Książki elektroniczne

Książki elektroniczne
strona 1
Książka elektroniczna (eBook, e-book, publikacja
elektroniczna), to treść zapisana w formie elektronicznej,
przeznaczona do odczytania za pomocą odpowiedniego
oprogramowania zainstalowanego w urządzeniu
komputerowym (np. komputer osobisty), lub w innym
urządzeniu zaopatrzonym w wyświetlacz: czytnik książek
elektronicznych, palmtop, telefon komórkowy itp.
E-book może być zapisany w postaci pliku
wykonywalnego (exe) – nie jest wówczas potrzebne do
odczytania dodatkowe oprogramowanie.
Termin publikacja elektroniczna bywa rozumiany szerzej
niż e-book. Systemy pomocy (instrukcje użytkowania) są
uważane za publikacje elektroniczne, nie są uważane za
książkę elektroniczną.
Czytnik książek elektronicznych, to przenośne urządzenie
umożliwiające czytanie e-booków (porty USB, wewnętrzna
karta pamięci). Z reguły czytnik potrafi odczytać pliki
zapisane w popularnych i uniwersalnych formatach (PDF,
TXT, RTF, DOC) oraz w formatach stworzonych na potrzeby
publikacji elektronicznych (EPUB).
Książki elektroniczne
strona 2
Popularne czytniki:
• Amazon Kindle,
• Sony Reader,
• eClicto (polska firma Kolporter),
• iLiad(Philips).
Coraz częściej stosuje się w nich tzw. elektroniczny
papier (wyświetlacz), o elastyczności i gabarytach
zbliżonych do tradycyjnego papieru. Można na nim również
pisać (elektryczny „ołówek”).
Cechy, jakie powinna mieć książka elektroniczna:
• Wygodny system nawigacyjny i wyszukiwawczy
w oprogramowaniu służącym do odczytywania książki,
pozwalający nie tylko przewijać strony publikacji, ale i
powiększać tekst na ekranie, tworzyć elektroniczne
zakładki, wykorzystywać hipertekst i wyszukiwać
informacje według dowolnych kryteriów, z użyciem
warunków logicznych.
• Bardzo dobra czytelność, zakładająca zaawansowane
techniki generowania czcionek ekranowych i odpowiednią
rozdzielczość ekranu. Obecnie długie czytanie e-booka jest
męczące.
Książki elektroniczne
strona 3
• Techniki ułatwiające odbiór informacji osobom
o rozmaitych dysfunkcjach, np. dźwiękowe odtwarzanie
treści (synteza dźwięku), szczególnie istotne dla osób
niewidomych i niedowidzących.
• Dostęp do Internetu (także bezprzewodowy), dzięki
któremu użytkownik urządzenia komputerowego może
aktualizować już posiadane materiały i pobierać nowe.
• Efektywnie działający, międzynarodowy system
wyszukiwania i pozyskiwania materiałów z rozmaitych
źródeł, np. biblioteki publiczne i naukowe, archiwa,
wydawnictwa, codzienna prasa i periodyki.
• Skuteczny (i wygodny) system płatności
za pośrednictwem Internetu.
Zalety książek elektronicznych.
• Aktualność informacji, którą zawdzięczamy przede
wszystkim Internetowi.
• Niższy koszt pozyskiwania informacji (gazet, książek,
podręczników szkolnych, prac naukowych itd.). Oczywiście,
jeśli nie liczymy jednorazowych kosztów sprzętu.
• Nieograniczona praktycznie objętość materiałów
Książki elektroniczne
strona 4
elektronicznych.
• Łączenie najrozmaitszych typów mediów w jednolitej
postaci elektronicznej, niemożliwe do uzyskania w książce
tradycyjnej.
• Ułatwienie dostępu do informacji dla osób
niepełnosprawnych.
• Łatwa archiwizacja, brak problemów
z przechowywaniem i dostępem do dużej ilości książek.
Wady książek elektronicznych.
• Większe wymagania urządzeń elektronicznych, ich
używanie wiąże się z określonym poziomem kultury
technicznej.
• Niedostateczna jakość wyświetlaczy, powodująca
szybsze zmęczenie czytającego i wolniejsze czytanie
(wg testów - o około 25%).
• Koszt nabycia urządzenia (specjalistycznego
odtwarzacza lub komputera).
• Ograniczona przenośność (nie dotyczy to w zasadzie
notebooka czy czytnika książek elektronicznych).
• Powolność łączy i wysoki koszt korzystania z
Internetu.
Książki elektroniczne
strona 5
• Uboga oferta.
• Ograniczenia ekonomicznej infrastruktury (zwłaszcza
systemu rozliczeń), zniechęcające wydawców do znacznie
intensywniejszego wykorzystywania nowych możliwości.
• Niezbyt skuteczne techniki chronienia praw
autorskich.
Nie jest jasny wpływ e-booków na ochronę środowiska.
Oszczędzamy papier (lasy), zużywamy więcej energii
elektrycznej (wada lub zaleta).
Popularne formaty książek elektronicznych.
• PDF (Portable Document Format - przenośny format
dokumentu). Najpopularniejszy czytnik tych plików
w systemie Windows, to program Adobe Reader. Lekki
i szybki czytnik, to program Foxit Reader. Pliki PDF są
właściwie plikami graficznymi. Powoduje to,
że standardowa (dla systemu operacyjnego) funkcja
szukania nie potrafi znaleźć w nich tekstu.
• LIT (literature), książki w formacie LIT czytamy
programem Microsoft Reader, a przygotowujemy
programem Reader Works Standard. Nie można ich
Książki elektroniczne
strona 6
drukować. Program Microsoft Reader 2.1.1 można pobrać
stąd:
http://www.microsoft.com/reader/downloads/pc.aspx
Przykładowa książka: Damaszek.lit
• PRC (Product Representation Compact). Pliki PRC
odczytujemy w przeglądarce Mobipocket Reader.
Nie można ich drukować. Program Mobipocket Reader
można pobrać stąd:
http://download.chip.eu/pl/Mobipocket-ReaderPro_149679.html
• EXE Pliki w formacie EXE (programy wykonywalne)
można przygotowywać korzystając z różnych programów,
np. NATATA eBook Compiler Free, Easy Ebook Creator,
eBooksWriter.