III Ogólnopolska Konferencja N-T

Transkrypt

III Ogólnopolska Konferencja N-T
Ochrona odgromowa obiektów budowlanych.
Nowe wymagania wprowadzane przez normy
serii PN-EN 62305
Andrzej Sowa
Politechnika Białostocka
Podstawowym zadaniem urządzenia piorunochronnego jest przejęcie i odprowadzenie do ziemi
prądu piorunowego w sposób bezpieczny dla ludzi oraz eliminujący możliwość uszkodzenia
chronionego obiektu budowlanego oraz urządzeń w nim zainstalowanych. W chwili obecnej
zasady ochrony odgromowej określają cztery normy serii PN-EN 62305, w których szczególną
uwagę zwrócono na:

ocenę zagrożenia piorunowego i określanie poziomu ochrony obiektu,

odpowiedni dobór materiałów stosowanych do budowy urządzeń piorunochronnych,

ochronę urządzeń przed bezpośrednim oddziaływaniem prądów piorunowych oraz przed
przepięciami atmosferycznymi występującymi w instalacji elektrycznej oraz w liniach
przesyłu sygnałów,

ekranowanie przed piorunowym impulsem elektromagnetycznym,

koordynację rozwiązań ochrony odgromowej i ochrony przed przepięciami z
wymaganiami kompatybilności elektromagnetycznej urządzeń elektrycznych i
elektronicznych.
Większość z powyższych kierunków działań wynika ze zmiany w podejściu do zadań ochrony
odgromowej. Obecnie, jednym z podstawowych zadań stała się ochrona przed piorunowym
impulsem elektromagnetycznym, którego oddziaływanie może spowodować uszkodzenie lub
błędne działanie urządzeń elektrycznych i elektronicznych wewnątrz chronionych obiektów
budowlanych.
Wprowadzenie
Urządzenia piorunochronne LPS (ang. Lightning Protection System) na obiektach budowlanych
powinny być wykonane zgodnie z zaleceniami Polskich Norm. Takie wymagania zawarto w
Rozporządzeniach Ministra Infrastruktury (Rozporządzenie z dnia 7.04. 2004 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - Dz. U. Nr 109,
poz.1156, oraz dnia 12 marca 2009 r. ), w których stwierdzono, że:
 Budynek należy wyposażyć w instalację chroniącą od wyładowań atmosferycznych.
Obowiązek ten odnosi się do budynków wyszczególnionych w Polskich Normach dotyczących
ochrony odgromowej obiektów budowlanych (§ 53, pkt. 2).
 Instalacja piorunochronna, o której mowa w § 53, pkt. 2 powinna być wykonana zgodnie z
wymaganiami Polskich Norm dotyczących ochrony odgromowej obiektów budowlanych (§
184).
Obecnie, dotychczasowe normy dotyczące ochrony odgromowej obiektów budowlanych, które
były umieszczone w wykazie Polski Norm w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [1], zostały zastąpione przez normy serii
PN-EN 60305 [2]. Podstawowe informacje o zakresie tematycznych tych norm zestawiono w
tabeli 1.
Tabela 1. Zakres tematyczny norm serii PN-EN 62305
Norma
PN-EN 62305-1, Ochrona
odgromowa - Część 1:
Wymagania ogólne
PN-EN 62305-2, Ochrona
odgromowa - Część 2:
Zarządzanie ryzykiem
PN-EN 62305-3, Ochrona
odgromowa - Część 3:
Uszkodzenia fizyczne obiektów
budowlanych i zagrożenie życia.
PN-EN 62305-4, Ochrona
odgromowa - Część 4:
Urządzenia elektryczne i
elektroniczne w obiektach
budowlanych
Zakres tematyczny
Ochrona odgromowa obiektów włącznie z ich instalacjami,
zawartością i osobami oraz urządzeń usługowych przyłączonych
do obiektu. Z wyłączeniem:
 urządzeń kolejowych;
 pojazdów, okrętów, samolotów, instalacji przybrzeżnych;
 wysokociśnieniowych rurociągów podziemnych;
 rurociągów oraz linii energetycznych i telekomunikacyjnych nie
przyłączonych do obiektu.
Oszacowanie
ryzyka
powodowanego
przez
piorunowe
wyładowania doziemne w obiektach budowlanych i urządzeniach
usługowych. Wybór poziomów ochrony dla urządzenia
piorunochronnego.
Wymagania dotyczące ochrony obiektów przed szkodami
fizycznymi za pomocą LPS i ochrony istot żywych przed
porażeniem napięciami dotykowymi i krokowymi w pobliżu
urządzenia piorunochronnego.

Projektowanie, wykonanie, sprawdzanie i utrzymanie LPS w
obiektach dowolnej wysokości.

Ustalenie środków ochrony istot żywych przed porażeniem
napięciami dotykowymi i krokowymi.
Projektowanie, wykonanie, utrzymanie, sprawdzanie i testowanie
systemu środków ochrony przed oddziaływaniem LEMP na
urządzenia elektryczne i elektroniczne wewnątrz obiektu, w celu
redukcji ryzyka trwałych szkód pod wpływem piorunowych
impulsów elektromagnetycznych.
Wymagana wiedza techniczna w dziedzinie ochrony odgromowej
Przystępując do projektowania kompleksowej ochrony odgromowej nowoczesnego obiektu
budowlanego należy posiadać podstawowe zasób wiedzy technicznej w następujących
dziedzinach:
 ochronie odgromowej obiektów budowlanych,
 ochronie przed piorunowym impulsem elektromagnetycznym,
 ograniczaniu przepięć w instalacji elektrycznej w obiekcie budowlanym,
 ograniczaniu przepięć w systemach przesyłu sygnałów,
 zasadach wyrównywania potencjałów wewnątrz obiektów budowlanych,
 zasadach badań i doboru urządzeń ograniczających przepięcia w instalacji elektrycznej oraz
w liniach przesyłu sygnałów,
 zasadach badań odporności urządzeń systemów na działanie napięć i prądów udarowych oraz
dopuszczalnych poziomach odporności udarowej przyłączy zasilania i sygnałowych
urządzeń,



zasadach badań odporności urządzeń oraz systemów elektronicznych na działanie
impulsowego pola magnetycznego,
koordynacji układania przewodów wszelkiego rodzaju instalacji wewnątrz obiektów
budowlanych,
doborze materiałów stosowanych do budowy urządzeń piorunochronnych.
Tak szeroki zakres wymaganej wiedzy powodował, że w normie PN-EN 62305-3 stwierdzono, że:
„Urządzenie piorunochronne (LPS) powinno być projektowane i wykonywane przez projektantów
i wykonawców urządzeń piorunochronnych” (pkt. E4.1).
„Projektant i wykonawca urządzenia piorunochronnego powinien posiadać umiejętność oceny
zarówno elektrycznych, jak i mechanicznych skutków wyładowania piorunowego i powinien znać
dobrze ogólne zasady kompatybilności elektromagnetycznej (EMC)” (pkt. E4.1).
„Wykonawca ochrony odgromowej powinien być wyszkolony w dziedzinie prawidłowego
wykonawstwa elementów urządzenia piorunochronnego, zgodnie z wymaganiami niniejszej
normy oraz krajowych przepisów regulujących roboty budowlane i budownictwo” (pkt. E4.1).
Należy również zwrócić uwagę na konieczność prowadzenia przez osoby projektujące urządzenie
piorunochronne koordynacji prac wszystkich osób, których działania są np. związane z
projektowaniem innych instalacji i mogą wymagać dodatkowych zaleceń związanych z ochroną
odgromową. Takie kompleksowe działania powinny być prowadzone podczas projektowania,
realizacji obiektu i odbioru obiektu oraz obejmują określenie zakresu badań okresowych i
oględzin.
Podstawowe zmiany wprowadzane przez normy serii PN-EN 62305
Zupełnie nowym zagadnieniem wprowadzanym przez normę PN-EN 62305-2, w porównaniu z
wymaganiami normy PN-IEC 61024-1-1, jest metodyka analizy oraz oceny uszkodzeń
powodowanych przez wyładowania piorunowe. Przedstawiono szczegółowe zasady szacowania
ryzyka powodowanego przez prądy piorunowe podczas doziemnych wyładowań piorunowych:

bezpośrednio w obiekty budowlane lub obok tych obiektów,

bezpośrednio w linie lub instalacje dochodzące do analizowanych obiektów lub w bliskim
sąsiedztwie tych linii lub instalacji.
Porównanie wyznaczonych wartości ryzyka z wartościami uznanymi za tolerowane pozwala
ustalić potrzebę stosowania środków ochrony odgromowej i dobrać odpowiednią ich
skuteczność. W celu ułatwienia przeprowadzenia obliczeń poszczególnych komponentów ryzyka
oraz doboru poziomu ochrony opracowano program komputerowy RAC (Risk Assessment
Calculator) do szacowania ryzyka w obiektach budowlanych. Program ten jest dołączany do
normy PN-EN 62305-2.
Inne podstawowe nowe lub znacznie poszerzone wymagania, zalecenia lub informacje
pomocnicze zawarte w normie PN-EN 62305 zestawiono poniżej.
1. Przedstawiono szczegółowe zestawienia materiałów ich kształty oraz przekroje
przeznaczonych do zastosowania na zwody, przewody odprowadzające oraz uziomy,
2. Przedstawiono wymagania dotyczące paramentów probierczych prądów udarowych
stosowanych w laboratoriach do symulacji skutków uderzenia piorunu.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Szczegółowo omówiono skutki oddziaływania prądów piorunowych na elementy urządzenia
piorunochronnego (przewody i blachę pokrycia dachowego) oraz urządzenia ograniczające
przepięcia SPD (Surge Protective Devices).
Określono parametry prądów i napięć udarowych powstających w instalacjach
niskonapięciowych (instalacje zasilające i przesyłu sygnałów) podczas doziemnych
wyładowań piorunowych w obiekty lub dochodzące instalacje lub obok tych obiektów i
instalacji
Wprowadzono podstawowe wymagania dotyczące ochrony obiektów wysokich (powyżej
60 m) przed bocznymi wyładowaniami piorunowymi.
Zmieniono wymagania dotyczące minimalnych długości uziomów w przypadku II poziomu
ochrony.
Przedstawiono znacznie więcej informacji dotyczących wartości współczynnika kc
charakteryzującego podział prądu piorunowego pomiędzy poszczególne przewody
urządzenia piorunochronnego.
Omówiono wymagania dotyczące ochrony odgromowej obiektów zawierających warstwy
ziemi na dachach.
Omówiono wymagania dotyczące ochrony urządzeń przed bezpośrednim oddziaływaniem
prądu piorunowego. Dotyczy to szczególnie urządzeń na dachach obiektów budowlanych.
Szczegółowo omówiono zasady strefowej koncepcji ochrony odgromowej (podział na strefy
zagrożenia, zasady wyrównywania potencjałów w strefach i na ich granicach,
rozmieszczenie urządzeń do ograniczania przepięć SPD) oraz powiązania tej koncepcji z
wymaganiami kompatybilności elektromagnetycznej.
Uwzględniono nowe, w porównaniu do istniejących w normie PN-89/E-05003/03,
oznaczenia i wymagania dotyczące stref zagrożonych wybuchem. Przedstawiono ogólne
zasady ochrony w obiektach zawierających strefy 0, 1, 2 oraz 20, 21 i 22 oraz zwrócono
uwagę na zasady uziemiania zbiorników i rurociągów oraz ochronę odgromową zbiorników
z pływającymi dachami.
Stwierdzono, że urządzenia piorunochronne w obiektach zagrożonych wybuchem powinny
spełniać wymagania, co najmniej II poziomu ochrony.
Przedstawiono szczegółowe zasady energetycznej i napięciowej koordynacji pomiędzy
urządzeniami ograniczającymi przepięcia w wielostopniowych systemach ochrony przed
przepięciami.
Podstawowe zasady montażu
Podstawowe zasady montażu zwodów i przewodów odprowadzających zgodne z wymaganiami
norm serii PN-EN 62305. zestawiono w tabeli 2.
Zapewnienie ochrony odgromowej obiektów wysokich (o wysokości przekraczającej 60 m)
wymaga uwzględnienia zagrożenia stwarzanego przez wyładowania boczne. Należy zwrócić
uwagę na ochronę odgromową urządzeń i instalacji na ścianach takich obiektów.
W obiekcie o wysokości przekraczającej 60 m należy zastosować na ścianach bocznych
analogiczne sieci zwodów jak sieci na dachu tego obiektu. Ochroną przed wyładowaniem
bocznym powinny być objęte najwyższe części obiektu (ściany powyżej poziomu
odpowiadającego ok. 20 % wysokości obiektu, licząc od poziomu dachu w dół).
Tabela 2. Zasady montażu zwodów i przewodów odprowadzających
Materiał dachu lub ścian
Wymagania montażowe
Zwody
Dach z materiału
niepalnego
Dach z materiału łatwopalne
Umieszczane na powierzchni dachu. Jeśli możliwe jest gromadzenie wody
na dachu (dotyczy to szczególnie dachów płaskich) to zwody należy
instalować nad przewidywanym poziomem wody.
Umieszczane na wysokości nie mniejszej niż 10 cm nad dachem. Jeśli nie
można zapewnić wymaganego odstępu należy wstawić między przewód a
materiał palny warstwę żaroodporną lub zastosować przewód o przekroju
2
nie mniejszym od 100 mm . Łatwopalne elementy nie powinny pozostawać
w bezpośredniej styczności z elementami stosowanymi na zwody.
Dachy kryte strzechą
Umieszczane na wysokości 15 cm od strzechy.
Obiekty zawierające
warstwę ziemi na dachu.
Sieć zwodów ułożona na ziemi o wymiarach oka wynikających z poziomu
ochrony obiektu ( ludzie nie przebywają regularnie na dachu).
Sieć zwodów o wymiarach 5m x 5 m oraz układy zwodów pionowych
chroniące ludzi przed bezpośrednim wyładowaniem (regularne
przebywanie ludzi na dachu)
Dachy jedno- lub
dwuspadowe kryte
dachówką na niewielkich
obiektach o wysokości do
20m
Przewody poziome, umieszczone przy kalenicy pod dachówką, do których
dołączone są krótkie zwody pionowe w odstępach nie większych niż 10 m
(zamiast zwodów pionowych można zastosować płytki metalowe, ale w
odstępach nie większych niż 5m).
Przewody odprowadzające
Ściany z materiału
niepalnego
Przewody na powierzchni ściany lub w ścianie. Nie należy prowadzić
przewodów w rynnach.
Ściany z materiału
łatwopalnego
Przewody 10 cm od ściany lub na ścianie, jeśli wzrost temperatury nie jest
niebezpieczny.
Jeśli nie można zapewnić wymaganego odstępu należy wstawić między
przewód a materiał palny warstwę żaroodporną lub zastosować przewód o
przekroju nie mniejszym od 100 mm 2.
Zwody i przewody odprowadzające
Odległości pomiędzy
wspornikami
Materiał elementów urządzenia piorunochronnego
1,0 m
Przewody okrągłe lite
0,5 m
Taśmy i linki poziome na powierzchniach poziomych i pionowych.
1,0 m
Taśmy lub linki pionowe biegnące od ziemi do wysokości ok. 20 m.
0,5 m
Taśmy lub linki pionowe na wysokości powyżej 20 m.
W obiektach wyższych od 120 m ochrona przed wyładowaniami bocznymi powinna być
zapewniona powyżej 120 m. Przykładowe rozwiązanie takiej ochrony dla obiektu o wysokości
100 m przedstawiono na rys. 1.
Rys. 1. Przykład ochrony obiektu wysokiego przed wyładowaniami bocznymi (I poziom ochrony)
Ochrona odgromowa urządzeń umieszczonych na dachach obiektów
Normy ochrony odgromowej wymagają zwrócenia szczególnej uwagi na ochronę urządzeń przed
bezpośrednim oddziaływaniem prądu piorunowego. Zgodnie z zaleceniami „wszystkie urządzenia
dachowe z materiałów izolacyjnych lub przewodzących, które zawierają wyposażenie elektryczne
i/lub służące przetwarzaniu informacji, powinny znajdować się w przestrzeni ochronnej układu
zwodów”.
Ochronę przed występującym zagrożeniem można zapewnić stosując odpowiednio dobrane układy
zwodów pionowych lub poziomych. Należy również zachować odpowiednie odstępy izolacyjne
pomiędzy urządzeniami a zwodami lub przewodami odprowadzającymi.
Wymaganie umieszczenia w przestrzeni chronionej nie dotyczy urządzeń, które nie zawierają
wyposażenia elektrycznego lub elektronicznego a dodatkowo spełniają następujące warunki:
2
 wymiary nie przekraczają 0,3 m wysokości i 1,0 m powierzchni całkowitej oraz długości 2,0
m (urządzenia metalowe),
 nie wystają więcej niż 0,5 m nad powierzchnię tworzoną przez zwody (urządzenia wykonane
z materiałów izolacyjnych).
Umieszczanie urządzenia w przestrzeni chronionej nie zapewnia całkowitej ochrony przed
przepięciami atmosferycznymi indukowanymi w instalacji elektrycznej oraz liniach przesyłu
sygnałów (jeśli takie są stosowane). Stworzenie warunków zapewniających pełną ochronę
wymaga zastosowania przewodów osłoniętych przewodzącym ekranem dochodzących do
chronionego urządzenia (rys. 2.).
Jeśli zastosowanie takiego rozwiązania jest trudne do realizacji można rozważyć zastosowanie
SPD typu 2 w instalacji elektrycznej lub SPD klasy C2 w obwodach przesyłu sygnałów.
Urządzenia zawierające wyposażenie elektryczne i elektroniczne, które nie można umieścić w
dostatecznej odległości od elementów ochrony odgromowej (nie można zachować odstępu
izolacyjnego np. na obiektach o konstrukcji stalowej lub posiadających metalowe pokrycia
dachowe) powinny także być umieszczone w przestrzeniach chronionych tworzonych przez
zwody pionowe i poziome.
W celu eliminacji przeskoków iskrowych metalowe elementy konstrukcji urządzenia należy
połączyć z układem zwodów oraz z przewodzącymi elementami konstrukcji. Do tych ostatnich
połączeń można wykorzystać ekrany kabli (rys. 3.). Stworzenie warunków zapewniających
bezawaryjne działanie wymaga przeanalizowania potrzeby zainstalowania dodatkowej ochrony,
jaką zapewniają układy SPD instalowane bezpośrednio przed chronionym urządzeniem.
Rys. 2. Ochrona urządzenia na dachu przed bezpośrednim wyładowaniem piorunowym
Rys. 3. Ochrona urządzenia przed bezpośrednim wyładowaniem piorunowym, ale nie przed
skutkami oddziaływania części prądu piorunowego
Należy zauważyć, że ochroną przed bezpośrednim oddziaływaniem prądu piorunowego powinny
być objęte wszystkie urządzenia na dachu obiektu. Dotyczy to kominów pieców gazowych lub
olejowych, anten oraz coraz częściej kolektorów fotowoltaicznych. ( rys. 4).
Przestrzenie chronione
Określając obszar przestrzeni chronionej należy uwzględnić wymagania dotyczące kątów
ochronnych oraz odstępów bezpiecznych uniemożliwiających powstawanie przeskoków
iskrowych pomiędzy chronionymi urządzeniami i instalacjami a zwodami, elementami
urządzenia piorunochronnego lub konstrukcji obiektu wykorzystywanymi do celów ochrony
odgromowej.
Rys. 4. Przykłady ochrony odgromowej komina, anteny oraz kolektorów fotowoltaicznych na
dachu krytym dachówką
Do określenia wartości kątów ochronnych, w zależności od wysokości zwodu i wymaganego
poziomu ochrony, należy wykorzystać informacje przedstawione na rys. 5.
Rys. 5. Wartości kątów ochronnych dla zwodów o różnych wysokościach w przypadkach
równych poziomów ochrony
Znacznie trudniejsze jest wyznaczanie odstępów izolacyjnych. Do ich określania zalecane jest
wykorzystywanie zależność s przedstawioną w tabeli 3.
Wyznaczenie odstępu izolacyjnego wymaga określenia odległości pomiędzy analizowanym
zwodem a najbliższym miejscem połączenia z uziomem urządzenia piorunochronnego (długość L
mierzona wzdłuż przewodu odprowadzającego) oraz współczynników uzależnionych od poziomu
ochrony i materiału, jaki znajduje się w przestrzeni odstępu izolacyjnego.
Tabela 3. Zestawienie podstawowych informacji dotyczących kątów ochronnych i odstępów
izolacyjnych
Odstępy izolacyjne
Układ przestrzenny
Zależność określająca odstęp izolacyjny
s  ki 
kc
L
km
L - długość w metrach
Długość mierzona wzdłuż przewodu odprowadzającego od punktu rozpatrywanego zbliżenia
do punktu najbliższego połączenia wyrównawczego.
Wartości współczynników występujących w równaniu określającym odstęp izolacyjny
Współczynnik
Wartość
ki - uzależniony od klasy LPS
0,08 - I klasa LPS
0,06 - II klasa LPS
0,04 - III i IV klasa LPS
km- uzależniony od materiału
odstępu izolacyjnego
1- powietrze
0,5 - beton, cegła
Układ uziemienia typu A
kc- uzależniony od rozpływu
prądu w przewodach LPS
1 - zwód pionowy i 1 przewód
odprowadzający,
0,66 - zwód poziomy i 2
przewody odprowadzające,
0,44 - sieć zwodów oraz 4 i
więcej przewodów
odprowadzających
Układ uziemienia typu B
1 - zwód pionowy i 1 przewód
odprowadzający,
0,5…1 - zwód poziomy i 2 przewody
odprowadzające,
0,25 … 0,5 - sieć zwodów oraz 4 i
więcej przewodów odprowadzających
W normie PN-EN 62305-3 dokładnie określano wartości współczynników ki i km. Niestety norma
zawiera niewiele informacji o zasadach wyznaczania współczynnika kc, który uzależniony jest od
podziału prądu piorunowego w elementach urządzenia piorunochronnego. Na podstawie
zestawionych danych można tylko próbować określić wartość tego współczynnika dla prostego
obiektu. W większości obiektów budowlanych, wyznaczając długość L pomiędzy miejscem
wyładowania a najbliższym miejscem uziemienia przewodu odprowadzającego, uwzględniamy
przewody, w których płyną prądy o różnych wartościach.
Z tego faktu wynikają zmiany wartości współczynników kc dla poszczególnych przewodów
instalacji piorunochronnej i należy to uwzględnić przy obliczaniu odstępów izolacyjnych. Odstęp
izolacyjny dla takiego przypadku określany jest zależnością:
s
ki
kc1  l1  kc 2  l2  ....  kcm  lm 
km
gdzie : l1, l2,… lm - odcinki przewodów instalacji piorunochronnej w których płyną prądy o
różnych wartościach określane przez współczynniki kc1, kc2, …kcm.
W celu przedstawienia toku postępowania przy określaniu odstępu izolacyjnego przedstawiony
zostanie przykład jego wyznaczania dla prostego urządzenia piorunochronnego na
wolnostojącym obiekcie budowlanym (Rys.6). Do ochrony masztu antenowego z anteną przed
bezpośrednim wyładowaniem piorunowym wykorzystano zwód pionowy.
Rys. 6. Podział prądu piorunowego w analizowanym urządzeniu piorunochronnym
Do obliczenia odstępu izolacyjnego przyjęto następujące dane:
poziom ochrony IV,
ki1 = 0,04,
długość l = 5 m,
długość = 30 m,
długość h = 14 m,
odstępu izolacyjnego w powietrzu km1 = 1,
Uwzględniając przedstawiony rozpływ prądu piorunowego w przewodach uwzględnianych przy
określaniu L, wymiary obiektu oraz wartości współczynników ki i km, odstęp izolacyjny określany
jest z zależności:
s
ki 
c

 kc 0  l  kc1   kc 2  h 
km 
2

Uwzględniając rozpływ prądu piorunowego w prostym urządzeniu piorunochronnym wartości
współczynników kc wynoszą odpowiednio: kc0 = 1,0;
kc1 = 0,5;
kc2 = 0,25.
Wymagany odstęp izolacyjny wynosi:
s
0,04
 (1,0  5m  0,5 15m  0,25 14m)  0,64m
1
W przypadku dowolnego rozmieszczenia zwodu na dachu obiektu o przedstawionym układzie
urządzenia piorunochronnego do obliczeń współczynników k c można wykorzystać zależności
podane na rys. 7.
kc1 = 1,
k
c2

2(c  x)  h
2(c  h)
kc3 = 0,5∙kc2
s
k

i k Lk x k h
c1
c2
c3
k
m

Rys. 7. Zależności określające wartości współczynników kc wykorzystywanych do określania
odstępów izolacyjnych
W przypadkach bardziej rozbudowanych urządzeń piorunochronnych wyznaczanie odstępu
izolacyjnego jest znacznie bardziej skomplikowane.
Podsumowanie
Poprawne zaprojektowanie i wykonanie urządzenia piorunochronnego wymaga przyjęcia
odpowiedniej dla chronionego obiektu koncepcji ochrony i ścisła jej realizacja. Jest to szczególne
ważne w przypadku obiektów wyposażonych w urządzenia i systemy elektroniczne wrażliwe na
piorunowe impulsy elektromagnetyczne. Pojawiają się wymagania niedopuszczenia do
bezpośredniego oddziaływania prądu piorunowego na urządzenia i eliminacja możliwości
wnikania prądu piorunowego do obiektu. Spełnienie powyższych wymagań można osiągnąć
stosując odpowiednio dobrane układy zwodów podwyższonych oraz doprowadzając do rozpływu
prądu piorunowego w przewodzących elementach ścian zewnętrznych lub odpowiednio
ułożonych przewodach odprowadzających. Należy również zauważyć, że opracowanie projektu i
wykonanie urządzenia piorunochronnego należy powierzyć ekspertom w dziedzinie ochrony
odgromowej.
Literatura
1.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
(Dz. U. z 2009 r. Nr 56, poz461.)
2.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 10 grudnia 2010 zmieniające rozporządzenie
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
(Dz. U. z 2010 r. Nr 239, poz. 1597).