Technologia Informacyjna

Technologia Informacyjna
Program nauczania
XLIX Liecum Ogólnokształcące
im. Johanna Wolfganga Goethego
w Warszawie
2004
Wprowadzenie
Reforma systemu szkolnictwa sprawiła, że aktualnie w polskiej szkole uczeń jest objęty
edukacją informatyczną prawie na każdym etapie edukacyjnym:
- w drugim etapie edukacyjnym – klasy IV – VI szkoły podstawowej;
- w ramach przedmiotu informatyka w trzecim etapie edukacyjnym – klasy gimnazjum;
- w ramach przedmiotu technologia informacyjna w czwartym etapie edukacyjnym –
klasy szkół ponadgimnazjalnych.
Założeniem podstaw programowych kształcenia informatyki dla każdego z tych etapów jest
opanowanie przez ucznia określonych wiadomości i umiejętności, które powinny być
rozwijane w kolejnym etapie edukacji informatycznej. W przypadku zreformowanych szkół
ponadgimnazjalnch: liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum edukacja
informatyczna związana jest z nauczaniem technologii informacyjnej.
Technologia informacyjna to połączenie zastosowań informatyki z nowoczesnymi technikami
komunikacji. Jest ona podstawą wszelkich działań współczesnej gospodarki i nauki oraz
fundamentem
cywilizacyjnego
rozwoju
społeczeństwa
informacyjnego.
Nauczanie
technologii informacyjnej i metod (sposobów) efektywnego wykorzystania jej narzędzi
w różnych dziedzinach jest nieodzowną częścią nowoczesnego kształcenia. W społeczeństwie
informacyjnym znajomość zasad użytkowania komputerów, umiejętność zdobywania
informacji, jej przetwarzania, zarządzania nią oraz korzystania z elektronicznych form
komunikacji jest tak samo niezbędna jak umiejętność czytania czy pisania. Jednakże
korzystanie z technologii informacyjnej wymaga wiedzy o niej oraz o jej narzędziach
i metodach ich użytkowania. Dlatego też konieczne jest zdobycie praktycznych umiejętności
posługiwania się komputerem, jego środowiskiem sprzętowym, oprogramowaniem oraz
2
korzystania za ich pomocą z różnorodnych źródeł informacji. Opanowanie tych umiejętności
umożliwia m.in.:
1. wspomaganie procesu nauczania i zdobywania wiedzy w różnych dziedzinach nauczania,
np. poprzez korzystanie z:
- multimedialnych aplikacji edukacyjnych;
- publikacji encyklopedycznych, słownikowych itp.;
- specjalistycznego oprogramowania użytkowego;
2. poznanie nowych źródeł informacji i form jej wyszukiwania, gromadzenia i zarządzania
nią, jaki uzyskiwania zdalnego dostępu do niej;
3. stosowanie współczesnych form komunikacji (np. korzystanie z poczty elektronicznej,
komunikatorów sieciowych itp.);
4. korzystanie z coraz powszechniejszych usług elektronicznych;
5. osiąganie określonych celów za pomocą różnorodnych mediów elektronicznych i narzędzi
technologii informacyjnej (np. edukacja na odległość, wideokonferencje);
6. wykorzystywanie narzędzi technologii informacyjnej w doskonaleniu warsztatu pracy.
Istniejąca podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie technologii informacyjnej
określa cele edukacyjne, zadania szkoły, treści oraz osiągnięcia, jakie są związane z procesem
nauczania.1
Poniższy program uwzględnia wszystkie powyższe wymagania i oczekiwania, jak i specyfikę
klas, do których został napisany.
1
Cały fragment jest cytatem z: Mirosław Sławik, Technologia informacyjna – program nauczania dla liceów
ogólnokształcących, liceów profilowanych i techników. Kształcenie w zakresie podstawowym, Numer dopuszczenia:
DKOS-4015-199/02
3
Informacje o programie
Poniższy program przedmiotu „Technologia informacyjna” jest oparty na programie
Mirosława Sławika „Technologia informacyjna – program nauczania dla liceów
ogólnokształcących,
liceów
profilowanych
i
techników.
Kształcenie
w
zakresie
podstawowym” numer dopuszczenia: DKOS-4015-199/02.
Poniższy program został rozszerzony i przystosowany do realizacji w cyklu trzech lat po dwie
godziny tygodniowo oraz dostosowany do profilu szkoły.
Proponowane bloki tematyczne ogólno informatyczne zostaną w czasie realizacji tego
programu ukierunkowywane pod kątem języka niemieckiego.
Specyfiką klas, dla których program został napisany, jest dwujęzyczność. Uczniowie
poznając nowe dla siebie zagadnienia, poznają równocześnie język niemiecki w zakresie
omawianych tematów.
Biorąc pod uwagę fakt wejścia Polski do Unii Europejskiej, sąsiedztwo z Niemcami oraz
zapotrzebowanie na rynkach pracy na pracowników będących świadomymi obywatelami
społeczeństwa informacyjnego, prowadzenie tego przedmiotu w języku niemieckim wydaje
się obiecujące i uzasadnione. Uczniowie poznają zagadnienia tak bardzo przydatne a wręcz
wymagane w obecnych czasach. Przez fakt prowadzenia przedmiotu w języku niemieckim
poznawanie zagadnień odbywać się będzie na dwóch płaszczyznach – tematycznej
i językowej. Po całym procesie kształcenia uczniowie będą mogli znaleźć się ze swoimi
umiejętnościami tak w naszym kraju, jak i w dużej części Europy, zwłaszcza tej nam bliskiej.
Zawarte w poszczególnych blokach tematycznych treści nauczania zostały dobrane
z względnieniem
osiągnięć
uczniów
wynikających
z
edukacji
informatycznej
na
wcześniejszych etapach edukacyjnych, zwłaszcza trzeciego etapu – kształcenia w gimnazjum.
4
Przy doborze treści nauczania starano się również uwzględnić standardy oprogramowania
spotykane w Polsce i dostępne w polskich szkołach ponadgimnazjalnych.2
2
Mirosław Sławik, Technologia informacyjna – program nauczania dla liceów ogólnokształcących, liceów
profilowanych i techników. Kształcenie w zakresie podstawowym, Numer dopuszczenia: DKOS-4015-199/02
5
Rozkład bloków tematycznych z uwzględnieniem liczby godzin
Materiał został podzielony na trzy lata nauki. W każdym roku przewidziano dwie godziny
tygodniowo (w roku około 66 godzin dydaktycznych). Jedynie w klasie trzeciej zostało
przewidzianych 50 godzin w cyklu rocznym.
Rok
nauczania
I
I
I
I
I
I
I
II
II
II
II
Blok treści nauczania
Wprowadzenie
Internet jako źródło informacji
Komunikacja w sieci Internet
Multimedia
Prezentacja multimedialna
Grafika komputerowa
Tekst
W pierwszym roku nauczania
Arkusz kalkulacyjny Excel
Tworzenie stron internetowych – podstawy języka HTML
W drugim roku nauczania
Tworzenie zaawansowanych stron internetowych z wykorzystaniem
języka skryptowego PHP i JavaScript
Podstawy baz danych w MySQL oraz Microsoft Access
W trzecim roku nauczania
6
Liczba
godzin
2
4
6
4
10
20
20
66
22
44
66
24
26
50
Szczegółowy rozkład tematyczny
1. Blok wprowadzający
L.p
1.
2.
3.
4.
5.
Treści nauczania
Przedstawienie celów przedmiotu oraz
tematów poruszanych w procesie
nauczania.
Zasady organizacji pracy na lekcjach
Technologii Informacyjnej; wystawiania
ocen, zaliczeń itd.
Regulamin i przepisy bezpieczeństwa
obowiązujące w pracowni komputerowej.
Zasady higieny pracy przy komputerze.
Przypomnienie wiadomości
o podstawowych podzespołach komputera
oraz zasad ich obsługi (komputer,
uruchamianie i zamykanie systemu oraz
programów, korzystanie z drukarki).
Przedstawienie podstawowego zakresu
słownictwa niemieckiego dotyczącego
tychże zagadnień.
Wprowadzenie do technologii
informacyjnej –
jej znaczenie oraz wykorzystanie
w różnych dziedzinach
7
Osiągnięcia i umiejętności ucznia.
Uczeń wie, czego będzie się uczył oraz
jakie są cele tak skonstruowanego
programu.
Uczeń zostaje poinformowany
o wymaganiach mu stawianych oraz
o sposobach jego oceniania.
Uczeń zna główne zasady bezpieczeństwa
i higieny pracy z komputerem.
Uczeń wie, do czego służą poszczególne
części zestawu komputerowego, potrafi je
nazwać w języku niemieckim.
Potrafi także skorzystać z podstawowych
urządzeń oraz uruchamiać programy.
Następuje ujednolicenie rozumienia
podstawowych pojęć dotyczących
technologii informacyjnej.
2. Internet jako źródło informacji
L.p
Treści nauczania
Wstęp do tematu Internet
Wyszukiwanie informacji na stronach
internetowych.
Strony edukacyjne ze szczególnym
uwzględnieniem stron do nauki języka
niemieckiego oraz stron w języku
niemieckim zawierających informacje
z innych przedmiotów szkolnych
Turystyka internetowa ze szczególnym
uwzględnieniem miejsc z obszaru krajów
niemieckojęzycznych.
Wyszukiwanie i instalacja wybranego
oprogramowania pochodzącego ze stron
internetowych.
Jako powtórzenie – przypomnienie
struktury zapisu danych na dysku (folder,
plik), struktura katalogów, tworzenie
i kasowanie katalogów. Przypomnienie
słownictwa określającego te pojęcia.
8
Osiągnięcia i umiejętności ucznia.
Uczeń poznaje zarys historii powstania
sieci Internet, dowiaduje się
o podstawowych usługach Internetu oraz
poznaje podstawowe określenia w języku
niemieckim.
Uczeń poznaje najpopularniejsze
wyszukiwarki, potrafi formułować pytania
tak, aby efekt wyszukiwania był jak
najbardziej trafny.
Uczeń uświadamia sobie istnienie w sieci
wielorakich pomocy dydaktycznych,
potrafi je wyszukiwać i z nich korzystać.
Uczeń poznaje technologię zdjęć
trójwymiarowych oraz możliwość
zwiedzania muzeów i miast za pomocą
stron internetowych wykorzystujących
obrazy panoramiczne. Uczeń potrafi
pobrać ze stron internetowych
i zainstalować programy konieczne do
wykorzystywania technologii zdjęć
trójwymiarowych.
Uczeń dowiaduje się o tym, jak
wyszukiwać oprogramowanie w sieci oraz
jak je pobierać i instalować.
Uczeń przypomina sobie podstawowe
pojęcia z obsługi komputera, poznaje ich
odpowiedniki w języku niemieckim. Uczeń
potrafi odnaleźć program wykorzystując
w tym celu odpowiednie wyszukiwarki.
Zapis na dysku grafiki i tekstu
pochodzących ze stron internetowych.
Zapis na dysku całej strony.
Zapis na dysku całej witryny.
Uczeń potrafi zapisać grafikę
w odpowiednim miejscu na dysku, potrafi
skopiować tekst do podstawowego edytora
tekstu.
Potrafi zapisać całą stronę na dysku
z aktywnymi i nieaktywnymi linkami.
Pobieranie materiałów z wykorzystaniem
Uczeń potrafi zainstalować program do
sieci P2P.
połączeń w sieciach typu P2P oraz
Prawo autorskie i nielegalne kopiowanie.
wyszukiwać i pobierać za jego pomocą
pliki.
Uczeń potrafi ocenić jakie pliki można
pobierać i udostępniać w sieci Internet.
Zapis pobranych plików na nośniki
Uczeń poznaje programy do zapisu na
zewnętrzne, w tym płyty CD
zewnętrzne nośniki, w szczególności płyty
CD.
Wykorzystanie zasobów ftp.
Uczeń dowiaduje się o istnieniu serwerów
Serwery ftp jako „wirtualna dyskietka” – e- ftp oraz o ich przydatności. Wie, jakie
dyski, wyszukiwarki plików (np.
warunki muszą być spełnione, aby móc
http://archie.icm.edu.pl)
korzystać z serwera ftp (konto, program
klienta itp.). Uczeń potrafi umieścić na
serwerze ftp pliki oraz wie, jak je z niego
pobierać.
3. Komunikacja w sieci Internet
L.p
Treści nauczania
Poczta elektroniczna
- zakładanie konta pocztowego na
darmowym serwerze
niemieckojęzycznym
- odbieranie i wysyłanie wiadomości
- wysyłanie i odbieranie wiadomości
z załącznikiem
- profilaktyka antywirusowa
- wykorzystanie programów pocztowych
9
Osiągnięcia i umiejętności ucznia.
Uczeń wie, jak założyć konto pocztowe na
darmowym serwerze, potrafi wysłać
i odebrać pocztę, potrafi dołączyć plik
zewnętrzny do wysyłanego listu.
Uczeń zna zagrożenia wirusowe
pochodzące z sieci, potrafi się ustrzec
przed wirusami pocztowymi oraz
sprawdzić swój komputer, czy nie ma
wirusa.
Uczeń potrafi skonfigurować program
pocztowy i użyć go do wysyłania
i odbierania elektronicznych listów.
Grupy dyskusyjne
- konfiguracja programu do pracy z
grupami
- subskrybowanie grup
- czytanie wiadomości
- umieszczanie własnych ogłoszeń
Uczeń wie, co to są grupy dyskusyjne,
potrafi konfigurować program grup
dyskusyjnych, potrafi czytać i umieszczać
na nich ogłoszenia.
Uczeń potrafi odnaleźć grupy tematycznie
poświęcone edukacji, a szczególnie grupy
tematycznie związane z nauką języka
niemieckiego. Uczeń potrafi wykorzystać
grupy dyskusyjne w procesie
samokształcenia.
Chat
Uczeń potrafi odnaleźć chaty na stronach
- przedstawienie idei chatu
internetowych, poznaje kilka chatów
- rozmowa z wykorzystaniem chatu
tematycznych, szczególnie chatów
niemieckojęzycznego
w języku niemieckim.
Komunikatory sieciowe
Uczeń potrafi wyszukać program do
- różnica między komunikatorem i chatem komunikacji sieciowej, zainstalować,
- pobieranie i instalacja darmowego
skonfigurować i używać.
oprogramowania
Uczeń umie nawiązać komunikację
- korzystanie z komunikatora niemieckiego głosową.
- komunikacja głosowa przez Internet
Wideokonferencja
Uczeń potrafi uruchomić i skonfigurować
- zapoznanie się z programem
program do połączeń głosowych oraz
przekazującym dźwięk i video
nawiązać połączenie wideokonferencyjne.
Kompresowanie, szyfrowanie plików
Uczeń poznaje podstawowe narzędzia do
i dzielenie plików.
kompresji plików. Uczy się ich obsługi.
poznaje narzędzia do szyfrowania. Uczeń
wie, dlaczego kompresja jest opłacalna
oraz na czym polegają podstawowe
sposoby kompresji.
Uczeń potrafi dzielić większe pliki na
mniejsze.
Projekty internetowe
10
4. Multimedia
L.p
Treści nauczania
Podstawowe pojęcia
Osiągnięcia i umiejętności ucznia.
Uczeń zostaje zapoznany z podstawowymi
pojęciami z dziedziny multimediów
w języku polskim i niemieckim.
Wideo i dźwięk
Uczeń poznaje kilka programów do obsługi
- podstawowe formaty zapisu
dźwięku i viedo, zapoznaje się z kilkoma
- programy obsługujące wideo i dźwięk
podstawowymi problemami, które mogą
się pojawić w czasie odtwarzania plików
multimedialnych (np. odpowiednie
kodeki). Uczeń potrafi rozwiązywać te
problemy.
Nagrania wideo i dźwięku oraz
Uczeń potrafi wpływać na jakość nagrania,
podstawowa obróbka nagrań.
zmienić tę jakość w zależności od
konkretnych potrzeb.
Zapis dźwięku pochodzącego z płyt CD na Uczeń potrafi przenieść ścieżkę dźwiękową
dysk w różnych formatach.
audio na dysk do kilku formatów
dźwiękowych.
Dydaktyczne programy multimedialne ze
Uczeń poznaje kilka wybranych
szczególnym uwzględnieniem programów programów multimedialnych. Ocenia ich
do nauki języka niemieckiego
przydatność. Dowiaduje się, jakie
pozytywne cechy mają poszczególne
programy i jak je można wykorzystywać
w procesie samokształcenia. Uczeń potrafi
instalować programy w systemie
operacyjnym.
11
5. Prezentacja multimedialna i publikacja
L.p
Treści nauczania
Przygotowanie prezentacji multimedialnej
w programie Microsoft Power Point
- wprowadzenie w obsługę programu
- prezentacja najważniejszych narzędzi
- główne zasady przygotowania dobrej
prezentacji
- przygotowanie prezentacji
- prezentacja mówiona z wykorzystaniem
przygotowanej prezentacji multimedialnej
Przygotowanie publikacji w programie
Microsoft Publisher
Osiągnięcia i umiejętności ucznia.
Uczeń poznaje podstawowe funkcje
programu Power Point.
Buduje prezentacje. Zapoznaje się
z podstawami rządzącymi budową dobrej
prezentacji oraz zasadami wykorzystania
jej w czasie prezentacji mówionej.
Uczeń przygotowuje prezentacje na
wybrany temat. Przy okazji zostają
powtórzone wiadomości o pobieraniu
i zapisywaniu informacji ze stron
internetowych oraz o prawach autorskich.
Uczeń poznaje program przeznaczony do
szybkiego przygotowania materiałów
publikacyjnych, potrafi w tym programie
opracować ogłoszenie, ulotkę, wizytówkę,
broszurę itp.
Przygotowując konkretny projekt uczy się
wykorzystywać narzędzia programu
odpowiednio do zaistniałej potrzeby.
6. Grafika komputerowa
L.p
Treści nauczania
Grafika wektorowa z wykorzystaniem
darmowego oprogramowania
- wykonywanie ćwiczeń, których celem
jest przybliżenie wybranego narzędzia
- przygotowanie projektu graficznego
(folder, gazetka szkolna, itp.),
Skanowanie zdjęć – obsługa skanera.
12
Osiągnięcia i umiejętności ucznia.
Uczeń poznaje główne zasady tworzenia
rysunków wektorowych, poznaje
podstawowe narzędzia wybranego
programu.
Wykonuje szereg ćwiczeń, których celem
jest prezentacja narzędzi oraz z czasem
utrwalenie sposobów ich wykorzystania.
Uczeń potrafi przygotować grafikę na
potrzeby internetu oraz grafikę reklamową.
Uczeń poznaje podstawy obsługi skanera
oraz oprogramowania wykorzystywanego
do skanowania grafiki. Uczeń umie
skanować obrazy oraz ustawiać parametry
skanowania.
Grafika rastrowa – obróbka zdjęć
wykorzystując darmowe oprogramowanie
(np. Gimp).
Uczeń umie rozróżnić grafikę wektorową
i rastrową, poznaje podstawowe narzędzia
wybranego programu. Uczeń potrafi
wykorzystać odpowiedni rodzaj grafiki do
osiągnięcia zamierzonego celu.
Uczeń potrafi konwertować grafikę
z jednego formatu na drugi.
7. Tekst
L.p
Treści nauczania
Wprowadzanie i formatowanie tekstu w
programie Microsoft Word
- narzędzia do ułożenia tekstu w stosunku
do strony
- kolor tekstu
- korekta, wbudowane słowniki
- tabela
- grafika w edytorze tekstu
Skanowanie tekstu (program OCR)
Osiągnięcia i umiejętności ucznia.
Uczeń poznaje podstawowe narzędzia
i pojęcia związane z formatowaniem
tekstu.
Wykonuje szereg ćwiczeń, których celem
jest prezentacja narzędzi oraz z czasem
utrwalenie sposobów ich wykorzystania.
Uczeń potrafi wprowadzać tekst do
dokumentu w edytorze tekstu, potrafi go
formatować. Prócz tego umie posługiwać
się podstawowymi narzędziami
wchodzącymi w skład programu.
Uczniowi zostają przypomniane podstawy
obsługi skanera oraz oprogramowania
OCR do skanowania tekstu. Uczeń potrafi
skanować tekst oraz wprowadzać poprawki
(automatycznie i ręcznie).
8. Arkusz kalkulacyjny Excel
L.p
Treści nauczania
- podstawowe funkcje programu
- pisanie formuł
- wykresy
- baza danych w arkuszu kalkulacyjnym
- wykorzystanie bazy danych –
korespondencja seryjna
- zabezpieczenie arkusza
- pisanie podstawowych makr
13
Osiągnięcia i umiejętności ucznia.
Uczniowie zapoznają się z podstawowymi
narzędziami programu Microsoft Excel.
Uczeń potrafi budować formuły
z wykorzystaniem podstawowych funkcji,
adresować komórki, budować i
przeprowadzać podstawową ich analizę.
Uczeń potrafi tworzyć korespondencję
seryjną, zabezpieczać arkusz oraz pisać
podstawowe makra.
9. Tworzenie stron internetowych – podstawy języka HTML
L.p
Treści nauczania
- tworzenie stron internetowych
- publikowanie stron na darmowym
serwerze
Osiągnięcia i umiejętności ucznia.
Uczeń umie tworzyć proste strony
internetowe oraz publikować je na
serwerze. Uczeń wykorzystuje podstawy
języka HTML, co daje mu możliwość
samokształcenia w tym kierunku.
10. Tworzenie zaawansowanych stron internetowych z wykorzystaniem języka
skryptowego PHP i JavaScript
L.p
Treści nauczania
Wstęp – omówienie zasad programowania
w PHP (serwer itp.)
Pisanie skryptów w PHP w połączeniu z
HTML
Podstawy skryptów JavaScirpt
14
Osiągnięcia i umiejętności ucznia.
Uczniowie znają podstawowe zasady
wprowadzania skryptów do dokumentów
HTML. Potrafią ocenić przydatność
wykorzystywania skryptów.
Uczniowie poznają podstawowe polecenia
języka PHP oraz stosują je w budowie
własnych skryptów działających na
stronach internetowych.
Poznają źródła internetowe dostarczające
gotowe skrypty do wykorzystania na
stronach.
Uczniowie poznają podstawy pisania
skryptów w języku JavaScirpt oraz różnicę
ich działania w porównaniu z PHP.
Poznają źródła internetowe dostarczające
gotowe skrypty do wykorzystania na
stronach.
11. Podstawy baz danych w MySQL oraz Microsoft Access
L.p
Treści nauczania
Tworzenie bazy danych na serwerze
Dopisywanie i usuwanie danych z bazy
Analiza danych z bazy
Tworzenie bazy w Microsoft Access
15
Osiągnięcia i umiejętności ucznia.
Uczniowie dowiadują się co to jest baza
danych, jakie są cele tworzenia baz danych
(jako przypomnienie z poprzedniego roku).
Uczniowie dowiadują się o istnieniu baz
danych obsługiwanych przez strony
internetowe.
Uczniowie potrafią założyć bazę danych
oraz obsłużyć ją poprzez darmowe
programy.
Uczniowie potrafią analizować informacje
przechowywane w bazie danych pod
wieloma kryteriami.
Uczniowie zapoznają się z podstawami
budowy relacyjnych baz danych w
programie Microsoft Access.