Budapeszt, 10 stycznia 2017 r. Biuletyn Ekonomiczny nr 1/2017 1

Budapeszt, 10 stycznia 2017 r.
Biuletyn Ekonomiczny nr 1/2017
1. Podstawowa stopa procentowa bez zmian. Rada Monetarna Węgierskiego Banku Narodowego
(MNB) nie zmieniła wysokości podstawowej stopy procentowej, pozostawiając ją na poziomie 0,9%.
2. W październiku 2016 roku produkcja przemysłowa odnotowała spadek r/r na poziomie 2,1% (po
wyeliminowaniu czynników kalendarzowych również o 2,1%). W stosunku do poprzedniego
miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wskaźnik produkcji był
wyższy w październiku 2016 roku o 2,0% r/r. W pierwszych dziesięciu miesiącach 2016 roku
produkcja przemysłowa wzrosła o 1,1% r/r. Wolumen eksportu produktów przemysłowych był niższy
w październiku o 4,0% r/r, a sprzedaży krajowej produktów przemysłowych o 6,5% r/r. (KSH)
3. Ceny artykułów konsumpcyjnych w listopadzie 2016 roku były wyższe w stosunku do cen z listopada
2015 roku o 1,1%. Ceny żywności były wyższe o 0,7%, przy czym olej spożywczy zdrożał o 3,9%,
cukier o 16,3%, kakao i czekolada o 3,2%, staniały natomiast mięso drobiowe o 2,8%, mięso
wieprzowe o 8,2%, jaja o 3,5%. Ponad przeciętną o 2,1% zdrożał alkohol i wyroby tytoniowe. W
porównaniu z poziomem sprzed roku koszty energii dla gospodarstw domowych pozostały
niezmienne, zaś ceny paliw wzrosły o 0,6%. Ceny odzieży zdrożały o 0,6%, usług o 1,8%, a dóbr
konsumpcyjnych trwałego użytku były niższe 0,8%. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny
artykułów konsumpcyjnych w listopadzie 2016 roku były wyższe o 0,1%. inflacja w pierwszych 11
miesiącach roku była o 0,3% wyższa niż w 2015 roku. (KSH)
4. W okresie wrzesień-listopad 2016 roku bezrobocie na Węgrzech spadło do 4,5% r/r (i było o 1,7%
niższe r/r). W badanym okresie liczba bezrobotnych stanowiła 208 tysiące osób i była o 76 tys. osób
niższa niż rok wcześniej. W grupie wiekowej 25-54 lat bezrobocie spadło o 1,6% r/r i wyniosło 3,9%,
w grupie wiekowej 55-64 skurczyło się o 1,5% do 3,8%, a wśród osób młodszych (15-24 lat) wyniosło
11,8% i obniżyło się o 3,3% w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku. Spośród ogółu
bezrobotnych 46,3% poszukiwało pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres przebywania
bez zatrudnienia wynosił 18,1 miesięcy. (KSH)
5. W okresie wrzesień-listopad 2016 roku zatrudnionych (w wieku 15-74 lat) na Węgrzech było 4.414,2
tysiące osób, co oznacza o 142 tysięcy osób więcej niż rok wcześniej (wzrost o 3,3%). W badanym
okresie na rynku pierwotnym zatrudnienie znalazło 152,6 tys. osób więcej r/r (w sumie pracuje na
nim 4 076 tys.), w ramach programów prac publicznych odeszło z pracy 15,9 tys. osób r/r (w sumie
pracuje w nich 220,8 tys.), a o 4,9 tys. r/r osób wzrosła liczba Węgrów pracujących za granicą (w
sumie oficjalnie pracuje zagranicą 117,6 tys.). Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 15-64 lat (4 364
tys.) wzrósł do 67,5% (o 2,5% r/r). (KSH)
6. W okresie styczeń-październik 2016 roku średnia płaca brutto osób zatrudnionych na pełnym etacie,
bez uwzględnienia osób zatrudnionych w ramach prac publicznych, wzrosła na poziomie gospodarki
narodowej o 6,4% r/r i wyniosła 273.000 HUF, przy czym w sektorze prywatnym średnia płaca brutto
wzrosła o 5,3% (do 273.500 HUF), a w sferze budżetowej o 9,4% (do 274.500 HUF). Średnia płaca
netto w gospodarce narodowej (liczona bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 7,6% r/r i
wyniosła 171.800 HUF. (KSH)
7. W październiku 2016 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu były niższe o 1,2% w stosunku do
października 2015 roku. Ceny sprzedaży krajowej we wrześniu spadły o 1,2% r/r, a sprzedaży na
eksport o 1,3% r/r. (KSH)
8. Węgierski przemysł budowlany odnotował we wrześniu 2016 roku spadek o 13,2% w porównaniu z
wrześniem 2015 roku, a w porównaniu z poprzednim miesiącem po wyeliminowaniu czynników
sezonowych i kalendarzowych odnotowano wzrost o 1,7%. We wrześniu produkcja budynków
wzrosła o 3,1% r/r, a wykonanie robót budowlanych innego typu spadło o 25,3% r/r. W stosunku do
września 2015 roku we wrześniu 2016 roku portfel nowych zamówień na roboty budowlane był
niższy o 26,5%, a skumulowana liczba zamówień na koniec miesiąca była wyższa o 20,2% r/r. (KSH)
9. W okresie styczeń-październik 2016 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 77.401 mln EUR
(wzrost o 4,3% r/r), a importu 68.856 mln EUR (wzrost o 4,7% r/r), co oznacza, że - dodatnie dla
Węgier - saldo obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie 8545 mln EUR (wzrost o 1365
mln EUR r/r). (KSH)
10. W październiku 2016 roku wolumen obrotów handlu detalicznego wzrósł o 2,6%, a po
wyeliminowaniu czynników kalendarzowych wzrósł również o 2,6% r/r. Wartość obrotów handlu
detalicznego po cenach bieżących (w tym również internetowego i wysyłkowego) w październiku
2016 roku wyniosła 853 mld HUF. W okresie styczeń-październik po wyeliminowaniu czynników
kalendarzowych wolumen obrotów wzrósł o 4,7% r/r. (KSH)
11. W stosunku do października 2015 roku ceny produktów rolnych spadły w październiku 2016 roku o
5,2%, przy czym ceny upraw roślinnych spadły o 9,7% r/r, a zwierząt żywych i produktów
pochodzenia zwierzęcego wzrosły o 2,6%. (KSH)
12. Zadłużenie państwa nieco spadło w trzecim kwartale 2016 roku i wyniosło 74,3% PKB (dla
porównania: 75% PKB na koniec drugiego kwartału ub.r.) - poinformował węgierski bank centralny
(MNB).
13. Optymistyczne prognozy Takarékbanku. Prognoza wzrostu PKB w 2017 roku została podniesiona z
3,3% do 3,6%. W 2018 roku wzrost PKB ma wynieść aż 4%. Takarékbank przewiduje wzrost wartości
kapitału inwestycyjnego napływającego na Węgry. Oczekuje również wzrostu w sektorze
budowlanym, który obecnie znajduje się w dramatycznej zapaści – swój optymizm bank opiera na
wzroście liczby wydawanych pozwoleń na budowę. Na wzrost gospodarczy mają mieć też znaczący
wpływ planowane, duże inwestycje w przemyśle motoryzacyjnym.
(%)
2016
2017
2018
PKB
2,1
3,6
4
Konsumpcja gospodarstw domowych
4,1
4,4
4,3
-11,2
12,5
5
Eksport
6
5,1
6,5
Import
7,0
7,0
7,3
Inflacja
0,4
2,1
2,8
73,3
70,4
67,8
Bazowa stopa procentowa
0,9
0,9
1,5
Kurs HUF/EUR
312
307,5
305
Inwestycje
Dług publiczny (% PKB)
14. Kopint-Tárki podwyższa prognozę gospodarczą na 2017 rok. Zamiast zakładanego w październiku
ub.r. wzrostu PKB na poziomie 2,7% teraz instytut spodziewa się 3,2%. Motorem wzrostu będzie
konsumpcja społeczeństwa, która może osiągnąć nawet 5% (w bieżącym roku 4,5%). Inflacja ma
wynieść 2%, a deficyt budżetowy 1,0-1,5% PKB.
15. Zmiany podatkowe w 2017 roku. W 2017 roku ulgową stawką VAT (dla przypomnienia: w 2016 roku
obniżono – z bazowej stawki 27% do 5% - VAT na tusze wieprzowe oraz z tytułu sprzedaży nowych
mieszkań) objęte zostały nowe produkty i usługi:
·
z 27% do 5% zredukowano stawkę VAT na mięso drobiowe (kurczaki, kaczki, gęsi, indyki), jaja i
surowe mleko (w pierwszych dniach br. resort rolnictwa poinformował dodatkowo, że rozpoczęto
prace nad przyszłoroczną redukcją stawki VAT na twaróg, śmietanę i podroby wieprzowe),
·
z 27% do 18% obniżono VAT na usługi internetowe oraz usługi restauracyjne (w przypadku tych
ostatnich planowana jest dalsza redukcja w 2018 roku do 5%).
Stawka akcyzy na produkty tytoniowe od stycznia wygląda następująco – papierosy: 16200
HUF/1000 sztuk papierosów + 25% ceny detalicznej (ale minimum 28800 HUF), cygara i cygaretki:
14% ceny detalicznej + minimum 4200 HUF/1000 sztuk, drobno krojony tytoń konsumpcyjny: 16200
HUF/kg. Od stycznia br. akcyzą objęte zostały też e-papierosy.
Wzrasta rodzinna ulga podatkowa dla rodzin z dwojgiem dzieci, równolegle skorzystać można z ulgi
podatkowej dla nowożeńców. O podwyżce ww. ulgi rodzinnej zadecydowano jeszcze w 2014 roku,
zakładając jej podwyżkę w okresie 2016-19 z 10 tys. HUF do docelowo 20 tys. HUF miesięcznie od
dziecka. W 2017 roku wchodzi w życie drugi etap tej podwyżki: z 12,5 tys. HUF do 15 tys.
HUF/dziecko. W sumie rodzina z dwójką dzieci korzystać będzie w br. z ulgi podatkowej rzędu 30 tys.
HUF miesięcznie. Rodziny z jednym dzieckiem nadal otrzymywać będą ulgę podatkową w kwocie 10
tys. HUF, a z trójką i więcej dzieci po 33 tys. HUF/dziecko/miesiąc. Nadal pozostaje w mocy reguła, że
rodzice w przypadku, gdy nie mogą wykorzystać całej ulgi z wpłaconego przez siebie podatku, do
wysokości ulgi podatkowej mogą odliczyć ją od naliczanych składek zdrowotnych lub emerytalnych.
Od nowego roku nie ma też potrzeby rezygnacji z rodzinnej ulgi podatkowej w sytuacji,
gdy uprawnienie do niej powstało w trakcie 24 miesięcy korzystania - po zawarciu małżeństwa - z
ulgi podatkowej dla nowożeńców (5 tys. HUF/miesięcznie). Stawka CIT zostaje zredukowana
jednolicie do 9% (do końca 2016 roku stawka podatku dla przedsiębiorstw z podstawą
opodatkowania nie przekraczającą 500 tys. HUF wynosiła 10%, a powyżej tej kwoty 19%). Oznacza
to, że redukcja CIT będzie głównie korzystna dla dużych przedsiębiorstw, których jest w kraju jedynie
ok. tysiąca, podczas gdy pozostałych, mniejszych ok. pół miliona. Podatek od osób fizycznych
prowadzących działalność gospodarczą wynosi w 2017 roku także 9%. Zmniejsza się też podatek
socjalny pracodawców - z dotychczasowych 27% do 22% (ponieważ jednak redukcja powiązana jest z
poważną podwyżką płacy minimalnej dla pracodawców zatrudniających na warunkach płacy
minimalnej oznaczać ona będzie wg ekspertów niewielką pomoc). Wraz z redukcją podatku
socjalnego obniżona została najwyższa stawka dodatku zdrowotnego (eho) (z 27% do 22%), a
dotychczasowe pięć różnych stawek (6%, 14%, 15%, 22%, 27%) uproszczone zostały do 14% i 22%
właśnie, zlikwidowany został też obowiązek płacenia 6% stawki dodatku zdrowotnego od dochodów
kapitałowych. Od 2017 roku znacznie zawęża się zakres świadczeń pozapłacowych, z palety
istniejącej w 2016 roku pozostaje karta wypoczynkowa SZÉP, a jednocześnie jako nowość pojawia się
możliwość wypłaty pracownikowi raz do roku przez pracodawcę – na warunkach świadczeń
pozapłacowych – 100 tys. HUF, jeżeli ten pozostawał w zatrudnieniu przez cały rok. Wyłącznie te dwa
elementy korzystają z korzystnego opodatkowania - w 2017 roku od wartości świadczeń
pozapłacowych liczonych przez mnożnik 1,18 pracodawcy obowiązani będą zapłacić 15% CIT oraz
14% dodatek zdrowotny, w rezultacie czego obciążenia - zamiast 34,51% - w 2017 roku wynosić będą
34,22%. Inne świadczenia pozapłacowe, takie jak świadczenia stołówki pracowniczej, dodatek z
tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, bony żywnościowe Erzsébet oraz bilet miesięczny na komunikację
lokalną objęte zostają także mnożnikiem 1,18 i 15% CIT, ale już 22% dodatkiem zdrowotnym, w
rezultacie czego w 2017 roku w razie wyboru tego rodzaju świadczeń należy się liczyć po stronie
pracodawców z obciążeniem rzędu 43,66%, zamiast 49,98%. Nowym rodzajem świadczenia
pozapłacowego jest także dodatek na opłacenie wynajmowanego mieszkania udzielany przez
pracodawców na rzecz pracowników podejmujących pracę daleko (min. 60 km lub trzy godziny drogi
tam i z powrotem) od miejsca zamieszkania. Dodatek taki jest całkowicie zwolniony z podatku w
pierwszych dwóch latach zatrudnienia pracownika do wartości 40% płacy minimalnej, w następnych
dwóch latach do 25%, a w piątym roku zatrudnienia do 15% płacy minimalnej. Od stycznia br. limit
zwolnienia mśp z VAT podwyższony został z 6 mln HUF do 8 mln HUF. W przypadku tzw. podatników
KATA (przedsiębiorców indywidualnych) opłacających niski ryczałt podatkowy limit uprawniający do
wyboru tej formy opodatkowania zostaje podwojony, korzystać można z tego sposobu
ryczałtowanego opodatkowania (miesięcznie 50 tys. HUF łącznie ze składkami od wynagrodzenia
minimalnego) w razie przychodów nie przekraczających 12 mln HUF rocznie (do tej pory 6 mln HUF).
Inna forma podatkowa, tzw. KIVA, ustalona dla mniejszych przedsiębiorstw zmodyfikowana zostaje
w zakresie stawki opodatkowania, którą obniżono z 16% do 14% w 2017 roku (w 2018 roku do 13%).
Wraz z opłaceniem tego podatku firma zwolniona zostaje z CIT, podatku socjalnego i dodatku z
tytułu kształcenia zawodowego (odpowiednik polskiej składki rynku pracy). W 2017 roku z tej formy
opodatkowania korzystać można w przypadku zatrudniania w momencie wyboru KIVA nawet 50
pracowników (do tej pory tylko do 25 zatrudnionych) i przedsiębiorstwo pozostawać będzie mogło
pod mocą KIVA dopóty, dopóki liczba załogi nie przekroczy 100 osób. Przy tym podwojony został też
limit powodujący ustanie podmiotowości KIVA: limit uprawniający do wyboru tej formy
opodatkowania pozostał nadal na poziomie 500 mln HUF rocznie, natomiast firma może pozostać
pod mocą KIVA dotąd, dopóki jej przychody nie osiągną 1 mld HUF rocznie. Od początku br. służby
podatkowe mają bardziej „przyjazne” – zamiast sankcjonowania podatników popełniających błędy
pojawia się tzw. postępowanie wspierające urzędu, który inicjuje nawiązanie kontaktu z
podatnikiem, ewentualnie wzywa go do dokonania samokontroli. W przypadku dobrowolnie
uporządkowanych naruszeń prawa urząd odstąpi od wymierzenia sankcji. Od stycznia 2017 roku
rozszerzony zostaje krąg podmiotów zobowiązanych do zainstalowania kas fiskalnych podłączonych
online do urzędu podatkowego - obowiązkiem tym objęte zostały podmioty wykonujące: naprawy i
konserwację pojazdów, handel detaliczny akcesoriami i częściami do pojazdów, naprawy i handel
detaliczny motocyklami, chirurgię plastyczną, prowadzenie dyskotek i szkoły tańca towarzyskiego,
usługi prania, czyszczenia, chemicznego czyszczenia, prasowania tekstyliów i futer, usługi salonu
masażu, odchudzania, wysmuklania, prowadzenie klubów kulturystycznych, fitness, działalność
taksówkarską oraz kantorów wymiany walut. Podmioty posiadające automaty do sprzedaży
produktów spożywczych i napojów otrzymały czas do 29 czerwca 2017 roku, ale już od drugiej
połowy roku również i one będą zobowiązane do wyposażenia automatów w tzw. jednostkę
nadzorczą, za pomocą której urząd podatkowy będzie mógł śledzić ich obroty.
16. Lekki wzrost wynagrodzeń osób zatrudnionych w programie tzw. prac publicznych. Minister
gospodarki narodowej Mihály Varga zapowiedział 3-procentową podwyżkę płac pracowników
niewykwalifikowanych zatrudnionych w ramach programu prac publicznych z 79.155 HUF (ok. 1.125
zł) do 81.530 HUF (ok. 1.157 zł) brutto oraz 5-procentową dla pracowników wykwalifikowanych - z
101.480 HUF (ok. 1.440 zł) do 106.555 HUF (ok. 1.510 zł) brutto.
17. Plany zaciągnięcia kredytów w walutach obcych w 2017 roku. Podczas wspólnej konferencji
prasowej Ministra Gospodarki i szefa Centrum Obsługi Zadłużenia (ÁKK) poinformowano, że w 2017
roku zapotrzebowanie brutto na finansowanie państwa wyniesie 7.844 mld HUF, z czego 1.166 mld
HUF stanowić będzie kwota świeżo zaciągniętych kredytów, a 6.678 mld HUF służyć będzie
odnowieniu wymagalnych już zobowiązań. Z długu denominowanego w walutach obcych wymagalna
stanie się spłata obligacji dewizowych w kwocie 1,7 mld EUR, spłata kredytu w kwocie 600 mln EUR
oraz spłata obligacji dewizowych wyemitowanych przez ÁKK na wartość ok. 39 mld HUF. Spośród
obligacji forintowych wyemitowanych na rzecz gospodarstw domowych wymagalne stanie się w
2017 roku 3.695 mld HUF oraz 883 mld HUF bonów skarbowych. Zdaniem M. Vargi w zależności od
ostatecznej wysokości ubiegłorocznego PKB roku zadłużenie państwa wg kryteriów z Maastricht w
2016 roku może spaść poniżej 74% PKB. W finansowaniu poważną rolę odgrywać będą nadal
państwowe papiery wartościowe dla gospodarstw domowych, które stanowią obecnie już 20%
całego zadłużenia państwa (dla porównania: w grudniu 2010 roku stanowiły jeszcze tylko 2%).
Minister podkreślił, że proporcja zadłużenia denominowanego w walutach obcych zmniejsza się i na
koniec 2016 roku stanowić będzie prawdopodobnie niewiele powyżej 25%, co znacznie obniży
stopień narażenia na wahania kursowe (w 2010 roku część dewizowego długu wynosiła powyżej
60%). Prezes ÁKK poinformował, iż centrum obsługi wytyczyło trzy zasadnicze cele: wspieranie –
zapisanej w konstytucji – systematycznej redukcji poziomu zadłużenia, dalsze rozszerzanie kręgu
krajowych inwestorów finansujących zadłużenie oraz dalszą redukcję zadłużenia dewizowego (do
2020 roku wytyczono cel obniżenia proporcji długu dewizowego poniżej 20%). ÁKK planuje
zaciągnięcie na rynku środków dewizowych kwoty ok. 1,2 mld EUR. Do końca marca br. pozostać
mają na rynku tzw. obligacje osiedleńcze (w kwocie 300 tys. EUR za sztukę), później
najprawdopodobniej zostaną wycofane.
18. Społeczeństwo chętnie inwestuje w obligacje państwowe. Według państwowego Centrum Obsługi
Zadłużenia (ÁKK) wartość obligacji znajdująca się w ręku gospodarstw domowych wzrosła w
listopadzie o 93,6 mld HUF, do poziomu 4,9 bln HUF. W pierwszych jedenastu miesiącach roku
wzrost wyniósł 1,37 bln HUF.
19. OECD na temat Węgier. W raporcie „Science, Technology and Innovation 2016” analitycy OECD
podkreślają, że choć po recesji w 2008 roku gospodarka węgierska rosła w silnym tempie, to jednak
PKB per capita nadal należy do jednych najniższych wśród państw członkowskich organizacji.
Przyczyną tego zjawiska jest niska wydajność pracy oraz skromne nakjłady na B+R+I. I choć proporcja
środków przeznaczonych na badania, rozwój i innowacje rosła, to i tak na koniec 2014 roku wyniosła
tylko 1,37% PKB, czyli znacznie mniej od średniej OECD (2,38%).
20. Wsparcie dla firm zagranicznych na badania i rozwój. Od 1 stycznia 2017 roku zagraniczne firmy
inwestujące w projekty badawczo-rozwojowe otrzymały możliwość skorzystania z rządowej
refundacji do 25% kosztów poniesionych na te projekty – poinformował szef Narodowej Agencji
Inwestycji (HIPA).
21. Perspektywy dla Paks2. Największa inwestycja węgierskiego rynku energetycznego – budowa
dwóch nowych bloków jądrowych w Paks - od miesięcy oczekuje na ostateczne stanowisko Brukseli
czy projekt będzie zdolny do przeżycia bez finansowej pomocy państwa. Paks2 badany jest też pod
kątem zgodności z wymaganiami zimowego pakietu energetycznego Brukseli (czy inwestycja może
stać się częścią regionalnego systemu wzajemnej pomocy energetycznej). Wskazuje się, że eksperci
unijni ociągają się z szybkim podjęciem decyzji także i z tego powodu, że chcieliby wydać taką opinię
(pozytywną dla Węgrów), która będzie odporna na zarzuty innych (np. Austria) uczestników rynku
(vide casus Hinkley Point C). W listopadzie ubiegłego roku KE poinformowała o zakończeniu
postępowania o naruszenie zobowiązań wobec wyboru przez Budapeszt rosyjskiego inwestora
(Rosatom) z pominięciem przeprowadzenia otwartego przetargu. Bruksela zaakceptowała
argumenty węgierskie, że żadna inna firma nie byłaby w stanie dokonać bezpiecznej rozbudowy
mocy bloków jądrowych. KE sformułowała przy tym warunek, by rząd węgierski rozpisał - za
wyjątkiem reaktorów - przetargi na co najmniej połowę zamówień publicznych innych elementów
elektrowni (do czego rząd się przychylił). W przypadku innego postępowania (pomoc publiczna)
budowa Paks2 otrzymałaby aprobatę KE pod warunkiem że:
·
prąd produkowany przez nowe bloki będzie sprzedawany na giełdzie (a nie przez państwową
grupę energetyczną MVM),
·
rząd zagwarantuje, że projekt Paks2 nie przejdzie do grupy MVM, znajdującej się pod nadzorem
ministerstwa rozwoju (zbyt duża koncentracja),
·
chociaż Paks2 ma pozostać przedsiębiorstwem państwowym, to z dochodów trafiających na
rachunki finansowe przedsiębiorstwa nie będzie można wykonywać nowych prac rozwojowych, a
jedynie konserwacje; a jeżeli państwo mimo wszystko udzieliłoby wsparcia dla podtrzymania
funkcjonowania elektrowni, wówczas zobowiązane byłoby powiadomić o tym KE.
Warto przypomnieć, że wykorzystanie rosyjskiego kredytu na Paks2 nastąpić może dopiero po
ogłoszeniu stanowiska Brukseli. Węgierski pełnomocnik rządu ds. Paks2 oświadczył ostatnio, że
Węgry mogłyby finansować projekt ze źródeł rynkowych, o ile ich oprocentowanie będzie
korzystniejsze, niż kredyt rosyjski. Dodał, że takie rozwiązanie byłoby dla Węgier lepsze, niż
korzystanie przez 30 lat wyłącznie ze środków rosyjskich. Mechanizm mógłby być taki, że środki
rosyjskie byłyby zgodnie z umową ściągane, a następnie spłacane „nawet następnego dnia” z
tańszego kredytu rynkowego. Zezwolenie ‘środowiskowe’ na budowę stanie się prawomocne w 2017
roku, a samo rozpoczęcie budowy spodziewane jest w 2018 roku. Wg ekpertów przygotowania do
rozbudowy Paks będą bez wątpienia tematem rozmów z W. Putinem podczas jego planowanej na 2
lutego br. wizyty w Budapeszcie (obok, sygnalizowanych mediom takich tematów w obszarze
energetyki, jak: współpraca w zakresie magazynowania gazu, produkcja energii elektrycznej, czy
transport skroplonego gazu ziemnego rzeką Dunaj).
22. Zakup EDF Démász inwestycją strategiczną. Jak wynika z rozporządzenia rządu zakup 100% udziałów
operatora energii elektrycznej EDF Démász Zrt. przez ENKSZ (Első Nemzeti Közműszolgáltató Zrt.)
zaklasyfikowano, ze względu na interes publiczny, do inwestycji o znaczeniu strategicznym.
Transakcja, po zatwierdzeniu przez urząd ds. konkurencji, sfinalizowana zostanie ostatecznie
prawdopodobnie już na początku 2017 roku. Umowa obejmuje środki, know-how oraz filie spółki,
m.in. EDF Démász Hálózati Elosztó Kft., będącą operatorem systemu przesyłowego energii
elektrycznej o długości 32,2 tys. km. EDF Démász zaopatruje ok. 775 tys. konsumentów –
gospodarstw domowych i przedsiębiorstw – w komitatach Győr-Moson-Sopron, Vas, KomáromEsztergom, Bács-Kiskun, Csongrád i Békés i zatrudnia 1,5 osób. ENKSZ finansuje transakcję częściowo
z własnych środków, a częściowo ze środków państwowego koncernu energetycznego MVM.
23. Węgierski MOL nadal niechciany w INA. Chorwacki rząd, w celu poprawy bezpieczeństwa
energetycznego państwa, planuje pozyskać środki na wykup 49% udziałów należących do MOL w
chorwackim koncernie INA poprzez zbycie jednej czwartej udziałów w państwowej spółce
energetycznej HEP – informują media węgierskie.
24. Gazprom „widzi nowe możliwości” na Węgrzech. Przebywający w grudniu 2016 r. w Budapeszcie
wiceprezes rosyjskiego koncernu gazowego Gazprom A. Miedwiedew zapowiedział, że wkrótce
rozpoczną się rozmowy z państwowym węgierskim koncernem energetycznym MVM w kwestii
wykorzystania jego magazynów gazowych przez Gazprom. Rosjanie analizują też możliwości
współpracy w segmentach energii elektrycznej i LNG.
25. 7 mld HUF dla jednej z poszkodowanych francuskich firm emitującej bony. International Center for
Settlement of Investment Disputes (ICSID) działający przy Banku Światowym przyznał 23 mln USD
odszkodowania firmie Edenred, emitującej bony Ticket Express. Dominujące na węgierskim rynku
jeszcze w 2012 roku francuskie firmy Edenred, Le Cheque Déjeuner i Sodexho Pass zostały z niego w
praktyce całkowicie wyparte po tym, jak rząd z dnia na dzień nałożył o wiele wyższy podatek (51%)
na bony oferowane przez francuskie firmy, faworyzując rodzime karty Szép i Erzsébet niższą stawką
podatkową (31%). Firmy francuskie odwołały się do organu rozstrzygającego spory przy BŚ,
powołując się na konwencję zawartą przez Francję i Węgry w 1987 roku, gwarantującą
bezpieczeństwo inwestycji i funkcjonowanie firm francuskich na Węgrzech. Również Komisja
Europejska wszczęła wobec Węgier przed Trybunałem Sprawiedliwości UE postępowanie o
naruszenie zobowiązań, a TSUE w lutym ub.r. zadecydował, że działania rządu węgierskiego
naruszyły przepisy unijne, wolność osiedlania się przedsiębiorstw oraz świadczenia usług. W wyniku
tego werdyktu rząd powinien wypracować nowe przepisy regulujące i otwierające ponownie rynek
bonów kafeteryjnych.
26. Niemcy krytycznie o węgierskiej redukcji CIT. Wicekanclerz i minister gospodarki Niemiec Sigmar
Gabriel uznał za nie do zaakceptowania politykę, która poprzez redukcję podatku od osób prawnych
stara się wzmocnić konkurencyjność kraju, a brakujące wpływy budżetowe kompensuje środkami
unijnymi. Przewodniczący niemieckiej SPD odniósł się w ten sposób do kwestii obniżki węgierskiego
CIT. Stwierdził, że należałoby przeprowadzić w Unii Europejskiej poważną dyskusję o CIT, by Komisja
Europejska zbadała, czy niski CIT kwalifikuje się jako nielegalna pomoc państwowa. Wg S. Gabriela
UE grozi nowy rodzaj wyścigu redukcji podatków, za sprawą którego pewne państwa, jak np. Węgry,
chcą się stać bardziej atrakcyjne dla przedsiębiorstw. Dodał też, że podatnicy niemieccy nie
rozumieją, dlaczego mieliby ze swoich podatków finansować środki unijne dla innych państw,
spośród których niektóre otrzymane w ten sposób pieniądze przeznaczają na redukcję CIT i tym
samym przyczyniają się do tego, by niemieckie miejsca pracy przenoszone były tam, gdzie płace i
stawki podatkowe są niższe.
27. Wysokość płacy za godzinę pracy - Węgry nisko w rankingu. Według Eurostatu płaca brutto za
godzinę pracy na Węgrzech była piątą najniższą wśród państw Unii Europejskiej w 2014 roku – jej
stawka wyniosła 3,20 EUR/godz. Dla porównania: w strefie euro płaca wyniosła średnio 14,10
EUR/godz., a w całej UE 13,20 EUR/godz.
28. Najsłynniejszy węgierski browar zmienia właściciela. Japoński koncern piwowarski Asahi przejmie
od Anheuser-Busch InBev markę Dreher. Transakcję sprzedaży części marek Anheuser-Busch
wymusiły przepisy antymonopolowe UE po przejęciu przez ten największy na świecie, belgijskobrazylijski koncern piwowarski drugiego gracza na globalnym rynku – SABMiller. Japończycy zakupią
aktywa Anheuser-Busch w Europie Środkowo-Wschodniej. To należące wcześniej do
południowoafrykańskiego SABMillera marki Tyskie, Lech i Żubr produkowane przez polską Kompanię
Piwowarską, czeskie Velkopopovický Kozel i Pilsner Urquell, słowacką Topvar i rumuńską Ursus.
Wcześniej Asahi kupiło zachodnioeuropejskie aktywa SABMillera – marki Peroni i Grolsch. Według
agencji Reuters konkurentem Asahi w walce o Drehera było m.in. konsorcjum węgierskiego
państwowego koncernu paliwowego MOL z polskim producentem napojów Maspex Wadowice i
polskim państwowym ubezpieczycielem PZU.
29. Budapeszt na siódmym miejscu europejskiej listy sektora technologicznego CBRE. Spośród
notowanych 35 miast na pierwszym miejscu znalazł się Londyn, a kolejne miejsca zajęły: Paryż,
Berlin, Monachium, Madryt i Dublin.
30. Przygotowanie oferty konkursowej olimpiady w Budapeszcie w 2024 roku o 40% droższe. Koszty
konsultantów zewnętrznych (M-Integrated Solutions, PricewaterhouseCoopers Hungary oraz
Lagardere Sports Geneva) wzrosły od marca u.br. z 5,2 mld HUF (74 mln PLN) do 7,3 mld HUF (104
mln PLN).
31. Spadek liczby przedsiębiorstw na Węgrzech. W 2016 roku powstało 26 tys. nowych firm, podczas
gdy zamknięto niemal dwa razy tyle, bo 46 tysięcy. Łączna liczba przedsiębiorstw na Węgrzech na
koniec ub.r. to 545 tysięcy. Spadek trwa od trzech lat.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
Wzrost PKB (%)
Produkcja przemysłowa (%)
Inflacja (%)
Bezrobocie (%)
2009
-6,3
-17,7
4,2
10,0
2010
1,2
10,5
4,9
11,2
2011
1,7
5,4
3,9
10,9
2012
-1,7
-1,7
5,7
10,9
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH), r/r
Opr.: Wydział Polityczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
2013
1,5
1,4
1,7
10,2
2014
3,5
7,6
-0,2
7,1
2015
2,9
7,5
-0,1
6,8
2016
2,2 (III kw.)
-2,1 (X)
1,1 (XI)
4,5 (IX-XI)