1 ZEZWOLENIE NA OSIEDLENIE SIĘ Co to jest zezwolenie na

ZEZWOLENIE NA OSIEDLENIE SIĘ
Co to jest zezwolenie na osiedlenie się
Cudzoziemiec spełniający warunki określone w ustawie o cudzoziemcach może
ubiegać się o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się.
Zezwolenia udziela się na czas nieoznaczony.
Jakie prawa daje zezwolenie na osiedlenie się
•
prawo pobytu w Polsce – uchodźca nie może być wydalony z Polski, poza
wyjątkowymi okolicznościami. Cudzoziemcowi wydaje się kartę pobytu,
•
prawo do pracy - może pracować na takich samych zasadach, jak obywatel
polski, to znaczy, że nie potrzebuje specjalnego zezwolenia na pracę,
•
prawo do prowadzenia działalności gospodarczej na takich samych zasadach, co obywatele polscy,
•
prawo do świadczeń pomocy społecznej, cudzoziemiec posiadający zezwolenie na osiedlenie się jest uprawniony do otrzymania zasiłków rodzinnego,
pielęgnacyjnego i wychowawczego,
•
prawo do nauki w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych (licea, technika),
•
prawo do ubezpieczenia zdrowotnego: cudzoziemiec ubezpiecza się dobrowolnie w Narodowym Funduszu Zdrowia lub podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego (obowiązek wynika z umowy o pracę),
•
możliwość ubiegania się o obywatelstwo polskie po upływie określonego
okresu pobytu w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się.
Warunki uzyskania zezwolenia na osiedlenie się
1. Aby uzyskać zezwolenie na osiedlenie się w Polsce cudzoziemiec musi spełnić
łącznie następujące warunki:
•
wykazać istnienie trwałych więzów rodzinnych lub ekonomicznych
z Polską
•
wykazać, że ma zapewnione w Polsce mieszkanie i utrzymanie
1
•
bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się przebywać nieprzerwanie na terytorium Polski na podstawie wiz,
zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony lub w związku z posiadaniem
statusu uchodźcy co najmniej 5 lat, a w sytuacji łączenia rodzin 3 lata. Okres
pobytu na podstawie wiz nie może przekroczyć roku.
2. Zezwolenia udziela się dziecku obywatela polskiego pozostającemu pod jego
władzą rodzicielską a małoletniemu cudzoziemcowi urodzonemu w Polsce
udziela się takiego zezwolenia jeżeli co najmniej jeden z przedstawicieli ustawowych posiadał w dniu jego urodzenia zezwolenie na osiedlenie się.
3. Cudzoziemcowi – małżonkowi obywatela polskiego udziela się zezwolenia na
osiedlenie się, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej 2 lata na podstawie zezwolenia
na zamieszkanie na czas oznaczony i od dnia zawarcia związku małżeńskiego
upłynęły co najmniej 3 lata
4. Cudzoziemcowi, który nie spełnia jednego ze wskazanych wyżej warunków
udziela się zezwolenia na osiedlenie się jeżeli bezpośrednio przed złożeniem
wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Polski na podstawie wiz,
zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony lub zgody na pobyt tolerowany
przez okres nie krótszy niż 10 lat, a posiadając status uchodźcy 8 lat.
Cudzoziemcowi posiadającemu status uchodźcy do okresu legalnego pobytu zalicza się także okres pobytu na podstawie tymczasowego zaświadczenia tożsamości
cudzoziemca choćby cudzoziemiec w tym czasie przebywał w ośrodku strzeżonym
lub w areszcie w celu wydalenia.
Do okresu pobytu nie zalicza się:
•
okresu studiów,
•
okresu pobytu na podstawie wizy wydanej cudzoziemcowi, mimo że zachodzą okoliczności, na podstawie których należałoby mu odmówić wydania
wizy, czyli:
– jeżeli przepisy prawa polskiego wymagają od niego osobistego stawiennictwa przed polskim organem władzy publicznej,
– wjazd na terytorium Polski jest niezbędny ze względu na konieczność
poddania się zabiegom lekarskim służącym bezpośrednio ratowaniu życia, którym nie może on zostać poddany w innym państwie,
– zachodzi wyjątkowa sytuacja osobista wymagająca jego obecności na terytorium Polski
– wymaga tego interes Rzeczypospolitej Polskiej.
2
•
okresu pobytu cudzoziemca w Polsce, sytuacji w której wobec cudzoziemca umieszczonego w strzeżonym ośrodku lub w areszcie w celu wydalenia
orzeczono zakaz opuszczenia Polski lub pozbawionego wolności na podstawie orzeczeń wydanych na podstawie ustaw.
Cudzoziemiec przebywał nieprzerwanie na terytorium Polski jeżeli żadna
z przerw nie była dłuższa niż 2 miesiące, chyba że jej przyczyną było:
1. świadczenie pracy dla pracodawcy mającego siedzibę w Polsce,
2. towarzyszenie małżonkowi świadczącemu pracę dla pracodawcy mającego siedzibę w Polsce,
3. potrzeba uzyskania dokumentu podróży,
4. leczenie.
Przyjmuje się, że cudzoziemiec ma zapewnione w Polsce mieszkanie jeżeli
wskaże lokal w którym przebywa i przedstawi tytuł prawny do jego zajmowania
- dokumenty potwierdzające własność mieszkania, umowa najmu, użyczenia (tylko
wtedy jeżeli użyczającym są dziadkowie, rodzice, dzieci, rodzeństwo, małżonek lub
rodzice małżonka cudzoziemca).
Przyjmuje się, że cudzoziemiec ma zapewnione utrzymanie jeżeli posiada stałe dochody lub środki finansowe wystarczające do pokrycia kosztów utrzymania
i leczenia swojego i swojej rodziny pozostającej na jego utrzymaniu bez potrzeby
korzystania ze świadczeń pomocy społecznej, lub w Polsce mieszka członek jego
rodziny zobowiązany do zapewnienia mu środków finansowych i mogący wywiązać
się z tego obowiązku.
Odmowa udzielenia zezwolenia na osiedlenie się
Cudzoziemiec nie otrzyma zezwolenia na osiedlenie się, jeżeli
1. nie spełnia warunków wskazanych powyżej,
2. jego dane znajdują się w wykazie cudzoziemców, których pobyt jest w Polsce
niepożądany,
3. wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony
bezpieczeństwa i porządku publicznego lub interes Polski,
4. podstawą ubiegania się o zezwolenie jest małżeństwo zawarte dla pozoru,
5. cudzoziemiec przestawił nieprawdziwe dane osobowe, fałszywe informacje,
zeznał nieprawdę lub zataił prawdę, podrobił lub przerobił dokumenty,
6. nie wywiązuje się ze zobowiązań podatkowych wobec skarbu państwa.
3
Cudzoziemcowi można odmówić zezwolenia na osiedlenie się, jeżeli ciążą na
nim zobowiązania wobec kraju pochodzenia lub osób w nim zamieszkałych, oraz
jeżeli nie ma zapewnionego w Polsce utrzymania. Decyzję o odmowie podejmuje
organ rozpatrujący sprawę.
Cofnięcie zezwolenia na osiedlenie się
Cudzoziemcowi cofa się zezwolenie na osiedlenie się, jeżeli:
1. wymagają tego względy obronności i bezpieczeństwa państwa, albo ochrony
bezpieczeństwa i porządku publicznego bądź interes Rzeczypospolitej Polskiej,
2. cudzoziemiec w postępowaniu o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się zeznał
nieprawdę lub zataił prawdę lub posługiwał się sfałszowanymi dokumentami,
3. cudzoziemiec został skazany prawomocnym wyrokiem w Rzeczypospolitej Polskiej za przestępstwo umyślne na karę co najmniej 3 lat pozbawienia wolności,
4. cudzoziemiec opuścił na stałe Polskę.
Postępowanie w sprawie udzielenia zezwolenia na osiedlenie się
Zezwolenia na osiedlenie się udziela się na wniosek cudzoziemca, a w przypadku małoletniego dziecka cudzoziemca urodzonego na terytorium Polski – na wniosek przedstawiciela ustawowego posiadającego zezwolenie na osiedlenie się w
chwili urodzenia dziecka a dziecku obywatela polskiego – na wniosek jego przedstawiciela ustawowego, posiadającego obywatelstwo polskie.
Wniosek powinien zawierać:
1. dane cudzoziemca i innych osób objętych wnioskiem,
2. informacje o podróżach i pobytach zagranicznych cudzoziemca odbytych
w okresie ostatnich 5 lat,
3. uzasadnienie wniosku.
Cudzoziemiec obowiązany jest dołączyć również:
1.
2.
4 aktualne fotografie wszystkich osób objętych wnioskiem,
dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających wniosek.
W szczególnie uzasadnionych wypadkach, gdy cudzoziemiec nie posiada ważnego
dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania, może przedstawić inny
dokument potwierdzający jego tożsamość.
4
Wniosek o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się w Polsce składa się na 60 dni
przed upływem ważności zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony lub okresu pobytu oznaczonego w wizie.
Jeżeli termin ten nie zostanie zachowany, cudzoziemiec jest obowiązany opuścić terytorium Polski przed upływem okresu pobytu oznaczonego w wizie lub zezwoleniu na zamieszkanie na czas oznaczony, jeżeli postępowanie o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony nie zostało zakończone przed upływem tego okresu pobytu.
Decyzję wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamierzonego pobytu cudzoziemca. Cudzoziemiec przebywający za granicą składa wniosek za pośrednictwem polskiego konsula.
Cudzoziemcowi, który uzyskał zezwolenie na osiedlenie się wojewoda wydaje
kartę pobytu na okres 10 lat.
5
Ważne adresy
Wydział do Spraw Cudzoziemców
Zarządu Kontroli Ruchu Granicznego
Komendy Głównej Straży Granicznej
00-562 Warszawa, ul. Koszykowa 16
– składanie wniosków o nadanie statusu
uchodźcy
Urząd do Spraw Repatriacji
i Cudzoziemców
00-562 Warszawa,
ul. Koszykowa 16
tel. 22/601 44 53
Centralny Ośrodek Recepcyjny
dla uchodźców w Dębaku
Podkowa Leśna koło Warszawy
05-805 Otrębusy
tel. 22/729 80 71
Wysoki Komisarz NZ do spraw
Uchodźców (UNHCR)
05-056 Warszawa, Aleja Róż 2
tel. 22/628 69 30
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
- pomoc prawna
00-018 Warszawa, ul. Zgoda 11
tel./fax 22/828 10 08, 828 69 96
Stowarzyszenie Praw Człowieka
im. Haliny Nieć
31-136 Krakow
ul. Sobieskiego 7/3
tel/fax (12) 6337223
Polska Akcja Humanitarna
Centrum Pomocy Uchodźcom
00-031 Warszawa, ul. Szpitalna 5 m. 3
22/828 90 86
Caritas Polska – Biura Informacji dla
Migrantów i Uchodźców
15-077 Białystok, ul. Warszawska 32
tel/fax: 85/ 732 55 53
20-950 Lublin
ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2
Tel. 81/743 71 86
50-369 Wrocław, pl. Katedralny 6/1
tel/fax 71/322 17 15
Polski Czerwony Krzyż
00-561 Warszawa
ul. Mokotowska 14
tel.: 22/628 55 75, 621 36 25
fax: 22/628 41 38
Poradnia Prawna
Ośrodek Praw Człowieka
Uniwersytetu Jagielońskiego
Kraków, Plac Inwalidów 4
tel.: 12/ 633 37 96, 422 10 33 w. 1392
Poradnia Prawna
Wydział Prawa i Administracji
Uniwersytetu Warszawskiego
Warszawa, Krakowskie Przedmieście 26/28
tel.: 22/620 0381 w.811
tel/fax: 22/826 92 94
Opracowanie: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2003