here - EduAkcja. Magazyn Edukacji Elektronicznej

EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej
nr 1 (11)/2016, str. 81—84
E-edukacja językowa na UW: Języki obce na platformie
edukacyjnej COME UW w latach 2003–2015
Monika Galbarczyk
Uniwersytet Warszawski
[email protected]
Artykuł jest streszczeniem referatu „Ze ścieżki na autostradę – czyli skąd wyruszyliśmy i dokąd zmierzamy w internetowych kursach językowych na platformie edukacyjnej COME UW”na konferencji XV Uniwersytet Wirtualny
2015 w dn. 25.06.2015.
Internetowe kursy języków obcych na platformie edukacyjnej Centrum Otwartej i Multimedialnej Edukacji Uniwersytetu Warszawskiego (COME UW) wpisały się na stałe w nauczanie
języków na Uniwersytecie Warszawskim. Ich różnorodność pod względem treści i formy
umożliwia studentom wybór właściwego kursu na każdym etapie studiów, zarówno w czasie
przygotowania do udziału w lektoracie, czyli zdiagnozowania własnego poziomu zaawansowania językowego (COME oferuje językowe testy poziomujące on-line), jak i podczas rozwijania umiejętności językowych (COME oferuje kursy językowe on-line tzw. e-lektoraty), a także
w trakcie przygotowania do językowych egzaminów certyfikacyjnych (COME oferuje kursy
certyfikacyjne i repetytoryjne on-line).
Poniższy artykuł przedstawi powyżej opisane etapy, pokazując w jakiej dynamice i w jakim
zakresie platforma edukacyjna COME UW sprawdza się w przekazywaniu i testowaniu wiedzy
oraz kompetencji językowych, czyli w jaki sposób wychodzi naprzeciw potrzebom studenta
i wykładowcy UW.
Pierwsze próby wdrożenia nauczania języka angielskiego przez Internet na Uniwersytecie
Warszawskim, w szczególności przez platformę edukacyjną, COME UW podjęło w 2003 r.
Ponieważ założeniem było, że uczestnictwo w kursie on-line będzie wymagało od uczestników umiejętności dwojakiego rodzaju, tj. umiejętności komputerowych (obsługa komputera
oraz poruszanie się na platformie edukacyjnej) i umiejętności językowych, postanowiono,
że wyjściowy poziom języka na oferowanych kursach nie powinien być niższy niż B2.
W ofercie edukacyjnej znalazły się więc dwa kursy: „Pisanie streszczeń w języku angielskim”
i „Dyskutowanie w grupie po angielsku”. Dały one mocne podstawy do wprowadzenia na UW
w późniejszych latach rozbudowanych internetowych kursów języka angielskiego (a także
niemieckiego, rosyjskiego, chorwackiego) na kilku poziomach zaawansowania.
W 2005 r. Uchwała Senatu UW wprowadziła wymóg jednakowego dostępu do oferty
językowej dla wszystkich studentów. Dysponowano jednak określonymi zasobami lokalowymi
i kadrowymi, a realizacja materiału w ramach ustalonego wymiaru godzin stała się wyzwaniem
dla osiągnięcia satysfakcjonującej efektywności nauczania.
Mając w perspektywie zwiększające się potrzeby studentów (liczba studentów, liczba grup
językowych, rodzaje poziomów językowych, rodzaje kursów, dostępność sal, itp.), w 2006 r.
Uniwersytet rozpoczął przygotowania do wprowadzenia e-nauczania języków obcych, w szczególności nauczania języka angielskiego.
Monika Galbarczyk, E-edukacja językowa na UW: Języki obce na platformie edukacyjnej...
Przygotowania te przebiegały dwutorowo.
Na pierwszym etapie przygotowań zostały opracowane internetowe, samosprawdzające się
testy poziomujące z 6 języków obcych (angielski, niemiecki, francuski, rosyjski, hiszpański
i włoski), które zostały zawieszone na ówcześnie funkcjonującej platformie edukacyjnej COME:
Moodle 1.7.
Na przestrzeni 9 lat, z każdym rokiem, testy te zyskiwały ogromną popularność wśród
studentów, umożliwiając nie tylko weryfikację ich własnych umiejętności językowych, lecz
także dokonanie wyboru kursów na odpowiednim poziomie zaawansowania (po rozwiązaniu językowego testu poziomującego on-line student otrzymywał natychmiastową informację
zwrotną o uzyskanym wyniku oraz wskazanie poziomu zaawansowania) i zapis na wybrany kurs
w systemie USOS. Wynik testu poziomującego stanowił swego rodzaju paszport do uczestnictwa w kursach językowych, zarówno stacjonarnych, jak i internetowych.
Rys. 1 przedstawia ilościowy udział studentów w testach poziomujących z poszczególnych
języków w latach 2006–2015.
Rysunek 1. Liczba studentów przystępujących do językowych testów poziomujących w latach 2006–2015.
Drugą ścieżką przygotowań był projekt „Opracowanie programów nauczania do kształcenia
na odległość na kierunku studiów wyższych Informatyka – język angielski”. Na zlecenie COME
UW koncepcję i założenia metodyczne (Galbarczyk, Walewska, 2006a) program ramowy
(Galbarczyk, Walewska, 2006b) i program szczegółowy czterech składowych modułów projektu
opracowali specjaliści metodycy nauczania języka angielskiego z Nauczycielskiego Kolegium
Języka Angielskiego w Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków Obcych UW (obecnie:
Uniwersyteckie Kolegium Kształcenia Nauczycieli Języka Angielskiego w Centrum Kształcenia
Nauczycieli Języków Obcych i Edukacji Europejskiej UW).
Każdy z 4 modułów kursu obejmował 60 godzin nauki w systemie blended learning (45 godzin
na platformie edukacyjnej, 15 godzin na zajęciach stacjonarnych) i zawierał 10 rozdziałów tematycznych. W każdym rozdziale tematycznym znajdowały się interaktywne zadania rozwijające
sprawności językowe (rozumienie ze słuchu, czytanie ze zrozumieniem, pisanie) oraz gramatykę,
słownictwo, funkcje językowe oraz wymowę. Rozdziały zawierały również sprawdziany wiedzy
i umiejętności językowych w formie zadań zamkniętych, sprawdzanych przez platformę oraz
otwartych, sprawdzanych przez nauczyciela prowadzącego, zwanego e-lektorem.
Opracowaniem treści rozdziałów tematycznych zajęły się w kooperacji zespoły językowe
EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (11)/2016 , str. 82
Monika Galbarczyk, E-edukacja językowa na UW: Języki obce na platformie edukacyjnej...
powołane na Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie Warszawskim (w szczególności
lektorzy Szkoły Języków Obcych UW).
Projekt „Opracowanie programów nauczania do kształcenia na odległość na kierunku studiów
wyższych Informatyka – język angielski” dał początek tzw. e-lektoratom, które – przeszedłszy od
2007 r. już kilka uaktualnień w związku z potrzebami lektorów i studentów – do dziś stanowią
znakomitą część kursów językowych na wszystkich rodzajach studiów na UW.
Opiekę techniczną i merytoryczną nad e-lektoratami przez wszystkie lata ich funkcjonowania
sprawowało – i nadal sprawuje COME UW.
Po wprowadzeniu treści e-lektoratów na platformę edukacyjną w roku 2007 r., w pierwszej
kolejności mogli je przetestować studenci studiów niestacjonarnych, którzy w liczbie ok. 600
osób z 3 wydziałów zapoznawali się ze specyfiką pracy językowej on-line i byli źródłem pierwszej
ewaluacji materiałów dydaktycznych i technik nauczania przez Internet. Ocena kursów wypadła
pozytywnie, a studenci wyrazili zainteresowanie kontynuowaniem nauki języka przez Internet.
W 2008 r. do internetowej oferty językowej UW został wprowadzony internetowy kurs
języka czeskiego na poziomie średniozaawansowanym, którego treści przygotowali specjaliści
z Instytutu Slawistyki Zachodniej i Południowej UW.
W 2009 r., otrzymawszy pozytywne recenzje studentów i e-lektorów, e-lektoraty języka
angielskiego pojawiły się w ofercie dydaktycznej UW dla studentów studiów stacjonarnych.
Obejmowały poziomy zaawansowania A2–B2. W następnym roku, po przeprowadzonych wśród
studentów pilotażach, zostały dodane trzy e-lektoratowe kursy języka angielskiego („General
English at C1”, „Effective Business Communication” i „The language of meetings and conferences” – ten kurs stanowił uaktualnienie kursu „Dyskutowanie w grupie”). W tym samym roku
przeprowadzono również pilotaż e-lektoratów języka niemieckiego.
Obecnie na platformie językowej kampus.come.uw.edu.pl (Moodle 2.7) studenci wszystkich
wydziałów i rodzajów studiów mogą wziąć udział w e-lektoratach prowadzonych przez e-lektorów dwóch jednostek UW: Szkoły Języków Obcych i Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków
Obcych i Edukacji Europejskiej.
Na platformie oferowane są e-lektoraty języka angielskiego „General English” na trzech
poziomach zaawansowania językowego (B1-C1). Dostępne są również e-lektoraty języka chorwackiego, czeskiego, niemieckiego i rosyjskiego. Studenci mogą korzystać również z profilowanych kursów języka angielskiego (w 100% realizowanych on-line, z wyjątkiem zaliczenia,
które odbywa się w sali). Studenci studiów dziennych mogą zapisać się na dowolny kurs języka
angielskiego w ramach wymogów dotyczących nauczania języków obcych na UW i realizować
go w wirtualnej klasie na platformie COME UW. Każdy wydział może zamówić kursy e-lektoratowe dla studentów studiów zaocznych.
Poniższe statystyki przybliżają obraz korzystania z internetowych kursów językowych oferowanych na platformie COME UW, który ukształtował się w latach 2003–2015:
• 15 języków obcych (+5 w przygotowaniu),
• ponad 37 000 studentów (od początku projektu Informatyka),
• rocznie 5 000 studentów na e-lektoratach,
• ok. 800 studentów na kursach repetytoryjnych,
• ponad 30 700 studentów na testach poziomujących,
• semestralnie ponad 100 e-klas języka angielskiego + e-klasy języka niemieckiego, rosyjskiego,
chorwackiego, czeskiego,
• ponad 40 e-lektorów języka angielskiego.
Jako dodatkowe wsparcie dla studentów na platformie COME UW, od 2013 r. dostępne są
kursy certyfikacyjne z 6 języków. Kursy te zostały przygotowane przez lektorów Szkoły Języków
Obcych UW na zlecenie Rady Koordynacyjnej ds. Certyfikacji Biegłości Językowej UW
i zawierają materiał językowy niezbędny do przygotowania się do językowego egzaminu certyfiEduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (11)/2016 , str. 83
Monika Galbarczyk, E-edukacja językowa na UW: Języki obce na platformie edukacyjnej...
kacyjnego. Z kursów tych skorzystało już ponad 1500 studentów.
Ponadto, na platformie COME UW studenci mogą skorzystać z językowych kursów repetytoryjnych, które pomagają powtórzyć materiał w przypadku niepowodzenia studenta na
egzaminie certyfikacyjnym. Kursy te oferowane są na trzech poziomach zaawansowania (A2,
B1, B2) i obejmują języki: angielski, chiński, chorwacki, francuski, grecki, gruziński, hindi,
hiszpański, japoński, niemiecki, perski, rosyjski, turecki, włoski. Kursy przygotowały: Szkoła
Języków Obcych, Szkoła Języków Wschodnich i Instytut Slawistyki UW.
Platforma umożliwia również studentom ewaluację internetowych kursów językowych. Na
koniec każdego semestru studenci wypełniają ankiety ewaluacyjne on-line.
Wszystkie internetowe kursy językowe objęte są opieką techniczną COME UW. Prowadzący
i studenci mogą korzystać z pomocy dwóch helpdesków: helpdesku językowego: jezyki-help.
[email protected] i helpdesku testów poziomujących: [email protected].
Dla e-lektorów udostępniono na platformie COME UW specjalną przestrzeń, która zawiera
instrukcje, poradniki, materiały na zajęcia stacjonarne (uzupełniające pracę w Internecie), zapis
nagrań, testy, a także arkusze i klucze odpowiedzi.
Warto nadmienić, że platforma edukacyjna COME UW jest sprzężona z systemem
Uniwersyteckim Systemem Obsługi Studentów (USOS), co umożliwia swobodny zapis
studentów do wirtualnych klas na bazie informacji przechowywanych w USOS-ie oraz migrację
wyników uzyskanych przez studentów na platformie podczas pracy semestralnej.
Rozwój ilościowy i jakościowy kursów językowych na platformie edukacyjnej COME UW
w latach 2003–2015 okazał się niezwykle dynamiczny, a z każdym rokiem akademickim nowe
technologie pozwalają na wprowadzanie kolejnych udogodnień technicznych, co pozytywnie
wpływa na jakość kształcenia i wyniki osiągane przez studentów UW.
EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (11)/2016 , str. 84