnego, oraz dla tworzenia kolejnych nowych źródeł
dochodu i miejsc pracy
tel. 012 423 22 41
[email protected]
realizacja poprzez
wzrost salda migracji, świadczący o wzroście
atrakcyjności gminy jako miejscu do życia,
zwiększenie dostępności ludności do sieci
wodociągowej kanalizacyjnej i sieci gazowej
wzrost liczby podmiotów działających w sektorze
usług i handlu,
spadek liczby uczniów przypadających na jedno
pomieszczenie, oddział jak i na jednego
nauczyciela.
Patrz
Tabela 4
Tabela 13
Tabela 5
Tabela 17
Tabela 18
Tabela 19
Brak wniosków
na podstawie analizy statystycznej nie można
wyciągnąć wniosków o ewentualnym
zrealizowaniu się scenariusza ocena w tym
zakresie zostanie przeprowadzona w niezależnym
opracowaniu.
wzrost liczby zarejestrowanych podmiotów
Tabela 5
wzrost liczby podmiotów działających w sektorze
usług i handlu,
Tabela 5
68
Podsumowanie zmian jakie zaszły na terenie gminy Zielonki oraz pozycji gminy Zielonki w
poszczególnych obszarach w odniesieniu do innych gmin bazy porównawczej przedstawia
poniższy wykres:
W powyższym wykresie zastosowano ocenę gmin według której gminie najlepszej w danym
obszarze przyznawano 1 miejsce, gminie najsłabszej 8 miejsce. Z powyższego wykresu
widzimy, że aż w 7 z 10 obszarów oceny gmina Zielonki okazała się najlepszą gminą. Na
przestrzeni badanego okresu największe postępy poczyniono w takich obszarach jak drogi,
przyrost ludności a co za tym idzie również ludność. Wyzwolenie aktywności władz
samorządowych gminy Zielonki oraz jej mieszkańców pozwoliło doprowadzić do sytuacji, w
której gmina się dynamicznie urbanizuje, a jej rozwój gospodarczy jest największy w
stosunku do okolicznych gmin. Badana gmina wyprzedza inne w następujących dziedzinach:
• jeden z największych przyrostów grupy wiekowej ludności czynnej zawodowo,
• największa dynamika przyrostu liczby podmiotów gospodarczych,
• jeden z najbardziej dynamicznych przyrostów budżetu gminy na przestrzeni lat 2002 2008 - (przychody i wydatki na 1 mieszkańca),
• intensywnie realizowaną rozbudowę infrastruktury komunalnej (głównie kanalizacja)
• zdecydowane przodownictwo w rozbudowie infrastruktury związanej z dostarczeniem
mieszkańcom gminy mediów energetycznych i poprawą ochrony środowiska (gaz,
woda, ścieki, kanalizacja, rozbudowa systemów oczyszczania ścieków),
• przodownictwo w budownictwie mieszkaniowym.
Pomimo dużych nakładów na szkolnictwo obciążenie ilością uczniów jednego nauczyciela i
pomieszczenia do nauczania jest wśród badanych gmin największe. Przeprowadzone duże
tel. 012 423 22 41
[email protected]
69
inwestycje w szkolnictwie nie rozwiązały do końca tego problemu. Jedną z bolączek gminy
jest niski przyrost naturalny, który za 2008 rok miał wartość - (0,4) na 1000 mieszkańców,
podczas gdy na terenie powiatu krakowskiego wyniósł 1,5 a w całej Małopolsce 2,2.
Opracowywane prognozy przyrostu ludności gminy i postępująca urbanizacja gminy między
innymi przez planowane inwestycje drogowe o znaczeniu strategicznym dla Krakowa
(obwodnica północna) i kraju (autostrada północ-południe) doprowadzą do zmian strategii
rozwoju gminy. Na dzień dzisiejszy gmina Zielonki w porównaniu z innymi gminami ma
wiele specyficznych dla siebie cech i zdecydowanie większy dorobek w ww. dziedzinach
postępu cywilizacyjnego niż jej sąsiedzi.
tel. 012 423 22 41
[email protected]
70
TABELA 1 LUDNOŚĆ...........................................................................................................................................8
TABELA 2 LICZBA DZIECI W PRZEDSZKOLACH......................................................................................9
TABELA 3 LICZBA LUDNOŚCI WEDŁUG SOŁECTW...............................................................................10
TABELA 4 PRZYROST LUDNOŚCI.................................................................................................................13
TABELA 5 PODMIOTY GOSPODARCZE......................................................................................................16
TABELA 6 BEZROBOCIE..................................................................................................................................19
TABELA 7 STRUKTURA BEZROBOCIA.......................................................................................................19
TABELA 8 DOCHODY I WYDATKI BUDŻETOWE (W WARTOŚCIACH BEZWZGLĘDNYCH I NA
OSOBĘ) W GMINACH W LATACH 2002, 2007- 2008...................................................................................24
TABELA 9 DROGI...............................................................................................................................................33
TABELA 10 GAZYFIKACJA, WODOCIĄGI, KANALIZACJA...................................................................36
TABELA 11 ZAGĘSZCZENIE SIECI INFRASTRUKTURY KOMUNALNEJ..........................................37
TABELA 12 LUDNOŚĆ KORZYSTAJĄCA Z INFRASTRUKTURY KOMUNALNEJ............................38
TABELA 13 PROCENT LUDNOŚCI KORZYSTAJĄCEJ Z SIECI WODOCIĄGOWEJ,
KANALIZACYJNEJ I GAZOWEJ....................................................................................................................38
TABELA 14 GOSPODARKA MIESZKANIOWA...........................................................................................41
TABELA 15 WYDANE POZWOLENIA NA BUDOWĘ.................................................................................42
TABELA 16 WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNE...........................................................................................49
TABELA 17 WYNIKI UCZNIÓW NA SPRAWDZIANIE 6-KLASISTÓW I TEŚCIE GIMNAZJALNYM
.................................................................................................................................................................................49
TABELA 18 SZKOLNICTWO PODSTAWOWE.............................................................................................50
TABELA 19 SZKOLNICTWO GIMNAZJALNE.............................................................................................50
TABELA 20 SZKOLNICTWO - TABELA DODATKOWA...........................................................................51
TABELA 21 WSPÓŁCZYNNIKI SKOLARYZACJI I KOMPUTERYZACJI.............................................51
TABELA 22 GMINNE WYDATKI NA SZKOLNICTWO..............................................................................52
TABELA 23 OCHRONA ZDROWIA.................................................................................................................56
TABELA 24 TERENY BUDOWLANE GMINACH W ROKU 2009..............................................................58
TABELA 25 BIBLIOTEKI..................................................................................................................................61
TABELA 26 INSTYTUCJE KULTURY I IMPREZY KULTURALNE........................................................62
TABELA 27 TURYSTYKA.................................................................................................................................63
TABELA 28 KLASYFIKACJA WYBRANYCH DZIEDZIN DZIAŁALNOŚCI GMIN..............................65
TABELA 29 REALIZACJA SCENARIUSZY...................................................................................................68
tel. 012 423 22 41
[email protected]
71

Analiza statystyczna - Strategia Rozwoju Gminy Zielonki

Transkrypt

Podobne dokumenty

Szczegóły projektu - Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Zielonki

UCHWAŁA NR KI – 411/326/14 Kolegium Regionalnej Izby

Opis trasy Łopuchowo MTB Maraton 2016 Już po raz ostatni w tym

Zarządzenie Nr 7/2017 Wójta Gminy Zielonki z dnia 12 stycznia

Poprojektowe reminiscencje - Stowarzyszenie Rozwoju Gminy

Zasady chowu kur w gospodarstwie chłopskim część VIII

2 Wołowina szansą dla Pomorza Łyszczarz