projekt - PWSTE w Jarosławiu

SXX PROJEKT
PROJEKT WYKONAWCZY
Instalacja trigeneracji
budynku dydaktycznego z biblioteką
PWSTE w Jarosławiu
Obiekt:
PROJEKT BUDOWLANY
systemu trigeneracyjnego dla budynku dydaktycznego z
biblioteką PWSTE w Jarosławiu.
Branża :
Sanitarna - technologia
Inwestor:
Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna
im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu,
ul. Czarnieckiego 16
Adres obiektu:
37-500 Jarosław, ul. Czarnieckiego 16
Opracował:
Sprawdził:
mgr inż. Mieczysław SWATEK
mgr inż. Edward KAWA
Nr uprawnień 184/98
SX PROJEKT
Kraków, grudzeń 2012r.
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 1 z 14
SXXPROJEKT
SPIS TREŚCI
1. Podstawa opracowania
2. Cel i zakres opracowania.
3. Charakterystyka dotychczasowego systemu grzewczo-wentylacyjnego i chłodniczego.
4. Opis projektowanych rozwiązań.
5. Dobór urządzeń i armatury.
5.1. Dobór modułu kogeneracyjnego na gaz ziemny.
5.2. Dobór bufora (zasobnika) ciepła.
5.3. Dobór zaworu bezpieczeństwa i naczynia wzbiorczego dla modułu kogeneracyjnego.
5.4 Dobór pompy obiegowej, zaworu trójdrogowego modułu kogeneracyjnego.
5.5. Dobór chillera adsorpcyjnego i re-coolera.
5.6. Dobór bufora (zasobnika) chodu.
6. Opis budowy kontenerów.
7. Przyłącze i instalacja wodociągowa.
8. Instalacja obiegu czynnika Re-coolera i Schillera adsorpcyjnego.
9. Przyłącza i instalacje obiegu grzewczego i chłodniczego.
10. Przyłącze i instalacja gazowa.
11. Wytyczne branżowe.
11.1. Część elektryczna.
12. Uwagi końcowe i wnioski wykonawcze.
13. Wykaz urządzeń, armatury i elementów układu trigeneracji.
II. CZĘŚĆ GRAFICZNA.
Rys. Nr 1 – Plan sytuacyjny.
Rys. Nr 2 – Schemat montażowy systemu trigeneracji.
Rys. Nr 3 – Płyta fundamentowa pod kontenery nr 1 i 2 dla urządzeń trigeneracji.
Rys. nr 4 – Rozmieszczenie urządzeń układu trigeneracji w kontenerach.
Rys. Nr 5 – Schemat technologiczny układu trigeneracji.
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 2 z 14
SXXPROJEKT
1. Podstawa opracowania
Dokumentację projektową układu trigeneracji dla budynku dydaktycznego z biblioteką
położonego na terenie kompleksu Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno - Ekonomicznej w
Jarosławiu przy ul. Czarnieckiego 16 opracowano na podstawie zawartej z Inwestorem umowy
o wykonanie pracy projektowej oraz w oparciu o :
- inwentaryzację budowlano – instalacyjną budynku,
- uzgodnienia z Inwestorem,
- normy i przepisy branżowe,
- warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,
- warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano – montażowych tom II
instalacje sanitarne i przemysłowe,
- dokumentacje techniczne urządzeń i armatury zastosowanej w projekcie,
- istniejące projekty budynku (ogólnobudowlane i instalacyjne) przewidziane do realizacji w
kolejnym etapie prac budowlanych.
2. Cel i zakres opracowania.
Mając na uwadze pojawiające się nowoczesne technologie umożliwiające produkcję
energii elektrycznej, cieplnej oraz wody lodowej wytwarzanej z paliwa jakim jest gaz ziemny, dla
budynku dydaktycznego z biblioteką, Inwestor podjął decyzję o wykorzystaniu
wysokosprawnych i efektywnych energetycznie rozwiązań.
Przedmiotowe opracowanie obejmuje projekt układu trigeneracji dla budynku
dydaktycznego z biblioteką, który będzie jednym z źródeł energii elektrycznej, cieplnej na
potrzeby ogrzewania i wentylacji obiektu oraz wody lodowej na potrzeby wentylacji i
klimatyzacji, wytwarzanej z gazu ziemnego.
3. Charakterystyka dotychczasowego systemu grzewczo-wentylacyjnego i chłodniczego.
Źródłem ciepła dla budynku dydaktycznego z biblioteką jest wbudowana wodna
kotłownia gazowa. Zapotrzebowanie ciepła na potrzeby ogrzewania i wentylacji obiektu
wynoszą 336 kW. Czynnikiem grzewczym jest woda gorąca o parametrach :
- instalacja c.o. 80/60 °C,
- obieg nagrzewnicy wentylacyjnej 75/55 °C,
- instalacja klimakonwektorów 70/60 °C,
Zapotrzebowanie chłodu dla potrzeb wentylacji i klimakonwektorów wynosi 156 kW.
Źródłem wody lodowej są dwa agregaty typu WSAT-XSC 352. Parametry wody lodowej
wynoszą :
- obieg agregatu 5/10 °C,
- obieg chłodnicy wentylacyjnej 7/12°C,
- instalacja klimakonwektorów 13/15 °C.
Węzły wody lodowej zlokalizowane są w pomieszczeniach nr 13 i 28 wentylatorni
piwnicy budynku. Węzeł cieplny w pomieszczeniu kotłowni. Agregaty wody lodowej
umieszczone są na zewnątrz po obu stronach budynku.
4. Opis projektowanych rozwiązań.
Zaprojektowano system trigeneracyjny oparty o n/w podstawowe urządzenia:
- Moduł kogeneracyjny CHP (z j. ang. Combined Heat and Power) Vitobloc 200 EM18/36 firmy Viessmann, zlokalizowany jest w kontenerze 20 stopowym nr 2
usytuowanym na zewnątrz budynku, którego zadaniem jest produkcja energii
elektrycznej o mocy 9-18 kW oraz energii cieplnej z układu chłodzenia modułu
kogeneracyjnego o mocy 26-36 kW,
- Chiller adsorpcyjny ACS 15 SorTech AG o mocy chłodniczej 23 kW umieszczony w
kontenerze 20 stopowym nr 1 na zewnątrz budynku, którego zadaniem jest produkcja
wody lodowej dla potrzeb wentylacji i klimatyzacji budynku z ciepła odpadowego
pochodzącego z modułu CHP,
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 3 z 14
SXXPROJEKT
-
-
Re-cooler RCS 15 SorTech AG o mocy 42 kW, zlokalizowany na zewnątrz budynku na
kontenerze nr 1, niezbędny ze względów technologicznych do pracy chillera
adsorpcyjnego,
Stację pomp PSC 15-W Sortach AG z elementami zabezpieczenia przed nadmiernym
wzrostem ciśnienia trzech obiegów hydraulicznych: 1) układu buforu ciepła modułu
kogeneracyjnego i chillera adsorpcyjnego, 2) re-coolera i chillera adsorpcyjnego, 3)
chillera adsorpcyjnego i bufora chłodu,
Moduł kogeneracyjny Vitobloc 200 EM-18/36 o znamionowej mocy elektrycznej 18 kW
i mocy cieplnej 36 kW zostanie zasilany gazem GZ50 z istniejącej sieci gazowej niskoprężnej
(zzafki gazowej wolnostojącej) poprzez projektowane przyłącze gazu PE 80 SDR 11 DZ 32 i
instalacje gazu Dn=25mm. Moduł posiada sprawność całkowitą przemiany energii w wysokości
96,4 %. Energia cieplna produkowana przez moduł posiada parametry pracy kotłowni
o
niskoparametrowej 80/60 C. Temperatura wody grzewczej jest optymalna dla zasilania
agregatu adsorpcyjnego.
W okresie grzewczym cała energia cieplna produkowana w module kogeneracyjnym
(CHP) wykorzystywana będzie na potrzeby ogrzewania i wentylacji budynku, natomiast w
okresie letnim energia cieplna wykorzystywana będzie do zasilenia chillera adsorpcyjnego
wytwarzającego wodę lodową dla potrzeb wentylacji i zasilania klimakonwektorów. W celu
zapewnienia elastycznej pracy modułu kogeneracyjnego zastosowano bufor (zasobnik) ciepła
Vitocell 100-E typ SVP o pojemności 750 litrów firmy Viessmann którego należy zamontować w
kontenerze nr 1. Konsekwentnie po stronie wody lodowej zastosowano bufor chłodu (zasobnik)
Vitocell 100-E typ SVP o pojemności 400 litrów firmy Viessmann, który również należy
zamontować w kontenerze nr 2.
Przekazywanie ciepła do układu grzewczego dokonywane będzie poprzez przyłącz z
rur typu PE-Xa 50x4,6/175 oraz rurociągi stalowe wpięte na powrocie czynnika grzewczego do
rozdzielacza instalacji c.o. Takie rozwiązanie umożliwia efektywniejsze wykorzystanie ciepła w
związku z pracą powrotu c.o. przy niższych parametrach, gdyż maksymalna temperatura
o
powrotu wynosi 60 C.
Przekazywanie chłodu z chillera adsorpcyjny ACS 15 poprzez bufor chłodu do układu
budynku dokonywane będzie poprzez przyłącz z rur typu PE-Xa 63X5,8/175 oraz rurociągi
stalowe wpięte na powrocie do wymiennika wody lodowej.
Układ trigeneracji zostanie wyposażony w liczniki energii cieplnej do pomiaru ilości ciepła
doprowadzonego do układu grzewczo – chłodniczego. Praca będzie sterowana i monitorowana
przez sterownik swobodnie programowalny włączony do sieci monitoringu i zarządzania
nadrzędnego przez interfejs komunikacyjny. Sieć sterowania i monitorowania obejmuje
monitorowanie pracy systemu kogeneracyjnego i chillera absorpcyjnego.
5. Dobór urządzeń i armatury.
5.1. Dobór modułu kogeneracyjnego na gaz ziemny.
Uwzględniając zapotrzebowanie ciepła na potrzeby ogrzewania i wentylacji obiektu
dydaktycznego z biblioteką w ilości 336 kW oraz zapotrzebowanie chłodu dla potrzeb
wentylacji i klimakonwektorów w ilości 156 kW oraz biorąc pod uwagę elastyczność pracy
urządzeń w ciągu całego roku, wytyczne i zalecenia producenta urządzenia dobiera się moduł
CHP (z j. ang. Combined Heat and Power) Vitobloc 200 EM-18/36 firmy Viessmann o n/w
podstawowych parametrach:
- moc elektryczna
9 – 18 kW,
- moc cieplna
26 – 36 kW,
- wyróżnik prądowy
0,5,
- współczynnik energii pierwotnej
0,73,
- oszczędność energii pierwotnej
27,5 %
- sprawność elektryczna
24,3-32,1 %,
- sprawność cieplna
70,3-64,3 %,
- sprawność ogólna
24,3-32,1 %,
- napięcie prądu trójfazowego
400 V
- częstotliwość prądu trójfazowego
50 Hz
- ciśnienie gazu na przyłączu
25-50 mbar
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 4 z 14
SXXPROJEKT
Moduł kogeneracyjny Vitobloc 200 EM-18/36 posiada następujące wyposażenie seryjne:
- układ rozruchowy,
- ścieżkę gazowa,
- system smarowania olejem,
- wewnętrzny obieg chodzenia,
- obudowę dźwiękochłonną,
- sterowany termostatycznie wentylator powietrza do spalania i chłodzenia,
- szafę sterowniczą modułu z mikroprocesorowym sterownikiem pracy,
- port teletransmisji danych DDC,
- pamięć historii zakłóceń i pamięć wartości analogowych,
- system teletechniczny,
- elementy elastycznego posadowienia.
Moduł kogeneracyjny projektuje się z wyposażeniem w następujące elementy
dodatkowe:
- Blok cieplny – układ wymienników wraz z niezbędnym rurowaniem, armaturą, pompami
obiegowymi oraz układem automatycznego sterowania mający za zadanie odbiór energii
cieplnej z chłodzenia agregatu (oleju smarującego, mieszanki gazowej, bloku silnika) oraz
spalin i przekazanie jej do układu wody grzewczej,
- Kontener stalowy – umożliwiający ograniczenie poziomu emitowanego hałasu do 65 dB z
odległości 1 m,
- Zespół chłodzenia – mający za zadanie awaryjny odbiór ciepła produkowanego przez agregat
uruchamiany w sytuacji gdy odbiór ciepła przez układ wody grzewczej nie będzie
funkcjonował lub gdy będzie on nie wystarczający,
- Instalacja kominowa – wraz z konstrukcją wsporczą, wyposażona w tłumik hałasu
ograniczająca emisje hałasu spalin do 50 dB z odległości 1 m,
- Linia zasilająca gazem ziemnym – system zabezpieczeń i regulacji ciśnienia gazu (zawór
bezpieczeństwa, zestaw zaworów elektromagnetycznych z czujnikami ciśnienia, regulator
zerowy ciśnienia itp.),
- System podawania i usuwania oleju smarującego – instalacja doprowadzająca do agregatu
olej ze zbiornika magazynujący olej świeży i odprowadzenie przepracowanego oleju z
agregatu do zbiornika oleju zużytego,
- System wentylacji kontenera – zapewniający doprowadzenie powietrza do spalania oraz
odbiór ciepła emitowanego przez agregat,
- Szafa energetyczna – wyłącznik generatora do załączania i automatycznej synchronizacji
zespołu z siecią z zabezpieczeniem termicznym i zwarciowym, system zabezpieczeń
współpracujących z czujnikami zabudowanymi w zespole,
Całość systemu powinna być dostarczona w stanie kompletnie zmontowanym,
orurowanym i okablowanym, gotowym do podłączenia z instalacjami zewnętrznymi.
5.2. Dobór bufora (zasobnika) ciepła.
W celu zapewnienia elastycznej pracy modułu kogeneracyjnego po stronie odbioru
ciepła, zgodnie z zaleceniami producenta zaprojektowano bufor (zasobnik) ciepła Vitocell 100-E
typ SVP o pojemności 750 litrów firmy Viessmann. Urządzenie jest fabrycznie izolowanie
termicznie.
Bufor ciepła zabezpieczono przed nadmiernym wzrostem ciśnienia zaworem
bezpieczeństwa SYR typ 1915, G=3/4”, nastawa 4,0 bar. Dobór zaworu bezpieczeństwa
dokonano wg tabeli doboru opracowanej przez producenta. Urządzenie to zamontowane
zostanie w kontenerze stalowym na zewnątrz budynku zgodnie z załączonymi rysunkami.
5.3. Dobór zaworu bezpieczeństwa i naczynie wzbiorczego dla modułu kogenarycyjnego.
Dla zabezpieczenia modułu kogeneracyjnego przed nadmiernym wzrostem ciśnienia
dobrano zawór bezpieczeństwa SYR typ 1915, G=3/4”, nastawa 4,0 bar. Dobór zaworu
bezpieczeństwa dokonano wg tabeli doboru opracowanej przez producenta.
Dobrano także naczynie wzbiorcze systemu zamkniętego REFLEX typu NG 80.
Przyjęto średnicę rury wzbiorczej równą 20 mm. W celu zapewnienia możliwości opróżniania
przestrzeni wodnej ciśnieniowego naczynia wzbiorczego zastosowano złącze samo-odcinające
reflex SUR 3/4”.
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 5 z 14
SXXPROJEKT
5.4. Dobór pompy obiegowej, zaworu trójdrogowego modułu kogenarycyjnego.
W celu zapewnienia właściwego przepływu czynnika grzewczego pomiędzy modułem
kogeneracyjnym i buforem ciepła dobrano pompę obiegową ALPHA 25-60 firmy Grundfoss.
Zabezpieczenia przed spadkiem temperatury powrotu wodnego czynnika grzewczego do
0
modułu kogeneracyjnego poniżej 65 C dokonywać będzie zawór trójdrogowy, gwintowany
Dn=25mm z napędem elektrycznym. Sterowanie pracą pompy i zaworu trójdrogowego
realizowane będzie z mikroprocesorowego sterownika pracy modułu kogeneracyjnego.
5.5. Dobór chillera adsorpcyjnego i re-coolera.
Mając na uwadze możliwość zapewnienia efektywnej pracy modułu kogeneracyjnego w
ciągu całego roku, w tym szczególnie okresie letnim, kiedy wymagana jest produkcja chłodu
dobiera się chiller adsorpcyjny ACS 15 SorTech AG o mocy chłodniczej 23 kW. Urządzenie to
wspomagać będzie pracę agregatówu wody lodowej typu WSAT-XSC 352.
Projektowany chiller zostanie zamontowany w kontenerze stalowym na zewnątrz
budynku. Zadaniem chillera jest produkcja wody lodowej dla potrzeb wentylacji
iklimatyzacji budynku z ciepła odpadowego pochodzącego z modułu CHP. Ponadto
wykorzystując systemowe rozwiązania firmy SorTech AG zaprojektowano stację pomp
PSC 15-W Sortach AG, zapewniających obieg czynników grzewczych i chłodniczych w/n
wymienionych trzech obiegach:
1) układu buforu ciepła modułu kogeneracyjnego i chillera adsorpcyjnego,
2) re-coolera i chillera adsorpcyjnego,
3) chillera adsorpcyjnego i bufora chłodu,
Stacja pomp PSC 15-W wyposażona jest w elementy zabezpieczenia przed
nadmiernym wzrostem ciśnienia (zawory bezpieczeństwa i naczynia przeponowe) oraz
armaturę pomiaru ciśnienia i automatycznego odpowietrzania obiegów grzewczych i
chłodniczych. Stację pomp należy bezpośrednio podłączyć do chillera adsorpcyjnego za
pomocą systemowych elementów łącznikowych firmy SorTech AG.
W celu zapewnienia właściwej pracy chillera adsorpcyjnego zaprojektowano re-cooler
RCS 15 SorTech AG o mocy 42 kW. Re-cooler zlokalizowano na zewnątrz budynku na
kontenerze stalowym nr 1. W celu odprowadzenia wody z chłodzenia przedmiotowego
urządzenia należy wykonać wannę oraz układ rur spustowych odprowadzających wodę na
zewnątrz kontenera.
5.6. Dobór bufora (zasobnika) chodu.
W celu zapewnienia elastycznej pracy modułu kogeneracyjnego i chillera
adsorpcyjnego po stronie odbioru chłodu, zaprojektowano bufor (zasobnik) ciepła Vitocell 100-E
typ SVP o pojemności 400 litrów firmy Viessmann. Urządzenie jest fabrycznie izolowanie
termicznie.
Bufor ciepła zabezpieczono przed nadmiernym wzrostem ciśnienia zaworem
bezpieczeństwa SYR typ 1915, G=3/4”, nastawa 4,0 bar. Dobór zaworu bezpieczeństwa
dokonano wg tabeli doboru opracowanej przez producenta. Urządzenie to zamontowane
zostanie w kontenerze stalowym, obok chillera adsorpcyjnego.
6. Opis budowy kontenerów.
Kontener nr 1.
Kontener agregatu absorpcyjnego nr 1 posiada następujące parametry :
- Wymiary zewnętrzne (LxBxH) 6.058 mm x 2.438 mm x 2.591 mm,
Konstrukcja całkowicie spawana, wykonanie ciężkie, profile z blachy stalowej 3 mm ,
- Dach przystosowany do chodzenia, poszycie dachu blachą stalową 1,5 mm, spawane
naroża kontenerowe,
Ściany boczne z blachy stalowej 1,5 mm, falistej,
Izolacja termiczna i akustyczna ścian bocznych, dachu i drzwi ze 100 mm wełny
mineralnej, poszycie dna ocynkowane i szczelnie spawane,
Podłoga ze stalowych profili żeberkowych dla obciążenia do 750 kg/m2 4 + 1 mm,
gruntowana,
Wzmocnione miejscowo poprzecznice dla ciężaru agregatu i zasobników ciepła do 2 t.,
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 6 z 14
SXXPROJEKT
-
Przepusty: w ścianie po jednym dla nawiewu i wywiewu, w dnie: 2x woda grzewcza, 2x
woda grzewcza, kable energetyczne i sterownicze,
Powierzchnie wewnętrzne i zewnętrzne gruntowane, na zewnątrz lakierowane, kolor
standardowy RAL
Wyposażenie wewnętrzne
Instalacja grzewcza
-
Rurociągi grzewcze z rur stalowych z izolacją wg schematu technologicznego i opisu
projektu,
Wentylacja
-
Kratka ochronna nawiewu powietrza, klapa żaluzjowa i serwonapędem,
Odprowadzenie powietrza z kratką ochronną, klapą żaluzjową i serwonapędem
umożliwiającym ograniczenie wentylacji w przypadku niskich temperatur powietrza
zewnętrznego,.
Dodatkowy wentylator nawiewny dla wentylacji pomieszczenia z układem sterowania.
Instalacja elektryczna
-
Układ sygnalizacji pożaru (wyłącza moduł kogeneracyjny i udostępnia wyjście alarmowe
ze stykiem bezpotencjałowym),
Oświetlenie wewnętrzne i robocze gniazda wtyczkowe, łącznie z bezpiecznikiem i
różnicowym wyłącznikiem ochronnym.
Instalowany na zewnątrz wyłącznik awaryjny.
Licznik energii elektrycznej.
Elektryczne ogrzewanie dyżurne.
Kontener nr 2.
Moduł kogeneracyjny dostarczany jest w stanie kompletnie zmontowanym w
kontenerze. Wykonanie modułu kogeneracyjnego zgodnie z odnośnym opisem technicznym.
- Wymiary zewnętrzne (LxBxH) 6.058 mm x 2.438 mm x 2.591 mm,
Konstrukcja całkowicie spawana, wykonanie ciężkie, profile z blachy stalowej 3 mm ,
- Dach przystosowany do chodzenia, poszycie dachu blachą stalową 1,5 mm, spawane
naroża kontenerowe,
Ściany boczne z blachy stalowej 1,5 mm, falistej,
Izolacja termiczna i akustyczna ścian bocznych, dachu i drzwi ze 100 mm wełny
mineralnej, poszycie dna ocynkowane i szczelnie spawane,
Podłoga ze stalowych profili żeberkowych dla obciążenia do 750 kg/m2 4 + 1 mm,
gruntowana,
Wzmocnione miejscowo poprzecznice dla ciężaru agregatu do 5 t.,
Przepusty: w ścianie po jednym dla nawiewu i wywiewu i jednym dla spalin, w dnie: 2x
woda grzewcza, 1x gaz, 1x kondensat, kable energetyczne i sterownicze,
Powierzchnie wewnętrzne i zewnętrzne gruntowane, na zewnątrz lakierowane, kolor
standardowy RAL
Wyposażenie wewnętrzne
Przyłącze gazowe.
Gaz doprowadza się do kołnierza przyłącza gazu z kurkiem kulowym, z wyzwalanym termicznie
urządzeniem odcinającym i wężem giętkim do modułu kogeneracyjnego.
Instalacja spalin
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 7 z 14
SXXPROJEKT
-
Przewód spalin ze stali szlachetnej od kołnierza modułu kogeneracyjnego, z
kompensatorem, tłumik wydechu.
Przewód spalin z przepustem w ścianie zewnętrznej, , kolano 87°, wyprowadzenie 1 m
nad dach.
Instalacja grzewcza
-
Rurociągi grzewcze z rur czarnych, z izolacją i giętkimi wężami przyłączeniowymi,
poprowadzone są od kołnierzy przyłączeniowych modułu kogeneracyjnego do
wyjściowych zaworów odcinających na kontenerze. Ciśnienie w instalacji 2 bar.
Pompa obiegowa wody grzewczej z ciśnieniem tłoczenia 0,2 bar, układ podnoszenia
temperatury powrotu z regulacją, armatura bezpieczeństwa z przeponowym naczyniem
wyrównawczym
(naczynie
dobrane
dla
nominalnej
pojemności
modułu
kogeneracyjnego + 2 x 5 m przewodu zasilania i powrotu.
-
Licznik ciepła
Wentylacja
-
Kratka ochronna nawiewu powietrza, klapa żaluzjowa i serwonapęd.
Klapa żaluzjowa powietrza obiegowego z serwonapędem i regulatorem temperatury,
Odprowadzenie powietrza z kratką ochronną, klapą żaluzjową i serwonapędem.
Tłumik szumu pracy wentylacji,
Dodatkowy wentylator nawiewny dla wentylacji pomieszczenia.
Instalacja elektryczna
-
Pole odbiorników pomocniczych i pole sieciowe z dławicami kablowymi do przyłączenia
kabli użytkownika, odbierających wytworzony prąd trójfazowy 400 V.
Układ sygnalizacji wycieku gazu (wyłącza moduł kogeneracyjny i udostępnia wyjście
alarmowe ze stykiem bezpotencjałowym),
Układ sygnalizacji pożaru (wyłącza moduł kogeneracyjny i udostępnia wyjście alarmowe
ze stykiem bezpotencjałowym),.
Oświetlenie wewnętrzne i robocze gniazda wtyczkowe, łącznie z bezpiecznikiem i
różnicowym wyłącznikiem ochronnym.
Instalowany na zewnątrz wyłącznik awaryjny.
Licznik energii elektrycznej.
Elektryczne ogrzewanie dyżurne.
7. Przyłącze i instalacja wodociągowa .
Instalację zimnej wody do Re-cooler RCS 15 SorTech AG wykonać z rur tworzywa
sztucznego PP łączonego przez zgrzewanie np. systemu Coprax. Przyłącz wody wykonać z rur
PE80 SDR 13,6 Dz 40 i wpiąć do biegnącej obok sieci wodociągowej PE63.
Włączenie do sieci wodociągowej wykonać poprzez opaskę do nawiercania. Na
przyłączu wykonać zasuwę. Zasuwa powinna być uzbrojona w obudowę i skrzynkę uliczną do
zasuw. Przyłącze zakończyć zestawem wodomierzowym zamontowanym w obiekcie kontenera.
W celu ochrony wodociągu przed wtórnym zanieczyszczeniem wody za zestawem
wodomierzowym zaprojektowano zawór zwrotny antyskażeniowy. Przejście przez ścianę
fundamentową wykonać w rurze osłonowej. Spadek rurociągu wykonać w kierunku sieci
wodociągowej. Głębokość ułożenia przyłącza wynosi około 1,4 m.
Rury układać w wykopie na wyrównanym podłożu piaskowym o gr. 15 cm. Po
wykonaniu prób rurociąg zasypać do wysokości 30 cm ponad wierzch rury. Następnie należy na
trasie rurociągu ułożyć taśmę ostrzegawczą z wbudowaną ścieżką metaliczną.
Po zakończeniu montażu wodociąg należy poddać próbie ciśnieniowej na 1,0 MPa przy
temperaturze dodatniej. Przed oddaniem przyłącza do eksploatacji należy je dokładnie
przepłukać i zdezynfekować a następnie ponownie przepłukać.
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 8 z 14
SXXPROJEKT
8. Instalacja obiegu czynnika re-coolera i chillera adsorpcyjnego.
Rurociągi wykonać z rur miedzianych łączonych wyłącznie lutem twardym. Instalację
napełnić płynem niezamarzającym np. typu „TYFOCOR” do ciśnienia w stanie zimnym ok. 1,5
bar. Zawór bezpieczeństwa ustawić na ciśnienie 2,5 bar.
9. Przyłącza i instalacje obiegu grzewczego i chłodniczego.
Przyłącza obiegu grzewczego oraz chłodu z kontenera nr 1 do budynku wykonać
odpowiednio z elastycznych rur preizolowanych w technologii bezkanałowej PE-Xa 50x4,6/175
oraz PE-Xa 63X5,8/175. W projektowanym systemie rura przewodowa pojedyncza wykonana
jest z usieciowanego polietylenu (PE-Xa). Rura płaszczowa wykonana jest z polietylenu (PEHD). System pozwala na układanie sieci niskoparametrowych bez uwzględniania wydłużeń
termicznych i konieczności ich kompensacji. Zmiany kierunku przebiegu sieci preizolowanych
wykonuje się poprzez gięcie bez konieczności stosowania kolan i łuków. Wprowadzenie
projektowanych odcinków przyłączy preizolowanych do poszczególnych budynków należy
wykonać z zastosowaniem rękawa do przejść przez ściany. Połączenia rurociągów należy
wykonywać za pomocą złączek zaciskowych z końcówkami do wspawania.
Rurociągi układać na warstwie podsypki piaskowej wyrównawczej gr. 10 cm. Odległość
pomiędzy rurami płaszczowymi powinna wynosić 10 cm. Obsypkę i zasypkę należy wykonywać
warstwami gr 10 cm zagęszczeniem materiałem dowiezionym. Do zasypki stosować żwir o
uziarnieniu mniejszym od 16 mm. Minimalna grubość zasypki po zagęszczeniu powinna
wynosić 10 cm powyżej rury płaszczowej. Na warstwie zasypki nad każdym rurociągiem należy
ułożyć taśmę ostrzegawczą z przewodem lokalizacyjnym oraz wykonać dalszą zasypkę do
poziomu terenu. Rurociągi sieci cieplnej należy układać ze spadkami min 3 ‰. Minimalna
głębokość posadowienia rurociągów wynosi 0,5 m.
W miejscach kolizji projektowanej sieci cieplnej z kablami elektrycznymi lub
telefonicznymi należy wykonać ich zabezpieczenie za pomocą rur AROTA
Po wykonaniu połączeń rurociągów należy wykonać płukanie sieci wodą wodociągową.
Próba szczelności na zimno powinna być przeprowadzona dla wartości ciśnienia próbnego
odpowiadającego wartości maksymalnego ciśnienia roboczego powiększonego o 0,2 MPa.
Ciśnienie w sieci należy podnieć do wartości ciśnienia próbnego. Po 30 minutach spadek na
manometrze nie może przekroczyć 0,06 MPa. W czasie następnych 120 minut spadek ciśnienia
nie może przekroczyć wartości 0,02 MPa. W przypadku wystąpienia przecieków podczas
przeprowadzanej próby szczelności należy powtórnie wykonać złącze i ponownie wykonać
próbę szczelności.
Rurociągi instalacji obiegu grzewczego i chłodniczego wykonać z rur stalowych bez
szwu, walcowanych na gorąco, ogólnego przeznaczenia wg PN–80/H 74219 /tab. 2/. Rurociągi
prowadzone przy ścianach mocować na konstrukcjach wsporczych
systemowych np.
WALRAVEN -wg zaleceń producenta
Konstrukcje wsporcze rurociągów montować w
odległości do 1m.
Powierzchnie rurociągów instalacji cieplnej przeznaczone do zabezpieczenia powinny
być oczyszczone z luźno przylegających warstw rdzy za pomocą młotkowania i szczotek
drucianych. Powierzchnie zatłuszczone, zaolejone lub pokryte smarem należy oczyścić przy
użyciu acetonu lub benzyny. Tak przygotowane powierzchnie należy pokryć preparatem
CORTANIN-F i pomalować trzykrotnie emalią syntetyczną o symbolu 7962-000-8500.
Rurociągi cieplne izolować elementami otulinami z pianki poliuretanowej np. firmy
Izoterm w systemie Steinonorm 300 w osłonie z folii PCV zgodnie z wytycznymi producenta.
Izolację rurociągów chłodu wykonać z otulin kauczukowych do rurociągów chłodniczych
o gr. 13mm np. FRIGO K FLEX ST. Izolację termiczną wykonać po próbach ciśnieniowych.
Izolację termiczną wykonać z materiałów spełniających wymagania normy PN-85/B-02421.
10. Przyłącze i instalacja gazowa.
Projektuje się zasilanie modułu kogeneracyjnego w gaz niskoprężny poprzez wykonanie
instalacji gazowej o średnicy dn=25mm w obrębie kontenera oraz przyłącza z rur PE 80 SDR 11
Dz 32x3 do szafki gazowej wolnostojącej. Instalację gazową w szafce wpiąć po stronie
niskoprężnej za układem redukcyjnym i pomiarowym.
W odległości min 1,5 [m] od kontenera oraz szafki należy przejść na rury stalowe czarne
bez szwu wg PN-80/H-74219. Przejście z rury PE na stalową wykonać przez zastosowanie
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 9 z 14
SXXPROJEKT
połączenia nierozłącznego stal/PE. Rurociąg z rur PE należy łączyć metodą zgrzewania
elektrooporowego, przy zastosowaniu kształtek (fittingów) mufowych.
Odcinek gazociągu z rur stalowych łączyć na styk czołowy przez spawanie gazowe.
Przejście poziomego odcinka stalowego w pion gazowy wykonać przy użyciu łagodnego łuku
(kolana) – giętego na zimno. Pion gazowy w szafce gazowej zakończyć ćwierć obrotowym
kurkiem sferycznym DN25 Pn 0,6 [MPa].
Stalowy odcinek gazociągu ułożony w ziemi winien posiadać izolację antykorozyjną zgodnie
z projektem Polskiej Normy „Gazownictwo. Sieć gazowa. Powłoki z samoprzylepnych taśm
z tworzyw sztucznych na rurach stalowych. Wymagania i badania”. Klasa obciążeń B. Izolację
należy wykonać przez nałożenie taśmy polietylenowej firmy “POLYKEN”, nawijanej na
dokładnie oczyszczone i odtłuszczone rury – uprzednio zagruntowane preparatem “Primer”.
Powłoka powinna składać się z dwóch warstw:
- taśmy czarnej izolacyjnej,
- taśmy żółtej ochronnej.
Pion gazowy zaizolować do wysokości 0,3 [m] ponad poziom terenu. Pozostałą część nad
terenem izolować nakładając pokrycie malarskie A1-L-A0 wg normy BN-76/8976-05 w kolorze
żółtym.
Skrzyżowanie przyłącza z siecią chłodu wykonać w rurze stalowej dn 50, wewnątrz rury
zaizolować pianką poliuretanową. Na zewnątrz rurę stalową zaizolować taśmami z foli
polietylenowej.
Roboty ziemne związane z budową projektowanego przyłącza gazowego należy prowadzić
z zachowaniem wymogów rozporządzenia Ministra Przemysłu i Handlu nr 47 z dnia 10.05.89r.
w sprawie warunków technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych sieci gazowych
/Dz. U. Nr 4 z 1989r./ oraz z zachowaniem wymogów normy PN-68/B-06050. Głębokość
wykopu 1,0 [m] poniżej poziomu terenu. W miejscu włączenia wykonać wykop montażowy o
wymiarach 1,5 x 1,5 [m] i głębokości 0,5 [m] poniżej czynnego gazociągu.
Rury muszą być ułożone w gruncie bezkamienistym. Gruz, beton i inne twarde przedmioty
muszą być bezwzględnie usunięte. Dno wykopu musi być wyrównane tak, aby rura
przewodowa wzdłuż całej swej długości i na 1/4 obwodu opierała się o podłożu. W gruncie
suchym, piaszczystym i bezkamienistym wyrównane dno może stanowić naturalne podłoże do
ułożenia rur. W innych przypadkach należy stosować podsypkę z piasku lub ziemi bez kamieni.
Grubość warstwy podsypkowej ustala się na minimum 10 [cm]. Przy zasypywaniu przewodów
pierwsza warstwa zasypki może być wykonana jedynie z piasku lub ziemi bez kamieni.
Wysokość tej warstwy ustala się na minimum 30 [cm] ponad górną krawędź rury. Zaleca się
ubicie zasypki po obu stronach rury ręcznymi ubijakami drewnianymi. Użycie żwiru jako zasypki
jest niedozwolone. Dalsze zasypywanie przewodu wykonuje się przy użyciu ziemi z wykopu.
Nakrycie gazociągu nie może być mniejsze niż 0,8 [m]. Przed zasypaniem przyłącza sporządzić
inwentaryzację geodezyjną.
Na wysokości 0,3 [m] nad gazociągiem należy ułożyć taśmę znacznikową z tworzywa
sztucznego (siatki, folii) w kolorze żółtym typu 211.
Próbę szczelności gazociągu należy wykonać z zachowaniem wymogów normy PN-92/M34503 pn. “Gazociągi i instalacje gazownicze. Próby rurociągów”. Ciśnienie próby 0,4 [MPa].
Czas trwania próby – 24 [h]. Rurociąg należy uznać za szczelny, jeżeli po zakończeniu próby
nie stwierdzi się żadnych nieprawidłowości na wykresie pomiarowym przyrządu rejestrującego
zmienność ciśnienia.
Instalację wykonać z rur stalowych czarnych typ R lub R35 o średnicy DN 25 łączonych
poprzez spawanie gazowe. Instalację gazu prowadzić po ścianach równolegle lub prostopadle
do ścian i stropów. Przejście przewodów gazowych przez przegrody konstrukcyjne należy
prowadzić w rurach ochronnych stalowych. Przestrzeń między rurą ochronną a przewodową
należy wypełnić sznurem smołowym i masą bitumiczną lub inną nie powodującą korozji rur
(ogniochronną elastyczną masą uszczelniającą CP 601 S prod. HILTI).
Dla uszczelnienia połączeń mufowych stosować taśmę teflonową typu Tefalix lub
żywicy beztlenowej Gebetauche-Gaz. Przed modułem kogeneracyjnym zamontować filtr gazu,
kulowy zawór odcinający i manometr.
Przewody instalacji gazowej muszą być wyraźnie oznaczone, pomalowane 2 x farbą
ftalową w kolorze żółtym.
Kontrolę szczelności przeprowadzić za pomocą sprężonego powietrza dwuetapowo :
- o ciśnieniu 50 kPa przez 30 minut bez połączenia urządzeń gazowych ze szczelnym
zamknięciem końcówek rur;
- o ciśnieniu 15 kPa po podłączeniu urządzeń gazowych.
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 10 z 14
SXXPROJEKT
W przypadku 3-krotnej próby szczelności o wyniku ujemnym należy całą instalację wykonać na
nowo.
11. Wytyczne branżowe.
11.1 Część budowlana.
W zakresie prac budowlanych należy zrealizować:
- wykonać fundament pod kontenery wg załączonego rysunku,
- na wykonanym fundamencie posadowić dwa kontenery 20 stopowe wyposażone w
urządzenia wg niniejszego projektu,
- wokół terenu zabudowanego kontenerami oraz istniejącym agregatem wody lodowej
wykonać ogrodzenie panelowe do wys. 1,5 m z elementami prefabrykowanymi cokołu,
istniejące ogrodzenie agregatu wody lodowej należy zdemontować, w ogrodzeniu
wykonać furtkę o szer. 1 m wyposażoną w zamek, długość całkowita ogrodzenia wynosi
52 m.
11.2. Część elektryczna.
W zakresie robót elektrycznych wykonać przyłącz elektryczny do kontenerów zgodnie z
planem sytuacyjnym. Wyposażyć kontenery w instalacje, osprzęt i urządzenia elektryczne
zgodnie z opisem kontenerów zawartym w niniejszym projekcie.
12. Uwagi końcowe i wnioski wykonawcze.
Instalację cieplną należy poddać próbie szczelności na zimno oraz na gorąco. Przed
przystąpieniem do próby na gorąco system cieplny i chłodniczy powinien pracować przez min.
24 godziny. Wynik próby uważa się za pozytywny, jeżeli cała instalacja nie wykazuje
przecieków ani roszenia, a po schłodzeniu nie stwierdzono uszkodzeń i trwałych odkształceń.
Następnie przeprowadzić 72 godz. rozruch technologiczny w układzie zamontowanych
urządzeń oraz całej systemu wraz ze spisaniem protokołu rozruchowego określającego
parametry pracy, wykonane nastawy oraz osiągnięcie zdolności do eksploatacji.
Uruchomienia urządzeń winien dokonać autoryzowany serwis firmy Viessmann oraz
SorTach AG. Całość robót należy wykonać zgodnie z projektem, aktualną sztuką budowlaną,
obowiązującymi przepisami oraz zgodnie z warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót
budowlano - montażowych Tom II - Instalacje sanitarne i przemysłowe.
........................................................
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 11 z 14
SXXPROJEKT
OŚWIADCZENIE
Oświadczam, że opracowany projekt wykonawczy został wykonany
zgodnie z warunkami technicznymi, obowiązującymi przepisami technicznobudowlanymi, aktualnymi normami, wytycznymi i sztuką budowlana, oraz został
wykonany w stanie kompletnym z punktu widzenia celu, któremu ma służyć
.....................................................
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 12 z 14
SXXPROJEKT
13. Wykaz urządzeń, armatury i elementów układu trigeneracji.
L.p.
1
1
2.
3
4
5
6
7.1.
7.2.
8
9
10
11
12
12.1
13
14
15
Z1
Z2
Z2A
Z3
Z4
Z5
Z6
Z7
F1
F2
Zz1
ZR1
ZR2
Zb1
Zs
Wyszczególnienie urządzeń i armatury
2
Moduł kogeneracyjny VITOBLOC 200 EM-18/36 o mocy
elektrycznej 18 kW i mocy cieplnej 36kW
Chiller absorpcyjny ACS 15 o mocy 11-23 kW
Stacja pomp PCS 15W
Re-cooler RCS 15 o mocy 42 kW
Zasobnik buforowy Vitocell 100E typ SVP o pojemności 750 litrów
z izolacją termiczną, PN=10bar
Zasobnik buforowy Vitocell 100E typ SVP o pojemności 400 litrów
z izolacją termiczną, PN=10bar
Naczynie przeponowe NG 80, PN6bar ze złączem samo
odcinającym SUR 1”
Naczynie przeponowe NG 25, PN6bar ze złączem samo
odcinającym SUR 3/4”
Zawór trójdrogowy gwintowany, DN=25mm, PN10 z napędem
elektrycznym
Pompa obiegowa c.o. ALPHA 25-60 o połączeniu gwintowanym
Licznik ciepła z przepływomierzem ultradźwiękowym, DN20mm, z
kompletem czujników temperatury i przelicznikiem ciepła
Aktywny system bezpieczeństwa instalacji gazowej GAZEX,
moduł MD-2Z.A.
Detektor (czujnik) gazu DEX umieszczony w pomieszczeniu
modułu kogeneracyjnego
Sygnalizator awarii instalacji gazowej typ SL-21
Zawór elektromagnetyczny typ MAG-3, dn=25mm
Zawór odcinający elektromagnetyczny, gwintowany, DN=32mm,
PN=10 bar
Skrzynka zewnętrzna instalacji gazowej 60x40x25
(dopasować na budowie)
Zawór kulowy gwintowany c.o. dn=40mm,PN=1,0MPa,
Tmax=110C
Zawór kulowy gwintowany c.o. dn=32mm,PN=1,0MPa,
Tmax=110C
Zawór kulowy gwintowany c.o. dn=50mm,PN=1,0MPa,
Tmax=110C
Zawór do instalacji z miedzi c.o. dn=35x1,5mm,PN=1,0MPa,
Tmax=110C
Zawór instalacji gazowej dn=25mm,
Kurek główny instalacji gazowej dn=25mm,
Zawór elektromagnetyczny instalacji wodociągowej, Dn=32mm
Zawór instalacji PP, Dn=32mm
Filtr siatkowy instalacji c.o., Dn=32mm, PN=1,0MPa, Tmax=110C
Filtr siatkowy instalacji z PP, Dn=32mm, PN=1,0MPa,
Tmax=110C
Zawór zwrotny instalacji c.o., Dn=32mm, PN=1,0MPa,
Tmax=110C
Zawór regulacyjny 10-cio nastawny do instalacji c.o. Dn=80mm,
PN=1,0MPa, Tmax=110C
Zawór regulacyjny 10-cio nastawny do instalacji c.o. Dn=40mm,
PN=1,0MPa, Tmax=110C
Zawór bezpieczeństwa SYR typ 1915 o połączeniu gwintowanym,
wielkość G3/4”, nastawa 4 bar,
Zawór kulowy, gwintowany c.o., dn=15mm, PN=1,0MPa,
Tmax=110C
J.m.
3
Ilość
4
kpl
1
kpl
kpl
kpl
1
1
1
kpl
1
kpl
1
kpl
1
kpl
1
kpl
1
kpl
1
kpl
1
kpl
1
kpl
1
kpl
kpl
1
1
kpl
2
kpl
1
szt
2
szt
14
szt
6
szt
4
szt
szt
szt
szt
szt
1
1
1
1
1
szt
1
szt
1
szt
1
szt
1
kpl
3
szt
4
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 13 z 14
SXXPROJEKT
FZB
FS1
FS1
FR
M
T
EV
0
1
Dodatkowy czujnik temperatury modułu kogeneracyjnego
szt
1
Czujnik temperatury górnej części zasobnika
szt
2
Czujnik temperatury dolnej części zasobnika
szt
2
Czujnik temperatury powrotu modułu kogeneracyjnego
szt
1
Manometr tarczowy o zakresie 0-0,6 MPa z kurkiem trójdrogowym
szt
10
0
Termometr o zakresie 0-100 C
szt
4
Połączenie elastyczne modułu kogeneracyjnego z instalacją
szt
2
grzewczą
Automatyczny odpowietrznik z zaworem stopowym
szt
3
PRZYŁĄCZ GRZEWCZY I CHŁODU ORAZ INSTALACJE CHŁODU I GRZEWCZA
Rura preizolowana typu PEX pojedyncza 50x4,6/175, 6 bar/95ºC
m
47
2
Rura preizolowana typu PEX pojedyncza 63x5,8/175, 6 bar/95ºC
m
62
3
Złączka 40, 6 bar z końcówką do wspawania
szt
4
4
Złączka 50, 6 bar z końcówką do wspawania
5
Złączka kolano 40-50 6 bar
szt
szt
4
8
6
Zestaw do izolacji kolana 200/175/140
szt
8
7
Rękaw do przejścia przez mur 200/175
szt
8
8
Końcówka gumowa z pierścieniem zaciskowym 32-50/175
szt
4
9
Końcówka gumowa z pierścieniem zaciskowym 63-75/175
szt
4
10
Taśma ostrzegawcza
m
110
11
Rura stalowa czarna dn 50 do instalacji grzewczej
m
42
m
42
m
185
m
185
Izolacja termiczna dla rury grzewczej dn 50, gr 25mm dla
12
13
parametrów normowych
Rura stalowa czarna dn 50 do instalacji chłodniczej
Izolacja termiczna kauczukowa rurociągu chłodniczego
14
dn 50 gr 22 mm dla parametrów normowych
PRZYŁĄCZ GAZU I INSTALACJA GAZOWA
1
Rura z polietylenu klasy PE 80 SDR 11 Dz 32x3
m
14
2
Łuk PE 32 90º
3
Rura stalowa bez szwu dn 25 (26,9x2,3)
m
12
4
Rura ochronna stalowa dn 80 L=3 m
szt
1
5
Rura ochronna stalowa dn 80 L=5 m
szt
1
6
Połączenie PE/STAL
szt.
2
7
Kurek DN25 Pn 0,6 [MPa].
szt
1
8
Taśma ostrzegawcza żółta
m
14
9
Taśma lokalizacyjna
m
14
2
PRZYŁĄCZ WODY I INSTALACJA WODOCIĄGOWA
1
Rura PE80 SDR 13,6 Dz 40
m
10
2
Zasuwa dn 32 z obudową i skrzynka uliczną
kpl
1
kpl
1
Zestaw wodomierzowy dn 15 z filtrem i zaworami
3
odcinającymi
PWSZ w Jarosławiu
Projekt układu trigeneracji budynku dydaktycznego z biblioteką PWSTE w Jarosławiu
XX Strona 14 z 14