Galeria Jednego Obrazu prowadzenie Magdalena Bral, Dział Sztuki

Galeria Jednego Obrazu
prowadzenie Magdalena Bral,
Dział Sztuki Muzeum Romantyzmu w Opinogórze
8.06.2014 r.,
Aleksander Kotsis, Śmierć na zesłaniu, 1864
wł. Muzeum Narodowe w Warszawie
Aleksander Kotsis (ur. 30 V 1836, zm. 7 VIII 1877) - malarz krakowski, jeden z prekursorów realizmu
w malarstwie pejzażowo-rodzajowym w tamtejszym środowisku artystycznym.
Pochodził z rodziny chłopskiej. Od 1850 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem
Stattlera, Łuszczkiewicza; przyjaźnił się m.in. z Janem Matejką i Arturem Grottgerem. W 1860 roku otrzymał
stypendium rządowe na dalsze studia w Wiedniu. W roku 1862 wrócił do Krakowa.
W 1871-75 przebywał głównie w Monachium. W 1875 wrócił do rodzinnego Podgórza dotknięty nieuleczalną
chorobą mózgu. Pochowany został na Starym Cmentarzu Podgórskim, dokładna lokalizacja grobu nieznana.
Malował przede wszystkim codzienne sceny z życia małopolskiego ludu. Był wielkim miłośnikiem gór, co
znalazło odzwierciedlenie w pięknych krajobrazach. Tworzył też portrety i liczne studia głów wieśniaków
i górali. Twórczość artysty, a szczególnie jego szkice olejne, bardzo wysoko cenili koloryści.
Opis obrazu:
W drewnianej szopie, wśród zgromadzonych zesłańców, artysta przedstawił kobietę na łożu śmierci
trzymającą w rękach krzyż. Nad konającą pali się żagiew, z której unosi się dym. Przy posłaniu zrobionym ze
zgrzebnego płótna i prawdopodobnie z kamieni leży rozerwany łańcuch - symbol niewoli, którą bohaterka,
umierając, zwyciężyła. Postać zmarłej jest jasna, owinięta w białe ubranie, które przypomina całun Chrystusowy.
Zakratowane okno szopy to kolejny symbol niewoli. Kompozycja Kotsisa z przedstawieniem śmierci zesłanki
jest jedną z pierwszych manifestacji mesjanistycznego ujęcia polskiej martyrologii powstańczej w sztuce.