Karta Nauczyciela. Komentarz problemowy

Piotr Ciborski
KARTA NAUCZYCIELA
Komentarz problemowy
Wydanie XV
Stan prawny na dzieñ 31 maja 2016 r.
(z uwzglêdnieniem zmian obowi¹zuj¹cych od dnia
1 wrzeœnia 2016 r., 1 paŸdziernika 2016 r. i 1 stycznia 2017 r.)
ODDK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.
Gdańsk 2016
Spis treœci
Wprowadzenie do wydania XV .......................................................................................................19
Szczegółowe omówienie zmian wprowadzonych do Karty Nauczyciela – zmiany
legislacyjne, które nastąpiły od poprzedniego (czternastego) wydania niniejszego
komentarza .......................................................................................................................................20
Nowelizacja wynikająca z ustawy z dnia 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Karta
Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw............................................................................20
Nowelizacja wynikająca z ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o opiniodawczych
zespołach sądowych specjalistów...........................................................................................26
Nowelizacja wynikająca z ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks
pracy oraz niektórych innych ustaw.......................................................................................27
Nowelizacja wynikająca z ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy
o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.................................................................27
Nowelizacja wynikająca z ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo
o szkolnictwie wyŜszym oraz niektórych innych ustaw........................................................28
Komentarz problemowy do Karty Nauczyciela
Rozdział 1. Postanowienia wstępne (art. 1–5) ................................................................................29
Nauczanie religii przed 1989 r. a praca nauczycielska .........................................................29
Ilość i typ szkół w zespole szkół ..............................................................................................29
Praca oddziału przedszkolnego w czasie wakacji ..................................................................29
Zespół szkół i szkoła jako pracodawca ..................................................................................29
Status prawny wychowawców i nauczycieli w placówkach
opiekuńczo-wychowawczych .................................................................................................30
Status asystenta nauczyciela...................................................................................................31
Zatrudnianie od dnia 1 stycznia 2014 r. pracowników publicznych placówek
opiekuńczych i ośrodków adopcyjnych .................................................................................32
ZałoŜenie nowej szkoły publicznej .........................................................................................32
Prowadzenie szkoły niepublicznej..........................................................................................32
Rozdział 2. Obowiązki nauczycieli (art. 6–8) .................................................................................33
Ocena pracy nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami ................................33
Nauczyciel z UE a wykonywanie pracy nauczyciela w Polsce .............................................36
Uprawnienia kontrolne rodziców wobec nauczycieli w kwestii wycieczek i imprez
kulturalnych.............................................................................................................................36
Dyrektor szkoły pracodawcą ...................................................................................................36
Rozdział 3. Wymagania kwalifikacyjne (art. 9) .............................................................................37
Kwalifikacje nauczyciela bibliotekarza...................................................................................38
Kwalifikacje nauczyciela praktycznej nauki zawodu ............................................................38
Kwalifikacje osoby pełniącej funkcję kierowniczą.................................................................38
Organy oceniające pracę dyrektora .........................................................................................40
Niespełnienie wymogów kwalifikacyjnych w ubieganiu się o wyŜszy stopień awansu
zawodowego ............................................................................................................................41
WyŜsze wykształcenie a przepisy oświatowe ........................................................................42
Kierownik placówki opiekuńczo-wychowawczej .................................................................42
Nauczyciel kontraktowy a brak magisterium ........................................................................42
Prowadzenie zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy ........................43
StaŜ adaptacyjny ......................................................................................................................43
Brak wykształcenia wyŜszego .................................................................................................44
Przygotowanie pedagogiczne ..................................................................................................44
3
Spis treœci
Rozdział 3a. Awans zawodowy nauczycieli (art. 9a–9i) ...............................................................44
Dokumentacja potrzebna do odbycia staŜu ............................................................................44
Plan rozwoju zawodowego ......................................................................................................46
Obowiązki dyrektora w okresie odbywania staŜu przez nauczyciela....................................46
Obowiązki nauczyciela starającego się o tytuł nauczyciela kontraktowego .........................47
Obowiązki nauczyciela starającego się o tytuł nauczyciela mianowanego...........................47
Obowiązki nauczyciela starającego się o tytuł nauczyciela dyplomowanego.......................48
Komisja egzaminacyjna dla nauczycieli starających się o awans zawodowy .......................49
Charakter ustalenia długości staŜu ........................................................................................49
Były pracownik naukowy szkoły wyŜszej a stopień nauczyciela mianowanego
w kolegium pracowników słuŜb społecznych........................................................................50
Nauczyciel-ekspert ..................................................................................................................50
Określenie wymagań kwalifikacyjnych nauczyciela zawartych w akcie nadania
stopnia awansu zawodowego .................................................................................................50
Termin oceny spełnienia wymagań kwalifikacyjnych...........................................................50
Nadzór kuratora oświaty nad pracą komisji kwalifikacyjnej ................................................51
Charakter prawny aktu nadania stopnia awansu zawodowego ............................................51
Zawartość aktu nadania stopnia zawodowego ......................................................................51
Odszkodowanie z tytułu naruszenia dóbr osobistych nauczyciela a ocena jego pracy
dokonana w procesie awansu zawodowego ...........................................................................51
Nadanie nauczycielowi stopnia nauczyciela mianowanego a zatrudnienie na czas
nieokreślony ............................................................................................................................51
Nadanie nauczycielowi kontraktowemu zatrudnionemu w Kolegium Nauczycielskim
stopnia nauczyciela mianowanego ........................................................................................52
Braki formalne we wniosku o nadanie stopnia nauczyciela mianowanego..........................52
Nawiązanie stosunku pracy z nauczycielem mianowanym ..................................................52
Mianowanie nauczyciela.........................................................................................................52
Ocena pracy nauczyciela a sąd ..............................................................................................53
Sąd pracy a badanie postępowania szkoły przy dokonywaniu oceny nauczyciela ..............53
Organ prowadzący nadający stopnie awansu zawodowego a stanowisko komisji
kwalifikacyjnej ........................................................................................................................53
Doradca metodyczny ...............................................................................................................53
Kapituła do Spraw Profesorów Oświaty i jej zadania.............................................................54
Rozdział 4. Nawiązanie, zmiana i rozwiązanie stosunku pracy (art. 10–28) ..............................55
Zakres obowiązków nauczyciela na piśmie ...........................................................................55
Plan nauczania ........................................................................................................................55
Pensum godzinowe zajęć nauczyciela przedmiotu i nauczyciela-bibliotekarza...................55
Nauczyciel jako pracownik szkoły lub zespołu szkół ...........................................................56
Dyskryminacja ze względu na wiek .......................................................................................56
Zatrudnianie logopedy ............................................................................................................57
Charakter zatrudnienia ..............................................................................................................57
Nawiązanie stosunku pracy a obowiązek informacyjny pracodawcy ..................................57
Wolne etaty a pierwszeństwo zatrudnienia ...........................................................................57
Termin otrzymania umowy o pracę i jej treść ........................................................................57
Umowa na czas określony .......................................................................................................58
Umowa o pracę na okres próbny ............................................................................................59
Nauczyciel mianowany a zatrudnienie na podstawie umowy o pracę na czas określony ...59
Umowa-zlecenie a zatrudnienie nauczyciela ........................................................................59
Przekształcenie zatrudnienia nauczyciela mianowanego .....................................................61
Umowa na czas określony w szkole........................................................................................61
Zastępstwo nieobecnego nauczyciela ....................................................................................62
Uzyskanie stopnia nauczyciela mianowanego a zmiana podstawy świadczenia pracy .......62
Skuteczność zawarcia umowy o pracę na czas określony ....................................................62
4
Spis treœci
Stosunek pracy z działaczem związkowym............................................................................62
Odszkodowania za naruszenie dóbr osobistych.....................................................................63
Państwowa Inspekcja Pracy a podwaŜanie charakteru umów ..............................................63
„Domniemanie” istnienia stosunku pracy ..............................................................................64
Umowa cywilnoprawna dla nauczyciela................................................................................65
Podstawa prawna świadczenia pracy jako kryterium doboru pracownika ..........................66
Przeniesienie w stan nieczynny.................................................................................................66
Przeniesienie w stan nieczynny .............................................................................................66
Termin przeniesienia w stan nieczynny ................................................................................68
Pojęcie stanu nieczynnego po 31 sierpnia 2004 r...................................................................68
Przeniesie w stan nieczynny nauczycielki w ciąŜy ...............................................................69
Przeniesienie w stan nieczynny a ponowne zatrudnienie ....................................................69
Przeniesienie w stan nieczynny a przywrócenie do pracy ....................................................69
Przejście w stan nieczynny .....................................................................................................69
Nauczyciel zatrudniony na czas określony a przeniesienie w stan nieczynny ....................69
Urlop wychowawczy a przeniesienie w stan nieczynny .......................................................69
Informowanie nauczyciela o przejściu w stan nieczynny ....................................................70
Naruszenie procedury likwidacji szkoły a przeniesienie nauczyciela w stan nieczynny ...70
Przeniesienie w stan nieczynny członka związku zawodowego a wymóg konsultacji .............70
Przeniesienie w stan nieczynny członka zarządu zakładowej organizacji związkowej
bez zgody zarządu związku ....................................................................................................70
Przeniesienie w stan nieczynny a przysługujące roszczenia ................................................70
Przeniesienie nauczyciela w stan nieczynny w czasie choroby ...........................................71
Przeniesienie w stan nieczynny a zatrudnienie na zastępstwo ............................................71
ZłoŜenie wniosku o przeniesienie w stan nieczynny a działanie pod wpływem błędu
co do prawa .............................................................................................................................71
Wniosek nauczyciela o przeniesienie w stan nieczynny .......................................................71
Przeniesienie nauczyciela z jednej miejscowości do drugiej w ramach tej samej
placówki ..................................................................................................................................71
Rozwiązanie stosunku pracy .....................................................................................................71
Rozwiązanie umowy z upływem czasu a prawo do wcześniejszej emerytury
nauczycielskiej.........................................................................................................................71
Rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony ................................................72
Termin rozwiązania stosunku pracy a nabycie prawa do emerytury ...................................73
Trudna sytuacja rodzinna a odwołanie się od wypowiedzenia stosunku pracy ..................73
Przyczyna zwolnienia nauczyciela .........................................................................................73
Choroba pracownika a skuteczność wypowiedzenia stosunku pracy ..................................73
Umowa o pracę na czas określony a wypowiedzenie stosunku pracy .................................73
Wypowiedzenie umowy na czas określony............................................................................74
Ochrona stosunku pracy w wieku przedemerytalnym ..........................................................74
Ochrona przedemerytalna nauczyciela ..................................................................................74
Wypowiedzenie stosunku pracy z powodu częściowej likwidacji szkoły a zmniejszenie
wymiaru zatrudnienia lub uzupełnienie zatrudnienia w innej szkole ................................74
Wypowiedzenie stosunku pracy a konsultacja z zakładową organizacją związkową ...............74
Rozwiązanie stosunku pracy po wyczerpaniu okresu zasiłkowego ......................................74
Kryteria doboru pracowników do zwolnienia a formalna przyczyna wypowiedzenia
stosunku pracy ........................................................................................................................75
Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem w zespole szkół..............................................75
Reorganizacja systemu szkolnictwa a wypowiedzenie nauczycielowi stosunku pracy ......75
Nauczyciel religii członkiem zarządu zakładowej organizacji związkowej
a rozwiązanie stosunku pracy bez zgody zarządu..................................................................75
Zmiana planu nauczania a wypowiedzenie umowy o pracę ................................................75
5
Spis treœci
Zwolnienie nauczyciela mianowanego podczas urlopu dla poratowania zdrowia.................76
Zwolnienie nauczyciela z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego....................................76
Roszczenia nauczyciela mianowanego w przypadku niezgodnego z prawem
rozwiązania stosunku pracy....................................................................................................76
Odwołanie nauczyciela z funkcji dyrektora i rozwiązanie stosunku pracy ze szkołą................76
Zmiany organizacyjne a rozwiązanie stosunku pracy ...........................................................77
PodwaŜenie zasadności wypowiedzenia ................................................................................77
Zmiana warunków zatrudnienia dla nauczyciela kontraktowego.........................................77
Redukcja etatów ......................................................................................................................77
Zwolnienie nauczyciela z powodu redukcji etatów a obowiązek poszukiwania godzin
w innych szkołach na dopełnienie etatu ................................................................................78
Pierwszeństwo redukcji nauczycieli kontraktowych ............................................................78
Zwolnienia grupowe a ochrona nauczycieli ..........................................................................79
Zwolnienie grupowe w szkole.................................................................................................80
Ochrona stosunku pracy w okresie ciąŜy nauczycielki świadczącej pracę na podstawie
mianowania..............................................................................................................................80
Choroba nauczyciela a rozwiązanie stosunku pracy..............................................................80
Likwidacja szkoły .......................................................................................................................80
Likwidacja szkoły a zwolnienie pracowników chronionych .................................................80
Pozytywna opinia kuratora oświaty w zakresie likwidacji szkoły ........................................81
Wymóg konsultacji zamiaru likwidacji szkoły ze związkami zawodowymi ........................81
Opinia związków zawodowych przy likwidacji szkoły .........................................................81
Powiadomienie związków zawodowych i rodziców o likwidacji szkoły ..............................81
Konsultacja ze związkiem zawodowym likwidacji szkoły.....................................................82
Przywrócenie i powrót do pracy................................................................................................82
Negatywna ocena pracy a roszczenie o przywrócenie do pracy ...........................................82
Przywrócenie do pracy a wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy .........................82
Powrót do pracy po skorzystaniu z prawa do wcześniejszej emerytury a uznanie
stopnia nauczyciela mianowanego ........................................................................................82
Przywrócenie do pracy – nie jest celowe ................................................................................82
Uprawnienia nauczyciela zwolnionego niezgodnie z prawem..............................................82
Odprawy pienięŜne.....................................................................................................................83
Odprawa pienięŜna a niezwłoczne podjęcie pracy ...............................................................83
Przeniesienie do innej szkoły na własny wniosek a odprawa pienięŜna .............................83
Wysokość odprawy pienięŜnej przy zwolnieniu z powodu redukcji etatów ........................83
Zwolnienie nauczycieli niebędące zwolnieniem grupowym a odprawy pienięŜne .............83
Częściowa likwidacja szkoły a odprawy pienięŜne................................................................84
Brak środków na wypłatę odpraw pienięŜnych a obowiązek powiatu .................................84
Odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia a trwała niezdolność
do pracy ...................................................................................................................................84
Uprawnienie do odprawy pienięŜnej w przypadku trwałej niezdolności
do wykonywania pracy w pełnym wymiarze czasu pracy ....................................................84
Naliczanie odprawy z tytułu likwidacji szkoły lub stanowiska pracy .................................85
Prawo do odprawy pienięŜnej w związku z reorganizacją szkoły nie wyłącza prawa
do odprawy rentowej ...............................................................................................................85
Odprawa pienięŜna dla mianowanego nauczyciela ...............................................................86
Badania okresowe.......................................................................................................................86
Badania kontrolne i okresowe ................................................................................................86
Zasadność skierowania na badania lekarskie ........................................................................86
Nieterminowe wykonanie kontrolnych badań lekarskich a zwolnienie z pracy ..................86
Przeniesienie nauczyciela ..........................................................................................................87
Pojęcie stanowiska w świetle art. 18 ust. 1 k.n. .....................................................................87
Przeniesienie nauczyciela do pracy w innej szkole ..............................................................87
6
Spis treœci
Zgoda nauczyciela na pracę w innej szkole w celu uzupełnienia pensum ..........................87
Przeniesienie do innej szkoły na podstawie przepisów Karty Nauczyciela a odprawa
pienięŜna z tytułu likwidacji pracodawcy..............................................................................87
Przeniesienie do innej pracy w trybie Karty Nauczyciela a dodatkowe wynagrodzenie
w związku ze zwiększeniem obowiązkowego pensum zajęć dydaktycznych ........................87
Przeniesienie nauczyciela mianowanego na jego wniosek do pracy w innej szkole
a stosunek pracy w nowej szkole ...........................................................................................88
Przeniesienie nauczyciela na nienauczycielskie stanowisko ................................................88
Przeniesienie do pracy w innej szkole a rozwiązanie stosunku pracy ..................................88
Przywrócenie pracownika do pracy na poprzednich warunkach a brak stanowisk pracy ....88
Zatrudnienie w zespole szkół..................................................................................................88
Przejęcie przez gminę obsługi finansowej szkoły...................................................................89
Przestępstwo z winy umyślnej ...................................................................................................89
Prawomocny wyrok za popełnienie przestępstwa z winy umyślnej a stosunek pracy ........89
Prawomocny wyrok za prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości jako podstawa
wygaśnięcia stosunku pracy ...................................................................................................89
Termin wygaśnięcia stosunku pracy w przypadku popełnienia przestępstwa
z winy umyślnej ......................................................................................................................89
Kierowanie szkołą ......................................................................................................................89
Kierowanie dwiema szkołami przez jedną osobę ..................................................................89
Liczba dzieci w oddziałach szkolnych ...................................................................................91
Dyrektor szkoły a gminny pracownik samorządowy ............................................................91
Odwołanie dyrektora z powodu podejrzenia o mobbing .......................................................93
Wiceprezydent a dyrektor szkoły ...........................................................................................94
Dyrektor szkoły – funkcjonariusz publiczny ..........................................................................94
Tryb powierzenia obowiązków na stanowisku dyrektora szkoły .........................................94
Tryb odwołania z funkcji dyrektora szkoły ..........................................................................103
Przyczyna odwołania dyrektora szkoły ................................................................................104
Kara za naruszenie dyscypliny finansów publicznych........................................................105
Odwołanie dyrektora bez wypowiedzenia............................................................................105
Przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej w komisji konkursowej ......................105
Rozdział 5. Warunki pracy i wynagrodzenie (art. 29–46) ...........................................................105
Wynagrodzenie .........................................................................................................................105
Termin polecenia przelewu wynagrodzenia za pracę nauczyciela ....................................105
Wynagrodzenie nauczycieli, którzy ukończyli szkoły teologiczne ....................................105
Wynagrodzenie nauczycieli, którzy ukończyli studia zawodowe ......................................106
Obliczanie stawki wynagrodzenia zasadniczego za jedną godzinę przeliczeniową
dla nauczycieli realizujących zwiększone pensum .............................................................106
Nieusprawiedliwiony dzień pracy a nadpłacone wynagrodzenie .......................................106
Potrącenie niedoboru z wynagrodzenia za pracę ................................................................107
Potrącenia z wynagrodzenia..................................................................................................107
Potrącenia z wynagrodzenia za pracę a kwota wolna od potrąceń .....................................108
Dodatkowe wynagrodzenie z tytułu uczestniczenia w wycieczkach szkolnych ...............108
NiŜsze wynagrodzenie a dyskryminacja ..............................................................................108
Obliczenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe ..................................................108
Dodatek staŜowy z kilku szkół ..............................................................................................109
Pracownicy dydaktyczni OHP a postanowienia Karty Nauczyciela w zakresie
wynagrodzenia za pracę w godzinach ponadwymiarowych ...............................................109
Zasady wypłacania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia
za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw dla nauczycieli
zatrudnionych w schroniskach dla nieletnich ....................................................................109
Przesłanki otrzymania dodatku motywacyjnego .................................................................109
7
Spis treœci
Swoboda organu prowadzącego przy ustalaniu wypłaty (dodatku motywacyjnego,
wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, nagród) ...110
Choroba nauczyciela a prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe...............110
Wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe .........................................110
Ewidencja obowiązkowych godzin zajęć pozalekcyjnych ..................................................111
Zasady obniŜania pensum dydaktycznego dla nauczycieli ................................................111
Opracowywanie sprawozdania nauczycieli w wysokości średnich wynagrodzeń
nauczycieli .............................................................................................................................112
Konstytucyjność „14 pensji” dla nauczycieli........................................................................113
Minimalne wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela w roku szkolnym 2015/2016.............113
Zarobki nauczycieli w 2016 r................................................................................................113
Dyrektor szkoły a ustalenie wysokości wynagrodzenia dla nauczycieli ............................113
Organ prowadzący a ustalanie regulaminu wynagrodzeń dla nauczycieli .........................114
Analiza wydatków na wynagrodzenia a obowiązki organów prowadzących .....................114
ZawyŜenie wynagrodzenia zasadniczego a korekta błędu ..................................................114
Rozwiązanie umowy o pracę a podwyŜka z wyrównaniem ................................................115
Choroba dyrektora szkoły a zwiększenie wysokości dodatku funkcyjnego .......................115
PodwyŜka wynagrodzeń nauczycieli a przebywanie na urlopie dla poratowania
zdrowia...................................................................................................................................115
Zgodność z Konstytucją RP róŜnicowania wysokości dodatków do wynagrodzenia
nauczyciela ............................................................................................................................116
Zasady odpłatności za posiłki spoŜywane przez nauczycieli w stołówkach szkolnych .............117
Zrekompensowanie nauczycielowi dnia wolnego od pracy ................................................118
Wysokość dodatku funkcyjnego dyrektora...........................................................................118
Zwrot wynagrodzenia za czas choroby za niezgodne z celem wykorzystanie
zwolnienia lekarskiego ..........................................................................................................118
Wynagrodzenie za czas choroby ...........................................................................................118
Zasady wynagradzania egzaminatorów ................................................................................119
Wychowawca przedszkolny a dodatek funkcyjny ..............................................................120
Dodatek za wysługę lat ..........................................................................................................121
Reguły ustalania prawa do dodatku staŜowego....................................................................121
Wysokość pierwszego dodatku staŜowego dla nauczyciela.................................................122
Dodatek motywacyjny dla nauczyciela.................................................................................122
Prawo do dodatkowego wynagrodzenia za egzaminowanie maturzystów .........................122
Wymóg uzgadniania podwyŜek ze związkami zawodowymi ..............................................123
Wypłata wynagrodzenia mediatorowi przy sporach zbiorowych .......................................123
Prawo związku zawodowego do otrzymywania informacji na temat wysokości płac
pracowników..........................................................................................................................123
Zawieranie układów zbiorowych pracy na zasadach określonych w dziale
XI Kodeksu pracy...................................................................................................................123
Przyznanie dodatku motywacyjnego a opinia związków zawodowych..............................124
Przyznanie nauczycielowi nagrody a nałoŜenie na dyrektora obowiązku uzyskiwania
opinii związku zawodowego .................................................................................................124
Udział w strajku a pobrane wynagrodzenie..........................................................................125
Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca ..............................................................125
Odprawa pośmiertna – termin przyznania, zasady naliczania ...........................................126
Rozwiązanie stosunku pracy z powodu niezdolności do pracy i przejścia na rentę
z ZUS a prawo do dwóch odpraw pienięŜnych ...................................................................127
Prawo nauczycieli do dodatku motywacyjnego a moŜliwości finansowe samorządu .............127
Prawo do dodatku funkcyjnego ............................................................................................127
Pojęcie „podstawowego” i „dodatkowego” zatrudnienia a dodatek za wysługę lat ...............128
Zwolnienie pracownika od pracy w celu przeprowadzenia zajęć dydaktycznych
w szkole zawodowej .............................................................................................................128
Bezpodstawne przyznanie dodatku do wynagrodzenia .......................................................128
8
Spis treœci
Wynagrodzenie głównej księgowej zatrudnionej w szkole..................................................128
Wynagrodzenie za gotowość do pracy ..................................................................................129
Odprawa naleŜna nauczycielowi w związku z likwidacją szkoły .......................................129
Regulamin wynagradzania.......................................................................................................129
Uzgadnianie regulaminu .......................................................................................................129
Zmiana regulaminu a brak konsensusu między organizacjami związkowymi...................130
Regulamin ustalany przez organ prowadzący a obliczanie wynagrodzenia za godziny
ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw...............................................................130
Regulamin a zasady cofania dodatku funkcyjnego ..............................................................130
Wymóg uzgodnienia ze związkami zawodowymi regulaminu a reprezentatywne
organizacje związkowe .........................................................................................................131
Czas pracy/wymiar zajęć/godziny ponadwymiarowe............................................................131
Obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy .................................................................131
Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w szkole niepublicznej ..........................................132
Rozliczanie czasu pracy nauczyciela udającego się z młodzieŜą na kilkudniową
wycieczkę ..............................................................................................................................132
Praca nauczyciela w godzinach nadliczbowych ..................................................................133
Zgoda dyrektora na zatrudnienie nauczyciela w większym wymiarze godzin
dydaktycznych ......................................................................................................................134
Okres realizowania pensum dydaktycznego .......................................................................134
Podjęcie dodatkowego zatrudnienia a zgoda dyrektora .......................................................134
ObniŜenie ilości zajęć dydaktycznych a pełnienie dodatkowych zajęć
wychowawczych....................................................................................................................134
Uzupełnianie pensum zajęć dydaktycznych przez wykonywanie pracy w charakterze
bibliotekarza...........................................................................................................................134
ObniŜenie obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych dyrektora szkoły ...................135
Zwiększenie tygodniowego wymiaru czasu pracy psychologów, pedagogów,
logopedów i doradców zawodowych ....................................................................................135
Placówki oświatowe, w których realizowana jest praca w porze nocnej ............................135
Zajęcia wychowawcze prowadzone przez całą dobę a praca w porze nocnej ....................135
Uprawnienia nauczyciela zatrudnionego w porze nocnej ..................................................135
Czas pracy nauczycieli wspomagających .............................................................................136
Ilość godzin ponadwymiarowych dla dyrektora .................................................................136
Wypowiedzenie pracy w godzinach ponadwymiarowych...................................................136
Ograniczenia w zatrudnieniu w godzinach ponadwymiarowych ......................................136
Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze a godziny ponadwymiarowe .....................................136
Udział w egzaminie maturalnym a godziny ponadwymiarowe...........................................137
Zaliczanie do pensum godzin prowadzenia kursów kwalifikacyjnych dla dorosłych .......137
Zajęcia wyrównawcze lub konsultacje a dodatkowe wynagrodzenie z tytułu godzin
ponadwymiarowych ..............................................................................................................137
Pełnienie opieki nad młodzieŜą w okresie ferii ...................................................................137
Obowiązywanie niepodanej do powszechnej wiadomości uchwały rady dotyczącej
udzielenia i rozmiaru zniŜek tygodniowych wymiaru zajęć ..............................................138
Udział nauczyciela w wycieczce szkolnej z uczniami ........................................................138
Czas pracy rehabilitanta i rewalidanta .................................................................................138
Zatrudnienie w placówce nieferyjnej a udzielenie dnia wolnego z tytułu święta .............138
Opinia kuratorium oświaty w sprawie arkusza organizacyjnego szkoły a odrębna
opinia w zakresie zwolnienia dyrektora szkoły z obowiązkowego wymiaru zajęć
dydaktycznych ......................................................................................................................139
Zmniejszenie wymiaru obowiązkowych zajęć .....................................................................139
Ustalanie czasu pracy pedagoga, psychologa, logopedy przez gminę ................................139
Czas pracy nauczycieli ustalany przez gminę ......................................................................139
Praca w świetlicy a wypracowywanie dodatkowych godzin zajęć edukacyjnych..............139
Opieka nad dziećmi w dni wolne od nauki..........................................................................140
9
Spis treœci
Czas pracy nauczyciela specjalisty .......................................................................................140
Pensum nauczyciela pracującego z dziećmi 5- i 6-letnimi ..................................................140
Czas pracy bibliotekarza szkolnego ......................................................................................140
Zasiłek chorobowy i opiekuńczy.............................................................................................141
Prawo do zasiłku opiekuńczego ...........................................................................................141
Prawo do 100% zasiłku (wynagrodzenia) chorobowego .....................................................141
Nabycie prawa do zasiłku chorobowego po przerwie w zatrudnieniu ...............................142
Nieprawidłowo naliczony zasiłek chorobowy a wniosek o pomoc ....................................142
Kontrola prawidłowości korzystania przez pracownika ze zwolnienia lekarskiego .............142
Zasiłek chorobowy za okres niezdolności do pracy za granicą ...........................................143
Akty prawne regulujące pozycję nauczyciela zatrudnionego przez róŜne kościoły............143
Akt prawny regulujący pozycję nauczyciela zatrudnionego przez Kościół
Prawosławny..........................................................................................................................143
Akt prawny regulujący pozycję nauczyciela zatrudnionego przez Kościół
Ewangelicko-Augsburski ......................................................................................................144
Nauczyciele zatrudnieni przez Kościół Adwentystów Dnia Siódmego a przepisy Karty
Nauczyciela ...........................................................................................................................144
Nauczyciel zatrudniony przez Kościół Polskokatolicki a ochrona wynikająca
z przepisów Karty Nauczyciela .............................................................................................144
Nauczyciel zatrudniony przez Kościół Ewangelicko-Metodystyczny a przepisy Karty
Nauczyciela ...........................................................................................................................144
Nauczyciel zatrudniony przez Kościół Chrześcijan Baptystów a przepisy Karty
Nauczyciela ...........................................................................................................................144
Nauczyciel zatrudniony przez Kościół Zielonoświątkowy .................................................144
Akt prawny regulujący pozycję nauczyciela zatrudnionego przez Kościół
Starokatolicki Mariawitów ....................................................................................................145
Warunki pracy ..........................................................................................................................145
Praca w trudnych warunkach ..............................................................................................145
Prace realizowane w warunkach uciąŜliwych......................................................................146
Rozdział 6. Nagrody i odznaczenia (art. 47–52) ..........................................................................147
Termin nabycia prawa do nagrody jubileuszowej................................................................147
Ochrona wynagrodzenia a odprawa emerytalna lub nagroda jubileuszowa.......................147
Nadpłata nagrody jubileuszowej...........................................................................................148
Praca na roli a okres uprawniający do nagrody jubileuszowej ...........................................148
Nauczanie religii w szkołach w latach 1990–1997 a prawo do dodatku za staŜ pracy
lub nagrody jubileuszowej ...................................................................................................148
Potrącenia za zobowiązania pracownika z nagrody jubileuszowej .....................................149
Okres uprawniający nauczyciela religii szkoły publicznej do nagrody jubileuszowej ...........149
Naliczanie nagrody jubileuszowej ........................................................................................150
Termin wypłacenia trzynastki ..............................................................................................150
Obliczanie trzynastki nauczycielowi ...................................................................................151
Nauczyciele szkół niepublicznych a prawo do trzynastki...................................................154
Nienabycie prawa do nagrody rocznej..................................................................................155
Przebywanie na zwolnieniu lekarskim podczas półrocznego zatrudnienia a prawo
do trzynastki .........................................................................................................................157
Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę zawartej na okres roku szkolnego
2015/2016 a prawo do trzynastki ..........................................................................................157
Umowa na zastępstwo a prawo do trzynastki ......................................................................158
Śmierć pracownika a wypłacenie trzynastki za rok ubiegły jego rodzinie .........................158
Przeniesienie słuŜbowe a wypłacenie trzynastki ................................................................158
Trzynastka po urlopie macierzyńskim i rodzicielskim ........................................................159
10
Spis treœci
Nieprzepracowanie w roku kalendarzowym co najmniej 6 miesięcy a prawo
do nagrody rocznej ...............................................................................................................159
Uprawnienie do nadania nauczycielowi Medalu Komisji Edukacji Narodowej ................162
Przyznanie Medalu Komisji Edukacji Narodowej ...............................................................163
Samodzielne przyznawanie nagród przez dyrektora ..........................................................164
Nagroda dla nauczyciela .......................................................................................................164
Konsultowanie z zakładowymi organizacjami związkowymi przyznania nauczycielowi
nagrody...................................................................................................................................164
Kryteria uprawniające nauczyciela do nagrody z funduszy MEN lub kuratora oświaty....164
Tryb ubiegania się o nagrodę dla nauczyciela z funduszy MEN lub kuratora oświaty ......165
Rozdział 7. Uprawnienia socjalne i urlopy (art. 53–70) ..............................................................166
Pozbawianie nauczyciela w drodze regulaminu prawa do dodatku mieszkaniowego
i wiejskiego ............................................................................................................................166
Status emeryta przy przejściu na rentę rodzinną po zmarłym małŜonku ..........................166
Pełnienie obowiązków słuŜbowych a ochrona przewidziana dla funkcjonariuszy
publicznych ..........................................................................................................................166
Zajmowanie mieszkań szkolnych ........................................................................................166
Dodatek mieszkaniowy a składka na ubezpieczenie społeczne .........................................166
Nauczyciel zatrudniony w szkole w wymiarze 3/4 etatu a prawo do zasiłku na
zagospodarowanie .................................................................................................................167
Prawo do zasiłku na zagospodarowanie a wcześniejsze zatrudnienie w placówce
niebędącej szkołą ...................................................................................................................167
Prawo nauczyciela do ulgowych przejazdów PKP ...............................................................167
Ulgowe przejazdy dla przedszkolanek..................................................................................167
Uprawnienia nauczycieli skierowanych lub delegowanych do pracy za granicą...............167
Urlopy ........................................................................................................................................168
Obliczanie wymiaru urlopu nauczyciela, zatrudnionego w niepełnym wymiarze
czasu pracy ............................................................................................................................168
Okres stanu nieczynnego a urlop wypoczynkowy nauczyciela .........................................169
Zatrudnienie nauczyciela w systemie feryjnym a urlop wypoczynkowy na Ŝądanie ..........169
Przejście na emeryturę a prawo nauczyciela do ekwiwalentu za niewykorzystany
urlop wypoczynkowy w wymiarze proporcjonalnym do czasu zatrudnienia
w danym roku .......................................................................................................................169
Wymiar urlopu nauczyciela zatrudnionego przez okres krótszy niŜ 10 miesięcy
a ferie szkolne w organizacji pracy ......................................................................................169
Wymiar urlopu przysługujący nauczycielowi a rozwiązanie stosunku pracy
w trakcie roku kalendarzowego ............................................................................................170
Organ odpowiedzialny za udzielenie bezpłatnego urlopu dyrektorowi szkoły .................170
Zasady udzielania nauczycielowi urlopu bezpłatnego .......................................................170
Urlop macierzyński ...............................................................................................................171
Urlop rodzicielski wg nowych zasad ....................................................................................171
Dzielenie urlopu rodzicielskiego na części i odroczenie jego wykorzystania.....................172
Praca w czasie urlopu rodzicielskiego ..................................................................................173
Urlop wychowawczy .............................................................................................................173
Prawo nauczyciela do czasu wolnego z tytułu opieki nad dzieckiem.................................174
Urlop ojcowski .......................................................................................................................174
Wymiar urlopu nauczyciela w systemie feryjnym po powrocie z urlopu
wychowawczego ...................................................................................................................175
Prawo nauczyciela do urlopu szkoleniowego ......................................................................176
Choroba w czasie ferii letnich a prawo do tzw. urlopu uzupełniającego ...........................177
Uwzględnianie dodatku uzupełniającego, o którym mowa w art. 30a ust. 3 Karty
Nauczyciela, przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy dla nauczyciela....178
11
Spis treœci
Działalność socjalna szkoły .....................................................................................................178
Przedmiot działalności socjalnej szkoły ...............................................................................178
Odpowiedzialność pracodawcy za naruszenie przepisów o działalności socjalnej............179
Dokumentacja działalności socjalnej pracodawcy ...............................................................179
Fundusz socjalny ......................................................................................................................180
Podmiot uprawniony do korzystania z funduszu socjalnego szkoły...................................180
Fundusz socjalny dla pracowników szkoły niebędących nauczycielami ..........................182
Byli pracownicy szkoły – emeryci i renciści niebędący nauczycielami a prawo do
świadczeń socjalnych ze szkoły ............................................................................................182
Sposób naliczania funduszu socjalnego dla emerytów i rencistów – byłych
nauczycieli ............................................................................................................................182
Naliczanie odpisu socjalnego dla nauczyciela-emeryta, który podjął pracę w trakcie
roku szkolnego .......................................................................................................................183
Sposób naliczania odpisu na fundusz socjalny dla nauczycieli..........................................184
Mechanizm naliczania funduszu socjalnego dla pracowników szkoły niebędących
nauczycielami .......................................................................................................................184
Pomoc socjalna dla rodzin mających dzieci w przedszkolach lub Ŝłobkach ......................185
Zasady gospodarowania funduszem socjalnym w szkole ...................................................185
Finansowanie szkolnych imprez integracyjnych z zakładowego funduszu świadczeń
socjalnych ..............................................................................................................................187
Emeryt uprawniony do świadczeń socjalnych .....................................................................187
RóŜnicowanie wysokości dopłat do kolonii dzieci w zaleŜności od staŜu pracy
ich rodzica w danej szkole ....................................................................................................187
RóŜnicowanie wysokości świadczeń socjalnych..................................................................188
Wydatkowanie zfśs bez uzgodnienia ze związkami zawodowymi działającymi
w szkole .................................................................................................................................188
MoŜliwość zaskarŜenia rozstrzygnięcia Komisji Socjalnej ..................................................188
Prawo do świadczenia urlopowego w czasie niewykonywania pracy przez
nauczyciela ............................................................................................................................188
Bony towarowe o jednakowej wartości.................................................................................188
Prawo pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim lub
wychowawczym do pomocy socjalnej ...................................................................................189
Podanie przez nauczyciela w oświadczeniu o dochodach swoich i członków swojej
rodziny nieprawdziwych informacji.....................................................................................190
Rozdział 7a. Finansowanie dokształcania i doskonalenia zawodowego
nauczycieli (art. 70a) .....................................................................................................................190
BudŜet jednostek samorządu terytorialnego a środki na doskonalenie zawodowe
nauczycieli ............................................................................................................................190
Cele, na które moŜna przeznaczyć środki budŜetowe..........................................................190
Obowiązki dyrektora szkoły w zakresie planowania doskonalenia zawodowego
nauczycieli ............................................................................................................................191
Rozdział 8. Ochrona zdrowia (art. 71–73) ....................................................................................192
SłuŜba bhp i niektóre uprawnienia pracowników ................................................................192
SłuŜba bhp w szkole ..............................................................................................................192
Obowiązek konsultowania z pracownikami spraw bhp ......................................................192
Sposób wybierania przedstawicieli załogi do konsultowania spraw bhp ..........................193
Komisja bhp w szkole – obowiązek utworzenia ..................................................................194
StraŜak w szkole ....................................................................................................................194
Nauczyciel a szkolenia w zakresie bhp ................................................................................195
Palacz centralnego ogrzewania w szkolnej kotłowni a dodatkowe uprawnienia................195
Uprawnienie nauczyciela do zwolnienia ucznia z lekcji WF ..............................................196
Ustalanie zasad pomocy dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej
a uprawnienia organów samorządu .....................................................................................196
12
Spis treœci
Organ dokonujący podziału środków z funduszu zdrowotnego ........................................196
Nauczyciele uprawnieni do pomocy zdrowotnej .................................................................197
Odpowiedzialność szkoły za szkodę wyrządzoną przez uczniów nauczycielowi..............197
Uprawnienia honorowego dawcy krwi wynikające z prawa pracy ....................................197
Pomoc zdrowotna dla działaczy związkowych oddelegowanych do pracy
w strukturach ponadzakładowych związków zawodowych................................................197
Komisja zdrowotna w szkole ................................................................................................198
Profilaktyka i badania lekarskie .............................................................................................198
Obowiązek szkoły zawarcia umowy z lekarzem profilaktykiem ........................................198
Termin przeprowadzania badań profilaktycznych, wstępnych, okresowych
i kontrolnych .........................................................................................................................198
Odmowa wykonania badań profilaktycznych ......................................................................198
Badania foniatryczne .............................................................................................................199
Badania lekarskie ..................................................................................................................199
Utrata waŜności profilaktycznych badań lekarskich a korzystanie z urlopu
wypoczynkowego...................................................................................................................199
Skierowanie na profilaktyczne badania lekarskie ................................................................200
Brak konieczności przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich – wstępnych.....200
Praca przy komputerze.............................................................................................................200
Ilość godzin pracy przy komputerze ....................................................................................200
Okulary ochronne ..................................................................................................................201
Zakres badań lekarskich nauczyciela wykorzystującego w pracy komputery....................202
Praca przy komputerze a dodatkowe przerwy w pracy........................................................202
Warunki bhp na stanowiskach pracy wyposaŜonych w monitory ekranowe .....................203
Ocena warunków pracy przy komputerze............................................................................203
Urlop dla poratowania zdrowia ..............................................................................................204
Nauczyciel przeniesiony w stan nieczynny a urlop dla poratowania zdrowia...................204
Nauczyciel zatrudniony w szkole prywatnej a prawo do urlopu dla poratowania
zdrowia ..................................................................................................................................204
Prawo do urlopu dla poratowania zdrowia a wypowiedzenie nauczycielowi
stosunku pracy z powodu zmniejszenia liczby oddziałów w szkole...................................204
Płatny urlop dla poratowania zdrowia a zatrudnienie w pełnym wymiarze zajęć
i pobieranie emerytury .........................................................................................................205
Nauczyciel wydalony z zawodu a urlop dla poratowania zdrowia ....................................205
Prawo do jednorazowego 3-letniego urlopu dla poratowania zdrowia ...............................205
Korzystanie z całorocznego urlopu dla poratowania zdrowia a zaległy urlop
wypoczynkowy .....................................................................................................................205
Urlop dla poratowania zdrowia i kontynuacja dodatkowego zatrudnienia
a odwołanie z urlopu ............................................................................................................206
Odwołanie pracownika z urlopu a obowiązek podania przyczyny.....................................206
Zwolnienie nauczyciela po złoŜeniu wniosku o urlop dla poratowania zdrowia ..............206
Prowadzenie działalności gospodarczej przez nauczyciela a opłacanie składek
przez szkołę w czasie pobytu nauczyciela na urlopie dla poratowania zdrowia ...............206
Skierowanie nauczyciela na urlop zdrowotny ....................................................................207
Prawo do urlopu dla poratowania zdrowia a praca w niepełnym wymiarze czasu
pracy.......................................................................................................................................207
Nauczyciel na urlopie dla poratowania zdrowia a reorganizacja szkoły.............................207
Wypowiedzenie umowy o pracę nauczycielowi a korzystanie z urlopu
dla poratowania zdrowia .......................................................................................................208
Choroba w czasie korzystania z urlopu zdrowotnego..........................................................208
Zatrudnienie w niepełnym wymiarze a urlop zdrowotny ...................................................208
Wypadki i choroby zawodowe ................................................................................................208
Zgłoszenie choroby zawodowej ............................................................................................208
13
Spis treœci
Rodzaje chorób zawodowych ...............................................................................................209
Procedura ustalania choroby zawodowej .............................................................................213
Choroba zawodowa „typowa” dla nauczycieli i warunki jej stwierdzenia .........................216
Druki niezbędne w procesie rozpoznawania choroby zawodowej .....................................216
Świadczenia przysługujące nauczycielowi a wypadek przy pracy lub choroba
zawodowa .............................................................................................................................216
Utrata renty zawodowej z powodu podjęcia przez nauczyciela nowej pracy.....................221
Wypadek w drodze do pracy lub z pracy ............................................................................221
Ustalenie okoliczności i sporządzenie dokumentacji wypadków w drodze do pracy
i z pracy .................................................................................................................................221
Miejsce opublikowania wzoru karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy..................222
CięŜki wypadek ucznia .........................................................................................................222
Zawiadomienie o wypadku ucznia ......................................................................................222
Skład zespołu ustalającego okoliczności i przyczyny wypadku ucznia .............................223
Zaznajomienie z treścią protokołu powypadkowego a jego doręczenie..............................223
Podmiot zobowiązany do wypłaty odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu
po dniu 31 grudnia 1999 r. ...................................................................................................224
Wysokości wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych świadczeń z tytułu
wypadków przy pracy ...........................................................................................................224
Wypoczynek i kolonie uczniów ...............................................................................................225
Dopuszczalna liczba uczniów pod opieką wychowawcy w czasie kolonii.........................225
Kierownik wycieczki ............................................................................................................225
Opiekun uczniów w czasie wycieczki i jego obowiązki .....................................................226
Obowiązki kierownika wycieczki uczniów ..........................................................................226
Obowiązki kierownika wypoczynku.....................................................................................227
Obowiązki wychowawcy wypoczynku.................................................................................228
Zgłoszenie wypoczynku dzieci i młodzieŜy .........................................................................228
Kwalifikacje wychowawców na koloniach...........................................................................229
Obiekty kolonijne ..................................................................................................................230
Nadzór nad wypoczynkiem dzieci i młodzieŜy....................................................................230
Obowiązki szkoły w zakresie zapewnienia właściwego bezpieczeństwa pracy .................231
Prace remontowe w salach lekcyjnych w okresie nauki .....................................................231
Zabezpieczenie schodów i klatki schodowej w szkole ........................................................231
Okoliczności zawieszenia zajęć w szkole lub niedopuszczenia do ich rozpoczęcia .........231
Apteczki w szkołach .............................................................................................................232
Udzielanie pierwszej pomocy ..............................................................................................232
WyposaŜenie dzieci i młodzieŜy wykonujących pracę na rzecz szkoły .............................232
Bezpieczeństwo uczniów w warsztatach i laboratoriach.....................................................233
Instrukcja korzystania ze sprzętu sportowego w sali gimnastycznej ..................................233
Zakres obowiązków szkoły w zapewnieniu bezpieczeństwa uczniom ..............................234
Zasady eksploatacji kotłowni w obiektach oświatowych ...................................................236
Przerwa wakacyjna a kontrola stanu technicznego obiektów szkoły ..................................236
Oświetlenie i temperatura w pomieszczeniach szkolnych .................................................237
Obowiązki dyrektora szkoły w zakresie ochrony przeciwpoŜarowej .................................237
Podawanie wody mineralnej nauczycielowi w porze letniej...............................................237
Wydawanie ręczników i mydła nauczycielom.....................................................................237
Środki higieny osobistej przysługujące nauczycielom ........................................................238
Pomieszczenia higienicznosanitarne zapewnione pracownikom przez szkołę .................238
WyposaŜenia nauczyciela w materiały i przyrządy niezbędne do prowadzenia
działalności dydaktycznej .....................................................................................................239
Zadośćuczynienie finansowe dla ucznia ..............................................................................239
Zadośćuczynienie dla poszkodowanego małego dziecka ....................................................239
Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom ................................................................................239
14
Spis treœci
Rozdział 9. Dzień Edukacji Narodowej (art. 74) ..........................................................................240
Dzień Edukacji Narodowej a dzień wolny od pracy.............................................................240
Rozdział 10. Odpowiedzialność dyscyplinarna (art. 75–85) ...........................................................240
Zasady nakładania kar porządkowych na nauczycieli.........................................................240
Ukaranie nauczyciela karą dyscyplinarną a informowanie rady pedagogicznej ...............242
Odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli staŜystów i kontraktowych........................242
Stwierdzenie wygaśnięcia stosunku pracy z powodu orzeczenia dyscyplinarnego...........242
Rozporządzenie MEN w sprawie postępowania dyscyplinarnego nauczycieli
do 30 maja 2016 r...................................................................................................................242
Wynagrodzenie za pracę w okresie zawieszenia nauczyciela .............................................243
Rozdział 11. Uprawnienia emerytalne (art. 86–91) .....................................................................243
Prawo do emerytury nauczycielskiej ......................................................................................243
Renta a przejście na emeryturę nauczycielską .....................................................................243
Uzyskanie prawa do emerytury a wiek nauczyciela ...........................................................243
Odmowna decyzja ZUS co do prawa do emerytury a podjęcie pracy bez rozpatrzenia
odwołania przez sąd okręgowy – sąd pracy i ubezpieczeń społecznych ............................244
Kierowanie prywatną szkołą a emerytura nauczycielska ....................................................244
Zatrudnienie w seminarium duchownym a nabycie prawa do emerytury
nauczycielskiej ......................................................................................................................244
Pracownicy związków zawodowych wykonujący prace wymagające kwalifikacji
pedagogicznych a prawo do emerytury nauczycielskiej......................................................244
Pracownicy Ochotniczych Hufców Pracy a emerytura nauczycielska................................244
Wcześniejsza praca na roli a uprawnienia emerytalne .......................................................245
Nauczanie w parafii a prawo do emerytury na podstawie przepisów Karty
Nauczyciela ...........................................................................................................................245
Praca w charakterze katechety zatrudnionego przez parafię a okres pracy nauczyciela
uprawniający do emerytury .................................................................................................246
Nauczanie religii w parafii a praca nauczycielska w rozumieniu przepisów
emerytalnych dotyczących nauczycieli ...............................................................................246
Przejście nauczyciela do pracy w administracji państwowej a prawo do emerytury
zgodne z przepisami Karty Nauczyciela ..............................................................................246
Okres pracy jako nauczyciel akademicki a wliczenie tego czasu do 30-letniego okresu
pracy w tzw. I kategorii zatrudnienia ..................................................................................246
Okres pracy w warunkach szczególnych uprawniający do emerytury
nauczycielskiej a okres urlopu wychowawczego.................................................................246
Praca nauczycielska wykonywana na podstawie umów cywilnoprawnych
a wliczenie jej do okresu zatrudnienia wymaganego dla uzyskania emerytury .................247
Nauczanie praktycznej nauki zawodu na podstawie umowy-zlecenia
a praca nauczycielska w rozumieniu przepisów emerytalnych dotyczących
nauczycieli ............................................................................................................................247
Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem mającym prawo do emerytury ...................247
Prawo do emerytury nauczycielskiej dla przedszkolanki ....................................................247
Wcześniejsza emerytura...........................................................................................................248
Termin przejścia nauczyciela na wcześniejszą emeryturę .................................................248
Uzyskanie prawa do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej a konieczność
rozwiązania stosunku pracy .................................................................................................248
Otrzymanie orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy a prawo do wcześniejszej
emerytury nauczycielskiej.....................................................................................................248
Minimalny wymiar czasu pracy nauczyciela a zaliczenie do 20-letniego okresu
zatrudnienia ..........................................................................................................................248
Rozwiązanie stosunku pracy ze szkołą a prawo do wcześniejszej emerytury ...................248
Zatrudnienie nauczyciela przez szkołę lub inną placówkę oświatową prowadzoną
przez kościół lub inny związek wyznaniowy a prawo do wcześniejszej emerytury ..........249
15
Spis treœci
Katecheci zatrudnieni w szkołach publicznych i innych placówkach oświatowych
a prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej .........................................................250
Nauczyciele szkół niepublicznych a prawo do wcześniejszej emerytury...........................250
Nauczyciele „urlopowani” a prawo do wcześniejszej emerytury na podstawie
ustawy o związkach zawodowych ........................................................................................251
Uprawnienia do wcześniejszej emerytury a nieprzepracowanie pełnych 20 lat
w zawodzie nauczyciela, lecz przepracowanie odpowiedniej ilość lat w zawodzie
zaliczanym do I kategorii .....................................................................................................251
Prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej a pracownicy kuratorium ..................252
Prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej a pracownicy pedagogiczni
zatrudnieni w zakładach kształcenia i placówkach doskonalenia nauczycieli ..................252
Prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej a Pracownicy Ochotniczych
Hufców Pracy ........................................................................................................................253
Prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej a instruktorzy praktycznej nauki
zawodu ..................................................................................................................................253
Świadczenie kompensacyjne.................................................................................................255
Prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej a nauczyciele, wychowawcy i inni
pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w placówkach działających na podstawie
ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich ...............255
Emerytura nauczycielska dla pedagogów zatrudnionych w organach administracji .........256
Prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej a nauczyciele, wychowawcy i inni
pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w placówkach oświatowo-wychowawczych oraz
ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych ....................................................................................257
Prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej a pracownicy Centralnej Komisji
Egzaminacyjnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych ....................................................257
Prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej a nauczyciele mianowani
i dyplomowani zatrudnieni w specjalistycznych jednostkach nadzoru ............................258
Prawo do wcześniejszej emerytury nauczycieli mianowanych i dyplomowanych,
zatrudnionych w organach sprawujących nadzór pedagogiczny nad zakładami
poprawczymi, schroniskami dla nieletnich, rodzinnymi ośrodkami
diagnostyczno-konsultacyjnymi, ośrodkami kuratorskimi oraz szkołami przy
zakładach karnych.................................................................................................................259
Prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej ............................................................260
Prawo do wcześniejszej emerytury a nauczyciele zatrudnieni w publicznych szkołach
i szkolnych punktach konsultacyjnych przy przedstawicielstwach dyplomatycznych,
urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej
Polskiej ...................................................................................................................................260
Okres uprawniający do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej a okres odbywania
przeszkolenia wojskowego studentów w latach 80..............................................................260
Okres uprawniający do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej a urlop bezpłatny
udzielony nauczycielowi powołanemu do pełnienia z wyboru funkcji w organizacjach
społecznych ...........................................................................................................................260
Okres pracy w szczególnych warunkach uprawniający do wcześniejszej emerytury
nauczycielskiej a okres choroby i urlopu dla poratowania zdrowia ..................................261
Praca nauczycielska wykonana w granicach II Rzeczypospolitej przed dniem
17 września 1939 r. a okres uprawniający do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej............261
20-letnie wykonywanie pracy nauczycielskiej uprawniające do wcześniejszej
emerytury a praca na stanowisku trenera w klubie sportowym, do którego
obowiązków naleŜało tylko sportowe szkolenie dzieci i młodzieŜy ...................................261
20-letni staŜ pracy nauczycielskiej a okres pracy nauczyciela za granicą uznany
przez ZUS jako okres składkowy ..........................................................................................261
20-letni okres pracy nauczycielskiej a okres urlopu macierzyńskiego................................261
20-letni staŜ pracy nauczycielskiej a okres choroby ...........................................................262
Prawo do wcześniejszej emerytury po dniu 1 stycznia 2009 r. ...........................................262
16
Spis treœci
Podstawa wymiaru emerytury.................................................................................................262
Rodzaj nagród wypłacanych nauczycielowi wliczanych do podstawy obliczania
emerytury ..............................................................................................................................262
Nagroda za szczególne osiągnięcia w pracy dydaktyczno-wychowawczej a podstawa
wymiaru emerytury ...............................................................................................................262
Pojęcie „godzin ponadwymiarowych” ..................................................................................263
Nagrody, o których mowa w art. 88 ust. 2 k.n. (wliczane do podstawy naliczenia
emerytury)..............................................................................................................................263
Wliczanie trzynastki do podstawy wymiaru emerytury ......................................................263
WyŜywienie podczas zatrudnienia w placówce oświatowo-wychowawczej
a jego wartość przy obliczaniu wysokości emerytury .........................................................264
Niewliczenie nieodpłatnego wyŜywienia do podstawy emerytury a przeoczenie
tego faktu przez ZUS ............................................................................................................264
Nagrody Ministra Edukacji Narodowej a świadczenie emerytalne ....................................264
30-letni okres zatrudnienia a wliczanie studiów jako tzw. okresu nieskładkowego ............264
Odprawy ....................................................................................................................................264
Jednoczesne otrzymanie odprawy emerytalnej i odprawy w związku z likwidacją
szkoły ....................................................................................................................................264
Podmiot uprawniony do odprawy emerytalno-rentowej ....................................................265
Pobieranie emerytury i kontynuacja zatrudnienia nauczycielskiego a prawo
do odprawy emerytalnej .......................................................................................................265
Okres pracy nauczycielskiej ....................................................................................................265
Trener zatrudniony w klubie sportowym i prowadzący zajęcia sportowe z dziećmi
a zaliczenie tego czasu do okresu pracy nauczycielskiej ....................................................265
Okres pracy nauczycielskiej a zatrudnienie w organizacjach politycznych
na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych............................................265
Praca w rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych a praca
w szkolnictwie specjalnym ..................................................................................................266
Jeden dzień przerwy między umowami a emerytura nauczycielska...................................266
Emerytury pomostowe..............................................................................................................266
Emerytura pomostowa dla nauczyciela ................................................................................266
Przepisy o emeryturach pomostowych a prawo nauczycieli do wcześniejszej
emerytury ...............................................................................................................................266
Prawo do świadczeń kompensacyjnych w latach 2009–2014..............................................267
Prawo do świadczeń kompensacyjnych po 2014 r...............................................................267
Ustanie prawa do świadczenia kompensacyjnego ...............................................................268
Okres urlopu dla poratowania zdrowia a prawo do świadczeń kompensacyjnych............268
Praca w szkole wyŜszej a uprawnienia do świadczenia kompensacyjnego ........................268
Praca w ośrodkach szkolno-wychowawczych a prawo do świadczeń
kompensacyjnych ..................................................................................................................268
Praca w poradni psychologiczno-pedagogicznej a prawo do świadczeń
kompensacyjnych ..................................................................................................................268
Prawo do świadczenia kompensacyjnego a terminowe zatrudnienie .................................269
Status pracowniczy w dniu złoŜenia wniosku o emeryturę ................................................269
Prawo do emerytury nauczycielskiej wynikającej z Karty Nauczyciela w 2009 r. .............269
Kolejna praca „przy tablicy” a prawo do emerytury nauczycielskiej ..................................269
Rozdział 11a. Przepisy szczególne (art. 91a–91d) ........................................................................270
Pojęcie mobbingu...................................................................................................................270
Mobbing a rozpatrywanie skarg pracowniczych przez inspektorów PIP ...........................270
Przekazywanie informacji pracownikom o mobbingu.........................................................273
Zasady zatrudnienia dzieci do filmu ....................................................................................273
Ustanowienie pełnomocnika procesowego przez burmistrza gminy w sprawie
wytoczonej przez nauczyciela...............................................................................................275
17
Spis treœci
Pojęcie i uprawnienia społecznej inspekcji pracy ...............................................................275
Uprawnienia w zakresie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej
Inspekcji Sanitarnej ..............................................................................................................279
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela ..............................................................283
Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyŜszym
oraz niektórych innych ustaw .......................................................................................................331
Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych
innych ustaw ..................................................................................................................................332
Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw ................................334
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o opiniodawczych zespołach sądowych specjalistów ..........335
Ustawa z dnia 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych
innych ustaw ..................................................................................................................................337
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie
sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli
na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez
jednostki samorządu terytorialnego..............................................................................................354
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie
szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół
i wypadków, w których moŜna zatrudnić nauczycieli niemających wyŜszego
wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli.............................................359
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie
uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli .....................................................371
Skorowidz rzeczowy do ustawy – Karta Nauczyciela .................................................................383
18