System zarządzania środowiskowego jako narzędzie - Eko
Transkrypt
System zarządzania środowiskowego jako narzędzie - Eko
System zarządzania środowiskowego jako narzędzie zapewnienia zgodności z wymaganiami prawnymi Seminarium internetowe 23 czerwca 2010 r. Polskie Forum ISO 14000 INEM Polska • Utrzymanie zgodności z wymaganiami prawnymi jest miarą skuteczności SZŚ • Dlaczego nie wszystkie spośród ok. 2200 organizacji certyfikowanych na zgodność z normą ISO 14001 traktuje poważnie tę tezę? Interpretacja wymagań punktu 4.3.2 normy ISO 14 001: 2004 Norma wymaga aby: 1) Organizacja rozumiała wszystkie swoje zobowiązania prawne i inne 2) Umiała je powiązać ze swymi zidentyfikowanymi aspektami środowiskowymi Przy czym nie chodzi tu o stworzenie listy obowiązujących ustaw i rozporządzeń, inaczej mówiąc o dublowanie programów umożliwiających dostęp do odpowiednich wymagań prawnych, ale o rozumienie co winna praktycznie zademonstrować organizacja, aby udowodnić swą zgodność z wymaganiami prawnymi i innymi, za które często można uznać wymagania korporacyjne oraz wymagania ubezpieczyciela . Interpretacja wymagań punktu 4.3.2 normy ISO 14 001: 2004 • Rejestr wymagań, w powiązaniu z aspektami i oceną zgodności tworzy wymagany w punkcie 4.5.2 zapis i może wyglądać chociażby tak : OCENA ZGODNOŚCI ZA ROK 2009 Szcze Sposób Zobowi Oddzi Sposób Sposób Wynik gólna Wymagania redukcji ąza War El. Aspekt / Okreso ałysterowania pomiaru/ monitorowania szkod Znacz Operacja prawne lub zagrożeń nie liwoś ący unki środ. Ilość wość wanie operacyjneg monitorowa /zgodny / inne środowisk polityki ć wpływ o nia niezgodny a S N czyszczenie osadników, komory osady z krat, Odpa oczyszc okreso komory dy zalni wo pompowni, ścieków wymiana filtrów koksowych Ś ścieki z odprowadze terenu ciągłe nie wód Bazy instrukcja przekazan eksploatacji rejestracja b,u ie do oczyszczaln ilości utylizacji i ścieków i, j odprowad zenie do oczyszcza lni ścieków, przeglądy stanu techniczn ego kanalizacj i TAK, Decyzja odpadowa 20 Mg 18, 23 Mg Zgodny TAK, Decyzja Wodnorejestracja ściekowa Zgodny ilości oraz stęż.. Ścieki z instrukcja ocena zawiesiny obiektu nr 1 gospodarki jakościowa 100 mg/dm3 zaw. 10mg/l wodnościeków z stęż. sub. ropop. 8 ściekowej poszczególn substancji mg/l ych ropopochodny obiektów ch 15 mg/dm3 NIE TAK TAK TAK NIE TAK Interpretacja wymagań punktu 4.3.2 normy ISO 14 001: 2004 • Tworząc taki zapis zgodności, należy pamiętać o obszarach prawa około środowiskowego, tzn: 1) Budowlanego – np. zobowiązanie do oceny stanu technicznego elementów obiektów zawierających azbest ; 2) Pożarowego – np. badanie sprawności hydrantów 3) BHP – np. dotyczącego sposobu przechowywania i charakteryzowania substancji niebezpiecznych Nie jest potwierdzeniem realizacji wymogów normy tworzenie następujących zapisów : „Ja kierownik Wydziału XYZ swoim podpisem zaświadczam, iż wszystkie nasze działania i produkty są zgodne z prawem.” EA-7/04 „Zgodność z prawem jako część akredytowanej certyfikacji w odniesieniu do ISO 14001:2004” Zatwierdzony w lutym 2007 r. przez W sposób następujący definiuje zgodność z prawem: – Zgodność ma miejsce wtedy, gdy są spełnione wymagania i osiągnięto oczekiwane zmiany.” – „Pełne wdrożenie mającego zastosowanie prawodawstwa środowiskowego. EA-7/04 Zgodność z prawem na styku pomiędzy organizacją a władzami środowiskowymi może być również rozumiana jako sytuacja, w której nie podjęto wobec organizacji żadnych działań przymusowych, ani też organizacja nie spodziewa się takich działań. Do takich przymusowych działań mogą należeć: • upomnienia, • ostrzeżenia o niezgodności lub • zakazy oraz działania administracyjne, • postępowanie karne lub cywilne. EA-7/04 • Rozmyślna lub trwała niezgodność powinna być uważana za poważne naruszenie zawartego w polityce zobowiązania do osiągnięcia zgodności z prawem oraz zaleca się, aby uniemożliwiło to certyfikację lub stało się powodem do zawieszenia lub cofnięcia certyfikacji według ISO 14001. • Auditorzy jednostki certyfikującej powinni zweryfikować zarządzanie zgodnością z prawem na podstawie: wdrożenia systemu, i nie polegać tylko na wynikach planowanych lub oczekiwanych. EA-7/04 • Zgodnie z punktem 3.7.3. zaleca się, aby jednostka certyfikująca ustaliła, czy organizacja ustanowiła niezbędne procedury i dokonała pełnej oceny swojej zgodności z każdym mającym zastosowanie wymaganiem prawnym. • Za spełnienie zawartego w polityce środowiskowej zobowiązania organizacji do zgodności z wymaganiami prawnymi jednostka certyfikująca może uznać udokumentowaną zgodę władz środowiskowych na wdrożenie uzgodnionego planu działań korygujących. • 4.4 W wyjątkowych przypadkach jednostka certyfikująca może udzielić certyfikacji, lecz powinna zażądać obiektywnego dowodu dla potwierdzenia, że EMS jest zdolny osiągnąć wymaganą zgodność w wyniku pełnej realizacji wyżej wymienionego porozumienia. Zgodnie z artykułem 2 ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS). Zgodność z prawem została określona jako: – „pełne wdrożenie mających zastosowanie wymagań prawnych, w tym warunków zezwoleń, dotyczących środowiska” W przypadku braku zgodności z przepisami niniejszego rozporządzenia działanie akredytowanego weryfikatora EMAS jest / musi być analogiczne jak w przypadku certyfikacji na zgodność z ISO 14001. ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS). Weryfikator w przypadku potwierdzenia w oparciu o uzyskaną próbkę weryfikacyjną niezgodności z prawem, nie może wydawać pozytywnego oświadczenia weryfikacyjnego. W konsekwencji uniemożliwia, to organizacji zarejestrowanie się w rejestrze EMAS. Podsumowanie • Zarówno akredytowany audytor SZS jak i weryfikator EMAS nie może zakończyć z wynikiem pozytywnym oceny organizacji, jeśli w jej wyniku nie potwierdzi, że organizacja : – spełnia wymagania prawne, w tym warunki zawartych w zezwoleniach dotyczących środowiska, oraz – nie uzyskał pewności, że organizacja potrafi w przypadku wykrycia niezgodności z wymaganiami prawnymi podjąć natychmiastowe działania korygujące (w tym analizę przyczyn źródłowych, korekcję oraz działania zapobiegające jej powtórzeniu). Ocena zgodności z prawem • Ocena zgodności z prawem powinna być kompleksowa, czyli obejmować nie tylko przepisy prawne z obszaru ochrony środowiska, ale również: – przepisy wynikające z innych rodzajów prawa, np. budowlanego, geologiczno-górniczego, ppoż. lub bhp, – wymagania, do których spełnienia organizacja się zobowiązała, np. wynikające z zawartych umów, porozumień, przyjętych zasad i kodeksów postępowania, – inne wymagania, np. standardy korporacyjne, wytyczne branżowe, prawo zwyczajowe, itp. • Ocena musi być spójna z rejestrem wymagań prawnych i z niego wynikać. Ocena zgodności z prawem • Ocena powinna oczywiście zawierać porównanie do limitów prawnych, ale także potwierdzenie wykonania czynności wymaganych prawem, dotrzymania parametrów i terminów, ważność decyzji, itp. • Przykłady oceny: – Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe – limit w decyzji 8 Mg, wytworzono 2,9 Mg (36%). – Pobór wody – maks. pobór wg decyzji 40 m3/h, pobór w miesiącu sierpniu 25950 m3, tj. 35 m3/h. – Emisja SO2 (stężenie średnioroczne): 260 mg/Nm3, obowiązujący standard: 400 mg/Nm3 – Wykonywanie pomiarów ścieków przemysłowych – zgodnie z decyzją: 1 raz na dobę – wykonywano. – Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów – termin przekazania 31 III, przekazano w terminie. Ocena zgodności z prawem • Dane do oceny możemy pozyskiwać m.in. z: – – – – – monitorowania i pomiarów, przeglądu dokumentacji, analiz próbek, wizji lokalnych oraz inspekcji, obserwacji i rozmów, itp. • Kierownictwu przedstawiamy ocenę w postaci zagregowanej. • Ocena okresowa zgodności nie wystarczy – organizacja musi być pewna, że spełnia wymagania w sposób ciągły. • Ocenę zgodności z prawem wykonywać można także wykorzystując audyty wewnętrzne (wymóg EMAS-u).