Jarosław Szczepanik, Wykład 10
Transkrypt
Jarosław Szczepanik, Wykład 10
PRACA LICENCJACKA Informatyka I, Wykład 7 Jarosław Szczepanik Instytut Biologii Eksperymentalnej i Biotechnologii Roślin Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Plan prezentacji 1 Praca licencjacka Konstrukcja licencjatu 2 Poszukiwanie literatury Gdzie szukać? 3 Normy cytowania Wstęp Przykłady stylu cytowania J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Normy cytowania Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Wymogi podstawowe praca powinna być napisana samodzielnie sprawdzana pod kątem popełnienia plagiatu podlega recenzji – musi spełniać standardy pracy naukowej podlega dyskusji i ocenie J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Formatowanie dokumentu marginesy – co najmniej 2,5 cm (lewy na bindowanie, prawy dla recenzentów) odstępy – 1,5 (dla recenzentów) druk jednostronny (pamiętać o układzie strony) – zwłaszcza wersja dla recenzenta czcionka szeryfowa, wielkość 12 pt, tytuły – 14–16 pt ostateczną formą składanej pracy jest plik pdf zatytułowany według zadanego standardu niekiedy wymagane jest dołączenie pliku tekstowego (.doc, .odt, pliki LATEX-a) w celu sprawdzenia pracy pod kątem plagiatu J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Język pracy licencjackiej preferowana forma bezosobowa (mierzono, badano) prace pisane w pierwszej osobie wyglądają nieprofesjonalnie unikamy żargonu, anglicyzmów mile widziane podawanie w nawiasach angielskich nazw metod, czasem również związków chemicznych, zwłaszcza kiedy pojawiają się po raz pierwszy w tekście jeśli stosujemy skróty, wyjaśniamy je po pierwszym ich użyciu w tekście J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Strona tytułowa zazwyczaj z góry określona przez jednostkę studenta (szukać na stronie wydziału, pytać w dziekanacie) wzór strony tytułowej dostępny w sieci logo uczelni/wydziału ściągać z tej samej strony (odpowiednia rozdzielczość, tło, wzór) nieodpowiednia strona tytułowa może zadecydować o odrzuceniu pracy ze względów formalnych J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Spis treści generować automatycznie nie przesadzać z głebokością spisu treści – co najwyżej do 3 podrozdziałów! przy bardziej szczegółowym spisie treści praca staje się nieczytelna jako rozdziały pracy główne jej części (Wstęp, Metodyka, itd.) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Streszczenie streszczenie (abstrakt) – zazwyczaj maksymalnie jedna strona niejednokrotnie ograniczony objętościowo przez wymagania formalne wersja polska/angielska (wymogi) musi zawierać esencję wstępu, sformułowany cel pracy, zarys metod użytych do jego osiągnięcia, podsumowanie wyników oraz krótkie wnioski pod streszczeniem najczęściej słowa kluczowe, nawiązujące do tematyki pracy ułatwiają wyszukiwanie pracy w bazach danych J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Wstęp część pracy zarysowująca tło literaturowe podejmowanej problematyki dlaczego temat pracy jest interesujący? czy praca wyjaśni jakiś problem badawczy? co wiadomo na ten temat? w jaki sposób praca poszerzy wiedzę w temacie? perspektywy ewentualnych wyników, konsekwencje podjęcia badań J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Cel pracy najkrótsza część pracy sformułowanie problemu badawczego najlepiej w postaci hipotezy badawczej (celem pracy było zweryfikowanie hipotezy mówiącej że. . . ) jedna z najważniejszych części pracy dla recenzentów cel musi być sformułowany jasno! można wspomnieć, jakimi metodami zostanie osiągnięty cel pracy J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Metodyka (Materiał i metody) ta część różni się w zależności od charakteru pracy przy pracach terenowych konieczny opis terenu badań (położenie, charakterystyka) opis obiektu badań (systematyka, stosowane odmiany, źródło nasion, komórek, itp.) opis poszczególnych metod, z krótkim przypomnieniem, dlaczego stosowano takie a nie inne przy opisie sprzętu podajemy nazwę modelu, producenta, kraj, miejsce wykonania badań metody badań opisujemy krótko, szczegóły podając tylko wówczas, gdy modyfikujemy protokół jeśli korzystamy ze znanej metody, podajemy źródło J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Wyniki w tej części przedstawiamy wyniki badań nie dyskutujemy ich podzielić na podrozdziały według metod umieszczać rysunki, zdjęcia i tabele pamiętać o konsekwencji oznaczeń na wszystkich rysunkach i w tabelach (wyrównanie tekstu, liczba cyfr znaczących) w tekście opis wyników (co zaobserwowano, co wzrosło, co zmalało, jak zachowywał się obiekt badań) przy opisie odwołania do rysunkówi tabel (automatyczne) jedna z niewielu części pracy, gdzie nie powołujemy się na literaturę J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Wyniki podpisy rysunków i tabel muszą być samowyjaśniające skróty w podpisach/opisach należy wyjaśniać tabele podpisujemy u góry, rysunki i zdjęcia pod spodem numerowanie – automatycznie, oddzielnie tabele, oddzielnie rysunki numerujemy kolejno (Rys. 1, Rys. 2, itd) albo według rozdziałów (Tab. 2.1, Tab. 3.1, Tab. 3.2, itd) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Dyskusja najtrudniejsza część pracy porównanie swoich wyników z danymi literaturowymi odniesienie się do celu pracy – na ile udało się go osiągnąć? ogólne wnioski wynikające z uzyskanych danych wynik nie jest wnioskiem! (można tu co najwyżej napisać, iż np. spadek stężenia świadczy o. . . ) podobnie jak we wstępie i metodyce, tutaj dużo cytowań dobrze podzielić dyskusję na identyczne podrozdziały jak część wynikową jeśli rozdział wyniki nie jest obszerny, można zawrzeć w nim dyskusję (wówczas wyniki dyskutujemy na od razu po ich przedstawieniu) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Podsumowanie krótka część, bardzo ważna, dobra dla recenzenta przypomnienie celu pracy, podsumowanie uzyskanych wyników i wniosków bardzo często wyniki i wnioski są wypunktowywane J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Spis literatury na końcu pracy więcej miejsca poświęcimy mu w dalszej części prezentacji J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Części dodatkowe wykaz skrótów – tuż przed spisem treści spis tabel i rysunków – na samym końcu lub po spisie treści dedykacja i podziękowania – po stronie tytułowej lub na samym końcu wszystkie wymienione tu części są opcjonalne J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Praca eksperymentalna a praca teoretyczna w pracy teoretycznej brak części metodycznej i wynikowej jest to obszerny przegląd literatury i jej analiza kończy się wyciągniętymi zeń wnioskami J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Licencjat a sprawa polska pisząć pracę w obcym języku należy sobie zdawać sprawę z różnic typograficznych i odmiennejkonstrukcji pracy zwracać szczególną uwagę na: rodzaj separatora miejsc dziesiętnych, obecność/brak wcięć akapitowych w różnych częściach tekstu, sposób używania cudzysłowów w niektórych krajach każda część pracy eksperymentalnej (część genetyczna, część fizjologiczna, itp. są traktowane jak minipraca i każda z nich posiada własne rozdziały opisujące metodykę, wyniki, a nawet dyskusję J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Jak zacząć? Źródła literatury: książki i artykuły polecane przez promotora docieranie do innych prac na podstawie spisu literatury przeczytanych pozycji odnośniki literaturowe ze stron internetowych samodzielne przeszukiwanie internetu subskrypcja spisu treści wybranych czasopism automatyczne powiadomienia o nowych artykułach według tytułu/słowa klucza, itp. prośba do autora o wysłanie pliku pdf/reprintu J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Książki Źródła: katalogi biblioteki wydziałowej/uczelnianej NUKAT Katalogi Centralne Biblioteki Narodowej projekt Gutenberg (zwłaszcza stare książki) Plusy dodatnie i plusy ujemne: pozwalają się zorientować, czy dana pozycja jest gdzieś dostępna (+) wiele bibliotek nie podaje aktualnych informacji na temat swoich zbiorów (-) rzadko aktualizowane (-) częste pomyłki (-) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Publikacje naukowe, aka artykuły odwieczny problem praw autorskich: wydawnictwa vs autorzy większość wydawnictw nie udostępnia zawartości czasopism za darmo biblioteki muszą wykupywać dostęp (niekiedy z opóźnieniem) niektóre czasopisma są w pełni darmowe (np. PLOS One) bazy czasopism typu Open Access (BioMed Central; lista wszystkich takich baz) niektórzy autorzy/jednostki umieszczają pliki pdf na swoich stronach (teoretycznie wbrew prawu) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Artykuły już opublikowane Dr Google: najłatwiejszy i najszybszy sposób wyszukania artykułu wyjątkowo dobry, gdy szukamy konkretnej pozycji lepiej szukac w formacie TYTUŁ.pdf wyszukiwanie ogólne może zająć nieco czasu, zależy od precyzji przeszukiwania baza Google Scholar przyspiesza szukanie, ale kieruje głównie do stron wydawnictw J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Artykuły już opublikowane Inne bazy: Scirus – wygodniejszy niż Google Scholar ale ogólne wyszukiwanie prowadzi na fora internetowe itp. Scopus – bardzo dobry, rozmaite opcje wyszukiwania, jednak dostępny tylko z sieci uczelnianych (płatny) JStor – cenne zbiory starych publikacji (dostępny przez naszą bibliotekę) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Najnowsze publikacje Alerty o spisie treści najnowszych numerów czasopism: strony głównych wydawców oraz ważnych czasopism (Nature Publishing Group (Nature), AAAS (Science), PNAS, PLOS One, Springer, ScienceDirect, Blackwell Publishing, Oxford Journals) założenie tam konta pozwala zarządzac subskrypcjami (zakładka ALERTS) wybieranie listy czasopism, które nas interesują najlepiej zaznaczyć przysyłanie jedynie spisów treści nowych numerów pisma (w przeciwnym razie zaleją nas maile o każdym nowym artykule przyjętym do druku) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Najnowsze publikacje Alerty o nowych artykułach z interesującej nas dziedziny: niektóre bazy (np. Google Scholar, Scopus) pozwalają na założenie konta i personalizację powiadomień na podstawie słów kluczy i/lub np. tytułów czy zawartości streszczenia we wszystkich nowych artykułach w bazie użytkownik dostaje maila z powiadomieniami w wybranych odstępach czasu najbardziej wygodna metoda śledzenia bieżącej literatury opcja dla narcyzów – śledzenie cytowań wybranego artykułu J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Aplikacje do zarządzania literaturą najpopularniejszy: readcube pozwala na oglądanie suplementów (normalnie ściągamy je oddzielnie; wyjątek PNAS), pozycji literaturowych i powiązanych artykułów, zarządzanie swoimi zasobami, zaznaczenia i notatki w artykułach obecnie tylko Windows i Mac J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Co i kiedy należy cytować? cytacje (cytowania) są tarczą chroniącą przed oskarżeniem o plagiat lub kradzież własności intelektualnej cytujemy, kiedy opisujemy cudze wyniki, metody, definiujemy stworzone już pojęcia lub odnosimy się do obecnego stanu wiedzy cytowania pojawiają się w rozdziałach Wstęp/Przegląd literatury/Częśc teoretyczna, Metodyka, Dyskusja unikamy powoływania się na literaturę w streszczeniach, w rozdziałach Cel, Wyniki, Wnioski powołujemy się na publikacje, książki, strony internetowe, prace magisterskie czy rozprawy doktorskie J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Cytowania w tekście i Spis literatury jeśli jakaś część tekstu opisuje cudze badania/definicje, na bieżąco zaznaczamy to przy adekwatnych fragmentach jeśli przepisujemy coś „żywcem” (dozwolone w przypadku definicji lub bezpośrednich cytatów danej osoby), tekst umieszczamy w cudzysłowie jeśli piszemy o cudzych wynikach czy definiujemy jakieś pojęcie opierając się na publikacji, nie stosujemy cudzysłowu a tylko zaznaczmy (najczęściej „po fakcie”) skąd pochodzi informacja wszystkie cytowane prace, książki i zasoby internetowe muszą się znaleźć na końcu pracy/artykułu każda pozycja musi zawierać pełne dane bibliograficzne, tak aby czytelnik mógł dotrzeć do oryginału J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Spis literatury Spis literatury umieszczamy na końcu pracy ale przed załącznikami rozpoczynamy nagłówkiem Spis literatury, zaś w samej liście nie stosujemy podkreśleń, raczej unikamy pogrubień (czasem pogrubia się numer czasopisma czy początek podawania źródła rozdziału z książki) i kursywy (wyjątek nazwy łacińskie rodzajowe i gatunkowe; spotyka się też nazwy czasopism pisane kursywą) pozycje umieszczamy w porządku alfabetycznym wg nazwiska pierwszego autora (dopuszczalne numerowanie) prace tego samego autora w kolejności alfabetycznej tytułów lub chronologicznie dla przejrzystości wcinamy kolejne (>1) wiersze tej samej pozycji J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Humaniści vs Ścisłowcy nieco inaczej wygląda cytowanie w pracach humanistów i w naukach ścisłych humaniści najczęściej powołują się na olbrzymią liczbę pozycji, a także piszą dłuższe prace system ścisły (nazwisko w nawiasie i lista pozycji na końcu są niewygodne dla humanistów system humanistów – przypisy na bieżąco (rozpraszają, ale ułatwiają pracę np. z jednoczesnym śledzeniem tekstu źródłowego) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Pan Ibidem i Pani Opcit w celu skrócenia przypisów humaniści stosują: ibidem (ibid) = tamże. Przykład: Jak stwierdził Sratchkovich, zgodnie z semiologią dekonstruktywistyczną, postawienie znaku w miejsce samej rzeczy jest wtórne i doraźne1 . Poprzez swoją feminizującą transcendentność jest ono wtórne wobec pierwotnej zagubionej obecności2 . Stosowane, kiedy kilka kolejnych przypisów tyczy się jednej pozycji oraz Op.cit. – opus citatum = cytowane poprzednio; stosowane, gdy ta sama pozycja pojawia się kilka przypisów później 1 R. Sratchkovich, Konstruktywizm dekonstruktywizmu. 2011. Acta Artefacta, 9: s. 73. 2 Ibid., s. 123. J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Normy cytacji ustalone reguły na przytaczanie różnego typu prac (książka, doktorat, publikacja) o określonej liczbie autorów, wieku określone zarówno dla cytowania w tekście jak i dla spisu literatury zawiera wskazówki pozwalające unikać plagiatu i wytyczne budowania listy cytowań wielość norm, jednak w naukach ścisłych przeważa kilka: APA (American Psychological Association) i Harvard, rzadziej Chicago czy MLA możliwe drobne odstępstwa, jednak zawsze styl cytowania powinien być jednorodny dla całej pracy! J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Cytowanie dosłowne Cytowanie w tekście: „Platforma węglanowa to to główny element węglanowego systemu depozycyjnego i rozciąga się od strefy poniżej strefy pływów po dolną krawędź szelfu węglanowego” (Dowgiałło, 2002, s. 123) standard APA zawsze wymaga przecinka po nazwisku cytowanie „żywcem” obliguje nas do podania strony, czego nie robimy w innych przypadkach Cytowanie w spisie literatury: Dowgiałło K. R. 1999. Rola platform węlanowych w powstawaniu złóż ropy naftowej. Geografia w szkole, 29, 111–133. J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Powoływanie się na publikację Cytowanie w tekście: nie podajemy numerów strony, tylko autora i datę uwaga na zagnieżdżenie cytowania w tekście! np: W komórkach stransformowanych stwierdzono podwyższoną zawartość proliny (Liedke, 1999) ale: Liedke (1999) zaobserwował podwyższoną zawartość proliny w komórkach transformowanych. . . Cytowanie w spisie literatury: Liedke C. E. J. (1999). Aminoacid metabolism in mice cells with increased phenylalanine hydroxylase. PNAS 128, 1211–1223. po polsku data publikacji najczęściej bez nawiasów J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Publikacja z dwoma autorami Cytowanie w tekście: (Flugel i Golonka, 1999) Flugel i Golonka (1999) badali. . . Cytowanie w spisie literatury: Flugel H. A. S., Golonka J. (1999). Carbohydrate platforms in Phanerozoic. Geology 18(2), 11–19. możliwe pomijanie spacji pomiędzy literami imion lub nawet kropek (Flugel H.A.S. lub Flugel HAS) spotykane nazwiska autorów kapitalikami tytuły pism mogą być skrótami (Journal of Experimental Botany lub J. Exp. Bot), tyle że skróty są oficjalne (najlepiej sprawdzac w spisie literatury różnych artykułów) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Publikacja z trzema – pięcioma autorami Cytowanie w tekście: (Flugel i in., 1999) Flugel i współpracownicy (1999) badali. . . zamiast i współpracownicy, możliwe inni Cytowanie w spisie literatury: podobnie jak przy dwóch autorach, ale wymieniamy wszystkich jeśli publikacja jest wysłana do druku, nie podajemy stron, a zamiast roku – (w druku) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Publikacja powyżej pięciu autorów Cytowanie w tekście: tak jak przy 3–5 autorach Cytowanie w spisie literatury: wymieniamy tylko pierwszego, po czym dopisujemy i in. (1999) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Cała książka Cytowanie w tekście: tak samo jak artykuł naukowy (wcześniejsze slajdy) Cytowanie w spisie literatury: Dowgiałło K., Adamski B. (2002). Słownik geologiczny. PWN, Warszawa spotykane warianty z całkowitą liczbą stron oraz numerem wydania data w nawiasie to oryginalny standard APA. Można go pominąć, zwłaszcza po polsku J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Rozdział z książki Cytowanie w tekście: tak samo jak artykuł naukowy Cytowanie w spisie literatury: Arbuz A., Biernat B. (2002). Water content in watermelons. W: M. Marchlewski (red.) Water content in crops. (ss. 332–245). Springer Verlag, Dodrecht. można spotkać też nieco różne wersje (bez kursywy, strony na samym końcu, W: zamiast W:, pierwsze nazwisko redaktora/ów, potem imię/ona) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Doktorat, praca magisterska/licencjacka Cytowanie w tekście: tak samo jak artykuł naukowy Cytowanie w spisie literatury: Śledziewski, P. (2000). Wpływ wybranych czynników na szybkość dojrzewania solonych śledzi (rozprawa doktorska). Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW, Warszawa. J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Doniesienie konferencyjne Cytowanie w tekście: tak samo jak artykuł naukowy Cytowanie w spisie literatury: Thomas, S. (1993, May). Who says there’s a dominant ideology and what happens if that concept is falsified? Referat przedstawiony na Annual Meeting of the International Communication Association, Mysie Kiszki. J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Materiały internetowe w tekście tak samo jak pozostałe Nazwisko, I. (rok). Tytuł artykułu. Tytuł czasopisma, nr tomu(nr), strony. doi: xxxx Nazwisko, I. (rok). Tytuł artykułu. Tytuł czasopisma, nr tomu, strony. Pozyskano z http://xxx doi = Digital Object Identifier (na stronie wydawcy) DOI wymagane także przy składaniu artykułów do druku unikamy powoływania się na strony internetowe, fora itp. J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Cytowanie kilku publikacji naraz problem jedynie w tekście porządek alfabetyczny lub chronologiczny oddzielamy średnikiem (Baluska i in., 2009; Robards i Oparka, 2011) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Wiele publikacji jednego autora jak publikacje z różnych lat, układamy chronologicznie jak kilka publikacji z tego samego roku, układamy tytułami, oznaczając je przy roku (1999a, b. . . ) J. Szczepanik Informatyka I, W.7 Praca licencjacka Poszukiwanie literatury Normy cytowania Standard „matematyczny” w tekście pozycje cytowane jako [1], [2,3], [1, 4, 21] itp. w spisie literatury pozycje jako kolejne numery wynika z używania TEX-a (przez długi okres był to jedyny sposób na zamieszczanie spisu literatury w tym języku) w naukach bioloicznych stosowany z rzadka, aczkolwiek się zdarza J. Szczepanik Informatyka I, W.7