Środowisko naturalne
Transkrypt
Środowisko naturalne
Środowisko naturalne Nasz biznes nieuchronnie związany jest z ingerencją w zasoby naturalne oraz poszczególne elementy środowiska. Szczególnie istotne jest to zwłaszcza w segmencie Poszukiwania i Wydobycie, a odpowiedzialność firmy w tym przypadku polega na minimalizacji wpływu na środowisko naturalne, racjonalnym gospodarowaniu zasobami oraz odpadami, a w razie potrzeby rekompensowaniu skutków naszej ingerencji. Z d r u g i e j s t r o n y, n a s z p o d s t a w o w y produkt – gaz – pozwala na znaczące ograniczenie, w porównaniu z innymi paliwami kopalnymi, wielkości emisji z a n i e c z y s z c z e ń d o a t m o s f e r y. Ta k w i ę c u p o w s z e c h n i e n i e jego wykorzystania jest istotne w dobie globalnego przeciwdziałania zmianom klimatu, w sposób znany od lat – do kuchenek czy ogrzewania mieszkań, jak i poprzez rozwój nowego segmentu naszej działalności, którym jest Energetyka. Elektrownie wykorzystujące gaz zamiast tradycyjnego węgla, produkcja energii w skojarzeniu, OZE i wykorzystanie biomasy będą wpływać korzystnie na poprawę powietrza atmosferycznego. Podobny cel środowiskowy i ekonomiczny ma wspieranie popularyzacji na rynku motoryzacyjnym samochodów napędzanych sprężonym gazem ziemnym (CNG) – począwszy od samochodów osobowych, skończywszy na autobusach i samochodach dostawczych. Jednostki GK PGNiG od lat, wszędzie tam, gdzie były obecne, w kraju i za granicą, kładły szczególny nacisk na kwestie ochrony środowiska, ograniczanie negatywnego wpływu i proekologiczne inwestycje. Znalazło to odzwierciedlenie w celach i działaniach przyjętych w Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu. Dbałość o środowisko naturalne jest jednym z sześciu strategicznych celów naszej Strategii. PGNiG uznaje, że najważniejszym wyzwaniem jest takie prowadzenie działalności, by sprawnie i efektywnie wykorzystać szeroki zakres swojego oddziaływania dla dobra środowiska, a wszelkie zagrożenia przekształcić w szanse. 7. Prowadzenie działalności biznesowej w sposób odpowiedzialny i z poszanowaniem środowiska naturalnego Cel I Wdrażanie, utrzymywanie i doskonalenie systemów zarządzania środowiskowego (SZŚ) Recertyfikacje w 10 jednostkach GK PGNiG Prowadzenie prac zmierzających do wdrożenia SZS w WSG i MSG 38 PGNiG Zadania 38 zrealizowane 78 w toku 16 opóźnione Grzegorz Sojski Dyrektor, Biuro Ochrony Środowiska, Departament Inwestycji Efekt 75% jednostek GK posiada SZŚ. Pierwszy etap prac zmierzających do ujednolicenia sposobów identyfikacji oraz kryteriów oceny aspektów środowiskowych Odpowiedzialna energia 39 Jednostki GK PGNiG, w których wdrożono: System Zarządzania Środowiskowego ISO 14001 oraz HSE Centrala Spółki i Oddziały PGNiG SA, w tym Oddziały Obrotu Gazem (OOG) Spółki GK PGNiG, w tym Spółki Gazownictwa (SG) System Zarządzania Środowiskowego ISO 14001 Zakłady Gazownicze (ZG) Spółek Gazownictwa Pozostałe jednostki, bez systemów Pomorska SG ZG w Gdańsku Pomorski OOG ZG w Koszalinie ZG w Olsztynie ZG w Szczecinie PNiG Nafta w Pile ZG Białystok ZG w Bydgoszczy Geofizyka Toruń ZG Ciechanów ZG w Poznaniu INVESTGAS Wielkopolska SG Mazowiecka SG CLPB w Warszawie Wielkopolski OOG Geovita BUD-GAZ PN Diament Centrala PGNiG SA Mazowiecki OOG Oddział w Zielonej Górze ZG w Kaliszu ZG Warszawa ZG Mińsk Mazowiecki ZG Łódź Oddział w Odolanowie ZG Radom ZG Zgorzelec BSiPG Gazoprojekt ZG w Lublinie Dolnośląska SG ZG Wrocław Dolnośląski OOG ZG w Kielcach ZG Wałbrzych ZG w Sandomierzu ZG w Opolu Górnośląska SG ZG w Zabrzu Górnośląski OOG BUG Gazobudowa w Zabrzu Geofizyka Kraków ZG w Krakowie GK PNiG Kraków Systemy zarządzania środowiskowego w jednostkach GK PGNiG doskonale służą dobrowolnemu ograniczeniu negatywnego wpływu na środowisko i potwierdzają, że jednostki działają zgodnie z obowiązującymi normami prawa. Zidentyfikowany w danej jednostce aspekt środowiskowy (np. emisja spalin, zużycie wody, czy emisja hałasu), będąc źródłem wpływu na środowisko, może się odnosić do przeszłych, teraźniejszych i przyszłych działań, produktów i usług. Znaczące, tj. wybrane na podstawie stosownych kryteriów, aspekty środowiskowe bezpośrednio przekładają się na pozostałe elementy systemu, tj. politykę środowiskową, cele i zadania, monitorowanie i pomiary oraz sterowanie operacyjne. SZŚ mają bezpośredni wpływ na poprawę wizerunku firmy i wiarygodności wobec administracji publicznej, klientów oraz na kształtowanie świadomości ekologicznej pracowników. Obok korzyści wizerunkowych i podniesienia wiarygodności firmy, można także wymienić wiele przykładów korzyści bezpośrednio przekładających się na efekty ekonomiczne. W wersji elektronicznej niniejszego raportu znajdą Państwo więcej informacji na temat dobrych praktyk w tym zakresie funkcjonujących w GK. 40 PGNiG Karpacka SG Karpacki OOG ZG w Tarnowie ZG w Rzeszowie ZRUG ZG w Jarosławiu Podgórska Wola PNiG Jasło ZUN Naftomet ZG w Jaśle ZRG Krosno Oddział w Sanoku BN Naftomontaż Specjalistyczne szkolenia Wypełnianie wymagań z zakresu ochrony środowiska wymaga szerokiej wiedzy i doświadczenia, przede wszystkim ze względu na zmieniające się prawo ochrony środowiska oraz rosnącą wagę tych zagadnień. GK PGNiG może poszczycić się doskonałą kadrą, posiadającą zarówno kierunkowe wykształcenie, jak i długoletnią praktykę zawodową. PGNiG dba również o edukację wszystkich pracowników GK w zakresie ochrony środowiska. Cel II Wykorzystywanie elementów systemu zarządzania środowiskowego w spełnianiu wymagań HSE Manual HSE w PNiG Nafta Piła Efekt In t e g r a c j a i s t n i e j ą c y c h s y s t e m ó w z a r z ą d z a n i a i i c h e l e m e n t ó w. Program STOP w PNiG Kraków Utrzymanie silnej pozycji i wiarygodności na rynkach zagranicznych wymaga od jednostek GK PGNiG wypełnienia postulatów systemu zarządzania HSE (Health-Zdrowie, Safety-Bezpieczeństwo, Environment-Środowisko), który łączy zasady BHP i ochrony środowiska, promując nowoczesne rozwiązania organizacyjne i technologiczne. Spółki GK PGNiG, pracujące za granicą, ale także z partnerami zagranicznymi w kraju, wypełniają najwyższe międzynarodowe wymagania systemu HSE, którego procedury gwarantują, że prowadzone prace są możliwie bezpieczne przede wszystkim dla zdrowia i życia osób bezpośrednio zaangażowanych w operacje, ale również dla społeczności lokalnych oraz jak najmniej szkodliwe dla środowiska naturalnego. W wersji elektronicznej niniejszego raportu znajdą Państwo więcej informacji na temat dobrych praktyk w tym zakresie funkcjonujących w GK. Cel III Edukacja i poprawa świadomości ekologicznej Efekt 1 1 8 5 o s ó b p r z e s z k o l o n y c h w 2010 roku. Akcje informacyjne W wersji elektronicznej niniejszego raportu znajdą Państwo więcej informacji na temat dobrych praktyk w tym zakresie funkcjonujących w GK. Odpowiedzialna energia 41 Cel IV Uwzględnianie aspektu ochrony środowiska w procesie wyboru nowych inwestycji, rozwiązań i technologii Wprowadzanie nowoczesnych prośrodowiskowych rozwiązań technologicznych Efekt Badania i ekspertyzy Remonty i modernizacje prośrodowiskowe Uwzględnianie aspektu ochrony środowiska na etapie planowania/projektowania inwestycji Ograniczanie wpływu na środowisko Prowadzenie działalności przemysłowej najczęściej wiąże się z oddziaływaniem na środowisko. To zazwyczaj zmiany niekorzystne – zanieczyszczenie powietrza, wód, zubożenie zasobów wód pitnych oraz bioróżnorodności. Od wieków, a szczególnie w dobie intensywnego rozwoju przemysłowego, środowisko było traktowane instrumentalnie przez człowieka, który przede wszystkim zaspokajał swoje życiowe potrzeby. Jednak z chwilą pojawienia się pierwszych znaczących efektów ubocznych nieracjonalnej gospodarki zasobami naturalnymi, stopniowo doszło do zmiany takiego sposobu myślenia. Działania podejmowane obecnie na wielu możliwych płaszczyznach mają jeden cel, którym jest wyeliminowanie lub zredukowanie negatywnych następstw cywilizacyjnych. Jest to zgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju, zakładającą rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie. Taki sposób myślenia jest motorem działań prośrodowiskowych GK PGNiG. 42 PGNiG Dążeniem jednostek GK PGNiG jest ciągłe ograniczanie: •• emisji zanieczyszczeń do środowiska powstających w trakcie podstawowej działalności spółki •• emisji hałasu w trakcie pracy urządzeń, na kopalniach, tłoczniach gazu, stacjach redukcyjno-pomiarowych, •• ilości powstających odpadów, w znaczącym procencie odzyskiwanych, natomiast w przypadku tych szczególnie niebezpiecznych – unieszkodliwianych, •• zużycia wód oraz ilości wytwarzanych ścieków, między innymi poprzez odzysk płuczek, wypracowany skuteczny system zatłaczania wód złożowych towarzyszących eksploatowanym węglowodorom do tych samych struktur geologicznych, •• obszaru powierzchni ziemi zajmowanej pod prace poszukiwawczo-eksploatacyjne, poprzez ograniczenie stref zajmowanych przez sprzęt i instalacje, Ograniczenie wpływu na środowisko, w tym w szczególności: e m i s j i d o p o w i e t r z a , z u ż y c i a e n e r g i i , i l o ś c i p o w s t a j ą c y c h o d p a d ó w , z u ż y c i a w o d y, w p ł y w u n a s z a t ę r o ś l i n n ą i zwierzęcą. •• zmian jakości gleb i wód poprzez stosowanie uszczelnień na powierzchni ziemi w miejscach składowania odpadów i substancji niebezpiecznych oraz preparatów chemicznych, zabezpieczeń pod zbiornikami na ropę naftową, wody złożowe, oczyszczanie odpadów wiertniczych, to jest urobku skalnego i oddzielanie go od płuczki wiertniczej, wykorzystanie urządzeń do monitorowania zanieczyszczeń w odpadach, •• wpływu na szatę rośliną i świat zwierzęcy, poprzez ograniczenie obszarów wycinki drzew, w trakcie prac ziemnych zabezpieczanie systemów korzeniowych, ograniczanie emisji hałasu, wibracji oraz zanieczyszczeń w porach lęgowych i godowych zwierząt, dzięki stosowaniu urządzeń nowej technologii. Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym poprzez kontrolę emisji gazów cieplarnianych Jednostki GK PGNIG dbają o obniżenie emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń gazowo-pyłowych wprowadzanych do powietrza poprzez wykorzystanie gazu jako paliwa o niskiej emisji zanieczyszczeń, poprzez monitoring zużycia paliw, obniżanie energochłonności procesów technologicznych, a także poprzez modernizację lub wymianę źródeł ciepła, wykorzystywanych na własne potrzeby. Więcej na temat działań na rzecz ograniczania emisji, w tym takich jak: termomodernizacje budynków, przebudowa sieci gazowych, przebudowa kotłowni, budowa instalacji kogeneracyjnych, w części dot. prośrodowiskowych inwestycji, modernizacji i remontów. Obowiązujące uregulowania prawne, dotyczące kontroli i redukcji emisji gazów cieplarnianych, spowodowały konieczność wprowadzenia procesu monitorowania i raportowania emisji CO2 w jednostkach GK PGNiG, podlegających wspólnotowemu systemowi handlu uprawnieniami do emisji (SHUE). W ramach prac nad ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych, jednostki GK PGNiG wprowadziły wewnętrzne i zewnętrzne systemy kontroli jakości gazu, wykorzystanie własnych akredytowanych laboratoriów na zgodność z normą ISO 17025 do prowadzenia pomiarów i analiz porównawczych, kontrolę i walidację poprawności funkcjonowania chromatografów procesowych, wewnętrzne arkusze obliczeniowe wielkości emisji CO2, unowocześnienie układów pomiarowych ilości wykorzystywanego gazu. W odniesieniu do emisji metanu z sektora górnictwa naftowego opracowano jednolite wskaźniki emisji, natomiast w sektorze gazowniczym trwają aktualnie prace nad wspólną metodologią rozliczania emisji gazu, spójną dla wszystkich spółek gazowniczych. Zestawienie emisji dwutlenku węgla w Mg w roku 2010 w instalacjach GK PGNiG objętych SHUE Nazwa instalacji KPMG Mogilno PGNiG SA Oddział w Odolanowie PGNiG SA Oddział w Odolanowie PGNiG SA, Oddział w Zielonej Górze, Kopalnia Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego Dębno Numer KPRU Przydział emisji w [Mg] Emisja w 2010 r. [Mg] Pozostało [Mg] PL- 898-08 PL-562-05 PL-950-08 26 642 11 181 30 495 8 962 13 656 29 221 17 680 -2 475 1 274 PL-563-05 31 664 99 982 29 865 81 704 1 799 18 278 Wielkość emisji metanu z działalności jednostek GK PGNiG w latach 2008 – 2010 (Mg) 2010 39600 2009 40385 2008 W roku 2010 emisje podstawowych zanieczyszczeń gazowych:, metanu, dwutlenku siarki, i tlenku węgla, pochodzących przede wszystkim ze spalania paliw w źródłach ciepła i technologicznych, utrzymują się na podobnym do lat ubiegłych poziomie (wykres po prawej – skala logarytmiczna). Natomiast w roku 2010 możemy zaobserwować wzrost w stosunku do roku 2009 emisji dwutlenku węgla (o 90%) oraz tlenków azotu (w przeliczeniu na NO2) o 60%, a także wzrost emisji pyłów. Wzrost emisji wynika ze znacznego wzrostu wydobycia gazu przez oddziały eksploatacji. Łączna emisja metanu z jednostek GK PGNiG w 2010 roku wynosiła 39 600,093 Mg i zmalała o 2% w stosunku do 2009 roku (wykres powyżej). Na spadek emisji w dużej mierze miało wpływ zmniejszenie o ponad 1 mln m3 strat gazu podczas jego dystrybucji, co przełożyło się na spadek emisji metanu o 14%. 37306 Sumaryczna ilość głównych zanieczyszczeń gazowych wprowadzanych do powietrza w latach 2008 – 2010 2010 2009 2008 tlenek węgla dwutlenek azotu dwutlenek siarki dwutlenek węgla 10 10 000 Odpowiedzialna energia 43 Z u ż y c i e w o d y, ś c i e k i Niedostatek i pogarszająca się jakość wody w zasobach krajowych jest dla Grupy PGNiG problemem istotnym z punktu widzenia aspektów jakościowych, ekonomicznych, ale również ochrony środowiska. Dlatego bardzo ważne jest podjęcie działań związanych z ochroną wód. Dążeniem GK PGNiG jest: •• ciągłe ograniczenie ilości zużywanej wody dla celów socjalnych, •• racjonalna gospodarka zasobami wód potrzebnych w procesach technologicznych, •• optymalizacja procesów poprzez ponowne zagospodarowanie np. wody złożowe. Oddziały PGNiG oraz spółki wchodzące w skład GK zaopatrują się w wodę z własnych ujęć wód podziemnych lub sieci wodociągowej. Pobór wód odbywa się w celu zaopatrzenia socjalnego oraz na potrzeby procesów technologicznych. Zmiany roczne wielkości zużywanej wody uzależnione są głównie od wielkości poboru wody na potrzeby technologiczne, czyli liczby realizowanych prac poszukiwawczych, inwestycyjnych. Pobór wód powierzchniowych i podziemnych w latach 2007 – 2010 wg źródeł zaopatrzenia (tys. m3) 438,73 2010 330,66 467,68 2009 312,89 511,79 2008 300,00 Woda z wodociągów Woda z ujęć własnych (powierzchniowa i podziemna) W 2010 roku zużycie wody wodociągowej zmniejszyło się z 467,70 tys. m3 do 438,73 tys. m3 oraz nieznacznie wzrósł pobór wody z własnych ujęć. Wytwarzane ścieki przez jednostki GK PGNiG są odprowadzane do sieci kanalizacyjnej (na podstawie podpisanych umów z zakładami wodociągowo-kanalizacyjnymi) bądź do wód powierzchniowych lub ziemi (na podstawie pozwoleń wodno-prawnych) po wcześniejszym ich podczyszczeniu lub oczyszczeniu w przyzakładowych oczyszczalniach ścieków. Do kanalizacji odprowadzane są ścieki bytowe i przemysłowe. Wody opadowe z terenu zakładu i dróg dojazdowych wprowadzane są do kanalizacji miejskiej, jak i wprowadzane do wód powierzchniowych i do ziemi. Całkowita ilość ścieków zrzuconych do kanalizacji, wywiezionych do oczyszczalni z szamb własnych oraz wprowadzonych do wód powierzchniowych i do ziemi przedstawiono na wykresie. W 2010 roku zmniejszeniu uległa ilość ścieków wprowadzanych do wód i ziemi, jak również odprowadzanych do kanalizacji. Ilości powstałych wód złożowych w latach 2008 – 2010 (tys. m3) 2010 185,26 150,97 2009 134,29 2008 125,70 166,51 172,17 Powstałe wody złożowe Wody złożowe zatłoczone do górotworu Ilości wytworzonych ścieków przez jednostki GK PGNiG w latach 2008 – 2010 wg miejsca odprowadzenia (tys. m3) 2010 2009 2008 29,12 490,96 30,36 38,70 499,53 438,56 Ścieki wprowadzane do wód powierzchniowych i do ziemi Ścieki wprowadzane do kanalizacji 44 PGNiG Sposób zagospodarowania odpadów w latach 2008 – 2010 (w %) 7,89 2010 15,39 2009 2008 3,18 76,07 16,05 69,09 15,52 66,41 30,41 Składowanie Unieszkodliwianie Odzyskiwanie Odpady Jednostki GK PGNiG, prowadząc gospodarkę odpadami, dążą do minimalizacji lub ponownego wykorzystania wytwarzanych odpadów. Wszystkie jednostki posiadają programy gospodarki odpadami, a jednostki z wdrożonymi systemami zarządzania środowiskowego – procedury w zakresie gospodarki odpadami. Realizując ww. procedury dokonano m.in.: •• identyfikacji aspektów środowiskowych dotyczących odpadów, czyli określono wszystkie miejsca, w których powstają odpady, •• określono sposób minimalizowania ilości powstających odpadów, w tym w pierwszej kolejności odpadów wywożonych na składowiska (ograniczając się do niesegregowanych odpadów komunalnych). W procedurach określono sposób postępowania z odpadami, preferując przekazanie odpadów do odzysku (jedynymi ograniczeniami są możliwości techniczne przerobu dla danych rodzajów odpadów, a czasami ograniczenia ekonomiczne), następnie prowadzenie segregacji odpadów, pozwalające na uzyskanie gotowych surowców wtórnych. Odpady, które ze względów technologicznych muszą być poddane unieszkodliwieniu, są przekazywane wyłącznie firmom legitymującym się stosownymi zezwoleniami. Każda jednostka prowadzi kontrolę nad właściwym doborem kontrahentów. W skali całej GK PGNiG w 2010 roku wytworzono 97,5 tys. Mg odpadów z wyłączeniem odpadów komunalnych, które zostały przekazane do odzysku, unieszkodliwienia, bądź złożone na składowiskach. Sposób zagospodarowania odpadów wydobywczych w latach 2008 – 2010 (w tys. Mg) 15,1 2010 2009 2008 6,0 9,7 36,6 2,1 55,7 21,7 9,6 50,1 Składowanie Unieszkodliwianie Odzyskiwanie Ilość rocznie wytwarzanych odpadów przez jednostki GK PGNiG najbardziej zależy od ilości wytworzonych przez Spółki Poszukiwań odpadów wydobywczych. Odpady wydobywcze, stanowiące urobek skalny oraz płuczki wiertnicze, powstają podczas wiercenia odwiertów ropnych lub gazowych i stanowiły w 2010 roku ok. 60% wytwarzanych odpadów w skali GK PGNiG (wliczając niesegregowane odpady komunalne). Wytworzono ich o 11% mniej niż w 2009 roku. Odpady urobku skalnego są oddzielane od płuczki wiertniczej na sitach wibracyjnych oraz innych urządzeniach systemu oczyszczania płuczki jak: odpiaszczacze, odmulacze. Odpady płuczki wiertniczej powstają podczas wymiany płuczki obiegowej na inny jej rodzaj, jeżeli tego wymaga technologia wiercenia lub wiercenie danego otworu jest zakończone i płuczka jest zbędna do dalszych prac. Do odpadów wydobywczych zalicza się również wody technologiczne zmieszane z płuczką, resztki zaczynów cementowych i płyny z zabiegów górniczych. W 2010 roku złożono na składowiskach 15 tys. Mg odpadów wydobywczych. Wykorzystywane jest do tego celu głównie własne składowisko odpadów, spełniające wszystkie wymogi prawa. W 2010 roku zagospodarowano 60% ogółem wytworzonych odpadów wiertniczych, o 19 tys. Mg mniej niż w 2009 roku. Odpowiedzialna energia 45 Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko oraz na obszary sieci Natura 2000 Realizując przedsięwzięcia inwestycyjne, mogące znacząco oddziaływać na środowisko oraz na obszary sieci Natura 2000, jednostki Grupy Kapitałowej PGNiG postępują zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami oraz stosują rozwiązania minimalizujące wpływ przedsięwzięcia na środowisko oraz gatunki i siedliska chronione w ramach obszarów Natura 2000. Przed realizacją przedsięwzięcia, w przypadku gdy taki obowiązek wynika bezpośrednio z przepisów lub wymaga tego organ właściwy do uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia, przygotowywany jest raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub na obszar Natura 2000. W decyzjach o środowiskowych uwarunkowaniach lub postanowieniach w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000, jeżeli istnieje taka potrzeba, nakładane są obowiązki mające na celu zapobieganie, ograniczanie oraz monitorowanie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Inwestycje GK PGNiG, dla których uzgodniono warunki środowiskowe w 2010 roku zlokalizowane na terenach objętych siecią Natura 2000 lub w ich pobliżu Inwestycje Poszukiwania i rozpoznawanie złóż ropy naftowej i gazu Obszary Natura 2000 46 PGNiG Dzięki zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań technologicznych oraz działań minimalizujących, możliwa jest realizacja przedsięwzięć na obszarach Natura 2000 oraz w ich pobliżu, bez znaczącego negatywnego oddziaływania na gatunki i siedliska chronione w tych obszarach. W 2010 roku uzgodniono realizację 25 przedsięwzięć, które są zlokalizowane na lub w pobliżu 73 obszarów Natura 2000. Podsumowanie Respektujemy przepisy ochrony środowiska, nie ponosząc kar środowiskowych Wszystkie jednostki organizacyjne, wchodzące w skład GK PGNiG, posiadają stosowne pozwolenia i decyzje na korzystanie ze środowiska. Pozwolenia są zawsze aktualizowane lub zastępowane nowymi, gdy tylko pojawiają się istotne zmiany w działalności jednostek bądź wymagają tego znowelizowane przepisy. W 2010 roku, pomimo licznych kontroli Wojewódzkich Inspektorów Ochrony Środowiska i Okręgowych Urzędów Górniczych, jednostki GK PGNiG, podobnie jak latach ubiegłych, nie poniosły kar środowiskowych. Badania i monitoring Konieczność wykonywania badań środowiskowych przez jednostki GK PGNiG wynika z jednej strony z obowiązującego w tym zakresie prawodawstwa, z drugiej strony jest cennym źródłem wiedzy – dzięki badaniom Oddziały i Spółki pozyskują dane i informacje do dokumentacji, operatów, raportów oraz planowania działań środowiskowych. Badania i monitoring stanu środowiska pozwalają również na ustalenie stanu środowiska, przed, w trakcie i po realizacji przedsięwzięcia. Ponadto wykonywane są działania w celu dotrzymania warunków korzystania ze środowiska, określonych w posiadanych decyzjach i zezwoleniach oraz w ramach kontroli lub określenia stanu środowiska. W 2010 roku badania obejmowały między innymi: •• emisje zanieczyszczeń do powietrza (np.: pomiary okresowe emisji zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł technologicznych), •• jakość wód podziemnych, powierzchniowych (np.: analizy prób wody pobranej ze studni, z piezometrów), •• jakość odprowadzanych ścieków oraz wód opadowych i roztopowych (analizy prób ścieków bytowych pobranych ze zbiorników bezodpływowych, analizy fizyko-chemiczne wód opadowych i roztopowych odprowadzanych do miejskiej kanalizacji deszczowej, badania ścieków przemysłowych na zawartości parametrów: BZT), •• stan środowiska gruntowo-wodnego (np.: ba- dania w ramach monitoringu środowiska przed/ po wierceniu, badania w ramach monitoringu składowiska odpadów powierniczych, badania gleby i ziemi pod kątem wystąpienia bakterii autochtonicznych oraz możliwości wykorzystywania ich w procesie bioremediacji„in situ”), •• natężenie hałasu (np.: emisja hałasu z wiertni, emisja hałasu od klimatyzatorów). Przedsięwzięcia pro-środowiskowe, nowe technologie, inwestycje, modernizacje. GK PGNiG prowadzi szereg inwestycji z myślą o ochronie środowiska. To między innymi jeden z kierunków rozwoju naszego biznesu – budowa i uruchomianie nowych stacji tankowania CNG, ale też wiele nie mniej ważnych dla środowiska przedsięwzięć. Z jednej strony są one związane z codziennym funkcjonowaniem spółek GK i dotyczą np. zakupu samochodów na gaz ziemny, instalowania kolektorów słonecznych, czy termomodernizacji obiektów. Z drugiej strony dbałość o środowisko przejawia się w prowadzeniu naszej działalności biznesowej w określony sposób, a więc np. poprzez zakup urządzeń do próżniowego napełniania gazociągów, hermetycznego prowadzenia prac na gazociągach. W tej kategorii mieszczą się również takie działania jak: •• zakup i montaż zbiorników paliwowych dwupłaszczowych, sit wibracyjnych, degazatorów próżniowych, wirówek, agregatów myjących, kontenerowych magazynów oleju, zbiorników na wodę, zbiorników na płuczki, urobek skalny i ścieki, na wody złożowe, metanol etc., •• budowa i modernizacja sieci sanitarno-kanalizacyjnej, oczyszczalni ścieków, myjni z zastosowaniem separatorów substancji ropopochodnych oraz konserwacja oczyszczalni, •• zakup sorbentów, środków do neutralizacji, folii pod stanowiska ze zbiornikami, •• zakup na wiertnie agregatów prądotwórczych, nowych wysokosprawnych silników, •• przebudowa instalacji w kopalniach służących do odsiarczania gazu i ropy naftowej oraz zatłaczania odpadów, •• modernizacja instalacji wód złożowych, odwiertów i przezbrajania ich na zatłaczanie wód złożowych do struktur geologicznych, •• budowa i modernizacja kotłowni gazowych i układów kogeneracyjnych w celu ograniczenia emisji ze źródeł energetycznych, •• wymiana gazociągów żeliwnych na PE. W ramach prac remontowych wykonywane są głównie remonty kotłów gazowych, układów pomiarowych i nawadniania, ocieplenia budynków, remont kanalizacji, odwodnień, sterowni etc. W 2010 roku inwestycje prośrodowiskowe skupione były na przeciwdziałaniu zanieczyszczeniu powietrza i najwyższe nakłady poniosły Spółki Gazownictwa. Związane to było z budową nowych i przebudową starych żeliwnych sieci gazowych na sieci z PE ograniczających emisję metanu do atmosfery, wprowadzeniem gazociągów w obszary jeszcze niezgazyfikowane, co w efekcie przyczyni się do zmniejszenia niskich emisji. Zakupem urządzeń do prowadzenia hermetycznych prac na gazociągach, samochodów na CNG, budową kanalizacji deszczowych, odprowadzających i podczyszczających wody opadowe i roztopowe z terenu zakładów. Drugie pod względem wielkości nakłady inwestycyjne poniosły Spółki poszukiwań w zakresie ochrony powietrza, gospodarki ściekowej i ochrony wód oraz gospodarki odpadami na zakup pomp do przetłaczania płuczki wiertniczej, izolacje terenów wiertni, zabudowy szczelnych podłóg w kontenerach na oleje i smary, zakup sit linearnych. zbiorników na wodę i płuczkę, izolacji dźwiękochłonnych, oczyszczalni, spalarni odpadów. Łącznie nakłady inwestycyjne poniesione przez wszystkie jednostki z GK PGNiG w 2010 r. wyniosły ponad 70 mln zł. Koszty przeprowadzonych badań środowiskowych w latach 2008 – 2010 w GK PGNiG (w mln zł) 2010 1,94 2009 2008 2,28 1,25 Odpowiedzialna energia 47 Nakłady na działania inwestycyjne i modernizacyjne w zakresie działań środowiskowych oraz koszty prac remontowych w latach 2008 – 2010 (w mln zł) 7,98 2010 2,75 2009 34,01 11,06 17,77 3,22 2008 70,62 18,52 Modernizacje w 2010 roku dotyczyły głównie działań w celu zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza oraz ochrony gleb i wód podziemnych. Wśród podejmowanych działań przez Spółki Gazownictwa wymienić należy przebudowę kotłowni, wymianę kotłów CO, modernizacje nalewaków nawaniania gazu, oczyszczalnie ścieków, przez Oddziały Eksploatacji działania w kierunku uszczelnienia Remonty Modernizacje Inwestycje proekologiczne 25,33 i zabezpieczenia antykorozyjnego instalacji w kopalniach w celu przeciwdziałania wyciekom gazu, gazoliny, wód złożowych, metanolu, także hermetyzację procesów tankowania, przez Spółki pozostałe dotyczyły termomodernizacji budynków i przebudowy kotłowni. Łącznie koszty modernizacji poniesione przez wszystkie jednostki z GK PGNiG w 2010 r. wyniosły ponad 34 mln zł. Natomiast łącznie koszty prac remontowych poniesione przez wszystkie jednostki z GK PGNiG w 2010 r. wyniosły około 8 mln zł i dotyczyły głównie remontów kotłowni, sieci, dociepleń budynków, demontażu z pokryć dachowych płyt cementowo-azbestowych. Zobowiązania na przyszłość Filar strategiczny Cele operacyjne Cele szczegółowe na kolejny okres Cel 1 Wdrażanie, utrzymywanie i doskonalenie systemów zarządzania środowiskowego (SZŚ) •• Wdrażanie SZŚ w kolejnych jednostkach GK PGNiG •• Dalsze prace nad ujednoliceniem kryteriów identyfikacji i oceny Cel 2 W ykorzystanie elementów systemu zarządzania środowiskowego w spełnieniu wymagań HSE •• Włączanie do systemów HSE elementów istniejących SZŚ Cel 3 E dukacja i poprawa świadomości ekologicznej •• Szkolenia •• Akcje i kampanie informacyjne •• Promowanie prośrodowiskowych rozwiązań •• Wprowadzanie nowoczesnych prośrodowiskowych technologii •• Remonty i modernizacje prośrodowiskowe •• Dalsze uzupełnianie procedur panowania, przygotowania aspektów środowiskowych Prowadzenie działaności w sposób odpowiedzialny i z poszanowaniem środowiska naturalnego. Cel 4 U względnienie aspektu ochrony środowiska w procesie wyboru nowych inwestycji, rozwiązań i technologii Cel 5 U doskonalenie metod oceny wpływu na środowisko na poszczególnych etapach działalności Cel 6 O graniczenie emisji do powietrza poprzez szerokie zastosowanie gazu ziemnego Cel 7 U stalenie jednolitych standardów raportowania i sprawozdawczości w obszarze ochrony środowiska w odniesieniu do wewnętrznych systemów raportowania w GK PGNiG i realizacji inwestycji, modernizacji i remontów o aspekty środowiskowe •• Opracowanie jednolitej metodologii ocen oraz dokonanie analizy ryzyka środowiskowego we wszystkich obszarach łańcucha wartości firmy •• Rozbudowa sieci CNG, promocja CNG jako paliwa do pojazdów •• Promocja nowych zastosowań gazu jako paliwa niskoemisyjnego (energetyka) •• Dostosowanie we wszystkich jednostkach GK metod raportowania o elementach środowiska, a także o wpływie działalności GK na jego stan do wymagań rynku i powszechnie stosowanych standardów Przygotowane przez grupę w składzie: Magdalena Krawczyk, Bogusław Kurowski, Sebastan Latanowicz, Magdalena Legawiec oraz Pracownicy Biura Ochrony Środowiska w Centrali PGNiG. 48 PGNiG