Współczesne formy książki

Współczesne formy
książki
Ebook
e-książka – treść zapisana w
formie elektronicznej,
przeznaczona do odczytania za
pomocą odpowiedniego
oprogramowania
zainstalowanego w urządzeniu
komputerowym (np. komputer
osobisty, specjalne urządzenie
do czytania książek, telefon
komórkowy czy palmtop).
Można przyjąć, że jest to
przeniesienie klasycznej książki
czy czasopisma do świata
urządzeń komputerowych.
Cechy książki elektronicznej
•
Wygodny system nawigacyjny i wyszukiwawczy w oprogramowaniu służącym do
odczytywania książki, pozwalający nie tylko przewijać strony publikacji, ale i
powiększać tekst na ekranie, tworzyć elektroniczne zakładki, wykorzystywać hipertekst
i wyszukiwać informacje według dowolnych kryteriów, z użyciem warunków
logicznych.
•
Bardzo dobra czytelność, zakładająca zaawansowane techniki generowania czcionek
ekranowych i odpowiednią rozdzielczość ekranu.
•
Dostęp do Internetu (także bezprzewodowy), dzięki któremu użytkownik komputera
PC lub dedykowanego urządzenia może aktualizować już posiadane materiały i pobierać
nowe.
•
Efektywnie działający, międzynarodowy system wyszukiwania i pozyskiwania
materiałów z rozmaitych źródeł, jak biblioteki publiczne i naukowe, archiwa,
wydawnictwa, codzienna prasa i periodyki.
.
Wady i zalety e-książek:
Zalety:
Wady:
•
•
•
•
•
•
•
Aktualność informacji, którą zawdzięczamy
przede wszystkim Internetowi.
Niższy koszt pozyskiwania informacji (gazet,
książek, podręczników szkolnych, prac
naukowych itd.), jeśli nie liczyć, rzecz jasna,
jednorazowych kosztów sprzętu.
Nieograniczona praktycznie objętość
elektronicznych materiałów.
Łatwa archiwizacja i dostęp do dużej ilości
książek. Znikają problemy z przechowywaniem i
niepotrzebną makulaturą.
Łączenie najrozmaitszych typów mediów w
jednolitej postaci elektronicznej, niemożliwe do
uzyskania w tak szerokim zakresie w książce
tradycyjnej.
Ułatwienie dostępu do informacji dla milionów
osób o fizycznych upośledzeniach.
•
•
•
•
Większe wymagania urządzeń
elektronicznych, których używanie wiąże się
z określonym poziomem kultury technicznej.
Niedostateczna ciągle jakość wyświetlaczy,
powodujące szybsze zmęczenie czytającego i
wolniejsze czytanie (wg testów - o ok. 25
proc.)
Ograniczona przenośność, aczkolwiek nie
dotyczy to już w zasadzie notebooka czy
czytnika książek elektronicznych.
Brak wystarczająco skutecznych technik i
technologii ułatwiających korzystanie z
mediów elektronicznych osobom
niepełnosprawnym (w szczególności syntezy
dźwięku).
Mało skuteczne techniki zabezpieczania praw
autorskich.
Audiobook (książka mówiona)
Nagranie dźwiękowe
zawierające odczytany
przez lektora tekst
publikacji książkowej;
zwykle zapisane na
kasecie magnetofonowej
lub płycie kompaktowej
(w formacie audio lub np.
MP3).
Zalety książki mówionej
• Pozwalają wykorzystać każdą chwilę. Możesz ich
słuchać w drodze do domu lub pracy, w autobusie,
tramwaju, podczas jazdy samochodem, albo stojąc w
kolejce, a także… podczas pracy.
• Odtwarzacz mp3, płyta CD/DVD, pendrive, karta
pamięci, lub dysk komputera. Łatwo mogą zmienić się w
przenośną półkę z książkami. Teraz książki audio możesz
mieć zawsze przy sobie.
• Przyjemny głos lektora i efekty dźwiękowe to wspaniałe
wrażenia podczas słuchania książek. Jeśli nie masz czasu
czytać dzieciom – włącz im książkę audio.
Podcast
•
•
Forma internetowej publikacji
dźwiękowej lub filmowej,
najczęściej w postaci regularnych
odcinków, z zastosowaniem
technologii RSS.
Nazwa wzięła się z połączenia słów
iPod - odtwarzacz muzyczny i
broadcast (z ang. transmisja,
przekaz). Początki podkastingu
sięgają roku 2000. Wówczas to
pojawił się pierwszy szkic
dotyczący użycia technologii RSS
do publikowania treści audio i
wideo.
Co zrobić aby posłuchać
podcastów?
Aby słuchać podkastów nie trzeba posiadać iPoda
ani innego odtwarzacza muzycznego - wystarczy
komputer odtwarzający cyfrowe pliki dźwiękowe
(np. w formacie MP3) lub pliki wideo w
przypadku podkastu wideo oraz oprogramowanie
pobierające i katalogujące transmisje na podstawie
informacji zawartych w publikowanych razem z
podkastami plikach RSS. Wiele podkastów nie
wymaga nawet tego, publikując bezpośrednie linki
do plików na stronach WWW.
Formy podcastów:
•
•
•
•
Nieformalny blog
Profesjonalna audycja radiowa
Kurs językowy
Odcinki historii czytanej przez lektora
Ciekawostki:
Prezydent USA George W. Bush
publikował swoje sobotnie przemówienia w
formie podkastów. Wielkie korporacje
medialne takie jak CNN oraz BBC
wprowadziły w ramach testów swoje
podkasty. Ich śladem poszło również
Polskie Radio. Uczelnie udostępniają w
formie podkastów wybrane wykłady,
muzykę i audycje radia studenckiego.
Biblioteka cyfrowa
• Technologia umożliwiająca
udostępnianie w Internecie
obiektów w formie
elektronicznej, takie jak książki,
mapy, dokumenty, zdjęcia,
pocztówki, grafikę, obiekty
audio-wideo, obiekty muzealne,
archiwalia itp.
• Biblioteki cyfrowe nazywa się
także archiwami cyfrowymi
lub repozytoriami wiedzy.
Biblioteka cyfrowa
a tradycyjna
• Nazwa nawiązuje do klasycznych bibliotek, które
wypożyczają zbiory we własnym lokalu, podczas gdy
dostęp do biblioteki cyfrowej zazwyczaj może mieć każdy,
wszędzie i zawsze, tj. bez wcześniejszego zapisywania się,
z każdego miejsca na świecie (gdzie jest dostęp do
Internetu) i o dowolnej porze (z wyjątkiem krótkich przerw
na konserwację).
• Biblioteka cyfrowa może być usługą klasycznej biblioteki
(narodowej, uniwersyteckiej, miejskiej), archiwum,
muzeum, osobnej fundacji, rzadko jest inicjatywą
prywatną.
Projekt Gutenberg
Inicjatywa polegająca na
umieszczeniu w Internecie
elektronicznych wersji Książek
istniejących w wersji papierowej.
Jak powstał projekt
Gutenberg?
•
•
•
•
Na początku lat siedemdziesiątych, komputery traktowane były jako maszyny obliczeniowe.
Polem ich zastosowań były nauki ścisłe: astronomia, fizyka, matematyka, gdzie te maszyny
doskonale się sprawdzały. Cały czas jednak podejrzewano, że mozliwości komputerów nie
były w pełni wykorzystywane. Szukano więc nowych kierunków dla ich praktycznego
wykorzystania.
Michael Hart młody, 24-letni student Uniwersytetu Illinois, pokazał można powiedzieć bardziej humanistyczny - kierunek dla ich zastosowań. W 1971 roku, korzystając z
uczelnianego terminalu rozesłał do dwudziestu trzech, tyle wówczas było podłaczonych do
sieci, amerykańskich ośrodków akademickich tekst Deklaracji Niepodległości.
Prawdopodobnie wtedy właśnie po raz pierwszy wykorzystano komputer do pisania,
magazynowania i powielenia tekstu.
Hart, syn profesora literatury angielskiej postanowił rozwinąć swój pomysł i stworzyć,
niegraniczoną żadnym prawem dostępu „wirtualną bibliotekę" z wieloma tysiącami tekstów.
Wspólnie z przyjaciółmi zaczął pracować nad projektem, którego patronem, z woli Harta
został Jan Gutenberg. Idea tego zamierzenia opierała się na zgromadzeniu jak największej
ilości tekstów, przetworzeniu ich w postać elektroniczą i upublicznieniu ich wszystkim
zainteresowanym za pośrednictwem sieci. Tak zaczęto powoli realizować największy udany
projekt archiwum tekstów w Internecie – Projekt Gutenberg.