Etap wojewódzki - Kuratorium Oświaty w Gdańsku

Kod ucznia
KURATORIUM OŚWIATY W GDAŃSKU
KONKURS Z HISTORII DLA UCZNIÓW GIMNAZUJM
III STOPIEŃ ELIMINACJI
2015/2016
Instrukcja dla ucznia:
Zapoznaj się uważnie z zadaniami i wykonaj polecenia. Na wykonanie zadań masz 90 min.
Łączna suma punktów do zdobycia wynosi 50.
Wojewódzka Komisja Konkursowa życzy Ci powodzenia.
1. Zapoznaj się z tekstem źródłowym i podkreśl prawidłową odpowiedź.
Kapłani potrafili przeprowadzić skomplikowane operacje medyczne (trepanację czaski,
leczenie zębów, złamania kości), stosowali środki uśmierzające ból. Mieli dużą wiedzę
astronomiczną – znali planety i gwiazdy, sporządzali mapy nieba. Dzięki stosowanym
wodomierzom potrafili obliczyć wielkość wylewów rzek.
Podany opis dotyczy kapłanów
A. Egiptu.
B. Babilonu.
C. Asyrii.
D. Izraela.
1/ ….
2. Pierwszym królem Izraelitów został
A. Saul.
B. Dawid.
C. Salomon.
D. Herod.
1/ ….
3. Formuła „SPQR” odnosi się do państwa
A. Aleksandra Macedońskiego w IV w. p.n.e.
B. Oktawiana Augusta z I w. p.n.e – I w. p.n.e.
C. Justyniana Wielkiego w VI w. n.e.
D. Karola Wielkiego z IX w. n.e.
1/ ….
4. Zapoznaj się tekstem źródłowym i wykonaj polecenia.
Herodot, „Dzieje”
Po uszykowaniu się i pomyślnym wyniku ofiar, Ateńczycy na danych znak ruszyli pędem
przeciw barbarzyńcom. A dzieląca ich przestrzeń wynosiła nie mniej niż osiem stadiów.
Persowie, widząc nadbiegających, gotowali się ich przyjąć, i przypisywali to zgubnemu
niewątpliwie szaleństwu Ateńczyków, kiedy ujrzeli, że w małej są liczbie i pędzą cwałem, nie
rozporządzając ani jazdą ani łucznikami. Tak myśleli barbarzyńcy. Lecz Ateńczycy, skoro
zwarli się z nimi w gęstych szeregach, walczyli chwalebnie. […] Wprawdzie centrum szyku
bojowego zwyciężyli barbarzyńcy, tam gdzie stali Parsowie i Sakowie; w tym więc byli oni
górą i przerwawszy szeregi ścigali wroga w głąb kraju. Ale na skrzydłach obu zwyciężyli
Ateńczycy i Platejczycy, po czym pozwolili uciekać pobitej części barbarzyńców, ściągnęli
[oba] skrzydła i walczyli przeciw tym, którzy przerwali środek; tak Ateńczycy odnieśli
zwycięstwo. Uciekających Persów ścigali i wycinali w pień, ż dotarli do morza; tu zażądali
ognia i dobrali się do okrętów.
Źródło: Herodot, „Dzieje”, tłum. S. Hammer, Warszawa 1954.
1
A. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Przedstawiony opis odnosi się do bitwy
1.
2.
3.
4.
Salaminą.
Maratonem.
Cheroneą.
Gaugamelą.
1/ ….
B. Uzasadnij wykluczenie błędnych odpowiedzi.
1. Wykluczam odpowiedź …… ponieważ ……………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………..
2. Wykluczam odpowiedź …… ponieważ ……………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………..
3. Wykluczam odpowiedź …… ponieważ ……………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………..
3/ ….
5. Zapoznaj się z drzewem genealogicznym i zaznacz właściwe odpowiedzi w tabeli.
Pepin (I) z Langen
zm. 656
Pepin II z Heristalu (Długi)
zm. 714
Karol Młot
zm. 741
Pepin III (I) Mały
zm. 768
Karloman
zm. 771
Karol I Wielki
zm. 814
Ludwik Pobożny
zm. 840
Lotar I
zm. 855
Ludwik I Niemiecki
zm. 876
2
Karol II Łysy
zm. 877
A.
B.
C.
D.
Wydarzenie
Założycielem dynastii Karolingów był Pepin z Langen, który obalił rządy
Merowingów.
Karol Młot pokonał Arabów w bitwie pod Poitiers, zatrzymując ekspansję
muzułmanów w Galii.
Karol Wielki koronowany został na cesarza i stworzył pierwsze od czasów
rzymskich imperium w Europie.
Podziału państwa Karolingów dokonano traktatem w Verdun za panowania
Ludwika Pobożnego.
Prawda/ Fałsz
2/ ….
6. Zapoznaj się z ilustracjami i podpisz typy średniowiecznych wsi.
B. ……………………………………………..
A. ………………………………………….
C. ……………………………………………...
3/ ….
7. Zapoznaj się z mapą i wpisz w koła numery państw opisanych w legendzie.
Legenda
1 – Brandenburgia
2 – Królestwo Czech
3 – Królestwo Polskie
4 – Królestwo Węgier
5 – Księstwo Mazowieckie
6 – Wielkie Księstwo Litewskie
7 – Zakon Krzyżacki
3/ ….
3
8. Wyjaśnij, dlaczego król Polski Kazimierz III otrzymał przydomek Wielki. Uzasadnij
odpowiedź odnosząc się do jego dokonań w polityce zagranicznej, gospodarczej, prawnej
i militarnej. Wypowiedź powinna zawierać maksymalnie 8 faktów, po dwa z każdej
dziedziny. Każda błędna informacja obniża ocenę wypowiedzi.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
8/ ….
4
9. Uzupełnij tabelę dotyczącą bitew stoczonych przez władców Polski w XV w.
Przeciwnik
Miejsce bitwy
Data
Władca Polski
Zakon
1. ……………………….
1410
2. ………………………………
Krzyżacki
3. ……………..
Chojnice
4. …………
Kazimierz Jagiellończyk
………………..
Imperium
5. ………………………
1444
6. ………………………………
Osmańskie
6/ ….
10. Przeczytaj tekst źródłowy i uzupełnij zdania.
[…] Ponieważ stwierdzono na podstawie doświadczenia, że urząd króla o władz skupionej w
rękach jednej osoby jest w tym narodzie oraz w Irlandii niepotrzebnym ciężarem i
niebezpieczeństwem dla wolności, pewności i interesu publicznego narodu; że władzy i
prerogatywy królewskiej używano przeważnie gwoli ujarzmienia poddanych i uczynienia z
nich niewolników; że z natury rzeczy każda osoba wyposażona w taką władze usiłuje we
własnym interesie wzmóc ją kosztem posłusznej wolności ludu i własną wolę i potęgę wynieść
ponad prawo, by stosownie do swej chęci móc ujarzmić całe królestwo: przeto postanawia się
na mocy władzy niniejszego parlamentu, że żadna osoba nie ma nadal piastować ani
wykonywać urzędu króla […]
[…] Izba Gmin zgromadzona w parlamencie, stwierdziwszy przez nazbyt długie
doświadczenie, że Izba Lordów jest bezużyteczna i niebezpieczna dla narodu angielskiego i że
nie powinna nadal istnieć, zarządza i postanawia, że Izba Lordów w parlamencie ma być
odtąd całkowicie zniesiona i usunięta […]
[…] Na mocy swej władzy obecny parlament postanawia i ogłasza, że naród angielski wraz z
wszystkimi dominiami i terytoriami doń przynależnymi ma być odtąd rzecząpospolitą i
wolnym państwem. Rządy spoczywać mają przy największej władzy narodu,
przedstawicielach ludu w parlamencie i mianowanych przez nich urzędnikach i ministrach i
mają być sprawowane dla dobra ludu, a bez króla lub Izby Lordów.
Źródło: Wiek XVI-XVIII w źródłach, opr. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1997, s. 304.
W wyniku rewolucji w (nazwa państwa) A. ………………………….. zniesiono B.
…………………….. oraz zlikwidowano C. …………………………… . Wprowadzono
ustrój D. ……………………….., w którym najwyższa władza należała do E.
…………………….. .
5/ ….
11. Do podanych opisów podaj nazwę polskiego powstania narodowego i podaj roczne
daty ich trwania.
Nazwa
Data
A.
B.
C.
D.
Opis
Najdłużej trwające powstanie narodowe Polaków.
Najkrócej trwające powstanie narodowe Polaków.
Powstanie z XIX w., które miało charakter wojny
regularnej.
Powstania z XIX w., które stanowiły część
ogólnoeuropejskiego zrywu narodów.
4/ ….
12. Przyporządkuj postać do wynalazku.
5
A.
B.
C.
D.
1.
2.
3.
4.
5.
Ignacy Łukasiewicz
Thomas A. Edison
Louis J. Daguerre
August i Louis Lumière
A - ….
B - ….
C - ….
aparat fotograficzny
kinematograf
lampa naftowa
rower
gramofon
D - ….
1/ ….
13. Zapoznaj się z flagą i zaznacz w tabeli prawidłowe odpowiedzi.
Przedstawiona
flaga pojawiła
się
A.
przed 1776 r.,
B.
po 1776 r.,
C.
przed 1860 r.,
D.
po 1860 r.,
1.
2.
jako
flaga
3.
4.
13 kolonii amerykańskich należących do
Wielkiej Brytanii.
zbuntowanych 13 kolonii amerykańskich,
które zerwały związek z Wielką Brytanią.
zbuntowanych 7 stanów południowych, które
ogłosiły secesję ze Stanów Zjednoczonych.
zbuntowanych 13 stanów południowych, które
ogłosiły secesję ze Stanów Zjednoczonych.
2/ ….
14. Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia.
Protest lozański, 11 XI 1918 [fragment]
5 listopada [1916 r.] władze okupacyjne w Królestwie Polskim ogłosiły odezwę,
zapowiadającą rozstrzygnięcie losów Polski przez porozumienie cesarzów Niemiec i Austrii.
Pomimo, że proklamacja ta zawierała zapowiedź państwa polskiego, my niżej podpisani,
przebywający obecnie za granicą Polacy ze wszystkich dzielnic Polski […] uważamy za swój
obowiązek narodowy oświadczyć co następuje:
Naród polski jest jeden i niepodzielny. Aspiracje do własnego państwa obejmują wszystkie
trzy części Polski […]. Zapowiedź utworzenia państwa polskiego wyłącznie z ziem
okupowanych […] utrwala dzieło zaborców. Podtrzymując rozbicie narodu sił narodu
polskiego, Niemcy i Austro-Węgry skazują przyszłe państwo polskie na niemoc, czynią zeń
narzędzie swojej polityki.
Bez określonych zobowiązań co do warunków bytu przyszłego państwa [polskiego],
zastrzegając jedynie jego od siebie zawisłość, żądają jednak Niemcy i Austro-Węgry od
Polaków armii. Armia ta, jako siła pomocnicza sił obcych, obcym podporządkowana ma być
celom, za cudzą, nie za polską walczyć ma sprawę […]
Podp.[isano] Roman Dmowski i inni, Lozanna-Paryż, 11 XI 1916 r.
Źródło: T. Schramm, Wygrać Polskę, Warszawa 1989, s. 31.
A. Wyjaśnij, z ziem jakiego kraju Niemcy i Austro-Węgry chciały utworzyć państwo
Polskie.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
1/ ….
6
B. Podaj trzy argumenty, dlaczego Roman Dmowski i inni, którzy podpisali się pod
protestem, nie chcieli zgodzić się na plany Niemiec i Austro-Węgier.
 …………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
 …………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
 …………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
3/ ….
15. Zapoznaj się mapą konturową Afryki z 1900 r. i uzupełnij legendę poniższymi
określeniami.
kolonie brytyjskie, kolonie francuskie, kolonie niemieckie,
kolonie portugalskie, kolonie włoskie
LEGENDA
A – kolonie hiszpańskie
B – państwa niepodległe
C – własność króla Belgów
D - …………………………
E - ………………………….
F - ………………………….
G - …………………………
H - …………………………
5/ ….
podpis sprawdzającego
suma punktów: ……..
7
Brudnopis
8