pobierz artykuł w całości

Stosowanie metod aktywizujących w edukacji plastycznej.
Ważną rolę w poznawaniu i kształtowaniu życia uczuciowego pełni ekspresja plastyczna.
Rysunek dziecka jest, bowiem częścią jego duszy. Ekspresja plastyczna stanowi również doskonałą
formę uwrażliwienia dzieci, zwrócenia uwagi na istnienie i znaczenie uczuć w naszym życiu.
Kształtowanie i rozwijanie ekspresji plastycznej wiąże się z rozwojem jego osobowości oraz
dokonuje się w określonym środowisku.
„Na rozwój twórczości plastycznej dziecka wpływa nie tylko otoczenie, w jakim przebywa
ono w domu i przedszkolu, lecz także stały kontakt z przyrodą, słuchanie i przeżywanie treści bajek,
opowiadań, inscenizacji itp. Są to różnorodne bodźce o charakterze poznawczym.”[1] Połączenie
spontanicznej inwencji twórczej dziecka z celowym działaniem i doprowadzenie jej na wyższy
poziom ( treść i forma), stanowią czynniki kształtujące równolegle ekspresję i uzdolnienia
plastyczne dziecka. „Rozwijanie ekspresji plastycznej dziecka w przedszkolu polega na:
1. Kształtowaniu zaangażowanej postawy wobec otaczającego świata oraz uwrażliwianiu na
piękno i wzbudzaniu przeżyć estetycznych;
2. Pobudzaniu inicjatywy i inwencji w spontanicznej twórczości plastycznej przez
oddziaływanie na wyobraźnię, fantazję i sferę uczuciowo – intelektualną oraz przez
dostarczanie środków;
3. Subtelnym, acz sugestywnym stawianiu dziecku zadań plastycznych i zachęcaniu do
całkowitego swobodnego ich rozwiązania."[2]
Edukacja plastyczna w przedszkolu umożliwia dziecku obcowanie z różnymi rodzajami
sztuki plastycznej i rozwija jego własną ekspresję. Dziecko od najwcześniejszych lat poznaje
plastykę poprzez własną twórczość rysunkową i oglądanie obrazków. Wraz z rozwojem poszerza
się zakres treści i technik, z którymi dziecko obcuje. Kontakt z dziełami sztuki i własna działalność
plastyczna wywiera wpływ na całą osobowość dziecka, przyczyniając się do kształtowania jego
emocjonalnego i pozytywnego stosunku do otaczającego świata, rozwijając jego uczucia i
wyobraźnię, zdolności do działania i potrzebę obcowania z plastyką w różnych formach.
Zacieśnianiu więzi dziecka ze sztuką służą różne formy i metody. Należą do nich:
 Metoda samodzielnych doświadczeń –polega na przyzwyczajaniu do samodzielnych
poszukiwań kontaktów z dziełami sztuki i ich tworzenia;
 Pokazy;
 Rozmowy;
 Obserwacje;
 Kierowanie aktywnością dziecka.
W plastyce wyodrębniamy techniki: rysunkowo-graficzne, malarskie i przestrzenne. Wśród technik
stosowanych w przedszkolu na pewno znajdą się:
 „rysowanie (kredkami świecowymi, kredą, patykiem na ziemi, na płaszczyźnie pokrytej
farbą klejową, świecą, flamastrem, pędzlem);
 malowanie (farbami klejowymi, plakatówką, akwarelą);
 lepienie z gliny (wykonanie całości złożonej z drobnych elementów, modelowanie rzeźby
pełnej i płaskorzeźby);
 wykonywanie wycinanek płaskich i form przestrzennych z papieru;
 stemplowanie na papierze i płótnie…”[3]
Twórczy wysiłek dziecka może dać dobre rezultaty tylko wtedy, gdy wypływa z wewnętrznej
potrzeby wyrażania własnych przeżyć, potrzeb, spostrzeżeń.
Do metod aktywizujących między innymi należą:
 Zabawy origami. Zabawy papierem mają wielkie znaczenie dla wspierania rozwoju dziecka.





Należy pozwolić dziecku wyrażać własne potrzeby, możliwości, własną wizję świata. Praca
z papierem daje dziecku możliwość osiągnięcia radości z tworzenia, wycisza go, uczy
organizacji pracy. Dzieci nabywają pewności siebie, rozwijają sprawności manualne rąk,
umiejętność rozróżniania kolorów, figur, uczą się cierpliwości, skupienia, komponowania
prac, kształcą umiejętności matematyczne. Dzięki origami dzieci szybko dostrzegają efekty
swojej pracy. Poznają różnorodność sposobu składania papieru – z kół i kwadratów. Zabawy
z papierem rozwijają wyobraźnię, pobudzają ciekawość odkrywania, rozwijania mowy.
Technikę origami można łączyć z innymi formami plastycznymi, co daje różnorodne
możliwości tworzenia.
Zabawy gazetami;
Zabawy pedagogiki zabawy w naturalny sposób wykorzystują zabawę, nadając jej znaczenie
wychowawcze i terapeutyczne. Praca metodą pedagogiki zabawy wytwarza miedzy
uczestnikami pozytywne relacje, stymuluje aktywność twórczą, sprawia, że dzieci podczas
zabaw nie stresują się, nie wykazują żadnych zahamowań. Wśród różnych można wymienić:
„Ćwierćland”, „Podróż do Hollywood”;
Malowanie na jedwabiu poprzedzone bajką o powstaniu jedwabiu, oglądaniem ramek z
napiętymi kawałkami białej cienkiej tkaniny.
Połączenie muzyki i plastyki. Od czasu do czasu można zaproponować dzieciom
interpretację plastyczną utworów muzycznych. Za pomocą barw, znaków plastycznych,
kompozycji dzieci mogą wyrażać nastrój, budowę utworu muzycznego lub zawarte w nim
treści pozamuzyczne.
Połączenie plastyki i przyrody: wycieczki, spacery zabawy na świeżym powietrzu nie tylko
inspirują, ale są tematem prac, wyrażają podziw i emocje dziecka związane z otaczającym
go światem.
Opracowała:Barbara Michniewicz
[1] Jadwiga Cybulska-Piskorek: Twórczość plastyczna dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP
Warszawa 1976
[2] Tamże
[3] Anna Natorff, Krystyna Wasiluk: Wychowanie plastyczne w przedszkolu. WSiP Warszawa 1990